‫په افغانستان کې د‬ ‫سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷‬‬ ‫عمومي نظر‬ ‫‪Pashto‬‬ ‫د نړۍ ‪ ۱۸۹‬هیوادونو د اقتصادونو سره ‪ ،‬د‬ ‫افغانستان د پنځه والیتونود داخلي شرکتونو پرتله‬ ‫© ‪ ۲۰۱۷‬د بیا رغونې او پرمختیا نړيوال بانک‪ /‬نړيوال بانک‬ ‫اچ شمال لویدیځ سرک‪ ،‬واشنګټن ډي سي ‪۲۰۴۳۳‬‬ ‫‪ِ ۱۸۱۸‬‬ ‫ټلیفون شمېره‪ ;۱۰۰۰-۴۷۳-۲۰۲ :‬انټرنیټي پاڼه‪www.worldbank.org :‬‬ ‫یو شمېر حقونه يې خوندي دي‪.‬‬ ‫‪۱۲۳۴۱۹۱۸۱۷۱۶‬‬ ‫ذکر شوې څیړنیزه پروژه د نړيوال بانک د کارکوونکو د هڅو او د بهرنۍ همکارۍمحصول دې‪ .‬ددې څېړنې موندنې‪ ،‬تفسير او‬ ‫لنډیزونه د نړيوال بانک‪ ،‬د مدیره هیئت کميټې او یا هم د اړونده دولتونو د نظر څرګندونه نه کوي‪ .‬نړيوال بانک ددې څېړنې په‬ ‫ګډون د نورو څېړنو د شميرو د کروالي تضمين نه کوي‪ .‬پدې نقشو کې پولې‪ ،‬رنګونه‪ ،‬نومونه او یا هم نور معلومات د حقوقي‬ ‫اړخه د نړيوال بانک د قضاوت څخه استازیتوب نه کوي‪ ،‬او نه هم ددغه ډول پولو د ټاکلو او یا هم تصویبولو ښکارندوي دي‪.‬‬ ‫نو ویالی شي چې هیڅ ډول محدودیتونه او یا هم د امتیازاتو او خوندیتوب څخه سرغړونه د نړيوال بانک نه شمېرل کیږي او ددې‬ ‫څېړنې ټول حقونه د نړيوال بانک سره خوندي دي‪.‬‬ ‫حقوق او اجازې‬ ‫دغه څېړنه د )‪ Creative Commons Attribution 3.0 IGO (CC BY 3.0 IGO‬جوازالندې د‬ ‫‪ http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/igo‬څخه ترالسه کیدای شي‪ .‬د ‪ Creative Commons Attribution‬جواز‬ ‫له مخې تاسې ددغې څېړنې کاپي‪ ،‬ویشل او نقل حق ترالسه کوالی شئ‪ ،‬او همدارنګه د سوداګریزې موخې لپاره يې په الندې‬ ‫شرایطوکارولی شئ‪:‬‬ ‫د کاپي حق‪ :‬مهرباني وکړئ‪ ،‬ددغې څېرنې د سرچینې جزیاتو څخه په الندې ډول یادونه وکړئ‪ :‬نړيوال بانک ‪ .۲۰۱۷‬په‬ ‫افغانستان کې سوداګري ترسره کول‪ ۲۰۱۷ ،‬واشنګټن‪ ،‬دي سي‪ :‬نړيوال بانک‪ .4-0948-4648-1-978/10.1596 :DOI .‬د سند‬ ‫جواز‪ :‬کرییټیو کامنز اټریبیوشن ‪CC BY 3.0 IGO‬‬ ‫ژباړه‪ :‬که چیرته تاسې ددغې څېړنې ژباړه کوئ‪ ،‬نو مهرباني وکړئ الندې یادونه او مأخد ورسره ورزیات کړئ‪ :‬دغه ژباړه د‬ ‫نړيوال بانک لخوا نده ترسره شوې ‪ ،‬نو باید د نړيوال بانک رسمي ژباړې په ډول ونه پېژندل شي‪ .‬او نړيوال بانک ددغې ژباړې د‬ ‫محتویاتو د تیروتنو مسؤلیت په غاړه نه اخلي‪.‬‬ ‫ماخذ‪ :‬که تاسې پدغه ترسره شوي څېړنه یا کار کې بدلون راوستل غواړئ او نورو لیکنو کې تر کار اخلئ‪ ،‬نو مهرباني وکړئ‬ ‫الندې یادونه او مأخذ ورسره ورزیات کړئ‪ :‬دا د نړيوال بانک د اصلي کار تغیرخوړلې بڼه ده‪ .‬پدغه بدل شوي لیکنه کې د ورزیات‬ ‫شوي نظریاتو یوازنی مسؤلیت د نظرلیکونکي او بدلون راوستونکي په غاړه دی‪ ،‬او نړيوال بانک دغه بدلونونه نه تايیدوي‪.‬‬ ‫د درېیمې سرچینې څخه اخیستل شوي محتویات‪ :‬نړيوال بانک ددغه څېړنې د ټولو محتویاتو څښتن ندی‪ ،‬نو ځکه نړيوال بانک‬ ‫ددې حکم نشي کوالی چې ددغه برخې څخه کار اخیستل او یا هم ددغه محصول هغه برخه چې درییمې سرچینې څخه اخیستل‬ ‫شوي وي‪ ،‬د هماغه درېیمې سرچینې د حقونو څخه سرغړونه کې نه شمېرل کیږي‪ .‬او ددغه ډول سرغړونې مسولیت به ستاسې‬ ‫په غاړه وي‪ .‬که تاسې غواړئ چې نوموړي معلومات بیا وکاروئ‪ ،‬نو دا ستاسې مسؤلیت دی چې ددغه معلوماتو سرچینه معلومه‬ ‫کړئ او ددغه معلوماتو د بیا کارولو اجازه ترالسه کړئ‪ .‬د بېلګې په توګه‪ ،‬هغه محتویات چې درېیمې سرچینې پورې اړه لري‪،‬‬ ‫عبارت دي له جدولونو‪ ،‬شمېرو او انځورونو څخه خو کيداې شي چې له ذکر شوېو محتوياتو پرته نور هم وي‪.‬‬ ‫د حقونو او جواز په اړه هر ډول پوښتنو په اړه باید الندې ادرس ته مراجعه وشي‪ :‬د نړيوال بانک خپرونې‪ .‬د نړيوال بانک ډله‪ ،‬د‬ ‫شمال لویدیځ ‪ ۱۸۱۸‬سرک‪ ،‬واشنګټن ډي سي‪ ،۲۰۴۳۳‬د امریکا متحده ایاالت‪ ،‬فکس‪۲۰۲۵۲۲۲۶۲۵ :‬؛ ایمیل‪:‬‬ ‫‪. pubrights@worldbank.org‬‬ ‫دغه خپروندویه ټولګه د امریکې د متحده ایالتونو د نړیوالې پراختیايي ادارې په مالتړ چمتو او د ‪۱۵-۰۰۰۰۱AID- EGEE-G-‬‬ ‫قرارداد د شرایطو له مخې عقد شوې ده‪ .‬په دغه راپور کې ټول عقیده او نظرونو په لیکواالنو پورې اړوند دي او په هیڅ توګه د امریکې‬ ‫د متحده ایالتونو د نړیوالې ادارې رسمي نظرلید نه په ډاګه کوي‬ ‫په افغانستان کې د‬ ‫سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷‬‬ ‫عمومي نظر‬ ‫د نړۍ ‪ ۱۸۹‬هیوادونو د اقتصادونو سره ‪ ،‬د‬ ‫افغانستان د پنځه والیتونو داخلي شرکتونو پرتله‬ ‫افغانستان کې د سوداګرۍ‬ ‫ترسره کولو محتویات ‪۲۰۱۷‬‬ ‫دغه پروژه د نړيوال بانک ډلې د نړيوال‬ ‫په ((افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره‬ ‫شاخصونو ډلې ( پرمختیايې اقتصاد) لخوا‬ ‫کول ‪ ))۲۰۱۷‬په واليتي کچه افغانستان‬ ‫د (افغانسان کې د پانګونې فضا) پروګرام د‬ ‫کې د سوداګرۍ ترسره کولو لړۍ لومړنی‬ ‫یوې برخې په ډول پلي شوی دی‪.‬‬ ‫راپور دی‪ .‬دا راپور په پنځه والیتونو کې‬ ‫د سوداګرۍ مقررات او د هغوۍ پلی کول‬ ‫ارزوی ‪ .‬پورته ذکر شوي پنځه والیتونه په‬ ‫خپلو منځونو کې او هم دنړۍ ‪ ۱۸۹‬هېوادونو‬ ‫اقتصادونو سره پرتله کوي‪.‬‬ ‫د نورو هېوادونو د اقتصادونو سره يې پرتله‬ ‫کول (( په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره‬ ‫کول ‪ :۲۰۱۷‬د ټولو لپاره یوشان فرصتونه))‬ ‫د شاخصونو او د کلني راپورونو د لړئ‬ ‫څوارلسم راپور‪ ،‬په بنسټ ترسره کیږي‪ .‬په‬ ‫همدی ډول (( افغانستان کې د سوداګرۍ‬ ‫ترسره کول ‪ ))۲۰۱۷‬راپور شاخصونه د‬ ‫‪ ۶۵‬هېوادونو د ‪ ۴۰۰‬ځایونو د سيميزو‬ ‫سوداګریزې څېړنې سره د پرتله کولو وړ‬ ‫دي‪ .‬ټول معلومات او راپورونه ددغه‬ ‫‪www.doingbusiness.org/subnational‬‬ ‫ویب سایټ له الرې د السرسي وړ دي‪.‬‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول‬ ‫هغه مقررات څیړي چې سوداګریزو کړنو ته‬ ‫پراختیا ورکوي او یا يې محدودوي‪ .‬اړونده‬ ‫مقررات په افغانستان کې د والیتونو په‬ ‫کچه سوداګریزې کړنې په څلور برخو کې‬ ‫اندازه کوي‪ ،‬چې دغه څلور برخې عبارت دي‬ ‫له‪ :‬د سوداګرۍ پېل ( د جواز اخیستل)‪ ،‬د‬ ‫ودانۍ جواز‪ ،‬د برېښنا لین ترالسه کول‪ ،‬او‬ ‫د ملکیتونو ثبتول‪ .‬دغه شاخصونه لدی امله‬ ‫ټاکل شوي چې دغه شاخصونه سیمې او‬ ‫کړنې د پوښښ الندې نیسي‪ .‬دغه شاخصونه‬ ‫ددې لپاره کارول کېږي‪ ،‬تر څو اقتصادي‬ ‫پایلې تحلیل کړي او دا معلومه کړي چې‬ ‫کوم ډول اصالحات باید رامنځته شي او په‬ ‫کوم ځای کې او ولې باید رامنځته شي‪ .‬هغه‬ ‫معلومات چې (افغانستان کې د سوداګرۍ‬ ‫ترسره کول ‪ )۲۰۱۷‬کې شامل دي‪ ،‬د ‪۲۰۱۶‬‬ ‫زېږدیز کال د نوامبر لومړۍ نېټې کې خپاره‬ ‫شوې دي‪.‬‬ ‫ځغلنده کتنه‬ ‫اساسي موندنې‬ ‫ په افغانستان کې د متشبثینو لپاره د سوداګرۍ پیلولو سیمه د‬ ‫�‬ ‫مقرراتو د هغو خنډونو له کبله ارزښت لري‪ ،‬چې دوی ورسره‬ ‫مخ کیږي‪ .‬د مقرراتو څرنګوالی او اغیزمنتوب په څلورو نښه‬ ‫شویو ساحو کې – د سوداګرۍ پیلول‪ ،‬د ودانیزو چارو د جواز‬ ‫ترالسه کول‪ ،‬د برښنا ترالسه کول او د ملکیت ثبتول‪ -‬د هغو‬ ‫بیالبیلو تعبیرونو له کبله چې له قانون نه په هرځای کې کیږي‬ ‫او د هغو ادارو د اغیزمنتوب په پرتله چې د مقرراتو د پلي کولو‬ ‫مسئولیت لري‪ ،‬په بیالبیلو سیمو کې توپیر کوي‪.‬‬ ‫ په څلور واړو ساحو کې د مقرراتو د غوره پلي کیدو بیلګې‬‫�‬ ‫په افغانستان کې موندالی شو‪ .‬اصالح غوښتونکي پالیسي‬ ‫جوړوونکي کوالی شي د هغو معیارونو په کاپي کولو او‬ ‫تکرارسره چې په بریالي ډول په هیواد کې پلي شوي‪ ،‬د پاملرنې‬ ‫وړ پرمختګونه رامنځته کړي‪.‬‬ ‫ د ټولو هغو غوره عملي بیلګو په اقتباس سره چې په سیمه ایزه‬‫�‬ ‫کچه موندل شوې دي‪ ،‬افغانستان کوالی شي د مقرراتو د غوره‬ ‫پلي کولو پولو ته ډیر نږدې شي‪ ،‬او د ‪ 190‬اقتصادونو په نړیواله‬ ‫رده بندۍ کې چې د سوداګرۍ لپاره یې ښې آسانتیاوې برابرې‬ ‫کړې دي‪ 11 ،‬خانې ټوپ ووهي او له ‪ 183‬مقام نه ‪ 172‬ته الړ‬ ‫شي‪.‬‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ 1.1‬شکل‪ :‬د افغانستان د ناخالصه ملي تولیداتو وده پڅه شوې او د ناخالصه ملي‬ ‫د ‪ 2016‬کال په اکتوبر میاشت کې د‬ ‫تولیداتو سړي سر کچه د نړۍ دهیوادو ترمنځ په ټیټې کچې کې ده‬ ‫افغانستان په هکله د بروکسل په کنفرانس‬ ‫کې افغان حکومت د پرځان بسیاینې‪ ،‬ملي‬ ‫(‪)٪‬‬ ‫‪Real‬‬ ‫‪Real‬‬ ‫وده‬ ‫‪GDP‬‬ ‫‪GDP‬‬ ‫تولید حقیقي‬ ‫‪growth‬‬ ‫‪growth‬‬ ‫د ناخالصه کورني )‪(%‬‬ ‫)‪(%‬‬ ‫مخې‪GDP‬‬ ‫ناخالصه کورني تولید (دالر)‬ ‫‪GDP‬‬ ‫‪per capita‬‬ ‫‪per‬‬ ‫سړي سر له‬ ‫‪capita‬‬ ‫د‬ ‫)‪(US$‬‬ ‫)‪(US$‬‬ ‫سولې او پرمختګ کاري چوکاټ‪ ،‬پنځه کلن‬ ‫‪25‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪800‬‬ ‫‪800‬‬ ‫ستراتیژیک پالن وړاندې کړ‪ .‬په کنفرانس کې د‬ ‫‪700‬‬ ‫‪700‬‬ ‫حاضرو ‪ 70‬هیوادونو او‪ 30‬نړیوالو سازمانونو‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫استازو له افغانستان سره د راتلونکو څلورو‬ ‫‪600‬‬ ‫‪600‬‬ ‫کلونو لپاره په کال کې د ‪ 3.8‬میلیارده‬ ‫‪15‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪500‬‬ ‫‪500‬‬ ‫امریکایي ډالرو پرمختیایي مرستو ژمنه وکړه‪.‬‬ ‫‪400‬‬ ‫‪400‬‬ ‫په داسې لوړه کچه دوامدار مالتړ د افغانستان‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪300‬‬ ‫‪300‬‬ ‫د راتلونکي پرمختګ په هکله د نړیوالې ټولنې‬ ‫ترمنځ د لوړ باور د شتون څرګندونه کوي‪ .‬د‬ ‫همدې کال په لومړیو کې افغانستان په رسمي‬ ‫‪200‬‬ ‫‪200‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ډول د سوداګرۍ د نړیوال سازمان غړیتوب‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ترالسه کړ‪ .‬د دې غړیتوب ګټې له اوسه د لمس‬ ‫وړ دي‪ :‬کلني صادرات ‪ 570‬میلیونه امریکایي‬ ‫‪03‬‬ ‫‪04‬‬ ‫‪05‬‬ ‫‪06‬‬ ‫‪07‬‬ ‫‪08‬‬ ‫‪09‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫ډالرو ته لوړ شوي چې له ‪ 2013‬کال راهیسې‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫د ناخالصه کورني تولید‬ ‫د سړي سر له مخې ناخالصه‬ ‫(‪)٪‬‬ ‫‪Real‬‬‫وده‬ ‫‪GDP‬‬‫حقیقي‬ ‫‪growth‬‬ ‫‪Real‬‬ ‫‪GDP growth‬‬ ‫‪GDP per capita‬‬ ‫کورني تولید ( ډالر)‬ ‫‪ 150‬میلیونه امریکایي ډالره لوړوالی ښيي‪.‬‬ ‫د هیواد له صنعتي سکتور نه هم ښه خبرونه‬ ‫سرچینه‪ :‬د نړیوال بانک ګروپ نه په اقتباس‪ ،‬افغانستان‪ :‬د هیواد سیستماتیک تشخیص (واشنګټن ډي سي‪ :‬نړیوال‬ ‫راځي‪ ،‬چیرې چې وده د ‪ 2014‬کال د ‪%2.4‬‬ ‫بانک‪2016 ،‬‬ ‫نه په ‪ 2015‬کال کې ‪ %4.1‬ته لوړه شوې‬ ‫دی چې د ‪ 2016‬کال په اکتوبرکې د افغانستان‬ ‫ښکته ده‪ ،‬خصوصي سکتور ته د کورني‬ ‫ده‪ .‬افغانستان همداراز خپل مالي دریځ هم د‬ ‫په هکله د بروکسل په کنفرانس کې وړاندې‬ ‫بسپنې کچه د ناخالصو کورنیو تولیداتو‬ ‫عوایدو د بسیج او د لګښتونو د کنترول اړوند‬ ‫شول‪ 6.‬د سوداګرۍ د مقرراتي چاپیریال د ښه‬ ‫(‪ )GDP‬یواځې ‪ ٪4‬ده (د کم عایده هیوادونو‬ ‫مهمو پالیسیو په اصالح سره‪ ،‬پیاوړی کړی‬ ‫کولو په موخه یوشمیر مهم نوښتونه وار دمخه‬ ‫د ‪ GDP‬د ‪ ٪28‬منځنۍ کچې نه هم ډیره ښکته‬ ‫‪1‬‬ ‫دی‪.‬‬ ‫پیل شوي دي(‪ 1.1‬بکس)‪.‬‬ ‫ده) او ناخالصه کورنۍ خصوصي پانګونه د‬ ‫‪ GDP‬یواځې ‪ ٪5.9‬جوړوي‪ 5.‬د خصوصي‬ ‫له دې هڅوونکو نښو سره سره‪ ،‬افغانستان‬ ‫د سوداګرۍ د مقرراتو اصالحات د داسې یو‬ ‫سکتور ستونزو ته پاملرنه به په اوږدې مودې‬ ‫تر اوسه هم د پرمختګ په برخه کې له سترو‬ ‫چاپیریال په رامنځته کولو کې مرسته کوي‬ ‫کې د دوامداره ودې لپاره اړینه وي‪ -‬له‬ ‫ننګونو سره مخ دی‪ .‬د هیواد ټولیزه اقتصادي‬ ‫چې د خصوصي سکتور د ودې هڅوونکی‬ ‫دې سره بیا د سیاسي ستونزو‪ ،‬امنیتي‬ ‫وده چې له ‪ 2003‬کال نه تر ‪ 2012‬کال پورې‬ ‫وي او مستقیمه بهرنۍ پانګونه راجلب کړي‬ ‫تشویشونو او پراخ فساد کمښت او د ماهرو‬ ‫په منځنۍ کچه ‪ ٪9.4‬وه په ‪ 2014‬کال کې‬ ‫د اصالحاتو په پایله کې د ملکیتونو لپاره‬ ‫کارګرو د کموالي ستونزو ته هم پام پکاردی‪.‬‬ ‫‪ ٪1.5‬او په ‪ 2015‬کال کې ‪ ٪2‬ته راټیټه شوې‬ ‫ښه تنظیم شوی بازارمنځته راځي‪ ،‬د رسمي‬ ‫ده‪ 2.‬د افغانستان سړي سر ناخالص ملي‬ ‫سوداګرۍ لپاره د جواز اخیستلو پړاوونه ساده‬ ‫په جګړې او تاوتریخوالي ځپلو هیوادونو کې‬ ‫تولیدات (‪ )GDP‬د نړۍ تر ټولو ټیټې کچې‬ ‫کیږي او همداراز د برښنا او د ودانیزو چارو‬ ‫سوداګري کول آسان کار نه دی‪ .‬جګړه په‬ ‫تولیداتو کې راځي (‪ 1.1‬شکل)‪ 3.‬په اټکلي ډول‬ ‫د جواز ترالسه کولو پروسې اغیزمنې او رڼې‬ ‫ځانګړي ډول په رسمي خصوصي سکتور‬ ‫په کال کې د ‪ ٪3‬نفوسو ودې او د ناخالصو‬ ‫کیږي‪ 7.‬د مقرراتو په پلي کوونکو بنسټونو کې‬ ‫چټکه اغیزه کوي‪ .‬د تاوتریخوالي او کډوالۍ‬ ‫ملي تولیداتو د بطي ودې او مخ په خرابیدو‬ ‫اصالحات ‪ ،‬روڼتیا ‪ ،‬مسلکیتوب او د پیرودونکو‬ ‫په پایله کې انساني پانګه ورکیږي‪ .‬زیربناوې‬ ‫امنیتي وضعیت په لرلو سره‪ ،‬په افغانستان‬ ‫خدمتونو په برخو کې ښه والۍ راوستالی شي‪-‬‬ ‫او موسسات له منځه ځي او مالي سرچینو ته‬ ‫کې بې وزلي مخ پر زیاتیدو ده‪ 4.‬سربیره‬ ‫دا ټول د حکومت د مشروعیت په پیاوړتیا کې‬ ‫السرسی ستونزمن کیږي‪ .‬سره له دې‪ ،‬ډیر‬ ‫پردې‪ ،‬په داسې حال کې چې افغانستان د‬ ‫کلیدي ارزښت لري‪ .‬د فساد د کچې ټیټوالی د‬ ‫جګړه ځپلي او ماتیدونکي هیوادونه په دې‬ ‫نړۍ په کچه یو لوی مرسته اخیستونکی هیواد‬ ‫مقرراتو له اغیزمنتوب او ښه کیفیت سره تړلی‬ ‫توانیدلي چې خپل د سوداګرۍ چاپیریال د‬ ‫پاتې شوی دی‪ ،‬نړیوالې مرستې له ‪ 2012‬کال‬ ‫دی (‪ 1.3‬شکل)‪.‬‬ ‫مقرراتو په یو شمیر ساحو کې ډیر ښه کړي‬ ‫راهیسې مخ په لږیدو دي‪ .‬د افغانستان لپاره‬ ‫(‪ 1.2‬شکل)‪ .‬په تیرې یوې لسیزې کې د نویو‬ ‫دا ډیره اړینه ده چې حکومت د اقتصادي ودې‬ ‫سوداګریو د راتګ‪ ،‬خوندي معامالتو او د‬ ‫لپاره نوې سرچینې ولټوي تر څو د مرسته‬ ‫د« سوداګرۍ کولو څیړنه» په‬ ‫مالیاتي قواعدو پام کې نیولو برخو کې ډیر ښه‬ ‫کوونکو د مخ پر لږیدو مرستو جبران وشي‪.‬‬ ‫افغانستان کې په ‪ 2017‬کال کې څه‬ ‫والی راغلی دی‪.‬‬ ‫شی اندازه کوي؟‬ ‫په داسې حال کې چې افغانستان هڅه کوي‬ ‫د افغانستان حکومت چې د اقتصادي‬ ‫پر بهرنیو مرستو له اتکا څخه ځان وباسي‪،‬‬ ‫د سوداګرۍ کولو څیړنه د سوداګرۍ مقررات‬ ‫پرمختګ په برخه کې د پانګونې د چاپیریال‬ ‫د خصوصي سکتور پرمختګ ورته یو‬ ‫د کوچنیو او منځنۍ کچې کورنیو شرکتونو د‬ ‫د ښه کولو په ارزښت خبر دی‪ ،‬د خصوصي‬ ‫ستراتیژیک لومړیتوب بلل کیږي‪ .‬د افغانستان‬ ‫لیدلوریو پر بنسټ مطالعه کوي‪ .‬د سوداګرۍ‬ ‫سکتور پرمختګ ته یې د خپلو هغو نویو ملي‬ ‫خصوصي سکتور فعالیتونه تراوسه هم ډیر‬ ‫کولو څیړنه یوه بنسټیزه فرضیه دا ده چې‬ ‫پروګرامونو په لومړیتوبونو کې ځای ورکړی‬ ‫محدود دي‪ :‬د کاري ځواک برخه پکې تر‪٪50‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ځغلنده کتنه‬ ‫‪ 1.2‬شکل‪ :‬جګړه ځپلو هیوادونو په تیرې یوې لسیزې کې په هغو ساحو کې چې د سوداګرۍ کولو څیړنې په واسطه اندازه شوي‪ ،‬ډیر‬ ‫مقرراتي اصالحات پلي کړي دي‬ ‫اصالحاتو شمیر‬ ‫‪Number‬‬ ‫پورې د‬ ‫‪of reforms,‬‬ ‫له ‪ 2005‬نه تر ‪2016‬‬ ‫‪2005–16‬‬ ‫‪74‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪8‬‬ ‫د ﺳﻮداګﺮۍ‬ ‫د ﭘﻮر‬ ‫د ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﻮ‬ ‫د ﻫﯿﻮا د ﻟﻪ‬ ‫د ﻣﻠﮑﯿﺖ‬ ‫د ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬ ‫د ﺗړوﻧﻮﻧﻮ‬ ‫د ﮐﻮﭼﻨﯿﻮ‬ ‫د ﭘﻮر ﭘﻪ ادا ﮐﯥ‬ ‫د ﺑﺮښﻨﺎ‬ ‫د ﮐﺎرد ﺑﺎزار‬ ‫ﭘﯿﻠﻮل‬ ‫ﺗﺮﻻﺳﻪ ﮐﻮل‬ ‫ورﮐﻮل‬ ‫ﭘﻮﻟﻮﺑﻬﺮ‬ ‫ﺛﺒﺘﻮل‬ ‫ﺟﻮازوﻧﻮ‬ ‫ﻋﻤﻠﻲ ﮐﻮل‬ ‫د ﭘﺎﺗﯥ راﺗﻠﻮ ﭘﺎﻧګﻮﻧﻮ ﺳﺎﺗﻨﻪ‬ ‫ﺗﺮﻻﺳﻪ ﮐﻮل‬ ‫ﻣﻘﺮرا ت‬ ‫ﺳﻮداګﺮي‬ ‫اړوﻧﺪې ﻣﺴﺌﻠﯥ‬ ‫ﺳﺘﻮﻧﺰې ﺣﻠﻮل‬ ‫سرچینه‪ :‬د سوداګرۍ کولو څیړنې ډیټابیس‬ ‫یاداښت‪ :‬په ‪ 2017‬مالي کال کې د نړیوال بانک لخوا نومول شوي ‪ 34‬جنګ ځپلي او ماتیدونکې هیوادونه په الندې ډول دي‪ :‬افغانستان‪ ،‬بوروندي‪ ،‬د افریقا مرکزي جمهوریت‪ ،‬چاد‪ ،‬کومو ( د‬ ‫قمر د جزیرو ټولنه)‪ ،‬د کانګو دیموکراتیک جمهوریت‪ ،‬دعاج ساحل‪ ،‬جیبوتي‪ ،‬اریتریا‪ ،‬ګامبیا‪ ،‬ګویني بیساو‪ ،‬هایتي‪ ،‬عراق‪ ،‬کیري باتي‪ ،‬کوساوو‪ ،‬لبنان‪ ،‬الیبیریا‪ ،‬لیبیا‪ ،‬مدغسکر‪ ،‬مالي‪ ،‬دمارشال‬ ‫ټاپوګان‪ ،‬د مایکرونیشیافدرالي آیالتونه‪ ،‬میانمار‪ ،‬پاپوانیوګیني‪ ،‬سیري لیون‪ ،‬د سلیمان ټاپوګان‪ ،‬سومالیا‪ ،‬سویلي سوډان‪ ،‬سوډان‪ ،‬د سوریې عربي جمهوریت‪ ،‬ټوګو‪ ،‬لویدیځه غاړه او غزه‪ ،‬د‬ ‫یمن جمهوریت او زمبابوې‪ .‬د برښنا د ترالسه کولو برخه کې اصالحات (سمونې) له ‪ 2010‬کال راپدیخوا شمیرل شوي دي‪ .‬هغه اصالحات چې د کار د بازار د مقرراتو شاخصونه اغیزمنوي‪،‬‬ ‫دلته راغلي دي خو د سوداګرۍ د آسانه کولو پر رده بندۍ اغیز نلري‪ .‬یواقتصاد داسې په نظر کې نیول کیږي چې د سوداګرۍ یواځې یوه اصالح د هرې موضوع پر سر په یو کال کې لري‪.‬‬ ‫اقتصادي فعالیت له ښو قوانینو او ادارو‬ ‫‪ 1.3‬شکل‪ :‬د فساد د کچې ټیټوالی د مقرراتو له اغیزمنتوب او ښه کیفیت سره تړلی دی‬ ‫نه ګټه ترالسه کوي‪ .‬په دې کې هغه قوانین‬ ‫شامل دي چې د ملکیت حقوق روښانه او‬ ‫‪)0‬‬ ‫نومره (‪-100‬‬ ‫‪ score‬شتون‬ ‫‪ Index‬د شاخص‬ ‫د‬ ‫)‪(0–100‬فساد د‬ ‫‪Corruption‬‬ ‫‪Perceptions‬‬ ‫ثابتوي‪ ،‬د اقتصادي تعامل وړاندوینه ډیروي‬ ‫‪100‬‬ ‫او د تړون ګډونوال د ناوړې ګټې اخیستنې‬ ‫پروړاندې په اساسي ډول خوندي کوي‪.‬‬ ‫موخه داده چې‪ :‬روښانه مقررات ددې لپاره‬ ‫‪75‬‬ ‫جوړیږي چې اغیزمن‪ ،‬ټولو ته دالسرسي وړ‬ ‫او په آسانۍ پلي کیدونکي وي‪.‬‬ ‫ډﯾﺮ ﻋﺎﯾﺪ‬ ‫ﻣﻨځﻨﯽ ﻣﺦ‬ ‫په تیرې یوې لســیزې کې افغانســتان په‬ ‫‪50‬‬ ‫ﭘﺮﻟﻮړ ﻋﺎﯾﺪ‬ ‫هغو پنځه ســاحو کې چې د ســوداګرۍ کولو‬ ‫ﻣﻨځﻨﯽ ﻣﺦ‬ ‫څیړنې لخوا اندازه شــوې دي‪ ،‬مقرراتي‬ ‫ﭘﺮ ټﯿټ ﻋﺎﯾﺪ‬ ‫اصالحــات پلــي کړي دي‪ -‬ډیر د پام وړ‬ ‫ﮐﻢ ﻋﺎﯾﺪ‬ ‫‪25‬‬ ‫اصالحات د ســوداګرۍ د پیلولو په برخه کې‬ ‫پلي شــوي چې افغانســتان د سوداګرۍ کولو‬ ‫څیړنــې د ‪ 2017‬کال پــه نړیوالې رده بندۍ‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪100‬‬ ‫په تیرې یوې لسیزې کې افغانستان په‬ ‫فاصله (‪)0-100‬‬ ‫‪Distance‬‬ ‫نومرې یې‬ ‫‪to frontier‬‬ ‫‪score‬‬ ‫له)‪(0–100‬‬ ‫سرحدي‬ ‫هغو پنځه ساحو کې چې د سوداګرۍ کولو‬ ‫څیړنې لخوا اندازه شوې دي‪ ،‬مقرراتي‬ ‫سرچینه‪ :‬د سوداګرۍ کولو څیړنې ډیتابیس‪ ،‬په ‪ 2015‬کال کې د فساد د شتون شاخص ‪ ،‬د روڼتیا نړیوال سازمان‪،‬‬ ‫اصالحات پلي کړي دي‪ -‬ډیر د پام وړ‬ ‫‪.https://www.transparency.org/cpi2015//‬‬ ‫اصالحات د سوداګرۍ د پیلولو په برخه‬ ‫یادښت‪ :‬له سرحدي نومرې نه فاصله دا ښیي چې یو اقتصاد د« سوداګرۍ کولو په څیړنې» کې د ذکر شوي هر‬ ‫کې پلي شوي چې افغانستان د سوداګرۍ‬ ‫شاخص په هکله د ډیرو غوره اجرااتو نه څومره فاصله لري‪ .‬لوړې نومرې د غوره مقرراتي اغیزمنتوب او کیفیت ښودنه‬ ‫ډیټابیس د ‪ 2017‬کال په نړیوالې رده بندۍ‬ ‫کوي‪ .‬په دې نمونې کې ‪ 165‬اقتصادونه رانغاړل شوي دي چې د سوداګرۍ کولو څيړنې او همداراز د ‪ 2015‬کال د‬ ‫فساد دشتون شاخص ترپوښښ الندې هم راغلي دي‪ .‬د سړي سرعوایدو په کنترول پسې وروسته‪ ،‬اړیکې د یو سلنې‬ ‫کې په دې برخه کې د ‪ 190‬اقتصادونو په‬ ‫په کچه کې ډیرې مهمې دي‪.‬‬ ‫منځ کې ‪ 42‬مقام خپل کړی دی‪.‬‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪ 1.1‬بکس‪ :‬په افغانستان کې د سوداګرۍ د مقرراتو د چاپیریال د ښه والي لپاره وروستي نوښتونه‬ ‫په ‪ 2016‬کال کې افغان چارواکو په هیواد کې د سوداګرۍ د آسانه کولو پرلور مهم ګامونه واخیستل‪ .‬ددوی د تمرکز یوه ساحه د سوداګرۍ‬ ‫د پیل پروسه وه‪ .‬پخوا‪ ،‬د سوداګرۍ دوه جوازونه وو‪ :‬یو د وارداتو او صادراتو لپاره ؤ چې د سوداګرۍ او صنایعو وزارت لخوا ورکول کیده‬ ‫او بل د غیر سوداګریزو فعالیتونو لپاره ؤ چې د افغانستان د پانګونې د مالتړ ادارې (آیسا) لخوا ورکول کیده‪ .‬په عمل کې‪ ،‬ډیر شرکتونه دې‬ ‫ته اړ وو چې د خپلو فعالیتونو لپاره دواړه جوازونه ترالسه کړي‪ .‬د جوازونو نوي سیستم ته د عبور پروسه‪ ،‬چې سوداګر ته به یواځې یو‬ ‫سوداګریز جواز ورکول کیږي‪ ،‬د ‪ 2016‬کال په وروستیو کې په کابل کې پیل شوه‪ .‬دا بدلونونه په تدریجي ډول له پالزمېنې بهر نورو والیتونو‬ ‫ته هم خپاره شول‪.‬‬ ‫نوی جواز د درې کلونو لپاره اعتبار لري‪ .‬دا بدلونونه ټولو سیمه ایزو شرکتونو ته ګټور دي خو په ځانګړي ډول هغو شرکتونو ته ډیره ګټه‬ ‫لري چې له کابل نه بهر فعالیت کوي او پخوا دې ته اړ وو چې خپل جوازونه تر زاړه سیستم الندې هر کال نوي کړي (د نورو جزئیاتو لپاره د‬ ‫سوداګرۍ د پیل کولو څپرکی وګورئ)‪.‬‬ ‫د جوازونو د ورکړې نوی سیستم کوالی شي د سوداګرۍ د پیل پروسه چټکه او آسانه کړي‪ -‬که څه هم چې لګښت یې ډیر دی‪ .‬په بیالبیلو‬ ‫سیمو کې د مقرراتي بدلونونو د پلي کولو پروسه ډیرې ننګونې هم لري‪ .‬کله چې یې پلي کول بشپړ شي‪ ،‬دا به شونې وي چې ددې بدلونونو‬ ‫ټوله اغیزه وارزول شي‪.‬‬ ‫د ودانیز جواز ترالسه کولو پروسې د بهبود په برخه کې هم هڅې شوې دي‪ .‬په دې ساحه کې د وروستیو بدلونونو تمرکز پر کابل ؤ (شکل‬ ‫وګورئ)‪ .‬د معیاري عملیاتي کړنالرو د یوې عصري ټولګې او رسمي زماني محدودیتونو په درلودلو سره‪ ،‬یو نوی مقرراتي کاري چوکاټ‬ ‫معرفي شو‪ .‬یو“ واحد مرکز” چې د ښاروالۍ بیالبیل دفترونه ټول پکې په یوځای راټول وي جوړ او ورسره پرلیکه (د انټرنیټ په مټ) خدمتونه‬ ‫هم چمتو شول‪ .‬په دې نوښت کې په کابل ښاروالۍ کې ‪ 75‬تخنیکي کارکوونکو ته روزنه او د پوهاوي یو کمپاین چې د موخې کسان یې د‬ ‫ودانیزو چارو کارکوونکي او نور برخه وال وو‪ ،‬شامل وو‪.‬‬ ‫ددې نوښت تمرکز پر استوګنیزو او لوړپوړو ودانیو ؤ‪ .‬راتلونکی ګام به کیدای شي دا وي چې پروسه‪ ،‬د کوچنیو سوداګریزو ودانیو په ګډون‬ ‫چې یوه بیلګه یې د سوداګرۍ د پیل په موردي مطالعې کې هم شته‪ ،‬د هر ډول ودانیو لپاره ډیره اغیزمنه کړای شي او همداراز د ساختماني‬ ‫جواز لګښت لږ کړای شي (د نورو جزئیاتو لپاره د ودانیز جواز اړوندو مسایلو څپرکی وګورئ)‪.‬‬ ‫ﭘﻪ ﮐﺎﺑﻞ ﮐﯥ د ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺟﻮاز د ورﮐړې ﭘﻪ ﭘﺮوﺳﻪ ﮐﯥ وروﺳﺘﻲ اﺻﻼﺣﺎت‬ ‫دﻣﻘﺮراﺗﻮ ﮐﺎري‬ ‫د ﻋﺎﻣﻪ ﭘﻮﻫﺎوي‬ ‫ﺳﺎده ﮐﻮل‬ ‫اوﺗﻮﻣﺎ ت ﮐﻮل‬ ‫ﭼﻮﮐﺎ ټ‬ ‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺟﻮړوﻧﻪ‬ ‫ﮐﻤﭙﺎﯾﻦ‬ ‫ • د ټولو ادارو له‬ ‫ • د ګـډ کاري مرکز بیالبیلې‬ ‫ • د ودانۍ جوړولو‬ ‫ • په کابل ښاروالۍ‬ ‫ • معلوماتي بنـرونه او‬ ‫اړوندو استازو‬ ‫برخې په خپل منځ کې سره‬ ‫اجازه لیک لپاره‬ ‫کې ‪ ۷۵‬تنه تخنیکي‬ ‫بروشرونه وویشل‬ ‫یو ګـډ کاري مرکز‬ ‫ونښلول شوې‬ ‫مقررات جوړشول‬ ‫کارکوونکي وروزل‬ ‫شول‬ ‫جوړشو‬ ‫شول‬ ‫ • د ودانیو جوړولو اجازه لیک‬ ‫ • د ناقانونه ودانیو‬ ‫ • په داخلي رسنیو کې‬ ‫ • ستونزمن‬ ‫اخیستو لپاره پرلیکه پروګرام‬ ‫په هکله قانون‬ ‫انځوریز او غږیز مواد‬ ‫پړواوونه ساده‬ ‫جوړ شو‬ ‫جوړ شو‬ ‫خپاره شول‬ ‫شول‬ ‫ • په ټولنیزو رسنیو‬ ‫ • له ګډ کاري مرکز سره د ودانیو‬ ‫د اجازه لیک اخیستو اړوند بهر‬ ‫کې هم کمپاین پر الر‬ ‫بنسټونه ونښلول شول‬ ‫واچول شو‬ ‫ددې څیړنې موخه دا ده چې په افغانستان‬ ‫کوي‪ ،‬چې پالزمینه تر ټولو لوی سوداګریز‬ ‫کــې پــه دې برخه کې د ‪ 190‬اقتصادونو په‬ ‫کې د سوداګرۍ د مقرراتو د چاپیریال په‬ ‫مرکز ګڼل کیږي او دهیواد ‪ ٪11‬نفوس‬ ‫منــځ کــې ‪ 42‬مقام خپل کړی دی‪ .‬همداراز د‬ ‫هکله پراخ معلومات حاصل شي او همداراز‬ ‫هم پکې میشت دی‪ 9.‬خو کابل ټوله کیسه‬ ‫پوراخیســتلو په برخه کې یې په همدې لیســت‬ ‫د ښو مقرراتو بیلګې او د اصالحاتو په موخه‬ ‫نه کوي‪ .‬هغه متشبثین چې د افغانستان‬ ‫کې ‪ 101‬مقام ترالســه کړی دی‪ 8.‬تراوســه‬ ‫سپارښتنې وړاندې شي ترڅو په ملي او‬ ‫په بیالبیلو برخو کې فعالیت کوي‪ ،‬له‬ ‫هم ال ډیرنور کار ته اړتیا شــته‪ .‬د ســوداګرۍ‬ ‫والیتي کچه د راتلونکو پالیسیو د ښه والي‬ ‫بیالبیلوسیمه ایزو مقرراتي کړنو سره مخ‬ ‫کولو څیړنې لخوا په اندازه شــویو ســاحو‬ ‫لپاره مرسته وکړي‪ .‬ددې څیړنې تمرکز د‬ ‫کیږي‪ .‬د ‪ 2017‬کال سوداګرۍ کولو څیړنه‪،‬‬ ‫کې افغانســتان ال هم د جکړه ځپلو هیوادونو‬ ‫هغو شاخصونو پرټولګو دی چې د مقرراتي‬ ‫په هیواد کې دسوداګرۍ لومړنی نړیواله‬ ‫لپاره د ټاکل شــوې منځنۍ کچې په پرتله له‬ ‫پروسو ستونزمنوالی او لګښتونه اندازه‬ ‫څیړنه دی چې په سیمه ایزه (والیتي) کچه‬ ‫لســو نه په اتو ســاحو کې ښه اجراآت نلري‬ ‫کوي‪ ،‬کوم چې د کوچنیو او منځنۍ کچې‬ ‫مطالعه ترسره کوي او څلور نور والیتونه‪:‬‬ ‫(‪ 1.4‬شکل)‪.‬‬ ‫کورنیو شرکتونو د منځته راتګ او فعالیت‬ ‫بلخ‪ ،‬هرات‪ ،‬کندهار او ننګرهار هم ارزوي‪،‬‬ ‫څلور پړاوونه اغیزمنوي‪ -‬د سوداګرۍ پیلول‬ ‫کوم چې د افغانستان تر ټولو لوی سوداګریز‬ ‫د سوداګرۍ کولو څیړنې په کلني راپور کې‬ ‫(کسب او کار)‪ ،‬د ودانیز جواز ترالسه کول‪،‬‬ ‫ښارونه‪ :‬مزارشریف‪ ،‬هرات‪ ،‬کندهار او جالل‬ ‫چې د نړۍ ‪ 190‬اقتصادونه یې سره پرتله‬ ‫د برښنا ترالسه کول او د ملکیت ثبتول‪ .‬دا‬ ‫آباد پکې واقع دي (‪ 1.5‬شکل)‪.‬‬ ‫کړي دي‪ ،‬د افغانستان استازیتوب کابل‬ ‫‪5‬‬ ‫ځغلنده کتنه‬ ‫‪ 1.4‬شکل‪ :‬د سوداګرۍ کولو څیړنې د شاخصونو پربنسټ د جنګ ځپلو او ماتیدونکو هیوادونو د اجراآتو له منځنۍ کچې سره د افغانستان‬ ‫د اجراآتو پرتله‬ ‫(‪1-190‬‬ ‫‪)Global‬‬ ‫رده بندي‬ ‫‪ranking‬‬ ‫نړیواله‬ ‫)‪(1–190‬‬ ‫ﻧﻮی زﯾﻼﻧﺪ‬ ‫ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮب‬ ‫‪16‬‬ ‫ﻧﻮی زﯾﻼﻧﺪ‬ ‫ﻧﻮی زﯾﻼﻧﺪ‬ ‫ﻧﻮی زﯾﻼﻧﺪ‬ ‫ﮐﻮرﯾﺎ‬ ‫ﻧﻮی زﯾﻼﻧﺪ‬ ‫ﻧﻮی زﯾﻼﻧﺪ‬ ‫ﺳﻨګﺎﭘﻮر‬ ‫اﻣﺎرات‪ ،‬ﻗﻄﺮ‬ ‫اﻓﺘﺼﺎدوﻧﻪ‬ ‫ﮐﻮرﯾﺎ‬ ‫ﻓﻨﻠﻨډ‬ ‫ترټولوآسانه (‪)1‬‬ ‫)‪Easiest (1‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪101‬‬ ‫‪122‬‬ ‫‪132‬‬ ‫‪143‬‬ ‫‪149‬‬ ‫‪141‬‬ ‫ﺟګړه ځﭙﻠﻲ ﻫﯿﻮادوﻧﻪ‬ ‫‪141‬‬ ‫‪137‬‬ ‫‪142‬‬ ‫‪146‬‬ ‫‪147‬‬ ‫‪159‬‬ ‫‪159‬‬ ‫‪163‬‬ ‫‪159‬‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬ ‫‪175‬‬ ‫‪183‬‬ ‫‪180‬‬ ‫‪190(difficult‬‬ ‫‪)Most‬‬ ‫ډیرستونزمن‬ ‫)‪(190‬‬ ‫‪186‬‬ ‫‪186‬‬ ‫‪189‬‬ ‫د ﺳﻮداګﺮۍ‬ ‫د ﺑﺮښﻨﺎ د ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ د ﺳﻮداګﺮۍ‬ ‫د ﻣﻠﮑﯿﺖ‬ ‫د ﭘﻮر‬ ‫دﮐﻮﭼﻨﯿﻮ‬ ‫د ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﻮ‬ ‫دﻫﯿﻮادﻟﻪ‬ ‫دﭘﻮرﭘﻪ ادا ﮐﯥ د ﺗړوﻧﻮﻧﻮ‬ ‫ﮐﻮﻟﻮ‬ ‫ﭘﯿﻠﻮل‬ ‫ﺗﺮﻻﺳﻪ ﮐﻮل ﺟﻮازوﻧﻮ‬ ‫ﺛﺒﺘﻮل‬ ‫ﺗﺮﻻﺳﻪ ﮐﻮل‬ ‫ﭘﺎﻧګﻮﻧﻮ‬ ‫ورﮐﻮل‬ ‫ﭘﻮﻟﻮﺑﻬﺮ‬ ‫دﭘﺎﺗﯥ راﺗﻠﻮ ﻋﻤﻠﻲ ﮐﻮل‬ ‫آﺳﺎﻧﺘﯿﺎوې‬ ‫اړوﻧﺪې‬ ‫ﺳﺎﺗﻨﻪ‬ ‫ﺳﻮداګﺮي‬ ‫ﺳﺘﻮﻧﺰې‬ ‫ﻣﺴﺌﻠﯥ‬ ‫ﺣﻠﻮل‬ ‫سرچینه‪ :‬د سوداګرۍ کولو څیړنې ډیټابیس‬ ‫یادښت‪ :‬دا شکل د نړیوال بانک د تعریف پربنسټ په ‪ 2017‬مالي کال کې د ‪ 34‬جنګ ځپلو او ماتیدونکو هیوادونو معلومات ښیي‪ .‬د نورو جزئیاتو لپاره‪ ،‬د ‪ 2.1‬شکل یادښت وګورئ‪.‬‬ ‫ورسره دی‪ .‬دا راپور همداراز د جندر بعد‬ ‫بیالبیلو سیمو کې سره توپیر کوي‪ .‬په داسې‬ ‫د شاخصونو څلور ټولګې ځکه غوره شوې‬ ‫هم په پام کې نیولی چې «د سوداګرۍ د پیل‬ ‫حال کې چې اړوند خورا متمرکز وزارتونه‬ ‫وې چې د سوداګریزو مقرراتو هغه ساحې‬ ‫کولو» او «ملکیت ثبتولو» شاخصونه پکې‬ ‫په والیتونو کې د ډیری خدمتونو د رسولو‬ ‫تر پوښښ الندې راولي چې د معمول حقوقي‬ ‫شامل دي‪ ،‬کوم چې د جندر له پلوه توپیر‬ ‫مستقیم واک او مسؤلیت لري‪ ،‬په دې منځ کې‬ ‫او مقرراتي کاري چوکاټ پلي کول پکې په‬ ‫لرونکې کړنې هم پکې ارزوي‪.‬‬ ‫ددې سیستم خنډ د والیتونو والیان دي چې‬ ‫بیالبیلو سیمو کې بیالبیلې بڼې لري‪ -‬ځکه‬ ‫د خدمتونو د رسولو په برخه کې لږ رسمي‬ ‫چې له قانون نه تعبیرونه اود مقرراتو د پلي‬ ‫د دې څیړنې لپاره معلومات د اړوندو‬ ‫مسؤلیت لري خو ډیر سیمه ایز ځواک او واک‬ ‫کوونکو ادارو سرچینې او اغیزمنتوب په‬ ‫قوانینو‪ ،‬مقرراتو‪ ،‬فرمانونو او د فیسونو‬ ‫دجدولونو او همداراز بو پوښتنلیک ته په ټول‬ ‫‪ 1.5‬شکل‪ :‬د سوداګرۍ کولو څیړنې په افغانستان کې پر کابل سربیره څلور نور والیتونه‬ ‫هیواد کې د خصوصي سکتور تر سلو ډیرو‬ ‫هم ارزولي دي‬ ‫کارپوهانو د ځوابونو له الرې راټول شوي‬ ‫دي‪ .‬د پوښتنلیک په ځواب ویونکو کې حقوق‬ ‫پوهان‪ ،‬معماران‪ ،‬انجینران‪ ،‬ودانیز شرکتونه‪،‬‬ ‫بلخ‬ ‫نفوس‪1325659 :‬‬ ‫مسلکي اتحادیې او نور هغه کسان شامل‬ ‫وو چې په څیړنه کې اندازه شویو ساحو‬ ‫مزارشریف‬ ‫اړوندو مقرراتو په برخه کې یې شرکتونو‬ ‫سره کار کاوه او یایې ورته مشورې ورکولې‪.‬‬ ‫کا بل‬ ‫د حکومت د بیالبیلو کچو مسئولینو هم د‬ ‫هرات‬ ‫نفوس‪4372977:‬‬ ‫معلوماتو په برابرولو کې برخه اخیستې ده‪.‬‬ ‫کابل‬ ‫جالل آباد‬ ‫معلومات د ‪ 2016‬کال نومبر میاشتې نه‬ ‫هرات‬ ‫نفوس‪1890202 :‬‬ ‫ننگرهار‬ ‫‪10‬‬ ‫راپدیخوا راټول شوي دي‪.‬‬ ‫نفوس‪1517388:‬‬ ‫موندنې کومې دي؟‬ ‫کندهار‬ ‫ارزول شوی والیت‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ کولو څیړنې‬ ‫کندهار‬ ‫غوره شوی ښار‪/‬ښارګوټی‬ ‫د ‪ 2017‬کال راپور په هیواد کې د سوداګرۍ‬ ‫نفوس‪1226593:‬‬ ‫د والیت پولې‬ ‫چاپیریال ټول اړخونه نه دي ارزولي کوم‬ ‫‪ / IBRD 42788‬مارچ ‪2017‬‬ ‫دا نقشه د نړیوال بانک ګروپ د کارتوګرافي څانکې‬ ‫چې ښایي شرکتونو او پانګوونکو ته ارزښت‬ ‫پواسطه جوړه شوې ده‪ .‬پولې‪ ،‬رنګونه‪ ،‬نومونې‬ ‫او نور معلومات چې په دې نقشه کې راغلي دي‪ ،‬د‬ ‫ولري‪ -‬د بیلګې په توګه د لوی اقتصاد ثبات‪،‬‬ ‫نړیوال بانک له اړخه د ځمکې د حقوقي موضوعاتو‬ ‫په هکله او یا د پولو د تائید په اړه قضاوت نکوي‪.‬‬ ‫د بازار اندازه‪ ،‬د مالي سیستم وضعیت او یا‬ ‫سرچینه‪ :‬د افغانستان د احصائیې مرکزي اداره‪( ،‬د نفوسو په هکله معلوماتو لپاره) ‪http://www.cso.gov.af/en‬‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪6‬‬ ‫کې د ښځو له اقتصادي مشارکت نه په لوړه‬ ‫د انساني سرمایې څرنګوالی‪ .‬د شاخصونو‬ ‫د سوداګرۍ د پیلولو او برښنا ترالسه‬ ‫‪11‬‬ ‫کچه ګټه ترالسه کړې ده‪.‬‬ ‫تمرکز پر هغو ساحو دی چې په کوچنیو او‬ ‫کولو په برخو کې د کابل لوړ مقام د‬ ‫هغو اصالحاتو منعکسوونکی دی چې‬ ‫منځنیو تشبثاتو پورې اړه لري او والیتي او د‬ ‫یواځې په پالزمینه کې پلي شوي دي‪.‬‬ ‫هرات او ننګرهار (جالل آباد)‪ ،‬د پنځو‬ ‫ښاروالۍ مسؤلین پکې پراخه ونډه لري‪ .‬پایلې‬ ‫ټول افغانستان ته ددې اصالحاتو‬ ‫والیتونو ترمنځ د بې وزلې ترټولو لوړې کچې‬ ‫دا ښیي چې په افغانستان کې د سوداګرۍ‬ ‫پراخول به متشبثینو ته په نورو‬ ‫لرلوسره‪ ،‬د نورو په څیر ښې کړنې نه لري‪.‬‬ ‫په مقرراتو او د هغوی په پلي کولو کې د‬ ‫والیتونو او لویو ښارونو کې هم ګټه‬ ‫دا والیتونه یواځني دوه والیتونه دي چې په‬ ‫والیتونو په کچه ډیر توپیرونه لیدل کیږي‪.‬‬ ‫ورسوي‪.‬‬ ‫هیڅ یوې اندازه شوې ساحې کې په لومړي یا‬ ‫دویم مقام کې ځای نلري‪.‬‬ ‫کابل په دوه ساحو‪ ،‬د سوداګرۍ پیلولو او‬ ‫د برښنا ترالسه کولو‪ ،‬کې تر نورو والیتونو‬ ‫ډیر متمرکز اداري سیستم لري (‪ 1.2‬بکس)‪.‬‬ ‫د څیړنې پایلو ته په ځیر کتو سره موږ ګڼ‬ ‫ډیر وړاندې دی (‪ 1.1‬جدول)‪ .‬خو کابل بیا د‬ ‫هغه متشبثین چې ځینې مقرراتي پروسې‬ ‫څیزونه پکې لیدالی شو‪ .‬لومړی دا چې‪ ،‬په‬ ‫ودانیز جواز اخیستلو او د ملکیت ثبتولو په‬ ‫په نورو والیتونو کې بشپړوي دې ته اړ دي‬ ‫بیالبیلو ځایونو کې په کړنو کې توپیرونه لیدل‬ ‫برخو کې په هغه کچه ښه نه دی‪ .‬په پالزمینه‬ ‫چې په کابل کې له مرکزي چارواکو نه اجازه‬ ‫کیږي‪ .‬د بیلګې په توګه د ساختماني جوازونو‬ ‫کې د چټکې ودې له کبله‪ ،‬کابل د ساختماني‬ ‫ترالسه کړي‪ -‬د بیلګې په توګه د برښنا د‬ ‫په هکله کندهار له سرحدي نومرې نه ‪39.29‬‬ ‫جوازونو او د ملکیتونو د انتقال په برخو‬ ‫نوي مزي ترالسه کولو لپاره‪ .‬داسې کارونه‬ ‫واټن لري خو کابل بیا یواځې ‪ – 22.39‬نږدې‬ ‫کې د غوښتنلیکونو له لوړې شمیرې سره‬ ‫پړاوونه ډیروي‪ ،‬ځنډ رامنځته کوي او د‬ ‫‪ 17‬نومرې توپير‪ .‬په همدې ډول د ملکیتونو د‬ ‫مخ دی‪ .‬وارد مخه یوشمیر ګامونه اخیستل‬ ‫سوداګرۍ د پیلولولپاره لګښتونه لوړوي‪ .‬د‬ ‫ثبت په برخه کې کندهار له سرحدي نومرې‬ ‫شوي دي چې د وروسته پاتې کارونو حجم‬ ‫مقرراتو په هغو ساحو کې چې په سیمه ایزه‬ ‫نه ‪ 40.31‬نومرې واټن لري‪ ،‬چې له بنګله‬ ‫را کم کړي‪ .‬د ساختماني جوازونو د ورکړې‬ ‫کچه پکې خپلواکي شته‪ ،‬په نورو والیتونو کې‬ ‫دیش (‪ )27.58‬نه وړاندې دی‪ ،‬په داسې حال‬ ‫په برخه کې په کابل ښاروالۍ کې یو ګډ‬ ‫سیمه ایزه ادارو د ښو کړنو‪ ،‬مودې لنډولو‪ ،‬او‬ ‫کې چې کابل (‪ )27.50‬او هرات (‪ )24.17‬په‬ ‫مرکز (‪ )One-Stop Shop‬جوړشوی او یوه‬ ‫د لګښت او بیروکراتیکو پروسو د ستونزمنتیا‬ ‫دې برخه کې د د جنوبي آسیا هیوادونو په‬ ‫آزمایښتي پروژه د پلي کیدو په حال کې ده‬ ‫کمولو په برخو کې ښې بیلګې وړاندې کړې‬ ‫کچه تر ټولو کمزوره کړنې (فعالیتونه) لري‪.‬‬ ‫چې د ملکیتونو ثبت له حقوقي پروسې نه چې‬ ‫دي‪.‬‬ ‫دا تشې (خالوې) په ډاګه کوي چې داسې ډیر‬ ‫د محاکمو په واسطه ترسره کیږي یوې اداري‬ ‫مهم درسونه شته چې د افغانستان والیتونه‬ ‫پروسې ته را واړوي‪.‬‬ ‫درېیمه داچې‪ ،‬په داسې حال کې چې د‬ ‫یې باید یوله بل نه زده کړي‪.‬‬ ‫افغانستان پنځو والیتونو د سوداګرۍ د‬ ‫کندهار د ودانیز جواز د ورکړې او د ملکیتونو‬ ‫پیلولو په برخه کې د ښو نړیوالو کړنو او‬ ‫دویم دا چې‪ ،‬د سوداګرۍ د پیلولو او برښنا‬ ‫د ثبت په برخو کې په لومړي مقام کې دی‪.‬‬ ‫تجربو پر لور ډیر پرمختګ کړی دی‪ ،‬همدا‬ ‫ترالسه کولو په برخو کې د کابل لوړ مقام د‬ ‫بلخ (مزارشریف) په هیڅ یوې اندازه شوې‬ ‫والیتونه بیا د ساختماني جوازونو اخیستلو‪،‬‬ ‫هغو اصالحاتو منعکسوونکی دی چې یواځې‬ ‫ساحې کې لومړی مقام ندی خپل کړی خو په‬ ‫برښنا ترالسه کولو او ملکیت ثبتولو په برخو‬ ‫په پالزمینه کې پلي شوي دي‪ .‬ټول افغانستان‬ ‫څلورواړو ساحو کې دویم مقام لري‪ .‬بلخ په‬ ‫کې تر نورو ډیرو اقتصادونو (هیوادونو)‬ ‫ته ددې اصالحاتو پراخول به متشبثینو ته په‬ ‫وروستیو کلونو کې د نسبي امنیت نه په ګټې‬ ‫شاته پاتې دي‪ .‬له سرحدي نومرې نه د‬ ‫نورو والیتونو او لویو ښارونو کې هم ګټه‬ ‫اخیستنې ددې جوګه شوی چې تر څیړنې‬ ‫واټن پرتله ددې حالت یو ښه انځور وړاندې‬ ‫ورسوي‪ .‬په دې برخو کې د کابل لوړ مقام‬ ‫الندې څلورواړو ساحو کې ښو کړنو ته وده‬ ‫کوي‪ .‬د سوداګرۍ د پیل لپاره‪ ،‬والیتونو په‬ ‫ګټل همداراز دا منعکس کوی چې افغانستان‬ ‫ورکړي‪ .‬بلخ همداراز د پنځو والیتونو په منځ‬ ‫‪ 1.1‬جدول‪ :‬په افغانستان کې په کوم ځای کې سوداګري کول آسانه او په کوم ځای کې آسانه نه دي؟‬ ‫د ملکیت ثبتول‬ ‫د برېښنا ترالسه کول‬ ‫د ودانیز جواز ترالسه کول‬ ‫د سوداګرۍ پیلول‬ ‫والیت (ښار)‬ ‫مقام‬ ‫مقام‬ ‫د ‪ DTF‬نومره‬ ‫مقام‬ ‫د ‪ DTF‬نومره‬ ‫مقام‬ ‫د ‪ DTF‬نومره‬ ‫مقام‬ ‫د ‪ DTF‬نومره‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪36.72‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪44.03‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪38.43‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪86.19‬‬ ‫بلخ (مزار شریف)‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪24.17‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪38.95‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪27.62‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪85.94‬‬ ‫هرات (هرات)‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪27.5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪45.04‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪22.39‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪92.08‬‬ ‫کابل (کابل)‬ ‫‪1‬‬ ‫‪40.31‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪42.36‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪39.29‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪86.19‬‬ ‫کندهار (کندهار)‬ ‫‪3‬‬ ‫‪35.60‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪42.94‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪31.71‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪85.94‬‬ ‫ننگرهار (جالل آباد)‬ ‫سرچینه‪ :‬د سوداګرۍ کولو څیړنې ډیټابیس‬ ‫یادښت‪ :‬د څلورو اندازه شویو ساحو لپاره درجه بندي له سرحدي نومرې نه د واټن (‪ )DTF‬پربنسټ ترسره شوې چې دا ښیي چې د سوداګرۍ کولو څیړنې د هر‬ ‫شاخص په برخه کې یووالیت د ډیرو غوره کړنو لرونکي اقتصاد نه څومره لرې دی‪ .‬له سرحدي نومرې نه واټن له ‪ 0‬نه تر ‪ 100‬پورې ټاکل شوی دی چې ‪ 100‬د غوره‬ ‫کړنو ښودنه کوي (څومره چې نومره لوړه وي په هماغه کچه د والیت کړنې ډیرې ښې دي)‪ .‬د ال ډیرو معلوماتو لپاره د "د سوداگرۍ کولو او په ‪ 2017‬کال کې په‬ ‫افغانستان کې د سوداګرۍ کولو په هکله" څپرکی او د معلوماتو یادښتونه وګورئ‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫ځغلنده کتنه‬ ‫‪ 1.2‬بکس‪ :‬په افغانستان کې د سیمه ایزې حکومتولۍ کاري چوکاټ‬ ‫د افغانستان دولتي سکتور خورا متمرکز دی‪ .‬مرکزي اداره له شاوخوا ‪ 54‬حکومتي واحدونو جوړه شوې ده – چې په دې واحدونو کې وزارتونه‪،‬‬ ‫ریاستونه‪ ،‬ادارې او خپلواک ریاستونه راځي‪ .‬د مرکزي حکومت وزارتونه او ادارې لومړني بودجوي واحدونه ګڼل کیږي‪ .‬د افغانستان ‪ 34‬والیتونه‪،‬‬ ‫چې د نفوسو له مخې له یو بل سره پراخ توپیرونه لري‪ ،‬بودجوي واحدونه نه دي‪ .‬د والیتونو په کچه خدمتونه د اړوندو وزارتونو‪ ،‬ادارو او د والیتي‬ ‫ادارې واحدونو لخوا وړاندې کیږي‪.‬‬ ‫والیتي ادارې په ټولیزه توګه محدود ظرفیت او کارکوونکي لري او ډیر ځله ددوی او نورو دولتي ادارو ترمنځ د دندو او مسئولیتونو په برخه کې تداخل‬ ‫منځته راځي‪ ،‬د بیلګې په توګه د والیانو (چې د افغانستان د ولسمشر لخوا ټاکل کیږي)‪ ،‬اړوندو وزارتونو او والیتي شورا ګانو (چې په مستقیم ډول د‬ ‫خلکو لخوا ټاکل کیږي) ترمنځ‪ .‬والیتي شوراګانې د والیانو او په والیتونو کې د وزارتونو اړوند ریاستونو پر کړنو یواځې په محدوده کچه څارنه کوي‪.‬‬ ‫په ‪ 2016‬کال کې د مالیې وزارت د والیتي بودجو پالیسي جوړه کړه‪ -‬چې اوس د وزیرانو شورا لخوا هم تائید شوې ده‪ -‬چې کوالی شي د بودجې په‬ ‫پالن جوړونه او پلي کولو کې د ریاستونو او والیتي ادارو رول ډیر لوړ کړي‪ a.‬په والیتونو کې د اړوندو وزارتونو د ریاستونو او والیانو ترمنځ د واکونو‬ ‫په برخه کې د تداخل په هکله د ابهاماتو حل به د سیمه ایزې حکومتولۍ کاري چوکاټ روښانه کړي او د دولتي سکتور مشروعیت او حساب ورکونه به‬ ‫پیاوړې کړي‪ .‬خو‪ ،‬دغه هڅې چې د خدمتونو رسولو کارونه په والیتي کچه ترسره شي‪ ،‬دې ته اړتیا لري چې د روڼتیا (شفافیت) اصل ته او همداراز‬ ‫په والیتي کچه د خدمتونو رسولولپاره ظرفیتونو ته پکې پاملرنه وشي‪.‬‬ ‫د سیمه ایزو ارګانونو خپلواکه اداره (‪ ،)IDLG‬چې د وخت د ولسمشر په فرمان د ‪ 2007‬کال په اګست کې جوړه شوه‪ ،‬د حکومتي ادارو ترمنځ ‪ ،‬چې‬ ‫د والیت‪ ،‬ولسوالۍ‪ ،‬کلي او ښاروالۍ ادارې پکې راځي‪ ،‬د اړیکو د ټول سیستم مسئولیت لري‪ .‬د سیمه ایزو ارګانونو خپلواکې ادارې په دننه کې د‬ ‫ښاروالیو چارو عمومي ریاست د ښاروالیو د چارو د مدیریت مسئولیت لري‪ .‬ښاروالۍ د اساسي قانون له مخې د سیمه ایزو حکومتونو د واحدونو‬ ‫په توګه پیژندل شوې دي‪ ،‬چې د ښاري چارو د تنظیم لپاره منځته راغلي‪ ،‬او له همدې کبله خپله ځانګړې بودجه لري‪ .‬دوی تر ډیره پرځان بسیا‬ ‫واحدونه دي چې په سیمه ایزه کچه د عوایدو راټولولو له الرې خپل ښاري خدمتونه تمویل او وړاندې کوي‪ .‬خو دوی د مخ پرودې ښاري نفوس لپاره‬ ‫د خدمتونو په وړاندې کولو کې د ظرفیتونو له محدودیت سره مخ کیږي‪ .‬ښارواالن په مرکزکې ټاکل کیږي او بودجې یې په مرکز کې تصویب کیږي‪ .‬د‬ ‫کابل ښاروالي یو ځانګړی حقوقي او سیاسي حالت لري‪ :‬د سیمه ایزو ارګانونو له خپلواکې ادارې نه بیله او خپلواکه ده او په مستقیم ډول د ولسمشر‬ ‫دفتر ته راپور ورکوي‪.‬‬ ‫‪ .a‬د نړیوال بانک ګروپ‪ ،‬د افغانستان انځور‪ ،‬اکتوبر ‪( 2016‬واشنګټن ډي سي‪ :‬د نړیوال بانک ګروپ‪.) 2016 ،‬‬ ‫‪ 1.6‬شکل‪ :‬د افغانستان پنځه والیتونه له نړیوال اوسط نه‪ ،‬د سوداګرۍ پیلولو له ساحې پرته‪ ،‬په نورو ټولو ساحو کې شاته پاتې دي‬ ‫د‬ ‫ﺟﻨ‬ ‫ﻮﺑ‬ ‫ﺑﻠ ﻲ آ‬ ‫ﺦ‪ ،‬ﮐ ﺳﯿﺎ‬ ‫او‬ ‫ﮐﺎ ﻨﺪ‬ ‫ﺳ‬ ‫ﻂ‬ ‫ﺑﻞ ﻫﺎر‬ ‫د ﺳﻮداګﺮۍ ﭘﯿﻠﻮل‬ ‫ﻧړ‬ ‫ﯾﻮ‬ ‫ﻫﺮا‬ ‫ال‬ ‫ت‪،‬‬ ‫او‬ ‫ﻧﻨ‬ ‫ﺳﻂ‬ ‫ګﺮ‬ ‫د‬ ‫ﻫﺎر‬ ‫ﺟﻨ‬ ‫ﻮﺑ‬ ‫ﻧړ‬ ‫ﻧ‬ ‫ﻲآ‬ ‫ﯾﻮ‬ ‫ﻨګ‬ ‫ﻨﺪ ﺑ‬ ‫ﮐ‬ ‫ﯿﺎ‬‫ﺳ‬ ‫ال‬ ‫ﮐﺎ‬ ‫ﺮﻫ ﻫﺮ‬ ‫ﻫﺎر ﻠﺦ‬ ‫او‬ ‫او‬ ‫ﺑﻞ‬ ‫ﺎر ات‬ ‫د ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺟﻮازوﻧﻮ اﺧﯿﺴﺘﻞ‬ ‫ﺳﻂ‬ ‫ﺳﻂ‬ ‫د‬ ‫ﺟﻨ‬ ‫ﻮﺑ‬ ‫ﻧړ‬ ‫ﻧﻨ‬ ‫ﻲآ‬ ‫ﯾﻮا‬ ‫ګﺮ‬ ‫ﺳ‬ ‫ل‬ ‫ﻫﺮا‬ ‫ﯿﺎ ا‬ ‫او‬ ‫ت‬ ‫ﮐﺎﺑﻞ ﻫﺎر‬ ‫و‬ ‫ﺳﻂ‬ ‫د ﺑﺮښﻨﺎ ﺗﺮﻻﺳﻪ ﮐﻮل‬ ‫ﺳﻂ‬ ‫ﺑﻠ ﮐﻨ‬ ‫ﺎر‬ ‫ﺦ ﺪﻫ‬ ‫د‬ ‫ﺟﻨ‬ ‫ﻮﺑ‬ ‫ﻧړ‬ ‫ﻲآ‬ ‫ﯾﻮا‬ ‫ﻧﻨ‬ ‫ﺳﯿﺎ‬ ‫ل‬ ‫ﮐﺎﺑ ﻫﺮ‬ ‫او ﮐﻨﺪ ﺑ ګﺮ‬ ‫او‬ ‫ات‬ ‫ﻞ‬ ‫ﺳﻂ ﻫﺎر ﻠﺦ ﻫﺎر‬ ‫ﺳﻂ‬ ‫د ﻣﻠﮑﯿﺖ ﺛﺒﺘﻮل‬ ‫‪0‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻧﻮﻣﺮې واټﻦ‬ ‫‪Distance‬‬ ‫ﺳﺮﺣﺪي‬ ‫‪to frontier‬‬ ‫)‪ (0–100‬ﻟﻪ‬ ‫‪score‬‬ ‫سرچینه‪ :‬د سوداګرۍ کولوڅیړنې ډیټابیس‬ ‫یادښت‪ :‬دا شکل د سوداګرۍ کولو څیړنې په نمونه کې د ‪ 190‬اقتصادونو ویش د شاخصونو د هرې ټولګې لپاره له سرحدي نومرې نه د هغوی د واټن پربنسټ ښيي‪ .‬څومره چې د اقتصادونو‬ ‫غلظت له سرحدي نومرې نه په یو ټاکلي واټن کې ډیر وي نو په هماغه کچه یې سور (عرض) لوی دی‪ .‬له سرحدي نومرې نه واټن دا ښيي چې یو اقتصاد د سوداګرۍ کولو څیړنې د هر‬ ‫شاخص پر بنسټ له ډیرغوره اقتصاد نه څومره لرې دی‪ .‬له سرحدي نومرې نه واټن له ‪ 0‬نه تر ‪ 100‬پورې ټاکل شوی دی چې ‪ 100‬د غوره کړنو دسرحد ښودنه کوي (څومره چې نومره لوړه‬ ‫وي په هماغه کچه کړنې ډیرې ښې دي)‪.‬‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪8‬‬ ‫جوړه کړې ده چې د هستوګنې سرټیفیکیټونه‬ ‫د اړوندو وزارتونو او والیانو ترمنځ د واکونو‬ ‫د مقرراتو په هغو ساحو کې چې په‬ ‫معرفي کوي چې هغه د نوې جوړې شوې‬ ‫د تداخل په برخه کې ابهام له منځه الړ شي‪.‬‬ ‫سیمه ایزه کچه پکې خپلواکي شته‪ ،‬په‬ ‫ودانۍ لپاره له ښاروالۍ نه د وروستي‬ ‫د شرکتونو له اوږو د مقرراتو د دروند بار‬ ‫نورو والیتونو کې سیمه ایزه ادارو د‬ ‫تائید ترالسه کولو په اړه رولونه او اړتیاوې‬ ‫لرې کولو لپاره د سیمه ایزو واحدونو د‬ ‫ښو کړنو‪ ،‬مودې لنډولو‪ ،‬او د لګښت‬ ‫ځانګړې کوي‪ .‬دې ته ورته سیمه ایز نوښتونه‬ ‫ظرفیتونو لوړولو ته اړتیا ده چې وکوالی‬ ‫او بیروکراتیکو پروسو د ستونزمنتیا‬ ‫کیدای شي په یو ملي ساختماني قانون بدل‬ ‫شي د سوداګریزو مقرراتو اړوند خدمتونه‬ ‫کمولو په برخو کې ښې بیلګې وړاندې‬ ‫شي‪.‬‬ ‫په ښه توګه وړاندې او د حکومت او اداراتو‬ ‫کړې دي‪.‬‬ ‫د بیالبیلو سطوحو ترمنځ همغږي رامنځته‬ ‫کړي‪ .‬دا کاربه همداراز له پالزمینې بهر د‬ ‫په ساختماني صنعت کې د خوندیتوب‬ ‫اصالحاتو پلي کیدو ته الر هواره کړي‪ .‬په‬ ‫اوسط ډول ‪ 87.27‬نومره خپله کړې ده چې‬ ‫د بهبود لپاره د کابل ښاروالۍ په دې‬ ‫‪ 2014‬کال کې د افغان حکومت لخوا د لندن‬ ‫له نړیوال اوسط (‪ )82.28‬نه ډیره ښه ده‪.‬‬ ‫وروستیو کې یوه مقرره جوړه کړې‬ ‫په کنفرانس کې د "دځان بسیاینې په لور‪:‬‬ ‫خو په دې نورو اندازه شویو ساحو کې د‬ ‫ده چې د هستوګنې سرټیفیکیټونه‬ ‫معرفي کوي چې هغه د نوې جوړې‬ ‫د اصالحاتو او نوي مشارکت لپاره ژمنې"‬ ‫افغانستان اوسط نومره له نړیوال اوسط نه‬ ‫شوې ودانۍ لپاره له ښاروالۍ نه د‬ ‫تر سرلیک الندې یو سند وړاندې شو چې‬ ‫لږ ترلږه ‪ 23‬نومرې ټیټه ده (‪ 1.6‬شکل)‪ .‬له‬ ‫وروستي تائید ترالسه کولو په اړه‬ ‫په سیمه ایزه کچه د کافي اداراتو د منځته‬ ‫همدې کبله افغانستان باید د نورو اقتصادونو‬ ‫رولونه او اړتیاوې ځانګړې کوي‪ .‬دې‬ ‫راوړلو او خدمتونو رسولو پر ارزښت پکې‬ ‫(هیوادونو) له ښو تجربو نه په کاپي کولو‬ ‫ته ورته سیمه ایز نوښتونه کیدای‬ ‫ټینګار شوی ؤ‪ .‬پیاوړي سیمه ایزه ادارې‬ ‫او ګټې اخیستنې سره ځان د ساختماني‬ ‫شي په یو ملي ودانیز قانون بدل شي‪.‬‬ ‫کوالی شي په والیتونو کې د حکومتولۍ‬ ‫جوازونو‪ ،‬برښنا ترالسه کولو او ملکیت‬ ‫اغیزمنتوب لوړ او ورسره هم مهاله د کابل له‬ ‫ثبتولو په برخو کې له نړیوالو معیارونو سره‬ ‫سرچینو نه‪ ،‬چیرته چې ډیرې بیروکراتیکې‬ ‫برابر کړي‪.‬‬ ‫په افغانستان کې د ملکیتونو ثبت د محاکمو‬ ‫پروسې متمرکزې دي‪ ،‬په آسانۍ ګټه واخلي‪.‬‬ ‫له الرې ترسره کیږي خو که دا پروسه‬ ‫له کابل پرته‪ ،‬د بیلګې په توګه‪ ،‬د ودانیز‬ ‫په یوې اداري پروسې بدله شي‪ ،‬هم به د‬ ‫جوازونو په ورکړه کې د ښاروالۍ رول د‬ ‫راتلونکي الر‬ ‫قاضیانو او هم د متشبثینو د وخت له ضایع‬ ‫ښاري پراختیا وزارت له والیتي څانګې سره‬ ‫کیدو نه مخنیوی وشي‪ .‬د وزیرانو شورا په‬ ‫تداخل لري‪ .‬په همدې ډول‪ ،‬په والیتونو کې د‬ ‫د هیواد په بیالبیلو سیمو کې د سوداګرۍ‬ ‫دې وروستیو کې پریکړه وکړه چې د ملکیتونو‬ ‫برښنا د مزي د ترالسه کولو لپاره متشبثین‬ ‫د آسانه کولو په هکله د پرتلیزو معلوماتو‬ ‫د ثبت کار او مسئولیت باید له محاکمو نه د‬ ‫اړ دي چې د برښنا خدمتونو په والیتې‬ ‫خپرول کوالی شي چې د مقرراتو اصالحات‬ ‫افغانستان د ځمکو خپلواکې ادارې (اراضي)‬ ‫څانګې او همداراز په کابل کې د برښنا په‬ ‫ګړندي کړي‪ -‬ځکه چې د سیمه ایزو ادارو‬ ‫ته د یوې اداري پروسې په توګه ولیږدول‬ ‫ریاست کې اړوند اداري پړاوونه بشپړ کړي‪.‬‬ ‫لپاره دا ډیره ګرانه ده چې هغه مقرراتي کړنې‬ ‫شي‪ .‬په دې هکله یوه آزمیښتي پروژه په‬ ‫د بلخ (مزارشریف) او ننګرهار (جالل آباد)‬ ‫وپیژني چې ددوی په سیمه کې د ګاونډیو‬ ‫هرات او کابل کې پیلیدونکې ده‪.‬‬ ‫تجربې دا ښیي چې د برښنا خدمتونو په‬ ‫سیمو په پرتله د سوداګرۍ کول ستونزمنوي‪.‬‬ ‫څانګه کې د داخلي پروسو اصالحات ددې‬ ‫سربیره پردې ‪ ،‬په ملي کچه د یوشان حقوقي‬ ‫د برېښنا ترالسه کولو په برخه کې د قانوني‬ ‫المل شوي چې د برښنا مزي د ترالسه کولو‬ ‫او مقرراتي کاري چوکاټ لرل دا ډیر آسانه‬ ‫کاري چوکاټ د بیا کتنې په هکله هم ګامونه‬ ‫په کار کې لږ وخت ولګیږي او اړوند تائیدي‬ ‫کوي چې د نورو ځایونو ښې کړنې کاپي‬ ‫اخیستل شوي دي‪ .‬پارلمان د ‪ 2016‬کال‬ ‫امرونه پالزمینې کابل ته له سفر پرته ترالسه‬ ‫کړای شي‪ .‬حتی کوچني اداري اصالحات‪،‬‬ ‫په جنوري میاشت کې د برېښنا انرژي د‬ ‫شي‪.‬‬ ‫چې سترو مقرراتي بدلونونو ته اړتیا هم‬ ‫خدمتونو د تنظیم قانون تصویب کړ‪ .‬خو دا‬ ‫نلري‪ ،‬کوالی شي د کوچنیو یا منځنۍ‬ ‫قانون په دې اړه ټولو قانوني خالوو ته ځواب‬ ‫کچې شرکتونو لپاره سترې آسانتیاوې‬ ‫ویونکی نه دی‪ .‬د بیلګې په توګه‪ ،‬دا قانون یوه‬ ‫پیاوړي سیمه ایزحکومتونه کوالی‬ ‫رامنځته کړي‪ .‬دا څیړنه په هره ساحه کې‬ ‫خپلواکه مقرره نه ده جوړه کړې‪.‬‬ ‫شي په والیتونو کې د حکومتولۍ‬ ‫(‪ 1.2‬جدول)‪ ،‬اوهمداراز په سیمه ایزه او‬ ‫اغیزمنتوب لوړ او ورسره هم مهاله د‬ ‫‪12‬‬ ‫نړیواله کچه ځانګړي فرصتونه راپیژني‪.‬‬ ‫کابل له سرچینو نه‪ ،‬چیرته چې ډیرې‬ ‫د سوداګرۍ پرچاپیریال د مثبتو اغیزو لپاره‪،‬‬ ‫سربیره پردې‪ ،‬ځینې مشترکې مسئلې هم‬ ‫بیروکراتیکې پروسې متمرکزې دي‪،‬‬ ‫د ښو قوانینو د لرلو ترڅنګ د ښو قوانینو‬ ‫راڅرګندیږي‪ ،‬د بیلګې په توګه په والیتي کچه‬ ‫په آسانۍ ګټه واخلي‪.‬‬ ‫انفاذ او پلي کول هم په هماغه کچه اړین کار‬ ‫د اداراتو محدود واکونه‪ ،‬زاړه قانوني کاري‬ ‫دی‪ .‬د مقرراتو اغیزمن پلي کول‪ ،‬د مقرراتو‬ ‫چوکاټونه او د روڼوالي نشتوالی‪.‬‬ ‫د کاري چوکاټ د جوړولو پرمهال پیل کیږي‬ ‫چې باید دا مقررات د دولتي او خصوصي‬ ‫بله مشترکه مسئله د قانوني کاري چوکاټونو‬ ‫مشترکې مسئلې‬ ‫سکتور له اړوندو شریکانو سره د پراخو‬ ‫نوي کول دي‪ .‬د بیلګې په توګه د ودانیو‬ ‫لومړنۍ مهمه اړتیا په سیمه ایزه (والیتي)‬ ‫سالمشورو له الرې جوړ شي‪.‬‬ ‫(ساختمانونو) په اړه مقررات زاړه او خواره‬ ‫کچه د دولتي سکتور د مشروعیت‪ ،‬حساب‬ ‫واره دي چې عامه خوندیتوب له جدي‬ ‫ورکونې او ظرفیت پیاوړي کول دي‪ .‬د‬ ‫په قوانینو کې تعدیالت باید په واضح ډول‬ ‫خطرونو سره مخامخ کوي‪ .‬په ساختماني‬ ‫اداراتو د دندو ترمنځ د تداخل له منځه وړلو‬ ‫د قوانینو پلي کوونکو سیمه ایزو ادارو‪ ،‬د‬ ‫صنعت کې د خوندیتوب د بهبود لپاره د‬ ‫او د هغوی د مبهمو رولونو او مسئولیتونو‬ ‫سوداګرۍ او حقوقو له ټولنو او عامو خلکو‬ ‫کابل ښاروالۍ په دې وروستیو کې یوه مقرره‬ ‫روښانتیا ته اړتیا لیدل کیږي او همداراز باید‬ ‫‪9‬‬ ‫ځغلنده کتنه‬ ‫‪ 1.2‬جدول‪ :‬په افغانستان کې د سوداګرۍ کولو د آسانتیاوو د ښه والي په موخه‪ ،‬وړاندیزشوي مقرراتي‬ ‫اړوندې ادارې او نور شریکان‬ ‫وړاندیز شوي اصالحات‬ ‫د سوداګرۍ پیلول‬ ‫ملي‬ ‫په ملي کچه سپارښتنې‬ ‫ •د افغانستان د سوداګریزو فعالیتونو او فکري شتمنیو د ثبت‬ ‫ •د زړو (تاریخ تیرو) مقرراتو په له منځه وړلو د سوداګرۍ د پیلولو د پروسې آسانول‬ ‫مرکزي اداره (‪)ACBRIP‬‬ ‫ •د کورني سوداګرو لپاره د جواز اخیستنې د مقرراتو د آسانولو کار ته دوام ورکول‬ ‫ •د سوداګرۍ او صنایعو وزارت‬ ‫ •د جندر پراساس تبعیضي قوانینو حقوقي بیا کتنه‬ ‫ •د مالیې وزارت‬ ‫په سیمه ایزه (والیتي) کچه سپارښتنې‬ ‫سیمه ایزې (والیتي)‬ ‫ •د کابل د واحد کاري مرکز (‪ )One-Stop Shop‬له تجربې دې د اغیزمنتوب د غوره‬ ‫ •د ‪ ACBRIP‬والیتي څانګې‬ ‫والي لپاره کار واخیستل شي‬ ‫ •له کابل ښار نه بهر دې هم اصالحات پلي شي‬ ‫د ساختماني جوازونو اړوندې مسئلې‬ ‫ملي‬ ‫په ملي کچه سپارښتنې‬ ‫ •د سیمه ایزو ارګانونو خپلواکه اداره‬ ‫ •د ودانیز جواز د صدور لپاره دعیني معیارونو پر بنسټ د فیس د ساده سیستم برابرول‬ ‫ •د ښاري پراختیا وزارت‬ ‫ •د ودانیز کار د تفتیش لپاره د یو پیاوړي او اساسي سیستم جوړول‬ ‫ •د جوازونو په پروسه کې د دخیلو مسئولینو لپاره د سختو معیارونو معرفي کول‬ ‫سیمه ایزې (والیتي)‬ ‫ •د ښاري پراختیا ریاست‬ ‫په سیمه ایزه (والیتي) کچه سپارښتنې‬ ‫ •د ښاروالۍ ساختماني دفتر‬ ‫•په کابل کې د پیل شویو اصالحاتو د پروسې په تعقیب‪ ،‬د قانوني کاري چوکاټ عصري‬ ‫ ‬ ‫کول او واضح کول‬ ‫نورې ادارې‬ ‫•د کابل په څیر‪ ،‬د ښاروالیو او د ښاري پراختیا ریاستونو د چارو مدغم کول‬ ‫ ‬ ‫ •مسلکي اتحادیې (معماران او انجینران)‬ ‫•په کابل کې د پیل شویو اصالحاتو د پروسې په تعقیبولو‪ ،‬د جوازونو اخیستلو پروسې‬ ‫ ‬ ‫ •د اوبو او ناولواوبو (فاضل آب) د سیستمونو اړوند خصوصي‬ ‫شفافیت (روڼتیا)‬ ‫شرکتونه‬ ‫•په کابل کې د پروسې د لګښت راټیټول‬ ‫ ‬ ‫د برښنا ترالسه کول‬ ‫ملي‬ ‫په ملي کچه سپارښتنې‬ ‫ •د افغانستان برښنا شرکت‬ ‫ •د برښنا دنوي مزي ترالسه کولو لپاره د مخکینیو لګښتونو راټیټول‬ ‫ •د انرژي او اوبو وزارت‬ ‫ •د اړتیا وړ برښنا او د هغې د لګښت د بلونو په برخه کې دروڼتیا (شفافیت) رامنځته کول‬ ‫ •د برښناخدمتونو د ډاډمنتوب د څارنې لپاره د یو خپلواک مقرراتي نظارت رامنځته کول‬ ‫سیمه ایزې (والیتي)‬ ‫ •د افغانستان برښنا شرکت سیمه ایز دفترونه‬ ‫په سیمه ایزه (والیتي) کچه سپارښتنې‬ ‫ •د بلخ او ننګرهار په څیر‪ ،‬د افغانستان برېښنا شرکت د مرکزي دفتر او سیمه ایزو‬ ‫نورې ادارې‬ ‫دفترونو ترمنځ د همغږۍ الښه کول‬ ‫ •د برښنا خدمتونو جواز لرونکي شرکتونه‬ ‫ •د نوي ترانسفارمر د لګولو د امر ورکولو او تائید واک د افغانستان برېښنا شرکت‬ ‫ •مسلکي اتحادیې (انجینران)‬ ‫مرکزي دفتر نه ساحوي دفترونو ته لیږدول ‪ ‬‬ ‫د ملکیت ثبتول‬ ‫ملي‬ ‫په ملي کچه سپارښتنې‬ ‫ •د عدلیې وزارت‬ ‫•په ابتدایي محاکموکې باید معیاري فورمې او د لګښتونو(فیسونو) مهالویش دالسرسي وړ وي‬ ‫ ‬ ‫ •د افغانستان د ځمکو خپلواکه اداره (اراضي)‬ ‫•د ځمکو اړوند سوابقو او پروسو برېښنایي (ډیجیټلي) کول‬ ‫ ‬ ‫•د اجارې مصئونیت او د ځمکو پر سر د شخړو د حل میکانیزمونو ښه کول‬ ‫ ‬ ‫سیمه ایزې (والیتي)‬ ‫•د ملکیت د ارزښت ټاکنې پروسې پرځای د ملکیتونود ارزښت ټاکلو لپاره د یو معیاري‬ ‫ ‬ ‫ •ابتدایي محکمې‬ ‫پروګرام رامنځته کول‬ ‫ •مخزن (د مرافعې محکمې آرشیفونه)‬ ‫•د کورني پروسو آسانه کول‬ ‫ ‬ ‫ •مستوفیت (دمالیې وزارت د عوایدو والیتي څانګه)‬ ‫•ترثبت وروسته پړاوونه سره یوځای کول‬ ‫ ‬ ‫ •ملکیتونه (د ښاروالۍ د ملکیتونو دفتر)‬ ‫•د معلوماتو روڼتیا (شفافیت) یو لومړیتوب ګڼل‬ ‫ ‬ ‫په سیمه ایزه (والیتي) کچه سپارښتنې‬ ‫ •په کابل او هرات کې د اعالن شویو آزمیښتي پروژو په څیر‪ ،‬د ملکیت د ثبتولو پروسه‬ ‫پر یوې اداري پروسې بدلول‬ ‫یادښت‪ :‬د هرې سپارښتنې په هکله د جزئیاتو لپاره‪ ،‬په هر څپرکي کې د "څه شی اصالح کیدای شي؟" برخه وګورئ‪ .‬په څلورو اندازه شویو ساحو کې دهر پړاو لګښتونو او مودې‬ ‫په هکله د جزئیاتو لپاره‪ ،‬اړوند د پړاوونو لیست وګورئ‪.‬‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪10‬‬ ‫د حکومت د ګڼو ادارو مشارکت او همداراز‬ ‫خپل کار پیل کړي‪ -‬ترڅو وپوهیږي چې په‬ ‫سره شریک کړای شي‪ .‬ددې لپاره چې ډاډ‬ ‫د همغږۍ هڅو او تخنیکي ظرفیت ته اړتیا‬ ‫بیالبیلو سیمو کې د توپیرونو الملونه کوم‬ ‫حاصل شي چې ټول په قوانینو کې پر راغلو‬ ‫لري‪ .‬خو د افغانستان حکومت په دې الر‬ ‫دي او پیژندل شوې ښې کړنې نورو سیمو‬ ‫بدلونونو پوه شوي او عملي کیږي‪ ،‬د نوي‬ ‫کې د مهمو ګامونو اخیستل پیل کړي دي‪.‬‬ ‫ته کاپي کړي‪ .‬که افغانستان ټولې هغه ښې‬ ‫قانون له متن سره باید داسې الرښود مل وي‬ ‫د اصالحاتو پلي کولو د سوداګریو پیلول‬ ‫کړنې چې په پنځه والیتونو کې موندل شوې‬ ‫چې وښیي دا قانون څنګه تعبیرشي‪.‬‬ ‫آسانه کړي او هیواد یې د سوداګرۍ د پیلولو‬ ‫دي په نورو ځایونو کې هم پلې کړي نو ددې‬ ‫د آسانتیاوو په برخه کې د ښو کړنو لرونکو‬ ‫هیواد ټولیز اجراات به ښه شي (‪1.7‬شکل)‪.‬‬ ‫د سوداګرۍ د مقرراتو په ټولو ساحو کې دې‬ ‫اقتصادونو په لیکه کې راوستۍ دی‪ ،‬چې دا‬ ‫د ملکیت د ثبت بیلګه درواخلئ‪ .‬یو فرضي‬ ‫ته اړتیا لیدل کیږي چې د مقرراتو او پړاوونو‬ ‫اصالحات له ‪ 2010‬کال راهیسې پیل شوې‬ ‫ځای چې دا پروسه پکې ‪ 9‬پړاوونه وهي (لکه‬ ‫په هکله دالسرسي وړ او کاروونکي ته آسانه‬ ‫دي‪ .‬دا بریالۍ تجربه کوالی شو نورو ساحو‬ ‫په کابل کې) او ‪ 75‬ورځې وخت نیسي (لکه‬ ‫معلومات برابر او وړاندې شي‪ .‬کله چې‬ ‫ته د اصالحاتو د هڅو په غځولو سره تکرار‬ ‫په کندهارکې) او د ځمکې د مدیریت د کیفیت‬ ‫غوښتونکي د داسې معلوماتو له نه شتون‬ ‫کړو‪.‬‬ ‫په شاخص کې شپږ نومرې لري (لکه په بلخ‬ ‫سره مخ کیږي‪ ،‬نو حکومتي ادارې حساب‬ ‫کې) نو په نړیواله رده بندي کې به ‪ 175‬یم‬ ‫ورکونې ته نشي اړویستالی او دا حالت بې‬ ‫هغه حکومتونه چې د مقرراتو د اصالحاتو‬ ‫ځا ی خپلوي‪ -‬په تقریبي توګه د افغانستان‬ ‫قانوني او فساد ته الر هواروي‪ .‬د سوداګرۍ‬ ‫پروګرامونو ته په دوام ورکولو کې بریالي‬ ‫له اوسني دریځ (‪ )186‬نه ‪ 30‬درجې لوړ او‬ ‫کولو څیړنې پر بنسټ افغانستان د نړۍ په‬ ‫شوي دي داسې یوه جامع کړنالره خپلوي‬ ‫له پاکستان (‪ )169‬نه هم ‪ 12‬درجې پورته‪.‬‬ ‫کچه د هیوادونو ترمنځ د ساختماني مقرراتو د‬ ‫چې د مقرراتو ګڼ شمیر ساحې ترپوښښ‬ ‫د ودانیز جواز په هکله‪ ،‬یوداسې ځای چې‬ ‫روڼتیا او السرسي په برخه کې تر ټولو په ټیټه‬ ‫الندې راولي‪ .‬افغانستان کوالی شي د نړۍ‬ ‫دا پروسه پکې ‪ 96‬ورځې وخت نیسي او د‬ ‫کچه اجراآت لري‪ .‬د بیلګې په توګه‪ ،‬متشبثین‬ ‫د اصالحاتو له تجربو ګټه واخلي‪ .‬د بیلګې په‬ ‫ګودام د ارزښت ‪ ٪28.4‬لګښت پرې راځي‬ ‫د ودانیز جواز د السته راوړلو په برخه کې د‬ ‫توګه روندا هیواد د داخلي پروسو یوه کتنه‬ ‫(لکه په کندهار کې) او ‪ 13‬پړاوونو ته اړتیا‬ ‫اړینو فیسونو‪ ،‬اسنادو او اداري پړاوونو په‬ ‫ترسره کړه‪ ،‬د اصالحاتو لپاره یې ساحې د‬ ‫لري او د ودانۍ د کیفیت د کنترول په شاخص‬ ‫هکله مخکیني معلومات نلري‪ .‬خو په کابل کې‬ ‫لومړیتوبونو پربنسټ وټاکلې او د مقرراتو‬ ‫کې ‪ 2.5‬نومره لري (لکه په کابل کې) نو له‬ ‫په دې وروستیو کې په دې برخه کې د پام وړ‬ ‫د اصالح یوه کمیټه یې جوړه کړه ترڅو دا‬ ‫سرحدي نومرې نه به یې واټن ‪ 41.12‬وي‪.‬‬ ‫ګامونه اخیستل شوي ترڅو د ودانیز جواز د‬ ‫کمیټه ډاډ حاصل کړي چې د اصالحاتو د‬ ‫دا د افغانستان له اوسنۍ نومرې (‪ )22.39‬نه‬ ‫اخیستلو په هکله معلوماتو ته د خلکوالسرسی‬ ‫پلي کولو په برخه کې د ادارو ترمنځ همغږي‬ ‫چې اوس د نړۍ په کچه یوه ټيټه نومره ده‪،‬‬ ‫آسان کړي‪ .‬په دې لړکې د پروسو الرښودونه‪،‬‬ ‫شتون لري او په دوامداره توګه د اصالحاتو‬ ‫نیږدې ‪ 20‬نومرې لوړه ده او له هندوستان‬ ‫چک لستونه او معیاري فورمې جوړې شوي‬ ‫په برخه کې پرمختګ وڅاري‪ .‬دې ته ورته‬ ‫‪13‬‬ ‫(‪ )32.83‬نه هم لوړه ده‪.‬‬ ‫چې په ښاروالۍ کې او همداراز پر لیکه (د‬ ‫کمیټې د وزارتونو ترمنځ او آن د ښاروالۍ په‬ ‫انټرنیټ پرمټ) د السرسی وړ دي‪ .‬همداراز په‬ ‫کچه په ګڼ شمیر هیوادونو کې‪ ،‬د کولمبیا‪،‬‬ ‫د څلورو اندازه شویو ساحو لپاره د ‪2017‬‬ ‫کابل کې د پوهاوي یو پراخ کمپاین پلی شوی‬ ‫هندوستان‪ ،‬اندونیزیا‪ ،‬مکسیکو‪ ،‬نایجیریا‪،‬‬ ‫کال د سوداګرۍ کولو څیړنې پربنسټ له‬ ‫دی چې د صنایعو کارکوونکي له مقرراتو‬ ‫پاکستان او پولنډ په ګډون جوړې شوې دي‪.‬‬ ‫سرحدي نومرې نه د افغانستان اوسنی‬ ‫سره آشنا کړي‪ .‬کوالی شو دا نوښت د یو ښه‬ ‫واټن په منځنۍ کچه ‪ 46.75‬دی‪ .‬د هغو‬ ‫عمل د بیلګې په توګه یاد کړو چې کیدای شي‬ ‫د سوداګرۍ د مقرراتو اصالحات کوالی‬ ‫ټولو ښو کړنو اقتباس چې په سیمه ایزه‬ ‫په نورو والیتونو کې هم کاپي او عملي کړای‬ ‫شي سترې پایلې ولري‪ .‬د سوداګرۍ کولو‬ ‫کچه موندل شوې دي کوالی شي دا اوسط‬ ‫شي‪.‬‬ ‫لپاره د آسانتیاوو په برخه کې د هیوادونو‬ ‫‪ 10‬نومرې لوړ کړي (‪ -)56.89‬او هیواد به‬ ‫ترمنځ لوړ مقام لرل له ډیرې ودې‪ ،‬ډیرو‬ ‫مو په نړیوالې رده بندۍ کې په ټولیزه توګه‬ ‫دې ته ورته هڅې کوالی شي چې د ملکیتونو‬ ‫دندو‪ ،‬کوچني غیر رسمي سکتور او لویو‬ ‫سوداګرۍ کولو ته د آسانتیاو برابرولو په‬ ‫د ثبت او د برښنا مزي ترالسه کولو پروسو‬ ‫مستقیمو بهرنیو پانګونو سره مل وي‪ 15.‬دا‬ ‫برخه کې ‪ 11‬خانې لوړ الړ شي‪ ،‬له ‪ 183‬نه‬ ‫په هکله هم د ګټورو معلوماتو السته راوړل‬ ‫اصالحات رسمي سکتور ته د شرکتونو او‬ ‫‪ 172‬ته‪ .‬افغانستان به بیا نور په سویلي آسیا‬ ‫آسانه کړي‪ .‬د ځمکو او ملکیتونو اړوند‬ ‫کارکوونکو په راوستلو سره د مقرراتو د پلي‬ ‫‪14‬‬ ‫کې تر ټولو ټیټې درجې هیواد نه وي‪.‬‬ ‫معلومات لکه د فیس‪ ،‬پړاوونو او دملکیت د‬ ‫کېدو لمن پراخوي‪ .‬په دې توګه کارکوونکي‬ ‫انتقال په هکله‪ ،‬باید عامو خلکو ته د السرسي‬ ‫کوالی شي د روغتیا بیمې او تقاعد په څیر‬ ‫د جوړو په بڼه زده کړې ته وده ورکول‬ ‫وړ شي‪ .‬د برښنا خدمتونو وړاندې کوونکې‬ ‫ګټې ترالسه کړي‪ .‬سوداګرۍ مالیات ورکوي‪.‬‬ ‫به ملي‪ ،‬والیتي او د ښاروالیو پالیسي‬ ‫ادارې باید پیرودونکو ته په روښانه توګه‬ ‫د محصوالتو د کیفیت معیار ټاکل کیږي‪.‬‬ ‫جوړوونکو ته دا فرصتونه برابر کړي چې په‬ ‫تشریح کړي چې د برېښنا د نوي مزي د‬ ‫سربیره پردې‪ ،‬رسمي شرکتونه د خپلو‬ ‫ځینو ساحو کې خپلې ښې کړنې له نورو سره‬ ‫ترالسه کولو لپاره کومو پړاوونو‪ ،‬څومره‬ ‫سوداګریو د پراختیا په موخه بانکي پورونو‬ ‫شریکې او همداراز له نورو هم دا زده کړي‬ ‫مودې او څومره لګښت ته اړتیا شته‪ .‬د‬ ‫ته او همداراز د ستونزو د حل په موخه‬ ‫چې په نورو سیمو کې په نورو ساحو کې‬ ‫لګښتونو د تعرفو په هکله معلوماتو ته هم باید‬ ‫محاکمو ته پراخ السرسۍ لري‪ .‬د سوداګرۍ‬ ‫کومو کړنو ښې پایلې لرلې دي‪ .‬پایلې به ټولو‬ ‫دخلکو السرسی آسانه کړای شي‪.‬‬ ‫په مقرراتو کې اصالحات چې ناقانونه کړنې‬ ‫ته ګټورې وي‪.‬‬ ‫کموي او د ملکیت حقوق پلي کوي زیانمنونکو‬ ‫سیمه ایزې او نړیوالې ښې کړنې‬ ‫ګروپونو‪ ،‬د بیلګې په توګه ښځو ته چې د‬ ‫په یو هیواد کې د سوداګرۍ چاپیریال د ښه‬ ‫په افغانستان کې پالیسي جوړوونکي کوالی‬ ‫سوداګرۍ د غیررسمي سکتور لویه برخه‬ ‫کولو په موخه د اصالحاتو د پالن جوړول او‬ ‫شي د همدې سیمه ایزې (والیتي) کچې‬ ‫جوړوي‪ ،‬ډیر ګټور دي‪.‬‬ ‫پلي کول یو ننګوونکي کار دی‪ -‬ځکه چې دا‬ ‫څیړنې له موندنو نه په ګټې اخیستنې سره‬ ‫‪11‬‬ ‫ځغلنده کتنه‬ ‫‪ 1.7‬شکل‪ :‬افغانستان به خپله نړیواله درجه د هغو ښو کړنو په اقتباس چې په والیتي کچه موندل شوې دي‪ ،‬څومره ښه کړای شي؟‬ ‫سوداګرئ‬ ‫(کابل) د‬ ‫‪Afghanistan‬‬ ‫افغانستان‬ ‫)‪(Kabul‬‬ ‫کی د‬ ‫‪Best‬‬ ‫بندئ‪of‬‬ ‫په درجه‬ ‫‪Afghanistan‬‬ ‫درجه بندي ‪-‬‬ ‫‪۲۰۱۷ Business‬‬ ‫‪Doing‬‬ ‫کولو‪2017‬‬ ‫‪rank‬‬ ‫ځای‬ ‫افغانستان بالقوه‬ ‫‪Potential‬‬ ‫‪rank‬‬ ‫د‪a business‬‬ ‫سوداګرئ پیل‬ ‫‪Starting‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪Starting a business‬‬ ‫د سوداګرئ پیل‬ ‫سرانه عاید‬ ‫‪3.5 procedures,‬‬ ‫‪۱۹.۹٪‬‬ ‫‪7.5 days,‬‬ ‫روز؛‬ ‫‪19.9%‬‬ ‫پروسه؛ ‪۷.۵‬‬ ‫‪of income‬‬ ‫‪۳.۵‬‬ ‫‪per capita‬‬ ‫عاید‬ ‫‪3.5‬‬ ‫‪ ۱۹.۹٪‬سرانه‬ ‫‪procedures,‬‬ ‫ورځې؛‬ ‫‪7.5 days,‬‬ ‫‪19.9%۷.۵‬‬ ‫پړاونه؛‬ ‫‪of income‬‬ ‫‪۳.۵‬‬ ‫‪per‬‬ ‫‪capita‬‬ ‫د بریښنا ترالسه کونه‬ ‫د سوداګرئ ترسره کونې د آسانتیا‬ ‫‪ ۶‬پړاونه‪ ۹۴ ،‬ورځې‪ ۱،۹۵۷.۳٪ ،‬سرانه عاید‪ ،‬د‬ ‫‪Getting electricity‬‬ ‫بندي‪Overall‬‬ ‫درجه‬ ‫عمومي‬ ‫برابرولو‬ ‫‪6 procedures, 94 days, 1,957.3% of income per capita,‬‬ ‫کونه‬ ‫ترالسه‬ ‫‪Getting‬‬ ‫د برېښنا‬ ‫‪electricity‬‬ ‫‪ease of‬‬ ‫‪doing‬‬ ‫‪business‬‬ ‫‪ranking‬‬ ‫نمبر‬ ‫‪score‬‬ ‫‪of 0‬‬‫صفر‬ ‫‪on the‬‬ ‫تعرفې ‪reliability‬‬ ‫شاخص‪،‬‬ ‫روڼتیا‬ ‫‪of supply‬‬ ‫اعتبار او د‬ ‫‪and transparency‬‬ ‫‪114 ۲،۲۷۴.۷٪‬‬ ‫سرانه‬ ‫‪6 procedures,‬‬ ‫‪days, 2,274.7%‬‬ ‫ورځې‪،‬‬ ‫‪۱۱۴per‬‬ ‫‪of income‬‬ ‫پړاونه‪،‬‬ ‫‪capita,‬‬‫‪۶‬‬ ‫ثبت‬ ‫د ملکیت‬ ‫‪157‬‬ ‫‪of tariffs index‬‬ ‫شاخص ‪score of‬‬ ‫‪ 159‬عاید‪ ،‬د اعتبار او د روڼتیا تعرفې‬ ‫‪0 on the reliability‬‬ ‫‪of‬‬ ‫‪supply‬‬ ‫‪and‬‬ ‫‪transparency‬‬ ‫‪157‬‬ ‫‪Registering property‬‬ ‫سرانه عاید‪،‬‬ ‫‪ procedures,‬د‬ ‫‪۱،۹۵۷.۳٪‬‬ ‫پړاونه‪۹۴ ،‬‬ ‫‪value,‬ورځې‪،‬‬ ‫‪score of ۶‬‬ ‫‪ ،‬صفر نمبر‬ ‫‪of tariffs index‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪75 days,‬‬ ‫‪5% of property‬‬ ‫‪6 on‬‬ ‫‪172‬‬ ‫نمبر‪the‬‬ ‫‪quality‬‬‫صفر‬ ‫شاخص‪،‬‬ ‫‪of land‬‬ ‫‪ index‬تعرفې‬ ‫‪administration‬‬ ‫اعتبار او د روڼتیا‬ ‫ثبت‬ ‫‪Registering‬‬ ‫د ملکیت‬ ‫‪property‬‬ ‫ارزښت‪،‬‬ ‫‪9 procedures,‬‬ ‫‪۵٪ 5%‬‬ ‫‪250 days,‬‬ ‫ملکیت‬ ‫ورځې‪ ،‬د‬ ‫‪of property‬‬ ‫‪۲۵۰‬‬ ‫‪value,‬‬ ‫پړاونه‪،‬‬ ‫‪score‬‬ ‫‪of 3 on‬‬‫‪۹ 183‬‬ ‫‪183‬‬ ‫ترالسه کونه‬ ‫‪Dealing with construction‬‬ ‫‪permits‬‬ ‫د ملکیت د جواز‬ ‫‪ ۳ the‬نمبر‬ ‫شاخص‪،‬‬ ‫کیفیت‬ ‫‪quality of‬‬ ‫ځمکې د ادارې د‬ ‫‪land administration‬‬ ‫‪ 186‬د‪index‬‬ ‫ارزښت‪ ،‬د‬ ‫‪13‬‬ ‫ګدام‬ ‫‪procedures,‬‬ ‫‪ ۲۸.۴٪‬د‬ ‫‪96 days,‬‬ ‫‪28.4%‬‬‫ورځې‪،‬‬ ‫پړاونه‪۹۶ ،‬‬ ‫‪of warehouse‬‬ ‫‪value, ۱۳‬‬ ‫‪score of‬‬ ‫ودانئ د کیفیت د څارنې شاخص‪۲.۵ ،‬نمبر‬ ‫‪186‬‬ ‫‪2.5 on the building quality control index‬‬ ‫کونه‬ ‫‪Dealing‬‬ ‫ترالسه‬ ‫‪with‬‬ ‫د ملکیت‬ ‫‪ permits‬د جواز‬ ‫‪construction‬‬ ‫‪ 356‬ارزښټ‪ ،‬د‬ ‫‪13 procedures,‬‬ ‫ګدام‬ ‫‪ ۸۲.۷٪‬د‬ ‫‪days,‬‬ ‫ورځې‪82.7% ،‬‬ ‫‪۳۵۶ value,‬‬ ‫‪of warehouse‬‬ ‫پړاونه‪،‬‬ ‫‪۱۳‬‬ ‫‪score‬‬ ‫ودانئ د کیفیت د څارنې شاخص‪۲.۵ ،‬نمبر‬ ‫‪of 2.5 on the building quality control index‬‬ ‫سرچینه‪ :‬د سوداګرۍ کولو ډیټابیس‬ ‫یادښت‪ :‬پاسنی شکل د نارینه وو او ښځو لپاره د سوداګرۍ د پیلولو په برخه کې په اوسط ډول پړاوونه او موده ښیي‪.‬‬ ‫منځ کې ‪ 186‬یم ځای لري ځکه چې څلور هیوادونه‬ ‫غیرعملي اقتصادونه دي (ایریتریا‪ ،‬لیبیا‪ ،‬سومالیا او‬ ‫نړیوال بانک‪ ،‬په ‪ 2017‬کې دسوداګرۍ کولو څیړنه‪:‬‬ ‫شوه‪.‬‬ ‫ ‬ ‫‪8‬‬ ‫یاداښتونه‬ ‫د سوریي عربي جمهوریت)‪.‬‬ ‫ټولو ته برابر فرصتونه (واشنګټن ډي سي‪ :‬نړیوال‬ ‫‪ 1‬که ټولې ښې کړنې اقتباس شوې وای نو افغانستان‬ ‫‪ 4‬‬ ‫بانک‪.)2016 ،‬‬ ‫کورني عواید د ناخالصو ملي تولیداتو (‪)GDP‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ ‬ ‫به له بنګله دیش نه چې اوس په ‪ 176‬مقام کې دی‪،‬‬ ‫د نفوسو معلومات د افغانستان د مرکزي احصائیې‬ ‫‪9‬‬ ‫ ‬ ‫‪ ٪10.2‬ته ورسیدل (د ‪ 2014‬کال د ‪ ٪8.7‬نه‬ ‫مخکې ؤ‪.‬‬ ‫ادارې نه اخیستل شوي دي‪http://www.cso. ،‬‬ ‫لوړشول) او د ‪ 2016‬کال په لومړیو اته میاشتو کې‬ ‫ په اوسط ډول د اقتصادونو (هیوادونو) په منځ کې‪،‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪gov.af/en/page/demography-and-socile-‬‬ ‫د ‪ 2015‬کال د همدې مودې په پرتله ‪ ٪30‬لوړ شول‪.‬‬ ‫د سوداګرۍ کولو څيړنې له سرحدي نومرې نه د‬ ‫‪ .statistics/demograph-statistics/3897111‬په‬ ‫نړیوال بانک‪ ،‬د افغانستان د پرمختګ په اړه نوي‬ ‫واټن د ارزونې پربنسټ د مقرراتو په کیفیت کې یو‬ ‫‪ 2017‬کې دسوداګرۍ کولو څیړنه د ‪ 190‬اقتصادونو‬ ‫معلومات‪ ،‬اکتوبر ‪( 2016‬واشنګټن ډي سي‪ :‬نړیوال‬ ‫سلنه توپیر په کلنۍ مستقیمې بهرنۍ پانګونې کې له‬ ‫‪ 11‬د شاخصونو ټولګې ترپوښښ الندې راوستې‬ ‫بانک‪.)2016 ،‬‬ ‫‪ 250‬نه تر‪ 500‬میلیونو ډالرو پورې توپیر رامنځته‬ ‫دي‪ .‬د شاخصونو ډیری ټولګې د هر اقتصاد د‬ ‫د نړیوال بانک ګروپ‪ ،‬د افغانستان انځور‪ ،‬اکتوبر‬ ‫‪2‬‬ ‫ ‬ ‫کوي‪ .‬په نړیوال بانک کې د جان اندرسون او ادریان‬ ‫سوداګرۍ د تر ټولو لوی ښار د یوې واقعې سناریو‬ ‫‪( 2016‬واشنګټن ډي سي‪ :‬د نړیوال بانک ګروپ‪،‬‬ ‫ګونزالز د "آیا سوداگري کول پر بهرنۍ مستقیمې‬ ‫نه را اخیستل شوې دي خو د یوولسو اقتصادونو‬ ‫‪.) 2016‬‬ ‫پانګونې اغیزه لري؟" پربنسټ‪ ،‬په ‪ 2013‬کې د‬ ‫لپاره چې نفوس یې له ‪ 100‬میلیونو لوړ دی (بنګله‬ ‫د نړیوال بانک ګروپ معلومات‪،‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ‬ ‫سوداګرۍ کولو څیړنه‪ :‬د کوچنیو او منځنیو پانګونو‬ ‫دیش‪ ،‬برازیل‪ ،‬چین‪ ،‬هندوستان‪ ،‬اندونیزیا‪ ،‬جاپان‪،‬‬ ‫‪. http://data.worldbank.org/indicator‬‬ ‫لپاره دقیق مقررات (نړیوال بانک‪ :‬واشنګټن ډي سي‪،‬‬ ‫مکسیکو‪ ،‬نایجیریا‪ ،‬پاکستان‪ ،‬دروسیې فدراتیف او‬ ‫د بې وزلۍ کچه چې په ‪ 2011-2012‬کې ‪ ٪36‬وه په‬ ‫‪4‬‬ ‫ ‬ ‫‪ 2012‬کال)‪ .‬د کوچني غیررسمي سکتور په هکله‬ ‫امریکا متحده آیاالت) د سوداګرۍ ډیټابیس د هماغه‬ ‫‪ 2013-2014‬کې ‪ ٪39‬ته لوړه شوې ده‪ .‬دنړیوال‬ ‫موندنې د سیمون جانکوف‪ ،‬کارالي مک لیش او ریتا‬ ‫هیواد دویم لوی سوداګریز ښار معلومات هم راټول‬ ‫بانک ګروپ‪ ،‬د افغانستان انځور‪ ،‬اکتوبر ‪2016‬‬ ‫رامالو د "مقررات او وده"‪ ،‬اقتصادي لیکونه ‪،92‬‬ ‫کړي دي‪.‬‬ ‫(واشنګټن ډي سي‪ :‬د نړیوال بانک ګروپ‪.) 2016 ،‬‬ ‫نومره ‪ 401-395 :) 2006( 3‬مخونو نه رااخیستل‬ ‫د کابل لپاره معلومات د ‪ 2016‬کال له جون میاشتې‬ ‫‪10‬‬ ‫ ‬ ‫د نړیوال بانک ګروپ‪ ،‬له ‪ 2017‬نه تر ‪ 2020‬مالي‬ ‫‪5‬‬ ‫ ‬ ‫شوي دي‪.‬‬ ‫راپدیخوا راټول شوي دي‪ .‬د نورو جزئیاتو لپاره‬ ‫کلونو په اوږدو کې د افغانستان د اسالمي جمهوریت‬ ‫"سوداگري کول او په ‪ 2017‬کې په افغانستان‬ ‫د مشارکت کاري چوکاټ (واشنګټن ډي سي‪ :‬نړیوال‬ ‫کې سوداګري کول" څپرکی وګورئ‪ ،‬د معلوماتو‬ ‫بانک‪.) 2016 ،‬‬ ‫یادښتونه او د مرسته کوونکو لیست د "کورودانۍ"‬ ‫د افغانستان اسالمي جمهوریت‪ ،‬د افغانستان د‬ ‫ ‬ ‫‪6‬‬ ‫په برخه کې وګورئ‪.‬‬ ‫سولې او پرمختګ ملي کاري چوکاټ (‪ANPDF)،‬‬ ‫د نړیوال بانک ګروپ‪ ،‬د افغانستان والیتي لنډیز‪،‬‬ ‫ ‬ ‫‪11‬‬ ‫‪ 2017‬نه تر ‪ 2021‬پورې (کابل‪.)2016 ،‬‬ ‫ډیسمبر ‪( 2016‬واشنګټن ډي سي‪ :‬د نړیوال بانک‬ ‫په افغانستان کې د مستقیمې بهرنۍ پانګونې کچه‬ ‫‪7‬‬ ‫ ‬ ‫ګروپ‪.)2016 ،‬‬ ‫ټیټه پاتې شوې ده‪ .‬د بهرنۍ پانګونې راتګ د ‪2001‬‬ ‫د اصالحاتو لپاره ټولې سپارښتنې د هر څپرکي د‬ ‫ ‬ ‫‪12‬‬ ‫او ‪ 2005‬کلونو ترمنځ په تدریجي ډول زیات شو‬ ‫"څه شی اصالح کیدای شي؟" برخه کي په جزئیاتو‬ ‫چې ‪ 271‬میلیونه امریکایي ډالرو ته رسیدلی ؤ‪ .‬د‬ ‫راغلي دي‪.‬‬ ‫هیواد په کچه امنیت کې د خرابوالي راتلو له کبله‪،‬‬ ‫په داسې حال کې چې د افغانستان واټن له سرحدي‬ ‫‪13‬‬ ‫ ‬ ‫د بهرنۍ پانګونې راتګ لږ او له ‪ 2006‬کال راهیسې‬ ‫نومرې نه د ودانیز جواز په برخه کې (‪ )22.39‬په‬ ‫ډیر نامنظم شو‪ ،‬چې د ملګرو ملتونو د سوداګرۍ او‬ ‫نړۍ کې تر ټولو ټیټ دی‪ ،‬دا هیواد په نړیوالۍ رده‬ ‫پرمختګ کنفرانس (‪ )UNCTAD‬د معلوماتو پربنسټ‬ ‫بندي کې په دې برخه کې د ‪ 190‬اقتصادونو په‬ ‫په ‪ 2014‬کال کې یې کچه ‪ 54‬میلیونه ډالرو ته راټیټه‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪12‬‬ ‫دشاخصونو ښودنه‬ ‫د سوداګرۍ پیل(کار او کسب )‬ ‫دسوداګرۍ په پیل کی‬ ‫داصلی پولی څخه شمیر‬ ‫دکم تر کمه شتمني لګښت‬ ‫لګښت‬ ‫موده‬ ‫پړاوونه‬ ‫اسانتیاوی (درجه بندی)‬ ‫(‪)۱۰۰-۰‬‬ ‫(‪٪‬سړي سر عاید)‬ ‫(‪٪‬سړی سر عاید)‬ ‫(ورځ)‬ ‫(شمېر)‬ ‫والیت (ښار)‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۱۹ .۸۶‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪۹ .۱۹‬‬ ‫‪۵ .۸‬‬ ‫‪۵ .۸‬‬ ‫بلخ (مزار شریف)‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۰۸ .۹۲‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪۹ .۱۹‬‬ ‫‪۵ .۸‬‬ ‫‪۵ .۳‬‬ ‫کابل (کابل)‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۱۹ .۸۶‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪۹ .۱۹‬‬ ‫‪۵ .۸‬‬ ‫‪۵ .۸‬‬ ‫کندهار (کندهار)‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۹۴ .۸۵‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪۹ .۱۹‬‬ ‫‪۵ .۹‬‬ ‫‪۵ .۸‬‬ ‫ننگرهار (جالل آباد)‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۹۴ .۸۵‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪۹ .۱۹‬‬ ‫‪۵ .۹‬‬ ‫‪۵ .۸‬‬ ‫هرات (هرات)‬ ‫پړاونه او وخت په منځنۍ توګه د ښځو او نارینوو لپاره محاسبه کیږي‬ ‫د ودانئ د جواز الس ته راوړل‬ ‫د ودانۍ دجواز د الس ته‬ ‫دساختمان دکیفیت‬ ‫راوړلو اسانتیاوی‬ ‫داصلی پولی څخه واټن‬ ‫دکنټرول شاخص‬ ‫لګښت‬ ‫موده‬ ‫پړاوونه‬ ‫(درجه بندی)‬ ‫(‪)۱۰۰-۰‬‬ ‫(‪)۱۵-۰‬‬ ‫(‪ ٪‬دزیرمتون ارزښت)‬ ‫(ورځ)‬ ‫(تعداد)‬ ‫والیت (ښار)‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۴۳ .۳۸‬‬ ‫‪۰ .۲‬‬ ‫‪۸ .۳۱‬‬ ‫‪۱۰۸‬‬ ‫‪۱۴‬‬ ‫بلخ (مزار شریف)‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۳۹ .۲۲‬‬ ‫‪۵ .۲‬‬ ‫‪۷ .۸۲‬‬ ‫‪۳۵۶‬‬ ‫‪۱۳‬‬ ‫کابل (کابل)‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۲۹ .۳۹‬‬ ‫‪۰ .۲‬‬ ‫‪۴ .۲۸‬‬ ‫‪۹۶‬‬ ‫‪۱۴‬‬ ‫کندهار (کندهار)‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۷۱ .۳۱‬‬ ‫‪۰ .۲‬‬ ‫‪۳ .۳۴‬‬ ‫‪۱۰۴‬‬ ‫‪۲۱‬‬ ‫ننگرهار (جالل آباد)‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۶۲ .۲۷‬‬ ‫‪۰ .۲‬‬ ‫‪۱ .۳۲‬‬ ‫‪۱۳۳‬‬ ‫‪۲۳‬‬ ‫هرات (هرات)‬ ‫دبریښنا دلین اخیستنه‬ ‫دبریښنا د لین د اخیستلو‬ ‫دتعرفی د باور‪،‬تدارک او‬ ‫اسانتیاوی‬ ‫داصلی پولی څخه واټن‬ ‫روڼوالی شاخص‬ ‫لګښت‬ ‫موده‬ ‫پړاوونه‬ ‫(درجه بندی)‬ ‫(‪)۱۰۰-۰‬‬ ‫(‪)۸-۰‬‬ ‫(‪ ٪‬سړی سر عاید)‬ ‫(ورځ)‬ ‫(شمېر)‬ ‫والیت (ښار)‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۰۳ .۴۴‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۳ .۱،۹۵۷‬‬ ‫‪۹۴‬‬ ‫‪۷‬‬ ‫بلخ (مزار شریف)‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۰۴ .۴۵‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۷ .۲،۲۷۴‬‬ ‫‪۱۱۴‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫کابل (کابل)‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۳۶ .۴۲‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۶ .۱،۹۷۰‬‬ ‫‪۱۰۹‬‬ ‫‪۷‬‬ ‫کندهار (کندهار)‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۹۴ .۴۲‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۳ .۱،۹۵۷‬‬ ‫‪۱۰۴‬‬ ‫‪۷‬‬ ‫ننگرهار (جالل آباد)‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۹۵ .۳۸‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۹ .۱،۹۸۳‬‬ ‫‪۱۴۰‬‬ ‫‪۷‬‬ ‫هرات (هرات)‬ ‫دملکیت ثبتول‬ ‫دملکیتونو د ثبت په‬ ‫دملکیت د اداری‬ ‫پروسه کی اسانتیاوی‬ ‫داصلی پولی څخه واټن‬ ‫دکیفیت شاخص‬ ‫لګښت‬ ‫موده‬ ‫پړاوونه‬ ‫(درجه بندی)‬ ‫(‪)۱۰۰-۰‬‬ ‫(‪)۳۰-۰‬‬ ‫(‪ ٪‬دملکیت ارزښت)‬ ‫(ورځ)‬ ‫(شمېر)‬ ‫والیت (ښار)‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۷۲ .۳۶‬‬ ‫‪۰ .۶‬‬ ‫‪۰ .۵‬‬ ‫‪۱۱۹‬‬ ‫‪۱۱‬‬ ‫بلخ (مزار شریف)‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵۰ .۲۷‬‬ ‫‪۰ .۳‬‬ ‫‪۰ .۵‬‬ ‫‪۲۵۰‬‬ ‫‪۹‬‬ ‫کابل (کابل)‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۳۱ .۴۰‬‬ ‫‪۰ .۴‬‬ ‫‪۰ .۵‬‬ ‫‪۷۵‬‬ ‫‪۱۱‬‬ ‫کندهار (کندهار)‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۶۰ .۳۵‬‬ ‫‪۰ .۴‬‬ ‫‪۰ .۵‬‬ ‫‪۹۷‬‬ ‫‪۱۲‬‬ ‫ننگرهار (جالل آباد)‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۱۷ .۲۴‬‬ ‫‪۰ .۴‬‬ ‫‪۰ .۵‬‬ ‫‪۲۳۶‬‬ ‫‪۱۱‬‬ ‫هرات (هرات)‬ ‫‪13‬‬ ‫د پړاونو نوملړ‬ ‫د پړاونو نوملړ‬ ‫سره‪ ،‬د سوداګریز جواز ثبت په مستقیم ډول‬ ‫د شرکت د خاوندانو نومونه او دهغوی د‬ ‫• ‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت ریاست لخوا‬ ‫تذکرو کاپي‬ ‫د سوداګرۍ (کاروبار) پیلول‬ ‫ترسره کیږي‪.‬‬ ‫د شرکت د خاوندانو اویا د بورډ دغړو‬ ‫• ‬ ‫عکسونه‬ ‫بلخ (مزار شریف)‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬دثبت او خپرولو د فیس‬ ‫د شرکت حقوقي شخصیت یا پیژندنه (د بیلګې‬ ‫• ‬ ‫ورکول‬ ‫په توګه‪ ،‬شخصي مالکیت‪ ،‬حقوقي شرکت یا‬ ‫د شرکت ستندرد حقوقي شخصیت‪ :‬خصوصي‬ ‫محدودالمسئولیته شرکت)‬ ‫محدودالمسئولیته شرکت‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫د مشارکت شرطونه (مادې)‬ ‫• ‬ ‫حداقل اړینه پانګه‪ :‬هیڅ‬ ‫لګښت‪ ۴۵۰۰ :‬افغانۍ (‪ ۲۰۰۰‬افغانۍ د ثبت ‪+‬‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نيته‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫‪ ۲۵۰۰‬افغانۍ د خپرولو لپاره)‬ ‫د شرکت نوم او پته (د کرایې‪/‬اجارې تړون)‬ ‫• ‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫تشریح‪ :‬د ثبت فیس او د شرکت د‬ ‫د ‪ ۲۰۱۶‬کال تر ډیسمبر پورې‪ ،‬دافغانستان دپانګې‬ ‫مشارکت په هکله په رسمي جریده کې د‬ ‫خبرتیا د خپرولو لګښت په مزارشریف کې‬ ‫اچونې د مالتړادارې (آیسا) د ‪ ۲۸۴۷‬افغانیو تعرفه‬ ‫لومړۍ پړاو‪ :‬له کور نه بهر وتلو‬ ‫ورکوله چې دا پیسې باید په افغان یونایتید بانک‬ ‫لپاره له خاوند نه اجازه ترالسه کول‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت ریاست‬ ‫کې تحویل شوې وای‪ .‬کله چې به دا پیسې تحویل‬ ‫اړوندې څانګې ته سپارل کیږي‪ .‬د خبرتیا د‬ ‫موده ‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫شوې نو د جواز غوښتونکي به یو مکتوب ترالسه‬ ‫خپرولو لګښت د خبرتیا د اوږدوالي له اندازې‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫کړ چې په مرسته یې خپل شرکت د افغانستان‬ ‫سره سم توپیرکوي‪ .‬دافغانستان دپانګې اچونې‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونو د مرکزي ثبت په ریاست کې‬ ‫تشریح‪ :‬د افغانستان د مدني قانون د ‪۱۹۷۷‬‬ ‫د مالتړادارې (آیسا) اودافغانستان دسوداګریزو‬ ‫ثبت کړي‪ .‬دافغانستان دپانګې اچونې دمالتړ ادارې‬ ‫مادې پربنسټ‪ ،‬که یوه واده شوې ښځه له خپل‬ ‫فعالیتونو د مرکزي ثبت ریاست دادغام له کبله په‬ ‫(آیسا) اود افغانستان دسوداګریزوفعالیتونو د‬ ‫استوګنځي څخه د خاوند له اجازې او یا له جایزو‬ ‫دې پړاوکې دبدلونونوراتللوامکان شته‪.‬‬ ‫مرکزي ثبت ریاست دادغام له کبله په دې پړاوکې‬ ‫موخو پرته ووځي نو د نفقې مستحقه نه ده‪.‬‬ ‫دبدلونونوراتللوامکان شته‪.‬‬ ‫اووم پړاو‪ :‬له مالیې وزارت نه "د مالیه‬ ‫دویم پړاو‪ :‬د شرکت د نوم او د شرکت د‬ ‫ورکوونکي د پیژندنې نمبر" غوښتنه او‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د جواز اخیستو لپاره فیس‬ ‫خاوندانو د مالي وړتیا څیړل‬ ‫ترالسه کول‬ ‫ورکول‬ ‫موده‪ ۱:‬ورځ‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫لګښت‪ ۲۸۴۷ :‬افغانۍ‬ ‫تشریح‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال تر ډیسمبر پورې‪ ،‬چې‬ ‫تشریح‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال تر ډیسمبر پورې تګالره‬ ‫دافغانستان دپانګې اچونې دمالتړادارې (آیسا)‬ ‫تشریح‪ :‬په افغان یونایتید بانک کې‬ ‫داسې وه چې دافغانستان دپانګې اچونې‬ ‫عملیاتي چارې په تدریجي توګه د افغانستان‬ ‫د فیس تحویلول‪ .‬دافغانستان دپانګې‬ ‫دمالتړادارې (آیسا) یو مامور به د همدې ادارې‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت ریاست ته‬ ‫اچونې دمالتړ ادارې (آیسا) اودافغانستان‬ ‫لخوا یو مکتوب د مالیې وزارت ته لیږه چې د نوي‬ ‫په سوداګرۍ او صنایعو وزارت کې ولیږدول‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت‬ ‫شرکت لپاره د مالیه ورکوونکي د پیژندنې نمبر‬ ‫شوې‪،‬په مزارشریف کې دافغانستان دپانګې‬ ‫ریاست دادغام له کبله په دې پړاوکې‬ ‫واخلي‪.‬دافغانستان دپانګې اچونې دمالتړ ادارې‬ ‫اچونې دمالتړادارې (آیسا) یو سیمه ایز مامور‬ ‫دبدلونونوراتللوامکان شته‪.‬‬ ‫(آیسا) اود افغانستان دسوداګریزو فعالیتونو د‬ ‫به په کابل کې دافغانستان دپانګې اچونې د‬ ‫مرکزي ثبت ریاست دادغام له کبله په دې پړاوکې‬ ‫مالتړادارې (آیسا) مرکزي دفتر ته یو ایمیل لېږه‬ ‫دبدلونونوراتللوامکان شته‪.‬‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬دافغانستان دسوداګریزو‬ ‫او د شرکت د وړاندیزشوي نوم د شتون په هکله‬ ‫فعالیتونو د مرکزي ثبت ریاست کې د‬ ‫او همداراز دشرکت د خاوندانو د مالي وړتیا په‬ ‫نوي شرکت ثبتول‬ ‫اړه به یې ترې تائید غوښته‪ .‬دافغانستان دپانګې‬ ‫اتم پړاو‪ :‬د جواز ترالسه کول‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫اچونې دمالتړادارې (آیسا) او د افغانستان‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ (لګښت په شپږم پړاو کې ورکول‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت ریاست د‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ (لګښت په څلورم پړاو کې ورکړل‬ ‫ادغام له کبله په دې پړاو کې د بدلونونو راتللو‬ ‫کیږي)‬ ‫شوی دی)‬ ‫امکان شته‪.‬‬ ‫تشریح‪ :‬د جواز غوښتونکی د آیسا‬ ‫تشریح‪ :‬پخوا د سوداګرۍ د ثبت سرټیفیکیټ‬ ‫مکتوب په مزارشریف کې دافغانستان‬ ‫چاپ او پانګه اچوونکي ته ورکول کیده‪.‬‬ ‫دا سرټیفیکیټ شرکت ته اجازه ورکوي‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت ریاست‬ ‫درېیم پړاو‪ :‬د جواز اخیستو لپاره‬ ‫چې خپلې سوداګریزې چارې پیل کړي‪.‬‬ ‫اړوندې څانګې ته سپاري او په دې توګه د‬ ‫غوښتنلیک سپارل او د شرکت د ثبت‬ ‫خپل شرکت د ثبت وړاندیزکوي‪ .‬دا څانګه‬ ‫لپاره د یو مکتوب ترالسه کول‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت ریاست تر‬ ‫یو السلیک شوی مکتوب او د ‪ ۴۵۰۰‬افغانیو‬ ‫ادارې الندې د جوازونو د ورکولو د پروسو په‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫یوه تعرفه ورکوي چې دا پیسې باید په‬ ‫یوځای کولو(ادغام) سره‪ ،‬د سوداګرۍ نوي‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫همدې ودانۍ کې ددې څانګې مالي مسؤل ته‬ ‫جوازونه دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت‬ ‫تشریح‪ :‬د جواز غوښتونکی یو داسې غوښتنلیک‬ ‫وسپارل شي‪ .‬دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي‬ ‫ریاست لخوا ورکول کیږي او د ثبت سرټیفیکیټونو‬ ‫چې الندې معلومات پکې لیکلي او سندونه ورسره‬ ‫ثبت ریاست تر ادارې الندې د جوازونو د‬ ‫ته به نوره اړتیا نه وي‪.‬‬ ‫یوځای وي‪،‬سپاري‪:‬‬ ‫ورکولو د پروسو په یوځای کولو (ادغام)‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪14‬‬ ‫تشریح‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال تر ډیسمبر پورې تګالره‬ ‫یونایتید بانک کې تحویل شوې واي‪ .‬کله چې‬ ‫د سوداګرۍ (کاروبار) پیلول‬ ‫داسې وه چې دافغانستان دپانګې اچونې د مالتړ‬ ‫به دا پیسې تحویل شوې نو د جواز غوښتونکي‬ ‫ادارې (آیسا) یو مامور به د همدې ادارې لخوا یو‬ ‫به یو مکتوب ترالسه کړ چې په مرسته یې خپل‬ ‫هرات (هرات)‬ ‫مکتوب د مالیې وزارت ته لیږه چې د نوي شرکت‬ ‫شرکت د افغانستان دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي‬ ‫د شرکت ستندرد حقوقي شخصیت‪ :‬خصوصي‬ ‫لپاره د مالیه ورکوونکي د پیژندنې نمبر واخلي‪.‬‬ ‫ثبت ریاست کې ثبت کړي‪ .‬دافغانستان دپانګې‬ ‫محدودالمسئولیته شرکت‬ ‫د افغانستان دپانګې اچونې دمالتړ ادارې (آیسا)‬ ‫اچونې دمالتړادارې (آیسا) اودافغانستان‬ ‫حداقل اړینه پانګه‪ :‬هیڅ‬ ‫اود افغانستان دسوداګریزو فعالیتونو د مرکزي‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت ریاست دادغام‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫ثبت ریاست د ادغام له کبله په دې پړاو کې‬ ‫له کبله په دې پړاوکې دبدلونونوراتللوامکان شته‪.‬‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫دبدلونونوراتللوامکان شته‪.‬‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د جواز اخیستو لپاره فیس‬ ‫لومړی پړاو‪:‬له کور نه بهر وتلو‬ ‫اتم پړاو‪ :‬د جواز ترالسه کول‬ ‫ورکول‬ ‫لپاره له خاوند نه اجازه ترالسه کول‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ (لګښت په څلورم پړاو کې ورکړل‬ ‫لګښت‪ ۲۸۴۷ :‬افغانۍ‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫شوی دی)‬ ‫تشریح‪ :‬په افغان یونایتید بانک کې‬ ‫تشریح‪ :‬د افغانستان د مدني قانون د ‪۱۹۷۷‬‬ ‫تشریح‪ :‬پخوا د سوداګرۍ د ثبت سرټیفیکیټ‬ ‫د فیس تحویلول‪ .‬دافغانستان دپانګې‬ ‫مادې پربنسټ‪ ،‬که یوه واده شوې ښځه له خپل‬ ‫چاپ او پانګه اچوونکي ته ورکول کیده‪ .‬دا‬ ‫اچونې دمالتړادارې (آیسا) اودافغانستان‬ ‫استوګنځي نه د خاوند له اجازې او یا له جایزو‬ ‫سرټیفیکیټ شرکت ته اجازه ورکوي چې خپلې‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت‬ ‫موخو پرته ووځي نو د نفقې مستحقه نه ده‪.‬‬ ‫سوداګریزې چارې پیل کړي‪ .‬دسوداګریزو‬ ‫ریاست دادغام له کبله په دې پړاوکې‬ ‫فعالیتونودمرکزي ثبت ریاست تر ادارې الندې‬ ‫دبدلونونوراتللوامکان شته‪.‬‬ ‫د جوازونود ورکولو د پروسو په یوځای‬ ‫دویم پړاو‪ :‬د شرکت د نوم او د شرکت د‬ ‫کولو(ادغام) سره‪ ،‬د سوداګرۍ نوي جوازونه‬ ‫خاوندانو د مالي وړتیا څیړل‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬دافغانستان دسوداګریزو‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت ریاست لخوا‬ ‫ورکول کیږي او د ثبت سرټیفیکیټونو ته به نوره‬ ‫فعالیتونو دمرکزي ثبت ریاست کې د‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫اړتیا نه وي‪.‬‬ ‫نوي شرکت ثبتول‬ ‫تشریح‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال تر ډیسمبر پورې‪ ،‬چې‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫دافغانستان دپانګې اچونې دمالتړادارې (آیسا)‬ ‫د سوداګرۍ (کاروبار) پیلول‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ (لګښت په شپږم پړاو کې ورکول‬ ‫عملیاتي چارې په تدریجي توګه د افغانستان‬ ‫کیږي)‬ ‫دسوداګریزو فعالیتونو د مرکزي ثبت ریاست‬ ‫کابل (کابل)‬ ‫تشریح‪ :‬د جواز غوښتونکی د آیسا مکتوب‬ ‫ته په سوداګرۍ او صنایعو وزارت کې ولیږدول‬ ‫د شرکت ستندرد حقوقي شخصیت‪ :‬خصوصي‬ ‫په هرات کې دافغانستان دسوداګریزو‬ ‫شوې‪ ،‬په هرات کې دافغانستان دپانګې اچونې‬ ‫محدودالمسئولیته شرکت‬ ‫فعالیتونودمرکزي ثبت ریاست اړوندې څانګې‬ ‫دمالتړادارې (آیسا) یو سیمه ایز مامور به په‬ ‫حداقل اړینه پانګه‪ :‬هیڅ‬ ‫ته سپاري او په دې توګه د خپل شرکت د ثبت‬ ‫کابل کې دافغانستان دپانګې اچونې دمالتړادارې‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫وړاندیزکوي‪ .‬دا څانګه یو السلیک شوی مکتوب‬ ‫(آیسا) مرکزي دفتر ته یو ایمیل لېږه او د‬ ‫جون میاشتې راپدیخوا‬ ‫او د ‪ ۴۵۰۰‬افغانیو یوه تعرفه ورکوي چې دا‬ ‫شرکت د وړاندیزشوي نوم د شتون په هکله او‬ ‫پیسې باید په همدې ودانۍ کې ددې څانګې مالي‬ ‫همداراز دشرکت د خاوندانو د مالي وړتیا په اړه‬ ‫مسؤل ته وسپارل شي‪ .‬دسوداګریزوفعالیتونو‬ ‫به یې ترې تائید غوښته‪ .‬دافغانستان دپانګې‬ ‫لومړی پړاو‪:‬له کور نه بهر وتلو‬ ‫دمرکزي ثبت ریاست تر ادارې الندې د جوازونود‬ ‫اچونې دمالتړادارې (آیسا) او د افغانستان‬ ‫لپاره له خاوند نه اجازه ترالسه کول‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت ریاست د‬ ‫ورکولو د پروسو په یوځای کولو (ادغام) سره‪ ،‬د‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫ادغام له کبله په دې پړاو کې د بدلونونو راتللو‬ ‫سوداګریز جواز ثبت په مستقیم ډول دسوداګریزو‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫فعالیتونو دمرکزي ثبت ریاست لخوا ترسره‬ ‫امکان شته‪.‬‬ ‫تشریح‪ :‬د افغانستان د مدني قانون د ‪۱۹۷۷‬‬ ‫کیږي‪.‬‬ ‫مادې پربنسټ‪ ،‬که یوه واده شوې ښځه له خپل‬ ‫استوګنځي نه د خاوند له اجازې او یا له جایزو‬ ‫درېیم پړاو‪ :‬د جواز اخیستو لپاره‬ ‫موخو پرته ووځي نو د نفقې مستحقه نه ده‪.‬‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬دثبت او خپرولو د فیس‬ ‫غوښتنلیک سپارل او د شرکت د ثبت‬ ‫ورکول‬ ‫لپاره د یو مکتوب ترالسه کول‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫دویم پړاو‪ :‬د شرکت ثبتول او "د مالیه‬ ‫لګښت‪ ۴۵۰۰ :‬افغانۍ (‪ ۲۰۰۰‬افغانۍ د ثبت ‪+‬‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫ورکوونکي د پیژندنې نمبر" ترالسه کول‬ ‫‪ ۲۵۰۰‬افغانۍ د خپرولو لپاره)‬ ‫تشریح‪ :‬د جواز غوښتونکی‪ ،‬په عام ډول د‬ ‫موده‪ ۳ :‬ورځې‬ ‫تشریح‪ :‬د ثبت فیس او د شرکت د مشارکت په‬ ‫شرکت رئیس‪ ،‬یو داسې غوښتنلیک چې الندې‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ (لګښت په دریم پړاو کې ورکول‬ ‫هکله په رسمي جریده کې د خبرتیا د خپرولو‬ ‫معلومات پکې لیکلي او سندونه ورسره یوځای‬ ‫کیږی)‬ ‫لګښت په هرات کې دسوداګریزو فعالیتونو‬ ‫وي‪ ،‬وړاندې کوي‪:‬‬ ‫تشریح‪ :‬د جواز غوښتونکی به د شرکت د ثبت‬ ‫دمرکزي ثبت ریاست اړوندې څانګې ته سپارل‬ ‫• د شرکت د خاوندانو نومونه او دهغوی د‬ ‫لپاره الندې معلومات او سندونه وړاندې کوي‪:‬‬ ‫کیږي‪ .‬د خبرتیا د خپرولو لګښت د خبرتیا‬ ‫تذکرو کاپي‬ ‫• د غوښتنلیک فورمه (په آنالین ډول د السرسۍ‬ ‫د اوږدوالي له اندازې سره سم توپیرکوي‪.‬‬ ‫• د شرکت د خاوندانو اویا د بورډ دغړو‬ ‫وړ ده)‬ ‫دافغانستان دپانګې اچونې دمالتړ ادارې (آیسا)‬ ‫عکسونه‬ ‫• د شرکت د رئیس یا رئیسانو د تذکرو یا‬ ‫اود افغانستان دسوداګریزو فعالیتونو دمرکزي‬ ‫• د شرکت حقوقي شخصیت یا پیژندنه (د بیلګې‬ ‫پاسپورتونو کاپي‬ ‫ثبت ریاست دادغام له کبله په دې پړاوکې‬ ‫په توګه‪ ،‬شخصي مالکیت‪ ،‬حقوقي شرکت یا‬ ‫• د رئیس یا رئیسانو دوه سیټه پاسپورت‬ ‫دبدلونونو راتللوامکان شته‪.‬‬ ‫محدودالمسئولیته شرکت)‬ ‫سایزرنګه عکسونه‬ ‫• د مشارکت شرطونه (مادې)‬ ‫• د مشارکت شرطونه (مادې)‬ ‫اووم پړاو‪ :‬له مالیې وزارت نه "د مالیه‬ ‫• د شرکت نوم او پته (د کرایې‪/‬اجارې تړون)‬ ‫• د مالیې ورکوونکي د پیژندنې د نمبر فورمه‬ ‫ورکوونکي د پیژندنې نمبر" غوښتنه او‬ ‫د ‪ ۲۰۱۶‬کال تر ډیسمبر پورې‪ ،‬دافغانستان‬ ‫د ټولو نویو سوداګریو او پانګونو په هکله جزئیات‬ ‫ترالسه کول‬ ‫دپانګې اچونې دمالتړادارې (آیسا) د ‪۲۸۴۷‬‬ ‫د افغانستان دسوداګریزو فعالیتونو د مرکزي‬ ‫موده‪ ۲ :‬ورځې‬ ‫افغانیو تعرفه ورکوله چې دا پیسې باید په افغان‬ ‫ثبت ریاست پواسطه راټول او بیا د عدلیې وزارت‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫‪15‬‬ ‫د پړاونو نوملړ‬ ‫او د ‪ ۴۵۰۰‬افغانیو یوه تعرفه ورکوي چې دا‬ ‫دمالتړادارې (آیسا) مرکزي دفتر ته یو ایمیل‬ ‫ته په رسمي جریدې (ګزیټ) کې د خپرولو په‬ ‫پیسې باید په همدې ودانۍ کې ددې څانګې مالي‬ ‫(بریښنالیک) لېږه او د شرکت د وړاندیزشوي نوم‬ ‫موخه استول کیږي‪ .‬د خبرتیا متن د افغانستان‬ ‫مسؤل ته وسپارل شي‪ .‬دسوداګریزوفعالیتونو د‬ ‫د شتون په هکله او همداراز دشرکت د خاوندانو‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت ریاست لخوا‬ ‫مرکزي ثبت ریاست تر ادارې الندې د جوازونود‬ ‫د مالي وړتیا په اړه به یې ترې تائید غوښته‪.‬‬ ‫جوړیږي خو که سوداګر هم وغواړي نو کوالی‬ ‫ورکولو د پروسو په یوځای کولو (ادغام) سره‪ ،‬د‬ ‫دافغانستان دپانګې اچونې دمالتړادارې (آیسا) او‬ ‫شي پخپله متن برابرکړي‪ .‬په دې متن کې چې په‬ ‫سوداګریز جواز ثبت په مستقیم ډول دسوداګریزو‬ ‫د افغانستان دسوداګریزوفعالیتونو دمرکزي ثبت‬ ‫جریده (ګزیټ) کې به خپریږي‪ ،‬لږترلږه‪ ،‬دا الندې‬ ‫فعالیتونو دمرکزي ثبت ریاست لخوا ترسره‬ ‫ریاست د ادغام له کبله په دې پړاو کې د بدلونونو‬ ‫معلومات راځي‪:‬‬ ‫کیږي‪.‬‬ ‫راتللو امکان شته‪.‬‬ ‫• د شرکت نوم‬ ‫• د شرکت د رئیس او مرستیال نومونه‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬دثبت او خپرولو د فیس‬ ‫درېیم پړاو‪ :‬د جواز اخیستو لپاره‬ ‫• موقعیت (ځای)‬ ‫ورکول‬ ‫غوښتنلیک سپارل او د شرکت د ثبت‬ ‫• لومړنۍ پانګه‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫لپاره د یو مکتوب ترالسه کول‬ ‫• د کاروبار ډول‬ ‫لګښت‪ ۴۵۰۰ :‬افغانۍ (‪ ۲۰۰۰‬افغانۍ د ثبت ‪+‬‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫• د فعالیت ډول‬ ‫‪ ۲۵۰۰‬افغانۍ د خپرولو لپاره)‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫تشریح‪ :‬د ثبت فیس او د شرکت د مشارکت په‬ ‫تشریح‪ :‬د جواز غوښتونکی‪ ،‬یو داسې غوښتنلیک‬ ‫هکله په رسمي جریده کې د خبرتیا د خپرولو‬ ‫درېیم پړاو‪ :‬دثبت‪ ،‬خپرولو او جواز‬ ‫چې الندې معلومات پکې لیکلي او سندونه ورسره‬ ‫لګښت په کندهار کې دسوداګریزو فعالیتونو‬ ‫یوځای وي‪ ،‬وړاندې کوي‪:‬‬ ‫اخیستلو فیس ورکول‬ ‫دمرکزي ثبت ریاست اړوندې څانګې ته سپارل‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫• د شرکت د خاوندانو نومونه او دهغوی د‬ ‫کیږي‪ .‬د خبرتیا د خپرولو لګښت د خبرتیا‬ ‫تذکرو کاپي‬ ‫لګښت‪ ۷۳۴۷ :‬افغانۍ (‪ ۲۰۰۰‬افغانۍ د ثبت ‪+‬‬ ‫د اوږدوالي له اندازې سره سم توپیرکوي‪.‬‬ ‫‪ ۲۵۰۰‬افغانۍ د خپرولو‪ ۲۸۴۷ +‬افغانۍ د جواز‬ ‫• د شرکت د خاوندانو اویا د بورډ دغړو‬ ‫دافغانستان دپانګې اچونې دمالتړ ادارې (آیسا)‬ ‫لپاره)‬ ‫عکسونه‬ ‫اود افغانستان دسوداګریزو فعالیتونو دمرکزي‬ ‫تشریح‪ :‬فیسونه مالي مسئول ته چې په همدې‬ ‫• د شرکت حقوقي شخصیت یا پیژندنه (د بیلګې‬ ‫ثبت ریاست دادغام له کبله په دې پړاوکې‬ ‫ودانۍ کې موقعیت لري ورکول کیږي‪.‬‬ ‫په توګه‪ ،‬شخصي مالکیت‪ ،‬حقوقي شرکت یا‬ ‫دبدلونونو راتللوامکان شته‪.‬‬ ‫محدودالمسئولیته شرکت)‬ ‫• د مشارکت شرطونه (مادې)‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د جواز ترالسه کول‬ ‫اووم پړاو‪ :‬له مالیې وزارت نه "د مالیه‬ ‫• د شرکت نوم او پته (د کرایې‪/‬اجارې تړون)‬ ‫موده‪ ۳ :‬ورځې‬ ‫ورکوونکي د پیژندنې نمبر" غوښتنه او‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ (‪ ۲۸۴۷‬افغانۍ لګښت په درېیم پړاو‬ ‫ترالسه کول‬ ‫د ‪ ۲۰۱۶‬کال تر ډیسمبر پورې‪ ،‬دافغانستان‬ ‫کې ورکړل شوی دی)‬ ‫دپانګې اچونې دمالتړادارې (آیسا) د ‪۲۸۴۷‬‬ ‫تشریح‪ :‬کله چې غوښتنلیک ومنل شي او فیسونه‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫افغانیو تعرفه ورکوله چې دا پیسې باید په افغان‬ ‫مالي مسؤل ته تحویل کړای شي نو د پانګونې‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫یونایتید بانک کې تحویل شوې واي‪ .‬کله چې‬ ‫جواز ترالسه کیږي‪.‬‬ ‫تشریح‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال تر ډیسمبر پورې تګالره‬ ‫به دا پیسې تحویل شوې نو د جواز غوښتونکي‬ ‫داسې وه چې دافغانستان دپانګې اچونې د مالتړ‬ ‫به یو مکتوب ترالسه کړ چې په مرسته یې خپل‬ ‫د سوداګرۍ (کاروبار) پیلول‬ ‫ادارې (آیسا) یو مامور به د همدې ادارې لخوا‬ ‫شرکت د افغانستان دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي‬ ‫یو مکتوب د مالیې وزارت ته لیږه چې د نوي‬ ‫ثبت ریاست کې ثبت کړي‪ .‬دافغانستان دپانګې‬ ‫کندهار (کندهار)‬ ‫شرکت لپاره د مالیه ورکوونکي د پیژندنې نمبر‬ ‫اچونې دمالتړادارې (آیسا) اودافغانستان‬ ‫د شرکت ستندرد حقوقي شخصیت‪ :‬خصوصي‬ ‫واخلي‪ .‬دافغانستان دپانګې اچونې دمالتړ ادارې‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت ریاست دادغام‬ ‫محدودالمسئولیته شرکت‬ ‫(آیسا) اودافغانستان دسوداګریزو فعالیتونو د‬ ‫له کبله په دې پړاوکې دبدلونونوراتللوامکان شته‪.‬‬ ‫حداقل اړینه پانګه‪ :‬هیڅ‬ ‫مرکزي ثبت ریاست دادغام له کبله په دې پړاو کې‬ ‫دبدلونونوراتللوامکان شته‪.‬‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د جواز اخیستو لپاره فیس‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫اتم پړاو‪ :‬د جواز ترالسه کول‬ ‫ورکول‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫لومړی پړاو‪:‬له کور نه بهر وتلو‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ (لګښت په څلورم پړاو کې ورکړل‬ ‫لګښت‪ ۲۸۴۷ :‬افغانۍ‬ ‫لپاره له خاوند نه اجازه ترالسه کول‬ ‫شوی دی)‬ ‫تشریح‪ :‬په افغان یونایتید بانک کې‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫د فیس تحویلول‪ .‬دافغانستان دپانګې‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫تشریح‪ :‬پخوا د سوداګرۍ د ثبت سرټیفیکیټ‬ ‫اچونې دمالتړادارې (آیسا) اودافغانستان‬ ‫تشریح‪ :‬د افغانستان د مدني قانون د ‪۱۹۷۷‬‬ ‫چاپ او پانګه اچوونکي ته ورکول کیده‪ .‬دا‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت‬ ‫مادې پربنسټ‪ ،‬که یوه واده شوې ښځه له خپل‬ ‫سرټیفیکیټ شرکت ته اجازه ورکوي چې خپلې‬ ‫ریاست دادغام له کبله په دې پړاوکې‬ ‫هستوګنځي نه د خاوند له اجازې او یا له جایزو‬ ‫سوداګریزې چارې پیل کړي‪ .‬دسوداګریزو‬ ‫دبدلونونوراتللوامکان شته‪.‬‬ ‫موخو پرته ووځي نو د نفقې مستحقه نه ده‪.‬‬ ‫فعالیتونو د مرکزي ثبت ریاست تر ادارې‬ ‫الندې د جوازونود ورکولو د پروسو په یوځای‬ ‫کولو(ادغام) سره‪ ،‬د سوداګرۍ نوي جوازونه‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬دافغانستان دسوداګریزو‬ ‫دویم پړاو‪ :‬د شرکت د نوم او د شرکت د‬ ‫دسوداګریزو فعالیتونو د مرکزي ثبت ریاست‬ ‫فعالیتونو دمرکزي ثبت ریاست کې د‬ ‫خاوندانو د مالي وړتیا څیړل‬ ‫لخوا ورکول کیږي او د ثبت سرټیفیکیټونو ته به‬ ‫نوي شرکت ثبتول‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫نوره اړتیا نه وي‪.‬‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ (لګښت په شپږم پړاو کې ورکول‬ ‫تشریح‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال تر ډیسمبر پورې‪ ،‬چې‬ ‫کیږي)‬ ‫دافغانستان دپانګې اچونې دمالتړادارې (آیسا)‬ ‫تشریح‪ :‬د جواز غوښتونکی د آیسا مکتوب‬ ‫عملیاتي چارې په تدریجي توګه د افغانستان‬ ‫په کندهار کې دافغانستان دسوداګریزو‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت ریاست‬ ‫فعالیتونودمرکزي ثبت ریاست اړوندې څانګې‬ ‫ته ولیږدول شوې‪ ،‬په کندهار کې دافغانستان‬ ‫ته سپاري او په دې توګه د خپل شرکت د ثبت‬ ‫دپانګې اچونې دمالتړادارې (آیسا) یو سیمه ایز‬ ‫وړاندیزکوي‪ .‬دا څانګه یو السلیک شوی مکتوب‬ ‫مامور به په کابل کې دافغانستان دپانګې اچونې‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪16‬‬ ‫تشریح‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال تر ډیسمبر پورې تګالره‬ ‫شوې نو د جواز غوښتونکي به یو مکتوب ترالسه‬ ‫د سوداګرۍ (کاروبار) پیلول‬ ‫داسې وه چې دافغانستان دپانګې اچونې د مالتړ‬ ‫کړ چې په مرسته یې خپل شرکت د افغانستان‬ ‫ادارې (آیسا) یو مامور به د همدې ادارې لخوا یو‬ ‫دسوداګریزو فعالیتونو دمرکزي ثبت ریاست کې‬ ‫ننګرهار (جالل آباد)‬ ‫مکتوب د مالیې وزارت ته لیږه چې د نوي شرکت‬ ‫ثبت کړي‪ .‬دافغانستان دپانګې اچونې دمالتړ‬ ‫د شرکت ستندرد حقوقي شخصیت‪ :‬خصوصي‬ ‫لپاره د مالیه ورکوونکي د پیژندنې نمبر واخلي‪.‬‬ ‫ادارې (آیسا) اودافغانستان دسوداګریزو فعالیتونو‬ ‫محدودالمسئولیته شرکت‬ ‫دافغانستان دپانګې اچونې د مالتړ ادارې (آیسا)‬ ‫دمرکزي ثبت ریاست دادغام له کبله په دې پړاوکې‬ ‫حداقل اړینه پانګه‪ :‬هیڅ‬ ‫او د افغانستان دسوداګریزو فعالیتونو د مرکزي‬ ‫دبدلونونو راتللوامکان شته‪.‬‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫ثبت ریاست د ادغام له کبله په دې پړاو کې د‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫بدلونونو راتللوامکان شته‪.‬‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د جواز اخیستو لپاره فیس‬ ‫ورکول‬ ‫لومړی پړاو‪:‬له کور نه بهر وتلو‬ ‫اتم پړاو‪ :‬د جواز ترالسه کول‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫لپاره له خاوند نه اجازه ترالسه کول‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫لګښت‪ ۲۸۴۷ :‬افغانۍ‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ (لګښت په څلورم پړاو کې ورکړل‬ ‫تشریح‪ :‬په افغان یونایتید بانک کې‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫شوی دی)‬ ‫د فیس تحویلول‪ .‬دافغانستان دپانګې‬ ‫تشریح‪ :‬د افغانستان د مدني قانون د ‪۱۹۷۷‬‬ ‫تشریح‪ :‬پخوا د سوداګرۍ د ثبت سرټیفیکیټ‬ ‫اچونې دمالتړادارې (آیسا) اودافغانستان‬ ‫مادې پربنسټ‪ ،‬که یوه واده شوې ښځه له خپل‬ ‫چاپ او پانګه اچوونکي ته ورکول کیده‪ .‬دا‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت‬ ‫هستوګنځي نه د خاوند له اجازې او یا له جایزو‬ ‫سرټیفیکیټ شرکت ته اجازه ورکوي چې خپلې‬ ‫ریاست دادغام له کبله په دې پړاوکې‬ ‫موخو پرته ووځي نو د نفقې مستحقه نه ده‪.‬‬ ‫سوداګریزې چارې پیل کړي‪ .‬دسوداګریزو‬ ‫دبدلونونوراتللوامکان شته‪.‬‬ ‫فعالیتونو د مرکزي ثبت ریاست تر ادارې‬ ‫الندې د جوازونو د ورکولو د پروسو په یوځای‬ ‫دویم پړاو‪ :‬د شرکت د نوم او د شرکت د‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬دافغانستان دسوداګریزو‬ ‫خاوندانو د مالي وړتیا څیړل‬ ‫کولو(ادغام) سره‪ ،‬د سوداګرۍ نوي جوازونه‬ ‫دسوداګریزو فعالیتونو دمرکزي ثبت ریاست لخوا‬ ‫فعالیتونو دمرکزي ثبت ریاست کې د‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫ورکول کیږي او د ثبت سرټیفیکیټونو ته به نوره‬ ‫نوي شرکت ثبتول‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫اړتیا نه وي‪.‬‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫تشریح‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال تر ډیسمبر پورې‪ ،‬چې‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ (لګښت په شپږم پړاو کې ورکول‬ ‫دافغانستان دپانګې اچونې دمالتړادارې (آیسا)‬ ‫کیږي)‬ ‫عملیاتي چارې په تدریجي توګه د افغانستان‬ ‫تشریح‪ :‬د جواز غوښتونکی د آیسا مکتوب‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت ریاست ته‬ ‫په جالل آباد کې دافغانستان دسوداګریزو‬ ‫ولیږدول شوې‪ ،‬په جالل آباد کې دافغانستان‬ ‫فعالیتونودمرکزي ثبت ریاست اړوندې څانګې‬ ‫دپانګې اچونې دمالتړادارې (آیسا) یو سیمه ایز‬ ‫د ودانیز جواز د ترالسه کولو پړاوونه‬ ‫مامور به په کابل کې دافغانستان دپانګې اچونې‬ ‫ته سپاري او په دې توګه د خپل شرکت‬ ‫د ثبت وړاندیزکوي‪ .‬دا څانګه یو السلیک‬ ‫دمالتړادارې (آیسا) مرکزي دفتر ته یو ایمیل لېږه‬ ‫بلخ (مزار شریف)‬ ‫شوی مکتوب او د ‪ ۴۵۰۰‬افغانیو یوه تعرفه‬ ‫او د شرکت د وړاندیزشوي نوم د شتون په هکله‬ ‫او همداراز دشرکت د خاوندانو د مالي وړتیا په‬ ‫ورکوي چې دا پیسې باید په همدې ودانۍ کې‬ ‫د پړاونو نوملړ‬ ‫ددې څانګې مالي مسؤل ته وسپارل شي‪.‬‬ ‫اړه به یې ترې تائید غوښته‪ .‬دافغانستان دپانګې‬ ‫د ودانیز جواز د ترالسه کولو پړاوونه‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونودمرکزي ثبت ریاست تر‬ ‫اچونې دمالتړادارې (آیسا) او د افغانستان‬ ‫بلخ (مزارشريف)‬ ‫ادارې الندې د جوازونود ورکولو د پروسو په‬ ‫دسوداګریزوفعالیتونو دمرکزي ثبت ریاست د‬ ‫د ګدام ارزښت‪ ۳۱،۵۰۰( ۱،۸۷۹،۹۴۳ :‬امريکايي‬ ‫یوځای کولو (ادغام) سره‪ ،‬د سوداګریز جواز‬ ‫ادغام له کبله په دې پړاو کې د بدلونونو راتللو‬ ‫ډالر)‬ ‫ثبت په مستقیم ډول دسوداګریزو فعالیتونو‬ ‫امکان شته‪.‬‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫دمرکزي ثبت ریاست لخوا ترسره کیږي‪.‬‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫درېیم پړاو‪ :‬د جواز اخیستو لپاره‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬دثبت او خپرولو د فیس‬ ‫غوښتنلیک سپارل او د شرکت د ثبت‬ ‫لومړى پړاو‪ :‬ښاروالۍ ته د ودانۍ د‬ ‫ورکول‬ ‫لپاره د یو مکتوب ترالسه کول‬ ‫جوړولو د جواز غوښتنليک سپارل‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫موده‪ ۱ :‬ورځ‬ ‫موده‪ :‬لس ورځې‬ ‫لګښت‪ ۴۵۰۰ :‬افغانۍ (‪ ۲۰۰۰‬افغانۍ د ثبت ‪+‬‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫‪ ۲۵۰۰‬افغانۍ د خپرولو لپاره)‬ ‫تشریح‪ :‬د جواز غوښتونکی‪ ،‬په عام ډول د‬ ‫تشریح‪ :‬د دې لپاره چې ودانیز جواز ترالسه‬ ‫تشریح‪ :‬د ثبت فیس او د شرکت د مشارکت په‬ ‫شرکت رئیس‪ ،‬یو داسې غوښتنلیک چې الندې‬ ‫شي‪ ،‬ودانیز شرکت د ښاروالۍ ادارې ته د ځمکې‬ ‫هکله په رسمي جریده کې د خبرتیا د خپرولو‬ ‫معلومات پکې لیکلي او سندونه ورسره یوځای‬ ‫د قبالې سره يوځاى‪ ،‬غوښتنليک سپاري‪ .‬د‬ ‫لګښت په جالل آباد کې دسوداګریزو فعالیتونو‬ ‫وي‪ ،‬وړاندې کوي‪:‬‬ ‫ښاروالۍ مسوول دغه غوښتنليک د نورو پړاوونو‬ ‫دمرکزي ثبت ریاست اړوندې څانګې ته سپارل‬ ‫• د شرکت د خاوندانو نومونه او دهغوی د‬ ‫د ترسره کولو لپاره اړونده څانګې ته راجع‬ ‫کیږي‪ .‬د خبرتیا د خپرولو لګښت د خبرتیا‬ ‫تذکرو کاپي‬ ‫کوي‪ .‬ښاروالي يو انجنیر ګوماري‪ ،‬چې سیمې‬ ‫د اوږدوالي له اندازې سره سم توپیرکوي‪.‬‬ ‫• د شرکت د خاوندانو اویا د بورډ دغړو‬ ‫ته والړ شي او د اړونده ځمکې تفتيش او پلټنه‬ ‫دافغانستان دپانګې اچونې دمالتړ ادارې (آیسا)‬ ‫عکسونه‬ ‫وکړي‪ .‬څرنګه چې ښاروالي يواځې محدود شمیر‬ ‫اود افغانستان دسوداګریزو فعالیتونو دمرکزي‬ ‫ساحوي انجنيران لري‪ ،‬له دې امله د پلټنې يا‬ ‫• د شرکت حقوقي شخصیت یا پیژندنه (د بیلګې‬ ‫ثبت ریاست دادغام له کبله په دې پړاوکې‬ ‫تفتيش د انتظار موده کېداې شي‪ ،‬چې له پنځو‬ ‫په توګه‪ ،‬شخصي مالکیت‪ ،‬حقوقي شرکت یا‬ ‫دبدلونونو راتللوامکان شته‪.‬‬ ‫څخه تر اوه ورځو پورې وخت ونيسي‪.‬‬ ‫محدودالمسئولیته شرکت)‬ ‫• د مشارکت شرطونه (مادې)‬ ‫اووم پړاو‪ :‬له مالیې وزارت نه "د مالیه‬ ‫• د شرکت نوم او پته (د کرایې‪/‬اجارې تړون)‬ ‫دويم پړاو‪ :‬د ځمکې د نومرې او د سیمې‬ ‫ورکوونکي د پیژندنې نمبر" غوښتنه او‬ ‫څیړنه‬ ‫ترالسه کول‬ ‫د ‪ ۲۰۱۶‬کال تر ډیسمبر پورې‪ ،‬دافغانستان دپانګې‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫اچونې دمالتړادارې (آیسا) د ‪ ۲۸۴۷‬افغانیو تعرفه‬ ‫موده‪ ۲ :‬ورځې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫ورکوله چې دا پیسې باید په افغان یونایتید بانک‬ ‫لګښت‪ :‬هیڅ‬ ‫کې تحویل شوې واي‪ .‬کله چې به دا پیسې تحویل‬ ‫‪17‬‬ ‫د پړاونو نوملړ‬ ‫د ودانئ حجم ( په متر مکعب) ‪/X۲۳۰۰‬‬ ‫د فيس د حسابولو لپاره فورمول په الندې ډول دي‬ ‫تشریح‪ :‬د ودانیز شرکت له استازي سره يوځاى‬ ‫‪ ٪a۱۰+۱۰۰،۰۰۰X۷۵۰‬فيس (د هغه انجنیر لپاره‬ ‫(سوداګریزو ودانیو لپاره)‪:‬‬ ‫د ښاروالۍ انجنير د ځمکې له نومرې څخه ليدنه‬ ‫چې د غوښتنليک بياکتنه يې ترسره کړې ده)‪.‬‬ ‫کوي او موقعيت‪ ،‬کچه او حدود يې په ګوته‬ ‫د ودانئ حجم (په متر مکعب)‪X‬‬ ‫کوي او دا ارزونه کوي‪ ،‬چې آیا ځمکه په عامه‬ ‫د بيلګې په توګه‪ :‬د يو ګدام لپاره چې حجم يې‬ ‫افغانۍ‪.۴۷۰۰X۰.۰۳۵X۰.۰۲‬‬ ‫استوګنځای او يا د سوداګرۍ په سيمه کې پرته‬ ‫‪ ۳،۹۰۱.۵‬مترمکعبه وي‪ ،‬فيس يې ‪۷۴۰۳۱‬افغانۍ‬ ‫د بيلګې په توګه‪ :‬د يو ګدام لپاره چې حجم يې‬ ‫ده‪.‬‬ ‫کيږي‪.‬‬ ‫‪ ۳۹۰۱.۵‬مترمکعبه وي‪ ،‬فيس يې ‪ ۱۲۸۳۶‬افغانۍ‬ ‫کیږي‪.‬‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار په مهال د‬ ‫درېيم پړاو‪ :‬د ځمکې‪/‬نومری د سکيج‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫سربیره پردې‪ ،‬د ښاري پرمختيا رياست‬ ‫اخیستنه او له ښاروالۍ څخه د لومړنۍ‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫غوښتنليک کوونکۍ ملزم بولي ترڅو د تخنیکي‬ ‫منظوري ترالسه کول‬ ‫پالن د بیا کتنې لپاره انجنیرانو ته دوه ورځنۍ‬ ‫موده‪ :‬درې ورځې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫فيس په پام کې ونیسي‪ .‬څرنګه چې دغه فيس د‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشریح‪ :‬ښاروالي هره مياشت يو ځل د ودانیزو‬ ‫ورځې ‪ ۱۵۰۰‬افغانۍ محاسبه کیږي‪ .‬په ټوليزه‬ ‫چارو له بهير څخه ليدنه کوي‪ .‬پلټنه تر لومړیو‬ ‫تشریح‪ :‬له تفتيش وروسته د انجنیرۍ پالوۍ‬ ‫توګه ودانیز شرکت بايد ‪ ۱۵۸۳۶‬افغانۍ (‪۱۲۸۳۶‬‬ ‫‪ ۷‬میاشتو دوام کوي‪ .‬د ښاروالۍ اداره دوه تنه‬ ‫د ځمکې سکيج برابروي او د متقاضي د‬ ‫د بياکتنې فيس ‪ ۳۰۰۰ +‬افغانۍ د انجنیر فيس)‬ ‫انجنیران ګماري ترڅو یو لړ سرغړونې و ارزوي‬ ‫غوښتنليک له توکو سره يې ضميمه کوي‪ .‬د‬ ‫ورکړي‪.‬‬ ‫( د ساري په توګه د نومرې د حدودو او د ودانۍ‬ ‫ښاروالۍ اړونده څانګه د غوښتنليک لومړى‬ ‫کله چې د ټولو نقشو بيا کتنه ترسره شي‪ ،‬د ښاري‬ ‫منظوري کوي او ودانیز شرکت ته يې ورکوي؛ تر‬ ‫د لوړوالي څخه خو به کومه سرغړونه نه وي‬ ‫پرمختيا رياست د سيمې پالن چاپوي او د ودانۍ‬ ‫څو د ښارې پرمختيا رياست (د ښاري پرمختيا‬ ‫شوې)‪ .‬دغه انجنیران په نوبتي ډول سره دغه‬ ‫حدود او شاخصونه مشخص کوي‪ .‬ودانیز شرکت‬ ‫وزارت واليتې څانګې) ته د نورو پړاوونو د‬ ‫ډول تفتيش یا پلټنه په سیمه کې ترسره کوي‪ ،‬خو‬ ‫د سيمې د پالن په برخه کې يو سند السليک‬ ‫بشپړولو لپاره یی وسپاري‪.‬‬ ‫کوم ځانګړى مهال ويش نلري‪ .‬په مزارشريف کې‬ ‫کوي‪ ،‬په هغه کې ژمنه کوي‪ ،‬چې ودانۍ به په نښه‬ ‫د ډېرو ودانيزو پروژو څیړنه د ښاروالې د ادارې‬ ‫شوې ځمکه کې او د منظور شوې پالن پر بنسټ‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د ښاري پرمختيا د رياست‬ ‫د پلټنې الندې دي‪.‬‬ ‫جوړوي‪ .‬د ښاري پرمختيا رياست د دغه سند‬ ‫څخه د لومړنۍ منظورۍ ترالسه کول‪.‬‬ ‫درې کاپيانې جوړوي‪ ،‬چې‪-‬يوه کاپي به د ښاروالي‬ ‫اوم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫د ودانیزو چارو څانګې‪ ،‬دويمه کاپي به ودانیز‬ ‫موده‪ ۲۰ :‬ورځې‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫شرکت او درېيمه کاپي به د رياست په سجلو کې‬ ‫لګښت‪ ۱۵،۸۳۶ :‬افغانۍ‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫ساتل کیږي‪.‬‬ ‫تشریح‪ :‬ودانیز شرکت د ښاري پرمختيا رياست‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫ته غوښتنليک سپاري‪ .‬د ښاري پرمختيا رياست‬ ‫په دغه پړاو کې د ډېر فساد خطر شتون لري او‬ ‫د ماسټر پالن کتنه کوي‪ ،‬چې ايا دغه موقعيت د‬ ‫تشریح‪ :‬د شپږم پړاو الندې تشریح وګورئ‬ ‫د دغه پړاو د چټکۍ لپاره د ‪ ۵۰۰‬تر ‪ ۱۰۰۰‬ډالرو‬ ‫ګدام لپاره مناسب دى (څودا په ګوته شي‪ ،‬چې‬ ‫رشوت ډير معمول دې‪ .‬په پاملرني سره چې د‬ ‫دغه نومره د عامه استوګنې په سيمه کې ده‪ ،‬او‬ ‫اتم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫‪ doing business‬پروژه په هیڅ بڼه اخاذي او غیر‬ ‫که سوداګريزه سيمه ده)‪ .‬که چیرې پايلې مثبتې‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫رسمي او غیر موجه غوښتنې نه ثبتوي‪.‬‬ ‫وي؛ نو د ښاري پرمختيا رياست د ودانیز شرکت‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫له استازي څخه غوښتنه ترسره کوي چې الندې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬له ښاروالۍ څخه د ودانیز‬ ‫اسناد ور وسپاري‪.‬‬ ‫تشریح‪ :‬د شپږم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫جواز ترالسه کول‬ ‫• د ځمکې د نومرې سکيج‬ ‫موده‪ ۳۰ :‬ورځې‬ ‫• مهندسي نقشه‬ ‫نهم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫لګښت‪ ۷۴۰۳۱ :‬افغانۍ‬ ‫• د اړونده آسانتیاو نقشه يا پالن ( برېښنا‪،‬‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫تشریح‪ :‬ودانیز شرکت منظور شوې کڅوړه‬ ‫اوبه‪ ،‬د فاضالبو د ليرې کولو او د تهويه‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫ښاروال ته وړي‪ ،‬چې ښاروال بيا دغه غوښتنليک‬ ‫سيستمونه)‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫السليک او د ښاروالۍ تخنيکي څانګې ته يې‬ ‫• د پروژې تخمينې لګښت‬ ‫تشریح‪ :‬د شپږم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫استوي‪ .‬تخنيکي څانګه بيا دغه وړانديز شوۍ‬ ‫• د مهندسۍ او انجينري نقشو د مسؤول انجينر‬ ‫ماسټر پالن سره ګوري ‪ ،‬څو دا په ګوته کړي‪،‬‬ ‫يا د پروژې د طرح کوونکي د ډيپلوم کاپي‬ ‫چې د ښاري پالن د الرښود په چوکاټ کې‬ ‫لسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫سمبال دى‪ .‬بيا دغه غوښتنليک د انجنیرۍ څانګې‬ ‫• د ودانیز شرکت د جواز کاپي‪ ،‬چې د‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫افغانستان د پانګه اچونې د مالتړ ادارې‬ ‫ته استوي‪ ،‬چې د ودانۍ د جواز فيس د ودانۍ د‬ ‫(ايسا) له لوري صادره شوۍ وي‪.‬‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫کچې له مخې حساب کړي‪.‬‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫کله چې ودانیز شرکت ټول اړين اسناد د ښارې‬ ‫د غوښتنليک توکي بيا د ښاروالۍ د پالن جوړنې‬ ‫پرمختيا رياست ته وسپاري‪ ،‬د دغه رياست د‬ ‫تشریح‪ :‬د شپږم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫څانګې ته استول کیږي‪ ،‬دوې د دغو نقشو يوه‬ ‫مهندسۍ څانګه به د بهرنې (سړکونو‪ ،‬د پلې تګ‬ ‫کاپي جوړوي او بيا يې آرشيف کوي‪ .‬د پالن‬ ‫الرې ) او داخلي (خونې‪ ،‬دهليزونو) نقشې و‬ ‫يوولسم پړاو‪ :‬د تشریح د کار پر مهال د‬ ‫جوړونې څانګه بيا يو مکتوب چې د ښاروال له‬ ‫ارزوي‪ .‬که چيرې کومه ستونزه پکښې وموندل‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫لوري السليک شوې وي‪ ،‬د عوايدو څانګې ته‬ ‫شي؛ نو نقشې به د اصالح لپاره بیرته ودانيز‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫صادروي‪ .‬د عوايدو څانګه د انجينرۍ د څانګې د‬ ‫شرکت ته واستول شي‪.‬‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫محاسبې له مخې يو بل جوړوي‪ .‬کله چې ودانیز‬ ‫دغه نقشې بيا د ښاري پرمختيا رياست د د‬ ‫تشريح‪:‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫شرکت فيس ورکړي‪ ،‬ښاروالې اړونده ناحيې او د‬ ‫ودانیزو چارو ریاست له لوري کتل کيږي او د‬ ‫پوليسو حوزې ته يو رسمي مکتوب استوي‪ ،‬چې‬ ‫ودانۍ جوړښتيزه ځواکمنتيا ارزول کیږي‪.‬همدارنګه‬ ‫په دغه مکتوب کې دا ليکل کیږي‪ ،‬چې نوموړي‬ ‫د نوموړي رياست د تخنيکې څانګې له لورې يې د‬ ‫ودانیز شرکت ته د ودانۍ جوړولو جواز ورکړل‬ ‫ملحقاتو پالنونه هم څیړل کیږي‬ ‫شوى دى‪.‬‬ ‫د ښاري پرمختيا رياست د مالي آمریت څانګه د‬ ‫د ودانئ د جواز د فيس لپاره فورمول په الندې‬ ‫نقشو د بيا کتنه د فيس د ټاکنې معیار له مخې‬ ‫ډول دې‪:‬‬ ‫حسابوي او متقاضي ته يو بل ورکوي‪ ،‬چې‬ ‫افغانستان بانک کې يې تادیه کړي‪.‬‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪18‬‬ ‫استوګنې په سيمه کې ده او که سوداګريزه سيمه‬ ‫ګوماري‪ .‬د اړونده ناحیې اداره هم یو تن انجنیر‬ ‫دولسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫ده)‪ .‬که چيرې پايلې مثبتې وې‪ ،‬د ښاري پرمختيا‬ ‫ګماري ترڅو سیمه ایزه چارې او ځمکه و ارزوي‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه او بيا‬ ‫رياست له ودانیز شرکت څخه الندې اسناد‬ ‫او د ځمکې د نومرې سکیج چمتو کړي‪ .‬د اړوندو‬ ‫کتنه‬ ‫غواړي ترڅو نوموړي ریاست ته یی وسپاري‬ ‫ادارو د مسوولینو د بوختیا له امله‪ ،‬د ځمکې د‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫• د ځمکې د نومرې سکيج‬ ‫ارزونې او پلټنې د انتظار موده او د ودانۍ سیمه‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫• مهندسي نقشه‬ ‫تر درې اونیو پورې وخت نیسي‪.‬‬ ‫تشریح‪:‬د شپږم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫• د اړوندو آسانتیاو نقشه يا پالن ( برېښنا‪،‬‬ ‫اوبه‪ ،‬د فاضالبو د ليرې کولو او د تهويه‬ ‫دويم پړاو‪ :‬د ځمکې د نومرې او د سیمې‬ ‫ديارلسم پړاو‪ :‬د اوبو لپاره د څاه کيندل‬ ‫سيستمونه)‬ ‫څیړنه‬ ‫موده‪ :‬اوه ورځې‬ ‫• د پروژې تخمينې لګښت‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫لګښت‪ ۱۱۹،۳۶۱ :‬افغانۍ‬ ‫• د مهندسۍ او انجينري نقشو د مسؤل انجينر‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشریح‪ :‬په مزارشريف کې اوبه د ځمکې الندې‬ ‫يا د پروژې د طرح کوونکي د ډيپلوم کاپي‬ ‫تشریح‪ :‬د ودانیز شرکت له استازي سره يوځاى‬ ‫سرچينو او د څاه ګانو د کيندنې څخه ترالسه‬ ‫• د ودانیز شرکت د جواز کاپي‪ ،‬چې د‬ ‫د ښاروالۍ د ودانیزه څانګې دوه استازي او د‬ ‫کیږي‪ .‬ودانیز شرکت مکلف دې چې خپله څاه‬ ‫افغانستان د پانګه اچونې د مالتړ ادارې‬ ‫ناحيې انجينر له ساحې څخه ليدنه کوي‪ .‬دوى په‬ ‫ګانې وکيندي‪ .‬ودانۍ جوړونکي په معمولي ډول‬ ‫(ايسا) له لوري صادره شوې وي‪.‬‬ ‫ګډه د ودانۍ لپاره وړاندیز شوې ځمکه څیړي او‬ ‫تر ‪ ۵۰-۳۰‬مترو پورې څاه کيندي‪ ،‬خو دا کار د‬ ‫قبالې له اسنادو سره یی مطابقت ورکوي‪.‬انجينر د‬ ‫کله چې ودانیز شرکت ټول اړين اسناد د ښاري‬ ‫پروژې په اړتيا پورې اړه لري‪.‬‬ ‫نومرې او چارچارپيره سيمو انځورونه اخلي‪.‬‬ ‫پرمختيا رياست ته وسپاري‪ ،‬د دغه رياست د‬ ‫څاه به د ودانیز شرکت او يا د شخصي قراردادي‬ ‫مهندسۍ څانګه به د بهرني (سړکونو‪ ،‬د پلې تګ‬ ‫له لوري کيندل کیږي‪ .‬د مزارشريف په ساحه‬ ‫الرې ) او داخلي (خونې‪ ،‬دهليزونو) نقشې وګوري‪.‬‬ ‫درېيم پړاو‪ :‬د ځمکې‪/‬نومرې د سکيج‬ ‫کې ځمکه نرمه او خټينه ده‪ ،‬له دې امله د کيندلو‬ ‫که چيرې کومه ستونزه پکښې وموندل شي؛ نو‬ ‫اخیستنه او له ښاروالۍ څخه د لومړنۍ‬ ‫لګښت په پرتليزه توګه ټيټ دى‪ .‬په منځنۍ کچه‬ ‫نقشې به د اصالح لپاره ودانیز شرکت ته واستول‬ ‫منظوري ترالسه کول‬ ‫په مزارشريف کې ‪ ۵۰‬متره څاه کيندل‪۲۰۰۰ ،‬‬ ‫شي‪.‬‬ ‫موده‪ :‬اوه ورځې‬ ‫امريکايې ډالره کیږي (يو متر په ‪ ۴۰‬امريکايې‬ ‫دغه نقشې بيا د ښاري پرمختيا د رياست د‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫ډالره) او نږدې يوه اونۍ وخت نيسي‪.‬‬ ‫ودانیزو چارو ریاست له لوري کتل کیږي او د‬ ‫تشریح‪ :‬د نومرې یا ځمکې د پلټنې وروسته‪،‬‬ ‫ودانۍ جوړښتيزه ځواکمنتيا ګوري‪ ،‬او همدارنګه‬ ‫د ناحيې انجينر د نومرې سکيج برابروي او‬ ‫د نوموړي رياست د تخنيکې څانګې له لوري يې د‬ ‫يو معيارې فورمه برابروي او د غوښتنليک د‬ ‫څوارلسم پړاو‪ :‬د فاضالبو لپاره د‬ ‫ملحقاتو پالنونه کتل کیږي ‪.‬‬ ‫کڅوړې په هره پاڼه السليک کوي‪ .‬د ناحیې‬ ‫سپتیک څاه جوړول‬ ‫انجنیر همدارنګه د نومرې هغه انځورونه‪ ،‬چې د‬ ‫موده‪ ۳۰ :‬ورځې‬ ‫د ښاري پرمختيا رياست د مالي آمریت څانګه د‬ ‫نومرې د پلټنو پر مهال يې اخيستې وه‪ ،‬د نومرې‬ ‫لګښت‪ ۳۸۷،۹۲۵ :‬افغانۍ‬ ‫نقشو د بيا کتنه د فيس د ټاکنې معیار له مخې‬ ‫له تفصيلي پالن سره يوځاى‪ ،‬ضميمه کوي‪.‬‬ ‫تشریح‪ :‬څرنګه چې مزارشريف د فاضالبو‬ ‫حسابوي او متقاضي ته يو بل ورکوي‪ ،‬چې‬ ‫انجينر دغه کڅوړه د ناحيې مشر ته سپاري‪،‬‬ ‫منظم او جامع سيستم نلري؛ نو ودانیز شرکت‬ ‫افغانستان بانک کې يې تادیه کړي‪ .‬د فيس تخمين‬ ‫چې نوموړى بيا دغه توکي منظوروي‪ ،‬مُهر پرې‬ ‫بايد سپتیک څاه ګانې جوړې کړي‪ .‬لګښت يې د‬ ‫او حساب نږدې څلور ورځې وخت نيسي‪.‬‬ ‫لګوي او د ښاروالۍ د ودانیزو چارو ریاست ته يې‬ ‫سپتیکې څاه د کچې او د ودانيز په کيفيت پورې‬ ‫د(سوداګریزه ودانیو د ودانۍ د نقشو د ارزونې‬ ‫استوي‪ .‬نوموړې په دغه غوښتنليک السليک کوي‬ ‫اړه لري‪ .‬په منځنۍ کچه په مزارشريف کې يوه‬ ‫لپاره) د فیس فورمول‪:‬‬ ‫او د پروسې د چټکوالي لپاره ټول دغه اسناد د‬ ‫سپتیک څاه د ‪ ۶۵۰۰‬امريکايې ډالرو په اندازه‬ ‫ښاري پرمختيا رياست ته د يو رسمي مکتوب په‬ ‫پريوځي او نږدې ‪ ۳۰‬ورځو کې يې کار بشپړېږي‪.‬‬ ‫د ودانئ حجم (په متر مکعب)‪ X‬افغانۍ‬ ‫لیګلو سره سپاري‪.‬‬ ‫د سپتیک څاه د کیندنې چارې خپله ودانیز‬ ‫‪.۴،۷۰۰X۰.۰۳۵X۰.۰۲‬‬ ‫د ښاروالۍ د ودانیزو چارو ریاست له لوري د‬ ‫شرکت هم په غاړه اخیستلۍ شي او د خصوصي‬ ‫د بيلګې په توګه‪ :‬د يو ګدام لپاره چې حجم يې‬ ‫قراردادي له لوري یی هم ترسره کولۍ شي‪.‬‬ ‫قضيې لپاره دوه ګمارل شوې استازي د ځمکې‬ ‫‪ ۳۹۰۱.۵‬مترمکعبه وي‪ ،‬فيس يې ‪ ۱۲۸۳۶‬افغانۍ‬ ‫اسناد په آرشيف کې ګوري او بيا له غوښتنليک‬ ‫کيږي‪.‬‬ ‫سره راپور ضميمه کوي او هغه ودانیز ریاست ته‬ ‫د ودانیز جواز د ترالسه کولو پړاوونه‬ ‫سربیره پردې‪ ،‬د ښاري پرمختيا رياست پر‬ ‫سپاري‪ .‬د نوموړي ریاست مسوول غوښټنلیک‬ ‫درخواست کوونکي د تخنيکې انجينر‪ ،‬چې د‬ ‫السلیک کوي او او ټوله کڅوړه د ښاري پرمختيا‬ ‫هرات (هرات)‬ ‫تخنيکې پالن بيا کتنه يې کړې ده‪ ،‬د دوه ورځو‬ ‫رياست (د ښاري پرمختيا وزارت واليتې څانګې)‬ ‫د ګدام ارزښت‪ ۱،۸۷۹،۹۴۳ :‬افغانۍ ( معادل د‬ ‫لپاره فيس وضع کوي‪ .‬چې دغه فيس د ورځې‬ ‫څانګې ته چمتو کوي او د متقاضي او د موقعيت‬ ‫‪ ۳۱،۵۰۰‬امریکايي ډالره)‬ ‫‪ ۱۵۰۰‬افغانې ده‪ .‬په ټوليزه توګه ودانیز شرکت‬ ‫په اړه معلومات ورته برابروي‪ .‬کله چې ښاروال د‬ ‫بايد ‪ ۱۵۸۳۶‬افغانۍ (‪ ۱۲۸۳۶‬د بيا کتنې فيس ‪+‬‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫غوښتنليک پر کڅوړه السليک وکړي‪ ،‬بيا د ښاري‬ ‫‪ ۳۰۰۰‬افغانۍ د انجينر دوه ورځنۍ فيس) ورکوي‪.‬‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫پرمختيا رياست ته راجع کیږي‪ .‬ودانیز شرکت‬ ‫ال غوښتنليک له ښاروالۍ څخه د ښاري‬ ‫معمو ً‬ ‫کله چې د ټولو نقشو بيا کتنه ترسره شي‪ ،‬د ښاري‬ ‫پرمختيا رياست د محل پالن چاپوي او د ودانۍ‬ ‫پرمختيا رياست ته په خپله وړي‪ ،‬ترڅو چې دغه‬ ‫لومړى پړاو‪ :‬ښاروالۍ ته د ودانۍ د‬ ‫حدود او شاخصونه مشخص کوي‪ .‬ودانیز شرکت‬ ‫پړاو په چټکۍ ترسره شي‪.‬‬ ‫جوړولو د جواز غوښتليک سپارل‬ ‫د سیمې د پالن په برخه کې يو سند السليک‬ ‫موده‪ ۲۱ :‬ورځې‬ ‫کوي‪ ،‬په هغه کې ژمنه کوي‪ ،‬چې ودانۍ به په ګوته‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د ښاري پرمختيا رياست‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫شوې ځمکه کې او د منظور شوي پالن پر بنسټ‬ ‫څخه د لومړنى منظورۍ ترالسه کول‪.‬‬ ‫تشریح‪ :‬د دې لپاره‪ ،‬چې د ودانیزو چارو جواز‬ ‫جوړوي‪ .‬د ښاري پرمختيا رياست د دغه سند‬ ‫موده‪ ۳۰ :‬ورځې‬ ‫تر السه شي‪ ،‬باید ودانیز شرکت د ښاروالۍ‬ ‫درې کاپي ګانې جوړوي‪ -‬يوه کاپی به د ښاروالي‬ ‫لګښت‪ ۱۵۸۳۶ :‬افغانۍ‬ ‫ادارې ته د ځمکې د قبالې او اړونده نقشو سره‬ ‫د ودانیزو چارو ریاست‪ ،‬دويمه کاپی د ودانیز‬ ‫يوځاى‪ ،‬خپل غوښتنليک وسپاري‪ .‬ښاروال به‬ ‫تشریح‪ :‬ودانیز شرکت د ښاري پرمختيا رياست‬ ‫شرکت او دريمه کاپی به د رياست په سجلو کې‬ ‫غوښتنليک السليکوي او د ښاروالۍ د ودانیزه‬ ‫ته خپل غوښتنليک سپاري‪ .‬د ښاري پرمختيا‬ ‫ساتل کيږي‪.‬‬ ‫څانګې او د اړونده ناحيې مشر ته يې استوي‪.‬‬ ‫رياست په دوه کاري ورځو کې د ماسټر پالن کتنه‬ ‫کوي‪ ،‬چې ايا دغه موقعيت د ګدام لپاره مناسب‬ ‫د ودانیزه څانګې دوه تنه استازې‪ ،‬يو د ملکيتونو‬ ‫دى (چې دا په نښه شي‪ ،‬چې دغه نومره د عامه‬ ‫له څانګې څخه او بل يې د عوايدو له څانګې څخه‬ ‫‪19‬‬ ‫د پړاونو نوملړ‬ ‫اولسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫لري‪ .‬د امنيت ستونزو له امله دغه دوو تنو سره‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬د ښاروالي له لورې د ځمکې‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫وسلوال ساتونکي هم وي‪ .‬په ځينو قضيو کې‬ ‫‪/‬نومرې پلټنه ترسره کول ‪ ،‬چې د‬ ‫کیداۍ شي‪ ،‬چې له ودانیز شرکت څخه بډې‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫ودانیزو چارو د جواز فيس تخمين شي‬ ‫وغوښتل شي‪ .‬پام کوۍ چې د ‪doing business‬‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫پروژه په هیڅ بڼه اخاذي او غیر رسمي او غیر‬ ‫تشریح‪ :‬د اتم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫موجه غوښټنې نه مني او په رسمي اسنادو کې‬ ‫یی نه ثبت کوي‬ ‫تشریح‪ :‬د ښاروالۍ ودانیزو چارو ریاست د‬ ‫ودانیزو چارو د جواز فيس تخمين کوي‪ ،‬او يو‬ ‫اتلسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫نهم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫مفتش ( د ودانیزو چارو د ریاست استازی)‬ ‫سیمې ته استوي‪ ،‬چې د ودانۍ د ځمکې ارزونه‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫ښاروالۍ له لورې ناڅاپي پلټنه‬ ‫وکړي او دا باوري کړي‪ ،‬چې هیڅ ډول پخوانۍ‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫ودانیزې چارې هلته نه دي ترسره شوي او ودانیز‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫شرکت نوموړۍ جواز یوازې د ودانیزو چارو‬ ‫تشریح‪ :‬د اتم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫تشریح‪ :‬د اتم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫لپاره کاروي‪ .‬اړینه ده چې د ودانیز شرکت يو‬ ‫استازى د پلټنو پر مهال شتون ولري‪.‬‬ ‫نوولسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫لسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬د ودانیزو چارو د جواز‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫فيس ورکول او د جواز ترالسه کول‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫موده‪ ۱۸ :‬ورځې‬ ‫تشریح‪ :‬د اتم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫تشریح‪ :‬د اتم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫لګښت‪۲۱۱۳۵ :‬‬ ‫تشریح‪ :‬ګمارل شوۍ مفتش ( د ښاروالۍ د‬ ‫شلم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫يوولسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫ودانیزو چارو د ریاست لخوا) يو راپور د دغه‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫ریاست مشر ته سپاري‪ ،‬چې په دغه راپور‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫کې د ودانیزو چارو د جواز فيس جزييات او‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫محاسبه ليکل شوې ده‪ .‬ودانیز شرکت په بانک‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫کې دغه فيس تحويل او رسيد يې بيرته راوړي‪.‬‬ ‫تشریح‪ :‬د اتم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫تشریح‪ :‬د اتم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫ودانیزه ریاست رسيد د د سیمې د پالن له کاپی‬ ‫سره ضميمه کوي‪ ،‬چې د اسنادو دغه کڅوړه‬ ‫يويشتم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫دولسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫د ودانیزو چارو د جواز په توګه کارول کیږي‪.‬‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫د ودانیزو چارو ریاست يو مکتوب صادروي‪ ،‬د‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫اړونده ناحيې مشر ته خبر ورکوي چې درخواست‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫کوونکي ودانیز شرکت ته جواز صادر شوى دى‪.‬‬ ‫تشریح‪ :‬د اتم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫تشریح‪ :‬د اتم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫د ودانیزو چارو د جواز فيس ( د سوداګريزو‬ ‫ودانیو لپاره) د هر متر مربع لپاره د پنځه سلنې له‬ ‫دوه ويشتم پړاو‪ :‬د اوبو رسونې لپاره د‬ ‫ديارلسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫مخې ‪ ۳۲۵‬افغاني محاسبه کیږي‪ ،‬چې له دې څخه‬ ‫څاه کيندل‬ ‫پنځه سلنه يې د د ودانیزو چارو جواز د فيس‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫لپاره اخيستل کيږي‪.‬‬ ‫موده‪ :‬لس ورځې‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫لګښت‪ ۲۰۸۸۸۳:‬افغانۍ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشریح‪ :‬په هرات کې اوبه د ځمکې د سرچينو‬ ‫اوم پړاو‪ :‬د ودانۍ کار له پيل څخه‬ ‫تشریح‪ :‬د اتم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫او د وګړو له لوري له کيندل شويو څاه ګانو څخه‬ ‫وړاندې‪ ،‬د ښاروالۍ او د ناحيې د‬ ‫ترالسه کيږي‪ .‬ودانیز شرکت بايد خپله څاګانې‬ ‫چارواکو لخوا د سیمې پلټنه‬ ‫وکيندي‪ .‬ودانۍ جوړونکي په معمولي ډول تر ‪۵۰‬‬ ‫څوارلسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫مترو پورې څاه کيندي‪ ،‬خو دا کار د پروژې اړتيا‬ ‫د ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه او‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫پورې اړه ودانیز شرکت په خپله او يا د شخصي‬ ‫بياکتنه‬ ‫تشریح‪ :‬د ښاروالۍ د ودانیزو چارو ریاست او د‬ ‫قراردادي له لوري څاه کیندلۍ شي‪.‬‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫ناحيې انجنیر د ودانیز شرکت سره د ودانیز کار‬ ‫د څاه د کيندلو وخت او لګښت د ځمکې څرنګوالي‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫له پيل وړاندې د پلټنې چارې همغږې کوي‪ .‬مفتش‬ ‫ال لس ورځې‬ ‫پورې اړه لري‪ ،‬په هرات کې معمو ً‬ ‫تشريح‪ :‬د اتم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫د انجينر په شتون کې د ځمکې حدود په نښه‬ ‫وخت نيسي او هر متر يې ‪ ۷۰‬امريکايې ډالره‬ ‫کوي‪ .‬ودانیز شرکت کوالى شي ‪ ،‬چې له دغه پړاو‬ ‫تمامیږي‪ ،‬چې د ‪ ۵۰‬متره څاه لګښت ‪۳۵۰۰‬‬ ‫پنځلسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫څخه وروسته د ودانۍ کار پيل کړي‪ ،‬خو په ځینو‬ ‫امريکايې ډالره لګښت ته اړتیا لیدل کیږي‪.‬‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫قضيو کې کیداۍ شي‪ ،‬چې مفتشين د کار د پيل‬ ‫لپاره ترې رشوت وغواړي‪.‬په پاملرني سره چې‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫د ‪ doing business‬پروژه په هیڅ بڼه اخاذي او‬ ‫درويشتم پړاو‪ :‬د فاضالبو لپاره د‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫غیر رسمي او غیر موجه غوښتنې نه ثبتوي‪.‬‬ ‫سپتیک څاه کیندل‬ ‫تشریح‪ :‬د اتم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫موده‪ ۳۰ :‬ورځې‬ ‫اتم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار په مهال د‬ ‫لګښت‪ ۳۵۸۰۸۴ :‬افغانۍ‬ ‫شپاړسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫تشریح‪ :‬څرنګه چې هرات د فاضالبو منظم‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫او جامع سيستم نلري؛ نو ودانیز شرکت بايد‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫سپتیک څاه جوړې کړي‪ .‬لګښت يې د سپتیک څاه‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشريح‪ :‬د ښاروالي مفتش د ودانیزو چارو‬ ‫د کچې او د ودانئ پر کيفيت پورې اړه لري‪ .‬په‬ ‫تشریح‪ :‬د اتم پړاو تشریح وګورئ‬ ‫پرمهال د مياشتې دوه ځلې عمومي ارزونه کوي‪.‬‬ ‫منځنۍ کچه په هرات کې يوه سپتیک څاه د ‪۶۰۰۰‬‬ ‫دغه تفتيش معمو ً‬ ‫ال مهال وېش نلري او له خبرولو‬ ‫امریکايی ډالرو پورې لګښت لري او یوه میاشت‬ ‫پرته ترسره کيږي‪ .‬د هرات ښاروالي دوه مفتشين‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪20‬‬ ‫اتم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫هر څه په سمه توګه وي او ودانیز شرکت بډې‬ ‫په بر کې نیسي‪ .‬ودانیز شرکت په خپله او یا هم‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫ورکړي؛ نو حوزوي منظوري به ژر په څو ورځو‬ ‫د خصوصی قراردادي له لوري کولۍ شي چې د‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫کې ترالسه شي‪ .‬له بډې ورکولو پرته‪ ،‬منظوري‬ ‫سپتیک څاه جوړه کړي‪.‬‬ ‫څو اونۍ وخت نيسي‪ .‬په پاملرني سره چې د‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫د ودانیز جواز د ترالسه کولو پړاوونه‬ ‫‪ doing business‬پروژه په هیڅ بڼه اخاذي او‬ ‫تشريح‪ :‬د اووم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫غیر رسمي او غیر موجه غوښتنې نه ثبتوی‪.‬‬ ‫کابل (کابل)‬ ‫نهم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬له ښاروالۍ څخه د ودانیز‬ ‫د ګدام ارزښت‪ ۱،۸۷۹،۹۴۳ :‬افغانۍ ( معادل د‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫جواز ترالسه کول‬ ‫‪ ۳۱،۵۰۰‬امریکايي ډالرو)‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫موده‪ ۳۰۰ :‬ورځې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫جون میاشتې راپدیخوا‬ ‫لګښت‪ ۳۵۸،۰۸۴ :‬افغانۍ‬ ‫تشريح‪ :‬د اوم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫تشریح‪ :‬ودانیز شرکت د ځمکې د قبالې يوه‬ ‫کاپي‪ ،‬حوزوې منظوري‪ ،‬د مهندسي نقشه او خپل‬ ‫لومړې پړاو‪ :‬د ځمکې د قبالې ترالسه‬ ‫لسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫د کار په شرایطو برابرو کارکوونکو سند د کابل‬ ‫کول‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫ښاروالۍ اداری ته سپاري‪ .‬که چيرې د ودانې‬ ‫موده‪ :‬درې ورځې‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫د جوړښت چارې د کابل له ماسټر پالن مطابق‬ ‫لګښت‪ ۳۰۰۰ :‬افغانۍ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫وي؛ نو طرح او ډیزاین یی بيا د انجينرۍ ریاست‬ ‫تشریح‪ :‬په کابل کې د ودانیزو چارو د جواز‬ ‫تشريح‪ :‬د اوم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫ته استول کيږي او اړونده کميټه يې منظوروي‪.‬‬ ‫ترالسه کولو لپاره د ځمګې د قبالې شتون اړين‬ ‫ودانیز شرکت بيا د ودانیز فعالیت د جواز فيس‬ ‫دې‪ ،‬خو د لسيزو جګړو له امله ډېرو خلکو خپلې‬ ‫ورکوي او بانکي رسید د انجنیرۍ ریاست ته‬ ‫قبالې له السه ورکړې دي‪ .‬کله چې يوه قباله ورکه‬ ‫يوولسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫سپاري‪ .‬د ښاروالۍ اداره د منظور شويو اسنادو‬ ‫شي؛ نو مالک بايد دغه قضيه د راډيو او ورځپاڼې‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫کاپي د ښاروالي بیالبیلو څانګو(لکه پوليس) ته‬ ‫له الرې اعالن کړي او بيا له محکمې څخه د قبالې‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫استوي‪ .‬د یادونې وړ ده چې د ودانیزو چارو‬ ‫د مثنی غوښتنه وکړي‪.‬‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫د جواز فيس کچه استندرد نده او د پروژې د‬ ‫ودانیز شرکت بايد په ليکلې توګه په استيناف‬ ‫تشريح‪ :‬د اوم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫پارامترونو له مخې بدلون مومي‪.‬‬ ‫محکمه کې دعوا ثبت کړي‪ ،‬چې د ځمکې قواله يې‬ ‫که چيرې ودانیز شرکت د ودانیزو چارو د جواز‬ ‫له السه ورکړې ده‪ .‬په دغه دعوا کې بايد د ملکيت‬ ‫دولسم پړاو‪ :‬د اوبو لپاره د څاه کيندل‬ ‫منظورې لپاره بډې ورنکړي ؛ نو دغه بهير نږدې‬ ‫مشخصات او ځانګړنې‪ ،‬د قوالې شميره‪ ،‬د ناحيې‬ ‫موده‪ :‬اوه ورځې‬ ‫يو کال وخت نيسي او که بډې ورکړي؛ نو بيا يوه‬ ‫شمیره او د محکمې شمیره چې په هغه کې قباله‬ ‫لګښت‪ ۲۹۸،۴۰۴ :‬افغانۍ‬ ‫مياشت وخت نيسي‪ .‬په پاملرني سره چې د ‪doing‬‬ ‫صادره شوې ده‪ ،‬شامله وي‪.‬‬ ‫تشريح‪ :‬په کابل کې اوبه د ځمکې د سرچينو او‬ ‫‪ business‬پروژه په هیڅ بڼه اخاذي او غیر رسمي‬ ‫د کيندل شويو څاګانو څخه ترالسه کيږي‪ .‬ودانيز‬ ‫او غیر موجه غوښتنې نه ثبتوي‪..‬‬ ‫دويم پړاو‪ :‬د ځمکې د نومرې او د سیمې‬ ‫شرکت بايد خپله کوهي يا څاګانې وکيندي‪.‬‬ ‫څیړنه‬ ‫ودانيز شرکت کوالې شي چې کوهۍ په خپله يا د‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬د ودانیز کار په پيل کې د‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫شخصي قراردادي له لوري وکيندي‪.‬‬ ‫ښاروالۍ له لورې ناڅاپي پلتنه‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫ودانئ جوړونکي تر ‪ ۵۰‬مترو پورې کوهۍ کيندي‪.‬‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫تشریح‪ :‬د ودانیز شرکت د استازي سره يوځاى‬ ‫د يو متر لګښت له ‪ ۱۰‬امريکايې ډالرو څخه تر‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫د ښاروالۍ د تخنيکې ریاست سیمه ایز انجنیر د‬ ‫‪ ۱،۰۰۰‬ډالرو پورې کيږي‪ ،‬چې د خاورې په کيفيت‬ ‫تشریح‪ :‬د ودانیز کار په پيل کې ‪ ،‬د ښاروالۍ‬ ‫ځمکې له نومرې څخه ليدنه کوي‪ ،‬موقعيت‪ ،‬کچه‬ ‫پورې اړه لري‪ .‬په کابل کې په عمومي ډول د هر‬ ‫د ناحيې‪ ،‬د ودانیز کنټرول ریاست او د پوليسو‬ ‫او حدود يې په ګوته کوي او دا ارزوي‪ ،‬چې ځمکه‬ ‫متر لګښت ‪ ۱۰۰‬امريکايې ډالره دې؛ نو د ‪ ۵۰‬متر‬ ‫د حوزې چارواکي د ودانی له ځای څخه ليدنه‬ ‫د عامه استوګنې او يا د سوداګرۍ په سيمه‬ ‫کوهۍ د کيندلو لګښت ‪ ۵،۰۰۰‬امريکايې ډالره‬ ‫کوي ‪ ،‬چې د ودانی جواز تصديق کړي‪ ،‬که چيرې‬ ‫کې پرته ده‪ .‬انجنیر دنده لري چې د دغې ځمکې‬ ‫کيږي‪.‬‬ ‫جوړونکې د ودانی معتبر جواز ولري؛ نو کوالې‬ ‫مساحت محسابه کړي او حدود یی وټاکي‬ ‫شي‪ ،‬چې ودانیز کار ته دوام ورکړي که نه د بډې‬ ‫ديارلسم پړاو‪ :‬د فاضالبو لپاره د‬ ‫پرته د پروژې کار درول کيږي‪ .‬په پاملرني سره‬ ‫دريم پړاو‪ :‬د ځمکې ‪/‬نومرې د سکيج‬ ‫سيپتيک زېرمې جوړول‬ ‫چې د ‪ doing business‬پروژه په هیڅ بڼه اخاذي‬ ‫اخیستنه او له ښاروالۍ څخه د لومړنى‬ ‫او غیر رسمي او غیر موجه غوښتنې نه ثبتوی‪.‬‬ ‫موده‪ ۳۰ :‬ورځې‬ ‫منظوري ترالسه کول‬ ‫لګښت‪ ۸۹۵،۲۱۱ :‬افغانۍ‬ ‫موده‪ :‬دوه ورځې‬ ‫تشريح‪ :‬څرنګه چې کابل د فاضالبو منظم او‬ ‫اوم پړاو‪ :‬د پوليسو له لوري په ناڅاپي‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫جامع سيستم نلري؛ نو ودانیز شرکت بايد‬ ‫ډول څيړنه‬ ‫تشریح‪ :‬وروسته له دې چې انجنیر پلټنه ترسره‬ ‫سپتیک څاه ګانې جوړې کړي‪ .‬لګښت يې د‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫کړي‪ ،‬د ودانیز فعالیت لپاره د ځمکې د نومرې يو‬ ‫سپتیکې څاه د کچې او د ودانيز په کيفيت پورې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫سکيج برابروي او د ښاروالي تخنيکي ریاست ته‬ ‫اړه لري‪ .‬په منځنۍ کچه په کابل کې يوه سپتیک‬ ‫تشريح‪ :‬په معمولي ډول سره ښاروالي يا د‬ ‫يې له ځان سره راوړي‪.‬‬ ‫څاه د ‪ ۱۵۰۰۰‬امريکايې ډالرو په اندازه پريوځي‬ ‫پوليسو آمريت د ودانی له سيمي څخه هره‬ ‫او نږدې ‪ ۳۰‬ورځو کې يې کار بشپړېږي‪ .‬د‬ ‫مياشت ليدنه کوي (د ‪ ۳۰‬اوونيو پروژې په دوران‬ ‫سپتیک څاه د کیندنې چارې خپله ودانیز شرکت‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬له ښاروالۍ څخه د حوزوې‬ ‫کې په منځنۍ کچه شپږ ليدنې ترسره کيږي)‪.‬‬ ‫هم په غاړه اخیستلۍ شي او د خصوصي‬ ‫کيداې شي چې د ودانيز شرکت متفشين د‬ ‫تصويب ترالسه کول‬ ‫قراردادي له لوري یی هم ترسره کولۍ شي‬ ‫موده‪ :‬اوه ورځې‬ ‫‪ ۵،۰۰۰‬څخه تر ‪ ۱۰،۰۰۰‬افغانیو د بډۍ غوښتنه‬ ‫وکړي‪ .‬پام کوئ چې د ‪ doing business‬پروژه‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫په هیڅ بڼه اخاذي او غیر رسمي او غیر موجه‬ ‫تشریح‪ :‬ودانیز شرکت بايد د ښاروالۍ حوزوې‬ ‫غوښتنې نه ثبتوي‪.‬‬ ‫منظوري هم ترالسه کړي‪ ،‬تر څو دا باوري شي‬ ‫چې ودانئ د کابل د ماسټرپالن پر بنسټ جوړ‬ ‫شوۍ‪ .‬ماستر پالن ‪ ۲۰-۱۵‬کاله پخوانې دى او‬ ‫په دې وروستيو کې نه دى نوې شوې‪ .‬که چيرې‬ ‫‪21‬‬ ‫د پړاونو نوملړ‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬له ښاروالۍ څخه د ودانیز‬ ‫د ځمکې د نومرې سکيج مهندسي نقشه‬ ‫• ‬ ‫د ودانیز جواز د ترالسه کولو پړاوونه‬ ‫جواز ترالسه کول‬ ‫د اړونده آسانتیاو نقشه يا پالن ( بريښنا‪،‬‬ ‫• ‬ ‫کندهار (کندهار)‬ ‫موده‪ ۳۰ :‬ورځې‬ ‫اوبه‪ ،‬د کثافاتو د لرې کولو او د تهويه‬ ‫لګښت‪ ۳۹،۰۱۸ :‬افغانۍ‬ ‫سيستمونه)‬ ‫د ګدام ارزښت‪ ۳۱،۵۰۰( ۱،۸۷۹،۹۴۳ :‬امريکايې‬ ‫تشريح‪ :‬ودانیز شرکت منظور شوې کڅوړه‬ ‫د پروژې تخمينې لګښت‬ ‫• ‬ ‫ډالر)‬ ‫ښاروال ته وړي‪ ،‬چې ښاروال بيا دغه غوښتنليک‬ ‫د مهندسي او انجينرې نقشو د مسؤل انجينر‬ ‫• ‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫السليک او د ښاروالۍ تخنيکي څانګې ته يې‬ ‫یا د پروژې د طرح کوونکي د ډيپلوم کاپي‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫استوي‪ .‬تخنيکي څانګه بيا دغه وړانديز شوۍ‬ ‫د ودانيز شرکت د جواز کاپي‪ ،‬چې د‬ ‫• ‬ ‫ماسټر پالن سره ګوري ‪ ،‬څو دا په ګوته کړي‪،‬‬ ‫افغانستان د پانګې اچونې ادارې له لورې‬ ‫لومړې پړاو‪ :‬ښاروالۍ ته د ودانۍ د‬ ‫چې د ښاري پالن د الرښود په چوکاټ کې‬ ‫صادره شوې وي‪.‬‬ ‫جوړولو د جواز غوښتنليک سپارل‬ ‫سمبال دى‪ .‬بيا دغه غوښتنليک د انجنیرۍ څانګې‬ ‫موده‪ :‬يوولس ورځې‬ ‫کله چې ودانيز شرکت ټول اړين اسناد د ښاري‬ ‫ته استوي‪ ،‬چې د ودانۍ د جواز فيس د ودانۍ د‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫پرمختيا رياست ته وسپاري‪ ،‬د دغه رياست د‬ ‫کچې له مخې حساب کړي‪.‬‬ ‫تشريح‪ :‬ددې لپاره چې د ودانئ جواز تر السه‬ ‫مهندسۍ څانګه به د بهرنيو (سړکونو‪ ،‬د پلې تګ‬ ‫کله چې د ښاري پرمختيا رياست پالنونه منظور‬ ‫الرې) او داخلي (خونې‪ ،‬دهليزونو) نقشې وګوري‪.‬‬ ‫شي‪ ،‬ودانيز شرکت ښاروالي ته د ځمکې د قوالې‬ ‫کړي‪ ،‬ودانيز شرکت منظور شوې کڅوړه بيرته د‬ ‫که چيرې کومه ستونزه پکې وموندل شي؛ نو‬ ‫له کاپي سره يوځاى‪ ،‬غوښتنليک سپاري‪ .‬ښاروال‬ ‫ښاروالۍ د ودانیزو چارو ریاست ته راوړي‪ .‬د د‬ ‫نقشې به د اصالح لپاره ودانيز شرکت ته واستول‬ ‫غوښتنليک د ملکيتونو کميسيون ته استوي‪ .‬د‬ ‫ودانیزو چارو ریاست د ودانئ د جواز فيس د ټاکل‬ ‫شي‪.‬‬ ‫دغه کميسيون مشري د ښاروال له لوري کيږي‬ ‫شوې سيمې په بنسټ ( په متر مربع) حسابوي‪.‬‬ ‫او د ښاروالۍ د ګڼو څانګو‪ ،‬لکه د د ودانیزو چارو‬ ‫دغه نقشې بيا د ښاري پرمختيا د رياست د ودانيز‬ ‫ریاست ‪ ،‬تخنيکي او د ملکيت رياستونو څخه‬ ‫ودانيز شرکت فيس ورکوي او رسيدونه د رياست‬ ‫څانګې له لوري کتل کيږي او د ودانئ جوړښتيزه‬ ‫تشکيل شوې دې‪.‬‬ ‫رييس ته وړي او نوموړى دغه اسناد د منظورۍ‬ ‫ځواکمنتيا کتل کيږي او همدارنګه د نوموړي‬ ‫لپاره ښاروال ته وړاندې کوي‪ .‬کله چې ښاروال‬ ‫د ملکيت کميسيون يو ساحوي انجينر ګوماري‪،‬‬ ‫رياست د تخنيکې څانګې له لورې يې د ملحقاتو‬ ‫دغه ودانيز جواز منظور کړي‪ ،‬د ښاروالۍ بيالبيلو‬ ‫چې د نومرې تفتيش وکړي‪ .‬څرنګه چې يواځې‬ ‫پالنونه هم څيړل کيږي‪.‬‬ ‫څانګو ته (لکه پوليس) استوي‪ .‬ودانيز شرکت بايد‬ ‫څو تنه ساحوي انجينران شتون لري‪ ،‬د تفتيش د‬ ‫ټاکل شوې انجينر سره په ښاروالۍ کې اړيکې‬ ‫د ښاري پرمختيا رياست مالي څانګه د نقشو‬ ‫ال يوه اونۍ وخت نيسي‪.‬‬‫انتظار موده معمو ً‬ ‫ونيسي‪ ،‬تر څو د ودانۍ د کار د پيل خبر ورکړي‪.‬‬ ‫د بياکتنې د فيس کچه د مهال وېش له مخې‬ ‫حسابوي او متقاضي ته يو بيل ورکوي‪ ،‬چې‬ ‫دويم پړاو‪ :‬د ځمکې د نومرې او د سیمې‬ ‫د ودانئ د جواز فيس د سوداګريزو ودانيزو لپاره‬ ‫افغانستان بانک ته يې داخل کړي‪ .‬د فيس‬ ‫‪ ۳۰‬افغانۍ په هر متر مربع حسابيږي‪ .‬د يو ټاکل‬ ‫څیړنه‬ ‫د حسابولو لپاره فارمولنه په الندې ډول ده‬ ‫شوې ګدام لپاره چې مساحت يې ‪ ۱،۳۰۰.۶‬متر‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫(سوداګرې ودانيو لپاره)‪ :‬د ودانئ حجم (په متر‬ ‫مربع دى‪ ،‬د ودانئ د جواز لګښت يې ‪۳۹،۰۱۸‬‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫مکعب)‪ X‬افغانۍ ‪ .۴،۷۰۰X۰.۰۳۵X۰.۰۲‬د يو ګدام‬ ‫افغانۍ کيږي‪.‬‬ ‫تشريح‪ :‬د ودانيز شرکت د استازي سره يوځاى‬ ‫لپاره چې حجم يې ‪ ۳،۹۰۱.۵‬مترمکعبه وي‪ ،‬فيس‬ ‫يې ‪ ۱۲،۸۳۶‬افغانۍ کيږي‪.‬‬ ‫د ښاروالۍ انجينر د ځمکې د نومرې څخه‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار په مهال د‬ ‫سربیره پردې‪ ،‬د ښاري پرمختيا رياست متقاضي‬ ‫ليدنه کوي او د نومرې طول البلد او عرض البلد‬ ‫ښاروالۍ له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫ملزم بولي ترڅو د تخنیکي پالن د بیا کتنې لپاره‬ ‫انځورونه اخلي او اړين تخمينونه بشپړوي او‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫حدود په نښه کوي‪ ،‬چې د نومرې سکيج برابر‬ ‫انجنیرانو ته دوه ورځنۍ فيس په پام کې ونیسي‪.‬‬ ‫کړي‪.‬‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫څرنګه چې دغه فيس د ورځې ‪ ۱۵۰۰‬افغانۍ‬ ‫تشريح‪ :‬ښاروالي د ودانیزو چارو له بهير څخه‬ ‫محاسبه کیږي‪ .‬په ټوليزه توګه ودانیز شرکت بايد‬ ‫څو ځلی ليدنه کوي‪ .‬دغه تفتيش کوم ځانګړى‬ ‫‪ ۱۵۸۳۶‬افغانۍ (‪ ۱۲۸۳۶‬د بياکتنې فيس ‪۳۰۰۰ +‬‬ ‫دريم پړاو‪ :‬د ځمکې ‪/‬نومرې د سکيج‬ ‫مهال ويش نلري‪ .‬د تفتيش شمير د پروژې او د‬ ‫افغانۍ د انجنیر فيس) ورکړي‬ ‫اخیستنه او له ښاروالۍ څخه د لومړنى‬ ‫ودانئ په محل پورې اړه لري‪ ، .‬خو په عمومي‬ ‫منظوري ترالسه کول‬ ‫کله چې د ټولو نقشو بيا کتنه ترسره شي‪ ،‬د ښاري‬ ‫بڼه د ودانۍ دغه تفتيش په منځنۍ کچه د پروژې‬ ‫موده‪ :‬درې ورځې‬ ‫پرمختيا رياست د سيمې پالن چاپوي او د ودانۍ‬ ‫په ‪ ۷‬میاشتني بهیر کې په دوو مياشتو کې يو ځل‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫حدود او شاخصونه مشخص کوي‪ .‬ودانیز شرکت‬ ‫ترسره کيږي‪ .‬په ښاروالۍ کې لس انجينران دي‬ ‫تشريح‪ :‬له پلټنو وروسته انجينر د نومرې سکيج‬ ‫د سيمې د پالن په برخه کې يو سند السليک‬ ‫او هر يوه ته ودانيزه سيمه سپارل شوې ده‪ .‬د‬ ‫برابروي او د غوښتنليک له توکو سره يې ضميمه‬ ‫کوي‪ ،‬په هغه کې ژمنه کوي‪ ،‬چې ودانۍ به په نښه‬ ‫تفتيش پرمهال بډې اخيستنه ډير معمول دى‪ .‬په‬ ‫کوي‪ .‬د ښاروالۍ اړونده څانګه د غوښتنليک‬ ‫شوې نومره کې او د منظور شوې پالن پر بنسټ‬ ‫پاملرني سره چې د ‪ Doing Business‬پروژه‬ ‫لومړى منظوري کوي او ودانيز شرکت ته يې‬ ‫جوړوي‪ .‬د ښاري پرمختيا رياست د دغه سند‬ ‫په هیڅ بڼه اخاذی او غیر رسمي او غیر موجه‬ ‫سپاري ‪ ،‬چې د ښارې پرمختيا رياست (د ښاري‬ ‫درې کاپيانې جوړوي‪ ،‬چې‪-‬يوه کاپي به د ښاروالي‬ ‫غوښتنی نه ثبتوي ‪.‬‬ ‫پرمختيا وزارت واليتې څانګې) ته د نورو پړاوونو‬ ‫د ودانیزو چارو څانګې‪ ،‬دويمه کاپي به ودانیز‬ ‫شرکت او درېيمه کاپي به د رياست په سجلو کې‬ ‫د بشپړولو لپاره وسپاري‪.‬‬ ‫اوم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫ساتل کیږي‪.‬‬ ‫ښاروالي له لورې ناڅاپي پلټنه‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د ښاري پرمختيا د رياست‬ ‫که چيرې هر څه په سمه توګه ترسره شي؛ نو د‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫ښاري پرمختيا رياست په درې يا څلور اونيو کې‬ ‫څخه لومړتى منظوري ترالسه کول‪.‬‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫خپله منظوري صادروي‪ ،‬چې له دې وروسته بيا‬ ‫موده‪ ۲۵ :‬ورځې‬ ‫تشريح‪ :‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫ودانيز شرکت کوالې شي‪ ،‬ښاروالۍ ته د ورستني‬ ‫لګښت‪ ۱۵،۸۳۶ :‬افغانۍ‬ ‫منظورتيا لپاره غوښتنه وکړي‪ .‬که چيرې متقاضي‬ ‫تشريح‪ :‬ودانيز شرکت د ښاري پرمختيا رياست‬ ‫اتم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کارپر مهال د‬ ‫بډې ورکړي او يا د مهمو او اغيز لرونکو وګړو لکه‬ ‫ته غوښتنليک سپاري‪ ،‬چې د ماسټر پالن سره‬ ‫ښاروالي له لورې ناڅاپي پلټنه‬ ‫د ولسي جرګي يا د واليتي شورا غړو سره اړيکې‬ ‫یې وګوري ‪ ،‬چې محل د ګدام لپاره مناسب دې‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫ولري‪ ،‬نو دغه منظوري لږ وخت نيسي‪ .‬په پاملرني‬ ‫(دا په نښه شي‪ ،‬چې دغه نومره د ميشت ځاې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫سره چې د ‪ doing business‬پروژه په هیڅ بڼه‬ ‫په سيمه کې ده او که سوداګريزه سيمه ده)‪ .‬که‬ ‫اخاذي او غیر رسمي او غیر موجه غوښتنې نه‬ ‫چيرې پايلې مثبتې وي‪ ،‬د ښاري پرمختيا رياست‬ ‫تشريح‪:‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫ثبتوی‪.‬‬ ‫د اسنادو يو چيک لیست برابروي چې بايد ورته‬ ‫وسپارل شي‪:‬‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪22‬‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د ښاري پرمختيا د رياست‬ ‫څاه د کیندنې چارې خپله ودانیز شرکت هم په‬ ‫نهم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کارپر مهال د‬ ‫څخه د لومړنۍ منظورۍ ترالسه کول‪.‬‬ ‫غاړه اخیستلۍ شي او د خصوصي قراردادي له‬ ‫ښاروالي له لورې ناڅاپي پلټنه‬ ‫موده‪ ۳۰ :‬ورځې‬ ‫لوري یی هم ترسره کولۍ شي‪.‬‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫لګښت‪ ۱۵،۸۳۶ :‬افغانۍ‬ ‫د ودانیز جواز د ترالسه کولو پړاوونه‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشريح‪ :‬ودانيز شرکت د ښاري پرمختيا رياست‬ ‫تشريح‪ :‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫ته غوښتنليک سپاري‪ ،‬چې د ماسټر پالن سره‬ ‫ننګرهار (جالل اباد)‬ ‫یې وګوري ‪ ،‬چې محل د ګدام لپاره مناسب دې‬ ‫د ګدام ارزښت‪ ۳۱،۵۰۰( ۱،۸۷۹،۹۴۳ :‬امريکايې‬ ‫لسم پړاو‪ :‬د ودانئ د کار پر مهال د ښاري‬ ‫(دا په نښه شي‪ ،‬چې دغه نومره د ميشت ځاې‬ ‫ډالر)‬ ‫پرمختيا د رياست له لورې ناڅاپي‬ ‫په سيمه کې ده او که سوداګريزه سيمه ده)‪ .‬که‬ ‫چيرې پايلې مثبتې وي‪ ،‬د ښاري پرمختيا رياست‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫پلټنه‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫د اسنادو يو چيک لیست برابروي چې بايد ورته‬ ‫وسپارل شي‪:‬‬ ‫لګښت‪ ۷۰۰ :‬افغانۍ‬ ‫• د ځمکې د نومرې سکيج‬ ‫لومړى پړاو‪ :‬ښاروالۍ ته د ودانۍ د‬ ‫تشريح‪ :‬د ښاري پرمختيا رياست د ودانئ کار‬ ‫• مهندسي نقشه‬ ‫جوړولو د جواز غوښتنليک سپارل‬ ‫څخه درې يا څلور ځلې ليدنه کوي‪ .‬که چيرې‬ ‫موده‪ :‬پنځه ورځې‬ ‫ودانئ د ښار په حدودو کې وي؛ نو د هرې ليدنې‬ ‫• د اړونده آسانتیاو نقشه يا پالن ( برېښنا‪،‬‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫لګښت ‪ ۷۰۰‬افغانۍ کېږي او که د ښار له حدودو‬ ‫اوبه‪ ،‬د فاضالبو د ليرې کولو او د تهويه‬ ‫تشريح‪ :‬ودانيز شرکت يو غوښتليک چې د ملکيت‬ ‫بهر وي؛ نو بيا ‪ ۱۰۰۰‬افغانۍ کيږي‪ .‬‬ ‫سيستمونه)‬ ‫او د نمرې او ودانې ځانګړنې پکې په نښه شوې‬ ‫• د پروژې تخمينې لګښت‬ ‫وي‪ ،‬ښاروالي ته چمتو کوي‪ .‬ودانيز شرکت‬ ‫يوولسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال‬ ‫• د مهندسۍ او انجينري نقشو د مسؤول انجينر‬ ‫يا د پروژې د طرح کوونکي د ډيپلوم کاپي‬ ‫د ځمکې د قوالې يوه کاپي له غوښتليک سره‬ ‫د ښاري پرمختيا د رياست له لورې‬ ‫• د ودانیز شرکت د جواز کاپي‪ ،‬چې د‬ ‫ضميمه کوي او د ښاروالۍ د ادارې څانګې ته‬ ‫ناڅاپي پلټنه‬ ‫يې سپاري‪ .‬ښاروال غوښتنليک السليکوي او د‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫افغانستان د پانګه اچونې د مالتړ ادارې‬ ‫ښاروالۍ د تخنيکې او سکتوري څانګې ملکيتونو‬ ‫(ايسا) له لوري صادره شوۍ وي‪.‬‬ ‫لګښت‪ ۷۰۰ :‬افغانۍ‬ ‫شعبې ته (چې پخوا د ودانیزو چارو ریاست‬ ‫تشريح‪:‬د لسم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫کله چې ودانیز شرکت ټول اړين اسناد د ښارې‬ ‫ورته ويل کيده) استوي‪ .‬د ملکيت شعبه د ځمکی‬ ‫پرمختيا رياست ته وسپاري‪ ،‬د دغه رياست د‬ ‫قباله په آرشيف کې له اسنادو سره ګوري او‬ ‫مهندسۍ څانګه به د بهرنې (سړکونو‪ ،‬د پلې تګ‬ ‫دا تاييدوي چې ځمکه د متقاضي ملکيت دى‪ .‬د‬ ‫دولسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال‬ ‫الرې ) او داخلي (خونې‪ ،‬دهليزونو) نقشې و‬ ‫ملکيت شعبه بيا غوښتنليک د تخنيک او سکتوري‬ ‫د ښاري پرمختيا د رياست له لورې‬ ‫ارزوي‪ .‬که چيرې کومه ستونزه پکښې وموندل‬ ‫څانګی ساحوي انجينر ته چې د اړونده ناحيې‬ ‫ناڅاپي پلټنه‬ ‫شي؛ نو نقشې به د اصالح لپاره بیرته ودانيز‬ ‫مسؤليت په غاړه لري‪ ،‬استوي‪.‬‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫شرکت ته واستول شي‪.‬‬ ‫لګښت‪ ۷۰۰ :‬افغانۍ‬ ‫دغه نقشې بيا د ښاري پرمختيا رياست د ودانیزو‬ ‫دويم پړاو‪ :‬د ځمکې د نومرې او د سیمې‬ ‫تشريح‪ :‬د لسم پړاو الندې تشريح وګورئ‬ ‫چارو ریاست له لوري کتل کيږي او د ودانۍ‬ ‫څیړنه‬ ‫جوړښتيزه ځواکمنتيا ارزول کیږي‪.‬همدارنګه د‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫ديارلسم پړاو‪ :‬د اوبو لپاره د څاه کيندل‬ ‫نوموړي رياست د تخنيکې څانګې له لورې يې د‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫موده‪ :‬څلور ورځې‬ ‫ملحقاتو پالنونه هم څیړل کیږي‪ .‬د ښاري پرمختيا‬ ‫تشريح‪ :‬د ودانیز شرکت له استازي سره يوځاى‬ ‫لګښت‪ ۱۱۹،۳۶۱ :‬افغانۍ‬ ‫رياست د مالي آمریت څانګه د نقشو د بيا کتنه د‬ ‫د ښاروالۍ انجنير د ځمکې له نومرې څخه ليدنه‬ ‫تشريح‪ :‬په کندهار کې اوبه د ځمکې الندې‬ ‫فيس د ټاکنې معیار له مخې حسابوي او متقاضي‬ ‫کوي او موقعيت‪ ،‬کچه او حدود يې په ګوته‬ ‫سرچينو او د څاه ګانو د کيندنې څخه ترالسه‬ ‫ته يو بل ورکوي‪ ،‬چې افغانستان بانک کې يې تادیه‬ ‫کوي او دا ارزونه کوي‪ ،‬چې آیا ځمکه په عامه‬ ‫کیږي‪ .‬ودانیز شرکت مکلف دې چې خپله څاه‬ ‫کړي او بانکي رسید ترالسه کړي‪.‬‬ ‫استوګنځای او يا د سوداګرۍ په سيمه کې پرته‬ ‫ګانې وکيندي‪ .‬ودانۍ جوړونکي په معمولي ډول‬ ‫د فيس د حسابولو لپاره فورموله په الندې ډول دي‬ ‫ده‪.‬‬ ‫تر ‪ ۵۰-۳۰‬مترو پورې څاه کيندي‪ ،‬خو دا کار د‬ ‫(سوداګریزو ودانیو لپاره)‪:‬‬ ‫پروژې په اړتيا پورې اړه لري‪ .‬څاه به د ودانیز‬ ‫د ودانئ حجم (په متر مکعب)‪X‬‬ ‫دريم پړاو‪ :‬د ځمکې ‪/‬نومرې د سکيج‬ ‫شرکت او يا د شخصي قراردادي له لوري کيندل‬ ‫افغانۍ‪.۴۷۰۰X۰.۰۳۵X۰.۰۲‬‬ ‫اخیستنه او له ښاروالۍ څخه د لومړنى‬ ‫کیږي‪.‬‬ ‫د بيلګې په توګه‪ :‬د يو ګدام لپاره چې حجم يې‬ ‫منظوري ترالسه کول‬ ‫د څاه کيندل د خاورې په کيفيت پورې اړه لري‪ .‬په‬ ‫کندهار کې معمو ً‬ ‫ال متر په ‪ ۴۰‬امريکايې ډالرو کيندل‬ ‫‪ ۳۹۰۱.۵‬مترمکعبه وي‪ ،‬فيس يې ‪ ۱۲۸۳۶‬افغانۍ‬ ‫موده‪ :‬اوه ورځې‬ ‫کيږي‪ ،‬چې د ‪ ۵۰‬متر ه څا لګښت ‪ ۲،۰۰۰‬امريکايې‬ ‫کیږي‪.‬‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫ډالره کيږي‪ .‬يوه عادې څاه کيداى شي چې د ‪۷۰۰‬‬ ‫تشريح‪ :‬له تفتيش وروسته د انجنیرۍ پالوۍ د‬ ‫سربیره پردې‪ ،‬د ښاري پرمختيا رياست‬ ‫څخه تر ‪ ۱،۰۰۰‬امريکايې ډالرو لګښت ولري‪.‬‬ ‫نومرې سکيج برابروي او د متقاضي د غوښتنليک‬ ‫غوښتنليک کوونکۍ ملزم بولي ترڅو د تخنیکي‬ ‫له توکو سره يې ضميمه کوي‪ .‬د ښاروالۍ اړونده‬ ‫پالن د بیا کتنې لپاره انجنیرانو ته دوه ورځنۍ‬ ‫څانګه د غوښتنليک لومړى منظوري کوي او‬ ‫څوارلسم پړاو‪ :‬د فاضالبو لپاره د‬ ‫فيس په پام کې ونیسي‪ .‬څرنګه چې دغه فيس د‬ ‫سپتیک څاه جوړول‬ ‫ودانیز شرکت ته يې ورکوي؛ تر څو د ښارې‬ ‫ورځې ‪ ۱۵۰۰‬افغانۍ محاسبه کیږي‪ .‬په ټوليزه‬ ‫پرمختيا رياست (د ښاري پرمختيا وزارت واليتې‬ ‫موده‪ ۱۵ :‬ورځې‬ ‫توګه ودانیز شرکت بايد ‪ ۱۵۸۳۶‬افغانۍ (‪۱۲۸۳۶‬‬ ‫څانګې) ته د نورو پړاوونو د بشپړولو لپاره یی‬ ‫لګښت‪ ۳۵۸،۰۸۴ :‬افغانۍ‬ ‫د بياکتنې فيس ‪ ۳۰۰۰ +‬افغانۍ د انجنیر فيس)‬ ‫وسپاري‪ ،‬او يوه کاپي له ځان سره ساتي‪ .‬ودانيز‬ ‫تشريح‪ :‬څرنګه چې کندهار د فاضالبو منظم‬ ‫ورکړي‪.‬‬ ‫شرکت معمو ً‬ ‫ال غوښتنليک له ښاروالۍ څخه د‬ ‫او جامع سيستم نلري؛ نو ودانیز شرکت بايد‬ ‫کله چې د ټولو نقشو بيا کتنه ترسره شي‪ ،‬د ښاري‬ ‫ښاري پرمختيا رياست ته په خپله وړي‪ ،‬چې دغه‬ ‫سپتیک څاه ګانې جوړې کړي‪ .‬لګښت يې د‬ ‫پرمختيا رياست د سيمې پالن چاپوي او د ودانۍ‬ ‫پړاو په چټکې ترسره شي‪.‬‬ ‫سپتیکې څاه د کچې او د ودانيز په کيفيت پورې‬ ‫حدود او شاخصونه مشخص کوي‪ .‬ودانیز شرکت‬ ‫اړه لري‪ .‬په منځنۍ کچه په کندهار کې يوه سپتیک‬ ‫د سيمې د پالن په برخه کې يو سند السليک‬ ‫څاه د ‪ ۶۰۰۰‬امريکايې ډالرو په اندازه پريوځي او‬ ‫کوي‪ ،‬په هغه کې ژمنه کوي‪ ،‬چې ودانۍ به په نښه‬ ‫نږدې ‪ ۱۵‬ورځو کې يې کار بشپړېږي‪ .‬د سپتیک‬ ‫شوې نومره کې او د منظور شوې پالن پر بنسټ‬ ‫‪23‬‬ ‫د پړاونو نوملړ‬ ‫اتلسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫نهم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫جوړوي‪ .‬د ښاري پرمختيا رياست د دغه سند‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫درې کاپيانې جوړوي‪ ،‬چې‪-‬يوه کاپي به د ښاروالي‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫د ودانیزو چارو څانګې‪ ،‬دويمه کاپي به ودانیز‬ ‫شرکت او درېيمه کاپي به د رياست په سجلو کې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫ساتل کیږي‪.‬‬ ‫تشريح‪ :‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫تشريح‪ :‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫نولسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫لسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬د جواز د فيس ورکول او له‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫ښاروالۍ څخه د ودانیز جواز ترالسه‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫کول‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫موده‪ ۱۰ :‬ورځې‬ ‫تشريح‪ :‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫تشريح‪ :‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫لګښت‪۳۲،۱۸۷ :‬افغانۍ‬ ‫تشريح‪ :‬کله چې د ښاري پرمختيا رياست فيس‬ ‫ورکړل شي؛ نو ودانيز شرکت د ښاري پرمختیا‬ ‫شلم پړاو‪ :‬د اوبو لپاره د څاه کيندل‬ ‫يوولسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫ریاست منظور شوې کڅوړه د ښاروالۍ تخنيکي‬ ‫موده‪ :‬اوه ورځې‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫او سکتوري ریاست ته استوي‪ .‬ښاروالي د ودانئ‬ ‫لګښت‪۱۷۹،۰۴۲ :‬افغانۍ‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫د جواز فيس د د ودانې د مساحت له مخې‬ ‫تشريح‪ :‬په جالل اباد کې اوبه د ځمکې الندې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫محاسبه کوي او د هغه بیل ودانیز شرکت سپاري‬ ‫سرچينو او د څاه ګانو د کيندنې څخه ترالسه‬ ‫تشريح‪ :‬د شپږم پړاو الندې تشريح وګورئ‬ ‫ترڅو په افغانستان بانک کې تحویل کړي‪.‬‬ ‫کیږي‪ .‬ودانیز شرکت مکلف دې چې خپله څاه‬ ‫ګانې وکيندي‪ .‬ودانۍ جوړونکي په معمولي ډول‬ ‫د ودانئ د جواز د فيس لپاره فورمول په الندې‬ ‫دولسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫ډول دې‪ :‬د ودانئ حجم ( په متر مکعب)‬ ‫تر‪ ۵۰‬مترو پورې څاه کيندي‪ ،‬خو دا کار د پروژې‬ ‫په اړتيا پورې اړه لري‪ .‬څاه به د ودانیز شرکت او‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫‪ ٪۱۰+ X۷۵۰X۰۰۱‬فيس‪ .‬د يو ګدام لپاره چې‬ ‫يا د شخصي قراردادي له لوري کيندل کیږي‪.‬‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫حجم يې ‪ ۳،۹۰۱.۵‬مترمکعبه وي‪ ،‬فيس يې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫‪ ۱۸۷،۳۲‬افغانۍ کيږي‪.‬‬ ‫د کيندلو لګښت د خاروې په کيفيت پورې اړه لري‪.‬‬ ‫تشريح‪ :‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫په منځنۍ کچه په جالل اباد کې يو متر څاه کيندل‬ ‫کله چې ودانيز شرکت فيس ورکړي او رسيدونه‬ ‫نږدې ‪ ۶۰‬امريکايې ډالره کيږي يا په ټوليزه توګه‬ ‫بيرته راوړي‪ ،‬ښاروالي د منظورې د يو ليک درې‬ ‫د ‪ ۵۰‬متر څاه لپاره نږدې ‪ ۳،۰۰۰‬امريکايې ډالره‬ ‫ديارلسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫کاپيانې جوړوي‪ .‬يوه یې ودانيز شرکت‪ ،‬بله يې‬ ‫کيږي‪.‬‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫اړونده ناحيه يا د پوليس حوزې ته ورکوي‪ .‬دغه‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫ليک دا توجيه کوي چې د ودانئ د جوړولو جواز‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫صادر شوي او ودانيز کار پيل کيداې شي‪.‬‬ ‫يوويشتم پړاو‪ : :‬د فاضالبو لپاره د‬ ‫تشريح‪ :‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫سپتیک څاه جوړول‬ ‫موده‪ ۳۰ :‬ورځې‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫لګښت‪ ۴۱۷،۷۶۵ :‬افغانۍ‬ ‫څوارلسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫تشريح‪ :‬څرنګه چې جالل اباد د فاضالبو منظم‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫او جامع سيستم نلري؛ نو ودانیز شرکت بايد‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫سپتیک څاه ګانې جوړې کړي‪ .‬په جالل اباد کی‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشريح‪ :‬د ښاروالي له لورې ګومارل شوې‬ ‫سپتیک څاه په منځنی کچه ‪ ۳‬یا ‪ ۴‬متر مکعب وي‬ ‫تشريح‪ :‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫انجينر په معمولي ډول په يوه مياشت کې دوه يا‬ ‫پدی کچه د سپتیک څاه جوړول د ‪ ۷۰۰۰‬امريکايې‬ ‫درې ځلې د ودانيزو چارو له پرمختګ څخه ليدنه‬ ‫کوي‪ .‬څرنګه چې په ښاروالۍ کې د مفتشينو‬ ‫ډالرو په اندازه پريوځي او نږدې ‪ ۳۰‬ورځو کې‬ ‫پنځلسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫شميره محدوده ده؛ نو يواځې د ‪ ۷۰‬سلنې ودانيو‬ ‫يې کار بشپړېږي‪ .‬د سپتیک څاه د کیندنې چارې‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫خپله ودانیز شرکت هم په غاړه اخیستلۍ شي او‬ ‫څخه ليدنه کيږي‪.‬‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫تفتيش کوونکي انجينران دغه تفتيش پر يوه ژورنال‬ ‫د خصوصي قراردادي له لوري یی هم ترسره‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫کې ثبت کوي‪ .‬دغه ژورنال د ودانئ څخه وروسته‬ ‫کولۍ شي‪.‬‬ ‫تشريح‪ :‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫کومې ادارې ته نه سپارل کيږي‪ ،‬بلکې د تفتيش‬ ‫د لړۍ د ساتلو او ودانيز کيفيت کې د کومې‬ ‫شپاړسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫ستونزې د را منځ ته کيدو له امله په راتلونکې کې د‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫يو مرجع په توګه کارول کيږي‪.‬‬ ‫بریښنا ته السرسی موندل‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫اوم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫تشريح‪ :‬د شپږم پړاو الندې تشريح وګورئ‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫بلخ (مزار شریف)‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫د پړاونو نوملړ‬ ‫اوولسم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫بریښنا ته السرسی موندل‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫تشريح‪ :‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫بلخ (مزار شریف)‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫د بريښنا شرکت‪ :‬د افغانستان بريښنا‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫اتم پړاو‪ :‬د ودانۍ د کار پر مهال د‬ ‫شرکت(‪)DABS‬‬ ‫تشريح‪ :‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫ښاروالي له لوري ناڅاپي پلټنه‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫جون میاشتې راپدیخوا‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشريح‪:‬د شپږم پړاو تشريح وګورئ‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪24‬‬ ‫څو د ميتر او ترانسفرمر ارزونه وشي‪ .‬بیا مرکزي‬ ‫کسيز پالوې ګماري تر څو د اړتيا وړ ترانسفرمر‬ ‫لومړي پړاو‪ :‬په مزار شریف کي د‬ ‫سویچ د ټیټ ولتاژ په څنګ کي فعاله کیږي‪ ،‬او د‬ ‫اندازه وټاکي او پیردونکي ته د اړتيا نورو توکو‬ ‫افغانستان بریښنا شرکت حوزوې‬ ‫دوه ساعتونو لپاره د ولتاژ د کمولو او ډيرولو له‬ ‫ليست ورکړي‪ .‬پیردونکۍ کوالی شي چی ټول‬ ‫دفتر ته د بریښنا د نوې تړاو لپاره د‬ ‫الرې د ميتر ارزونه کيږي‪ .‬که د بريښنا سیستم‬ ‫توکي د بریښنا د شرکت له الرې واخلي او یا هم‬ ‫له کومې ستونزې پرته په منظمه توګه فعاله وي‪،‬‬ ‫په شخصي توګه له بازارڅخه يې تر السه کړي‪.‬‬ ‫غوښتنلیک سپارل او د شرکت له لورې‬ ‫ميتر تړل کيږي او پیریدونکي ته په رسمي توګه د‬ ‫ددې پړاو ټولې کړنې کيداې شي چې پيريدونکی‬ ‫د ساحې تفتيش‬ ‫بريښنا د کارونې اجازه ورکول کيږي‪.‬‬ ‫يې او يا د بريښنا شرکت ترسره کړي‪ ،‬خو تر‬ ‫موده‪ :‬لس ورځي‬ ‫ډيرې کچې پيريدونکي غواړي چې د بريښنا د‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫کله چې بريښنا وتړل شوه او کارونه يې پيل شوه‪،‬‬ ‫تامين چارې د بريښنا شرکت له لوري ترسره‬ ‫تشريح‪ :‬پیرودونکۍ د بريښنا د ترالسه کولو‬ ‫پيريدونکې اړ دې چې د بريښنا د تړاو يو سلنه‬ ‫شي‪ .‬په داسې حاالتو کي پیردونکۍ د توکو د‬ ‫لپاره په مزار شریف کي د افغانستان بریښنا‬ ‫پيسې تحويل کړي‪.‬‬ ‫لګښت ‪ ۱۰‬سلنه د بريښنا د تامين لپاره د بریښنا‬ ‫شرکت ته رسمي غوښتنلیک وړاندي کوي‪ .‬په‬ ‫شرکت ته ورکوي‪.‬‬ ‫غوښتنلیک کي باید د ملکیت او د فعالیتونو لپاره‬ ‫بریښنا ته السرسی موندل‬ ‫د بريښنا اړتيا په اړه معلومات وړاندي شي‪.‬‬ ‫هغه توکي چي باید وپیرودل شي‪ ،‬په الندې ډول‬ ‫هرات (هرات)‬ ‫دي‪:‬‬ ‫• ‪ ۱۴۰‬کیلو ولټ امپیر ترانسفرمر ( ‪۴۰۰۰‬‬ ‫دوهم پړاو‪ :‬په مزار شریف کي د‬ ‫د بريښنا شرکت‪ :‬د افغانستان بريښنا‬ ‫امريکايي ډالره)‬ ‫افغانستان د بریښنا د شرکت د انرژي‬ ‫شرکت(‪)DABS‬‬ ‫• ‪ ۶۳۰‬سويچ بورد ( ‪ ۱۰۰۰‬امريکايي ډالره)‬ ‫د کنترول څانګی له لوري د ساحې‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫• دری وچ سویچونه ( هر یو په ‪ ۶۰۰‬امريکايي‬ ‫تفتیش‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫موده‪ :‬یوه ورځ‬ ‫ډالره)‬ ‫• د بريښنا د تړاو لپاره ستنې ( ‪ ۲۵۰۰‬امريکايي‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫لومړې پړاو‪ :‬د بريښنا د نوی تړاو لپاره‬ ‫ډالره)‬ ‫تشريح‪ :‬د انرژي د کنترول څانګې استازي‬ ‫د افغانستان بريښنا شرکت مرکزي دفتر‬ ‫• نور توکي ( فیوز‪ ،‬اریسترونه‪ ،‬د بريښنا د ليږد‬ ‫ساحې ته ځي او د بريښنا د تامين شونتيا‬ ‫ته په کابل کې غوښتنليک سپارل او د‬ ‫ارزوي‪ .‬مفتيش همدارنګه د بريښنا د ستيشن د‬ ‫لپاره فوالدي کیبل)‬ ‫وړتيا ارزونه کوي چې ايا د اړتيا وړ بريښنا تامين‬ ‫افغانستان بريښنا شرکت له لوري د‬ ‫کوالې شي‪ .‬پیریدوکۍ باید د تفتیش په وخت کي‬ ‫ساحې تفتيش‬ ‫پنځم پړاو‪ *:‬د ترانسفرمر او نورو توکو‬ ‫په ساحې کي حاضر وي‪ .‬که د تفتیش پایله مثبته‬ ‫موده‪ ۳۰ :‬ورځې‬ ‫منظوري‬ ‫وه‪ ،‬په مزار شریف کی د افغانستان د بريښنا‬ ‫لګښت‪ ۵۰۰۰ :‬افغانۍ (کابل ته د تګ راتګ سفر‬ ‫شرکت عملياتي رييس‪ ،‬د پايلو په اړه تخنيکې‬ ‫موده‪ ۱۴ :‬ورځې‬ ‫لګښت)‬ ‫معلومات په کابل کي د بریښنا مرکزي دفتر ته‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشريح‪ :‬په هرات کي د درې فازه بريښنا د تامين‬ ‫استوي‪.‬‬ ‫تشريح‪ :‬پیردونکۍ باید د ترانسفرمر او نورو‬ ‫کولو لپاره بايد پیریدونکي خپل غوښتنلیک د‬ ‫توکو د تاييد سند د بريښنا شرکت له استازي‬ ‫افغانستان بریښنا شرکت مرکزي دفتر ته په کابل‬ ‫څخه تر السه کړي‪ .‬له دې امله درې کسيزه‬ ‫دریم پړاو‪ :‬په کابل کي د بریښنا شرکت‬ ‫کي وسپاري‪ .‬د امنیتي ستونزو له امله د هرات نه‬ ‫کابل ته ډيرسفرونو په الوتکو کې کیږي‪.‬‬ ‫پالوې چي د بریښنا شرکت د پالن او انجینیري‬ ‫د مرکزي دفتر څخه د غوښتنليک‬ ‫اوس مهال‪ ،‬په هرات کي بريښنا يواځې صنعتي‬ ‫څانګي له لوري ګمارل شوې دي ترانسفرمر او‬ ‫منظوري او د بريښنا د تړاو فيس‬ ‫پارکونو ته تامين کيږي‪.‬‬ ‫نور اړين توکي تفتيش او تاييدوي‪ .‬له تفتيش‬ ‫ورکول‬ ‫وروسته د بريښنا د تامين کار په رسمي توګه‬ ‫موده‪ ۱۴ :‬ورځې‬ ‫پيل کيږي‪.‬‬ ‫لګښت‪ ۸۴۱۰۰ :‬افغانۍ ( ‪ ۸۴۰۰۰‬د بريښنا د تړاو‬ ‫دوهم پړاو‪ :‬په هرات کي د افغانستان‬ ‫فيس [‪ ۶۰۰‬افغانی په کیلو ولټ‪ -‬امپیر]‪۱۰۰ +‬‬ ‫د بریښنا د شرکت د عملياتي چارو‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬د میتر پيريدل او د‬ ‫افغانۍ د غوښتنلیک لګښت)‬ ‫رياست له لوري د ساحې تفتیش‬ ‫افغانستان د بریښنا شرکت څخه د‬ ‫تشريح‪ :‬په کابل کي د بریښنا شرکت مرکزي‬ ‫موده‪ :‬یوه ورځ‬ ‫نصبولو اجازه اخيستل‬ ‫دفتر د ترانسفرمر د ویش لپاره غوښتنلیک‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تصديق کوي او هغه په مزارشریف کي د‬ ‫موده‪ ۱۴ :‬ورځې‬ ‫تشريح‪ :‬د بریښنا شرکت د عملياتي چارو رياست‬ ‫بریښنا شرکت ته د نورو اجرائتو لپاره استوي‪.‬‬ ‫لګښت‪ ۵۵۰۰۰ :‬افغانۍ (د ميتر لګښت‪ ،‬اړونده‬ ‫استازې ساحي ته ځي او د بريښنا د تامين‬ ‫همدارنګه پیرودونکۍ د بريښنا د تامين لګښت په‬ ‫توکي‪ ،‬د ميتر د نصبولو د کار لګښت)‬ ‫وضعيت ارزوي‪ .‬مفتيش همدارنګه د بريښنا د‬ ‫بانک کې تحويلوي او رسید یې د بریښنا شرکت‬ ‫تشريح‪ :‬پيريدونکې کوالې شي چې ميتر د‬ ‫تامين لپاره د ستيشن ارزونه کوي‪ .‬پیریدوکۍ‬ ‫ته سپاري‪ .‬د بریښنا د تړاو په برخه کې لګښت‬ ‫بريښنا له شرکت او يا هم له بازار څخه وپيري‪.‬‬ ‫باید د تفتیش په وخت کي په ساحې کي حاضر‬ ‫ټاکل شوې دې او په ټولو ښارونو کې تحویلی يې‬ ‫په مزارشريف کې ډيرو پيريدونکو دا غوره ګڼلې‬ ‫وي‪ .‬که د تفتیش پایله مثبته وه‪ ،‬د افغانستان د‬ ‫شونې ده‪ .‬د سوداګرې ملکيتونو د درې او یو فاز‬ ‫ده چې د بريښنا شرکت ورته ميتر وپيري‪.‬‬ ‫بريښنا شرکت عملياتي رييس (هرات)‪ ،‬د پايلو‬ ‫بريښنا لپاره د افغانستان بریښنا شرکت ‪۶۰۰‬‬ ‫په اړه تخنيکې معلومات په کابل کي د بریښنا‬ ‫افغانۍ کیلوولټ‪ -‬امپير وضع کوي‪ .‬د افغانستان‬ ‫مرکزي دفتر ته استوي‪.‬‬ ‫اوم پړاو‪ :‬د افغانستان د بريښنا شرکت‬ ‫بریښنا شرکت له پيريدونکي څخه هيڅ ډول‬ ‫له لوري د ميتر نصبول او د بريښنا‬ ‫تضمينې پيسې نه اخلي‪.‬‬ ‫دریم پړاو‪ :‬په کابل کي د بریښنا شرکت‬ ‫تامينول‬ ‫د مرکزي دفتر څخه د غوښتنليک‬ ‫موده‪ :‬پنځه ورځې‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د ترانسفرمر پيرل او د‬ ‫منظوري او د بريښنا د تامين فيس‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫نصب چارې ترسره کول‬ ‫ورکول‬ ‫تشريح‪ :‬د بريښنا شرکت د تخنيکې ټيم له لورې‬ ‫موده‪ ۵۰ :‬ورځې‬ ‫موده‪ ۳۰ :‬ورځې‬ ‫ميتر نصب کيږي‪.‬‬ ‫لګښت‪ ۵۹۶۸۰۷:‬افغانۍ (‪ ۱۰۰۰۰‬امريکايي ډالره)‬ ‫لګښت‪ ۸۹۱۰۰ :‬افغانۍ ( ‪ ۸۴۰۰۰‬د تړاو لګښت‬ ‫کله چې د بريښنا لین تير شو نو د بريښنا د ليږد‬ ‫( د بريښنا د تړاو‪ ،‬د ترانسفرمر او د کارکونکو د‬ ‫[‪ ۶۰۰‬افغانی په کیلوولټ‪ -‬امپیر]‪ ۱۰۰ +‬افغانۍ‬ ‫يا تامين پړاو هم پيل کيږي‪ ،‬او په پيل کې پريښودل‬ ‫مزد د لګښت په ګډون)‬ ‫د غوښتنلیک لګښت ‪ ۵۰۰۰ +‬افغانۍ کابل ته تګ‬ ‫کيږي تر څو چې تړاو خپله وړتيا بشپړه کړي‪ .‬بيا‬ ‫تشريح‪ :‬په مزارشریف کې د بریښنا شرکت د‬ ‫راتګ لګښت)‪.‬‬ ‫وچ سویچ د منځنې ولتاژ څنګ ته فعاله کیږي تر‬ ‫پالن او انجینیري څانګه‪ ،‬د مفتيشينو يو درې‬ ‫* دغه پړاو له مخکينې پړاوونو سره په يو مهال ترسره کيداې شي‪.‬‬ ‫‪25‬‬ ‫د پړاونو نوملړ‬ ‫امپير وضع کوي‪ .‬د افغانستان بریښنا شرکت له‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬د میتر پيريدل او د‬ ‫تشريح‪ :‬په کابل کي د بریښنا شرکت مرکزي‬ ‫پيريدونکي څخه هيڅ ډول تضمينې پيسې نه اخلي‬ ‫افغانستان د بریښنا شرکت څخه د‬ ‫دفتر د سب ستيشن د ترانسفرمر د ورکړې لپاره‬ ‫غوښتنلیک تصديق کوي او هغه په هرات کي د‬ ‫نصبولو اجازه اخيستل‬ ‫دوهم پړاو‪ :‬په کابل کې د افغانستان‬ ‫بریښنا شرکت ته د نورو اجرائتو لپاره استوي‪.‬‬ ‫موده‪ ۱۴ :‬ورځې‬ ‫همدارنګه پیرودونکۍ د بريښنا د تامين لګښت‬ ‫د بریښنا د شرکت له لوري د ساحې‬ ‫لګښت‪ ۵۵۰۰۰ :‬افغانۍ (د ميتر لګښت‪ ،‬اړونده‬ ‫په بانک کې تحويلوي او او رسید یې د بریښنا‬ ‫تفتیش‬ ‫توکي‪ ،‬د ميتر د نصبولو د کار لګښت)‬ ‫شرکت ته سپاري‪ .‬د بريښنا د تړاو په برخه کې‬ ‫موده‪ :‬ی‪ ۱۴‬ورځی‬ ‫تشريح‪ :‬په دغه پړاو کې پيريدونکې بايد د‬ ‫لګښت ټاکل شوې دې او په ټولو ښارونو کې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫بريښنا ميتر وپيري‪ .‬په هرات کې د بريښنا شرکت‬ ‫تحويلي يې شونې ده‪ .‬د سوداګرې ملکيتونو ته د‬ ‫تشريح‪ :‬د بريښنا شرکت څو څانګې د ساحې‬ ‫رياست نشي کوالې چې د اړتيا وړ ميتر وپيري‪،‬‬ ‫درې او یو فاز بريښنا د تامين لګښت په هر کيلو‬ ‫په تفتيش کې ونډه لري‪ .‬د دغه څانګو استازي د‬ ‫له دې امله د ميتر پيرل د مشتري په غاړه ده‪.‬‬ ‫ولټ‪-‬امپير ‪ ۶۰۰‬افغانۍ دې‪ .‬د افغانستان بریښنا‬ ‫تفتيش وخت ټاکي او ساحې ته ځي‪ .‬پیریدوکۍ‬ ‫شرکت له پيريدونکي څخه هيڅ ډول تضمينې‬ ‫باید د تفتیش په وخت کي په ساحې کي حاضر‬ ‫اوم پړاو‪ :‬د افغانستان د بريښنا شرکت‬ ‫پيسې نه اخلي‪.‬‬ ‫وي‪ .‬د تفتيش د پړاو د بشپړيدو وروسته‪ ،‬د‬ ‫له لوري د ميتر نصبول او د بريښنا‬ ‫بريښنا شرکت د بريښنا د تامين لګښت د يوه‬ ‫تامينول‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د ترانسفرمر پيرل او د‬ ‫مکتوب له الرې پيريدونکي ته استوي‪.‬‬ ‫موده‪ :‬پنځه ورځې‬ ‫ترانسفرمر د نصب چارې ترسره کول‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫موده‪ ۶۰ :‬ورځې‬ ‫دریم پړاو‪ :‬د ترانسفرمر پيرل او د نصب‬ ‫تشريح‪ :‬د بريښنا شرکت د تخنيکې رياست له‬ ‫لګښت‪ ۵۹۶۸۰۷:‬افغانۍ (‪ ۱۰۰۰۰‬امريکايي ډالره)‬ ‫چارې ترسره کول‬ ‫لورې ترانسفرمر ارزول کيږي او بيا نصب کيږي‪،‬‬ ‫( د بريښنا د تامين‪ ،‬د ترانسفرمر او د کارکونکو‬ ‫موده‪ ۶۰ :‬ورځې‬ ‫او د بريښنا ليږد له شبکې سره تړي‪ .‬په هرات کې‬ ‫د مزد د لګښت په ګډون)‬ ‫لګښت‪ ۷۱۶۱۶۹ :‬افغانۍ (‪ ۱۲۰۰۰‬امريکايي‬ ‫د ميتر نصب کول د پيريدونکي په غاړه دي‪.‬‬ ‫تشريح‪ :‬په هرات کې د بریښنا شرکت يو درې‬ ‫ډالره) ( د بريښنا د تامين‪ ،‬د ترانسفرمر او د‬ ‫کسيز پالوې د پالن او انجينري‪ ،‬د شبکې او د‬ ‫کله چې د بريښنا لين تير شو نو د بريښنا د ليږد‬ ‫کارکونکو د مزد د لګښت په ګډون)‬ ‫شبکې د پراختيا د څانګې څخه ټاکي‪ .‬دغه پالوې‬ ‫يا تامين پړاو هم پيل کيږي‪ ،‬او په پيل کې پريښودل‬ ‫تشريح‪ :‬د بریښنا شرکت د مفتيشينو يو درې‬ ‫کيږي تر څو چې تړاو خپله وړتيا بشپړه کړي‪ .‬بيا‬ ‫ګمارل کيږي څو د اړتيا وړ ترانسفرمر اندازه‬ ‫کسيز پالوې ګماري تر څو د اړتيا وړ ترانسفرمر‬ ‫وچ سوچ د منځنې ولتاژ څنګ ته فعاله کیږي تر‬ ‫وټاکي او پیردونکي ته د اړتيا نورو توکو ليست‬ ‫اندازه وټاکي او پیردونکي ته د اړتيا نورو توکو‬ ‫څو د ميتر او ترانسفرمر ارزونه وشي‪ .‬په پاې کې‬ ‫ورکړي‪ .‬پیردونکۍ کوالی شي چی ټول توکي‬ ‫ليست ورکړي‪ .‬پیردونکۍ کوالی شي چی ټول‬ ‫اصلي سویچ د ټیټ ولتاژ په څنګ کي فعاله کیږي‪،‬‬ ‫د بریښنا د شرکت له الرې واخلي او یا هم په‬ ‫توکي د بریښنا د شرکت له الرې واخلي او یا هم‬ ‫او د دوه ساعتونو لپاره د ولتاژ د کمولو او ډيرولو‬ ‫شخصي توګه له بازارڅخه يې تر السه کړي‪.‬‬ ‫په شخصي توګه له بازارڅخه يې تر السه کړي‪.‬‬ ‫له الرې د ميتر ارزونه کيږي‪ .‬که د بريښنا سیستم‬ ‫ددې پړاو ټولې کړنې کيداې شي چې پيريدونکی‬ ‫ددې پړاو ټولې کړنې کيداې شي چې پيريدونکی‬ ‫له کومې ستونزې پرته په منظمه توګه فعاله وي‪،‬‬ ‫يې او يا د بريښنا شرکت ترسره کړي‪ ،‬خو په‬ ‫او يا د بريښنا شرکت يې ترسره کړي‪ ،‬خو تر‬ ‫ميتر تړل کيږي او پیریدونکي ته په ليکلي توګه د‬ ‫هرات کې تر ډيرې کچې پيريدونکي غواړي چې د‬ ‫ډيرې کچې پيريدونکي غواړي چې د بريښنا د‬ ‫بريښنا د کارونې اجازه ورکول کيږي‪.‬‬ ‫بريښنا د تامين چارې د بريښنا شرکت له لوري‬ ‫تامين چارې د پيريدونکي له لوري ترسره شي‪.‬‬ ‫ترسره شي‪ .‬په داسې حاالتو کي پیردونکۍ د‬ ‫که چيرې د بريښنا شرکت د توکو د پيريدلو لپاره‬ ‫کله چې بريښنا وتړل شوه او کارونه يې پيل شوه‪،‬‬ ‫توکو د لګښت ‪ ۱۰‬سلنه د بريښنا د تامين لپاره د‬ ‫وټاکل شي‪ ،‬نو پیردونکۍ د توکو د لګښت ‪۱۰‬‬ ‫پيريدونکې اړ دې چې د بريښنا د تړاو يو سلنه‬ ‫بریښنا شرکت ته ورکوي‪.‬‬ ‫سلنه د بريښنا د تامين لپاره د بریښنا شرکت ته‬ ‫پيسې تحويل کړي‪.‬‬ ‫هغه توکي چي باید وپیرودل شي‪ ،‬په الندې ډول‬ ‫ورکوي‪.‬‬ ‫بریښنا ته السرسی موندل‬ ‫دي‪:‬‬ ‫هغه توکي چي باید وپیرودل شي‪ ،‬په الندې ډول‬ ‫• ‪ ۱۴۰‬کیلو ولټ امپیر ترانسفرمر ( ‪۴۰۰۰‬‬ ‫دي‪:‬‬ ‫کابل (کابل)‬ ‫امريکايي ډالره)‬ ‫• ‪ ۱۴۰‬کیلو ولټ امپیر ترانسفرمر ( ‪۴۰۰۰‬‬ ‫امريکايي ډالره)‬ ‫د بريښنا شرکت‪ :‬د افغانستان بريښنا‬ ‫• ‪ ۶۳۰‬سويچ بورد ( ‪ ۱۰۰۰‬امريکايي ډالره)‬ ‫شرکت(‪)DABS‬‬ ‫• دری وچ سویچونه ( هر یو په ‪ ۶۰۰‬امريکايي‬ ‫• ‪ ۶۳۰‬سويچ بورد ( ‪ ۱۰۰۰‬امريکايي ډالره)‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫ډالره)‬ ‫• دری وچ سویچونه ( هر یو په ‪ ۶۰۰‬امريکايي‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫ډالره)‬ ‫• د بريښنا د تړاو لپاره ستنې ( ‪ ۲۵۰۰‬امريکايي‬ ‫ډالره)‬ ‫• د بريښنا د تړاو لپاره ستنې ( ‪ ۲۵۰۰‬امريکايي‬ ‫لومړي پړاو‪ :‬په کابل کي د افغانستان‬ ‫• نور توکي ( فیوز‪ ،‬اریسترونه‪ ،‬د بريښنا د ليږد‬ ‫ډالره)‬ ‫بریښنا شرکت دفتر ته د بريښنا د نوې‬ ‫لپاره فوالدي کیبل)‬ ‫• نور توکي ( فیوز‪ ،‬اریسترونه‪ ،‬د بريښنا د ليږد‬ ‫لپاره فوالدي کیبل)‬ ‫تړاو لپاره د غوښتنلیک سپارل او د‬ ‫شرکت له لورې د ساحې تفتيش‬ ‫• ‬ ‫پنځم پړاو‪ *:‬د ترانسفرمر او نورو توکو‬ ‫موده‪ ۲۱ :‬ورځي‬ ‫منظوري‬ ‫لګښت‪ ۸۴۱۰۰ :‬افغانۍ ( ‪ ۸۴۰۰۰‬د بريښنا د‬ ‫موده‪ ۱۴ :‬ورځې‬ ‫څلورم پړاو‪ *:‬د ترانسفرمر او نورو‬ ‫تامين فيس [‪ ۶۰۰‬افغانی په کیلو ولټ‪ -‬امپیر]‪+‬‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫توکو منظوري‬ ‫‪ ۱۰۰‬افغانۍ د غوښتنلیک لګښت)‬ ‫تشريح‪ :‬پیرودونکۍ د بريښنا د ترالسه کولو‬ ‫تشريح‪ :‬پیردونکۍ باید د ترانسفرمر او نورو‬ ‫موده‪ ۱۴ :‬ورځې‬ ‫لپاره په کابل کي د افغانستان بریښنا شرکت‬ ‫توکو د تاييد سند د بريښنا شرکت له استازي‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫ته رسمي غوښتنلیک وړاندي کوي‪ .‬د بريښنا د‬ ‫څخه تر السه کړي‪ .‬له دې امله درې کسيزه‬ ‫تشريح‪ :‬پیردونکۍ باید د ترانسفرمر او نورو‬ ‫پالوې چي د بریښنا شرکت د عملياتي رياست‬ ‫توکو د تاييد سند د بريښنا شرکت له استازي‬ ‫شرکت استازې ساحې ته ځي او د متقاضي د‬ ‫بريښنا د تامين کولو شونتيا ارزوي‪ .‬که چيرې‬ ‫له لوري ګمارل شوې دي ترانسفرمر او نور اړين‬ ‫څخه تر السه کړي‪ .‬له دې امله درې کسيزه‬ ‫توکي تفتيش او تاييدوي او د پايلو راپور د بريښنا‬ ‫پالوې چي د بریښنا شرکت د عملياتي رياست‬ ‫په کافي کچه بريښنا شتون ولري‪ ،‬نو د بريښنا د‬ ‫تامينولو غوښتنليک تاييدوي‪.‬‬ ‫شرکت عملياتي رياست ته استوي‪.‬‬ ‫له لوري ګمارل شوې‪ ،‬د ترانسفرمر او نور‬ ‫اړينو توکو تفتيش ترسره کوي او تاييدوي‪ .‬او د‬ ‫د سوداګرې ملکيتونو د درې او یو فازبريښنا لپاره‬ ‫د افغانستان بریښنا شرکت ‪ ۶۰۰‬افغانۍ کیلوولټ‪-‬‬ ‫* دغه پړاو له مخکينې پړاوونو سره په يو مهال ترسره کيداې شي‪.‬‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪26‬‬ ‫هغه توکي چي باید وپیرودل شي‪ ،‬په الندې ډول‬ ‫دوهم پړاو‪ :‬په کندهار کې د افغانستان‬ ‫تفتيش پايلې د بريښنا شرکت عملياتي رياست‬ ‫دي‪:‬‬ ‫د بریښنا د شرکت له لوري د ساحې‬ ‫ته سپاري‪.‬‬ ‫• ‪ ۱۴۰‬کیلو ولټ امپیر ترانسفرمر ( ‪۴۰۰۰‬‬ ‫تفتیش‬ ‫امريکايي ډالره)‬ ‫موده‪ :‬یوه ورځ‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬د میتر پيريدل او د‬ ‫• ‪ ۶۳۰‬سويچ بورد ( ‪ ۱۰۰۰‬امريکايي ډالره)‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫افغانستان د بریښنا شرکت څخه د‬ ‫• دری وچ سویچونه ( هر یو په ‪ ۶۰۰‬امريکايي‬ ‫تشريح‪ :‬په کندهار کی د انرژي د کنترول څانګې‬ ‫نصبولو اجازه اخيستل‬ ‫ډالره)‬ ‫استازي ساحې ته ځي او د بريښنا د تامين‬ ‫موده‪ ۱۴ :‬ورځې‬ ‫• د بريښنا د تړاو لپاره ستنې ( ‪ ۲۵۰۰‬امريکايي‬ ‫شونتيا ارزوي‪ .‬مفتيش همدارنګه د بريښنا د‬ ‫لګښت‪ ۵۵۰۰۰ :‬افغانۍ (د ميتر لګښت‪ ،‬اړونده‬ ‫ډالره)‬ ‫ستيشن د وړتيا ارزونه کوي چې ايا د اړتيا وړ‬ ‫توکي‪ ،‬د ميتر د نصبولو د کار لګښت)‬ ‫• نور توکي ( فیوز‪ ،‬اریسترونه‪ ،‬د بريښنا د ليږد‬ ‫بريښنا تامين کوالې شي‪ .‬پیریدوکۍ باید د تفتیش‬ ‫تشريح‪ :‬پيريدونکې کوالې شي چې ميتر په‬ ‫لپاره فوالدي کیبل)‬ ‫په وخت کي په ساحې کي حاضر وي‪ .‬که د‬ ‫کابل کې له بازاز او يا د بريښنا له شرکت څخه‬ ‫تفتیش پایله مثبته وه‪ ،‬په کندهار کې د افغانستان‬ ‫وپيري‪ .‬په معمولي توګه‪ ،‬ډيرۍ پيريدونکي يې د‬ ‫د بريښنا شرکت عملياتي رييس‪ ،‬د پايلو په اړه‬ ‫پنځم پړاو‪ *:‬د افغانستان د بریښنا‬ ‫بريښنا له شرکت څخه پيري‪.‬‬ ‫تخنيکې معلومات په کابل کي د بریښنا مرکزي‬ ‫شرکت څخه د ترانسفرمر او نورو توکو‬ ‫دفتر ته استوي‬ ‫منظوري‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬د افغانستان د بريښنا‬ ‫موده‪ ۱۴ :‬ورځې‬ ‫شرکت له لوري د ميتر نصبول او د‬ ‫لګښت‪ :‬نلری‬ ‫دریم پړاو‪ :‬په کابل کي د بریښنا شرکت‬ ‫بريښنا تامينول‬ ‫تشريح‪ :‬پیریدونکۍ باید د ترانسفرمر او نورو‬ ‫د مرکزي دفتر څخه د غوښتنليک‬ ‫موده‪ :‬پنځه ورځې‬ ‫توکو د تصفیې سندونه د شرکت نه تر السه کړي‪.‬‬ ‫منظوري او د بريښنا د تامين فيس‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫له دې امله د بريښنا شرکت د پالن او انجينري‬ ‫ورکول‬ ‫تشريح‪ :‬د بريښنا شرکت د تخنيکې رياست له‬ ‫څانګې درې کسيزه پالوې په کندهار کې ګمارل‬ ‫موده‪ ۱۴ :‬ورځې‬ ‫لورې ترانسفرمر ارزول کيږي او بيا نصب کيږي‪.‬‬ ‫کيږي‪ ،‬تر څو چې ترانسفرمر او نور اړين توکي‬ ‫لګښت‪ ۸۹۱۰۰ :‬افغانۍ ( ‪ ۸۴۰۰۰‬د بريښنا د‬ ‫د بريښنا ليږد له شبکې سره تړي‪ ،‬د ميتر د‬ ‫تفتيش او تاييډ کړي‪ .‬د توکو د تاييد وروسته د‬ ‫تامين فيس [‪ ۶۰۰‬افغانی په کیلو ولټ‪ -‬امپیر]‪+‬‬ ‫نصبولو چارې هم د تخنيکې رياست په غاړه دي‪.‬‬ ‫بريښنا د تامين کار پيل کيږي‪.‬‬ ‫‪ ۱۰۰‬افغانۍ د غوښتنلیک لګښت ‪ ۵۰۰۰ +‬افغانۍ‬ ‫کله چې لین تير شو نو د بريښنا د ليږد يا تامين‬ ‫کابل ته تګ راتګ لګښت)‬ ‫پړاو هم پيل کيږي‪ ،‬او په پيل کې پريښودل کيږي‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬د ميتر پيريدل او د بریښنا‬ ‫تشريح‪ :‬په کابل کي د بریښنا شرکت مرکزي‬ ‫تر څو چې تړاو خپله وړتيا بشپړه کړي‪ .‬بيا وچ‬ ‫دفتر د ترانسفرمر د ویش لپاره غوښتنلیک‬ ‫شرکت څخه د میتر د نصب منظوري‬ ‫سوچ د منځنې ولتاژ څنګ ته فعاله کیږي تر څو د‬ ‫تصديق کوي او هغه په کندهار کې د بریښنا‬ ‫ترالسه کول‬ ‫شرکت ته د نورو اجرائتو لپاره استوي‪.‬‬ ‫ميتر او ترانسفرمر ارزونه وشي‪ .‬بیا مرکزي سویچ‬ ‫موده‪ ۱۴ :‬ورځې‬ ‫د ټیټ ولتاژ په څنګ کي فعاله کیږي‪ ،‬او د دوه‬ ‫همدارنګه پیرودونکۍ د بريښنا د تامين لګښت په‬ ‫لګښت‪ ۵۵۰۰۰ :‬افغانۍ (د ميتر لګښت‪ ،‬اړونده‬ ‫ساعتونو لپاره د ولتاژ د کمولو او ډيرولو له الرې‬ ‫بانک کې تحويلوي او رسید یې د بریښنا شرکت‬ ‫توکي‪ ،‬د ميتر د نصبولو د کار لګښت)‬ ‫د ميتر ارزونه کيږي‪ .‬که د بريښنا سیستم له کومې‬ ‫ته سپاري‪ .‬د بريښنا د تامين په برخه کې لګښت‬ ‫ستونزې پرته په منظمه توګه فعاله وي‪ ،‬ميتر تړل‬ ‫تشريح‪ :‬پيريدونکې کوالې شي چې ميتر د بريښنا‬ ‫ټاکل شوې دې او په ټولو ښارونو کې تحويلي‬ ‫کيږي او پیریدونکي ته په ليکلې توګه د بريښنا د‬ ‫له شرکت او يا هم له بازار څخه وپيري‪ .‬په کندهار‬ ‫يې شونې ده‪ .‬د سوداګرې ملکيتونو د درې او یو‬ ‫کارونې اجازه ورکول کيږي‪.‬‬ ‫کې ډيرو پيريدونکو دا غوره ګڼلې ده چې د بريښنا‬ ‫فازبريښنا لپاره د افغانستان بریښنا شرکت ‪۶۰۰‬‬ ‫شرکت ورته ميتر وپيري‪.‬‬ ‫افغانۍ کیلوولټ‪ -‬امپير وضع کوي‪ .‬د افغانستان‬ ‫کله چې بريښنا وتړل شوه او کارونه يې پيل شوه‪،‬‬ ‫بریښنا شرکت له پيريدونکي څخه هيڅ ډول‬ ‫پيريدونکې اړ دې چې د بريښنا د تړاو يو سلنه‬ ‫تضمينې پيسې نه اخلي‪.‬‬ ‫پيسې تحويل کړي‪.‬‬ ‫اووم پړاو‪ :‬د افغانستان د بريښنا‬ ‫شرکت له لوري د ميتر نصبول او د‬ ‫بريښنا تامينول‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د ترانسفرمر پيرل او د‬ ‫بریښنا ته السرسی موندل‬ ‫موده‪ :‬پنځه ورځې‬ ‫ترانسفرمر د نصب چارې ترسره کول‬ ‫کندهار (کندهار)‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫موده‪ ۶۰ :‬ورځې‬ ‫لګښت‪ ۵۹۶۸۰۷ :‬افغانۍ (‪ ۱۰۰۰۰‬امريکايي‬ ‫د بريښنا شرکت‪ :‬د افغانستان بريښنا‬ ‫تشريح‪ :‬د بريښنا شرکت د تخنيکې رياست له‬ ‫شرکت(‪)DABS‬‬ ‫لورې ترانسفرمر ارزول کيږي او بيا نصب کيږي‪.‬‬ ‫ډالره) ( د بريښنا د تامين‪ ،‬د ترانسفرمر او د‬ ‫کارکونکو د مزد د لګښت په ګډون)‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫د بريښنا ليږد له شبکې سره تړي‪ ،‬د ميتر د‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫نصبولو چارې هم د تخنيکې رياست په غاړه دي‪.‬‬ ‫تشريح‪ :‬په کندهار کې د بریښنا شرکت يو درې‬ ‫کسيز پالوې د پالن او انجينري‪ ،‬د شبکې او د‬ ‫کله چې لین تير شو نو د بريښنا د ليږد يا تامين‬ ‫شبکې د پراختيا د څانګې څخه ټاکي‪ .‬دغه پالوې‬ ‫لومړي پړاو‪ :‬په کابل کي د افغانستان‬ ‫پړاو هم پيل کيږي‪ ،‬او په پيل کې پريښودل کيږي‬ ‫ګمارل کيږي څو د اړتيا وړ ترانسفرمر اندازه‬ ‫بریښنا شرکت دفتر ته د بريښنا د نوې‬ ‫تر څو چې لين خپله وړتيا بشپړه کړي‪ .‬بيا وچ‬ ‫وټاکي او پیردونکي ته د اړتيا نورو توکو ليست‬ ‫تړاو لپاره د غوښتنلیک سپارل او د‬ ‫سوچ د منځنې ولتاژ څنګ ته فعاله کیږي تر څو د‬ ‫ورکړي‪ .‬پیردونکۍ کوالی شي چی ټول توکي‬ ‫شرکت له لورې د ساحې تفتيش‬ ‫ميتر او ترانسفرمر ارزونه وشي‪ .‬بیا مرکزي سویچ‬ ‫د بریښنا د شرکت له الرې واخلي او یا هم په‬ ‫موده‪ :‬پنځلس ورځي‬ ‫د ټیټ ولتاژ په څنګ کي فعاله کیږي‪ ،‬او د دوه‬ ‫شخصي توګه له بازارڅخه يې تر السه کړي‪.‬‬ ‫ساعتونو لپاره د ولتاژ د کمولو او ډيرولو له الرې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫ددې پړاو ټولې کړنې کيداې شي چې پيريدونکی‬ ‫د ميتر ارزونه کيږي‪ .‬که د بريښنا سیستم له کومې‬ ‫تشريح‪ :‬پیرودونکۍ د بريښنا د ترالسه کولو‬ ‫يې او يا د بريښنا شرکت ترسره کړي‪ ،‬خو په‬ ‫لپاره د ُ‬ ‫ستونزې پرته په منظمه توګه فعاله وي‪ ،‬ميتر تړل‬ ‫پستي خدمتونو له ليارې د افغانستان‬ ‫کندهار کې تر ډيرې کچې پيريدونکي غواړي چې‬ ‫کيږي او پیریدونکي ته په ليکلې توګه د بريښنا د‬ ‫بریښنا شرکت مرکزي دفتر ته په کابل کې رسمي‬ ‫د بريښنا د تامين چارې قراردادي له لوري ترسره‬ ‫کارونې اجازه ورکول کيږي‪.‬‬ ‫غوښتنلیک وړاندي کوي‪ .‬په غوښتنلیک کي باید د‬ ‫شي‪ .‬که دغه چارې د بريښنا د شرکت له لوري‬ ‫ملکیت او دڅه ډول فعالیتونو لپاره بريښنا ته اړتيا‬ ‫کله چې بريښنا وتړل شوه او کارونه يې پيل شوه‪،‬‬ ‫ترسرکيږي‪ ،‬نو پیردونکۍ د توکو د لګښت ‪۱۰‬‬ ‫شته معلومات وړاندي شي‪.‬‬ ‫پيريدونکې اړ دې چې د بريښنا د تړاو يو سلنه‬ ‫سلنه د بريښنا د تامين لپاره د بریښنا شرکت ته‬ ‫پيسې تحويل کړي‪.‬‬ ‫ورکوي‪.‬‬ ‫* دغه پړاو له مخکينې پړاوونو سره په يو مهال ترسره کيداې شي‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫د پړاونو نوملړ‬ ‫اووم پړاو‪ :‬د افغانستان د بريښنا‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د ترانسفرمر پيرل او د‬ ‫بریښنا ته السرسی موندل‬ ‫شرکت له لوري د ميتر نصبول او د‬ ‫نصب چارې ترسره کول‬ ‫ننګرهار (جالل اباد)‬ ‫بريښنا تامينول‬ ‫موده‪ ۶۰ :‬ورځې‬ ‫موده‪ :‬پنځه ورځې‬ ‫لګښت‪ ۵۹۶۸۰۷ :‬افغانۍ (‪ ۱۰۰۰۰‬امريکايي‬ ‫د بريښنا شرکت‪ :‬د افغانستان بريښنا‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫ډالره) ( د بريښنا د تامين‪ ،‬د ترانسفرمر او د‬ ‫شرکت(‪)DABS‬‬ ‫کارکونکو د مزد د لګښت په ګډون)‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫تشريح‪ :‬د بريښنا شرکت د تخنيکې رياست له‬ ‫تشريح‪ :‬په جالل اباد کې د بریښنا شرکت يو‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫لورې ترانسفرمر ارزول کيږي او بيا نصب کيږي‪.‬‬ ‫د بريښنا ليږد له شبکې سره تړي‪ ،‬د ميتر د‬ ‫درې کسيز پالوې د پالن او انجينري څانګې څخه‬ ‫نصبولو چارې هم د تخنيکې رياست په غاړه دي‪.‬‬ ‫ټاکي‪ .‬دغه پالوې ګمارل کيږي څو د اړتيا وړ‬ ‫لومړي پړاو‪ :‬په کابل کي د افغانستان‬ ‫ترانسفرمر اندازه وټاکي او پیردونکي ته د اړتيا‬ ‫بریښنا شرکت دفتر ته د بريښنا د نوې‬ ‫کله چې لين تير شو نو د بريښنا د ليږد يا تامين‬ ‫پړاو هم پيل کيږي‪ ،‬او په پيل کې پريښودل کيږي‬ ‫نورو توکو ليست ورکړي‪ .‬پیردونکۍ کوالی شي‬ ‫تړاو لپاره د غوښتنلیک سپارل او د‬ ‫تر څو چې تړاو خپله وړتيا بشپړه کړي‪ .‬بيا وچ‬ ‫چی ټول توکي د بریښنا د شرکت له الرې واخلي‬ ‫شرکت له لورې د ساحې تفتيش‬ ‫او یا هم په شخصي توګه له بازارڅخه يې تر‬ ‫موده‪ :‬لس ورځي‬ ‫سوچ د منځنې ولتاژ څنګ ته فعاله کیږي تر څو د‬ ‫السه کړي‪ .‬ددې پړاو ټولې کړنې کيداې شي چې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫میټر او ترانسفرمر ارزونه وشي‪ .‬بیا مرکزي سویچ‬ ‫پيريدونکی يې او يا د بريښنا شرکت ترسره کړي‪،‬‬ ‫د ټیټ ولتاژ په څنګ کي فعاله کیږي‪ ،‬او د دوه‬ ‫تشريح‪ :‬پیرودونکۍ د بريښنا د ترالسه کولو‬ ‫خو په جالل اباد کې تر ډيرې کچې پيريدونکي‬ ‫ساعتونو لپاره د ولتاژ د کمولو او ډيرولو له الرې‬ ‫لپاره د افغانستان بریښنا شرکت مرکزي دفتر‬ ‫غواړي چې د بريښنا د تامين چارې قراردادي‬ ‫د ميتر ارزونه کيږي‪ .‬که د بريښنا سیستم له کومې‬ ‫ته په کابل کې رسمي غوښتنلیک وړاندي کوي‪.‬‬ ‫له لوري ترسره شي‪ .‬که دغه چارې د بريښنا‬ ‫ستونزې پرته په منظمه توګه فعاله وي‪ ،‬ميتر تړل‬ ‫په غوښتنلیک کي باید د ملکیت او د څه ډول‬ ‫د شرکت له لوري ترسرکيږي‪ ،‬نو پیردونکۍ د‬ ‫کيږي او پیریدونکي ته په ليکلې توګه د بريښنا د‬ ‫فعالیتونو لپاره بريښنا ته اړتيا شته معلومات‬ ‫توکو د لګښت ‪ ۱۰‬سلنه د بريښنا د تامين لپاره د‬ ‫کارونې اجازه ورکول کيږي‪.‬‬ ‫وړاندي شي‪.‬‬ ‫بریښنا شرکت ته ورکوي‪.‬‬ ‫کله چې بريښنا وتړل شوه او کارونه يې پيل شوه‪،‬‬ ‫پيريدونکې اړ دې چې د بريښنا د تړاو يو سلنه‬ ‫هغه توکي چي باید وپیرودل شي‪ ،‬په الندې ډول‬ ‫دوهم پړاو‪ :‬په جالل اباد کې د‬ ‫دي‪:‬‬ ‫پيسې تحويل کړي‪.‬‬ ‫افغانستان د بریښنا د شرکت له لوري د‬ ‫• ‪ ۱۴۰‬کیلو ولټ امپیر ترانسفرمر ( ‪۴۰۰۰‬‬ ‫ساحې تفتیش‬ ‫امريکايي ډالره)‬ ‫موده‪ :‬یوه ورځ‬ ‫• ‪ ۶۳۰‬سويچ بورد ( ‪ ۱۰۰۰‬امريکايي ډالره)‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫• دری وچ سویچونه ( هر یو په ‪ ۶۰۰‬امريکايي‬ ‫تشريح‪ :‬په جالل اباد کې د بريښنا شرکت‬ ‫ډالره)‬ ‫استازي ساحې ته ځي او د بريښنا د تامين‬ ‫د ملکيتونو ثبتول‬ ‫• د بريښنا د تړاو لپاره ستنې ( ‪ ۲۵۰۰‬امريکايي‬ ‫شونتيا ارزوي‪ .‬مفتيشين همدارنګه د بريښنا‬ ‫ډالره)‬ ‫د ستيشن د وړتيا ارزونه کوي چې ايا د اړتيا‬ ‫بلخ (مزار شریف)‬ ‫• نور توکي ( فیوز‪ ،‬اریسترونه‪ ،‬د بريښنا د ليږد‬ ‫وړ بريښنا تامين کوالې شي‪ .‬پیریدوکۍ باید د‬ ‫لپاره فوالدي کیبل)‬ ‫تفتیش په وخت کي په ساحې کي حاضر وي‪.‬‬ ‫د ملکیت ارزښت‪ ۱،۸۷۹،۹۴۳ :‬افغانۍ ( ‪۳۱،۵۰۰‬‬ ‫امريکايې ډالره)‬ ‫که د تفتیش پایله مثبته وه‪ ،‬په جالل اباد کې‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫پنځم پړاو‪ *:‬د افغانستان د بریښنا‬ ‫د افغانستان د بريښنا شرکت‪ ،‬د پايلو په اړه‬ ‫تخنيکې معلومات په کابل کي د بریښنا مرکزي‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫شرکت څخه د ترانسفرمر او نورو توکو‬ ‫دفتر ته استوي‬ ‫منظوري‬ ‫لومړې پړاو‪ :‬له لومړنې (ابتدايې)‬ ‫موده‪ ۱۴ :‬ورځې‬ ‫محکمې څخه دغوښتنليک فورمه او دوه‬ ‫لګښت‪ :‬نلری‬ ‫دریم پړاو‪ :‬په کابل کي د بریښنا شرکت‬ ‫متحدالمال فورمو ترالسه کول‬ ‫تشريح‪ :‬پیریدونکۍ باید د ترانسفرمر او نورو‬ ‫د مرکزي دفتر څخه د غوښتنليک‬ ‫موده‪ :‬درې ورځې‬ ‫توکو د تصفیې سندونه د شرکت نه تر السه کړي‪.‬‬ ‫منظوري او د بريښنا د تامين فيس‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫له دې امله د بريښنا شرکت د پالن او انجينري‬ ‫ورکول‬ ‫تشريح‪ :‬پلورونکي بايد د اړونده ناحيې چې‬ ‫څانګې درې کسيزه پالوې په جالل اباد کې ګمارل‬ ‫موده‪ ۱۴ :‬ورځې‬ ‫نومره ځمکه پکې موقعيت لري‪ ،‬په ابتدايه محکمی‬ ‫کيږي‪ .‬دغه پالوۍ خپل راپور د عملياتي څانګې‬ ‫لګښت‪ ۸۴۱۰۰ :‬افغانۍ ( ‪ ۸۴۰۰۰‬د بريښنا د‬ ‫کې غوښتنليک ثبت کړي‪ .‬کله چې غوښتنليک‬ ‫مشر ته سپاري‪.‬‬ ‫تامين فيس [‪ ۶۰۰‬افغانی په کیلو ولټ‪ -‬امپیر]‪+‬‬ ‫ثبت شو‪ ،‬د مخزن مشر (د استيناف محکمې‬ ‫‪ ۱۰۰‬افغانۍ د غوښتنلیک لګښت)‬ ‫آرشيف) بايد قواله د استيناف محکمې په سجلو‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬د بریښنا شرکت څخه د‬ ‫تشريح‪ :‬په کابل کي د بریښنا شرکت مرکزي‬ ‫کې تاييد کړي‪ .‬پلورونکې د غوښتنليک فورمه دوه‬ ‫ميتر پيريدل او د نصب منظوري ترالسه‬ ‫دفتر د ترانسفرمر د ویش لپاره غوښتنلیک‬ ‫تصديق کوي او هغه په جالل اباد کې د بریښنا‬ ‫متحدالمال فورمو( يوه د ځمکې د پلورنې او بله‬ ‫کول‬ ‫د ودانۍ د پلورلو لپاره) يوځاې ډکوي‪ .‬د ابتدايه‬ ‫شرکت ته د نورو اجرائتو لپاره استوي‪.‬‬ ‫موده‪ ۱۴ :‬ورځې‬ ‫محکمې قاضي په غوښتنليک او متحدالمال فورمو‬ ‫همدارنګه پیرودونکۍ د بريښنا د تامين لګښت په‬ ‫لګښت‪ ۵۵۰۰۰ :‬افغانۍ (د ميتر لګښت‪ ،‬اړونده‬ ‫السليک کوي‪ ،‬تر څو د قوالې سجل په مخزن کې‬ ‫بانک کې تحويلوي او رسید یې د بریښنا شرکت‬ ‫توکي‪ ،‬د ميتر د نصبولو د کار لګښت)‬ ‫ولټول شي‪.‬‬ ‫ته سپاري‪ .‬د بريښان د تامين په برخه کې لګښت‬ ‫تشريح‪ :‬پيريدونکې کوالې شي چې ميتر د‬ ‫ټاکل شوې دې او په ټولو ښارونو کې تحويلي‬ ‫بريښنا له شرکت او يا هم له بازار څخه وپيري‪.‬‬ ‫يې شونې ده‪ .‬د سوداګرې ملکيتونو د درې او یو‬ ‫دويم پړاو‪ :‬السليک شوې متحدالمال‬ ‫په جالل اباد کې ډيرو پيريدونکو دا غوره ګڼلې ده‬ ‫فازبريښنا لپاره د افغانستان بریښنا شرکت ‪۶۰۰‬‬ ‫فورمې د مخزن مشر ته سپارل‪ ،‬تر څو‬ ‫چې د بريښنا شرکت ورته ميتر وپيري‪.‬‬ ‫افغانۍ کیلوولټ‪ -‬امپير وضع کوي‪ .‬د افغانستان‬ ‫چې د ثبت قبالې پلټنه وکړي‪.‬‬ ‫بریښنا شرکت له پيريدونکي څخه هيڅ ډول‬ ‫موده‪ :‬پنځه ورځې‬ ‫تضمينې پيسې نه اخلي‪.‬‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي السليک شوې متحدالمال‬ ‫فورمې مخزن ته ورکوي‪ ،‬تر څو د ثبت شوې‬ ‫* دغه پړاو له مخکينې پړاوونو سره په يو مهال ترسره کيداې شي‪.‬‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪28‬‬ ‫يوولسم پړاو‪ :‬د ملکيت د نوم د ليږد‬ ‫اووم پړاو‪ :‬د تصديق او السليک لپاره‬ ‫قبالې پخوانۍ تاريخچې پلټنه پيل کړي‪ .‬د مخزن‬ ‫لپاره غوښتنه‬ ‫متحدالمال فورمې د مستوفيت د بشري‬ ‫تحویلدار د متقاضي له لورې د ورکړل شويو‬ ‫جزېياتو ( د ثبت شميره او د ملکيت انځور) په‬ ‫موده‪ ۹۰ :‬ورځې‬ ‫سرچينو رياست ته سپارل‬ ‫بنسټ په آرشيف کې پلټنې پيل کوي‪ .‬د مخزن‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫محرر بيا دا باورې کوي چې په متحدالمال فورمو‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي قواله د ملکيتونو رياست ته‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫کې ورکړل شوي معلومات د سجلو سره مطابقت‬ ‫وړي او د څښتن نوم د صفايې په کتابچه او نورو‬ ‫تشريح‪ :‬متحدالمال فورمې د بشري سرچينو‬ ‫لري‪ .‬د مخزن تحویلدار د قوالو کتاب او د مالک‬ ‫اسنادو کې بدلوي‪.‬‬ ‫رياست ته سپارل کيږي‪ ،‬تر څو چې د واليتي‬ ‫قباله د مخزن مشر ته سپاري‪ ،‬چې نوموړې بيا دا‬ ‫(سيميز) مستوفيت د کارکونکو تصديق واخيستل‬ ‫ګوری چې ثبت شوې ملکيت سم دی او په مناسبه‬ ‫د ملکيتونو ثبتول‬ ‫شي‪.‬‬ ‫متحدالمال فورمه السليک کوي‪.‬‬ ‫هرات (هرات ښار)‬ ‫اتم پړاو‪ :‬د ابتدايه محکمې قاضي ته د‬ ‫درېيم پړاو‪ :‬د ښاروالي د ملکيتونو دفتر‬ ‫هرات (هرات ښار)‬ ‫بشپړ شوې متحدالمال فورمو سپارل‬ ‫ته د متحدالمال فورمې سپارل‬ ‫د ملکیت ارزښت‪ ۱،۸۷۹،۹۴۳ :‬افغانۍ ( ‪۳۱،۵۰۰‬‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫موده‪ :‬دوه ورځې‬ ‫امريکايې ډالره)‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ (د ملکیت يو سلنه ارزښت يې په نهم‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫تشريح‪ :‬د ابتدايه محکمې قاضي د بشپړ شويو‬ ‫پړاو کې ورکول کيږي)‬ ‫متحدالمال فورمو بياکتنه کوي‪ .‬د محکمې محرر‬ ‫تشريح‪ :‬د ښاروالي د ناحيې مشر په متحدالمال‬ ‫د ملکيت د لیږد فيس متقاضي ته ليکي ترڅو په‬ ‫لومړې پړاو‪ :‬له ابتدايې محکمې څخه‬ ‫ټاکل شوي بانک کې یې تحويل کړي‪.‬‬ ‫فورمه السليک کوي او اړونده څانګو (د ملکیتونو‬ ‫دغوښتنليک فورمه او دوه متحدالمال‬ ‫او انجينري ټيم) ته ليکي او غوښتنه ترې کوي‬ ‫فورمو ترالسه کول‬ ‫چې د غوښتنليک نور پړاونه بشپړ کړي‪ .‬متقاضي‬ ‫موده‪ :‬درې ورځې‬ ‫نهم پړاو‪ :‬په ټاکل شوې بانک کې د‬ ‫دغه څانګو کې خپل غوښتنليک په خپله سپاري‪.‬‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫ملکيت د ليږد فيس تحويلول‬ ‫متقاضي لومړی خپل غوښتنلیک د ملکيتونو څانګې‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫ته وړي ترڅو چې د نوموړي ملکيت ثابت شي‪.‬‬ ‫تشريح‪ :‬پلورونکي بايد د اړونده ناحيې چې‬ ‫نومره ځمکه پکې شتون لري‪ ،‬په ابتدايه محکمی‬ ‫لګښت‪ ۹۳۹۹۷ :‬افغانې (د ملکيت درې سلنه‬ ‫ارزښت يې ابتدايه محکمې ته [که چيرې د ملکيت‬ ‫کې غوښتنليک ثبت کړي‪ .‬کله چې غوښتنليک‬ ‫ارزښت د يو ميليون افغانيو څخه ډير وي د ثبت‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د ښاروالي د انجينرې ټيم‬ ‫ثبت شو‪ ،‬د مخزن مشر (د استيناف محکمې‬ ‫فيس د ملکيت ارزښت درې سلنه دې او که کم‬ ‫ته د متحدالمال فورمو سپارل‬ ‫آرشيف) بايد قباله د استيناف محکمې په سجلو‬ ‫موده‪ :‬دوه ورځې‬ ‫کې تاييد کړي‪ .‬پلورونکې د غوښتنليک فورمه دوه‬ ‫وي نو بيا دوه سلنه دې] ‪ +‬يو سلنه د ښاروالي‪+‬‬ ‫يو سلنه د مستوفيت) فيس شامل دې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫متحدالمال فورمو ( يوه د ځمکې د پلورنې او بله‬ ‫تشريح‪ :‬پلورنکې د ملکيت د ليږد فيس په ټاکل‬ ‫تشريح‪ :‬د ملکیت د ارزښت د ارزونې لپاره‪ ،‬د‬ ‫د ودانۍ د پلورلو لپاره) يوځاې ډکوي‪ .‬د ابتدايه‬ ‫شوې بانک کې تحويلوي‪ .‬د هغه ملکيتونو لپاره‬ ‫انجينري ټيم د ودانۍ کچې‪ ،‬موقعيت‪ ،‬تخنيکې‬ ‫محکمې قاضي په غوښتنليک او متحدالمال فورمو‬ ‫چې ارزښت يې له يو ميليون افغانيو څخه کم‬ ‫اجزاوې او د ودانۍ توکي او د ودانې سکيج‬ ‫السليک کوي‪ ،‬تر څو د قوالې سجل په مخزن کې‬ ‫دی‪ ،‬د ملکيت د ثبت فيس دوه سلنه دی‪ .‬د هغه‬ ‫ارزوي‪.‬‬ ‫ولټول شي‪.‬‬ ‫ملکيتونو لپاره چې ارزښت يې له يو ميليون‬ ‫دويم پړاو‪ :‬السليک شوې متحدالمال‬ ‫افغانيو ډير دی (لکه د ‪ Doing Business‬په‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬متحدالمال فورمه د امالکو‬ ‫فورمې د مخزن مشر ته سپارل‪ ،‬تر څو د‬ ‫قضيه کې)‪ ،‬د ثبت فيس درې سلنه دی‪ .‬د ثبت‬ ‫کميټې ته سپارل‬ ‫فيس مهالوېش د جمهور رئيس په يوه فرمان او د‬ ‫موده‪ :‬درې ورځې‬ ‫ثبت شوې قبالې پلټنه وکړي‪.‬‬ ‫پارلمان د دوه خونو په پرېکړه کې د ‪ ۲۰۰۹‬کال‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫موده‪ :‬شپږ ورځې‬ ‫د نومبر په نهمه معرفي شوې دې‪ .‬په دغه فرمان‬ ‫تشريح‪ :‬د امالکو کميټه د ملکيت د تفتيش او‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫سره د ملکيتونو د ليږد فرمان چې د ‪ ۲۰۰۸‬کال د‬ ‫پلټنې وروسته د ځمکې ارزښت ټاکي‪ .‬د ځمکې‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي السليک شوې متحدالمال‬ ‫جوالې په ‪ ۱۴‬صادر شوې وه‪ ،‬چې د ملکيتونو د‬ ‫ارزښت په مناسبه فورمه کې داخليږي‪ ،‬او د‬ ‫فورمې مخزن ته ورکوي‪ ،‬تر څو د ثبت شوې‬ ‫ليږد ماليه ‪ ۵‬سلنه وه‪ ،‬لغوه شوې دې‪.‬‬ ‫ارزښت يوه سلنه يې هم په ګوته کوي چې بايد‬ ‫قبالې پخوانۍ تاريخچې پلټنه پيل کړي‪ .‬د مخزن‬ ‫بانک ته وسپارل شي‪ .‬په دغه پړاو کې د حفظ‬ ‫تحویلدار د متقاضي له لورې د ورکړل شويو‬ ‫لسم پړاو‪ :‬بشپړ شوې متحدالمال‬ ‫الصحه ماليات هم شامل دي او دغه کميټه يې‬ ‫جزېياتو ( د ثبت شميره او د ملکيت انځور) په‬ ‫فورمې‪ ،‬د ورکړل شويو پيسو د رسيد‬ ‫ارزونه کوي او ځان ډاډمن کوي چې دغه ملکيت‬ ‫بنسټ په آرشيف کې پلټنې پيل کوي‪ .‬د مخزن‬ ‫سره يوځاې ابتدايه محکمې ته سپارل‬ ‫باندې کوم محدوديت لکه ګروي شتون نلري‪.‬‬ ‫محرر بيا دا باورې کوي چې په متحدالمال فورمو‬ ‫موده‪ :‬نهه ورځې‬ ‫کې ورکړل شوي معلومات د سجلو سره مطابقت‬ ‫لري‪ .‬د مخزن تحویلدار د قوالو کتاب او د څښتن‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬متحدالمال فورمې د ماليې‬ ‫قواله د مخزن مشر ته سپاري‪ ،‬چې نوموړې بيا دا‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي له بشپړو متحدالمال فورمو‬ ‫وزارت د عوايدو واليتي څانګې يا‬ ‫ګوري چې ثبت شوې ملکيت سم دی او په اړونده‬ ‫او د پيسو د ورکړې د تاييد له رسيدونو سره‬ ‫مستوفيت ته سپارل‬ ‫متحدالمال فورمه السليک کوي‪.‬‬ ‫يوځاې ابتدايه محکمې ته راځي‪ .‬د ابتدايه محکمې‬ ‫موده‪ :‬دوه ورځې‬ ‫قاضي محرر ته امر کوي چې د نوې قبالې دوه‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ (د ملکیت يو سلنه ارزښت يې په نهم‬ ‫کاپي جوړې کړي‪ .‬نوې قواله د قاضي له لوري‬ ‫درېيم پړاو‪ :‬د ښاروالي د ملکيتونو دفتر‬ ‫کتل کيږي او په دواړو کاپيانو السليک کوي‪ .‬کنده‬ ‫پړاو کې ورکول کيږي)‬ ‫ته د متحدالمال فورمې سپارل‬ ‫يې په ابتدايه محکمې کې تر هغه مهاله ساتل‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي متحدالمال فورمې په مستوفيت‬ ‫موده‪ :‬دوه ورځې‬ ‫کې د مالياتو دفتر ته وړي‪ ،‬تر څو د ملکيت د‬ ‫کيږي‪ ،‬تر څو چې د مالي کال په پاې کې مخزن‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ (د ملکیت يو سلنه ارزښت يې په نهم‬ ‫لیږد اړونده لګښت تصدیق پکړي‪ .‬د مالې وزارت‬ ‫ته واستول شي‪.‬‬ ‫پړاو کې ورکول کيږي)‬ ‫همدارنګه د ښاروالي له لوري يو سلنه وضع‬ ‫شوې ارزښت هم اخلي‪.‬‬ ‫تشريح‪ :‬د ښاروالي د ناحيې مشر په متحدالمال‬ ‫فورمه السليک کوي او اړونده څانګو (د مليکتونو‬ ‫او انجينري ټيم) ته ليکي او غوښتنه ترې کوي چې‬ ‫‪29‬‬ ‫د پړاونو نوملړ‬ ‫کې غوښتنليک ثبت کړي‪ .‬کله چې غوښتنليک‬ ‫نهم پړاو‪ :‬په ټاکل شوې بانک کې د‬ ‫د غوښتنليک نور پړاونه بشپړ کړي‪ .‬متقاضي دغه‬ ‫ثبت شو‪ ،‬د مخزن مشر (د استيناف محکمې‬ ‫ملکيت د ليږد فيس تحويلول‬ ‫څانګو کې خپل غوښتنليک په خپله سپاري‪.‬‬ ‫آرشيف) بايد قباله د استيناف محکمې په سجلو‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫متقاضي لومړی خپل غوښتنلیک د ملکيتونو څانګې‬ ‫کې تاييد کړي‪ .‬پلورونکی د غوښتنليک فورمه دوه‬ ‫ته وړي ترڅو چې د نوموړي ملکيت ثابت شي‪.‬‬ ‫لګښت‪ ۹۳۹۹۷ :‬افغانې (د ملکيت درې سلنه‬ ‫متحدالمال فورمو ( يوه د ځمکې د پلورنې او بله‬ ‫ارزښت يې ابتدايه محکمې ته [د ثبت فيس د‬ ‫د ودانۍ د پلورلو لپاره) يوځاې ډکوي‪ .‬د ابتدايه‬ ‫ملکيت ارزښت درې سلنه دی‪ ،‬که چيرې ارزښت‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د ښاروالي د انجينرې ټيم‬ ‫محکمې قاضي په غوښتنليک او متحدالمال فورمو‬ ‫ته د متحدالمال فورمو سپارل‬ ‫د يو ميليون افغانيو څخه ډير وي او که کم وي نو‬ ‫السليک کوي‪ ،‬تر څو د قبالې سجل په مخزن کې‬ ‫بيا دوه سلنه دی] ‪ +‬يو سلنه د ښاروالي‪ +‬يو سلنه‬ ‫موده‪ :‬دوه ورځې‬ ‫ولټول شي‪.‬‬ ‫د مستوفيت)‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشريح‪ :‬پلورنکې د ملکيت د ليږد فيس په ټاکل‬ ‫تشريح‪ :‬د ملکیت د ارزښت د ارزونې لپاره‪ ،‬د‬ ‫دويم پړاو‪ :‬السليک شوې متحدالمال‬ ‫شوې بانک کې تحويلوي‪ .‬د هغه ملکيتونو لپاره‬ ‫انجينري ټيم د ودانې کچې‪ ،‬موقعيت‪ ،‬تخنيکې‬ ‫فورمې د مخزن مشر ته سپارل‪ ،‬تر څو د‬ ‫چې ارزښت يې له يو ميليون افغانيو څخه کم‬ ‫اجزاوې او د ودانۍ توکي او د ودانې سکيج‬ ‫ثبت شوې قبالې پلټنه وکړي‪.‬‬ ‫دی‪ ،‬د ملکيت د ثبت فيس دوه سلنه دی‪ .‬د هغه‬ ‫ارزوي‪.‬‬ ‫موده‪ :‬اته ورځې‬ ‫ملکيتونو لپاره چې ارزښت يې له يو ميليون‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫افغانيو ډير دی (لکه د ‪ Doing Business‬په‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬متحدالمال فورمه د امالکو‬ ‫قضيه کې)‪ ،‬د ثبت فيس درې سلنه دی‪ .‬د ثبت‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي السليک شوې متحدالمال‬ ‫کميټې ته سپارل‬ ‫فورمې مخزن ته ورکوي‪ ،‬تر څو د ثبت شوې‬ ‫فيس مهالوېش د جمهور رئيس په يوه فرمان او د‬ ‫موده‪ :‬څلور ورځې‬ ‫قبالې پخوانۍ تاريخچې پلټنه پيل کړي‪ .‬د مخزن‬ ‫پارلمان د دوه خونو په پرېکړه کې د ‪ ۲۰۰۹‬کال‬ ‫د نومبر په نهمه معرفي شو‪ .‬په دغه فرمان سره د‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تحویلدار د متقاضي له لورې د ورکړل شويو‬ ‫ملکيتونو د ليږد فرمان چې د ‪ ۲۰۰۸‬کال د جوالې‬ ‫تشريح‪ :‬د امالکو کميټه د ملکيت د تفتيش او‬ ‫جزېياتو ( د ثبت شميره او د ملکيت انځور) په‬ ‫په ‪ ۱۴‬شوې وه‪ ،‬چې د ملکيتونو د ليږد ماليه ‪۵‬‬ ‫پلټنې وروسته د ځمکې ارزښت ټاکي‪ .‬د ځمکې‬ ‫بنسټ په آرشيف کې پلټنې پيل کوي‪ .‬د مخزن‬ ‫سلنه وه‪ ،‬لغوه شو‪.‬‬ ‫ارزښت په اړونده فورمه کې داخليږي‪ ،‬او د‬ ‫محرر بيا دا باورې کوي چې په متحدالمال فورمو‬ ‫ارزښت يوه سلنه يې هم په ګوته کوي چې بايد‬ ‫کې ورکړل شوي معلومات د سجلو سره مطابقت‬ ‫بانک ته تحویل شي‪ .‬په دغه پړاو کې د حفظ‬ ‫لري‪ .‬د مخزن تحویلدار د قوالو کتاب او د څښتن‬ ‫لسم پړاو‪ :‬بشپړ شوې متحدالمال‬ ‫الصحه ماليات هم شامل دي او دغه کميټه يې‬ ‫قباله د مخزن مشر ته سپاري‪ ،‬چې نوموړې بيا دا‬ ‫فورمې‪ ،‬د ورکړل شويو پيسو د رسيد‬ ‫چيک کوي او ځان ډاډمن کوي چې دغه ملکيت‬ ‫ګوري چې ثبت شوې ملکيت سم دی او په اړونده‬ ‫سره يوځاې ابتدايه محکمې ته سپارل‬ ‫باندې کوم محدوديت لکه ګروي شتون نلري‪.‬‬ ‫متحدالمال فورمه السليک کوي‪.‬‬ ‫موده‪ ۲۰ :‬ورځې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬متحدالمال فورمې د ماليې‬ ‫درېيم پړاو‪ :‬د ښاروالي د ملکيتونو دفتر‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي له بشپړې متحدالمال فورمو‬ ‫وزارت د عوايدو واليتي څانګې يا‬ ‫ته د متحدالمال فورمې سپارل‬ ‫او د پيسو د ورکړې د تاييد له رسيدونو سره‬ ‫موده‪ ۱۵ :‬ورځې‬ ‫مستوفيت ته سپارل‬ ‫يوځاې ابتدايه محکمې ته راځي‪ .‬د ابتدايه محکمې‬ ‫موده‪ :‬درې ورځې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ (د ملکیت يو سلنه ارزښت يې په‬ ‫قاضي محرر ته امر کوي چې د نوې قبالې دوه‬ ‫کاپي جوړې کړي‪ .‬نوې قواله د قاضي له لوري‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ (د ملکیت يو سلنه ارزښت يې په نهم‬ ‫اووم پړاو کې ورکول کيږي)‬ ‫کتل کيږي او په دواړو کاپيانو السليک کوي‪ .‬کنده‬ ‫پړاو کې ورکول کيږي)‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي متحدالمال فورمه د ملکیتونو‬ ‫يې په ابتدايه محکمې کې تر هغه مهاله ساتل‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي متحدالمال فورمې په مستوفيت‬ ‫څانګې ته وړي‪ ،‬تر څو د ملکیت ځای‪ ،‬ارزښت او‬ ‫کيږي‪ ،‬تر څو چې د مالي کال په پاې کې مخزن‬ ‫کې د مالياتو دفتر ته وړي‪ ،‬تر څو د ملکيت د لیږد‬ ‫د نوموړي ملکیت ثابت کړي‪ .‬د شتنمې د ارزښت‬ ‫ته واستول شي‪.‬‬ ‫اړونده لګښت تصدیق پ کړي‪ .‬د مالې وزارت‬ ‫د ارزونې لپاره‪ ،‬د انجينري ټيم د ودانې کچې‪،‬‬ ‫همدارنګه د ښاروالي له لوري يو سلنه وضع‬ ‫موقعيت‪ ،‬تخنيکې اجزاوې او د ودانۍ توکي او د‬ ‫شوې ارزښت هم اخلي‪.‬‬ ‫ودانې سکيج ارزوي‪.‬‬ ‫يوولسم پړاو‪ :‬د ملکيت د نوم د ليږد‬ ‫د امالکو کميټه د ملکيت د تفتيش او پلټنې وروسته‬ ‫لپاره غوښتنه‬ ‫موده‪ ۱۵۰ :‬ورځې‬ ‫اووم پړاو‪ :‬د تصديق او السليک لپاره‬ ‫د ځمکې ارزښت ټاکي‪ .‬د ځمکې ارزښت په اړونده‬ ‫متحدالمال فورمه کې داخليږي‪ ،‬او د ارزښت يوه‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫متحدالمال فورمې د مستوفيت د بشري‬ ‫سلنه يې هم په ګوته کوي چې بايد بانک ته تحویل‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي قواله د ملکيتونو رياست ته‬ ‫سرچينو رياست ته سپارل‬ ‫شي‪ .‬په دغه پړاو کې د حفظ الصحه ماليات هم‬ ‫وړي او د څښتن نوم د صفايې په کتابچه او نورو‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫شامل دي او دغه کميټه يې ارزونه کوي او ځان‬ ‫اسنادو کې بدلوي‪.‬‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ ‬ ‫ډاډمن کوي چې دغه ملکيت باندې کوم محدوديت‬ ‫تشريح‪ :‬متحدالمال فورمې د بشري سرچينو‬ ‫لکه ګروي شتون هيڅ‪.‬‬ ‫د ملکيتونو ثبتول‬ ‫رياست ته سپارل کيږي‪ ،‬تر څو چې د واليتي‬ ‫(سيميز) مستوفيت د کارکونکو تصديق واخيستل‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬متحدالمال فورمې د ماليې‬ ‫کابل (کابل ښار)‬ ‫شي‪.‬‬ ‫وزارت د عوايدو واليتي څانګې يا‬ ‫د ملکیت ارزښت‪ ۱،۸۷۹،۹۴۳ :‬افغانۍ ( ‪۳۱،۵۰۰‬‬ ‫مستوفيت ته سپارل‬ ‫امريکايې ډالره)‬ ‫اتم پړاو‪ :‬د ابتدايه محکمې قاضي ته د‬ ‫موده‪ :‬پنځه ورځې‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫بشپړ شوې متحدالمال فورمو سپارل‬ ‫جون میاشتې راپدیخوا‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ (د ملکیت يو سلنه ارزښت يې په‬ ‫اووم پړاو کې ورکول کيږي)‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي متحدالمال فورمې په مستوفيت‬ ‫لومړې پړاو‪ :‬له ابتدايې محکمې څخه‬ ‫تشريح‪ :‬د ابتدايه محکمې قاضي د بشپړ شويو‬ ‫کې د مالياتو دفتر ته وړي‪ ،‬تر څو د ملکيت د‬ ‫دغوښتنليک فورمه او دوه متحدالمال‬ ‫متحدالمال فورمو بياکتنه کوي‪ .‬د محکمې محرر‬ ‫لیږد اړونده لګښت تصدیق کړي‪ .‬د مالې وزارت‬ ‫فورمو ترالسه کول‬ ‫د ملکيت د لیږد فيس متقاضي ته ليکي‪ ،‬ترڅو په‬ ‫همدارنګه د ښاروالي له لوري يو سلنه وضع‬ ‫موده‪ :‬درې ورځې‬ ‫ټاکل شوي بانک کې یې تحويل کړي‪.‬‬ ‫شوې ارزښت هم اخلي‪.‬‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشريح‪ :‬پلورونکي بايد د اړونده ناحيې چې‬ ‫نومره ځمکه پکې شتون لري‪ ،‬په ابتدايه محکمی‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪30‬‬ ‫متقاضي لومړی خپل غوښتنلیک د ملکيتونو څانګې‬ ‫نهم پړاو‪ :‬د ملکيت د نوم د ليږد لپاره‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬د تصديق او السليک لپاره‬ ‫ته وړي ترڅو چې د نوموړي ملکيت ثابت شي‪.‬‬ ‫غوښتنه‬ ‫متحدالمال فورمې د مستوفيت د بشري‬ ‫موده‪ ۱۸۳ :‬ورځې‬ ‫سرچينو رياست ته سپارل‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د ښاروالي د انجينرې ټيم‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫موده‪ :‬درې ورځ‬ ‫ته د متحدالمال فورمو سپارل‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي قباله د ملکيتونو رياست ته‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫موده‪ :‬دوه ورځې‬ ‫وړي او د څښتن نوم د صفايې په کتابچه او نورو‬ ‫تشريح‪ :‬متحدالمال فورمې د بشري سرچينو‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫اسنادو کې بدلوي‪.‬‬ ‫رياست ته سپارل کيږي‪ ،‬تر څو چې د واليتي‬ ‫تشريح‪ :‬د ملکیت د ارزښت د ارزونې لپاره‪ ،‬د‬ ‫(سيميز) مستوفيت د کارکونکو تصديق واخيستل‬ ‫انجينري ټيم د ودانې کچې‪ ،‬موقعيت‪ ،‬تخنيکې‬ ‫د ملکيتونو ثبتول‬ ‫شي‪.‬‬ ‫اجزاوې او د ودانۍ توکي او د ودانې سکيج‬ ‫ارزوي‪.‬‬ ‫کندهار (کندهارښار)‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬د ابتدايه محکمې قاضي ته د‬ ‫د ملکیت ارزښت‪ ۱،۸۷۹،۹۴۳ :‬افغانۍ ( ‪۳۱،۵۰۰‬‬ ‫بشپړ شوې متحدالمال فورمو سپارل‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬د امالکو کميټې ته د‬ ‫امريکايې ډالره)‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫متحدالمال فورمې سپارل‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫موده‪ :‬څلور ورځې‬ ‫تشريح‪ :‬د ابتدايه محکمې قاضي د بشپړ شويو‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫متحدالمال فورمو بياکتنه کوي‪ .‬د محکمې محرر‬ ‫تشريح‪ :‬د امالکو کميټه د ملکيت د تفتيش او‬ ‫لومړې پړاو‪ :‬له ابتدايې محکمې څخه‬ ‫د ملکيت د لیږد فيس متقاضي ته ليکي‪ ،‬ترڅو په‬ ‫پلټنې وروسته د ځمکې ارزښت ټاکي‪ .‬د ځمکې‬ ‫دغوښتنليک فورمه او دوه متحدالمال‬ ‫ټاکل شوي بانک کې یې تحويل کړي‪.‬‬ ‫ارزښت په اړونده فورمه کې داخليږي‪ ،‬او د‬ ‫فورمو ترالسه کول‬ ‫ارزښت يوه سلنه يې هم په ګوته کوي چې بايد‬ ‫موده‪ :‬درې ورځې‬ ‫اووم پړاو‪ :‬په ټاکل شوې بانک کې د‬ ‫بانک ته تحویل شي‪ .‬په دغه پړاو کې د حفظ‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫ملکيت د ليږد فيس تحويلول‬ ‫الصحه ماليات هم شامل دي او دغه کميټه يې‬ ‫تشريح‪ :‬پلورونکي بايد د اړونده ناحيې چې‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫ارزونه کوي او ځان ډاډمن کوي چې دغه ملکيت‬ ‫نومره ځمکه پکې شتون لري‪ ،‬په ابتدايه محکمی‬ ‫باندې کوم محدوديت لکه ګروي شتون نلري‪.‬‬ ‫کې غوښتنليک ثبت کړي‪ .‬کله چې غوښتنليک‬ ‫لګښت‪ ۹۳۹۹۷ :‬افغانې (د ملکيت درې سلنه‬ ‫ثبت شو‪ ،‬د مخزن مشر (د استيناف محکمې‬ ‫ارزښت يې ابتدايه محکمې ته [د ثبت فيس د‬ ‫ملکيت ارزښت درې سلنه دی‪ ،‬که چيرې ارزښت‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬متحدالمال فورمې د ماليې‬ ‫آرشيف) بايد قباله د استيناف محکمې په سجلو‬ ‫د يو ميليون افغانيو څخه ډير وي او که کم وي نو‬ ‫وزارت د عوايدو واليتي څانګې يا‬ ‫کې تاييد کړي‪ .‬پلورونکی د غوښتنليک فورمه دوه‬ ‫متحدالمال فورمو ( يوه د ځمکې د پلورنې او بله‬ ‫بيا دوه سلنه دی] ‪ +‬يو سلنه د ښاروالي‪ +‬يو سلنه‬ ‫مستوفيت ته سپارل‬ ‫د مستوفيت)‬ ‫د ودانۍ د پلورلو لپاره) يوځاې ډکوي‪ .‬د ابتدايه‬ ‫موده‪ :‬پنځه ورځې‬ ‫تشريح‪ :‬پلورنکې د ملکيت د ليږد فيس په ټاکل‬ ‫محکمې قاضي په غوښتنليک او متحدالمال فورمو‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ (د ملکیت يو سلنه ارزښت يې په نهم‬ ‫السليک کوي‪ ،‬تر څو د قبالې سجل په مخزن کې‬ ‫شوې بانک کې تحويلوي‪ .‬د هغه ملکيتونو لپاره‬ ‫پړاو کې ورکول کيږي)‬ ‫ولټول شي‪.‬‬ ‫چې ارزښت يې له يو ميليون افغانيو څخه کم‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي متحدالمال فورمې په مستوفيت‬ ‫دی‪ ،‬د ملکيت د ثبت فيس دوه سلنه دی‪ .‬د هغه‬ ‫کې د مالياتو دفتر ته وړي‪ ،‬تر څو د ملکيت د‬ ‫ملکيتونو لپاره چې ارزښت يې له يو ميليون‬ ‫لیږد اړونده لګښت تصدیق کړي‪ .‬د مالې وزارت‬ ‫دويم پړاو‪ :‬السليک شوې متحدالمال‬ ‫افغانيو ډير دی (لکه د ‪ Doing Business‬په‬ ‫همدارنګه د ښاروالي له لوري يو سلنه وضع‬ ‫فورمې د مخزن مشر ته سپارل‪ ،‬تر څو د‬ ‫قضيه کې)‪ ،‬د ثبت فيس درې سلنه دی‪ .‬د ثبت‬ ‫شوې ارزښت هم اخلي‪.‬‬ ‫ثبت شوې قبالې پلټنه وکړي‪.‬‬ ‫فيس مهالوېش د جمهور رئيس په يوه فرمان او د‬ ‫موده‪ :‬پنځه ورځې‬ ‫پارلمان د دوه خونو په پرېکړه کې د ‪ ۲۰۰۹‬کال‬ ‫اووم پړاو‪ :‬د تصديق او السليک لپاره‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫د نومبر په نهمه معرفي شو‪ .‬په دغه فرمان سره د‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي السليک شوې متحدالمال‬ ‫ملکيتونو د ليږد فرمان چې د ‪ ۲۰۰۸‬کال د جوالې‬ ‫متحدالمال فورمې د مستوفيت د بشري‬ ‫فورمې مخزن ته ورکوي‪ ،‬تر څو د ثبت شوې‬ ‫په ‪ ۱۴‬شوې وه‪ ،‬چې د ملکيتونو د ليږد ماليه ‪۵‬‬ ‫سرچينو رياست ته سپارل‬ ‫سلنه وه‪ ،‬لغوه شو‪.‬‬ ‫قبالې پخوانۍ تاريخچې پلټنه پيل کړي‪ .‬د مخزن‬ ‫موده‪ :‬دوه ورځې‬ ‫تحویلدار د متقاضي له لورې د ورکړل شويو‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشريح‪ :‬متحدالمال فورمې د بشري سرچينو‬ ‫جزېياتو ( د ثبت شميره او د ملکيت انځور) په‬ ‫اتم پړاو‪ :‬بشپړ شوې متحدالمال فورمې‪،‬‬ ‫بنسټ په آرشيف کې پلټنې پيل کوي‪ .‬د مخزن‬ ‫د ورکړل شويو پيسو د رسيد سره‬ ‫رياست ته سپارل کيږي‪ ،‬تر څو چې د واليتي‬ ‫محرر بيا دا باورې کوي چې په متحدالمال فورمو‬ ‫(سيميز) مستوفيت د کارکونکو تصديق واخيستل‬ ‫يوځاې ابتدايه محکمې ته سپارل‬ ‫کې ورکړل شوي معلومات د سجلو سره مطابقت‬ ‫شي‪.‬‬ ‫موده‪ ۳۱ :‬ورځې‬ ‫لري‪ .‬د مخزن تحویلدار د قوالو کتاب او د څښتن‬ ‫قباله د مخزن مشر ته سپاري‪ ،‬چې نوموړې بيا دا‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫اتم پړاو‪ :‬د ابتدايه محکمې قاضي ته د‬ ‫ګوري چې ثبت شوې ملکيت سم دی او په اړونده‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي له بشپړې متحدالمال فورمو‬ ‫او د پيسو د ورکړې د تاييد له رسيدونو سره‬ ‫بشپړ شوې متحدالمال فورمو سپارل‬ ‫متحدالمال فورمه السليک کوي‪.‬‬ ‫يوځاې ابتدايه محکمې ته راځي‪ .‬د ابتدايه محکمې‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫قاضي محرر ته امر کوي چې د نوې قوالې دوه‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫درېيم پړاو‪ :‬د ښاروالي د ملکيتونو دفتر‬ ‫کاپي جوړې کړي‪ .‬نوې قباله د قاضي له لوري‬ ‫تشريح‪ :‬د ابتدايه محکمې قاضي د بشپړ شويو‬ ‫ته د متحدالمال فورمې سپارل‬ ‫کتل کيږي او په دواړو کاپيانو السليک کوي‪ .‬کنده‬ ‫متحدالمال فورمو بياکتنه کوي‪ .‬د محکمې محرر‬ ‫موده‪ :‬دوه ورځې‬ ‫يې په ابتدايه محکمې کې تر هغه مهاله ساتل‬ ‫د ملکيت د لیږد فيس متقاضي ته ليکي‪ ،‬ترڅو په‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ (د ملکیت يو سلنه ارزښت يې په نهم‬ ‫کيږي‪ ،‬تر څو چې د مالي کال په پاې کې مخزن‬ ‫ټاکل شوي بانک کې یې تحويل کړي‪.‬‬ ‫پړاو کې ورکول کيږي)‬ ‫ته واستول شي‪.‬‬ ‫تشريح‪ :‬د ښاروالي د ناحيې مشر په متحدالمال‬ ‫فورمه السليک کوي او اړونده څانګو (د مليکتونو‬ ‫او انجينري ټيم) ته ليکي او غوښتنه ترې کوي‬ ‫چې د غوښتنليک نور پړاونه بشپړ کړي‪ .‬متقاضي‬ ‫دغه څانګو کې خپل غوښتنليک په خپله سپاري‪.‬‬ ‫‪31‬‬ ‫د پړاونو نوملړ‬ ‫ارزونه کوي او ځان ډاډمن کوي چې دغه ملکيت‬ ‫کې غوښتنليک ثبت کړي‪ .‬کله چې غوښتنليک‬ ‫نهم پړاو‪ :‬په ټاکل شوي بانک کې د‬ ‫باندې کوم محدوديت لکه ګروي شتون نلري‪.‬‬ ‫ثبت شو‪ ،‬د مخزن مشر (د استيناف محکمې‬ ‫ملکيت د ليږد فيس تحويلول‬ ‫آرشيف) بايد قواله د استيناف محکمې په سجلو‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫شپږم پړاو‪ :‬متحدالمال فورمې د ماليې‬ ‫کې تاييد کړي‪ .‬پلورونکی د غوښتنليک فورمه دوه‬ ‫لګښت‪ ۹۳۹۹۷ :‬افغانې (د ملکيت درې سلنه‬ ‫متحدالمال فورمو ( يوه د ځمکې د پلورنې او بله‬ ‫وزارت د عوايدو واليتي څانګې يا‬ ‫ارزښت يې ابتدايه محکمې ته [د ثبت فيس د‬ ‫د ودانۍ د پلورلو لپاره) يوځاې ډکوي‪ .‬د ابتدايه‬ ‫مستوفيت ته سپارل‬ ‫محکمې قاضي په غوښتنليک او متحدالمال فورمو‬ ‫ملکيت ارزښت درې سلنه دی‪ ،‬که چيرې ارزښت‬ ‫موده‪ :‬پنځه ورځې‬ ‫د يو ميليون افغانيو څخه ډير وي او که کم وي نو‬ ‫السليک کوي‪ ،‬تر څو د قوالې سجل په مخزن کې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ (د ملکیت يو سلنه ارزښت يې په نهم‬ ‫بيا دوه سلنه دی] ‪ +‬يو سلنه د ښاروالي‪ +‬يو سلنه‬ ‫ولټول شي‪.‬‬ ‫پړاو کې ورکول کيږي)‬ ‫د مستوفيت)‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي متحدالمال فورمې په مستوفيت‬ ‫تشريح‪ :‬پلورنکې د ملکيت د ليږد فيس په ټاکل‬ ‫کې د مالياتو دفتر ته وړي‪ ،‬تر څو د ملکيت د‬ ‫دويم پړاو‪ :‬السليک شوې متحدالمال‬ ‫شوې بانک کې تحويلوي‪ .‬د هغه ملکيتونو لپاره‬ ‫لیږد اړونده لګښت تصدیق کړي‪ .‬د مالې وزارت‬ ‫فورمې د مخزن مشر ته سپارل‪ ،‬تر څو د‬ ‫چې ارزښت يې له يو ميليون افغانيو څخه کم‬ ‫همدارنګه د ښاروالي له لوري يو سلنه وضع‬ ‫ثبت شوې قبالې پلټنه وکړي‪.‬‬ ‫دی‪ ،‬د ملکيت د ثبت فيس دوه سلنه دی‪ .‬د هغه‬ ‫شوې ارزښت هم اخلي‪.‬‬ ‫موده‪ :‬پنځه ورځې‬ ‫ملکيتونو لپاره چې ارزښت يې له يو ميليون‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫افغانيو ډير دی (لکه د ‪ Doing Business‬په‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي السليک شوې متحدالمال‬ ‫قضيه کې)‪ ،‬د ثبت فيس درې سلنه دی‪ .‬د ثبت‬ ‫اووم پړاو‪ :‬د تصديق او السليک لپاره‬ ‫فيس مهالوېش د جمهور رئيس په يوه فرمان او د‬ ‫فورمې مخزن ته ورکوي‪ ،‬تر څو د ثبت شوې‬ ‫متحدالمال فورمې د مستوفيت د بشري‬ ‫پارلمان د دوه خونو په پرېکړه کې د ‪ ۲۰۰۹‬کال‬ ‫قبالې پخوانۍ تاريخچې پلټنه پيل کړي‪ .‬د مخزن‬ ‫سرچينو رياست ته سپارل‬ ‫تحویلدار د متقاضي له لورې د ورکړل شويو‬ ‫د نومبر په نهمه معرفي شو‪ .‬په دغه فرمان سره د‬ ‫موده‪ :‬دوه ورځې‬ ‫جزېياتو ( د ثبت شميره او د ملکيت انځور) په‬ ‫ملکيتونو د ليږد فرمان چې د ‪ ۲۰۰۸‬کال د جوالې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫بنسټ په آرشيف کې پلټنې پيل کوي‪ .‬د مخزن‬ ‫په ‪ ۱۴‬شوې وه‪ ،‬چې د ملکيتونو د ليږد ماليه ‪۵‬‬ ‫تشريح‪ :‬متحدالمال فورمې د بشري سرچينو‬ ‫محرر بيا دا باورې کوي چې په متحدالمال فورمو‬ ‫سلنه وه‪ ،‬لغوه شو‪.‬‬ ‫رياست ته سپارل کيږي‪ ،‬تر څو چې د واليتي‬ ‫کې ورکړل شوي معلومات د سجلو سره مطابقت‬ ‫(سيميز) مستوفيت د کارکونکو تصديق واخيستل‬ ‫لري‪ .‬د مخزن تحویلدار د قوالو کتاب او د څښتن‬ ‫لسم پړاو‪ :‬بشپړ شوې متحدالمال‬ ‫شي‪.‬‬ ‫قباله د مخزن مشر ته سپاري‪ ،‬چې نوموړې بيا دا‬ ‫فورمې‪ ،‬د ورکړل شويو پيسو د رسيد‬ ‫ګوري چې ثبت شوې ملکيت سم دی او په اړونده‬ ‫سره يوځاې ابتدايه محکمې ته سپارل‬ ‫اتم پړاو‪ :‬د ابتدايه محکمې قاضي ته د‬ ‫متحدالمال فورمه السليک کوي‪.‬‬ ‫موده‪ ۲۰ :‬ورځې‬ ‫بشپړ شوې متحدالمال فورمو سپارل‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫درېيم پړاو‪ :‬د ښاروالي د ملکيتونو دفتر‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي له بشپړې متحدالمال فورمو‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫ته د متحدالمال فورمې سپارل‬ ‫او د پيسو د ورکړې د تاييد له رسيدونو سره‬ ‫تشريح‪ :‬د ابتدايه محکمې قاضي د بشپړ شويو‬ ‫موده‪ :‬دوه ورځې‬ ‫يوځاې ابتدايه محکمې ته راځي‪ .‬د ابتدايه محکمې‬ ‫متحدالمال فورمو بياکتنه کوي‪ .‬د محکمې محرر‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ (د ملکیت يو سلنه ارزښت يې په نهم‬ ‫قاضي محرر ته امر کوي چې د نوې قبالې دوه‬ ‫د ملکيت د لیږد فيس متقاضي ته ليکي‪ ،‬ترڅو په‬ ‫پړاو کې ورکول کيږي)‬ ‫کاپي جوړې کړي‪ .‬نوې قواله د قاضي له لوري‬ ‫ټاکل شوي بانک کې یې تحويل کړي‪.‬‬ ‫تشريح‪ :‬د ښاروالي د ناحيې مشر په متحدالمال‬ ‫کتل کيږي او په دواړو کاپيانو السليک کوي‪ .‬کنده‬ ‫فورمه السليک کوي او اړونده څانګو (د مليکتونو‬ ‫يې په ابتدايه محکمې کې تر هغه مهاله ساتل‬ ‫نهم پړاو‪ :‬په ټاکل شوي بانک کې د‬ ‫او انجينري ټيم) ته ليکي او غوښتنه ترې کوي‬ ‫کيږي‪ ،‬تر څو چې د مالي کال په پاې کې مخزن‬ ‫ملکيت د ليږد فيس تحويلول‬ ‫چې د غوښتنليک نور پړاونه بشپړ کړي‪ .‬متقاضي‬ ‫ته واستول شي‪.‬‬ ‫موده‪ :‬يوه ورځ‬ ‫دغه څانګو کې خپل غوښتنليک په خپله سپاري‪.‬‬ ‫لګښت‪ ۹۳۹۹۷ :‬افغانې (د ملکيت درې سلنه‬ ‫متقاضي لومړی خپل غوښتنلیک د ملکيتونو څانګې‬ ‫يوولسم پړاو‪ :‬د ملکيت د نوم د ليږد‬ ‫ارزښت يې ابتدايه محکمې ته [د ثبت فيس د‬ ‫ته وړي ترڅو چې د نوموړي ملکيت ثابت شي‪.‬‬ ‫لپاره غوښتنه‬ ‫ملکيت ارزښت درې سلنه دی‪ ،‬که چيرې ارزښت‬ ‫موده‪ ۳۰ :‬ورځې‬ ‫د يو ميليون افغانيو څخه ډير وي او که کم وي نو‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫څلورم پړاو‪ :‬د ښاروالي د انجينرې ټيم‬ ‫بيا دوه سلنه دی] ‪ +‬يو سلنه د ښاروالي‪ +‬يو سلنه‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي نوې قواله د ملکيتونو رياست‬ ‫د مستوفيت)‬ ‫ته د متحدالمال فورمو سپارل‬ ‫ته وړي او د څښتن نوم د صفايې په کتابچه او‬ ‫موده‪ :‬دوه ورځې‬ ‫تشريح‪ :‬پلورنکې د ملکيت د ليږد فيس په ټاکل‬ ‫نورو اسنادو کې بدلوي‪.‬‬ ‫شوې بانک کې تحويلوي‪ .‬د هغه ملکيتونو لپاره‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫چې ارزښت يې له يو ميليون افغانيو څخه کم‬ ‫تشريح‪ :‬د ملکیت د ارزښت د ارزونې لپاره‪،‬‬ ‫د ملکيتونو ثبتول‬ ‫دی‪ ،‬د ملکيت د ثبت فيس دوه سلنه دی‪ .‬د هغه‬ ‫د انجينري ټيم د ودانې کچې‪ ،‬موقعيت‪ ،‬تخنيکې‬ ‫ملکيتونو لپاره چې ارزښت يې له يو ميليون‬ ‫اجزاوې او د ودانۍ توکي او د ودانې سکيج‬ ‫ننګرهار (جالل اباد)‬ ‫افغانيو ډير دی (لکه د ‪ Doing Business‬په‬ ‫ارزوي‪.‬‬ ‫د ملکیت ارزښت‪ ۱،۸۷۹،۹۴۳ :‬افغانۍ ( ‪۳۱،۵۰۰‬‬ ‫قضيه کې)‪ ،‬د ثبت فيس درې سلنه دی‪ .‬د ثبت‬ ‫امريکايې ډالره)‬ ‫فيس مهالوېش د جمهور رئيس په يوه فرمان او د‬ ‫پنځم پړاو‪ :‬د امالکو کميټې ته د‬ ‫د معلوماتو د خپریدلو د پیل نیټه‪ :‬د ‪ ۲۰۱۶‬کال له‬ ‫پارلمان د دوه خونو په پرېکړه کې د ‪ ۲۰۰۹‬کال‬ ‫متحدالمال فورمې سپارل‬ ‫نومبر میاشتې راپدیخوا‬ ‫د نومبر په نهمه معرفي شو‪ .‬په دغه فرمان سره د‬ ‫موده‪ :‬څلور ورځې‬ ‫ملکيتونو د ليږد فرمان چې د ‪ ۲۰۰۸‬کال د جوالې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫لومړی پړاو‪ :‬له ابتدايې محکمې څخه‬ ‫په ‪ ۱۴‬شوې وه‪ ،‬چې د ملکيتونو د ليږد ماليه ‪۵‬‬ ‫سلنه وه‪ ،‬لغوه شو‪.‬‬ ‫تشريح‪ :‬د امالکو کميټه د ملکيت د تفتيش او‬ ‫دغوښتنليک فورمه او دوه متحدالمال‬ ‫پلټنې وروسته د ځمکې ارزښت ټاکي‪ .‬د ځمکې‬ ‫فورمو ترالسه کول‬ ‫ارزښت په اړونده فورمه کې داخليږي‪ ،‬او د‬ ‫موده‪ :‬درې ورځې‬ ‫ارزښت يوه سلنه يې هم په ګوته کوي چې بايد‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫بانک ته تحویل شي‪ .‬په دغه پړاو کې د حفظ‬ ‫تشريح‪ :‬پلورونکي بايد د اړونده ناحيې چې‬ ‫الصحه ماليات هم شامل دي او دغه کميټه يې‬ ‫نومره ځمکه پکې شتون لري‪ ،‬په ابتدايه محکمی‬ ‫په افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول ‪۲۰۱۷ ،‬‬ ‫‪32‬‬ ‫لسم پړاو‪ :‬بشپړ شوې متحدالمال‬ ‫فورمې‪ ،‬د ورکړل شويو پيسو د رسيد‬ ‫سره يوځاې ابتدايه محکمې ته سپارل‬ ‫موده‪ ۲۰ :‬ورځې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي له بشپړې متحدالمال فورمو‬ ‫او د پيسو د ورکړې د تاييد له رسيدونو سره‬ ‫يوځاې ابتدايه محکمې ته راځي‪ .‬د ابتدايه محکمې‬ ‫قاضي محرر ته امر کوي چې د نوې قبالې دوه‬ ‫کاپي جوړې کړي‪ .‬نوې قباله د قاضي له لوري‬ ‫کتل کيږي او په دواړو کاپيانو السليک کوي‪ .‬کنده‬ ‫يې په ابتدايه محکمې کې تر هغه مهاله ساتل‬ ‫کيږي‪ ،‬تر څو چې د مالي کال په پاې کې مخزن‬ ‫ته واستول شي‪.‬‬ ‫يوولسم پړاو‪ :‬د ملکيت د نوم د ليږد‬ ‫لپاره غوښتنه‬ ‫موده‪ ۵۰ :‬ورځې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشريح‪ :‬متقاضي نوې قباله د ملکيتونو رياست‬ ‫ته وړي او د څښتن نوم د صفايې په کتابچه او‬ ‫نورو اسنادو کې بدلوي‪.‬‬ ‫دولسم پړاو‪ :‬په نوې قواله باندې د والي‬ ‫السلیک ترالسه کول‬ ‫موده‪ :‬دوه ورځې‬ ‫لګښت‪ :‬هيڅ‬ ‫تشريح‪ :‬ددې لپاره چې د قبالې د څښتن‬ ‫خوندیتوب کې زیاتوالی رامنځته شي‪ ،‬نو متقاضي‬ ‫غواړي چې د نوموړي قباله د والي لخوا او یا هم‬ ‫د والي د استازي لخوا السلیک شي‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫مننه او کورودانی‬ ‫مننه او کورودانی‬ ‫ویب سایټ د کونل پاټیل‪ ،‬کملیش سینګاونکر‪،‬‬ ‫(افغانستان کې د سوداکرۍ ترسره‬ ‫بیشل راج ټکوري او هاشم ضیاء لخوا جوړ‬ ‫کول‪ )۲۰۱۷‬راپور د نړيوال بانک د اقتصادي‬ ‫شوی دی‪ .‬او آلیسن سټرانګ يې تصحیح او‬ ‫پرمختیا ډلې معاونیت د شاخصونو نړيوالې‬ ‫اډیټ دنده او لویزجیراردو د راپور د ډیزاین‬ ‫ډلې لخوا ترتیب شوی او د ټوماسو روومز‬ ‫چارې په غاړه لرلې‪.‬‬ ‫د مشرۍ او هڅو پایله ده‪ .‬پدې ډله کې‬ ‫آنو شیوان همبروزوماین‪ ،‬يوجین پیمپانګ‬ ‫دغه څېړنیزه پروژه چې افغانستان کې د‬ ‫نییانټیکایا‪ ،‬ماریا کامیال رابرټس او مرلین‬ ‫پانګونې فضا د ودې پروګرام یوه برخه ده‪،‬‬ ‫وییرا شامل دي‪ .‬دغه څېړنه مییرتا کپاول‬ ‫تمویل يې د امریکا متحده ایاالتو د نړيوالې‬ ‫په مشرۍ ترسره شوې ده او وږمه مومند‬ ‫پرمختیايې ادارې (یو اس آی ډي) لخوا‬ ‫لساگاباسټر او سټیفن‬ ‫اسپیرانزا َ‬ ‫کړوخیل‪ِ ،‬‬ ‫شوی دی‪ .‬د نړیوال بانک ډله د افغانستان د‬ ‫اندیگوا ورته الرښودنه کړې ده‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫سوداګرۍ او صنایعو خونې‪ ،‬د افغانستان‬ ‫بریښنا شرکت‪ ،‬د سیمه ایزې حکومتوالۍ‬ ‫یاده شوې ډله‪ ،‬د نړيوال بانک د ټولو‬ ‫خپلواکې ادارې‪ ،‬د سوداګرۍ او صنایعو چارو‬ ‫کارکوونکو څخه پدې اړه د هغوی د ارزښتمن‬ ‫وزارت د مرستې څخه هم مننه کوي‪.‬‬ ‫نظریاتو له امله مننه کوي‪ .‬د بیاکتنې همکار‬ ‫جین‬ ‫( پییر ریویو) څرګندونې يې د آرویند َ‬ ‫د معلوماتو او شمیرو راټولولو کار د سمیول‬ ‫و آلیس آودریګو لخوا وړاندې شوي دي‪ .‬د‬ ‫هال په مرسته ترسره شوی دی‪ .‬د ‪۱۰۰‬‬ ‫راپور د محتویاتو په اړه ټول نظرونه د عتیق‬ ‫څخه زیاتو‪ ،‬حقوق پوهانو‪ ،‬فزیکي پالن‬ ‫الله احمدزي‪ ،‬محمد سلیمان اکبري‪ ،‬همایون‬ ‫کوونکي‪ ،‬انجینرانو‪ ،‬مهندسینو‪ ،‬پراختیا‬ ‫چخانسوري‪ ،‬ریچارډ سپنسر هاګ‪ ،‬سهیل‬ ‫ورکوونکو‪ ،‬تړون کوونکو او دولتي چارواکو‬ ‫لساګاباسټر‪ ،‬کالوډیا‬ ‫اسپیرانزو َ‬ ‫قاسم‪ِ ،‬‬ ‫د (( افغانستان کې د سوداګرۍ ترسره کول‬ ‫اندیایي لخوا وړاندې‬ ‫ِ‬ ‫آمیناتا‬ ‫و‬ ‫ناسیف‪،‬‬ ‫‪ )۲۰۱۷‬څېړنه کې مرسته کړې ده‪ .‬د نړیوال‬ ‫شوي دي‪ .‬نور هغه استاذان چې د راپور د‬ ‫بانک ډله په ځانکړي ډول د والیتونو او مرکز‬ ‫موضوعاتو په اړه يې خپل نظرونه څرګند کړي‬ ‫ټولو چارواکو‪ ،‬د عدلي او قضايې ارګانونو‬ ‫دي‪ ،‬د څلورو برخو د متخصصینو د ډلې څخه‬ ‫غړو او د ملکیتونو د ثبتونو ادارې کارکوونکو‬ ‫دي چې عبارت دي له‪ :‬ماری لیلي ډیلیون‪،‬‬ ‫څخه لدې امله مننه کوي چې ددې پروژې په‬ ‫لورا ډینیز‪ ،‬تازین حسن‪ ،‬سارا اقبال‪ ،‬مارټون‬ ‫څېړنو کې يې ونډه اخیستلې او د ارزونې پر‬ ‫کیرکپولي‪ ،‬فریډریک میونییر‪ ،‬فني میسفلډ‪-‬‬ ‫مهال يې له دوی سره خپل ارزښتمن نظرونه‬ ‫رینګویس‪ ،‬ټوماس مولیر‪ ،‬محمد یاسین نوري‪،‬‬ ‫او معلومات شریک کړي دي‪ .‬د ټولو هغه‬ ‫تیګران پروانیان‪ ،‬نایده المودوور ریټیګویس او‬ ‫کسانو څخه چې باید مننه ترې وکړو‪ ،‬نومونه‬ ‫الیسیو زنیلی څخه‪.‬‬ ‫به يې په راتلونکو پاڼو کې یاد شي‪.‬‬ ‫هغه کسان چې د دې پروژې په بېالبېلو برخو‬ ‫دغه خپروندویه ټولګه د امریکې د متحده‬ ‫کې يې زمونږ سره مرسته کړی ده‪ ،‬عبارت دي‬ ‫ایالتونو د نړیوالې پراختیايي ادارې په مالتړ‬ ‫له‪ :‬میگن نویلي اندریوز‪ ،‬جولیو فوسټر‪ ،‬جویس‬ ‫چمتو او د ‪۱۵-۰۰۰۰۱AID- EGEE-G-‬‬ ‫ابراهیم‪ ،‬مروه مَهګوب‪ ،‬ټریمور میسي‪ ،‬ماریو‬ ‫قرارداد د شرایطو له مخې عقد شوې ده‪.‬‬ ‫دلینه پَپَهاګی‪ ،‬مونیک پیلوکس‪،‬‬ ‫نسیمینټو‪َ ،‬‬ ‫مَ‬ ‫په دغه راپور کې ټول عقیده او نظرونو په‬ ‫نل‪ ،‬احمد شعیب فطري‪ ،‬او‬ ‫ِ‬ ‫ټو‬‫ا‬‫ُ‬ ‫لګاډو‬ ‫پیالر َ‬ ‫س‬ ‫لیکواالنو پورې اړوند دي او په هیڅ توګه د‬ ‫موسی ترارور‪ .‬د جنوبي آسیا د اړیکو د ډلې‬ ‫امریکې د متحده ایالتونو د نړیوالې ادارې‬ ‫سره په همغږۍ سره د پوهاوي کمپاین د‬ ‫رسمي نظرلید نه په ډاګه کوي‪.‬‬ ‫انډیرا چاند لخوا طرح شو او د هغې لخوا يې‬ ‫مشري کیدله‪ .‬د‬ ‫)‪(http://www.doingbusiness.org/afghanistan‬‬ www.doingbusiness.org/afghanistan