RP1098 V1 REV 2014թ .-ի Սե պտե մ բ ե ր Հ ր ազ դ ան ի ՋԷ Կ – Շ ի ն ո ւ հ այ ր ի ե ն թ ակ այ ան է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գ ծ ի վ ե ր ակ ան գ ն մ ան ծ ր ագ ի ր , և Հ աղ թ ան ակ , Չ ար ե ն ց ավ ան -3 և Վան աձ ո ր -1 ե ն թ ակ այ ան ն ե ր ի վ ե ր ակ առ ո ւ ց մ ան ծ ր ագ ի ր , Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ք աղ աք ակ ան ո ւ թ յ ան շ ր ջ ան ակ (ՎՔՇ ) Վե ր ջ ն ակ ան Հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ո ւ ն Բո վ ան դ ակ ո ւ թյ ո ւ ն I 1. Հ ամ առ ո տագ ի ր 7 2. Նե ր ած ո ւ թ յ ո ւ ն 8 2.1 Ծր ագ ր ի ն կ ար աագ ր ո ւ թ յ ո ւ ն 8 2.2 Ծր ագ ր ի այ ն բ աղ ադ ր ի չ ն ե ր ի ն կ ար աագ ր ո ւ թ յ ո ւ ն , ո ր ո ն ց հ ամ ար կ ար ո ղ է պահ ան ջ վ ե լ հ ո ղ ի ձ ե ռ ք բ ե ր ո ւ մ և վ ե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ 11 2.3 Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ք աղ աք ակ ան ո ւ թ յ ան պատր աս տմ ան շ ր ջ ան ակ ի ան հ ր աժ ե շ տո ւ թ յ ո ւ ն ը (ՎՔՇ ) 12 2.4 Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ն ախապատր աս տմ ան և ի ր ակ ան աց մ ան ս կ զ բ ո ւ ն ք ն ե ր ը և ն պատակ ն ե ր ը 13 2.5 Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան շ ր ջ ան ակ ը ծ ր ագ ր ի ն ե ր ք ո 14 3. Ի ն ս տի տո ւ ց ի ո ն ալ և ի ր ավ ակ ան դ աշ տ 16 3.1 Ի ն ս տի տո ւ ց ի ո ն ալ դ աշ տ 16 3.2 Օր ե ն ս դ ր ակ ան դ աշ տ 19 3.3 Հ Հ օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թ յ ան և Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի պար տադ ր վ ած վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ք աղ աք ակ ան ո ւ թ յ ան հ ամ ե մ ատո ւ թ յ ո ւ ն 21 3.4 Բաց ե ր ի վ ե ր լ ո ւ ծ ո ւ թ յ ո ւ ն 22 4. Փո խհ ատո ւ ց մ ան տր ամ ադ ր մ ան չ ափան ի շ ն ե ր ը 23 4.1 Փո խհ ատո ւ ց մ ան ի ր ավ ո ւ ն ք 23 4.2 Փո խհ ատո ւ ց մ ան ի ր ավ ո ւ ն ք ի շ ր ջ ան ակ ը 24 4.3 Ակ տի վ ն ե ր ի գ ն ահ ատմ ան մ ե թ ո դ ն ե ր ը 27 5. ՎԳԾ պատր աս տո ւ մ , վ ե ր ան այ ո ւ մ և հ աս տատո ւ մ 29 6. Ի ր ակ ան աց մ ան գ ո ր ծ ը ն թ աց 30 6.1 ՎԳԾ ի ր ակ ան աց մ ան գ ո ր ծ ը ն թ աց ը 30 6.2 Բո ղ ո ք ն ե ր ի դ ի տար կ մ ան և բ ավ ար ար մ ան մ ե խան ի զ մ 34 6.3 Ի ն ս տի տո ւ ց ի ո ն ալ կ ար ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր 35 6.4 Մո ն ի տո ր ի ն գ 35 7. Հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր և տե ղ ե կ ատվ ո ւ թ յ ան հ ր ապար ակ ո ւ մ 37 8. Ծախս ե ր և բ յ ո ւ ջ ե 40 II Հ ապավ ո ւ մ ն ե ր Զ ԱԲ Զ ար գ աց մ ան աս ի ակ ան բ ան կ ՏԱ Տ ե ղ ահ ան վ ած ան ձ ՎԶ ԵԲ Վե ր ակ առ ո ւ ց մ ան և զ ար գ աց մ ան ե վ ր ո պակ ան բ ան կ Է ՄԴ Է լ ե կ տր ակ ան և մ ագ ն ի ս ակ ան դ աշ տե ր ԲՍԱԳ Բն ապահ պան ակ ան և ս ո ց ի ալ ակ ան ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան գ ն ահ ատո ւ մ ԲՍԿԾ Բն ապահ պան ակ ան և ս ո ց ի ալ ակ ան կ առ ավ ար մ ան ծ ր ագ ի ր ԷՀ ԷԾ Է լ ե կ տր ամ ատակ ար ար մ ան հ ո ւ ս ալ ի ո ւ թ յ ան և է ն ե ր գ ախն այ ո ղ ո ւ թ յ ան ծ ր ագ ի ր ԷՀ Ծ ԼՖ Է լ ե կ տր ամ ատակ ար ար մ ան հ ո ւ ս ալ ի ո ւ թ յ ան ծ ր ագ ր ի Լ ր աց ո ւ ց ի չ ֆ ի ն ան ս ավ ո ր ո ւ մ ԲԷ Ց Բար ձ ր ավ ո լ տ է լ ե կ տր ակ ան ց ան ց ե ր ՊՓԲԸ կՎ Կի լ ո վ ո լ տ Կվ ժ Կի լ ո վ ատ-ժ ամ Մվ ժ Մե գ ավ ատ-ժ ամ ԲՆ Բն ապահ պան ո ւ թ յ ան ն ախար ար ո ւ թ յ ո ւ ն ՀԿ Հ աս ար ակ ակ ան կ ազ մ ակ ե ր պո ւ թ յ ո ւ ն ԳԴ Գո ր ծ առ ն ակ ան դ ի ր ե կ տի վ (Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի ) ԳՔ Գո ր ծ առ ն ակ ան ք աղ աք ակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն (Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի ) ԱԿԱ Ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն կ ր ո ղ ան ձ ի ն ք Նյ ո ւ թ ակ ան մ շ ակ ո ւ թ այ ի ն ռ ե ս ո ւ ր ս ն ե ր ՎԷ Է Հ Վե ր ակ ան գ ն վ ո ղ է ն ե ր գ ե տի կ այ ի և է ն ե ր գ ախն այ ո ղ ո ւ թ յ ան հ ի մ ն ադ ր ամ ՎԳԾ Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ծ ր ագ ի ր ՕՇ Օտար մ ան շ ե ր տ ՎՔՇ Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ք աղ աք ակ ան ո ւ թ յ ան շ ր ջ ան ակ ՌԲԳ Ռազ մ ավ ար ակ ան բ ն ապահ պան ակ ան գ ն ահ ատո ւ մ ՊՈԱԿ Պե տակ ան ո չ առ և տր այ ի ն կ ազ մ ակ ե ր պո ւ թ յ ո ւ ն ՄԶ Բ ՄԱԿ -ի զ ար գ աց մ ան ծ ր ագ ի ր ՀԲ Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ԲՀ Հ Բ ն ո ւ թ յ ան հ ամ աշ խար հ այ ի ն հ ի մ ն ադ ր ամ 3 Սահ մ ան ո ւ մ ն ե ր Բան կ ի տե ր մ ի ն աբ ան ո ւ թ յ ամ բ , վ ե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ ն շ ան ակ ո ւ մ է հ ո ղ ի զ բ աղ ե ց ո ւ մ ի ց կ ամ հ ո ղ օ գ տագ ո ր ծ մ ան ս ահ ամ ան ափակ ո ւ մ ի ց առ աջ աց ո ղ բ ո լ ո ր տն տե ս ակ ան և ս ո ց ի ալ ակ ան վ ն աս ն ե ր ը , ի ն չ պե ս ն աև դ ր ան ի ց բ խո ղ փո խհ ատո ւ ց մ ան և մ ե ղ մ աց մ ան մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ը ։ Կախվ ած դ ե պք ի ց , վ ե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ ը կ ար ո ղ է ն ե ր առ ե լ ` (ա) հ ո ղ ի կ ամ հողի վրա գ տն վ ո ղ ‎ կ առ ո ւ յ ց ն ե ր ի ձեռքբ երու մ, ն ե ր առ յ ալ ձ ե ռ ն ար կ ատի ր ակ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան հ ե տ կ ապվ ած կ առ ո ւ յ ց ն ե ր ը , (բ ) ‎ փաս տաց ի վ ե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ և (գ ) տե ղ ահ ան մ ան տն տե ս ակ ան հ ե տև ան ք ն ե ր ի հ աս ց ե ագ ր ո ւ մ տե ղ ահ ան վ ած ան ձ ան ց (Տ Ա) ե կ ամ ո ւ տն ե ր ի և կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ի բ ար ե լ ավ մ ան հ ամ ար (կ ամ առ ն վ ազ ն ն ախկ ի ն մ ակ ար դ ակ ի վ ե ր ակ ան գ ն ո ւ մ )։ Ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն կ ր ո ղ ան ձ ի ն ք (ԱԿԱ)` ան ձ ի ն ք , ո վ ք ե ր տո ւ ժ ո ւ մ ե ն ծ ր ագ ր ի ո ւ ղ ղ ակ ի տն տե ս ակ ան և ս ո ց ի ալ ակ ան ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ի ց , ո ր ը կ ար ո ղ է ար տահ այ տվ ե լ հ ե տև յ ալ կ ե ր պ.  Ակ տի վ ն ե ր ի կ ո ր ո ւ ս տ կ ամ վ ն աս ո ւ մ ,  Պե տակ ան կ ար ի ք ն ե ր ի հ ամ ար հ ո ղ ի օ տար ո ւ մ ,  Պար տադ ր վ ած տե ղ ահ ան ո ւ մ ,  Բաց աս ակ ան ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ձ ե ռ ք բ ե ր վ ած կ ամ ս ե փակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն հ ան դ ի ս աց ո ղ (ժ ամ ան ակ ավ ո ր կ ամ մ շ տակ ան ) ց ան կ աց ած բ ն ակ ե լ ի շ ի ն ո ւ թ յ ան , հ ո ղ ի (ն ե ր առ յ ալ հ ո ղ ի վ ր ա գ տն վ ո ղ շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը , գ յ ո ւ ղ ատն տե ս ակ ան ն շ ան ակ ո ւ թ յ ան հ ո ղ ե ր ը և առ ո տավ այ ր ե ր ը ) կ ամ ց ան կ աց ած այ լ հ ի մ ն ակ ան մ ի ջ ո ց ի ն կ ատմ ամ բ ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ի , ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան ի ր ավ ո ւ ն ք ի կ ամ այ լ տն տե ս ակ ան շ ահ ե ր ի վ ր ա։  Բաց աս ակ ան ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ար տադ ր ակ ան ն շ ան ակ ո ւ թ յ ան ակ տի վ ն ե ր ի հ աս ան ե լ ի ո ւ թ յ ան վ ր ա (ժ ամ ան ակ ավ ո ր կ ամ մ շ տակ ան )։  Բաց աս ակ ան ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ձ ե ռ ն ար կ ատի ր ակ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան , զ բ աղ վ ած ո ւ թ յ ան , աշ խատան ք ի կ ամ բ ն ակ ո ւ թ յ ան վ այ ր ի վ ր ա։ Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ք աղ աք ակ ան ո ւ թ յ ան շ ր ջ ան ակ ը ` վ ե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ ը կ ար գ ավ ո ր ո ղ փաս տաթ ո ւ ղ թ է , ո ր ը պատր աս տվ ո ւ մ է , ե ր բ ծ ր ագ ր ի գ ն ահ ատմ ան փո ւ լ ո ւ մ վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ծ ավ ալ ն ե ր ն ու աշ խար հ ագ ր ակ ան տե ղ ան ք ն ե ր ը հ ս տակ հ այ տն չ ե ն , ք ան ի ո ր ծ ր ագ ի ր ն ո ւ ն ի բ ազ մ աթ ի վ բ աղ ադ ր ի չ ն ե ր կ ամ ծ ր ագ ր ի վ ե ր ջ ն ակ ան ն ախագ ծ ի մ շ ակ ո ւ մ ը (ի ն չ պե ս ո ր այ ս դ ե պք ո ւ մ ) ավ ար տվ ե լ ո ւ է ավ ե լ ի ո ւ շ (շ ի ն ար ար ո ւ թ յ ան փո ւ լ ի աշ խատան ք այ ի ն ն ախագ ծ ե ր )։ Քաղ աք ակ ան ո ւ թ յ ան շ ր ջ ան ակ ը ս ահ մ ան ո ւ մ է ծ ր ագ ր ի ի ր ագ ո ր ծ մ ան ը ն թ աց ք ո ւ մ հ ն ար ավ ո ր վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ան ն պատակ ն ե ր ն ու սկզբ ու նքները, կ ազ մ ակ ե ր պակ ան լ ու ծ ու մները և ֆ ի ն ան ս ավ ո ր մ ան մ ե խան ի զ մ ն ե ր ը ։ Շ ր ջ ան ակ ը ն աև գ ն ահ ատո ւ մ է ‎ ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կրողների և վ ե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ ն ե ր ի հ ավ ան ակ ան թի վ ը , հ ատկ ապե ս ‎ ֆ ի ն ան ս ակ ան մ ի ջ ն ո ր դ ո ւ թյ ո ւ ն ե ն թ ադ ր ո ղ ծ ր ագ ր ե ր ո ւ մ , և գ ն ահ ատո ւ մ հ ն ար ավ ո ր վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ն ախապատր աս տմ ան , ի ր ակ ան աց մ ան և վ ե ր ահ ս կ ո ղ ո ւ թ յ ան ի ն ս տի տո ւ ց ի ո ն ալ կ ար ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը ։ Եր բ ծ ր ագ ր ի ի ր ակ ան աց մ ան ը ն թ աց ք ո ւ մ վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան չ ափե ր ը հ ս տակ ե ց վ ո ւ մ ե ն , ապա մ ի ն չ ծ ր ագ ր ի ‎ֆ ի ն ան ս ավ ո ր մ ան հ աս տատո ւ մ ը ՎԳԾ է պատր աս տվ ո ւ մ (ԳՔ 4.12, պար բ . 29–30)։ 4 Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր ի ծ ր ագ ի ր ը (ՎԳԾ)` վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան փաս տաթ ո ւ ղ թ է , որը պատր աս տվ ո ւ մ է երբ հ ս տակ ե ց վ ո ւ մ է ծ ր ագ ր ի աշ խար հ ագ ր ակ ան դ ի ր ք ը , այ ն է ` հ այ տն ի ե ն է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գ ծ ի մ ան ր ամ աս ն ծ ր ագ ի ծ ը և հ ե ն աս յ ո ւ ն ե ր ի հ ս տակ դ ի ր ք ե ր ը ։ Եթ ե է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գ ծ ի վ ե ր ջ ն ակ ան ծ ր ագ ի ծ ը չ ի բ ավ ար ար ո ւ մ օ ր ե ն ք ո վ ս ահ մ ան վ ած ան վ տան գ ո ւ թ յ ան գ ո տո ւ ն վ ազ ագ ո ւ յ ն պահ ան ջ ն ե ր ի ն , ապա հ ո ղ ի ձ ե ռ ք բ ե ր ո ւ մ ը հ ան գ ե ց ն ո ւ մ է մ ար դ կ ան ց ‎ ֆ ի զ ի կ ակ ան տե ղ ահ ան մ ան և /կ ամ ապաս տան ի կ ո ր ս տի , և /կ ամ ե կ ամ տի աղ բ յ ո ւ ր ի կ ո ր ս տի , և /կ ամ տն տե ս ակ ան ռեսու րսների ան հ աս ան ե լ ի ո ւ թ յ ան կ ամ հ աս ան ե լ ի ո ւ թ յ ան ս ահ մ ան ափակ մ ան ։ ՎԳԾ-ն պատր աս տո ւ մ է մ ար դ կ ան կ ամ ն ր ան ց ե կ ամ ո ւ տն ե ր ի վրա ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան ս կ զ բ ն ապատճ առ հ ան դ ի ս աց ո ղ կողմը։ ՎԳԾ-ն պար ո ւ ն ակ ո ւ մ է մ ան ր ամ աս ն և ի ր ավ ակ ան տե ս ան կ յ ո ւ ն ի ց պար տավ ո ր ո ւ թ յ ո ւ ն հ ան դ ի ս աց ո ղ պահ ան ջ ն ե ր , ո ր ի ն հ ամ աձ այ ն պե տք է կ ատար վ ի մ ար դ կ ան ց տե ղ ահ ան ո ւ մ ը և փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ը մ ի ն չ բ աց աս ակ ան հ ե տև ան ք ն ե ր ու նեցող մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ի ի ր ակ ան աց ո ւ մ ը ։ ՎԳԾ-ն պար ո ւ ն ակ ո ւ մ է ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ը կ ր ո ղ ն ե ր ի մ ար դ ահ ամ ար ի ար դ յ ո ւ ն ք ն ե ր ը , ն ե ր առ յ ալ կ ադ աս տր այ ի ն տե ղ ե կ ատվ ո ւ թ յ ո ւ ն և կ ո ր ո ւ ս տն ե ր ի մ ան ր ամ աս ն ց ո ւ ց ակ ։ Փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ` վ ճ ար ո ւ մ հ ո ղ ի օ տար մ ան կ ամ այ լ ակ տի վ ն ե ր ի , ն ե ր առ յ ալ ‎ հ ի մ ն ակ ան մ ի ջ ո ց ն ե ր ի , մ աս ն ակ ի կ ամ ամ բ ո ղ ջ ակ ան կ ո ր ս տի դ ի մ աց , ո ր ը կ ատար վ ո ւ մ է բ ն աի ր այ ի ն , դ ր ամ ակ ան կ ամ այ լ ակ տի վ ն ե ր ո վ փո խհ ատո ւ ց մ ան ե ղ ան ակ ո վ ։ Հ ո ղ ի ձ ե ռ ք բ ե ր ո ւ մ ` հ ո ղ ի , շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի կ ամ դ ր ա վ ր ա գ տվ ն ո ղ այ լ գու յ քի ն կ ատմ ամ բ ծ ր ագ ր ի ի ր ակ ան աց մ ան ն պատակ ո վ ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ի ձ ե ռ ք բ ե ր ո ւ մ կ ամ օ տար ո ւ մ ։ Գյ ո ւ ղ ատն տե ս ակ ան ն շ ան ակ ո ւ թ յ ան հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ի փո խհ ատո ւ ց մ ան ար ժ ե ք ` հ ավ աս ար ար տադ ր ո ղ ակ ան կ ամ օ գ տագ ո ր ծ մ ան ն ե ր ո ւ ժ ո վ և ծ ր ագ ր ի ց տո ւ ժ ած հ ո ղ ակ տո ր ի մ ո տակ այ ք ո ւ մ գ տն վ ո ղ այ լ հ ո ղ ակ տո ր ի մ ի ն չ և ծ ր ագ ր ի ս կ ի զ բ ը կ ամ տե ղ ահ ան ո ւ մ ը ո ւ ն ե ց ած ար ժ ե ք ն է (ո ր ը ո ր ավ ե լ ի բ ար ձ ր է ) գ ո ւ մ ար ած հ ե տև յ ալ ծ ախս ե ր ը ` հ ո ղ ակ տո ր ի ն ախապատր աս տմ ան , ո ր պե ս զ ի այ ն ո ւ ն ե ն ա ն ո ւ յ ն հ ատկ ան ի շ ն ե ր ը , ի ն չ ո ր ծ ր ագ ր ի ց տո ւ ժ ած հ ո ղ ակ տո ր ը ; պե տակ ան գ ր ան ց մ ան տո ւ ր ք ե ր ն ո ւ վ ճ ար ն ե ր ը ; փո խան ց մ ան հ ե տ կ ապվ ած հ ար կ ե ր ը և այ լ հ ո ղ ակ տո ր ի տր ամ ադ ր մ ան հ ե տ կ ապվ ած վ ճ ար ն ե ր ն ո ւ տո ւ ր ք ե ր ը ։ Տ ն ե ր ի կ ամ այ լ շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի փո խհ ատո ւ ց մ ան ար ժ ե ք ` ծ ր ագ ր ի ց տո ւ ժ ած շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ո ր ակ ի ն հ ավ աս ար կ ամ ավ ե լ ի լ ավ ո ր ակ ի և ն ո ւ յ ն տար ած ք ո ւ մ գ տն վ ո ղ կ առ ո ւ յ ց ն ե ր ի շ ո ւ կ այ ակ ան ար ժ ե ք ը ։ Այ դ ար ժ ե ք ը պե տք է ն ե ր առ ի . ա) շ ի ն ար ար ակ ան ն յ ո ւ թ ե ր ը , բ ) շ ի ն հ ր ապար ակ շ ի ն ան յ ո ւ թ ե ր ի տե ղ ափո խմ ան ծ ախս ե ր ը , գ ) վ ար ձ ո ւ աշ խատո ղ ն ե ր ի և կ ապալ առ ո ւ ն ե ր ի վ ար ձ ատր ո ւ թ յ ո ւ ն ը , դ ) գ ր ան ց մ ան բ ո լ ո ր ծ ախս ե ր ը ։ Վե ր ջ ն աժ ամ կ ե տ` ծ ր ագ ր ի աշ խար հ ագ ր ակ ան ս ահ մ ան ն ե ր ո ւ մ ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ը կ ր ո ղ ն ե ր ի մ ար դ ահ ամ ար ի մ ե կ ն ար կ մ ան ամ ս աթ ի վ ։ Դա այ ն ամ ս աթ ի վ ն է , ո ր ի ց հ ե տո ծ ր ագ ր ի ն պատակ ն ե ր ո վ հ ո ղ ի 5 զ բ աղ ե ց մ ան կ ամ ձ ե ռ ք բ ե ր մ ան դ ի մ աց ոչ մի փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ չի տր ամ ադ ր վ ո ւ մ ։ Խո ց ե լ ի խմ բ ե ր ` մ ար դ ի կ ովքեր չ են կ ար ո ղ հ ամ ակ ե ր պվ ե լ ճ գ ն աժ ամ այ ի ն կ ամ շ ո կ այ ի ն ի ր ավ ի ճ ակ ն ե ր ի ն և պահ պան ե լ ի ր ե ն ց ե կ ամ տի աղ բ յ ո ւ ր ը ։ Գո ր ծ ն ակ ան ո ւ մ այ դ մ ար դ կ ան ց թ վ ի ն ս ո վ ո ր աբ ար դ աս վ ո ւ մ ե ն .  Այ ր ի կ ան այ ք , հ աշ մ ան դ ամ ն ե ր ը , ց ած ր ե կ ամ տո վ տն այ ի ն տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը և ս տվ ե ր այ ի ն ո լ ո ր տո ւ մ գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ո ւ ն ի ր ակ ան աց ն ո ղ ն ե ր ը ։  Եկ ամ ո ւ տ վ աս տակ ո ղ ի ց զ ո ւ ր կ տն այ ի ն տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը ։  Եր ե խան ե ր ի գ լ խավ ո ր ած տն այ ի ն տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը և ան օ թ և ան ե ր ե խան ե ր ը ։ Վե ր ո ն շ յ ալ խմ բ ե ր ը ս ո վ ո ր աբ ար տառ ապո ւ մ ե ն թ ե ր ս ն ո ւ ց ո ւ մ ի ց , ո ւ ն ե ն ց ած ր կ ր թ ակ ան մ ակ ար դ ակ կ ամ ը ն դ հ ան ր ապե ս կ ր թ ո ւ թ յ ո ւ ն չ ո ւ ն ե ն , գ ո ր ծ ազ ո ւ ր կ ե ն և չ ո ւ ն ե ն ե կ ամ տի աղ բ յ ո ւ ր , բ ար ձ ր տար ի ք ի ե ն , հ ան դ ի ս ան ո ւ մ ե ն է թ ն ի կ ակ ան փո ք ր ամ աս ն ո ւ թ յ ո ւ ն և առ կ ա է գ ե ն դ ե ր այ ի ն ան հ ավ աս ար ակ շ ռ ո ւ թ յ ո ւ ն ։ 1. Հ ամ առ ո տագ ի ր Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ք աղ աք ակ ան ո ւ թ յ ան շ ր ջ ան ակ ի (ՎՔՇ ) սու յ ն հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ան ն ախագ ծ ի ն պատակ ը ` Հ ր ազ դ ան – Շ ի ն ո ւ հ այ ր 220 կ Վ է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գծի վ ե ր ակ առ ո ւ ց մ ան և Հ աղ թ ան ակ , Չ ար ե ն ց ավ ան -3 ո ւ Վան աձ ո ր -1 ե ն թ ակ այ ան ն ե ր ի (ԵԿ ) վ ե ր ակ առ ո ւ ց մ ան ժ ամ ան ակ վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան սկզբ ու նքների և կ ազ մ ակ ե ր պակ ան լ ու ծ ու մների պար զ աբ ան ո ւ մ ն է։ Քան ի որ գ ո ր ծ ն ակ ան ո ւ մ կ ատար վ ե լ ո ւ է գ ծ ի փո խար ի ն ո ւ մ ն ո ր ո վ և այ ն պե տք է տե խն ի կ ակ ան պատճ առ ն ե ր ո վ մ ո տ 50 մ ե տր տե ղ ափո խվ ի ո ր և է ո ւ ղ ղ ո ւ թ յ ամ բ , կ առ ո ւ ց վ ե ն ն ե ր կ այ ի ս ծ ր ագ ի ծ ը շ ր ջ ան ց ո ղ ո ր ո շ հ ատվ ած ն ե ր , և Հ աղ թ ան ակ , Չ ար ե ն ց ավ ան -3 և Վան աձ ո ր -1 ե ն թ ակ այ ան ն ե ր ո ւ մ է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գ լ խավ ո ր ակ տի վ ն ե ր ը ե ն թ ակ ա են վ ե ր ակ առ ո ւ ց մ ան ապա պե տք է դ ի տար կ ե լ հ ո ղ ի ձ ե ռ ք բ ե ր մ ան , փո խհ ատո ւ ց մ ան և վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան հ ն ար ավ ո ր խն դ ի ր ն ե ր ը ։ Նե ր կ այ ի ս ՎՔՇ ն պատակ ն է ` ս տե ղ ծ ե լ ՎԳԾ հ ե ն ք ը և ԲԷ Ց -ի ն օ ժ ան դ ակ ե լ պլ ան ավ ո ր ե լ և ի ր ակ ան ց ն ե լ ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի փո խհ ատո ւ ց մ ան ը և վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ը վ ե ր աբ ե ր ո ղ դ ր ո ւ յ թ ն ե ր ը ։ Նե ր կ այ ի ս փաս տաթ ղ թ ի պատր աս տմ ան հ ամ ար է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գ ծ ի ամ բ ո ղ ջ ե ր կ այ ն ք ո վ և ե ն թ ակ այ ան ն ե ր ի տար ած ք ն ե ր ո ւ մ ի ր ակ ան աց վ ե լ է հ ամ ապար փակ ո ւ ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ թ յ ո ւ ն , ն ե ր առ յ ալ ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան հ ն ար ավ ո ր կ ր ո ղ ն ե ր ի և հ ար ց ազ ր ո ւ յ ց ն ե ր շ ահ ագ ր գ ի ռ կողմերի հ ե տ։ ԲԷ Ց -ի ն ե ր կ այ աց ո ւ ց ի չ ն ե ր ի հ ե տ ք ն ն ար կ վ ե լ ե ն այ ն բ ո լ ո ր խն դ ի ր ն ե ր ը , ո ր ո ն ք կ ապվ ած ե ն զ գ այ ո ւ ն տար ած ք ն ե ր ի հ ե տ` գ ծ ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ը ե ն թ ակ ա գ յ ո ւ ղ ե ր ը և գ ծ ի ծ ր ագ ծ ի ո ր ո շ շ ր ջ ան ց ո ւ մ ն ե ր ։ Գծ ի ն ախագ ծ մ ան փո ւ լ ի ճ կ ո ւ ն ո ւ թ յ ո ւ ն ը ո ղ ջ ո ւ ն ե լ ի է , ք ան ի ո ր այ ն թ ո ւ յ լ կ տա առ ավ ե լ ագ ո ւ յ ն ս խո ւ ս ափե լ բ ն ակ ավ այ ր ե ր ի ց և այ լ մ ե ծ ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան ներու ժով գ ո տի ն ե ր ի ց (տե ս ԲՍԱԳ հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ո ւ ն ը )։ 6 Է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գծի վ ե ր ջ ն ակ ան ն ախագ ծ ի պատր աս տմ ան ժ ամ ան ակ հ ար կ ավ ո ր է ան ց կ աց ն ե լ խո ր ք այ ի ն հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր և ս ո ց ի ալ -տն տե ս ակ ան հ ար ց ո ւ մ , ն ե ր առ յ ալ ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան հ ն ար ավ ո ր կրողների մ ար դ ահ ամ ար , հողի կ ադ աս տր այ ի ն տե ղ ե կ ատվ ո ւ թ յ ան հ ավ աք ագ ր ո ւ մ և հ ն ար ավ ո ր կ ո ր ո ւ ս տն ե ր ի ց ո ւ ց ակ ագ ր ո ւ մ ։ Դաշ տայ ի ն ո ւ ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը լ ր աց վ ե լ ե ն ար բ ան յ ակ այ ի ն ն կ ար ն ե ր ի մ ան ր ամ աս ն ո ւ ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ թ յ ամ բ , ի ն չ պե ս ն աև ի ր ավ ակ ան և ի ն ս տի տո ւ ց ի ո ն ալ դ աշ տի տե ղ աց ի ի ր ավ աբ ան ի կ ո ղ մ ի ց կ ատար վ ած վ ե ր լ ո ւ ծ ո ւ թ յ ամ բ ։ Վե ր լ ո ւ ծ ո ւ թ յ ան և ո ւ ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ժ ամ ան ակ շ ե շ տադ ր վ ե լ է ին հողի ձ ե ռ ք բ ե ր մ ան /պե տակ ան կ ար ի ք ն ե ր ի հ ամ ար օ տար մ ան ն ե ր կ այ ի ս պր ակ տի կ ան , գ ն ահ ատմ ան մ ե թ ո դ ո լ ո գ ի ան ե ր ի և գ ո ւ յ ք այ ի ն ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ի խն դ ի ր ն ե ր ը ։ Ծր ագ ր ի ն պատակ ն ե ր ի հ ամ ար ո ւ ս ո ւ մ ն աս ի ր վ ե լ և ադ ապտաց վ ե լ է ր այ լ ո լ ո ր տն ե ր ո ւ մ ն մ ան ատի պ խն դ ի ր ն ե ր ի լ ո ւ ծ մ ան փո ր ձ ը ։ 2. Նե ր ած ո ւ թ յ ո ւ ն 2.1 Ծր ագ ր ի ն կ ար ագ ր ո ւ թ յ ո ւ ն Հ ր ազ դ ան – Շ ի ն ո ւ հ այ ր 220 կՎ է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գծի վ ե ր ակ առ ո ւ ց ո ւ մ : ՀՀ Կառ ավ ար ո ւ թ յ ո ւ ն ը Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի ց (Հ Բ ) օ ժ ան դ ակ ո ւ թ յ ո ւ ն է խն դ ր ե լ Է լ ե կ տր ամ ատակ ար ար մ ան հ ո ւ ս ալ ի ո ւ թ յ ան և է ն ե ր գ ախն այ ո ղ ո ւ թ յ ան ծ ր ագ ր ի (Է Հ Է Ծ) բ ն ապահ պան ակ ան ո ւ ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի հ ամ ար ։ Բաց առ ո ւ թ յ ամ բ է ն ե ր գ ախն այ ո ղ ո ւ թ յ ան բ աղ ադ ր ի չ ի , Է Հ Է Ծ-ը ն պատակ ո ւ ն ի վ ե ր ակ առ ո ւ ց ե լ Հ ր ազ դ ան ի Ձ Է Կ -ի ե ն թ ակ այ ան ի ց (հ յ ո ւ ս ի ս - ար և ե լ ք ) մ ի ն չ և Շ ի ն ո ւ հ այ ր ի ե ն թ ակ այ ան (հ ար ավ ) ձ գ վ ո ղ 230 կ մ ե ր կ ար ո ւ թ յ ամ բ բ ար ձ ր ավ ո լ տ գ ի ծ ը ց ան ց ի հ ո ւ ս ալ ի ո ւ թ յ ո ւ ն ը բ ար ձ ր աց ն ե լ ո ւ և գ ծ ի թ ո ղ ո ւ ն ակ ո ւ թ յ ո ւ ն ը ավ ե լ աց ն ե լ ո ւ հ ամ ար ։ Է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գ ծ ի վ ե ր ակ առ ո ւ ց մ ան բ աղ ադ ր ի չ ը (այ ս ո ւ հ ե տ` ծ ր ագ ի ր ) բ աղ կ աց ած է հ ի ն գ առ ան ձ ի ն հ ատվ ած ն ե ր ի ց ` Նո ր ադ ո ւ զ (45 կ մ ), Լ ի ճ ք (25 կ մ ), Վար դ ե ն ի ս (45 կ մ ), Վայ ք (70 կ մ ) և Վո ր ո տան (40 կ մ ), ո ր ո ն ք ան ց ն ո ւ մ ե ն ե ր կ ր ի կ ե ն տր ո ն ակ ան մ ար զ ե ր ո վ (օ ր ի ն ակ ` Կո տայ ք ի մ ար զ )` հ ատե լ ո վ Վայ ք ք աղ աք ը , և ավ ար տվ ո ւ մ ե ր կ ր ի հ ար ավ ո ւ մ (Սյ ո ւ ն ի ք ի մ ար զ , Գո ր ի ս ք աղ աք ի մ ե ր ձ ակ այ ք ո ւ մ )։ Գծ ի ը ն դ հ ան ո ւ ր ե ր կ ար ո ւ թ յ ո ւ ն ը կ ազ մ ո ւ մ է մոտ 225-230 կմ։ Են թ ակ այ ան ն ե ր ն ո ւ է լ ե կ տր ակ այ ան ն ե ր ը գ տն վ ո ւ մ ե ն Հ ր ազ դ ան ո ւ մ (Հ ր ազ դ ան ի ջ ե ր մ այ ի ն է լ ե կ տր ակ այ ան ), Գավ առ ո ւ մ , Լիճքու մ, Եղ ե գ ն աձ ո ր ո ւ մ , Շ աղ աթ գյ ու ղու մ (Սպան դ ար յ ան հ ի դ ր ո է լ ե կ տր ակ այ ան ) և Շ ի ն ո ւ հ այ ր ո ւ մ ։ Ծր ագ ի ր ը ն ախատե ս ո ւ մ է ն ո ր հ ե ն աս յ ո ւ ն ե ր ի մ ո ն տաժ ո ւ մ , ն ե ր առ յ ալ հ ի մ ք ե ր ը , ի ն չ պե ս ն աև է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան լ ար ե ր ի , մ ե կ ո ւ ս ի չ ն ե ր ի և այ լ առ ան ց ք այ ի ն ե ն թ ակ առ ո ւ ց վ ած ք ն ե ր ի փո խար ի ն ո ւ մ ։ Նո ր գ ի ծ ը հ ի մ ն ակ ան ո ւ մ զ ո ւ գ ահ ե ռ է լ ի ն ե լ ո ւ հ ն ի ն (մ ո տ 50 մ ե տր հ ե ռ ավ ո ր ո ւ թ յ ան վ ր ա)։ Այ ն հ ի մ ն ակ ան ո ւ մ ան ց ն ե լ ո ւ է ն ո ւ յ ն օ տար մ ան շ ե ր տո վ (ՕՇ ) և շ ե ղ վ ե լ ո ւ է բ ն ակ ավ այ ր ե ր ը , մ շ ակ ո ւ թ այ ի ն 7 ն շ ան ակ ո ւ թ յ ան հ ատվ ած ն ե ր ը և դ ժ վ ար ի ն տե ղ ան ք ը շ ր ջ ան ց ե լ ո ւ հ ամ ար ։ Գո ր ծ ո ղ գ ի ծ ը շ ահ ագ ո ր ծ մ ան է հ ան ձ ն վ ե լ 1956թ .-ի ն և հ աս ե լ է ի ր օ գ տակ ար ծ առ այ ո ւ թ յ ան ս ահ մ ան ագ ծ ի ն ։ Վե ր ակ ան գ մ ան ար դ յ ո ւ ն ք ո ւ մ ն ե ր կ այ ի ս 300 մմ տր ամ ագ ծ ո վ է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ ի չ լ ար ե ր ը կ փո խար ի ն վ ե ն ն ո ր 400 մ մ տր ամ ագ ծ ո վ է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ ի չ լ ար ե ր ո վ գծի թ ո ղ ո ւ ն ակ ո ւ թ յ ո ւ ն ը և հ ո ւ ս ալ ի ո ւ թ յ ո ւ ն ը բ ար ե լ ավ ե լ ո ւ հ ամ ար ։ Գծ ի օ տար մ ան շ ե ր տո ւ մ գ տն վ ո ղ հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ը մ աս ն ավ ո ր ե ն կ ամ տե ղ ակ ան հ ամ այ ն ք ն ե ր ի ս ե փակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ն և օ գ տագ ո ր ծ վ ո ւ մ ե ն գ յ ո ւ ղ ատն տե ս ակ ան և այ գ ե գ ո ր ծ ակ ան ն պատակ ն ե ր ո վ , ի ն չ պս ն աև ծ առ այ ո ւ մ ո ր պե ս առ ո տավ այ ր ե ր և կ ե ն դ ան ի ն ե ր ի կ ե ր ի ս տաց մ ան աղ բ յ ո ւ ր ։ Կան ն աև փո ք ր տար ած ք ո վ հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր , ո ր ո ն ք ան տառ այ ի ն հ ո ղ ե ր ե ն ։ Նե ր կ այ ի ս գ ի ծ ն ան ց ն ո ւ մ է մ ե ծ թ վ ո վ գ յ ո ւ ղ ակ ան և ք աղ աք այ ի ն բ ն ակ ավ այ ր ե ր ո վ , ո ր տե ղ օ տար մ ան շ ե ր տը առ ան ց հ ո ղ ի ձ ե ռ ք բ ե ր մ ան հ ն ար ավ ո ր չ ի լ ի ն ի 50 մ ե տր ո վ տե ղ աշ ար ժ ե լ ։ Այ դ ի ս կ պատճ առ ո վ , բ ն ակ ավ այ ր ե ր ի ց և բ ն ակ ի չ ն ե ր ի պար տադ ր վ ած տե ղ ահ ան ո ւ մ ի ց խո ւ ս ափե լ ո ւ հ ամ ար ը ն տր վ ե լ ե ն շ ր ջ ան ց մ ան ո ւ ղ ի ն ե ր ։ Ակ ն կ ալ վ ո ւ մ է , ո ր տե ղ ահ ան վ ած մ ար դ կ ան ց թ ի վ ը ն վ ազ ագ ո ւ յ ն կ լ ի ն ի , ե թ ե բ ո լ ո ր շ ր ջ ան ց ո ւ մ ն ե ր ը կ առ ո ւ ց վ ե ն ` հ ե տև ե լ ո վ ն ախն ակ ան ն ախագ ծ ե ր ի /տե խն ի կ ա-տն տե ս ակ ան ո ւ ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ թ յ ան փո ւ լ ի առ աջ ար կ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ։ Հ աղ թ ան ակ , Չ ար ե ն ց ավ ան -3 և Վան աձ ո ր -1 ե ն թ ակ այ ան ն ե ր ի վ ե ր ակ առ ո ւ ց ո ւ մ Է լ ե կ տր ամ ատակ ար ար մ ան հ ո ւ ս ալ ի ո ւ թ յ ան ծ ր ագ ր ի Լ ր աց ո ւ ց ի չ ֆ ի ն ան ս ավ ո ր ո ւ մ ը (Է Հ Ծ Լ Ֆ ), ո ր ի հ ամ ար դ ի մ ե լ է Հ այ աս տան ի կ առ ավ ար ո ւ թ յ ո ւ ն ը , ո ւ ղ ղ վ ած է է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գ լ խավ ո ր ակ տի վ ն ե ր ի փո խար ի ն մ ան միջ ոց ով բ ար ձ ր աց ն ե լ ո ւ է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան ց ան ց ի հ ո ւ ս ալ ի ո ւ թ յ ո ւ ն ն ո ւ կ ար ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ը ։ Այ դ ն պատակ ի ն հ աս ն ե լ ո ւ հ ամ ար Է Հ Ծ Լ Ֆ -ո ւ մ ը ն դ գ ր կ վ ե լ է Հ աղ թ ան ակ ե ն թ ակ այ ան ի ամ բ ո ղ ջ ակ ան վ ե ր ակ առ ո ւ ց ո ւ մ ը ո ւ ը ն դ լ այ ն ո ւ մ ը , Չ ար ե ն ց ավ ան -3 ե ն թ ակ այ ան ի ամ բ ո ղ ջ ակ ան վ ե ր ակ առ ո ւ ց ո ւ մ ը և Վան աձ ո ր -1 ե ն թ ակ այ ան ի վ ե ր ակ առ ո ւ ց ո ւ մ ը ։ Սո ւ յ ն ծ ր ագ ր ի Բաղ ադ ր ի չ 1-ի աշ խատան ք ն ե ր ի շ ր ջ ան ակ ը հ ե տև յ ալ ն է .  Հ աղ թ ան ակ ե ն թ ակ այ ան ։ Են թ ակ այ ան ը շ ահ ագ ո ր ծ մ ան է հ ան ձ ն վ ե լ 1988թ ., ո ր ի ց հ ե տո չի հ ի մ ն ան ո ր ո գ վ ե լ ։ Պահ ե ս տամ աս ե ր ի բ աց ակ այ ո ւ թ յ ան և բ ե տո ն ե հ ի մ ք ե ր ի ո ւ պո ղ պատյ ա հ ե ն ար ան ն ե ր ի ք այ ք այ մ ան պատճ առ ո վ Հ ի մ ն ակ ան ս ար ք ավ ո ր ո ւ մ ն ե ր ը և օ ժ ան դ ակ կ առ ո ւ յ ց ն ե ր ը ո ւ ն ե ն փո խար ի ն մ ան կ ար ի ք ։ Սար ք ավ ո ր ո ւ մ ն ե ր ի վ ատ վ ի ճ ակ ը կ ավ ե լ աց ն ի ս ար ք ավ ո ր ո ւ մ ն ե ր ի խափան մ ան պատճ առ ո վ ան ջ ատո ւ մ ն ե ր ի հ աճ ախակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն ը ։ Վե ր ակ առ ո ւ ց մ ան աշ խատան ք ն ե ր ն ը ն դ գ ր կ ե լ ո ւ ե ն ՝ (ա) 220կ Վ բ աց բ աշ խի չ հ ր ապար ակ ի ամ բ ո ղ ջ ակ ան փո խար ի ն ո ւ մ ը , (բ ) երկու 220կ Վ գ լ խավ ո ր տր ան ս ֆ ո ր մ ատո ր ն ե ր ի փո խար ի ն ո ւ մ ը , (գ ) 10կ Վ բ աշ խի չ վ ահ ան ակ ի պան ե լ ն ե ր ի և դ ր ան ց հ ե տ կ ապվ ած շ ե ն ք ի փո խար ի ն ո ւ մ ը , 8 (դ ) SCADA հ ամ ակ ար գ ի տե ղ ադ ր ո ւ մ ը և պաշ տպան ի չ ռ ե լ ե ի փո խար ի ն ո ւ մ ը և (ե ) հ ս կ մ ան և բ աշ խմ ան կ ե ն տր ո ն ի ն ո ր շ ե ն ք ի կ առ ո ւ ց ո ւ մ ը ։ ԲԷ Ց -ը ն աև առ աջ ար կ ե լ է կ առ ո ւ ց ե լ ն ո ր 110կ Վ բ աց բ աշ խի չ հ ր ապար ակ ՝ չ ո ր ս օ դ այ ի ն է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գ ծ ե ր ո վ (ՕԷ Գ), Եր և ան ք աղ աք ի ար և մ տյ ան մ աս ե ր ը ս ն ո ւ ց ո ղ Շ ահ ո ւ մ յ ան ե ն թ ակ այ ան ի բ ե ռ ն վ ած ո ւ թ յ ո ւ ն ը ն վ ազ ե ց ն ե լ ո ւ և է լ ե կ տր ամ ակ ար ար մ ան հ ո ւ ս ալ ի ո ւ թ յ ո ւ ն ը բ ար ձ ր աց ն ե լ ո ւ ն պատակ ո վ ։ Այ ս բ ոլ որ աշ խատան ք ն ե ր ը կ ատար վ ե լ ո ւ են ե ն թ ակ այ ան ի ն ե ր կ ա տար ած ք ի ս ահ մ ան ն ե ր ո ւ մ ։ Հ աղ թ ան ակ ի ե ն թ ակ այ ան ը գ տն վ ո ւ մ է մ այ ր աք աղ աք Եր և ան ի ար և մ տյ ան մ աս ո ւ մ ։ Շ ի ն ար ար ո ւ թ յ ան տար ած ք ն ո ւ ն ի հ ար թ մ ակ ե ր ե ս և շ ր ջ ապատվ ած է խաղ ո ղ ի փո ք ր այ գ ի ն ե ր ո վ հ ար ավ ի ց և հ ար ավ -ար և ե լ ք ի ց և փո ք ր ար տադ ր ակ ան ց ե խե ր ո վ ար և մ ո ւ տք ի ց և հ ար ավ -ար և մ ո ւ տք ի ց ։ Խաղ ո ղ ի այ գ ի ն ե ր ը պատկ ան ո ւ մ ե ն հ ար և ան գ յ ո ւ ղ ակ ան հ ամ այ ն ք ն ե ր ի ռ ե զ ի դ ե ն տն ե ր ի ն և մ շ ակ վ ո ւ մ է ն ր ան ց կողմից ան ձ ն ակ ան օ գ տագ ո ր ծ մ ան ն պատակ ն ե ր ո վ ։ Չ կ առ ո ւ ց ապատվ ած հ ո ղ ե ր ը գ տն վ ո ւ մ ե ն ե ն թ ակ այ ան ի ց հ յ ո ւ ս ի ս ։ Ամ ե ն ամ ո տ բ ն ակ ե լ ի գ ո տի ն գ տն վ ո ւ մ է ե ն թ ակ այ ան ի ց մ ո տ 300մ հ ե ռ ավ ո ր ո ւ թ յ ան վ ր ա։  Չ ար ե ն ց ավ ան -3 ե ն թ ակ այ ան ։ Են թ ակ այ ան ը շ ահ ագ ո ր ծ մ ան է հ ան ձ ն վ ե լ 1985թ ., որից հ ե տո չի վ ե ր ակ առ ո ւ ց վ ե լ ։ Սար ք ավ ո ր ո ւ մ ն ե ր ի վ ատ վ ի ճ ակ ը ե ր բ ե մ ն դ ար ձ ե լ է ան տե ղ ի ան ջ ատո ւ մ ն ե ր ի պատճ առ ո չ մ ի այ ն բ աշ խի չ բ աժ ան ո ր դ ն ե ր ի , այ լ և այ լ մ ի աց վ ած ե ն թ ակ այ ան ն ե ր ի հ ամ ար , ո ր ո վ հ ե տև Չ ար ե ն ց ավ ան -3 ե ն թ ակ այ ան ը կ ատար ո ւ մ է բ աշ խի չ կ այ ան ի դ ե ր և ո ւ ն ի ո ւ թ 110կ Վ ՕԷ Գ-ն ե ր ։ Վե ր ակ առ ո ւ ց մ ան աշ խատան ք ն ե ր ն ը ն դ գ ր կ ե լ ո ւ ե ն ՝ (ա) 110կ Վ բ աց բ աշ խի չ հ ր ապար ակ ի ամ բ ո ղ ջ ակ ան փո խար ի ն ո ւ մ ը , (բ ) ե ր կ ո ւ 110կ Վ գ լ խավ ո ր տր ան ս ֆ ո ր մ ատո ր ն ե ր ի (ԳՏ ) փո խար ի ն ո ւ մ ը , (գ ) 10կ Վ բ աշ խի չ վ ահ ան ակ ի պան ե լ ն ե ր ի և դ ր ան ց հ ե տ կ ապվ ած շ ե ն ք ի փո խար ի ն ո ւ մ ը , (դ ) SCADA հ ամ ակ ար գ ի տե ղ ադ ր ո ւ մ ը և պաշ տպան ո ւ թ յ ան ռ ե լ ե ն ե ր ի փո խար ի ն ո ւ մ ը , (ե ) հ ս կ մ ան և բ աշ խմ ան կ ե ն տր ո ն ի ն ո ր շ ե ն ք ի կ առ ո ւ ց ո ւ մ ը ։ Այ ս բ ո լ ո ր աշ խատան ք ն ե ր ը կ ատար վ ե լ ո ւ ե ն ե ն թ ակ այ ան ի ն ե ր կ ա տար ած ք ի ս ահ մ ան ն ե ր ո ւ մ ։ Չ ար ե ն ց ավ ան -3 ե ն թ ակ այ ան ը գ տն վ ո ւ մ է Չ ար ե ն ց ավ ան ք աղ աք ի (Կո տայ ք ի մ ար զ ) հ յ ո ւ ս ի ս -ար և ե լ ք ո ւ մ ՝ Հ այ աս տան ի հ յ ո ւ ս ի ս - ար և մ տյ ան մ աս ո ւ մ ։ Շ ի ն ար ար ո ւ թ յ ան վ այ ր ն ո ւ ն ի հ ար թ մ ակ ե ր ե ս և շ ր ջ ապատվ ած է ց ո ր ե ն ի դ աշ տե ր ո վ հ յ ո ւ ս ի ս ի ց և հ յ ո ւ ս ի ս - ար և ե լ ք ի ց և ազ ն վ ամ ո ր ո ւ դ աշ տե ր ո վ հ ար ավ -ար և ե լ ք ի ց ։ Սր ան ք մ աս ն ավ ո ր հ ո ղ ե ր ե ն ։ Հ յ ո ւ ս ի ս -ար և մ ո ւ տք ո ւ մ մ ար գ ագ ե տի ն ն ե ր ե ն , ի ս կ ե ն թ ակ այ ան ի ար և մ ո ւ տք ո ւ մ , հ ար ավ -ար և մ ո ւ տք ո ւ մ և հ ար ավ ո ւ մ խն ձ ո ր ի , ծ ի ր ան ի և կ ե ռ աս ի ծ առ ե ր և լ ո բ ո ւ դ աշ տե ր ե ն , ո ր ի հ ան դ ի ս ան ո ւ մ ե ն պե տակ ան հ ո ղ ե ր ։ Հ ո ղ օ գ տագ ո ր ծ ո ւ մ ը գ ր ան ց վ ած չ է ։ Ամ բ ո ղ ջ բ ե ր ք ը աճ ե ց վ ո ւ մ է հ ար և ան հ ամ այ ն ք ն ե ր ի ռ ե զ ի դ ե ն տն ե ր ի կ ո ղ մ ի ց ան ձ ն ակ ան օ գ տագ ո ր ծ մ ան ն պատակ ն ե ր ո վ ։ Ամ ե ն ամ ո տ բ ն ակ ե լ ի գ ո տի ն գ տն վ ո ւ մ է մ ո տ 1կ մ հ ե ռ ավ ո ր ո ւ թ յ ան վ ր ա։  Վան աձ ո ր -1 ե ն թ ակ այ ան ։ Են թ ակ այ ան ը շ ահ ագ ո ր ծ մ ան էր հ ան ձ ն վ ե լ 1933թ . և մ աս ն ակ ի վ ե ր ակ առ ո ւ ց վ ե լ է 1960-ակ ան թ վ ակ ան ն ե ր ի ն ։ Են թ ակ այ ան ի 110կ Վ հ ատվ ած ի մ ո տ կ ե ս ն , այ դ 9 թ վ ո ւ մ մ ե կ է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գ ծ ի բ ջ ի ջ ը , ե ր կ ո ւ գ լ խավ ո ր ավ տո տր ան ս ֆ ո ր մ ատո ր այ ի ն բ ջ իջ ները և գ լ խավ ո ր հ աղ ո ր դ աձ ո ղ ե ր ը վ ե ր ակ առ ո ւ ց վ ե լ է ին 2008-2010թ թ . KfW-ի ֆ ի ն ան ս ավ ո ր ած ծ ր ագ ր ի շ ր ջ ան ակ ո ւ մ ։ Այ ն ո ւ ամ ե ն այ ն ի վ , ե ն թ ակ այ ան ի մ ն աց ած հ ատվ ած ն ե ր ն ո ւ ն ե ն հ ի մ ն ան ո ր ո գ մ ան կ ար ի ք ։ Վե ր ակ առ ո ւ ց մ ան աշ խատան ք ն ե ր ն ը ն դ գ ր կ ե լ ո ւ ե ն ՝ (ա) մ ն աց ած 110կ Վ բ ջ ի ջ ն ե ր ը և գ լ խավ ո ր հ աղ ո ր դ աձ ո ղ ե ր ը , (բ ) ե ր կ ո ւ գ լ խավ ո ր տր ան ս ֆ ո ր մ ատո ր այ ի ն բ ջ ի ջ ն ե ր ը և (գ ) 6կ Վ և 10կ Վ հ ատվ ած ն ե ր ը ՝ դ ր ան ց հ ե տ կ ապվ ած SCADA հ ամ ակ ար գ ո վ ո ւ պաշ տպան ի չ ռել եներով։ Այ ս բ ոլ որ աշ խատան ք ն ե ր ը կ ատար վ ե լ ո ւ ե ն ե ն թ ակ այ ան ի ն ե ր կ ա տար ած ք ի ս ահ մ ան ն ե ր ո ւ մ ։ Վան աձ ո ր -1 ե ն թ ակ այ ան ը գ տն վ ո ւ մ է Վան աձ ո ր ք աղ աք ո ւ մ (Լ ո ռ ո ւ մ ար զ )՝ Հ այ աս տան ի հ յ ո ւ ս ի ս -ար և մ ո ւ տք ո ւ մ ։ Շ ի ն ար ար ո ւ թ յ ան վ այ ր ն ո ւ ն ի հ ամ ար յ ա հ ար թ մ ակ ե ր ե ս և ար և ե լ ք ի ց , հ ար ավ ի ց և հ ար ավ -ար և մ ո ւ տք ի ց շ ր ջ ապատվ ած է ք ի մ ի ակ ան կ ո մ բ ի ն ատո վ ։ Են թ ակ այ ան ի ց հյ ու սիս և հ յ ո ւ ս ի ս -ար և ե լ ք ՝ հ ար ակ ի ց ճ ան ապար հ ի մ յ ո ւ ս կ ո ղ մ ո ւ մ , կ ա ք ար շ այ ի ն ե ն թ ակ այ ան և լ ց ակ այ ան ։ Ամ ե ն ամ ո տ բ ն ակ ե լ ի տո ւ ն ը 150մ հ ե ռ ավ ո ր ո ւ թ յ ան վրաէ ։ 2.2 Ծր ագ ր ի այ ն բ աղ ադ ր ի չ ն ե ր ի ն կ ար ագ ր ո ւ թ յ ո ւ ն , ո ր ո ն ց հ ամ ար հ ն ար ավ ո ր է կ ատար վ ի հ ո ղ ի ձ ե ռ ք բ ե ր ո ւ մ և վ ե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ Քան ի ո ր ն ո ր գ ի ծ ը ամ բ ո ղ ջ ո ւ թ յ ամ բ չ ի գ տն վ ե լ ո ւ հ ի ն օ տար մ ան շ ե ր տի ս ահ մ ան ն ե ր ո ւ մ , ապա հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ի և հ ո ղ օ գ տագ ո ր ծ մ ան վ ր ա մ շ տակ ան ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան դ ե պք ո ւ մ առ աջ ան ալ ո ւ է հ ո ղ ի ձ ե ռ ք բ ե ր մ ան ան հ ր աժ ե շ տո ւ թ յ ո ւ ն (հ աշ վ ի առ ն ե լ ո վ բ ար ձ ր ո ւ թ յ ան ս ահ մ ան ափակ ո ւ մ ն ե ր ը )։ Եթ ե տն ե ր ը հ այ տն վ ե ն գծի օ տար մ ան շ ե ր տո ւ մ և ան վ տան գ հ ե ռ ավ ո ր ո ւ թ յ ան ն վ ազ ագ ո ւ յ ն պահ ան ջ ն ե ր ը չ բ ավ ար ար վ ե ն , ապա կ առ աջ ան ա վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ան հ ր աժ ե շ տո ւ թ յ ո ւ ն ։ Հ ո ղ ի ձ ե ռ ք բ ե ր ո ւ մ ն ան հ ր աժ ե շ տ կ լ ի ն ի .  հ ե ն աս յ ո ւ ն ե ր ի հ ի մ ք ի կ առ ո ւ ց մ ան հ ամ ար ,  տե ղ ահ ան վ ո ղ ն ե ր ի ն ն ո ր հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր տր ամ ադ ր ե լ ո ւ հ ամ ար ։ Տ ե ղ ահ ան ո ւ մ կ պահ ան ջ վ ի .  Այ ն տն այ ի ն տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի հ ամ ար , ո ր ո ն ք գ տվ ն ո ւ մ ե ն վ ե ր ջ ն ակ ան ծ ր ագ ծ ի մ ի ջ ան ց ք ի ս ահ մ ան ն ե ր ո ւ մ և ո ր ո ն ց հ ամ ար հ ն ար ավ ո ր չէ պահ պան ե լ ան վ տան գ հ ե ռ ավ ո ր ո ւ թ յ ո ւ ն ը /է լ ե կ տր ամ ագ ն ի ս ակ ան դ աշ տի ան վ տան գ ո ւ թ յ ան կ ան ո ն ն ե ր ը : Փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ կ պահ ան ջ վ ի .  Հ ո ղ աչ ափմ ան աշ խատան ք ն ե ր ի դ ե պք ո ւ մ բ ե ր ք ի ն /ծ առ ե ր ի ն հ աս ց վ ած վ ն աս ի դ ե պք ո ւ մ ։  Շ ի ն հ ր ապար ակ ի հ աս ան ե լ ի ո ւ թ յ ո ւ ն ն ապահ ո վ ո ղ ճ ան ապար հ ն ե ր ի կ առ ո ւ ց մ ան ժ ամ ան ակ բ ե ր ք ը /հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ը վ ն աս ե լ ո ւ դ ե պք ո ւ մ ։ 10  Հ ե ն աս յ ո ւ ն ե ր ի մ ո ն տաժ մ ան ն ախապատր աս տմ ան և է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան լ ար ե ր ի մ ո ն տաժ մ ան ժ ամ ան ակ բ ե ր ք ի վ ն աս մ ան դ ե պք ո ւ մ ։  Հ ո ղ ե ր ի հ ամ ար , ո ր ո ն ք ան հ ր աժ ե շ տ կ լ ի ն ե ն Ժամ ան ակ ավ ո ր մ ո տե ց մ ան ճ ան ապար հ ն ե ր ի հ ամ ար Ան վ տան գ ո ւ թ յ ան գ ո տո ւ մ հ ն ար ավ ո ր կլ ինի ի ր ակ ան աց ն ե լ գ յ ո ւ ղ ատն տե ս ակ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ո ւ ն և կ ե ն դ ան ի ն ե ր ի ար ած ո ւ մ , բ աց առ ո ւ թ յ ամ բ հ ո ո ղ ակ տո ր ն ե ր ի այ ն հ ատվ ած ն ե ր ի , ո ր ո ն ց վ ր ա կ առ ո ւ ց վ ե լ ո ւ ե ն հ ե ն աս յ ո ւ ն ե ր ի հ ի մ ք ե ր ը ։ Բաց աս ակ ան ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան մ աս ի ն լ ր աց ո ւ ց ի չ տե ղ ե կ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր կ ար ո ղ ե ք ս տան ալ ԲՍԱԳ-ի Հ ավ ե լ վ ած 9.3-ի ց ։ Հ աղ թ ան ակ ե ն թ ակ այ ան ի վ ե ր ակ առ ո ւ ց ո ւ մ և ը ն դ ար ձ ակ ո ւ մ ։ Են թ ակ այ ան ի մ ո ւ տք ի մ ո տո վ ան ց ն ո ղ պե տակ ան ճ ան ապար հ ը օ գ տագ ո ր ծ վ ե լ ո ւ է հ յ ո ւ ս ի ս ի ց տե ղ ան ք ի ն մ ո տե ն ալ ո ւ հ ամ ար ։ Մե ր ձ ատար ճ ան ապար հ ն ե ր ի օ գ տագ ո ր ծ ո ւ մ ը չի ս ահ մ ան ափակ ի գ յ ո ւ ղ ատն տե ս ակ ան հողերի հ աս ան ե լ ի ո ւ թ յ ո ւ ն ը ։ Բո լ ո ր շ ի ն ար ար ակ ան մ ե ք ե ն ան ե ր ն ո ւ ս ար ք ավ ո ր ո ւ մ ն ե ր ը կ այ ան վ ե լ ո ւ ե ն ց ան կ ապատվ ած գ ո տո ւ ն ե ր ս ո ւ մ ։ Ծր ագ ր ի ի ր ակ ան աց ո ւ մ ը ո ր և է ժ ամ ան ակ ավ ո ր կ ամ մ շ տակ ան ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն չ ի ո ւ ն ե ն ա հ ար և ան փո ք ր գ ո ր ծ ար ան ն ե ր ի /ար հ ե ս տան ո ց ն ե ր ի վ ր ա։ Չ ար ե ն ց ավ ան -3 ե ն թ ակ այ ան ի վ ե ր ակ առ ո ւ ց ո ւ մ ։ Են թ ակ այ ան ի մ ո ւ տք ի մ ո տո վ ան ց ն ո ղ պե տակ ան ճ ան ապար հ ը բ ար ձ ր ո ր ակ է և օ գ տագ ո ր ծ վ ե լ ո ւ է շ ի ն ար ար ակ ան աշ խատան ք ն ե ր ի ը ն թ աց ք ո ւ մ հ յ ո ւ ս ի ս -ար և ե լ ք ի ց տե ղ ան ք ի ն մ ո տե ն ալ ո ւ հ ամ ար ։ Բաց ի այ դ , ե ն թ ակ այ ան ի տար ած ք ը շ ատ մ ե ծ է և կ ար ո ղ է ամ բ ո ղ ջ ո ւ թ յ ամ բ տե ղ ավ ո ր ե լ շ ի ն ան յ ո ւ թ ե ր ի , մ ե ք ե ն ան ե ր ի և ս ար ք ավ ո ր ո ւ մ ն ե ր ի պահ ե ս տն ե ր ը ։ Ծր ագ ր ի ի ր ակ ան աց ո ւ մ ը ո ր և է ժ ամ ան ակ ավ ո ր կ ամ մ շ տակ ան ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն հ ար և ան հ ո ղ ատե ր ե ր ի հ ամ ար չ ի ո ւ ն ե ն ա։ Վան աձ ո ր -1 ե ն թ ակ այ ան ի վ ե ր ակ առ ո ւ ց ո ւ մ ։ Են թ ակ այ ան ի մ ո ւ տք ի մ ո տո վ ան ց ն ո ղ պե տակ ան ճ ան ապար հ ը օ գ տագ ո ր ծ վ ե լ ո ւ է շ ի ն ար ար ակ ան աշ խատան ք ն ե ր ի ը ն թ աց ք ո ւ մ հյ ու սիսից տե ղ ան ք ի ն մ ո տե ն ալ ո ւ հ ամ ար ։ Հ ի մ ն ան ո ր ո գ մ ան աշ խատան ք ն ե ր ի ը ն թ աց ք ո ւ մ շ ի ն ար ար ակ ան մ ե ք ե ն ան ե ր ը մ աս ն ավ ո ր հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր չ ե ն հ ատի ։ Բո լ ո ր շ ի ն ար ար ակ ան մ ե ք ե ն ան ե ր ն ո ւ ս ար ք ավ ո ր ո ւ մ ն ե ր ը կ այ ան վ ե լ ո ւ ե ն ց ան կ ապատվ ած գ ո տո ւ ն ե ր ս ո ւ մ ։ Ծր ագ ր ի ի ր ակ ան աց ո ւ մ ը որևէ ժ ամ ան ակ ավ ո ր կ ամ մ շ տակ ան ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն հ ար և ան ո ւ թ յ ամ բ գ տն վ ո ղ ք ի մ ի ակ ան կ ո մ բ ի ն ատի վ ր ա չ ի ո ւ ն ե ն ա։ Եթ ե ո ր և է պատճ առ ո վ ան հ ր աժ ե շ տ լ ի ն ի ե ր ե ք ե ն թ ակ այ ան ն ե ր ի ց ո ր և է մ ե կ ի ն մ ո տե ն ալ ո ւ կ ամ ս ար ք ավ ո ր ո ւ մ ն ե ր ը պահ ե լ ո ւ ն պատակ ո վ օ գ տագ ո ր ծ ե լ մ աս ն ավ ո ր հ ո ղ ե ր ը , ապա ԲԷ Ց -ը կ մ շ ակ ի տե ղ ան ք ի ն հ ար մ ար ե ց վ ած , կ ր ճ ատ Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր ի ծ ր ագ ի ր , ո ր ը կ հ ամ ապատաս խան ի ս ո ւ յ ն ՎՔՇ դ ր ո ւ յ թ ն ե ր ի ն , և ն ախք ան շ ի ն ար ար ո ւ թ յ ո ւ ն ը ս կ ս ե լ ը Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի ն կ ն ե ր կ այ աց ն ի 11 ՎԳԾ ի ր ակ ան աց մ ան վ ե ր աբ ե ր յ ալ հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ո ւ ն ։ Սա ծ այ ր ահ ե ղ դ ե պք է , և վ ե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ ն ե ր չ ե ն ն ախատե ս վ ո ւ մ ։ 2.3 Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ք աղ աք ակ ան ո ւ թ յ ան պատր աս տմ ան շ ր ջ ան ակ ի ան հ ր աժ ե շ տո ւ թ յ ո ւ ն ը (ՎՔՇ ) Ծր ագ ր ի այ ս փո ւ լ ո ւ մ հ ն ար ավ ո ր չ է մ շ ակ ե լ Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր ի ծ ր ագ ի ր (ՎԳԾ), ք ան ի որ է լ ե կ տր ամ ատակ ար ար մ ան գ ծ ի ծ ր ագ ծ ի վ ե ր ջ ն ակ ան ն ախագ ի ծ ը դ ե ռ պատր աս տ չ է ։ Հ ե ն աս յ ո ւ ն ե ր ի դ ի ր ք ե ր ը կ ամ ր ագ ր վ ե ն հ ո ղ աչ ափմ ան աշ խատան ք ն ե ր ի ժ ամ ան ակ , ո ր ո ն ք կ ապալ առ ո ւ ն պե տք է ի ր ակ ան աց ն ի շ ի ն ար ար ակ ան աշ խատան ք ն ե ր ի ց առ աջ ։ Բաց ի այ դ , ե ն թ ակ այ ան ն ե ր ի հ ի մ ն ան ո ր ո գ մ ան հ ե տև ան ք ո վ վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ան հ ր աժ ե շ տո ւ թ յ ան ծ ագ ո ւ մ չ ի ն ախատե ս վ ո ւ մ ։ Սո ւ յ ն ՎՔՇ -ն կ ազ մ վ ե լ է օ ժ ան դ ակ ե լ ո ւ ծ ր ագ ի ր ն ի ր ագ ո ր ծ ո ղ ի ն ՎԳԾ մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ի ի ր ակ ան աց մ ան ը ն ախապատր աս տվ ե լ ո ւ հ ամ ար ։ Սո ւ յ ն փաս տաթ ղ թ ի ն պատակ ն է ` պար զ աբ ան ե լ ծ ր ագ ր ի շ ր ջ ան ակ ո ւ մ պատր աս տվ ո ղ ե ն թ ած ր ագ ր ե ր ի ն կ ատմ ամ բ կ ի ր առ վ ո ղ վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան սկզբ ու նքները, կ ազ մ ակ ե ր պակ ան լ ո ւ ծ ո ւ մ ն ե ր ը և ն ախագ ծ մ ան չ ափան ի շ ն ե ր ը ։ ՎՔՇ -ն պար ո ւ ն ակ ո ւ մ է տե ղ ե կ ատվ ո ւ թ յ ո ւ ն , որը հ ե տագ այ ո ւ մ օ գ տագ ո ր ծ վ ե լ ո ւ է ՎԳԾ հ ամ ար ։ ՎԳԾ-ն կ ամ Հ ակ ի ր ճ ՎԳԾ-ն (ը ս տ ան հ ր աժ ե շ տո ւ թ յ ան ) հ ե տագ այ ո ւ մ պե տք է լ ր աց վ ե ն մ ան ր ակ ր կ ի տ հ ար ց մ ան ար դ յ ո ւ ն ք ն ե ր ո վ , ն ե ր առ յ ալ կ ադ աս տր այ ի ն տե ղ ե կ ատվ ո ւ թ յ ո ւ ն , կ ո ր ո ւ ս տն ե ր ի ց ո ւ ց ակ և ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի ակ տի վ ն ե ր գ ր ավ ո ւ մ և խո ր հ ր դ ակ ց ո ւ թ յ ո ւ ն ։ Առ կ ա է է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գ ծ ե ր ի 5 հ ատվ ած ն ե ր ի և /կ ամ ե ն թ ակ այ ան ն ե ր ի հ ամ ար ՎԳԾ պատր աս տե լ ո ւ հ ավ ան ակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն ։ 2.4 Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ն ախապատր աս տմ ան և ի ր ակ ան աց մ ան ս կ զ բ ո ւ ն ք ն ե ր ը և ն պատակ ն ե ր ը Հ ամ աձ այ ն ԳՔ 4.12-ի ` «հ ն ար ավ ո ր ո ւ թ յ ան դ ե պք ո ւ մ պե տք է խո ւ ս ափե լ պար տադ ր վ ած տե ղ ահ ան ո ւ մ ի ց կ ամ այ ն պե տք է հ աս ց ն ե լ ն վ ազ ագ ո ւ յ ն ի ` դ ի տար կ ե լ ո վ ծ ր ագ ր ի այ լ ը ն տր ան ք այ ի ն ն ախագ ծ մ ան բ ոլ որ կ ե ն ս ո ւ ն ակ տար բ ե ր ակ ն ե ր ը » ֆ‎ (պար ագ ր ա‎ 2ա)։ Քաղ աք ակ ան ո ւ թ յ ան այ ս հ ի մ ն ար ար ն պատակ ն ար տահ այ տո ւ մ է այ ն հ ամ ո զ մ ո ւ ն ք ը , ո ր վ ե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ ը կ ար ո ղ է չ ափազ ան ց վ ն աս ակ ար լ ի ն ե լ մ ար դ կ ան ց և հ ամ այ ն ք ն ե ր ի հ ամ ար ։ Ը ն տր վ ե լ է ծ ր ագ ր ի 3-ր դ տար բ ե ր ակ ը (բ ն ակ ե ց վ ած տար ած ք ն ե ր ի շ ր ջ ան ց ո ւ մ / առ ն վ ազ ն ե ր ե ք վ այ ր ե ր ո ւ մ հ ի ն օ տար մ ան շ ե ր տի օ գ տագ ո ր ծ ո ւ մ ) վ ե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ ի ց խո ւ ս ափե լ ո ւ հ ամ ար ։ Չ ափազ ան ց կ ար և ո ր է հ ե տև ե լ վ ե ր ո ն շ յ ալ ս կ զ բ ո ւ ն ք ի ն վ ե ր ջ ն ակ ան ն ախագ ծ ի պատր աս տմ ան և շ ի ն ար ար ո ւ թ յ ան ժ ամ ան ակ ։ Ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան գ ն ահ ատո ւ մ ը (ԲՍԱԳ/ԲՍԿԾ) և ս ո ւ յ ն ՎՔՇ -ո ւ մ ն ե ր կ այ աց վ ած առ աջ ար կ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը կ ատար վ ած ե ն ծ ր ագ ր ի այ ս տար բ ե ր ակ ի հ ամ ար ։ Եր բ վ ե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ ն ան խո ւ ս ափե լ ի է , պե տք է պատր աս տե լ Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր ի ծ ր ագ ի ր (ՎԳԾ)` հ աս ց ե ագ ր ե լ ո ւ հ ո ղ ի ձ ե ռ ք բ ե ր մ ան , փո խհ ատո ւ ց մ ան (օ ր ի ն ակ ` բ ե ր ք ի վ ն աս ո ւ մ ) և վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան խն դ ի ր ն ե ր ը ` օ ժ ան դ ակ ե լ ո վ ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի ն պահ պան ե լ կ ամ բ ար ձ ր աց ն ե լ իրենց կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ը մ ի ն չ և ծ ր ագ ր ի ս կ ի զ բ ն ո ւ ն ե ց ած մ ակ ար դ ակ ի ։ Սա 12 կ ար և ո ր վ ո ւ մ է , ք ան ի ո ր ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ո չ մ ի ան ձ ի բ ար ե կ ե ց ո ւ թ յ ան մ ակ ար դ ակ ը ծ ր ագ ր ի հ ե տև ան ք ո վ չ պե տք է ն վ ազ ի ։ Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի հ ե տ խո ր հ ր դ ակ ց ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը , վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ը վ ե ր աբ ե ր ո ղ տե ղ ե կ ատվ ո ւ թ յ ան հ ան ր ամ ատչ ե լ ի ո ւ թ յ ո ւ ն ը չ ե ն ս ահ մ ան ափակ վ ի պե տակ ան գ ե ր ակ ա շ ահ ի ս կ զ բ ո ւ ն ք ո վ հ ո ղ ի ձ ե ռ ք բ ե ր մ ան մ աս ի ն Կառ ավ ար ո ւ թ յ ան ո ր ո շ մ ան ընդու նու մով։ Փո խհ ատո ւ ց մ ան և վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ծ ր ագ ի ր ը կ հ ր ապար ակ վ ի հ այ ե ր ե ն լ ե զ վ ո վ ։ Ժամ ան ակ ի ն ի ր ակ ան աց վ ած ծ ան ո ւ ց ո ւ մ ը , պլ ան ավ ո ր վ ո ղ վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան խն դ ի ր ն ե ր ի ժ ամ ան ակ ի ն հ ր ապար ակ ո ւ մ ը և առ կ ա տար բ ե ր ակ ն ե ր ի միջ և ը ն տր ո ւ թ յ ո ւ ն ը մ ար դ կ այ ի ն ար ժ ան ապատվ ո ւ թ յ ան խն դ ի ր ն ե ր ե ն , ո ր ո ն ք ծ ր ագ ի ր ը չ պե տք է ն ս ե մ աց ն ի ։ Գյ ո ւ ղ ակ ան վ այ ր ե ր ի բ ն ակ ի չ ն ե ր ը , հ ատկ ապե ս աղ ք ատն ե ր ը , հ աճ ախ չ ու նեն հողի և բ ն ակ ե լ ի տար ած ք ն ե ր ի ն կ ատմ ամ բ իրենց ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ը հ աս տատո ղ փաս տաթ ղ թ ե ր , ք ան ի ո ր ն ր ան ք հ աճ ախ բ ավ ար ար վ ո ւ մ ե ն ավ ան դ ակ ան օ գ տագ ո ր ծ մ ան ի ր ավ ո ւ ն ք ո վ կ ամ ե ր բ ե ք չ ե ն դ ի տար կ ե լ ս ե փակ ան աշ ն ո ր հ մ ան հ ն ար ավ ո ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը ։ ԳՔ 4.12-ը ն ր ան ց հ ավ աս ար ե ց ն ո ւ մ է հ ո ղ ի ն կ ատմ ամ բ օ ր ե ն ք ո վ գ ր ան ց վ ած ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ու նեցողներին։ Հողի ն կ ատմ ամ բ գ ր ան ց վ ած ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր կ ամ այ լ հ ի մ ն ավ ո ր ո ղ փաս տաթ ղ թ ե ր չ ո ւ ն ե ց ո ղ (ո չ օ ր ի ն ակ ան հիմքերով հողի վրա բ ն ակ վ ո ղ ն ե ր ը կ ամ այ ն օ գ տագ ո ր ծ ո ղ ն ե ր ը ) ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ը կ ր ո ղ ք աղ աք աց ի ն ե ր ը հողի դ ի մ աց կ ս տան ան դ ր ամ ակ ան փս խհ ատո ւ ց ո ւ մ և ծ ր ագ ր ի ի ր ակ ան աց ո ւ մ ի ց ն ր ան ց պատճ առ վ ած վ ն աս ն ե ր ն ամ բ ո ղ ջ ո ւ թ յ ամ բ կ փո խհ ատո ւ ց վ ե ն ։ Տ ն ե ր ի կ ո ր ս տի դ ե պք ո ւ մ (օ ր ի ն ակ ` ո չ օ ր ի ն ակ ան հիմքերով ազ ատ հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ի վ ր ա բ ն ակ վ ո ղ ն ե ր ը ) ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ը կ ս տան ան վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ամ բ ո ղ ջ ակ ան փաթ ե թ , ք ան ի ո ր կ ամ ր ագ ր վ ի ն ր ան ց խո ց ե լ ո ւ թ յ ո ւ ն ը ։ Խո ց ե լ ի խմ բ ե ր ը և ծ ր ագ ր ի ց մ ե ծ ապե ս տո ւ ժ ո ղ ան ձ ի ն ք կ ս տան ան հ ատո ւ կ օ ժ ան դ ակ ո ւ թ յ ո ւ ն ։ Բն ակ ի չ ն ե ր ի մ ար դ ահ ամ ար ը և ակ տի վ ն ե ր ի գ ն ահ ատմ ան մ ե թ ո դ ն ե ր ը կ ար ո ղ են ե ր կ ակ ի մ ե կ ն աբ ան ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի տե ղ ի ք տալ կ ամ պար ո ւ ն ակ ե լ ս խալ ն ե ր , հ ո ղ ի ս ե փակ ան ատե ր ե ր ը կ ար ո ղ է չ հ աս կ ան ան ի ր ավ ակ ան ը ն թ աց ակ ար գ ե ր ը և չ ը ն կ ալ ե ն պե տակ ան գ ե ր ակ ա շ ահ ի սկզբ ու նքը և այ լ ն ։ Հ ն ար ավ ո ր հ ակ ամ առ տո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի և բ ո ղ ո ք ն ե ր ի պատճ առ ն ե ր ը բ ազ մ աթ ի վ ե ն ։ Ան մ ի ջ ապե ս դ ատար ան դ ի մ ե լ ո ւ փո խար ե ն , պե տք է ս ահ մ ան ե լ բ ո ղ ո ք ն ե ր ի դ ի տար կ մ ան և բ ավ ար ար մ ան մ ե խան ի զ մ ն ե ր , ո ր ո ն ք կ օ գ ն ե ն ար ագ կ ար գ ավ ո ր ե լ վ ի ճ ալ ի հ ար ց ե ր ը և այ ս պի ս ո վ ս տե ղ ծ ե լ հ ն ար ավ ո ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան այ ն կ ր ո ղ ն ե ր ի հ ամ ար , ո ր ո ն ք չ ո ւ ն ե ն դ ատար ան ն ե ր ի հ ե տ առ ն չ վ ե լ ո ւ փո ր ձ կ ամ դ ատակ ան հ ամ ակ ար գ ի ն չ ե ն վ ս տահ ո ւ մ ։ Այ ս ամ ե ն ը հ աշ վ ի առ ն ե լ ո վ ` կ ս ահ մ ան վ ե ն բ ո ղ ո ք ն ե ր ի դ ի տար կ մ ան և բ ավ ար ար մ ան հ ամ ապատաս խան մ ե խան ի զ մ ն ե ր , ո ր ո ն ք մ ատչ ե լ ի կլ ինեն ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կրողների հ ամ ար ։ Բո ղ ո ք ն ե ր ի դ ի տար կ մ ան և բ ավ ար ար մ ան ո ւ ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ թ յ ո ւ ն ը մ ե կ փաս տաթ ղ թ ո ւ մ կ ամ փո փի վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան դ ր ո ւ յ թ ն ե ր ը ։ 2.5 Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան շ ր ջ ան ակ ը ծ ր ագ ր ի ն ե ր ք ո 13 Է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գ ծ ր ի կ առ ո ւ ց մ ան ն պատակ ո վ պար տադ ր վ ած վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան տե ս ան կ յ ո ւ ն ի ց դ ի տար կ վ ե լ ե ն ծ ր ագ ր ի չ ո ր ս տար բ ե ր ակ ն ե ր ։ Հ ո ղ ի ձ ե ռ ք բ ե ր ո ւ մ ը հ ե ն աս յ ո ւ ն ե ր ի կ առ ո ւ ց մ ան և բ ն ակ ե լ ի շ ի ն ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր ի տե ղ ահ ան ո ւ մ ը /տն այ ի ն տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի վ ե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ ը Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ք աղ աք ակ ան ո ւ թ յ ան սու յ ն շ ր ջ ան ակ ի հ ի մ ն ակ ան ս ո ց ի ալ ակ ան խն դ ի ր ն ե ր ն ե ն ։ 1-ի ն տար բ ե ր ակ ։ «Հ ի ն օ տար մ ան շ ե ր տի օ գ տագ ո ր ծ ո ւ մ և գ ո ր ծ ո ղ գ ծ ի հ ի ն հ ե ն աս յ ո ւ ն ե ր ի օ գ տագ ո ր ծ ո ւ մ ն ո ր է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան լ ար ե ր ի ան ց կ աց մ ան հ ամ ար »։ Այ ս տար բ ե ր ակ ի դ ե պք ո ւ մ հ ո ղ ի ձ ե ռ ք բ ե ր մ ան և մ ար դ կ ան ց վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ան հ ր աժ ե շ տո ւ թ յ ո ւ ն ը կ հ աս ց վ ի ն վ ազ ագ ո ւ յ ն ի , ք ան ի ո ր հ ե ն աս յ ո ւ ն ե ր ի ն ե ր կ այ ի ս հ ի մ ք ե ր ի տակ ի հ ո ղ ե ր ը պե տակ ան ս ե փակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն ե ն և գ ո ր ծ ո ղ օ տար մ ան շ ե ր տո ւ մ առ կ ա ե ն ս ահ մ ան ափակ թ վ ո վ բ ն ակ ավ այ ր ե ր ։ Որ ո շ դ ե պք ե ր ո ւ մ օ տար մ ան գ ո տո ւ մ կ առ ո ւ ց վ ե լ են նոր շ ի ն ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր ` հ ի մ ն ակ ան ո ւ մ պահ ե ս տն ե ր և ախո ռ ն ե ր , ի ս կ ո ր ո շ դ ե պք ե ր ո ւ մ է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան լ ար ե ր ի տակ տն ե ր ե ն կ առ ո ւ ց վ ե լ ։ Սակ այ ն տե խն ի կ ակ ան պատճ առ ն ե ր ի ց ել նել ով (է լ ե կ տր աէ ն ե ր գ ի այ ի ե ր կ ար ատև ան ջ ատո ւ մ ն ե ր , է լ ե կ տր ակ ան ց ան ց ի կ այ ո ւ ն ո ւ թ յ ան խն դ ի ր ն ե ր )` 1-ի ն տար բ ե ր ակ ը չ ի ը ն տր վ ե լ ։ 2-ր դ տար բ ե ր ակ ։ «Գծ ի փո խար ի ն ո ւ մ գ ո ր ծ ո ղ օ տար մ ան շ ե ր տի ն զ ո ւ գ ահ ե ռ (50 մ ե տր հ ե ռ ավ ո ր ո ւ թ յ ան վ ր ա)։ Այ ս տար բ ե ր ակ ն ե ն թ ադ ր ո ւ մ է գործ ող գծին զ ո ւ գ ահ ե ռ նորի կ առ ո ւ ց ո ւ մ ։ Հ ե ն աս յ ո ւ ն ե ր ի հ ի մ ք ե ր ի կ առ ո ւ ց մ ան հ ամ ար կ պահ ան ջ վ ի մ աս ամ բ մ աս ն ավ ո ր ս ե փակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն հ ան դ ի ս աց ո ղ հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ի ձ ե ռ ք բ ե ր ո ւ մ ։ Բն ակ ավ այ ր ե ր ի վ ր ա ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ը մ ե ծ կ լ ի ն ի , ք ան ի ո ր գ ի ծ ը կ հ ատի ք աղ աք այ ի ն և գ յ ո ւ ղ ակ ան բ ն ակ ավ այ ր ե ր , ո ր տե ղ բ ն ակ ե լ ի շ ի ն ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր ը ն ե ր կ այ ի ս օ տար մ ան շ ե ր տի ց ն վ ազ ագ ո ւ յ ն հ ե ռ ավ ո ր ո ւ թ յ ո ւ ն ը վ ր ա ե ն գ տն վ ո ւ մ ։ Այ ս տար բ ե ր ակ ի դ ե պք ո ւ մ , ան հ ր աժ ե շ տ կ լ ի ն ի տե ղ ահ ան ե լ մ ո տ 100 տն այ ի ն տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն , ն ե ր առ յ ալ բ ազ մ աբ ն ակ ար ան շ ենքերի բ ն ակ ի չ ն ե ր ի ն ։ Հ աշ վ ի առ ն ե լ ո վ ս ո ց ի ալ ակ ան հ ե տև ան ք ն ե ր ը ` այ ս տար բ ե ր ակ ը ն ո ւ յ ն պե ս չ ի ը ն տր վ ե լ ։ 3-ր դ տար բ ե ր ակ ։ «Գծ ի փո խար ի ն ո ւ մ ն ո ր ո վ հ ի ն օ տար մ ան շ ե ր տի ց 50 մ ե տր հ ե ռ ավ ո ր ո ւ թ յ ան վ ր ա և լ ր աց ո ւ ց ի չ հ ատվ ած ն ե ր ի կ առ ո ւ ց ո ւ մ բ ն ակ ավ այ ր ե ր ը շ ր ջ ան ց ե լ ո ւ հ ամ ար , ի ն չ պե ս ն աև առ ն վ ազ ն ե ր ե ք տե ղ ան ք ն ե ր ո ւ մ հ ի ն մ ի ջ ան ց ք ի /գ ո ր ծ ո ղ հ ե ն աս յ ո ւ ն ե ր ի հ ի մ ք ե ր ի օ գ տագ ո ր ծ ո ւ մ (ե ր կ ո ւ ս ը ` Գե ղ ար ք ո ւ ն ի ք ի մ ար զ ի Գավ առ ք աղ աք ո ւ մ և մեկը` Վայ ո ց Ձո ր ի մ ար զ ո ւ մ )»։ Հ ե ն աս յ ո ւ ն ե ր ի հիմքերի շ ի ն ար ար ո ւ թ յ ան հ ամ ար կ պահ ան ջ վ ի մ աս ն ավ ո ր ս ե փակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն հ ան դ ի ս աց ո ղ հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ի ձ ե ռ ք բ ե ր ո ւ մ ։ Այ ս տար բ ե ր ակ ն ը ն տր վ ե լ է տն այ ի ն տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի տե ղ ահ ան ո ւ մ ի ց խո ւ ս ափե լ ո ւ հ ամ ար , ս ակ այ ն գ ծ ի աշ խատան ք այ ի ն ն ախագ ի ծ ը դ ե ռ պատր աս տ չ է ։ Զ գ ո ւ շ ավ ո ր ն ախագ ծ մ ան դ ե պք ո ւ մ գ ծ ի կ առ ո ւ ց մ ան ժ ամ ան ակ հ ն ար ավ ո ր կ լ ի ն ի խո ւ ս ափե լ բ ն ակ ի չ ն ե ր ի տե ղ ահ ան ո ւ մ ի ց ։ Եթ ե դ ի տար կ վ ո ղ բ ոլ որ շ ր ջ ան ց ո ւ մ ն ե ր ը կ առ ո ւ ց վ ե ն , ապա վ ե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ ի ց հ ն ար ավ ո ր կլ ինի ամ բ ո ղ ջ ո ւ թ յ ամ բ խո ւ ս ափե լ ։ Թե ր և ս , ծ ր ագ ր ի տե խն ի կ ակ ան 14 ի ր ագ ո ր ծ ո ւ մ ը հ ն ար ավ ո ր է, որ ազ դ ի որոշ տն այ ի ն տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի վ ր ա։ Նե ր կ այ ո ւ մ ս աշ խատան ք այ ի ն ն ախագ ծ ե ր ը դ ե ռ պատր աս տ չ ե ն և մ ե ր գ ն ահ ատակ ան ն ե ր ո վ կ ար ո ղ է առ աջ ան ալ մ ո տ 20 տն այ ի ն տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան խն դ ի ր ։ Հ ի ն գ ի ծ ը պե տք է ապամ ո ն տաժ վ ի , այ լ ո չ թ ե շ ար ո ւ ն ակ ի կ ան գ ո ւ ն մ ն ալ և ծ առ այ ե լ ո ր պե ս պահ ե ս տամ աս ե ր ի աղ բ յ ո ւ ր ։ 3-ր դ տար բ ե ր ակ ը ն ախը ն տր ե լ ի է ։ 4-ր դ տար բ ե ր ակ ։ 220 կ Վ գ ծ ի վ ե ր ակ ան գ ն ո ւ մ չ ի ի ր ակ ան աց վ ո ւ մ (ծ ր ագ ի ր չ ի ի ր ակ ան աց վ ո ւ մ )։ Այ ս դ ե պք ո ւ մ վ ե ր աբ ն ակ ե ց ‎ մ ան խն դ ի ր ն ե ր չ ե ն առ աջ ան ա։ Հ աղ թ ան ակ , Չ ար ե ն ց ավ ան -3 և Վան աձ ո ր -1 ե ն թ ակ այ ան ն ե ր ի հ ի մ ն ան ո ր ո գ ո ւ մ ը /ը ն դ ար ձ ակ ո ւ մ ը չ ի դ առ ն ա հ ո ղ ե ր ի ձ ե ռ ք բ ե ր մ ան և տն այ ի ն տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի տե ղ ահ ան մ ան պատճ առ , ք ան ի որ ծ ր ագ ր ավ ո ր վ ո ղ աշ խատան ք ն ե ր ը կ ատար վ ե լ ո ւ ե ն ե ն թ ակ այ ան ն ե ր ի տար ած ք ն ե ր ի ս ահ մ ան ն ե ր ո ւ մ , և բ ոլ որ ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը ս ահ մ ան ափակ վ ած ե ն լ ի ն ե լ ո ւ ե ն թ ակ այ ան ն ե ր ի տար ած ք ն ե ր ո վ ։ 3. Ի ն ս տի տո ւ ց ի ո ն ալ և ի ր ավ ակ ան դ աշ տ 3.1 Ի ն ս տի տո ւ ց ի ո ն ալ դ աշ տ ԲԷ Ց ՓԲԸ -ն 1998թ .-ի ն հ ի մ ն ադ ր վ ած պե տակ ան ս ե փակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն հ ան դ ի ս աց ո ղ ը ն կ ե ր ո ւ թ յ ո ւ ն է , ո ր ը պատաս խան ատո ւ է բ ար ձ ր ավ ո լ տ ց ան ց ե ր ի շ ահ ագ ո ր ծ մ ան , շ ի ն ար ար ո ւ թ յ ան և պահ պան մ ան հ ամ ար ։ Ծր ագ ր ի բ ար ձ ավ ո լ տ գ ծ ի վ ե ր ակ ան գ ն մ ան բ աղ ադ ր ի չ ի ի ր ակ ան աց ո ւ մ ը , ի ն չ պե ս ն աև ԲԷ Ց -ի ը ն դ հ ան ո ւ ր գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ո ւ ն ը վ ե ր ահ ս կ ո ւ մ է ը ն կ ե ր ո ւ թ յ ան կ առ ավ ար մ ան խո ր հ ո ւ ր դ ը , ո ր ը ն ախագ ահ ո ւ մ է Է ն ե ր գ ե տի կ այ ի և բ ն ակ ան պաշ ար ն ե ր ի ն ախար ար ը և ո ր ն ո ւ ն ի ԲԷ Ց -ը , Կառ ավ ար ո ւ թ յ ո ւ ն ը և է ն ե ր գ ե տի կ այ ի ո լ ո ր տի ը ն կ ե ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը ն ե ր կ այ աց ն ո ղ ո ւ թ ան դ ամ ն ե ր ։ ԲԷ Ց -ի հ ի մ ն ադ ր մ ան ի ր ավ ակ ան հ ի մ ք ը ` Կառ ավ ար ո ւ թ յ ան 1998թ .-ի հ ո ւ լ ի ս ի 20-ի N 450 ո ր ո շ ո ւ մ ն է ։ ԲԷ Ց -ը վ ե ր ակ ազ մ ավ ո ր վ ե լ է ո ր պե ս փակ բ աժ ն ե տի ր ակ ան ը ն կ ե ր ո ւ թ յ ո ւ ն 1998թ .-ի օ գ ո ս տո ս ի 21-ի ն ։ ԲԷ Ց -ի կ ան ո ն ադ ր ո ւ թ յ ո ւ ն ը հ աս տատվ ե լ է ՀՀ Է ն ե ր գ ե տի կ այ ի ն ախար ար ո ւ թ յ ան 1998թ .-ի օ գ ո ս տո ս ի 14-ի N 254-GM ո ր ո շ մ ամ բ ։ ԲԷ Ց -ի մ ի ակ բ աժ ն ե տե ր ը Հ Հ Կառ ավ ար ո ւ թ յ ո ւ ն ն է ։ Ը ս տ Հ Հ Կառ ավ ար ո ւ թ յ ան 2003թ .-ի նոյ եմբ երի 6-ի ո ր ո շ մ ան ` ԲԷ Ց ՓԲԸ բ աժ ն ե տո մ ս ե ր ի կ առ ավ ար ո ւ մ ը հ ան ձ ն ար ար վ ած է ՀՀ Է ն ե ր գ ե տի կ այ ի ն ախար ար ո ւ թ յ ան ը ։ ԲԷ Ց -ի հ ի մ ն ակ ան գ ո ր ծ առ ո ւ յ թ ն ե ր ն ե ն `  Է լ ե կ տր աէ ն ե ր գ ի աի փո խադ ր ո ւ մ ,  Է լ ե կ տր աէ ն ե ր գ ի այ ի ար տադ ր ո ւ թ յ ո ւ ն (հ ո ղ մ այ ի ն է լ ե կ տր ակ այ ան ),  Է ն ե ր գ ե տի կ օ բ յ ե կ տն ե ր ի շ ի ն ար ար ո ւ թ յ ո ւ ն , վ ե ր ակ առ ո ւ ց ո ւ մ , ար դ ի ակ ան աց ո ւ մ և վ ե ր ակ ան գ ն ո ւ մ ,  Բար ձ ր ավ ո լ տ է լ ե կ տր աց ան ց ե ր ի կ առ ո ւ ց ո ւ մ , 15  Է ն ե ր գ ե տի կ օ բ յ ե կ տն ե ր ի գ ի տահ ե տազ ո տակ ան և փո ր ձ ար ար ակ ո ն ս տր ո ւ կ տո ր ակ ան աշ խատան ք ն ե ր ։ Գո ր ծ առ ն ակ ան ս կ զ բ ո ւ ն ք ն ե ր ը Հ ամ աձ այ ն Է ն ե ր գ ե տի կ այ ի մ աս ի ն օրենքի 23-ր դ հ ո դ վ ած ի (է ն ե ր գ ե տի կ այ ի ո լ ո ր տո ւ մ գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան լ ի ց ե ն զ ավ ո ր ո ւ մ )` է լ ե կ տր աէ ն ե ր գ ի այ ի հ աղ ո ր դ ո ւ մ ը , ի ն չ պե ս ն աև հ աղ ո ր դ մ ան ց ան ց ե ր ի կ առ ո ւ ց ո ւ մ ը , լ ի ց ե ն զ ավ ո ր վ ո ղ գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան տե ս ակ է ։ Մի այ ն Է ն ե ր գ ե տի կ այ ի մ աս ի ն օ ր ե ն ք ի պահ ան ջ ն ե ր ի ն հ ամ ապատաս խան ո ղ գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան լ ի ց ե ն զ ի ա ո ւ ն ե ց ո ղ ան ձ ի ն ք կ ար ո ղ ե ն զ բ աղ վ ե լ է լ ե կ տր ակ ան և ջ ե ր մ այ ի ն է ն ե ր գ ի այ ի , ի ն չ պե ս ն աև գ ազ ի առ ք ո ւ վ աճ առ ք ի (գ ն ո ւ մ վ ե ր ավ աճ առ ք ի ն պատակ ո վ ) գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ամ բ ` հ ամ աձ այ ն լ ի ց ե ն զ ի այ ի պայ մ ան ն ե ր ի և շ ո ւ կ այ ակ ան կ ան ո ն ն ե ր ի ։ Բաց ի այ դ , հ ամ աձ այ ն Է ն ե ր գ ե տի կ այ ի մ աս ի ն օ ր ե ն ք ի 36-ր դ հ ո դ վ ած ի (փո խադ ր մ ան /հ աղ ո ր դ մ ան լ ի ց ե ն զ ի ան ե ր )` է լ ե կ տր աէ ն ե ր գ ի այ ի հ աղ ո ր դ մ ան լ ի ց ե ն զ ի ա ո ւ ն ե ց ո ղ ան ձ ի ն տր վ ո ւ մ է Հ այ աս տան ի Հ ան ր ապե տո ւ թ յ ան տար ած ք ո վ է լ ե կ տր ակ ան է ն ե ր գ ի այ ի (հ զ ո ր ո ւ թ յ ան ) հ աղ ո ր դ մ ան ծ առ այ ո ւ թ յ ո ւ ն ի ր ակ ան աց ն ե լ ո ւ և Հ այ աս տան ի Հ ան ր ապե տո ւ թ յ ան տար ած ք ո վ երրորդ երկրներ է լ ե կ տր ակ ան է ն ե ր գ ի ա (հ զ ո ր ո ւ թ յ ո ւ ն ) տար ան ց ն ե լ ո ւ ի ր ավ ո ւ ն ք ։ Է լ ե կ տր ակ ան է ն ե ր գ ի այ ի (հ զ ո ր ո ւ թ յ ան ) հ աղ ո ր դ մ ան լ ի ց ե ն զ ի ա ո ւ ն ե ց ո ղ ան ձ ը պար տավ ո ր է ի ր գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ո ւ ն ն ի ր ակ ան աց ն ե լ շ ո ւ կ այ ի կ ան ո ն ն ե ր ի ն և պայ մ ան ագ ր ե ր ի ն հ ամ ապատաս խան ։ Գո ր ծ առ ո ւ թ այ ի ն ս կ զ բ ո ւ ն ք ն ե ր ը ԲԷ Ց -ը ի ր ակ ան աց ն ո ւ մ է գ ո ր ծ ո ղ բ ար ձ ր ավ ո լ տ է լ ե կ տր ակ ան ց ան ց ե ր ի և օ բ յ ե կ տն ե ր ի ն ախագ ծ ո ւ մ , շ ահ ագ ո ր ծ ո ւ մ և ս պաս ար կ ո ւ մ , ո ր ո ն ք ն ե ր առ ո ւ մ ե ն , բ այ ց ս ահ մ ան ափակ վ ած չ ե ն հ ե տև յ ալ օ բ յ ե կ տն ե ր ո վ .  Բար ձ ր ավ ո լ տ ե ն թ ակ այ ան ն ե ր (220 կ Վ/),  Բար ձ ր ավ ո լ տ գ ծ ե ր (330 կ Վ /220 կ Վ),  Պո ւ շ կ ի ն ի լ ե ռ ն ան ց ք ո ւ մ գ ո ր ծ ո ղ հ ո ղ մ այ ի ն է լ ե կ տր ակ այ ան ը (2.64 Մվ տե ղ ադ ր վ ած հ զ ո ր ո ւ թ յ ամ բ ),  ԲԷ Ց -ը ն աև ի ր ակ ան աց ն ո ւ մ է ն ո ր ն ե ր դ ր ո ւ մ այ ի ն ն ախագ ծ ե ր , ո ր ո ն ք ն ե ր առ ո ւ մ ե ն , ս ակ այ ն ս ահ մ ան ափակ վ ած չ ե ն հ ե տև յ ալ ո վ .  Բար ձ ր ավ ո լ տ ե ն թ ակ այ ան ն ե ր (220 կ Վ)  Բար ձ ր ավ ո լ տ գ ծ ե ր (400 կ Վ /220 կ Վ) 16 Գծ ապատկ ե ր 3-1։ ԲԷ Ց -ի կ ազ մ ակ ե ր պակ ան կ առ ո ւ ց վ ած ք ը Աղ բ յ ո ւ ր ` ԲԷ Ց -ի գ ո ր ծ առ ն ակ ան ձ ե ռ ն ար կ , գ լ ո ւ խ 3 Բն ապահ պան ակ ան և ս ո ց ի ալ ակ ան բ աժ ի ն ԲՍԿԾ և ԲԿՇ /ԲԳԾ ի ր ակ ան աց ո ւ մ ը ԲԷ Ց -ի հ ամ ար կ առ աջ աց ն ի մ ի շ ար ք լ ր աց ո ւ ց ի չ պար տակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ։ Նե ր կ այ ո ւ մ ս ը ն կ ե ր ո ւ թ յ ո ւ ն ը չ ու նի բ ավ ար ար ո ր ակ ավ ո ր մ ամ բ աշ խատակ ի ց ն ե ր նոր գ ո ր ծ առ ո ւ յ թ ն ե ր ն ի ր ակ ան ց ն ե լ ո ւ հ ամ ար ։ Ը ն կ ե ր ո ւ թ յ ան ը խո ր հ ո ւ ր դ է տր վ ո ւ մ ս տե ղ ծ ե լ ո ր ակ ավ ո ր վ ած և լ ավ վ ար ձ ատր վ ո ղ աշ խատո ղ ն ե ր ո վ հ ամ ալ ր վ ած բ ն ապահ պան ակ ան և ս ո ց ի ալ ակ ան բ աժ ի ն ։ Հ ե տագ այ ո ւ մ աշ խատակ ի ց ն ե ր ը պե տք է վ ե ր ապատր աս տվ ե ն մ ի ջ ազ գ այ ի ն փո ր ձ ագ ե տն ե ր ի կ ո ղ մ ի ց պաշ տպան ի չ մ ե խան ի զ մ ն ե ր ի ո ւ ի ր ակ ան աց մ ան ը ն թ աց ակ ար գ ե ր ի մ ի ջ ազ գ այ ի ն փո ր ձ ի յ ո ւ ր աց մ ան հ ամ ար ։ Այ լ շ ահ ագ ր գ ի ռ կ ո ղ մ ե ր Հ Հ պե տակ ան և հ ան ր այ ի ն ո լ ո ր տի այ լ շ ահ ագ ր գ ի ռ կ ո ղ մ ե ր ի թ վ ի ն ե ն դ աս վ ո ւ մ ` Հ Հ Կառ ավ ար ո ւ թ յ ո ւ ն `  Է ն ե ր գ ե տի կ այ ի և բ ն ակ ան պաշ ար ն ե ր ի ն ախար ար ո ւ թ յ ո ւ ն ը  Բն ապահ պան ո ւ թ յ ան ն ախար ար ո ւ թ յ ո ւ ն ը  Պաշ տպան վ ո ղ տար ած ք ն ե ր ի վ ար չ ո ւ թ յ ո ւ ն  Բն ապահ պան ակ ան է ք ս պե ր տի զ այ ի ՊՈԱԿ  Գյ ո ւ ղ ատն տե ս ո ւ թ յ ան ն ախար ար ո ւ թ յ ո ւ ն ը  Հ այ ան տառ ՊՈԱԿ  Մշ ակ ո ւ յ թ ի ն ախար ար ո ւ թ յ ո ւ ն ը  Մշ ակ ո ւ թ այ ի ն ժ առ ան գ ո ւ թ յ ան վ ար չ ո ւ թ յ ո ւ ն  Հ ո ւ շ ար ձ ան ն ե ր ի պահ պան ո ւ թ յ ան վ ար չ ո ւ թ յ ո ւ ն  Ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի կ ադ աս տր ի պե տակ ան կ ո մ ի տե 17 Տ ե ղ ակ ան կ առ ավ ար մ ան մ ար մ ի ն ն ե ր ը  Գե ղ ար ք ո ւ ն ի ք ի , Վայ ո ց Ձ ո ր ի և Սյ ո ւ ն ի ք ի մ ար զ ի կ ադ աս տր ի տե ղ ակ ան գ ր աս ե ն յ ակ ն ե ր ը ,  Գե ղ ար ք ո ւ ն ի ք ի , Վայ ո ց Ձ ո ր ի և Սյ ո ւ ն ի ք ի մ ար զ ի բ ն ապահ պան ակ ան վ ար չ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը ,  Գե ղ ար ք ո ւ ն ի ք ի , Վայ ո ց Ձ ո ր ի և Սյ ո ւ ն ի ք ի մ ար զ ի հ ո ւ շ ար ձ ան ն ե ր ի պահ պան մ ան վ ար չ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը ,  Սև ան ի ազ գ այ ի ն պար կ ՊՈԱԿ -ը ։ Հ ամ ալ ս ար ան ն ե ր /հ ե տազ ո տակ ան ի ֆ ս տի տո ւ տն ե ր ը  Հ այ աս տան ի ամ ե ր ի կ յ ան հ ամ ալ ս ար ան (Հ ԱՀ ), Հ ԱՀ բ ն ապահ պան ո ւ թ յ ան Ակ ո պյ ան կ ե ն տր ո ն ,  Հ Հ Գի տո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ազ գ այ ի ն ակ ատե մ ի ա, Հ ն ագ ի տո ւ թ յ ան և ֆ ի այ ի ի ն ս տի տո ւ տ։ է թ ն ո գ ր ա‎ Հ աս ար ակ ակ ան կ ազ մ ակ ե ր պո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը  Վայ ր ի բ ն ո ւ թ յ ան հ ամ աշ խար հ այ ի ն հ ի մ ն ադ ր ամ ի հ այ աս տան յ ան ն ե ր կ այ աց ո ւ ց չ ո ւ թ յ ո ւ ն ,  Կան ան ց ռ ե ս ո ւ ր ս ն ե ր ի կ ե ն տր ո ն ,  Բար ձ ր ագ ո ւ յ ն կ ր թ ո ւ թ յ ամ բ կ ան ան ց աս ո ց ի աց ի ա։ Տ ար ած աշ ր ջ ան այ ի ն բ ն ապահ պան ակ ան կ ե ն տր ո ն ի 2007թ .-ի տար ած աշ ր ջ ան այ ի ն հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ց առ ան ձ ն աց վ ե լ ե ն ն աև հ ե տև յ ալ Հ Կ -ը .  Գե ղ ար ք ո ւ ն ի ք ի մ ար զ `  Գե ղ ար ք ո ւ ն ի ք ի մ ար զ ի ազ գ այ ի ն փո ք ր ամ աս ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի և կ ան ան ց «Բար ե կ ամ ո ւ թ յ ո ւ ն » խո ր հ ո ւ ր դ Հ Կ ,  Մար տո ւ ն ի ի կ ան ան ց հ ան ր այ ի ն խո ր հ ո ւ ր դ ,  Հ այ աս տան յ ան Կար մ ի ր խաչ ի Գե ղ ար ք ո ւ ն ի ք ի տար ած ք այ ի ն մ աս ն աճ յ ո ւ ղ ,  Մար դ կ այ ի ն և բ ն ապահ պան ակ ան դ ատապաշ տպան ո ւ թ յ ան /ի ր ավ ակ ան խո ր հ ր դ ատվ ո ւ թ յ ան «Եր կ ի ր մ ո լ ո ր ակ » Հ Կ ,  Մար տո ւ ն ո ւ «Տ աթ և » Հ Կ ,  «Կապո ւ տաչ յ ա Սև ան » Հ Կ ,  «Ար ե գ ո ւ ն ի » Հ Կ ,  «Գե ղ ամ ա» ե ր ի տաս ար դ ն ե ր ի տար ած ք այ ի ն աս ո ց ի աց ի ա Հ Կ ։  Վայ ո ց Ձ ո ր ի մ ար զ `  Վայ ո ց Ձո ր ի մ ար զ ի կ ան ան ց տար ած ք այ ի ն խո ր հ ո ւ ր դ , Եղ ե գ ն աձ ո ր ,  Բո ւ ս աբ ո ւ ծ ո ւ թ յ ան և ան աս ն ապահ ո ւ թ յ ան գ յ ո ւ ղ ատն տե ս ակ ան հ ամ ակ ար գ ե ր ,  Հ աս ար ակ ակ ան զ ար գ աց մ ան օ ժ ան դ ակ ո ւ թ յ ան Հ ր աչ յ ա Մկ ր տչ յ ան ի «Շ ո ղ » Հ Կ ,  «Սպառ ո ղ ն ե ր ի շ ահ ե ր ի պաշ տպան ո ւ թ յ ան » կ ե ն տր ո ն ,  Վայ ո ց Ձ ո ր ի մ ար զ ի ե ր ի տաս ար դ ակ ան կ ե ն տր ո ն , 18  Հ այ աս տան ի կ ան աչ ն ե ր ի մ ջ ո ւ թ յ ան Վայ ք ի մ աս ն աճ յ ո ւ ղ , ք աղ աք Վայ ք ,  «Առ ո ղ ջ ը ն տան ի ք » Հ Կ , գ յ ո ւ ղ Շ ատի ն ։  Սյ ո ւ ն ի ք ի մ ար զ `  «Պե ր աս » բ ն ապահ պան ակ ան Հ Կ ,  «Բն ապահ պան է կ ո լ ո գ ն ե ր ի ակ ո ւ մ բ » բ ն ապահ պան ակ ան Հ Կ ,  «Ի Տ ԵԿ » Հ Կ ,  «ԳԵԱ» բ ն ապահ պան ակ ան Հ Կ ,  «Լ ԱՍ» Հ Կ ,  «Է կ ո ս ի ս » բ ն ապահ պան ակ ան Հ Կ ,  «Հ ազ ար ամ յ ակ ի զ ար գ աց մ ան ս ո ց ի ալ ակ ան ‎ֆ ո ն դ » հ ի մ ն ադ ր ամ ։ Վե ր ո ն շ յ ալ պե տակ ան մ ար մ ի ն ն ե ր ի ց և հ աս ար ակ ակ ան կ ազ մ ակ ե ր պո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ց ը ն տր վ ած պատվ ի ր ակ ո ւ թ յ ո ւ ն ը կ ար ո ղ է հ ր ավ ի ր վ ե լ մ աս ն ակ ց ե լ ո ւ ԲՍԱԳ/ՎՔՇ ն ախագ ծ ի ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ի ն կ ամ հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ի ն ։ 3.2 Օր ե ն ս դ ր ակ ան դ աշ տ Հ այ աս տան ո ւ մ հ աս ար ակ ո ւ թ յ ան և պե տո ւ թ յ ան կ ար ի ք ն ե ր ի հ ամ ար ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան օ տար ո ւ մ ը կ ար գ ավ ո ր վ ո ւ մ է ՀՀ Սահ մ ան ադ ր ո ւ թ յ ամ բ , «Հ աս ար ակ ո ւ թ յ ան և պե տո ւ թ յ ան կ ար ի ք ն ե ր ի հ ամ ար ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան օ տար մ ան մ աս ի ն » Հ Հ օ ր ե ն ք ո վ և այ լ ի ր ավ ակ ան ակ տե ր ո վ ։ Հ ամ աձ այ ն Հ Հ Սահ մ ան ադ ր ո ւ թ յ ան 31-ր դ հ ո դ վ ած ի ե ր ր ո ր դ կ ե տի ` ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան օ տար ո ւ մ ը հ աս ար ակ ո ւ թ յ ան և պե տո ւ թ յ ան կ ար ի ք ն ե ր ի հ ամ ար կ ար ո ղ է կ ատար վ ե լ մ ի այ ն բ աց առ ի կ ` գ ե ր ակ ա հ ան ր այ ի ն շ ահ ե ր ի դ ե պք ե ր ո ւ մ , օ ր ե ն ք ո վ ս ահ մ ան վ ած կ ար գ ո վ , ն ախն ակ ան հ ամ ար ժ ե ք փո խհ ատո ւ ց մ ամ բ ։ Հ աս ար ակ ո ւ թ յ ան և պե տո ւ թ յ ան շ ահ ի հ ամ ար ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան օ տար մ ան ս ահ մ ան ադ ր ակ ան հ ի մ ք ը գ ե ր ակ ա հ ան ր այ ի ն շ ահ ն է ։ Հ աս ար ակ ո ւ թ յ ան և պե տո ւ թ յ ան շ ահ ի հ ամ ար ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան օ տար մ ան ս ահ մ ան ադ ր ակ ան ն ախապայ մ ան ն ե ր ն ե ն . ա) Օտար ո ւ մ ը պե տք է կ ատար վ ի օ ր ե ն ք ո վ ս ահ մ ան վ ած կ ար գ ո վ ։ բ ) Օտար վ ած ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան դ ի մ աց հ ամ ար ժ ե ք փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ պե տք է տր ամ ադ ր վ ի ն ախապե ս ։ «Հ աս ար ակ ո ւ թ յ ան և պե տո ւ թ յ ան շ ահ ի հ ամ ար ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան օ տար մ ան մ աս ի ն » Հ Հ օ ր ե ն ք ը ս ահ մ ան ո ւ մ է հ աս ար ակ ո ւ թ յ ան և պե տո ւ թ յ ան կ ար ի ք ն ե ր ի հ ամ ար ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան օ տար մ ան հ ի մ ք ը , կ ար գ ը , օ տար վ ո ղ ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան դ ի մ աց փո խհ ատո ւ ց մ ան տր մ ան կ ար գ ը , բ աց առ ի կ ` գ ե ր ակ ա հ ան ր այ ի ն շ ահ ի հ աս կ աց ո ւ թ յ ան և դ ր ա ո ր ո շ մ ան կ ար գ ը ։ Սո ւ յ ն օ ր ե ն ք ի գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ը տար ած վ ո ւ մ է ‎ ֆ ի զ ի կ ակ ան և ի ր ավ աբ ան ակ ան ան ձ ան ց , ի ն չ պե ս ն աև հ ամ այ ն ք ն ե ր ի ն (այ ս ո ւ հ ե տ` ս ե փակ ան ատե ր ե ր ) ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան ի ր ավ ո ւ ն ք ո վ պատկ ան ո ղ և Հ այ աս տան ի Հ ան ր ապե տո ւ թ յ ո ւ ն ո ւ մ գ տն վ ո ղ կ ամ Հ այ աս տան ի Հ ան ր ապե տո ւ թ յ ո ւ ն ո ւ մ օ ր ե ն ք ո վ ս ահ մ ան վ ած կ ար գ ո վ պե տակ ան գ ր ան ց ո ւ մ ս տաց ած կ ամ հ աշ վ առ վ ած ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան ի ր ավ ո ւ ն ք ի բ ո լ ո ր օ բ յ ե կ տն ե ր ի (ան շ ար ժ կ ամ շ ար ժ ակ ան գ ո ւ յ ք , գ ո ւ յ ք այ ի ն ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր , ար ժ ե թ ղ թ ե ր և այ լ ն ) վ ր ա (այ ս ո ւ հ ե տ` 19 օ տար վ ո ղ ս ե փակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն )։ Սո ւ յ ն օրենքը չի տար ած վ ո ւ մ ռ ազ մ ակ ան կ ամ ար տակ ար գ դ ր ո ւ թ յ ան ժ ամ ան ակ , ար տակ ար գ ի ր ավ ի ճ ակ ն ե ր ի պայ մ ան ն ե ր ո ւ մ ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան օ տար մ ան հ ար աբ ե ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի վ ր ա։ Գե ր ակ ա հ ան ր այ ի ն շ ահ ը կ ար ո ղ է հ ե տապն դ ե լ հ ե տև յ ալ ն պատակ ն ե ր ը ` պե տո ւ թ յ ան պաշ տպան ո ւ թ յ ան , պե տո ւ թ յ ան ու հ աս ար ակ ո ւ թ յ ան ան վ տան գ ո ւ թ յ ան ապահ ո վ ո ւ մ ը ; է ն ե ր գ ե տի կ այ ի , հ ե ռ ահ աղ ո ր դ ակ ց ո ւ թ յ ան , ջ ր ամ ատակ ար ար մ ան , ջ ր ահ ե ռ աց մ ան , ջ ե ր մ ամ ատակ ար ար մ ան , ք աղ աք աշ ի ն ակ ան , ը ն դ ե ր ք ի հ ե տախո ւ զ մ ան , ը ն դ ե ր ք օ գ տագ ո ր ծ մ ան , տր ան ս պո ր տի , հ աղ ո ր դ ակ ց ո ւ թ յ ան ո ւ ղ ի ն ե ր ի կ ամ բ ն ակ ավ այ ր ե ր ի ե ն թ ակ առ ո ւ ց վ ած ք ն ե ր ի զ ար գ աց մ ան բ ն ագ ավ առ ո ւ մ հ ամ ապե տակ ան կ ամ հ ամ այ ն ք այ ի ն կ ամ մ ի ջ հ ամ այ ն ք այ ի ն կ ար և ո ր ն շ ան ակ ո ւ թ յ ո ւ ն ո ւ ն ե ց ո ղ ծ ր ագ ր ե ր ի ի ր ակ ան աց մ ան ապահ ո վ ո ւ մ ը ; շ ր ջ ակ ա մ ի ջ ավ այ ր ի պահ պան ո ւ թ յ ան ապահ ո վ ո ւ մ ը ։ Հ Հ հ ո ղ այ ի ն օ ր ե ն ս գ ի ր ք ի 66-ր դ հ ո դ վ ած ի հ ամ աձ այ ն ` պե տո ւ թ յ ան և հ ամ այ ն ք ն ե ր ի ս ե փակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն հ ան դ ի ս աց ո ղ հ ո ղ ե ր ը կ ար ո ղ ե ն օ տար վ ե լ է լ ե կ տր ակ ան է ն ե ր գ ի այ ի բ աշ խմ ան լ ի ց ե ն զ ի ա ո ւ ն ե ց ո ղ ան ձ ան ց ՝ է լ ե կ տր ակ ան է ն ե ր գ ի այ ի բ աշ խմ ան կ ամ մ ատակ ար ար մ ան հ ամ ակ ար գ ե ր ի ն ախագ ծ ո վ ն ախատե ս վ ած շ ե ն ք ե ր ի , շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի կ ամ այ լ օ ժ ան դ ակ կ առ ո ւ յ ց ն ե ր ի կ առ ո ւ ց մ ան հ ամ ար հ ո ղ ամ աս ե ր ի տր ամ ադ ր մ ան դ ե պք ո ւ մ : Հ ո ղ ե ր ը կ ար ո ղ ե ն օ տար վ ե լ ԲԷ Ց -ի ն մ ի այ ն հ ամ այ ն ք ի կ ո ղ մ ի ց դ ր ա կ ատե գ ո ր ի ան է ն ե ր գ ե տի կ այ ի , տր ան ս պո ր տի , կ ապի , կ ո մ ո ւ ն ալ ե ն թ ակ առ ո ւ ց վ ած ք ն ե ր ի օ բ յ ե կ տն ե ր ի կ ատե գ ո ր ի ա փո խե լ ո ւ ց հ ե տո : Այ դ դ ե պք ո ւ մ հ ո ղ ե ր ը կ օ տար վ ե ն է ն ե ր գ ե տի կ այ ի , տր ան ս պո ր տի , կ ապի , կ ո մ ո ւ ն ալ ե ն թ ակ առ ո ւ ց վ ած ք ն ե ր ի օ բ յ ե կ տն ե ր ի կ ատե գ ո ր ի այ ի հ ո ղ ե ր ի կ ադ աս տր այ ի ն ար ժ ե ք ո վ : «Ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան մ աս ի ն » Հ Հ օ ր ե ն ք ն ը ն դ ո ւ ն վ ե լ է 2005թ .-ի ն ։ Սո ւ յ ն օ ր ե ն ք ը ս ահ մ ան ո ւ մ է ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան ի ր ակ ան աց մ ան հ ի մ ո ւ ն ք ն ե ր ը և կ ան ո ն ակ ար գ ո ւ մ ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան հ ե տ կ ապվ ած հ ար աբ ե ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը ։ Օր ե ն ք ի 6-ր դ հ ո դ վ ած ը ս ահ մ ան ո ւ մ է ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան օ բ յ ե կ տն ե ր ը ։ Հ ամ աձ այ ն օ ր ե ն ք ի 8-ր դ հ ո դ վ ած ի ` հ ե տև յ ալ դ ե պք ե ր ը հ ան դ ի ս ան ո ւ մ ե ն ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան պար տադ ի ր դ ե պք ե ր ` ա) Պե տակ ան կ ամ հ ամ այ ն ք այ ի ն ս ե փակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն հ ան դ ի ս աց ո ղ ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի օ տար մ ան դ ե պք ե ր ո ւ մ , բ աց առ ո ւ թ յ ամ բ պե տակ ան գ ո ւ յ ք ի մ աս ն ավ ո ր ե ց մ ան և պե տակ ան կ ամ հ ամ այ ն ք այ ի ն հ ո ղ ե ր ի օ տար մ ան դ ե պք ե ր ի ։ բ ) Ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի պե տո ւ թ յ ան կ ամ հ ամ այ ն ք ն ե ր ի կ ար ի ք ն ե ր ի հ ամ ար ձ ե ռ ք բ ե ր ե լ ո ւ դ ե պք ե ր ո ւ մ ։ գ ) Աշ ար ժ գ ո ւ յ ք ն ի ր ավ աբ ան ակ ան ան ձ ի կ ան ո ն ադ ր ակ ան կ ապի տալ ո ւ մ կ ամ հ ի մ ն ադ ր ամ ն ե ր ո ւ մ ն ե ր դ ն ե լ ո ւ դ ե պք ե ր ո ւ մ ։ դ ) Ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի բ ռ ն ագ ան ձ մ ան հ ե տև ան ք ո վ ի ր աց մ ան դ ե պք ե ր ո ւ մ ։ 20 ե ) Հ այ աս տան ի Հ ան ր ապե տո ւ թ յ ան օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թ յ ամ բ ս ահ մ ան վ ած այ լ դ ե պք ե ր ո ւ մ ։ Ան շ ար ժ գու յ քի գ ն ահ ատմ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թյ ո ւ ն ն ե թ ակ ա է լ ի ց ե ն զ ավ ո ր մ ան (հ ո դ վ ած 9)։ Ան շ ար ժ գու յ քի գ ն ահ ատմ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ո ւ ն ն ի ր ակ ան աց վ ո ւ մ է ի ր աբ ան ակ ան և ‎ ֆ ի զ ի կ ակ ան ան ձ ան ց կողմից ` ըստ Հ Հ «Լ ի ց ե ն զ ավ ո ր մ ան մ աս ի ն » օ ր ե ն ք ի պահ ան ջ ն ե ր ի ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան լ ի ց ե ն զ ի ա ս տան ալ ո ւ ց հ ե տո ։ 3.3 Հ Հ օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թ յ ան և Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի պար տադ ր վ ած վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ք աղ աք ակ ան ո ւ թ յ ան հ ամ ե մ ատո ւ թ յ ո ւ ն Հ Հ օ ր ե ն ք ն ե ր և ի ր ավ ակ ան Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի ակ տե ր ԳՔ 4.12 Հողի Հ ո ղ ի փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ Խո ր հ ո ւ ր դ է տալ ի ս ս ե փակ ան ատե ր տր վ ո ւ մ է մ ի այ ն հ ո ղ ի կ ի ր առ ե լ հ ո ղ ը մ ե կ այ լ եր ն կ ատմ ամ բ օ ր ի ն ակ ան հ ո ղ ո վ փո խհ ատո ւ ց մ ան ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր տար բ ե ր ակ ը ։ Բո լ ո ր ու նեց ողներին մ յ ո ւ ս ակ տի վ ն ե ր ի փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ը կ ատար վ ո ւ մ է փո խար ի ն մ ան ար ժ ե ք ո վ Հ ո ղ օ գ տագ ո ր ծ Հ ո ղ ի փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ Հ ո ղ ի ն կ ատմ ամ բ ողներ տր վ ո ւ մ է մ ի այ ն գ ր ան ց վ ած ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ի հ ո ղ օ գ տագ ո ր ծ ո ղ ն ե ր ի ն բ աց ակ այ ո ւ թ յ ո ւ ն ը փո խհ ատո ւ ց մ ան տր ամ ադ ր մ ան ար գ ե լ ք չ է ։ Հ ո ղ ի ն կ ատմ ամ բ ի ր ավ ո ւ ն ք չ ո ւ ն ե ց ո ղ օ գ տագ ո ր ծ ո ղ ն ե ր ը ն ո ւ յ ն պե ս փո խհ ատո ւ ց վ ո ւ մ ե ն ` ան կ ախ հ ո ղ ի օ գ տագ ո ր ծ մ ան ի ր ավ ակ ան կ ար գ ավ ի ճ ակ ի ց : Հ ո ղ օ գ տագ ո ր ծ Բե ր ք ի կ ո ր ս տի Բո լ ո ր ողներ փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ հ ո ղ օ գ տագ ո ր ծ ո ղ ն ե ր ը տր ամ ադ ր վ ո ւ մ է մ ի այ ն (օ ր ի ն ակ ան կ ամ գ ր ան ց վ ած ան օ ր ի ն ակ ան ) ի ր ավ ո ւ ն ք օ գ տագ ո ր ծ ո ղ ն ե ր ի ն ո ւ ն ե ն փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ (ս ե փակ ան ատե ր ե ր և ս տան ալ կ ո ր ց վ ած բ ե ր ք ի վ ար ձ ակ ալ ն ե ր ) դ ի մ աց , կ ար ո ղ ե ն փո խհ ատո ւ ց վ ե լ այ լ հ ո ղ ակ տո ր ո վ և ե կ ամ ո ւ տը պե տք է վ ե ր ակ ան գ ն վ ի առ ն վ ազ ն մ ի ն չ ծ ր ագ ր ի ս կ ի զ բ ը ե ղ ած մ ակ ար դ ակ ը 21 Հ Հ օ ր ե ն ք ն ե ր և ի ր ավ ակ ան Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի ակ տե ր ԳՔ 4.12 Տ ն ե ր և այ լ Ծր ագ ր ի կ ո ղ մ ի ց Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի շ ի ն ո ւ թյ ո ւ ն ն տն ե ր ի ն /շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ն ք աղ աք ակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն ը եր հ աս ց վ ած վ ն աս ը փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ է փո խհ ատո ւ ց վ ո ւ մ է , ն ախատե ս ո ւ մ ն աև բ աց առ ո ւ թ յ ամ բ չ գ ր ան ց վ ած առ և տր այ ի ն առ և տր այ ի ն ն շ ան ակ ո ւ թ յ ան ն շ ան ակ ո ւ թ յ ան շ ի ն ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր ի չ գ ր ան ց վ ած շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի հ ամ ար Հողի Հ ո ղ ի ար ժ ե ք ը գ ն ահ ատվ ո ւ մ Հ ո ղ ի ար ժ ե ք ը ո ր ո շ վ ո ւ մ է գ ն ահ ատո ւ մ է ը ս տ գ ո ր ծ ո ղ շ ո ւ կ այ ակ ան ը ս տ գ ո ր ծ ո ղ շ ո ւ կ այ ակ ան գ ն ե ր ի գ ո ւ մ ար ած 15 % գ ն ի /փո խար ի ն մ ան ար ժ ե ք ի գ ն ահ ատվ ած ար ժ ե ք ի ց Հ ան ր այ ի ն Ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան ք ան ակ ակ ան Հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե գ ն ահ ատմ ան , ազ դ ե ‎ ց ո ւ թ յ ան ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ը և ր և տն տե ս ակ ան ծ ախս ե ր ի , տե ղ ե կ ատվ ո ւ թ յ ան տե ղ ե կ ատվ ո ւ թ փո խհ ատո ւ ց մ ան ս տաց մ ան հ ր ապար ակ ո ւ մ ն (Հ ՔՏ Հ ) յ ան ի ր ավ ո ւ ն ք ի , փո խհ ատո ւ ց մ ան ի ր ակ ան աց վ ո ւ մ է հ ր ապար ակ ո ւ մ գ ո ւ մ ար ի և ‎ ֆ ի ն ան ս ակ ան ազ դ ակ ի ր ան ձ ան ց օ ժ ան դ ակ ո ւ թ յ ան մ աս ի ն մ աս ն ակ ց ո ւ թ յ ամ բ . Հ ՔՏ Հ - տե ղ ե կ ատվ ո ւ թ յ ո ւ ն ը ի պլ ան ը պե տք է ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ը պատր աս տվ ի ՎԳՊ-ի հ ե տ կ ր ո ղ ն ե ր ի ն տր ամ ադ ր վ ո ւ մ է մ ի աս ի ն : մ ի ն չ և գ ե ր ակ ա հ ան ր այ ի ն շ ահ ճ ան աչ ե լ ո ւ /ն ախն ակ ան ո ւ ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ թ յ ան մ աս ի ն Հ Հ կ առ ավ ար ո ւ թ յ ան ո ր ո շ մ ամ բ ս ահ մ ան վ ած ժ ամ կ ե տը Եկ ամ ո ւ տն ե ր ի Ոչ մ ի դ ր ո ւ յ թ չ ի Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ը մ ակ ար դ ակ ի պար ո ւ ն ակ ո ւ մ պահ ան ջ ո ւ մ է վ ե ր ակ ան գ ն ո ւ ե կ ամ ո ւ տն ե ր ի /դ ր ան ց ե կ ամ ո ւ տն ե ր ի մ աղ բ յ ո ւ ր ն ե ր ի մ ակ ար դ ակ ի վ ե ր ակ ան գ ն մ ան , ծ ր ագ ր ի ց վ ե ր ակ ան գ ն ո ւ մ , խի ս տ տո ւ ժ ած ն ե ր ի ն և շ ո շ ափե լ ի կ ո ր ո ւ ս տն ե ր ի խո ց ե լ ի խմ բ ե ր ի ն և տե ղ ահ ան մ ան ծ ախս ե ր ի օ գ ն ո ւ թ յ ան տր ամ ադ ր մ ան փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ կ ամ տե ղ ահ ան մ ան ծ ախս ե ր ի փո խհ ատո ւ ց մ ան մ աս ի ն Օտար մ ան Փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ Նո ւ յ ն ը շ ե ր տո ւ մ հ ո ղ ի ն ախատե ս վ ած չ է ար ժ ե ք ի է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան կորու ստ լ ար ե ր ի ն ե ր ք և ո ւ մ գ տն վ ո ղ հ ո ղ ի ար ժ ե ք ի կ ո ր ս տի հ ամ ար (օ ր ի ն ակ `շ ի ն ար ար ո ւ թ յ ո ւ ն հ ն ար ավ ո ր չ է ) 3.4 Բաց ե ր ի վ ե ր լ ո ւ ծ ո ւ թ յ ո ւ ն Հ Հ օ ր ե ն ս դ ր ակ ան դ աշ տի և ԳՔ 4.12-ի հ ի մ ն ակ ան տար բ ե ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն այ ն է , ո ր Հ Հ օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թ յ ո ւ ն ը փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ն ախատե ս ո ւ մ է հ ո ղ ի և շ ի ն ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր ի գ ր ան ց վ ած ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ի առ կ այ ո ւ թ յ ան դ ե պք ո ւ մ , ի ս կ ը ս տ Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի ԳՔ 4.12-ի ` 22 փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ պե տք է տր ամ ադ ր վ ի նու յ նիսկ գ ր ան վ ած ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ի բ աց ակ այ ո ւ թ յ ան դ ե պք ո ւ մ ։ Սո ւ յ ն ծ ր ագ ր ի հ ամ ար կ ի ր առ վ ո ւ մ է Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի ԳՔ 4.12-ը ։ Խն դ ի ր ն ե ր ե ն առ աջ ան ո ւ մ ն աև ի ր ակ ան աց մ ան և մ ո ն ի տո ր ի ն գ ի մ աս ո վ , ք ան ի որ ՀՀ օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թյ ո ւ ն ն այ ս առ ո ւ մ ո վ զերծ է հ ս տակ ո ւ թ յ ո ւ ն ի ց և ե ր կ ի մ աս տ է ։ Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի ԳՔ 4.12-ի կ ի ր առ կ ո ւ մ ը զ գ ալ ի ո ր ե ն տար բ ե ր վ ո ւ մ է Հ Հ օ ր ե ն ք ի կ ի ր առ կ ո ւ մ ի ց ։ Այ դ տար բ ե ր ո ւ թ յ ո ւ ն ը ն վ ազ ե ց ն ե լ ո ւ հ ամ ար առ աջ ար կ վ ո ւ մ է ՎԳԾ պատր աս տմ ան հ ամ ար մ ի ջ ազ գ այ ի ն խո ր հ ր դ ատո ւ վ ար ձ ե լ , օ ժ ան դ ակ ե լ հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ի ն , ո ւ ս ո ւ ց ո ղ ակ ան դ աս ը ն թ աց ն ե ր կ ազ մ ակ ե ր պե լ բ ն ապահ պան ակ ան և ս ո ց ի ալ ակ ան ան ձ ն ակ ազ մ ի հ ամ ար և ի ր ակ ան աց ն ե լ մ ո ն ի տո ր ի ն գ ։ 4. Փո խհ ատո ւ ց մ ան տր ամ ադ ր մ ան չ ափան ի շ ն ե ր ը 4.1 Փո խհ ատո ւ ց մ ան ի ր ավ ո ւ ն ք Ծր ագ ր ի շ ր ջ ան ակ ո ւ մ փո խհ ատո ւ ց մ ան կ ամ տե ղ ահ ան մ ան փո խհ ատո ւ ց մ ան ի ր ավ ո ւ ն ք ո ւ ն ե ն հ ե տև յ ալ խմ բ ե ր ը . (ա) Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան այ ն բ ո լ ո ր կ ր ո ղ ն ե ր ը , ո ր ո ն ք կ ո ր ց ն ո ւ մ ե ն ի ր ե ն ց հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ը , ո ր ո ն ց ն կ ատմ ամ բ ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ը օ ր ի ն ակ ան գ ր ան ց վ ած ե ն , գ ր ան ց վ ած չ ե ն , կ ար ո ղ ե ն օ ր ի ն ակ ան գ ր ան ց վ ե լ կ ամ հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ը օ ր ի ն ակ ան կ ար գ ավ ի ճ ակ չ ո ւ ն ե ն ։ (բ ) Հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ը զ բ աղ ե ց ն ո ղ ն ե ր ը կ ամ բ ն ավ ար ձ ակ ալ ն ե ր ը ։ (գ ) Հ ո ղ ի վ ր ա գ տն վ ո ղ շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի , բ ե ր ք ի , բ ո ւ ս ակ ան ո ւ թ յ ան կ ամ այ լ օ բ յ ե կ տն ե ր ի ս ե փակ ան ատե ր ե ր ը և (դ ) Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան այ ն կ ր ո ղ ն ե ր ը , ո ր ո ն ք կ ո ր ց ն ո ւ մ են ի ր ե ն ց բ ի զ ն ե ս ը , ե կ ամ ո ւ տն ե ր ը և աշ խատավ ար ձ ն ե ր ը ։ Փո խհ ատո ւ ց մ ան ս տաց մ ան ի ր ավ ո ւ ն ք ը ս ահ մ ան ափակ վ ո ւ մ է վ ե ր ջ ն աժ ամ կ ե տո վ , ո ր ը մ ար դ ահ ամ ար ի և վ ն աս ն ե ր ի ց ո ւ ց ակ ի կ ազ մ մ ան մ ե կ ն ար կ մ ան ամ ս աթ ի վ ն է ։ Սահ մ ան վ ած վ ե ր ջ ն աժ ամ կ ե տի ց հ ե տո ն ո ր բ ն ակ ե ց ո ւ մ հ աս տատո ղ ն ե ր ը , ակ տի վ ն ե ր ը բ ար ե լ ավ ո ղ ն ե ր ը և ն ո ր գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ո ւ ն մ ե կ ն ար կ ո ղ ն ե ր ը փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ չ ե ն ս տան ա։ Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի ն ծ ր ագ ր ի մ ե կ ն ար կ ի ց առ աջ ն ախն ակ ան ծ ան ո ւ ց մ ան մ ի ջ ո ց ո վ բ ավ ար ար ժ ամ ան ակ կ տր ամ ադ ր վ ի զ բ աղ ե ց ր ած տար ած ք ն ե ր ի ազ ատմ ան հ ամ ար ։ Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կրողներին ն աև կ ց ո ւ ց աբ ե ր վ ի կ առ ո ւ յ ց ն ե ր ի ապամ ո ն տաժ մ ան օ ժ ան դ ակ ո ւ թ յ ո ւ ն ։ Բաց աս ակ ան ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր առ աջ աց ն ո ղ կ ո ղ մ ն է վ ճ ար ո ւ մ ակ տի վ ն ե ր ի ապամ ո ն տաժ մ ան ծ ախս ե ր ը , ն ե ր առ յ ալ շ ար ժ ակ ան գ ո ւ յ ք ի ։ Ապամ ո ն տաժ վ ած կ առ ո ւ յ ց ն ե ր ը և ն յ ո ւ թ ե ր ը չ ե ն բ ռ ն ագ ր ավ վ ի և դ ր ան ց դ ի մ աց ո չ մ ի տո ւ յ ժ , տո ւ գ ան ք կ ամ այ լ պատժ ամ ի ջ ո ց չ ի կ ի ր առ վ ի ։ 23 Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան այ ն կ ր ո ղ ն ե ր ը , ո ր ո ն ք տե ղ ահ ան վ ո ւ մ ե ն , կ ս տան ան ն ո ր հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր , հ ո ղ ի ն կ ատմ ամ բ ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ի գ ր ան ց մ ան օ ժ ան դ ակ ո ւ թ յ ո ւ ն և ն ո ր տն ե ր ի կ առ ո ւ ց մ ան օ գ ն ո ւ թ յ ո ւ ն ։ Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ը կ մ աս ն ակ ց ե ն ի ր ե ն ց տե ղ ահ ան մ ան ը վ ե ր աբ ե ր ո ղ բ ոլ որ որոշ ու մների կ այ աց մ ան ը և կ ո ւ ն ե ն ան ը ն տր ո ւ թ յ ան հ ն ար ավ ո ր ո ւ թ յ ո ւ ն ։ Կտր ամ ադ ր վ ի կ յ ան ք ի պայ մ ան ն ե ր ի բ ար ե լ ավ մ ան փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ , ո ր պե ս զ ի ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ը վ ե ր ակ ան գ ն վ ի մ ի ն չ ծ ր ագ ր ի ս կ ի զ բ ը ե ղ ած մ ակ ար դ ակ ի և հ ն ար ավ ո ր լ ի ն ի խո ւ ս ափե լ խո ց ե լ ի ս ո ց ի ալ ակ ան վ ի ճ ակ ի ց ։ 4.2 Փո խհ ատո ւ ց մ ան ի ր ավ ո ւ ն ք ի շ ր ջ ան ակ ը Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան հ ե տև ան ք ո վ հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ի ց , տն ե ր ի ց և այ լ շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ց , ի ն չ պե ս ն աև ե կ ամ տի ց զ ր կ վ ած ան ձ ան ց հ ամ ար կ ս ահ մ ան վ ի հ ս տակ շ ր ջ ան ակ , ո ր ը կ ն ախատե ս ի փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ հ ո ղ ի մ շ տակ ան /ժ ամ ան ակ ավ ո ր կ ո ր ս տի , շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի կ ո ր ս տի , բ ե ր ք ի և ծ առ ե ր ի կ ո ր ս տի , տե ղ ահ ան մ ան , ձ ե ռ ն ար կ ատի ր ակ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան դ ադ ար ե ց ո ւ մ ի ց առ աջ աց ած վ ն աս ի փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ` հ աշ վ ար կ վ ած հ ի մ ն վ ե լ ո վ հ ար կ այ ի ն հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի վ ր ա կ ամ մ ի ան վ ագ փո խհ ատո ւ ց մ ան տր ամ ադ ր ո ւ մ ։ Սո ւ յ ն փաս տաթ ղ թ ո ւ մ ն ե ր կ այ աց վ ած փո խհ ատո ւ ց մ ան շ ր ջ ան ակ ը հ ի մ ն վ ած է տր ան ս պո ր տայ ի ն ո լ ո ր տի ծ ր ագ ր ե ր ի (օ ր ի ն ակ ` Հ Հ Տ ր ան ս պո ր տի և կ ապի ն ախար ար ո ւ թ յ ո ւ ն /Զ ԱԲ , 2010թ . դ ե կ տե մ բ ե ր ) հ ամ ան մ ան փաս տաթ ղ թ ե ր ի վ ր ա, ք ան ի որ բ ար ձ ր ավ ո լ տ հ աղ ո ր դ մ ան գ ծ ե ր ի վ ե ր ակ ան գ ն մ ան կ ամ վ ե ր ան ո ր ո գ մ ան ծ ր ագ ր ե ր ի մ աս ո վ վ ե ր ջ ի ն տար ի ն ե ր ի ն ն մ ան ատի պ փաս տաթ ղ թ ե ր չ ե ն պատր աս տվ ե լ ։ ԱԿԱ –ե ր ը կ ար ո ղ ե ն դ աս վ ե լ ս տո ր և ն շ վ ած խմ բ ե ր ի ց ո ր և է մ ե կ ի ն ` Ա) Օր ի ն ակ ան ս ե փակ ան ատե ր ե ր ` ան ձ ի ն ք , ո վ ք ե ր հ ո ղ ի ն կ ատմ ամ բ ո ւ ն ե ն ֆ ո ր մ ալ ի ր ավ ո ւ ն ք (ն ե ր առ յ ալ ն ախադ ե պայ ի ն և ավ ան դ ակ ան ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ը , ո ր ո ն ք ճ ան աչ վ ո ւ մ ե ն ե ր կ ր ի օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թ յ ամ բ ). Բ ) Օր ի ն ակ ան աց մ ան ե ն թ ակ ա ԱԿԱ-ե ր ը ` ան ձ ի ն ք , ո վ ք ե ր մ ար դ ահ ամ ար ի մ ե կ ն ար կ ի պահ ի ն հ ո ղ ի ն կ ատմ ամ բ ֆ ո ր մ ալ ի ր ավ ո ւ ն ք չ ո ւ ն ե ն , ս ակ այ ն ո ւ ն ե ն հ ո ղ ի կ ամ ակ տի վ ի ն կ ատմ ամ բ Հ Հ օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թ յ ամ բ ճ ան աչ ե լ ի պահ ան ջ ն ե ր կ ամ այ ն պի ս ի պահ ան ջ ն ե ր , ո ր ո ն ք դ առ ն ո ւ մ ե ն ճ ան աչ ե լ ի ծ ր ագ ր ի շ ր ջ ան ակ ն ե ր ո ւ մ վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր ի ար դ յ ո ւ ն ավ ե տ ի ր ակ ան աց մ ան հ ամ ար ան հ ր աժ ե շ տ ի ր ավ ակ ան մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ի ի ր ակ ան աց մ ան դ ե պք ո ւ մ և , որոնք բ խո ւ մ են օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թյ ո ւ ն ի ց և ավ ան դ ակ ան օ գ տագ ո ր ծ ո ւ մ ի ց . Գ) Օր ի ն ակ ան աց մ ան ո չ ե ն թ ակ ա ԱԿԱ-ե ր ը ` ան ձ ի ն ք , ո վ ք ե ր ի ր ե ն ց կ ո ղ մ ի ց զ ավ թ ած հ ո ղ ի ն կ ատմ ամ բ չ ո ւ ն ե ն ճ ան աչ ե լ ի ի ր ավ ո ւ ն ք կ ամ պահ ան ջ : 4.2.1. Հ ո ղ Փո խհ ատո ւ ց մ ան շ ր ջ ան ակ ի մ ան ր ամ աս ն ե ր ը ն ե ր կ այ աց վ ած ե ն ս տո ր և .  Գյ ո ւ ղ ատն տե ս ակ ան ն շ ան ակ ո ւ թ յ ան հ ո ղ ե ր ի ս ե փակ ան ատե ր ե ր ի ն տր ամ ադ ր վ ե լ ո ւ է (i) դ ր ամ ակ ան փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ հ ո ղ ակ տո ր ի շ ո ւ կ այ ակ ան կ ամ կ ադ աս տր այ ի ն (ո ր ը ո ր ավ ե լ ի մ ե ծ է ) ար ժ ե ք ի 24 չ ափո վ գ ո ւ մ ար ած 15 տո կ ո ս հ ավ ե լ ավ ճ ար ։ Այ ն դ ե պք ե ր ո ւ մ , ե ր բ գ ո յ ո ւ թ յ ո ւ ն չ ո ւ ն ի հ ո ղ ե ր ի առ ք ո ւ վ աճ առ ք ի ակ տի վ շ ո ւ կ ա, ապա դ ր ամ ակ ան փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ը հ աշ վ ար կ վ ո ւ մ է ն ո ւ յ ն հ ամ այ ն ք ի վ ար չ ակ ան ս ահ մ ան ն ե ր ո ւ մ գ տն վ ո ղ և նու յ ն ար ժ ե ք ո վ /ար տադ ր ո ղ ակ ան ո ւ թ յ ամ բ ն մ ան ատի պ հ ո ղ ակ տո ր ի ար ժ ե ք ի հ ի մ ան վ ր ա, ո ր ն ը ն դ ո ւ ն ե լ ի է ԱԿԱ-ի հ ամ ար գ ո ւ մ ար ած 15 տո կ ո ս հ ավ ե լ ավ ճ ար , կ ամ (ii) ն ո ւ յ ն հ ամ այ ն ք ի վ ար չ ակ ան ս ահ մ ան ն ե ր ո ւ մ գ տն վ ո ղ և ն ո ւ յ ն ար ժ ե ք ո վ /ար տադ ր ո ղ ակ ան ո ւ թ յ ամ բ ն մ ան ատի պ հ ո ղ ակ տո ր , ո ր ն ը ն դ ո ւ ն ե լ ի է ԱԿԱ-ի հ ամ ար ։ Այ ն հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ը , ո ր ո ն ք ծ ր ագ ր ի ան ո ւ ղ ղ ակ ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան հ ե տև ան ք ո վ կ դ առ ն ան ան հ աս ան ե լ ի կ ամ մ շ ակ մ ան և այ լ օ գ տագ ո ր ծ մ ան հ ամ ար ան պի տան , կ ն ե ր առ վ ե ն ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան ե ն թ ար կ վ ած հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ի մ ե ջ ։ Եր բ ԱԿԱ-ի (ս ե փակ ան ատե ր ե ր , վ ար ձ ակ ալ ն ե ր , բ ն ավ ար ձ ակ ալ ն ե ր ) հ ո ղ ակ տո ր ի ավ ե լ ի ք ան 10 տո կ ո ս ը տո ւ ժ ո ւ մ է , ապա ծ ր ագ ր ի ԱԿԱ-ն կ ս տան ա ս տո ր և ն շ վ ած զ գ ալ ի վ ն աս ն ե ր ի ն պաս տը (տե ս 24-ր դ է ջ ը ): Փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ը չ ի ն վ ազ ե ց վ ի գ ո ր ծ ար ք ի և գ ր ան ց մ ան ծ ախս ե ր ո վ :  Ոչ գ յ ո ւ ղ ատն տե ս ակ ան ն շ ան ակ ո ւ թ յ ան հ ո ղ ե ր ի ս ե փակ ան ատե ր ե ր ը կ ս տան ան ` (i) դ ր ամ ակ ան փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ հ ո ղ ակ տո ր ի շ ո ւ կ այ ակ ան ար ժ ե ք ի չ ափո վ գ ո ւ մ ար ած 15 տո կ ո ս հ ավ ե լ ավ ճ ար ։ (ii) Այ ն դ ե պք ե ր ո ւ մ , ե ր բ գ ո յ ո ւ թ յ ո ւ ն չ ո ւ ն ի հ ո ղ ե ր ի առ ք ո ւ վ աճ առ ք ի ակ տի վ շ ո ւ կ ա, ապա` տե ղ ափո խմ ան հ ո ղ ` ն ո ւ յ ն հ ամ այ ն ք ի վ ար չ ակ ան ս ահ մ ան ն ե ր ո ւ մ և ն ո ւ յ ն ար ժ ե ք ո վ /ար տադ ր ո ղ ակ ան ո ւ թ յ ամ բ , ո ր ն ը ն դ ո ւ ն ե լ ի է ԱԿԱ-ի հ ամ ար կ ամ դ ր ամ ակ ան փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ տե ղ ափո խմ ան հողի ար ժ ե ք ի չ ափո վ գ ո ւ մ ար ած 15 տո կ ո ս հ ավ ե լ ավ ճ ար : Այ ն հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ը , ո ր ո ն ք ծ ր ագ ր ի ան ո ւ ղ ղ ակ ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան հ ե տև ան ք ո վ կ դ առ ն ան ան հ աս ան ե լ ի կ ամ մ շ ակ մ ան և այ լ օ գ տագ ո ր ծ մ ան հ ամ ար ան պի տան , կ ն ե ր առ վ ե ն ծ ր ագ ր ի ց տո ւ ժ ած հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ի մ ե ջ ։ Հ ո ղ ե ր ը ո ր ո ն ք ն ախատե ս վ ած ե ն գ յ ո ւ ղ ի հ ե տագ ա զ ար գ աց մ ան հ ամ ար , ի ն չ պե ս ն աև բ ն ակ ավ այ ր այ ի ն հ ո ղ ե ր ը հ ն ար ավ ո ր ի ն ս կ շ ր ջ ան ց վ ե ն և կ փո խհ ատո ւ ց վ ե ն հ ամ ապատաս խան գ ո ւ մ ար ո վ : Փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ը չ ի ն վ ազ ե ց վ ի գ ո ր ծ ար ք ի և գ ր ան ց մ ան ծ ախս ե ր ո վ :  Օր ի ն ակ ան աց մ ան ե ն թ ակ ա ԱԿԱ-ե ր ը կ գ ր ան ց վ ե ն ո ր պե ս օ ր ի ն ակ ան վ ար ձ ակ ալ /ս ե փակ ան ատե ր և կ փո խհ ատո ւ ց վ ե ն ո ր պե ս օ ր ի ն ակ ան վ ար ձ ակ ալ /ս ե փակ ան ատե ր :  Օր ի ն ակ ան աց մ ան ոչ ե ն թ ակ ա ԱԿԱ-ե ր ը կ ս տան ան դ ր ամ ակ ան փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ տո ւ ժ ած հ ո ղ ակ տո ր ի շ ո ւ կ այ ակ ան կ ամ կ ադ աս տր այ ի ն ար ժ ե ք ի (ո ր ը ավ ե լ ի բ ար ձ ր է ) չ ափո վ , ո ր ը կ հ աշ վ ար կ վ ի ը ս տ հ ո ղ ակ տո ր ի օ գ տագ ո ր ծ մ ան տև ո ղ ո ւ թ յ ան հ ե տև յ ալ կ ե ր պ` 1) < 1 տար ի ` հ ո ղ ի ար ժ ե ք ի 5 %-ը ; 2) < 15 տար ի ` հ ո ղ ի ար ժ ե ք ի 14 %-ը ; 3) < 25 տար ի ` հ ո ղ ի ար ժ ե ք ի 20 %-ը ; 4) 25 տար ի և ավ ե լ ` հ ո ղ ի ար ժ ե ք ի 25 %-ը ։  Վար ձ ակ ալ ն ե ր ը կ ս տան ան ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան ի ր ավ ո ւ ն ք և կ փո խհ ատո ւ ց վ ե ն ո ր պե ս ս ե փակ ան ատե ր ե ր կ ամ վ ար ձ ակ ալ ո ւ թ յ ամ բ կ ս տան ան ն ո ր հ ո ղ ակ տո ր ։ Եթ ե դ ա հ ն ար ավ ո ր չ է (ե թ ե Հ Հ օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թ յ ան հ ամ աձ այ ն վ ար ձ ակ ալ ը չի կ ար ո ղ ս տան ալ ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան ի ր ավ ո ւ ն ք կ ամ նա հ ր աժ ար վ ո ւ մ է ս ե փակ ան աշ ն ո ր հ ե լ ո ւ ց ո ւ ն ո ր վ ար ձ ակ ալ ո ւ թ յ ո ւ ն ս տան ալ ո ւ ց և ն ախը ն տր ո ւ մ է ս տան ալ փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ը ), ապա ն ր ան ք կ ս տան ան 25 դ ր ամ ակ ան փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ տո ւ ժ ած հ ո ղ ակ տո ր ի շ ո ւ կ այ ակ ան կ ամ կ ադ աս տր այ ի ն ար ժ ե ք ի չ ափո վ գ ո ւ մ ար ած 15 % հ ավ ե լ ավ ճ ար ` կ ախվ ած վ ար ձ ակ ալ ո ւ թ յ ան ժ ամ կ ե տի ավ ար տի ն մ ն աց ած ժ ամ ան ակ ի ց ։ Վե ր ո ն շ յ ալ հ ավ ե լ ավ ճ ար ը կ հ աշ վ ար կ վ ի հ ե տև յ ալ կ ե ր պ` 1) < 1 տար ի ` հ ո ղ ի ար ժ ե ք ի 5 %-ը 2) < 15 տար ի ` հ ո ղ ի ար ժ ե ք ի 14 %-ը ; 3) < 25 տար ի ` հ ո ղ ի ար ժ ե ք ի 20 %-ը ; 4) 25 տար ի և ավ ե լ ` հ ո ղ ի ար ժ ե ք ի 25 %-ը . 4.2.2 Պե տակ ան և հ ամ այ ն ք այ ի ն հ ո ղ ե ր  Պե տո ւ թ յ ան և հ ամ այ ն ք ն ե ր ի ս ե փակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն հ ան դ ի ս աց ո ղ հ ո ղ ե ր ը կ օ տար վ ե ն հ ամ աձ այ ն Հ Հ հ ո ղ այ ի ն օ ր ե ն ս գ ր ք ի 66-ր դ հ ո դ վ ած ի 7-ր դ կ ե տի 1-ի ն ե ն թ ակ ե տի և մ ի այ ն կ ատե գ ո ր ի ան է ն ե ր գ ե տի կ այ ի , տր ան ս պո ր տի , կ ապի , կ ո մ ո ւ ն ալ ե ն թ ակ առ ո ւ ց վ ած ք ն ե ր ի օ բ յ ե կ տն ե ր ի կ ատե գ ո ր ի ա փո խվ ե լ ո ւ ց հ ե տո : Հ ո ղ ե ր ը կ օ տար վ ե ն հ ամ աձ այ ն Հ Հ հ ո ղ այ ի ն օ ր ե ն ս գ ր ք ի 66-ր դ հ ո դ վ ած ի 2-ր դ կ ե տի ` է ն ե ր գ ե տի կ այ ի , տր ան ս պո ր տի , կ ապի , կ ո մ ո ւ ն ալ ե ն թ ակ առ ո ւ ց վ ած ք ն ե ր ի օ բ յ ե կ տն ե ր ի կ ատե գ ո ր ի այ ի հ ո ղ ե ր ի կ ադ աս տր այ ի ն գ ն ո վ : Կատե գ ո ր ի այ ի փո փո խո ւ թ յ ան հ ե տ կ ապվ ած ծ ախս ե ր ը կ վ ճ ար ի ԲԷ Ց -ը : 4.2.3 Շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր  Բն ակ ե լ ի շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի մ աս ո վ փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ կ տր ամ ադ ր վ ի ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան բ ո լ ո ր կ ր ո ղ ն ե ր ի ն ` ան կ ախ շ ի ն ո ւ թ յ ան գ ր ան ց մ ան կ ար գ ավ ի ճ ակ ի ց ։ Փո խահ ատո ւ ց ո ւ մ կ տր ամ ադ ր վ ի դ ր ամ ակ ան տե ս ք ո վ ` հ աշ վ ար կ վ ած ո ր պե ս շ ի ն ո ւ թ յ ան փո խար ի ն մ ան ար ժ ե ք գ ո ւ մ ար ած 15% հ ավ ե լ ավ ճ ար ։ Փո խհ ատո ւ ց մ ան գ ո ւ մ ար ի ց չ ե ն ն վ ազ ե ց վ ի կ ո ւ տակ վ ած ամ ո ր տի զ աց ի ան , գ ո ր ծ ար ք այ ի ն ու գ ր ան ց մ ան ծ ախս ե ր ը և մ ն աց ո ր դ այ ի ն ար ժ ե ք ը ։ Շ ի ն ո ւ թ յ ան վ ր ա մ աս ն ակ ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան և ս ե փակ ան ատի ր ո ջ կողմից վ ե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ ի ց հ ր աժ ար վ ե լ ո ւ դ ե պք ո ւ մ , փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ը կ հ աշ վ ար կ վ ի շ ի ն ո ւ թ յ ան ը հ աս ց վ ած վ ն աս ի և այ ն մ ի ն չ ծ ր ագ ր ի ի ր ակ ան աց մ ան ս կ ի զ բ ը ո ւ ն ե ց ած վ ի ճ ակ ի ն հ աս ց ն ե լ ո ւ հ ամ ար ան հ ր աժ ե շ տ ծ ախս ե ր ի չ ափո վ ։ Վե ր աբ ն ակ ե ց վ ած վ ար ձ ակ ալ ն ե ր ը կ ս տան ան վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ն պաս տ և զ գ ալ ի վ ն աս ի տպաս տ (տե ս ս տո ր և ն ե ր կ այ աց վ ած պար բ ե ր ո ւ թ յ ո ւ ն ը ):  Ոչ բ ն ակ ե լ ի շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի հ ամ ար գ ո ր ծ ո ւ մ է փո խհ ատո ւ ց մ ան ն ո ւ յ ն ս կ զ բ ո ւ ն ք ը , ի ն չ պե ս ո ր բ ն ակ ե լ ի ի ։ Փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ կ ար ո ղ ե ն ս տան ալ մ ի այ ն ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան այ ն կ ր ո ղ ն ե ր ը , ո ր ո ն ք օրենքով ս ահ մ ան վ ած կ ար գ ո վ գ ր ան ց ե լ են իրենց ս ե փակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն ը ։ Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան այ ն կ ր ո ղ ն ե ր ը , ո ր ո ն ց գ ո ւ յ ք ը օ ր ի ն ակ ան գ ր ան ց վ ած չ է , կ ար ո ղ ե ն փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ս տան ալ մ ի այ ն դ ր ա գ ր ան ց ո ւ մ ի ց հ ե տո ։ Իր ե ն ց շ ի ն ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր ն օ ր ի ն ակ ան աց ն ե լ ո ւ հ ամ ար ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ը պե տք է կ ատար ե ն գ ո ւ յ ք ի պե տակ ան գ ր ան ց մ ան հ ե տ կ ապվ ած վ ճ ար ո ւ մ ն ե ր ը : Խո ց ե լ ի տն տե ս ո ւ թ ո ւ ն ն ե ր ը շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի օ ր ի ն ակ ան աց մ ան հ ամ ար կ ս տան ան աջ ակ ց ո ւ թ յ ո ւ ն ` օ ր ի ն ակ ան աց մ ան հ ե տ կ ապվ ած բ ոլ որ վ ճ ար ո ւ մ ն ե ր ը կ կ ատար վ ե ն Ծր ագ ր ի կողմից : Վե ր աբ ն ակ ե ց վ ած վ ար ձ ակ ալ ն ե ր ը կ ս տան ան վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան և զ գ ալ ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան ն պաս տ: 26 4.2.4 Այ լ փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ն ե ր և ն պաս տն ե ր  Բե ր ք ։ Կո ր ց վ ած բ երքի դ ի մ աց դ ր ամ ակ ան փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ը հ աշ վ ար կ վ ո ւ մ է ո ր պե ս մ ե կ տար վ ա հ ամ ախառ ն բ ե ր ք ի շ ո ւ կ այ ակ ան ար ժ ե ք ։ Բե ր ք ի դ ի մ աց փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ը վ ճ ար վ ո ւ մ է ի ն չ պե ս հ ո ղ ի վ ար ձ ակ ալ ն ե ր ի ն , այ ն պե ս է լ ս ե փակ ան ատե ր ե ր ի ն ` հ աշ վ ի առ ն ե լ ո վ ե ր կ ո ւ ս ի մ ի ջ և բ ն ավ ար ձ ակ ալ ո ւ թ յ ան գ ո ր ծ ո ղ պայ մ ան ագ ի ր ը ։  Ծառ ե ր ։ Դր ամ ակ ան փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ շ ո ւ կ այ ակ ան գ ն ե ր ո վ ` կ ախվ ած ծ առ ե ր ի տե ս ակ ի ց , տար ի ք ի ց և բ ե ր ք ատվ ո ւ թ յ ո ւ ն ի ց ։ Այ լ ը ն դ ո ւ ն ե լ ի վ այ ր ո ւ մ ե ր կ ո ւ ան գ ամ ավ ե լ ի մ ե ծ թ վ ո վ տն կ ի ն ե ր ի տն կ ո ւ մ ։  Ձ ե ռ ն ար կ ատի ր ակ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թյ ո ւ ն ։ Ձ ե ռ ն ար կ ատի ր ակ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ո ւ ն ի ր ակ ան աց ն ե լ ո ւ հ ն ար ավ ո ր ո ւ թ յ ան մ շ տակ ան կ ո ր ս տի դ ե պք ո ւ մ կ տր ամ ադ ր վ ի 1 տար վ ա զ ո ւ տ ե կ ամ տի չ ափո վ դ ր ամ ակ ան փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ , որը կ հ աշ վ ար կ վ ի հ ար կ այ ի ն հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի հ ի մ ան վ ր ա։ Ձ ե ռ ն ար կ ատի ր ակ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան ժ ամ ան ակ ավ ո ր դ ադ ար ե ց մ ան դ ի մ աց տր վ ո ղ փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ը կ հ աշ վ ար կ վ ի ո ր պե ս ամ ս ե կ ան ե կ ամ տի (ը ս տ հ ար կ այ ի ն հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ) և գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան դ ադ ար ե ց մ ան ը ն դ հ ան ո ւ ր տև ո ղ ո ւ թ յ ան ար տադ ր յ ալ ։ Հ ար կ այ ի ն հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի բ աց ակ այ ո ւ թ յ ան դ ե պք ո ւ մ , ձ ե ռ ն ար կ ատի ր ակ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թյ ո ւ ն ի ր ակ ան աց ն ո ղ ն ե ր ի դ ր ամ ակ ան փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ը կ հ աշ վ ար կ վ ի վերը ն կ ար ագ ր վ ած ե ղ ան ակ ո վ , ս ակ այ ն հ ի մ ք ը ն դ ո ւ ն ե լ ո վ ն վ ազ ագ ո ւ յ ն չ հ ար կ վ ո ղ աշ խատավ ար ձ ը (ն վ ազ ագ ո ւ յ ն աշ խատավ ար ձ ը )։  Մշ տակ ան վ ար ձ ո ւ աշ խատո ղ ն ե ր ։ Դր ամ ակ ան փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ կ ո ր ց վ ած աշ խատավ ար ձ ի չ ափո վ առ ավ ե լ ագ ո ւ յ ն ը վ ե ց ամ ս ո վ ձ ե ռ ն ար կ ատի ր ակ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան դ ադ ար ե ց մ ան դ ե պք ո ւ մ ։  Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ն պաս տ։ Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան այ ն կ ր ո ղ ն ե ր ը , որոնք պար տադ ր վ ած վ ե ր աբ ն ակ ե ց վ ո ւ մ են (ն ե ր առ յ ալ վ ար ձ ակ ալ ն ե ր ը ), կ ս տան ան տր ան ս պո ր տայ ի ն ծ ախս ե ր ի և մ ե կ ամ ս վ ա ապր ո ւ ս տի հ ամ ար բ ավ ար ար վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ս ո ւ բ ս ի դ ի ան ե ր ։  Հ ամ այ ն ք այ ի ն շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր և հ ան ր այ ի ն ծ առ այ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ։ Ամ բ ո ղ ջ ո ւ թ յ ամ բ կ փո խար ի ն վ ե ն կ ամ կ վ ե ր ակ ան գ ն վ ե ն , ո ր պե ս զ ի լ ի ար ժ ե ք կ ատար ե ն մ ի ն չ և ծ ր ագ ր ի ս կ ի զ բ ն ի ր ե ն ց կ ատար ած գ ո ր ծ առ ո ւ յ թ ն ե ր ը ։  Զ գ ալ ի վ ն աս ն ե ր ի ն պաս տ։ Այ ն ԱԿԱ-ե ր ը , ո վ ք ե ր կ ո ր ց ր ե լ ե ն գ յ ո ւ ղ ատն տե ս ակ ան հ ո ղ ի ավ ե լ ի ք ան 10 տո կ ո ս ը կ ս տան ան զ գ ալ ի վ ն աս ն ե ր ի ն պաս տ գ յ ո ւ ղ ատն տե ս ակ ան ե կ ամ տի կ ո ր ս տի հ ամ ար , ո ր ը հ ավ աս ար է կ ո ր ց վ ած հ ո ղ ի տար ե կ ան բ ե ր ք ի շ ո ւ կ այ ակ ան ար ժ ե ք ի ն , ի ս կ վ ե ր աբ ն ակ ե ց վ ած տն այ ի ն տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ն (ն ե ր առ յ ալ վ ե ր աբ ն ակ ե ց վ ած վ ար ձ ակ ալ ն ե ր ը ) կ ս տան ան զ գ ալ ի վ ն աս ն ե ր ի ն պաս տ, ո ր ը հ ավ աս ար է ն վ ազ ագ ո ւ յ ն աշ խատավ ար ձ ի ` 50000 Հ Հ դ ր ամ (Հ Հ օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թ յ ամ բ ս ահ մ ան վ ած ) վ ե ց ապատի կ ի ն :  ԱԿԱ-ե ր ը կ ս տան ան հ ե տև յ ալ դ ր ամ ակ ան աջ ակ ց ո ւ թ յ ո ւ ն ը ` 27 Լ ի ազ ո ր ագ ր ի (Հ Հ -ի ց կ ամ ՌԴ-ի ց ) հ ե տ կ ապվ ած ծ ախս ե ր /վ ճ ար ո ւ մ ն ե ր Ան ձ ն ագ ր ի վ ե ր ակ ան գ ն մ ան հ ե տ կ ապվ ած ծ ախս ե ր /վ ճ ար ո ւ մ ն ե ր Ժառ ան գ ո ւ թ յ ան ի ր ավ ո ւ ն ք ի ճ ան աչ մ ան հ ե տ կ ապվ ած ծ ախս ե ր /վ ճ ար ո ւ մ ն ե ր Փո խան ց մ ան հ ար կ ե ր ը և վ ճ ար ո ւ մ ն ե ր ը , ո ր ո ն ք կ ապվ ած ե ն հ ո ղ ի ձ ե ռ ք բ ե ր մ ան հ ե տ կ վ ճ ար վ ե ն Ծր ագ ր ի կ ո ղ մ ի ց , ո ր պե ս փո խհ ատո ւ ց մ ան մ աս :  Վե ր ակ ան գ ն մ ան ն պաս տ։ Սո ց ի ալ ապե ս խո ց ե լ ի խմ բ ե ր ի ն կ տր ամ ադ ր վ ի վ ե ր ակ ան գ ն մ ան ն պաս տ, ո ր ը հ ավ աս ար է ն վ ազ ագ ո ւ յ ն աշ խատավ ար ձ ի ` 50000 Հ Հ դ ր ամ (Հ Հ օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թ յ ամ բ ս ահ մ ան վ ած ) վ ե ց ապատի կ ի ն և ն ախապատվ ո ւ թ յ ո ւ ն ծ ր ագ ր ի ի ր ակ ան աց մ ան հ ե տ կ ապվ ած թ ափո ւ ր աշ խատատե ղ ե ր ի հ ամ ալ ր մ ան ժ ամ ան ակ ։ Խո ց ե լ ի խմ բ ե ր ի ն ե ր կ այ աց ո ւ ց ի չ ն ե ր հ ամ ար վ ո ւ մ ե ն . (i) Աղ ք ատ տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը , ո ր ո ն ք գ ր ան ց վ ած ե ն Հ Հ ԱՍՀ Ն Ը ն տան ե կ ան Նպաս տն ե ր ի Հ ամ ակ ար գ ո ւ մ և ս տան ո ւ մ են հ ամ ապատաս խան դ ր ամ ակ ան ն պաս տ` ս ահ մ ան վ ած ՀՀ օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թ յ ամ բ : (ii) Մի այ ն ակ , այ ր ի կ ամ ը ն տան ի ք ի կ ե ր ակ ր ո ղ ի ն կ ո ր ց ր ած կ ան ան ց ի ց բ աղ կ աց ած տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը , ո ր տե ղ բ աց ի թ ո շ ակ առ ո ւ ի ց , Հ Հ զ ի ն վ ած ո ւ ժ ե ր ո ւ մ ծ առ այ ո ղ ի ց , 1-ի ն և 2-ր դ կ ար գ ի հ աշ մ ան դ ամ ի ց կ ամ մ ի ն չ և 23 տար ե կ ան առ կ ա հ ամ ակ ար գ ո ւ մ ս ո վ ո ր ո ղ ո ւ ս ան ո ղ ի ց բ աց ի ո ւ ր ի շ աշ խատո ղ ան ձ չ կ ա: (iii) Թո շ ակ առ ո ւ ն ե ր ի ց , տար ե ց ն ե ր ի ց բ աղ կ աց ած տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը , ո ր տե ղ թ ո շ ակ առ ո ւ ի ց , Հ Հ զ ի ն վ ած ո ւ ժ ե ր ո ւ մ ծ առ այ ո ղ ի ց , 1-ի ն և 2-ր դ կ ար գ ի հ աշ մ ան դ ամ ի ց կ ամ մ ի ն չ և 23 տար ե կ ան առ կ ա հ ամ ակ ար գ ո ւ մ ս ո վ ո ր ո ղ ո ւ ս ան ո ղ ի ց բ աց ի ո ւ ր ի շ աշ խատո ղ ան ձ չ կ ա: Աղ ք ատո ւ թ յ ան շ եմից ց ած ր գ տն վ ո ղ տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ . Եթ ե ծ ր ագ ր ի ն կ ար ագ ր ո ւ թ յ ան փո ւ լ ո ւ մ , ԾԻ Ս (Ծր ագ ր ե ր ի Ի ր ակ ան աց մ ան Ստո ր աբ աժ ան ո ւ մ ) խո ր հ ր դ ատվ ակ ան ը ն կ ե ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը հ այ տն աբ ե ր ե ն , ո ր ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան ը ե ն թ ար կ վ ած տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն աղ ք ատ է , բ այ ց դ ե ռ ը ն դ գ ր կ վ ած չ է Ը ն տան ե կ ան Նպաս տն ե ր ի Հ ամ ակ ար գ ո ւ մ , հ ե տև աբ ար ԾԻ Ս պե տք է տե ղ ե կ աց ն ի Հ Հ ԱՍՑ Ն -ի ն և հ ամ ապատաս խան պե տակ ան ս ո ց ի ալ ակ ան ծ առ այ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ն ` տվ յ ալ տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ն Ը ն տան ե կ ան Նպաս տն ե ր ի Հ ամ ակ ար գ ո ւ մ ը ն դ գ ր կ ե լ ո ւ հ ամ ար ` հ ամ աձ այ ն Հ Հ օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թ յ ամ բ ս ահ մ ան վ ած ը ն թ աց ակ ար գ ի : Այ դ տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը կ ս տան ան փո խհ ատո ւ ց մ ան դ ր ամ ակ ան աջ ակ ց ո ւ թ յ ո ւ ն մ ի այ ն Ը ն տան ե կ ան Նպաս տն ե ր ի Հ ամ ակ ար գ ո ւ մ ը ն դ գ ր կ վ ե լ ո ւ ց հ ե տո : Այ դ տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը կ ս տան ան փո խհ ատո ւ ց մ ան դ ր ամ ակ ան աջ ակ ց ո ւ թ յ ո ւ ն մ ի այ ն Ը ն տան ե կ ան Նպաս տն ե ր ի Հ ամ ակ ար գ ո ւ մ գ ր ան ց վ ե լ ո ւ ց հ ե տո : (Աղ բ յ ո ւ ր ը . Հ Հ Տ ԿՆ / ԱԶ Բ , դ ե կ . 2010) Աղ բ յ ո ւ ր ը ` Հ Հ Տ ր ան ս պո ր տի և կ ապի ն ախար ար ո ւ թ յ ո ւ ն /Զ ԱԲ , 2010թ .-ի դ ե կ տե մ բ ե ր ։ 28 4.3 Ակ տի վ ն ե ր ի գ ն ահ ատմ ան մ ե թ ո դ ն ե ր ը Ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ո ւ ն ը լ ի ց ե ն զ ավ ո ր մ ան ե ն թ ակ ա գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան տե ս ակ է («Ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան մ աս ի ն » Հ Հ օ ր ե ն ք ի 9-ր դ հ ո դ վ ած )։ Հ ե տև աբ ար , ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ո ւ ն ն ի ր ակ ան աց վ ո ւ մ է ի ր ավ աբ ան ակ ան և ֆ ի զ ի կ ակ ան ան ձ ան ց կողմից ` ըստ ՀՀ Լ ի ց ե ն զ ավ ո ր մ ան մ աս ի ն օ ր ե ն ք ի պահ ան ջ ն ե ր ի ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան լ ի ց ե ն զ ի այ ի ս տաց ո ւ մ ի ց հ ե տո ։ Ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան պատվ ե ր ի ի ր ակ ան աց մ ան ի ր ավ ակ ան հ ի մ ք է հ ան դ ի ս ան ո ւ մ ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան ս ո ւ բ յ ե կ տն ե ր ի մ ի ջ և օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թ յ ամ բ ս ահ մ ան վ ած կ ար գ ո վ կ ն ք վ ած պայ մ ան ագ ի ր ը (ն ո ւ յ ն օ ր ե ն ք ի 9-ր դ հ ո դ վ ած )։ Բաց ի այ դ , ն ո ւ յ ն օ ր ե ն ք ի 10-ր դ հ ո դ վ ած ը թ վ ար կ ո ւ մ է այ ն պար տադ ի ր տե ղ ե կ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ց ան կ ը , ո ր վ ե ր ո ն շ յ ալ պայ մ ան ագ ի ր ը պե տք է պար ո ւ ն ակ ի ։ Ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատո ւ մ ը կ ատար վ ո ւ մ է Հ Հ Կառ ավ ար ո ւ թ յ ան կ ո ղ մ ի ց հ աս տավ ած ս տան դ ար տն ե ր ի ն հ ամ ապատաս խան (7-ր դ հ ո դ վ ած )։ Գն ահ ատմ ան ս տան դ ար տը պե տք է պար ո ւ ն ակ ի . ա) ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի ն կ ատմ ամ բ ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ը , ք ան ակ ակ ան և ո ր ակ ակ ան բ ն ո ւ թ ագ ր ե ր ը , բ ) ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան մ ե թ ո դ ն ե ր ը , գ ) ան շ ար ժ գու յ քի գ ն ահ ատմ ան ար դ յ ո ւ ն ք ն ե ր ի ձ և ակ ե ր պմ ան ն կ ատմ ամ բ պահ ան ջ ն ե ր ը , դ ) հ ղ ո ւ մ ն ե ր ն այ լ ն ո ր մ ատի վ ի ր ավ ակ ան ակ տե ր ի ն , ե) ան շ ար ժ գու յ քի գ ն ահ ատո ղ ի վ ար ք ագ ծ ի ն ն ե ր կ այ աց վ ո ղ պահ ան ջ ն ե ր ը ։ Հ աշ վ ի առ ն ե լ ո վ օրենքի վ ե ր ո ն շ յ ալ դ ր ո ւ յ թը ` ՀՀ Կառ ավ ար ո ւ թ յ ո ւ ն ը 2006թ .-ի հ ո ւ ն ի ս ի 8-ի ը ն դ ո ւ ն ե ց «Հ այ աս տան ի Հ ան ր ապե տո ւ թ յ ո ւ ն ո ւ մ ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան ս տան դ ար տն ե ր ի ս ահ մ ան մ ան մ աս ի ն » որոշ ու մը, որով ՀՀ Է կ ո ն ո մ ի կ այ ի և ֆ ի ն ան ս ն ե ր ի ն ախար ար ո ւ թ յ ան ը (այ ժ մ ` է կ ո ն ո մ ի կ այ ի ն ախար ար ո ւ թ յ ո ւ ն ) հ ան ձ ն ար ար վ ե ց 2006թ .-ի ս ե պտե մ բ ե ր ի 1-ի ց գ ո ր ծ ած ո ւ թ յ ան մեջ դնել Հ այ աս տան ի Հ ան ր ապե տո ւ թ յ ո ւ ն ո ւ մ ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան չ ափան ի շ ն ե ր ը ։ Ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի ար ժ ե ք ի գ ն ահ ատո ւ մ ը կ ատար վ ե լ ո ւ է Ան շ ար ժ գու յ քի գ ն ահ ատմ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան մ աս ի ն ՀՀ օրենքի պահ ան ջ ն ե ր ի ն հ ամ ապատաս խան ` (ա) Գյ ո ւ ղ ատն տե ս ակ ան հ ո ղ ե ր ը կ գ ն ահ ատվ ե ն շ ո ւ կ այ ակ ան գ ն ե ր ո վ ` հ ի մ ն վ ե լ ո վ ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան գ ն ահ ատմ ան ը ն ախո ր դ ո ղ տար վ ա ը ն թ աց ք ո ւ մ հ ո ղ ի առ ք ո ւ վ աճ առ ք ի գ ո ր ծ ար ք ն ե ր ի ո ւ ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ թ յ ան վ ր ա։ 29 (բ ) Տ ն ե ր ը /շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը կ գ ն ահ ատվ ե ն փո խար ի ն մ ան ար ժ ե ք ո վ ` հ աշ վ ի առ ն ե լ ո վ շ ի ն ո ւ թ յ ան տե ս ակ ը , ն յ ո ւ թ ե ր ի ար ժ ե ք ը , աշ խատո ւ ժ ի , տր ան ս պո ր տայ ի ն և այ լ շ ի ն ար ար ակ ան ծ ախս ե ր ը ։ Փո խհ ատո ւ ց մ ան գ ո ւ մ ար ի ց ամ ո ր տի զ աց ի ո ն /գ ո ր ծ ար ք այ ի ն ծ ախս ե ր ը և ակ տի վ ի մ ն աց ո ր դ այ ի ն ար ժ ե ք ը չ ե ն ն վ ազ ե ց վ ի ։ Եթ ե ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ը չ ց ան կ ան տե ղ ահ ան վ ե լ , ապա փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ կ տր ամ ադ ր վ ի մ ի այ ն շ ի ն ո ւ թ յ ան ը հ աս ց վ ած վ ն աս ի կ ամ վ ե ր ան ո ր ո գ մ ան ար ժ ե ք ի չ ափո վ ։ (գ ) Կո ր ց վ ած բ ե ր ք ը մ ե կ տար վ ա փո խհ ատո ւ ց մ ան դ ե պք ո ւ մ կ գ ն ահ ատվ ի զ ո ւ տ շ ո ւ կ այ ակ ան ար ժ ե ք ո վ հ ո ղ ակ տո ր ի ց վ աճ առ ք ի ե ն թ ադ ր ո ւ թ յ ամ բ ։ Եթ ե ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ի ր ավ ո ւ ն ք ո ւ ն ի ս տան ալ մ ե կ տար վ ա բ ե ր ք ի ար ժ ե ք ի ց ավ ե լ փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ , ապա հ աջ ո ր դ տար ի ն ե ր ի փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ը կ կ ազ մ ի տար ե կ ան բ ե ր ք ի հ ամ ախառ ն շ ո ւ կ այ ակ ան ար ժ ե ք ը ։ (դ ) Ծառ ե ր ը կ գ ն ահ ատվ ե ն տար բ ե ր մ ե թ ո դ ո լ ո գ ի ան ե ր ո վ ` կ ախվ ած ն ր ան ի ց դ ե կ ո ր ատի վ ե ն , թ ե բ ե ր ք ատո ւ ։ 1. Դե կ ո ր ատի վ ծ առ ե ր ը կ գ ն ահ ատվ ե ն ` հ աշ վ ի առ ն ե լ ո վ տար ի ք այ ի ն կ ատե գ ո ր ի ան (i. տն կ ի , ii. մ ի ջ ի ն տար ի ք ի և iii. տար ե ց ), փայ տի ար ժ ե ք ը և ծ ավ ալ ը ։ 2. Մր գ ատո ւ /բ ե ր ք ատո ւ ծ առ ե ր ը կ գ ն ահ ատվ ե ն ` հ աշ վ ի առ ն ե լ ո վ տար ի ք ը (i. տն կ ի , ii. մ ի ջ ի ն տար ի ք ի և iii. բ ե ր ք ատո ւ )։ Աճ ի 1-ի ն և 2-ր դ փո ւ լ ո ւ մ գ տն վ ո ղ ծ առ ե ր ը կ փո խհ ատո ւ ց վ ե ն ն ե ր դ ր ո ւ մ այ ի ն ար ժ ե ք ո վ ։ Աճ ի 3-ր դ փո ւ լ ո ւ մ գ տն վ ո ղ ծ առ ե ր ի փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ը կ հ աշ վ ար կ վ ի ո ր պե ս մ ե կ տար վ ա զ ո ւ տ ե կ ամ տի և ն ո ր բ ե ր ք ատո ւ ծ առ ե ր ի աճ ե ց մ ան հ ամ ար ան հ ր աժ ե շ տ տար ի ն ե ր ի ար տադ ր յ ալ ։ Փո խհ ատո ւ ց մ ան մ ի ավ ո ր ար ժ ե ք ն ե ր ը գ ն ահ ատվ ե լ ո ւ են հ ավ ատար մ ագ ր վ ած ան կ ախ գ ն ահ ատո ղ ն ե ր ի կ ո ղ մ ի ց ` հ ամ աձ այ ն հ ս տակ և թ ափան ց ի կ մ ե թ ո դ ո լ ո գ ի այ ի ։ Ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատո ւ մ ի ց հ ե տո գ ն ահ ատո ղ ը պատր աս տո ւ մ է ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ո ւ ն (Ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան մ աս ի ն Հ Հ օ ր ե ն ք ի 11-ր դ հ ո դ վ ած )։ Օր ե ն ք ը ամ ր ագ ր ո ւ մ է հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ան պար տադ ի ր բ ն ո ւ յ թ ը ։ Օր ի ն ակ ` ի հ ավ ե լ ո ւ մ ն այ լ տվ յ ալ ն ե ր ի և տե ղ ե կ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի , հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ո ւ ն ը պե տք է պար ո ւ ն ակ ի ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան դ աս ակ ան ե ր ե ք մ ե թ ո դ ն ե ր ի կ ի ր առ մ ան հ ղ ո ւ մ ն ե ը գ ն ահ ատմ ան ս տան դ ար տն ե ր ի ն , ի ս կ տվ յ ալ ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի օ բ յ ե կ տի գ ն ահ ատմ ան հ ամ ար մեկ կ ամ երկու դ աս ակ ան մ ե թո դ ն ե ր ի կ ի ր առ մ ան ան հ ն ար ի ն ո ւ թ յ ան դ ե պք ո ւ մ ` դ ր ան ց հ ի մ ն ավ ո ր պատճ առ աբ ան ո ւ թ յ ո ւ ն ը ։ Ան շ ար ժ գու յ քի գ ն ահ ատմ ան հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ան ն կ ատմ ամ բ ը ն դ հ ան ո ւ ր պահ ան ջ ն ե ր ը ս ահ մ ան վ ած ե ն ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատմ ան ս տան դ ար տն ե ր ո վ ։ Հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ան տվ յ ալ ն ե ր ի , ի ն չ պե ս ն աև ան շ ար ժ գու յ քի շ ո ւ կ այ ակ ան գ ն ի ար ժ ան ահ ավ ատո ւ թ յ ան խն դ ի ր ն ե ր ը կ ար ո ղ ե ն պար զ աբ ան վ ե լ լ ի ազ ո ր մ ար մ ն ի ն ո ւ ղ ղ վ ած ան շ ար ժ գու յ քի գ ն ահ ատմ ան գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յ ան ս ո ւ բ յ ե կ տն ե ր ի ց յ ո ւ ր աք ան չ յ ո ւ ր ի դ ի մ ո ւ մ ի հ ի մ ան վ ր ա կ ամ լ ի ազ ո ր մ ար մ ն ի ն ախաձ ե ռ ն ո ւ թ յ ամ բ , ի ս կ դ ր ան ց վ ե ր աբ ե ր յ ալ վ ե ճ ե ր ի առ կ այ ո ւ թ յ ան դ ե պք ո ւ մ ` դ ատակ ան կ ար գ ո վ ։ 30 5. ՎԳԾ պատր աս տո ւ մ , վ ե ր ան այ ո ւ մ և հ աս տատո ւ մ Է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գ ծ ի ն ո ր ծ ր ագ ծ ի աշ խատան ք այ ի ն ն ախագ ծ ե ր ի պատր աս տո ւ մ ի ց հ ե տո , ո ր ը կ ն ե ր առ ի բ ո լ ո ր զ ո ւ գ ահ ե ռ հ ատվ ած ն ե ր ը և շ ր ջ ան ց ո ւ մ ն ե ր ը , կ ար ե լ ի է ս կ ս ե լ ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան ն ե ն թ ակ ա մ ար դ կ ան ց մ ար դ ահ ամ ար , ն ե ր առ յ ալ ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան ն ե ն թ ակ ա ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի ն ախն ակ ան կ ադ աս տր այ ի ն ո ւ ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ թ յ ո ւ ն և դ ր ա ս ե փակ ան ատե ր ե ր ի ու օ գ տագ ո ր ծ մ ան գ ր ան ց վ ած ի ր ավ ո ւ ն ք չ ու նեցողների ց ո ւ ց ակ ագ ր ո ւ մ ։ Վե ր ո ն շ յ ալ ո ւ ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ թ յ ո ւ ն ի ց հ ե տո Կառ ավ ար ո ւ թ յ ո ւ ն ը ս ո ւ յ ն ծ ր ագ ի ր ը հ ռ չ ակ ո ւ մ է ո ր պե ս պե տո ւ թ յ ան գ ե ր ակ ա շ ահ : Կառ ավ ար ո ւ թ յ ան ո ր ո շ մ ան ը ն դ ո ւ ն ո ւ մ ի ց հ ե տո գ լ խավ ո ր կ ապալ առ ո ւ ի /ԲԷ Ց -ի ը ն տր ած խո ր հ ր դ ատո ւ ն ե ր ը ս կ ս ո ւ մ ե ն մ ան ր ամ աս ն ո ւ ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ թ յ ո ւ ն , որը ն ե ր առ ո ւ մ է ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան ն ե ն թ ակ ա ան ձ ան ց մ ար դ ահ ամ ար և կ ո ր ո ւ ս տն ե ր ի մ ան ր ամ աս ն ց ո ւ ց ակ , որը ն ո ւ յ ն ակ ան աց ն ո ւ մ է հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ի և բ ո լ ո ր մ յ ո ւ ս ակ տի վ ն ե ր ի վ ր ա հ ն ար ավ ո ր ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը ։ Դր ան ի ց հ ե տո ան կ ախ գ ն ահ ատո ղ ն ի ր ակ ան աց ն ո ւ մ է ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան ն ե ն թ ակ ա բ ո լ ո ր ակ տի վ ն ե ր ի գ ն ահ ատո ւ մ ։ Սա թ ո ւ յ լ կ տա ս տե ղ ծ ե լ փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ն ե ր ի , վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան և կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ի վ ե ր ակ ան գ ն մ ան վ ճ ար ն ե ր ի բ յ ո ւ ջ ե ։ Սո ց ի ալ - տն տե ս ակ ան հ ար ց ո ւ մ կ ան ց կ աց վ ի ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան ն ե ն թ ակ ա ան ձ ան ց կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ի ս ո ց ի ալ -տն տե ս ակ ան կ ո ղ մ ե ր ը (օ ր ի ն ակ ` ե կ ամ ո ւ տն ե ր ի աղ բ յ ո ւ ր ն ե ր ը , աղ ք ատո ւ թ յ ան մ ակ ար դ ակ ը , է թ ն ի կ պատկ ան ե լ ի ո ւ թ յ ո ւ ն ը , կ ր թո ւ թյ ո ւ ն ը , առ ո ղ ջ ակ ան վ ի ճ ակ ը , ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան ի ր ավ ո ւ ն ք ո վ պատկ ան ո ղ /վ ար ձ ակ ալ վ ած կ ամ օ գ տագ ո ր ծ վ ո ղ հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ը , տն ե ր ի տե ս ակ ն ե ր ը և ար ժ ե ք ը , և այ լ ն ) հ աս կ ան ալ ո ւ և կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ի վ ե ր ակ ան գ ն մ ան հ ամ ար հ ատո ւ կ փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ պահ ան ջ ո ղ խո ց ե լ ի խմ բ ե ր ի բ աց ահ այ տմ ան հ ամ ար ։ Այ ս հ ար ց ո ւ մ ն ե ր ի տվ յ ալ ն ե ր ի հ ի մ ան վ ր ա կ ն ախապատր աս տվ ի Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր ի ծ ր ագ ի ր ։ Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կրողները պար բ ե ր աբ ար կ տե ղ ե կ աց վ ե ն ծ ր ագ ր ի ը ն թ աց ք ի մ աս ի ն և բ ողոքների դ ի տար կ մ ան և բ ավ ար ար մ ան մ ե խան ի զ մ ի մ աս ի ն , ի ս կ ՎԳԾ-ն շ ար ո ւ ն ակ աբ ար կ վ ե ր ան այ վ ի ։ ՎԳԾ-ն պե տք է հ աս տատվ ի ‎ ծ ր ագ ի ր ը ֆ ի ն ան ս ավ ո ր ո ղ կ առ ո ւ յ ց ի կ ո ղ մ ի ց ։ Հ ո ղ ի ն կ ատմ ամ բ գ ր ան ց վ ած ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր չ ո ւ ն ե ց ո ղ ան ձ ան ց ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ի գ ր ան ց ո ւ մ Գո ր ծ ն ակ ան ո ւ մ առ ան ց գ ր ան ց վ ած ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ի հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ը զ բ աղ ե ց ն ո ղ ն ե ր ի և օ գ տագ ո ր ծ ո ղ ն ե ր ի ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ը կ ար ո ղ ե ն օ ր ի ն ակ ան կ ե ր պո վ գ ր ան ց վ ե լ , ե թ ե դ ր ան ք չ ե ն գ տն վ ո ւ մ «կ ար մ ի ր գ ո տի ն ե ր ո ւ մ » (հ ատո ւ կ հ ան ր այ ի ն կ ամ պե տակ ան օ գ տագ ո ր ծ մ ան հ ամ ար ն ախատե ս վ ած տար ած ք ն ե ր ` ռ ազ մ ակ ան ն շ ան ակ ո ւ թ յ ան , հ ի վ ան դ ան ո ց ն ե ր ի տար ած ք ն ե ր , դ պո ր ց ն ե ր ի ն հ ատկ աց վ ած տար ած ք ն ե ր և բ ն ակ ո ւ թ յ ան հ ամ ար ան պի տան տե ղ ան ք ն ե ր , ի ն չ պի ս ի ք ե ն գ ե տե ր ի հ ո ւ ն ե ր ը , ռ ադ ի ո ակ տի վ տար ած ք ն ե ր ը և այ լ վ տան գ ավ ո ր կ ամ է կ ո լ ո գ ի ակ ան առ ո ւ մ ո վ ան բ ար ե ն պաս տ վ այ ր ե ր ը (տե ս Հ Հ Հ ո ղ այ ի ն օ ր ե ն ս գ ր ք ի 60-ր դ հ ո դ վ ած ը )։ Ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ն օ ր ի ն ակ ան աց ն ե լ ո ւ ն պատակ ո վ ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ը կ ր ո ղ ն ե ր ը պե տք է ն ախաձ ե ռ ն ե ն օ ր ի ն ակ ան աց մ ան գ ո ր ծ ը ն թ աց ` հ ամ աձ այ ն հ ամ ապատաս խան վ ար չ ակ ան 31 կ ան ո ն ն ե ր ի ։ Ծր ագ ի ր ն ի ր ակ ան աց ն ո ղ ը ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ը կ ր ո ղ ն ե ր ի ն կ օ ժ ան դ ակ ի հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ի օ ր ի ն ակ ան աց մ ան գ ո ր ծ ո ւ մ ։ Կե ն ս ամ ակ ար դ ակ ի բ ար ե լ ավ մ ան մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի ԳՔ 4.01-ը և ԳՔ 4.02-ը խր ախո ւ ս ո ւ մ է ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ի բ ար ե լ ավ մ ան լ ր աց ո ւ ց ի չ մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր վ ե ր ջ ի ն ն ե ր ի ս կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ը մ ի ն չ ծ ր ագ ր ի սկիզբ ը ե ղ ած մ ակ ար դ ակ ի ն հ աս ց ն ե լ ո ւ և ս ո ց ի ալ ակ ան խո ց ե լ ի ո ւ թ յ ո ւ ն ը ն վ ազ ե ց ն ե լ ո ւ հ ամ ար ։  Փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ն ե ր ի կ առ ավ ար մ ան խն այ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի և մ ի կ ր ո վ ար կ ե ր ի ծ ր ագ ի ր ։ Այ ս ծ ր ագ ի ր ը մ ար դ կ ան ց կօգնի հ աղ թ ահ ար ե լ դ ժ վ ար տն տե ս ակ ան պայ մ ան ն ե ր ը և կ խթ ան ի ն ե ր դ ր ո ւ մ այ ի ն հ ն ար ավ ո ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ս տե ղ ծ ո ւ մ ը , ի ն չ ը թ ո ւ յ լ կ տա ապահ ո վ ե լ կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ի կ այ ո ւ ն աճ , այ լ ոչ թե փո խհ ատո ւ ց վ ած գ ո ւ մ ար ն ե ր ի օ գ տագ ո ր ծ ո ւ մ կ ար ճ աժ ամ կ ե տ ս պառ մ ան կ ար ի ք ն ե ր ի հ ամ ար ։  Պե տք է դ ի տար կ ե լ ս ո ց ի ալ ակ ան ծ առ այ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի բ ար ե լ ավ մ ան և ի ր ավ ակ ան օ ժ ան դ ակ ո ւ թ յ ան հ ն ար ավ ո ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը , հ ատկ ապե ս այ ն տն այ ի ն տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի հ ամ ար , ո ր տե ղ կ ան այ ք հ ան դ ի ս ան ո ւ մ ե ն հ ի մ ն ակ ան ե կ ամ ո ւ տ վ աս տակ ո ղ ն ե ր ը ։  Փո խհ ատո ւ ց վ ո ղ գ ո ւ մ ար ն ե ր ի հ աշ վ ի ն կ ան ան ց հ ամ ար լ ր աց ո ւ ց ի չ ‎ ֆ ի ն ան ս ակ ան մ ի ջ ո ց ն ե ր ի մ ատչ ե լ ի ո ւ թ յ ան և վ ե ր ահ ս կ ո ղ ո ւ թ յ ան բ ար ե լ ավ ո ւ մ ը պե տք է հ ան դ ի ս ան ան կ ար և ո ր ն պատակ ։ Պե տք է դ ի տար կ ե լ ազ գ այ ի ն կ ազ մ ակ ե ր պո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի և մ ի ջ ազ գ այ ի ն դ ո ն ո ր ն ե ր ի կ ո ղ մ ի ց ի ր ակ ան աց վ ո ղ ծ ր ագ ր ե ր ի հ ե տ հ ամ ակ ար գ մ ան հ ն ար ավ ո ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը ս ի ն ե ր գ ե տի կ է‎ֆ ե կ տն ե ր ը մ ե ծ աց ն ե լ ո ւ հ ամ ար ։ 6. Ի ր ակ ան աց մ ան գ ո ր ծ ը ն թ աց 6.1 ՎԳԾ ի ր ակ ան աց մ ան գ ո ր ծ ը ն թ աց ՎԳԾ ի ր ակ ան աց ո ւ մ ը պե տք է ավ ար տվ ի մինչ և շ ի ն ար ար ակ ան աշ խատան ք ն ե ր ի ս կ ի զ բ ը ։ Կար ե լ ի է տար բ ե ր ակ ե լ հ ե տև յ ալ չ ո ր ս փո ւ լ ե ր ը . 1) ՎԳԾ պատր աս տո ւ մ ՎԳԾ պատր աս տո ւ մ ը ս կ ս վ ո ւ մ է ՎԳԾ ի ր ակ ան աց մ ան ի ն ս տի տո ւ ց ի ո ն ալ լ ու ծ ու մների ապահ ո վ ո ւ մ ի ց , ՎՔՇ առ աջ ար կ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի վ ե ր ան այ ո ւ մ ի ց և ՎԳԾ ի ր ակ ան աց մ ան հ ամ ար ԲԷ Ց -ի ն ան հ ր աժ ե շ տ օ ժ ան դ ակ ո ւ թ յ ան ն ո ւ յ ն ակ ան աց ո ւ մ ի ց ։ 2) ՎԳԾ պատր աս տմ ան աշ խատան ք ն ե ր ի ե զ ր ափակ ո ւ մ Այ ս փո ւ լ ը պե տք է ի ր ակ ան աց վ ի աշ խատան ք այ ի ն ն ախագ ծ ե ր ի պատր աս տմ ան ը զ ո ւ գ ահ ե ռ ։ Այ ն ն ե ր առ ո ւ մ է ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի մ ար դ ահ ամ ար և վ ն աս ն ե ր ի մ ան ր ամ աս ն ց ո ւ ց ակ ագ ր ո ւ մ , ի ն չ պե ս ն աև կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ը մ ի ն չ և ծ ր ագ ր ի ս կ ի զ բ ն ե ղ ած մ ակ ար դ ակ ը վ ե ր ակ ան գ ն ե լ ո ւ և ս ո ց ի ալ ակ ան խո ց ե լ ի ո ւ թ յ ո ւ ն ի ց խո ւ ս ափե լ ո ւ մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ի մ շ ակ մ ան հ ամ ար ան հ ր աժ ե շ տ ս ո ց ի ալ - տն տե ս ակ ան հ ար ց ո ւ մ ։ 32 3) ՎԳԾ ի ր ակ ան աց ո ւ մ Այ ս փո ւ լ ը կ ս կ ս վ ի ՎԳԾ հ աս տատո ւ մ ի ց հ ե տո ։ Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի հ ե տ բ ան ակ ց ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը կ ս կ ս վ ե ն ծ ր ագ ր ի հ ե ն ց այ ս փո ւ լ ո ւ մ ։ Այ ս փո ւ լ ը ն ե ր առ ո ւ մ է հ ո ղ ի գ ն ահ ատմ ան և ձ ե ռ ք բ ե ր մ ան ը ն թ աց ակ ար գ ե ր , փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ն ե ր ի ար դ յ ո ւ ն ավ ե տ վ ճ ար ո ւ մ , կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ի բ ար ձ ր աց մ ան մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր և վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ը ն թ աց ակ ար գ ։ Այ ն ավ ար տվ ո ւ մ է ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան բ ո լ ո ր կ ր ո ղ ն ե ր ի ն փո խհ ատո ւ ց մ ան վ ճ ար ո ւ մ ի ց հ ե տո ։ 4) Շ ի ն ար ար ակ ան աշ խատան ք ն ե ր ի մ ե կ ն ար կ Շ ի ն ար ար ակ ան աշ խատան ք ն ե ր ը կսկսվեն մ ի այ ն ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան բ ո լ ո ր կ ր ո ղ ն ե ր ի ն փո խհ ատո ւ ց մ ան վ ճ ար ո ւ մ ի ց հ ե տո կ ամ առ ն վ ազ ն , ե ր բ փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ն ե ր ի վ ճ ար մ ան գ ո ր ծ ը ն թ աց ն ի ն տե ն ս ի վ ո ր ե ն ը ն թ ան ո ւ մ է ։ ՎԳԾ-ի ն հ ամ ապատաս խան ո ւ թ յ ո ւ ն ը ս տո ւ գ ե լ ո ւ հ ամ ար ան հ ր աժ ե շ տ է ան կ ախ մ ո ն ի տո ր ի ն գ ի ր ակ ան աց ն ե լ ։ Բո ղ ո ք ն ե ր ի դ ի տար կ մ ան և հ աս ց ե ագ ր մ ան , ի ն չ պե ս ն աև ի ր ակ ան աց մ ան մ ո ն ի տո ր ի ն գ ի աշ խատան ք ն ե ր ը կ շ ար ո ւ ն ակ վ ե ն ն աև շ ի ն ար ար ակ ան աշ խատան ք ն ե ր ի փո ւ լ ո ւ մ ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կրողների պահ ան ջ ն ե ր ի ն առ ան ց ո ւ շ աց ո ւ մ ն ե ր ի դ ի տար կ ո ւ մ ը և վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ը ն թ աց ակ ար գ ե ր ի ճիշ տ ի ր ագ ո ր ծ ո ւ մ ն ե ր աշ խավ ո ր ե լ ո ւ հ ամ ար ։ 33 34 35 Վե ր աբ ն ակ աց մ ան ք աղ աք ակ ան ո ւ թ յ ան մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ը . Քայ լ Գո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն Պատաս խան ատո ւ Ա) Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ծ ր ագ ր ի պատր աս տո ւ մ (ՎԳԾ) 1 ԲՍԳԾ/ՎՔՇ գ ն ահ ատո ւ մ Մի ջ ազ գ այ ի ն խո ր հ ր դ ատո ւ 2 Աշ խատան ք այ ի ն ն ախագ ծ ե ր ի ԲԷ Ց / ե զ ր ափակ ո ւ մ Շ ի ն ար ար ո ւ թ յ ան կ ապալ առ ո ւ (Շ Կ ) 3 Պատր աս տե լ մ ար դ ահ ամ ար ի և Մի ջ ազ գ այ ի ն կ ո ր ո ւ ս տն ե ր ի մ ան ր ամ աս ն խո ր հ ր դ ատո ւ ց ո ւ ց ակ ագ ր մ ան ձ և ե ր ը 4 Ձ ե ռ ք բ ե ր ե լ կ ադ աս տր այ ի ն ԲԷ Ց / Շ Կ տե ղ ե կ ատվ ո ւ թ յ ո ւ ն ը և հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ի ք ար տե զ ն ե ր ը 5 Տ ե ղ ակ ան ի շ խան ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ԲԷ Ց հ ե տ հ ամ ակ ար գ ո ւ մ 6 Հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ԲԷ Ց / Մի ջ զ գ այ ի ն ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ը խո ր հ ր դ ատո ւ կրողների հետ 7 Հ ավ աս տե լ հ ո ղ ի ԲԷ Ց / Մի ջ զ գ այ ի ն ս ե փակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն ը և խո ր հ ր դ ատո ւ առ ան ձ ն աց ն ե լ գ ր ան ց վ ած ս ե փակ ան ո ւ թ յ ան ի ր ավ ո ւ ն ք չ ու նեցողներին 8 Մար դ ահ ամ ար ի ար դ յ ո ւ ն ք ն ե ր ը Մի ջ ազ գ այ ի ն ն ե ր առ ե լ ՎԳԾ մ ե ջ խո ր հ ր դ ատո ւ 9 ՎԳԾ-ն ն ե ր կ այ աց ն ե լ Հ Հ ԲԷ Ց / Մի ջ զ գ այ ի ն Կառ ավ ար ո ւ թ յ ան ը խո ր հ ր դ ատո ւ 10 Հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր և ԲԷ Ց / Մի ջ զ գ այ ի ն հ ամ ապատաս խան փաս տաթ ղ թ ե ր ի խո ր հ ր դ ատո ւ հ ր ապար ակ ո ւ մ Բ) ՎԳԾ պատր աս տմ ան ե զ ր ափակ ո ւ մ 1 Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի և ԲԷ Ց / Մի ջ զ գ այ ի ն ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ը խո ր հ ր դ ատո ւ կ ր ո ղ ն ե ր ի ց ո ւ ց ակ ն ե ր ի աշ խատան ք այ ի ն ն ախագ ծ ե ր ի վ ր ա հ ի մ ն վ ած վ ե ր ան այ ո ւ մ 2 Գո ւ մ ար ն ե ր ի վ ե ր ան այ ո ւ մ ` ԲԷ Ց / Մի ջ զ գ այ ի ն հ աշ վ ի առ ն ե լ ո վ մ ի ավ ո ր գ ն ե ր ի խո ր հ ր դ ատո ւ փո փո խո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը 3 Սո ց ի ալ -տն տե ս ակ ան հ ար ց ո ւ մ ԲԷ Ց / Մի ջ զ գ այ ի ն ս ո ց ի ալ ակ ան խո ց ե լ ի ո ւ թ յ ո ւ ն ը խո ր հ ր դ ատո ւ գ ն ահ ատե լ ո ւ հ ամ ար 4 Հ ն ար ավ ո ր ո ւ թ յ ան դ ե պք ո ւ մ հ ո ղ ի ԲԷ Ց ն կ ատմ ամ բ ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ի օ ր ի ն ակ ան գ ր ան ց ո ւ մ 5 ՎԳԾ վ ե ր ջ ն ակ ան տար բ ե ր ակ ի ԲԷ Ց 36 Քայ լ Գո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն Պատաս խան ատո ւ հ ր ապար ակ ո ւ մ և հ աս տատո ւ մ Գ) ՎԳԾ ի ր ակ ան աց ո ւ մ 1 Հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ԲԷ Ց / Մի ջ զ գ այ ի ն ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի խո ր հ ր դ ատո ւ հետ 2 Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան /հ ո ղ ի ԲԷ Ց ձ ե ռ ք բ ե ր մ ան ծ ան ո ւ ց ո ւ մ ն ե ր ի բ աժ ան ո ւ մ 3 Փո խհ ատո ւ ց մ ան գ ո ւ մ ար ն ե ր ի ԲԷ Ց /կ ս ահ մ ան վ ի վ ճ ար ո ւ մ հ ե տագ այ ո ւ մ 4 Շ ի ն ար ար ակ ան աշ խատան ք ն ե ր ՇԿ 5 Սո ց ի ալ -տն տե ս ակ ան ԲԷ Ց / Մի ջ զ գ այ ի ն ո ւ ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ թ յ ան խո ր հ ր դ ատո ւ վերսկսու մ Դ) Շ ար ո ւ ն ակ ակ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր 1 ՎԳԾ ի ր ակ ան աց մ ան մ ո ն ի տո ր ի ն գ HVEN / Int. Consultant 2 Բո ղ ո ք ն ե ր ի ԲԷ Ց / Շ Կ / դ ի տար կ մ ան /բ ավ ար ար մ ան Դատար ան ն ե ր հ ամ ակ ար գ , հ այ ց ադ ի մ ո ւ մ ն ե ր 3 Ար տաք ի ն աո ւ դ ի տ ԲԷ Ց / Մի ջ զ գ այ ի ն խո ր հ ր դ ատո ւ 6.2 Բո ղ ո ք ն ե ր ի դ ի տար կ մ ան և բ ավ ար ար մ ան մ ե խան ի զ մ Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան այ ն կ ր ո ղ ն ե ր ի հ ամ ար , ո ր ո ն ք հ ամ աձ այ ն չ են հողի կ ամ այ լ ակ տի վ ն ե ր ի դ ի մ աց փո խհ ատո ւ ց մ ան տր ամ ադ ր մ ան վ ե ր աբ ե ր յ ալ ո ր ո շ ո ւ մ ն ե ր ի , ը ն թ աց ակ ար գ ե ր ի կ ամ գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի հ ե տ, կ ս ահ մ ան վ ի բ ո ղ ո ք ն ե ր ի դ ի տար կ մ ան և բ ավ ար ար մ ան մ ե խան ի զ մ ։ Տ ար աձ այ ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր կ ար ո ղ ե ն առ աջ ան ալ հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ի ը ն թ աց ակ ար գ ի , ծ ան ո ւ ց մ ան կ ամ գ ն ահ ատմ ան վ ե ր աբ ե ր յ ալ ։ Հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ի , հ ար ց ո ւ մ ն ե ր ի և փո խհ ատո ւ ց մ ան տր ամ ադ ր մ ան ժ ամ ան ակ ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ը պե տք է բ ան ավ ո ր կ ամ գ ր ավ ո ր տե ղ ե կ աց վ ե ն ի ր ե ն ց ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ի և բ ո ղ ո ք ն ե ր ի ն ե ր կ այ աց մ ան ը ն թ աց ակ ար գ ի մ աս ի ն ։ Նախ և առ աջ , փո ր ձ կ ար վ ի տար աձ այ ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը հ ար թ ե լ հ ամ այ ն ք այ ի ն մ ակ ար դ ակ ո ւ մ ո չ ‎ ֆ ո ր մ ալ մ ի ջ ն ո ր դ ի կ ամ հ ամ այ ն ք ի ղ ե կ ավ ար ո ւ թ յ ան մ աս ն ակ ց ո ւ թ յ ամ բ ։ Եթ ե առ աջ ար կ վ ո ղ լ ո ւ ծ ո ւ մ ն ե ր ը ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ի ն չ ե ն բ ավ ար ար ո ւ մ , ապա գ ր ավ ո ր բ ո ղ ո ք կ ար ո ղ է ն ե ր կ այ աց վ ե լ լ ի ազ ո ր մ ար մ ն ի /ԲԷ Ց -ի ն ե ր ք ո պատաս խան ատո ւ հ ան ձ ն աժ ո ղ ո վ ի ն ։ Դր ան ի ց հ ե տո հ ան ձ ն աժ ո ղ ո վ ը ո ր ո շ ո ւ մ է բ ո ղ ո ք ը բ ավ ար ար ե լ կ ամ գ ո ր ծ ը ն ն ե ր կ այ աց ն ե լ դ ատար ան ։ Հ ան ձ ն աժ ո ղ ո վ ը պե տք է ո ր ո շ ո ւ մ կ այ աց ն ի 15 օ ր վ ա ը ն թ աց ք ո ւ մ ։ Եթ ե բ ո ղ ո ք ն ե ր ի 37 դ ի տար կ մ ան հ ամ ակ ար գ ի ո ր ո շ ո ւ մ ը ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ի ն չ ի բ ավ ար ար ո ւ մ , ապա այ ն կ ար ո ղ է դ ի մ ե լ դ ատար ան ։ Նշ ե ն ք , ո ր բ ո ղ ո ք ն ե ր ի դ ի տար կ մ ան և բ ավ ար ար մ ան վ ե ր ը ն շ վ ած մ ե խան ի զ մ ը չ ի ս ահ մ ան ափակ ո ւ մ ք աղ աք աց ի ն ե ր ի ամ ե ն աս կ զ բ ի ց դ ատար ան դ ի մ ե լ ո ւ ի ր ավ ո ւ ն ք ը ։ Հ ար կ ավ ո ր է հ ատո ւ կ ո ւ շ ադ ր ո ւ թ յ ո ւ ն դ ար ձ ն ե լ ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան այ ն կ ր ո ղ ն ե ր ի ն , ո ր ո ն ք բ ն ակ վ ո ւ մ ե ն հ ե ռ ավ ո ր գ յ ո ւ ղ ե ր ո ւ մ կ ամ ս ո ց ի ալ ապե ս խո ց ե լ ի ե ն , ք ան ի ո ր ն ր ան ց տե ս ան կ յ ո ւ ն ի ց բ ողոքների մ ե խան ի զ մ ն ե ր ը և ի ր ավ ակ ան ը ն թ աց ակ ար գ ե ր ի հ ե տ առ ն չ ո ւ թ յ ո ւ ն ը կ ար ո ղ է այ ն ք ան է լ խո ս տո ւ մ ն ալ ի ց չ լ ինել ։ Ար դ յ ո ւ ն ք ո ւ մ ս ո ց ի ալ ապե ս ամ ե ն ախո ց ե լ ի խավ ե ր ի բ ողոքները կ ար ո ղ է մ ն ալ չ հ աս ց ե ագ ր վ ած ։ Այ դ ի ս կ պատճ առ ո վ , ց ան կ ալ ի է , ո ր ծ ր ագ ր ի ը ն թ աց ք ո ւ մ ան կ ախ ս ո ց ի ալ ակ ան փո ր ձ ագ ե տը մ ո ն ի տո ր ի ն գ ի ր ակ ան աց ն ի և պար բ ե ր աբ ար շ փվ ի ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի հ ե տ։ 6.3 Ի ն ս տի տո ւ ց ի ո ն ալ կ ար ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան գ ո ր ծ ի ք ն ե ր ի մ շ ակ մ ան և ի ր ակ ան աց մ ան ԲԷ Ց -ի կ ար ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը ս ահ մ ան ափակ ե ն ։ Քան ի ո ր ԲԷ Ց -ը չ ո ւ ն ի ս ո ց ի ալ ակ ան /բ ն ապահ պան ակ ան բ աժ ի ն և բ ար ձ ր ավ ո լ տ գ ծ ե ր ի կ առ ո ւ ց մ ան կ ամ վ ե ր ակ ան գ ն մ ան և ե ն թ ակ այ ան ն ե ր ի վ ե ր ակ առ ո ւ ց մ ան փո ր ձ ը բ ավ ար ար չ է, ապա ՎՔՇ առ աջ ար կ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի մ ո ն ի տո ր ի ն գ ը և ՎԳԾ ն ախապատր աս տո ւ մ ը (մ ար դ ահ ամ ար , կ ո ր ո ւ ս տն ե ր ի մ ան ր ամ աս ն ց ո ւ ց ակ ագ ր ո ւ մ , ս ո ց ի ալ -տն տե ս ակ ան հ ար ց ո ւ մ , հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր և փաս տաթ ղ թ ե ր ի հ ր ապար ակ ո ւ մ ) պե տք է ի ր ակ ան աց ն ի մ ի ջ ազ գ այ ի ն խո ր հ ր դ ատո ւ ն ։ Սո ւ յ ն ծ ր ագ ր ի շ ր ջ ան ակ ո ւ մ Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր ի ծ ր ագ ր ի պատր աս տմ ան պար տավ ո ր ո ւ թ յ ո ւ ն ը կ ար ո ղ է դ ր վ ե լ գ ծ ի կ առ ո ւ ց մ ան գ լ խավ ո ր կ ապալ առ ո ւ ի վ ր ա։ Գլ խավ ո ր կ ապալ առ ո ւ ն պե տք է ն ե ր գ ր ավ ի վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան մ ի ջ ազ գ այ ի ն փո ր ձ ագ ե տն ե ր վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան և կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ի վ ե ր ակ ան գ ն մ ան մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ի ն ախապատր աս տմ ան և ի ր ակ ան աց մ ան հ ամ ար ։ 6.4 Մո ն ի տո ր ի ն գ Մո ն ի տո ր ի ն գ ի մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ը ն ախատե ս վ ած են փո խհ ատո ւ ց մ ան և վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ի ար դ յ ո ւ ն ավ ե տ և առ ան ց ո ւ շ աց ո ւ մ ն ե ր ի ի ր ակ ան աց ո ւ մ ն ապահ ո վ ե լ ո ւ հ ամ ար ։ Քան ի որ Խո ր հ ր դ այ ի ն Մի ո ւ թ յ ան տար ի ն ե ր ի ց հ ե տո Հ այ աս տան ո ւ մ գծ երի վ ե ր ակ ան գ ն մ ան և ե ն թ ակ այ ան ն ե ր ի հ ի մ ն ան ո ր ո գ մ ան ն մ ան ատի պ բ ավ ար ար փո ր ձ գ ո յ ո ւ թ յ ո ւ ն չ ո ւ ն ի , ապա փո հ խատո ւ ց մ ան և հ ն ար ավ ո ր վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թյ ո ւ ն ն ե ր ի ի ր ակ ան աց ո ւ մ ը հ ամ ապատաս խան ՀՀ օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թ յ ան և մ ի ջ ազ գ այ ի ն պաշ տպան ի չ մ ե խան ի զ մ ն ե ր ի ն 38 հ ամ ապատաս խան ի ր ակ ան աց ն ե լ ո ւ հ ամ ար ան հ ր աժ ե շ տ է մ ան ր ակ ր կ ի տ մ ո ն ի տո ր ի ն գ ։ Առ կ ա են որոշ խն դ ի ր ն ե ր ակ տի վ ն ե ր ի գ ն ահ ատմ ան մ ե խան ի զ մ ն ե ր ի /լ ի ց ե ն զ ավ ո ր մ ան գ ո ր ծ ը ն թ աց ի , փո խհ ատո ւ ց մ ան վ ճ ար ն ե ր ի ժ ամ ան ակ ի ն տր ամ ադ ր մ ան և ն ախն ակ ան տե ղ ե կ ատվ ո ւ թ յ ան ապահ ո վ մ ան , ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ի և ն ե ր գ ր ավ վ ած ո ւ թ յ ան մ աս ո վ ։ Գո յ ո ւ թ յ ո ւ ն ու նեց ող օրենքների կ ի ր առ կ ո ւ մ ը հ ամ ար վ ո ւ մ է ամ ե ն ամ ե ծ բ աց ը ազ գ այ ի ն օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թ յ ան և մ ի ջ ազ գ այ ի ն պաշ տպան ի չ մ ե խան ի զ մ ն ե ր ի մ ի ջ և ։ Խն դ ի ր է ն աև հողի ն կ ատմ ամ բ գ ր ան ց վ ած ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր չ ու նեցող հ ո ղ ատե ր ե ր ի ն կ ամ հ ո ղ ն օ գ տագ ո ր ծ ո ղ ն ե ր ի փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ը ։ Այ ս դ ե պք ո ւ մ , պե տք է կ ի ր առ վ ե ն Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի պաշ տպան ի չ մ ե խան ի զ մ ն ե ր ը և ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան բ ո լ ո ր կ ր ո ղ ն ե ր ը պե տք է ամ բ ո ղ ջ ո ւ թ յ ամ բ փո խհ ատո ւ ց վ ե ն ։ ՀՀ օ ր ե ն ս դ ր ո ւ թյ ո ւ ն ը փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ն ե ր ի վ ճ ար մ ան մ ո ն ի տո ր ի ն գ չ ի ն ախատե ս ո ւ մ ։ Մո ն ի տո ր ի ն գ ի ր ակ ան աց վ ո ւ մ է մ ի այ ն այ ն բ ան ի ց հ ե տո , ե ր բ ծ ր ագ ր ե ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ը ն ե ր կ այ աց ն ո ւ մ ե ն բ ո ղ ո ք ն ե ր ի և դ ատակ ան հ այ ց ե ր ։ Մի ջ ազ գ այ ի ն չ ափան ի շ ն ե ր ի ն բ ավ ար ար ե լ ո ւ հ ամ ար առ աջ ար կ վ ո ւ մ է ի ր ակ ան աց ն ե լ փո խհ ատո ւ ց մ ան ը ն թ աց ակ ար գ ե ր ի և վ ճ ար ո ւ մ ն ե ր ի մ ո ն ի տո ր ի ն գ , ո ր ը պե տք է ան ց կ աց վ ի տե ղ ակ ան պայ մ ան ն ե ր ի ն ծ ան ո թ ան կ ախ մ ի ջ ազ գ այ ի ն փո ր ձ ագ ի տակ ան թ ի մ ի կողմից ։ Մո ն ի տո ր ի ն գ ի ը ն թ աց ք ո ւ մ ծ ր ագ ր ի առ աջ ը ն թ աց ը պե տք է դ ի տար կ վ ի ե ր ե ք փո ւ լ ո վ . 1. Մի ն չ աշ խատան ք այ ի ն ն ախագ ծ ե ր ի /հ ո ղ աչ ափմ ան աշ խատան ք ն ե ր ի մ ե կ ն ար կ ը  Փո խհ ատո ւ ց մ ան գ ո ր ծ ը ն թ աց ո ւ մ ն ախար ար ակ ան , ազ գ այ ի ն և տե ղ ակ ան մ ակ ար դ ակ ո վ ն ե ր գ ր ավ վ ած կ առ ո ւ յ ց ն ե ր ի փո խգ ո ր ծ ակ ց ո ւ թ յ ո ւ ն և առ աջ ադ ր ան ք ն ե ր ի բ աժ ան ո ւ մ ։  Տ ար ած ք այ ի ն և տե ղ ակ ան մ ակ ար դ ակ ն ե ր ո վ (մ ար զ ե ր ) հ ան ր այ ի ն ի ր ազ ե կ մ ան և ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ի գ ո ր ծ ը ն թ աց ։  Հողերի օ տար մ ան գ ո ր ծ ը ն թ աց , ն ե ր առ յ ալ հողերի ձ ե ռ ք բ ե ր ո ւ մ և օ տար ո ւ մ ն ե ր ի գ ր ան ց ո ւ մ , և ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատո ւ մ և բ ան ակ ց ո ւ թ յ ան մ ե խան ի զ մ ն ե ր ։  Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան վ ե ր աբ ե ր յ ալ ո ր ո շ մ ան կ այ աց մ ան չ ափան ի շ ն ե ր ։ 2. Հ ո ղ աչ ափմ ան աշ խատան ք ն ե ր ի ց հ ե տո և շ ի ն ար ար ակ ան աշ խատան ք ն ե ր ի ց առ աջ (կ ատար ո ղ ակ ան մ ո ն ի տո ր ի ն գ )։  Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան բ ո լ ո ր կ ր ո ղ ն ե ր ի ն փո խհ ատո ւ ց մ ան տր ամ ադ ր ո ւ մ առ ան ց ո ւ շ աց ո ւ մ ե ն ր ի ։  Խն այ ո ղ ակ ան և ն ե ր դ ր ո ւ մ այ ի ն ծ ր ագ ր ե ր ի , ի ն չ պե ս ն աև պտտվ ո ղ հ ի մ ն ադ ր ամ ի ծ ր ագ ր ի հետ ար դ յ ո ւ ն ավ ե տ փո խկ ապակ ց վ ած ո ւ թ յ ո ւ ն ս ո ց ի ալ ակ ան վ ի ճ ակ ի վ ատթ ար աց ո ւ մ ի ց խո ւ ս ափե լ ո ւ հ ամ ար ։  Բո ղ ո ք ն ե ր ի դ ի տար կ մ ան և բ ավ ար ար մ ան մ ե խան ի զ մ ն ե ր ի ս տե ղ ծ ո ւ մ և գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ։ 39  Ի ր ազ ե կ ո ւ մ և հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի հ ե տ։  Հ ո ղ ի ձ ե ռ ք բ ե ր մ ան կ ար գ ավ ի ճ ակ և հ ո ղ ի փո խհ ատո ւ ց մ ան վ ճ ար ն ե ր ։  Փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ տո ւ ժ ած ծ ր ագ ր ի ց տո ւ ժ ած շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի և այ լ ակ տի վ ն ե ր ի դ ի մ աց ։  Կո ր ց վ ած ե կ ամ տի փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ։  Որ պե ս փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ տր ամ ադ ր վ ո ղ հ ո ղ ակ տո ր ն ե ր ի ը ն տր ո ւ թ յ ո ւ ն և բ աշ խո ւ մ և  Եկ ամ տի վ ե ր ակ ան գ ն մ ան մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ։ 3. Շ ի ն ար ար ակ ան աշ խատան ք ն ե ր ի ց հետ (ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան մ ո ն ի տո ր ի ն գ )  Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի հ ն ար ավ ո ր վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ի (Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ծ ր ագ ի ր ) և տե ղ ահ ան ո ւ մ ն ե ր ի ար դ յ ո ւ ն ավ ե տ ի ր ակ ան աց ո ւ մ ։  Բո ղ ո ք ն ե ր ի դ ի տար կ մ ան և բ ավ ար ար մ ան մ ե խան ի զ մ ն ե ր ի ար դ յ ո ւ ն ավ ե տ ի ր ակ ան աց ո ւ մ և ար դ յ ո ւ ն ք ն ե ր ի ապահ ո վ ո ւ մ ։  Վե ր աբ ն ակ ե ց ո ւ մ ի ց հ ե տո կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ի խն դ ի ր ն ե ր ի հ աս ց ե ագ ր ո ւ մ ։  Կե ն ս ամ ակ ար դ ակ ի բ ար ե լ ավ մ ան մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ի ար դ յ ո ւ ն ավ ե տ ի ր ակ ան աց ո ւ մ ։ Շ ի ն ար ար ակ ան աշ խատան ք ն ե ր ի ց հ ե տո հ ար կ ավ ո ր է ն ե ր գ ր ավ ե լ մ ի ջ ազ գ այ ի ն աո ւ դ ի տո ր փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ ն ե ր ի բ ավ ար ար ո ւ թ յ ան և վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ար դ յ ո ւ ն ավ ե տո ւ թ յ ան ան կ ախ աո ւ դ ի տ ան ց կ աց ն ե լ ո ւ հ ամ ար ։ Եթ ե տե ղ ահ ան վ ած ն ե ր ի կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ը չ ի վ ե ր ակ ան գ ն վ ե լ մ ի ն չ ծ ր ագ ր ի ս կ ի զ բ ն ե ղ ած մ ակ ար դ ակ ի , ապա ան հ ր աժ ե շ տ է ի ր ակ ան աց ն ե լ բ ար ե կ ե ց ո ւ թ յ ան բ ար ե լ ավ մ ան լ ր աց ո ւ ց ի չ ծ ր ագ ի ր ։ 7. Հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր և տե ղ ե կ ատվ ո ւ թ յ ան հ ր ապար ակ ո ւ մ Հ ամ աձ այ ն Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի ԳՔ 4.12-ի ` «փո խառ ո ւ ն պո տե ն ց ի ալ տե ղ ահ ան վ ո ղ ն ե ր ի ն ծ ր ագ ր ի վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան խն դ ի ր ն ե ր ի վ ե ր աբ ե ր յ ալ տե ղ ե կ աց ն ո ւ մ է ծ ր ագ ր ի վ աղ փո ւ լ ո ւ մ և ծ ր ագ ր ի ն ախագ ծ մ ան ժ ամ ան ակ հ աշ վ ի է առ ն ո ւ մ ի ր ե ն ց հ այ աց ք ն ե ր ը »։ Ը ս տ հ ավ աս ար ո ւ թ յ ան ս կ զ բ ո ւ ն ք ի ` ՎԳԾ-ն ե ր ը պե տք է պատր աս տվ ե ն ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան բ ո լ ո ր կ ր ո ղ ն ե ր ի հ ե տ հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ի գ ո ր ծ ը ն թ աց ի մ ի ջ ո ց ո վ ։ Հ ո ղ աչ ափմ ան աշ խատան ք ն ե ր ի մ ե կ ն ար կ ի մ աս ի ն ո ր ո շ մ ան ը ն դ ո ւ ն ո ւ մ ի ց հ ե տո պե տք է ս կ ս ե լ հ ան ր այ ի ն ի ր ազ ե կ ո ւ մ և ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի ն ե ր գ ր ավ ո ւ մ ։ Այ դ պահ ի ն ն աև պե տք է ս կ ս վ ե ն ՎԳԾ ն ախապատր աս տմ ան աշ խատան ք ն ե ր ը ։ ՎԳԾ պատր աս տմ ան ս կ զ բ ն ակ ան փո ւ լ ո ւ մ պե տք է կ ազ մ ե լ ն աև հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ի և տե ղ ե կ ատվ ո ւ թ յ ան հ ր ապար ակ մ ան ծ ր ագ ի ր (Հ ՔՏ Հ Ծ)։ 40 Ան հ ր աժ ե շ տ է ծ ր ագ ր ի մ աս ի ն տե ղ ե կ աց ն ե լ հ ամ ապատաս խան շ ր ջ ան ն ե ր ի , ք աղ աք ն ե ր ի և հ ամ այ ն ք ն ե ր ի ղ ե կ ավ ար մ ար մ ի ն ն ե ր ի ն ։ Կար և ո ր է ս տո ւ գ ե լ ծ ր ագ ր ի հ ե տ կ ապվ ած գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի ի ր ակ ան աց մ ան հ ամ ար առ կ ա մ ար դ կ այ ի ն ռ ե ս ո ւ ր ս ն ե ր ը և , ան հ ր աժ ե շ տո ւ թ յ ան դ ե պք ո ւ մ , մ ե ծ աց ն ե լ աշ խատակ ի ց ն ե ր ի թ ի վ ը և /կ ամ կ ազ մ ակ ե ր պե լ դ աս ը ն թ աց ն ե ր ։  Ան հ ր աժ ե շ տ է հ աշ վ ի առ ն ե լ առ աջ ար կ վ ո ղ մ ե ղ մ ե ց մ ան մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ի վ ե ր աբ ե ր յ ալ ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան կ ր ո ղ ն ե ր ի տե ս ակ ե տն ե ր ը , մ տահ ո գ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը և առ աջ ար կ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը ։  Ղե կ ավ ար մ ար մ ի ն ն ե ր ո ւ մ ծ ր ագ ր ի հ ե տ առ ն չ վ ո ղ բ ո լ ո ր աշ խատակ ի ց ն ե ր ը պե տք է ծ ր ագ ր ի մ աս ի ն տե ղ ե կ աց վ ած լ ի ն ե ն (մ շ ակ ո ւ թ այ ի ն ժ առ ան գ ո ւ թ յ ան տե ղ ակ ան վ ար չ ո ւ թ յ ո ւ ն , բ ն ապահ պան ակ ան վ ար չ ո ւ թ յ ո ւ ն , գ յ ո ւ ղ ատն տե ս ակ ան վ ար չ ո ւ թ յ ո ւ ն , կ ադ աս տր ի գ ր աս ե ն յ ակ ն ե ր և այ լ ն )։  Հ ան ր այ ի ն ի ր ազ ե կ մ ան և տե ղ ե կ ատվ ակ ան մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ը պե տք է ան ց կ աց վ ե ն աշ խատան ք այ ի ն ն ախագ ծ ե ր ի պատր աս տմ ան ը զ ո ւ գ ը ն թ աց և դ ր ան ի ց հ ե տո հ ամ ապատաս խան վ այ ր ե ր ո ւ մ հ ար կ ավ ո ր է մ ար դ ահ ամ ար ան ց կ աց ն ե լ և ց ո ւ ց ակ ագ ր ե լ ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան ն ե ն թ ակ ա ս ե փակ ան ո ւ թ յ ո ւ ն ը և հ ն ար ավ ո ր կ ո ր ո ւ ս տն ե ր ը ։  Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան հ ն ար ավ ո ր կ ր ո ղ ն ե ր ի ն պե տք է տե ղ ե կ աց ն ե լ վ ե ր ջ ն աժ ամ կ ե տի մ աս ի ն , ո ր պե ս զ ի ն ր ան ք հ աս կ ան ան , որ ս ահ մ ան վ ած ամ ս աթ վ ի ց հ ե տո է լ ե կ տր ահ աղ ո ր դ մ ան գծի մ ի ջ ան ց ք ո ւ մ կ ատար վ ո ղ նոր շ ի ն ար ար ո ւ թ յ ան դ ի մ աց փո խհ ատո ւ ց ո ւ մ չ ի տր վ ե լ ո ւ ։  Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան պո տն ե ց ի ալ կ ր ո ղ ն ե ր ը պե տք է տե ղ ե կ աց վ ած լ ի ն ե ն բ ո ղ ո ք ն ե ր ի ը ն դ ո ւ ն մ ան և դ ի տար կ մ ան մ ե խան ի զ մ ն ե ր ի մ աս ի ն ։ ՎԳԾ-ն պե տք է թ ար գ մ ան վ ի հ այ ե ր ե ն և հ աս ան ե լ ի լ ի ն ի ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան հ ն ար ավ ո ր կ ր ո ղ ն ե ր ի և այ լ շ ահ ագ ր գ ի ռ կ ո ղ մ ե ր ի հ ամ ար , լ ի ն ի մ ատչ ե լ ի հ ատկ ապե ս ծ ր ագ ր ի ի ր ակ ան աց մ ան աշ խար հ ագ ր ակ ան տար ած ք ն ե ր ո ւ մ ։ Հ ան ր ամ ատչ ե լ ի վ այ ր ե ր ե ն հ ան դ ի ս ան ո ւ մ ծ ր ագ ր ի ի ր ակ ան աց մ ան վ ար չ ակ ան տար ած ք ն ե ր ի հ ամ ապատաս խան մ ար զ պե տար ան ն ե ր ը , ք աղ աք ապե տար ան ն ե ր ը և գ յ ո ւ ղ ապե տար ան ն ե ր ը ։ Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ը կ ր ո ղ պո տե ն ց ի ալ գ յ ո ւ ղ ե ր ը . Հ Հ վ ար չ ակ ան շ ր ջ ան Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան ն ե ն թ ակ ա գ յ ո ւ ղ ե ր /ք աղ աք ն ե ր Կո տայ ք ի մ ար զ գ յ ո ւ ղ Ջր առ ատ ք աղ աք Չ ար ե ն ց ավ ան Գե ղ ար ք ո ւ ն ի ք ի մ ար զ Գյ ո ւ ղ Լ ճ աշ ե ն Գյ ո ւ ղ Լ ճ ափ Գյ ո ւ ղ Հ այ ր ավ ան ք Քաղ աք Գավ առ Գյ ո ւ ղ Եր ան ո ս Գյ ո ւ ղ Վար դ աձ ո ր 41 Հ Հ վ ար չ ակ ան շ ր ջ ան Ծր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան ն ե ն թ ակ ա գ յ ո ւ ղ ե ր /ք աղ աք ն ե ր Կո տայ ք ի մ ար զ գ յ ո ւ ղ Ջր առ ատ ք աղ աք Չ ար ե ն ց ավ ան Գյ ու ղ Ձ ո ր ագ յ ո ւ ղ Գյ ու ղ Լիճք Գյ ու ղ Վե ր ի ն Գե տաշ ե ն Գյ ու ղ Մադ ի ն ա Վայ ո ց Ձ ո ր ի մ ար զ Գյ ո ւ ղ Տ ար աթ ո ւ մ բ Գյ ո ւ ղ Կար ագ լ ո ւ խ Գյ ո ւ ղ Սալ ի Գյ ո ւ ղ Շ ատի ն Գյ ո ւ ղ Գե տափ Քաղ աք Եղ ե գ ն աձ ո ր Գյ ո ւ ղ Ագ ար ակ աձ ո ր Գյ ո ւ ղ Մալ ի շ կ ա Քաղ աք Վայ ք Գյ ո ւ ղ Սար ավ ան Գյ ո ւ ղ Կե չ ո ւ տ Սյ ո ւ ն ի ք ի մ ար զ Գյ ո ւ ղ Շ ակ ի Լ ո ռ ո ւ մ ար զ ք աղ աք Վան աձ ո ր Ար մ ավ ի ր ի մ ար զ գ յ ո ւ ղ Փար աք ար Փաս տաթ ղ թ ե ր ը պե տք է հ ր ապար ակ վ ե ն առ ն վ ազ ն 20 օ ր ո վ , ո ր պե ս զ ի բ ոլ որ շ ահ ագ ր գ ի ռ կողմերը և ծ ր ագ ր ի ազ դ ե ց ո ւ թ յ ան պո տե ն ց ի ալ կրողները կ ար ո ղ ան ան ՎԳԾ վ ե ր աբ ե ր յ ալ ն ե ր կ այ աց ն ե լ իրենց դ ի տո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ն ու մ ե կ ն աբ ան ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը ։ 42 8. Ծախս ե ր և բ յ ո ւ ջ ե Ը ս տ Հ ամ աշ խար հ այ ի ն բ ան կ ի ԳՔ 4.12-ի ` «ծ ր ագ ր ի ն պատակ ի ն հ աս ն ե լ ո ւ հ ամ ար վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ե ն ր ի ամ ջ ո ղ ջ ծ ախս ե ր ը ն ե ր առ վ ո ւ մ ե ն ծ ր ագ ր ի ը ն դ հ ան ո ւ ր ծ ախս ե ր ի մ ե ջ ։ Վե ր աբ ն ակ ե ց մ ան ծ ախս ե ր ը , ի ն չ պե ս ծ ր ագ ր ի այ լ մ ի ջ ո ց առ ո ւ մ ն ե ր ի ծ ախս ե ր ը , դ ի տար կ վ ո ւ մ ե ն ո ր պե ս տն տե ս ակ ան ծ ախս ե ր , ի ս կ վ ե ր աբ ն ակ ե ց վ ած ն ե ր ի ն բ աժ ի ն ը ն կ ն ո ղ օ գ ո ւ տն ե ր ը (հ ամ ե մ ատած «առ ան ց ծ ր ագ ր ի » ս ց ե ն ար ի հ ե տ) գ ո ւ մ ար վ ո ւ մ ե ն ծ ր ագ ր ի տն տե ս ակ ան օ գ ո ւ տն ե ր ի ն ։ Ծր ագ ր ի վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան բ աղ ադ ր ի չ ն ե ր ը կ ամ վ ե ր աբ ն ակ ե ց մ ան առ ան ձ ի ն ծ ր ագ ր ե ր ը պար տադ ի ր չ է , ո ր տն տե ս ապե ս կ ե ն ս ո ւ ն ակ լ ի ն ե ն , ս ակ այ ն ծ ախս այ ի ն ար դ յ ո ւ ն ավ ե տո ւ թ յ ո ւ ն ը պար տադ ի ր է »։ 43