97605 МОНГОЛ УЛСЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН САРЫН ТОЙМ 2015 оны 6 дугаар сар Өмнөх оны эцэст жилийн 8 хувьтай гарч 18.6 хувийн өсөлттэй байна. Харин нүүрсний байсан эдийн засгийн өсөлт 2015 оны эхний үйлдвэрлэл эхний 4 сард 16.8 хувиар өсчээ. улиралд 4.4 хувьд болж буураад байна. Уул, уурхайн бус салбарын ДНБ эхний Гадаадын хөрөнгө оруулалт үргэлжлэн буурч улиралд 1.5 хувийн өсөлттэй гарч өмнөх буй орчинд эдийн засаг дахь нийт хөрөнгө улирлын 4.1 хувийн өсөлтөөс буурлаа. оруулалтын хэмжээ өмнөх оны мөн үетэй Бөөний болон жижиглэн худалдааны салбар харьцуулахад 61.6 хувиар огцом агшаад болон бүтээгдэхүүний цэвэр татварын хэмжээ байна. Нийт хэрэглээ сул байгаа буюу 2014 харгалзан 7.6 хувь, 14.8 хувиар тус тус буурсан оны сүүлийн улиралд жилийн 2.4 хувиар, энэ нь импорт нэлээд буурч байгааг илтгэж байна. оны эхний улиралд 2.7 хувиар тус тус өссөн Өнгөрсөн 2 жилийн хугацаанд төгрөгийн ханш дүнтэй байна. Нэг талдаа импорт буурч үргэлжлэн суларч буй орчинд аж, үйлдвэрийн байгаа, нөгөө талдаа уул, уурхайн салбар жилийн 11.1 хувиар өссөнөөс үзэхэд бүтээгдэхүүнээс хамаарч экспорт харьцангуй импортын бууралтыг дотоодын бараагаар өндөр өсөлттэй байгаа нь худалдааны тэнцэл орлуулан хэрэглэж буй хандлага ажиглагдаж сайжрахад нөлөөлж байгаа ч эдийн засгийн байна. ХАА-н салбарын өсөлт 9.2 хувьтай идэвхжил сул байгааг мөн илтгэж байна. байгаа бөгөөд барилгын салбар 31.8 хувийн 2014 оны эцсийн улиралд 20.5 хувиар өссөн өсөлт үзүүлсэн нь орон сууны барилга, уул, уурхайн салбарын ДНБ энэ оны 1 дүгээр томоохон худалдааны төвүүд ашиглалтад улиралд 13.8 болж саарав. Зэс, алт болон орсонтой холбон тайлбарлахаар байна. газрын тосны үйлдвэрлэлийн өсөлт буурч Ажилгүйдлийн түвшин эхний улиралд 7.4% байгаа нь уул, уурхайн салбарын өсөлт байгаа ч ажлын байрны төрлөөс харахад саарахад голлон нөлөөлөв. Өнгөрөгч 4 дүгээр хөдөлмөрийн зах зээлийн идэвхжил суларч сард зэсийн үйлдвэрлэл өссөн нь уул, уурхайн байгааг харуулж байна. Эдийн засгийн аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүний өсөлтийг идэвхжил саарч буй орчинд 2014 оны эхний өмнөх 3 дугаар сарын 15 хувиас өсгөн 28 хувь улиралд ажилгүйдлийн түвшин 9.4% байсан хүргэхэд гол нөлөө үзүүллээ. Зэсийн бол энэ оны эхний улиралд буурч гарав. үйлдвэрлэл зөвхөн 4 дүгээр сард жилийн 37.5 Ажлын байрны тоо 65,000-аар өссөн дүнтэй хувиар өссөн бөгөөд эхний 4 сараар авч үзвэл байна. Албан бус ажлын байр буюу хувиараа Энэхүү сарын тоймыг Дэлхийн банкны Макро эдийн засаг, төсвийн бодлогын газрын хэлтсийн захирал ноён Матью Вергис, тэргүүлэх эдийн засагч хатагтай Чорчин Го нарын удирлаган доор Монголын суурин төлөөлөгчийн газрын эдийн засагчид болох ахлах эдийн засагч ноён Тайхюн Ли, эдийн засагч хатагтай Ш.Алтанцэцэг болон эдийн засагч ноён Б.Даваадалай нар бэлтгэв. аж, ахуй эрхлэгч, гэр бүлийн бизнес, мал, аж Инфляци нэг оронтой тоонд байгаа ч хүнсний ахуйн бизнесүүд нь оффисийн шинжтэй үнэ өнгөрөгч 2 дугаар сараас эхлэн хурдтай ажлын байртай харьцуулахад ажиллах өсч байна. УБ хотын хэмжээнд тооцсон хүчнийг ихээр шингээсэн байна. Албан бус инфляци 5 дугаар сарын эцэст 7.5 хувь болж ажлын байрны тоо эхний улирлын байдлаар өмнөх 1, 2 дугаар сарын 8.8 хувийн өсөлтөөс нийт ажлын байрны 49.8 хувийг бүрдүүлж буурав. Улсын инфляци 8 хувьтай гарсан нь байгаа бөгөөд энэ үзүүлэлт өмнөх оны мөн мөн өмнөх сарын 9.2 хувийн өсөлтөөс үед 49.3 хувь, 2013 онд 46.3 хувьтай байв. саарлаа. Суурь инфляцийн түвшин 10 хувь болж 4 дүгээр сарын эцсийн 11 хувиас буурав. Гэвч өмнөх оны эцэстэй харьцуулахад 8 хувийн өсөлттэй байна. Махны үнийн улирлын чанартай өсөлт инфляцид дарамт учруулж байгааг доорх зургаас харж болно. Зураг 1. Эдийн засгийн өсөлт эхний улиралд 4.4% болж Зураг 2. Инфляци 5 дугаар сарын эцэст 7.5% болж саарсан нь уул, уурхай болон бусад салбарын өсөлт буурсан ч хүнсний барааны 3 дугаар сараас хойш буурсанаас шалтгаалав. хурдтай өсч байна. Бдит ДНБ-ий өсөлт (y/y, %) Хүнс болон бусад бараа, үйлчилгээний инфляци эхний 5 сарын 45 Non-mineral GDP байдлаар (УБ хотын инфляци, оны эхнээс тооцсон өсөлт, %) 40 Mining GDP Others Non-Meat food Meat Inflation (YTD) 35 Overall GDP 3.0 30 2.4 2.4 2.5 25 20 2.0 1.5 15 1.5 2.2 2.4 10 0.7 5 1.0 1.2 0.5 0 0.5 0.1 0.5 -5 0.0 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I -0.5 2011 2012 2013 2014 2015 Jan-15 Feb-15 Mar-15 Apr-15 May-15 Эх үүсвэр: ҮСХ, Дэлхийн банкны мэргэжилтнүүдийн тооцоо Худалдааны тэнцлийн ашиг буурч байгаатай сард жилийн 15.8 хувиар буураад байна. холбоотойгоор өнгөрөгч 4 дүгээр сард урсгал Нүүрсний экспортын биет хэмжээ 5 дугаар тэнцлийн алдагдал бага зэрэг нэмэгдэж 80.4 сарын байдлаар 49 хувийн бууралттай байгаа тэрбум ам.долларт хүрлээ. Урсгал тэнцэл 1 нь түүний нийт экспортын үнийн дүнг 46 дүгээр сард 86.9 сая ам.долларын ашигтай хувиар буурахад нөлөөллөө. Харин 4 дүгээр гарсанаас хойш 2-оос 4 дүгээр сард нийт 210.8 сард 14 хувиар агшиж байсан зэсийн экспорт сая ам.долларын алдагдалтай гарчээ. Гэвч 5 дугаар сард 17 хувийн өсөлтийг үзүүлэв. эхний 4 сараар харвал урсгал тэнцлийн Газрын тосны үнэ бага байгаагаас шалтгаалан алдагдал 123.8 сая ам.доллар байгаа юм. газрын тосны экспорт 27 хувиар буурчээ. Нийт Экспорт 3 хувиар буурсан, импорт 32.1 хувиар импорт 5 дугаар сарын эцсийн байдлаар 32 буурсанаас шалтгаалан худалдааны тэнцэл хувийн бууралттай байгаа нь эдийн засгийн оны эхний 5 сарын байдлаар 422.3 сая дотоод эрэлт саарч байгааг илтгэж байна. ам.долларын ашигтай гарав. Гэвч сараар нь Хөрөнгө оруулалтын шинжтэй импортын харвал худалдааны тэнцлийн ашиг үргэлжлэн бараа жилийн 28 хувиар, хэрэглээний буурч байгааг харж болно. Тухайлбал, барааны импорт 33 хувиар тус тус буурчээ. худалдааны тэнцлийн ашиг 1 дүгээр сард 225 Бензин, шатахууны импорт оны эхний 5 сард сая ам.доллар байсан бол 5 дугаар сард 4.3 жилийн 39 хувиар буурсан бол бусад барааны сая ам.доллар болж буугаад байна. Уул, импорт 30 хувиар тус тус буурсан дүнтэй уурхайн бүтээгдэхүүний экспорттой байна. холбоотойгоор экспортын хэмжээ 5 дугаар 2 Зураг 3. Экспортын өсөлт саарч байгаатай уялдан урсгал Зураг 4. Уул, уурхайн бүтээгдэхүүний эксдорт саарч байгаа тэнцэл муудаж байна. болон дотоод эрэлт хумигдаж байгаа импорт өнгөрөгч 4 дүгээр сард буурахад голлон нөлөөлөв. Экспорт, импортын өсөлт (3 сарын шаталсан дундаж) болон Гол экспорт, импортын гол нэрийн бүтээгдэхүүний жилийн урсгал тэнцэл (3 сарын нийлбэрээр тооцсон) өсөлт (3 сарын нийлбэрээр тооцсон, %) Exports (y/y, %): LHS 300% 60 Imports (y/y, %): LHS 300 CA balance (million $, 3 month rolling sum): RHS 250% 40 200 200% 20 100 150% 0 0 100% -20 -100 50% 0% -40 -200 -50% -60 -300 -100% Jul-11 Nov-11 Jul-12 Nov-12 Jul-13 Nov-13 Jul-14 Nov-14 Sep-11 Sep-12 Sep-13 Sep-14 Mar-11 Jan-12 Mar-12 Jan-13 Mar-13 Jan-14 Mar-14 Jan-15 Mar-15 May-11 May-12 May-13 May-14 May-15 -80 -400 Jul-12 Sep-12 Nov-12 Jul-13 Sep-13 Nov-13 Jul-14 Sep-14 Nov-14 Jan-12 Mar-12 Jan-13 Mar-13 Jan-14 Mar-14 Jan-15 Mar-15 May-12 May-13 May-14 May-15 Copper concentrate exports Coal exports Oil exports Investment-related imports Consumption-related imports Эх үүсвэр: Монголбанкны тоо, мэдээлэл, Дэлхийн банкны мэргэжилтнүүдийн тооцоо Хөрөнгө, санхүүгийн тэнцлийн мэдээнээс эхний 10 хоногт ам.долларын эсрэг 2 хувиар үзэхэд оны эхний 4 сард 125.7 сая чангараад байна. ам.долларын цэвэр гадагшлах урсгалтай Сүүлийн үед гадаад тэнцэлд гарч буй эерэг байна. Жилийн өмнө 332 сая ам.долларын өөрчлөлтүүд нь төгрөгийн ханшийн сулралт цэвэр орох урсгалтай байсан ГШХО оны эхний тогтворжоход нөлөөллөө. Өнгөрөгч 5 дугаар 4 сард 71 сая ам.долларын цэвэр ГШХО-ын сарын 18-нд Оюутолгойн 2 дугаар шатны гадагшлах урсгалтай гарчээ. Компани хөрөнгө оруулалтын санхүүжилтийн хоорондын өглөгийн буцаан төлөлт нь дээрх төлөвлөгөөнд 2 тал гарын үсэг зурсан. ГШХО-ын гадагшлах урсгалд голлох нөлөөг Төслийн шаардлагатай тооцоонууд дуусч үзүүлжээ. Гэвч 4 дүгээр сард 38 сая ажил эхэлмэгц 4 тэрбум ам.долларын төслийн ам.долларын ГШХО-ын цэвэр дотогшлох санхүүжилт орж ирэхээр байгаа нь ирэх урсгал бүртгэгдсэн байна. Харин 455 сая жилүүдэд ГШХО-д ихээхэн нөлөө үзүүлэхээр ам.долларын санхүүгийн цэвэр дотогшлох байна. Мөн Худалдаа, хөгжлийн банк 5 дугаар урсгал оны эхний 4 сард бэлэн мөнгө, сард Засгийн газрын баталгаатай 500 сая харилцахын дансаар орж ирсэн байгааг ам.долларын бондыг гадаад зах дээр гаргасан Төвбанкны своп хэлцэлтэй холбон нь төгрөгийн ханшинд нөлөөгөө үзүүллээ. тайлбарлахаар байна. Төлбөрийн тэнцлийн алдагдал оны эхний 4 сард 320 сая ам.долларт хүрсэн бөгөөд зөвхөн 4 дүгээр сард 49 сая ам.долларын алдагдалтай гарчээ. ГВАН 3 дугаар сарын эцэст 1323 сая ам.доллар байсан бол 4 дүгээр сарын эцэст 1,267 сая ам.доллар болж буураад байна. Төвбанкны Хятадын ардын банкны хийж төгрөг-юаны своп хэлцэл нь ГВАН дээр ирж буй дарамтыг зөөллөх нөлөөг үзүүлсэн. ГВАН өмнөх оны эцсээс 382 сая ам.доллараар буурчээ. Төгрөгийн ханшийн үргэлжлэн суларч буй хандлага харин 5 сард өөрчлөгдөв. 5 дугаар сард төгрөгийн ханш 2.7 хувиар чангарсан бөгөөд 6 дугаар сарын 3 Зураг 5. Төгрөг-юаны своп хэлцэл хийгдэж байгаа ч ГШХО Зураг 6. ГВАН 4 дүгээр сарын эцэст 1.2 тэрбум ам.доллар буурч байгаагаас төлбөрийн тэнцэл эхний 4 сард өндөр болж буурлаа. Гэвч төгрөгийн ам.доллартай харьцах алдагдалтай хэвээр байна. ханш 5 дугаар сарын дундаас бага зэрэг чангарч байна. Хөрөнгийн цэвэр урсгал болон Төлбөрийн тэнцэл (сая Төгрөгийн ханш болон валютын нөөц ам.доллараар, 3 сарын шаталсан дундаж) Gross FX reserves (billions of $): LHS 1,000 Exchange Rate (MNT/USD): RHS FDI 4.5 2100 800 Errors and omissions 2000 Currency and Deposits 4.0 1900 600 Portfolio investment & loans 3.5 1800 Overall BoP balance 400 1700 3.0 1600 200 2.5 1500 0 2.0 1400 1300 -200 1.5 1200 -400 1.0 1100 Oct-12 Oct-13 Oct-14 Feb-12 Feb-13 Feb-14 Feb-15 Apr-12 Jun-12 Apr-13 Jun-13 Apr-14 Jun-14 Apr-15 Aug-12 Dec-12 Aug-13 Dec-13 Aug-14 Dec-14 Mar/12 Sep/12 Mar/13 Sep/13 Mar/14 Sep/14 Mar/15 Nov/12 Jan/13 Nov/13 Jan/14 Nov/14 Jan/15 May/12 May/13 May/14 May/15 Jul/12 Jul/13 Jul/14 Эх үүсвэр: Монголбанкны тоо, мэдээлэл, Дэлхийн банкны мэргэжилтнүүдийн тооцоо Чанаргүй зээлийн хэмжээ 4 дүгээр сард голлон тайлбарлагдахаар байна. Банкны эх үргэлжлэн өсч түүний нийт зээлд эзлэх хувь 4 үүсвэрийн өсөлт мөн саарч байна. Банкны хувиас даваад байна. Дампуурсан банкуудыг хадгаламж 4 дүгээр сард өмнөх сараас 2.1 хасч тооцсон чанаргүй зээлийн хэмжээ 4 хувиар, жилийн өмнөхөөс 3.2 хувиар тус тус дүгээр сард сарын 9.7 хувиар өссөн бөгөөд буураад байна. М2 мөнгөний жилийн өсөлт - өмнөх 3 сарын хугацаанд 66 хувиар өссөн юм. 4.9 хувь болсон нь зээл хумигдаж байгаа 2014 оны эцэст 3.1 хувь байсан чанаргүй болон гадаад цэвэр активын бууралтыг илтгэж зээлийн нийт зээлд эзлэх хувь 3 дугаар сард байна. 3.9, 4 дүгээр сард 4.2 болж тасралтгүй өссөөр Төвбанкны дотоод цэвэр активын хэмжээ 4 байна. Хугацаа хэтэрсэн зээлийн хэмжээ 4 дүгээр сард 3.8 их наяд төгрөг болж оны дүгээр сард сарын 5 хувиар өсч, нийт зээлийн эцсийн 3.4 их наяд төгрөгөөс өссөн дүнтэй 4.9 хувьтай тэнцэж байна. 2014 оны эцэст уг гарав. Төвбанкны засгийн газраас авах үзүүлэлт 2.2 хувь, 3 дугаар сард 4.65 хувьтай авлагын дүн өссөн бөгөөд төсвийн өнөөгийн байсан юм. нөхцөл байдалтай уялдан Засгийн газрын Гадаад валютаарх зээл буурсан, үнэ хадгаламж буурсантай холбон тайлбарлахаар тогтворжуулах хөтөлбөрийн хүрээнд байна. Харин Төвбанкны банкуудаас авах олгогдсон зээл саарч бойгаа болон банкин авлага 4 дүгээр сарын эцэст 1.8 их наяд төгрөг дахь хадгаламж буурч байгаагаас болж оны эцсийн 2.6 их наядтай харьцуулахад шалтгаалан өнгөрөгч 4 дүгээр сард банкны нэлээд буурчээ. Энэ нь үнэ тогтворжуулах системийн эх үүсвэр (tight liquidity) сул байв. хөтөлбөрийн хүрээнд олгогдсон зээл саарч Банкны системийн зээлийн өсөлт (үнэт байгаа болон Төвбанкны МИК-ийн орон цаасжуулсан орон сууцны зээлийг оруулж сууцны зээлийн бондын худалдан авалттай тооцсон) 4 дүгээр сард жилийн 12 хувьд хүрч холбон тайлбарлахаар байна. Орон сууцны өмнөх сарын 16 хувь, онц эцсийн 20 хувиас зээлийн үлдэгдэл 4 дүгээр сарын эцэст 2.26 их үргэлжлэн буураад байна. Импорт буурч наяд төгрөг болж, оны эхний 4 сард 11 хувиар байгаа болон эрсдэлтэй зээлдэгч дээр өсчээ. МИК 1.24 их наяд төгрөгийн орон эрсдлийн хувийг нэмэгдүүлсэн зэргээс гадаад сууцны зээл үнэт цаасжуулсан бөгөөд үүний валютын зээл 4 дүгээр сард мөн буурчээ. 3 90 хувийг Төвбанк худалдан авч байгаа юм. дугаар сард 24 хувийн өсөлттэй байсан Төвбанкны санхүүгийн бус сектор (МИК-ийг төгрөгийн зээл 4 дүгээр сард 20.6 хувьд болж оруулсан)-оос авах авлага 2 их наяд төгрөг буурсан нь эдийн засгийн идэвхжил саарч болж оны эцсийн 1.7 их наядаас өсөөд байгааг байгаа болон үнэ тогтворжуулах хөтөлбөрийн МИК-ийн бондын худалдан авалттай холбон хүрээнд олгосон зээлүүд хумигдаж байгаагаар тайлбарлахаар байна. 4 Зураг 7. Чанаргүй болон хугацаа хэтэрсэн зээлийн хэмжээ Зураг 8. Банкны зээлийн өсөлт 4 дүгээр сард үргэлжлэн 4 дүгээр сард харгалзан 9.7 хувь болон 5 хувиар тус тус саарсан бөгөөд хадгаламжийн өсөлт сөрөг түвшин хүрэв. өсчээ. Чанаргүй болон хугацаа хэтэрсэн зээлийн хэмжээ болон Банкны зээл, хадгаламжийн жилийн өсөлт болон нөөц НЗӨҮ-д эзлэх хувь (тэрбум төгрөг, %) хадгаламжийн харьцаа (%) Size of NPLs (billions MNT) Foreign currency loan (y/y, %p) Size of past-due loans (billions MNT) 70 MNT loan (y/y, %p) 1,600 NPL ratio (incl. failed banks, %): RHS 20 Total bank loans (yoy, %) 60 Past-due loan ratio (incl. failed banks, %): RHS 18 Bank deposit growth (y/y, %) 1,400 50 16 1,200 40 14 1,000 12 30 800 10 20 600 8 6 10 400 4 0 200 2 -10 0 0 Oct-12 Oct-13 Oct-14 Feb-12 Feb-13 Feb-14 Feb-15 Apr-12 Jun-12 Apr-13 Jun-13 Apr-14 Jun-14 Apr-15 Aug-12 Dec-12 Aug-13 Dec-13 Aug-14 Dec-14 Oct-08 Oct-09 Oct-10 Oct-11 Oct-12 Oct-13 Oct-14 Jan-08 Jan-09 Jan-10 Jan-11 Jan-12 Jan-13 Jan-14 Jan-15 Apr-08 Jul-08 Apr-09 Jul-09 Apr-10 Jul-10 Apr-11 Jul-11 Apr-12 Jul-12 Apr-13 Jul-13 Apr-14 Jul-14 Apr-15 Эх үүсвэр: Монголбанкны тоо, мэдээлэл, Дэлхийн банкны мэргэжилтнүүдийн тооцоо Төсвийн орлогын тасалдал нэмэгдэж төсвийн дунд хүрээний мэдэгдэл УИХ-аар байгаагаас 5 дугаар сард төсвийн зардал батлагдсан бөгөөд Сангийн яамны хумигдав. Оны эхний 5 сарын байдлаар тооцоогоор энэ жил орлогын тасалдал 498 орлогын тасалдал 18 хувьтай байна. Татварын тэрбум төгрөгт хүрэхээр байна (7 хувь). орлого 11 хувиар тасалдсан нь голчлон гадаад Банкны системд эх үүсвэрийн дутагдалтай худалдааны татварын орлогын бууралтаас орчинд Засгийн газрын үнэт цаасны хүү өндөр хамаарчээ. Татварын бус орлого 54 хувийн хэвээр байна. 12 долоо хоногийн хугацаатай тасалдалтай байна. Төсвийн зарлагын Засгийн газрын үнэт цаасны хүү 15 хувьтай гүйцэтгэл 70 хувьтай байна. Цалин, нийгмийн байна. Болзошгүй өр төлбөр (payment халамжийн зардалын гүйцэтгэл 90 хувьтай arrears)-өөс урьдчилан сэргийлэх үүднээс байгаа бөгөөд бусад байнгын бус шинжтэй Сангийн яамнаас төсвийн шат бүрийн (discretionary spending) зардалын гүйцэтгэл захирагчдад зарлагаа бодитой тооцож, тун тааруу байгаа ба ялангуяа хөрөнгийн эрэмблэхийг зөвлөж байна. Орлогын зардалын гүйцэтгэл дөнгөж 30 хувьтай байна. тасалдалтай орчинд Засгийн гарар төсвөө Өнгөрөгч 5 дугаар сарын 18-нд 2016-19 оны тодотгох асуудлыг ярьж байна. Зураг 9. Төсвийн орлогын тасалдал 5 дугаар сар үргэлжлэн Зураг 10. 2014 оны сүүлээс өссөн Засгийн газрын бондын өссөн бөгөөд төсвийн зардал хатуу хэвээр байна. зардал эхний 5 сард өндөр хэвээр байна. Орлого, зардалын өсөлт (оны эхнээс тооцсон нийлбэрээр Засгийн газрын үнэт цаасны хүү болон бусад мөнгөний захын тооцов, %) хүүгийн түвшин (%) Budet revenues (ytd rolling sum, y/y, %): LHS 19 12 week T-bills 1 year T-bills Expenditures (ytd rolling sum, y/y, %) excl. DBM: LHS Overnight loans BoM policy rate 60% 17 40% 15 13 20% 11 0% 9 -20% 7 -40% 5 Эх үүсвэр: Монголбанк, Сангийн яамны тоо, мэдээлэл, Дэлхийн банкны мэргэжилтнүүдийн тооцоо 5 2016-18 оны ДХТХМ өнгөрөгч 5 дугаар сарын 2017-18 онуудад 2 хувиас ихгүй байхаар 21-нд УИХ-аар батлагдлаа. Энэ удаагийн тооцжээ. 2016 онд төсвийн алдагдлыг 4 хувьд ДХТХМ нь өмнөх жилийн 2015-18 оны ДХТХМ- барихад дараах арга хэмжээнүүдийг авахаар ийн орлогын төсөөллийг шинэчилж, төсвийн төлөвлөжээ. Үүнд: тогтвортой байдлын хуулийн заалтыг  Байнгын бус шинжтэй (discretionary хангахын тулд төсвийн зарлага тал дээр ямар recurrent spending) урсгал зардлыг өөрчлөлт хийх талаар тусгажээ. бууруулах, ЗГ-ийн үнэт цаас гаргах Төсвийн орлогын тасалдал нэмэгдэж хэмжээгээ бууруулах замаар хүүгийн байгаагаас цаашид ЗГ зардалаа танах зардалаа багасгах. шаардлага бий болж байна. ДХТХМ-д  Зөвхөн хэрэгжиж байгаа хөрөнгө дурдсанаар оны эцэст орлогын тасалдал 498 оруулалтын төслүүдийг үргэлжлүүлэх, тэрбум төгрөгт хүрэхээр байна. Импорт буурч Хөгжлийн банкны хөрөнгө оруулалтын байгаа, зэс, газрын тосны үнэ буурсан болон хэмжээг 200 тэрбум төгрөгт барих. Гадаад эдийн засгийн идэвхжил саарч байгаа нь зээлийг ач холбогдлоор эрэмблэх замаар дээрх хэмжээний төсвийн орлогын тасалдлыг гадаад зээлийн ашиглалтаа багасгах. бий болгохоор байна. ТТБХ-ийн шаардлагыг Энэ удаагийн ДХТХМ нь төсвийн бодлогын хангахын тулд төсвийн зардлыг дээрх орлогын хүрээнд хийгдэж буй эерэг өөрчлөлтүүдийн тасалдлын хэмжээгээр танах шаардлага нэг бөгөөд уг баримт бичигт ЗГ төсвийн тулгарах эрсдэлтэй байна. тогтвортой байдлын хуулийн дагуу төсвийн Дээрх төсвийн төлөвлөлт нь орлогын бодлогод тохиргоо хийхээ мэдэгдэв. ДХТХМ- төсөөллийг бодитой тооцох талаар илүүтэй д тооцсон орлогын төсөөллийн дагуу энэ оны онцлов. Уг баримт бичигт дурдсанаар төсөвт тодотгол хийгдэх шаардлагатай. 2016 өнгөрсөн жилүүдэд төсвийн орлогыг хэт оны төсөвт тодорхой тохиргоо хийж чадвал өөдрөгөөр төсөөлж байсан нь төсвийн дараагийн онуудад төсвийн бодлогод бодлогод итгэх итгэлд сөргөөр нөлөөлсөнийг өөрчлөлт гарна гэсэн итгэлийг нэмэгдүүлэх онцолжээ. ДХТХМ-д 2016-18 онд эдийн билээ. УИХ дээр төсөв хэлэлцэж буй явцад өсөлтийг дундажаар 5 хувь байхаар төсөөлсөн төсвийн орлогыг үндэслэлгүй нэмэгдүүлдэг бөгөөд энэ голчлон гадаад эдийн засгийн байдлаас аль болох зайлсхийх нь байна. орчин болон төсвийн орлогын төсөөлөл Дараагийн ДХТХМ-д төсвийн зардалыг ач буурсанаас голлон шалтгаалав. Төсвийн холбогдолоор ангилах, төсвийн бодлогод орлогын төсөөллийг өмнөх жилийн ДХТХМ- шаардлагатай илүү шинэчлэлийн шинжтэй ээс 2015 7.4 хувиар, 2016 онд 3.4 хувиар, 2017 арга хэмжээний талаар дурдах нь уг баримт онд 4.3 хувиар тус тус бууруулжээ. бичигт итгэх итгэлийг сайжруулах юм. Энэ ДХТХМ-д ТТБХуулийн шаардлагыг хангахын удаагийн ДХТХМ-д орлогын төсөөллийг тулд төсвийн алдагдлыг 2016 онд ДНБ-ий 4 өмнөх жилүүдээс илүү бодитой төсөөлсөн хувьд, 2017 онд 3 хувьд, 2018 онд 2 хувьд боловч зөвхөн нэг жилийн төсвийн барихаар тооцжээ. Уг мэдэгдэлд хэрэв төлөвлөлтөд анхаардаг байдал хэвээр яамдуудаас ирсэн бүх зардлыг төсөвт тусгавал хадгалагдсаар байна. Өөрөөр хэлбэл, дунд төсвийн алдагдал энэ онд 19 хувь хүрэх хугацааны төсвийн төлөвлөлтөд (орлогын эх боломжтой байсан гэдгийг онцолжээ. үүсвэрийг нэмэгдүүлэх, зардлаа ач Төсвийн зардлын өсөлтийг 2016 онд 5 хувьд холбогдлоор нь ангилан илүү үр ашгийг нь 6 нэмэгдүүлэх) анхаарах тал дээр дутагдалтай байна. Зураг 11. Дунд хугацааны төсвийн хүрээний мэдэгдэл Зураг 12. … Төсвийн тогтвортой байдлын хуулийн (ДХТХМ) нь илүү бодитой төлөвлөлт дээр үндэслэж заалттай нийцтэй байхын тулд төсвйин зардалыг орлогын төсөөллийг бууруулжээ… бууруулахаар төсөөлжээ. Орлогын төсөөлөл (их наяд төгрөг): 2016-18 оны ДХТХМ Төсвийн зардал (их наяд төгрөг): 2016-18 оны ДХТХМ болон болон 2015-17 оны ДХТХМ 2015-17 оны ДХТХМ 8.5 8.5 8 8 7.5 7.5 7 7 6.5 6.5 6 6 5.5 5.5 5 5 4.5 4.5 4 4 Actual Actual Budget 2015 2014 2015 2014 2015 2015 Actual Actual Budget 2015 2014 2015 2014 2015 2015 MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Эх үүсвэр: Сангийн яамны тоо, мэдээлэл, Дэлхийн банкны мэргэжилтнүүдийн тооцоо 7