66925
VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI:
M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C
MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
Lược sử
     MỤC LỤC

Tóm tắt quá trình hoạt động                                                                                 5
1976-1985:      Bình minh ảo                                                                            15
1986-1996:      Sự khởi đầu mới                                                                         16
1997-2002:      Mối quan hệ đối tác mới                                                                 23
2003-2006:      Một chương trình hợp tác mạnh mẽ hơn                                                    27
2007-2010:      Bất ổn và dịch chuyển                                                                   35
2011:           Hướng tới tương lai                                                                     40

Tài liệu tham khảo                                                                                     34

Các cuộc ph�?ng vấn                                                                                     48

Các Hộp thông tin, Bảng và biểu đồ:
Hộp 1:          IFC ở Việt Nam                                                                          20
Bảng 1:         Các khoản vay của Ngân hàng Thế giới cho Việt Nam                                       28
Bảng 2:         Danh mục các chỉ số của Ngân hàng Thế giới đối với Việt Nam                             29
Bảng 3:         Các Báo cáo Phát triển Việt Nam                                                         32
Hộp thông tin 2: Các quan điểm nhìn nhận từ phía ngoài                                                  34
Biểu đồ 1:      Tỷ lệ GDP trên đầu ngư�?i và tỷ lệ đói nghèo ở Việt Nam                                  36
Biểu đồ 2:      Lạm phát và thâm hụt ngân sách ở Việt Nam                                               37




                                  VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                                  MỤC LỤC       3
    Bản báo cáo do Mark Baird (Cố vấn) soản thảo cùng với sự đóng góp của Bồ Thị Hồng Mai (Chuyên viên
    v�? Quan hệ đối tác) và Phan Mạnh Hùng (Cố vấn). Các dữ liệu do �?inh Tuấn Việt (Chuyên viên kinh tế
    cao cấp) và Trần Thị Thủy Nguyên (Chuyên viên phân tích) cung cấp.

    Những kết quả của bản báo cáo đ�?u dựa trên những tài liệu tham khảo đính kèm và những cuộc ph�?ng
    vấn diễn ra tại Hà Nội vào đầu tháng 11 năm 2010. Ngoài ra, có một số cuộc trao đổi tiếp theo sau đó
    được tổ chức giữa những chuyên gia của Việt Nam và những nhân viên của Ngân hàng Thế giới trước
    đó đã từng làm việc nghiên cứu v�? Việt Nam.

    Bản báo cáo này chú tr�?ng vào các xu hướng và sự kiện lớn đã hình thành nên Chương trình của Ngân
    hàng Thế giới tại Việt Nam. Cần bổ sung thêm những chi tiết v�? đóng góp của Ngân hàng đối với các
    ngành cụ thể và các lĩnh vực theo từng chủ đ�? vào Bản Lược sử này.




    VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
4   MỤC LỤC
    TÓM TẮT QU�? TRÌNH HOẠT �?ỘNG

Chính những khởi đầu của chương trình của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam đã tạo nên những đặc
tính rất riêng của nó (và có ngư�?i nói là tạo nên thành công của chương trình).1 Cuộc gặp chính thức
đầu tiên với Chủ tịch McNamara (nguyên Bộ trưởng Quốc phòng của Mỹ) vào năm 1976 tượng trưng
cho sự sang trang được nhi�?u ngư�?i mong đợi trong lịch sử hai nước, đó là sự dịch chuyển sang giai
đoạn tái thiết sau chiến tranh và phát triển. Nhưng ngay khi Ngân hàng Thế giới xúc tiến mối quan hệ
với một phái đoàn kinh tế và một khoản tín dụng đầu tư vào lĩnh vực thủy lợi thì ngay lập tức mối quan
hệ giữa hai bên lại nhanh chóng bị gián đoạn do sự can dự của Việt Nam vào vấn đ�? Cămpuchia. Kết
quả là sự cấm vận do Mỹ đặt ra với Việt Nam đã ngăn cản bất cứ sự hợp tác mới nào với Việt Nam trong
vòng một thập kỷ. Vào năm 1988, khi Ngân hàng Thế giới khôi phục lại trao đổi liên lạc với Việt Nam thì
Việt nam vẫn còn là một nước rất nghèo. Kết quả không như mong đợi của n�?n kinh tế kế hoạch hóa
tập trung đã làm cho Việt Nam chuyển sang thí điểm cơ chế thị trư�?ng. Nhưng hơn ba thập kỷ chiến
tranh và bị cô lập đã làm cho Việt Nam không còn hy v�?ng có được những ý tưởng mới v�? cách thức
thúc đẩy sản xuất và giảm đói nghèo.

Vào th�?i điểm này sự hưởng ứng “mang tính sáng tạo�? của Ngân hàng Thế giới đối với nhu cầu cần
những ý tưởng phát triển của Việt Nam là một trong những điểm nhấn của chương trình. Làm việc mật
thiết với UNDP và thông qua EDI (hiện nay là Viện Ngân hàng Thế giới - WBI), các cán bộ của Ngân hàng
Thế giới đã nắm bắt được đặc điểm của n�?n kinh tế Việt Nam và giới thiệu những kinh nghiệm của các
nước khác cho các nhà lãnh đạo Việt Nam, đặc biệt là kinh nghiệm của các nước láng gi�?ng trong khu
vực �?ông Nam �? và những n�?n kinh tế đang chuyển đổi ở Liên bang Xô Viết và Trung Quốc. Các nhà
lãnh đạo Việt Nam th�?i đó đã ghi nhận là Ngân hàng đã “nắm tay h�?�? đưa đất nước quay trở lại hòa
nhập với thế giới. Theo một cách nào đó, khoảng cách giữa ý thức hệ của Việt Nam và Ngân hàng Thế
giới cho thấy rằng cả hai bên đ�?u cần phải linh hoạt và cởi mở đón nhận những ý kiến, quan điểm mới.
Sự thiếu vắng các khoản vay trong giai đoạn này sau này được xem như là “sự may mắn ẩn hình�?, vì
sự hiểu biết và kinh nghiệm được xây dựng và chia sẻ với nhau mà không phải chịu bất cứ áp lực nào.

Năm 1989, Việt Nam chấm dứt sự can dự với Cam pu chia và đã hoàn trả khoản nợ với IMF vào tháng


1
     Cộng hòa (Mi�?n Nam) Việt Nam gia nhập Ngân hàng Thế giới vào năm 1956. �?ến năm 1959 có một phái đoàn kinh tế đến
     Việt Nam nhưng không có khoản vay nào được phê duyệt. Ngày mùng 02 tháng 07 năm 1976 Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa
     Việt Nam (SRV) chính thức được thành lập như là một nước độc lập, thống nhất và đã thừa nhận mối quan hệ thành viên
     với Ngân hàng Thế giới. Tr�?ng tâm trong Bản lược sử này là v�? IDA và IBRD. Tuy nhiên, ở trang 4 cung cấp một hộp thông
     tin v�? chương trình IFC ở Việt Nam. MIGA cũng cung cấp nguồn vốn bảo đảm cho dự án năng lượng Phú Mỹ 3, một trong
     những dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất từ trước tới nay tại Việt Nam.




                                      VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                      TÓM TẮT QU�? TRÌNH HOẠT �?ỘNG             5
    9 năm 1993. �?i�?u này đã mở cửa cho những nguồn vay mới từ Ngân hàng Thế giới mà khởi đầu là hai
    khoản tín dụng dành cho giáo dục tiểu h�?c và cải tạo đư�?ng xá được thông qua vào tháng 10 năm
    1993. Ngay sau khi các nguồn vay được khôi phục lại, cuộc h�?p các nhà tài trợ đầu tiên do UNDP và
    Ngân hàng Thế giới đồng chủ trì đã diễn ra tại Pari vào tháng 11 năm 1993. Một năm sau đó, Cuộc h�?p
    Nhóm Tư các nhà tài trợ cho Việt nam (CG) đầu tiên do Ngân hàng Thế giới chủ trì đã được tổ chức ở
    Pari. Vào năm 1995, theo sáng kiến của Ngân hàng Thế giới, một đại diện của cộng đồng phi Chính phủ
    (NGO) đã được m�?i tới tham dự cuộc h�?p lần thứ hai của Cuộc h�?p Nhóm Tư vấn. Và vào năm 1997,
    theo đ�? nghị của phía Việt Nam, cuộc h�?p Nhóm Tư vấn các nhà tài trợ cho Việt nam đã được chuyển
    tới Hà Nội. �?i�?u này đã đặt ra ti�?n lệ cho các cuộc h�?p CG được tổ chức ngay ở nước sở tại, và các nước
    khác cũng nhanh chóng làm theo.

    Tháng 5 năm 1993, Ngân hàng Thế giới mở văn phòng làm việc tại Hà Nội. Tổng số vốn vay nguồn Hiệp
    hội phát triển Quốc tế (IDA) đã nhanh chóng tăng lên từ mức 325 triệu đôla vào năm tài khóa 94 lên
    tới 502 triệu đôla vào năm tài khóa 96. Các khoản vay dự án chủ yếu tập trung vào phát triển cơ sở hạ
    tầng cơ bản (đư�?ng xá, năng lượng và thủy lợi) và các dịch vụ xã hội (y tế và giáo dục). Khoản vay SAC
    đầu tiên (trị giá 150 triệu đôla) đã được thông qua vào tháng 10 năm 1994. Tuy nhiên, những nỗ lực
    nhằm thương lượng khoản vay SAC thứ hai đã nhanh chóng bị hủy b�? do vấn đ�? v�? các đi�?u kiện. Một
    vị nhà lãnh đạo đã cho biết danh mục hàng loạt những đi�?u kiện do Ngân hàng Thế giới và Quỹ áp đặt
    là “khắc nghiệt và ảnh hưởng đến quốc thể�?. Tuy nhiên, nhân viên Ngân hàng Thế giới vẫn tiếp tục hỗ
    trợ công cuộc cải cách của Việt Nam thông qua các hoạt động hỗ trợ v�? quản lý kinh tế, bao gồm quản
    lý tài chính công, doanh nghiệp nhà nước và khu vực tư nhân. �?áng chú ý trong giai đoạn này là sự hỗ
    trợ đối với Cuộc đi�?u tra Mức sống của Việt Nam (VLSS) và Báo cáo �?ánh giá �?ói nghèo và Chiến lược
    Hỗ trợ quốc gia năm 1995. Những hỗ trợ liên quan đến giải quyết đói nghèo của Ngân hàng Thế giới
    ở Việt Nam được coi là “mô hình tốt nhất�? và đã cung cấp tiêu chuẩn cho việc nghiên cứu ảnh hưởng
    của phát triển đối với ngư�?i nghèo.


      IFC tại Việt Nam
      Năm 1992 IFC bắt đầu làm việc với Việt Nam nhằm đáp ứng nhu cầu của Việt Nam v�? vốn đầu tư và công nghệ
      của nước ngoài để chuyển dịch sang n�?n kinh tế theo định hướng thị trư�?ng. Khoản đầu tư đầu tiên của IFC
      được dành cho Khách sạn Hà Nội Sofitel Metropole vào năm 1994, sau đó là các khoản đầu tư vào các ngành
      cần nhi�?u vốn như xi măng, sản phẩm bơ sữa, thép và đư�?ng. IFC cũng giúp tư vấn và hỗ trợ Việt Nam thành
      lập sở giao dịch chứng khoán đầu tiên và chương trình cổ phần hóa của Việt Nam.

      Năm 1997 IFC chính thức mở văn phòng ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Cũng trong cùng năm đó, IFC
      thành lập Chương trình phát triển Dự án Mê Kông (MPDF) nhằm thúc đẩy các doanh nghiệp vừa và nh�? còn
      đang có khả năng hoạt động thương mại ở Việt Nam, Căm-pu-chia và Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. IFC
      (cùng với Bộ Kế hoạch �?ầu tư và Ngân hàng Thế giới) thành lập Diễn đàn Kinh doanh Việt Nam, lần đầu
      tiên được tổ chức năm 1998, nhằm hỗ trợ cho các cuộc đối thoại công khai và cải thiện môi trư�?ng đầu tư
      ở Việt Nam
                                                                                                     Còn tiếp




     VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
6    TÓM TẮT QU�? TRÌNH HOẠT �?ỘNG
    Vào đầu những năm 2000, IFC đóng vai trò tiên phong trong việc phát triển các ngân hàng cổ phần tư nhân
    đang trong giai đoạn phát triển sơ khai ở Việt Nam. Gần đây hơn, IFC đã mở rộng chương trình tài chính
    thương mại nhằm đóng góp vào việc duy trì sự lưu thông thương mại trong giai đoạn nguồn vốn khan hiếm.
    IFC cũng đã đầu tư vào Vietinbank, một trong những ngân hàng nhà nước lớn nhất được cổ phần hóa của
    Việt Nam.

    Những khoản đầu tư và dịch vụ tư vấn của IFC gi�? đây đã và đang đồng hành chặt chẽ với Chiến lược �?ối tác
    quốc gia của Nhóm Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam. Chiến lược hiện nay của IFC nhằm giảm đói nghèo bao
    gồm ba trụ cột chính: tăng cư�?ng khả năng cạnh tranh của n�?n kinh tế Việt Nam, thúc đẩy tăng trưởng kinh
    tế toàn diện và hỗ trợ tăng trưởng b�?n vững v�? môi trư�?ng và xã hội.

    �?ến nay IFC đã đầu tư 998 triệu đôla vào 35 công ty tại Việt Nam, bao gồm 216 triệu đôla huy động từ những
    khoản vay liên hiệp. Danh mục đầu tư đáng nể hiện nay của IFC lên tới 571 triệu đôla. Khởi đầu với chỉ một
    nhóm nhân viên vào năm 1997, IFC hiện nay đã có 60 ngư�?i làm việc trong lĩnh vực đầu tư và dịch vụ tư vấn
    tại Việt Nam.


Một chương mới trong chương trình Việt Nam của Ngân hàng Thế giới đã được mở ra cùng với quyết
định chuyển Giám đốc Quốc gia tới làm việc tại Hà Nội vào tháng 09 năm 1997. Việc này đã dẫn tới
một loạt các sáng kiến mới v�? quan hệ đối tác đã diễn ra song song và thậm chí đã dẫn tới các cải cách
trên toàn Ngân hàng. Không ở đâu có thể tìm thấy sự thí điểm tốt hơn cho Khung Phát triển Toàn diện
(Khung phát triển toàn diện mới) và Văn bản Chiến lược Giảm đói nghèo (PRSP) như ở Việt Nam. �?ể giải
quyết những quan ngại của Chính phủ và các nhà tài trợ, PRSP đã được đổi tên thành Chiến lược toàn
diện v�? Tăng trưởng và xóa đói giảm nghèo (CPRGS) và một chương mới v�? cơ sở hạ tầng trên phạm
vi rộng đã được thêm vào chiến lược. Những đi�?u chỉnh mang tính địa phương này đã báo hiệu những
chuyển dịch tương tự trong Ngân hàng vào giữa những năm 2000 nhằm đưa vấn đ�? tăng trưởng và cơ
sở hạ tầng quay trở lại chương trình nghị sự v�? đói nghèo.

CPRGS đã mang lại một khung chương trình hoạt động với sự làm chủ của quốc gia, và đi�?u đó đã tăng
cư�?ng công tác đi�?u phối của các nhà tài trợ. Các nhóm làm việc và các nhóm quan hệ đối tác hoạt
động trong khuôn khổ CG đã được hình thành xung quanh những mục tiêu chính và các mảng ngành
trong CPRGS. Quá trình làm việc của Hội nghị các nhà tư vấn đã tiếp tục tiến triển cùng với mô hình đối
tác mới với Chính phủ và Ngân hàng đồng chủ trì các hội nghị CG và các hội nghị CG giữa kỳ được tổ
chức ở một địa phương ngoài Hà nội. Thành phần tham gia CG được mở rộng tới đại diện các tổ chức
xã dân sự. Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam thư�?ng niên gắn li�?n với CG được tổ chức lần đầu tiên vào
năm 1998.

Sự khác biệt trong vấn đ�? đi�?u chỉnh các khoản vay cuối cùng đã được xóa b�? sau khi khoản vay Tín
dụng Giảm nghèo (PRSC) đầu tiên được thông qua vào tháng 05 năm 2001.2 Một loạt các chương trình

2
       IMF cung cấp một Dự án xóa đói nghèo và tăng trưởng (PRGF) song song nhưng đã bị đình chỉ năm 2002 (và đã chính thức
       hết hiệu lực vào năm 2004) khi Việt Nam từ chối chấp nhận những đi�?u kiện mới v�? việc tiết lộ những báo cáo tài chính
       của Ngân hàng nhà nước.




                                        VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                        TÓM TẮT QU�? TRÌNH HOẠT �?ỘNG            7
    PRCS sau đó (đến nay đã có chín) đã được thông qua dựa trên tiến trình thực hiện nhóm chỉ tiêu hoạt
    động đã được thống nhất và có liên quan mật thiết tới chiến lược giảm đói nghèo của Chính phủ. Trong
    khi các khoản cho vay PRSC đã dần dần mở rộng độ bao phủ ngành, thì số lượng các hành động khởi
    động lại giảm. Sự hỗ trợ của Ngân hàng và các nhà tài trợ khác được gắn li�?n với quá trình đánh giá kết
    quả cuối cùng và quyết định của Chính phủ Việt Nam v�? tốc độ thực hiện các dự án trong các lĩnh vực
    chính sách đặc biệt. Cách tiếp cận linh hoạt này đã tạo đi�?u kiện cho các cuộc đối thoại được tổ chức
    rộng hơn trước, dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau.

    Một cái giá phải trả khi Ngân hàng tập trung vào những cuộc đối thoại chính sách cao cấp và cách tiếp
    cận theo quan hệ đối tác đó là việc giảm sự chú ý đến công tác duy trì các hoạt động liên tục của dự án.
    Các khoản cam kết cho dự án đã giảm từ đỉnh cao 502 triệu đôla trong năm tài khóa 96 xuống còn 286
    triệu đôla trong năm tài khóa 2000. Việc thực hiện dự án cũng ngày càng đáng lo ngại. Tỷ lệ giải ngân
    của các dự án đầu tư đã lên tới 22% trong năm tài khóa 98, nhưng lại giảm xuống 17% trong năm tài
    khóa 99 và 12% trong năm 2000. Không chỉ có Ngân hàng Thế giới gặp phải những vấn đ�? khó khăn v�?
    thực hiện dự án, và đi�?u đó đã dẫn tới hoạt động Kiểm điểm chung tình hình thực hiện dự án với ADB
    và JBIC vào tháng 07 năm 1999. Tiếp sau đó là Chương trình Hành động Nâng cao Hoạt động Thực hiện
    Danh mục Dự án, đã được khẳng định bằng một hội nghị với các nhà lãnh đạo Chính phủ Việt Nam vào
    tháng 04 năm 2000. Tháng 05 năm 2002, Việt Nam trở thành nước thí điểm v�? tiến hành hài hòa các thủ
    tục (giữa Ngân hàng Thế giới, ADB và JBIC).

    Từ năm 2003 đến năm 2007, Giám đốc Quốc gia mới của Ngân hàng đã trú tr�?ng vào việc thiết lập lại
    hoạt động liên tục của dự án và nâng cao việc thực hiện dự án. Tổng số cam kết đã tăng lên tới 768 triệu
    đôla trong năm tài khóa 2006, làm cho Việt Nam (lúc bấy gi�?) trở thành nước nhận được IDA lớn nhất
    trên thế giới.3 Tuy nhiên, việc thực hiện dự án lại cho thấy nhi�?u khó khăn cần phải giải quyết hơn, ví dụ
    như những vấn đ�? mang tính hệ thống liên quan tới thủ tục giải ngân, những chậm trễ trong đấu thầu
    mua sắm và tái định cư và các yếu kém trong quản lý tài chính và hợp đồng. Kết quả là việc giải ngân
    vẫn tiếp tục chậm chễ hơn mong đợi.

    Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội (SEDP) giai đoạn 2006-2010 được công nhận là sự tiếp nối của CPRGS.
    Hội nghị Nhóm tư vấn các nhà tài trợ đã hoạt động ổn định và đ�?u đặn và đã giải quyết được nhi�?u vấn
    đ�? gây tranh cãi thông qua công tác tham vấn từ trước. Các Báo cáo Phát triển Việt Nam hàng năm do
    Ngân hàng Thế giới nắm vai trò chủ đạo và có các nhà tài trợ khác cùng tham gia chuẩn bị và một ủy
    ban của Việt Nam thẩm định. Các báo cáo này đã cung cấp một phương tiện hữu ích để nâng cao sự
    hiểu biết chung v�? chương trình nghị sự chính sách. Công tác phân tích của Ngân hàng cũng giúp đặt
    n�?n móng cho các luật mới được thông qua (ví dụ luật doanh nghiệp năm 2005) và hình thành nên
    cách tiếp cận của Việt Nam để gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) vào năm 2007.

    Việt Nam vẫn tiếp tục phát triển nhanh chóng với tỷ lệ tăng trưởng kinh tế bình quân vào khoảng 7,6%
    từ năm 1994 đến năm 2007. Trong giai đoạn này, Việt Nam đã thay đổi từ một trong những quốc gia

    3
           Việt Nam hiện là nước nhận IDA lớn thứ hai sau Ấn �?ộ




        VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
8       TÓM TẮT QU�? TRÌNH HOẠT �?ỘNG
nghèo nhất thế giới trở thành một quốc gia gần đạt tới mức thu nhập trung bình. Tỷ lệ đói nghèo giảm
mạnh (từ 58% xuống 16%), và Việt Nam đã đi đúng hướng để nhằm đạt được các Mục tiêu Phát triển
Thiên niên kỷ (MDG). Nhưng những đám mây bão tố đã đến: các dòng vốn ồ ạt chảy vào cuối năm 2007
và đầu năm 2008 đã gây nên các bong bóng giá bất động sản và sau đó cuộc khủng hoảng tài chính
toàn cầu đã tác động đến các đơn hàng xuất khẩu từ cuối năm 2008 và đầu năm 2009. �?ối mặt với sự
tuột dốc này, Chính phủ đã phải chèo chống để giữ ổn định vĩ mô. Song ni�?m tin của các nhà đầu tư đã
bị xói mòn thêm do thiếu sự minh bạch trong quá trình thiết lập chính sách.

Cùng lúc đó, Ngân hàng Thế giới cũng phải đối mặt với thách thức riêng của mình do những thay
đổi thư�?ng xuyên và những khoảng trống trong đội ngũ lãnh đạo đã tác động đến công tác lãnh đạo
chương trình Việt Nam trong hai năm đến tận tháng 04 năm 2009. Các cuộc đối thoại chính sách và các
khoản vay trên cơ sở chính sách vẫn được tăng cư�?ng, nhưng sự quan tâm đến các chi tiết trong thực
hiện dự án và đi�?u phối tài trợ trong giai đoạn này lại ít đi. Và cũng vì Việt Nam đang tiến dần tới mức
quốc gia có thu nhập trung bình, nên các chương trình của Ngân hàng cũng phải đối mặt với nhi�?u
thách thức hơn trong việc chuyển dịch sang nguồn của Ngân hàng quốc tế cho tái thiết và phát triển
(IBRD).

Hoàn cảnh khó khăn của cả Việt Nam và chương trình của Ngân hàng đã được giải quyết trong năm vừa
qua. Ngân hàng đã nhanh chóng đáp ứng yêu cầu của Chính phủ v�? hỗ trợ thêm tài chính để khắc phục
ảnh hưởng xấu của khủng hoảng tài chính thế giới. Tháng 11 năm 2009, một khoản tín dụng chính sách
v�? Cải cách �?ầu tư (DPL) trị giá 500 triệu đôla đã được thông qua và đó là khoản tín dụng IBRD đầu tiên
ở Việt Nam. Tổng số ti�?n cho vay lên tới 2,1 tỷ đôla trong năm tài khóa 2010, bao gồm 1,4 tỷ đôla từ IDA
và 0,7 tỷ đôla từ IBRD.4 Việc thực hiện các dự án cũng có nhi�?u tiến triển với tỷ lệ giải ngân các dự án
đầu tư tăng từ 12,6% năm tài khóa 2008 lên tới 14,8% năm tài khóa 2009 và 18,7% năm tài khóa 2010.

Trong suốt năm 2009, Nhóm đánh giá �?ộc lập (IEG) đã nghiệm thu 34 dự án hoàn thành ở Việt Nam,
và tất cả đ�?u được đánh giá là “hài lòng�? v�? khía cạnh phục vụ cho quá trình phát triển. �?ây là một kết
quả vượt bậc so với bất cứ tiêu chuẩn đánh giá nào. Tuy nhiên, một số dự án trong danh mục hiện nay
có thể sẽ bị đánh giá là không hài lòng. Vấn đ�? thực hiện dự án vẫn là thách thức chính không chỉ đối
với Ngân hàng Thế giới mà với cả chương trình đầu tư công.

Trong khi Việt Nam đã tránh được một cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và GDP đã tăng trưởng trở
lại ở mức 6-7% vào năm 2010, việc tiếp tục cải cách vĩ mô vẫn được xem như là đi�?u kiện tiên quyết để
đạt được tăng trưởng b�?n vững. Lạm phát (khoảng 10%) vẫn cao hơn các nước �?ông �? khác và trong
những tháng gần đây tỷ lệ này còn tăng cao hơn. Ti�?n Việt Nam �?ồng ngày càng yếu hơn so với các
loại ti�?n tệ khác trong khu vực. Theo báo cáo �?iểm lại mới nhất của Ngân hàng Thế giới, Chính phủ
Việt Nam cần đưa ra một “thông điệp rõ ràng và nhất quán�? v�? cam kết đảm bảo ổn định vĩ mô trong
giai đoạn tới. Sau đó là những hành động v�? chính sách và thư�?ng xuyên công khai các thông tin quan

4
     Tổng số cam kết của CG cho năm 2010 đã lên tới 8 tỷ đôla (so với 5 tỷ đôla năm 2009), trong đó bao gồm những trợ giúp
     đặc biệt giúp cung cấp tài chính để Chính phủ Việt Nam đối phó với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.




                                      VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                      TÓM TẮT QU�? TRÌNH HOẠT �?ỘNG
                                                                                                                             9
     tr�?ng để xây dựng ni�?m tin đối với các thành viên tham gia vào thị trư�?ng. Những nỗ lực gần đây nhằm
     nâng cao hiệu quả công việc của Ngân hàng nhà nước, thông qua luật Ngân hàng nhà nước mới được
     ban hành, đã thể hiện một bước tiến theo đúng hướng.

     Trong th�?i gian trung hạn, chiến lược phát triển mới cho giai đoạn 2011-2020 nhấn mạnh tầm quan
     tr�?ng của việc chuyển dịch tr�?ng tâm từ số lượng sang chất lượng tăng trưởng. �?i�?u này có nghĩa là
     chú ý hơn đến năng suất đầu tư, khả năng tăng trưởng b�?n vững (có tính đến những ảnh hưởng của sự
     thay đổi khí hậu) và sự bao gồm tất cả các nhóm lợi ích của phát triển. �?ể thực hiện được đi�?u này và
     để tránh được cái bẫy của việc trở thành nước thu nhập trung bình, cần phải có những bước đột phá v�?:

          những cải cách v�? thể chế nhằm cải thiện các quy định v�? thị trư�?ng và hành chính công

          đầu tư vào nguồn nhân lực, bao gồm việc nâng cao chất lượng giáo dục ở m�?i cấp; và

          phát triển cơ sở hạ tầng nhằm đáp ứng nhu cầu của một n�?n kinh tế hiện đại

     Trong khi chiến lược phát triển này nhận được sự đồng thuận rộng rãi thì một cuộc tranh luận mang
     tính xây dựng cao v�? việc thực hiện như thế nào cho tốt nhất vẫn đang diễn ra. Phiên h�?p gần đây nhất
     của Quốc hội đã phê phán Chính phủ trong một loạt các vấn đ�? kinh tế, bao gồm quản lý các doanh
     nghiệp nhà nước, quản lý nợ công và tính hiệu quả của các khoản đầu tư. Những cuộc tranh luận tại
     Quốc hội đã được phát trực tiếp trên đài truy�?n hình và được báo chí đưa tin rộng rãi, phần nào đó đã
     tạo đi�?u kiện cho các cuộc thảo luận công khai mà chỉ mới gần đây thôi không ai nghĩ có thể xảy ra.

     Chiến lược phát triển mới của Chính phủ Việt Nam đã mang lại xuất phát điểm thuận lợi cho Chiến lược
     �?ối tác Quốc gia tiếp theo (trong năm tài khóa 2012 -2016) đang trong quá trình chuẩn bị. Những phản
     hồi từ các cuộc thảo luận tại Hà Nội đã cung cấp thêm những gợi ý cho vai trò của Ngân hàng Thế giới
     trong tương lai.

     1.   Cán bộ Chính phủ Việt nam luôn đánh giá cao vai trò của Ngân hàng trong việc mang lại
          khả năng tiếp cận những kiến thức v�? phát triển và coi đó là đóng góp quan tr�?ng nhất của
          Ngân hàng. Tr�?ng tâm là đóng góp ý kiến chứ không phải đưa ra những l�?i khuyên (và tất nhiên
          càng không phải là các đi�?u kiện). Các vị lãnh đạo muốn được đối thoại với những chuyên gia có
          trình độ chuyên môn mang tầm thế giới và có kinh nghiệm phù hợp từ các nước khác nhau. H�?
          đánh giá những kiến thức của Ngân hàng nằm trong các dự án cũng như công tác nghiên cứu
          chính sách độc lập của Ngân hàng. H�? cũng thẳng thắn cho biết rằng h�? sẽ còn có nhi�?u đòi h�?i
          khắt khe hơn trong tương lai khi đất nước phải đối mặt với nhi�?u thách thức phát triển phức tạp
          hơn, khi năng lực của chính h�? đã được nâng cao hơn, và khi việc tiếp cận các nguồn kiến thức
          khác sẽ dễ dàng hơn. �?i�?u này sẽ là một thách thức đối với Ngân hàng, vì ngân sách hoạt động
          tại Việt nam sẽ phải dùng nhi�?u hơn vào công tác giám sát thực hiện dự án. Cho đến nay, các quỹ
          ủy thác đã giúp Ngân hàng lấp chỗ trống. Nhưng việc duy trì sự hỗ trợ từ các quỹ ủy thác vào các
          hoạt động phân tích và đảm bảo rằng quỹ được phân bổ hợp lý đến các lĩnh vực ưu tiên sẽ không
          phải là những công việc dễ dàng trong những năm sắp tới.




      VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
10    TÓM TẮT QU�? TRÌNH HOẠT �?ỘNG
2.   Việt Nam trở thành nước có thu nhập trung bình và việc tiếp cận với IBRD cần phải được
     thực hiện một cách cẩn thận. Cũng giống như tất cả các nước đang trong quá trình chuyển dịch
     này, các lãnh đạo trong Chính phủ đ�?u lo lắng v�? việc có được tiếp tục nhận được IDA hay không
     và làm thế nào để sử dụng nguồn IBRD một cách tốt nhất. �?ây chủ yếu là vấn đ�? quản lý ngân
     sách toàn diện: mức thâm hụt tài chính, các nguồn tài chính thay thế và các ưu tiên trong chi tiêu.
     So với các nguồn cho vay thương mại mà Việt nam có thể tiếp cận được, thì cả IDA và IBRD vẫn
     đ�?u là những lựa ch�?n tài chính hấp dẫn. Tuy nhiên, các quan chức Chính phủ vẫn đang thảo luận
     v�? cách thức tốt nhất để phân bổ các nguồn này cho các ngành, chương trình và khu vực. Việt
     Nam rất có thể sẽ lựa ch�?n sự kết hợp giữa các khoản hỗ trợ ngân sách và các khoản cho vay theo
     dự án, và vì thế việc thực thi dự án vẫn là một vấn đ�? chính. Các chương trình nghị sự của các năm
     tới cần phải đ�? cao những nỗ lực chung nhằm tháo gỡ các vướng mắc hiện đang gặp phải (như
     các ban quản lý dự án, các biện pháp bảo vệ môi trư�?ng và xã hội, vấn đ�? bồi thư�?ng, v.v… ).
     Ngân hàng cũng sẽ phải kiểm tra lại mô hình cho vay để có thể giải ngân nhi�?u loại quỹ cho nhi�?u
     chương trình hơn, đặc biệt là các chương trình có liên quan mật thiết với các ưu tiên ngành của
     Chính phủ và các chương trình cải cách chính sách.

3.   �?ây là th�?i gian thích hợp để đánh giá lại và thiết lập lại quá trình hoạt động của Hội nghị
     Nhóm tư vấn Các nhà tài trợ cho Việt nam (CG). Quá trình tiến hành CG đã được thực hiện rất
     lâu và không ai muốn có những thay đổi lớn cho quá trình này. Một khi được tổ chức tốt, Hội
     nghị trở thành một diễn đàn hiệu quả và hữu ích để trao đổi ý kiến, quan điểm v�? một loạt các
     vấn đ�? phát triển.Tuy nhiên, có thể đây là th�?i điểm tốt để có một cái nhìn khác v�? hoạt động của
     CG – trong bối cảnh Việt Nam đang chuyển dịch sang thành một nước có thu nhập trung bình và
     vai trò của một số nhà tài trợ song phương đang suy giảm. Các nguồn tài chính sẽ có thể mang
     tính tập trung hơn, còn các chương trình nghị sự v�? phát triển lại có thể trở nên phức tạp hơn.
     Và những diễn đàn khác, bao gồm cả các kỳ H�?p Quốc hội, cũng sẽ ngày càng đ�? cập nhi�?u hơn
     đến các vấn đ�? tương tự. Nhìn chung, chúng ta cần hướng v�? vai trò tương lai của viện trợ ở Việt
     Nam. �?i�?u này đòi h�?i sự xem xét cả tiến độ đạt được các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDG)
     (theo nghị trình của các nước có thu nhập thấp) và việc cải thiện môi trư�?ng kinh doanh (theo
     nghị trình của các nước có thu nhập trung bình). Từ cả hai khía cạnh này, việc một vài nhà tài trợ
     song phương quyết định rút dần viện trợ ra kh�?i Việt nam có thể là hơi vội vã.




                                 VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                 TÓM TẮT QU�? TRÌNH HOẠT �?ỘNG   11
VIỆT NAM VÀ
NGÂN HÀNG THẾ GIỚI
M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C
MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU5
Bản lược sử6




          VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                       BẢN LƯỢC SỬ   13
5
    �?ây là bản tóm tắt lịch sử của chương trình Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam. Trong khi có một số sự kiện lịch sử và chỉ số
    phát triển được đưa vào để giải thích văn cảnh, nhưng với những ai muốn tìm hiểu thêm v�? lịch sử Việt Nam gần đây xin
    hãy tìm đ�?c trong phần tài liệu tham khảo (ví dụ như Lamb 2002, Hayton 2010 and Gainsborough 2010). Các Báo cáo Phát
    triển Việt Nam của Ngân hàng Thế giới cũng cung cấp những thông tin hữu ích v�? những vấn đ�? phát triển của Việt Nam.
6
    Các nguồn được in nghiêng có thể được lấy từ tài liệu tham khảo đính kèm (bao gồm tác giả hoặc tiêu đ�? kèm ngày tháng)
    hoặc từ các cuộc ph�?ng vấn (kèm tên nhưng không có ngày tháng).
1976-1985: BÌNH MINH ẢO
    Mi�?n Bắc Việt Nam và Hoa Kỳ đã ký kết Hiệp định ngừng bắn Pari vào ngày 27 tháng 01 năm 1973.
    Mi�?n nam Việt Nam đầu hàng Mi�?n Bắc vào tháng 04 năm 1975.

         Những trao đổi không chính thức với Ngân hàng Thế giới được bắt đầu vào năm 1975 giữa Bernie Bell
         (lúc đó là Phó Chủ tịch của Ngân hàng Thế giới tại khu vực �?ông �?) và đoàn đại biểu của Việt Nam tại
         Pari bên l�? cuộc h�?p của Hội nghị Nhóm Tư vấn các nhà tài trợ tại Hàn Quốc (Babson).

    Ngày 02 tháng 07 năm 1976, nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (SRV) chính thức được
    thành lập với tư cách là một nước độc lập thống nhất và đã có được quan hệ thành viên với Ngân
    hàng Thế giới.

         Kể từ năm 1976, SRV đã thay thế vị trí mà trước đây là của Cộng hòa (mi�?n nam) Việt Nam (RV).

         Ngày 15 tháng 09 năm 1976, một quyết định chính thức đã được đưa ra tại IMF, nhưng không có một sự
         kiện nào như thế được ghi lại tại Ngân hàng Thế giới (Buhler 2001).

    �?oàn đại biểu đầu tiên của Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam đến thăm Washington
    vào tháng 10 năm 1976 và đã gặp Chủ tịch Ngân hàng Thế giới McNamara (trước đó là Bộ trưởng
    Quốc phòng Hoa Kỳ)

         Ông Lê Văn Châu là một thành viên trong đoàn đại biểu mang tính lịch sử này. Cả hai bên đã đồng ý
         tập trung vào các vấn đ�? của tương lai chứ không phải quá khứ.

         McNamara rất quan tâm đến việc hỗ trợ Việt Nam mặc dù có sự phản đối từ Nghị viện Hoa Kỳ và những
         đe d�?a đối với IDA (Lim).7

    Phái đoàn kinh tế đầu tiên đến thăm Việt Nam vào tháng 01 và 02 năm 1977 8

         Tháng 08 năm 1977 một bản Báo cáo Giới thiệu Kinh tế đã được xuất bản

         Một tín hiệu quan tr�?ng cho thấy Ngân hàng có thể làm việc với một nước xã hội chủ nghĩa ở châu �?
         và đặt n�?n tảng cho quá trình làm việc với Trung Quốc trong những năm tiếp sau (Lim).

         Bản báo cáo miêu tả tác động của 30 năm chiến tranh. Thu nhập bình quân đầu ngư�?i duy trì dai dẳng
         ở mức 150USD trong 15 năm. Nhìn lại kế hoạch 5 năm 1976-80 và ước tính nhu cầu viện trợ cho năm
         1977 (1 tỷ đôla).


7
    Robert McNamara đến thăm Hà Nội vào tháng 11 năm 1995, dưới sự bảo trợ của Ủy ban Quan hệ Quốc tế, nhằm trao đổi
    quan điểm với �?ại tướng Giáp v�? sự kiện Vịnh Bắc bộ. Ông đã tới Văn phòng của Ngân hàng và thể hiện sự quan tâm mạnh
    mẽ đến chương trình của Ngân hàng tại VN và đã chụp một tấm ảnh tập thể với cán bộ của Ngân hàng. (Babson).
8
    Năm 1959 đã có một phái đoàn kinh tế đến Cộng hòa Mi�?n nam Việt nam. H�? đưa ra kết luận rằng Cộng hòa Mi�?n nam Việt
    nam đang quá phụ thuộc vào viện trợ của nước ngoài nên không thể thông qua một khoản vay IBRD nào, và ngày đó thì
    chưa có IDA (CAE 2001). Phái đoàn do Ed Hawkins dẫn đầu và Ed Lim là phó đoàn. Ed Lim sau đó đã sang mở Văn phòng
    của Ngân hàng tại Trung Quốc.




                                      VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                                   BẢN LƯỢC SỬ             15
              Quá trình phát triển phụ thuộc vào “sự tiến hóa của hệ thống quản lý và kế hoạch hiệu quả�? và “khả
              năng hỗ trợ v�? tài chính và kỹ thuật từ nước ngoài�?.

         Tháng 08 năm 1978, khoản tín dụng IDA đầu tiên cho Dự án Thủy lợi Dầu Tiếng đã được thông
         qua.

              60 triệu đôla đầu tư cho việc xây dựng đập ở Sông Sài Gòn và hệ thống thủy lợi cho 14.000 ha (lúa và
              hoa màu).

              Công việc xây dựng chính đã cơ bản hoàn thành vào năm 1986 nhưng mang lại ít lợi ích hơn dự đoán.
              Công tác chuẩn bị đã được gấp rút thực hiện và dự án cần thêm hỗ trợ kỹ thuật cho việc “lên kế hoạch,
              thiết kế, kỹ thuật, đấu thầu mua sắm và xây dựng�? (PCR 1989).

         Tháng 12 năm 1978, Việt Nam bắt đầu can dự vào Căm-pu-chia. Mỹ ban hành cấm vận đối với Việt
         Nam và đã nhận được sự ủng hộ của nhi�?u nước Phương Tây và Châu �?.

              Ngân hàng Thế giới đã cảnh báo rằng những căng thẳng với Căm-pu-chia có thể ảnh hưởng đến mối
              quan hệ giữa Việt Nam và Ngân hàng Thế giới. Lãnh đạo Ngân hàng nhà nước trả l�?i: “Các ngài có thể
              thấy rằng chúng tôi vẫn chưa hoàn thành chương trình tái thiết đất nước, làm sao chúng tôi có thể đi
              xâm lược nước khác?�? Nhưng rõ ràng là những quan điểm khác đã chiến thắng. Ngày hôm sau Việt Nam
              đã bắt đầu sự can dự ở Căm-pu-chia và Ngân hàng đã đình chỉ những phái đoàn cao cấp và những hoạt
              động mới ở Việt Nam trong vòng một thập kỷ (Lim).



     1986-1996: SỰ KHỞI �?ẦU MỚI
         Việt Nam bắt đầu tiến hành công cuộc �?ổi mới vào năm 1986

              Theo đúng từ ngữ thì đây là công cuộc nhằm “thay đổi sang một cái gì đó mới�? nhưng thư�?ng được
              dịch là “đổi mới�?.

              Ban đầu sự thay đổi diễn ra chậm chạp do phải xây dựng sự đồng thuận liên quan đến việc vận dụng cơ
              chế thị trư�?ng theo nguyên tắc xã hội chủ nghĩa. Chỉ có sự th�?a hiệp chứ không có đảo chính và không
              có tranh cãi công khai (Rama 2008).

              Quá trình cải cách đã bắt đầu sớm hơn dự đoán do có việc “xé rào�?: bẻ cong những quy luật để miễn
              là đạt được công việc hiệu quả. H�?c h�?i từ những thay đổi nhanh chóng ở Liên bang Xô Viết và Trung
              Quốc cũng như từ kinh nghiệm của các nước châu �? khác, nhưng không bị áp lực từ phía ngoài (Rama
              2008).

              Tốc độ cải cách diễn ra nhanh hơn vào năm 1989.

         Việt Nam thiết lập lại quan hệ với Ngân hàng Thế giới vào năm 1987.

              Ngân hàng đã “nắm tay�? chúng tôi khi chúng tôi quay trở lại hòa nhập cùng n�?n kinh tế thế giới (Trần
              Xuân Giá). Ngài chủ tịch Conable đã rất ủng hộ chúng tôi (Lê Văn Châu).




      VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
16    BẢN LƯỢC SỬ
          Nhằm đáp ứng yêu cầu của Việt Nam v�? việc khôi phục lại các khoản cho vay vào năm 1987, Ngân
          hàng đã cử một phái đoàn kinh tế nh�? đến Việt Nam vào năm 1988 để tìm hiểu v�? công cuộc �?ổi Mới.
          �?ội ngũ nhân viên của Ngân hàng đã giúp tổ chức các khóa EDI và hỗ trợ v�? mặt hành chính các dự
          án của UNDP, bao gồm cả những nghiên cứu ngành và hỗ trợ kỹ thuật để giúp đỡ công cuộc cải cách
          (CAE 2001).

          Sau đó đã có một loạt 3 báo cáo kinh tế và 4 báo cáo v�? ngành năng lượng, giao thông, y tế và tài chính
          từ giữa năm 1990 và 1993.9 Những bản báo cáo này đã được phía Việt Nam đón nhận một cách nhiệt
          tình và chúng đã có tác động lên giai đoạn hai của công cuộc đổi mới (Lê Văn Châu).

          Ngân hàng cũng giúp các nhà lãnh đạo Việt Nam được tiếp cận và h�?c h�?i kinh nghiệm của các nước
          khác. Ví dụ tại một hội thảo chính sách cao cấp diễn ra ở Kuala Lumpur các nhà lãnh đạo Việt Nam
          đã có thể trao đổi quan điểm với các vị danh nhân trong khu vực, như Mahathir (Malaysia), Widjojo
          (Indonesia) và Virata (Philippines). (Dollar)

          Khoảng cách v�? ý thức hệ giữa Việt Nam và Ngân hàng cho thấy rằng cả hai bên đ�?u cần phải linh hoạt
          và sẵn sàng đón nhận những ý kiến, quan điểm mới.

          Trong khi lệnh cấm vận đối với các dự án mới làm cho ngư�?i ta nản lòng, thì “khoảng cách để thở�? này
          giúp cho hai bên hiểu nhau và tập trung vào những vấn đ�? lớn không bị áp lực và không phải chịu các
          thủ tục cho vay (CAE 2001).

     Việc chấm dứt sự can dự tại Căm-pu-chia vào tháng 9 năm 1989 đã mở cửa cho những nguồn cho
     vay mới từ Ngân hàng Thế giới vào Việt Nam.

          Từ năm 1991, lãnh đạo cao cấp của Ngân hàng đã tăng cư�?ng các cuộc trao đổi với các nhà lãnh đạo
          Việt Nam.

          Nhu cầu then chốt của Việt Nam lúc ấy là giải quyết các khoản nợ (221 triệu đô la) với Quỹ Ti�?n
          tệ Quốc tế và việc đó đã được hoàn thành vào tháng 09 năm 1993 cùng với khoản vay bắc cầu từ
          các ngân hàng thương mại.10

          Cũng trong tháng 09 năm 1993, Hoa Kỳ đã cho phép các doanh nghiệp của mình được đấu thầu các dự
          án phát triển do các tổ chức tài chính quốc tế cung cấp tài chính (mặc dù tình trạng cấm vận vẫn còn
          chính thức tồn tại đến tận tháng 02 năm 1994).

9
     Phái đoàn kinh tế đầu tiên do Gerhard Pohl dẫn đầu đã đến thăm Việt Nam vào tháng 08 – 09 năm 1989 và trong chuyến
     này David Dollar đã đảm nhiệm những công việc chính. Bản báo cáo của hai ông v�? Việt Nam: Ổn định và Cải cách Cơ cấu
     đã được xuất bản vào tháng 04 năm 1990. Sau đó David Dollar đã làm chủ biên ba bản báo cáo kinh tế tiếp theo v�? Việt
     Nam: Tái cơ cấu Tài Chính Công và Doanh nghiệp Nhà nước (tháng 04, 1992), Việt Nam: Chuyển dịch sang n�?n kinh tế Thị
     trư�?ng (tháng 09, 1993) và Việt Nam: Quản lý khu vực kinh tế công và khuyến khích phát triển khu vực kinh tế tư nhân
     (tháng 09, 1994). Ngư�?i Việt Nam thư�?ng nói đùa rằng trong giai đoạn này h�? chỉ nhận được “một đô la�? từ Ngân hàng Thế
     giới, đó là: David Dollar!
10
     Việt Nam cũng đã thu xếp xong các khoản nợ chính thức của mình thông qua Câu lạc bộ Pari, các khoản nợ riêng thông
     qua Câu lạc bộ London và khoản nợ bằng ti�?n rúp với Nga. Ngân hàng đã hỗ trợ IMF trong Câu lạc bộ Pari và tài trợ cho
     các nhà tư vấn tài chính trong nhóm thương lượng của Ngân hàng Nhà nước đến Câu lạc bộ London và tham gia vào các
     chuyến làm việc tới các nước vận động hỗ trợ giải quyết nợ (Babson).




                                      VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                                   BẢN LƯỢC SỬ                17
                   Tháng 10 năm 1993 vòng vay đầu đã được thông qua dành cho các dự án Giáo dục Tiểu h�?c (70 triệu
                   đôla) và Cải tạo đư�?ng cao tốc (158,5 triệu đôla). Tổng số vốn vay trong năm tài khóa 1994 đạt 325 triệu
                   đôla.

                   N�?n tảng vững chắc có được từ các nghiên cứu ngành hoàn thành từ năm 1990 đã tạo đi�?u kiện thuận
                   lợi cho việc thông qua các khoản vay.

             Ngân hàng Thế giới nhanh chóng dẫn đầu trong hoạt động đi�?u phối tài trợ

                   UNDP và Ngân hàng Thế giới (Cal Madavo) đã đồng tổ chức hội nghị các nhà tài trợ cho Việt Nam đầu
                   tiên vào ngày 9-10 tháng 11, 1993 tại Pari.

                   Cán bộ Ngân hàng đã giúp Việt Nam chuẩn bị hồ sơ yêu cầu viện trợ. Hội nghị đã cam kết cho Việt Nam
                   vay 1,8 triệu đôla.

                   Ngân hàng Thế giới và UNDP cũng tổ chức các cuộc h�?p các nhà tài trợ hàng tháng ở Hà Nội, và nhi�?u
                   nhà tài trợ khác nhau cũng tạo đi�?u kiện cho các cán bộ Chính phủ tổ chức các cuộc h�?p theo từng
                   ngành.

                   Hội nghị Nhóm Tư vấn các nhà tài trợ (CG) đầu tiên cho Việt Nam do Ngân hàng Thế giới tổ chức đã
                   diễn ra tại Pari vào tháng 11 năm 1994.

                   Theo sáng kiến của Ngân hàng, đại diện của cộng đồng phi Chính phủ (Oxfam Ailen) đã được m�?i tới
                   dự Hội nghị Nhóm tư vấn các nhà tài trợ lần thứ hai vào năm 1995 và đã có bài phát biểu đại diện cho
                   cộng đồng các tổ chức phi Chính phủ.

                   Năm 1997, đáp ứng theo đ�? xuất của Việt Nam, Hội nghị Nhóm tư vấn các nhà tài trợ đã được chuyển
                   v�? tổ chức tại Hà Nội, tạo ti�?n lệ cho việc các CG tổ chức ngay tại nước trụ sở và nhanh chóng được các
                   nước khác làm theo.

             Ngân hàng Thế giới khai trương trụ sở tại Hà Nội vào tháng 5 năm 1994.

                   Brad Babson là ngư�?i �?ại diện Thư�?ng trú đầu tiên. 11

                   Văn phòng đầu tiên của Ngân hàng là 2 phòng trong một khách sạn và có 7 nhân viên. Một số nhân
                   viên ở trong nước được tuyển trong giai đoạn này vẫn còn đang làm việc cho Ngân hàng và h�? vẫn còn
                   nhớ rõ sự hào hứng và tâm huyết của những ngày đầu làm việc ấy.

                   Văn phòng Ngân hàng chuyển đến một tòa nhà của Pháp (54 phố Trần Phú) vào năm 199512và sau đó


     11
             Brad đã bắt đầu nghiên cứu v�? Việt Nam khi ông làm lãnh đạo Ban Giáo dục, Y tế và Dân số tại �?ông �? sau cuộc tái cơ cấu
             tổ chức năm 1987. Tháng 01, 1992 ông chuyển đến Băng-cốc để quản lý Văn phòng Khu vực tại Băng-cốc và tại đây ông
             tiếp tục nghiên cứu v�? Việt Nam cho đến khi chuyển đến Hà Nội làm việc vào tháng 05, 1994.
     12
             Vị trí đắc địa này đã bị �?ại sứ quán Hoa kỳ từ chối vì nó bị kẹp giữa �?ại sứ quán Tri�?u Tiên và Iran. Nó đã thu hút rất nhi�?u
             sự chú ý của ngư�?i dân địa phương (kể cả những cặp đôi đến chụp ảnh cưới) vì nó là một trong số ít những tòa biệt thự cổ
             không có rào chắn đằng trước. Nó cũng rất tiện nghi vì chỉ cách nhà ở của Giám đốc Quốc gia có hai nhà (Babson).




          VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
18        BẢN LƯỢC SỬ
           chuyển đến vị trí hiện tại tại phố Lý Thái Tổ (gần Nhà hát lớn) vào tháng 06 năm 2000.13

           Văn phòng Ngân hàng ở Hà Nội hiện nay có đội ngũ nhân viên gồm 130 ngư�?i, bao gồm 28 nhân viên
           quốc tế và 3 vị trí do các quỹ ủy thác tài trợ. Công tác quản lý đã căn bản được phân quy�?n cho văn
           phòng tại Hà Nội sau khi Giám đốc Quốc gia chuyển đến làm việc tại Việt Nam vào năm 1997.

     IFC cũng giúp đỡ Việt Nam trong những nỗ lực nhằm thu hút đầu tư nước ngoài và chuyển giao
     công nghệp

           IFC bắt đầu làm việc với Việt Nam vào năm 1992.

           Năm 1994 khoản đầu tư đầu tiên vào Khách sạn Hà Nội Sofitel Metropoe đã được thông qua. Sau đó là
           một loạt các khoản đầu tư vào các ngành cần nhi�?u vốn như xi măng, sản phẩm bơ sữa, thép và đư�?ng.

           IFC cũng giúp đỡ tư vấn và hỗ trợ trong việc thành lập sở giao dịch chứng khoán đầu tiên của Việt Nam
           và chương trình cổ phần hóa.

           Năm 1997 IFC mở các văn phòng ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.

           Sự phát triển tiếp theo của chiến lược IFC ở Việt Nam và việc cung cấp các khoản đầu tư và dịch vụ tư
           vấn được tóm tắt trong Hộp thông tin 1.

     Chiến lược hỗ trợ Quốc gia (CAS) của nhóm Ngân hàng Thế giới cho năm tài khóa 95-97 (tháng 09
     năm 1994) có năm yếu tố chính:14

           Những khoản vay cho việc đi�?u chỉnh cơ cấu nhằm hỗ trợ Việt Nam chuyển dịch sang n�?n kinh tế thị
           trư�?ng thông qua một chương trình cải cách được hoạch định kỹ lưỡng với một lộ trình rõ ràng để thực
           thi các biện pháp quan tr�?ng.

           Hỗ trợ Việt Nam xây dựng những thể chế cần thiết của n�?n kinh tế thị trư�?ng thông qua việc phân tích
           và hỗ trợ kỹ thuật, với tr�?ng tâm vào cơ sở hạ tầng pháp lý và hệ thống tài chính.

           Một chương trình cho vay IDA cơ bản trị giá 330-420 triệu đôla một năm, với các khoản vay dự án tập
           trung vào cơ sở hạ tầng, phát triển nông thôn và nguồn nhân lực.

           Tập trung nỗ lực vào việc giảm đói nghèo thông qua các dự án hỗ trợ phát triển nông thôn và nguồn
           nhân lực.

           Hỗ trợ chương trình bảo vệ môi trư�?ng của Chính phủ bằng cách tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật và các dự án.




13
     Thay đổi theo th�?i gian, Trung tâm thông tin phát triển ở tầng trệt đã được chuyển lên tầng 2 và tầng dưới là các cửa hàng
     bán đồ của các hãng th�?i trang cao cấp (Gucci và Milano) Vào cuối tuần nhi�?u cặp đôi vẫn thư�?ng chụp ảnh ở bên ngoài
     tòa nhà.
14
     Vào tháng 06 năm 1993, Chiến lược Quốc gia đầu tiên đã được chuẩn bị (CAE 2001), nhưng hiện không tìm được bản lưu
     của tài liệu này,




                                       VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                                    BẢN LƯỢC SỬ                   19
     Hộp 1: IFC Ở VIỆT NAM
     IFC là bộ phận làm việc với khu vực tư nhân của Nhóm Ngân hàng Thế giới. IFC thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
     b�?n vững ở các nước đang phát triển thông qua việc đầu tư tài chính vào khu vực tư nhân, huy động vốn ở các
     thị trư�?ng tài chính quốc tế và cung cấp dịch vụ tư vấn cho các ngành kinh doanh và các Chính phủ.

     IFC bắt đầu làm việc với Việt Nam vào năm 1992 nhằm đáp ứng nhu cầu của Việt Nam v�? vốn đầu tư nước
     ngoài và chuyển giao công nghệ để chuyển dịch sang n�?n kinh tế theo định hướng thị trư�?ng. Năm 1994 IFC
     đầu tư khoản vốn đầu tiên vào Khách sạn Hà Nội Sofitel Metropol. Sau đó là các khoản đầu tư vào các ngành
     cần nhi�?u vốn như xi măng, sản phẩm bơ sữa, thép và đư�?ng nhằm đáp ứng nhu cầu nội địa ngày càng tăng
     nhanh và cũng là phù hợp với các nguồn tài nguyên của Việt Nam. IFC cũng giúp tư vấn và hỗ trợ Việt Nam
     trong việc thành lập sở giao dịch chứng khoán đầu tiên và chương trình cổ phần hóa.

     Năm 1997, IFC chính thức mở văn phòng ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Wolfgang Bertelsmeier được chỉ
     định là �?ại diện Thư�?ng trú đầu tiên của IFC ở Việt Nam. Ông đã giúp quản lý danh mục đầu tư đầu tiên trong
     suốt những năm khó khăn của giai đoạn Khủng hoảng Tài chính ở Châu �? và thành lập Diễn đàn Kinh doanh
     Việt Nam (VBF), mà hiện nay diễn đàn này là một phương tiện quan tr�?ng để tổ chức các cuộc đối thoại chính
     sách giữa Chính phủ, khu vực tư nhân và cộng đồng các nhà tài trợ. Thomas Davenport được chỉ định là Giám
     đốc đầu tiên của Chương trình phát triển Dự án Mê Kông (MPDF). Ông đã có công trong việc thành lập tổ chức
     và quản lý nhiệm kỳ năm năm đầu tiên của chương trình này từ 1997 – 2002.

     MPDF đã được khởi động vào năm 1997 với mục đích ban đầu là hỗ trợ sự phát triển của khu vực kinh tế tư
     nhân mới được hình thành thông qua việc đẩy mạnh thương mại của các doanh nghiệp vừa và nh�? (SME) còn
     có khả năng hoạt động ở Việt Nam, Căm-pu-chia và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Dự án đã giúp các SME
     bảo đảm được nguồn vốn đầu tư dài hạn từ phía ngoài để đầu tư vào các dự án khả thi, tăng cư�?ng hiệu quả
     hoạt động thông qua việc giải quyết các nhu cầu phi tài chính và phát triển các tổ chức trung gian cung cấp
     dịch vụ cho các SME. Trong suốt chu kỳ năm năm đầu tiên (1997-2002), MPDF đã hoàn thành 96 dự án tư vấn
     tài chính, 13 dự án hỗ trợ kỹ thuật và giúp huy động vốn lên tới hơn 58 triệu đôla cho các SME. Dự án cũng đã
     phát triển một chương trình đào tạo quản lý hiệu quả và hướng những ngư�?i h�?c tới khả năng trở thành các
     giám đốc của SME. Chương trình này đã đào tạo cho gần 1000 công ty ở Việt Nam.

     IFC cùng với Ngân hàng Thế giới và Bộ Kế hoạch và �?ầu tư (MPI) cùng đi�?u phối Diễn đàn Doanh nghiệp Việt
     nam (VBF). Giám đốc Quốc gia của Ngân hàng Thế giới, Giám đốc Khu vực của IFC và một Phó Thủ tướng hoặc
     Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và �?ầu tư cùng chủ trì Diễn đàn. Từ khi được bắt đầu tổ chức năm 1998, VBF đã trở
     thành phương tiện cực kỳ hiệu quả cho các cuộc đối thoại công khai, đóng vai trò quan tr�?ng trong việc cải
     thiện môi trư�?ng đầu tư ở Việt Nam.

     VBF xuất hiện như một nhu cầu tất yếu nhằm đối phó với sự suy thoái v�? đầu tư nước ngoài ở Việt Nam và cuộc
     khủng hoảng tài chính ở Châu �? năm 1997. Diễn đàn Khu vực tư nhân (PSF) do IFC chủ trì đầu tiên đã diễn ra
     ở Hà Nội, ngay trước khi cuộc h�?p của CG bắt đầu vào tháng 12 năm 1998. Tại đây đã đạt được sự đồng thuận
     đối với các yếu tố chủ yếu của Diễn đàn và đến ngày nay vẫn còn tiếp tục được duy trì.

                                                                                                          Còn tiếp




     VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
20   BẢN LƯỢC SỬ
Vào đầu những năm 2000, IFC đã đóng vai trò tiên phong trong việc phát triển các ngân hàng cổ phần tư nhân
lúc ấy đang ở giai đoạn phát triển sơ khai. IFC đầu tư vào ACB và Sacombank, hai ngân hàng cổ phần tư nhân
lớn nhất tại Việt Nam lúc bấy gi�?. Cả hai ngân hàng đ�?u cung cấp đầy đủ những dịch vụ ngân hàng thương
mại, tập trung vào giải quyết nhanh chóng việc cho các SME và cá nhân vay ti�?n. IFC đã giúp các ngân hàng
bằng một chương trình dịch vụ tư vấn bao quát liên quan đến các lĩnh vực như lên kế hoạch chiến lược, quản
lý rủi ro tín dụng, quản lý tài sản/nợ và đi�?u hành doanh nghiệp.

IFC đã đối phó với cuộc khủng hoảng tài chính gần đây bằng cách mở rộng chương trình tài chính thương
mại của mình để góp phần duy trì luồng giao thông thương mại trong giai đoạn khan hiếm vốn. IFC đã cung
cấp tài chính thương mại lên tới 345 triệu đôla cho năm ngân hàng tại Việt Nam: ACB, An Binh, Eximbank,
Sacombank và Techcombank. Ngoài ra, IFC còn đóng góp vào chương trình cổ phần hóa và xây dựng khu
vực ngân hàng hiện đại thông qua việc đầu tư vào Vietinbank, một trong những ngân hàng thuộc sở hữu nhà
nước được cổ phần hóa lớn nhất ở Việt Nam.

Các dịch vụ đầu tư và tư vấn của IFC hiện nay đang gắn li�?n với các nhân tố phát triển tối đa trong chiến lược
của Nhóm Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam. Ông Simon Andrews, Giám đốc Khu vực hiện nay, chịu trách
nhiệm v�? đi�?u hành cả lĩnh vực đầu tư và lĩnh vực tư vấn cho Việt Nam.

Chiến lược giảm đói nghèo hiện nay của IFC ở Việt Nam có ba trụ cột chính:
      Củng cố khả năng cạnh tranh của n�?n kinh tế Việt Nam thông qua việc hỗ trợ Việt Nam tiếp tục
      chuyển sang n�?n kinh tế thị trư�?ng, giảm nhẹ gánh nặng lên cơ sở hạ tầng, tăng cư�?ng năng xuất lao
      động và n�?n tảng kỹ năng cho ngư�?i lao động Việt Nam; và mở rộng cả v�? chi�?u rộng lẫn chi�?u sâu các
      thị trư�?ng tài chính Việt Nam.

      Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn diện thông qua việc cung cấp cơ hội cho ngư�?i dân được tham gia
      và hưởng lợi từ sự tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam. Mục tiêu này tập trung chủ yếu vào hỗ trợ những mối
      liên kết kinh tế với các n�?n kinh tế nông nghiệp và nông thôn; tăng cư�?ng khả năng tiếp cận tài chính
      cho những ngư�?i vay vốn lớn ở nông thôn và mở rộng khả năng tiếp cận cơ sở hạ tầng cho dân cư nông
      thôn.

      Hỗ trợ tăng trưởng kinh tế b�?n vững v�? mặt môi trư�?ng và xã hội với tr�?ng tâm nhấn mạnh vào: việc
      sử dụng năng lượng hiệu quả, công nghệ và quy trình xử lý sản phẩm sạch sẽ hơn, giảm sức ép với môi
      trư�?ng và phát triển và thương mại hóa nguồn năng lượng tái tạo.

Kể từ năm 1992, IFC đã đầu tư vào 35 công ty ở Việt Nam với tổng số vốn lên tới 998 triệu đôla, bao gồm 216
triệu đôla huy động từ các khoản vay từ các nghiệp đoàn. Danh mục đầu tư hiện nay của IFC lên tới 571 triệu
đôla. IFC tập trung vào các dự án có tác động lớn nhất đến quá trình phát triển và đáp ứng được các nhu cầu
của Việt Nam và các chiến lược phát triển trong các giai đoạn phát triển khác nhau.

Kể từ khi văn phòng được mở từ năm 1997, số lượng nhân viên của IFC ở Việt Nam liên tục tăng. Khởi đầu chỉ
với một nhóm nhân viên vào năm 1997, năm 1998 khi MPDF được thành lập hoàn chỉnh và đi vào hoạt động,
con số này đã tăng lên đến 30 ngư�?i. Hiện nay, số nhân viên của IFC là khoảng 60 ngư�?i làm việc trong lĩnh
vực dịch vụ đầu tư và tư vấn.




                                  VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                               BẢN LƯỢC SỬ       21
        Khoản vay giúp đi�?u chỉnh cơ cấu đầu tiên (SAC) được thông qua vào tháng 10 năm 1994.

             150 triệu đôla: một phần đầu được giải ngân khi chương trình có hiệu lực (tháng 11 năm 1994) và phần
             còn lại giải ngân vào tháng 09 năm 1996.

             Hướng mục tiêu tới việc tăng cư�?ng ổn định kinh tế vĩ mô và cải cách cơ cấu trong quản lý tài chính,
             doanh nghiệp nhà nước, ngành tài chính và chính sách thương mại.

             �?ược OED đánh giá là “đạt được sự hài lòng rất cao�?.

             Ngân hàng làm việc chặt chẽ với IMF trong việc soản thảo Tham luận Khung Chính sách chung năm
             1994-97. Tháng 11 năm 1994, Quỹ đã thông qua ESAF trong 3 năm với 362 triệu SDR (tương đương 535
             triệu đôla).

        CAS được cập nhật cho giai đoạn năm tài khóa 97-99 (tháng 10 năm 1995) đã đ�? xuất chương
        trình cho vay mở rộng.

             Khoản cho vay IDA đã tăng lên tới 400-500 triệu đôla một năm, dựa trên tiến triển tốt đẹp của hoạt
             động kinh tế vĩ mô, cải cách kinh tế và việc thực hiện dự án, và việc chia sẻ gánh nặng một cách công
             bằng với các nhà tài trợ khác (cũng đang mở rộng chương trình ở Việt Nam).

             Một ma trận những hành động giám sát và các chỉ số hoạt động được đưa vào để theo dõi quá trình
             tiến triển của các mục tiêu quốc gia.

        Căng thẳng leo thang giữa Chính phủ và các tổ chức tài chính quốc tế xung quanh vấn đ�? v�? các
        đi�?u kiện,

             Danh mục hàng loạt các đi�?u kiện do Ngân hàng và Quỹ áp đặt là “khắc nghiệt và ảnh hưởng đến quốc
             thể�? (Giá). Việt Nam chỉ có thể chịu đựng vì lợi ích của quốc gia.

             Những cuộc thương lượng v�? SAC II đã bị đổ vỡ. Ngoài khoản nợ nh�? và hoạt động giảm nợ (35 triệu
             đôla) trong năm tài khóa 98, Ngân hàng (hay IMF) không phê duyệt thêm khoản hỗ trợ ngân sách nào
             cho đến khi PRSC I được thông qua vào năm 2001.

        Nhưng những khoản cho vay đầu tư dự án vẫn tiếp tục tăng mạnh lên tới 502 triệu đôla trong
        năm tài khóa 96.

             Với khoản tín dụng chính hỗ trợ Phát triển Năng lượng (180 triệu đôla), Tài chính Nông thôn (122 triệu
             đôla) và Hỗ trợ Y tế Quốc gia (101 triệu đôla).

             Trong khi những tiến triển ban đầu của việc thực hiện dự án được đánh giá là hài lòng (CAS 1995) thì
             thực ra kết quả này có được là do việc nhanh chóng giải ngân tín dụng của dự án Khôi phục Nông
             nghiệp. Các dự án khác bị đình trệ do vấn đ�? tái định cư (trong dự án Khôi phục đư�?ng cao tốc) và vấn
             đ�? mua sắm (trong dự án giáo dục tiểu h�?c) (CAE 2001).




     VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
22   BẢN LƯỢC SỬ
          Trong th�?i gian này, các lãnh đạo Việt Nam cũng bắt đầu đặt câu h�?i v�? các tiêu chuẩn do Ngân hàng
          thiết kế đối với một số dự án, đặc biệt là trong lĩnh vực đư�?ng xá. H�? có cảm giác rằng khí hậu và sự
          tăng trưởng nhanh chóng của Việt Nam đòi h�?i phải thiết kế những tiêu chuẩn cao hơn – và sự quan
          ngại đó càng tăng lên khi các dự án của Ngân hàng có tỷ lệ thực thi khá chậm (Ngô Thịnh �?ức).

     Cán bộ Ngân hàng tiếp tục hỗ trợ cải cách thông qua số lượng lớn các nghiên cứu chính sách
     ngành với chất lượng cao.

          Các báo cáo kinh tế tập trung vào Các sáng kiến trong Quản lý Khu vực công và Khu vực kinh tế tư nhân
          (tháng 9 năm 1994), Công nghiệp hóa và Chính sách Công nghiệp (tháng 10 năm 1995) và Phân cấp
          quản lý Tài chính và Mang lại các Dịch vụ Nông thôn (tháng 10 năm 1996).

          Các nghiên cứu ngành tập trung vào giao thông, các vấn đ�? môi trư�?ng, phát triển ngành tài chính,
          quản lý các nguồn nước và công tác cấp vốn cho giáo dục.

          �?áng chú ý là trong giai đoạn này sự hỗ trợ cho Cuộc đi�?u tra Mức sống ở Việt Nam (VLSS) và Báo cáo
          �?ánh giá �?ói nghèo và Chiến lược (tháng 02 năm 1995). Công tác xóa đói giảm nghèo của Ngân hàng
          tại Việt Nam được coi là “mô hình tốt nhất�? và đã cung cấp số liệu cho việc quản lý các tác động của
          tăng trưởng đối với ngư�?i nghèo (CAE 2001). Công tác đánh giá đói nghèo cũng bao phủ cả các vấn
          đ�? v�? các chính sách liên quan đến tài chính công, ví dụ như quan hệ tài chính giữa các cơ quan Chính
          phủ, việc đặt mục tiêu cho các khoản đầu tư cơ sở hạ tầng và cung cấp các dịch vụ xã hội.



1997-2002: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MỚI
     Tháng 09 năm 1997, Giám đốc Quốc gia chuyển đến làm việc tại Hà Nội.15

          Giám đốc Quốc gia tại Việt Nam là ngư�?i đầu tiên được giao quy�?n và phân cấp v�? làm việc tại nước sở
          tại, đây là một bằng chứng cho cuộc cải cách trên toàn bộ Ngân hàng vào năm 1997.

          Khi Tổng Giám đốc �?i�?u hành (Caio Koch-Weser) giới thiệu vị Giám đốc Quốc gia mới (Andrew Steer)
          tại Hà Nội, ông đã nói: “Trong Ngân hàng mới, tôi hiện làm việc cho Giám đốc Quốc gia�?. Ngư�?i Việt
          Nam đã ghi nhớ l�?i phát biểu ấy và quyết tâm thúc đẩy Ngân hàng thực hiện l�?i hứa của mình! (Steer)

          Cùng lúc bấy gi�?, ông Phan Văn Khải trở thành Thủ tướng và ông Nguyễn Tấn Dũng (hiện nay đang là
          Thủ tướng) trở thành Phó Thủ tướng. Các cuộc đối thoại cởi mở đã giúp hai bên vượt qua khoảng cách
          v�? văn hóa và ngôn ngữ, và xây dựng ni�?m tin và sự hiểu biết lẫn nhau (Phạm Minh �?ức). �?ây cũng là
          đi�?u kiện tiên quyết để trở thành một “cố vấn riêng đáng tin cậy�? (Agrawal).

          Cách tiếp cận luôn nhất quán với Khung phát triển toàn diện mới (CDF) của Jim Wolfensohn: dựa trên



15
     Hai chuyên gia kinh tế trưởng được bổ nhiệm cùng lúc: Kazi Martin phụ trách chính sách vĩ mô và Nisha Agrawal phụ trách
     vấn đ�? đói nghèo. Mô hình này cho phép Ngân hàng tham gia tích cực vào cả các đối thoại chính sách vĩ mô ngắn hạn với
     IMF lẫn công tác xóa đói giảm nghèo dài hạn trong khuôn khổ CPRGS.




                                      VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                                   BẢN LƯỢC SỬ                 23
             bốn nguyên tắc của tầm nhìn dài hạn, quy�?n sở hữu, quan hệ đối tác và kết quả.

             Việt Nam nhanh chóng trở thành nước thí điểm cho Khung phát triển toàn diện mới và sau đó là Văn
             bản Chiến lược Giảm nghèo (PRSP). Chính trư�?ng hợp của Việt Nam dư�?ng như lại đang giúp xây dựng
             nên chương trình nghị sự v�? cải cách rộng khắp trên toàn Ngân hàng hơn là thực hiện.

        CAS cho năm tài chính 99-02 (tháng 08 năm 1998) đã đ�? xuất ba kịch bản cho vay dựa trên sự tiến
        triển của nghị trình chính sách.

             Dao động trong khoảng từ 300 triệu đôla một năm (trong trư�?ng hợp thấp) đến hơn 800 triệu đôla một
             năm (trư�?ng hợp cao), với trư�?ng hợp căn bản khoảng 580 triệu đôla một năm.

             CAS cũng vạch ra 5 cung bậc của chiến lược: (1) tập trung sâu hơn vào các vấn đ�? đói nghèo và xã hội,
             bao gồm giảm chi phí xã hội của việc đi�?u chỉnh cơ cấu và cuộc khủng hoảng �?ông �?; (2) thiết lập mối
             liên kết mạnh mẽ hơn nữa giữa các dự án và các cuộc đối thoại chính sách; (3) đẩy mạnh hơn nữa mối
             quan hệ đối tác và sự phân quy�?n trong thực hiện các dự án; (4) chia sẻ các khoản vay cho phát triển
             nông thôn nhi�?u hơn nữa và (5) hỗ trợ các nỗ lực của Chính phủ nhằm nâng cao hiệu quả đi�?u phối
             viện trợ và tiến tới các chương trình vay theo các khu vực kinh tế nhất định.

        Ngân hàng đã hỗ trợ các cố gắng của Chính phủ trong việc chuẩn bị cho Chiến lược Tăng trưởng
        và Xóa đói giảm nghèo toàn diện (CPRGS).

             �?ây được coi là chiến lược giảm nghèo (PRSP) của Việt Nam. Tiến trình bắt đầu từ giữa năm 2000 và
             đã thực hiện được PRSP tạm th�?i vào tháng 03 năm 2001 và PRSP hoàn chỉnh vào tháng 05 năm 2002.
             Tháng 11 năm 2003 đã tạo thêm một chương v�? cơ sở hạ tầng phạm vi rộng.

             Do Bộ KH�?T chỉ đạo và Thủ tướng ký duyệt, mặc dù không nằm trong quá trình lập kế hoạch chính thức
             của Việt Nam. �?óng vai trò quan tr�?ng như một chương trình hành động nhằm hỗ trợ công tác đi�?u
             phối tài trợ và huy động nguồn lực (Hùng). Nhưng không giống ở các nước thu nhập thấp khác, chiến
             lược này không phải của một nước nghèo mắc nợ trầm tr�?ng (HIPC) hay của một nước phụ thuộc vào
             viện trợ. Vì thế thể hiện quy�?n sở hữu quốc gia mạnh hơn PRSP của các nước khác. CPRGS được “xây
             dựng dựa trên th�?i hạn của Chính phủ đ�? ra, được ngư�?i Việt viết bằng tiếng Việt, và sau đó được dịch
             ra tiếng Anh để cung cấp tài liệu cho các nhà tài trợ�? (Ohno).

             �?ược xây dựng dựa trên đóng góp của Nhóm Hành động Giảm đói nghèo (PWG) được thành lập năm
             1999. Nhóm này là một diễn đàn quan tr�?ng để Chính phủ Việt Nam, các nhà tài trợ và các tổ chức phi
             Chính phủ thảo luận v�? chiến lược giảm đói nghèo. Bản báo cáo Tấn công đói nghèo (tháng 11 năm
             1999) kết hợp các phân tích xu hướng đói nghèo dựa trên cơ sở LSMS và các kết quả từ bốn �?ánh giá
             �?ói nghèo có sự tham gia của cộng đồng đã đưa ra nhi�?u khung phân tích cần thiết cho một PRSP
             (Conway).

             Nhưng cũng có nhi�?u cuộc hội thảo tích cực giữa Chính phủ Việt Nam và cộng đồng các nhà tài trợ v�?
             những vấn đ�? quan tr�?ng liên quan đến giảm đói nghèo. PRSP đã được đổi tên thành CPRGS để thể
             hiện tính liên kết với CDF và giải quyết những quan ngại của Chính phủ Việt Nam và một số nhà tài trợ




     VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
24   BẢN LƯỢC SỬ
    (như Nhật, Pháp, ADB) rằng tăng trưởng phải là tr�?ng tâm của chiến lược giảm nghèo. Thực ra, trong
    phiên bản của Việt Nam, “tăng trưởng�? đi trước “giảm đói nghèo�?. Việc thêm một chương v�? phát triển
    cơ sở hạ tầng trên quy mô lớn đã cho thấy những động thái tương tự đưa vấn đ�? cơ sở hạ tầng quay trở
    lại chương trình nghị sự v�? đói nghèo của Ngân hàng vào giữa những năm 2000.

    Báo cáo �?ánh giá chung của chuyên gia Ngân hàng Thế giới và IMF (JSA) tháng 06 năm 2002 thừa nhận
    những điểm mạnh của 1 quá trình có tính làm chủ của Chính phủ cao: đó là sử dụng cách tiếp cận có
    sự tham gia của cộng đồng và hỗ trợ những kết quả phù hợp (các MDG của Việt Nam). Nhưng Báo cáo
    cũng thẳng thắn đưa ra đánh giá các mặt yếu kém, trong đó bao gồm việc thiếu kế hoạch dự phòng
    trong các chính sách kinh tế vĩ mô, các chiến lược phát triển ngành yếu và sự liên kết l�?ng lẻo với khung
    chi tiêu trung hạn, ít nhấn mạnh đến quản trị (bao gồm vấn đ�? tham nhũng). Nhi�?u lo ngại liên quan
    đến năng lực của Chính phủ Việt nam trong việc thực hiện chương trình và giám sát tiến độ cũng được
    đ�? cập đến.

CPRGS cung cấp khung đi�?u phối tài trợ hiệu quả hơn…

    Các nhóm làm việc và các nhóm đối tác trong khuôn khổ CG được tổ chức quanh các mục tiêu chính
    của CPRGS (ví dụ giảm nghèo) hoặc các chủ đ�? (ví dụ vấn đ�? giới, cải cách doanh nghiệp nhà nước,
    hiệu quả viện trợ) và theo các ngành (ví dụ y tế, giáo dục, giao thông)

    Quá trình làm việc của CG tiếp tục được đổi mới thông qua các hội nghị do Chính phủ và Ngân hàng
    đồng chủ trì và việc tổ chức các hội nghị CG giữa kỳ ở các tỉnh thành ngoài Hà Nội. Các sự kiện văn hóa
    được tổ chức xung quanh các hội nghị của Hội nghị các nhà tư vấn cũng đã củng cố ý thức v�? quy�?n sở
    hữu của Việt Nam (Huong).

    Sự tham gia của đại diện xã hội dân sự cũng được mở rộng. Diễn đàn Doanh nghiệp do Bộ KH�?T, Ngân
    hàng Thế giới và IFC chủ trì đ�?u được gắn với quá trình làm việc của CG (xem Hộp thông tin 1). Khu vực
    kinh tế tư nhân có cơ hội được thảo luận v�? những bức xúc và những vấn đ�? tồn tại.

    Từ năm 1996 đến năm 2002, cam kết tại CG trung bình đạt 2,5 tỷ đôla mỗi năm. Không giống hầu hết
    các nước có thu nhập thấp khác, viện trợ cho Việt Nam trong giai đoạn này vẫn chủ yếu là các khoản
    vay (chiếm 80% tổng số cam kết) và các dự án (chứ không phải là hình thức hỗ trợ ngân sách và các
    cách tiếp cận theo ngành).

… và khôi phục các khoản vay chính sách

    Khoản SAC II bị trì hoãn quá lâu đã được chuyển sang thành khoản Tín dụng Hỗ trợ Giảm Nghèo đầu
    tiên (PRSC I) nhằm hỗ trợ thực hiện PRSP tạm th�?i. Tháng 6 năm 2001, khoản tín dụng trị giá 250 triệu
    đôla (cộng với 48 triệu đôla từ các nhà đồng tài trợ) đã được thông qua.

    Lần giải ngân đầu (100 triệu đôla) được thực hiện sau khi PRSC có hiệu lực, và phần còn lại (150 triệu
    đôla) được giải ngân trước khi khoản tín dụng này kết thúc vào tháng 12 năm 2002.

    Các hành động khởi động cần đạt được trước khi Ban giám đốc phê duyệt khoản tín dụng này gồm




                              VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                           BẢN LƯỢC SỬ          25
                  việc thông qua Luật Doanh nghiệp, cổ phần hóa 408 doanh nghiệp nhà nước, thực hiện lộ trình AFTA
                  v�? giảm thuế quan và hoàn thành bản đánh giá chi tiêu công.

                  Chính phủ Việt Nam đã thực hiện được 11 trong số 12 các hoạt động khởi động, hoạt động cuối cùng
                  (kế hoạch tái cơ cấu cho 3 Tập đoàn) mới chỉ được hoàn thành một phần do những yếu tố nằm ngoài
                  tầm kiểm soát của Chính phủ Việt Nam.

                  Phần giải ngân thứ hai dựa vào khung vĩ mô đã được IMF đồng ý và tiến độ thực hiện của năm lĩnh vực
                  chính: chính sách thương mại, phát triển khu vực tư nhân, cải cách ngân hàng, cải cách doanh nghiệp
                  nhà nước và quản lý chi tiêu công.

                  Tháng 04 năm 2001, IMF thông qua khoản tín dụng Dự án Giảm �?ói nghèo và Tăng trưởng (PRGF) song
                  song trị giá 290SDR (tương đương 368 triệu đôla). Tuy nhiên, khoản tín dụng này đã bị đình chỉ vào
                  năm 2002 (và đã chính thức hết hạn vào năm 2004) do phía Việt Nam từ chối không chấp nhận các đi�?u
                  kiện mới v�? việc công bố các báo cáo tài chính của Ngân hàng nhà nước.16

                   Trong khi các nhà lãnh đạo Việt Nam coi tr�?ng những nỗ lực của các đại diện của IMF ở Hà Nội, h�? lại t�?
                  ra kém hài lòng v�? mối quan hệ thể chế lúc bấy gi�?: “Ngân hàng Thế giới m�?i chúng tôi bữa buffet, còn
                  Quỹ Ti�?n tệ lại đưa cho chúng tôi một thực đơn các món cố định�? (Vũ Khoan). �?ối với các nhà lãnh đạo
                  Việt Nam, cuộc Khủng hoảng Tài chính Châu �? (1997-98) đã làm dấy lên những câu h�?i quan tr�?ng v�?
                  �?ồng thuận Oa-Sinh-Tơn và mở ra những cách tiếp cận mới v�? quản lý vĩ mô và chính sách phát triển
                  (Trần Xuân Giá).

             Nhưng việc mở rộng các khoản vay theo dự án không được thông qua và giải ngân nhanh chóng
             như mong đợi.

                  Các khoản vay đầu tư dự án đã giảm từ 502 triệu đôla trong năm tài khóa 96 xuống còn 286 triệu đôla
                  trong năm tài khóa 2000 (xem Bảng 1). Lý do là việc năng lực chuẩn bị dự án bị dàn trải, các chi phí khởi
                  động cho “cách làm Khung phát triển toàn diện mới�? vẫn còn mới và do sự tập trung nhi�?u hơn đến
                  chất lượng đầu vào (CAS PR 2000). Với quá trình đi�?u chỉnh các khoản vay chậm chạp lúc ban đầu như
                  thế, có thể tiên đoán được rằng tổng chương trình cho vay trong CAS sẽ rơi xuống mức thấp (300 triệu
                  đôla một năm).

                  Việc thực hiện dự án cũng là vấn đ�? ngày càng đáng quan tâm. Tỷ lệ giải ngân lên tới 22% trong năm
                  tài khóa 98 đã giảm xuống còn 17% trong năm tài khóa 99 và 12% năm tài khóa 2000 (xem Bảng 2). Các
                  vấn đ�? bao gồm công tác giám sát quá mức cần thiết, việc thẩm định đi thẩm định lại của các quy định
                  v�? thực hiện dự án, thủ tục giải ngân chậm trễ, trì hoãn trong việc mua sắm và tái định cư, và các yếu
                  kém trong khâu quản lý hợp đồng và tài chính (CAS PR 2000).


     16
             Bản �?ánh giá an toàn xã hội và môi trư�?ng mới của các Ngân hàng Trung ương đã áp dụng với tất cả các nước sau khi có
             những quan ngại v�? việc sử dụng sai mục đích các nguồn tài chính của IMF (ví dụ ở Ucraina). Ở Việt Nam, sự đổ vỡ trong
             các cuộc thương lượng với IMF đã phản ánh những bất đồng cơ bản v�? tiến trình cải cách doanh nghiệp nhà nước và
             ngành ngân hàng và cách tiếp cận toàn diện với vấn đ�? đi�?u kiện cho vay (Rama). Tuy nhiên, sự minh bạch trong chính
             sách của Việt Nam vẫn còn là một vấn đ�? nghiêm tr�?ng (�?iểm lại 2010b).




          VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
26        BẢN LƯỢC SỬ
       Ngân hàng Thế giới không phải là đối tượng duy nhất gặp phải các vấn đ�? khó khăn trong thực thi dự án
       và đi�?u đó đã dẫn tới �?ánh giá chung tình hình thực hiện dự án đầu tiên với ADB và JBIC vào tháng 07
       năm 1999. Sau đó là Chương trình hành động cải thiện tình hình thực hiện dự án và một cuộc hội nghị v�?
       Quản lý Dự án �?ầu tư vào tháng 04 năm 2000 nhằm tạo đi�?u kiện thực hiện Chương trình hành động.

       Tháng 05 năm 2002, Việt Nam trở thành nước thí điểm thực hiện hài hòa hóa viện trợ. Ngân hàng Thế
       giới, ADB và JBIC đã nhất trí cùng xác định các cơ hội để có thể đạt được sự hài hòa v�? mua sắm, quản
       lý tài chính, bảo vệ môi trư�?ng và xã hội và quản lý danh mục.

   CAS mới cho giai đoạn năm tài khóa 03-06 (tháng 09 năm 2002) đã xây dựng nên khung CPRGS
   và đ�? cập tới một số vấn đ�? đang nổi lên.

       CAS được tổ chức xung quanh ba chủ đ�? của CPRGS: (1) hỗ trợ quá trình chuyển dịch sang n�?n kinh tế
       theo định hướng thị trư�?ng; (2) tăng cư�?ng tính công bằng, đảm bảo các vấn đ�? xã hội và tăng trưởng
       b�?n vững; và (3) đẩy mạnh quản lý nhà nước hiệu quả hơn.

       Các chương trình cho vay cũng tương tự như các CAS trước đó, với khoản vay trung bình khoảng 290
       triệu đôla một năm theo kịch bản cho vay thấp, 580 triệu đôla theo kịch bản cơ bản và 760 triệu đôla
       theo kịch bản cho vay cao. Kịch bản cho vay cao bao gồm các khoản tài chính lớn hơn cho PRSC hàng
       năm (gấp đôi lên tới 200 triệu đôla) và hai chương trình hỗ trợ ngân sách ngành (cho đư�?ng nông
       thông và giáo dục). CAS nhận thấy rằng kịch bản cho vay cao đòi h�?i quá trình cải cách CPRGS và quá
       trình thực hiện dự án nhanh hơn.

       Các nghiên cứu phân tích kinh tế và nghiên cứu ngành đã tạo nên những đặc thù trong các Báo cáo
       Phát triển Việt Nam hàng năm kể từ năm 2000 (xem Bảng 3) và đã tạo ra chu kỳ đ�?u đặn của công tác
       chuẩn đoán tr�?ng tâm: Báo cáo Chi tiêu Công, Báo cáo �?ánh giá đấu thầu mua sắm Quốc gia và �?ánh
       giá �?ộ tin cậy của Tài chính Quốc gia.



2003-2006: MỘT CHƯƠNG TRÌNH HỢP T�?C MẠNH MẼ HƠN
   Trong năm 2003 tr�?ng tâm của chương trình quay trở lại việc củng cố và thực hiện

       Các khoản vay dự án mới đã lên tới mức 593 triệu đôla trong năm tài khóa 2002, nhưng mới chỉ đạt
       được thành công một phần do dự án không được hoạt động liên tục. Những khoản vay mới cũng bị
       ngưng lại do tác động của SARS (đã làm trì hoãn sự chuẩn bị của hai dự án giao thông). Vì vậy các khoản
       vay dự án đã giảm mạnh xuống mức thấp kỷ lục (193 triệu đôla) trong năm tài chính 2003.

       Thậm chí ngay cả khi đã có sự thông qua khoản PRSC II (100 triệu đôla), tổng giá trị cho vay vẫn ở mức
       thấp (293 triệu đôla).

       Một số cán bộ chương trình của Ngân hàng có cảm giác h�? đã bị đứng ngoài những cuộc đối thoại
       chính sách cấp cao. H�? cũng có cảm giác rằng việc tập trung chú tr�?ng vào tái tạo mối quan hệ đối tác
       đã đánh lạc sự chú ý kh�?i những chi tiết của danh mục dự án.




                                VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                             BẢN LƯỢC SỬ         27
     Bảng 1: T�?N DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THẾ GIỚI CHO VIỆT NAM
     (triệu đô la Mỹ)

                              Cam kết                                        Giải ngân
                              Cho vay           Hỗ trợ                       Cho vay     Budget
                              dự án             ngân sách Tổng               dự án       Support   Total

       FY94                   325                               325          0                     0
       FY95                   265               150             415          75          159       234
       FY96                   502                               502          35                    35
       FY97                   349                               349          187                   187
       FY98                   360               35              395          204         35        239
       FY99                   308                               308          207                   207
       FY00                   286                               286          156                   156
       FY01                   379               250             629          158         101       259
       FY02                   593                               593          231         161       392
       FY03                   193               100             293          298                   298
       FY04                   606               100             706          311         107       418
       FY05                   599               100             699          304         104       408
       FY06                   668               100             768          324         95        419
       FY07                   487               225             712          374         102       476
       FY08                   1.043             150             1.193        399         231       631
       FY09                   649               500             1.149        539         143       681
       FY10 /b                1.167             962             2.129        689         1.020     1.709

     a/ Excludes stand-alone GEF, CFC and RETF projects.
     b/ Includes $700 million of IBRD commitments and $500 million of IBRD
     disbursements. All other amounts are from IDA.

     Nguồn: Ngân hàng Thế giới




       VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
28     BẢN LƯỢC SỬ
Bảng 2: CHỈ S�? DANH MỤC �?ẦU TƯ CỦA NGÂN HÀNG THẾ GIỚI CHO VIỆT NAM

            Các dự        Cam kết        Các dự       Các dự án       Các dự án       Chỉ số   Chỉ số   Tỷ lệ giải
            án (số)        ròng          án gặp       có vấn đ�?       có vấn đ�?        thực     chủ       ngân
                                          rủi ro        (DO)             (IP)          hiện    động
                          (triệu $)        (%)            (%)             (%)          (%)      (%)        (%)

  FY94          3           325             0             0              0            100                   0
  FY95          6           740             0             0              0            100                   22,5
  FY96          11          1.242           0             0              0            100                   6,3
  FY97          13          1.441           23,1          0              23,1         100                   19,3
  FY98          17          1.801           29,4          23,5           5,9          100        100        18,6
  FY99          20          2.014           5             0              5            100        100        17,3
  FY00          21          1.954           0             0              0            100        100        12
  FY01          25          2.557           8             0              8            100                   11,9
  FY02          27          2.814           11,1          3,4            0            100        100        14,5
  FY03          26          2.479           15,4          12,3           0            100        50         14,3
  FY04          27          2.983           7,4           7,4            0            100        75         15,4
  FY05          34          3.515           0             0              0            100        100        13,3
  FY06          37          3.950           8,1           7,2            0            100                   12,5
  FY07          36          3.931           11,1          16,8           5,6          100        66,7       12,5
  FY08          39          4.582           10,3          8,5            5,1          100        75         12,6
  FY09          43          5.428           11,6          11,1           7            100        50         14.8
  FY10          46          6.308           8,7           6,7            4,3          100        80         18.7

a/Tỷ lệ giải ngân các dự án đầu tư là % của phần quyết toán khi chưa được giải ngân

Nguồn: Ngân hàng Thế giới




                                        VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                                     BẢN LƯỢC SỬ     29
                  Tháng 12 năm 2002, Giám đốc Quốc gia mới (Klaus Rohland) đã đến làm việc và tập trung vào việc khôi
                  phục lại hoạt động liên tục của dự án và tăng cư�?ng thực hiện dự án. 17

             Báo cáo Tiến trình CAS (tháng 01 năm 2004) đã xác nhận những mục tiêu và chủ đ�? của CAS
             nhưng đ�? xuất ba thay đổi trong chương trình.

                  �?�? xuất thay đổi từ các dự án truy�?n thống sang các cách tiếp cận theo ngành đã bị trì hoãn vì đợi
                  hình thành khung chi tiêu trung hạn

                  Chính phủ Việt Nam đã đ�? nghị Ngân hàng trợ giúp thêm v�? phát triển cơ sở hạ tầng quy mô lớn sau
                  khi CPRGS được chỉnh sửa. Các khoản tín dụng đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng được thiết kế hợp lý
                  được đ�? xuất tăng lên.

                  Việc phân bổ IDA hàng năm cho Việt Nam cũng đã tăng từ 580 triệu đôla vòa th�?i điểm CAS được
                  thông qua lên 810 triệu đôla. �?i�?u này đã được phản ánh trong kịch bản cho vay cao hơn nữa trong
                  năm tài khóa 05-06: theo đó khả năng thấp là 750 triệu đôla và khả năng cao là 900 triệu đôla.

             Kế hoạch Kinh tế - Xã hội 5 năm (SEDP) giai đoạn 2006-10 (tháng 03 năm 2006) đã trở thành PRSP
             mới đối với Việt Nam.

                  Chỉ thị số 33 của Thủ tướng Chính phủ tháng 09 năm 2004 đã chỉ ra rằng SEDP cho giai đoạn 2006-2010
                  cần phải được xây dựng theo đúng nguyên tắc chỉ đạo chuẩn bị cho CPRGS.

                  Theo Báo cáo chung của các chuyên gia (JSAN, tháng 12 năm 2006), SEDP cho giai đoạn 2006-10 đã liên
                  kết chặt chẽ hơn với các nguồn ngân sách và tập trung vào giải quyết đói nghèo nhi�?u hơn và cũng chú
                  tr�?ng vào kết quả nhi�?u hơn các SEDP trước.

                  Bốn trụ cột là: (1) thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch sang n�?n kinh tế thị trư�?ng; (2) giảm đói nghèo
                  và đảm bảo bao gồm cả các lợi ích xã hội; (3) quản lý môi trư�?ng và tài nguyên thiên nhiên một cách
                  b�?n vững; và (4) xây dựng các thể chế hỗ trợ cho chiến lược. Có kế hoạch d�?n đư�?ng cho Việt Nam trở
                  thành một nước có mức thu nhập trung bình khi kết thúc chương trình.

                  JSAN xác nhận SEDP là một kế hoạch có thể mang lại cả sự tăng trưởng và khả năng giảm đói nghèo.
                  Tuy nhiên, để định hướng cho các quyết định của Chính phủ và nhà tài trợ, cần phải thực hiện nhi�?u
                  việc nhằm đưa ra các ưu tiên hành động chính sách, xác định thứ tự và th�?i gian, đánh giá chi phí ti�?m
                  năng và xác định cách thức quản lý và đánh giá tác động. JSAN cũng đã đ�? xuất cần chú ý nhi�?u hơn
                  đến việc thực hiện nhằm làm cho các khoản đầu tư có được chất lượng và hiệu quả cao hơn, giải quyết
                  vấn đ�? đói nghèo dai dẳng ở m�?t số cộng đồng dân tộc thiểu số, và phát triển các thể chế mạnh và
                  đáng tin cậy để quản lý các nguồn lực công.



     17
             Cũng khoảng th�?i gian đó, Martin Rama đảm nhận vị trí Chuyên gia Kinh tế hàng đầu. Từ khi còn ở Washington ông đã làm
             việc v�? VN và đã đóng vai trò là ngư�?i đứng đầu trong việc soạn thảo bảy Báo cáo Phát triển VN từ năm 2003 đến 2009.
             Trong suốt bảy năm ở Hà Nội, ông đã nâng cao sự hiểu biết quý hiếm v�? n�?n kinh tế và cách thức quyết định chính sách
             của Việt Nam. �?i�?u này đã được chứng minh trong các bài viết sâu sắc của ông v�? quá trình quyết định chính sách đằng
             sau công cuộc �?ổi mới (Rama 2008).




          VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
30        BẢN LƯỢC SỬ
     Chiến lược �?ối tác Quốc gia (CPS) giai đoạn 2007-2011 (tháng 01 năm 2007) hỗ trợ SEDP mới.

          Chiến lược được tổ chức xung quanh bốn trụ cột cũ. Chủ đ�? chung là nhu cầu hoàn thiện công cuộc cải
          cách cơ cấu còn dang dở trong khi vẫn tiếp tục thực hiện tham v�?ng cải cách thế hệ thứ hai. Mục tiêu
          của các cuộc cải cách này là chuyển dịch vai trò của Chính phủ từ một nhà sản xuất hàng hóa và dịch
          vụ chính sang thành nhà đi�?u hành và cung cấp n�?n tảng cho một n�?n kinh tế thị trư�?ng có chức năng
          tốt, công bằng và hiện đại.

          Chương trình cho vay được thực hiện dựa trên cơ sở phân bổ IDA hàng năm theo trình tự giải ngân của
          khoản vay 900 triệu đôla, khiến cho Việt Nam (lúc bấy gi�?) trở thành nước nhận được chương trình IDA
          lớn nhất thế giới.18 CPS cũng đưa ra khả năng kết hợp hai nguồn IDA và IBRD với nhau khi Việt Nam gần
          trở thành nước có thu nhập trung bình vào giai đoạn cuối của chương trình.

     Các Báo cáo Phát triển Việt Nam (VDR) đã trở thành một phương tiện phát triển sự hiểu biết chung
     v�? nghị trình chính sách cùng với Chính phủ Việt Nam và cộng đồng các nhà tài trợ.

          Các VDR hàng năm từ năm 2003 đã được xây dựng xung quanh các chủ đ�? của CPRGS và SEDP giai đoạn
          2006-11 (xem Bảng 3). Bản báo cáo đầu tiên của từng nhóm (nhóm từ năm 2003 đến 2007) đ�? cập đến
          chiến lược tổng thể, trong khi đó các bản báo cáo tiếp theo lại đ�? cập đến các trụ cột của chiến lược.

          Các VDR đã hình thành nên một phần nào đó trong chương trình nghị sự của các CG chính thức. Trong
          khi Ngân hàng Thế giới đóng vai trò chính, (kể từ năm 2004) các nhà tài trợ khác cũng đóng góp đáng
          kể trong việc soạn thảo và thẩm định các bản báo cáo. Và (từ năm 2005) Hội đồng Thẩm định Việt Nam
          đảm bảo rằng các ý kiến nêu ra trong các báo cáo đ�?u đã được thảo luận rộng rãi với các vị lãnh đạo
          Chính phủ, các nhà nghiên cứu và các nhà thực thi phát triển.

     … trong khi tiến hành công việc phân tích các đối thoại chính sách v�? các vấn đ�? cụ thể.

          Công tác phân tích của Ngân hàng giúp đặt n�?n móng cho các luật mới, ví dụ Luật Doanh nghiệp năm
          2005.

          Cán bộ của Ngân hàng cũng làm việc sau hậu trư�?ng nhằm thay đổi vị thế của Việt Nam trong các cuộc
          thương lượng v�? Báo cáo phát triển thế giới từ chỗ là một nước có “cách tiếp cận nhượng bộ�? thành
          một nước có “cách tiếp cận phát triển�?. Bao gồm cả nỗ lực 3 năm li�?n làm việc với Viện Khoa h�?c xã hội
          Việt Nam (VASS) để tác động một phần tới các nhà hoạch định chính sách của �?ảng Cộng sản và làm
          việc trực tiếp với Thủ tướng để đưa ra đ�? xuất v�? cắt giảm thuế quan đáng kể khi Việt Nam gia nhập
          WTO vào tháng 1 năm 2007.

          Có cùng cách tiếp cận với nhóm cố vấn của Thủ tướng Chính phủ, �?ảng và Ngân hàng nhà nước đã hỗ
          trợ trong việc đẩy mạnh các cuộc thảo luận v�? cải cách ngành ngân hàng, dẫn tới việc ra đ�?i luật Ngân
          hàng Nhà nước của Việt Nam gần đây và quyết định tư nhân hóa tất cả các ngân hàng thương mại nhà
          nước có sự tham gia của các nhà đầu tư chiến lược (Rama).


18
     Việt Nam hiện nay là nước nhận IDA lớn thứ hai, sau Ấn �?ộ




                                      VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                                   BẢN LƯỢC SỬ     31
     Bảng 3: C�?C B�?O C�?O PH�?T TRIỂN CỦA VIỆT NAM

          Năm                         Tiêu đ�?


          2000                        Tấn công �?ói nghèo
          2001                        Việt Nam năm 2010: Bước vào thế kỷ 21
          2002                        Tiến hành Cải cách để Tăng trưởng nhanh hơn và Giảm �?ói nghèo


          CPRGS:
          2003                        Việt Nam: Thực hiện l�?i hứa
          2004                        Nghèo
          2005                        Quản lý và đi�?u hành
          2006                        Kinh doanh


          SEDP 2006-11:
          2007                        Hướng tới tầm cao mới
          2008                        Bảo trợ Xã hội
          2009                        Huy động và sử dụng vốn
          2010                        Các thể chế hiện đại
          2011                        Quản lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên

     Nguồn: Ngân hàng Thế giới



             Các PRSC đã cung cấp phương tiện linh hoạt để đi�?u hành quá trình hỗ trợ nghị trình chính sách
             và đi�?u phối ngân sách.

                   Cho tới gần đây, PRSC là công cụ hỗ trợ tài chính chủ yếu của Việt Nam. PRSC được một nhóm các nhà
                   tài trợ tham gia, và do Ngân hàng Thế giới nắm vai trò then chốt trong công tác đi�?u phối. 19 �?ến nay
                   đã có chín PRSC hàng năm được thông qua (xem Bảng 1). Sau PRSC I, tất cả các PRSC đ�?u giải ngân một
                   lần. Và ngoài PRSC II có kèm một số đi�?u kiện v�? hiệu lực, các PRSC còn lại đ�?u dựa vào các hành động
                   trước. (Hùng)

     19
             Gần đây đã có đến 11 nhà cung cấp tài chính đồng th�?i cho PRSC, mang lại nguồn quỹ tương tự như Ngân hàng (trung
             bình đạt 160 triệu đôla một năm trong vòng năm năm vừa qua).




          VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
32        BẢN LƯỢC SỬ
    Ma trận chính sách tiếp nối đã được hình thành dựa vào các chủ đ�? của chiến lược giảm nghèo. Số
    ngành dần dần được tăng lên (bao gồm giáo dục, y tế, tài nguyên thiên nhiên, môi trư�?ng, cải cách luật
    pháp, hạ tầng cơ sở…) trong khi số hành động khởi động giảm dần (Grawe 2010).

    Cách tiếp cận cho thấy tốc độ thực thi ở từng lĩnh vực chính sách là một vấn đ�? mà Chính phủ Việt Nam
    phải là ngư�?i quyết định, và Ngân hàng và các nhà tài trợ khác gắn kết kết với công tác đánh giá kết quả
    chung cuối cùng của quá trình. Một số ngư�?i cho rằng cách tiếp cận này đã tách các PRCS ra kh�?i quá
    trình cải cách sâu rộng, và đi�?u đó đòi h�?i sự quản lý liên tục và theo sát để đạt được hiệu quả. Nhưng,
    sau khi xem xét lại thì thấy cách tiếp cận linh hoạt đã tạo đi�?u kiện cho nhi�?u cuộc đối thoại rộng rãi
    được xây dựng trên cơ sở ni�?m tin hơn trước (Grawe 2010).

    �?ể biết thêm các quan điểm khác v�? tính hiệu quả và ảnh hưởng của các tác nhân nước ngoài, bao gồm
    cả Ngân hàng Thế giới, (xem Hộp thông tin 2).

Các khoản cho vay cho các dự án cũng được mở rộng và mang lại kết quả tốt mặc dù vẫn tiếp tục
gặp phải nhi�?u vấn đ�? trong quá trình thực hiện.

    Các khoản vay cho các dự án đã tăng lên từ mức thấp là 193 triệu đôla vào năm tài khóa 03 lên tới trung
    bình 590 triệu đôla mỗi năm trong bốn năm sau. (Xem Bảng 1). Cùng với các PRSC, tổng số ti�?n cho vay
    đã lên tới 700 triệu đôla một năm, vẫn thấp hơn khoản phân bổ của IDA (900 triệu đôla) trong Chiến
    lược �?ối tác Quốc gia.

    Tỷ lệ giải ngân các khoản vay cho đầu tư tăng nhẹ lên đến 15% trong năm tài khóa 04, nhưng sau đó là
    giảm xuống còn 12.5% trong năm tài khóa 06 và 07 (xem Bảng 2). �?ây cũng là tỷ lệ thấp hơn mức trung
    bình trong khu vực (hơn 19%) trong cả hai năm tài khóa đó.

    Tuy nhiên, mặc dù tiến độ thực thi chậm, IEG đã xếp loại tất cả các dự án được đánh giá ở Việt Nam (đến
    năm 2009 là 34 dự án) ở mức độ “hài lòng�? v�? khía cạnh kết quả phục vụ cho quá trình phát triển. Trong
    khi một số cán bộ chương trình có chút hoài nghi v�? tính xác thực của các xếp loại này thì một số dự án
    trong danh mục hiện nay đang gặp nhi�?u vấn đ�? và sẽ có thể bị xếp loại là “không hài lòng�?, song đây
    cũng đã là kết quả vượt bậc so với bất cứ tiêu chuẩn nào.

Hội nghị Nhóm Tư vấn các nhà tài trợ cho Việt nam (CG) vẫn là phương tiện chính để đi�?u phối
hoạt động tài trợ…

    Trong năm 2003, đã có một số cuộc tranh luận trong nội bộ Bộ KH�?T và với Ngân hàng Thế giới v�?
    tương lai của CG, và UNDP t�? ý muốn nắm vị trí lãnh đạo trong việc đi�?u phối viện trợ. Nhật Bản và Pháp
    cũng đã không hài lòng v�? CPRGS cho đến khi chương v�? cơ sở hạ tầng quy mô lớn được thêm vào.
    Các nước Bắc Âu cũng luôn muốn đưa ra các vấn đ�? gây tranh cãi (ví dụ như quy�?n con ngư�?i). Nhưng
    cuối cùng thì m�?i chuyện cũng được thu xếp một cách nhanh chóng và các quan ngại của các nhà tài
    trợ đ�?u được giải quyết, và guồng công việc của các nhóm làm việc, các nhóm quan hệ đối tác, các hội
    nghị CG giữa kỳ và cuối kỳ lại được tiếp tục (Rohland).

    Tuyên bố Hà Nội v�? Hiệu quả Viện trợ đã được các đại biểu thông qua tại Hội nghị CG giữa kỳ năm 2005.




                              VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                           BẢN LƯỢC SỬ         33
     Hộp thông tin 2: Các quan điểm từ phía bên ngoài
     Các nhà bình luận bên ngoài có ý định đặt câu h�?i v�? ảnh hưởng của Ngân hàng Thế giới đối với Việt Nam.
     Quan điểm dưới đây được Bill Hayton tóm tắt trong cuốn sách của mình v�? Việt Nam: Con rồng đang nổi lên
     (năm 2010, trang 4) như sau:

     “Nhưng liệu Việt Nam đã sẵn sàng là một cậu bé ngồi trong tranh quảng cáo cho tính chính thống của Ngân
     hàng Thế giới? Sự thành công trong phát triển kinh tế của Việt Nam có thể được giải thích một cách đơn giản
     như sau: cuộc khủng hoảng kinh tế đầu những năm 1980 đã buộc �?ại hội �?ảng Cộng sản lần thứ VI diễn ra
     vào tháng 12 năm 1986 phải đi đến một sự lựa ch�?n tỉnh táo đó là bám lấy sức mạnh của thị trư�?ng. Sau đó
     cùng với sự tư vấn của Ngân hàng Thế giới, n�?n kinh tế đã được giải phóng và Việt Nam cuối cùng cũng gia
     nhập Tổ chức Thương mại Thế giới vào năm 2007. �?ó mới chỉ là một nửa câu chuyện. �?ể hiểu tiếp nửa còn
     lại, chúng ta cần phải lùi lịch sử lại v�? th�?i gian trước đó và thay đổi tr�?ng tâm câu chuyện. Một cách khác để
     giải thích sự thành công của Việt Nam một cách hay hơn đó là cuộc cải cách đã được tiến hành để bảo vệ khu
     vực nhà nước nhưng không phải để phá b�? khu vực này, và rằng sự tham gia của nhà nước vẫn còn được duy
     trì ở mức khá cao trong suốt giai đoạn cải cách, và rằng, đến tận gần đây, các tư vấn v�? chính sách của Ngân
     hàng Thế giới đã bị làm ngơ, trừ trong những trư�?ng hợp chúng phù hợp với các ưu tiên của �?ảng Cộng Sản.�?

     Martin Gainsborough đã nghiên cứu cụ thể thêm v�? chủ đ�? này và viết trong cuốn sách của ông v�? Việt Nam:
     Nhìn nhận lại v�? Nhà nước (2010, trang 172-176):

     “Nhi�?u tính toán trong những năm cải cách ở Việt Nam đã cho thấy các nhân vật chính trị tinh túy của Việt
     Nam đã áp dụng một cách tiếp cận có ch�?n l�?c đối với sự tham gia của nước ngoài – đó là chấp nhận những
     gì h�? tin là hữu ích với công cuộc cải cách và từ chối những gì h�? tin là không nằm trong lợi ích của h�?. Xét từ
     nhi�?u khía cạnh thì cách phân tích này là có lý. Ví dụ như đi�?u đó có thể lý giải mối quan hệ của Việt Nam với
     IMF: vào năm 2004, mối quan hệ đó đã bị xuống cấp khi Chính phủ Việt Nam tuyên bố rằng h�? không sẵn sàng
     cung cấp những dữ liệu tài chính mà IMF coi là đi�?u kiện để quyết định các khoản cho vay thêm.

     Tuy nhiên, đó không chỉ đơn thuần là bức tranh v�? th�?i kỳ mở cửa có ch�?n l�?c. Nhà nước Việt Nam đã thừa
     nhận rằng nhi�?u khi đã không thể chịu đựng được áp lực từ phía nước ngoài. Những lúc như thế Việt Nam đã
     chứng t�? khả năng thành thạo chèo chống vượt qua sức ép bằng cách tiếp tục ký kết nhi�?u văn bản rồi sau
     đó không tiến hành thực hiện (kiểu như cách tiếp cận “nhận ti�?n rồi chạy�?). �?i�?u này đã được chứng minh rõ
     ràng trong các hoạt động tài trợ liên quan tới chống tham nhũng…

     Chính phủ Việt Nam làm thế nào lại có thể hoạt động theo kiểu này, đi�?u đó liên quan đến cách hiểu v�? bản
     chất của các mối quan hệ của Việt Nam với cộng đồng các nhà tài trợ quốc tế. Một phần câu trả l�?i nằm ở thực
     tế rằng các nhân viên nước ngoài làm việc trong cộng đồng các nhà tài trợ thư�?ng rất hay bị ngợp trong một
     hoàn cảnh chính trị và văn hóa mà h�? có hiểu biết rất hữu hạn…

     Tuy nhiên, đi�?u đó không chỉ đơn giản là các nhà tài trợ đã bị qua mắt. Một lý do khác chính là việc cộng đồng
     các nhà tài trợ đã quá đ�? cao vấn đ�? giải ngân ti�?n viện trợ - cái được g�?i là “chuyển giao ngân sách�? – và

                                                                                                          Còn tiếp




     VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
34   BẢN LƯỢC SỬ
     không coi tr�?ng chất lượng và việc thực hiện dự án bằng việc đạt mục tiêu giải ngân. Một đi�?u quan tr�?ng nữa
     là Việt Nam thư�?ng được xem như là một “câu chuyện thành công�? trong cộng đồng các nhà tài trợ… Vì vậy,
     những gì chúng ta nhìn thấy chính là một cuộc hôn nhân mãn nguyện giữa Việt Nam và các nhà chính trị tinh
     túy nước ngoài khi các lợi ích của h�? hội tụ, mặc dù h�? có các lý do khác nhau…

     Ngoài ra, quan niệm rằng những cải cách do cộng đồng các nhà tài trợ quốc tế kiến nghị là đ�?u đe d�?a tới các
     nhà chính trị tinh túy của Việt Nam và vì thế cần phải bị chống lại là một quan niệm sai lầm. Thực ra nhi�?u dự
     án do các nhà tài trợ ủng hộ có sự tham gia của Chính phủ Việt Nam cũng có thể coi là mang tính hỗ trợ cho
     các vị trí quy�?n lực cao cấp một cách đặc biệt nhưng không riêng ở cấp độ trung ương… Có thể nhận thấy
     thực tế rằng đã có sự quy tụ lợi ích giữa các nhà tài trợ và các chính trị gia tinh túy của Việt Nam vào những th�?i
     điểm cả hai bên đ�?u t�? ra như đang có mối quan hệ rất đầm ấm (ví dụ như hội nghị thư�?ng niên của Nhóm Tư
     vấn các nhà tài trợ diễn ra giữa Chính phủ và các cơ quan tài trợ quốc tế).�?


              Các nguyên tắc của Tuyên bố Pari đã được áp dụng vào trư�?ng hợp của Việt Nam. Các tr�?ng điểm v�?
              tính sở hữu, sự hài hòa, sự tuân thủ và kết quả của viện trợ đ�?u nhất quán với cách tiếp cận của Việt
              Nam v�? cách đi�?u phối viện trợ và các quan hệ đối tác.

         … trong khi những Ngày Sáng tạo và những cuộc �?i�?u tra ý kiến Quốc gia đã giúp liên lạc được
         với rất nhi�?u đối tác phát triển.

              Ngày Sáng tạo hàng năm, dựa theo mô hình chương trình Hội trợ phát triển Toàn cầu của Ngân hàng
              Thế giới đã mang lại cơ hội cho các tổ chức xã hội dân sự được trình bày sáng kiến, và ngư�?i chiến
              thắng nhận được một khoản tài trợ nh�?. Ngày Sáng tạo đầu tiên được tổ chức vào năm 2003 với chủ
              đ�? “An toàn cho cuộc sống�?. Ngày Sáng tạo gần đây được tổ chức v�? chủ đ�? trách nhiệm giải trình và
              chống tham nhũng (năm 2009) và biến đổi khí hậu (năm 2010).

              Các cuộc �?i�?u tra �? kiến Quốc gia được tiến hành để thu thập phản hồi từ các cổ đông v�? vai trò và
              hoạt động của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam. �?ến nay đã có ba cuộc �?i�?u tra: vào năm 2003, 2005
              và 2010. Nhìn chung các phản hồi đ�?u mang tính tích cực (xem chú thích 22 để biết thêm kết quả từ
              cuộc �?i�?u tra năm 2010).

2007-2010: BẤT ỔN VÀ DỊCH CHUYỂN
         Tăng trưởng kinh tế nhanh ở Việt Nam giữ được trạng thái b�?n vững qua hai thập kỷ, đã mang lại
         mức thu nhập tăng nhanh kỷ lục và đói nghèo đã giảm đáng kể (xem biểu đồ 1).

              Từ năm 1994 đến 2007, tỷ lệ tăng trưởng GDP bình quân đạt 7,6% một năm, đưa Việt Nam từ một trong
              những nước nghèo nhất thế giới lên thành một nước gần đạt được mức thu nhập trung bình.20

20
         Các số liệu quốc gia đáng tin cậy và nhất quán chỉ có từ năm 1994 tới nay. Số liệu v�? thu nhập bình quân đầu ngư�?i ở Bảng
         4 được tính toán một cách đơn giản bằng cách chia GDP cho tổng dân số. Sử dụng Phương pháp Atlas, GNI trên đầu ngư�?i
         của Việt Nam chỉ thấp hơn một chút vào mức 760 đô la vào năm 2007. Năm 2009, Ngân hàng Thế giới xếp loại các nước có
         thu nhập trung bình thấp là các nước có thu nhập bình quân đầu ngư�?i đạt hơn 995 đôla. Năm 2009, GNI trên đầu ngư�?i
         của Việt Nam đạt 930 đôla.




                                           VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                                        BẢN LƯỢC SỬ                  35
     Biểu đồ 1: GDP TRÊN �?ẦU NGƯỜI VÀ TỶ LỆ �?ÓI NGHÈO CỦA VIỆT NAM


           1400                                                                                                           60


           1200                                                                                                           50

           1000
                                                                                                                          40

            800
                                                                                                                          30
            600

                                                                                                                          20
            400


            400                                                                                                           10


              0                                                                                                            0
                  1995        1997        1999         2001         2003         2005        2007        2009/e


                           Tính trên đ u ngư i - C t bên trái                            T l nghèo - C t bên ph i



     Nguồn: Tổng Cục Thống kê Việt Nam



                  Cũng cùng giai đoạn đó, tỷ lệ đói nghèo đã giảm mạnh từ 58% (năm 1993) xuống còn 16% (năm
                  2006).21 Việt Nam cũng đang đi đúng hướng để đạt được những MDG khác. Và theo bất cứ tiêu chuẩn
                  nào thì đây cũng là một kỷ lục phát triển ấn tượng.

             Nhưng quá trình phát triển kinh tế lại bị đe d�?a bởi sự bất ổn định vĩ mô vào năm 2007 và 2008.

                  Các tín hiệu đầu tiên của các khó khăn có thể nhận thấy từ khi Việt Nam tiếp cận với WTO vào năm
                  2007. Theo đó, các nguồn vốn từ bên ngoài chảy vào đã tạo ra một sự bùng nổ tín dụng và bong bóng
                  giá tài sản vào cuối năm 2007 và đầu năm 2008.


     21
             Những tỷ lệ nghèo này được đưa ra dựa vào VLSS, kết quả cuộc đi�?u tra mức sống này cung cấp dữ liệu đáng tin và có thể
             so sánh được cho công tác phân tích nghèo ở Việt nam một phần nh�? hỗ trợ từ Ngân hàng Thế giới. Tuy nhiên, khi phân
             tích xu hướng, cần phải tính đến tình trạng nghèo trầm tr�?ng vào cuối thập kỷ 80 và việc một số lượng lớn ngư�?i sống
             ngay dưới chuẩn nghèo được nâng lên trên chuẩn nghèo.




          VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
36        BẢN LƯỢC SỬ
            Các vấn đ�? bắt đầu hình thành từ một loạt cú sốc ngoại biên, bao gồm cả việc giá cả hàng hóa trên thế
            giới tăng v�?t vào đầu năm 2008 và tác động của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu GFC) lên các đơn
            hàng xuất khẩu vào cuối năm 2008 và đầu năm 2009.

            Kết quả là tăng trưởng GDP giảm xuống còn 6,3% và lạm phát tăng lên đến 20% vào năm 2008. Khi
            Chính phủ phải cố gắng chèo chống để giảm tác động của các cú sốc ngoại biên, dự trữ ngoại tệ giảm
            và thâm hụt ngân sách tăng mạnh lên 8,9% GDP vào năm 2009 (xem Biểu đồ 2).

      Trong lúc vẫn cần phải giải quyết các vấn đ�? phát triển dài hạn.

            Mặc dù đạt được nhi�?u tiến bộ trong giảm đói nghèo, nhưng nhi�?u ngư�?i vẫn còn dễ bị tổn thương.
            Với 2 đôla một ngày, gần nửa dân số vẫn sống dưới mức nghèo. Và việc giảm nghèo cho các nhóm
            nghèo, đặc biệt là trong số các cộng đồng dân tộc thiểu số ở vùng cao, sẽ gặp nhi�?u khó khăn và đòi
            h�?i chi phí cao hơn trước.

            Việt Nam cũng cần phải đối phó với các thách thức mới để tránh rơi vào bẫy thu nhập trung bình: nâng




Biểu đồ 2: LẠM PH�?T VÀ THÂM HỤT NGÂN S�?CH CỦA VIỆT NAM


      25


      20


      15


      10


        5


        0


       -5
               1995        1997          1999     2001       2003       2005       2007       2009/e

                             Thâm h t tài chính chung (%GDP)                   L m phát (%)


Nguồn: Bộ Tài Chính, IMF and Ngân hàng Thế giới




                                       VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                                    BẢN LƯỢC SỬ     37
                  cao tính hiệu quả của đầu tư, tăng trưởng đi đôi với b�?n vững môi trư�?ng, cải thiện chất lượng nguồn
                  nhân lực và đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước với các thể chế công. 22

             Chương trình của Ngân hàng Thế giới cũng đang trải qua một cuộc dịch chuyển

                  Tháng 02 năm 2007, Klaus Rohland r�?i Việt Nam để nhận nhiệm vụ Giám đốc Quốc gia tại Liên bang
                  Nga (và sau đó là Trung Quốc). Một vị Giám đốc Quốc gia mới cho Việt Nam (Ajay Chhibber) đã nhận vị
                  trí vào tháng 06. Nhưng ông chỉ ngồi ở vị trí này một năm trước khi r�?i đi để làm Trợ lý Tổng Thư ký tại
                  UNDP. Tháng 04 năm 2009 Giám đốc Quốc gia mới (Victoria Kwakwa) được phân công đến Việt Nam.

                  Những thay đổi liên tục v�? ngư�?i lãnh đạo văn phòng và các khoảng trống v�? quản lý chắc chắn đã ảnh
                  hưởng đến việc dẫn dắt các chương trình tại Việt Nam, nhất là vào th�?i điểm Việt Nam đang phải đối
                  mặt với các thách thức kinh tế lớn và Ngân hàng đang chuyển sang sử dụng thêm nguồn vốn IBRD. Các
                  cuộc đối thoại chính sách và các khoản vay chính sách vẫn tiếp tục được tiến hành, nhưng các chi tiết
                  v�? thực hiện dự án và đi�?u phối viện trợ nhận được ít sự quan tâm hơn trước.

             Bản Báo cáo tiến độ thực hiện CPS (tháng 11 năm 2009) đã xác nhận Việt Nam đang chuyển dịch
             sang giai đoạn kết hợp IBRD và IDA.

                  Tiếp theo sau đánh giá độ tin cậy v�? tín dụng, Ngân hàng Thế giới đã tuyên bố Việt Nam có đủ tư cách
                  để nhận IBRD, và những hoạt động IBRD đầu tiên đã được lên kế hoạch cho năm tài khóa 2010.

                  Quyết định này đã được đưa ra sau chuyến thăm của Chủ tịch Zoellick đến Việt Nam vào tháng 08 năm
                  2007. �?ã có sự tranh cãi giữa Chính phủ Việt Nam (muốn duy trì IDA càng lâu càng tốt) và Ngân hàng
                  Thế giới (FINCR của Ngân hàng có những lo ngại v�? tình trạng vĩ mô của Việt Nam và khả năng dự trữ
                  giới hạn dành cho các khoản vay IBRD khi không có nguồn vốn nào tăng lên). (Rama)

                  �?ể đảm bảo quá trình chuyển sang vay IBRD hợp lý, Việt Nam được phép chuyển sang giai đoạn kết
                  hợp khoản vay IBRD và IDA, và việc này được cho là không ảnh hưởng đến việc phân bổ phần còn lại
                  của IDA cho 15 giai đoạn IDA (trong năm tài khóa 2011). Chính phủ Việt Nam cũng đ�? xuất các nguồn
                  vay IBRD sẽ tăng hơn IDA trong giai đoạn tiếp theo để quá trình Việt Nam chuyển sang giai đoạn chỉ
                  nhận IBRD có thể diễn ra dần dần.

             Cán bộ chương trình của Ngân hàng làm việc chặt chẽ với IMF, ADB và các nhà tài trợ khác để đi�?u
             phối tư vấn chính sách vĩ mô…

                  Các quan điểm khác nhau v�? chính sách tỷ giá hối đoái, chính sách ti�?n tệ và lập trư�?ng tài chính đã
                  được đưa ra thảo luận trước các cuộc h�?p thư�?ng xuyên với Ủy ban Kinh tế (Chhibber).

                  Dẫn tới việc áp dụng gói bình ổn vào tháng 03 năm 2008, sau đó chuyển sang gói kích thích vào tháng
                  09 năm 2008 và rồi gói tái cân bằng vào tháng 09 năm 2009 (Rama).

                  Cán bộ của Ngân hàng cũng đã hỗ trợ rất nhi�?u khi đồng ti�?n bị tấn công vào tháng 05 năm 2008 và

     22
             Những vấn đ�? phát triển trung hạn này được thảo luận dài hơn trong VASS (2010) và Van Arkadie khác (2010).




          VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
38        BẢN LƯỢC SỬ
           khi quy mô gói kích thích bị chỉ trích vào năm 2009 (Rama).

           Nhưng các hoạt động nhằm ki�?m chế các doanh nghiệp nhà nước (Chhibber), tránh các biện pháp
           hành chính (CPS PR 2009) và nâng cao tính minh bạch của quá trình quyết định chính sách (�?iểm lại
           2010b) lại gặt hái được ít thành công hơn.

     … và cung cấp hỗ trợ ngân sách để bù đắp thâm hụt tài chính.

           Cam kết tại CG đã tăng mạnh từ 4,4 tỷ đôla năm 2007 lên trung bình 5,2 tỷ đôla năm 2008 và 2009 và
           8,0 tỷ đôla năm 2010 và 2011. 23

           Tháng 11 năm 2009, Ngân hàng Thế giới bổ sung vốn cho hàng loạt các PRSC với khoản tín dụng phát
           triển chính sách Cải cách �?ầu tư công 500 triệu đôla. �?ây là khoản tín dụng IBRD đầu tiên cho Việt Nam
           và đã hỗ trợ các hoạt động nhằm đẩy mạnh chu kỳ dự án đầu tư công (công tác ch�?n dự án, thực hiện,
           quản lý tài chính và giám sát).

           Các chương trình hỗ trợ ngành như hỗ trợ ngân sách cho Chương trình 135 (dành cho các cộng đồng
           dân cư vùng núi nghèo), cải cách ngành năng lượng và giáo dục đại h�?c.24

     Nguồn vốn vay cho các dự án tăng lên và đạt được tiến bộ trong thực hiện dự án.

           Tổng nguồn vốn vay cho các dự án đã tăng từ mức trung bình 580 triệu đôla một năm trong năm tài
           khóa 05-07 lên tới 950 triệu đôla năm tài khóa 08-10 (xem Bảng 1). Các dự án chính mới được thông qua
           bao gồm Giao thông �?ô thị Hà Nội, Phát triển Cơ sở hạ tầng Ưu tiên ở �?à Nẵng, Phát triển Năng lượng
           tái tạo, Bảo đảm Chất lượng Giáo dục Trư�?ng h�?c, Quỹ �?ầu tư Phát triển �?ịa phương, Giảm �?ói nghèo
           Mi�?n núi phía Bắc và Các trư�?ng �?ại h�?c mô hình mới.

           Tỷ lệ giải ngân cũng bắt đầu tăng lên từ 12,6% trong năm tài khóa 08 lên tới 18,7% năm 2010. �?ây là một
           sự tiến bộ đáng kể nhất là khi danh mục dự án được mở rộng nhanh chóng. Các dự án của Ngân hàng ở
           Việt Nam vẫn được IEG xếp loại là 100% “hài lòng�?. Tuy nhiên, sự xếp loại này bao gồm cả một số dự án
           “sát mức độ hài lòng�? và có một số dự án có vấn đ�? sẽ bị xếp loại “không hài lòng�? trong tương lai.

           Nguy cơ tham nhũng vẫn còn ở mức cao. Năm 2006, Ban Liêm chính của Ngân hàng (INT) và Bộ phận
           Chống Tham nhũng của DFID đã đi�?u tra những tố cáo tham nhũng trong các dự án giao thông do
           PMU18 thực hiện. Báo cáo của h�? đã kết luận rằng có những dấu hiệu của sự câu kết và sự cẩu thả
           nhưng không phải là sự tham nhũng trực tiếp của các cán bộ PMU18.25 Ngân hàng đã cùng với Chính


23
     Phiên chính thức v�? các cam kết bắt đầu được đưa ra ngoài chương trình của CG từ năm 2009. Thông tin v�? các cam kết
     được thu thập trước cuộc h�?p và công bố trong thông cáo báo chí của CG.
24
     Khoản Tín dụng hỗ trợ Giáo dục đại h�?c đầu tiên (trị giá 50 triệu đôla) lúc đầu được sắp xếp là khoản IBRD đầu tiên cho VN
     nhưng sau đó lại được chuyển thành khoản IDA theo yêu cầu của Chính phủ Việt Nam. Quyết định ở phút chót này đã làm
     các nhà tài trợ hoạt động trong ngành giáo dục đại h�?c hơi ngạc nhiên và nó phản ánh cuộc tranh luận vẫn còn tiếp diễn
     v�? cách thức tốt nhất để phân bổ các nguồn IDA và IBRD.
25
     �?ể biết thêm những vụ việc liên quan đến tham nhũng gần đây, bao gồm những tố cáo xung quanh PMU18, xin xem
     Hayton (2010).




                                       VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                                    BẢN LƯỢC SỬ                   39
              phủ xem xét và công bố báo cáo này. Chính phủ Việt Nam sau đó đã chuẩn bị một chương trình hành
              động tiếp theo (Rama).

         Các Báo cáo Phát triển Việt Nam (VDR) được soạn thảo chung tiếp tục nêu ra các vấn đ�? phát triển
         dài hạn.

              VDR năm 2010 v�? Các thể chế hiện đại đã đ�? cập đến những thách thức của việc phân cấp trao quy�?n
              và trách nhiệm giải trình và những gợi ý cho việc cải cách Chính phủ. “Con ngư�?i ngày càng đòi h�?i
              nhi�?u hơn – và khi Việt Nam cố gắng phát triển thành một đất nước hiện đại có mức thu nhập trung
              bình thì sẽ càng có nhi�?u áp lực đòi h�?i phải cung cấp những dịch vụ tốt hơn, và tiếng nói và sự tham
              gia của Việt Nam sẽ ngày càng mạnh mẽ hơn.�?

              VDR 2011 v�? Quản lý Nguồn tài nguyên Thiên nhiên đặt câu h�?i: “Làm thế nào để sử dụng các nguồn tài
              nguyên một cách hiệu quả nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và giảm nghèo b�?n vững v�? môi trư�?ng
              và xã hội?�? Tăng trưởng kinh tế, tăng dân số, đô thị hóa và công nghiệp hóa đang cùng nhau làm tăng ô
              nhiễm môi trư�?ng và việc khai thác cạn kiệt các nguồn tài nguyên thiên nhiên ở Việt Nam. Vấn đ�? biến
              đổi khí hậu lại càng làm trầm tr�?ng các khó khăn cho quốc gia liên quan đến hạn hán và lũ lụt.



     2011: HƯỚNG TỚI TƯƠNG LAI
         Trong khi Việt Nam đã tránh được một cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu thì việc duy trì những
         tiến triển trong cải cách vĩ mô vẫn được xem là một đi�?u kiện tiên quyết để đạt được tăng trưởng
         b�?n vững.

              Tăng trưởng GDP đã phục hồi ở mức 6-7% vào năm 2010 và thâm hụt tài chính cũng đã giảm xuống
              dưới 6% GDP. Lạm phát cũng giảm so với đỉnh cao năm 2008, và mặc dù đang ở mức khoảng 10% thì
              tỷ lệ này vẫn cao hơn ở các nước �?ông �? khác và trong vài tháng gần đây tỷ lệ lạm phát lại có dấu hiệu
              tăng lên trong lúc đồng Việt Nam đồng đã bị suy yếu hơn so với các loại ti�?n tệ khác trong khu vực.

              Theo báo cáo �?iểm lại mới nhất (Ngân hàng Thế giới 2010d), Chính phủ cần phải đưa ra một “thông
              điệp rõ ràng và nhất quán�? v�? những cam kết đảm bảo ổn định vĩ mô trong giai đoạn tới.

              �?i�?u này cần phải được hiện thực hóa bằng các hành động chính sách và việc thư�?ng xuyên công khai
              các thông tin tài chính và thông tin vĩ mô quan tr�?ng nhằm xây dựng độ đáng tin cậy và ni�?m tin giữa
              những ngư�?i tham gia thị trư�?ng.

              Những nỗ lực gần đây nhằm cải thiện công tác của Ngân hàng nhà nước, thông qua luật Ngân hàng
              nhà nước mới được ban hành, là một bước đi đúng hướng cần phải được nuôi dưỡng và tăng cư�?ng
              hơn nữa.

         Chiến lược Phát triển Kinh tế Xã hội mới (SEDS) cho giai đoạn 2011-2020 đã đ�? ra mục tiêu trung
         hạn cho quốc gia và thứ tự các ưu tiên.

              Bản thảo SEDS, được �?ại hội �?ảng xem xét vào tháng 01 năm 2011, nhấn mạnh tầm quan tr�?ng của




      VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
40    BẢN LƯỢC SỬ
          việc chuyển tr�?ng tâm từ số lượng sang chất lượng tăng trưởng.26 �?i�?u này có nghĩa là sẽ chú ý hơn
          đến năng suất của các khoản đầu tư, sự b�?n vững của tăng trưởng, và việc đảm bảo tất cả các nhóm
          dân cư đ�?u được hưởng lợi từ tăng trưởng.

          �?ể đạt được mục tiêu này cần có những bước tiến bộ đột phá v�?: (1) cải thiện hạ tầng cơ sở; (2) đầu tư
          vào nguồn nhân lực, bao gồm việc nâng cao chất lượng giáo dục của m�?i trình độ; và (3) phát triển thể
          chế nhằm đáp ứng nhu cầu của một n�?n kinh tế hiện đại.

          Những điểm nhấn quan tr�?ng này đ�?u đã được các nhà lãnh đạo Chính phủ Việt Nam biết đến và trình
          bày rành mạch, tuy không dễ nắm thật rõ những điểm này trên giấy t�?.

     Trong khi dư�?ng như đã có được sự đồng thuận rộng rãi v�? chiến lược này thì vẫn còn có những
     cuộc trao đổi v�? cách thức thực hiện chiến lược như thế nào cho tốt nhất.

          Phiên h�?p Quốc hội gần đây nhất đã phê bình Chính phủ trong một số vấn đ�? kinh tế, bao gồm cả việc
          quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp nhà nước, quản lý nợ công và tính năng suất của các khoản
          đầu tư.

          Một đại biểu quốc hội đã đ�? xuất b�? phiếu tín nhiệm Thủ tướng sau vụ việc Vinashin. Vào tháng 06,
          Quốc hội đã bác b�? kế hoạch xây dựng �?ư�?ng sắt Cao tốc Bắc Nam.

          Các cuộc tranh luận tại Quốc hội được phát trực tiếp trên truy�?n hình và được báo chí đưa tin rộng rãi,
          phần nào đó đã tạo đi�?u kiện cho các cuộc thảo luận công khai mà chỉ mới gần đây thôi không ai nghĩ
          có thể xảy ra.

     Các định hướng chiến lược trong SEDS đã tạo ra một xuất phát điểm thuận lợi cho Chiến lược Hợp
     tác Quốc gia tiếp theo (năm tài khóa 12-16) hiện đang trong quá trình chuẩn bị.

     Các ý kiến phản hồi từ các cuộc ph�?ng vấn tại Hà Nội đã cung cấp thêm một số gợi ý v�? vai trò của
     Ngân hàng Thế giới trong tương lai.

     1.   Các quan chức Chính phủ luôn đánh giá cao vai trò của Ngân hàng trong việc mang lại khả
          năng tiếp cận các kiến thức phát triển và coi là đóng góp quan tr�?ng nhất của Ngân hàng.27

          Tr�?ng tâm là đóng góp những ý kiến chứ không phải đưa ra những l�?i khuyên (và tất nhiên càng không
          phải là các đi�?u kiện). Các vị lãnh đạo muốn được đối thoại với những chuyên gia có trình độ chuyên


26
     �?ây thực ra không phải là vấn đ�? lo ngại mới. Trong các bài phát biểu v�? chính sách và kế hoạch của Chính phủ Việt Nam
     trong thập kỷ vừa qua cũng đ�?u đ�? cập đến vấn đ�? tương tự. Tuy nhiên, hiện nay nhận thức v�? sự đánh đổi đã cao hơn, vì
     thế (hy v�?ng rằng) sẽ có nhi�?u quyết tâm hơn để thực hiện những quyết định khó khăn nhằm nâng cao chất lượng tăng
     trưởng.
27
     �?i�?u này phần nào trái ngược với những kết quả của cuộc �?i�?u tra Quốc gia 2010 trong đó chỉ ra rằng các bên liên quan
     (56% là các cán bộ trong Chính phủ) đánh giá Ngân hàng có vai trò quan tr�?ng nhất vì các nguồn tài chính mà Ngân hàng
     mang lại (31%) và vì kiến thức của Ngân hàng (28%). Một phần ba trong số những ngư�?i được h�?i cho biết Ngân hàng có
     thể nâng cao giá trị của mình hơn nữa nếu giảm bớt sự phức tạp của công tác tài chính. Một phần tư trong số những ngư�?i
     được h�?i nhấn mạnh tầm quan tr�?ng của việc nâng cao chất lượng chuyên gia của Ngân hàng khi phải giải quyết những
     thách thức riêng của Việt Nam.




                                      VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                                   BẢN LƯỢC SỬ                 41
                       môn mang tầm thế giới và có kinh nghiệm phù hợp từ các nước khác nhau. H�? đánh giá những kiến thức
                       của Ngân hàng nằm trong các dự án cũng như công tác nghiên cứu chính sách độc lập của Ngân hàng.

             -         H�? cũng thẳng thắn cho biết rằng h�? sẽ còn có nhi�?u đòi h�?i khắt khe trong tương lai khi mà đất nước
                       phải đối mặt với nhi�?u thách thức phát triển phức tạp hơn, khi năng lực của chính h�? đã được nâng cao
                       hơn, và khi sẵn có các nguồn kiến thức khác để tiếp cận hơn.

             -         �?i�?u này sẽ là một thách thức đối với Ngân hàng, vì việc chia sẻ với nguồn ngân sách quốc gia nhi�?u
                       hơn đòi h�?i công tác giám sát dự án nhi�?u hơn.28 �?ến nay các quỹ ủy thác đã giúp Ngân hàng lấp chỗ
                       trống.29 Nhưng việc duy trì sự hỗ trợ đó trong công tác phân tích và đảm bảo rằng các quỹ được phân
                       bổ hợp lý đến các khu vực được ưu tiên sẽ không phải là những công việc dễ dàng trong những năm
                       sắp tới.

             2.        Việt Nam trở thành một nước có thu nhập trung bình và việc tiếp cận với IBRD cần phải được
                       thực hiện một cách cẩn thận.

                       Cũng giống như tất cả các nước khác trong giai đoạn chuyển đổi này, các nhà lãnh đạo Chính phủ
                       đ�?u có những lo lắng v�? khả năng tiếp tục được nhận IDA và làm thế nào để sử dụng nguồn IBRD một
                       cách tốt nhất. �?ây thực chất là vấn đ�? quản lý ngân sách tổng quát: quy mô của thâm hụt tài chính, các
                       nguồn tài chính thay thế và các ưu tiên trong chi tiêu ngân sách.30

                       So với các nguồn cho vay thương mại mà Việt nam có thể tiếp cận được, thì cả IDA và IBRD vẫn đ�?u là
                       những lựa ch�?n tài chính hấp dẫn. Tuy nhiên, các quan chức Chính phủ vẫn đang thảo luận v�? cách
                       thức tốt nhất để phân bổ các nguồn này cho các ngành, chương trình và khu vực.31

                       Việt Nam rất có thể sẽ lựa ch�?n sự kết hợp giữa các khoản hỗ trợ ngân sách và các khoản cho vay theo
                       dự án, thực hiện dự án vẫn là một vấn đ�? chính. Các chương trình nghị sự của các năm tới cần phải đ�?
                       cao những nỗ lực chung nhằm tháo gỡ các vướng mắc hiện đang gặp phải (như các ban quản lý dự án,
                       các biện pháp bảo vệ môi trư�?ng và xã hội, vấn đ�? bồi thư�?ng, v.v… ).

                       Ngân hàng cũng sẽ phải kiểm tra lại mô hình cho vay để có thể giải ngân nhi�?u loại quỹ cho nhi�?u
                       chương trình hơn, đặc biệt là các chương trình có liên quan mật thiết với các ưu tiên ngành của Chính
                       phủ và các chương trình cải cách chính sách.

     28
                 Phần đóng góp mà ngân sách của Ngân hàng dành cho các dịch vụ quốc gia tại Việt Nam được phân bổ cho việc Giám sát
                 Dự án đã tăng từ 30% trong năm tài khóa 2000 lên tới 43% năm tài khóa 2010.
     29
                 Trong năm tài khóa 2010, các quỹ ủy thác do Ngân hàng đi�?u hành đã giải ngân 6,9 triệu đôla, trong khi đó ngân sách của
                 Ngân hàng dành cho các dịch vụ quốc gia ở Việt Nam là 11,9 triệu đôla, bao gồm 2,2 triệu đôla cho dịch vụ Phân tích và Tư
                 vấn (AAA).
     30
                 Với sự trợ giúp từ các nhà tài trợ và các nguồn vay trong nước, Việt Nam đã có đủ tài chính để giải quyết lần thâm hụt tài
                 chính nghiêm tr�?ng hơn vào năm 2009. Khi khoản thâm hụt đã giảm, và các nguồn viện trợ vẫn còn được duy trì, thì các
                 nguồn vay trong nước sẽ bị cắt dần. Tuy nhiên, Việt Nam không phải là một nước phụ thuộc vào viện trợ, vì số ODA ròng
                 chỉ chiếm chưa đến 5% GDP và chỉ khoảng 12-13% ngân sách đầu tư của nhà nước. (Cox et al 2010).
     31
                 Một bản báo cáo đánh giá xác thực v�? vai trò của Ngân hàng Thế giới tại các nước có thu nhập trung bình đã được trình
                 lên tại Kanbur (2010).




          VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
42        BẢN LƯỢC SỬ
     3.   �?ây là th�?i gian thích hợp để đánh giá lại và thiết lập lại quá trình hoạt động của Hội nghị
          Nhóm tư vấn Các nhà tài trợ cho Việt nam (CG).

          Quá trình tiến hành CG đã được thực hiện rất lâu và không ai muốn có những thay đổi lớn cho quá trình
          này. Một khi được tổ chức tốt, Hội nghị trở thành một diễn đàn hiệu quả và hữu ích để trao đổi ý kiến,
          quan điểm v�? một loạt các vấn đ�? phát triển.

          Tuy nhiên, có thể đây là th�?i điểm tốt để có một cái nhìn khác v�? hoạt động của CG – trong bối cảnh
          Việt Nam đang chuyển dịch sang thành một nước có thu nhập trung bình và vai trò của một số nhà
          tài trợ song phương đang suy giảm.32 Các nguồn tài chính sẽ có thể mang tính tập trung hơn, còn các
          chương trình nghị sự v�? phát triển lại có thể trở nên phức tạp hơn. Và những diễn đàn khác, bao gồm
          cả các kỳ H�?p Quốc hội, cũng sẽ ngày càng đ�? cập nhi�?u hơn đến các vấn đ�? tương tự.

          Nhìn chung, chúng ta có thể cần nhìn vào tương lai của viện trợ ở Việt Nam. �?i�?u này đòi h�?i sự xem
          xét cả tiến độ thực hiện các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDG) (theo nghị trình của các nước có
          thu nhập thấp) và việc cải thiện môi trư�?ng kinh doanh (theo nghị trình của các nước có thu nhập trung
          bình). Từ cả hai khía cạnh này, việc một vài nhà tài trợ song phương quyết định rút dần viện trợ ra kh�?i
          Việt nam có thể là hơi vội vã. Vai trò ti�?m tàng của một số nhà tài trợ không truy�?n thống như Trung
          Quốc cần phải được tính đến.




32
      Tình trạng tương tự ở Indonexia đã dẫn tới việc đột xuất bãi b�? CGI vào đầu năm 2007. Những cuộc thảo luận đang diễn
     ra v�? tương lai của Diễn đàn Phát triển Philippin cũng mang lại những bài h�?c đáng chú ý cho Việt Nam.




                                      VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                                   BẢN LƯỢC SỬ               43
          TÀI LIỆU THAM KHẢO

     Diễn đàn Hiệu quả Viện trợ và Ngân hàng Thế giới (2010), Cập nhật Báo cáo Quan hệ �?ối tác với Việt
          Nam, Bản Báo cáo không chính thức tại Hội nghị giữa kỳ Nhóm các nhà tài trợ cho Việt Nam và
          Diễn đàn Hiệu quả Viện trợ, tháng 06 năm 2010.
     Buhler, Konrad (2001), Nhà nước kế vị và mối Quan hệ thành viên trong các Tổ chức Quốc tế: Các thuyết
          pháp lý đối lập với Chủ nghĩa thực dụng Chính trị, Kluwer Law International, The Hague.
     Conway, Tim (2004), “Chính trị và Cách tiếp cận PRSP: Nghiên cứu trư�?ng hợp Việt Nam�?, Tham luận
         241, tháng 05, 2004, Viện Phát triển Nước ngoài (ODI).
     Cox, Marcus, Tran Thi Hanh, Tran Hung & Dao Dinh (2010), “Tuyên bố Pari/ Tuyên bố Hà Nội v�? �?ánh giá
          Giai đoạn 2, �?ánh giá Việt Nam�?, tham luận, 22 tháng 09, 2010.
     Dean-Leung, Suiwah (2010), “Việt Nam – Một cuộc đi�?u tra kinh tế�?, Journal of Asia-Pacific Economic
         Literature, tháng 11, 2010.
     Gainsborough, Martin (2010), Việt Nam: Nhìn nhận lại v�? Nhà nước, Zed Books và Silkworm Books.
     Grawe, Roger (2010), “Các nguồn tín dụng hỗ trợ giảm đói nghèo: Nghiên cứu trư�?ng hợp Việt Nam�?,
         Tham luận IEG, tháng 09, 2010.
     Hayton, Bill (2010), Việt Nam: Con rồng đang lớn dậy, Yale University Press.
     IMF and IDA (2002), “Việt Nam: �?ánh giá của cán bộ v�? Chiến lược Giảm �?ói nghèo�?, 6 tháng 6, 2002.
     IMF and IDA (2006), “Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Báo cáo Chiến lược Giảm đói nghèo, Báo cáo
          cán bộ tư vấn�?, 5 tháng 12, 2006.
     Nhóm các nhà Tài trợ (2003), Báo cáo Phát triển Việt Nam năm 2004: �?ói nghèo, Báo cáo trình lên Hội
         nghị Nhóm Tư vấn Việt Nam, Hà Nội, 2-3 tháng 12, 2003.
     Nhóm các nhà Tài trợ (2004), Báo cáo Phát triển Việt Nam năm 2005: Quản lý, Báo cáo trình lên Hội nghị
         Nhóm Tư vấn Việt Nam, Hà Nội, 1-2 tháng 12, 2004.
     Nhóm các nhà Tài trợ (2005), Báo cáo Phát triển Việt Nam năm 2006: Kinh doanh, Báo cáo trình lên Hội
         nghị Nhóm Tư vấn Việt Nam, Hà Nội, 6-7 tháng 12, 2005.
     Nhóm các nhà Tài trợ (2006), Báo cáo Phát triển Việt Nam năm 2007: Hướng tới mục tiêu cao, Báo cáo
         trình lên Hội nghị Nhóm Tư vấn Việt Nam, Hà Nội, 14-15 tháng 12, 2006.
     Nhóm các nhà Tài trợ (2007), Báo cáo Phát triển Việt Nam năm 2008: Bảo vệ xã hội, Báo cáo trình lên Hội
         nghị Nhóm Tư vấn Việt Nam, Hà Nội, 6-7 tháng 12, 2007.




      VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
44    BẢN LƯỢC SỬ
Nhóm các nhà Tài trợ (2009), Báo cáo Phát triển Việt Nam năm 2010: Các thể chế hiện đại, Báo cáo trình
    lên Hội nghị Nhóm Tư vấn Việt Nam, Hà Nội, 3-4 tháng 12, 2009.
Nhóm các nhà Tài trợ (2010), Báo cáo Phát triển Việt Nam năm 2011: Quản lý nguồn tài nguyên thiên
    nhiên, Báo cáo trình lên Hội nghị Nhóm Tư vấn Việt Nam, Hà Nội, 7-8 tháng 12, 2010.
Kanbur, Ravi (2010), “Vai trò của Ngân hàng Thế giới đối với các nước có thu nhập trung bình�?, 10 tháng
    09, 2010, bài viết được chuẩn bị để đăng trên số báo mới của Oxford University Press v�? Phát triển
    Kinh tế Toàn cầu và Ngân hàng Thế giới.
Lamb, David (2002), Việt Nam ngày nay, một phóng viên quay trở lại. Public Affairs, New York.
Bộ Kế hoạch và �?ầu tư (2001), Kế hoạch Phát triển Kinh tế - Xã hội 5 năm (2001-2005), Bản thảo, Hà Nội,
     16 tháng 10, 2001.
Bộ Kế hoạch và �?ầu tư (2006), Kế hoạch Phát triển Kinh tế - Xã hội 5 năm 2006-2010, Hà Nội, tháng 03,
     2006.
Ohno, Izumi và Kenichi Ohno (2005), “�?ẩy mạnh quy�?n sở hữu thực sự ở Việt Nam: vượt ra kh�?i CPRGS
    và sự Hài hòa trong công tác Viện trợ�?, Bản thảo tháng 05, 2005, Viện Quốc gia Sau đại h�?c v�?
    Nghiên cứu Chính sách (NGRIPS).
Pincus, Jonathan (2009), “Việt Nam: Tăng trưởng b�?n vững trong th�?i kỳ khó khăn�? Bản tin Kinh tế
     ASEAN Vol. 26, Số 1, tháng 04, 2009, trang 11-24.
Rama, Martin (2008), “Sự lựa ch�?n khó khăn: Việt Nam đang chuyển mình�?, Tham luận số 40, Nhiệm vụ
    Tăng trưởng và Phát triển.
Van Arkadie, Brian, Phạm Thị Lan Hương, Trần Thị Hạnh, Khuất Thị Hải Oanh, Don Nam Thang, �?ặng
     Kim Khôi & Jonathan London (2010), Bản Phân tích Quốc gia chung v�? Việt Nam, cho UNDP và
     LMDG, 26 tháng 06, 2010.
Viện Khoa h�?c Xã hội Việt Nam hợp tác cùng Ngân hàng Thế giới (2010), Việt Nam trong Thập kỷ tới và
     tiếp sau đó: Các vấn đ�? chiến lược then chốt, 28 tháng 09, 2010.
Việt Nam, Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa (2003), Chiến lược toàn diện v�? Tăng trưởng và Giảm đói nghèo
      (CPRGS), Hà Nội, tháng 11, 2003.
Việt Nam, Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa (2010), “Chiến lược Phát triển Kinh tế Xã hội giai đoạn 2011-2020�?.
Ngân hàng Thế giới (1959), Báo cáo của Phái đoàn đến Việt Nam, Bản Báo cáo số FE-12a, 7 tháng 07,
    1959.
Ngân hàng Thế giới (1977), Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam: Báo cáo Giới thiệu n�?n Kinh tế,
    Bản Báo cáo số 1718-VN, 12 tháng 08, 1977.
Ngân hàng Thế giới (1989), “Báo cáo Hoàn thành Dự án, Dự án tưới tiêu Dầu Tiếng, Việt Nam�?, Bản Báo
    cáo số 8239, 11 tháng 12, 1989.
Ngân hàng Thế giới (1990), Việt Nam: Ổn định và Cải cách Cơ cấu, Bản Báo cáo số 8249-VN, 30 tháng
    04, 1990.




                                 VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                              BẢN LƯỢC SỬ   45
     Ngân hàng Thế giới (1992), Việt Nam: Tái cơ cấu Tài chính công và các Doanh nghiệp công, Bản Báo cáo
         số 10134-VN, 15 tháng 04, 1992.
     Ngân hàng Thế giới (1993), Việt Nam: Chuyển sang cơ chế Thị trư�?ng, Bản Báo cáo số 11902-VN, 15
         tháng 09, 1993.
     Ngân hàng Thế giới (1994a), Việt Nam: Các Chính sách khích lệ Khu vực Kinh tế Tư nhân và quản lý Khu
         vực Công, Bản Báo cáo số 13143-VN, 26 tháng 09, 1994.
     Ngân hàng Thế giới (1994b), “Bản ghi nhớ của Chủ tịch Hiệp hội Phát triển Quốc tế và Tập đoàn Tài
         chính Quốc tế v�? Chiến lược Hỗ trợ Quốc gia của Nhóm Ngân hàng Thế giới đối với Cộng hòa Xã
         hội Chủ nghĩa Việt Nam gửi tới các Giám đốc đi�?u hành�?, Bản Báo cáo số 13545-VN, 26 tháng 09,
         1994.
     Ngân hàng Thế giới (1995a), Việt Nam: �?ánh giá �?ói nghèo và Chiến lược, Bản Báo cáo số 13442-VN,
         23 tháng 01, 1995.
     Ngân hàng Thế giới (1995b), “Bản ghi nhớ của Chủ tịch Hiệp hội Phát triển Quốc tế và Tập đoàn Tài
         chính Quốc tế v�? Chiến lược Hỗ trợ Quốc gia của Nhóm Ngân hàng Thế giới đối với Cộng hòa Xã
         hội Chủ nghĩa Việt Nam gửi tới các Giám đốc đi�?u hành�?, Bản Báo cáo số 15053-VN, 25 tháng 10,
         1995.
     Ngân hàng Thế giới (1998), “Bản ghi nhớ của Chủ tịch Hiệp hội Phát triển Quốc tế và Tập đoàn Tài chính
         Quốc tế v�? Chiến lược Hỗ trợ Quốc gia của Nhóm Ngân hàng Thế giới đối với Cộng hòa Xã hội
         Chủ nghĩa Việt Nam gửi tới các Giám đốc đi�?u hành�?, Bản báo cáo số 18375, 20 tháng 08, 1998.
     Ngân hàng Thế giới (1999), Báo cáo Phát triển Việt Nam 2000: Tấn công �?ói nghèo, Bản báo cáo số
         19914-VN, 15 tháng 11, 1999.
     Ngân hàng Thế giới (2000), “Việt Nam: Báo cáo Tiến trình Chiến lược Viện trợ Quốc gia�?, Bản báo cáo số
         20769-VN, 7 tháng 08, 2000.
     Ngân hàng Thế giới , ADB và UNDP (2000), Việt Nam 2010: Bước vào thế kỷ 21, Bản báo cáo số 21411-
         VN, 29, tháng 11, 2000.
     Ngân hàng Thế giới (2001), Việt Nam: �?ánh giá hiệu quả viện trợ quốc gia, OED, Bản báo cáo số 23288,
         21, tháng 11, 2001.
     Ngân hàng Thế giới (2002a), “�?ánh giá Khung Phát triển Toàn diện (Khung phát triển toàn diện mới):
         Nghiên cứu trư�?ng hợp Việt Nam�?, Bản đánh giá của nhi�?u nhà tài trợ do OED xuất bản.
     Ngân hàng Thế giới (2002b), “Bản ghi nhớ của Chủ tịch Hiệp hội Phát triển Quốc tế và Tập đoàn Tài
         chính Quốc tế v�? Chiến lược Hỗ trợ Quốc gia của Nhóm Ngân hàng Thế giới đối với Cộng hòa Xã
         hội Chủ nghĩa Việt Nam gửi tới các Giám đốc đi�?u hành�?, Bản báo cáo số 24621-VN, 16 tháng 09,
         2002.
     Ngân hàng Thế giới (2002c), Báo cáo Phát triển Việt Nam 2003: Việt Nam, Thực hiện l�?i hứa, Bản Báo
         cáo số 25050-VN, 21 tháng 11, 2002.




      VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
46    BẢN LƯỢC SỬ
Ngân hàng Thế giới (2003a), “Báo cáo Hoàn thành Thực hiện v�? khoản Tín dụng trị giá 197,2 triệu SDR
    (tương đương 250 triệu đôla) để Hỗ trợ Giảm �?ói nghèo ở Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam�?,
    Bản Báo cáo số 25614, 27 tháng 06, 2003.
Ngân hàng Thế giới (2003b), “�?i�?u tra quan hệ khách hàng giữa Ngân hàng Thế giới và Việt Nam: Báo
    cáo kết quả�?, tháng 12, 2003.
Ngân hàng Thế giới (2004), “Bản ghi nhớ của Chủ tịch Hiệp hội Phát triển Quốc tế và Tập đoàn Tài chính
    Quốc tế v�? Chiến lược Hỗ trợ Quốc gia của Nhóm Ngân hàng Thế giới đối với Cộng hòa Xã hội Chủ
    nghĩa Việt Nam gửi tới các Giám đốc đi�?u hành�?, Bản báo cáo số 27659-VN, 22 tháng 01, 2004.
Ngân hàng Thế giới (2005), “�?i�?u tra quan hệ khách hàng giữa Ngân hàng Thế giới và Việt Nam năm
    2006: Báo cáo kết quả�?, tháng 09, 2005.
Ngân hàng Thế giới (2007a), Việt Nam: Chiến lược �?ối tác Quốc gia 2007-2011, 3 tháng 01, 2007.
Ngân hàng Thế giới (2007b), “Báo cáo Kết quả và Hoàn thành Thực hiện v�? một loạt năm khoản Tín
    dụng trong tổng trị giá 473,4 triệu SDR (tương đương 650 triệu đôla) để đầu tư cho một chuỗi
    năm chương trình Hỗ trợ Giảm �?ói nghèo ở Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam�?, Bản báo cáo
    số ICR0000483, 29 tháng 06, 2007.
Ngân hàng Thế giới (2007c), “Việt Nam: Kết quả đánh giá và bài h�?c�?, IEG, tháng 07, 2007.
Ngân hàng Thế giới (2008a), Báo cáo Phát triển Việt Nam 2009: Các vấn đ�? v�? vốn, Báo cáo trình lên Hội
    nghị Nhóm các nhà tư vấn, Hà Nội, 4-5 tháng 12, 2008.
Ngân hàng Thế giới (2009), “Báo cáo tiến trình Chiến lược �?ối tác Quốc gia với Cộng hòa Xã hội Chủ
    nghĩa Việt Nam�? Bản Báo cáo số 51659-VN, 24 tháng 11, 2009.
Ngân hàng Thế giới (2010a), “Văn bản Chương trình Hiệp hội Phát triển Quốc tế v�? khoản Tín dụng
    được đ�? xuất trị giá 99,3 triệu SDR (tương đương 150 triệu đôla) đầu tư cho chương trình Hỗ trợ
    giảm �?ói nghèo lần thứ chín ở Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam�?, Bản Báo cáo số 54039-VN,
    25 tháng 05, 2010.
Ngân hàng Thế giới (2010b), �?iểm lại: Báo cáo Cập nhật tình hình Phát triển Kinh tế Việt Nam, Báo cáo
    trình lên Hội nghị giữa kỳ của Nhóm các nhà tư vấn cho Việt Nam, Rạch Giá, 9-10 tháng 06, 2010.
Ngân hàng Thế giới (2010c), “�?i�?u tra quan hệ khách hàng giữa Ngân hàng Thế giới và Việt Nam năm
    tài khóa 2010: Báo cáo kết quả�?, tháng 06, 2010.
Ngân hàng Thế giới (2010d), �?iểm lại: Báo cáo Cập nhật tình hình Phát triển Kinh tế Việt Nam, Báo cáo
    trình lên Hội nghị thư�?ng niên của Nhóm các nhà tư vấn cho Việt Nam, 7-8 tháng 12, 2010.




                                 VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                              BẢN LƯỢC SỬ   47
        C�?C CUỘC PHỎNG VẤN

     TÊN                                  CHỨC VỤ                             TỔ CHỨC

     Vũ Khoan                             Nguyên Phó Thủ tướng                Chính phủ

     Trần Xuân Giá                        Nguyên Bộ trưởng                    Bộ Kế hoạch và �?ầu tư
     Hồ Quang Minh                        Vụ trưởng, Vụ Kinh tế đối ngoại     Bộ Kế hoạch và �?ầu tư

     Lê Văn Châu                          Nguyên Phó Thống đốc                Ngân hàng nhà nước
     Dương Thu Hương                      Nguyên Phó Thống đốc                Ngân hàng nhà nước
     Phan Mạnh Hùng                       Nguyên Phó Vụ trưởng                Ngân hàng nhà nước
     Thịnh Thị Hồng                       Vụ trưởng, Vụ QHQT                  Ngân hàng nhà nước

     Lê Thị Băng Tâm                      Nguyên Thứ trưởng                   Bộ Tài chính
     Nguyễn Thị Hồng Yến                  Phó vụ trưởng, DMEF                 Bộ Tài chính

     Ngô Thịnh �?ức                        Thứ trưởng                          Bộ Giao thông

     Nguyễn Văn Ngữ                       Vụ trưởng                           Bộ Giáo dục và �?ào tạo

     Trần Thị Giáng Hương                 Vụ trưởng, ICD                      Bộ Y tế

     Nguyễn Sĩ Dzung                      Phó Chủ nhiệm                       Văn phòng Quốc hội

     Lê Quốc Lý                           Hiệu phó                            H�?c viện QG Hồ Chí Minh

     Lê �?ăng Doanh                        Nguyên Chủ tịch                     CIEM
     Nguyễn �?ình Cung                     Phó Chủ tịch                        CIEM

     �?ỗ Hoài Nam                          Chủ tịch                            VASS

     Nguyễn Thị Lan Hương                 Giám đốc                            ILSSA




     VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
48   BẢN LƯỢC SỬ
     Bùi Văn Mai                               Tổng thư ký                                    VACPA
     Phạm Chi Lan                              Cựu thành viên                                 Ủy ban Nghiên cứu PM

     Hal Hill                                  Giáo sư v�? Các n�?n kinh tế                     Crawford School ANU
                                                                                              �?ông Nam �?
     Suiwah Dean-Leung                         Phó Giáo sư                                    Crawford School ANU
     Steve Price-Thomas                        Giám đốc Quốc gia                              Oxfam GB

     John Hendra                               �?i�?u phối viên Thư�?ng trú                      Liên Hiệp Quốc

     Ayumi Konishi                             Giám đốc Quốc gia                              ADB

     Toshio Nagase                             �?ại diện cao cấp                               JICA
     Mamoru Sakai                              �?ại diện                                       JICA

     Fiona Lappin                              Trưởng Văn phòng                               DFID

     Mark Palu                                 Tham tán                                       AusAID

     Heather Riddell                           �?ại sứ                                         �?ại sứ quán New Zealand

     Max von Bonsdorff                         Tham tán                                       �?ại sứ quán Phần Lan

     Ben Bingham                               �?ại diện Thư�?ng trú                            IMF

     Simon Andrews                             Giám đốc Khu vực                               IFC

     Edwin Lim33                               Nguyên Chuyên gia kinh tế cao cấp              Ngân hàng Thế giới
     David Dollar                              Nguyên Chuyên gia kinh tế cao cấp              Ngân hàng Thế giới
     Bradley Babson                            Nguyên �?ại diện Quốc gia                       Ngân hàng Thế giới
     Andrew Steer                              Nguyên Giám đốc Quốc gia                       Ngân hàng Thế giới
     Klaus Rohland                             Nguyên Giám đốc Quốc gia                       Ngân hàng Thế giới
     Ajay Chhibber                             Nguyên Giám đốc Quốc gia                       Ngân hàng Thế giới
     Nisha Agrawal                             Nguyên Chuyên gia kinh tế trưởng               Ngân hàng Thế giới
     Martin Rama                               Nguyên Chuyên gia kinh tế trưởng               Ngân hàng Thế giới
     Naoko Ishii                               Nguyên �?i�?u phối viên Quốc gia                 Ngân hàng Thế giới
     Victoria Kwakwa                           Giám đốc Quốc gia                              Ngân hàng Thế giới


33
        Bản ghi chép cuộc ph�?ng vấn với Edwin R. Lim,do William H. Becker và Marie T. Zenni, Nhóm Ngân hàng Thế giới thực hiện,
        Chương trình Lịch sử bằng l�?i, 30 và 31 tháng 10, 2002, Washington DC.




                                         VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
                                                                                                      BẢN LƯỢC SỬ                 49
     Deepak Mishra                     Chuyên gia kinh tế trưởng              Ngân hàng Thế giới
     �?inh Tuấn Việt                    Chuyên gia kinh tế cao cấp             Ngân hàng Thế giới
     Phạm Minh �?ức                     Chuyên gia kinh tế cao cấp             Ngân hàng Thế giới
     Keiko Kubota                      Chuyên gia kinh tế cao cấp             Ngân hàng Thế giới
     James Anderson                    Chuyên gia quản trị cao cấp            Ngân hàng Thế giới
     Jennifer Sara                     G�? phụ trách Ban Phát triển b�?n vững   Ngân hàng Thế giới
     Xiaolan Wang                      Chuyên viên �?i�?u hành cao cấp          Ngân hàng Thế giới
     Phạm Hùng Cư�?ng                   Cán bộ chương trình cao cấp            Ngân hàng Thế giới
     Nguyễn Thị Mai                    Cán bộ chương trình cao cấp            Ngân hàng Thế giới
     Mai Thi Thanh                     Cán bộ chương trình cao cấp            Ngân hàng Thế giới
     �?ào Lan Hương                     Cán bộ v�? y tế                         Ngân hàng Thế giới
     Sameer Goyal                      Chuyên gia Tài chính cao cấp           Ngân hàng Thế giới
     Alain Barbu                       Giám đốc chương trình và dự án         Ngân hàng Thế giới
     Bồ Thị Hồng Mai                   Cán bộ phụ trách Quan hệ �?ối tác       Ngân hàng Thế giới
     Myla Williams                     �?i�?u phối viên Chương trình Quốc gia   Ngân hàng Thế giới
     Mette Bertelsen                   Trợ lý đặc biệt                        Ngân hàng Thế giới




     VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG THẾ GIỚI: M�?I QUAN HỆ �?�?I T�?C MẠNH MẼ VÀ BỀN LÂU
50   BẢN LƯỢC SỬ