โครงการสนับสนุนชุมชนทองถิ่นเพื่อฟนฟู ชายแดนภาคใตของประเทศไทย | เลม 6 ทุนสนับสนุน การพัฒนาชุมชน (CDD) ขอคนพบและบทเรียน ความเปนมา เพื่อการประยุกตใช ป ญ หาความไม ส งบในจั ง หวั ด ชายแดนใต ข องประเทศไทยนั บ เป น หนึ ่ ง ในความขั ด แย ง ระดั บ ท อ งถิ ่ น (Sub national conflict) ที่มีความรุนแรงมาตอเนื่องยาวนานในแถบภูมิภาคเอเชียตะวันออก- เฉียงใต ตั้งแตป 2004ที่ความรุนแรงระลอกใหมเริ่มขึ้นไดทำใหผูคน เสียชีวต ิ มากกวา 6,000 คน และมีผไ ั บาดเจ็บกวา 11,000 ราย ู ดรบ หมู  บ  า นและสร า งอาชี พ ความเป น อยู  ใ นระดั บ ชุ ม ชน ไปพร อ มๆ ความขัดแยงที่ดำรงอยางตอเนื่องยาวนานนี้ สงผลกระทบดานลบ กับการจายเงินเยียวยาผูไดรับผลกระทบ ใหการสนับสนุนดานการ ตอสภาพสังคม เศรษฐกิจและดานจิตใจของผูคนในพื้นที่ ตลอดจน ศึ ก ษาและโครงการพั ฒ นาทั ก ษะฝ ม ื อ และความสามารถต า งๆ บั่นทอนความไววางใจและความเชื่อมั่นระหวางประชาชนกับสถาบัน อยางไรก็ตามการลงทุนเพิ่มเติมเหลานี้ไดสงผลกระทบในแงขีดความ และองคกรในทุกระดับของสังคม สามารถในการรองรับขององคกรในระดับชุมชนทองถิน ่ ประมาณ 80 เปอรเซ็นตของจำนวนประชากรสองลานคนในสามจังหวัด เพื่อตอบสนองนโยบายจากรั ฐ บาล ธนาคารโลกได อ นุ ม ั ต ิ จ ั ด สรร ชายแดนใต ข องไทย เป น คนมุ ส ลิ ม เชื ้ อ สายมลายู พื ้ น ที ่ ด ั ง กล า ว 1 เงิ น ทุ น ผ า นทางกองทุ น เพื ่ อ การสร า งสั น ติ ภ าพและศั ก ยภาพ  จะไมใชเขตทีย แมวา ่ ากจนทีส่ ด ุ แตกถ ็ กู จัดลำดับต่ำกวาเกณฑเฉลีย ่ ของ ของรั ฐ (State and Peace Building Fund) โดยในระยะแรก ประเทศในหลายๆ ดานโดยเฉพาะดานการศึกษา และยากจนกวาจังหวัด ได ท ำการศึ ก ษาเพื ่ อ ทำความเข า ใจสถานการณ แ ละผลกระทบ ใกลเคียงที่มีชาวพุทธอาศัยอยูเปนสวนใหญ ความขัดแยงที่ดำรงอยู ของความขั ด แย ง ในสามจั ง หวั ด ชายแดนภาคใต และหาแนวทาง อยางยาวนานนี้มีสาเหตุหลักมาจากการแสดงออกทางการเมือง ที่จะชวยลดความขัดแยงในพื้นที่ จึงเปนที่มาของโครงการสนับสนุน แหงอัตลักษณทถ ่ี กู จำกัด ความรูส  กึ วาถูกเลือกปฏิบต ิ างเศรษฐกิจ ั ท ชุ ม ชนท อ งถิ ่ น เพื ่ อ ฟ  น ฟู ช ายแดนภาคใต (Piloting Community และสังคม ตลอดจนการตอสูข  องชาวมลายูมส ุ ลิมบางกลุม ่ อ  ทีต  งการ Approaches in Conflict Situation in Three Southernmost เรียกรองสิทธิในการดำรงอัตลักษณทางศาสนาและชาติพันธุและ Provinces in Thailand: CACS)ดำเนินการระหวางป 2009-2013 ความตองการปกครองตนเองในระดับทองถิน ่ โดยมีวัตถุประสงคเพื่อสรางโอกาสที่เอื้อตอการมีปฏิสัมพันธระหวาง สมาชิ ก ในชุ ม ชน ระหว า งชุ ม ชนต า งๆ และระหว า งชุ ม ชนกั บ กลไก รัฐบาลไทยไดใหความสำคัญของปญหาทีเ ้ โดยจัดสรรทรัพยากร ่ กิดขึน ของรัฐในพื้นที่ที่ไดรับผลกระทบจากสถานการณความไมสงบ ผาน จำนวนมากและเสริมกำลังทั้งจากฝายทหารและฝายพลเรือนลงไปใน กระบวนการมีสวนรวมในการทำงานพัฒนาของชุมชนทองถิ่นและ พื้นที่ การลงทุนดานการพัฒนาในระยะแรกประกอบดวยการจัดสรร ภาคประชาสังคมเพื่อเสริมสรางรากฐานของสันติภาพใหแข็งแกรง งบประมาณจำนวนมหาศาลผ า นการลงทุ น ในโครงสร า งพื ้ น ฐาน โครงการนีม ุ หวังทีจ ้ ง ่ ะสรางประสบการณการเรียนรูจ  ากการปฏิบต ิ พือ ั เ ่ ขนาดใหญเพื่อพัฒนาการขนสงและผนึกรวมเศรษฐกิจในพื้นที่เขาไป ปรับแนวทางการดำเนินงานพัฒนาของกลไกรัฐบาลทองถิน ่ ตอไป ่ ของเศรษฐกิจชาติ นับแตป 2005รัฐบาลไดใหความสำคัญ เปนสวนหนึง 1 เขตที ่ ไ ด ร ั บ ผลกระทบจากความขั ด แย ง ประกอบด ว ยสามจั ง หวั ด กับการชนะใจและเสริมสรางทัศนคติของคนในพื้นที่ดวยการพัฒนา ่ ำเภอในจังหวัดสงขลา ชายแดนใต ไดแก ปตตานี ยะลา และนราธิวาส และสีอ 1 Expanding Community Approaches in Southern Thailand บทความนีเ ้ ปนหนึง ่ ในบันทึกทีส ่ รุปจากบทเรียนในการดำเนินโครงการ ้ เชือ ความรวมมือใหมๆ ในการเสริมสรางความไวเนือ ่ ใจ เกิดการพัฒนาและ ่ ใหขอ เพือ  มูลผูม ี ว  ส  นเกีย ่ วของในวงกวางทุกภาคสวน ไมวา  จะเปนภาครัฐ ุ ขึน เกิดสันติสข ้ ที่ ้ ในพืน ภาคประชาสังคมและองคกรระหวางประเทศ โดยนำเสนอขอมูลทัง ้ ดาน การออกแบบการปฏิ บ ั ต ิ ก ารและผลการดำเนิ น งานโครงการ สำหรับทุนพัฒนาชุมชนนัน ้ ดำเนินการโดยสถาบันชุมชนทองถิน ่ พัฒนา เพื่อเปนประโยชนตอองคกรพันธมิตรที่จะนำแนวทางจากโครงการ (Local Development Institute – LDI) ดวยการสนับสนุนจาก นำรองนีไ ้ ปปรับใช รวมถึงการเสนอความพยายามในการพัฒนาทองถิน ่ ธนาคารโลก ไดสนับสนุนงบประมาณมากกวา 2 ลานเหรียญสหรัฐไปยัง ตอรัฐบาล บทความนี้รวบรวมขอมูลของโครงการจากหลายแหลง 27 หมูบานใน 6 ตำบลและ 3 เทศบาลในจังหวัดยะลา ปตตานี และ ไดแก รายงานความกาวหนาของโครงการ รายงานการติดตามดูแล นราธิวาส (จังหวัดละ 3 พืน ่ การอนุมต ้ ที) ั เ ิ งินทุนสนับสนุนแบงเปนรอบ โครงการฐานขอมูลของโครงการและการประเมินเชิงคุณภาพทีจ ั ทำขึน ่ ด ้ (สองหรือสามรอบตอหมูบ  า ้ แต 250,000 ถึง 300,000 บาท  น ) เงินทุนตัง ในชวงมีนาคม/เมษายน 2013 ซึ่งในบทความนี้จะนำเสนอภาพรวม (ประมาณ 7,000-10,000 เหรียญสหรัฐ) สนับสนุนเงินทุนใหกบ ั โครงการ ของบทเรียนที่ไดจากการดำเนินงานในชวงเฟสแรกของโครงการทุน ยอยทั้งหมด 107 โครงการที่แตกตางกันไปซึ่งคนในชุมชนดำเนิน พั ฒ นาชุ ม ชน (Community Block Grant Component) การเองทัง ้ เริม ้ สิน ้ แตการเก็บขอมูล วิเคราะหขอ ่ ตัง  มูล และระบุประเด็น และผลของโครงการนีท ่ี ต ้ ม  โครงการในสวนขยาย (หรือ Expanding ี อ พัฒนาของชุมชน การจัดลำดับความสำคัญและเลือกประเด็นพัฒนา Community Approaches in Conflict Situations – ECACS) การเขียนและการนำเสนอโครงการ และการดำเนินการ และโดยตระหนัก ่ ำลังดำเนินงานอยูใ ทีก  นขณะนี้2 ถึงความเปราะบางของความสัมพันธทเ ่ี กิดจากความขัดแยงทีย ื เยือ ่ ด ้ เรื้อรัง การดำเนินโครงการนี้จึงไดรับการออกแบบอยางระมัดระวัง ทุนสนับสนุนการพัฒนาชุมชน ้ แตขน ตัง ้ั ตอนแรกเพือ ่ ใหบรรลุผลในการสรางปฏิสม ั พันธระหวางกลุม  (Community Block Grants) ภายใตโครงการสนับสนุน ตางๆภายในชุมชน ทุนพัฒนาชุมชนภายใตโครงการช.ช.ต.เปนการ ่ เพือ ชุมชนทองถิน  ฟูชายแดนภาคใตของประเทศไทย ่ ฟน นำรองมีวัตถุประสงคที่จะใหความชวยเหลือหมูบานที่ไดรับผลกระทบ (ช.ช.ต.) จากสถานการณความไมสงบ และดวยงบประมาณของเงินทุนทีม ี ยู ่ อ ผนวกกับความจำเปนที่จะตองทดลองใชกระบวนการใหมเพื่อการ โครงการสนับสนุนชุมชนทองถิน ่ ฟน ่ เพือ  ฟูชายแดนภาคใตของประเทศ ปรับใชขยายผลในวงกวาง การเลือกพืน ้ ทีท ่ี ะใหความสนับสนุนจึงเปน ่ จ ไทย (ช.ช.ต.) นอกจากจะพัฒนามาจากองคความรูท ่ี ดจากงานวิจย  ไ ั ่ งสำคัญ เรือ ่ วกับสภาวะความขัดแยงของจังหวัดชายแดนภาคใตของประเทศไทย เกีย แลว ยังถือไดวาเปนความพยายามที่ไดริเริ่มนำบทเรียนความสำเร็จ สำหรับการคัดเลือกตำบลและชุมชนนำรองนัน ้ เปนพืน ่ ท ้ ทีท ั ่ี ำการวิจย จากโครงการพัฒนาชุมชนมาปรับใชในบริบทของพื้นที่ซึ่งไดรับผล ในระยะแรกซึง ้ ทีส ่ มีเกณฑการคัดเลือกดังนี้ เปนพืน ี ดงแตสามารถเขาไป ่ แ กระทบจากความขัดแยง เพือ ่ ใหบรรลุเปาหมายของการเพิม ั พันธ ่ ปฏิสม ทำการศึกษาวิจัยและทำงานในพื้นที่ได กระจายพื้นที่ทั้งสามจังหวัด ระหวางผูเกี่ยวของในพื้นที่ทุกระดับ โครงการจึงใหการสนับสนุน ลักษณะของเมือง / ชนบท ลักษณะทางประชากร (ศาสนา / ชาติพน ั ธุ) เงินทุนผาน 2 ชองทาง คือ 1) ทุนสนับสนุนการพัฒนาชุมชน สนับสนุน ลักษณะทางนิเวศ-ทรัพยากร ดังนั้นชุมชนในสามจังหวัดชายแดนใต กิ จ กรรมเพื ่ อ ฟ  น ฟู แ ละพั ฒ นาชุ ม ชนในด า นต า งๆ ที ่ ต อบสนอง ่ ด ทีค ั เลือกมา จึงเปนตัวแทนของการผสมผสานของเขตเมืองและชนบท ความต อ งการของชุ ม ชนโดยเกิ ด จากกระบวนการมี ส  ว นร ว ม ผานการรวมคิด รวมตัดสินใจ และรวมลงมือทำโดยที่ชุมชนบริหาร จัดการเอง และ 2) กองทุนสงเสริมความรวมมือฟนฟูและพัฒนา ประชาสั ง คม(Peace-building Partnership Fund: PPF) 2 ผลสรุปของกองทุนสงเสริมความรวมมือฟนฟูและพัฒนาประชาสังคม สนับสนุนทุนใหองคกรภาคประชาสังคมและเครือขาย ไดรเิ ริม ่ แนวทางและ ี ารรวบรวมแยกไวในเอกสารความรูอ ไดมก ี ชุดหนึง  ก ่ 2 Knowledge Management Note  า รูปที่ 1: วงจร CDD ระดับหมูบ  น  มูลและ การใหขอ เตรียมความพรอม องคกร เตรียมการ สิน ้ สุดโครงการ ดานสังคม และสงตองาน และจัดทำแผน โครงการยอย นำเสนอ ดำเนินโครงการ โครงการ พิจารณา ั ิ อนุมต โครงการ และประกอบดวยสัดสวนของเชื้อชาติตางๆทั้งมลายูมุสลิมและพุทธที่ การจั ด ลำดั บ ความสำคั ญ ของประเด็ น และความต อ งการและ อาศัยอยูใ  นชุมชนเมืองและชนบท อาจกลาวไดวา ้ ทีท  เปนพืน ่ ห่ี นวยงาน การลงมติ เ อกฉั น ท เ พื ่ อ คั ด เลื อ กประเด็ น ที ่ จ ะพั ฒ นาเป น ข อ เสนอ ราชการอื่นๆยังไมสามารถเขาถึงหรือทำงานไดอยางมีประสิทธิภาพ โครงการย อ ย ชุ ม ชนคั ด เลื อ กคณะทำงานชุ ม ชน ( VIC ) บนพื้นฐานของขอมูลที่มีประโยชนจำนวนมากที่รวบรวมในระยะวิจัย ่ ประกอบดวยสมาชิกในชุมชนทีไ ซึง ู ำทางการจำนวน10-15 คน ่ มใชผน เพื ่ อ เตรี ย มโครงการ ประกอบกั บ ความสั ม พั น ธ ท ี ่ ไ ด เ ริ ่ ม สร า ง เพื่อเปนตัวแทนในการจัดทำขอเสนอและใหที่ประชุมหมูบานรับรอง กันมากอนและขอมูลที่มีคายิ่งที่ชุมชนเองแบงปนเปนปจจัยทำใหเรา จากนั้นผูเชี่ยวชาญในพื้นที่และทีมผูบริหาร LDI จะรวมกันพิจารณา ตัดสินใจกลับไปทำงานในชุมชนเดียวกันกับทีไ ่ ดรว มงานกันมาดวยกัน ข อ เสนอโครงการ เมื ่ อ ได ร ั บ การอนุ ม ั ต ิ แ ล ว VIC จะเป น ผู  ด ำเนิ น ้ แตกจ ตัง ิ กรรมนำรอง งานของกิจกรรมทัง ้ หมด และยังคงรับผิดชอบโครงการตอไปหลังจาก ้ ไปแลว เสร็จสิน (CDD: แนวทางการพัฒนาที่ชุมชนเปนหลักในการขับเคลื่อน) ชุมชน ไดใช 6 ขัน ้ ตอนของกระบวนการมีสว  นรวม(กระบวนการ CDD) ในการ ดำเนินกิจกรรมที่ไดรับทุนมา (ดูรูปที่ 1) ผูประสานงานพื้นที่ที่ LDI เปนผูว  จางไดพบกับเจาหนาทีท  า  งถิน ่ อ ่ และชาวบาน เพือ ่ แนะนำและอธิบาย วัตถุประสงคของโครงการและการดำเนินงานอาสาสมัครชุมชนไดรบ ั การคัดเลือกเพือ ่ ดำเนินการสำรวจขอมูลชุมชนแบบมีสว  นรวม (ทรัพยากร การทำมาหากิ น -เศรษฐกิ จ ท อ งถิ ่ น โครงสร า งพื ้ น ฐานทางสั ง คม กลุ  ม องค ก รและความสั ม พั น ธ ท างสั ง คม)โดยเป น ข อ มู ล สำคั ญ ที ่ ต  อ มาที ่ ส มาชิ ก ในชุ ม ชนเองจะนำมาใช เ พื ่ อ ระบุ ป ระเด็ น ที ่ ส ำคั ญ ของชุมชน รูปที่ 2: ผลลัพธสำคัญของ CACS ใหความชวยเหลือ ่ี ข ความสัมพันธทด ้ึ ี น ่ ทองถิน ภายในชุมชน เปนไปตามความตองการ สรางเสริม  นรวมและศักยภาพ การมีสว ของชุมชน ความสัมพันธทด ี น ่ี ข ้ึ ั พันธ ปฏิสม มีความรับผิดชอบ โปรงใส ในสังคมและรัฐ ตรวจสอบได ้ เชือ ความไวเนือ ่ ใจ ุ การใชทน 3 Expanding Community Approaches in Southern Thailand ขอคนพบและการนำบทเรียนมาประยุกตใช ที่ซับซอนของชุมชนตัวเอง โดยการดำเนินงานผานทุนสนับสนุน ่ ง แมวา ชุมชนอยางตอเนือ  โครงการจะสนับสนุนในการทำงานพัฒนา โครงการทุนสนับสนุนการพัฒนาชุมชนภายใตโครงการชชต. มีผลลัพธ  า เพียงแคในระดับหมูบ  น การนำรองของโครงการช.ช.ต.ไดสง  ผลตอ จากการดำเนินงานในสามเรือ ่ งหลักคือ การใหความชวยเหลือทองถิน ่ , การวางรากฐานสำหรับความสัมพันธทด ี น ่ี ข ้ึ ในชุมชนละแวกขางเคียง ความสัมพันธที่ดีขึ้นภายในชุมชน และสรางเสริมความสัมพันธที่ดี และระหวางชุมชนกับหนวยงานรัฐในทองถิน ่ ผานการเผยแพรขอ  มูล ู ที่ 2) ในสังคมและรัฐ (ดูรป ่ วางขวาง และผานเวทีการแบงปนความรูป ทีก  งๆ  ระสบการณตา ผลสรุปของการดำเนินงาน โดยรวมแลวนับวาผลการดำเนินงาน I. การใหความชวยเหลือทองถิ่น โครงการในระดับหมูบานสงผลในทางบวก โดยโครงการสามารถให ความชวยเหลือในหลายพื้นที่ที่ไดรับผลกระทบอยางมากจากความ การจั ด ลำดั บ ความสำคั ญ ประเด็ น พั ฒ นาของชุ ม ชน หลั ก การ ขัดแยง เปนชุมชนที่ขาดโอกาสจากการสนับสนุนโดยหนวยงานอื่นๆ สำคัญของ CDD ในการดำเนินโครงการคือการตอบสนองความ ผลการดำเนินการจึงเกิดประโยชนแกคนจำนวนมากรวมถึงกลุม  คนที่ ตองการของชุมชนอยางแทจริง จากประสบการณที่ผานมาแสดง โดยปกติแลวมักไมไดมโ ี อกาสเขามารวมดำเนินงาน เชน ผูห  ญิง เยาวชน ให เ ห็ น ว า เมื ่ อ มี ค ำอธิ บ ายที ่ ช ั ด เจนของขั ้ น ตอนกระบวนการ และบุคคลอื่นที่ไมไดอยูในแวดวงของผูนำ การสนับสนุนทางการเงิน มีการเขาถึงขอมูลและการสนับสนุนทีเ ่ หมาะสม จะทำใหสมาชิกในชุมชน ของโครงการ สามารถทำไดอยางมีประสิทธิภาพในการตอบสนอง สามารถระบุและจัดลำดับความสำคัญของประเด็นพัฒนาและความ ความตองการทีแ ่ ทจริงของชุมชน การใชการประชุม เพือ ่ การมีสว นรวม ตองการของชุมชนได ในการเลือกโครงการยอยและเงื่อนไขการจัดซื้อจัดจางที่เขมงวด ไดกอใหเกิดมาตรฐานความรับผิดชอบในการดำเนินกิจกรรมของ ทุ น พั ฒ นาชุ ม ชนใช ก ระบวนการ CDD เพื ่ อ ให เ กิ ด การมี ส  ว นร ว ม โครงการ กองทุนไดถก ู นำมาใชกบั กิจกรรมทีห ่ ลากหลาย ผลของการ ในการทำแผนพัฒนาระดับหมูบ  นทีม  า ่ าจากความตองการของประชาชน พัฒนาที่เปนไปอยางยั่งยืนจากโครงการนี้จึงไดรับความสนใจกวา โดยมี ข ั ้ น ตอนคื อ อาสาสมั ค รชุ ม ชนจะเป น ผู  เ ก็ บ รวบรวมข อ มู ล โครงการพัฒนาอืน ่ ๆ ทีเ่ ขามาในพืน ้ ที่ เพือ่ ความสอดคลองกับเปาหมาย และจั ด เวที น ำเสนอข อ มู ล ชุ ม ชน โดยจะกระตุ  น ให ส มาชิ ก ชุ ม ชน ในการสรางโอกาสในการปฏิสัมพันธที่เพิ่มขึ้น โครงการไดเปดพื้นที่ ช ว ยกั น วิ เ คราะห ข  อ มู ล เพื ่ อ ระบุ ป ระเด็ น ป ญ หาและความต อ งการ ให ก ั บ สมาชิ ก ในชุ ม ชนที ่ จ ะเข า ร ว ม ที ่ เ ห็ น ชั ด เจนประการหนึ ่ ง คื อ ของชุ ม ชน จากนั ้ น ก็ จ ะมี ก ารจั ด ลำดั บ ความสำคั ญ ของประเด็ น ผูหญิงไดเขามามีบทบาทสำคัญในทุกดาน ตั้งแตการระบุประเด็น โดยมีเกณฑในการพิจารณาและเปดใหมก ี ารพูดคุยแลกเปลีย่ นกันตาม พัฒนาของชุมชน การจัดลำดับความสำคัญ รวมถึงการดำเนินงาน เกณฑ จากนั้นจะมีการศึกษาความเปนไปไดในการทำโครงการ เขียน โครงการ โครงการยอยตางๆ ไดสงผลในการสรางความรวมมือ ขอเสนอโครงการโดยมีผเ ่ วชาญทางเทคนิคในทองถิน ู ชีย ่ ใหคำปรึกษา และสรางประโยชนใหกับชุมชนไมวาจะเปนการดำเนินงานในลักษณะ แลวจะเขาสูก  ารพิจาณาและอนุมต ิ ครงการ ั โ ของกลุม ่ ยูใ  ทีอ  นชุมชน หรือกิจกรรมทีเ ่ ปนของสวนรวมในชุมชนก็ตาม ผลลัพธในเชิงบวกที่มีตอความสัมพันธของผูคนในชุมชนมากที่สุด  ารระบุและการเลือก ขอคนพบ : กระบวนการของโครงการนำไปสูก เกิดขึน ้ จากการทีช ่ มุ ชนถูกทาทายใหรว  มกันแกไขปญหาของการพัฒนา โครงการยอยทีก่ ำหนดโดยความตองการของชุมชน 4 Knowledge Management Note การสนั บ สนุ น ทุ น ส ว นใหญ ต รงกั บ ความต อ งการที ่ ไ ด จ ั ด ลำดั บ ความสำคัญไวในแผนพัฒนาหมูบ  นทีเ่ กิดขึน  า ้ จากกระบวนการมีสว  นรวม กระบวนการ CDD ทีใ่ ชในการเลือกสนับสนุนทุนของโครงการ ช.ช.ต. มีความแตกตางอยางมีนัยยะสำคัญจากกระบวนการของโครงการ ่ ๆของรัฐบาล อืน ผูประสานงานพื้นที่ (Facilitator) ที่ไดรับการฝกอบรมมีบทบาท สำคัญในการทำใหเกิดคุณภาพของกระบวนการและขั้นตอนในการ คัดเลือกโครงการยอย เพื่อความชัดเจนควรมีการประชาสัมพันธ บอกกล า วความรั บ ผิ ด ชอบของผู  ป ระสานงานให ก ั บ คนในชุ ม ชน การนำบทเรี ย นมาประยุ ก ต ใ ช : จากการตระหนั ก ถึ ง บทบาท สำคัญของผูประสานงานพื้นที่โดยเฉพาะอยางยิ่งภายใตบริบทความ ่ เติมการฝกอบรม ขัดแยง โครงการช.ช.ต.ระยะขยาย (ECACS) จึงไดเพิม พรอมกับการพัฒนาคูมือการฝกอบรมที่มีเนื้อหาของการทำงาน ภายใตสถานการณความขัดแยง นอกจากนั้นเพื่อใหกระบวนการมี สวนรวมดังกลาวถูกนำไปใชในการทำงานของหนวยงานอืน ่ ๆในพืน ้ ที่ อยางกวางขวางมากขึน ้ จึงเสริมสรางศักยภาพของบัณฑิตแรงงาน (กระทรวงแรงงาน) และบัณฑิตอาสา(ศูนยอำนวยการบริหารจังหวัด ชายแดนภาคใต : ศอ.บต. ) โดยให ม ี ก ารทำงานในพื ้ น ที ่ ร  ว มกั บ ผูประสานงานพื้นที่ของโครงการช.ช.ต. ซึ่งเปนสวนหนึ่งที่จะสราง  ากการปฏิบต การเรียนรูจ ิ ริง ั จ ความรับผิดชอบ โครงการพัฒนาตางๆ ของรัฐทีเ ่ ขามามากมายและ กลไกรับเรื่องรองเรียนยังไมถูกนำมาใชอยางเต็มที่เพื่อสรางความ ดำเนินการอยางเรงรีบรวบรัด ทำใหชาวบานรูสึกวาประสิทธิภาพ โปร ง ใสและความรั บ ผิ ด ชอบของการดำเนิ น งานโครงการ การดำเนิ น งานความโปร ง ใสและการเข า ถึ ง ประโยชน ข องคนที ่ (ชองทางทีส่ อดคลองกับบริบทของพืน้ ที่ ) หลากหลายยังไมเพียงพอ เปนสวนหนึ่งที่กอใหเกิดความคับของใจ และอาจสะสมเปนความขัดแยงทีม ้ การดำเนินงานของโครงการ ่ ากขึน การรักษาสมดุลระหวางบทบาทของแกนนำชุมชน (จากการดำเนินงาน ช.ช.ต.มีปจจัยหลายประการที่สนับสนุนธรรมาภิบาล เชน โครงสราง โครงการ) กับบทบาทผูน ่ ยังคงเปนความทาทาย  ำชุมชนทองถิน การมี ส  ว นร ว มในกระบวนการคั ด เลื อ กโครงการ การกำหนด ขั้นตอนการจัดซื้อจัดจาง การประสานงาน การกำกับดูแลโดย LDI การนำบทเรียนมาประยุกตใช : บนฐานคิดทีว  การขาดความตระหนัก ่ า และขนาดของทุนสนับสนุนที่พอเหมาะไดเพิ่มความโปรงใสและจำกัด และความเขาใจ อาจนำไปสูป  ญ หาและความขัดแยง โครงการช.ช.ต.ระยะ ่ งเบนทุนไปใชอยางไมเหมาะสม การเบีย ขยาย (ECACS) จึงเนนการสื่อสารขอมูลอยางตอเนื่องในทุกระดับ และเพิ ่ ม กิ จ กรรมทางสั ง คม รวมถึ ง การให ช ุ ม ชนแสดงข อ มู ล ขอคนพบ : มาตรการตางๆ ชวยเพิ่มความเชื่อมั่นในการดำเนิน ข า วสารที ่ เ กี ่ ย วข อ งกั บ การดำเนิ น งานโครงการไว ใ นบอร ด งานโครงการ อย า งไรก็ ด ี ก ารดำเนิ น งานโครงการก็ ย ั ง มี ส  ว นที ่ หรือปายทีถ ่ าวร ตามพืน ่ าธารณะของชุมชนอยางทัว ้ ทีส ่ ถึง ตองปรับปรุง การใชเงินทุน หลักสำคัญของแนวทาง CDD คือการใหทางเลือกแก ดวยประสบการณของชุมชนจากโครงการอื่นๆ ที่ใหความสำคัญ  ดรบ ผูไ ั ผลประโยชนจากโครงการ ขัน ้ ตอนของทุนพัฒนาชุมชนใหความ กับการเบิกจายมากกวาคุณภาพนั้นทำใหชุมชนมีความคาดหวังที่ ยืดหยุนเปนอยางมาก ประเภทของกิจกรรมที่จะไดรับการสนับสนุน จำกั ด กั บ ความรั บ ผิ ด ชอบของเงิ น ทุ น ที ่ ส นั บ สนุ น จากรั ฐ บาล เงินทุนนั้น โครงการเปดกวางใหชุมชนไดเลือกที่จะดำเนินกิจกรรม ประเภทตางๆโดยขึน  บ ้ อยูก ั การวิเคราะหขอ  มูลและการตัดสินใจรวมกัน จากการสำรวจผูที่เขารวมในโครงการ มากกวา 80% ระบุวา พอใจ ของคนในชุมชน อาจมีทง ้ั กิจกรรมของกลุม  หรือกิจกรรมสาธารณะ เปนอยางมาก หรือ มีความพึงพอใจในการเขาถึงขอมูลและความโปรงใส ่ นไขวาตองเปนกิจกรรมทีไ เพียงมีเงือ  นบัญชีตอ ่ มอยูใ  งหามของธนาคาร ในการทำงานของคณะทำงานชุมชน (VIC) โลก และถาเปนกิจกรรมของกลุมตองมีการปนผลหรือคืนประโยชน ใหกบั ชุมชนในรูปแบบตางๆ นอกเหนือจากคณะทำงานชุมชนและสมาชิกทีเ ่ ขามารวมดำเนินงานแลว ชุมชนก็สามารถเขาถึงขอมูลที่เกี่ยวของของโครงการในวงกวางได ขอคนพบ : ทุนพัฒนาชุมชนไดใหการสนับสนุนเงินทุนทัง ้ หมด 107 สิ่งนี้ยังเปนปจจัยสำคัญแสดงถึงความโปรงใส ความรับผิดชอบ กิจกรรมใน 27 ชุมชนทีเ่ ขารวมโครงการ มีผร ั ประโยชน 16,667 คน ู บ ่ เปนความแตกตางทีเ่ ห็นไดชด ซึง ่ เปรียบเทียบกับโครงการพัฒนาอืน ั เมือ ่ ๆ คิดเปน 61% ของประชากรทัง ้ ทีเ่ ปาหมาย ้ หมดในพืน 5 Expanding Community Approaches in Southern Thailand หลายชุ ม ชนได เ ลื อ กกิ จ กรรมเพื ่ อ สร า งรายได มากกว า กิ จ กรรม สาธารณะ(เชน โครงสรางพืน ้ ฐาน) สิง ้ ะทอนใหเห็นถึงความประสงค ่ นีส ่ อ ทีต ั การตอบสนองในประเด็นทีจ  งการไดรบ ่ ำเปนเรงดวน โครงการยอยจำนวน 51% ซึ่งคิดเปนสัดสวนเงินทุนประมาณ 37% จั ด สรรให แ ก ก ิ จ กรรมเพื ่ อ สร า งรายได ใ ห แ ก เ ยาวชนและผู  ห ญิ ง II. การเสริมสรางความสัมพันธภายในชุมชน รวมถึงกิจกรรมทางการเกษตร การมี ส  ว นร ว มและศั ก ยภาพ การกำกั บ ดู แ ลแบบมี ส  ว นร ว มและ โครงการยอยทีเ่ ปนกิจกรรมสรางรายได แมจะยังสามารถสรางรายได เสริมสรางขีดความสามารถในทองถิ่นคือแนวทางพื้นฐานที่สำคัญ ไดนอย แตนับวาเปนสวนสำคัญที่ชวยเสริมรายไดของคนในชุมชน ของโครงการ การมีสว  นรวมในการประชุมและกระบวนการขัน ้ ตอนตางๆ (รวมถึงการทำกิจกรรมเสริมรายไดนอกฤดูการผลิต) ถือเปนเครือ่ งมือสำคัญ ทีช  ยกระชับความสัมพันธในหมูส ่ ว  มาชิกของ หมูบานที่เขารวมโครงการ สมาชิกชุมชนเปนผูตัดสินใจกันเองวาใคร รานคาชุมชน และกลุมออมทรัพย ไดรับงบประมาณ 19% ของงบ จะเขามามีสว  นรวมในกิจกรรมของโครงการ กระบวนการตัดสินใจโดยมี ทีส ่ นับสนุนโครงการยอยทัง ้ หมด สวนรวมอยางทั่วถึงเปนปจจัยสำคัญตอความสำเร็จ การไมเขามา มีสวนรวมในการตัดสินใจ จะมีผลใหเสียงของผูดอยโอกาสในสังคม 22% ของงบโครงการยอย ไดนำไปใชในโครงสรางพืน ้ ฐาน ถู ก ละเลย ดั ง นั ้ น การประสานงานที ่ เ ข ม แข็ ง จึ ง เป น สิ ่ ง จำเป น ที่ชวยสรางใหเกิดการมีสวนรวมในวงกวางและยังเปนเสมือนตัวแทน ความยัง ่ ยืนของกิจกรรมทีส  งมีการติดตามอยางใกลชด ่ รางรายไดตอ ิ ่ องกันการแทรกแซงจากกลุมอิทธิพล โครงการมีการจัดการฝก ทีป และไดรับการสนับสนุนทางเทคนิคจาก LDI และผูเชี่ยวชาญในพื้นที่ อบรม การเยีย ่ มพืน ้ ที่ กิจกรรมทีแ  วมถึงการจัดกิจกรรม ่ บงปนความรูร อยางตอเนื่อง สำหรับการบำรุงรักษาและการใชประโยชนโครงการ การเรี ย นรู  เ พื ่ อ เสริ ม สร า ง ความสามารถต า งๆ ซึ ่ ง มี ส  ว นช ว ยได ที่เปนโครงสรางพื้นฐานนั้นจำเปนตองเชื่อมการสนับสนุนและสงตอ มากในการทำให ผูเขารวมโครงการปฏิบัติหนาที่ในความรับผิดชอบ ใหกบั หนวยงานในทองถิน ่ ของตนไดอยางเต็มที่ การนำงบประมาณที่ไดรับการสนับสนุนมาทำกิจกรรมที่เปนของ ขอคนพบ : การสนับสนุนทุนพัฒนาชุมชนดวยแนวทาง CDD สรางให สวนรวมและใชพัฒนาโครงสรางพื้นฐานที่ไดรับประโยชนทั่วกันทั้ง เกิดความรวมมืออยางมากมายของคนหมูม  ากในชุมชนทีเ่ ขารวมใน ชุมชนเปนสิง ่ ทีค ่ นในชุมชนมีความพึงพอใจสูงสุด กระบวนการ โดยเฉพาะอยางยิ่ง ผูหญิงที่ไดเพิ่มขีดความสามารถ  นรวมในการพัฒนาชุมชนของตนเอง ในการเขามามีสว การนำบทเรียนมาประยุกตใช : โครงการช.ช.ต.ระยะขยาย (ECACS) ยังคงใชวิธีการเปดกวางสำหรับประเภทของโครงการที่จะสนับสนุน ้ หมด 2,262 คน โครงการไดระดมอาสาสมัครชุมชนและคณะทำงานชุมชนทัง และมีการทบทวนเกณฑการสนับสนุนโครงการยอยทีเ ่ ปนลักษณะกลุม ่ รางรายได โดยประเมินความเปนไปได ความยัง อาชีพทีส ่ ยืนและความ จำนวนของผูเ  เ  ขารวมโครงการช.ช.ต. มีจำนวนมากกวาผูท ่ี ขารวมใน สอดคลองกับวัตถุประสงคโครงการที่เนนมุมมองความเปนไปไดที่ โครงการกิจกรรมการพัฒนาอืน ่ ๆ จะสามารถตอยอดขยายการสนับสนุน ผูหญิงมีบทบาทแข็งขันในทุกๆดานของโครงการตั้งแตการเลือก โครงการยอยและการดำเนินการ การมีสว นรวมของผูช  ายในระดับชุมชนจะถูกจำกัด เพราะกลัวทีจ ่ ะถูก หนวยงานความมัน ่ คงเพงเล็ง ดวยสถานการณเชนนีจ ึ มีผลตอการ ้ ง หารายได การมีสว นรวมในชุมชน และรวมถึงการมีปฏิสมั พันธทางสังคม อันเปนผลใหผูหญิงตองแบกภาระที่มากขึ้นทั้งการทำงานหาเลี้ยง ครอบครัวและมีสว  นรวมในกิจกรรมของชุมชน แนวทางการดำเนินงานแบบมีสวนรวมในพื้นที่เขตเมืองเผชิญความ  ย ทาทายมากกวาในเขตชนบท เพราะคนเมืองมีเวลาวางนอยและไมคอ มีประสบการณในการทำงานรวมกัน คุณภาพของการมีสวนรวมจะขึ้นอยูกับความสามารถของผูประสาน งานพื้นที่เปนสำคัญ โดยเฉพาะอยางยิ่งหากตองทำงานกับกลุมที่ ่ ๆ) ดอยโอกาส (เชนเดียวกับประสบการณโครงการ CDD ในประเทศอืน ่ และสถานการณความขัดแยงในบางชุม อิทธิพลของการเมืองทองถิน ชนสงผลกระทบตอการมีสว นรวม 6 Knowledge Management Note โครงการยั ง ได ม ี ก ารจั ด การฝ ก อบรมและสร า งการเรี ย นรู  ใ ห แ ก การสนับสนุนเงินทุนในการกอสรางสิง ่ อำนวยความสะดวกทีม ี ระโยชน ่ ป แกนนำชุมชน 5,000 คน ตอสมาชิกทุกคนในชุมชน ดึงดูดการมีสว  นรวมของชุมชนในวงกวาง ซึ ่ ง ชุ ม ชนได ร ะบุ ค วามพึ ง พอใจสู ง สุ ด จากผลประโยชน ใ นเรื ่ อ งนี ้ กระบวนการการมีสวนรวมในโครงการ (เชน การเก็บรวบรวมขอมูล กิ จ กรรมเชิ ง เศรษฐกิ จ และสร า งรายได จ ะมี ผ ู  ค นเข า ร ว มและได ร ั บ และการวิเคราะหชม ้ จัดจาง ุ ชน การจัดทำขอเสนอโครงการ การจัดซือ ประโยชนในจำนวนนอยกวา และการบริหารโครงการ) รวมทั้งการฝกอบรม การเยี่ยมพื้นที่ และ ่ ขีดความสามารถของสมาชิกชุมชนในการวางแผน ทัศนศึกษา ไดเพิม โครงการยอยประเภทที่สรางรายไดนั้น ควรสงเสริมใหมีการกระจาย และดำเนินกิจกรรมการพัฒนาทองถิ่นไดอยางมีประสิทธิภาพขึ้น ั ผูค ผลประโยชน ใหกบ ้ และตองพิจารณาเรือ  นจำนวนมากขึน ่ ง ่ งความเสีย ่ ยืนของกลุม ตอความยัง  ดวย จากรายงานการสำรวจพบวา คณะทำงานชุมชนเกือบทัง ้ หมด (98%) ระบุวามีขีดความสามารถในการทำงานที่เพิ่มขึ้น ซึ่งเปนผลจากการ โครงการย อ ยที ่ ใ ห ก ารสนั บ สนุ น เงิ น ทุ น แก ร  า นค า ชุ ม ชนและกลุ  ม ทำงานเปนทีม และการใชขอมูลในการวิเคราะหตัดสินใจในการทำ ออมทรัพยมีศักยภาพในการใหประโยชนกับสมาชิกทุกคนในชุมชน โครงการพัฒนาของหมูบ  นและการวางแผน อยางไรก็ตามการเขียน  า  จะตองแสดงใหวา แตในระยะแรกกลุม  สามารถบริหารจัดการไดอยางมี ขอเสนอโครงการยังคงเปนสิ่งทาทายดวยระดับการศึกษาที่ไมสูงนัก ประสิทธิภาพ การนำบทเรียนมาประยุกตใช : นอกเหนื อ จากการสนั บสนุ น ทุ น ชุมชนมีการสมทบใหกบ  ยทัง ั โครงการคิดเปน 26% ของคาใชจา ้ หมด ่ งเพือ อยางตอเนือ ่ ความสามารถของผูป ่ เพิม ้ ทีแ  ระสานงานพืน ่ ละคนใน ซึ่งเกินกวาจำนวนที่กำหนดไวคือ 10% ถือไดวาเปนสัญญานบวก ชุมชนแลว โครงการช.ช.ต.ระยะขยาย(ECACS)ยังใหการอบรมเพิม ่ ขีด ของความรูส ึ มีสว  ก  นรวมในการเปนเจาของโครงการ ความสามารถกับกลุมผูยากจนและดอยโอกาสเพื่อที่จะแนใจวาบุคคล ้ ามารถเขามามีสว เหลานีส  นรวมในการวางแผน จัดลำดับความสำคัญ 86% ของผู  ต อบแบบสอบถามระบุ ว  า โครงการได ส ร า งการมี และกระบวนการทำงานไดอยางมีประสิทธิภาพ ั พันธทางสังคมระหวางคนในชุมชน ปฏิสม ั พันธ โครงการในขัน การเสริมสรางปฎิสม ้ แรกนัน ้ จะเนนการปฏิสม ั พันธ การนำบทเรียนมาประยุกตใช : โครงการช.ช.ต. ระยะขยาย( ECACS) ระหวางกลุมภายในชุมชนโดยผานกระบวนการมีสวนรวม และเพื่อ จะขยายความชวยเหลือทุนพัฒนาชุมชนจาก 27 หมูบานเปน 43 ความสอดคล อ งกั บ วั ต ถุ ป ระสงค ข องการเพิ ่ ม ทุ น ทางสั ง คม หมูบานใน 6 ตำบล ตลอดจนใหเงินสนับสนุนโดยตรงในระดับตำบล หลักเกณฑของโครงการยอยจะเนนความทั่วถึงของทุกกลุมคนและ เพื ่ อ ยกระดั บ ความเข ม แข็ ง ให ก ั บ ชุ ม ชนเดิ ม และตำบล รวมถึ ง กระจายผลประโยชนอยางเทาเทียม ผนวกประโยชนจากการพัฒนาเขาดวยกัน ขอคนพบ : ผลของโครงการยอยในการเสริมสรางการทำงานรวมกัน ความไววางใจ กระบวนการ CDD ตัง  นสมมติฐานของการนำผูค ้ อยูบ  น ทางสังคมมีหลายทิศทาง มารวมมือกันทำงานเพือ ั ถุประสงคสว ่ บรรลุวต ่ จะไมเพียงแต  นรวม ซึง ่ ความสามารถใหกบ ชวยเพิม ั แกนนำ ยังเปนการสรางความไววางใจและ ่ ตกตางกันไดสรางความรวมมือและใหประโยชน ประเภทโครงการยอยทีแ ความเชือ ่ ทีจ ่ มัน ่ ะชวยสรางรากฐานของสันติภาพ แตละชุมชนอยางแตกตางกันไป 7 Expanding Community Approaches in Southern Thailand ขอคนพบ : ผลสำรวจเรือ ่ งความไววางใจของคนในชุมชนแสดงใหเห็น III.ความสัมพันธที่ดีขึ้นระหวางรัฐและสังคม ถึงความไววางใจของคนในชุมชนทีร  มโครงการช.ช.ต.อยูใ ่ ว  นระดับสูง 89% ของผู  ต อบแบบสอบถาม ระบุ ว  า สามารถไว ว างใจสมาชิ ก โครงการช.ช.ต. (CACS) นัน ้ มีเปาหมายคือการเพิม ่ ปฎิสม ั พันธทด ี ง ่ี ท ้ั ในชุมชนดวยกัน และหลังจากดำเนินงานโครงการช.ช.ต.มาอยางนอย ภายในชุ ม ชน ระหว า งชุ ม ชน และระหว า งชุ ม ชนกั บ กลไกภาครั ฐ 2-3 รอบ มี 54% ที่ระบุวาระดับของความไววางใจของคนในชุมชน เพื่อใหสามารถบรรลุวัตถุประสงคดังกลาว การออกแบบโครงการ เพิ ่ ม ขึ ้ น แสดงให เ ห็ น ความเชื ่ อ มั ่ น ของชาวบ า นที ่ เ พิ ่ ม ขึ ้ น เรื ่ อ ยๆ แตเดิมจึงจะมีการสนับสนุนทุนในระดับหมูบ  นและในปท่ี 3 จะเพิม  า ่ การ เมือ ่ ไดรว  มกันทำงาน และแกไขปญหาทีซ ่ บ ั ซอนของชุมชน อยางไรก็ตาม สนับสนุนทุนในระดับตำบล 1 รอบ จากการประเมินผลในระยะกลางพบวา การกาวขามความแบงแยกภายในหมูบานเปนเรื่องที่ตองใชความ การดำเนินงานยังไมพรอมทีจ ่ ะสนับสนุนทุนในระดับตำบลได อยางไรก็ดี พยายามมากขึน ้ และตองใชระยะเวลายาวนานพอสมควร ความเข า ใจถึ ง ความสำคั ญ ของความจำเป น ที ่ จ ะต อ งพั ฒ นา ความสัมพันธทแ ่ อ ่ี นนแฟนทีม  นระดับแนวราบใหขน ี ยูใ ้ึ สูแ  นวดิง ่ ก็คอ ่ ซึง ื การนำบทเรียนมาประยุกตใช : โครงการช.ช.ต. ระยะขยาย ( ECACS) การทีช ุ ชนสามารถทำงานรวมกับองคกรภาครัฐอยางมีเอกภาพนัน ่ ม ้ เนนการสรางความเชื่อมั่น ดังนั้นการสรางและเพิ่มความแข็งแกรง ก็ถอื เปนแนวโนมทีด่ ี ั การทำงานเปนหุน ใหกบ ่ เจาหนาทีภ  สวนรวมกับหนวยงานทองถิน ่ าครัฐ และบางหนวยงานของสหประชาชาติจึงมีความสำคัญตอการรบรรลุ ขอคนพบ : แมโดยทั่วไปความสนใจของการรวมมือกับภาครัฐของ วัตถุประสงคขอ  นีข ้ องโครงการ สำหรับตัวชีว ้ ด ั ความสำเร็จของโครงการ ชุ ม ชนอาจจะน อ ยลง แต ก ารร ว มมื อ กั บ ภาครั ฐ ในโครงการก็ เ ป น จะรวมถึงการเพิม ่ ระดับความไววางใจ ความพึงพอใจ และความเชือ ่ มัน่ ไปอยางเขมแข็งและโครงการช.ช.ต.ไดเริ่มเสริมสรางและวางรากฐาน ภายในชุมชน (และระหวางสมาชิกในชุมชนกับรัฐ) ซึง ่ จำเปนตองไดรบั กระชั บ ความสั ม พั น ธ ภ ายในหมู  บ  า น ระหว า งหมู  บ  า นและกลไกรั ฐ การใสใจและประเมินผลอยางตอเนือ ่ ง ในทองถิน่ 8 Knowledge Management Note หนวยงานรัฐในบางทองถิ่นมีสวนในการสนับสนุนทรัพยากรใหกับ การนำบทเรียนมาประยุกตใช : โครงการช.ช.ต. ระยะขยาย ( ECACS) กิจกรรมของโครงการยอยในบางโครงการ (เชน การสนับสนุนงบ  มัน มุง ่ ะพัฒนาความเชือ ่ ทีจ ่ ระหวางชุมชนและหนวยงานในระดับตำบล ่ มัน ่ น ประมาณ การสนับสนุนบุคลากรของหนวยงาน การอนุญาตใหใช ทีด ิ ใน 6 ตำบลทีเ ่ ขารวมโครงการปจจุบน ั ไดสนับสนุนทุนในระดับตำบลโดย ้ ที) หรือพืน ่ ถึงแมจะยังมีไมมากนักก็ตาม สนั บ สนุ น เงิ น ทุ น เป น สามรอบให ก ั บ 6 ตำบลที ่ เ ข า ร ว มโครงการ เปนจำนวนเงินโดยเฉลีย ่ 20,000 เหรียญสหรัฐ เพือ ่ การดำเนินกิจกรรม มีหลายตัวอยางทีห ่ มีการจำลองแนวทางการมีสว ่ นวยงานรัฐไดเริม  น ร ว มกั น ระหว า งหมู  บ  า น พร อ มกั บ ส ง เสริ ม การมี ส  ว นร ว มของ รวมไปใชในโครงการพัฒนาของตน และหนวยงานภาครัฐไดแสดง หนวยงานทองถิน ่ กับชุมชน ความมุง ่ ทีจ  มัน ่ ะนำแนวทาง CDD ในบางสวนไปใชในโครงการของตน ้ นีเ้ ปนความพยายามทีจ ทัง ่ ะเพิม ่ ขีดความสามารถของหนวยงานทองถิน ่ ผลการสำรวจไดแสดงนัยสำคัญของความเขาใจและการตระหนักถึง ที ่ จ ะดำเนิ น กิ จ กรรมการพั ฒ นาท อ งถิ ่ น แบบมี ส  ว นร ว มโดย  นรวมของเจาหนาทีร การใชแนวทางการมีสว ่ เปนเครือ ่ ะดับตำบลซึง ้ ด ่ งชีว ั การสรางพันธมิตร มีการทำบันทึกความรวมมือกับหนวยงานภาครัฐ ถึงแนวโนมของการนำแนวทางไปปฏิบต ิ อ ั ต  อยางไรก็ตาม ขอจำกัดของ ที่เกี่ยวของทั้งในสวนกลาง สวนภูมิภาค และทองถิ่นไดแกกระทรวง งบประมาณและเวลามักเปนอุปสรรคตอการทำงานแบบมีสวนรวม การคลัง กระทรวงแรงงาน กระทรวงมหาดไทย(กรมสงเสริมการ ของหนวยงานภาครัฐ ปกครองส ว นท อ งถิ ่ น และกรมการพั ฒ นาชุ ม ชน) สำนั ก งาน คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ ศูนยอำนวยการบริหารจังหวัด ่ ฐ ยังคงปรากฏวาเจาหนาทีร  ำทองถิน ั บางรายและผูน ้ เดิมตอตาน ่ แบบดัง ชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) สภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ความคิดในแนวทางที่เชื่อมั่นและเปดโอกาสใหชาวบานดำเนินกระบวน มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร และสถาบันชุมชนทองถิน ่ พัฒนา( LDI) การและบริหารจัดการโครงการของชุมชนเองได โดยองคกรพันธมิตรจะเขารวมในการฝกอบรม การติดตามเยีย ้ ที่ ่ มพืน การศึกษาดูงานแลกเปลี่ยนเรียนรูตางๆ ผูวาราชการจังหวัดใน ดั ง นั ้ น การสร า งความตระหนั ก รู  เ พี ย งอย า งเดี ย วอาจไม เ พี ย งพอ สามจังหวัดชายแดนภาคใตทุกจังหวัดไดตกลงที่จะเปนประธานคณะ ่ ะปรับทัศนคติทฝ ทีจ  รากเชนนี้ ่ี ง ทำงานสนับสนุนวิชาการระดับจังหวัดและกำลังมีการศึกษาความ เปนไปไดวาจะมีความรวมมือกับหนวยงานขององคกรสหประชาชาติ โดยเริ่มที่ยูนิเซฟ ในการอบรมพัฒนาศักยภาพใหกับชุมชน ทองถิ่น และหน ว ยงานในพื ้ น ที ่ ท ี ่ ต กลงกั น ในด า นการพั ฒ นาเด็ ก ปฐมวั ย และความเสมอภาคระหวางเพศ 9 Expanding Community Approaches in Southern Thailand บทสรุป การสนับสนุนเงินทุนในโครงการช.ช.ต.แสดงใหเห็นถึงคุณคาของการ พัฒนาชุมชนจากการมีสว  นรวมในทุกภาคสวน และไดนำเสนอรูปแบบ ทางเลือกของการพัฒนาชุมชนที่มีความแตกตางจากโครงการอื่น ของรัฐบาล การดำเนินโครงการพิสูจนใหเห็นจริงถึงความเปนไปได ของการใหชม ุ ชนเขามามีสว  นรวมในการระบุประเด็นพัฒนา จัดลำดับ ความสำคัญ พัฒนาขอเสนอโครงการและดำเนินงานรวมกันเพือ ่ แกไข ปญหาที่สามารถตอบสนองความตองการที่แทจริงของประชาชนใน ้ ทีเ พืน ่ ปราะบางทามกลางสถานการณความไมสงบในจังหวัดชายแดน ใตของประเทศไทย โครงการชชต. ระยะขยาย (ECACS)ไดเพิ่มการ สนั บ สนุ น ทุ น ให ก ั บ ทุ ก หมู  บ  า นในตำบล และสนั บ สนุ น ทุ น ในระดั บ ตำบลทีเ ่ ขารวมโครงการ ขณะเดียวกันก็ปรับขัน ้ ตอนการทำงานตางๆ ใหดีขึ้น พรอมทั้งจัดการสนับสนุนใหเพียงพอในบริบทของการเปน ประเทศที่มีรายไดปานกลางซึ ่ ง มี ทรั พ ยากรอยู  ม าก โครงการนี ้ ม ี จุดมุงหมายที่ตองการนำเสนอแนวทางการการลงทุนของรัฐบาล บันทึกฉบับนี้เขียนโดย ซาราห อดัม ในระดับทองถิ่น โดยมุงหวังใหเกิดประสิทธิภาพและความชอบธรรม ดวยความสนับสนุนจาก State and Peace-building Fund (SPF) ในสายตาของประชาชนทามกลางสถานการณความไมสงบที่กำลัง และ Korean Trust Fund (KTF) อยูใ นระยะเปลีย ่ นผานไปสูค  วามสงบสุข ขอมูลเพิ่มเติมกรุณาติดตอ ภมรรัตน ตันสงวนวงษ ptansanguanwong@worldbank.org ปุณยนุช โชคคณาพิทักษ pchockanapitaksa@worldbank.org สำนักงานธนาคารโลกกรุงเทพฯ โทร. +662 686-8300 10 Knowledge Management Note ที่มาและขอมูลเพิ่มเติม Local Development Institute, CACS Operations Manual. Local Development Institute, Final Report – CACS – June 2013, Bangkok: LDI. World Bank, 2011. Mid-Term Review Mission: Piloting Community Approaches in Con ict Situation in three southern provinces of Thailand, Bangkok: World Bank. World Bank, 2014. Designing CDD Operations in Fragile and Con ict-Affected Situations. World Bank, draft October, 2014. Men and Male Youth in Con ict-affected Areas in Southern Thailand. Zurstrassen, Matthew, Project Evaluation Report CACS – Community Driven Development Component draft 17 June 2013. เอกสารชุดความรู ฉบับที่ หัวขอ 1. อิทธิพลของการวิจัยดานความขัดแยงตอการออกแบบโครงการนำรองเพื่อเนนบทบาทของชุมชน ในการแกไขสถานการณความขัดแยง 2. บทบาทหญิงชายและการพัฒนาในพื้นที่ที่ไดรับผลกระทบจากความขัดแยงของประเทศไทย 3. การพัฒนาที่เล็งเปาหมายไปยังเยาวชนและชุมชนเปนตัวขับเคลื่อน ผลสัมฤทธิ์และบทเรียน 4. ลักษณะโครงการ 5. การติดตามและประเมินผล 6. ทุนสนับสนุนการพัฒนาชุมชน (CDD) ขอคนพบและบทเรียนเพื่อการประยุกตใช 7. กองทุนประชาสังคม ขอคนพบและบทเรียนเพื่อการประยุกตใช 8. บทเรียนจากโครงการอาชีพของเงินทุนสนับสนุนโครงการพัฒนาที่ขับเคลื่อนโดยชุมชน ที่ไดรับผลกระทบจากความขัดแยง 9. บทเรียนการเปนผูประสานงานในพื้นที่ ดวยแนวทางที่ชุมชนเปนหลักในการขับเคลื่อน 10. การเขาถึงแหลงทุน กรณีศึกษามุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใตของประเทศไทย 11. ฐานขอมูลศูนยเฝาระวังสถานการณภาคใต: บริบท พัฒนาการ การประยุกตใชและผลกระทบ 11 World Bank Thailand 30th Floor, Siam Piwat Tower, 989 Rama 1 Road Pathumwan, Bangkok 10330 Tel: +66 2686 8300 Email: thailand@worldbank.org http://www.worldbank.org/thailand Supported by