‫د اÙ?غانستان د سرچینو دهلÛ?ز د مهارتونو د ستراتیژÛ?‬ ‫پراختیا‬ ‫‪۵۱۱۵/ÛµÛ²/۱۱‬‬ ‫دا سند د ‪ Executive Summary - Afghanistan Resource Corridor Skills Strategy Development Final Report‬ده‬ ‫چی لیوالو کسانو ته د یو خدمت په توګه وړاندی کیږي‪ .‬د اختالÙ? په صورت Ú©Û? د دÛ? سند انګلیسÛ? متن ته غوره توب ورکول‬ ‫کیږي‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫سریزه‬ ‫اجرائیوي لنډیز‪:‬‬ ‫استخراجي صنعت د اÙ?غانستان د اقتصادي ودÛ? لپاره یو مهم عامل ګنل‬ ‫کیږي‪ .‬د Ù†Ú“Û?وال بانک د سرچینو دهلیز د ودÛ? د ستراتژی د برخÛ? به حیث‪،‬‬ ‫په اÙ?غانستان Ú©Û? د کان کیندنÛ?‪ ،‬تیلو او د ګاز سکتورونو Ú©Û? د اړونده‬ ‫مهارتونو د پیاوړتیا لپاره یوÛ? واضحه ستراتژی ته اړتیا لیدل کیږي‪.‬‬ ‫د کانونو ویستلو د مهارتونو په هکله د معلوماتو اوسني کموالي ته په پام سره‪،‬‬ ‫دغه Ú…Û?ړنه د اوسني بازار د عرضÛ?‪ ،‬تقاضÛ? او نیمګړتیاوو په هکله معلومات‬ ‫بیانوي‪ .‬دغه معلومات Ú†Û? دښوونیز ادارو د مدیرانو ‪ ،‬زده کوونکو ‪،‬‬ ‫کارÙ?رمایانو او مرسته کونکو موسسو سره د Ú©ÛŒÙ?ÙŠ مرکو د الرÛ? السته راغلي‬ ‫او بیا د مهارتونو د ستراتژی د انکشاÙ?( ‪ )SSD‬جوړونÛ? په مقصد تجزیه و‬ ‫تحلیل شوي Ú…Ùˆ د معدن د مهارتونو په سکتور Ú©Û? د تقاضا او عرضÛ? انډول‬ ‫را منÚ?ته شي‪ .‬لس دولتي ښوونیز ادارو او منتخبو زده کوونکو سره مو مرکÛ?‬ ‫ترسره Ú©Ú“ÙŠ تر Ú…Ùˆ په تÙ?صیل سره د هغوي په اړتیاوو Ú?ان خبر کړو‪.‬‬ ‫همدارنګه هغه اÙ?غان شرکتونه Ú†Û? د Ù†Ú“Û?وال بانک لپاره د خصوصي سکتور د‬ ‫پراختیایي ارزونÛ? په وخت ارزول شوي و‪ ،‬هم مونږ ته د خپل استخدام او‬ ‫تریننګ د څرنګوالي په اړه معلومات راکړه‪.‬په خلص ډول ټول هغه اشخاص‬ ‫چÛ? مرکÛ? ورسره شوÛ? ÙˆÛ? په اÙ?غانستان Ú©Û? د کانونو استخراج د صنعت‬ ‫لپاره د بشري Ú?واک په پرمختیا Ú©Û? ډیره لیوالتیا وښودله‪.‬‬ ‫د کانونو د استخراج په لس لوی پروژو Ú©Û? Ú†ÛŒ اوس مهال د معدنو وزارت د‬ ‫کار الندÛ? دي‪ ،‬د ‪ ۰۰۱۱۱۱‬زرو څخه زیات خلکو ته به په مستقیم ډول کاري‬ ‫دا سند د ‪ Executive Summary - Afghanistan Resource Corridor Skills Strategy Development Final Report‬ده‬ ‫چی لیوالو کسانو ته د یو خدمت په توګه وړاندی کیږي‪ .‬د اختالÙ? په صورت Ú©Û? د دÛ? سند انګلیسÛ? متن ته غوره توب ورکول‬ ‫کیږي‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫Ù?رصتونه برابر کړي‪ .‬د کانونو راویستلو صنعت به په اداري او استخراجي‬ ‫Ù?عالیتونو Ú©Û? پراخه مهارتونو ته اړتیا ولرÛ?‪ .‬که غواړو Ú†ÛŒ اÙ?غانان د دغه‬ ‫کاري Ù?رصتونو څخه ګټه پورته کړي‪ ،‬نو باید په اÙ?غانستان Ú©Û? د شته مسلکي‬ ‫او تخصصي زده Ú©Ú“Ùˆ Ú©ÛŒÙ?یت او کمیت د ÚšÙ‡ والي لپاره اقدامات ترسره شي او‬ ‫هغه سیمو ته پام واړول شي Ú†ÛŒ دغه استخراجي پروژÛ? به Ù¾Ú©Û? عملي کیږي‪.‬‬ ‫اټکل کیږي Ú†Û? ‪ ٪۱۷‬غیر مسلکي او نیمه مسلکي مامورین به په تخمیني‬ ‫توګه په کار وګمارل Ø´ÛŒ او یو Ú…Ù‡ ډیره اندازه ددغو وظیÙ?Ùˆ نه به داسÛ? وي‬ ‫چÛ? کاریګران به د تریننګ اخستلو نه وروسته په بل صنعتي سکتور Ú©Û? د‬ ‫کار کول وړتیا ولري‪ .‬پیچلÛ? تخنیکي دندÛ? Ù„Ú©Ù‡ د جیولوجي متخصصین‪،‬‬ ‫دمنابعو منجمنټ مدیریت او Ù†Ù?تي انجینری مهارتونه به یواÚ?Û? د ‪ ۰۱۷‬نه تر‬ ‫‪ ۰۵۷‬پورÛ? پکار ÙˆÛ?‪ .‬د ÚšÙ‡ عرضÛ? لپاره باید د مهارتونوښه کولو باندÛ? کار‬ ‫وشي مګر د لومړیتوب حق باید هغه مهارتونو ته ورکړل شي Ú†Û? په اسانه‬ ‫توګه او کمه بیه تر السه کیږي او په بشري Ú?واک ډیره اغیزه ولري‪ .‬د‬ ‫ګمارنÛ? او عملي تریننګ لپاره د اسانتیاوو رامنÚ?ته کولو په مقصد اکثره‬ ‫وړاندیز شوÛ? Ù?عالیتونه به د ټولو سکتورنو مهارتونو لپاره ګټور تمام شي‪ ،‬په‬ ‫خاصه توګه د کانونو د استخراج د عرضÛ? او تقاضÛ? په مهارتونو باندÛ? به‬ ‫یÛ? ډیره ګټوره اغیزه ÙˆÛ?‪.‬‬ ‫سره له دÛ? Ú†Û? ډیرÛ? لوی تمویل کونکي موسسو د خپل تعلیمي یا کاري‬ ‫Ú?واګ د نوښتونو په وسیله د مهارتونو د انکشاÙ? لپاره پروګرامونه جوړ‬ ‫کړي دي خو ولÛ? اوسنÛ? هیڅ یو پروګرام هم د استخراجي صنعتونو اړونده‬ ‫مهارتونو باندÛ? Ú?انګړÛ? تمرکز نلري‪ .‬سره لدÛ?‪ ،‬ددوÛ? پرګرامونه د بین‬ ‫السکتوري مهارتونو په وړاندÛ? خنډونه Ú†ÛŒ د استخراجي پروژو د جوړونÛ? په‬ ‫پړاو Ú©Û? اړین بلل کیږي‪ ،‬لیرÛ? کړي‪ .‬د همغږÛ? د مشکالتو د حل لپاره په‬ ‫پروژه Ú©Û? یو داسÛ? تکړه ټیم ته اړتیا شته Ú†Û? د ‪ SSD‬پروګرام مسؤلیت په‬ ‫غاړه ولرÛ? او د ډونرانو‪/‬شریکانو‪ ،‬د کانونو ویستلو صنعتونو او د کومک‬ ‫حاصلوونکو(پوهنتونونو او ‪ )TVETs‬تر منÚ? ارتباطات جوړ کړي‪.‬‬ ‫دا سند د ‪ Executive Summary - Afghanistan Resource Corridor Skills Strategy Development Final Report‬ده‬ ‫چی لیوالو کسانو ته د یو خدمت په توګه وړاندی کیږي‪ .‬د اختالÙ? په صورت Ú©Û? د دÛ? سند انګلیسÛ? متن ته غوره توب ورکول‬ ‫کیږي‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫دمهارتون د ستراتژی پراختیا ‪ SSD‬پروګرام به د کاري ساحÛ? په ټاکلو او‬ ‫عملي ټریننګونو په برخه Ú©Û? ډیره مرسته کوي Ú?Ú©Ù‡ د دالالنو یا منÚ?Ú«Ú“Ùˆ په‬ ‫وینا نوموړÛ? دوه ساحو Ú©Û? ستونÚ?Û? شتون لري‪ .‬او دا باید هم په نظر Ú©Û?‬ ‫ونیول شي Ú†Û? د خصوصی شرکتونو ګډون په دغه پروګرام Ú©Û? د کامیابÛ? مهم‬ ‫Ù?کتور Ú«Ú¼Ù„ کیږÛ?‪ ،‬Ú?Ú©Ù‡ ددوي ګډون د کاري ساحÛ? د تعین ستونزÛ? او په‬ ‫عملي ټریننګونونو Ú©Û? د زده کوونکو ستونزÛ? حل کوي‪ .‬د ښوونکو د ظرÙ?یت‬ ‫لوړونه او دعصري البراتواري موادو په تدارکاتو Ú©Û? مرسته به زده کوونکو‬ ‫سره د کان د استخراجي مهارتونو د زده Ú©Ú“Û? Ú©ÛŒÙ?یت په لوړولو Ú©Û? مهم رول‬ ‫لرÛ?‪.‬‬ ‫لکه څرنګه Ú†Û? د امو سیند پروژه پیل شوÛ? ده او زر ترزره به په تولید Ù¾Û?ل‬ ‫وکړي‪ ،‬نو باید Ú†ÛŒ ژر تر ژره اقدامات ترسره شي تر Ú…Ùˆ اÙ?غانان د دغه‬ ‫کاري Ù?رصتونو څخه ګټه واخیستالی شي‪ .‬ترڅو دغه ضرورت رÙ?ع شي‪ .‬د‬ ‫پروګرام ډیزاین په دوه مرحلو باندÛ? ویشل شوی دی‪ :‬یو ابتدایي پروګرام Ú†Û?‬ ‫په لنډمهاله اقداماتو تمرکز لري‪ ،‬به لومړی تطبیق شي او د پروژÛ? ټیم به دا‬ ‫وخت پیدا Ú©Ú“ÙŠ ترڅو ‪ SSD‬پروګرام په اړه مربوطه وزارتونو او ډونرانو ته‬ ‫پوهاوی ورکړÛ?‪ .‬لدÛ? وروسته د پراخو مهارتونو د پرمختیا پروګرام به‬ ‫پیلیږÛ? او په ټولو استخراجي پانګونو به تمرکز ولري‪ .‬سره له دÛ? Ú†Û? د‬ ‫ښوونیزو ادارو د ضرورتونو ارزیابي په لوړه سویه شوÛ?‪،‬بیا هم دغه‬ ‫ستراتیژي به د ښوونیزو ادارو سره همغږÛ? شي تر Ú…Ùˆ د نوموړو ادارو په‬ ‫ضرورتونو په جزییاتو پوه Ø´Û?(تر Ú…Ùˆ دقیق تخنیکي جزییات او د ضرورتونو‬ ‫لګښت معلوم Ú©Ú“ÛŒ شي)‪ .‬د پروژÛ? د ټیم له خوا د ټاکل شوي معیار او شرایطو‬ ‫په نظر Ú©Û? نیولو سره به کارونو ته دلومړیتوب حق ورکول کیږÛ? تر څو‬ ‫مربوطه خلکو ته مرسته په وخت سره ورسیږي‪.‬‬ ‫د پروژÛ? موخÛ?‪:‬‬ ‫دا سند د ‪ Executive Summary - Afghanistan Resource Corridor Skills Strategy Development Final Report‬ده‬ ‫چی لیوالو کسانو ته د یو خدمت په توګه وړاندی کیږي‪ .‬د اختالÙ? په صورت Ú©Û? د دÛ? سند انګلیسÛ? متن ته غوره توب ورکول‬ ‫کیږي‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪--‬د سرچینو سکتورد مهارتونو ستراتیژÛ?د عملي کولو او پرمختګ لپاره‬ ‫لومړی قدم اخستل او په دغه سکتور Ú©Û? د مهارتونو د ضرورت په اساس‬ ‫دتقاضا او دعرضÛ? برابروالی لپاره الرÛ? چارÛ? را پیژندل‪.‬‬ ‫‪--‬د عرضÛ? د پرمختګ لپاره د یو لومړنی دقیق تحلیل ترسره کول Ú†ÛŒ له‬ ‫مخÛ? ÛŒÛ? د اÙ?غانستان دولت او مرسته کونکي خپلÛ? پانګونÛ? او نوښتونه تنظیم‬ ‫کړي‪.‬‬ ‫تګالره یا میتودولوژي‬ ‫طریقه‬ ‫الندینئ طریقÛ? نه باید کار واخستل شي تر Ú…Ùˆ پورتنی موخو ته ورسیږو‪:‬‬ ‫اول Ù?عالیت‪ :‬د مشخصو ضروري مهارتونو احتمالي تقاضا او عرضÛ? ارزونه‬ ‫چÛ? د اÙ?غانستان په استخراجي صنعت Ú©Û? د راتلو Ù†Ú©Ùˆ پانګونو له کبله‬ ‫پیداکیږي‬ ‫د تخنیکي او مسلکي مهارتونو ارزیابي کول Ú†Û? یو عصري‬ ‫‪‬‬ ‫استخراجي صنعت ورته په بیال بیلو سکتورنو Ú©Û? اړتیا لري‪.‬‬ ‫د اقتصاد د نورو برخو سره د استخراجي مهارتونو د اشتراک او‬ ‫‪‬‬ ‫اتصال ارزول او د استخراجي صنایعو څخه د باندÛ? د هغوي لپاره د‬ ‫تقاضا Ú©Ú†Ù‡ ارزول‪.‬‬ ‫د تعلیم او تریننګ لپاره د لومړنیو موسساتو (Ú†Û? طمعه تری کیږي د‬ ‫‪‬‬ ‫دغه پانګونو لپاره اړین کدرونه تربیه Ú©Ú“ÙŠ) د ارزونÛ? په اساس‪ ،‬د دÛ?‬ ‫مهارتونو او کسبونو اوسنی عرضه او راتلونکÛ? تقاضا ارزول‬ ‫ارزیابÛ? کول تر Ú…Ùˆ جوته Ø´Û? Ú†Û? کوم مهارتونه ته په کلیوالي او د‬ ‫‪‬‬ ‫معدن شاوخوا سیمو Ú©Û? پرمختګ ورکول Ú©Û?دای Ø´ÛŒ او دا هم معلومول‬ ‫چÛ? کوم مهارتونه ښاري ادارو او ښوونیزÛ? سطحÛ? ته اړتیا لرÛ?‪.‬‬ ‫دا سند د ‪ Executive Summary - Afghanistan Resource Corridor Skills Strategy Development Final Report‬ده‬ ‫چی لیوالو کسانو ته د یو خدمت په توګه وړاندی کیږي‪ .‬د اختالÙ? په صورت Ú©Û? د دÛ? سند انګلیسÛ? متن ته غوره توب ورکول‬ ‫کیږي‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫دویم Ù?عالیت‪ :‬یو کاري پالن جوړول تر Ú…Ùˆ دا یقیني شي Ú†Û? د مهارتونو‬ ‫عرضه او تقاضا د مارکیټ یا بازار جوړولو لپاره د یو میکانیزم له الرÛ?‬ ‫په پوره توګه سره یو Ú?ای Ú©Ú“ÛŒ شي‪.‬‬ ‫‪ ‬هغه مهارتونو‪ ،‬ابتکاري پروګرامونو او کړنالرو ته د لومړیتوب‬ ‫حق ورکول کوم Ú†Û? عاجل په کار وي او Ú©Ù‡ Ú†Û?رÛ? په راتلونکÛ?‬ ‫‪ ۰۱‬میاشتو Ú©Û? کار پیل شي‪ ،‬په کار باندÛ? به تر ټولو ډیره اغیزه‬ ‫ولري‪.‬‬ ‫‪ ‬د معلوماتو په بهیر Ú©Û? دهغه نیمګړتیاوو معلومول کوم Ú†Û?‬ ‫دعینک‪،‬امو سیند او نورو پانګونو Ú©Û? دمهارتونو عرضÛ? او تقاضا‬ ‫ترمنÚ? دمؤثربرابروالي مخنیوی کوي‪.‬‬ ‫‪ ‬اداري موډلونو ته پراختیا ورکول تر Ú…Ùˆ نیمګړتیاوÛ? په دوامداره او‬ ‫روانه توګه لیرÛ? Ú©Ú“ÙŠ او دا اطمینان تر السه شي Ú†Û?‪ :‬خصوصي‬ ‫سکتور په د موجودو مهارتونو د عرضی په هکله معلومات لرÛ? او‬ ‫په ‪ TVET‬کÛ? مهمÛ? ادارÛ? او په عمومي توګه ټول تحصیلی‬ ‫سکتور په بشپړ ډول د سکتور په ضرورتونو او دعرضÛ? Ú©ÛŒÙ?یت او‬ ‫کمیت د ستونزو پهکله خبر وي‪.‬‬ ‫دریم Ù?عالیت‪ :‬د مهارتي نیمګړتیاوو د رÙ?ع کولو او د وخت په تیریدو سره‬ ‫د سکتور د عرضÛ? او تقاضا ترمنÚ? د توازن د ÚšÙ‡ والي په مقصد‪ ،‬د‬ ‫اÙ?غانستان داسالمي جمهوري دولت اضاÙ?ÙŠ نوښتونو او ډونرانو لپاره د‬ ‫شرایطو یو دقیق تحلیل ترسره Ø´Û? ‪.‬‬ ‫‪ ‬د هغه مهارتونو معلومول Ú†Û? اوس مهال هیڅ نه مهیا کیږÛ? او یا‬ ‫اوسنÛ? تدارکات د یو نه تر دوه کلونو پورÛ? به په کاÙ?ÙŠ اندازه نه‬ ‫وي‪.‬‬ ‫دا سند د ‪ Executive Summary - Afghanistan Resource Corridor Skills Strategy Development Final Report‬ده‬ ‫چی لیوالو کسانو ته د یو خدمت په توګه وړاندی کیږي‪ .‬د اختالÙ? په صورت Ú©Û? د دÛ? سند انګلیسÛ? متن ته غوره توب ورکول‬ ‫کیږي‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪ ‬دهغه مهارتونو معلومول Ú†Û? کمیت ÛŒÛ? ډیر دÛ? ولÛ? Ú©ÛŒÙ?یت ÛŒÛ?‬ ‫تیټ دی او چرته Ú†Û? د نیمګرتیاوو رÙ?ع کول به یواÚ?Û? په درسي‬ ‫نصاب Ú©Û? د بدلون له الرÛ? ممکن نه ÙˆÛ? بلکه پانګونÛ? ته به اړتیا‬ ‫وي( د مثال په ډول‪ ،‬په هغه برخو Ú©Û? Ú†ÛŒ دویمه دنده یی Ú©ÛŒÙ?یت ته‬ ‫پام نه کوي)‪.‬‬ ‫‪ ‬اداري جوړښتونه وړاندÛ? کول د کومو په وسیله به Ú†Û? د‬ ‫اÙ?غانستان د دولت او ډونران نوښتونه (په لومړÛ? Ú©Û? په خاصه‬ ‫توګه د کان ویستلو صنعت په داخل Ú©Û? او همدارنګه مهمو‬ ‫پروګرامونو سره ÛŒÛ? په بهر Ú©Û? اړیکه ورکول) یو Ú?ای کار‬ ‫وکړÛ? تر څونوموړÛ? نیمګړتیاووته د حل الره پیدا شي‪.‬‬ ‫‪ ‬د دÛ? اداري جوړښتونو مصارÙ? معلومول‪ ،‬د بÛ?Ù„Ú«Û? په ډول‬ ‫(الÙ?) موجوده مهارتي پروګرامونو ته پراختیا ورکول (ب) د‬ ‫جنین ‪ MoM‬Ù?زیکي ساحه پراخول یا بیا تازه کول( د بیلګÛ? په‬ ‫ډول زوړ ‪ ) AGS‬او (ج) د یو مکملÛ? نوÛ? ادارÛ? جوړول‪.‬‬ ‫دا سند د ‪ Executive Summary - Afghanistan Resource Corridor Skills Strategy Development Final Report‬ده‬ ‫چی لیوالو کسانو ته د یو خدمت په توګه وړاندی کیږي‪ .‬د اختالÙ? په صورت Ú©Û? د دÛ? سند انګلیسÛ? متن ته غوره توب ورکول‬ ‫کیږي‪.‬‬ ‫‪.‬‬