                                        70485

     TẬP �?OÀN �?IỆN LỰC VIỆT NAM
BAN QUẢN L�? DỰ �?N THỦY �?IỆN TRUNG SƠN




            B�?O C�?O

   TỔNG HỢP THAM VẤN




            Hà Nội, 15/01/2011
                                                 MỤC LỤC


Giới thiệu ........................................................................................................................................ 2
Dự án Thủy điện Trung Sơn ........................................................................................................... 5
   1.      Mục đích của Dự án ............................................................................................................ 5
   2.      Phạm vi của Dự án .............................................................................................................. 5
   3.      Vị trí của Dự án .................................................................................................................. 6
   4.      Tham vấn trong việc lập kế hoạch ...................................................................................... 9
   5.      Biện pháp giảm thiểu ........................................................................................................ 12
   6.      Công cụ truy�?n thông và thông tin ................................................................................... 15
   7.      Quy trình tham vấn ........................................................................................................... 17
        7.1. Tham vấn cộng đồng: .................................................................................................... 17
        7.2.Tham vấn cấp huyện ....................................................................................................... 18
        7.3.Tham vấn NGO............................................................................................................... 19
        7.4.Tham vấn cấp tỉnh .......................................................................................................... 19
   8.      Mối quan tâm chính .......................................................................................................... 20
        8.1. �?ối với RLDP ................................................................................................................ 20
        8.2. �?ối với EIA/EMP .......................................................................................................... 21


Phụ lục 1: Các câu h�?i và trả l�?i v�? các mối quan tâm của đợt tham vấnError! Bookmark not defined.
Phụ lục 2 Các thông tin cơ bản ..................................................................................................... 61
Giới thiệu

Dự án Thủy điện Trung Sơn là dự án đa mục tiêu. Dự án này sẽ xây dựng một đập mới cao
84,5m tạo ra một hồ chứa có dung tích 348 triệu m3, tại với mực nƣớc dâng bình thƣ�?ng
160m. Với công suất 260 MW (gồm 4 tổ máy, mỗi tổ 65 MW), dự án sẽ cung cấp bình quân
1,019 GWh mỗi năm vào lƣới điện quốc gia, góp phần làm giảm bớt tình hình thiếu điện và
phát triển kinh tế.
Dự án bao gồm bốn hợp phần sau
      Thi công đập. Công việc này bao gồm thi công đập chính, đập tràn, cửa nhận nƣớc,
       đƣ�?ng ống, gian máy và kênh xả, cung cấp và lắp đặt thiết bị cơ điện và cơ khí thuỷ
       công. �?ầu tƣ xây dựng công trình phụ trợ bao gồm đƣ�?ng vào và cầu, đƣ�?ng trong
       công trƣ�?ng và lán trại thi công sẽ đƣợc đƣa vào trong hợp phần này, cũng nhƣ dịch
       vụ tƣ vấn giám sát thi công.
      Thi công các đƣ�?ng dây điện, một đƣ�?ng dây từ trạm phân phối đến điểm đấu nối
       vào hệ thống đƣ�?ng dây 220kV Hoà Bình - Nho Quan và một đƣ�?ng dây 110/35kV
       từ khu vực Mai Châu đến công trƣ�?ng xây dựng.
      Bồi thƣ�?ng và giảm thiểu tác động, sẽ bao gồm việc thực hiện tái định cƣ, khôi phục
       sinh kế, dân tộc thiểu số, quản lý môi trƣ�?ng và các kế hoạch quản lý sức khoẻ cộng
       đồng.
      Hỗ trợ kỹ thuật nhằm hỗ trợ công tác chuẩn bị các dự án thuỷ điện khác và nâng cao
       năng lực để đáp ứng những thực tiễn quốc tế tốt nhất phục vụ phát triển thủy điện.
Tổng chi phí là 386 triệu USD; trong đó 35,1 triệu USD dùng để thực hiện cho công tác tái
định cƣ và phục hồi sinh kế cho ngƣ�?i dân (trong đó có khoảng 2 triệu USD dùng cho phát
triển sinh kế của nhân dân vùng bị ảnh hƣởng) và khoảng 2,3 triệu USD dùng cho công tác
quản lý môi trƣ�?ng. Tập đoàn �?iện lực Việt Nam đã chính thức đ�? nghị Ngân hàng thế giới
một khoản vay trị giá 330 triệu USD.
Dự án làm ảnh hƣởng đến 27 xã và 02 thị trấn, 5 huyện thuộc 3 tỉnh Sơn La, Thanh Hóa và
Hòa Bình. Theo ƣớc tính hiện tại, tổng số các hộ gia đình bị ảnh hƣởng do bị thu hồi đất của
tất cả các hạng mục của dự án là 2,327 hộ ( 10,591 ngƣ�?i), trong đó có 1,516 hộ ( 7,012
ngƣ�?i) bị thu hồi đất.
�?ã có nhi�?u đợt tham vấn đƣợc tiến hành từ năm 2004 đến nay bởi nhi�?u đơn vị tƣ vấn khác
nhau. �?ã có hai đợt tham vấn với các cộng đồng và xã trong năm 2008 để (i) thông báo cho
các hộ gia đình và cộng đồng có thể bị ảnh hƣởng bởi dự án v�? những tác động có thể xẩy
ra; (ii) thu thập thông tin và phản hồi ban đầu từ h�? mà có thể đƣợc sử dụng nhƣ số liệu đầu
vào để chuẩn bị dự án, đặc biệt để chuẩn bị báo cáo RLDP và EIA/EMP.
�?ợt tham vấn đầu tiên đã đƣợc thực hiện ở 14 bản nằm trong vùng lòng hồ của dự án cần
phải di d�?i các hộ gia đình. �?ợt tham vấn thứ 2 đƣợc thực hiện ở 34 bản nữa bị ảnh hƣởng
bởi dự án bao gồm các bản d�?c theo tuyến đƣ�?ng, các bản bị ảnh hƣởng đất nông nghiệp
khu vực hồ chứa và các bản bị ảnh hƣởng môi trƣ�?ng khu vực hạ lƣu tính tính đến thị tứ Co
Lƣơng, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình. Tổng các đợt đã thực hiện tham vấn với 53 bản bị
ảnh hƣởng bởi dự án (bao gồm một số bản đƣợc phát hiện thêm trong đợt tham vấn lần này).
Tham vấn đƣợc thực hiện ở tất cả các cấp bao gồm:
      Cấp cộng đồng với 53 (bổ sung 05 bản) bản và 29 xã trong khu vực dự án;
      Cấp huyện: 5 huyện bị ảnh hƣởng trực tiếp bởi việc xây dựng công trình chính và
       các hạng mục phụ trợ là huyện Tân Lạc, huyện Mai Châu thuộc tỉnh Hòa Bình;
       huyện Mƣ�?ng Lát, huyện Quan Hóa thuộc tỉnh Thanh Hóa và huyện Mộc Châu
       thuộc tỉnh Sơn La;
      Cấp tỉnh: tham vấn đƣợc tiến hành với hai tỉnh là tỉnh Thanh Hóa và tỉnh Sơn La;
      Tham vấn với các tổ chức NGO trong cả nƣớc;
Cuộc tham vấn cũng đƣợc mở rộng đối với bất kỳ ai quan tâm đến dự án.
Quá trình tham vấn từ 2004 đến 2008 đã góp phần vào việc đi�?u chỉnh lại các quy hoạch và
thiết kế của dự án nhằm giảm thiểu tác động v�? môi trƣ�?ng và xã hội mà việc xây dựng dự
án sẽ gây ra đối với địa bàn và cộng đồng dân cƣ. Các biện pháp giảm thiểu đã đƣợc tích
hợp và xây dựng trong hai công cụ quản lý và thực hiện đó là Chƣơng trình Tái định cƣ,
sinh kế và phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) và Kế hoạch quản lý môi trƣ�?ng(EMP);
�?ợt tham vấn này đƣợc thực hiện vào đầu năm 2010 với mục đích (i) Thông báo cho các hộ
gia đình và các cộng đồng bị ảnh hƣởng, chính quy�?n địa phƣơng và các tổ chức xã hội v�?
những tác động có thể có mà dự án gây ra và đ�? xuất các biện pháp giảm thiểu tác động đó.
Thông tin đƣợc cung cấp trong RLDP và EIA/EMP phải đƣợc công bố trƣớc tại khu vực bị
ảnh hƣởng bởi dự án, VDIC và Infoshop tối thiểu là 3 tuần trƣớc khi tham vấn; (ii) Thu thập
ý kiến/phản hồi để hoàn thiện RLDP và EIA/EMP, và (iii)Có đƣợc thoả thuận ban đầu/cam
kết cộng tác với chính quy�?n địa phƣơng trong giai đoạn thực thi.
�?ể tiến hành tham vấn đạt kết quả tốt, nhóm tƣ vấn thực hiện công tác tham vấn để tuân thủ
các quy tắc tham vấn đảm bảo đƣợc tính công khai, minh bạch, tự nguyện và đƣợc thông
báo trƣớc đối với các đối tƣợng đƣợc tham vấn.
Hoạt động xây dựng tài liệu tham vấn đƣợc căn cứ trên các kế quả của việc �?ánh giá Xã hội
và các kết quả tham vấn từ trƣớc. �?ã có 10 loại tài liệu đƣợc xây dựng và đƣợc công bố tới
các hộ dân, cộng đồng, UBND các cấp trƣớc th�?i gian tiến hành tham vấn 21 ngày.
Tài liệu truy�?n thông đƣợc xuất bản dƣới hình thức ngắn g�?n, dễ hiểu và đa dạng. Có những
áp phích và tranh vẽ để thu hút đƣợc sự chú ý của ngƣ�?i dân. Tài liệu cũng đã đƣợc dịch và
xuất bản bằng các thứ tiếng của cộng đồng dân tộc thiểu số bị ảnh hƣởng là tiếng Thái, tiếng
Mông và tiếng Mƣ�?ng.
�?ể có thể tăng hiệu quả của việc truy�?n thông và tham vấn, các đài catset đƣợc phát kèm
cùng với các băng tuyên truy�?n bằng tiếng dân tộc để ngƣ�?i dân (nhất là nhóm dễ tổn
thƣơng) có thể dễ dàng tiếp cận đƣợc với tài liệu của dự án.
Việc tham vấn đƣợc thông báo trƣớc và có sự tham gia rộng rãi của những ngƣ�?i dân tại địa
phƣơng, kể cả phụ nữ, thanh niên và ngƣ�?i cao tuổi. Các tổ chức NGO tại địa phƣơng và
trong nƣớc, quốc tế đã đƣợc tạo đi�?u kiện để tham gia vào quá trình tham vấn.
Hoạt động tham vấn đã thu đƣợc nhi�?u ý kiến đóng góp từ các cấp cộng đồng, xã, huyện,
tỉnh và các NGO. Các ý kiến đã tập trung vào việc đ�? xuất bổ sung các biện pháp giảm thiểu
cho tác động môi trƣ�?ng và xã hội của dự án đến khu vực và đến cộng đồng căn cứ trên thực
tế của từng địa bàn.
      Tại cộng đồng, các ý kiến của ngƣ�?i dân đi vào chi tiết và tập trung vào các khía
       cạnh thiết thực đối với ngƣ�?i dân trong quá trình di chuyển và nhận bồi thƣ�?ng. Các
       ý kiến v�? kế hoạch cải thiện sinh kế và phục hồi cuộc sống đƣợc đ�? xuất bổ sung với
       việc hoàn thiện và làm rõ hơn các hoạt động trong báo cáo.
      Kết quả tham vấn từ các huyện tập trung vào việc kết hợp giải quyết các vƣớng mắc
       có thể sẽ phát sinh trong quá trình thực hiện. Phƣơng án phối hợp để đảm bảo an
       ninh, trật tự và làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan.
   Các ý kiến của các NGO đã giúp cho việc hoàn thiện các báo cáo của dự án một
    cách tốt nhất. Các quan ngại từ các NGO tập trung vào cơ chế giám sát hoạt động
    của các nhà thầu trong quá trình thực hiện;
   Các ý kiến đóng góp từ cấp huyện và tỉnh tập trung vào các biện pháp và phƣơng
    thức phối hợp làm việc giữa Ban Quản lý dự án với các cấp nhằm triển khai dự án,
    với kết quả tốt nhất.
Dự án Thủy điện Trung Sơn

   1. Mục đích của Dự án

Dự án Thủy điện Trung Sơn là dự án đa mục tiêu. Dự án này sẽ xây dựng một đập mới cao
84,5m tạo ra một hồ chứa có dung tích 348 triệu m3, mực nƣớc dâng bình thƣ�?ng 160m.
Công suất 260 MW (gồm 4 tổ máy, mỗi tổ 65 MW), dự án sẽ cung cấp bình quân 1,019
GWh mỗi năm vào lƣới điện quốc gia, góp phần làm giảm bớt tình hình thiếu điện và phát
triển kinh tế. Hồ thủy điện sẽ đi�?u tiết chế độ dòng chảy của lƣu vực sông Mã thuộc tỉnh
Thanh Hóa, góp phần giảm lũ cho lƣu vực sông Mã. �?ập cũng sẽ cung cấp nƣớc để đáp ứng
nhu cầu phát triển công nghiệp, nông nghiệp, các ngành du lịch, đƣ�?ng thủy và nuôi trồng
thủy sản. Việc xây dựng đƣ�?ng vào công trình dài 20,4 km từ Co Lƣơng thuộc tỉnh Hòa
Bình tới vị trí đập. Các đƣ�?ng dây điện sẽ đƣợc xây dựng để cấp điện cho công trƣ�?ng trong
th�?i gian thi công và truy�?n tải điện từ dự án đến lƣới điện quốc gia trong quá trình vận
hành nhà máy.


   2. Phạm vi của Dự án

Dự án thủy điện Trung Sơn bao gồm những hạng mục công trình chính sau:
      Hồ chứa nƣớc;
      �?ập bê tông tr�?ng lực;
      �?ập tràn xã lũ ở lòng sông;
      Cửa nhận nƣớc trong thân đập b�? trái;
      �?ƣ�?ng ống áp lực bằng ống thép kiểu hở;
      Nhà máy phát điện;
      Trạm phân phối điện ngoài tr�?i.
Ngoài ra Dự án còn bao gồm cả những hạng mục khác nhƣ sau:
      �?ƣ�?ng vào công trình và đƣ�?ng thi công
      �?ê ngăn sông để phục vụ thi công công trình;
      �?ƣ�?ng dây điện 35Kv cấp điện cho công trình trong quá trình thi công
       �?ƣ�?ng dây 220Kv truy�?n điện lên lƣới điện quốc gia khi nhà máy thủy điện đi vào
       vận hành;
      Các bãi thải đất đá tập trung;
      Khu tái định cƣ cho cho các hộ phải di chuyển nhà ở;
      Các hạng mục phụ trợ: khu vực nhà ở của công nhân, nhà đi�?u hành công trƣ�?ng,
       kho chứa, bãi trữ nguyên vật liệu.
Tổng chi phí của Dự án là 386 triệu USD; trong đó 35,1 triệu USD dùng để thực hiện cho
công tác tái định cƣ và phục hồi sinh kế cho ngƣ�?i dân (trong đó có khoảng 2 triệu USD
dùng cho phát triển sinh kế của nhân dân vùng bị ảnh hƣởng) và khoảng 2,3 triệu USD
dùng cho công tác quản lý môi trƣ�?ng.
   3. Vị trí của Dự án

Dự án thủy điện Trung Sơn sẽ đƣợc xây dựng trên dòng sông Mã, cách hợp lƣu giữa sông
Mã và nhánh suối Quanh khoảng 700m v�? phía hạ lƣu. Công trình chính của dự án sẽ đƣợc
xây dựng tại xã Trung Sơn, huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa - Việt Nam.


Vùng dự án đƣợc định nghĩa là những khu vực bị ảnh hƣởng bởi các tác động xã hội hoặc
môi trƣ�?ng trong dự án thuỷ điện Trung Sơn. Vùng này bao gồm các xã ở trong vùng
thƣợng lƣu hồ chứa, các xã tiếp giáp với hoặc là hồ chứa phía trên đập hoặc là d�?c sông bên
dƣới đập cho đến tận chỗ hợp dòng với sông Luồng khoảng 65km v�? hạ lƣu. Vùng này cũng
bao gồm các xã có đƣ�?ng vào và các đƣ�?ng dây điện dự kiến chạy qua. Bảng 1 chỉ ra số xã
theo địa bàn hành chính và kiểu tác động, và xác định những xã thuộc phạm vi của RLDP.
Bản đồ 1 trình bày các xã và các kiểu tác động.
Bản đồ 1: Vùng Dự án Thủy điện Trung Sơn




Việc xây dựng đập và tích nƣớc hồ chứa sẽ gây ảnh hƣởng đến 5 xã và 1 thị trấn của tỉnh
Thanh Hóa và 2 xã thuộc tỉnh Sơn La. Tại tỉnh Thanh Hóa, hồ chứa sẽ làm ngập xã Trung
Sơn thuộc huyện Quan Hóa, xã Mƣ�?ng Lý, Trung Lý, Tam Chung, Tén Tằn và một phần
của thị trấn Mƣ�?ng Lát của huyện Mƣ�?ng Lát. Tại tỉnh Sơn La hồ chứa sẽ gây ảnh hƣởng
đến xã Tân Xuân và Xuân Nha thuộc huyện Mộc Châu.
Tổng cộng đã xác định đƣợc 39 bản hiện có (và một thôn) thuộc 7 xã (và một thị trấn) sẽ bị
ảnh hƣởng v�? sinh kế do tác động của hồ chứa và công trƣ�?ng xây dựng. Ba huyện bị ảnh
hƣởng của việc xây dựng công trình chính là những huyện mi�?n núi xa xôi hẻo lánh với cơ
sở hạ tầng nghèo nàn và khó tiếp cận các dịch vụ xã hội. Sinh kế của ngƣ�?i dân chủ yếu dựa
vào nông nghiệp, bao gồm ngh�? chăn nuôi gia súc và khai thác lâm sản. Chỉ có ít các hộ gia
đình có thêm thu nhập từ ngh�? thủ công hoặc buôn bán nh�?. Việc đi lại từ các bản bị ảnh
hƣởng tới trung tâm các xã rất khó khăn, giá cả nông sản tại các chợ nơi đây khá thấp so với
các nơi khác trong khi giá các mặt hàng nhu yếu phẩm cho cuộc sống lại đắt đ�? do giao
thông không tốt đã có tác động mạnh đến giá cả. Khí hậu trong khu vực này khắc nghiệt.
Hầu hết ngƣ�?i dân đ�?u sống dựa vào đất với việc canh tác các loại cây lƣơng thực. Tại các
huyện nhƣ Quan Hóa hoặc Mộc Châu, cây luồng đem lại một nguồn thu cho ngƣ�?i dân tốt
hoạt động nông nghiệp. Và hiện nay luồng đã trở thành mặt hàng chính từ những năm 2000
tại các huyện này, đặc biệt là tại hai xã bị ảnh hƣởng bởi dự án, xã Trung Sơn nơi xây dựng
con đập, và Tân Xuân bị ảnh hƣởng bởi hồ chứa.
Ngoài khu vực bị ngập bởi lòng hồ, Dự án sẽ còn chiếm dụng đất tại một số nơi khác của
tỉnh Hòa Bình và Sơn La để xây dựng đƣ�?ng thi công công trình và đƣ�?ng dây tải điện.
Tuyến đƣ�?ng thi công công trình gây ảnh hƣởng đến 5 xã của hai huyện, là huyện Quan
Hóa tỉnh Thanh Hóa và huyện Mai Châu tỉnh Hòa Bình.
Việc thi công tuyến đƣ�?ng dây truy�?n tải sẽ gây ảnh hƣởng đến 11 xã của 3 huyện thuộc hai
tỉnh. �?ó là huyện Quan Hóa thuộc tỉnh Thanh Hóa, huyện Mai Châu và huyện Tân Lạc
thuộc tỉnh Hòa Bình.
�?ối với ảnh hƣởng hạ lƣu, dự án đƣợc đánh giá sẽ gây ra một số tác động cho hạ lƣu và
vùng này đƣợc xác định đến ngã ba sông Luồng, hợp lƣu với sông Mã. Các xã nằm trong
khu vực hạ lƣu dƣới đập thuộc địa phận của huyện Quan Hóa tỉnh Thanh Hóa.
Nhƣ vậy, các hạng mục thi công của công trình thủy điện Trung Sơn sẽ gây ảnh hƣởng cho
27 xã và 02 thị trấn, 5 huyện thuộc 3 tỉnh Sơn La, Thanh Hóa và Hòa Bình. Danh sách các
xã bị ảnh hƣởng theo bảng 1 dƣới đây.
Bảng 1: Danh sách các xã trong vùng dự án


                                                                       Tiến   hành   Tham
 Xã                                     Loại ảnh hưởng
                                                                       Vấn

 Tỉnh Hòa Binh

      Huyện Mai Châu

        Chi�?ng Châu         �?ƣ�?ng dây                                  X

        Thị trấn Mai Châu   �?ƣ�?ng dây                                  X

        Mai Hạ              �?ƣ�?ng dây                                  X

        Mai Hịch            �?ƣ�?ng , đƣ�?ng dây                          X

        Thung Khe           �?ƣ�?ng dây                                  X

        Tòng �?ậu            �?ƣ�?ng dây                                  X

        Vạn Mai             �?ƣ�?ng , đƣ�?ng dây                          X



      Huyện Tân Lạc

        �?ích Giáo           �?ƣ�?ng dây                                  X
      Phú Cƣ�?ng         �?ƣ�?ng dây                                       X

      Thanh Hối         �?ƣ�?ng dây                                       X

      Tƣ Ne             �?ƣ�?ng dây                                       X

      Tuần Lộ           �?ƣ�?ng dây                                       X

 Tỉnh Sơn La

    Huyện Môc Châu

      Tân Xuân          Hồ chứa                                         X

      Xuân Nha          Hồ chứa                                         X

 Tỉnh Thanh Hoa

    Huyện Mư�?ng Lát

      Mƣ�?ng Lý          Hồ chứa, Công trƣ�?ng                            X

      TT Mƣ�?ng Lát      Hồ chứa                                         X

      Tam Chung         Hồ chứa                                         X

      Trung Lý          Hồ chứa                                         X

      Tén Tằn           Hồ chứa/trạm Thủy văn                           X

    Huyện Quan Hóa

      Hồi Xuân          Hạ lƣu                                          X

      Phú Sơn           Hạ lƣu                                          X

      Phú Thanh         �?ƣ�?ng, Hạ lƣu                                   X
      Phú Lệ            Hạ Lƣu                                      X

      Phú Xuân          Hạ lƣu                                          X

      Thành Sơn         Hạ lƣu, tuyến đƣ�?ng và đƣ�?ng dây                X1
      Thành Xuân        Hạ Lƣu                             X

      Trung Sơn         Công trƣ�?ng, Hạ lƣu, tuyến đƣ�?ng và đƣ�?ng dây   X1

      Trung Thành       Hạ lƣu                                          X



Số lƣợng cộng dồn các hộ gia đình bị ảnh hƣởng do bị thu hồi đất của tất cả các hạng mục
của dự án là 2,327 hộ ( 10,591 ngƣ�?i), trong đó có 1,516 hộ ( 7,012 ngƣ�?i) bị ảnh hƣởng
bởi việc xây dựng đập chính và các công trình gắn li�?n với đập, hồ chứa, và tác động thƣợng
lƣu của hồ chứa gồm 39 bản và 1 thôn. Sau khi di d�?i, tổng số 34 địa điểm (trong đó 12
điểm T�?C đã bao gồm 6 bản di chuyển và 23 bản hiện có) trong khu vực chính của dự án sẽ
cần có các hỗ trợ khôi phục sinh kế. Có khoảng 2,700 hộ cƣ trú trong những bản này. Một
số trong số những hộ gia đình sống ở các bản ở phía hạ lƣu đập có thể đƣợc xác định là hợp
lệ để đƣợc bồi thƣ�?ng theo RP của dự án chính, và một số trong số các bản này có thể cần
đƣợc nhận hỗ trợ cải thiện sinh kế.
Khả năng bị tổn thƣơng ở các bản bị ảnh hƣởng phải di d�?i do dự án chính là cao. Mức độ
nghèo đói chung là 79% ở các bản này, và 41% số hộ gia đình đƣợc báo cáo là thiếu ăn
trong 3 tháng. Tỷ lệ những hộ đƣợc xác định là “hộ nghèo�? theo tiêu chí của Bộ Lao động,
Thƣơng binh và Xã hội (MOLISA), đạt tới 100% ở 6 bản, tất cả h�? đ�?u ở huyện Mƣ�?ng Lát.
Khả năng đƣơng đầu với những tác động sinh kế của các nhóm dân tộc thiểu số ít hội nhập
cũng thấp hơn. Các nhóm dễ bị tổn thƣơng khác bao gồm các hộ gia đình do phụ nữ làm chủ
hộ có ngƣ�?i phụ thuộc, các hộ gia đình có chủ hộ là ngƣ�?i tàn tật hoặc mù chữ, và các hộ
gia đình không có ruộng đất mà không có nguồn sinh sống ổn định.


   4. Tham vấn trong việc lập kế hoạch

Năm 2004, đơn vị tƣ vấn 4 đã tiến hành các hoạt động nhằm xây dựng quy định tạm th�?i và
lập quy hoạch tổng thể di dân – tái định cƣ phục vụ lập báo cáo NCKT dự án thuỷ điện
Trung Sơn (Bản Uôn). �?ơn vị tƣ vấn đã thực hiện công tác đi�?u tra thiệt hại v�? đất đai
(rừng, đất canh tác, cây cối, hoa màu…) nhà cửa, các công trình, vật kiến trúc của các hộ
dân và tài sản công cộng, lƣợng hoá giá trị thiệt hại và đánh giá ảnh hƣởng tác động đến
phát triển kinh tế xã hội và môi trƣ�?ng vùng dự án theo các phƣơng án dự kiến và xác định
nhu cầu tái định cƣ số lƣợng các hộ bị ngập nhà phải di chuyển, số lƣợng chỉ ngập đất sản
xuất mà không phải di d�?i.
Năm 2005, Tƣ vấn 4 đã thực hiện các hoạt động tham vấn với chính quy�?n địa phƣơng và
trƣởng bản của các bản phải tái định cƣ nhằm xác định vị trí tái định cƣ cho các bản phải tái
định cƣ là bản Tà Bán, bản Xƣớc, bản Nàng 1, bản Tài Chánh, bản Muống 2, bản Tà Lào
�?ông và Tà Lào Tây.
      Bản Tà Bán bố trí 3 điểm T�?C (khu Co tòng-Tá Mạ; Khu Bản Pôi và khu Nà phục
       để tiếp nhận toàn bộ dân bản Tà Bán)
      Bản Xƣớc di chuyển vào bản Pƣợn.
      Bản Nàng có 2 PA: Khu T�?C Hinca và Khu T�?C Chalan
      Bản Tài chánh: T�?C tại bản Tài Chánh mới
      Bản Chi�?ng Lý dự kiến chuyển v�? vị trí trên đƣ�?ng đi từ Bản Lìn đến Chi�?ng lý
      Bản Lìn chuyển v�? bản Lìn trong.
      Bản Tây Tà Lào dự kiến 2 PA:
    PA1: Chuyển v�? phía trên đƣ�?ng đi v�? trung tâm xã.
    PA2: V�? Nà Hằng-Pi�?n diến
      �?ông Tà Lào : Chuyển v�? khu Nà Hằng – Pi�?n Diến.
Sau khi khảo sát xong địa điểm tái định cƣ, Tƣ vấn 4 đã tiến hành tham vấn với 3 huyện
Mộc Châu, Quan Hóa và Mƣ�?ng Lát. Các địa điểm Tái định cƣ v�? cơ bản đƣợc sự đồng ý
của UBND các huyện riêng tại Tà Bán UBND huyện đ�? nghị lựa ch�?n địa điểm T�?C Pi�?ng
Pong cho ngƣ�?i dân bản Tà Bán (đây là địa điểm nằm ở tả ngạn sông Mã – bản Tà Bán nằm
ở Hữu ngạn sông Mã). Tại Tân Xuân, rất ít ngƣ�?i dân thích chuyển đến điểm Na Hằng –
Pi�?n Diến do không đủ đất để canh tác.
Năm 2007, đại diện cho tƣ vấn 4 cùng với Ban quản lý Dự án 2 đã tiến hành h�?p với ngƣ�?i
dân để thông báo v�? địa điểm tái định cƣ và các chính sách bồi thƣ�?ng tái định cƣ cho dự án
Thủy điện Trung Sơn.
Năm 2008, theo yêu cầu từ EVN, Ban Quản lý dự án Thủy điện Trung Sơn đƣợc thành lập
và yêu cầu thực hiện các hoạt động đánh giá xã hội, môi trƣ�?ng, đi�?u tra kinh tế xã hội và
các hoạt động tham vấn đối với khu vực dự án. Mục đích nhằm chuẩn bị một thực tiễn tốt
cho việc phát triển các dự án thủy điện với tiêu chuẩn quốc tế. Tuân thủ theo yêu cầu và
chính sách của WB các hoạt động tham vấn đã đƣợc triển khai cùng với các hoạt động khác
trong th�?i gian này.
�?ánh giá xã hội
Hoạt động đánh giá xã hội, đã đƣợc tiến hành vào năm 2008. Mục đích của việc đánh giá xã
hội là (a) để đảm bảo rằng dân tộc thiểu số và tất cả các bên hƣởng lợi khác đ�?u có tiếng nói
của mình trong việc đƣa ra quyết định trong tất cả các vấn đ�? liên quan đến lợi ích của chính
h�?, (b) giảm thiểu các tác động tiêu cực do việc tái định cƣ không tự nguyện gây ra và (c) để
tránh các xung đột có thể xảy ra trong suốt quá trình thực hiện dự án. Cần chú ý tới hình
thức lãnh đạo và tôn giáo tín ngƣỡng cũng nhƣ truy�?n thống, trong khi phản ánh các ý kiến
khác nhau từ các nhóm nh�? trong các cộng đồng. Nhóm tƣ vấn trong nƣớc đã làm việc trong
6 xã (xã Trung Sơn, xã Tam Chung, xã Trung Lý, xã Mƣ�?ng Lý, Xuân Nha và Tân Xuân) bị
ảnh hƣởng bởi công trình chính và 3 xã (Trung Thành, Thành Sơn và Thanh Sơn) bị ảnh
hƣởng do đƣ�?ng vào. Việc tham vấn đã sử dụng các phƣơng pháp đánh giá nhanh có sự
tham gia của cộng đồng (PRA) và ph�?ng vấn sâu (các lãnh đạo cộng đồng, già làng, và
những ngƣ�?i có vai trò tín ngƣỡng trong bản), thảo luận nhóm (theo giới tính, lứa tuổi).
�?ánh giá xã hội đã xác định các bên hƣởng lợi, các tổ chức cộng đồng chính thức và không
chính thức, và thách thức trong việc bồi thƣ�?ng và bảo tồn văn hóa địa phƣơng.
�?i�?u tra kinh tế xã hội
Hoạt động đi�?u tra kinh tế xã hội kết hợp với một đánh giá v�? sinh kế cũng đƣợc tiến hành
nhằm xác định cụ thể các cơ hội và thách thức trong việc khôi phục sinh kế. �?i�?u này đã
đóng góp vào chiến lƣợc CLIP cộng đồng. Việc tƣ vấn sức kh�?e nhằm phục vụ cho việc
chuẩn bị kế hoạch quản lý v�? mặt y tế cho các công nhân, và các biện pháp bổ sung cho
ngƣ�?i dân tộc thiểu số. Tham vấn với các bản đƣợc thực hiện theo mức độ ảnh hƣởng của
các hộ trong của khu vực dự án.
�?i�?u tra thiệt hại
Hoạt động này đã đƣợc tiến hành với 100% số hộ bị ảnh hƣởng nhằm hỗ trợ việc xây dựng
kế hoạch tái định cƣ. Công tác tham vấn v�? việc lựa ch�?n các hình thức tái định cƣ cũng đã
đƣợc tiến hành.
Tham vấn khác
Các hoạt động đánh giá v�? môi trƣ�?ng, sức kh�?e, tài sản văn hóa, đa dạng sinh thái, cá và
ngh�? cá cũng đã đƣợc tiến hành và trong đó kết hợp với việc tham vấn đối với cộng đồng
ngƣ�?i dân bị ảnh hƣởng, các Ban Quản lý khu Bảo tồn thiên nhiên Hang Kia – Pà Cò, Pù
Hu và Xuân Nha. Các cơ quan Y tế, giáo dục, ban dân tộc của địa phƣơng, các tổ chức ngân
hàng địa phƣơng và các tổ chức CBO của địa phƣơng cũng đã đƣợc tham vấn.
Việc tham vấn trong quá trình lập kế hoạch đã sử dụng nhi�?u công cụ khác nhau bao gồm
h�?p, ph�?ng vấn từng cá nhân và thảo luận nhóm. Sự tham gia của cộng đồng đƣợc đánh giá
là tích cực. Ngƣ�?i dân trong các bản đã sẵn sàng thảo luận và chia sẻ quan điểm. �?ặc biệt sự
tham gia của phụ nữ khá tích cực, tuy nhiên phụ nữ của cộng đồng ngƣ�?i Mông hầu nhƣ ít
tham gia vào các buổi thảo luận.
Bảng 2: Quá trình tham vấn với các cộng đồng chịu tác động

 Ngày               �?ịa điểm / Những ngư�?i tham gia          Mục đích

                                                             Chuẩn bị quy hoạch thể
 2004               5 xã bị ảnh hƣởng hồ chứa
                                                             di dân tái định cƣ

 2008 (Tháng 1                                               Chuẩn bị đƣ�?ng vào Kế
                    5 xã bị ảnh hƣởng đƣ�?ng vào, 12 bản
 và Tháng 4)                                                 hoạch T�?C

                    5 xã bị ảnh hƣởng hồ chứa, 10 bản,
                    Mẫu hộ gia đình (1 trong số 7) và các    Chuẩn bị CLIP(phân tích
 2008 (Tháng 3)     nhóm thảo luận tập trung, 3 xƣởng (102   thách thức và cơ hội sinh
                    nông dân), lãnh đạo, các tổ chức của     kế)
                    địa phƣơng, các tổ chức NGO địa
                    phƣơng

                    5 bản bị ảnh hƣởng hồ chứa ở khu vực
                    chính RLDP và 1 xã có đƣ�?ng bị ảnh
 2008 (Tháng 4-
                    hƣởng, 11 bản, 440 ngƣ�?i, trong đó 190   �?ánh giá tác động y tế
 Tháng 6)
                    ngƣ�?i là từ các hộ gia đình đƣợc tái
                    định cƣ, lãnh đạo và nhân viên y tế

                    6 xã bị ảnh hƣởng bởi hồ chứa, 499
 2008 (Tháng 5-     ngƣ�?i trong cuộc h�?p, 30 cuộc ph�?ng
                    vấn sâu, 57 cán bộ huyện và xã           �?ánh giá xã hội
 Tháng 8)
                    3 xã có đƣ�?ng vào bị ảnh hƣởng

                                                             Vòng tham vấn bổ sung ở
                    14 bản có hộ phải di d�?i khu vực lòng
 2008 (Tháng 7)                                              các cộng đồng sẽ bị di
                    hồ
                                                             d�?i

                                                             Vòng tham vấn thứ hai
                                                             cho CLIP Cộng đồng,
 2008    (Tháng
                    Tất cả các bản có liên quan              nghiên cứu giá thay thế,
 10)
                                                             các cộng đồng tiếp nhận
                                                             T�?C

                                                             Tham vấn đối với các
                                                             bản bị ảnh hƣởng v�? Môi
                                                             trƣ�?ng và ảnh hƣởng xã
                    34 bản bị ảnh hƣởng bởi đƣ�?ng vào,
 2008    (Tháng                                              hội của đƣ�?ng vào công
                    khu vực hồ chứa, đầu mối, và ảnh
 12)                                                         trƣ�?ng và các bản bị mất
                    hƣởng ở vùng hạ lƣu
                                                             đất sản xuất nông nghiệp
                                                             nhƣng không đòi h�?i di
                                                             d�?i trong vùng lòng hồ
    5. Biện pháp giảm thiểu

Do các yếu tố dễ bị tổn thƣơng của cộng đồng dân tộc thiểu số tại khu vực dự án và căn
cứ trên mức độ tác động của dự án đối với môi trƣ�?ng, nhận thấy cần phải có những kế
hoạch giảm thiểu các tác động của dự án đến môi trƣ�?ng và cuộc sống của ngƣ�?i dân. �?ã
có những nỗ lực để giảm thiểu những tác động v�? xã hội và môi trƣ�?ng trong quá trình
lập kế hoạch và chuẩn bị của dự án. Một kế hoạch Quản lý Môi trƣ�?ng và một Kế hoạch
v�? an toàn xã hội đã đƣợc thực hiện.
Căn cứ các kết quả của các nghiên cứu khác nhau, RLDP đã đƣợc xây dựng và bao gồm:
       Kế hoạch Hành động Tái định cƣ;
       Kế hoạch Phát triển dân tộc thiểu số;
       Kế hoạch Cải thiện và phục hồi sinh kế; và
       Một phần hỗ trợ kỹ thuật thông tin nâng cao năng lực.


�?i�?u chỉnh thiết kế và quy hoạch
�?ã có 4 phƣơng án thiết kế đƣợc đƣa ra để lựa ch�?n. Tƣơng ứng với các mực nƣớc dâng
bình thƣ�?ng của lòng hồ và tính toán các tác động v�? mặt chiếm dụng đất và tái định cƣ,
phƣơng án mực nƣớc dâng bình thƣ�?ng là 160m đã đƣợc lựa ch�?n. Phƣơng án này vừa đảm
bảo đƣợc tính kinh tế của việc xây dựng dự án vừa giảm đƣợc những tác động đến xã hội và
môi trƣ�?ng của khu vực.
Qua quá trình tham vấn, hoạt động đi�?u chỉnh lại các khu tái định cƣ đã đƣợc quy hoạch ở
hai xã Trung Sơn và Tân Xuân đã đƣợc tiến hành theo mong muốn và lựa ch�?n của ngƣ�?i
dân. Các khu tái định cƣ mới, có diện tích nh�? hơn đã đƣợc xem xét và lựa ch�?n đáp ứng
đƣợc nguồn nƣớc cho sản xuất và sinh hoạt. Các khu này cũng có đất màu mỡ hơn mặc dù
chỉ có thể bố trí đƣợc một số lƣợng hộ dân ít hơn so với khu vực cũ. Tại xã Tân Xuân, việc
đi�?u chỉnh khu tái định cƣ cũng đã đƣợc thực hiện và khu tái định cƣ mới đƣợc xác định
theo mong muốn của ngƣ�?i dân hai bản Tà Lào �?ông và Tà Lào Tây. Tất cả các khu tái
định cƣ đƣợc lựa ch�?n trong năm 2008 đ�?u (i) đáp ứng đƣợc mong muốn của cộng đồng dân
cƣ phải di d�?i; (ii) gần với nơi ở và nơi sản xuất cũ; (iii) có đủ nguồn nƣớc và có chất lƣợng
đất tốt hơn; (iv) các khu tái định cƣ mới không làm phát sinh thêm các hộ bị ảnh hƣởng do
là đất của bản cũ và là khu vực quân sự - đƣợc chuyển giao lại để bố trí tái định cƣ cho dự
án. Hơn nữa các khu tái định cƣ mới đƣợc lựa ch�?n này cũng không gây áp lực lên tài
nguyên rừng nhƣ là phƣơng án ban đầu đã đƣợc lựa ch�?n1.
Các cuộc đi�?u tra v�? giá thay thế cho việc bồi thƣ�?ng các tài sản bị ảnh hƣởng cũng đã đƣợc
tiến hành và một khoản hỗ trợ mới, bổ sung cho diện tích luồng bị ảnh hƣởng cũng đã đƣợc
đ�? xuất cao hơn so với dự kiến ban đầu.
Sinh kế
Quá trình tham vấn cũng đƣa đến việc xây dựng một kế hoạch Cải thiện và phục hồi sinh kế
cho cộng đồng địa phƣơng – theo chiến lƣợc phát triển sinh kế dựa vào đất và đảm bảo phát
triển b�?n vững đã đƣợc thực hiện. Các kế hoạch cho việc cải thiện cơ sở hạ tầng vật chất tại
các bản tiếp nhận và các bản bị ảnh hƣởng và mở đƣ�?ng giao thông để vào các khu vực này.



1
  Khu Pi�?ng Pong – theo nhƣ phƣơng án lựa ch�?n ban đầu để tái định cƣ ngƣ�?i dân bản Tà Bán sẽ buộc phải
thu hồi đất của bản Chi�?ng (thuộc xã Trung Sơn) và phải chuyển đổi một số lƣợng lớn rừng diện tích khu bảo
tồn thiên nhiên Pù Hu để làm đất sản xuất.
Các hoạt động cải tạo đất để có thể bù đắp đƣợc diện tích đất bị mất đảm bảo an ninh lƣơng
thực và đa dạng hóa nguồn thu nhập của ngƣ�?i dân đã đƣợc tìm hiểu và thiết kế trong kế
hoạch phục hồi và cải thiện sinh kế.
Các hoạt động đào tạo, xây dựng năng lực cho các hộ gia đình cũng nhƣ các bên liên quan
đến kế hoạch CLIP cũng đƣợc xây dựng. Các hoạt động phi nông nghiệp nhƣ phát triển hoạt
động chăn nuôi đa dạng, lâm nghiệp (luồng, các loại gỗ, cao su, cây bạch đàn) và nuôi trồng
thủy sản trong hồ, sự hỗ trợ để tiếp cận đƣợc tín dụng và tạo thị trƣ�?ng cho các sản phẩm
đầu ra của nông phẩm.
�?ối với các công việc đào tạo, tạo việc làm cho thanh niên và tiếp nhận nguồn nhân lực địa
phƣơng tham gia vào dự án cũng đã đƣợc xây dựng trong kế hoạch này.


Kế hoạch phát triển dân tộc thiểu số và những vấn đ�? lồng ghép khác.
Do việc các cộng đồng bị ảnh hƣởng đ�?u là ngƣ�?i dân tộc thiểu số nên việc đảm bảo các
hoạt động của dự án phải phù hợp với văn hóa của các cộng đồng này đƣợc chú tr�?ng tới.
Qua quá trình tham vấn, một kế hoạch phát triển dân tộc thiểu số đã đƣợc hình thành với các
hoạt động đƣợc thiết kế nhằm đảm bảo các hỗ trợ cho việc di chuyển nhà, di chuyển mồ mả
đến nơi ở mới đƣợc phù hợp với phong tục tập quán của từng dân tộc. �?ối với các cộng
đồng phải di chuyển, việc hỗ trợ để thực hiện các nghi lễ tín ngƣỡng đƣợc quan tâm đến và
đảm bảo các di sản văn hóa vật thể đƣợc xác định sẽ đƣợc nghiên cứu và có phƣơng án thích
hợp.
Việc tiếp cận các dịch vụ y tế và các hoạt động nâng cao năng lực, nhận thức cũng đƣợc
thiết kế nhằm hỗ trợ các cộng đồng dân tộc thiểu số (nhất là phụ nữ, thanh niên..) có thể đối
phó đƣợc với các tệ nạn xã hội, lạm dụng ma túy, phòng tránh HIV/AIDS, các bệnh lây lan
qua đƣ�?ng tình dục và kể cả các bệnh lây lan qua nguồn nƣớc…


�?ánh giá tác động môi trư�?ng và kế hoạch quản lý môi trư�?ng
Căn cứ trên bản �?ánh giá tác động Môi Trƣ�?ng (�?TM) của dự án đã đƣợc phê duyệt, một
loạt các nghiên cứu bổ sung đã đƣợc tiến hành tại khu vực dự án nhằm cân nhắc, xem xét kỹ
lƣỡng hơn tới mức độ ảnh hƣởng của việc xây dựng dự án đến với môi trƣ�?ng của khu vực.
Các nghiên cứu dƣới đây đã đƣợc thực hiện với sự quan tâm đầy đủ đến những tác động
khác nhau có tính đến cả những yếu tố xã hội.
Báo cáo Phân tích hiệu quả kinh tế của Dự án thủy điện Trung Sơn mô tả v�? đi�?u kiện thủy
văn và ƣớc tính khả năng phát điện của TSHP và kiểm tra những ảnh hƣởng ti�?m năng của
biến đổi khí hậu đối với đi�?u kiện thủy văn. Bản báo cáo cũng xem xét những lợi ích ti�?m
năng từ việc gia tăng hấp thu khí metan và Các-bon-nic của thủy điện Trung Sơn. Các phân
tích kinh tế đã đƣợc hoàn thành theo định dạng chuẩn của Ngân hàng Thế giới và cuối cùng,
phân tích các lựa ch�?n thay thế, xem xét các lựa ch�?n v�? chính sách trong trƣ�?ng hợp sử
dụng kết hợp chu trình khí hoặc than đá để thay thế thủy điện Trung Sơn.
�?ánh giá các tác động gây ra bởi Dự án thủy điện Trung Sơn đến các Khu bảo tồn và đa
dạng sinh h�?c trên cạn cho thấy có một số lƣợng lớn các loài thực vật, nhi�?u loài động vật
có vú, lƣỡng cƣ và tính phong phú v�? các loài chim trong ba khu Bảo tồn thiên nhiên của
khu vực Trung Sơn. Hiện nay, các khu vực dự án đang đối mặt với áp lực đáng kể từ bên
ngoài (nhƣ săn bắn, đánh bẫy, vv) và các nỗ lực bảo tồn không đạt chuẩn do sự thiếu nhận
thức v�? bảo tồn và năng lực quản lý. Các biện pháp giảm nhẹ đã đƣợc đ�? ra nhằm xử lý các
tác động gián tiếp và trực tiếp liên quan đến dự án lên đa dạng sinh h�?c của các vùng tự
nhiên.
Kế hoạch thu d�?n thảm thực thực vật che phủ hồ chứa mô tả v�? thảm thực vật trong khu vực
bị ngập nƣớc của hồ chứa. Báo cáo này mô tả cảnh quan hiện tại trong khu vực TSHPP, xác
định khối lƣợng tre luồng và lâm sản ti�?m năng bị mất và những tác động v�? kinh tế xã hội
liên quan đối với những ngƣ�?i dân hiện đang sinh sống trong khu vực. Kết quả của việc
phát quang và ngập nƣớc tác động liên quan tới sự gia tăng mảnh vụn và dinh dƣỡng các
con sông trong khu vực hồ chứa cũng đƣợc bàn thảo.
Báo cáo �?i�?u tra tài nguyên văn hóa vật thể trong khu vực Dự án Thủy điện Trung Sơn tài
liệu hóa v�? các cảnh quan khảo cổ, lịch sử và văn hóa quan tr�?ng trong khu vực
TSHPP. Một số khu mộ, vùng đất thiêng và cổ vật sẽ trực tiếp bị ảnh hƣởng bởi dự án và
các yêu cầu tái định cƣ. Các phát hiện của bản Báo cáo tóm tắt các phƣơng pháp khai quật
khả thi và đ�? nghị các sáng kiến nghiên cứu tiếp theo tại các điểm văn hóa quan tr�?ng đƣợc
ch�?n lựa.
Bản �?ánh giá tác động của Dự án thủy điện Trung Sơn đến Cá - đa dạng sinh h�?c và đ�?
xuất các biện pháp giảm nhẹ năm 2008 báo cáo tóm tắt v�? năm vùng không gian của một hệ
thống sông: thƣợng nguồn của hồ chứa; khu vực ngập nƣớc; đoạn sông giữa đập và nhà máy
điện; đoạn sông giữa nhà máy điện và nơi hợp lƣu của sông nhánh lớn nhất; và hạ nguồn
của dự án. Mỗi khu vực sẽ gián tiếp và/hoặc trực tiếp chịu ảnh hƣởng của việc xây dựng và
hoạt động của con đập. Báo cáo này xác định những ảnh hƣởng lớn và mô tả các ảnh hƣởng
có thể của chúng v�? các tiến trình môi trƣ�?ng khác nhau.
Các Báo cáo Kết quả Khảo sát và Phân tích các Dữ liệu �?a dạng sinh h�?c v�? cá và Thuỷ
sản minh hoạ sự phong phú đa dạng các loài thủy sản trong khu vực dự án TSHPP và mô tả
vai trò kinh tế của cá đối với ngƣ�?i dân địa phƣơng hiện đang sinh sống k�? bên sông
Mã. Mục đích của báo cáo là để đánh giá giá trị đa dạng sinh h�?c v�? cá trong vùng ảnh
hƣởng của dự án, cả hai khu vực thƣợng và hạ nguồn của con đập, để xác định các đi�?u kiện
kinh tế - xã hội và tầm quan tr�?ng của hoạt động nuôi trồng thủy sản với ngƣ�?i dân địa
phƣơng. Chất đạm trong cá đóng một vai trò quan tr�?ng đối với chế độ dinh dƣỡng của
ngƣ�?i dân địa phƣơng; tuy nhiên, lợi ích kinh tế từ các đánh bắt cá là khá thấp và phụ thuộc
vào từng vị trí trên sông Mã.
Báo cáo �?ánh giá tác động đến sức kh�?e và Kế hoạch hành động Y tế công cộng cho Dự án
Thuỷ điện Trung Sơn đánh giá sức kh�?e của các cá nhân sống trong khu vực đ�? xuất dự án,
khu lán trại và các khu vực lân cận. Kế hoạch hành động Y tế công cộng (PHAP) liên kết
mô tả các chƣơng trình y tế vùng và tái định cƣ có trách nhiệm trong việc phòng ngừa và
giảm nhẹ tác động bất lợi đến sức kh�?e. Bản báo cáo có hai mục đích: hoàn thành việc
chuẩn bị và xây dựng dự án thuỷ điện với chất lƣợng cao và đáp ứng các tiêu chuẩn y tế
quốc tế; và để kết hợp các phƣơng pháp tiếp cận khác nhau vào một dự án hỗ trợ sẽ đảm bảo
đ�?i sống ngƣ�?i dân bị ảnh hƣởng bởi dự án sẽ ổn định và đƣợc cải thiện.
Báo cáo Nghiên cứu khôi phục các hoạt động xây dựng và lán công nhân Dự án Thủy điện
Trung Sơn xác định, phân tích và ƣớc tính số lƣợng, thành phần và đặc tính của chất thải và
các tác động liên quan đến chất thải sản sinh ra. Bản báo cáo cũng nêu chi tiết các phƣơng
pháp để giảm thiểu tác động đến môi trƣ�?ng và mô tả một số chƣơng trình, kế hoạch và tổ
chức thực thi nhằm quản lý hợp lý những hợp phần này.
Một Báo cáo v�? Quản lý lán trại và Xây dựng đánh giá tác động của các hoạt động liên quan
đến xây dựng và hoạt động của khoảng 4.000 công nhân trong trại xây dựng. Các biện pháp
giảm nhẹ đã đƣợc thiết kế để giảm thiểu tác động ti�?m năng lên môi trƣ�?ng xung quanh và
sinh kế của ngƣ�?i dân địa phƣơng.
Kết quả của các báo cáo này đã giúp xây dựng một bản đánh giá Tác động môi trƣ�?ng xã
hội bổ sung của dự án và qua đó xây dựng một Kế hoạch quản lý Môi trƣ�?ng nhƣ là một
công cụ để giảm thiểu các tác động bất lợi của việc xây dựng dự án thủy điện trung Sơn đến
môi trƣ�?ng và cuộc sống của ngƣ�?i dân.
   6. Công cụ truy�?n thông và thông tin

Vòng tham vấn thứ 3 đƣợc tiến hành nhằm (i) Thông báo cho các hộ gia đình và các cộng
đồng bị ảnh hƣởng, chính quy�?n địa phƣơng và các tổ chức xã hội v�? những tác động có thể
có mà dự án gây ra và đ�? xuất các biện pháp giảm thiểu tác động đó. Thông tin đƣợc cung
cấp trong RLDP và EIA/EMP phải đƣợc công bố trƣớc tại khu vực bị ảnh hƣởng bởi dự án,
VDIC và Infoshop tối thiểu là 3 tuần trƣớc khi tham vấn; (ii) Thu thập ý kiến/phản hồi để
hoàn thiện RLDP và EIA/EMP, và (iii) Có đƣợc thoả thuận ban đầu/cam kết cộng tác với
chính quy�?n địa phƣơng trong giai đoạn thực thi.
Công cụ truy�?n thông và thông tin cho các buổi tham vấn tại các cấp đƣợc thiết kế và sử
dụng cho từng nhóm đối tƣợng mục tiêu khác nhau. Căn cứ trên báo cáo �?ánh giá xã hội và
các kết quả của các đợt tham vấn trƣớc, việc xây dựng và xuất bản các tài liệu, công cụ cho
hoạt động phổ biến thông tin và tham vấn cộng động đƣợc yêu cầu nhƣ sau:
      Các tài liệu cần phải xuất bản và công bố tới tận cấp hộ gia đình, cấp bản, xã, huyện
       và tỉnh cùng các tổ chức khác.
      Các tài liệu này cần phải có độ bao phủ và quan tâm đến tất cả các khía cạnh mà việc
       xây dựng dự án có thể có các tác động tới nhƣ Môi trƣ�?ng, Xã hội, Dân tộc thiểu số,
       Sinh kế của ngƣ�?i dân.
      Các tài liệu cũng phải đáp ứng đƣợc yêu cầu v�? việc tham vấn, đó là (i) vƣợt qua
       đƣợc các rào cản v�? mặt ngôn ngữ; (ii) lƣu ý tới tỷ lệ không biết chữ phổ thông của
       một bộ phận ngƣ�?i dân tại các bản thuộc diện đặc biệt khó khăn; và (iii) tính đa dạng
       v�? mặt dân tộc.
      �?ể đảm bảo rằng tất cả những ngƣ�?i dân trong khu vực có thể tiếp cận đƣợc các tài
       liệu của dự án; lƣu ý đặc biệt đến các nhóm dễ bị tổn thƣơng và có thể không biết
       đ�?c, các loại tài liệu cần phải đƣợc sản xuất dƣới các hình thức nghe, đ�?c, nhìn và
       hƣớng tới yêu cầu phải dễ hiểu và cuốn hút ngƣ�?i dân tham gia vào việc tìm hiểu
       thông tin v�? dự án và qua đó có thể phản hồi.
Nhằm đáp ứng đƣợc các yêu cầu v�? tài liệu, đơn vị tƣ vấn dƣới sự hỗ trợ của một chuyên
gia tƣ vấn quốc tế v�? tham vấn cộng đồng, các nhân viên của Ngân hàng Thế giới, các cán
bộ thuộc EVN, Ban Quản lý Dự án Thủy điện Trung Sơn đã thảo luận và thống nhất v�? nội
dung, hình thức cũng nhƣ số lƣợng các loại tài liệu cho dự án.
Tài liệu nghe (ghi âm)
Ngôn ngữ để sử dụng trong quá trình phổ biến thông tin thông qua tài liệu nghe đƣợc xác
định là tiếng Thái, tiếng Mông, tiếng Mƣ�?ng và tiếng Kinh. Tuy nhiên, do việc các nhóm
dân tộc còn phân chia theo địa vực và vì vậy có những khác biệt v�? mặt ngôn ngữ của từng
địa phƣơng, việc xây dựng tài liệu nghe cần phải đƣợc lƣu ý đến khía cạnh này. Căn cứ trên
kết quả của các đợt tham vấn trƣớc, cho thấy:
      Ngôn ngữ của ngƣ�?i Thái trong khu vực đƣợc sử dụng thiên v�? các kiểu phát âm với
       ngữ điệu và một số từ của nhóm Thái trắng vùng phía tây của khu vực Thanh Hóa và
       Nghệ An, nhƣ vậy, ngƣ�?i chuyển thể cho việc ghi âm phải là ngƣ�?i dân tộc Thái
       trắng của khu vực này – nếu sử dụng ngƣ�?i dân tộc Thái đen của vùng Sơn La thì
       ngƣ�?i dân sẽ không hiểu;
      Do cộng đồng ngƣ�?i Mông trong khu vực dự án đa số là từ các tỉnh Lào Cai, Cao
       Bằng di cƣ xuống trong th�?i gian gần đây, vì vậy cách phát âm và ngữ điệu của
       nhóm này sẽ gần giống với nhóm ngƣ�?i Mông đ�? của Lào Cai.
      �?ối với cộng đồng ngƣ�?i dân tộc Mƣ�?ng, mặc dù các báo cáo �?ánh giá xã hội của
       khu vực lòng hồ và tuyến đƣ�?ng đ�?u khẳng định ngƣ�?i Mƣ�?ng sống trong khu vực
       có thể sử dụng tiếng Thái hoặc tiếng Việt một cách thành thạo, tuy nhiên do vẫn có
       một nhóm nh�? (có thể là những ngƣ�?i lớn tuổi hoặc phụ nữ) có thể không thông thạo
       thực sự các ngôn ngữ nói trên, vì vậy việc xây dựng tài liệu với tiếng Mƣ�?ng vẫn
       đƣợc thực hiện.
      Th�?i lƣợng cho một bản thông tin là dƣới 15 phút. �?ây là khoảng th�?i gian (a) cần
       để truy�?n tải đƣợc các thông tin chính của dự án và (b) đủ để thu hút đƣợc sự chú ý
       của ngƣ�?i nghe.
Tài liệu tranh ảnh
Có 2 loại tranh ảnh đƣợc xuất bản cho hoạt động công bố thông tin và tham vấn. �?ó là:
      Lịch t�? độc quy�?n: Lịch t�? độc quy�?n đƣợc quyết định sản xuất dựa trên các nhận
       định sau: (a) ngƣ�?i dân có thói quen treo các loại tranh ảnh có khổ lớn nhi�?u màu sắc
       trong nhà; (b) Th�?i gian để tiến hành tham vấn đã gần bƣớc sang năm mới – nhƣ vậy
       việc cung cấp các thông tin của dự án trên một t�? lịch sẽ đƣợc ngƣ�?i dân treo trong
       nhà trong vòng một năm sẽ có tác dụng nhi�?u hơn so với các loại tranh khổ nh�? dạng
       t�? rơi;
      �?p phích: �?p phích của dự án đƣợc quyết định in trên khổ A1 với 3 chủ đ�? khác
       nhau. (a) Sơ đồ dự án phác h�?a đầy đủ các hợp phần chính của dự án thủy điện
       Trung Sơn; (b) các tác động chính v�? mặt môi trƣ�?ng khi xây dựng dự án thủy điện
       Trung Sơn và (c) Các hoạt động sinh kế - một trong những chƣơng trình đƣợc xây
       dựng để giảm thiểu các tác động xã hội khi xây dựng dự án thủy điện Trung Sơn.
Cả hai loại tài liệu này đ�?u đáp ứng đƣợc yêu cầu: (1) Cung cấp đƣợc các thông tin chính
của dự án – bao gồm cả địa chỉ liên hệ chính của Ban Quản lý dự án Thủy điện Trung Sơn;
(2) Màu sắc hấp dẫn, thu hút ngƣ�?i xem và (3) Có những chú thích ngắn g�?n, dễ hiểu.
Tài liệu đ�?c
Các loại tài liệu để đ�?c và tham khảo bao gồm:
      Báo cáo tóm tắt – đƣợc phát cho tất cả các cấp.
      T�? thông tin – Sử dụng để đ�?c trên hệ thống loa truy�?n thanh của xã, bản và lƣu tại
       nhà trƣởng bản;
      Các câu h�?i đáp – đƣợc phát cho tất cả các cấp, sử dụng để ngƣ�?i dân có thể đ�?c,
       tham khảo và dùng trong quá trình tham vấn;
      Các báo cáo đầy đủ (a) Báo cáo �?ánh giá tác động Môi trƣ�?ng; (b) Báo cáo Kế
       hoạch Quản lý Môi trƣ�?ng; và (c) Báo cáo Kế hoạch tái định cƣ, Kế hoạch Phục hồi
       và cải thiện sinh kế, Kế hoạch Phát triển dân tộc thiểu số.
Các tài liệu phát cho cấp bản đảm bảo: (a) Ngắn, g�?n, dễ hiểu; (b) Tránh tối đa việc sử dụng
các thuật ngữ chuyên môn; (c) Tránh các chữ viết tắt và tiếng nƣớc ngoài; (d) �?ầy đủ các
thông tin chính và (e) Có tranh ảnh và dễ sử dụng.
Các tài liệu – các báo cáo đầy đủ - đƣợc công bố tại cấp xã và huyện phải đảm bảo đƣợc (a)
đầy đủ các thông tin; (b) dễ sử dụng.


Các tài liệu đã được tư vấn xuất bản, bao gồm:
      Báo cáo tóm tắt v�? RLDP và EIA/EMP – tài liệu đƣợc thiết kế 30 trang, có tranh
       màu và cung cấp đƣợc những thông tin chính v�? các tác động v�? môi trƣ�?ng, xã hội,
       sinh kế và cộng đồng đến ngƣ�?i dân. Trong tài liệu này cũng đã cung cấp đầy đủ tên,
       địa chỉ và số điện thoại của những bên liên quan chính, chịu trách nhiệm thực thi dự
       án;
      T�? thông tin (PIP) 02 trang – nhằm mục đích phục vụ cho việc thông tin trên hệ
       thống loa truy�?n thanh của các xã, huyện và tỉnh;
      Một bộ câu h�?i đáp thƣ�?ng xuyên (FAQs) 05 trang – nhằm mục đích phân phát cho
       các cấp từ cấp bản đến cấp tỉnh để phục vụ công tác tuyên truy�?n và tham vấn. Tài
       liệu này cũng đƣợc dịch ra 3 loại ngôn ngữ của 3 nhóm dân tộc thiểu số chính hiện
       đang sinh sống trong khu vực dự án là dân tộc Thái, dân tộc Mƣ�?ng và dân tộc
       Mông;
      Một bộ các loại băng, đĩa ghi âm tài liệu FAQs theo 4 loại ngôn ngữ là Việt, Thái,
       Mông và Mƣ�?ng. Các loại băng, đĩa này đƣợc chính các phát thanh viên của đài
       tiếng nói Việt Nam và các chuyên gia ngƣ�?i dân tộc thiểu số của nhóm tƣ vấn sẽ
       thực hiện tham vấn thực hiện.
      Lịch độc quy�?n (loại 1 t�? - in 4 màu) của dự án Thủy điện Trung Sơn có bản đồ của
       khu vực dự án (bao gồm cả các hợp phần xây dựng chính) đƣợc xuất bản để phát tới
       các hộ bị ảnh hƣởng của dự án; - có cung cấp tên, địa chỉ của đơn vị chịu trách
       nhiệm chính.
      Một bộ áp phích (khổ A1) in 4 màu bao gồm 3 bộ tranh tuyên truy�?n v�? các tác động
       môi trƣ�?ng, các hoạt động cải thiện và phục hồi sinh kế và bản đồ dự án. �?p phích
       đƣợc phát cho tất cả các cấp từ cấp bản trở lên và đƣợc yêu cầu dán tại những nơi có
       nhi�?u ngƣ�?i qua lại, nơi công cộng và nhà văn hóa cộng đồng tại các bản;
      Báo cáo RLDP đầy đủ để phát cho cấp xã, huyện và tỉnh;
      Báo cáo EIA/EMP đầy đủ để phát cho cấp xã, huyện và tỉnh;
Toàn bộ số lƣợng tài liệu trên (lịch) đƣợc tính toán để có thể phát tới tất cả các hộ bị ảnh
hƣởng bởi dự án và những ai có quan tâm có thể tiếp cận đƣợc.
Các công cụ để sử dụng trong quá trình tham vấn cũng đƣợc chuẩn bị với những hình ảnh
nh�? (khổ A4) đƣợc in nhi�?u màu sắc, minh h�?a cho các tác động môi trƣ�?ng, xã hội và các
biện pháp giảm thiểu cho những tác động này.
Các sơ đồ v�? Quy trình khiếu nại, khiếu kiện và sơ đồ tổ chức thực hiện đƣợc vẽ lên khổ Ao
với các khối hình khác nhau nhằm minh h�?a cho cộng đồng dễ hiểu hơn.


   7. Quy trình tham vấn

   7.1. Tham vấn cộng đồng:

Cộng đồng bị ảnh hƣởng tại 53 bản và 4 xã bao gồm mặt bằng công trƣ�?ng, lòng hồ, các
khu T�?C, Hạ lƣu đập.
Việc tham vấn tại cộng đồng đƣợc xác định:
      �?ối tƣợng là cộng đồng ngƣ�?i dân tộc thiểu số, bao gồm (i) những ngƣ�?i bị ảnh
       hƣởng; (ii) những ngƣ�?i quan tâm đến dự án; (iii) phụ nữ các nhóm dân tộc thiểu số
       có thể có những ngƣ�?i không hiểu nhi�?u v�? tiếng Việt và ngại trong giao tiếp;
      Các cộng đồng có thể bị tác động (i) di d�?i do việc xây dựng công trình chính; (ii)
       mất đất sản xuất do việc xây dựng dự án; và (iii) ảnh hƣởng hạ lƣu của tuyến đập.
Do vậy:
      Trong các nhóm tƣ vấn cần phải có các chuyên gia v�? dân tộc h�?c và thông tin nên
       đƣợc trực tiếp thông tin bằng tiếng dân tộc – sử dụng phiên dịch. Việc chia nhóm để
       tiến hành tham vấn cần đƣợc thực hiện theo nhóm các cộng động dân tộc khác nhau;
      Các thông tin đƣợc cung cấp cho các nhóm mục tiêu phải đƣợc chuẩn bị trƣớc, phù
       hợp với các loại hình bị ảnh hƣởng.
   Quy trình tham vấn tại cộng đồng đƣợc thực hiện với
   Nhóm 1 – Các bản/xã bị ảnh hƣởng hạ lƣu, đƣ�?ng vào, đƣ�?ng dây truy�?n tải và ảnh
   hƣởng công trình chính, là địa bàn của ngƣ�?i dân tộc Thái, Mƣ�?ng và Kinh sinh sống;
   Nhóm 2 – Các bản/xã bị ảnh hƣởng do việc hình thành hồ chứa, là địa bàn của cộng
   đồng ngƣ�?i dân tộc Mông sinh sống;
   Nhóm 3 – Các bản/xã bị ảnh hƣởng do việc hình thành hồ chứa, là địa bàn của cộng
   đồng ngƣ�?i dân tộc Thái và Mƣ�?ng sinh sống;
�?ể đảm bảo đƣợc tính công khai, thông báo trƣớc và tất cả những ai có quan tâm đến dự án
đ�?u có thể tham gia vào quá trình tham vấn, việc công bố thông tin đã đƣợc tiến hành trƣớc
th�?i gian tham vấn 21 ngày.
Toàn bộ các tài liệu của dự án đƣợc phân phát tới cộng đồng. Các t�? áp phích đã đƣợc dán
tại các nơi công cộng nhƣ nhà sinh hoạt cộng đồng của bản, chợ, UBND xã và những nơi
tập trung đông dân cƣ gần với đƣ�?ng giao thông.
Các loại t�? rơi đƣợc phân phát tới UBND xã và các trƣởng bản và nội dung của t�? rơi đã
đƣợc yêu cầu đ�?c trƣớc trên hệ thống loa truy�?n thanh cho ngƣ�?i dân nghe.
�?ối với tài liệu nghe - băng catxet đƣợc phát cùng với một máy phát và đƣợc đ�? nghị trƣởng
bản phát cho ngƣ�?i dân nghe trong những buổi h�?p tại bản, trƣớc khi th�?i gian tham vấn
đƣợc tiến hành.
Cũng để chuẩn bị cho ngƣ�?i dân và bất cứ ai quan tâm đến dự án có thể tham gia vào các
buổi tham vấn, một lịch tham vấn tại các bản với th�?i gian cụ thể đã đƣợc gửi đến cho các
trƣởng bản. Trong toàn bộ tài liệu đ�?u có các hƣớng dẫn cụ thể v�? việc ngƣ�?i dân có thể
tham khảo các tài liệu này tại nhà trƣởng bản, UBND xã, UBND huyện và một số địa điểm
khác với địa chỉ, số điện thoại chi tiết.
   7.2.Tham vấn cấp huyện

Việc tham vấn cấp huyện đƣợc tiến hành với 5 huyện bị ảnh hƣởng. Các huyện bị ảnh
hƣởng bởi dự án với những cấp độ khác nhau và chịu các tác động khác nhau tới xã hội và
môi trƣ�?ng. Trong đó:
      Huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa bị ảnh hƣởng bởi việc xây dựng công trình chính,
       sự dâng nƣớc của lòng hồ, xây dựng đƣ�?ng thi công và tuyến đƣ�?ng dây truy�?n tải
       và ảnh hƣởng hạ lƣu;
      Huyện Mƣ�?ng Lát tỉnh Thanh Hóa bị ảnh hƣởng bởi việc dâng nƣớc của lòng hồ,
       m�? nguyên vật liệu;
      Huyện Mộc Châu tỉnh Sơn La bị ảnh hƣởng bởi việc dâng nƣớc lòng hồ;
      Huyện Mai Châu tỉnh Hòa Bình bị ảnh hƣởng hạ lƣu, đƣ�?ng vào và đƣ�?ng dây
       truy�?n tải;
      Huyện Tân Lạc tỉnh Hòa Bình bị ảnh hƣởng bởi việc xây dựng đƣ�?ng dây truy�?n tải;
�?ối với cấp huyện, công tác chuẩn bị cho quá trình tham vấn cũng đƣợc tiến hành đồng th�?i
cùng với việc tham vấn tại cấp bản. Toàn bộ tài liệu và lịch tham vấn cho từng huyện đƣợc
thông báo đến cấp huyện, kèm theo danh sách các đại biểu đại diện cho các phòng ban chức
năng và các tổ chức xã hội của huyện và của các xã. Một yêu cầu mở rộng đại biểu đối với
tất cả những ai quan tâm cũng đã đƣợc thông báo với các huyện và các áp phích đƣợc dán
tại trụ sở UBND huyện và nhà văn hóa huyện.


   7.3.Tham vấn NGO

Công tác tham vấn đối với các NGO đƣợc tiến hành tại Hà Nội. �?ể chuẩn bị cho việc tham
vấn này, toàn bộ các tài liệu của dự án đã đƣợc Ban Quản lý dự án Thủy điện Trung Sơn gửi
tới các đại diện của các NGO và công bố trên website của dự án. Ngoài những tài liệu này,
các tổ chức NGO đƣợc cung cấp thêm các loại tài liệu khác mà h�? yêu cầu. �?ại diện các
NGO đã đƣợc m�?i tham gia cùng với nhóm tƣ vấn trong suốt quá trình tham vấn tại cấp
bản, xã và cấp huyện của khu vực dự án.
Thƣ m�?i tham gia vòng tham vấn đối với các tổ chức NGO đƣợc phát hành trên website của
WB và của Ban Quản lý dự án Dự án thủy điện Trung Sơn.
Trong đợt tham vấn này có cả sự tham gia của các nhóm NGO địa phƣơng thuộc các xã
Trung Sơn, Mƣ�?ng Lý, Tân Xuân, Trung Lý và Tam Chung tham gia. Các đại biểu NGO
địa phƣơng là những ngƣ�?i hoạt động trong Hội Phụ nữ bản/xã; hội Nông dân, �?oàn Thanh
niên và là ngƣ�?i dân tộc Mƣ�?ng, dân tộc Thái và dân tộc Mông.



   7.4.Tham vấn cấp tỉnh

Các tỉnh tham gia vào quá trình tham vấn là tỉnh Thanh Hóa và tỉnh Sơn La với mức độ ảnh
hƣởng khác nhau:
      Tỉnh Thanh Hóa - ảnh hƣởng bởi việc xây dựng công trình chính, đƣ�?ng vào, đƣ�?ng
       dây truy�?n tải và ảnh hƣởng hạ lƣu, thƣợng lƣu;
      Tỉnh Sơn La - ảnh hƣởng bởi việc dâng nƣớc của lòng hồ.
Tài liệu đƣợc chuyển và công bố tại các tỉnh trƣớc th�?i gian tiến hành tham vấn một tháng
cùng với lịch làm việc. Ngoài ra, tài liệu của dự án còn đƣợc phân phát tới các sở Văn hóa
thông tin của các tỉnh và trụ sở Biên phòng của các tỉnh.
Trƣớc khi tiến hành tham vấn tại cấp tỉnh, các cán bộ tƣ vấn đã chuyển các báo cáo tóm tắt
tới các đại biểu và các tổ chức NGO của các tỉnh. Các tài liệu của dự án cũng đã đƣợc cung
cấp thêm đến văn phòng UBND tỉnh để thuận tiện cho bất kỳ ai quan tâm đến dự án hoặc
muốn tham khảo tài liệu.
Ban Quản lý dự án Thủy điện Trung Sơn cũng đã cử cán bộ và có gửi yêu cầu phát thanh
đối với t�? rơi của dự án trên hệ thống truy�?n thông đại chúng của tỉnh và của các huyện bị
ảnh hƣởng.
Hoạt động tham vấn đƣợc tiến hành tại các cấp theo đúng với lịch trình đặt ra với sự tham
gia của các bên liên quan khác nhau. Các tổ chức NGO của Việt Nam đã cử các đại diện
tham gia vào quá trình tham vấn tại cấp cộng đồng và cấp huyện, tỉnh.
Nội dung các buổi tham vấn đ�?u diễn ra theo một trình tự nhất định. Nhóm tƣ vấn, với sự hỗ
trợ của cán bộ Ban Quản lý dự án và các công cụ tham vấn đã đƣợc chuẩn bị sẵn, trình bày
các thông tin v�? dự án thủy điện Trung Sơn và các tác động tích cực cũng nhƣ tiêu cực của
dự án đến với xã hội, môi trƣ�?ng của khu vực. �?ặc biệt đƣợc nhấn mạnh và các thông tin
đƣợc cung cấp phù hợp với các tác động mà địa bàn bị ảnh hƣởng. Các biện pháp giảm thiểu
v�? môi trƣ�?ng và xã hội đƣợc trình bày đầy đủ. Những ngƣ�?i tham gia đã thảo luận và nêu
rõ quan điểm, ý kiến, nhận xét của h�? đối với các biện pháp giảm thiểu đƣợc Ban Quản lý
đ�? ra. Trong quá trình thảo luận, nhóm tƣ vấn và đại diện của Ban Quản lý sẽ có những giải
thích thêm và thu nhận những ý kiến phản hồi của những ngƣ�?i tham gia.
Tùy vào từng cấp độ và số lƣợng ngƣ�?i tham gia, các hoạt động thảo luận theo nhóm, theo
giới tính và theo lứa tuổi đã đƣợc tổ chức nhằm thu nhận đƣợc ý kiến rộng rãi của những
ngƣ�?i tham gia. Sau buổi thảo luận, ý kiến đóng góp đã đƣợc liệt kê lại và tóm tắt lại cho
những ngƣ�?i tham gia thảo luận đƣợc biết. Việc tổng hợp ý kiến vào cuối buổi thảo luận đã
giúp cho tƣ vấn và Ban Quản lý ghi nhận đƣợc những vấn đ�? mà các bên liên quan quan tâm
và các yêu cầu sửa chữa, bổ sung trong các báo cáo.
Các cam kết ghi nhận ý kiến, sửa chữa, bổ sung báo cáo RLDP và EIA/EMP đã đƣợc Ban
Quản lý đƣa ra.
Hoạt động tham vấn đã đƣợc diễn ra công khai và có sự tham gia của những hộ gia đình bị
ảnh hƣởng bởi dự án. Những ngƣ�?i quan tâm khác cũng đã tham gia vào công tác tham vấn
nhƣ các giáo viên của các trƣ�?ng tiểu h�?c tại các bản bị ảnh hƣởng, ngƣ�?i dân không bị ảnh
hƣởng trực tiếp bởi việc thu hồi đất; đại diện các Ban Quản lý các khu bảo tồn thiên nhiên
và các cán bộ trạm kiểm lâm (Tà Cóm, bản Nàng 1..) cũng đã tham gia vào việc tham vấn
tại cấp cộng đồng và cấp huyện.


      8. Mối quan tâm chính

Qua quá trình thảo luận, các quan tâm chính và các câu h�?i phát sinh từ các cấp tham vấn đã
đƣợc ghi nhận nhƣ sau:


      8.1. �?ối với RLDP

        8.1.1 Kế hoạch Tái định cƣ


  -    Phƣơng án đất đổi đất là phù hợp, tuy nhiên trong trƣ�?ng hợp không đủ quỹ đất để
       thực hiện đi�?u này thì Ban Quản lý sẽ có những biện pháp gì để đảm bảo diện tích đất
       sản xuất nông nghiệp cho ngƣ�?i dân, nhất là đối với các hộ sẽ tiến hành tái định cƣ
       xen ghép;
  -    �?ối với các nhà, cửa xây dựng và sửa chữa sau ngày thống kê nhƣng thực hiện theo
       chƣơng trình 167 hoặc 30A của Chính phủ thì giải quyết thế nào;
  -    �?ối với việc xác định loại hộ bị ảnh hƣởng nặng với 10% đất nông nghiệp bị ảnh
       hƣởng là khá khó khăn do trong khu vực dự án, hồ sơ quản lý đất chƣa hoàn thiện và
       diện tích đất ngƣ�?i dân sử dụng không đƣợc xác định rõ ràng;
  -    Việc xâm canh, quy chủ cho diện tích đất đƣợc giao, diện tích đất đang sử dụng khá
       phức tạp;
  -    Cần phải xác định việc bồi thƣ�?ng cho các công trình cơ sở hạ tầng nhƣng do tƣ nhân
       b�? ti�?n ra xây dựng – nhƣ việc làm đƣ�?ng vào khu sản xuất ở bản Pù Lầu;
  -    Có định hƣớng và phƣơng án di chuyển những hộ có khả năng bị ảnh hƣởng do sạt lở
       và bị cô lập khi nƣớc hồ dâng cao;
  -    Cần xem lại hiệu lực th�?i gian khiếu nại và khiếu kiện cho phù hợp với luật �?ất đai
       và các nghị định giải quyết khiếu nại, khiếu kiện v�? đất đai;
-    Việc sử dụng các đƣ�?ng quốc lộ trong th�?i gian thi công, do việc chuyên chở vật liệu
     gây hƣ h�?ng, xuống cấp thì cần phải đƣợc duy tu, sửa chữa;
-    Xây dựng khu tái định cƣ cần phải đảm bảo vệ sinh môi trƣ�?ng và thoáng mát;


      8.1.2. Kế hoạch cải thiện và phục hồi cuộc sống
-    Các hoạt động tiếp cận thị trƣ�?ng cho đầu ra của nông sản;
-    Không đƣợc phát triển những loại hình sản xuất gây ô nhiễm môi trƣ�?ng;
-    Xem xét lại phƣơng án phát triển luồng tại các khu vực đất gần lòng hồ;
-    Lƣu ý đến nhóm phụ nữ và những ngƣ�?i dễ tổn thƣơng;
-    Cần tăng cƣ�?ng đào tạo cho ngƣ�?i dân biết cách quản lý và sử dụng hợp lý ti�?n bồi
     thƣ�?ng;
-    Hợp phần phát triển nông nghiệp cần phải thiết kế với những cây trồng phù hợp với
     đi�?u kiện thổ nhƣỡng và khí hậu của vùng;
-    Kế hoạch cải thiện sinh kế cần phải đƣợc thực hiện sớm trƣớc th�?i gian di chuyển một
     bƣớc để ngƣ�?i dân có khả năng ổn định sớm;
-    Lƣu ý đến việc tận dụng nguồn nhân lực địa phƣơng tham gia vào công việc của dự
     án. �?ối với một số việc nhƣ khai thác cát, đất đá, có thể giao cho các UBND xã hoặc
     ký hợp đồng với các xã có m�? đất, đá và cát để tận dụng lao động địa phƣơng;


      8.1.3. Kế hoạch Phát triển dân tộc thiểu số
-    Các hỗ trợ di chuyển mồ mả phải đƣợc trao cho hộ gia đình;
-    Hỗ trợ việc đảm bảo an ninh;
-    Xem xét lại hoặc thiết kế chi tiết, hợp lý cho việc phát triển ngh�? dệt thổ cẩm để đảm
     bảo có hiệu quả;
-    �?�? nghị xây dựng lán trại công nhân ở tách riêng với cộng đồng dân bản;
-    Việc xây dựng hàng rào bảo vệ nghĩa trang tại bản Come phải đƣợc tiến hành sớm và
     nếu đƣợc thì giao cho ngƣ�?i dân bản Come thực hiện;


      8.1.4. Truy�?n thông và nâng cao năng lực
-    Sử dụng các từ ngữ đơn giản hơn;
-    Phát tài liệu và ma trận quy�?n lợi cùng với các ví dụ cụ thể xuống đến tận hộ gia đình;
-    Trong quá trình thực hiện cần phải liên tục tiến hành các công tác truy�?n thông và vận
     động;


    8.2. �?ối với EIA/EMP

-    Sử dụng lại từ ngữ cho chính xác hơn trong các báo cáo;
-    Việc thu d�?n lòng hồ cần phải có sự kết hợp của kiểm lâm;
-    Bổ sung tác động của khói, bụi và biện pháp giảm thiểu;
-   Bổ sung và làm rõ tác động của việc nổ mìn và trong trƣ�?ng hợp có tài sản bị ảnh
    hƣởng do nổ mìn cần phải đƣợc bồi thƣ�?ng;
-   Bổ sung và làm rõ các biện pháp giảm thiểu việc đá, đất lở trong quá trình thi công;
-   Lƣu ý đến việc làm sạch các khu vực đổ rác thải sinh hoạt của ngƣ�?i dân tại nơi ở cũ
    để chống ô nhiễm lòng hồ - bổ sung tác động và biện pháp giảm thiểu cho vấn đ�? này;
-   Trong khu tái định cƣ cần phải hỗ trợ xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh và có các hình
    thức tuyên truy�?n vận động việc thay đổi hành vi vệ sinh của ngƣ�?i dân;
-   Các hỗ trợ đối với hệ thống y tế cần phải đƣợc làm rõ để đảm bảo khám và chữa
    những bệnh cho cộng đồng và có thể ứng phó đƣợc với dịch bệnh;
-   Các quy chế v�? quản lý công nhân phải đƣợc công khai;
-   Trong trƣ�?ng hợp gây thiệt hại đến việc nuôi cá lồng của ngƣ�?i dân do ô nhiễm nƣớc
    vùng hạ lƣu, phải bồi thƣ�?ng;
-   Các hoạt động gây ô nhiễm cho dòng sông Mã vùng hạ lƣu sẽ gây ảnh hƣởng đến
    nhi�?u ngƣ�?i do cộng đồng trong khu vực vẫn sử dụng nƣớc sông Mã cho việc sinh
    hoạt;
-   Phải tăng cƣ�?ng các biện pháp chống sạt lở cho vùng hạ lƣu do có thể thay đổi dòng
    chảy của sông Mã;
-   Tăng cƣ�?ng các biện pháp chống bồi lắng hai b�? sông Mã do tác động của việc xây
    dựng đập. Việc bồi lắng này sẽ làm mất đi các diện tích trồng lúa ven sông Mã của
    một số cộng đồng hạ lƣu;
-   Có một số bản hạ lƣu chƣa đƣợc đƣa vào danh sách các bản bị tác động – cần phải bổ
    sung;
-   Xem xét để cập nhật các văn bản pháp luật mới vào báo cáo nhƣ Luật �?a dạng Sinh
    h�?c...
-   Các phân chia v�? thuế sử dụng tài nguyên, các đóng góp của Dự án đối với nguồn
    ngân sách của địa phƣơng;
Phụ lục 1: Các câu h�?i và trả l�?i v�? các mối quan tâm của đợt tham vấn

 TT                      Câu h�?i                                                             Trả l�?i
 A    XÃ HỘI
  I   Bồi thư�?ng
  a   Bồi thư�?ng tài sản trên đất
      Tài sản trên đất (đất nông nghiệp) của các hộ bị Các hộ bị ảnh hƣởng đƣợc bồi thƣ�?ng cho tổn thất v�? hoa màu chƣa thu hoạch theo giá
  1   ảnh hƣởng sẽ bồi thƣ�?ng nhƣ thế nào?             thị trƣ�?ng, cây lƣu niên sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng theo chi phí thay thế.

                                                     Bồi thƣ�?ng cây luồng đã cho khai thác thì tính theo số cây thực tế; đối với cây luồng
                                                     đang trong chu kỳ đầu tƣ thì việc bồi thƣ�?ng đƣợc tính theo năm tại th�?i điểm lập
      Bồi thƣ�?ng đối với cây luồng đƣợc tính nhƣ thế phƣơng án bồi thƣ�?ng. Luồng bị ảnh hƣởng sẽ đƣợc bồi thƣơng theo thông lệ của tỉnh.
  2   nào? Tính theo năm hay bụi?                    �?ối với Thanh Hóa thì bồi thƣ�?ng theo 2 loại đơn giá tƣơng ứng với 2 loại cây luồng già
                                                     và cây luồng măng. �?ối với tỉnh Hòa Bình thì bồi thƣ�?ng theo 3 loại đơn giá tƣơng ứng
                                                     với 3 loại đƣ�?ng kính(�?K) của cây luồng là luồng đƣ�?ng kính thân d >10 cm; Luồng
                                                     đƣ�?ng kính thân 5<d=< 10 cm và Luồng đƣ�?ng kính thân =< 5cm.

      �?�? nghị bồi thƣ�?ng tính cả phần giá trị gốc của Dự án đang xem xét để đ�? xuất giải pháp hỗ trợ phù hợp cho các hộ bị ảnh hƣởng v�? cây
  3   cây luồng.                                      luồng.

      Cây trồng trên đất của ngƣ�?i khác, bản khác thì   Ngƣ�?i có cây trồng hoặc tài sản trên đất của ngƣ�?i khác mà ảnh hƣởng bởi Dự án sẽ
  4   đƣợc bồi thƣ�?ng thế nào?                          đƣợc bồi thƣ�?ng cho tài sản đó.

                                                       Nguyên tắc bồi thƣ�?ng là ƣu tiên “đất đổi đất�?. Tuy nhiên, nếu quỹ đất tại địa phƣơng
      Nƣơng bị ngập hết nhƣng không biết lấy loại nào? không cho phép bồi thƣ�?ng theo nguyên tắc “đất đổi đất�? cho toàn bộ diện tích bị mất
  5   Lấy ti�?n hay lấy đất? Tôi muốn lấy đất ở khu bảo với khả năng canh tác tƣơng đƣơng thì sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng bằng ti�?n mặt theo giá thay
      tồn Pù Hu có đƣợc không?                         thế.
                                                       �?ất của khu bảo tồn Pù Hu đã đƣợc Nhà nƣớc quy định dành riêng cho khu bảo tồn, do
                                                       đó hiện tại sẽ không dùng để bồi thƣ�?ng cho ngƣ�?i dân.
     Bản Muống 2 có một bãi cát ở bến đò đi sang Pa Dự án không bồi thƣ�?ng nhƣng sẽ xem xét hỗ trợ thông qua các hoạt động sinh kế cộng
6    Púa. Nhƣ vậy thì bản có đƣợc bồi thƣ�?ng không? đồng.


                                                 Nếu đƣ�?ng bị ảnh hƣởng do dự án thủy điện Trung Sơn thì sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng. Hình
     Dự án giải quyết bồi thƣ�?ng thế nào đối với
7                                                thức bồi thƣ�?ng bằng ti�?n hoặc làm đƣ�?ng mới sẽ dựa trên nguyện v�?ng của chủ sở hữu
     đƣ�?ng vào khu sản xuất do tƣ nhân làm?
                                                 và nhu cầu của cộng đồng.

     Hộ gia đình đầu tƣ con đƣ�?ng xuống khai thác cát
                                                      Nếu hộ đang khai thác cát và có cấp phép, có đóng thuế đầy đủ thì con đƣ�?ng mà hộ đã
8    từ năm 2000, đã đƣợc cấp giấy phép và đóng thuế
                                                      đầu tƣ để khai thác cát sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng.
     đầy đủ thì có đƣợc bồi thƣ�?ng không?

                                                   Các gia đình đang sinh sống tại nơi bị ảnh hƣởng trƣớc ngày 10/12/2008 mà không có
     Một số hộ không có tên trong danh sách bị ảnh trong danh sách đi�?u tra nhƣng đƣợc UBND xã, huyện liên quan chứng thực rằng những
9    hƣởng sẽ đƣợc Dự án giải quyết thế nào?       ngƣ�?i này đã sinh sống và sử dụng đất hoặc các tài sản khác trƣớc ngày khóa sổ thì sẽ
                                                   hợp lệ đƣợc bồi thƣ�?ng và hỗ trợ.

                                                      Theo thiết kế của dự án thì việc khai thác m�? đá là đảm bảo an toàn cho ngƣ�?i dân. Tuy
     Hiện nay m�? đá cách bản khoảng 500m, việc khai
                                                      nhiên trong quá trình khai thác nếu xác định có ảnh hƣởng tới các hộ dân, Dự án sẽ có
10   thác đá có thể ảnh hƣởng các hộ trong bản? dự án
                                                      những biện pháp cụ thể và kịp th�?i nhằm giảm thiểu ảnh hƣởng của việc khai thác tới
     có biện pháp gì để bảo vệ ngƣ�?i dân không?.
                                                      cuộc sống của các hộ dân trong bản. Các ảnh hƣởng nếu có sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng.

     Ngoài bồi thƣ�?ng đã nhận đƣợc nếu sau này thi       Trong qúa trình thi công nhà thầu có những hoạt động gây ảnh hƣởng thiệt hại tới ngƣ�?i
     công có vấn đ�? phát sinh đ�? nghị nhà thầu phải có   dân thì việc bồi thƣ�?ng hoặc khắc phục các ảnh hƣởng đó cho các hộ bị ảnh hƣởng sẽ
11   giải pháp an toàn khi thi công và bồi thƣ�?ng cho    đƣợc thực hiện; Tuy nhiên, tùy vào từng trƣ�?ng hợp cụ thể và mức độ ảnh hƣởng mà
     các hộ bị ảnh hƣởng.                                việc bồi thƣ�?ng hoặc khắc phục này sẽ do Ban QLDA hoặc nhà thầu chịu trách nhiệm.

     Sau khi nhà máy thủy điện đi vào vận hành mà
                                                   Khi nhà máy thủy điện đi vào vận hành nếu gây ra các ảnh hƣởng, thiệt hại đến ngƣ�?i
12   ảnh hƣởng đến ngƣ�?i dân thì ngƣ�?i dân có đƣợc
                                                   dân thì nhà máy sẽ bồi thƣ�?ng cho các thiệt hại đó.
     bồi thƣ�?ng không?
                                                      Tất cả các hộ bị ảnh hƣởng bởi thi công đƣ�?ng điện thì đƣợc bồi thƣ�?ng theo kế hoạch
                                                      bồi thƣ�?ng tái định cƣ đƣợc lập riêng cho đƣ�?ng dây điện. Hiện nay Dự án đang tiến
     Cần phải đảm bảo công tác bồi thƣ�?ng đối với các hành lập Khung chính sách bồi thƣ�?ng, hỗ trợ và tái định cƣ cho ngƣ�?i bị ảnh hƣởng bởi
13   hộ nếu ảnh hƣởng bởi thi công tuyến đƣ�?ng điện. đƣ�?ng điện thi công và đƣ�?ng dây truy�?n tải để làm cơ sở lập Kế hoạch bồi thƣ�?ng, tái
                                                      định cƣ, kế hoạch này sẽ đƣợc công bố và tham vấn với ngƣ�?i dân và chính quy�?n các
                                                      cấp.

                                                      �?ể đảm bảo cho việc thi công và vận hành tuyến đƣ�?ng dây điện, dự án sẽ thu hồi vĩnh
     Qúa trình giải phóng hành lang cần nghiên cứu kỹ
                                                      viễn cho móng cột và trạm điện và thu hồi tạm th�?i cho hành lang tuyến điện. Sau khi
     và có các giải pháp phù hợp cho việc thu hồi đất
14                                                    hoàn thành việc thi công, đất tạm th�?i sẽ đƣợc hoàn trả lại cho ngƣ�?i dân và việc trồng
     tạm th�?i và vĩnh viễn. �?ối với cây lớn đã trồng,
                                                      cây phải theo Nghị định 106/2005/N�?-CP ngày 17/8/2005 v�? Bảo vệ an toàn công trình
     khi vận hành sẽ giải quyết thế nào.
                                                      lƣới điện cao áp trong quá trình vận hành đƣ�?ng dây.

                                                    �?ối với hành lang an toàn lƣới điện chỉ đƣợc bồi thƣ�?ng tạm th�?i theo Nghị định
     Nên thu hồi vĩnh viễn đối với cả hành lang an
                                                    106/2005/N�?-CP ngày 17/8/2005 v�? Bảo vệ an toàn công trình lƣới điện cao áp. Trong
15   toàn tuyến đƣ�?ng dây và có các hỗ trợ v�? giống
                                                    Kế hoạch bồi thƣ�?ng và tái định cƣ cho đƣ�?ng dây cũng đã quy định rõ v�? các hỗ trợ cụ
     cho ngƣ�?i bị ảnh hƣởng phải di d�?i.
                                                    thể để đảm bảo sinh kế của ngƣ�?i dân bị ảnh hƣởng phải di d�?i.

b    Bồi thư�?ng �?ất

                                                   Theo nguyên tắc, đất đƣợc bồi thƣ�?ng dựa trên hiện trạng sử dụng đất và đƣợc Hội đồng
                                                   bồi thƣ�?ng huyện tiến hành làm rõ trong quá trình kiểm kê xác định đất đai, tài sản có sự
                                                   tham gia của các hộ bị ảnh hƣởng và chính quy�?n cấp bản, xã. Do vậy các hộ có chung 1
     Các hộ chung một sổ đ�? thì giải quyết nhƣ thế sổ đ�? sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng dựa trên hiện trạng sử dụng đất của mỗi hộ nếu không có tranh
16   nào?                                          chấp. Tài sản trên đất chung sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng cho ngƣ�?i sở hữu hợp pháp tài sản đó.
                                                       Các hộ dân cần lƣu ý cần phải xác định quy�?n hợp pháp v�? diện tích đất của mình (diện
                                                       tích hộ đang sử dụng) có th�?a thuận giữa các hộ với nhau và có xác nhận của chính
                                                       quy�?n địa phƣơng.

                                                       Nếu đất và nhà ở chƣa có sổ đ�? nhƣng có cơ sở yêu cầu quy�?n hợp pháp theo qui định
                                                       của pháp luật Việt Nam, đƣợc UBND xã xác nhận thì đƣợc bồi thƣ�?ng;
     �?ất và nhà đã đƣợc đo đạc nhƣng không có sổ đ�?
17                                                     Nếu đất và nhà ở không có sổ đ�? và không có cơ sở yêu cầu quy�?n hợp pháp theo qui
     thì có đƣợc bồi thƣ�?ng không?
                                                       định của pháp luật Việt Nam, đƣợc UBND xã xác nhận thì đƣợc bồi thƣ�?ng v�? nhà và tài
                                                       sản, không bồi thƣ�?ng v�? đất nhƣng nhận đƣợc hỗ trợ v�? đất theo quy định của tỉnh.
     �?ất của các hộ bị thu hồi cho khu tái định cƣ thì �?ất bị thu hồi để xây dựng khu T�?C cũng đƣợc bồi thƣ�?ng nhƣ các loại đất thu hồi để
18   đƣợc bồi thƣ�?ng nhƣ thế nào?                      xây dựng dự án.


                                                   �?ất bị ảnh hƣởng sẽ đƣợc ƣu tiên bồi thƣ�?ng bằng “đất đổi đất�? có khả năng canh tác
                                                   tƣơng đƣơng. Tuy nhiên, nếu quỹ đất tại địa phƣơng không cho phép bồi thƣ�?ng theo
                                                   nguyên tắc “đất đổi đất�? cho toàn bộ diện tích bị mất thì bồi thƣ�?ng đất bằng ti�?n mặt
     Ruộng canh tác 2 vụ bị ảnh hƣởng do nƣớc ngập theo giá thay thế.
19   sẽ đƣợc dự án bồi thƣ�?ng thế nào?
                                                   �?ất sử dụng trồng lúa 2 vụ sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng bằng đất trồng lúa 2 vụ hoặc bằng ti�?n
                                                   theo giá thay thế. Nếu bồi thƣ�?ng bằng ti�?n sẽ áp dụng đơn giá của loại đất trồng lúa 2
                                                   vụ đƣợc UBND tỉnh quy định. Số ti�?n bồi thƣ�?ng sẽ đƣợc Hội đồng bồi thƣ�?ng tính toán
                                                   tại th�?i điểm thực hiện bồi thƣ�?ng.

     Gần b�? sông mã có một số hộ ngƣ�?i Thái trồng
                                                   Dự án sẽ bồi thƣ�?ng cho ngƣ�?i sở hữu v�? tài sản trên đất, và bồi thƣ�?ng đất cho ngƣ�?i có
20   luồng trên đất của Tà Cóm. Vậy giải quyết nhƣ
                                                   quy�?n hợp pháp nhận bồi thƣ�?ng v�? mảnh đất đó;
     thế nào?

                                                    Nguyên tắc bồi thƣ�?ng là ƣu tiên “đất đổi đất�?, do vậy dự án sẽ ƣu tiên bồi thƣ�?ng bằng
     Tôi có một miếng đất trong diện giải phóng mặt đất. Tuy nhiên, nếu quỹ đất tại địa phƣơng không cho phép bồi thƣ�?ng theo nguyên tắc
21   bằng, tôi mong muốn nhận một mảnh đất khác có “đất đổi đất�? cho toàn bộ diện tích đất bị mất hoặc ngƣ�?i dân không đồng ý với mảnh đất
     đƣợc không?                                    mà dự án bồi thƣ�?ng thì sẽ bồi thƣ�?ng cho mảnh đất bị ảnh hƣởng bằng ti�?n mặt theo giá
                                                    thay thế.

                                                     Nếu 2 ngƣ�?i thống nhất và có xác nhận của chính quy�?n địa phƣơng v�? sự trao đổi đó thì
     Hai ngƣ�?i đ�?u có bìa đ�? một ở trên núi và một ở sẽ bồi thƣ�?ng theo sự thống nhất đó..
22   ven sông nhƣng ngƣ�?i này trao đổi cho ngƣ�?i kia Nếu 2 hộ không thống nhất đƣợc thì hội đồng bồi thƣ�?ng và chính quy�?n địa phƣơng
     canh tác bây gi�? giải quyết thế nào?            thảo luận với các hộ để tìm ra giải pháp đồng thuận và bồi thƣ�?ng sẽ đƣợc thực hiện dựa
                                                       trên th�?a thuận đó.

     �?ất nhà tôi ở gần m�? khai thác đá thì có đƣợc bồi �?ất của hộ gia đình nếu nằm trong phạm vi thu hồi để giải phóng mặt bằng cho việc khai
23   thƣ�?ng không?                                     thác m�? đá phục vụ thi công dự án thì sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng theo quy định.

     Tôi đang canh tác trên một đám đất ở trong khu    Việc đƣợc tiếp tục canh tác hay không sẽ tùy thuộc vào quy định của Khu bảo tồn. Vấn
24   bảo tồn vậy tôi có đƣợc làm ở đó nữa không?       đ�? này nằm ngoài trách nhiệm của dự án.
                                                 Hiện nay công tác đo đạc lập hồ sơ địa chính đã đƣợc dự án thực hiện xong, quá trình
                                                 thực hiện đo đạc đã đƣợc thông báo tới cộng đồng bị ảnh hƣởng, kết quả đo đạc đã đƣợc
     �?ất đã làm móng nhà nhƣng đất chƣa đƣợc đƣa
25                                               niêm yết tại các bản và các hộ dân bị ảnh hƣởng đã tham gia và ký xác nhận. �?ối với
     vào trích lục giải quyết nhƣ thế nào?
                                                 trƣ�?ng hợp trên dự án sẽ lƣu ý và kiểm tra, xác định trong quá trình thực hiện kiểm đếm
                                                 lập hồ sơ bồi thƣ�?ng

                                                     Dự án bồi thƣ�?ng theo nguyên tắc “đất đổi đất�? hoặc bằng ti�?n mặt theo giá thay thế tùy
     Hộ bị mất đất muốn đƣợc bồi thƣ�?ng bằng theo sự lựa ch�?n của các hộ dân. Dự án không bồi thƣ�?ng bằng hiện vật nhƣ: thuy�?n,
26   thuy�?n, lồng cá, trâu bò và trả một lần có đƣợc lồng cá hoặc trâu bò… Số lần chi trả sẽ do Hội đồng Bồi thƣ�?ng huyện tham vấn và
     không?                                          thống nhất với cộng đồng bị ảnh hƣởng và thể hiện trong phƣơng án bồi thƣ�?ng chi tiết
                                                     đƣợc UBND huyện phê duyệt.

     �?�? nghị thu hồi đất vĩnh viễn đối với bãi đổ vật
     liệu khi thi công đƣ�?ng điện. Sau khi thi xong đ�? �?ối với các bài tập kết vật liệu để thi công đƣ�?ng điện sẽ không thu hồi vĩnh viễn. Quá
27   nghị phải hoàn trả lại mặt bằng đúng hiện trạng trình thi công, các nhà thầu sẽ đổ thải hợp lý và hoàn trả lại mặt bằng cho ngƣ�?i dân.
     ban đầu

                                                     Dự án sẽ bồi thƣ�?ng cho các hộ bị ảnh hƣởng đƣợc xác định trƣớc ngày khóa sổ đi�?u tra
     Nhà bị ngập bà con tự di d�?i không ch�? ban quản (10/12/2008). Những hộ tự di d�?i sau ngày này sẽ đƣợc dự án bồi thƣ�?ng. Kinh phí bồi
28   lý thì có đƣợc bồi thƣ�?ng không?                thƣ�?ng sẽ đƣợc chính xác sau khi có kết quả kiểm kê, lập hồ sơ bồi thƣ�?ng và đƣợc
                                                     UBND huyện phê duyệt.

                                                    Trong quá trình thực hiện công tác bồi thƣ�?ng giải phóng mặt bằng, Dự án sẽ phối hợp
     Năm 2008 tôi làm n�?n nhà xây, năm 2009 thì mới
29                                                  với Hội đồng GPMB để xem xét, làm rõ và đƣa ra quyết định đối với từng trƣ�?ng hợp cụ
     xây nhà thì có đƣợc bồi thƣ�?ng không?
                                                    thể.

                                                    Giá đất bồi thƣ�?ng sẽ dựa trên đơn giá của tỉnh. �?ơn giá này đƣợc lập dựa trên vị trí,
                                                    hạng đất và mục đích sử dụng và tham khảo giá đất tại địa phƣơng. Trong báo cáo RLDP
     Có một miếng đất nằm trong khu vực bị giải t�?a
30                                                  đã đính kèm đơn giá bồi thƣ�?ng đất của tỉnh năm 2008 để các hộ có thể tham khảo. Tuy
     tôi muốn biết 1m2 đƣợc đ�?n bao nhiêu ti�?n?
                                                    nhiên, mức giá này là của năm 2008, khi bồi thƣ�?ng thì đơn giá mới nhất tại th�?i điểm
                                                    thực hiện bồi thƣ�?ng của UBND tỉnh ban hành sẽ đƣợc áp dụng;

     Hiện còn một số mộ do ngƣ�?i nhà đi làm ăn xa Nếu ngôi mộ nằm trong phạm vi giải phóng mặt bằng của dự án thì sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng
31   chƣa kê khai đƣợc, đ�? nghị ban dự án và chính cho việc di chuyển. Hộ gia đình có trách nhiệm kê khai đầy đủ với Hội đồng bồi thƣ�?ng
     quy�?n giúp giải quyết.                        trong quá trình kiểm kê. Trong trƣ�?ng hợp vì lý do nào đó, hộ gia đình chƣa kê khai thì
                                                   tiến hành làm đơn có xác nhận của ban quản lý thôn bản và xã để gửi hội đồng bồi
                                                        thƣ�?ng xem xét để lập hồ sơ bồi thƣ�?ng bổ sung



                                                        Ngƣ�?i dân có thể di chuyển mộ trƣớc hoặc sau khi nhận ti�?n bồi thƣ�?ng. Nếu di chuyển
     Tôi có một ngôi mộ trong diện giải t�?a, tôi có thể
                                                        trƣớc khi kế hoạch bồi thƣ�?ng đƣợc phê duyệt thì cần có sự xác nhận của xã và hội đồng
32   chuyển trƣớc đƣợc không? Hay phải chở bồi
                                                        bồi thƣ�?ng. Tuy nhiên để thuận lợi hơn cho công tác kiểm kê, lập hồ sơ bồi thƣ�?ng, phê
     thƣ�?ng xong mới chuyển?
                                                        duyệt dự toán bồi thƣ�?ng chi tiết thì các hộ nên di chuyển sau khi nhận ti�?n bồi thƣ�?ng.

                                                        Theo đánh giá tác động v�? xã hội thì phía hạ lƣu của tuyến đập chƣa xác định đƣợc mức
     Tác động đến đất đai, tài sản nhƣ: ruộng lúa, rừng
                                                        độ ảnh hƣởng cũng nhƣ loại hình ảnh hƣởng nhƣ ruộng lúa, tre, luồng, nhà ở ven sông.
33   tre-luồng ven sông, nhà ở, …đặc biệt có nguy cơ
                                                        Nếu bị ảnh hƣởng do dự án thủy điện Trung Sơn gây ra thì đƣợc bồi thƣ�?ng theo quy
     cao v�? ảnh hƣởng tới bản Sại.
                                                        định của dự án.

     Tất cả những bồi thƣ�?ng, hỗ trợ của dự án phải Ti�?n bồi thƣ�?ng và hỗ trợ sẽ đƣợc Ban QLDA, Hội đồng bồi thƣ�?ng chi trả trực tiếp đến
34   đảm bảo đến tận tay bà con.                    tay ngƣ�?i dân, không qua trung gian và không khấu trừ bất kỳ một khoản nào


     Bà con mong muốn đƣợc bồi thƣ�?ng bằng ti�?n Dự án sẽ cân nhắc v�? kế hoạch chi trả cho các hộ để đảm bảo ngƣ�?i dân sử dụng ti�?n
35   một lần.                                   đúng mục đích và đáp ứng đƣợc tiến độ giải phóng mặt bằng.

                                                        Dự án sẽ áp dụng các biện pháp để xử lý chống bồi lấp hạ lƣu do đất, đá thải trong quá
     Bồi lấp ở hạ lƣu do đất, đá thải từ công trình xây trình thi công để hạn chế các tác động này. Nếu có các ảnh hƣởng đối với hạ lƣu do tác
36   dựng ở thƣợng nguồn sẽ đƣợc xử lý nhƣ thế nào? động của dự án thì sẽ có các biện pháp xử lý thích hợp. Các ảnh hƣởng bởi dự án sẽ đƣợc
                                                        bồi thƣ�?ng.

C    Hỗ trợ
     Ban quản lý dự án có chính sách hỗ trợ thế nào Ngoài các chế độ bồi thƣ�?ng hỗ trợ đƣợc hƣởng nhƣ các hộ di chuyển vào khu tái định
37   đối với những hộ tự di chuyển nhà ở mà không cƣ thì các hộ này đƣợc nhận hỗ trợ kinh phí để làm thủ tục hành chính tại nơi chuyển
     vào các điểm tái định cƣ.                      đến với mức hỗ trợ là 1 triệu đồng trong tỉnh, 2 triệu đồng sang tỉnh khác.

                                                     Dự án không hỗ trợ cho các hộ theo hình thức chuyến xe mà sẽ hỗ trợ bằng ti�?n mặt. Mỗi
     Di chuyển lên khu T�?C mới thì Nhà nƣớc sẽ hỗ
                                                     hộ di d�?i sẽ nhận đƣợc một khoản hỗ trợ để di chuyển tới nơi ở mới. Mức hỗ trợ là
38   trợ chúng tôi bao nhiêu chuyến xe? 3 triệu đồng
                                                     3.000.000 đồng đối với hộ di chuyển trong tỉnh; 5.000.000 đồng đối với hộ di chuyển
     thì không đủ
                                                     ngoài tỉnh. Khoản kinh phí này đƣợc sử dụng để vận chuyển các vật dụng trong gia đình.
                                                     Các hộ này đã di chuyển thuộc dự án phòng chống thiên tai của Chính phủ và thực hiện
     15 hộ ở đã đƣợc di chuyển theo chính sách của
                                                     từ những năm 2005 – 2006, mặt khác các hộ này nằm trên mốc đƣ�?ng vi�?n lòng hồ của
39   chính phủ bởi đất đá rơi thì có đƣợc bồi thƣ�?ng
                                                     dự án thủy điện Trung Sơn nên không đƣợc hƣởng các chính sách bồi thƣ�?ng, hỗ trợ từ
     hay hỗ trợ gì không?
                                                     Dự án thủy điện Trung Sơn.

                                                      Khung chính sách của dự án đã đƣợc Thủ tƣớng Chính phủ phê duyệt thì phần hỗ trợ ổn
                                                      định đ�?i sống đƣợc quy định nhƣ sau:

                                                      + Tất cả các hộ tái định cƣ sẽ nhận đƣợc hỗ trợ bằng ti�?n mặt tƣơng đƣơng với 20kg gạo
                                                      tẻ thƣ�?ng/ khẩu/tháng trong th�?i gian 24 tháng.
     Làm rõ cho các phần hỗ trợ (24 tháng và 18 + Hộ không phải di chuyển nhƣng bị mất đất thì tùy theo diện tích đất bị mất, mỗi nhân
40   tháng); Các chế độ theo tỷ lệ mất đất      khẩu hợp pháp của hộ đƣợc hỗ trợ lƣơng thực bằng ti�?n trong th�?i gian là 18 tháng. Mức
                                                hỗ trợ đƣợc qui định nhƣ sau:

                                                      -   Thu hồi dƣới 10% diện tích đất đƣợc hỗ trợ 5 kg gạo/khẩu/tháng .
                                                      -   Thu hồi từ 10% đến dƣới 30% diện tích đất đƣợc hỗ trợ 10 kg gạo/khẩu/tháng.
                                                      -   Thu hồi từ 30% đến dƣới 50% diện tích đƣợc hỗ trợ 15 kg gạo/khẩu/tháng.Thu hồi
                                                          từ 50% diện tích đất trở lên đƣợc hỗ trợ 20 kg gạo/khẩu/tháng.
                                                      Khung chính sách của dự án đã quy định cho các công trình công cộng tại các khu tái
     �?�? nghị dự án giúp bản làm sân bóng đá cho       định cƣ nhƣ sau: Khu tái định cƣ độc lập, không phải là trung tâm xã, có từ 30 hộ trở lên,
41   thanh niên trong bản để phát triển giao lƣu.     nếu có quỹ đất thì đƣợc xem xét bố trí đất làm sân thể thao và chỉ đƣợc đầu tƣ hạng mục
                                                      san n�?n khu đất làm sân thể thao.

                                                   Tuyến đƣ�?ng thi công và vận hành thủy điện Trung Sơn sẽ hoàn thành trƣớc khi khởi
                                                   công xây dựng các hạng mục của công trình chính. Vì vậy, những ảnh hƣởng của đƣ�?ng
     Hỗ trợ giúp đỡ ngƣ�?i bị ảnh hƣởng trong giai
                                                   thủy khi xây dựng đập có thể đƣợc giảm thiểu bằng việc sử dụng tuyến đƣ�?ng này. �?ối
42   đoạn thi công tới việc vận chuyển đƣ�?ng thủy,
                                                   với nguồn lợi thủy sản, các tác động chỉ là ngắn hạn và tạm th�?i. Trong trƣ�?ng hợp ảnh
     nguồn lợi thủy sản.
                                                   hƣởng đối với nguồn lợi thủy sản thì việc ảnh hƣởng sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng nếu đƣợc xác
                                                   định là do ảnh hƣởng của việc thi công tuyến đập gây nên.

     Dự án nên tham khảo chế độ và chính sách bồi Khung chính sách của Dự án Thủy điện Trung Sơn đã tham khảo và vận dụng những ƣu
43   thƣ�?ng của thủy điện Sơn La, đặc biệt là mức giá điểm của khung chính sách Dự án thủy điện Sơn La và các dự án thủy điện khác và có sự
     hộ trợ di chuyển nhà ở                           góp ý các chính quy�?n địa phƣơng.

II   Tái định cư
     Khi xây dựng trƣ�?ng h�?c, trạm y tế, nhà T�?C cần Thiết kế và các trang thiết bị chuyên môn cho các công trình công cộng sẽ đƣợc cân nhắc
44   quan tâm tới thiết kế và các thiết bị chuyên môn? và tham khảo các ý kiến của cán bộ chuyên môn tại địa phƣơng và ngƣ�?i dân.

                                                 Dự án sẽ phối hợp với Ban quản lý thôn bản, chính quy�?n xã để tìm kiếm địa điểm bố trí
     Dự án có quy hoạch bãi tha ma cho ngƣ�?i dân
45                                               nơi chôn cất đảm bảo vấn đ�? vệ sinh môi trƣ�?ng, phong tục tập quán và phù hợp với quy
     không?
                                                 hoạch sử dụng đất của địa phƣơng.

     Hộ gia đình (vợ là ngƣ�?i của bản Tài chánh) sinh   Hộ có hộ khẩu thƣ�?ng trú tại địa điểm Bản Tài Chánh trƣớc th�?i điểm khóa sổ
     sống ở bản khác, nay đã ly dị chồng và quay v�? ở   (10/12/2008) đƣợc bồi thƣ�?ng, hỗ trợ theo quy đinh của dự án. Việc xây dựng nhà theo
46   lại nơi cũ là bản Tài Chánh và đƣợc hỗ trợ xây     Nghị quyết 167 (hỗ trợ làm nhà cho các hộ nghèo) vẫn đƣợc bồi thƣ�?ng theo quy định;
     dựng nhà 167 thì có đƣợc bồi thƣ�?ng và bố trí      dự án khuyến khích các hộ chỉ nên sử dụng khoản kinh phí hỗ trợ của chƣơng trình 167
     T�?C không?.                                        để xây dựng nhà và nên làm bằng các vật liệu có thể di chuyển đƣợc.

                                                        Các cơ sở hạ tầng nhƣ điện, đƣ�?ng, nƣớc sinh hoạt, … tại khu T�?C sẽ đƣợc thực hiện
47   Phải ƣu tiên làm đƣ�?ng đến khu tái định cƣ trƣớc
                                                        hoàn thành trƣớc khi di chuyển ngƣ�?i dân vào khu tái định cƣ.

                                                        Ngƣ�?i dân đƣợc lựa ch�?n địa điểm T�?C, trong quá trình quy hoạch các điểm T�?C dự án
48   Dân có đƣợc tự lựa ch�?n địa điểm T�?C không?        đã tiến hành tham vấn với ngƣ�?i dân trong vùng dự án và các cấp chính quy�?n địa
                                                        phƣơng các cấp và thống nhất địa điểm T�?C.

                                                    Các cơ sở hạ tầng nhƣ điện, đƣ�?ng, nƣớc sinh hoạt và san n�?n nhà sẽ đƣợc thực hiện
     Dự án có hỗ trợ xây dựng đƣ�?ng đến khu T�?C để
49                                                  trƣớc khi ngƣ�?i dân tiến hành hoạt động di d�?i đến khu tái định cƣ đảm bảo thuận lợi cho
     tiện cho việc di chuyển nhà cửa của dân không?
                                                    ngƣ�?i dân trong quá trình di d�?i đến nơi ở mới.

                                                      Trong trƣ�?ng hợp nhà ở hiện tại của hộ di d�?i có giá trị lớn hơn ngôi nhà do dự án xây
     Nếu có chênh lệch ti�?n làm nhà ở điểm T�?C so
                                                      dựng tại khu tái định cƣ thì ngƣ�?i dân sẽ đƣợc nhận số ti�?n chênh lệch, nếu giá trị ngôi
50   với giá trị của nhà ở hiện tại thì dự án sẽ giải
                                                      nhà ở hiện tại của hộ di d�?i nh�? hơn giá trị ngôi nhà mới thì ngƣ�?i dân không phải trả lại
     quyết thế nào?
                                                      khoản chênh lệch đó.


     Những hộ gia đình không nằm trong khu vực bị
51                                                Dự án không quy hoạch, bố trí T�?C cho các hộ không bị ảnh hƣởng bởi dự án.
     ngập có đƣợc di chuyển vào khu T�?C?
     Tôi không mong muốn tái định cƣ cùng với bản
     Tây Tà Lào trong điểm T�?C Thảm Tôn 1; Dự án Ngƣ�?i dân phải di d�?i có quy�?n lựa ch�?n vào khu T�?C hay không vào.
     có giải pháp nào để giúp ngƣ�?i dân đi lại và bảo
52   vệ diện tích đất trồng luồng còn lại sau khi nƣớc Dự án sẽ xem xét tình hình thực tế và đƣa ra cách giải quyết phù hợp trong qúa trình thực
     dâng vì khu vực này thƣ�?ng nằm ở xa điểm T�?C hiện giúp ngƣ�?i dân tiếp tục canh tác trên diện tích đất trồng luồng còn lại.
     mới?

                                                      Việc bố trí nhà và cụm dân cƣ của các khu tái định cƣ đã đƣợc tham khảo ý kiến của
     Lo lắng v�? việc bố trí và lựa ch�?n nhà trong khu
                                                      ngƣ�?i dân. �?ối với từng n�?n nhà, dự án khuyến khích ngƣ�?i dân tự th�?a thuận vị trí của
53   T�?C. Yêu cầu BQL vẫn bố trí theo các cụm dân
                                                      từng hộ trong khu T�?C. Trong trƣ�?ng hợp không th�?a thuận đƣợc thì dự án sẽ phối hợp
     cƣ nhƣ hiện nay tại khu T�?C
                                                      với chính quy�?n địa phƣơng tiến hành công tác bốc thăm để ch�?n vị trí.

                                                          Thiên tai bão lũ và sạt lở là yếu tố khó có thể dự đoán trƣớc đƣợc và tùy thuộc vào th�?i
                                                          tiết của từng năm. Những điểm T�?C đã đƣợc tham khảo ý kiến của ngƣ�?i dân; quá trình
     Lo lắng thiên tai (bão, lũ, sạt lở) sẽ đến nhi�?u hơn
54                                                        thực hiện đã có các nghiên cứu và khảo sát để tránh những rủi ro do thiên tai, bão, lũ
     tại khu T�?C mới?
                                                          ...Tuy nhiên trong trƣ�?ng hợp thiên tai xẩy ra trong quá trình tái định cƣ và ổn định cuộc
                                                          sống tại nơi ở mới thì dự án sẽ có những hỗ trợ kịp th�?i và phù hợp.

                                                  �?ể hỗ trợ ngƣ�?i dân trong cải thiện sản xuất nâng cao thu nhập dự án sẽ có chƣơng trình
     Nên có nguồn vồn dành cho các hộ sau khi T�?C
55                                                phát triển sinh kế cộng đồng bao gồm các hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo, chăn nuôi, trồng tr�?t
     để tạo thu nhập cho các hộ;
                                                  và quỹ tín dụng để các hộ có thể tiếp cận vay vốn từ quỹ tín dụng này.

                                                          Quá trình lập quy hoạch cho các điểm tái định cƣ đã đƣợc dự án quan tâm và tiến hành
     Chính quy�?n quan tâm đặc biệt tới vị trí T�?C; và     nhi�?u lần tham vấn với cộng đồng bị ảnh hƣởng và chính quy�?n địa phƣơng các cấp. Vì
56   vị trí T�?C hiện nay là phù hợp và tốt;               vậy các địa điểm T�?C hiện nay đƣợc đánh giá là phƣơng án phù hợp nhất và đáp ứng
                                                          yêu cầu của ngƣ�?i dân.

                                                          Mục tiêu đ�? ra của dự án là đảm bảo các hộ dân T�?C có cuộc sống bằng hoặc tốt hơn
     Cuộc sống của các hộ T�?C phải đảm bảo ít nhất        trƣớc khi có dự án. Các chƣơng trình cụ thể sẽ đƣợc xây dựng trong quá trình thực hiện
57   là bằng hoặc tốt hơn trƣớc khi có dự án              Chƣơng trình T�?C, phát triển sinh kế và phát triển dân tộc thiểu số để đáp ứng cho mục
                                                          tiêu này.

                                                          Trong quá trình xây dựng khu T�?C ngƣ�?i dân sẽ đƣợc khuyến khích tham gia giám sát
     Việc xây dựng, san n�?n phải đƣa dân đến xem để
58                                                        và góp ý đảm bảo các hạng mục của khu T�?C đáp ứng đƣợc nguyện v�?ng và phong tục
     phù hợp với phong tục của ngƣ�?i dân
                                                          tập quán của ngƣ�?i dân.
                                                       �?ể phù hợp phong tục, tập quán cũng nhƣ nguyện v�?ng của các hộ tái định cƣ, các hộ có
59   Việc làm nhà nên để ngƣ�?i dân tự làm              thể lựa ch�?n hình thức tự xây dựng nhà mới hoặc di chuyển ngôi nhà cũ vào các điểm
                                                       T�?C đã quy hoạch hoặc nhận nhà do dự án xây dựng.

                                                   Ban QLDA sẽ phối hợp với chính quy�?n địa phƣơng kiểm tra mức độ bị ảnh hƣởng của
     28 hộ Bản Tây Tà Lào muốn di d�?i để theo cộng
60                                                 các hộ này, nếu có nguy cơ bị cô lập hay không có đƣ�?ng, có nguy cơ bị sạt lở thì sẽ
     đồng, đ�? nghị BQL có ý kiến
                                                   trình cấp có thẩm quy�?n quyết định và đƣa vào thiết kế cơ sở các khu T�?C.

                                                  Các mẫu nhà T�?C sẽ đƣợc thiết kế dựa trên tham vấn tới cộng đồng bị ảnh hƣởng và sẽ
     Ban QLDA cần cung cấp mẫu nhà và đơn giá của đƣợc công bố tại địa phƣơng. �?ơn giá chi tiết của một ngôi nhà đƣợc xây dựng tại khu
61   nhà đƣợc xây dựng tại khu tái định cƣ        tái định cƣ cũng sẽ đƣợc tính toán và thông báo với cộng đồng sau khi thiết kế khu T�?C
                                                  đƣợc phê duyệt.

                                                       Ban QLDA sẽ bàn giao đầy đủ các mốc tại hiện trƣ�?ng cho hội đồng bồi thƣ�?ng huyện
62   BQL phải bàn giao số lƣợng mốc GPMB rõ ràng
                                                       để có cơ sở thực hiện công tác giải phóng mặt bằng.

                                                     Các hộ tái định cƣ vẫn tiếp tục sản xuất trên diện tích đất nông nghiệp hiện có của mình
     Cần đi�?u tiết lại quỹ đất để đảm bảo cho các hộ nếu không bị ảnh hƣởng. Khi diện tích đất nông nghiệp còn lại nh�? hơn 1,5ha/hộ thì dự
     T�?C                                             án sẽ xem xét bù thêm nhằm đảm bảo diện tích đất nông nghiệp không thấp hơn
63                                                   1,5ha/hộ. Mỗi hộ di d�?i tới khu vực tái định cƣ sẽ đƣợc giao một lô đất ở không dƣới
                                                     400m2. Diện tích đất vƣ�?n không dƣới 300m2/hộ, đất vƣ�?n li�?n k�? hoặc không li�?n k�?
                                                     với đất ở.

                                                       Theo quy hoạch các điểm tái định cƣ thì khoảng cách các điểm T�?C với nơi ở cũ là 1 -
64   Khu T�?C xa nơi sản xuất cũ,.
                                                       3km, với khoảng cách này sẽ không ảnh hƣởng lớn đến việc sản xuất của các hộ dân.

     Nên xem xét và giao cho huyện làm chủ đầu tƣ Theo quyết định phê duyệt dự án đầu tƣ, các hạng mục này đƣợc giao cho Ban QLDA
65   thực hiện các cơ sở hạ tầng tại các điểm T�?C. thủy điện Trung Sơn thực hiện.

                                                      �?ể phù hợp phong tục, tập quán cũng nhƣ nguyện v�?ng của các hộ tái định cƣ, các hộ
                                                      phải di chuyển có thể lựa ch�?n hình thức tự xây dựng nhà ở tại các điểm T�?C theo quy
     Việc xây dựng nhà ở theo tập quán của ngƣ�?i dân hoạch hoặc nhận nhà do dự án xây dựng (theo mẫu nhà sàn hoặc nhà cấp 4 sau khi đã
66   tộc thì diện tích nhà nhƣ vậy là thấp (tối thiểu tham vấn ngƣ�?i dân). Nếu dự án xây dựng nhà thì diện tích nhà sẽ thực hiện theo các
     cũng phải 70m2 trở lên).                         mức:

                                                       - Hộ độc thân hoặc hộ có 2 khẩu đƣợc xây dựng 25m2/hộ
                                                        - Hộ có từ 3 khẩu đến 5 khẩu đƣợc xây dựng 45m2/hộ

                                                        - Hộ có từ 6 khẩu trở lên đƣợc xây dựng 65 m2/hộ

                                                        - Mỗi hộ tái định cƣ sẽ đƣợc xây dựng khu bếp và vệ sinh với diện tích bình quân
                                                        10m2/hộ.

                                                        Nếu các hộ muốn có diện tích rộng hơn thì có thể đ�? nghị dự án xây dựng thêm và chi trả
                                                        cho khoản kinh phí tăng thêm v�? diện tích các hộ đ�? nghị.

     Mong muốn đƣợc Dự án hỗ trợ xây dựng nhà tiêu �?ây là một mong muốn và là một tiêu chí thực hiện đối với nhà tái định cƣ của dự án;
67   hợp vệ sinh                                   Thiết kế mẫu nhà của dự án sẽ bao gồm nhà tiêu hợp vệ sinh.

     Quá trình thực hiện di dân đối với các hộ tái định
                                                        Công tác GPMB, Tái định cƣ sẽ đƣợc chia thành nhi�?u đợt nhằm đáp ứng với tiến độ thi
     cƣ cần phải có kế hoạch di dân theo các tiểu dự án
68                                                      công của dự án. Tiến độ cụ thể của từng đợt sẽ đƣợc thông báo tới chính quy�?n địa
     và phải thông báo cụ thể chi tiết cho ngƣ�?i dân và
                                                        phƣơng và ngƣ�?i dân để phối hợp thực hiện.
     chính quy�?n các cấp

                                                  Theo số liệu đi�?u tra để lập Báo cáo Chƣơng trình tái định cƣ, sinh kế và phát triển dân
     Các hộ có nguyện v�?ng di chuyển chỉ có ngƣ�?i tộc thiểu số thì không có hộ nào bị ảnh hƣởng bởi dự án phải di d�?i là ngƣ�?i dân tộc Khơ
69   Mƣ�?ng, Thái, Mông vậy còn có ngƣ�?i Khơ Mú Mú. Tuy nhiên quá trình thực hiện Bồi thƣ�?ng, hỗ trợ và tái định cƣ nếu có hộ thuộc
     thuộc xã Tén Tằn thì sao                     cộng đồng dân tộc Khơ Mú bị ảnh hƣởng thì vẫn đƣợc hƣởng các chính sách và quy�?n
                                                  lợi của dự án nhƣ các cộng đồng khác.

                                                     Các vấn đ�? cụ thể v�? tái định cƣ đã đƣợc nêu chi tiết trong Khung chính sách và Chƣơng
                                                     trình tái định cƣ, sinh kế và phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) của dự án. �?ối với việc
     Các nguyên tắc trong việc thực hiện T�?C cho các bồi thƣ�?ng đất, nguyên tắc bồi thƣ�?ng là ƣu tiên “đất đổi đất�?. Tuy nhiên, nếu quỹ đất tại
70   hộ bị ảnh hƣởng nhƣ thế nào?. Xác định rõ loại địa phƣơng không cho phép bồi thƣ�?ng theo nguyên tắc “đất đổi đất�? cho toàn bộ diện
     đất để đ�?n bù th�?a đáng                         tích bị mất với khả năng canh tác tƣơng đƣơng thì hộ bị ảnh hƣởng sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng
                                                     bằng đất với tổng diện tích không thấp hơn hạn mức đất tối thiểu để duy trì sinh kế b�?n
                                                     vững, phần chênh lệch sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng bằng ti�?n theo giá thay thế

     �?�? nghị xây dựng một trƣ�?ng cấp 3 cho 3 xã Dự án có trách nhiệm bồi thƣ�?ng đối với đất đai và tài sản bị ảnh hƣởng bởi dự án. �?ối
71   trong khu vực;                             với đ�? nghị này dự án sẽ chuyến tới ngành giáo dục của địa phƣơng để xem xét.
                                                      Khi quy hoạch các điểm tái định cƣ Dự án đã quan tâm và thực hiện việc khảo sát v�? lƣu
      Phải đảm bảo nguồn nƣớc sạch cho bà con tại khu lƣợng cũng nhƣ chất lƣợng nguồn nƣớc. Kết quả khảo sát cho thấy chất lƣợng các nguồn
 72   vực tái định cƣ.                                nƣớc đảm bảo để cấp nƣớc sinh hoạt. Hệ thống cấp nƣớc sinh hoạt đảm bảo cấp đủ nƣớc
                                                      và chất lƣợng cho ngƣ�?i dân trƣớc khi di chuyển dân vào các điểm tái định cƣ.

                                                   Khung chính sách của dự án đã quy định các hộ gia đình tách hộ sau ngày khóa sổ hợp lệ
      Nhà có 7 khẩu có đƣợc tách thành 2 hộ khi di
 73                                                là các hộ: (i) Tách từ hộ gia đình có ít nhất 2 cặp vợ chồng và 6 nhân khẩu trở lên, (ii)
      chuyển đến địa điểm T�?C không?
                                                   �?ƣợc chính quyến cấp huyện đồng ý cho tách hộ với sự xác nhận của UBND xã.

      Trẻ em sinh trong th�?i gian tới có nhận đƣợc hỗ Trẻ em sinh ra trong th�?i gian tới là một công dân bị ảnh hƣởng hợp lệ để hƣởng các
 74   trợ của dự án? Mới tách hộ có đƣợc hỗ trợ gì quy�?n lợi của hộ gia đình đƣợc tính toán theo nhân khẩu; Các hộ mới tách hộ mà hợp lệ
      không?                                          thì đƣợc hƣởng quy�?n lợi nhƣ một hộ bị di d�?i.

                                                          �?ối với các hộ vào điểm tái định cƣ tập trung thì Dự án sẽ chịu trách nhiệm san n�?n để
                                                          đảm bảo việc xây dựng nhà theo quy hoạch.
 75   Một số hộ di d�?i đ�? nghị nhà nƣớc hỗ trợ san n�?n.   �?ối với hộ tái định cƣ di vén thì Dự án sẽ trả kinh phí để các hộ tự san n�?n để xây dựng
                                                          nhà mới. Nếu các hộ tự san n�?n thì phải tuân theo yêu cầu kỹ thuật cần thiết để đảm bảo
                                                          an toàn, đƣợc dự án chấp thuận.

III   Kế hoạch cải thiện sinh kế cộng đồng
                                                  �?ối với các hộ không bị ảnh hƣởng trực tiếp bởi dự án nhƣng nằm trong các bản bị ảnh
      Chúng tôi là những ngƣ�?i không bị ảnh hƣởng
 76                                               hƣởng thì sẽ đƣợc hƣởng lợi từ các chƣơng trình cải thiện sinh kế chung cho toàn bản.
      vậy dự án sẽ hỗ trợ nhƣ thế nào?
                                                  Các hoạt động sinh kế có thể bao gồm hỗ trợ kỹ thuật, khuyến nông, khuyến lâm ….

                                                     Các nhóm phụ nữ sẽ nhận đƣợc một khoản hỗ trợ để thiết lập các chƣơng trình v�? giới
      Chúng tôi đƣợc biết là dự án có các hỗ trợ cho
                                                     với mục đích nâng cao nhận thức liên quan đến sức khoẻ và an ninh. Nhóm phụ nữ sẽ
 77   nhóm phụ nữ, vậy các nhóm phụ nữ sẽ phải làm
                                                     bàn bạc, thống nhất việc sử dụng khoản hỗ trợ này để đáp ứng tốt nhất yêu cầu của h�?,
      gì ?
                                                     h�? cũng sẽ trực tiếp thực hiện các hoạt động này.

                                                       Dự án sẽ thành lập nhóm hỗ trợ sinh kế gồm các chuyên gia kỹ thuật, Ban QLDA và
      Ai sẽ là ngƣ�?i hỗ trợ chúng tôi nếu dự án hỗ trợ chính quy�?n địa phƣơng hoạt động tại cộng đồng để hỗ trợ ngƣ�?i dân lập kế hoạch và
 78   các hoạt động sản xuất?                          triển khai các hoạt động sinh kế. Nhóm này sẽ hỗ trợ cộng đồng lập kế hoạch hoạt động
                                                       cụ thể hàng năm.
                                                   Dự án sẽ ƣu tiên hỗ trợ an ninh lƣơng thực tại chỗ. Trong thiết kế cơ sở các khu tái định
                                                   cƣ dự án cũng đã quy hoạch hệ thống thủy lợi để cung cấp nƣớc cho các khu vực trồng
     Dân bản mong muốn có một hệ thống thủy lợi để lúa.
79   canh tác lúa nƣớc?                            �?ối với các bản hiện nay muốn có một hệ thống thủy lợi thì h�? có thể sử dụng một phần
                                                       kinh phí trong kế hoạch phát triển sinh kế của dự án để xây dựng hệ thống thủy lợi nếu
                                                       đạt đƣợc sự thống của bản đó và đi�?u kiện tự nhiên cho phép.

     Cần có khuyến cáo v�? các cây trồng phù hợp đối Trong quá trình xây dựng kế hoạch cải thiện sinh kế cho các bản bị ảnh hƣởng, các
80   với đi�?u kiện môi trƣ�?ng đất đai, khí hậu của chuyên gia sẽ thảo luận cùng với cộng đồng để đảm bảo các loại cây trồng sẽ phù hợp
     vùng;                                          với đi�?u kiện môi trƣ�?ng đất đai, khí hậu của vùng

     �?ất cho sản xuất không nhi�?u do đó nếu bồi Kế hoạch cải thiện sinh kế đã gồm các hoạt động nhằm đa dạng hóa thu nhập của ngƣ�?i
81   thƣ�?ng bằng ti�?n thì có thể sẽ dẫn đến việc đ�?i dân đồng th�?i hƣớng dẫn cho ngƣ�?i dân sử dụng kinh phí bồi thƣ�?ng một cách hợp lý để
     sống của ngƣ�?i dân không ổn định?               duy trì sinh kế của h�?.

     Việc đào tạo ngh�?, nuôi trồng thủy sản, du lịch Trong quá trình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển sinh kế sẽ tổ chức các chuyến
     lòng hồ, cơ khí ... cần tham quan h�?c h�?i để tránh thăm quan h�?c tập các mô hình đã và đang thực hiện để rút kinh nghiệm trong việc xây
82   tình trạng không phù hợp với thực tế, đặc biệt là dựng các mô hình.
     việc nuôi trồng thủy sản có thể gây ô nhiễm lòng
     hồ ?

     Cần quan tâm tới triển khai kế hoạch cải thiện
                                                       Tất cả những vấn đ�? này đã đƣợc nghiên cứu, xem xét và đƣa vào kế hoạch cải thiện sinh
     sinh kế trong việc tìm đầu ra cho các sản phẩm
83                                                     kế. Kế hoạch cụ thể hàng năm sẽ đƣợc thống nhất với các hộ dân và chính quy�?n địa
     của các hộ dân. Các hỗ trợ v�? cây trồng, vật nuôi
                                                       phƣơng để thực hiện đảm bảo phù hợp với đi�?u kiện thực tế tại địa phƣơng.
     phải phù hợp .

                                                      Quá trình lập Khung chính sách của dự án thủy điện Trung Sơn đã nghiên cứu và có
     Cần phải nghiên cứu các chính sách hỗ trợ của
                                                      tham khảo các chính sách của dự án thủy điện Sơn La và các dự án thủy điện khác . Tuy
84   Sơn La để rút kinh nghiệm v�? viêc ch�?n lựa giống
                                                      nhiên, trong quá trình thực hiện sẽ tiếp tục có những đi�?u chỉnh để phù hợp với địa
     cây trồng.
                                                      phƣơng.

     Khi triển khai ngành ngh�? thủ công cần xem xét Trong kế hoạch phát triển sinh kế của dự án đã gồm các hoạt động hỗ trợ để phát triển
85   đầu ra cho các sản phẩm do hiện nay nhi�?u sản ngh�? thủ công và tiếp cận thị trƣ�?ng. Dự án sẽ tiến hành triển khai thí điểm rút kinh
     phẩm làm ra nhƣng không có thị trƣ�?ng tiêu thụ. nghiệm sau đó mới nhân rộng để đảm bảo sản phẩm làm ra đƣợc thị trƣ�?ng chấp nhận.
     Cần ƣu tiên đào tạo theo tính chất định hƣớng
                                                      Kế hoạch cải thiện sinh kế của dự án đƣợc lập đã nêu rõ các hộ tùy theo mức độ bị ảnh
     ngh�? nghiệp đồng th�?i có kế hoạch cho vay vốn
86                                                    hƣởng sẽ đƣợc đào tạo ngh�?, tiếp cận tín dụng để giúp cải thiện sinh kế cho ngƣ�?i dân bị
     tạo việc làm cho lực lƣợng lao động nông thôn do
                                                      ảnh hƣởng trong vùng dự án.
     mất đất sản xuất nông, lâm nghiệp.

     Ƣu tiên hỗ trợ phát triển ngh�? nuôi trồng thủy sản,
                                                         Các hoạt động ƣu tiên phát triển ngh�? sẽ đƣợc thực hiện theo phƣơng thức có sự tham gia
     chăn nuôi đại gia súc, gia cầm…phù hợp với tập
87                                                       của cộng đồng và các hỗ trợ từ các chuyên gia nhằm phù hợp với tập quán canh tác của
     quán canh tác của từng dân tộc trong vùng đồng
                                                         các cộng đồng dân tộc thiểu số bị ảnh hƣởng.
     bào dân tộc (vùng bị ảnh hƣởng)

     Nên có kế hoạch hỗ trợ đào tạo ngh�? cho ngƣ�?i
                                                        Song song với việc thực hiện phƣơng án bồi thƣ�?ng thì có một số hoạt động v�? kế hoạch
88   dân càng sớm càng tốt trƣớc khi tái định cƣ vì h�?c
                                                        cải thiện sinh kế cộng đồng đƣợc triển khai sớm trong đó có hoạt động đào tạo ngh�?.
     ngh�? cũng đòi h�?i cần phải có th�?i gian.

                                                          Các mức độ tác động và thiệt hại thì việc hỗ trợ cho ngƣ�?i dân sẽ đƣợc thực hiện theo
                                                          quy định của Khung chính sách và Chƣơng trình tái định cƣ, sinh kế và phát triển dân tộc
                                                          thiểu số của dự án (RLDP). RLDP cũng đã xây dựng chƣơng trình giới đối với chị em
     Hỗ trợ và tạo đi�?u kiện cho ngƣ�?i dân, đặc biệt là   phụ nữ
89   chị em phụ nữ v�? phát triển sinh kế.
                                                          Chƣơng trình Phát triển sinh kế cộng đồng có các hoạt động cụ thể để duy trì sinh kế cho
                                                          ngƣ�?i dân bị ảnh hƣởng.Trong đó các hoạt động hƣớng tới nhóm phụ nữ đƣợc ƣu tiên
                                                          thực hiện.

                                                  Việc ảnh hƣởng đến khai thác cá và đánh bắt cá tự nhiên đối với khu vực dự án đã đƣợc
                                                  nghiên cứu cụ thể trong Báo cáo cá và ngh�? cá, Báo cáo quản lý môi trƣ�?ng của dự án đã
     Ảnh hƣởng do mức nƣớc dâng đối với ngh�? đánh
90                                                đ�? xuất khuyến khích việc thả cá ở vùng hạ lƣu để duy trì và phát triển các loài cá có giá
     bắt cá đƣợc giải quyết thế nào?.
                                                  trị kinh tế. Ngoài ra dự án sẽ có các hoạt động hỗ trợ trong triển khai chƣơng trình phát
                                                  triển sinh kế nhƣ hỗ trợ đào tạo ngh�?, nuôi trồng thủy sản... .

                                                 Ngƣ�?i dân có thể có cơ hội tìm đƣợc việc làm trong các hoạt động xây dựng của dự án
     Ngƣ�?i dân mong muốn có đƣợc cơ hội tìm đƣợc
91                                               nếu đáp ứng đƣợc yêu cầu của các nhà thầu thi công khi tham gia tuyển dụng lao động.
     việc làm khi dự án triển khai.
                                                 Chƣơng trình CLIP sẽ cung cấp một số đào tào ngh�?.
      Cần quan tâm hỗ trợ phát triển ngành ngh�? và đƣa   Kế hoạch cải thiện sinh kế của dự án đã đƣa ra chiến lƣợc là: �?a dạng hoá các ngành
      thêm ngành ngh�? mới vào để bù lại cho việc mất     ngh�? phi nông nghiệp thông qua đào tạo ngh�? cho một số thanh niên, và hỗ trợ cho các
 92   luồng và ruộng của các hộ bị ảnh hƣởng. Cần        doanh nghiệp nh�? là những cơ sở sẽ tạo việc làm cho cộng đồng bị ảnh hƣởng.
      quan tâm tới môi trƣ�?ng khi thành lập cơ sở chế    Tƣ vấn thực hiện chƣơng trình sinh kế của dự án sẽ có những hỗ trợ và khuyến cáo đối
      biến luồng.                                        với các cơ sở chế biến luồng để hạn chế các tác động đến môi trƣ�?ng.


IV    Kế hoạch phát triển dân tộc thiểu số
      �?�? nghị có chi phí hỗ trợ làm lễ chặt hạ cây rừng Dự án sẽ phối hợp với chính quy�?n địa phƣơng để có những chính sách phù hợp. �?ối với
 93   trên các khu mộ của đồng bào dân tộc thiểu số do việc chặt hạ cây ở những khu vực có mộ của huyện Tân Lạc sẽ thực hiện theo văn bản
      việc thi công đƣ�?ng dây truy�?n tải.               hƣớng dẫn của tỉnh Hòa Bình.

      �?�? nghị nghiên cứu thêm các hỗ trợ cho ngƣ�?i Dự án sẽ cân nhắc và xem xét các hỗ trợ cho ngƣ�?i dân tộc thiểu số bị ảnh hƣởng trong
 94   dân tộc thiểu số khi thi công các đƣ�?ng dây điện. việc lập kế hoạch bồi thƣ�?ng và tái định cƣ cho đƣ�?ng dây điện.

      Dự án cần quan tâm tới các vấn đ�? v�? cúng di       Các vấn đ�? v�? lễ cúng tam linh để di chuyển nhà và di chuyển mộ đã đƣợc dự án quan
 95   chuyển nhà và di chuyển mộ.                        tâm và đ�? xuất trong Kế hoạch phát triển dân tộc thiểu số của dự án.

 V    Quản lý và truy�?n thông
      Khi tuyên truy�?n phổ biến v�? các chính sách
      quy�?n lợi đối với các hộ bị ảnh hƣởng bởi đƣ�?ng Các thông tin v�? dự án và những chính sách v�? quy�?n lợi sẽ đƣợc Ban QLDA phổ biến
 96   điện cần có t�? rơi phổ biến cho địa phƣơng và hỗ tới ngƣ�?i dân bằng hình thức trong đó có t�? rơi. Dự án sẽ hỗ trợ cho công tác thông tin
      trợ kinh phí cho chính quy�?n xã để triển khai công và truy�?n thông.
      tác tuyên truy�?n vận động.

      �?ể các hộ dân bị ảnh hƣởng hiểu đƣợc các thông     Trong quá trình thực hiện, dự án sẽ đẩy mạnh công tác thông tin và truy�?n thông cho
 97   tin v�? dự án thì luôn phải h�?p dân, phổ biến và    cộng đồng bị ảnh hƣởng những thông tin chung của dự án và các chế độ chính sách
      vận động ngƣ�?i dân .                               đƣợc hƣởng và công tác phối hợp, kiểm tra, giám sát.
                                                      Dự án sẽ triển khai tuyên truy�?n phổ biến thông tin đến ngƣ�?i dân dƣới nhi�?u hình thức
                                                      khác nhau, bao gồm: (i) Các thông tin bằng l�?i nói sẽ theo ngôn ngữ mà ngƣ�?i dân tộc
                                                      thiểu số hiểu đƣợc, (ii) các buổi h�?p thôn bản sẽ đƣợc tổ chức sử dụng cả tiếng Việt và
                                                      ngôn ngữ chính trong bản, (iii) các thông tin qua loa truy�?n thanh và đài địa phƣơng sẽ
      Công tác tuyên truy�?n phổ biến thông tin đến đƣợc chuẩn bị với các ngôn ngữ khác nhau sử dụng trong xã.
98    ngƣ�?i dân sẽ đƣợc Dự án triển khai nhƣ thế nào? Các kênh truy�?n thông bao gồm (a) các kênh truy�?n thông truy�?n thống (loa phát thanh
                                                           và h�?p cộng đồng) và (b) các kênh truy�?n thông đã cải thiện với áp phích và t�? rơi thông
                                                           tin phù hợp với các đối tƣợng hƣớng tới của hộ gia đình, đĩa DVD với nhi�?u thứ tiếng và
                                                           các thông báo của bản theo ngôn ngữ địa phƣơng đƣợc làm bởi những ngƣ�?i đã đƣợc các
                                                           đi�?u phối viên xã đào tạo.

      Các t�? rơi tuyên truy�?n thông tin của dự án sao Một số t�? thông tin đã đƣợc phát đến từng hộ dân, các tài liệu khác cũng đã đƣợc chuyển
99    không đƣợc dự án phát đến tận tay từng hộ, đặc đến cộng đồng thông qua trƣởng bản. Dự án sẽ quan tâm và những nỗ lực cần thiết để
      biệt là hộ bị ảnh hƣởng?                        các thông tin đến đƣợc với ngƣ�?i dân.

                                                   Dự án sẽ triển khai hợp phần thông tin và truy�?n thông đã đƣợc xây dựng thông qua
      Cần đẩy mạnh công tác tuyên truy�?n thông qua Chƣơng trình tái định cƣ, sinh kế và phát triển dân tộc thiểu số của dự án. Quá trình triển
100   các cuộc h�?p ở thôn bản                      khai sẽ phối hợp cùng với chính quy�?n các cấp tại địa phƣơng để đẩy mạnh công tác
                                                   tuyên truy�?n đặc biệt là trong các cuộc h�?p thôn bản

      �?�? nghị Ban QLDA phối hợp cùng địa phƣơng
      trong việc tuyên truy�?n nâng cao ý thức giữ gìn vệ   Các vấn đ�? này sẽ đƣợc dự án thực hiện thông qua (i) Hợp phần thông tin và truy�?n
      sinh, bảo vệ sức kh�?e, kiểm soát dịch bệnh. Hợp      thông để tuyên truy�?n nâng cao nhận thức cho công nhân và cộng đồng trong khu vực dự
101   đồng với trạm y tế địa phƣơng trong việc phối        án, (ii) Kế hoạch sức kh�?e cộng đồng đã đƣợc dự án xây dựng (iii) Kế hoạch sức kh�?e
      hợp cấp cứu và đi�?u trị cho công nhân khi xảy ra     cho công nhân do các nhà thầu thực hiện.
      tai nạn

VI    Tổ chức thực hiện
      Dự án phải đảm bảo chính xác mốc GPMB ngoài Ban Quản lý dự án sẽ phối hợp chặt chẽ với chính quy�?n địa phƣơng trong toàn bộ quá
102   thực tế và trong hồ sơ thiết kế đƣ�?ng điện để trình khảo sát, thiết kế và triển khai thực hiện công tác GPMB đối với hạng mục đƣ�?ng
      tránh khó khăn trong GPMB.                    dây.
      Phối kết hợp khung chính sách của WB và VN để
                                                          Chính sách của WB và VN đ�?u đảm bảo mục tiêu chung là đảm bảo ngƣ�?i dân sau khi di
      sao cho hài hòa, đặc biệt v�? khung giá, dễ thực
                                                          d�?i có cuộc sống ít nhất là bằng hoặc tốt hơn khi chƣa có dự án. Ban Quản lý sẽ phối hợp
103   hiện cho địa phƣơng, tránh dự án này cao dự án
                                                          chặt chẽ với chính quy�?n địa phƣơng để thống nhất đƣợc phƣơng án giải quyết tốt nhất
      kia thấp gây mâu thuẫn giữa nhân dân và chính
                                                          cho vấn đ�? này.
      quy�?n địa phƣơng.

                                                        Việc kiểm đếm chi tiết sẽ đƣợc Hội đồng bồi thƣ�?ng hoặc một đơn vị tƣ vấn có năng lực
                                                        thực hiện trong đó có sự tham gia của chủ hộ, cộng đồng bị ảnh hƣởng, chính quy�?n bản
      �?ất nhà tôi có thể bị ngập, nhƣ vậy ai sẽ đi kiểm và xã. Trƣớc khi bồi thƣ�?ng, Hội đồng bồi thƣ�?ng sẽ tiến hành phát t�? khai để các hộ
104   đếm nƣơng của tôi?                                dân tự kê khai và sẽ kiểm kê chi tiết lại các loại tài sản bị ảnh hƣởng và chính xác lại tên
                                                        chủ các loại tài sản bị ảnh hƣởng. Trƣớc khi kiểm đếm chi tiết H�?BT sẽ có thông báo
                                                        th�?i gian tiến hành để các hộ có mặt ở nhà cùng tiến hành kiểm kê;

      Nhà tôi phía trên là dự án đƣ�?ng quốc gia phía
                                                         Nếu nhà và tài sản nằm trong phạm vi thu hồi đất của dự án thủy điện Trung Sơn thì sẽ
105   dƣới là dự án thủy điện thì tôi có đƣợc bồi thƣ�?ng
                                                         hợp lệ để hƣởng chính sách bồi thƣ�?ng của dự án.
      không?

                                                          Việc kiểm đếm sơ bộ với mục đích để xác định mức độ ảnh hƣởng chung của toàn dự án,
                                                          do đó không ảnh hƣởng đến việc bồi thƣ�?ng, hỗ trợ.

      Số liệu đo trong đợt kiểm đếm sơ bộ chƣa chính Trƣớc khi tiến hành công tác bồi thƣ�?ng, Hội đồng bồi thƣ�?ng sẽ tiến hành phát t�? khai
106   xác, hôm đo đạc tôi không có ở nhà và bị ghi cho các hộ gia đình kê khai và kiểm kê chi tiết lại các loại đất đai và tài sản trên đất bị
      nhầm tên thì có vấn đ�? gì không?               ảnh hƣởng và chính xác lại tên chủ hộ và các loại tài sản bị ảnh hƣởng. Trƣớc khi kiểm
                                                     đếm chi tiết H�?BT sẽ có thông báo th�?i gian tiến hành để các hộ có mặt ở nhà cùng tiến
                                                     hành kiểm đếm với hội đồng, Kết quả kiểm đếm sẽ đƣợc niêm yết công khai tại nhà
                                                     trƣởng bản.

      Khối lƣợng công việc liên quan đến các phòng        Hội đồng Bồi thƣ�?ng, hỗ trợ và T�?C huyện sẽ có các phòng ban của huyện và xã tham
      ban của huyện và của xã nhi�?u, vì vậy dự án có      gia vào hội đồng này. Kinh phí hoạt động của hội đồng đƣợc trích từ chi phí bồi thƣ�?ng
107
      kinh phí hỗ trợ cho đội ngũ cán bộ huyện và xã      và tái định cƣ của dự án theo quy định tại Nghị định 197/2004/N�?-CP ngày 03/2/2004
      cho việc tham gia;                                  của Chính phủ.

      Căn cứ vào khung pháp lý nào xây dựng các quy Khung chính sách của dự án đƣợc xây dựng căn cứ trên Luật pháp của Chính phủ nƣớc
108   định v�? khung chính sách của dự án;           Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và những chính sách của Ngân hàng Thế giới.
        Chính sách bồi thƣ�?ng T�?C – cần có chính sách
        cụ thể để các cấp chính quy�?n tham gia cụ thể Trƣớc khi Chính phủ phê duyệt Khung chính sách, dự án đã lấy ý kiến góp ý của chính
 109                                                  quy�?n địa phƣơng v�? các chính sách bồi thƣ�?ng, hỗ trợ và tái định cƣ và trách nhiệm của
                                                      các bên đã đƣợc nêu rõ trong Khung chính sách của dự án.



                                                        �?iện sẽ đƣợc cung cấp cho các hộ dân thuộc diện tái định cƣ tập trung theo quy hoạch
        Khi dự án hoàn thành thì chúng tôi có đƣợc dùng
 110                                                    của dự án. Hiện nay, Dự án không có kế hoạch cấp điện cho các hộ tái định cƣ không tập
        điện không?
                                                        trung và các hộ bị ảnh hƣởng khác.

        �?�? nghị cụ thể hóa phƣơng thức thực hiện. Hiện
        có khoảng 80 hộ dƣ nợ trong các bản ảnh hƣởng       Theo khung chính sách Dự án thì khoản ti�?n bồi thƣ�?ng cho các hộ sẽ không đƣơc khấu
        của DA, nếu di chuyển và tái định cƣ thì có khả     trừ bất kỳ một khoản kinh phí nào. Trong giai đoạn di d�?i ngƣ�?i dân cũng sẽ gặp rất
 111    năng sẽ khó thu hồi vốn. Vì vậy, đ�? nghị Ban        nhi�?u khó khắn..Vì vậy, Dự án, chính quy�?n địa phƣơng đ�? nghị ngân hàng chính sách
        QLDA hỗ trợ để thu hồi vốn và Ngân hàng phải        cho phép ngƣ�?i dân đƣợc đáo hạn hoặc gia hạn nguồn vốn vay đó.
        đƣợc thông báo cụ thể

                                                          Khung chính sách của đƣ�?ng dây truy�?n tải sẽ đƣợc dự án lập, công bố, tham vấn và sẽ
        �?�? nghị xây dựng kế hoạch chi tiết, cụ thể do ảnh trình UBND các tỉnh thông qua trƣớc khi trình Thủ tƣớng Chính phủ phê duyệt. Trên cơ
 112    hƣởng của việc xây dựng đƣ�?ng điện;               sở đó, một kế hoạch đ�?n bù tái định cƣ chi tiết cho đƣ�?ng dây điện sẽ đƣợc chuẩn bị. Kế
                                                          hoạch này cũng sẽ đƣợc công bố và tham vấn với ngƣ�?i dân.

                                                          Dự án sẽ biên tập tài liệu gồm các nội dung: tóm tắt v�? dự án, những quy�?n lợi ngƣ�?i dân
       Các loại báo cáo cần chuyển thành tài liệu để phát
113                                                       đƣợc hƣởng, những câu h�?i thƣ�?ng gặp, quy trình khiếu nại, khiếu kiện cho cộng đồng bị
       cho ngƣ�?i dân, trong đó có những ví dụ cụ thể
                                                          ảnh hƣởng

                                                        Các báo cáo cuối cùng sẽ đƣợc cập nhất các chính sách v�? môi trƣ�?ng và tái định cƣ
       �?�? nghị cập nhật các văn bản mới vào các báo cáo cũng nhƣ các văn bản khác để tuân thủ theo đúng chính sách của Chính phủ Việt nam và
114    cuối cùng của dự án.                             phù hợp với nhà tài trợ. Trong quá trình thực hiện, dự án sẽ cập nhật các chính sách mới
                                                        theo quy định.

       Cách tổ chức thực hiện rất quan tr�?ng, vì vậy trong Dự án luôn đ�? cao sự tham gia của cộng đồng trong quá trình triển khai của dự án. Trong
115    quá trình thực hiện dự án cần có sự gắn kết với xã phần tổ chức thực hiện của các báo cáo, dự án đ�?u đã nêu rõ sự tham gia phối hợp của
       và bản để đạt đƣợc mục tiêu đ�? ra.                  các cấp chính quy�?n
                                                       Chính sách bồi thƣ�?ng của dự án đƣợc xây dựng trên cơ sở chính sách của WB và các
      Chính sách bồi thƣ�?ng nên th�?a đáng và phải ghi chính sách hiện hành của VN. Trong quá trình lập chƣơng trình tái định cƣ, sinh kế và
116   nhận các ý kiến phản hồi từ ngƣ�?i dân để đảm bảo phát triển dân tộc thiểu số cũng đã tham vấn ngƣ�?i dân và chính quy�?n địa phƣơng các
      mục đích giảm nghèo cho cộng đồng.               cấp. Quá trình tham vấn này sẽ tiếp tục đƣợc thực hiện trong quá trình thực hiện để đảm
                                                       bảo có sự tham gia của ngƣ�?i dân.

      �?�? nghị làm rõ khung chính sách của dự án có áp
      dụng chung cho cả 2 tỉnh không? Một số chính
117   sách đ�?n bù của DA khá phù hợp với thủy điện Khung chính sách của dự án là đƣợc áp dụng cho toàn vùng dự án
      Sơn La. Mục tiêu T�?C làm sao phải đảm bảo tốt
      hơn hoặc tƣơng đƣơng nơi ở cũ.

                                                       Việc đảm bảo an toàn giao thông trong th�?i gian thi công sẽ đƣợc thực hiện thông qua
                                                       các yêu cầu của Dự án đối với các nhà thầu thực hiện các biện pháp an toàn giao thông
      �?ảm bảo an ninh trật tự an toàn giao thông trong
118                                                    nhƣ: cắm biển báo, quy định loại phƣơng tiện chuyên chở vật liệu, quy định tốc độ cho
      th�?i gian thi công.
                                                       các loại phƣơng tiện và sẽ phối hợp với công an và chính quy�?n địa phƣơng trong công
                                                       tác tuyên truy�?n an toàn giao thông .

      �?ối với chất lƣợng nƣớc, Sở y tế sẽ tham gia kiểm Ban QLDA rất hoan nghênh sự tham gia kiểm tra, giám sát của Sở y tế, Trong quá trình
119   tra công tác xả thải.                             triển khai dự án, Ban QLDA sẽ phối hợp chặt chẽ vấn đ�? này.

                                                         Dự án sẽ triển khai các công tác giám sát bao gồm: giám sát của Ban quản lý dự án, giám
120   Dự án có triển khai tốt công tác giám sát không?   sát của các nhà thầu, giám sát độc lập và giám sát cộng đồng do chính ngƣ�?i dân địa
                                                         phƣơng tham gia thực hiện. �?i�?u này sẽ giúp Dự án thực hiện tốt công tác giám sát.

      Xã Trung Sơn không đƣợc hƣởng các chƣơng
                                                       �?ẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án là mong muốn của Chủ đầu tƣ và các bên tham gia.
      trình phúc lợi xã hội của Chính phủ do nằm trong
121                                                    Theo tiến độ phê duyệt, dự án sẽ khởi công công trình chính vào Quý IV năm 2011.
      vùng Dự án, nên mong muốn đẩy nhanh tiến độ
                                                       Tuyến đƣ�?ng thi công vận hành sẽ đƣợc khởi công vào quý IV năm 2010.
      Dự án cho ngƣ�?i dân đỡ khổ.

                                                   Theo kế hoạch đ�? ra việc xây dựng trạm 110/35kV Mai Châu đƣợc thực hiện vào khoảng
      Th�?i gian xây dựng trạm 110/35KV là khi nào? năm 2012 khi nhu cầu phụ tải tại công trƣ�?ng dự án tăng lên.
122   Hƣớng tuyến của đƣ�?ng dây nhƣ thế nào?       Ban Quản lý dự án sẽ phối hợp với chính quy�?n địa phƣơng để đƣa ra các thông tin sớm
                                                         và thống nhất sau khi đã chính xác đƣợc phƣơng án hƣớng tuyến của đƣ�?ng dây điện.
      Nhà ảnh hƣởng do ngập nƣớc hồ chứa thì bao gi�?
      đƣợc bồi thƣ�?ng? việc kiểm kê chính xác đối với Hiện nay công tác đo đạc đất đai đã thực hiện xong. Dự kiến trong năm 2011 sẽ thực
123   đất và cây cối hoa màu sẽ tiến hành vào năm nào? hiện việc kiểm kê lập hồ sơ bồi thƣ�?ng và chi trả ti�?n trong năm 2012. Việc chi trả ti�?n
                                                       cho các hộ phải di d�?i nhà sẽ thực hiện trƣớc khi các hộ di chuyển ít nhất là 6 tháng;


                                                       Việc di dân đến các khu T�?C sẽ đƣợc Dự án tiến hành sớm để đảm bảo ổn định đ�?i sống
      Bao gi�? việc di dân đến các khu tái định cƣ đƣợc
124                                                    của ngƣ�?i dân, dự kiến trong th�?i gian từ năm 2012 – 2013 tùy thuộc vào tiến độ thi
      tiến hành?
                                                       công các hạng mục của dự án. Kế hoạch chi tiết sẽ đƣợc thông báo đến ngƣ�?i dân.

      Dự án cũng nên lƣ�?ng trƣớc những phát sinh có Trong ngân sách của dự án đã có khoản kinh phí dự phòng cho những vấn đ�? chƣa lƣ�?ng
125   thể sẽ xẩy ra trong quá trình thực hiện và công tác hết. Công tác GPMB sẽ đƣợc thực hiện bắt đầu vào năm 2011 và chi trả ti�?n vào năm
      bồi thƣ�?ng GPMB cần thực hiện sớm                   2012.

      Dự án Thủy điện Trung Sơn có cam kết đóng góp
      phúc lợi xã hội để tái thiết địa phƣơng không? �?�? Các khoản đóng góp phúc lợi của dự án sẽ đƣợc thực hiện tuân thủ theo các quy định của
126   nghị Chủ đầu tƣ tham gia đóng góp Thuế tài nhà nƣớc.
      nguyên nƣớc và tham gia dịch vụ chi trả

      Dân cƣ trong vùng dự án thuộc vùng khó khăn của     Vùng khó khăn của huyện sẽ đƣợc hƣởng các chính sách đầu tƣ và hỗ trợ chung của Nhà
      huyện, vì vậy có đƣợc các chính sách ƣu tiên hay    Nƣớc. �?ối với dự án thủy điện Trung Sơn, các hộ ảnh hƣởng phải di chuyển sẽ đƣợc quy
127   không? VD: nhƣ cấp điện, nƣớc ... cho bà con sử     hoạch các khu T�?C và đầu tƣ xây dựng các cơ sở hạ tầng nhƣ: đƣ�?ng giao thông, điện
      dụng                                                thắp sáng, nƣớc sạch ...

      Các loại báo cáo của dự án sau khi tham vấn, hiệu Các báo cáo sau khi tham vấn sẽ đƣợc hiệu chỉnh, trình cấp có thẩm quy�?n phê duyệt và
128   chỉnh và phê duyệt cần gửi lại cho các cấp để phối sẽ công bố thông tin cho chính quy�?n các cấp. Dự án mong muốn sẽ nhận đƣợc sự phối
      hợp thực hiện.                                     hợp của chính quy�?n các cấp trong quá trình triển khai thực hiện

                                                         Quá trình triển khai thực hiện Kế hoạch cải thiện sinh kế, dự án sẽ phối hợp với các dự
      �?�? nghị dự án nghiên cứu và phối hợp với Dự án
                                                         án đang triển khai trên địa bàn để đƣa ra các hoạt động sinh kế phù hợp cho ngƣ�?i dân và
129   phát triển ngƣ�?i Mông đang triển khai trên địa bàn
                                                         địa phƣơng, tránh trùng lặp và đảm bảo cơ chế phối hợp tận dụng tốt tất cả các nguồn lực
      huyện Mƣ�?ng Lát để có các chính sách phù hợp.
                                                         triển khai trên địa bàn.
      Tỷ lệ hộ nghèo ở các xã trên địa bàn của dự án      Quá trình lập Kế hoạch cải thiện sinh kế đã tính đến thực trạng hộ nghèo trong vùng của
      chiếm tới 35-40%, vì vậy cần quan tâm phối hợp      dự án, các kế hoạch đ�? ra đ�?u hƣớng tới mục tiêu ổn định và phát triển cho cuộc sống của
      với chính quy�?n địa phƣơng trong việc hỗ trợ sinh   ngƣ�?i dân. Quá trình triển khai các Kế hoạch tái định cƣ, Kế hoạch cải thiện sinh kế và
130
      kế và bố trí T�?C cho các hộ bị ảnh hƣởng đảm        Kế hoạch phát triển dân tộc thiểu số, dự án mong muốn luôn nhận đƣợc sự phối hợp của
      bảo ngƣ�?i dân có có cuộc sống nơi ở mới bằng        các cấp chính quy�?n để đảm bảo cho ngƣ�?i dân bị ảnh hƣởng có cuộc sống tốt hơn hoặc
      hoặc tốt hơn nơi ở cũ và ổn định.                   bằng so với trƣớc khi có dự án.

VII   Thắc mắc, khiếu nại
      Bản Muống 1 và Bản Muống 2 sử dụng chung một
      con suối nhƣng có dự án xây mƣơng cung cấp
                                                   Dự án chỉ có trách nhiệm đối với những ảnh hƣởng mà dự án gây ra. �?ối với trƣ�?ng hợp
131   nƣớc cho Bản Muống 1 vậy Bản Muống 2 sẽ
                                                   này thì không thuộc trách nhiệm giải quyết của ban quản lý.
      không có nƣớc? Ban QLDA có giải quyết đƣợc
      vấn đ�? này không ?

      Việc xác định chủ sử hữu đất không chính xác, cấp Nguyên tắc bồi thƣ�?ng của dự án là theo hiện trạng sử dụng đất. Quá trình triển khai
132   sổ đ�? không đúng ngƣ�?i. Do đó bà con lo lắng sẽ công tác GPMB, dự án sẽ phối hợp với chính quy�?n địa phƣơng để xác định chủ sở hữu
      chịu thiệt hại khi thực hiện chính sách bồi thƣ�?ng. và tính pháp lý của các để bồi thƣ�?ng.

                                                          Hiện nay Ban quản lý dự án đang có văn phòng tại công trƣ�?ng, địa chỉ liên lạc Xóm M�?
                                                          xã Chi�?ng Châu, thị trấn Mai Châu, tỉnh Hòa Bình. Khi khởi công dự án sẽ có văn phòng
                                                          tại công trƣ�?ng thuộc xã Trung Sơn, huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Các ý kiến phản
                                                          ánh, khiếu nại, khiếu kiện của ngƣ�?i dân sẽ đƣợc tiếp nhận thông qua các kênh sau :
      Ban QLDA phải có văn phòng đại diện để ngƣ�?i i. UBND các xã ;
133   dân phản ánh những ý kiến khiếu nại, khiếu kiện
                                                      ii. Hội đồng bồi thƣ�?ng huyện ;

                                                          iii. Văn phòng của Ban QLDA tại công trƣ�?ng theo địa chỉ trên

                                                          iv. Nhóm an toàn xã hội của dự án tại các bản.

      Luật quy định UBND huyện giải quyết khiếu nại Quy trình giải quyết khiếu nại khiếu kiện sẽ đƣợc thực hiện tuân thủ quy định của Luật
134   khiếu kiện trong 45 ngày.                     khiếu nại, tố cáo hiện hành.

135   Lòng hồ bị ngập vậy mà vẫn thấy làm đƣ�?ng đi Ban QLDA thủy điện Trung Sơn đã phối hợp với chủ đầu tƣ của tuyến đƣ�?ng này để đi
      vào trong xã Mƣ�?ng Lý, vậy có ảnh hƣởng gì kiểm tra hiện trƣ�?ng thì tuyến đƣ�?ng này không bị ngập bởi lòng hồ thủy điện Trung
          không?                                                Sơn.


          �?�? nghị xây dựng cầu đến nơi sản xuất cho bản Pù Hiện nay tƣ vấn của Ban QLDA đang tiến hành nghiên cứu, khảo sát và thảo luận với
136       Lầu xã Xuân Nha;                                 ngƣ�?i dân khu vực này để đƣa ra phƣơng án phù hợp nhất.

          Các hoạt động thi công tuyến đƣ�?ng có gây ảnh
                                                         Theo thiết kế, việc thi công đƣ�?ng chỉ ảnh hƣởng đến đƣ�?ng chính, không ảnh hƣởng
          hƣởng lên các tuyến đƣ�?ng giữa các xóm hay
137                                                      đến các đƣ�?ng nh�? trong xóm; Nếu có hƣ hại các tuyến đƣ�?ng này mà đƣợc xác định do
          không? nếu có ảnh hƣởng thì dự án có thực hiện
                                                         chính hoạt động thi công đƣ�?ng gây ra thì Dự án có trách nhiệm sửa chữa các hƣ hại này
          công tác duy tu bảo dƣỡng hay không ?

                                                                Dự án đã tiến hành đi�?u tra, nghiên cứu và lập Báo cáo v�? kinh tế xã hội của dự án.
          Dự án cần thống kê chi tiết hộ bị ảnh hƣởng trực      Trong báo cáo này đã nêu rõ các vấn đ�? v�? xã, bản, thành phần dân tộc, độ tuổi, giới tính
          tiếp của dự án các số liệu nhƣ: xã, bản, thành phần   … đây cũng chính là cơ sở để dự án lập Báo cáo Chƣơng trình tái định cƣ, sinh kế và
138       dân tộc, độ tuổi, giới tính… phục vụ cho việc lập     phát triển dân tộc thiểu số cho dự án
          kế hoạch phát triển cộng đồng cũng nhƣ việc triển
          khai việc tái định cƣ thủy điện.                      Trong quá trình triển khai thì các số liệu này sẽ tiếp tục đƣợc cập nhật nhằm phục vụ cho
                                                                quá trình giám sát và đánh giá.




B         Môi trư�?ng
                                                                 Dự án đã xây dựng chƣơng trình giảm thiểu các tác động bất lợi để thực hiện trong quá
          Nếu bị bệnh do tác động môi trƣ�?ng thì xử lý nhƣ
    139                                                          trình thực thi dự án, trong đó có các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu tác động môi
          thế nào?
                                                                 trƣ�?ng và kế hoạch chăm sóc sức kh�?e cộng đồng.

                                                           Các hoạt động và các biện pháp giảm thiểu các tác động môi trƣ�?ng đƣợc nêu chi tiết
          Dự án có quản lý tốt vấn đ�? môi trƣ�?ng phía công trong Kế hoạch quản lý môi trƣ�?ng của dự án và đƣợc Ban QLDA yêu cầu các nhà thầu
    140
          trƣ�?ng để tránh ảnh hƣởng đến hạ lƣu không?.     thực hiện nghiêm ngặt và có những hoạt động giám sát nhằm tránh những tác động tiêu
                                                           cực đến khu vực xung quanh công trƣ�?ng và khu vực hạ lƣu.

          Các khu vực khai thác cát, đá sau khi thi công xong Các khu vực khai thác đá, cát đƣợc hoàn trả mặt bằng và trồng cây sau khi thực hiện khai
    141
          có thay đổi gì so với trƣớc đây không?              thác xong.
                                                   Báo cáo đánh giá tác động môi trƣ�?ng của dự án đã đƣợc công bố và tham vấn tại địa
      Cung cấp cho địa phƣơng và huyện bản báo cáo
142                                                phƣơng. Báo cáo này sau khi đƣợc cập nhật và bổ sung dựa trên các ý kiến của đợt tham
      đánh giá tác động môi trƣ�?ng của dự án
                                                   vấn và báo cáo cuối cùng sẽ đƣợc công bố tại khu vực dự án.

                                                            �?ơn vị trực tiếp thực hiện các biện pháp giảm thiểu môi trƣ�?ng trong khi thi công là các
                                                            nhà thầu. Ban quản lý dự án sẽ là đơn vị chịu trách nhiệm giám sát chính cùng với giám
                                                            sát độc lập từ bên ngoài.
      Ai sẽ là ngƣ�?i thực hiện các biện pháp giảm thiểu
                                                         Các biện pháp giảm thiểu đối với các tác động của dự án lên đa dạng sinh h�?c, các khu
143   các tác động môi trƣ�?ng?, ai giám sát các vấn đ�?
                                                        bảo tồn … sẽ đƣợc Ban quản lý thực hiện. �?ơn vị tƣ vấn giám sát độc lập sẽ thực hiện
      này?.
                                                        giám sát các hoạt động này.

                                                            Chính quy�?n và ngƣ�?i dân địa phƣơng cũng sẽ tham gia giám sát tất cả các biện pháp
                                                            giảm thiểu môi trƣ�?ng.,

      V�? môi trƣ�?ng – nhất trí với bản �?TM; thực tế khi
                                                            Việc ô nhiễm nƣớc, không khí đối với khu vực lòng hồ và các biện pháp giảm thiểu đã
      quy hoạch 3 loại rừng nên không ảnh hƣởng lớn
                                                            đƣợc nghiên cứu và đánh giá trong Báo cáo �?TM đã đƣợc Bộ Tài nguyên và Môi trƣ�?ng
      đến khu bảo tồn Xuân Nha; Bổ sung việc gây ô
                                                            phê duyệt và Báo cáo đánh giá tác động môi trƣ�?ng bổ sung (SESIA) của dự án. Nhà
144   nhiễm nƣớc, không khí đối với khu vực lòng hồ,
                                                            thầu thực hiện công tác thu d�?n lòng hồ sẽ đƣợc lựa ch�?n để xây dựng kế hoạch thực
      khi nƣớc dâng thì rác thải đ�?u tồn đ�?ng tại khu vực
                                                            hiện chi tiết d�?n lòng hồ để giảm thiểu thấp nhất vấn đ�? ô nhiễm nƣớc, và không khí đối
      mà ngƣ�?i dân đang sinh sống – biện pháp giảm
                                                            với khu vực lòng hồ.
      thiểu

      Khu vực ảnh hƣởng nằm hoàn toàn trong khu bảo
                                                        Khu vực bị ảnh hƣởng tại huyện Mộc Châu chỉ thuộc vùng đệm của khu bảo tồn, đánh
      tồn – chƣa đánh giá v�? sinh h�?c. Khai thác trong
145                                                     giá đa dạng sinh h�?c trên cạn đã đƣợc nghiên cứu và nêu trong Báo cáo đánh giá tác
      khu này cần phải thẩm định và thuộc quy�?n quản lý
                                                        động môi trƣ�?ng của dự án.
      của chính phủ

      Việc bóc tách lớp đất b�? mặt và sẽ trả lại hiện trạng V�? vấn đ�? bóc đất tầng phủ và hoàn trả sau khi xây dựng xong, EVN vẫn thƣ�?ng áp
146
      sau khi xây dựng có thực hiện đƣợc không?             dụng theo phƣơng pháp này tại các công trình thuỷ điện khác và đạt kết quả tốt.
      Bộ TN&MT đã phê duyệt DTM. Các biện pháp              Các biện pháp giảm thiểu nêu trong �?TM và Kế hoạch quản lý môi trƣ�?ng (EMP) sẽ
      giảm thiểu nên bám vào các quyết định của Bộ          đƣợc chủ đầu tƣ cam kết triển khai thực hiện. Trong đó đã xác định rõ vai trò thực hiện
147   TNMT. Báo cáo tóm tắt nên áp dụng theo các quyết      của các bên liên quan (Bộ tài nguyên môi trƣ�?ng, Sở tài nguyên môi trƣ�?ng, EVN, Ban
      định của Bộ TNMT để đầy đủ hơn. Trách nhiệm           quản lý dự án, các nhà thầu, các đơn vị tƣ vấn giám sát ..) trong việc thực hiện (tại mục
      của các đơn vị thực hiện nhƣ thế nào?                 V của báo cáo).

      Trong quá trình thi công và vận hành nhà máy việc
      ngập, bồi lắng, an toàn hồ chứa… cần phải có tính
      toán cụ thể, bảo đảm tính khả thi và b�?n vững.    Các tính toán cụ thể đã đƣợc nghiên cứu và trình bày trong báo cáo đánh giá tác động
148
      V�? phần trình bày của DA mới chỉ đƣa ra quy tắc môi trƣ�?ng (�?TM) của dự án đƣợc phê duyệt.
      (các quy tắc đã đƣợc quy định cụ thể trong các văn
      bản luật pháp)

      Việc thực hiện các quy định sau khi đƣợc phê duyệt
                                                         Dự án cam kết sẽ thực hiện quản lý môi trƣ�?ng theo đúng các kế hoạch đã đ�? ra và tuân
149   Báo cáo đánh giá tác động môi trƣ�?ng theo quy
                                                         thủ quy trình thực hiện theo quy định của Luật môi trƣ�?ng.
      định tại đi�?u 14, Nghị định số 80/2006/N�?-CP

                                                            Các vấn đ�? v�? tài nguyên trong vùng dự án đã đƣợc nghiên cứu và nêu tại Báo cáo đánh
      Giải trình chi tiết kết quả khảo sát hiện trạng tài
                                                            giá tác động môi trƣ�?ng (�?TM) của dự án và đã đƣợc Bộ Tài nguyên và Môi trƣ�?ng phê
      nguyên trên diện tích bị ngập thuộc địa bàn tỉnh
                                                            duyệt (tại chƣơng III, mục 3.1). Sau đó nghiên cứu chuyên sâu v�? ảnh hƣởng ti�?m tàng
150   Sơn La: Tài nguyên rừng, trữ lƣợng gỗ, tài nguyên
                                                            của dự án tới các khu bảo tồn thiên nhiên, cũng đƣợc thực hiện, kế hoạch tổng thể v�? d�?n
      khoáng sản, phƣơng án tận thu tài nguyên và d�?n
                                                            dẹp lòng hồ đã đƣợc xây dựng. Trƣớc khi thực hiện, Nhà thầu đƣợc lựa ch�?n sẽ lập kế
      dẹp lòng hồ.
                                                            hoạch chi tiết cho việc thu d�?n lòng hồ

      Bổ sung phần đánh giá v�? biến đổi khí hậu (tiểu       Báo cáo �?ánh giá Tác động Môi trƣ�?ng của dự án đƣợc Bộ Tài nguyên Môi trƣ�?ng phê
      vùng), đất, nƣớc, không khí…, phạm vi ảnh hƣởng       duyệt đã đ�? cập đến ảnh hƣởng thay đổi khí hậu tiểu vùng do việc hình thành hồ chứa.
151
      và các biện pháp giảm thiểu do hình thành hồ chứa     Vấn đ�? ảnh hƣởng bao gồm cả tích cực và tiêu cực (đƣợc nêu tại Chƣơng III mục 3.3 của
      nƣớc lớn.                                             báo cáo).
      Cần thống kê phần số liệu cụ thể từng loại rừng và
      đất rừng để phục vụ cho việc xây dựng các biện
      pháp các kế hoạch hỗ trợ các Ban quản lý của từng
                                                          Hầu hết các vấn đ�? nêu trong câu h�?i đã đƣợc nghiên cứu và đ�? xuất chi tiết trong nghiên
      khu bảo tồn thiên nhiên trong việc tăng cƣ�?ng sự
152                                                       cứu chuyên đ�? v�? các khu bảo tồn thiên nhiên – đƣợc thực hiện để phục vụ cho việc xây
      phối hợp nhằm quản lý bảo vệ tốt rừng hiện còn và
                                                          dựng báo cáo đánh giá tác động môi trƣ�?ng bổ sung (SESIA) của dự án.
      hỗ trợ kinh phí phát triển rừng, vùng sinh thái mới
      tạo nên bởi việc xây dựng thủy điện (vùng sinh thái
      bán ngập…).

      Khu vực tuyến đư�?ng Thi công và vận hành (Co
      lương – Co Me)

                                                       Khi triển khai thi công tuyến đƣ�?ng Co Lƣơng – Co Me, Dự án sẽ có những quy định
      Làm đƣ�?ng sẽ gây bụi bẩn. �?�? nghị BQL có các
                                                       đối với các nhà thầu xây dựng để giảm thiểu các tác động của quá trình xây dựng lên môi
      giải pháp đảm bảo vấn đ�? vệ sinh môi trƣ�?ng, đặc
153                                                    trƣ�?ng và cuộc sống của ngƣ�?i dân sinh sông xung quanh tuyến đƣ�?ng. Chi tết các biện
      biệt là vấn đ�? nƣớc sạch để đảm bảo cuộc sống
                                                       pháp giảm thiểu đƣợc quy định tại Kế hoạch quản lý môi trƣ�?ng cho tuyến đƣ�?ng Co
      bình thƣ�?ng cho ngƣ�?i dân.
                                                       Lƣơng – Co Me

                                                           Các hoạt động thi công vào ban đêm sẽ đƣợc Dự án hạn chế tối đa và nếu bắt buộc phải
      �?�? nghị cần hạn chế hoạt động làm đƣ�?ng vào ban
154                                                        thi công vào ban đêm thì khi đó Dự án sẽ yêu cầu các nhà thầu phải thông báo trƣớc cho
      đêm, nếu có phải báo trƣớc cho dân.
                                                           cộng đồng dân cƣ;

                                                         Lƣợng công nhân tham gia thi công sẽ đƣợc Dự án thông qua các nhà thầu thi công có
      Trong khi thi công thì sẽ gia tăng lƣợng công nhân
                                                         biện pháp quản lý chặt lƣc lƣợng này. Các biện pháp cụ thể bao gồm: bố trí ở tập trung
155   d�?c tuyến thi công. Kiến nghị lán công nhân phải
                                                         cho công nhân trong các khu lán trại cách xa khu dân cƣ nhất có thể, có kế hoạch cụ thể
      đóng cách bản 1 km.
                                                         trong việc quản lý lán trại thi công, thực hiên quy tắc ứng sử đối với công nhân,…

      Khu vực hạ lưu
                                                      Việc thay đổi chế độ dòng chảy tự nhiên của sông Mã sẽ có tác động đến ngh�? cá. Theo
                                                      báo cáo nghiên cứu cá và ngh�? cá đã đƣợc dự án thực hiện thì không có loài cá nào di cƣ
      Nguy cơ thay đổi chế độ dòng chảy tự nhiên của ngƣợc sông Mã đến tận địa điểm xây đập để sinh sản. Hơn nữa, để hỗ trợ việc bảo bảo
156   Sông Mã sẽ ảnh hƣởng đến ngh�? cá, vấn đ�? này sẽ tồn các loài sinh vật thủy sinh với nguyên tắc chính là bảo tồn sự nguyên vẹn của một
      đƣợc Ban QLDA giải quyết nhƣ thế nào?;          nhánh sông, dự án đang nghiên cứu và trao đổi với các tỉnh để tiếp cận quản lý dòng
                                                      sông nguyên vẹn. Mặt khác, trong Kế hoạch quản lý môi trƣ�?ng của dự án sẽ có chƣơng
                                                      trình thả bù các loài cá cho vùng hạ lƣu để phục hồi quần thể các loài có giá trị kinh tế.

                                                      Việc xả thải ở thƣợng nguồn đƣợc quy định chặt chẽ trong Kế hoạch quản lý môi trƣ�?ng
      Việc xả thải ở thƣợng nguồn tránh ảnh hƣởng đến
157                                                   (EMP) của dự án. Ngoài ra còn có các cơ chế giám sát từ chính quy�?n, BQL, giám sát
      hạ lƣu đƣợc quản lý nhƣ thế nào?.
                                                      độc lập và cộng đồng đối với nhà thầu trong việc xả thải;

      Hoạt động của nhà máy cần tránh làm cạn nƣớc vào
                                                       Quy trình vận hành hồ chứa đã đƣợc Bộ Công thƣơng phê duyệt sẽ đƣợc tuân thủ
158   mùa khô và xả nƣớc vào mùa lũ vì sẽ ảnh hƣởng
                                                       nghiêm ngặt để hạn chế thấp nhất vấn đ�? này.
      đến đ�?i sống và tài sản của bà con.

      Khu vực các khu tái định cư

                                                      Ban Quản lý sẽ thực hiện các biện pháp giảm thiểu trong quá trình tham vấn, lựa ch�?n,
                                                      thiết kế và xây dựng. Cụ thể nhƣ: tham vấn ý kiến ngƣ�?i dân v�? địa điểm các khu tái
      Yêu cầu dự án có giải pháp tạo môi trƣ�?ng thông
159                                                   định cƣ, lựa ch�?n và thiết kế các mẫu nhà phù hợp, khi triển khai xây dựng và sử dụng sẽ
      thoáng mát mẻ cho điểm T�?C mới.
                                                      tuân thủ các biện pháp giảm thiểu chi tiết trong �?ánh giá tác động môi trƣ�?ng cho khu
                                                      tái đinh cƣ (EVN, 2010).

      Môi trƣ�?ng cần quan tâm vấn đ�? nhà vệ sinh – các
      nhà vệ sinh của ngƣ�?i dân bị ảnh hƣởng của Sơn La Theo Khung chính sách của dự án đã đƣợc Thủ tƣớng Chính phủ phê duyệt thì mỗi hộ
160
      đ�?u đƣợc hỗ trợ 8 triệu – khuyến khích sử dụng nhà tái định cƣ sẽ đƣợc xây dựng khu bếp và vệ sinh với diện tích bình quân 10m2/hộ
      vệ sinh

      Môi trư�?ng nước
                                                      �?ối với nƣớc sinh hoạt của ngƣ�?i dân đang sử dụng trên sông Mã, các biện pháp giảm
                                                      thiểu không xả thải sẽ giảm đƣợc các tác động ô nhiễm nƣớc sông. Trong trƣ�?ng hợp
      �?ảm bảo nƣớc sinh hoạt hàng ngày cho ngƣ�?i dân
                                                      nƣớc sông bị đục tạm th�?i do các hoạt động thi công, Ban Quản lý sẽ phối hợp với các
161   nhƣ thế nào? Vì hiện nay ngƣ�?i dân sử dụng nƣớc
                                                      Trung tâm y tế của xã tiến hành triển khai các hoạt động nhằm đảm bảo đƣợc nguồn
      sông Mã làm nƣớc sinh hoạt
                                                      nƣớc sinh hoạt cho ngƣ�?i dân. Dự án luôn duy trì dòng chảy của sông Mã thông qua
                                                      cống dẫn dòng, nên không sảy ra việc cạn kiệt nƣớc trên sông trong giai đoạn thi công.

      Dân chúng tôi nuôi cá lồng dƣới sông mà nƣớc bị ô Nếu việc nuôi cá lồng bị ảnh hƣởng bởi việc ô nhiễm nƣớc sông mà đƣợc xác định là do
162
      nhiễm thì xử lý thế nào?                          việc triển khai Dự án thủy điện thì ngƣ�?i dân sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng cho việc ảnh hƣởng đó

                                                         Hiện nay chƣa ghi nhận đƣợc các ảnh hƣởng của việc thi công đƣ�?ng đến nguồn nƣớc
                                                         sạch của ngƣ�?i dân.
      Làm đƣ�?ng có thể ảnh hƣởng đến nguồn nƣớc sạch
163                                                  Trong trƣ�?ng hợp có những ảnh hƣởng đến công trình cấp nƣớc sinh hoạt của cộng đồng
      của dân hay không?
                                                     trong quá trình thi công thì Dự án sẽ có phƣơng án bồi thƣ�?ng đảm bảo nguồn nƣớc cho
                                                     cộng đồng.

                                                       Nếu trong th�?i gian thi công đƣ�?ng mà có ảnh hƣởng đến nguồn nƣớc sạch của ngƣ�?i
      �?�? nghị hỗ trợ ngƣ�?i dân có nƣớc sạch trong th�?i
164                                                    dân, thì trong quá trình đó sẽ có phƣơng án hỗ trợ cụ thể để vẫn đảm bảo nguồn nƣớc
      gian thi công làm đƣ�?ng.
                                                       sạch cho nhân dân sử dụng.

                                                     Hiện nay tác động đến nguồn nƣớc đã đƣợc xác định. Các đánh giá v�? chất lƣợng nƣớc
                                                     cho khu vực lòng hồ và hạ lƣu đạp sẽ đƣợc quan trắc và phân tích trong quá trình triển
      Cần đánh giá cụ thể các tác động ảnh hƣởng đến
165                                                  khai dự án. Tuy nhiên ảnh hƣởng đến nguồn nƣớc trên sông Mã còn có nhi�?u yếu tố và
      nguồn nƣớc trên toàn tuyến sông Mã;
                                                     các hoạt động của các dự án khác do vậy khó có thể đánh giá cụ thể đối với toàn tuyến
                                                     sông Mã.

                                                         Trƣớc khi dâng nƣớc hồ chứa, ngƣ�?i dân đƣợc phép khai thác những cây cối, hoa màu
      �?ối với Xuân Nha – trƣớc khi nƣớc dâng cần khai
                                                         có giá trị kinh tế trên phần đất của mình. Nhà thầu đƣợc lựa ch�?n sẽ xây dựng kế hoạch
      thác trƣớc những cây cối có khả năng bị ngập tránh
166                                                      thực hiện chi tiết thông qua Kế hoạch thu d�?n lòng hồ để giảm thiểu thấp nhất vấn đ�? ô
      ô nhiễm nƣớc- cần phải làm việc với BQL khu bảo
                                                         nhiễm nƣớc đối với khu vực lòng hồ. Việc thực hiện sẽ có sự phối hợp với BQL khu bảo
      tồn Xuân Nha
                                                         tồn Xuân Nha

      Môi trư�?ng không khí
      Ngƣ�?i dân xung quanh đƣ�?ng sẽ ảnh hƣởng bụi Trong quá trình thi công Nhà thầu sẽ tiến hành phun nƣớc và áp dụng các biện pháp
167   bẩn, sẽ xử lý nhƣ thế nảo? dự án có đảm bảo phun giảm thiểu khác để giảm hàm lƣợng bụi tại các tuyến đƣ�?ng thi công nhằm hạn chế các
      nƣớc đƣợc thƣ�?ng xuyên không?;                   tác động bất lợi đến ngƣ�?i dân.

      �?�? nghị làm rõ biện pháp giảm thiểu bụi: giàn phun �?ối với phƣơng pháp sử dụng giàn phun thì chƣa có đi�?u kiện và kinh phí để thực hiện.
168   hay xe téc, nếu chi phí cao thì ai sẽ chịu trách Phƣơng pháp sử dụng xe phun nƣớc sẽ đƣợc dự án thực hiện. Chi phí thực hiện sẽ do
      nhiệm.                                             nhà thầu chịu trách nhiệm.

      Y tế

                                                     Việc chăm sóc sức kh�?e y tế cho ngƣ�?i dân là trách nhiệm của hệ thống y tế cấp cơ sở.
      Chăm sóc sức kh�?e y tế cho bà con sẽ đƣợc thực
169                                                  Dự án sẽ hỗ trợ hệ thống y tế nhằm nâng cao chất lƣợng phục vụ. Một kế hoạch sức kh�?e
      hiện nhƣ thế nào?
                                                     cộng đồng kéo dài trong 10 năm đƣợc thực hiện nhằm đạt mục tiêu trên.

                                                       Các trạm y tế bị ảnh hƣởng bởi dự án sẽ đƣợc bồi thƣ�?ng, hỗ trợ theo quy định. Các trạm
                                                       y tế bị ảnh hƣởng sẽ đƣợc sửa chữa hoặc xây dựng lại. Trong Kế hoạch quản lý sức kh�?e
      Một số trạm y tế sẽ bị ảnh hƣởng thì có đƣợc xây
                                                       vùng sẽ có các chƣơng trình nhƣ tập huấn, hỗ trợ một số trang thiết bị cho các cơ sở y tế
170   dựng lại không? hỗ trợ đào tạo, nhân lực, y dụng
                                                       tại địa phƣơng. Các hoạt động cụ thể sẽ đƣợc nhóm An toàn xã hội của Ban QLDA phối
      cụ…không?
                                                       hợp với Trung tâm y tế huyện và các trạm y tế bị ảnh hƣởng trong quá trình triển khai
                                                       thực hiện.

                                                       Các nhà thầu sẽ có trách nhiệm thực hiện Kế hoạch sức kh�?e cho công nhân xây dựng.
      Cần quan tâm tới chăm sóc sức kh�?e cho nhân dân,
171                                                    Dự án sẽ triển khai Chƣơng trình sức kh�?e vùng trong vòng 10 năm, thông qua chƣơng
      công nhân
                                                       trình này ngƣ�?i dân sẽ có đi�?u kiện tiếp cận tới các dịch vụ chăm sóc y tế tốt hơn.

      Xã Trung Sơn là địa bàn tr�?ng điểm của bệnh sốt
                                                         Các vấn đ�? này sẽ đƣợc dự án lƣu ý và yêu cầu các nhà thầu thi công cam kết thực hiện
      rét, đối tƣợng công nhân rất dễ mắc bệnh này.
                                                         thông qua Kế hoạch chăm sóc sức kh�?e cho công nhân.
172   Xã Trung Thành là điểm nóng v�? HIV và tiêm
                                                         Ban quản lý dự án sẽ phối hợp với chính quy�?n địa phƣơng theo dõi và giám sát việc
      chích, nếu lây lan sang công trƣ�?ng thì hệ luỵ khá
                                                         thực hiện các cam kết của nhà thầu.
      lớn.
                                                         Một trạm y tế công trƣ�?ng sẽ đƣợc thiết lập để chăm sóc sức kh�?e cho công nhân tham
      �?�? nghị phải có các trạm y tế trƣớc khi có công
                                                         gia xây dựng. Trạm y tế này sẽ cung cấp các chƣơng trình y tế dự phòng và chữa trị ban
      nhân vào; Tai nạn giao thông nếu xảy ra thì chuyển
173                                                      đầu cho công nhân và ngƣ�?i dân trong khu vực khi cần thiết. Khi sảy ra dịch bệnh hoặc
      bệnh nhân v�? Bệnh viện Quan Hoá là khá xa.
                                                         tai nạn vƣợt quá khả năng của trạm y tế này thì sẽ đƣợc chuyển lên tuyến trên, Bệnh viện
      BQLDA có biện pháp gì cho vấn đ�? này?
                                                         đa khoa tại thị trấn Mai Châu huyện Mai Châu tỉnh Hòa Bình.

      �?�? nghị Ban QLDA phối hợp cùng địa phƣơng
                                                             Các vấn đ�? này sẽ đƣợc dự án thực hiện thông qua (i) Hợp phần thông tin và truy�?n
      trong việc tuyên truy�?n nâng cao ý thức giữ gìn vệ
                                                             thông để tuyên truy�?n nâng cao nhận thức cho công nhân và cộng đồng trong khbu vực
174   sinh, bảo vệ sức kh�?e, kiểm soát dịch bệnh. Hợp
                                                             dự án, (ii) Kế hoạch sức kh�?e vùng của dự án sẽ thực hiện trong 10 năm và (iii) Kế
      đồng với trạm y tế địa phƣơng trong việc phối hợp
                                                             hoạch sức kh�?e cho công nhân do các nhà thầu thực hiện.
      cấp cứu và đi�?u trị cho công nhân khi xảy ra tai nạn

      Dự án có đ�? cập đến việc công nhân và ngƣ�?i dân
                                                        Trong báo cáo Kế hoạch sức kh�?e vùng và Kế hoạch sức kh�?e cho công nhân đã nêu rõ
      địa phƣơng sẽ đƣợc khám bệnh định kỳ để phát
175                                                     công nhân và ngƣ�?i dân địa phƣơng tham gia xây dựng sẽ đƣợc kiểm tra sức kh�?e định
      hiện sớm bệnh dịch và nồng độ ma túy trong cơ thể
                                                        kỳ.
      là không khả thi;

      �?�? nghị kiểm tra sức kh�?e định kỳ, đóng và mua
176                                                  Việc kiểm tra sức kh�?e, đóng bảo hiểm ... cho công nhân sẽ đƣợc các nhà thầu thực hiện.
      bảo hiểm y tế cho công nhân;

      Giao thông

                                                       Hiện tại d�?c sông Mã đoạn Xã Trung Sơn lên Thị Trấn Mƣ�?ng Lát có nhi�?u bải đá ngầm
                                                       và thác lớn nên ngƣ�?i dân ít sử dụng v�? giao thông thƣ�?ng thủy. Khi có hồ chứa sẽ tạo
                                                       thông suốt cho việc lƣu thông bằng đƣ�?ng thủy của khu vực thƣợng lƣu đập. Tại vị trí
      Việc ảnh hƣởng đến giao thông đƣ�?ng thủy sẽ đƣợc
177                                                    tuyến đập, dự án đã quy hoạch bến trung chuyển cho các phƣơng tiện đƣ�?ng thủy để có
      giảm thiểu nhƣ thế nào
                                                       thể vận chuyển xuống hạ lƣu bằng đƣ�?ng thủy và sử dụng đƣ�?ng bộ của tuyến đƣ�?ng bộ
                                                       từ Co lƣơng đến Co me sẽ tăng đƣợc tính an toàn hơn so với đƣ�?ng thủy nhất là vào
                                                       mùa mƣa.

      Bà con mong muốn chính quy�?n và dự án xây dựng Dự án sẽ xây dựng cầu bê tông vĩnh cửu ở khu vực bản Co Me sang bên kia sông Mã để
178
      cầu cứng sang Co Me.                           phục vụ thi công xây dựng công trình và phục vụ dân sinh.

      Anh ninh, an toàn lao động và tệ nạn xã hội
                                                      Ban Quản lý dự án sẽ có những ràng buộc trong việc quản lý công nhân đối với nhà thầu
                                                      thông qua các hợp đồng, chi tiết đƣợc thể hiện rõ trong Kế hoạch quản lý thi công và lán
                                                      trại. Các nhà thầu và công nhân đến khu vực làm việc phải tuân thủ một bản quy tắc ứng
      Tập trung nhi�?u công nhân ở khu vực công trƣ�?ng
179                                                   xử với cộng đồng và các cam kết khác liên quan đến việc đảm bảo an ninh trật tự và tuân
      phải quản lý tốt.
                                                      thủ luật pháp cũng nhƣ phong tục tập quán của cộng đồng địa phƣơng. Việc quản lý việc
                                                      tuân thủ của công nhân đối với các quy tắc ứng sử sẽ đƣợc giám sát từ cơ quan giám sát
                                                      độc lập, từ cộng đồng và từ các nhóm cán bộ của Ban Quản lý dự án.

                                                        Các vấn đ�? v�? an ninh, tệ nạn xã hội sẽ đƣợc giảm thiểu thông qua việc thực hiện các
      An ninh và các tệ nạn xã hội phát sinh khi triển quy tắc ứng xử của công nhân đƣợc Dự án quy định chi tiết trong hợp đồng với các nhà
180   khai thi công dự án sẽ đƣợc dự án quản lý nhƣ thế thầu. Dự án sẽ đ�? nghị công an tỉnh Thanh Hóa thiết lập một đồn công an ngay trong
      nào?                                              công trƣ�?ng để trực tiếp tham gia đảm bảo an ninh trật tự trên công trƣ�?ng. Dự án cũng
                                                        sẽ phối hợp với chính quy�?n địa phƣơng để quản lý và đảm bảo an ninh trong khu vực

      Dự án cần quan tâm tới vấn đ�? an toàn lao động Quá trình thi công các nhà thầu sẽ phải thực hiện đúng theo các biện pháp an toàn lao
181   trong quá trình thi công cho công nhân và ngƣ�?i động đã đ�? ra để đảm bảo an toàn lao động cho công nhân. Các khu vực thi công sẽ có
      dân địa phƣơng                                  các biển báo và hƣớng dẫn an toàn nhằm hạn chế các tác động đối với ngƣ�?i dân.

      Văn hóa và di tích lich sử

      Trong khu vực dự án có một số di chỉ khảo cổ của
                                                             Các nội dung này đã đƣợc nghiên cứu và nêu rõ trong Báo cáo “Khảo sát các nguồn văn
      th�?i sơ sử và ti�?n sử (th�?i đá cũ). Nhƣng chủ yếu là
                                                             hóa vật thể tại khu vực dự án thủy điện Trung Sơn, tỉnh Thanh Hóa�? Ban quản lý dự án
      ở Thạch Thành, còn phía Tây Thanh Hoá thì rất ít.
                                                             sẽ cung cấp cho Sở Văn hoá bản sao báo cáo này. Việc khai quật các địa điểm này sẽ
182   �?�? nghị làm rõ 7 di chỉ nằm trong dự án có quy mô
                                                             đƣợc hoàn thành trƣớc khi tích nƣớc. Trong quá trình thi công nếu phát hiện các di tích
      nhƣ thế nào? Mộ táng nằm trong phạm vi thu hồi
                                                             khác thì dự án sẽ thực hiện theo quy trình sử lý phát lộ để sử lý các di tích này theo đúng
      đất của dự án có quy mô và thuộc tầng văn hoá nào,
                                                             quy định.
      hình thức táng nhƣ thế nào?

                                                             Bảy (7) vị trí khảo cổ văn hóa, và tín ngƣỡng, nghĩa trang đã đƣợc đánh giá trong Báo
      7 vị trí khảo cổ văn hoá, tín ngƣỡng, nghĩa trang.
                                                             cáo “Khảo sát các nguồn văn hóa vật thể tại khu vực dự án thủy điện Trung Sơn, tỉnh
      �?�? nghị cung cấp vị trí và phƣơng án giải quyết,
                                                             Thanh Hóa�?. �?ối với nghĩa trang của bản Co Me, đã có hành động cụ thể trong EMDP
      quy trình hành động để ứng xử với văn hoá cho phù
                                                             là xây dựng tƣ�?ng bao để bảo vệ. �?ối với các địa điểm th�? “thần bản�? tại bản Nàng 1,
183   hợp. Trong trang 10 của Báo cáo Tóm tắt, số hộ,
                                                             bản Tài Chánh đã có hành động cụ thể là xây dựng lại các điểm này cho các khu tái định
      tác động và đặc trƣng văn hoá của cộng đồng do
                                                             cƣ cùng với việc hỗ trợ lễ cúng (trong EMDP). �?ối với các di chỉ khác, báo cáo v�? văn
      T�?C, đ�? nghị nêu chi tiết số hộ và các văn hóa phi
                                                             hóa cũng đã nêu kế hoạch hành động cụ thể, chúng tôi sẽ gửi bản sao báo cáo này cho sở
      vật thể để không xáo trộn đ�?i sống của ngƣ�?i dân
                                                             Văn Hóa thông tin của tỉnh
      Khi đào móng cột không tính toán vận chuyển đất
                                                            Ban Quản lý sẽ phối hợp chặt chẽ với chính quy�?n địa phƣơng, Hội đồng bồi thƣ�?ng, hỗ
      thừa ra vị trí đã xác định. Nhi�?u khi đơn vị thi công
184                                                         trợ và T�?C huyện và chính quy�?n xã để thống nhất đƣợc phƣơng án giải quyết tốt nhất
      đổ ngay ra ta luy âm, không hoàn trả mặt bằng, gây
                                                            cho vấn đ�? này.
      sạt lở, rửa trôi.

      Môi trƣ�?ng: tác động môi trƣ�?ng sinh thái lâu dài
      chƣa đƣợc đ�? cập. Huyện Tân lạc không đƣợc �?ối với đƣ�?ng dây điện dự án sẽ có báo cáo đánh giá tác động môi trƣ�?ng riêng đƣợc
      hƣởng lợi từ đƣ�?ng dây nhƣng từ khi có các đƣ�?ng thực hiện trƣớc khi thi công đƣ�?ng dây.
185   dây đi qua (hiện có 6 đƣ�?ng) xảy ra sấm sét rất
      nhi�?u. Dự án mới chỉ đ�?n bù, tính toán cho DP chứ
      chƣa xem xét tác động môi trƣ�?ng tới cộng đồng .



      Thi công tuyến đƣ�?ng dây qua xã Mai Hạ bao Hiện nay chƣa xác định rõ đƣợc số lƣợng cột và hƣớng của đƣ�?ng dây. Sau khi chính
186   nhiêu cột? đƣ�?ng dây đi qua cánh đồng hay khu xác đƣợc phƣơng án hƣớng tuyến và thiết kế cơ sở, Ban Quản lý dự án sẽ phối hợp với
      dân cƣ của xã không?                          chính quy�?n địa phƣơng để cung cấp các thông tin sớm và thống nhất.

                                                          Hiện nay PECC4 đã tính toán lũ cực hạn (PMF) theo phƣơng pháp cực đại hóa trận mƣa
                                                          (PMP) và Trƣ�?ng �?ại h�?c Thủy lợi đã tính toán lũ PMF theo phƣơng pháp chuyển vị
187   Việc tính lũ cực hạn nhƣ thế nào?
                                                          bão thành lũ và có kiểm chứng theo phƣơng pháp thống kê Hershfield. Tƣ vấn Quốc tế
                                                          của Ngân hàng thế giới đã thông qua kết quả tính toán này.
D. NHỮNG GÓP �? LÀM RÕ B�?O C�?O RLDP VÀ SESIA/EMP

    TT                          Câu h�?i                                                           Trả l�?i

           Trong phần đầu, định nghĩa cộng đồng bị ảnh           "Những cộng đồng bị cô lập khi nƣớc dâng hoặc không trong diện tái định
           hƣởng đã nêu rất rõ 3 đối tƣợng, trong đó vùng phụ    cƣ nhƣng bị xé lẻ kh�?i cộng đồng lớn" chính là mục "c" thuộc đối tƣợng
           cận có thể bị tác động v�? mặt văn hóa và xã hội bởi   thứ 3 trong phần định nghĩa v�? cộng đồng bị ảnh hƣởng đƣợc nêu trong
           dự án này cũng đƣợc xem là cộng đồng bị ảnh           Chƣơng trình tái định cƣ, sinh kế và phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) của
           hƣởng. Vì vậy những cộng đồng bị cô lập khi nƣớc      dự án.
    188
           dâng hoặc không trong diện tái định cƣ nhƣng bị xé
           lẻ kh�?i cộng đồng lớn cũng phải đƣợc xem là hộ bị     EVN là chủ đầu tƣ, Ban QLDA Trung Sơn là đại điện cho chủ đầu tƣ trong
           ảnh hƣởng bởi dự án và dự án phải có chính sách       triển khai dự án Trung Sơn. �?ối những vấn đ�? cần làm rõ thêm trƣớc khi
           thoả đáng chứ không phải là một cấp có thẩm           đƣa ra quyết định cuối cùng, Ban QLDA cần báo cáo để nhận đƣợc phê
           quy�?n khác.                                           duyệt của EVN

           Báo cáo cũng chƣa đ�? cập đến vùng ảnh hƣởng ở         Khu vực hồ chứa đƣợc xác định nằm tr�?n trong lãnh thổ Việt Nam và cách
           đầu nguồn liên quan đến nƣớc bạn Lào (Có ảnh          biên giới Việt Lào 9,5 km do đó không có ảnh hƣởng trực tiếp đến lãnh thổ
    189
           hƣởng không? ảnh hƣởng những gì, mạnh hay yếu         Lào. Dự án cũng đã tổ chức tham vấn và nhận đƣợc ý kiến không phản đối
           để WB có thể chấp nhận).                              của Chính phủ Lào.

           V�? nguyên tắc RLDP, đ�? nghị áp dụng chính sách
                                                             Ban QLDA khẳng định các chính sách an toàn của WB đã đang và sẽ đƣợc
    190    an toàn của WB trong việc thực hiện đ�?n bù v�? đất
                                                             áp dụng một cách nghiêm túc trong quá trình chuẩn bị và triển khai dự án.
           đai cho ngƣ�?i bị ảnh hƣởng.

           Khung thể chế và pháp lý (trang 14) phụ lục 1 cần
           bổ sung thêm nghị định 69/2009/N�?-CP ngày
           13/8/2009 của Chính phủ và Thông tƣ 14/2009/TT-       Báo cáo RLDP đƣợc chuẩn bị trƣớc khi có Nghị định 69/2009/N�?-CP của
           BTNMT ngày 01/10/2009 của Bộ Tài nguyên và            Chính phủ Ban hành. Tuy nhiên chúng tôi sẽ bổ sung nội dung này trong
    191    Môi trƣ�?ng. Những quy định mới này nhằm đƣa giá       phần Nguyên tắc quản lý và thích ứng của báo cáo RLDP phiên bản cuối
           trị bồi thƣ�?ng sát với giá thị trƣ�?ng để giảm thiểu   cùng, tuy nhiên cũng cần đảm bảo những thay đổi sẽ không tạo ra sự xung
           thiệt thòi cho ngƣ�?i bị ảnh hƣởng, và cũng để đáp     đột trong cam kết với nhà tài trợ.
           ứng mục tiêu hài hoà thủ tục với nhà tài trợ trong
           th�?i kỳ hội nhập.
TT                          Câu h�?i                                                            Trả l�?i

      Nông, lâm nghiệp : chƣa nêu rõ diện tích canh tác
                                                             Phần báo cáo RLDP chỉ thể hiện các thông tin và dữ liệu tổng hợp nhƣ diện
      hiện nay, năng suất canh tác cũng nhƣ đi�?u kiện
                                                             tích các loại đất bị ảnh hƣởng, mức độ thiệt hại của các bản bị ảnh hƣởng ...
192   canh tác (nƣớc tƣới, % diện tính lúa. Các dịch vụ
                                                             đ�? từ đó có các kế hoạch chung cho dự án. Còn các vấn đ�? chi tiết đã đƣợc
      nông nghiệp nhƣ con giống, thú y, khuyến
                                                             đi�?u tra và nêu trong Báo cáo khảo sát và đánh giá kinh tế - xã hội Dự án
      nông,lâm cũng chƣa đƣợc quan tâm..
                                                             thủy điện Trung Sơn (DRCC-2008) và Báo cáo nghiên cứu v�? các cơ hội
                                                             sinh kế và các thử thách của cộng đồng sống ở khu vực bị ảnh hƣởng bởi
      Các nguồn vốn v�? tài chính thu, chi, tín dụng, tiết �?ập Thuỷ điện Trung Sơn – Thanh Hoá (GRET -2008).
      kiệm đã không đƣợc đ�? cập đến. Không đánh giá
193   đƣợc mức thu cũng nhƣ đánh giá đƣợc nguồn thu Một đợt khảo sát chi tiết nữa sẽ đƣợc thực hiện trong quá trình kiểm kê lập
      nhập nào là có lợi thế (cần nhi�?u lao động, ít rủi ro, phƣơng án bồi thƣ�?ng.
      thu hồi vốn nhanh, dễ bán…).

      Tình hình y tế không phản ảnh đƣợc hiện trạng vấn
      đ�? sức khoẻ của cộng đồng, Ví dụ nhƣ việc khám         Hiện trạng y tế của khu vực dự án đã đƣợc đánh giá chi tiết tại Báo cáo sức
      chữa bệnh của ngƣ�?i dân diễn ra nhƣ thế nào ? có       kh�?e cộng đồng. Chƣơng trình quản lý sức kh�?e cộng đồng đƣợc xây dựng
194
      thói quen tục lệ gì ảnh hƣởng đến sức khoẻ của         dựa trên các nghiên cứu đánh giá chi tiết đó. Các báo cáo RLDP,
      ngƣ�?i dân ? y tế thôn bản - dịch vụ thuốc men hoạt     SESIA/EMP chỉ đƣa ra các điểm chính của nghiên cứu trên
      động ra sao ?

                                                     Các nguồn vốn xã hội đã đƣợc nghiên cứu và đánh giá tại 2 báo cáo: Báo
      Các nguồn vốn xã hội - mạng lƣới các tổ chức, cáo khảo sát và đánh giá kinh tế - xã hội Dự án thủy điện Trung Sơn
195   quan hệ xã hội của cộng đồng đã không đƣợc xem (DRCC-2008) và Báo cáo nghiên cứu v�? các cơ hội sinh kế và các thử
      xét đánh giá                                   thách của cộng đồng sống ở khu vực bị ảnh hƣởng bởi �?ập Thuỷ điện
                                                     Trung Sơn – Thanh Hoá (GRET -2008).

                                                             Phần này đƣa ra những thông tin đánh giá sơ bộ v�? khả năng sử dụng tiếng
      �?oạn nói v�? ngôn ngữ và văn hoá (trang 19) không       việt trong dân tộc thiểu số. Việc có số liệu định lƣợng là rất khó và không
      có số liệu định lƣợng, cần bổ sung thêm các di tích    phải là mục tiêu của báo cáo này.
      văn hoá lịch sử của vùng nhƣ: �?�?n Tƣ Mã th�? Lê
196                                                          Dự án đã tiến hành nghiên cứu khảo cổ để xác định các di tích và công
      Phụ Trần ( th�?i Lê), Chùa Bà (xã Hồi Xuân), �?ỉnh
      Pha Ú Bò nơi dân quân xã Phú Lệ bắn rơi máy bay        trình có khả năng bị ảnh hƣởng bởi dự án và đã xây dựng kế hoạch giảm
      giặc Mỹ ;                                              thiểu tác động (xem báo cáo EMP). Do vậy việc đƣa các di tích lịch sử theo
                                                             góp ý vào nội dung này là không thật sự cần thiết bởi vì các di tích đó sẽ
                                                             không bị ảnh hƣởng bởi dự án Thủy điện Trung Sơn ít có nguy cơ chịu ảnh
TT                         Câu h�?i                                                           Trả l�?i

                                                            hƣởng từ dự án thủy điện Trung Sơn.




                                                            Quá trình tham vấn Ban QLDA luôn đảm bảo rằng ngƣ�?i dân có quy�?n tự
                                                            do thể hiện ý kiến, nguyện v�?ng của mình và đã thể hiện đƣợc quy�?n ra
      Trong trƣ�?ng hợp các hộ gia đình bị di d�?i, hoặc
                                                            quyết định của h�?. �?ặc biệt, để quy hoạch đƣợc các khu T�?C, Ban QLDA
      khi hộ gia đình bị ảnh hƣởng do cộng đồng tiếp
                                                            đã thực hiện tham vấn tới các hộ dân và các cấp chính quy�?n từ thôn bản,
      nhận hộ di d�?i, mà chỉ áp dụng nguyên tắc “tham
197                                                         xã, huyện và tỉnh. Các nguyện v�?ng của cộng đồng luôn đƣợc tôn tr�?ng và
      vấn tự do, tự nguyện và thông báo trƣớc với các bản
                                                            Ban QLDA đã quy hoạch các điểm T�?C đúng theo đa số ý kiến của ngƣ�?i
      ngƣ�?i dân tộc thiểu số�? (Trang 5, dòng 3) là không
                                                            dân để trình cấp có thẩm quy�?n quyết định. Trong quá trình thực hiện Kế
      đầy đủ mà cần tuân thủ Pháp lệnh dân chủ cơ sở.
                                                            hoạch cải thiện sinh kế cho các hộ bị ảnh hƣởng bởi dự án thì ngƣ�?i dân sẽ
                                                            đƣợc quyết định tr�?ng việc lựa ch�?n các hoạt động sinh kế cụ thể cho mình.

      Cần phải cân nhắc kỹ việc trồng luồng, bạch đàn       Trong báo cáo đã chỉ ra rằng: "Qua tham vấn đã đ�? xuất rằng nên cho phép
      hoặc cây cao su ở vùng ven b�? hồ, nó chỉ tăng         trồng Luồng ở những diện tích mới xung quanh hồ chứa sau khi hồ chứa
      lƣợng xói mòn xuống hồ, vì những lòai cây đó          hình thành". Tuy nhiên khi triển khai các hoạt động sinh kế, việc lựa cho
198   không có tác dụng bảo vệ đất, chống xói mòn nếu       các cây trồng sẽ đƣợc tham vấn tới cộng đồng và sự hỗ trợ của các chuyên
      không có những phƣơng pháp kỹ thuât tốt, mặc dầu      gia để đảm bảo sự lựa ch�?n đó phù hợp với đi�?u kiện tƣ nhiên, nguyện
      nó đang đƣa đến lợi nhuận trƣớc mắt và có thị         v�?ng của ngƣ�?i dân và hạn chế sự xói mòn xuống hồ.
      trƣ�?ng tiêu thu .

      Cần nêu rõ một nguyên tắc là hỗ trợ lƣơng thực tới    Theo quan điểm của dự án việc phục hồi sinh kế cho ngƣ�?i dân để đảm bảo
      khi sinh kế của các hộ chịu ảnh hƣởng đƣợc phục       mục tiêu đã đ�? ra không thể chỉ dựa vào việc hỗ trợ lƣơng thực mà phải
199   hồi tới mức bằng với mức trƣớc khi tái định cƣ. Bởi   đƣợc thực hiện thông qua một chƣơng trình tổng thể bằng các hoạt động hỗ
      vì việc cung cấp lƣơng thực không đảm bảo tới khi     trợ khác nhau bao gồm: Bồi thƣ�?ng cho T�?C, hỗ trợ cho T�?C, các hoạt
      sinh kế của ngƣ�?i dân đƣợc phục hồi, thì nghèo đói    động khôi phục sinh kế, EMDP và các hỗ trợ kỹ thuật khác nhƣ đã trình
      luôn bám theo ngƣ�?i dân tái định cƣ, do h�? không      bày trong báo cáo RLDP. Hỗ trợ lƣơng thực chỉ để hỗ trợ ngƣ�?i dân vƣợt
TT                          Câu h�?i                                                        Trả l�?i

      có nguồn lực để phát triển sản xuất, tạo thu nhập.   qua giai đoạn gián đoạn do việc phải T�?C. �?ể tránh việc gián đoạn trong
                                                           sản xuất, một số hoạt động của CLIP sẽ đƣợc triển khai sớm, nhƣ trong kế
                                                           hoạch triển khai đã đƣợc trình bày.

                                                           Ở phần này là nội dung thể hiện v�?: Giải pháp cho những khác biệt giữa
      Trong Tr 35 v�? khung chính sách bồi thƣ�?ng ở ý
                                                           khung pháp lý quốc gia và các chính sách an toàn của ngân hàng thế giới
      thứ 2, điểm chấm thứ 3 v�? Chính sánh an toàn của
                                                           thông qua Khung chính sách Tái định cƣ chứ không phải mô tả khung
      WB chƣa nêu đầy đủ đó là: những mất mát v�? thu
                                                           chính sách. Nguyên tắc đ�?n bù cho những mất mát v�? thu nhập bởi dự án
200   nhập từ nƣơng rẫy, từ nguồn thu hái tài nguyên
                                                           Thủy điện Trung Sơn đã đƣợc nêu rõ trong Khung chính sách đã đƣợc
      thiên nhiên đ�?u phải đ�?n bù chứ không chỉ có sử
                                                           Ngân hàng Thế giới thông qua và Thủ tƣởng Chính phủ phê duyệt và CLIP
      dụng đất (xem Chính sách dân tộc thiêu số OP .4
                                                           là một trong những biện pháp giảm thiểu đƣợc xây dựng nhằm bù đắp lại
      .10 Tháng 7-2005; trang 2 và 3 mục a và b )
                                                           những mất mát đó.

                                                           Cơ sở hạ tầng sẽ đƣợc triển khai dựa trên quy mô số hộ T�?C đã đƣợc nêu
                                                           trong Khung chính sách của dự án và sẽ đƣợc thể hiện cụ thể trong quy
                                                           hoạch các khu T�?C đƣợc phê duyệt. Quy hoạch các khu T�?C đã đƣợc
      �?oạn nói v�? cơ sở hạ tầng (trang 46) cần bổ sung
                                                           UBND các tỉnh Thanh Hóa và Sơn La thông qua, EVN phê duyệt trong
      thêm công trình chợ nông thôn, một cách tổng quát
                                                           QHTT dựa trên quy mô các hộ T�?C ở các khu vực nông thôn mi�?n núi
201   là nên gắn với các tiêu chí xây dựng nông thôn mới
                                                           theo các quy định của Việt Nam, Các hộ T�?C của dự án thủy điện Trung
      quy định tại Quyết định 491/2009/Q�?-TTg ngày
                                                           Sơn đ�?u tái định cƣ trong cùng 1 Bản, chính vì vậy không có quy hoạch
      16/4/2009 của Thủ tƣớng chính phủ.
                                                           chợ đối với các điểm T�?C nên không có chi phí này. (đối với Quyết định
                                                           491/2009/Q�?-TTg ngày 16/4/2009 của Thủ tƣớng chính phủ áp dụng cho
                                                           quy hoạch các xã nông thôn mới).

                                                   Hiện nay, theo quy hoạch của các điểm T�?C thì chỉ có 01 điểm nguồn
      Việc quy hoạch khu tái định cƣ cao hơn nguồn
202                                                nƣớc không cấp đƣợc đến tận hộ gia đình. �?ối với điểm này, dự án đã có
      nƣớc thì sẽ cung cấp nhƣ thế nào?
                                                   phƣơng án cấp nƣớc tập trung cho các hộ gia đình
TT                         Câu h�?i                                                             Trả l�?i

      - V�? lập kế hoạch khôi phục và cải thiện sinh kế, số
      lƣợng các thí điểm mẫu quá ít, nếu gặp rũi ro thì      - Các mô hình thí điểm sẽ đƣợc xác định cụ thể v�? số lƣợng, loại hình trong
      khó có điển hình để h�?c tập. Ví dụ ở Bảng 29 (trang    quá trình triển khai và có sự tham gia xây dựng kế hoạch của ngƣ�?i dân với
      61) – Nhóm sở thích v�? gia súc chỉ hỗ trợ              sự hỗ trợ của các chuyên gia.
203   1con/hộ…Ở phần Hỗ trợ kỹ thuật, hoạt động 3.1(
                                                             - Dự án đã có kế hoạch cho việc nâng cao năng lực cho công đồng bị ảnh
      trang 61): Các hoạt động trong bản nên lồng ghép
                                                             hƣởng khi triển khai RLDP.
      việc nâng cao năng lực và tăng cƣ�?ng khả năng
      thích ứng với biến đổi khí hậu, vấn đ�? đang đƣợc cả
      thế giới quan tâm;

      Chú ý lồng ghép với các dự án khác để tăng cƣ�?ng       Quá trình triển khai thực hiện Kế hoạch cải thiện sinh kế, dự án sẽ phối hợp
      công tác thú y (đào tạo cán bộ cho địa phƣơng), các    với các dự án đang triển khai trên địa bàn để đƣa ra các hoạt động sinh kế
204
      hoạt động tự quản ở cộng đồng để quản lý những         phù hợp cho ngƣ�?i dân và địa phƣơng, tránh trùng lặp và đảm bảo cơ chế
      vấn đ�? bất ổn                                          phối hợp tận dụng tốt tất cả các nguồn lực triển khai trên địa bàn.

      Trong mục “ Các khiếu nại�? (trang 103), có nội
                                                             "Mâu thuẫn với công nhân đến" ở phần này đƣợc hiểu là các mâu thuẫn
      dung “Mâu thuẫn với công nhân đến�? xây dựng
                                                             liên quan đến các quy�?n lợi của các hộ dân v�? các vấn đ�? môi trƣ�?ng và xã
205   công trình, việc này sẽ không thuộc phạm trù khiếu
                                                             hội nhƣ nguồn nƣớc sinh hoạt, dịch bệnh, tệ nạn xã hội ... mà dự án đã cam
      nại, khiếu kiện v�? các vấn đ�? liên quan đến RLDP
                                                             kết các biện pháp giảm thiểu khi có sự xuất hiện của đông công nhân.
      mà là vụ việc dân sự

      �?�? nghị nên xem xét lại mức hỗ trợ gián đoạn sản Khung chính sách của Dự án trƣớc khi đƣợc Thủ tƣớng chấp thuận đã đƣợc
      xuất (trang 26):                                    rút kinh nghiệm từ các Dự án thủy điện trƣớc nhƣ Bản vẽ, Sơn La và các
                                                          quy định của Chính phủ Việt Nam. Vì vậy mức hỗ trợ gián đoạn sản xuất
      - Hộ có một khẩu đƣợc hỗ trợ 3 triệu đồng;          của dự án Trung Sơn đƣợc xem là mức hỗ trợ phù hợp với tình hình thực tế
206                                                       hiện nay .
      - Hộ có nhi�?u ngƣ�?i thì từ ngƣ�?i thứ 2 trở lên, mỗi
      ngƣ�?i tăng thêm đƣợc hỗ trợ 2 triệu đồng.           Mặt khác, Dự án có Chƣơng trình cải thiện sinh kế với các kế hoạch đƣợc
                                                          triển khai trong vòng 4 năm.
      Mức hỗ trợ nhƣ vậy quá thấp để có thể giúp ngƣ�?i
      dân trong việc hỗ trợ sản xuất phục hồi sinh kế.
TT                         Câu h�?i                                                           Trả l�?i

                                                             Vấn đ�? này liên quan đến quy trình vận hành của nhà máy để đảm bảo an
      Các lý giải “Nếu dự báo cho thấy lũ dâng ở khu vực
                                                             toàn đập – đó là ƣu tiên cao nhất trong quá trình vận hành công trình. Do
      hạ nguồn, và mực nước trong hồ chứa đạt và thậm
                                                             bản dịch chƣa nêu rõ ý nên có thể dẫn đến hiểu lầm. Vấn đ�? này đƣợc hiểu
      chí vượt mực nước kiểm tra (161.7m), sẽ phải xả
                                                             nhƣ sau�? “Nếu dự báo cho thấy có lũ đến, và mực nƣớc trong hồ chứa đạt
207   đập tràn. Khi đạt được mực nước kiểm tra, phải mở
                                                             và thậm chí vƣợt mực nƣớc kiểm tra (161.7m), sẽ phải xả nƣớc qua đập
      hết các cửa và đư�?ng ống dẫn nước�? (trang 56) cần
                                                             tràn. Khi mực nƣớc hồ đạt đƣợc mực nƣớc kiểm tra, phải mở hết các cửa
      phải xem lại vì nhƣ vậy hồ gây hại cho hạ lƣu khi lũ
                                                             đập tràn và cửa lấy nƣớc�?. Vấn đ�? này xin xem thêm trong quy trình vận
      lớn.
                                                             hành hồ chứa của dự án.

                                                      Danh mục các loài động thực vật rừng quý hiếm đã nêu chi tiết trong báo
                                                      cáo “�?ánh giá tác động của dự án thuỷ điện Trung Sơn đến các khu bảo tồn
                                                      thiên nhiên và đa dạng sinh h�?c trên cạn�? – Thực hiện năm 2008 bởi Trung
      �?�? nghị trong báo cáo phải có danh mục các loài tâm �?a dạng và an toàn Sinh h�?c. Bảng nêu trong mục 4.5.3 mang tính chất
208
      động thực vật rừng quý hiếm ở khu vực dự án.    tổng hợp thông tin. Trong quá trình thực hiện, dự án sẽ tham khảo danh
                                                      mục chi tiết báo cáo đó khi có yêu cầu.



                                                             Dự án đã xác định phạm vi của dự án là các xã/bản nằm ở d�?c sông Mã từ
      Báo cáo xác định rõ 6 xã chịu tác động trực tiếp bởi   hạ lƣu đập đến hợp lƣu với sông Luồng. Do th�?i điểm này các tác động hạ
      dự án, nhƣng lại không đ�? cập đến phạm vi và (tên)     lƣu chƣa không thể xác định chính xác, dự án áp dụng “quản lý theo
209   các xã khác vùng hạ lƣu dƣới đập thuỷ điện có thể      phƣơng pháp thích ứng�? với do vậy chỉ dự đoán khu vực hạ lƣu có khả
      sẽ bị ảnh hƣởng do hoạt động ngăn dòng chảy và         năng bị ảnh hƣởng. Danh sách cụ thể các bản/xã sẽ đƣợc xác định trong
      tích nƣớc phía thƣợng nguồn                            quá trình triển khai và vận hành dự án, chƣơng trình giảm thiểu sẽ đƣợc
                                                             xây dựng và triển khai thực hiện khi có vấn đ�? phát sinh.

                                                         Dự án đã đánh giá đƣợc những tác động khi triển khai dự án lên rừng và sẽ
      Diện tích rừng sẽ bị thu hẹp dẫn đến nguồn nƣớc sẽ thực hiện các biện pháp giảm thiểu để bù đắp cho các tác động bất lợi đến
      bị cạn kệt và không đủ cung cấp cho các khu tái rừng, sẽ triển khai các mô hình canh tác b�?n vững để tránh xói mòn và bảo
210
      định cƣ, dự án đã nghiên cứu đến vấn đ�? này hay vệ nguồn nƣớc.
      chƣa?
TT                        Câu h�?i                                                        Trả l�?i

                                                        Yếu tố suy giảm chất lƣợng nƣớc trong giai đoạn thi công sẽ đƣợc phân
      Trong báo cáo không đ�? cập gì đến các tác động và
                                                        tích và cập nhật trong mục này của báo cáo cuối cùng. Tuy nhiên, EMP đã
211   rủi ro đƣợc cho là quan tr�?ng nhƣ: ảnh hƣởng
                                                        bao gồm yêu cầu kiểm soát nƣớc thải tại công trƣ�?ng và khu lán trại công
      nguồn nƣớc và làm suy giảm chất lƣợng nƣớc
                                                        nhân đƣợc nêu tại Phụ lục A của Báo cáo EMP.

      Những vấn đ�? tác động môi trƣ�?ng chƣa thể hiện rõ
      trong Kế hoạch nhƣ: Vấn đ�? tác động đến Vƣ�?n Tác động đến động vật hoang dã sẽ đƣợc dự án triển khai cụ thể trong phần
212   quốc gia và các khu bảo tồn; vấn đ�? di cƣ cá (có các nghiên cứu bổ sung (Phần 12 của báo cáo EMP). Dự án đã có kế hoạch
      nêu trong phụ G-1) vấn d�? tác động đến động vật đầu tƣ nâng cao năng lực cho Các khu bảo tồn thiên nhiên.
      hoang dã..
Phụ lục 2 Các thông tin cơ bản


   Th�?i gian     Nơi tham vấn             Tổng số ngư�?i   Số phụ nữ
                                          tham gia        tham gia
   19/01/2010    Pom Khuông - Tam Chung        27             7
   19/01/2010    Suối Lóng - Tam Chung         35             10
   20/01/2010    Cha Lan - Mƣ�?ng Lý            21             5
   20/01/2010    Trung Tiến - Mƣ�?ng Lý         26             10
   21/01/2010    Sa Lung - Mƣ�?ng Lý            40             11
   21/01/2010    Muống 2 - Mƣ�?ng Lý            20             6
   21/01/2010    Tà Cóm - Trung Lý             51             12
   22/01/2010    Cánh Cộng - Trung Lý          17             2
   22/01/2010    Cà Giáng - Trung Lý           20             4
   23/01/2010     Pa Búa - Trung Lý            40             11
   23/01/2010     Suối Hộc - Trung Lý          23             5
   23/01/2010    Nà Ón - Trung Lý              19             7
   23/01/2010    Xa Lao - Trung Lý             16             4
   24/01/2010    Bản Tung - Trung Lý           18             7
   19/01/2010    Nà Khà- Tén Tằn                9             0
   19/01/2010    Buốn - Tén Tằn                49             7
   20/01/2010    �?oàn Kết - Tén Tằn            31             2
   20/01/2010    Khu 3 - TT M.Lát              22             4
   21/01/2010    Lát - Tam Chung               56             8
   22/01/2010    Cân- Tam Chung
                                               39             13
   22/01/2010    Tân Hƣơng- Tam Chung          23             2
   23/01/2010    Khu 4 - TT M.Lát              16             6
   23/01/2010    Chi�?ng Nƣa - Mƣ�?ng Lý         44             13
   24/01/2010    Nàng1 - Mƣ�?ng Lý              48             7
   24/01/2010    Lìn - Trung Lý                19             6
24/01/2010        Tổ Chi�?ng - Trung Lý     18    4
25/01/2010        Tài Chánh - Mƣ�?ng Lý     31    5
25/01/2010        Kít - Mƣ�?ng Lý           31    0
25/01/2010        Mau - Mƣ�?ng Lý           34    2
26/01/2010        �?ông Tà Lào - Tân Xuân   88    4
27/01/2010        Tây Tà Lào - Tân Xuân    61    5
27/01/2010        Pù Lầu - Xuân Nha        46    8
Sáng 19/1/2010    Xã Phú Lệ                21    2
Chi�?u 19/1/2010   Xã Phú Xuân              12    1
Sáng 20/1/2010    Xã Hồi Xuân              21    1
Sáng 25/1/2010    Xã Thanh Xuân            16    1
Sáng 21/1/2010    Pạo                      24    14
chi�?u 21/1/2010   Pó                       40    5
Sáng 22/1/2010    Xƣớc                     23    2
Chi�?u 22/1/2010   Tà Bán                   105   53
Sáng 23/1/2010    Co me                    114   4
Chi�?u 23/1/2010   Chi�?ng
                                           82    36
Sáng 24/1/2010    Sơn Thanh                35    15
Trƣa 24/1/2010    Nam Thành                14    73
chi�?u 24/1/2010   Thành Tân                92    4
chi�?u 25/1/2010   Chi�?ng (Phú Sơn)         60    22
tối 25/1/2010     Thanh Mai                99    27
Sáng 26/1/2010    Uôn                      62    46
Trƣa 26/1/2010    Nam �?i�?n                 36    4
Chi�?u 26/1/2010   Dồn                      39    10
Tối 26/1/2010     Chói                     36    19
Sáng 27/1/2010    Tân Hƣơng                40    1
Chi�?u 27/1/2010   Chi�?ng yên               38    0
Tối 27/1/2010     Chi�?ng (Trung Thành)     86    47
Sáng 28/1/2010    Phai                     110   30
Trƣa 28/1/2010      Tăng                             81              33
Chi�?u 28/1/2010     Sạy                              85              30


Tham vấn cấp huyện

 Th�?i gian         Nơi tham vấn             Tổng số ngư�?i tham    Số phụ
                                                    gia          nữ tham
                                                                    gia
 1/2/2010          UBND huyện Mƣ�?ng Lát              44               5
 Sáng 2/2/2010     UBND huyện Quan Hóa               59              10
 Chi�?u 2/2/2010    UBND huyện Mộc Châu               35               5
 Chi�?u 3/2/2010    UBND huyện Mai Châu               36               5
 Sáng 25/6/2010    UBND huyện Quan Hóa              15                4
 Chi�?u 25/6/2010   UBND huyện Mai Châu              21                5
 Sáng 29/6/2010    UBND huyện Tân Lạc               29                5


Tham vấn cấp tỉnh

 Th�?i gian         Nơi tham vấn           Tổng số ngư�?i   Số phụ nữ tham
                                            tham gia            gia
 Sáng 8/3/2010     Tỉnh Thanh Hóa              16                6
 Chi�?u 11/3/2010   Tỉnh Sơn La                 33                8