CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM --------***-------- KHUNG CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ (Dự thảo) DỰ ÁN PHÁT TRIỂN TỔNG HỢP CÁC ĐÔ THỊ ĐỘNG LỰC ĐỊA ĐIỂM THỰC HIỆN DỰ ÁN THỊ XÃ KỲ ANH (TỈNH HÀ TĨNH), ĐÔ THỊ TĨNH GIA (TỈNH THANH HÓA), THÀNH PHỐ HẢI DƯƠNG (TỈNH HẢI DƯƠNG) VÀ THÀNH PHỐ YÊN BÁI (TỈNH YÊN BÁI) Cơ quan chủ trì soạn thảo: Tỉnh Thanh Hóa THANH HÓA, THÁNG 12/2018 MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU v THUẬT NGỮ vii 1. GIỚI THIỆU CHUNG 1 1.1. Mô tả dự án 1 1.2. Quy mô thu hồi đất và tái định cư 1 1.3. Mục tiêu và Nguyên tắc của Khung chính sách tái định cư 2 1.3.1. Sự cần thiết chuẩn bị Khung chính sách tái định cư 2 1.3.2. Mục tiêu và Nguyên tắc của Khung chính sách tái định cư 3 1.4. Các hoạt động có liên quan 3 2. KHUÔN KHỔ PHÁP LÝ 4 2.1. Khung pháp lý của Chính phủ Việt Nam (CPVN) 4 2.2. Chính sách của Ngân hàng Thế giới (OP 4.12) về Tái định cư bắt buộc 8 2.3. So sánh chính sách của Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng Thế giới về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. 8 3. CÁC NGUYÊN TẮC VÀ CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ CỦA DỰ ÁN 14 3.1. Nguyên tắc chung 14 3.2. Chính sách Bồi thường 15 3.2.1. Chính sách bồi thường cho các ảnh hưởng vĩnh viễn 15 3.2.2 Các thiệt hại khác có thể xảy ra trong quá trình thực hiện dự án 20 3.2.3 Các khoản hỗ trợ phục hồi sinh kế 20 4. TIÊU CHÍ HỢP lỆ VÀ QUYỀN LỢI 23 4.1. Tính hợp lệ 23 4.2. Quyền bồi thường 23 4.3. Các trường hợp phát sinh sau ngày khoá sổ 23 5. THAM VẤN CỘNG ĐỒNG VÀ PHỔ BIẾN THÔNG TIN 39 5.1. Mục tiêu của tham vấn cộng đồng và phổ biến thông tin 39 5.2. Cơ chế phổ biến Thông tin, Tham vấn và Tham gia của Cộng đồng 39 5.3. Phương pháp tham vấn 40 5.3.1. Xác định các Bên liên quan: 40 ii 5.3.2. Phương pháp tham vấn 40 5.3.3. Quy trình tham vấn và lưu giữ hồ sơ 40 5.3.4. Phương pháp tham vấn được áp dụng để chuẩn bị Khung chính sách tái định cư 41 5.4. Công bố thông tin 42 6. TỔ CHỨC THỰC HIỆN 43 6.1. Trách nhiệm của các bên liên quan trong dự án 43 6.1.1. Cấp tỉnh 43 6.1.2. Ban Quản lý Dự án 43 6.1.3. Cấp huyện (thành phố/huyện/thị xã) 44 6.1.4. Cấp xã (xã/phường /thị trấn) 44 6.1.5. Người bị ảnh hưởng bởi dự án (người BAH) 45 6.2. Chuẩn bị và quá trình phê duyệt Kế hoạch Hành động Tái định cư 45 6.2.1. Chuẩn bị Kế hoạch Hành động Tái định cư 45 6.2.2. Thẩm định và Phê duyệt Kế hoạch Hành động Tái định cư 47 6.2.3. Cập nhật Kế hoạch Hành động Tái định cư 47 6.3. Khảo sát giá thay thế 48 6.4. Thực hiện Kế hoạch Hành động Tái định cư 48 7. CƠ CHẾ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI 50 8. GIÁM SÁT VÀ ĐÁNH GIÁ 52 8.1. Mục tiêu của Giám sát 52 8.2. Giám sát nội bộ 52 8.3. Giám sát độc lập 53 8.4. Phương pháp giám sát độc lập 54 9. DỰ TOÁN CHI PHÍ VÀ NGÂN SÁCH 55 CÁC PHỤ LỤC 56 PHỤ LỤC 1 – ĐỀ CƯƠNG KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG TÁI ĐỊNH CƯ 56 PHỤ LỤC 2 – NỘI DUNG CỦA TỜ RƠI THÔNG TIN DỰ ÁN 61 PHỤ LỤC 3 – CÁC CHỈ SỐ GIÁM SÁT VÀ ĐÁNH GIÁ 62 PHỤ LỤC 4: ĐIỀU KHOẢN THAM CHIẾU ĐỀ XUẤT CHO TƯ VẤN GIÁM SÁT ĐỘC LẬP 64 iii DANH MỤC BẢNG Bảng 1: Bảng so sánh giữa chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng Thế giới ..................................................................................................... 10 Bảng 2: Ma trận quyền lợi ........................................................................................................ 24 Bảng 3: Tóm tắt các kết quả tham vấn ..................................................................................... 41 Bảng 4: Nội dung dự kiến của Kế hoạch Hành động Tái định cư đầy đủ và tóm lược ............ 46 iv LỜI NÓI ĐẦU Tài liệu này được gọi là Khung chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (sau đây viết tắt là Khung chính sách tái định cư) của Dự án “Phát triển tổng hợp các đô thị động lực” (DCIDP), Khung chính sách tái định cư này được chuẩn bị trên cơ sở hài hòa với Chính sách tái định cư bắt buộc (OP 4.12) của Ngân hàng Thế giới, Luật đất đai năm 2013 và các quy định của Việt Nam về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho bốn (4) tỉnh tham gia dự án gồm: Yên Bái, Thanh Hóa, Hải Dương và Hà Tĩnh. Khung Chính sách Tái định cư này sẽ được áp dụng cho tất cả các hoạt động, các tiểu dự án và các hạng mục đầu tư của Dự án “Phát triển tổng hợp các đô thị động lực” do Ngân hàng Thế giới tài trợ có yêu cầu thu hồi đất, bồi thường và tái định cư theo quy định trong Chính sách OP4.12. v TỪ VIẾT TẮT BAH Bị ảnh hưởng Ban QLDA Ban Quản lý dự án PABT Phương án bồi thường UBND Ủy ban nhân dân HĐBT Hội đồng bồi thường, hỗ trợ tái định cư Sở LĐTB-XH Sở Lao động, Thương binh và Xã hội DCIDP Dự án Phát triển tổng hợp các đô thị động lực CPVN Chính phủ Việt Nam IDA Hiệp hội phát triển Quốc tế IOL Kiểm đếm thiệt hại DMS Khảo sát kiểm đếm chi tiết LIP Kế hoạch phục hồi sinh kế GCNQSDĐ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Bộ LĐ-TB-XH Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội OP Chính sách hoạt động của Ngân hàng Thế giới PDO Mục tiêu phát triển dự án RAP Kế hoạch Hành động Tái định cư RCS Khảo sát giá thay thế ROW Hành lang tuyến KSKTXH Khảo sát kinh tế xã hội DTTS Dân tộc thiểu số GPMB Giải phóng mặt bằng HP Hợp phần NHTG Ngân hàng Thế giới ODA Hỗ trợ phát triển chính thức TVGSĐL Tư vấn giám sát độc lập USD Đô la Mỹ VND Việt Nam đồng vi THUẬT NGỮ Người bị ảnh hưởng : Những cá nhân, hộ gia đình, tổ chức hay cơ sở kinh doanh bị ảnh hưởng trực tiếp về mặt xã hội và kinh tế bởi việc thu hồi đất và các tài sản khác một cách bắt buộc do dự án mà Ngân hàng Thế giới tài trợ, dẫn đến: (i) di dời hoặc mất chỗ ở; (ii) mất tài sản hoặc sự tiếp cận tài sản; hoặc (iii) mất các nguồn thu nhập hay những phương tiện sinh kế, cho dù người bị ảnh hưởng có phải di chuyển tới nơi khác hay không. Ngoài ra, người bị ảnh hưởng là người có sinh kế bị ảnh hưởng một cách tiêu cực bởi việc hạn chế một cách bắt buộc sự tiếp cận các khu vực được chọn hợp pháp và các khu vực được bảo vệ. Ngày khóa sổ kiểm kê : Là ngày chính quyền địa phương thông báo thu hồi đất. Những người bị ảnh hưởng và các cộng đồng địa phương sẽ được thông báo về ngày khóa sổ kiểm kê của từng hợp phần dự án, và bất kỳ ai chuyển tới và/hoặc bất kỳ tài sản nào được tạo ra trong vùng dự án sau ngày này sẽ không được bồi thường và hỗ trợ từ dự án. Tính hợp lệ : Các tiêu chí để được nhận các quyền lợi bồi thường hay hỗ trợ theo chương trình tái định cư trong dự án. Quyền lợi : Là quyền nhận được bao gồm bồi thường và hỗ trợ cho những người bị ảnh hưởng tùy thuộc vào loại hình bị ảnh hưởng và mức độ tác động. Khôi phục (sinh kế) thu : Là những hỗ trợ cho những người bị ảnh hưởng do việc mất nhập nguồn thu nhập hoặc sinh kế nhằm phục hồi thu nhập và mức sống bằng hoặc tốt hơn trước khi có dự án. Kiểm kê thiệt hại : Là quá trình tính toán, xác định tài sản và thu nhập bị ảnh hưởng của các hộ bị ảnh hưởng do thu hồi đất thực hiện dự án Sinh kế : Các hoạt động kinh tế và tạo thu nhập, thường do tự lao động, lao động được trả lương bằng sức lao động và vật tư của chính bản thân để tạo đủ nguồn để đáp ứng các yêu cầu của bản thân và gia đình một cách bền vững. Giá thay thế : Là thuật ngữ dùng để xác định giá trị đủ để thay thế tài sản bị mất và trang trải các chi phí giao dịch. Đối với những mất mát không dễ định giá hoặc bồi thường bằng tiền (như tiếp cận các dịch vụ công cộng, khách hàng, và các nguồn cung cấp; hoặc đánh bắt cá, đồng cỏ chăn nuôi, rừng…) việc thiết lập khả năng tiếp cận tới các nguồn lực tương đương và phù hợp về văn hoá và các cơ hội tạo thu nhập sẽ được thực hiện. Tái định cư : Theo thuật ngữ của Ngân hàng Thế Giới trong Chính sách Tái vii định cư bắt buộc (OP 4.12), tái định cư bao hàm tất cả những thiệt hại (i) di dời hoặc mất chỗ ở; (ii) mất tài sản hoặc quyền tiếp cận tài sản; hoặc (iii) mất các nguồn thu nhập, phương tiện sinh kế, dù người bị ảnh hưởng có phải di chuyển đến một vị trí khác hay không. Người bị ảnh hưởng : là tất cả những người bị ảnh hưởng (i) mất từ 20% (đối với hộ nặng nghèo và hộ dễ bị tổn thương là 10%) trở lên diện tích đất sản xuất và tài sản (tạo thu nhập), và/hoặc (ii) phải tái định cư do thực hiện Dự án. Các bên có liên quan : Bất kỳ và tất cả các cá nhân, nhóm, tổ chức, và các định chế có quan tâm đến dự án, có khả năng bị ảnh hưởng bởi dự án, hoặc có thể ảnh hưởng đến dự án Nhóm dễ bị tổn thương Các nhóm đối tượng đặc biệt có khả năng phải chịu tác động không tương xứng hoặc có nguy cơ bị bần cùng hóa hơn nữa do tác động của tái định cư, bao gồm: (i) phụ nữ làm chủ hộ (không có chồng, góa hay chồng mất sức lao động) có người phụ thuộc, (ii) người tàn tật (không còn khả năng lao động), người già không nơi nương tựa, (iii) người nghèo theo tiêu chí của Bộ LĐTB-XH, (iv) người không có đất đai, và (v) người dân tộc thiểu số. viii 1. GIỚI THIỆU CHUNG 1.1. Mô tả dự án 1. Dự án được phê duyệt tại Văn bản số 2318/VPCP-QHQT ngày 14/3/2017 của Văn phòng Chính phủ; Dự án sử dụng nguồn vốn IBRD của Ngân hàng Thế giới và vốn đối ứng từ ngân sách địa phương/vốn hỗ trợ từ ngân sách Trung ương. Dự án nhằm tăng cường khả năng tiếp cận nhằm cải thiện dịch vụ hạ tầng đô thị và nâng cao năng lực quản lý quy hoạch đô thị tích hợp tại các thành phố thực hiện dự án. 2. Dự án đề xuất được thực hiện tại 04 thành phố/thị xã gồm: (1) Thành phố Hải Dương (tỉnh Hải Dương); (2) Thị xã Kỳ Anh (tỉnh Hà Tĩnh); (3) đô thị Tĩnh Gia (tỉnh Thanh Hóa); và (4) thành phố Yên Bái (tỉnh Yên Bái). 3. Mục tiêu tổng quát của dự án nhằm tăng cường khả năng tiếp cận đến dịch vụ hạ tầng kỹ thuật đô thị được cải thiện và tăng cường năng lực lập quy hoạch và quản lý đô thị tại các thành phố của dự án; 4. Để đạt được mục tiêu trên, Dự án gồm 2 hợp phần với các nội dung sau: (i) Hợp phần 1: Giải pháp kết cấu - Cải tạo, xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị. Mục tiêu của Hợp phần 1 nhằm (1) Tăng cường kết nối và cải thiện chất lượng hệ thống hạ tầng giao thông đô thị, giảm thiểu tình trạng ùn tắc và tai nạn giao thông, giảm chi phí giao thông và tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa, phát triển sản xuất, dịch vụ, thương mại cho thành phố và các địa phương lân cận; (2) Cải thiện chất lượng môi trường khu dân cư do ô nhiễm nước thải tại khu vực trung tâm thành phố, giảm thiểu nguy cơ ngập lụt trong mùa mưa, cải thiện năng lực thoát nước cho một số tuyến mương suối thoát nước chính của thành phố, tăng hiệu quả đầu tư của các trạm xử lý nước thải đã thực hiện bởi các dự án đã thực hiện; (3) Tăng cường khả năng đáp ứng nhu cầu tiếp cận dịch vụ xã hội của người dân, người dân được hưởng dịch vụ hạ tầng đô thị hiện đại. Các công trình ở Hợp phần này sẽ do các tỉnh đề xuất và lựa chọn thực hiện. Hợp phần này gồm các tiểu hợp phần được thực hiện bởi 4 tỉnh dự án tương ứng, bao gồm: (i) xây dựng và nâng cấp đường giao thông, cầu; (ii) xây dựng và nâng cấp hệ thống thoát nước của thành phố, bao gồm xây dựng, nạo vét hồ điều hóa; và (iii) xây dựng trạm/nhà máy thu gôm và xử lý nước thải. 5. Hợp phần 2: Giải pháp phi kết cấu: Mục tiêu của Hợp phần này nhằm: (1) Xây dựng chiến lược quy hoạch phát triển đô thị tích hợp; (2) Chiến lược phát triển hệ thống giao thông công cộng; (3) Quản lý hệ thống thoát nước & quan trắc chất lượng nước thải. Thời gian thực hiện Dự án “Phát triển tổng hợp các đô thị động lực” trong 05 năm, bắt đầu từ năm 2019 và hoàn thành năm 2024. 1.2. Quy mô thu hồi đất và tái định cư 6. Hợp phần 1 của Dự án sẽ xây dựng và cải tạo cơ sở hạ tầng kỹ thuật của thành phố/thị xã, do đó đòi hỏi phải thu hồi đất và ảnh hưởng đến các tài sản gắn liền với đất của người dân. Dự kiến tổng diện tích đất bị thu hồi bởi Dự án DCIDP khoảng 1.268.372 m2, trong đó: 1.043.522 m2 là đất nông nghiệp, 124.850 m2 là đất ở. Có 2.829 hộ bị ảnh hưởng do thu hồi đất, trong đó 1.842 hộ ảnh hưởng nặng do mất từ 20% (10% đối với hộ dễ bị tổn thương) tổng diện tích đất nông nghiệp trở lên và 350 hộ phải tái định cư. 7. Biện pháp giảm thiểu: Để đảm bảo giảm thiểu và/hoặc hạn chế tối đa tái định cư bắt buộc, khi lựa chọn hạng mục công trình cho Hợp phần 1 những nguyên tắc chính sau đây đã 1 được thống nhất với NHTG và các tỉnh tham gia dự án: (i) hạng mục công trình đề xuất được xây dựng trên đất hiện có hoặc đất công; (ii) giảm thiểu tối đa thu hồi đất và tái định cư bằng cách áp dụng các biện pháp thiết kế thay thế; (iii) trong trường hợp không thể tránh được thu hồi đất, cần lập Kế hoạch hành động tái định cư theo Chính sách OP4.12 của NHTG liên quan đến tái định cư bắt buộc để đảm bảo tài sản và hộ bị ảnh hưởng được tích hợp trong Kế hoạch hành động tái định cư và được bồi thường theo giá thay thế cũng như được hỗ trợ phục hồi sinh kế và mức sống ít nhất bằng mức trước khi có dự án. Theo đó, trong giai đoạn nghiêm cứu khả thi, các tiêu chí sau đã được áp dụng để lựa chọn hạng mục công trình nhằm giảm thiểu những tác động tái định cư không mong muốn: ✓ Đảm bảo các yêu cầu hình thái học của tuyến đường thiết kế ✓ Tránh các khu vực dân cư đông, các khu du lịch, di tích lịch sử văn hóa: nghĩa địa, nhà thờ, đình chùa, miếu ✓ Đi qua các khu vực có địa hình, địa chất thủy văn thuận lợi; ✓ Kết hợp thuận tiện với hệ thống giao thông địa phương hiện có; ✓ Hài hòa với quy hoạch hiện hữu và quy hoạch đang triển khai; ✓ Giảm thiểu tác động môi trường, tác động xấu đến hoạt động nông nghiệp, lâm nghiệp và ngư nghiệp của người dân địa phương sống dọc tuyến đường. ✓ Sự tham gia của các bên liên quan trong quá trình nghiên cứu thay thế và lựa chọn 8. Trong giai đoạn thực hiện dự án, các biện pháp dưới đây cần được áp dụng để giảm thiểu các tác động tiêu cực tới người dân địa phương: ✓ Thông báo cho người bị ảnh hưởng ít nhất 90 đến 180 ngày trước khi thu hồi đất nông nghiệp, đất ở; ✓ Bồi thường và hỗ trợ đầy đủ cho người bị ảnh hưởng trước khi thu hồi đất; ✓ Xây dựng và triển khai các biện pháp phục hồi sinh kế cho các hộ bị ảnh hưởng nặng để đảm bảo người bị ảnh hưởng có thể phục hồi hoặc cải thiện thu nhập và sinh kế so với mức trước khi thực hiện dự án; ✓ Xây dựng các khu tái định cư tại các phường/xã dự án cho các hộ phải di dời để đảm bảo họ có thể duy trì sinh kế và ràng buộc xã hội và hưởng lợi ích từ dự án. ✓ Áp dụng cơ chế giải quyết khiếu nại để giải quyết khiếu nại của người bị ảnh hưởng một cách kịp thời và thỏa đáng. 1.3. Mục tiêu và Nguyên tắc của Khung chính sách tái định cư 1.3.1. Sự cần thiết chuẩn bị Khung chính sách tái định cư 9. Khoản 2 Điều 87 của Luật đất đai 45/2013/QH13 cũng quy định: “Đối với dự án sử dụng vốn vay của các tổ chức quốc tế, nước ngoài mà Nhà nước Việt Nam có cam kết về khung chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì thực hiện theo khung chính sách đó”. Về phía Ngân hàng thế giới, không yêu cầu lập khung chính sách tái định cư cho dự án này vì tất cả các tiểu dự án/hợp phần và ranh giới đã được xác định tại thời điểm chuẩn bị dự án. Do đó, việc lập Khung chính sách Tái định cư cho Dự án sẽ hài hòa chính sách OP/BP 4.12 của Ngân hàng Thế giới (NHTG) và các văn bản pháp luật, các quy định của Chính phủ Việt Nam liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. 2 1.3.2. Mục tiêu và Nguyên tắc của Khung chính sách tái định cư 10. Mục tiêu cơ bản của Khung chính sách Tái định cư là làm rõ nguyên tắc tái định cư, tổ chức thực hiện và các tiêu chí thiết kế được áp dụng cho các tiểu dự án được xây dựng trong quá trình thực hiện dự án nhằm đảm bảo tất cả những người bị ảnh hưởng bởi dự án (BAH) sẽ được bồi thường, hỗ trợ cho những tổn thất của họ bằng các giá thay thế và đưa ra những biện pháp phục hồi cuộc sống để giúp họ cải thiện, hoặc tối thiểu là duy trì điều kiện sống và khả năng tạo thu nhập như trước khi có dự án. Khung Chính sách Tái định cư này sẽ hướng dẫn các Kế hoạch tái định cư cho các tiểu dự án trong giai đoạn chuẩn bị dự án và thực hiện dự án (nếu có sự thay đổi hoặc điều chỉnh). Khung chính sách tái định cư đưa ra cơ sở cho việc chuẩn bị, xem xét và phê duyệt các Kế hoạch hành động tái định cư cho các Tiểu dự án thuộc Dự án mà có yêu cầu thu hồi đất, bồi thường và tái định cư, không phụ thuộc vào nguồn tài chính. 11. Khung chính sách tái định cư này sẽ được phê duyệt bởi Thủ tướng Chính phủ và được Ngân hàng thế giới thông qua trước thời điểm đàm phán Hiệp định tài chính. Khung chính sách tái định cư được công bố bằng tiếng Việt trên website của Dự án và ở các cộng đồng bị ảnh hưởng khu vực tiểu dự án. Bản tiếng Anh của Khung chính sách tái định cư được công khai rộng rãi tại trang web và cổng thông tin của Ngân hàng Thế giới. 1.4. Các hoạt động có liên quan 12. Chính sách OP 4.12 cũng áp dụng cho các hoạt động khác dẫn đến tái định cư bắt buộc đó là: (i) Những hoạt động có liên quan trực tiếp và liên quan đáng kể tới dự án; (ii) Sự cần thiết để đạt các mục tiêu dự án nêu trong các tài liệu dự án; và (iii) Được thực hiện hoặc được lên kế hoạch thực hiện đồng thời với dự án. 13. Dựa trên các tiêu chí trên, trong giai đoạn nghiên cứu khả thi, các hoạt động có liên quan sẽ được xác định và đưa vào (nếu có) trong các Kế hoạch hành động TĐC cho các tiểu dự án thuộc Dự án Phát triển tổng hợp các đô thị động lực (DCIDP). 14. Khung chính sách tái định cư này sẽ được áp dụng cho tất cả các tiểu dự án, các hợp phần và các hoạt động có thu hồi đất thuộc Dự án Phát triển tổng hợp các đô thị động lực (DCIDP). 3 2. KHUÔN KHỔ PHÁP LÝ 15. Khung chính sách tái định cư này tuân thủ Luật pháp, Nghị định, Thông tư, quy định việc thu hồi đất, bồi thường và tái định cư tại Việt Nam, và chính sách của Ngân hàng Thế giới (OP 4.12) về Tái định cư bắt buộc. 2.1. Khung pháp lý của Chính phủ Việt Nam (CPVN) 16. Khung pháp lý của Chính phủ Việt Nam: Các quy định Luật pháp và Nghị định liên quan đến công tác thu hồi đất, bồi thường và tái định cư được áp dụng tại Việt Nam như Hiến pháp của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013, Luật Đất đai 2013 và các Nghị định, Thông tư, quy định liên quan. Văn bản pháp luật chính thức được áp dụng cho Khung chính sách tái định cư bao gồm: - Hiến pháp năm 2013 của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. - Luật nhà ở số 65/2014/QH13 ngày 01/7/2015; - Luật Đất đai năm 2013 (số 45/2013/QH13) có hiệu lực ngày 01/07/2014. - Luật Đầu tư công năm 2014 (số 49/2014/QH13) có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2015. - Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai số 45/2013/QH13. - Nghị định số 44/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ quy định về giá đất; - Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ quy định thu phí sử dụng đất. - Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ quy định thu tiền thuê đất và thuê mặt nước. - Nghị định số 47/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. - Nghị định số 136/2015/NĐ-CP ngày 31/12/2015 của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của Luật đầu tư công - Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của luật nhà ở; - Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017 về sửa đổi, bổ sung một số điều khoản của Nghị định quy định chi tiết về thực hiện Luật Đất đai. - Nghị định số 16/2016/NĐ-CP ngày 16/03/2016 và Thông tư số 12/2006/TT-BKHĐT ngày 08/08/2016 về quản lý và sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài. - Thông tư số 33/2017/TT-BTNMT ngày 29/9/2017 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều quy định chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh; 4 - Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT ngày 02/06/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết hồ sơ giao đất, thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất. - Thông tư số 36/2014/TT-BTNMT ngày 30/06/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết phương pháp định giá đất; xây dựng, điều chỉnh bảng giá đất; định giá đất cụ thể và tư vấn xác định giá đất - Thông tư số 37/2014/TT-BTNMT ngày 30/06/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. - Thông tư số 332/2016/TT-BTC ngày 26/12/2016 sửa đổi một số điều của Thông tư số 76/2014/TT-BTC ngày 16/6/2014 của Bộ Tài chính cung cấp hướng dẫn cho thực hiện Nghị định số 45/2014 quy định/NĐ-CP về thu tiền sử dụng đất. 17. Các Luật, Nghị định, và quy định khác liên quan, gồm: - Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 ngày 18/06/2014 về các hoạt động xây dựng, quyền và nghĩa vụ của tổ chức và cá nhân đầu tư xây dựng công trình và các hoạt động xây dựng; - Nghị định số 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; - Nghị định số 46/2015/NĐ-CP ngày 12/05/2015 về Quản lý chất lượng công trình xây dựng; - Nghị định số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 của Chính phủ về quản lý dự án đầu tư xây dựng; - Nghị định số 123/2017/NĐ-CP ngày 14/11/2017 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước; - Nghị định số 126/2014/NĐ-CP ngày 31/12/2014 của Chính phủ về việc thực hiện Luật hôn nhân và gia đình, quy định rằng tất cả các giấy tờ đăng ký tài sản và quyền sử dụng đất phải đề tên của cả vợ và chồng; - Nghị định số 11/2010/NĐ-CP ngày 24 tháng 02 năm 2010 của Chính phủ quy định về quản lý và bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ và Nghị định số 100/2013/NĐ- CP ngày 3 tháng 9 năm 2013 Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 11/2010/NĐ-CP ngày 24 tháng 02 năm 2010 của Chính phủ quy định về quản lý và bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ - Nghị định số 61/2015/NĐ-CP ngày 09/07/2015 của Chính phủ về chính sách hỗ trợ đào tạo nghề và Quỹ quốc gia về việc làm. 18. Các Nghị định liên quan tới bảo vệ và bảo tồn tài sản văn hóa có trong Nghị định số 98/2010/NĐ-CP ngày 21/09/2010 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Di sản văn hóa và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa, theo đó yêu cầu các khu vực được công nhận là di tích văn hóa và lịch sử không xâm phạm hoặc làm tổn hại theo các quy định pháp lý hiện hành. 19. Văn bản liên quan đến cơ chế khiếu nại và giải quyết khiếu nại: Luật Khiếu nại số 02/2011/QH13 ngày 11/11/2011. Nghị định số 75/2012/NĐ-CP ngày 03/10/2012 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Khiếu nại. 20. Ngoài ra còn có các quy định khác áp dụng cho dự án như: 5 - Thông tư số 76/2014/TT-BTC ngày 14/11/2017, hướng dẫn một số điều của nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất; - Thông tư số 77/2014/TT-CP ngày 16/6/2014, hướng dẫn một số điều của nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của chính phủ quy định về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước; - Thông tư số 333/2016/TT-BTC ngày 26/12/2016, sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 77/2014/TT-BTC ngày 16 tháng 6 năm 2014 hướng dẫn một số điều của Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của Chính phủ quy định về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước; - Quyết định số 1956/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 17/11/2009 phê duyệt đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020”. - Quyết định số 46/2015/QĐ-TTg ngày 28 tháng 9 năm 2015 về chính sách hỗ trợ giải quyết việc làm và đào tạo nghề cho người lao động bị thu hồi đất nông nghiệp; - Quyết định số 63/2015/QĐ-TTg ngày 10/12/2015 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người lao động bị thu hồi đất ở thay thế. - Văn bản số 1665/TTg-CN ngày 17/10/2006 của Thủ tướng Chính phủ thực hiện quản lý công tác giải phóng mặt bằng và rà phá bom, mìn, vật nổ phục vụ các dự án xây dựng giao thông: - Quyết định số 96/2006/QĐ-TTg ngày 4/5/2006 về việc quản lý và thực hiện công tác rà phá bom, mìn, vật nổ. 21. Ủy ban nhân dân mỗi tỉnh ban hành các quyết định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, căn cứ vào Luật Đất đai năm 2013 và các Nghị định liên quan để áp dụng cho các tiểu dự án trên địa bàn tỉnh. Tỉnh Thanh Hóa: o Quyết định số 3162/2014/QĐ-UBND ngày 26/9/2014 của UBND tỉnh Thanh Hóa về việc ban hành quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; và o Quyết định số 3161/2014/QĐ-UBND ngày 26/9/2014 của UBND tỉnh Thanh Hóa về việc ban hành quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn khu kinh tế Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa. o Quyết định số 4925/2016/QĐ-UBND của UBND tỉnh Thanh Hóa, ngày 21/12/2016 về việc Ban hành bảng giá xây dựng mới nhà ở, nhà tạm, công trình kiến trúc làm cơ sở xác định giá trị bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; o Quyết định 4437/2016/QĐ-UBND của UBND tỉnh Thanh Hóa ngày 14/11/2016 về việc ban hành đơn giá bồi thường thiệt hại cây trồng, vật nuôi khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; Tỉnh Hà Tĩnh: 6 o Quyết định số 75/2014/QĐ-UBND ngày 03/11/2014 của UBND tỉnh Hà Tĩnh về việc ban hành quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh; o Quyết định số 34/2918/QĐ-UBND ngày 02/10/2018 của UBND tỉnh Hà Tĩnh về việc sửa đổi, bổ sung một số điều quy định chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh; Tỉnh Hải Dương: o Quyết định số 37/2014/QĐ-UBND ngày 22 tháng 12 năm 2014 của UBND tỉnh Hải Dương về việc ban hành quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Hải Dương. o Quyết định số 33/2014/QĐ-UBND ngày 20 tháng 12 năm 2014 của UBND tỉnh Hải Dương về việc ban hành bảng giá đất trên địa bàn tỉnh Hải Dương. o Quyết định số 18/2015/QĐ-UBND ngày 30 tháng 10 năm 2015 của UBND tỉnh Hải Dương về việc ban hành "Bộ đơn giá bồi thường cây trồng, thủy sản và đào đắp ao nuôi trồng thủy sản; Đơn giá hỗ trợ tiền thuê nhà ở; Đơn giá bồi thường di chuyên mộ khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉn Hải Dương” o Quyết định 2829/2007/QĐ- UBND ngày 06 tháng 8 năm 207 của UBND tỉnh Hải Dương về việc ban hành đơn giá nhà cửa, các công trình kiến trúc để bôi thường giải phóng mặt bằng trên địa bàn tỉnh Hai Dương. o Quyết định 04/2017/QĐ- UBDN ngày 21 tháng 03 năm 2017 về Quy định hệ số điều chỉnh giá đất trên địa bàn tỉnh Hải Dương năm 2017. o Quyết định 06/2014/QĐ-UBND ngày 17 tháng 02 năm 2014 về việc điều chỉnh Đơn giá nhà cửa, công trình, các công trình kiến trúc để bồi thường giải phóng mặt bằng trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Tỉnh Yên Bái: o Quyết định số 17/2014/QĐ-UBND ngày 17/9/2014 của UBND tỉnh Yên Bái ban hành quy định chi tiết một số điều, khoản quy định của Luật đất đai ngày 29 tháng 11 năm 2013 và Nghị định 47/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất. o Quyết định số 25/2017/QĐ-UBND ngày 21/12/2017 của UBND tỉnh Yên Bái, sửa đổi, bổ sung một số điều, khoản của Quy định chi tiết một số điều, khoản của Luật đất đai ngày 19/11/2013 và Nghị định số 47/2017/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất; kèm theo Quyết định số 17/2014/QĐ-UBND ngày 17/9/2014 của UBND tỉnh Yên Bái; o Quyết định số 26/2017/QĐ-UBND ngày 21/12/2017 của UBND tỉnh Yên Bái ban hành quy định về bồi thường nhà, công trình xây dựng khác gắn liền với đất khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Yên Bái; 7 o Quyết định số 27/2017/QĐ-UBND ngày 21/12/2017 của UBND tỉnh Yên Bái về việc ban hành quy định về bồi thường đối với cây trồng; Bộ đơn giá bồi thường đối với cây trồng khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Yên Bái; o Quyết định số 39/2014/QĐ-UBND ngày 31/12/2014 của UBND tỉnh Yên Bái về việc ban hành Quy định bảng giá đất năm 2015 tại tỉnh Yên Bái; o Quyết định số 12/2017/QĐ-UBND ngày 15/9/2017 của UBND tỉnh Yên Bái sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định Bảng giá đất năm 2015 tại tỉnh Yên Bái ban hành kèm theo Quyết định số 39/2014/QĐ-UBND ngày 31/12/2014 của UBND tỉnh Yên Bái; 2.2. Chính sách của Ngân hàng Thế giới (OP 4.12) về Tái định cư bắt buộc 22. Ngân hàng Thế giới nhận định tái định cư bắt buộc có thể gây ra những khó khăn, bần cùng kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường nếu không lên kế hoạch và thực hiện các giải pháp phù hợp một cách cẩn trọng. Chính sách tái định cư OP 4.12 của Ngân hàng Thế giới quy định về các chính sách an toàn để giải quyết và giảm thiểu các nguy cơ ảnh hưởng đến kinh tế, xã hội và môi trường do tái định cư bắt buộc gây ra. 23. Mục tiêu của chính sách tái định cư bắt buộc của Ngân hàng Thế giới bao gồm: (i) Tái định cư bắt buộc cần được tránh hoặc được giảm đến mức tối thiểu thông qua việc tìm nhiều phương án thiết kế thay thế; (ii) Trong trường hợp tái định cư bắt buộc là không thể tránh khỏi, các hoạt động tái định cư cần được quan niệm và thực hiện như những chương trình phát triển bền vững, cung cấp đầy đủ các nguồn lực để cho phép những người bị ảnh hưởng bởi dự án có phần hưởng lợi. Những người bị ảnh hưởng phải được tham vấn đầy đủ và được tham gia vào việc lập kế hoạch và thực hiện các chương trình tái định cư. (iii) Người bị ảnh hưởng của dự án cần được hỗ trợ cùng với nỗ lực của họ để cải thiện sinh kế và mức sống, hoặc ít nhất là khôi phục lại được mức sống theo đúng nghĩa bằng với mức sống trước khi có dự án hoặc bằng với mức sống phổ biến trước khi bắt đầu thực hiện dự án, tùy thuộc theo mức nào cao hơn. 2.3. So sánh chính sách của Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng Thế giới về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. 24. Các chính sách tái định cư và bồi thường được áp dụng cho dự án phải phù hợp với yêu cầu và luật pháp của Ngân hàng Thế giới và luật pháp nước Việt Nam. Theo chính sách của WB, một điều kiện cho vay đó là các yêu cầu của Ngân hàng Thế giới liên quan đến tái định cư, bồi thường và phục hồi cho tất cả các hộ bị ảnh hưởng theo định nghĩa trong Chính sách OP 4.12. Với việc ban hành Luật Đất đai số 45/2013/QH13 và các Nghị định liên quan nêu trên, các chính sách và thông lệ của Chính phủ đã trở nên nhất quán hơn với các chính sách an toàn xã hội của Ngân hàng Thế giới. Tuy nhiên, các quy định và nguyên tắc được áp dụng trong Khung chính sách tái định cư này sẽ thay thế các quy định của các nghị định hiện đang có hiệu lực ở Việt Nam cho dù vẫn tồn tại một số khác biệt, như quy định tại Khoản 2 Điều 87 của Luật Đất đai năm 2013 và Điều 51 của Nghị định số 16/2016/NĐ-CP về quản lý và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức. 8 25. Có một số khác biệt giữa luật, quy định, chính sách của Chính phủ Việt Nam liên quan đến thu hồi đất/tái định cư và chính sách tái định cư bắt buộc của Ngân hàng Thế giới OP 4.12 Bảng dưới đây nêu bật những khác biệt chính và đề xuất các biện pháp làm hài hòa những khác biệt này cho dự án này. 9 Bảng 1: Bảng so sánh giữa chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng Thế giới Chính sách hoạt động OP4.12 của Chủ đề Chính phủ Việt Nam Chính sách áp dụng cho dự án Ngân hàng Thế giới 1.Tài sản đất Không được đề cập Tuy nhiên, có một điều khoản hỗ trợ được xem xét bởi UBND tỉnh để đảm bảo họ có một nơi Người bị ảnh hưởng của dự án cần để sống, để ổn định đời sống và sản xuất của 1.1.Mục tiêu Sinh kế và nguồn thu nhập sẽ được phục hồi được hỗ trợ trong việc nỗ lực cải thiện họ. (Điều 25 Nghị định 47). chính sách trong thực tế hoặc là khôi phục lại được ít nhất sinh kế và mức sống hoặc là khôi phục Trong trường hợp số tiền bồi thường/hỗ trợ là tương đương với mức sống trước khi di lại được ít nhất tương đương với mức không đủ cho người dân tái định cư để mua chuyển hoặc với mức sống trước khi bắt đầu sống trước khi di dời hoặc với mức một lô đất tái định cư/căn hộ tối thiểu, họ sẽ thực hiện dự án. sống trước khi bắt đầu thực hiện dự án. được hỗ trợ về tài chính để có thể mua một lô đất tái định cư/căn hộ tối thiểu (Điều 86.4 của Luật Đất đai năm 2013 và Điều 27 của Nghị định 47) Các tiêu chuẩn bồi thường đất bị thu hồi được Người BAH sử dụng đất nông nghiệp bất hợp 1.2. Hỗ trợ/ bồi quy định trong Điều 75, 77 Luật Đất đai 2013. pháp sau ngày 1/7/2004 và trước ngày khóa sổ thường cho các Đất nông nghiệp: Người BAH được hỗ được thiết lập cho dự án sẽ được hỗ trợ phục hộ gia đình bị Khoản 2 Điều 77 Luật Đất đai 2013 quy định: trợ tái định cư thay cho đền bù cho đất hồi sinh kế tối thiểu là 60% giá trị đền bù theo ảnh hưởng là mà họ đang quản lý/sử dụng, và các hỗ Đối với đất nông nghiệp sử dụng trước ngày chi phí thay thế, để giúp họ khôi phục sinh kế. những người trợ khác, để đạt được mục tiêu tái định 01/07/2004, trong đó người sử dụng là các hộ không có quyền gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông Người bị ảnh hưởng sẽ được xem xét hỗ trợ cư được nêu trong OP4.12, Nếu diện pháp lý hoặc yêu cho đất bị thu hồi để đảm bảo điều kiện sinh tích đất lấn chiếm trước ngày khóa sổ nghiệp nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận cầu bồi thường sống ổn định và phát triển sinh kế, bao gồm chính thức hoặc không có đủ điều kiện để được cấp giấy đất mà họ đang chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu (a) Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất; quản lý và sử nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo Luật (b) Hỗ trợ đào tạo, thay đổi nghề nghiệp và dụng này, thì sẽ được bồi thường đối với diện tích tìm việc làm trong trường hợp thu hồi đất đất thực tế sử dụng và không vượt quá hạn mức nông nghiệp từ hộ gia đình, cá nhân trực tiếp 10 Chính sách hoạt động OP4.12 của Chủ đề Chính phủ Việt Nam Chính sách áp dụng cho dự án Ngân hàng Thế giới giao đất nông nghiệp quy định tại Điều 129 của sản xuất nông nghiệp hoặc thu hồi đất là kết Luật này. hợp giữa đất ở với đất để kinh doanh, dịch vụ của hộ gia đình và cá nhân phải di dời; (c) Hỗ trợ tái định cư trong trường hợp thu hồi đất từ người bị ảnh hưởng phải di dời Đền bù theo giá thay thế cho tất cả các Hỗ trợ theo giá thay thế cho tất cả công trình công trình bị ảnh hưởng, bất kể tình kiến trúc bị ảnh hưởng nếu được xây dựng 1.3. Đền bù cho Không bồi thường nhưng hỗ trợ tài chính đối trạng sử dụng đất hợp pháp của người trước ngày khóa sổ kiểm kê, bất kể tình trạng các công trình với trường hợp cụ thể tùy theo quyết định của BAH nếu các công trình bị ảnh hưởng sử dụng đất hợp pháp của người BAH.1 bất hợp pháp cơ quan có thẩm quyền. được xây dựng trước ngày khóa sổ kiểm kê 2. Đền bù Bồi thường đối với đất theo giá đất cụ thể của Đơn vị thẩm định giá đất độc lập xác định giá Đền bù cho mất đất đai và các tài sản đất bị ảnh hưởng; Bồi thường nhà ở theo giá đủ 2.1. Đơn giá bồi thị trường cho tất cả các loại đất, tài sản bị ảnh gắn liền với đất, bao gồm nhà ở và công để xây dựng mới nhà ở với tiêu chuẩn kỹ thuật thường đối với hưởng. Giá này sẽ được thẩm định bởi Ủy ban trình kiến trúc theo giá thay thế đầy đủ tương tự; Bồi thường đối với các công trình đất và các tài sản thẩm định giá cấp tỉnh trước khi được UBND không tính khấu hao và giảm trừ vật kiến trúc khác theo giá trị hiện tại nhưng không gắn liền với đất tỉnh phê duyệt để đảm bảo bồi thường theo giá liệu có thể tận dụng được. vượt quá chi phí xây mới công trình kiến trúc thay thế. bị ảnh hưởng. 2.2. Hỗ trợ các Mất từ 20% trở lên (từ 10% đối với với Đối với các hộ mất từ 20% trở lên (từ 10% đối hộ bị ảnh hưởng các hộ thuộc nhóm dễ bị tổn thương) Mất từ 30% trở lên đất sản xuất nông nghiệp với với các hộ thuộc nhóm dễ bị tổn thương) nặng đất sản xuất nông nghiệp đất sản xuất nông nghiệp sẽ được xem là những hộ BAH nặng và sẽ nhận được các 1 Trong trường hợp, tại thời điểm thi công, chính quyền địa phương đã công bố và ngăn chặn việc xây dựng và có biên bản làm việc giữa các bên liên quan và hộ gia đình, nhưng hộ gia đình không tuân thủ, khi ấy các chính sách của chính quyền địa phương sẽ được áp dụng. Trong trường hợp không có biên bản làm việc, chính sách ngân hàng sẽ được áp dụng. 11 Chính sách hoạt động OP4.12 của Chủ đề Chính phủ Việt Nam Chính sách áp dụng cho dự án Ngân hàng Thế giới khoản hỗ trợ theo như Khung chính sách của dự án. 2.3.Hỗ trợ và Cung cấp các biện pháp hỗ trợ và khôi phục Cung cấp các biện pháp hỗ trợ và khôi phục Cung cấp hỗ trợ và khôi phục sinh kế khôi phục sinh sinh kế khác theo quy định tại Điều 25, Nghị sinh kế và các biện pháp để đạt được các mục để đạt được các mục tiêu chính sách kế định 47/2014/NĐ-CP. tiêu chính sách. Tập trung chủ yếu vào tư vấn trong quá trình Người bị ảnh hưởng cần được cung cấp đầy đủ Tham gia vào việc lập kế hoạch và thực lập kế hoạch (tham khảo ý kiến về dự thảo 2.4.Tham vấn và thông tin về dự án, bao gồm các chính sách tái hiện, đặc biệt là khẳng định các tiêu chí phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư và công bố thông định cư trong các giai đoạn dự án và được đủ điều kiện nhận bồi thường và hỗ trợ, kế hoạch đào tạo, chuyển đổi nghề nghiệp và tin tham vấn về các hoạt động và chính sách của và tiếp cận cơ chế giải quyết khiếu nại. tạo điều kiện cho công việc tìm kiếm); chia sẻ dự án. thông tin và công bố thông tin. 3. Cơ chế giải quyết khiếu nại Giải quyết khiếu nại theo Luật khiếu nại của Việt Nam. Cùng một cơ quan của chính phủ ra Cơ chế khiếu nại và giải quyết khiếu nại độc quyết định về đền bù, tái định cư và giải quyết lập được thiết lập xây dựng trên cơ sở hệ Cơ chế giải quyết khiếu nại được quy các khiếu nại ở bước đầu tiên. thống có sẵn của Chính phủ và Coe chế giải định cho dự án và cần phải độc lập. quyết khiếu nại của NHTG với sự giám sát Tuy nhiên, người khiếu nại có thể khiếu nại tại của cơ quan giám sát độc lập. Tòa án từ bước thứ hai nếu muốn. 4. Giám sát & Đánh giá 12 Chính sách hoạt động OP4.12 của Chủ đề Chính phủ Việt Nam Chính sách áp dụng cho dự án Ngân hàng Thế giới Giám sát nội bộ và giám sát bên ngoài (giám Công dân được phép giám sát và báo cáo về sát độc lập) được duy trì thường xuyên (trên hành vi vi phạm trong quản lý và sử dụng đất cơ sở các báo cáo hàng tháng đối với giám sát đai (hoặc thông qua các tổ chức đại diện), bao nội bộ và một năm hai lần đối với giám sát Cần phải có giám sát nội bộ và giám sát gồm cả thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái độc lập). Một đánh giá kết thúc dự án về công độc lập. định cư (Điều 199 của Luật Đất đai năm 2013). tác thực hiện tái định cư cần được thực hiện và Tuy nhiên, không có yêu cầu rõ ràng về theo lập báo cáo để đánh giá các mục tiêu của dõi, bao gồm cả theo dõi nội bộ và theo dõi độc chính sách OP4.12 của Ngân hàng Thế giới đã lập. đạt được hay chưa. 13 3. CÁC NGUYÊN TẮC VÀ CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ CỦA DỰ ÁN 3.1. Nguyên tắc chung a) Tất cả những người bị ảnh hưởng (BAH) bởi Dự án có tài sản hoặc sinh sống trong khu vực bị thu hồi phục vụ dự án trước ngày khóa sổ đều có quyền được bồi thường/hỗ trợ cho các thiệt hại. Những người bị mất thu nhập và/hoặc kế sinh nhai sẽ đủ điều kiện nhận hỗ trợ phục hồi sinh kế căn cứ theo các tiêu chí hợp lệ do Dự án quy định, có tham vấn với người BAH. Trước khi kết thúc Dự án, nếu thấy sinh kế vẫn chưa được phục hồi bằng với mức trước khi có dự án thì cần xem xét có các biện pháp bổ sung. b) Các mức bồi thường sẽ được xác định đúng lúc và có sự tham vấn dựa trên các kết quả thẩm định độc lập giá trị đất/tài sản gắn liền với đất tại thời điểm thực hiện tái định cư. Tất cả các lệ phí và thuế về chuyển nhượng đất và/hoặc nhà ở sẽ được miễn trừ, hoặc sẽ nằm trong gói bồi thường về đất và các công trình/hoặc nhà ở hoặc cơ sở kinh doanh. Chính quyền địa phương sẽ đảm bảo rằng người BAH tự tái định cư sẽ nhận được quyền sở hữu tài sản và các giấy chứng nhận theo quy định tương tự như các gói bồi thường dành cho những người chọn phương án chuyển đến khu tái định cư do dự án đề xuất mà không phải mất thêm bất kỳ chi phí phát sinh nào. c) Đất sẽ được bồi thường theo cơ chế “đất đổi đất” nếu địa phương còn quỹ đất hoặc bồi thường bằng tiền mặt tùy theo lựa chọn của người bị ảnh hưởng. Những người mất đất sản xuất từ 20% diện tích trở lên phải được ưu tiên lựa chọn đất đổi đất với giá trị tương đương. Nếu không có đất, bên vay phải đảm bảo, đáp ứng yêu cầu của NHTG, rằng thực sự không có đất để đổi đất. Những người mất từ 20% diện tích đất sản xuất trở lên có thể cần được hỗ trợ thêm nhằm phục hồi sinh kế. Những nguyên tắc này cũng được áp dụng đối với những người nghèo và những người thuộc nhóm dễ bị tổn thương mà bị mất từ 10% diện tích đất sản xuất trở lên. d) Những người bị ảnh hưởng chọn phương án “đất đổi đất” đối với đất ở sẽ được cấp những lô đất chất lượng tương đương với những lô đất bị mất, hoặc được cấp lô đất tiêu chuẩn ở khu định cư mới gần nơi ở cũ và khoản điều chỉnh bằng tiền mặt để bù cho sự chênh lệch giữa giá trị của lô đất bị mất và lô đất được cấp. Khu vực tái định cư sẽ được quy hoạch một cách phù hợp và được thực hiện trên cơ sở tham vấn với những người bị di chuyển. Tất cả các cơ sở hạ tầng cơ bản như đường giao thông, vỉa hè, hệ thống cấp thoát nước, cấp nước sạch, đường dây điện và điện thoại sẽ được cung cấp. e) Những người bị ảnh hưởng chọn phương án bồi thường bằng tiền sẽ được bồi thường bằng tiền mặt theo mức giá thay thế. Những người bị ảnh hưởng này sẽ được hỗ trợ trong việc phục hồi sinh kế và tự thu xếp để di dời. f) Mức bồi thường cho các công trình nhà ở, công trình thương mại, hoặc các loại công trình khác sẽ được trả theo mức giá thay thế mà không tính khấu hao công trình và không trừ các phần vật liệu có thể thu hồi được. Các công trình sẽ được định giá riêng rẽ. Nếu mức bồi thường được xác định theo loại công trình thì phải sử dụng giá của công trình có giá trị cao nhất trong nhóm công trình đó (chứ không phải sử dụng mức giá trị thấp nhất) để đảm bảo người bị ảnh hưởng có thể xây mới công trình kiến trúc với các tiêu chuẩn kỹ thuật và kiểu loại tương tự. 14 g) Những hộ thuộc diện phải di dời nhưng không đủ điều kiện được bồi thường đất bị ảnh hưởng và không còn đất hoặc nhà ở nào khác trong địa bàn xã/phường dự án sẽ được quyền mua một lô/một căn hộ tiêu chuẩn trong khu tái định cư và được hỗ trợ tái định cư bằng tiền mặt h) Những người bị ảnh hưởng sẽ được bồi thường, hỗ trợ đầy đủ (bao gồm cả tiền trợ cấp di chuyển) để vận chuyển đồ dùng và tài sản cá nhân ngoài khoản bồi thường theo giá thay thế cho nhà cửa, đất, và những tài sản khác. Việc bồi thường và hỗ trợ phục hồi cho người BAH phải được thực hiện trước khi thu hồi đất và tài sản. i) Các hỗ trợ khác như là hỗ trợ phục hồi kinh tế, đào tạo tập huấn và các hình thức hỗ trợ khác sẽ được cung cấp cho những người bị ảnh hưởng bị mất nguồn thu nhập, đặc biệt là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương để nâng khả năng phục hồi và cải thiện thu nhập sau này. j) Vì Kế hoạch hành động tái định cư là một phần của dự án nên dự án sẽ được coi là chưa hoàn thành cho đến khi Kế hoạch hành động tái định cư được thực hiện đầy đủ và đáp ứng mục tiêu của chính sách OP 4.12. 3.2. Chính sách Bồi thường Tất cả các tài sản đất đai và đất đai bị ảnh hưởng bởi dự án sẽ được bồi thường theo giá thay thế do đơn vị thẩm định độc lập xác định. Đối với đất bất hợp pháp, hỗ trợ sẽ được cung cấp thay cho bồi thường và bồi thường cho tài sản không phải là đất nếu tài sản này được tạo trước ngày khóa sổ. Tất cả các hộ bị ảnh hưởng, bất kể tình trạng sử dụng đất hợp pháp hay bất hợp pháp, sẽ được hỗ trợ trong nỗ lực cải thiện hoặc ít nhất là khôi phục sinh kế và mức sống của họ, đến các mức độ trước khi di dời hoặc đến mức trước khi bắt đầu thực hiện dự án. 3.2.1. Chính sách bồi thường cho các ảnh hưởng vĩnh viễn 3.2.1.1. Bồi thường đối với đất nông nghiệp2 a. Đối với những người có quyền sử dụng hợp pháp hoặc có thể hợp pháp hóa quyền sử dụng đất: (i) Ưu tiên hình thức bồi thường “đất đổi đất với giá trị tương đương” trong trường hợp quỹ đất tại địa phương sẵn có và người BAH lựa chọn. Đất bồi thường phải đáp ứng những nguyên tắc sau: a) tương đương với diện tích đất BAH nhưng không vượt quá hạn mức giao đất tại địa phương; b) cùng loại đất (hoặc khả năng sản xuất); c) tại địa điểm mà người BAH có thể chấp thuận; d) có đầy đủ quyền sử dụng đất; và e) không phải nộp thuế, phí đăng ký và phí chuyển quyền sử dụng đất. Nếu đất bồi thường có diện tích nhỏ hơn hay giá trị thấp hơn giá trị của đất bị thu hồi, người bị ảnh hưởng sẽ được bồi thường bằng tiền mặt khoản chênh lệch đó. Trường hợp quỹ đất tại địa phương không có sẵn hoặc hộ BAH lựa chọn bồi thường bằng tiền mặt, họ sẽ được bồi thường bằng tiền mặt cho diện tích đất nông nghiệp bị ảnh hưởng với 100% giá thay thế; (ii) Trường hợp diện tích đất nông nghiệp thu hồi một phần, phần diện tích còn lại khó canh tác nếu người dân có nguyện vọng thu hồi hết thửa thì dự án thu hồi và bồi thường toàn bộ như đã nêu ở điểm (i) ở trên. 2 Phân loại đất nông nghiệp được quy định tại Điều 10 của Luật đất đai. 15 (iii) Ngoài bồi thường bằng đất hoặc bằng tiền mặt cho diện tích bị thu hồi như quy định ở trên, người BAH đất nông nghiệp còn được hưởng các hỗ trợ phục hồi sinh kế như được đề cập tại mục 3.2.3.2 của Khung chính sách tái định cư này. (iv) Với trường hợp đất vượt hạn mức giao đất của địa phương (không phải là đất do thừa kế, được tặng cho hay nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất) thì không được bồi thường về đất nhưng được hỗ trợ chi phí đầu tư vào đất còn lại. b. Những người sử dụng đất tạm thời hoặc thuê đất/ thuê đất công ích: (i) Đối với hộ gia đình bị ảnh hưởng đang sử dụng đất nông nghiệp do Nhà nước giao khoán (không bao gồm đất rừng đặc dụng, rừng phòng hộ) của các nông – lâm trường quốc doanh khi dự án thu hồi thì sẽ không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại, tài sản tạo lập trên đất với 100% giá thay thế. (ii) Người BAH thuê đất trên cơ sở hợp đồng với cá nhân, hộ gia đình, hay tổ chức, khác với trường hợp quy định tại điểm (i) của mục này (có nghĩa là sở hữu nhà nước hoặc bất kỳ tổ chức nào), thì hộ gia đình sẽ chỉ được bồi thường đối với chi phí đầu tư vào đất, tài sản mà họ tạo lập trên đất trước ngày khóa sổ kiểm kê với 100% giá thay thế. Các khoản tiền bồi thường, hỗ trợ về đất sẽ được chi trả cho người chủ sở hữu của thửa đất đó. c. Người không có quyền sử dụng đất hợp pháp (theo phong tục và theo pháp lý): (i) Đối với trường hợp đất nông nghiệp sử dụng trước ngày 01/7/2004 mà người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp sẽ được bồi thường với 100% giá thay thế theo quy định tại Khoản 2 Điều 77 của Luật Đất đai. Đối với các trường hợp khác, người bị ảnh hưởng sẽ được nhận khoản hỗ trợ phục hồi sinh kế tương đương với giá trị đầu tư còn lại vào đất để cải tạo đất hoặc một khoản hỗ trợ bằng 60% giá trị bồi thường đối với đất bị ảnh hưởng theo giá thị trường và tham gia chương trình phục hồi sinh kế. 3.2.1.2 Bồi thường đối với đất phi nông nghiệp và đất kinh doanh a. Đối với các tổ chức, cá nhân bị thu hồi đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp thì sẽ được bồi thường như sau: (i) Hộ gia đình, cá nhân có Giấy chứng nhận QSDĐ hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận QSDĐ: i) Nếu quỹ đất tại địa phương sẵn có, ưu tiên bồi thường theo phương thức đất đổi đất với giá trị tương đương; ii) Nếu quỹ đất không có sẵn, bồi thường bằng tiền mặt theo giá thay thế. Hộ gia đình, cá nhân được bồi thường tài sản trên đất với 100% giá thay thế. Nếu hộ gia đình, cá nhân không có Giấy chứng nhận QSDĐ hoặc không đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận QSDĐ thì sẽ không được bồi thường về đất mà sẽ được hỗ trợ bằng tiền mặt với số tiền tối thiểu 30% giá trị đất theo giá thay thế. (ii) Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất thuê: Nếu đất thuê trả tiền hàng năm hoặc trả tiền một lần nhưng được miễn tiền thuê đất thì không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường cho chi phí đầu tư trên đất còn lại và tài sản trên đất với 100% giá thay thế. (iii) Tổ chức hợp lệ (tổ chức kinh tế, tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính) đang sử dụng đất SXKD trả tiền thuê một lần cho cả thời gian thuê (tiền thuê đất không sử dụng 16 ngân sách nhà nước) thì được bồi thường bằng đất tương ứng nếu quỹ đất tại địa phương sẵn có, nếu không sẽ được bồi thường bằng tiền mặt với 100% giá thay thế. (iv) Tổ chức hợp lệ (tổ chức kinh tế, tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính) đang sử dụng đất SXKD là đất thuê trả tiền hàng năm hoặc trả tiền một lần nhưng được miễn tiền thuê đất thì không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường cho chi phí đầu tư trên đất còn lại và tài sản trên đất với 100% giá thay thế. b. Ngoài nhận được các khoản bồi thường nêu trên, Dự án cũng sẽ cung cấp một khoản hỗ trợ di chuyển cơ sở sản xuất, kinh doanh cho các tổ chức/cá nhân như được đề cập ở mục 3.2.3.3 của Khung chính sách tái định cư này. 3.2.1.3 Bồi thường đối với đất ở 26. Bồi thường về đối với đất ở được chia ra các trường hợp cụ thể như: a. Đất ở không có công trình trên đất: (i) Người có đủ điều kiện được bồi thường về đất: Được bồi thường cho đất bị thu hồi bằng tiền mặt với 100% giá thay thế; (ii) Người sử dụng không có quyền sử dụng đất hoặc không thể hợp pháp hóa: không được bồi thường đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư còn lại vào đất theo giá thị trường hiện hành và sẽ được nhận khoản hỗ trợ theo quyết định của UBND tỉnh. b. Đất ở có các công trình kiến trúc mà diện tích đất còn lại đủ để xây dựng lại nhà ở theo quy định của UBND tỉnh (Người BAH tự sắp xếp lại): (i) Đối với người sử dụng đất hợp pháp và đủ điều kiện được bồi thường: Bồi thường cho phần diện tích đất ở bị thu hồi và công trình kiến trúc bị ảnh hưởng bằng tiền với 100% giá thay thế; (ii) Người không đủ điều kiện được bồi thường về đất: Không được bồi thường đất bị ảnh hưởng nhưng được bồi thường đối với tài sản bị ảnh hưởng theo giá thay thế và được nhận khoản hỗ trợ theo quyết định của UBND tỉnh. (iii) Trường hợp diện tích đất còn lại không đủ để xây lại nhà nhưng có đất vườn hoặc đất nông nghiệp gần đất BAH thì cho phép hộ BAH chuyển đổi phần đất vườn/đất nông nghiệp thành đất ở và được miễn phí chuyển đổi theo quy định của UBND tỉnh để có thể xây lại nhà mới, nhưng phải nộp tiền sử dụng đất khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp/đất vườn sang đất ở theo quy định hiện hành.. c. Đất ở có công trình trên đất mà phần đất còn lại không đủ để xây dựng lại theo quy định của UBND tỉnh (người BAH phải di dời): (i) Người BAH có quyền hợp pháp hoặc có thể hợp pháp hóa với đất BAH có thể lựa chọn một trong những phương thức bồi thường đất sau: Trường hợp người BAH mong muốn được bồi thường theo phương án “đất đổi đất”: Người BAH sẽ được cấp lô đất/căn hộ tại khu tái định cư của Dự án được xây dựng đầy đủ hạ tầng và việc phân giao đất/căn hộ tái định cư tuân theo quy định của UBND tỉnh và theo điều kiện quỹ đất của địa phương. Người BAH sẽ được cấp đầy đủ giấy chứng nhận về quyền sử dụng đất/nhà ở mà không phải trả bất kỳ khoản phí nào. Trong trường hợp giá trị bồi thường đất ở lớn hơn giá trị lô đất hay nhà ở tái định cư được cấp, phần chênh lệch giá trị sẽ được trả bằng tiền mặt cho người BAH. 17 Trong trường hợp số tiền bồi thường (hoặc hỗ trợ) thấp hơn giá của một lô đất/căn hộ tái định cư tối thiểu trong khu tái định cư của Dự án, thì người BAH sẽ được hỗ trợ khoản chênh lệch để mua được lô đất hoặc căn hộ tái định cư tối thiểu. Người BAH phải di dời sẽ được hỗ trợ tái định cư. Trường hợp người BAH không muốn được bồi thường bằng đất, họ sẽ được được bồi thường bằng tiền mặt cho toàn bộ diện tích đất ở bị thu hồi với 100% giá thay thế cộng với khoản hỗ trợ tái định cư theo quy định của UBND tỉnh để họ tự di chuyển. (ii) Người bị ảnh hưởng không đủ điều kiện để được bồi thường về đất hoặc không thể hợp pháp hóa quyền sử dụng đất sẽ được hưởng quyền lợi như sau: - Một khoản tiền hỗ trợ bằng 30% giá trị tài sản sẽ được quyết định bởi UBND tỉnh. - Người BAH không còn nơi nào để cư trú trên địa bàn xã dự án sẽ được giao một lô đất tái định cư tối thiểu hoặc một căn hộ trong khu TĐC để mua trả góp hoặc thuê để sinh sống. - Trong trường hợp người BAH thuộc nhóm/hộ gia đình nghèo hoặc dễ bị tổn thương thì sẽ được xem xét hỗ trợ đặc biệt (bằng tiền mặt hoặc hiện vật) để bảo đảm người BAH có đủ khả năng để di dời tới nơi ở mới. UBND tỉnh sẽ xem xét quyết định mức hỗ trợ cho những đối tượng này. 3.2.1.4 Bồi thường đối với công trình, vật kiến trúc bị ảnh hưởng a. Đối với công trình, vật kiến trúc bị ảnh hưởng (i) Người có công trình bị ảnh hưởng sẽ được bồi thường như sau: - Bồi thường bằng tiền mặt cho toàn bộ nhà/ công trình bị ảnh hưởng với 100% giá thay thế bất kể tình trạng sử dụng đất nếu nhà/công trình được xây dựng trước ngày khóa sổ kiểm kê (Xem ghi chú số 1). Kinh phí bồi thường đủ để xây dựng lại nhà/công trình mới với tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương cấp nhà/công trình cũ mà không tính khấu trừ vật liệu có thể tận dụng được. - Đối với nhà, công trình xây dựng khác bị phá dỡ một phần mà phần còn lại không còn sử dụng được thì bồi thường theo giá thay thế cho toàn bộ nhà, công trình; trường hợp nhà, công trình xây dựng khác bị phá dỡ một phần, những vẫn tồn tại và sử dụng được phần còn lại thì bồi thường phần giá trị công trình bị phá dỡ và chi phí để sửa chữa, hoàn thiện phần còn lại theo tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương của nhà, công trình trước khi bị phá dỡ. (ii) Người thuê nhà của nhà nước hoặc tổ chức nhà nước sẽ được hưởng được quyền thuê hoặc mua một căn hộ mới có diện tích bằng với diện tích của căn nhà bị ảnh hưởng nếu có nhu cầu; hoặc được hỗ trợ 60% giá thay thế cho đất và 60% giá thay thế cho nhà bị ảnh hưởng. (iii) Những người thuê nhà để ở sẽ được cung cấp một khoản trợ cấp di chuyển cho việc di chuyển tài sản, cũng như hỗ trợ trong việc xác định chỗ ở thay thế. b. Bồi thường về di chuyển mồ mả: (i) Đối với việc di chuyển mồ mả thì người có mồ mả phải di chuyển được bố trí đất và được bồi thường chi phí đào, bốc, di chuyển, xây dựng mới và các chi phí hợp lý khác 18 có liên quan trực tiếp. UBND tỉnh quy định mức bồi thường cụ thể cho phù hợp với tập quán và thực tế tại địa phương. (ii) Đối với những mồ mả vô chủ bị ảnh hưởng, Ban QLDA sẽ thuê người dân địa phương di dời mộ đến nghĩa địa của xã. 3.2.1.5 Bồi thường đối với cây cối, hoa màu và vật nuôi a. Đối với cây cối, hoa màu bị ảnh hưởng, bất kể tình trạng sở hữu, người BAH sản xuất trên đất đó sẽ được bồi thường đầy đủ theo giá thay thế. Cây bị ảnh hưởng có thể di dời và vận chuyển được thì sẽ bồi thường chi phí vận chuyển và trồng lại. b. Đối với vật nuôi (bao gồm thủy hải sản) không thể thu hoạch, không có nơi di chuyển tại thời điểm thu hồi đất người bị ảnh hưởng sẽ được bồi thường bằng tiền mặt theo giá thay thế tại thời điểm thu hồi đất. Không bồi thường đối với vật nuôi có thể di chuyển hoặc đến kỳ thu hoạch nhưng bồi thường chi phí di chuyển và thiệt hại do di chuyển. 3.2.1.6 Bồi thường đối với các tài sản khác Các hộ gia đình bị ảnh hưởng có hệ thống điện thoại, đồng hồ nước, đồng hồ điện, truyền hình cáp, truy cập internet (thuê bao) bị ảnh hưởng do thu hồi đất sẽ được bồi thường theo đơn giá lắp đặt mới của các nhà cung cấp. 3.2.1.7 Bồi thường cho công trình công cộng bị ảnh hưởng a. Đối với các công trình công cộng như trường học, các cầu, nhà máy, nguồn nước, đường giao thông, hệ thống thu gom, chứa rác thải v.v. bị ảnh hưởng bởi dự án, UBND Tỉnh, Ban QLDA sẽ phải đảm bảo rằng các công trình hạ tầng đó được phục hồi hoặc sửa chữa lại tùy theo trường hợp cụ thể, và cộng đồng không phải trả cho chi phí đó. b. Đối với các công trình công cộng của cộng đồng phục vụ trực tiếp đến nhu cầu phát triển và đời sống dân sinh như kênh mương thủy lợi, trường học, trạm y tế, đường giao thông, điện, viễn thông, cáp quang (trừ các công trình có giấy phép xây dựng bị ràng buộc tự tháo dỡ di dời) cần phải được bồi thường theo giá thay thế hoặc phục hồi với chất lượng bằng hoặc tốt hơn trước khi có dự án. 3.2.1.8 Chính sách bồi thường cho các tác động tạm thời trong thời gian thi công a. Trường hợp dự án cần thu hồi đất tạm thời trong thời gian thi công thì người BHA sẽ được bồi thường đối với những cây cối/rau màu và thu nhập bị ảnh hưởng trong giai đoạn thu hồi tạm thời đó. b. Đối với với thiệt hại về các công trình kiến trúc của tư nhân hoặc công cộng phát sinh trong quá trình thi công, người BAH được hưởng như sau: (i) Tài sản bị hư hại sẽ được nhà thầu thi công khôi phục nguyên trạng hoặc được bồi thường ngay khi xảy ra; (ii) Theo những điều khoản cụ thể trong Hợp đồng xây lắp, nhà thầu được yêu cầu phải hết sức cẩn thận để tránh làm hư hại tài sản khi thực hiện các hoạt động thi công. Trường hợp thiệt hại xảy ra, nhà thầu sẽ được yêu cầu sửa chữa thiệt hại và có thể bị yêu cầu bồi thường ngay cho các gia đình, các nhóm, các cộng đồng, hoặc các cơ quan bị ảnh hưởng ở mức bồi thường được áp dụng cho tất cả các tài sản khác bị ảnh hưởng bởi dự án. 19 3.2.2 Các thiệt hại khác có thể xảy ra trong quá trình thực hiện dự án 27. Các tác động khác hoặc gián đoạn kinh doanh có thể xảy ra trong quá trình thực hiện dự án sẽ được bồi thường phù hợp với các nguyên tắc của Khung chính sách tái định cư và chính sách OP4.12 của Ngân hàng Thế giới. 3.2.3 Các khoản hỗ trợ phục hồi sinh kế 28. Bên cạnh việc bồi thường trực tiếp cho những tài sản bị thiệt hại, những người BAH còn được nhận các khoản hỗ trợ để trang trải cho những chi phí trong giai đoạn chuyển tiếp. Các mức hỗ trợ sẽ được điều chỉnh, có tính đến yếu tố lạm phát và tăng giá cho phù hợp với thời gian chi trả. Các khoản hỗ trợ này bao gồm, nhưng không giới hạn, những khoản sau: 3.2.3.1 Hỗ trợ đối với các trường hợp bị ảnh hưởng tới đất ở a. Bồi thường chi phí di chuyển chỗ ở: Các hộ di dời sẽ được hỗ trợ tái định cư bằng tiền mặt để di dời đến nơi ở mới như quy định của UBND tỉnh. b. Hỗ trợ thuê nhà ở: những hộ phải di dời trước khi phân cấp lô đất tái định cư hoặc căn hộ trong khu tái định cư sẽ được nhận hỗ trợ thuê nhà bằng tiền mặt theo quy định của UBND tỉnh. Trong trường hợp được phân lô đất thay thế, khoản hỗ trợ tiền thuê sẽ được gia hạn đến thời điểm cần thiết đủ để xây nhà mới (từ 4 đến 6 tháng). Khoản hỗ trợ này sẽ do UBND tỉnh quyết định. c. Hỗ trợ tự di dời: Nếu hộ gia đình, cá nhân đủ điều kiện tái định cư mà tự lo chỗ ở, ngoài được được bồi thường cho diện tích đất ở bị thu hồi với 100% giá thay thế, sẽ được hỗ trợ bằng tiền mặt tương đương chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng tính cho một hộ gia đình tại khu tái định cư tập trung. Mức hỗ trợ này sẽ do UBND tỉnh quyết định. d. Chi phí sửa chữa: Nếu nhà ở/công trình bị ảnh hưởng một phần và phần còn lại có thể tiếp tục sử dụng, Dự án sẽ bồi thường theo giá thay thế cho phần bị ảnh hưởng và chi phí để sửa chữa phần còn lại để giúp người bị ảnh hưởng có thể khôi phục nguyên trạng hoặc tốt hơn trước khi có dự án. e. Đối với những hộ gia đình/cá nhân bị thu hồi đất ở kết hợp kinh doanh phải di dời: được hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm theo quy định của UBND tỉnh đối với các nhân khẩu trong độ tuổi lao động hiện có của hộ gia đình. f. Hỗ trợ tái định cư: Những người phải di dời hoặc phải xây dựng lại nhà trên diện tích đất còn lại sẽ được nhận hỗ trợ ổn định đời sống bằng tiền mặt trong giai đoạn chuyển tiếp theo quyết định của UBND tỉnh. 3.2.3.2 Hỗ trợ đối với các trường hợp bị ảnh hưởng tới đất nông nghiệp a. Hỗ trợ ổn định đời sống (trong giai đoạn chuyển tiếp): những người BAH nặng đất nông nghiệp như quy định dưới đây sẽ được nhận một khoản hỗ trợ bằng tiền mặt tương đương 30 kg gạo/khẩu/tháng, cụ thể: (i) Người BAH bị mất từ 20% đến 70% đất nông nghiệp (hoặc từ 10% đến 70% đối với các nhóm dễ bị tổn thương và người nghèo) sẽ được hỗ trợ trong 6 tháng nếu không phải di dời, và trong 12 tháng nếu phải di dời. Trong một số trường hợp đặc biệt, ở các vùng có điều kiện kinh tế khó khăn đặc biệt, mức hỗ trợ tối đa là 24 tháng; 20 (ii) Người BAH bị mất trên 70% đất nông nghiệp sẽ được hỗ trợ trong 12 tháng nếu không phải di dời và trong 24 tháng nếu phải di dời. Trong một số trường hợp đặc biệt, ở các vùng có điều kiện kinh tế khó khăn đặc biệt, mức hỗ trợ tối đa là 36 tháng; 29. Hỗ trợ ổn định sản xuất: Hộ gia đình, cá nhân được bồi thường bằng đất nông nghiệp thì được hỗ trợ ổn định sản xuất, bao gồm: Hỗ trợ giống cây trồng, giống vật nuôi cho sản xuất nông nghiệp, các dịch vụ khuyến nông, khuyến lâm, dịch vụ bảo vệ thực vật, thú y, kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi và kỹ thuật nghiệp vụ đối với sản xuất, kinh doanh dịch vụ công thương nghiệp. Hình thức và mức hỗ trợ cụ thể theo quy định của UBND tỉnh. 30. Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm: Đối với các hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp mà được bồi thường bằng tiền thì ngoài việc được bồi thường bằng tiền đối với diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi còn được hỗ trợ bằng tiền với mức hỗ trợ không quá 05 lần giá đất nông nghiệp cùng loại trong bảng giá đất do UBND tỉnh ban hành đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp thu hồi; tuy nhiên diện tích được hỗ trợ không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp tại địa phương. Mức hỗ trợ cụ thể theo quy định của UBND tỉnh. 3.2.3.2 Hỗ trợ đối với các trường hợp mất nguồn thu nhập và kinh doanh a. Hỗ trợ ổn định sản xuất, kinh doanh: (i) Đối với các doanh nghiệp/hộ gia đình có đăng ký kinh doanh bị ảnh hưởng bởi dự án sẽ được bồi thường hỗ trợ tối đa bằng 30% thu nhập sau thuế của 01 năm dựa trên thu nhập bình quân sau thuế hàng năm của họ khai báo với cơ quan thuế trong ba năm gần nhất; (ii) Đối với các hộ gia đình không có giấy phép kinh doanh nhưng đã thực hiện nghĩa vụ thuế sẽ được bồi thường, hỗ trợ tương đương 50% mức hỗ trợ đối với với doanh nghiệp/hộ gia đình có đăng ký kinh doanh. b. Hỗ trợ di chuyển cơ sở sản xuất, kinh doanh: Tổ chức và người BAH được Nhà nước cho thuê đất hoặc đang sử dụng đất hợp pháp khi Nhà nước thu hồi đất mà phải di chuyển cơ sở sản xuất, kinh doanh thì được hỗ trợ kinh phí để tháo dỡ, di chuyển và lắp đặt lại. Mức hỗ trợ được tính theo chi phí thực tế tại thời điểm di dời. c. Trợ cấp ngưng việc: Người lao động đang làm việc trong các cơ sở sản xuất, kinh doanh bị ảnh hưởng có hợp đồng lao động, và thời gian đóng bảo hiểm liên tục tại doanh nghiệp được nhận trợ cấp tương đương với mức lương tối thiểu theo quy định của chính phủ trong thời gian chuyển đổi tối đa là 6 tháng và được hỗ trợ tìm kiếm việc làm thay thế nếu có nhu cầu. 3.2.3.4 Hỗ trợ khi thu hồi đất công ích của xã, phường, thị trấn 31. Đối với diện tích đất công ích của xã, phường, thị trấn bị thu hồi sẽ được hỗ trợ, khoản hỗ trợ sẽ được chuyển vào tài khoản của xã, phường, thị trấn và được sử dụng để đầu tư công phát triển cơ sở hạ tầng. Mức hỗ trợ cao nhất có thể bằng 100% mức bồi thường theo quy định tại Điều 24 của Nghị định 47/2014/NĐ-CP. 3.2.3.5 Trợ cấp/hỗ trợ cho các hộ dễ bị tổn thương 32. Ngoài khoản bồi thường hỗ trợ theo quy định của chính sách, nhóm dễ bị tổn thương sẽ được nhận hỗ trợ bổ sung nhằm tạo điều kiện để họ phục hồi cuộc sống sớm, với các khoản hỗ trợ cụ thể như sau: 21 (i) Hộ chính sách theo quy định của mỗi tỉnh sẽ được nhận khoản trợ cấp từ 2 triệu – 7 triệu đồng/mỗi hộ theo quy định của tỉnh. (ii) Hộ bị ảnh hưởng thuộc nhóm dễ bị tổn thương như (i) hộ có phụ nữ làm chủ hộ có người phụ thuộc và có hoàn cảnh kinh tế khó khăn (hộ có phụ nữ đơn thân, góa bụa, chồng tàn tật); (ii) người mất khả năng thể chất hoặc tâm lý (mất khả năng lao động); (iii) hộ nghèo theo tiêu chí của Bộ LĐTBXH; (iv) người già neo đơn; (v) người dân tộc thiểu số, sẽ được nhận các khoản hỗ trợ bổ sung giống như các hộ chính sách theo quy định tại điểm (a) ở trên. 3.2.3.6 Các trợ cấp, hỗ trợ khác a. Tiền thưởng bàn giao mặt bằng đúng tiến độ: Tất cả các hộ bị ảnh hưởng bàn giao đất bị ảnh hưởng theo kế hoạch sau khi nhận đủ bồi thường và trợ cấp sẽ được nhận tiền thưởng ưu đãi tùy theo quy định của mỗi địa phương. b. Những người BAH bị mất nguồn thu nhập sẽ được tham gia trong các chương trình phục hồi thu nhập. Các biện pháp phục hồi thu nhập cũng như các dịch vụ khuyến nông, đào tạo và tạo nghề, tiếp cận tín dụng và giao đất phi nông nghiệp cho kinh doanh hay hoạt động phi nông nghiệp và/hoặc các biện pháp khác phù hợp sẽ được trao cho người BAH mất đi nguồn thu nhập để đảm bảo cuộc sống của họ được phục hồi như trước khi có dự án. c. Ngoài các hỗ trợ nêu trên, căn cứ vào tình hình thực tế dự án có thể xem xét quyết định các biện pháp hỗ trợ khác để đảm bảo ổn định đời sống, văn hóa tinh thần, sản xuất và sinh kế cho người BAH. 3.2.3.7 Tái định cư và Chương trình Phục hồi Thu nhập a. Tất cả các hộ bị ảnh hưởng nặng và/hoặc dễ bị tổn thương sẽ đủ điều kiện tham gia Chương trình phục hồi sinh kế (CTPHSK), bao gồm đào tạo khuyến nông, đào tạo nghề, cho vay tín dụng và các biện pháp phù hợp khác được khuyến nghị để hỗ trợ phục hồi sinh kế ít nhất bằng mức trước khi có dự án. CTPHSK được xây dựng có sự tham vấn với hộ BAH về các biện pháp cụ thể cần thiết để hỗ trợ phục hồi sinh kế. Tất cả các nhân khẩu trong độ tuổi lao động của hộ BAH đều được hỗ trợ đào tạo nghề nếu họ có nhu cầu. b. CTPHSK được xây dựng dựa trên đánh giá nhu cầu của các hộ BAH. CTPHSK sẽ được lồng ghép vào chương trình phát triển đang được thực hiện tại địa phương nhằm hỗ trợ hộ BAH thuộc diện phải di dời do thực hiện dự án. Chi phí liên quan đến thực hiện CTPHSK sẽ do UBND tỉnh chi trả. 22 4. TIÊU CHÍ HỢP LỆ VÀ QUYỀN LỢI 4.1. Tính hợp lệ 33. Tính hợp lệ để được hưởng các quyền bồi thường được xác định dựa trên các tiêu chí về quyền sở hữu tài sản như sau: (i) Những người có quyền lợi hợp pháp chính thức được công nhận đối với đất đai (bao gồm các quyền sử dụng đất theo truyền thống và tập quán được luật pháp nhà nước công nhận. Khi xem xét các trường hợp này, giấy tờ xác minh thời gian sử dụng đất hoặc các tài sản gắn với đất của người BAH sẽ được sử dụng); (ii) Những người không có quyền lợi hợp pháp đối với đất đai được chính thức công nhận tại thời điểm bắt đầu thống kê nhưng có yêu cầu bồi thường về đất hoặc các tài sản, miễn là các yêu cầu đó được pháp luật nhà nước công nhận hoặc được công nhận thông qua quá trình được xác định trong Kế hoạch Hành động Tái định cư; (iii) Những người không thể hợp thức hóa quyền sử dụng đất hoặc không được công nhận để yêu cầu bồi thường đối với đất đai mà họ đang chiếm giữ. 34. Những người trong mục (i) và (ii) của đoạn trên đây được bồi thường cho đất bị mất và được nhận các hỗ trợ khác theo quy định trong Khung chính sách tái định cư. Những người trong mục (iii) sẽ không được bồi thường cho đất chiếm giữ bị thu hồi, họ sẽ chỉ được hỗ trợ tái định cư và các hỗ trợ khác, nếu cần thiết, để đạt được các mục tiêu đặt ra trong chính sách này nếu đất đó bị chiếm giữ trước ngày khóa sổ do Bên vay quy định và được NHTG chấp nhận. Những người lấn chiếm vào khu vực Dự án sau ngày khóa sổ sẽ không được hưởng bồi thường hay bất kỳ hình thức hỗ trợ tái định cư nào. Tất cả những người trong mục (i), (ii), hoặc (iii) được bồi thường cho những thiệt hại về tài sản không phải là đất mà họ đang sử dụng hoặc sở hữu. 4.2. Quyền bồi thường 35. Căn cứ theo từng nhóm hợp lệ mà các quyền bồi thường có thể là các khoản tiền bồi thường và các hình thức hỗ trợ khác được cung cấp cho người BAH (tham khảo Ma trận quyền lợi tại Bảng dưới đây). 4.3. Các trường hợp phát sinh sau ngày khoá sổ 36. Hộ phát sinh do tách hộ sau ngày khóa sổ đáp ứng đủ các điều kiện sau đây sẽ được công nhận như các hộ BAH hợp lệ: (i) Hộ gia đình có nhiều thế hệ, nhiều cặp vợ chồng chung sống trên cùng một mái nhà trên thửa đất bị thu hồi có đủ điều kiện để tách hộ; (ii) Chứng nhận của chính quyền cấp huyện/thành phố với sự xác nhận của UBND xã/phường, các hộ gia đình đã tách hộ. 37. Trẻ em mới được sinh ra, vợ hoặc chồng của người có tên trong hộ khẩu, người hoàn thành nghĩa vụ quân sự, người đi học xa trở về sống chung trong hộ bị ảnh hưởng sẽ được bồi thường và nhận các biện pháp hỗ trợ nêu trong khung chính sách này. 38. Trong trường hợp các quy định của Chính Phủ có thay đổi và có một số chính sách quyền lợi tốt hơn so với các chính sách trong Khung chính sách tái định cư này thì những chính sách quyền lợi tốt hơn này sẽ được áp dụng cho người BAH (nếu có thể). 23 Bảng 2: Ma trận quyền lợi Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi I - THU HỒI ĐẤT VĨNH VIỄN 1.1. Đất 1.1.1. Ảnh hưởng 1.1.1.1. Những người Đối với đất nông nghiệp BAH: ▪ Người BAH phải được thông nông nhẹ (<20 % tổng có quyền sử dụng hợp báo trước ít nhất 90 ngày (i) Bồi thường tiền mặt cho diện tích đất bị ảnh hưởng theo nghiệp3 diện tích đất hoặc pháp hoặc có thể hợp trước khi bị thu hồi đất. giá thay thế4. <10% đối với pháp hóa quyền sử ▪ Chủ sử dụng đất sẽ bàn giao nhóm dễ bị tổn dụng đất (ii) Bồi thường cho tài sản trên đất bị ảnh hưởng tham chiếu đất trong vòng 20 ngày kể từ thương) tại các mục 1.4, 1.5, 1.6, 1.7 của Ma trận này. khi tổ chức làm nhiệm vụ bồi Diện tích đất còn Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề nghiệp và tìm kiếm việc thường, hỗ trợ và tái định cư lại của lô bị ảnh làm (tham chiếu các mục 2.1 của Ma trận này). trả đầy đủ chi phí bồi thường hưởng vẫn đủ điều đất. kiện sử dụng hoặc ▪ Đơn vị thẩm định giá độc lập đáp ứng khả năng sẽ xác định giá đền bù hỗ trợ sinh lợi cho người cho tất cả các loại tài sản sử dụng. BAH. 1.1.1.2. Những người (i) Đối với hộ gia đình bị ảnh hưởng đang sử dụng đất do sử dụng đất tạm thời Nhà nước giao khoán vào mục đích sản xuất nông hoặc thuê đất công/đất nghiệp, lâm nghiệp hoặc nuôi trồng thủy sản (không bao của xã gồm đất rừng đặc dụng, rừng phòng hộ) của các nông – lâm trường quốc doanh khi dự án thu hồi thì không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại, tài sản tạo lập trên đất với 100% giá thay 3 Phân loại đất nông nghiệp được quy định tại Điều 10 của Luật đất đai 4 Nếu luật trong nước không đáp ứng tiêu chuẩn bồi thường theo giá thay thế thì cần bổ sung bằng các biện pháp cần thiết để đáp ứng tiêu chuẩn giá thay thế 24 Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi thế. (ii) Người BAH thuê đất trên cơ sở hợp đồng với cá nhân, hộ gia đình, hay tổ chức, khác với trường hợp quy định tại điểm (i) của mục này sẽ được bồi thường đối với chi phí đầu tư vào đất còn lại, tài sản mà họ tạo lập trên đất với 100% giá thay thế. 1.1.1.3. Người không ▪ Đối với trường hợp đất nông nghiệp sử dụng trước ngày có quyền sử dụng đất 01 tháng 7 năm 2004 và người sử dụng đất là hộ gia đình, hợp pháp (theo phong cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp sẽ được bồi thường tục và theo pháp lý) với 100% giá thay thế theo quy định tại Khoản 2 Điều 77 của Luật đất đai. ▪ Các trường hợp sử dụng đất sau ngày 01/07/2004 sẽ được nhận khoản hỗ trợ theo quy định của UBND tỉnh và được tham gia chương trình phục hồi sinh kế. 1.1.2. Ảnh hưởng 1.1.2.1. Những người ▪ Bồi thường và hỗ trợ như áp dụng với mục 1.1.1.1 của Ma ▪ Đất bồi thường phải đáp ứng nặng (≥20% hoặc có quyền sử dụng hợp trận này, ưu tiên phương án bồi thường “đất đổi đất với những nguyên tắc sau: a) ≥10% đối với pháp hoặc có thể hợp giá trị tương đương” trong trường hợp qũy đất tại địa tương đương với giá trị diện nhóm dễ bị tổn pháp hóa quyền sử phương sẵn có và người BAH lựa chọn. tích đất BAH; b) cùng loại thương) dụng đất đất (hoặc khả năng sản xuất); ▪ Ngoài ra, được hỗ trợ ổn định đời sống bằng tiền mặt c) tại địa điểm mà người được quy định cụ thể tại mục 2.2 của Ma trận này và tham BAH có thể chấp thuận; d) gia Chương trình phục hồi sinh kế. có đầy đủ quyền sử dụng đất của cả chủ hộ và vợ/chồng chủ hộ (nếu có); và e) không phải nộp thuế, phí đăng ký và phí chuyển quyền sử dụng 25 Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi đất. Nếu đất bồi thường có diện tích nhỏ hơn hay chất lượng thấp hơn đất bị thu hồi, người bị ảnh hưởng sẽ được bồi thường bằng tiền tương đương với sự chênh lệch đó. 1.1.2.2. Những người ▪ Bồi thường và hỗ trợ như áp dụng với mục 1.1.1.2 của Ma sử dụng đất tạm thời trận này. hoặc thuê đất công/đất của xã 1.1.2.3. Người không ▪ Bồi thường và hỗ trợ như áp dụng với mục 1.1.1.3 của Ma Thay vì đền bù cho đất đai có quyền sử dụng đất trận này. bất hợp pháp mà người BAH hợp pháp (theo phong chiếm giữ, những người phải tục và theo pháp lý) di dời sẽ được hỗ trợ trong nỗ lực cải thiện sinh kế và tiêu chuẩn sống của họ hoặc ít nhất là khôi phục chúng, về mặt thực tế, đến mức trước khi di dời hoặc đến mức hiện hành trước khi bắt đầu thực hiện dự án. Mức hỗ trợ không thấp hơn 60% giá trị đền bù đất bị ảnh hưởng. 26 Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi 1.2. Đất phi nông Hộ gia đình/cá nhân/tổ Bồi thường tiền mặt theo 100% giá thay thế ▪ Cá nhân/tổ chức BAH phải nghiệp bị thu chức có quyền sử dụng được thông báo trước ít nhất Đất phi nông hồi đất hợp pháp 180 ngày trước khi bị thu hồi nghiệp đất. hoặc đất ở ▪ Chủ sử dụng đất sẽ bàn giao có công trong vòng 20 ngày kể từ khi trình kiến trúc trên tổ chức làm nhiệm vụ bồi đất thường, hỗ trợ và tái định cư trả đầy đủ chi phí bồi thường. Nếu đất phi nông nghiệp bị thu hồi mà tiền sử dụng đất có ▪ nguồn gốc từ ngân sách nhà nước thì không được bồi thường về đất, mà chỉ được bồi thường về tài sản trên đất theo giá thay thế Hộ gia đình/cá nhân/tổ Nếu đất bị ảnh hưởng không đủ điều kiện được bồi thường, chức không có quyền người bị ảnh hưởng sẽ được hỗ trợ khoản tiền mặt ít nhất sử dụng đất hợp pháp bằng 30% giá trị bồi thường đất và chi trả bồi thường theo giá thay thế đối với tài sản bị ảnh hưởng được tạo lập trước ngày khóa sổ kiểm kê. 1.3. Đất ở 1.3.1. Trường hợp 1.3.1.1. Người sử dụng (i) Bồi thường cho đất bị thu hồi bằng tiền mặt với 100% ▪ Các hộ dân phải được thông không phải di dời có quyền sử dụng đất giá thay thế; báo trước ít nhất 180 ngày hợp pháp trước khi bị thu hồi đất. ▪ Đất ở không có (ii) Bồi thường cho tài sản trên đất bị ảnh hưởng tham chiếu công trình trên tại các mục 1.4, 1.5, 1.6, 1.7 của Ma trận này. ▪ Chủ sử dụng đất sẽ bàn giao trong vòng 20 ngày kể từ khi 27 Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi đất; tổ chức làm nhiệm vụ bồi 1.3.1.2. Người sử dụng (i) Không được bồi thường về đất, nhưng được bồi thường thường, hỗ trợ và tái định cư Hoặc có quyền sử dụng tạm về tài sản trên đất được tạo lập trước ngày khóa sổ kiểm trả đầy đủ chi phí bồi thường. thời hoặc thuê đất kê với 100% giá thay thế theo qui định ở Mục 1.4,1.5, ▪ Đất ở có các 1.6, 1.7 của Ma trân này. ▪ Trường hợp thu hồi đất mà công trình kiến diện tích đất đo đạc thực tế trúc mà diện 1.3.1.3. Người BAH (i) Không được bồi thường về đất nhưng sẽ được nhận khác với diện tích ghi trên tích đất còn lại không có quyền sử khoản hỗ trợ bằng tiền mặt theo quy định của UBND giấy tờ về quyền sử dụng đất đủ để xây dựng dụng đất hoặc không tỉnh. thì được bồi thường theo lại nhà ở theo thể hợp pháp hóa diện tích đo đạc thực tế trừ quy định của (ii) Bồi thường cho tài sản trên đất bị ảnh hưởng tham chiếu tại các mục 1.4, 1.5, 1.6, 1.7 của Ma trận này. trường hợp lấn chiếm. UBND tỉnh (Người BAH tự sắp xếp lại) 1.3.2. Hộ BAH 1.3.2.1. Người BAH có Người BAH có thể lựa chọn một trong những phương thức ▪ Các hộ bị ảnh hưởng phải phải di dời quyền hợp pháp hoặc bồi thường đất sau: được thông báo trước ít nhất có thể hợp pháp hóa 180 ngày trước khi bị thu hồi (i) Bồi thường theo phương án “đất đổi đất” bằng lô đất ở đất. hoặc nhà ở tại khu tái định cư của Dự án được xây dựng đầy đủ hạ tầng. Người BAH sẽ được cấp đầy đủ giấy ▪ Trong trường hợp giá trị bồi chứng nhận về quyền sử dụng đất/nhà ở mà không phải thường đất BAH lớn hơn giá trả bất kỳ khoản phí nào. trị lô đất hay nhà ở tái định cư được cấp, phần chênh Hoặc lệch giá trị sẽ được trả bằng (ii) Bồi thường bằng tiền mặt cho toàn bộ diện tích đất ở bị tiền mặt cho người BAH. thu hồi với 100% giá thay thế. ▪ Trong trường hợp số tiền bồi Bồi thường cho tài sản trên đất bị ảnh hưởng tham chiếu tại thường (hoặc hỗ trợ) đối với các mục 1.4, 1.5, 1.6, 1.7 của Ma trận này. đất BAH thấp hơn giá của Các hộ BAH phải di dời được cung cấp khoản hỗ trợ bổ một lô đất/căn hộ tái định cư 28 Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi sung như: Hỗ trợ di chuyển chỗ ở; Hỗ trợ thuê nhà ở; Hỗ trợ tối thiểu trong khu tái định tự di dời; Hỗ trợ ổn định đời sống (tham chiếu các mục II cư của Dự án, mà người của Ma trận này) BAH không còn đất ở nơi khác để chuyển đến, thì những người bị di dời sẽ được hỗ trợ khoản chênh lệch để mua được lô đất hoặc căn hộ tái định cư đó mà không phải bỏ thêm chi phí nào. ▪ Trong trường hợp phần đất ở còn lại không đủ diện tích để xây dựng lại nhà ở nhưng nằm trong cùng thửa đất hoặc liền kề thửa đất vườn/ao/đất nông nghiệp có thể chuyển đổi mục đích sử dụng thành đất ở theo quy định của UBND tỉnh để có thể xây dựng nhà ở tại chỗ. ▪ Các quy định cụ thể về phân bổ đất/căn hộ TĐC sẽ được Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và Tái định cư thiết lập sau khi tham vấn với người BAH. 29 Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi 1.3.2.2. Người bị ảnh (i) Không được bồi thường về đất, nhưng được bồi thường Nếu hộ BAH phải di dời hưởng có quyền sử về tài sản trên đất được tạo lập trước ngày khóa sổ kiểm nhưng không còn nhà hoặc dụng tạm thời hoặc kê với 100% giá thay thế theo qui định ở Mục 1.4,1.5, nơi ở nào khác trên địa bàn thuê đất 1.6, 1.7 của Ma trận này. xã dự án thì hộ BAH sẽ được phân lô đất/căn hộ trong khu (ii) Bồi thường bằng tiền cho phần giá trị còn lại của hợp tái định cư và trả tiền phí sử đồng thuê. dụng đất. (iii) Hỗ trợ di chuyển chỗ ở theo qui định ở Mục 2.3 của Ma trận này. 1.3.2.3. Người BAH (i) Không được bồi thường về đất. Một khoản tiền hỗ trợ ▪ Trong trường hợp người không có quyền sử sẽ được xem xét và quyết định bởi UBND tỉnh. BAH thuộc nhóm/hộ gia dụng đất hoặc không đình nghèo hoặc dễ bị tổn (ii) Bồi thường cho tài sản trên đất bị ảnh hưởng tham thể hợp pháp hóa thương thì sẽ được xem xét chiếu tại các mục 1.4, 1.5, 1.6, 1.7 của Ma trận này. hỗ trợ đặc biệt (bằng tiền mặt (iii) Người BAH không còn nơi nào để cư trú trong địa bàn hoặc hiện vật) để bảo đảm xã dự án sẽ được giao một lô đất tái định cư tối thiểu người BAH có đủ khả năng hoặc một căn hộ trong khu TĐC với hình thức mua trả để di dời tới nơi ở mới. góp hoặc thuê để sinh sống. UBND tỉnh sẽ xem xét quyết định mức hỗ trợ cho những đối tượng này. 1.4. Công 1.4.1. Ảnh hưởng 1.4.1.1. Chủ sở hữu Bồi thường bằng tiền mặt cho phần công trình bị ảnh hưởng Bồi thường tiền mặt không trình, nhà một phần công trình được xây với 100% giá thay thế và chi phí sửa chữa phần còn lại tính khấu hao nhà cửa/vật cửa, vật dựng trước ngày khóa kiến trúc và khấu hao vật liệu Phần không ảnh kiến trúc sổ có thể tận dụng được. Chi trả hưởng của kết cấu bồi thường theo diện tích bị nhà vẫn có thể sử ảnh hưởng thực tế. 30 Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi dụng được Nhà ở/công trình được xây dựng sau ngày khóa sổ kiểm kê sẽ không được bồi thường, hỗ trợ. 1.4.2. Ảnh hưởng 1.4.2.1. Chủ sở hữu Bồi thường theo giá thay thế đối với nhà ở/vật kiến trúc bị toàn phần công trình được xây ảnh hưởng mà không tính khấu hao vật kiến trúc và khấu trừ dựng trước ngày khóa vật liệu có thể tận dụng được; và bao gồm cả nhà có sổ diện tích bị ảnh Hỗ trợ tái định cư cho người bị ảnh hưởng hưởng một phần nhưng phần còn lại không đủ điều kiện 1.4.2.2. Người thuê (i) Những người thuê nhà ở của nhà nước hoặc của tổ chức tiếp tục sử dụng. nhà của nhà nước nhà nước được hỗ trợ tiền mặt tương đương 60% giá hoặc tổ chức thay thế cho đất và nhà bị ảnh hưởng và hỗ trợ tái định cư. Ngoài ra, họ sẽ được ưu tiên thuê hoặc mua căn hộ hoặc lô đất mới trong khu tái định cư. (ii) Bất kỳ khoản đầu tư nào như công trình kiến trúc, cây cối, rau màu được tạo lập trước ngày khóa sổ kiểm kê trên đất bị thu hồi sẽ được bồi thường theo giá thay thế. (iii) Những người thuê nhà để ở sẽ được cung cấp một khoản trợ cấp di chuyển cho việc di chuyển chỗ ở, cũng như hỗ trợ trong việc xác định chỗ ở thay thế theo quy định của UBND tỉnh. 31 Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi 1.5. Mồ mả Mồ mả phải di dời Mồ mả có chủ ▪ Đối với việc di chuyển mồ mả thì người có mồ mả phải di ▪ Các ngôi mộ phải được khai chuyển được bố trí đất và được bồi thường chi phí đào, quật và di dời theo đúng bốc, di chuyển, xây dựng mới và các chi phí hợp lý khác phong tục tập quán. Do đó, có liên quan trực tiếp. UBND tỉnh quy định mức bồi Hội đồng bồi thường cần thu thường cụ thể. xếp chi trả tiền bồi thường cho các hộ bị ảnh hưởng kịp thời. ▪ Đối với những mồ mả vô chủ bị ảnh hưởng, Ban QLDA sẽ thuê người dân địa phương di chuyển đến khu nghĩa địa mới. 1.6. Cây 1.6.1. Cây cối, hoa Chủ sở hữu tạo lập Bồi thường theo giá thay thế cho các hộ BAH. Đối với cây ▪ Người dân được thông báo cối, hoa màu bị ảnh hưởng trước ngày khóa sổ có thể trồng lại, hỗ trợ chi phí vận chuyển và thiệt hại thực tế trong vòng 90 ngày trước khi màu, và vật kiểm kê bất kể tình do quá trình vận chuyển và trồng lại. thu hồi mặt bằng. Cây nuôi trạng sở hữu về đất cối/hoa màu trồng sau thời hạn sau ngày Khóa sổ kiểm kê sẽ không được hưởng bất cứ chính sách bồi thường hỗ trợ nào. 1.6.2. Vật nuôi Chủ sở hữu vật nuôi Thiệt hại thực tế do thu hoạch sớm sẽ được bồi thường bằng ▪ Người bị ảnh hưởng được BAH (bao gồm cả tạo lập trước ngày tiền mặt theo giá thay thế tại thời điểm thu hồi đất. Không thông báo trong vòng 90 sản phẩm nuôi khóa sổ kiểm kê bất kể bồi thường đối với vật nuôi có thể di chuyển hoặc đến kỳ thu ngày trước khi thu hồi đất để trồng thủy hải tình trạng sở hữu về hoạch nhưng bồi thường chi phí di chuyển và thiệt hại do di họ thu xếp thu hoạch hoặc sản) đất chuyển. dừng chăn nuôi. 32 Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi 1.7. Các tài Tài sản bị thu hồi Người sở hữu/sử dụng Bồi thường đối với tài sản bị ảnh hưởng theo giá thay thế Ban QLDA cần phải làm việc sản khác hoặc bị ảnh tài sản được tạo lập và/hoặc chi phí chuyển nhượng và lắp đặt theo quy định của với các nhà cung cấp để cung hưởng trước ngày khóa sổ nhà cung cấp cấp các dịch vụ cho người bị kiểm kê bất kể tình ảnh hưởng trong thời gian sớm ▪ Như hệ thống trạng sở hữu về đất nhất để đảm bảo điều kiện sống. điện thoại, đồng hồ nước, đồng hồ điện, truyền hình cáp, truy cập internet… 1.8. Công Tài sản bị thu hồi Cộng đồng sở hữu/sử ▪ Bồi thường tiền mặt theo giá thay thế để xây dựng lại ▪ Ban QLDA làm việc với các trình công hoặc bị ảnh dụng công trình công hoặc sửa chữa. Trong trường hợp di dời hoặc lắp đặt cộng nhà thầu để đảm bảo không cộng. hưởng cộng bị ảnh hưởng đồng sẽ không phải trả bất kỳ chi phí nào. gián đoạn sinh kế của người được tạo lập trước bị ảnh hưởng trong thời gian ▪ Đối với các công trình công cộng của cộng đồng phục vụ ngày khóa sổ kiểm kê thi công. trực tiếp đến nhu cầu phát triển và đời sống dân sinh như bất kể tình trạng sở kênh mương thủy lợi, trường học, trạm y tế, đường giao hữu về đất thông, điện, viễn thông, cáp quang: i) bồi thường theo giá thay thế, được xác định thông qua tham vấn với cộng đồng bị ảnh hưởng; hoặc ii) phục hồi với chất lượng bằng hoặc tốt hơn trước khi có dự án. II. HỖ TRỢ VÀ TRỢ CẤP 33 Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi 2.1. Hỗ trợ Người bị ảnh Người sử dụng đất có ▪ Hỗ trợ bằng tiền không quá 05 lần giá trị diện tích đất sản UBND tỉnh quyết định mức đào tạo hưởng mất đất sản quyền sử dụng hợp xuất hỗ trợ nghề/ tạo xuất pháp hoặc có thể hợp việc làm pháp hóa quyền sử dụng đất trực tiếp tham gia vào các hoạt động sản xuất nông nghiệp 2.2. Hỗ trợ Hộ BAH nặng Người sử dụng đất bất Ngoài các khoản hỗ trợ như áp dụng với mục 2.1.của Ma ▪ Giá gạo được tính theo giá ổn định đời (≥20% hoặc ≥10% kể tình trạng pháp lý trận này, những người BAH nặng về đất nông nghiệp như thị trường tại thời điểm bồi sống cho đối với nhóm dễ bị đối với đất quy định dưới đây sẽ được nhận một khoản hỗ trợ ổn định thường những hộ tổn thương) đời sống (trong thời gian chuyển tiếp) bằng tiền mặt tương BAH nặng đương 30 kg gạo/khẩu/tháng, cụ thể: (i) Người BAH bị mất từ 20% đến 70% đất nông nghiệp (hoặc từ 10% đến 70% đối với các nhóm dễ bị tổn thương và người nghèo) sẽ được hỗ trợ trong 6 tháng nếu không phải di dời, và trong 12 tháng nếu phải di dời. Trong một số trường hợp đặc biệt, ở các vùng có điều kiện kinh tế khó khăn đặc biệt, mức hỗ trợ tối đa là 24 tháng; (ii) Người BAH bị mất trên 70% đất nông nghiệp sẽ được hỗ trợ trong 12 tháng nếu không phải di dời và trong 24 tháng nếu phải di dời. Trong một số trường hợp đặc biệt, ở các vùng có điều kiện kinh tế khó khăn đặc biệt, mức hỗ trợ tối đa là 36 tháng; 34 Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi 2.3. Hỗ trợ Hộ phải di dời đi Người BAH phải di dời ▪ Hỗ trợ ổn định cuộc sống tương đương 30 kg gạo theo giá ▪ Tiền thuê nhà phải đảm bảo tái định cư nơi khác hoặc các bất kể tình trạng sở thị trường tại thời điểm bồi thường cho các nhân khẩu của đủ để hộ bị ảnh hưởng thuê hộ phải xây dựng hữu đất hộ bị ảnh hưởng trong thời gian 6 tháng. nơi ở tại địa phương. Trong lại nhà ngay trên trường hợp đến thời điểm ▪ Hỗ trợ tiền thuê nhà cho hộ phải di dời tối thiểu 3 tháng đất cũ bàn giao đất cho dự án mà hộ đối với khu vực nông thôn và 6 tháng đối với khu vực đô bị ảnh hưởng vẫn chưa được thị. cấp lô đất trong khu tái định ▪ Hỗ trợ chi phí vận chuyển thực tế đến nơi ở mới cư thì hộ bị ảnh hưởng sẽ được hỗ trợ tiền thuê nhà. ▪ Các hỗ trợ cụ thể được quy định chi tiết cho từng trường hợp áp dụng là các hộ di dời đi nơi khác hay các hộ phải xây dựng nhà ngay trên đất cũ. Hỗ trợ đối Mất nguồn thu Chủ sở hữu cơ sở kinh (i) Đối với các doanh nghiệp có đăng ký kinh doanh bị ▪ Tính toán các khoản hỗ trợ với các nhập và sinh kế doanh bị ảnh hưởng và gián đoạn kinh doanh sẽ được bồi thường tiền mặt bằng theo thu nhập bình quân một trường hợp do tái định cư người lao động trong 30% thu nhập sau thuế của 01 năm; năm của 3 năm liền trước có mất nguồn cơ sở sản xuất, kinh xác nhận của cơ quan thuế. (ii) Đối với các doanh nghiệp không có giấy phép kinh thu nhập doanh bất kể tình trạng doanh nhưng đã thực hiện nghĩa vụ thuế sẽ được bồi và/hoặc đăng ký kinh doanh thường, hỗ trợ tương đương 50% mức hỗ trợ đối với kinh doanh doanh nghiệp có đăng ký kinh doanh. (iii) Đào tạo nghề cho tất cả các nhân khẩu trong độ tuổi lao động nếu nguồn thu nhập chính của họ phụ thuộc vào kinh doanh bị ảnh hưởng. 35 Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi Trợ cấp ngưng việc: Người lao động trong các cơ sở sản xuất, kinh doanh bị ảnh hưởng có hợp đồng lao động được nhận trợ cấp tương đương với mức lương tối thiểu theo quy định trong thời gian chuyển đổi tối đa là 6 tháng và hỗ trợ tối thiểu 3 tháng lương đối với người lao động không có hợp đồng lao động. 2.4. Hỗ trợ Đất công ích của Xã, phường, thị trấn bị Không bồi thường đối với đất nhưng hỗ trợ tiền mặt tương ▪ Tiền hỗ trợ sẽ được chuyển khi thu hồi xã, phường, thị ảnh hưởng đương 100% khoản tiền bồi thường cho đất bị thu hồi. vào tài khoản của xã dự án đất công trấn bị thu hồi và được sử dụng để đầu tư ích xây dựng các công trình hạ tầng, sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn theo như quy định tại Điều 24 của Nghị định 47/2014/NĐ-CP. ▪ UBND tỉnh quyết định mức hỗ trợ. 2.5. Hỗ trợ 2.5.1 Trợ cấp/hỗ Các nhóm dễ bị tổn ▪ Đối với các hộ gia đình không có đất: hỗ trợ thông qua ▪ Các nhóm dễ bị tổn thương nhóm dễ bị trợ cho các hộ dễ thương không kể mức việc cung cấp một căn hộ theo hình thức mua hoặc thuê được định nghĩa trong phần tổn thương bị tổn thương độ tác động. để ở (tùy theo sự lựa chọn của người BAH). Hỗ trợ bổ “các thuật ngữ”. sung sẽ được xem xét nếu cần thiết để đảm bảo hộ dễ bị ▪ Giá gạo được tính theo giá tổn thương có thể phục hồi sinh kế. thị trường tại thời điểm bồi ▪ Các hộ gia đình chính sách phải di dời: các hộ gia đình thường. BAH là các hộ có bà mẹ anh hùng, anh hùng lực lượng vũ trang. anh hùng lao động, cựu chiến binh, thương binh hoặc liệt sĩ; sẽ được hỗ trợ theo quy định của UBND tỉnh 36 Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi cho mỗi hộ gia đình. ▪ Đối với các hộ nghèo: a) Hộ nghèo phải di dời, hộ nghèo mất từ 10% diện tích đất sản xuất trở lên sẽ được hỗ trợ như đã nêu ở trên. Hộ nghèo mất dưới 10% diện tích đất sẽ được hỗ trợ bằng tiền mặt theo chính sách của tỉnh. b) Các hộ nghèo BAH khác: được hỗ trợ bằng tiền mặt theo chính sách của tỉnh. ▪ Các nhóm dễ bị tổn thương khác: Gồm nữ chủ hộ có người phụ thuộc, hộ gia đình có người tàn tật, người già không có nguồn hỗ trợ sẽ được hỗ trợ giống như những hộ nghèo BAH khác theo chính sách của tỉnh hoặc hỗ trợ bằng tiền tương đương với 30 kg gạo/khẩu/tháng trong vòng 6 tháng, tùy theo mức hỗ trợ nào cao hơn thì áp dụng mức hỗ trợ đó. 2.5.2 Bàn giao Hộ bị ảnh hưởng dọn Tiền thưởng bàn giao mặt bằng đúng tiến độ: Tất cả các hộ mặt bằng đúng ra khỏi vùng đất bị ảnh bị ảnh hưởng bàn giao đất bị ảnh hưởng đúng theo kế hoạch tiến độ hưởng đúng tiến độ sau khi nhận đủ tiền bồi thường và trợ cấp sẽ được trợ cấp ưu đãi tùy theo quy định của mỗi địa phương. 2.5.3 Các trợ cấp, Tất cả các hộ bị ảnh ▪ Những người BAH bị mất nguồn thu nhập sẽ được tham ▪ Chương trình phục hồi thu hỗ trợ bổ sung hưởng không kể gia trong các chương trình phục hồi thu nhập. Các biện nhập và sinh kế được xây (nếu cần) tình trạng pháp lý sử pháp phục hồi thu nhập cũng như các dịch vụ khuyến dựng kết hợp với chương dụng đất nông, đào tạo và tạo nghề, tiếp cận tín dụng và giao đất trình của địa phương với sự phi nông nghiệp cho kinh doanh hay hoạt động phi nông hỗ trợ của các chuyên gia nghiệp và/hoặc các biện pháp khác phù hợp để đảm bảo 37 Trường hợp áp dụng Loại ảnh hưởng/tác Quyền lợi được hưởng Bố trí thực hiện Người đủ điều kiện động Mức độ BAH hưởng lợi cuộc sống của họ được phục hồi như trước khi có dự án. sinh kế. ▪ Ngoài các hỗ trợ nêu trên, căn cứ vào tình hình thực tế ▪ Chương trình hướng mục UBND tỉnh có thể xem xét quyết định các biện pháp hỗ tiêu đến nhu cầu của cả nam trợ khác để đảm bảo ổn định đời sống, sản xuất và sinh kế giới và nữ giới. cho người BAH. III - ẢNH HƯỞNG DO THU TRƯNG DỤNG ĐẤT TẠM THỜI TRONG GIAI ĐOẠN THI CÔNG 3.1. Ảnh Đất/tài sản trên Chủ sở hữu hay người ▪ Không bồi thường đối với đất nhưng bồi thường tài sản Phục hồi đất về nguyên trạng hưởng đất đất mà Dự án dự sử dụng bị ảnh hưởng trên đất theo giá thay thế và bồi thường thu nhập bị mất trước khi trả lại cho người tạm thời kiến sử dụng làm tạm thời đất/tài sản trong thời gian chiếm dụng. BAH mặt bằng thi công trên đất tạm thời 3.2. Ảnh Các công trình Chủ sở hữu hay người ▪ Tài sản bị hư hại sẽ được nhà thầu thi công chịu toàn bộ ▪ Trong trường hợp ảnh hưởng hưởng phát kiến trúc của tư sử dụng công trình bị chi phí để khôi phục ngay lập tức về nguyên trạng càng đến kinh doanh của người bị sinh trong nhân hoặc công ảnh hưởng sớm càng tốt. Trong trường hợp không thể khôi phục ảnh hưởng, các nhà thầu phải quá trình cộng phát sinh nguyên trạng thì bồi thường cho tài sản bị thiệt hại theo thỏa thuận với các hộ gia thi công trong quá trình chính sách trong Khung chính sách tái định cư và Kế đình bồi thường/hỗ trợ cho thi công hoạch hành động tái định cư. việc gián đoạn kinh doanh. ▪ Theo những điều khoản cụ thể trong Hợp đồng xây lắp, nhà thầu được yêu cầu phải hết sức cẩn thận để tránh làm hư hại tài sản khi thực hiện các hoạt động thi công. 38 5. THAM VẤN CỘNG ĐỒNG VÀ PHỔ BIẾN THÔNG TIN 5.1. Mục tiêu của tham vấn cộng đồng và phổ biến thông tin 39. Công bố thông tin: Ngân hàng Thế giới yêu cầu phải cung cấp đầy đủ thông tin về những rủi ro và tác động tiềm ẩn của dự án tới những người dự án bị ảnh hưởng dưới hình thức và ngôn ngữ dễ hiểu đối với người bị ảnh hưởng bởi dự án và các bên liên quan của dự án và công khai ở nơi dễ tiếp cận và phổ biến kịp thời để người bị ảnh hưởng có ý kiến phản hồi ý nghĩa đối với phương án thiết kế và biện pháp giảm thiểu tác động của dự án. 40. Tham vấn và tham gia: Ngân hàng Thế giới yêu cầu Chủ Dự án phải tiếp xúc với những người bị ảnh hưởng bởi dự án thông qua công bố thông tin, tham vấn vấn và tham gia cung cấp thông tin. Tùy thuộc vào tính chất của dự án, công tác tham vấn và tham gia của các bên liên quan của dự án cần được thực hiện theo cách thức phù hợp để tránh những rủi ro và tác động của dự án đến người bị ảnh hưởng bởi dự án. Trong trường hợp người dân tộc thiểu số sinh sống trong khu vực dự án, cần tiến hành Tham vấn tự do, trước và cung cấp thông tin với người dân tộc thiểu số bị ảnh hưởng bởi dự án theo cách thức phù hợp với văn hoá của họ. 5.2. Cơ chế phổ biến Thông tin, Tham vấn và Tham gia của Cộng đồng Trong giai đoạn chuẩn bị dự án: 41. Trong giai đoạn này, một Kế hoạch Hành động TĐC cho từng tỉnh tham gia dự án sẽ được chuẩn bị trên cơ sở thông tin sơ bộ về mức độ tác động, nguyên tắc chính về bồi thường, ý kiến phản hồi sơ bộ của các hộ bị ảnh hưởng. Như vậy, trong giai đoạn đầu chuẩn bị dự án, các thông tin sau sẽ được phố biến cho các hộ bị ảnh hưởng và các bên liên quan của dự án: • Mô tả dự án và mục tiêu của dự án • Thông tin tóm tắt về nhà tài trợ dự án (Ngân hàng Thế giới) • Quy trình và phương pháp tham vấn • Thời gian thực hiện dự án dự kiến • Đề cương các tác động xã hội tiềm ẩn • Nguyên tắc hiện hành về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và khôi phục sinh kế (Chính sách OP 4.12 của NHTG về Tái định cư không tự nguyện). • Các biện pháp giảm thiểu • Các vấn đề tham vấn chính 42. Trong quá trình chuẩn bị dự án tiến hành, thông tin chi tiết liên quan đến dự án sẽ được phổ biến, như thông tin về thiết kế kỹ thuật, quy hoạch cơ sở hạ tầng trong khu tái định cư, chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, và chương trình phục hồi sinh kế. Sau khi có đủ thông tin, những thông tin chi tiết này cần được phổ biến cho các hộ bị ảnh hưởng thông qua tham vấn và tham gia của người bị ảnh hưởng để họ có những ý kiến phản hồi ý nghĩa nhằm điều chỉnh và đưa ra phương án bồi thường mong muốn như bồi thường bằng tiền mặt hoặc bằng lô đất ở khu tái định cư, tham gia khóa đào tạo nghề. 43. Khi bản dự thảo RAP chuẩn bị xong, Bản dự thảo RAP sẽ được công bố bằng tiếng Anh tại cổng thông tin và trang web công khai của Ngân hàng Thế giới và Bản dự thảo RAP bằng tiếng Việt sẽ được công bố tại văn phòng Ban QLDA và trụ sở UBND phường/xã và cộng đồng bị ảnh hưởng. Trong giai đoạn thực hiện dự án: 39 44. Trong giai đoạn thực hiện dự án, cần cung cấp nhiều thông tin hơn, như kết quả khảo sát giá thay thế, công tác chi trả bồi thường cập nhật, thiết kế chi tiết khu tái định cư và kế hoạch thực hiện tái định cư. Những thông tin này cần được công bố cho các hộ bị ảnh hưởng bằng các hình thức tương tự được áp dụng như trong giai đoạn chuẩn bị dự án. Đối với các hộ bị ảnh hưởng nặng như hộ phải di dời hoặc thay đổi công việc, những đối tượng này sẽ được tham vấn về các phương án tái định cư và biện pháp phục hồi sinh kế để giúp họ lựa chọn phương án bồi thường và tái định cư. 5.3. Phương pháp tham vấn 45. Ngoài phổ biến thông tin như đề cập ở trên 5.2 ở trên, cần xác định mời bên liên quan nào tham dự các cuộc họp tham vấn. 5.3.1. Xác định các Bên liên quan: 46. Xác định các bên liên quan của dự án là một trong những bước quan trọng trong hoạt động tham vấn. Trong phạm vi dự án này, các bên liên quan chính dưới đây sẽ được tham vấn: • Các hộ gia đình bị ảnh hưởng; • Các hộ gia đình không bị ảnh hưởng sống gần khu vực dự án; • Đối tượng hưởng lợi tiềm năng của dự án • Tổ trưởng tổ dân phố; • Đại diện UBND xã/phường; • Đại diện UBND huyện và các cơ quan hữu quan; • Đại diện UBND tỉnh/thành phố và các sở, ban ngành liên quan • Đại diện Chủ dự án; • Đại diện của các tổ chức quần chúng, như Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Mặt trận tổ quốc Việt nam các cấp huyện/xã; • Các tổ chức phi chính phủ có liên quan. 47. Do mức độ tác động bất lợi đối với người có đất, các hoạt động kinh tế và sinh hoạt bị ảnh hưởng nên các nhóm bị ảnh hưởng, đặc biệt là các hộ bị ảnh hưởng nặng (bao gồm cả những gia đình thuộc diện tái định cư, các hộ từ 20% diện tích đất sản xuất trở lên) và những người dễ bị tổn thương sẽ được ưu tiên. Các cuộc tham vấn nên chú ý đến vấn đề giới để đảm bảo rằng phụ nữ được tham gia vào tất cả các cuộc tham vấn. 5.3.2. Phương pháp tham vấn 48. Các phương pháp chính sau đây cần được sử dụng để thúc đẩy truyền thông giữa các bên liên quan dự án: a) Các cuộc họp cộng đồng, b) Tờ rơi, c) Thảo luận nhóm tập trung; và d) phương tiện thông tin đại chúng như truyền hình, loa phát thanh. Các kỹ thuật trên được sử dụng với mục đích đảm bảo độ tin cậy và tính hợp lệ của thông tin phản hồi từ các bên liên quan dự án, đặc biệt là nhóm bị ảnh hưởng bởi dự án. 5.3.3. Quy trình tham vấn và lưu giữ hồ sơ 49. Do tham vấn để chuẩn bị RAP là một quá trình nhằm xây dựng sự nhất trí nên công tác tham vấn sẽ được thực hiện trong suốt quá trình chuẩn bị và cập nhật RAP, thực hiện bồi thường, hỗ trợ tái định cư, phục hồi sinh kế, giám sát và đánh giá. Điều quan trọng là các thông tin thu thập được trong quá trình tham vấn phải được lưu giữ để phân tích và tham khảo. 40 5.3.4. Phương pháp tham vấn được áp dụng để chuẩn bị Khung chính sách tái định cư 50. Khung chính sách tái định cư được xây dựng trên cơ sở tham vấn với các hộ có khả năng bị ảnh hưởng bởi dự án thông qua họp cộng đồng và thảo luận nhóm tập trung. 51. Từ ngày 24/07/2017 đến ngày 25/08/2017, Dự án đã tiến hành khảo sát hiện trường và tổ chức các cuộc họp tham vấn các sở/ban/ngành và các địa phương, các hộ bị ảnh hưởng tại cả 5 tỉnh bao gồm tỉnh Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Hải Dương và Yên Bái với thành phần tham dự là đại diện các cơ quan/đơn vị sau: Sở Tài nguyên và Môi trường; Sở Tài chỉnh; Sở Xây dựng; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Sở Lao động, Thương Binh – Xã hội; Hội Phụ nữ; UBND cấp huyện, UBND cấp xã ... Các ý kiến góp ý của họ cơ bản là đồng thuận với chính sách an toàn của Nhà tài trợ và mong dự án sớm được triển khai trong năm 2017. Bảng 3: Tóm tắt các kết quả tham vấn Tỉnh Thời gian Đơn vị liên quan Góp ý Ngày 09 tháng UBND tỉnh - Đề nghị bổ sung các Quyết định mới 08 năm 2017 Thanh Hóa nhất liên quan đến việc bồi thường hỗ trợ tái định cư đang được áp dụng trên THANH HÓA địa bàn tỉnh Thanh Hóa - Đồng tình với các nội dung cơ bản của Kung chính sách Tái định cư. Ngày 17 tháng UBND tỉnh Hà - Nhất trí với Khung Kế hoạch Tái 08 năm 2017 tại Tĩnh định cư (bản dự thảo) cuộc họp tham - Đổi tên báo cáo là Khung chính sách, HÀ TĨNH vấn và theo văn bồi thường, hỗ trợ tái định cư bản góp ý số 8006/UBND-GT ngày 14/12/2018 Ngày 23 tháng UBND tỉnh Yên - Bổ sung Thông tư số 30/2014/TT- 08 năm 2017 tại Bái BTNMT ngày 02/06/2014 của Bộ cuộc họp tham Tài nguyên và Môi trường quy định vấn và theo văn chi tiết hồ sơ giao đất, thuê đất, bản góp ý số chuyển mục đích sử dụng đất, thu 3050/UBND- XD, ngày hồi đất YÊN BÁI 19/12/2018 - Đề nghị bổ sung các Quyết định mới nhất liên quan đến việc bồi thường hỗ trợ tái định cư đang được áp dụng trên địa bàn tỉnh Yên Bái - Cần bổ sung đầy đủ các thông tin còn thiếu liên quan đến mức độ ảnh hưởng thu hồi đất và số hộ BAH ở từng tiểu dự án. Theo văn bản Sở TNMT Hải Đề nghị bổ sung một số quyết định, văn góp ý số Dương bản liên quan của Hải Dương và góp ý HẢI DƯƠNG 2382/STNMT- về sử dụng một số thuật ngữ được sử G.Đất, ngày dụng trong Khung. 14/12/2018 41 5.4. Công bố thông tin 52. Theo yêu cầu của Ngân hàng Thế giới (NHTG) (Chính sách OP 4.12, đoạn 29), Khung chính sách tái định cư sẽ được niêm yết công khai bằng tiếng Việt ở cấp địa phương, đặc biệt tại trụ sở các Ban QLDA, UBND các thành phố, phường/xã khu vực dự án, cộng đồng bị ảnh hưởng trước và sau khi được Chính phủ Việt Nam phê duyệt và được NHTG thông qua. Phiên bản tiếng Anh của Khung chính sách tái định cư cuối cùng sẽ được công bố tại Cổng thông tin Ngân hàng Thế giới trước khi đàm phán Hiệp định. 42 6. TỔ CHỨC THỰC HIỆN 53. Việc thực hiện các hoạt động tái định cư yêu cầu có sự tham gia của các cơ quan, tổ chức địa phương các cấp quốc gia, tỉnh, thành phố, huyện và xã. Ủy ban Nhân dân mỗi tỉnh tham gia Dự án sẽ chịu trách nhiệm tổng thể về việc thực hiện Kế hoạch Hành động Tái định cư cụ thể của tiểu dự án thuộc tỉnh mình. 54. Đối với Khung Chính sách tái định cư của Dự án, tỉnh Thanh Hóa được ủy quyền là cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm trình Khung chính sách tái định cư lên các cơ quan hữu quan xem xét và trình lên cơ quan có thẩm quyết phê duyệt trước khi thương thảo khoản vay. 55. Các Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ và Tái định cư sẽ được thành lập ở cấp tỉnh/huyện phù hợp với quy định của Nghị định 47/2014/NĐ-CP. Các điều khoản và chính sách của Khung chính sách tái định cư này và của các Kế hoạch Hành động Tái định cư sẽ là cơ sở pháp lý để thực hiện các hoạt động bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Dự án “Phát triển tổng hợp các đô thị động lực”. 6.1. Trách nhiệm của các bên liên quan trong dự án 6.1.1. Cấp tỉnh 56. UBND tỉnh của mỗi tỉnh tham gia Dự án chịu trách nhiệm toàn bộ về việc tiến hành công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư trong phạm vi tỉnh. UBND tỉnh có trách nhiệm: (i) Thông qua Khung chính sách tái định cư (ii) Thẩm định và phê duyệt Kế hoạch hành động tái định cư (iii) Ban hành Thông báo hoặc ủy quyền cho UBND các huyện thông báo về thu hồi đất ngay sau khi lựa chọn vị trí các tiểu dự án; (iv) Phê duyệt việc thu hồi và cấp đất trong dự án; (v) Phê duyệt giá thay thế được xây dựng bởi đơn vị tư vấn thẩm định độc lập; (vi) Chỉ đạo sự phối hợp giữa thành phố/thị xã dự án, các cơ quan có liên quan và các sở thuộc tỉnh để thực hiện bồi thường, tái định cư theo Khung chính sách tái định cư và Kế hoạch hành động TĐC đã phê duyệt; (vii) Cấp đầy đủ và kịp thời ngân sách để thực hiện các hoạt động tái định cư; (viii) Đảm bảo để các hoạt động tái định cư của Tiểu Dự án được thực hiện phù hợp với Khung Chính sách tái định cư và Kế hoạch hành động TĐC đã được duyệt. Đảm bảo những mục tiêu của Kế hoạch tái định cư đều đạt được sau khi hoàn thành các hoạt động tái định cư. (ix) Giải quyết khiếu kiện, khiếu nại của người BAH. 6.1.2. Ban Quản lý Dự án 57. Ban Quản lý Dự án là cơ quan chịu trách nhiệm thực hiện Kế hoạch Hành động Tái định cư của Dự án. Trách nhiệm của Ban QLDA bao gồm: (i) Thay mặt Chủ đầu tư hoặc thành phố chuẩn bị, thực hiện và giám sát nội bộ tất cả các hoạt động Tái định cư trong phạm vi Dự án, dưới sự quản lý của UBND tỉnh hoặc thành phố; 43 (ii) Chuẩn bị và/hoặc Cập nhật kế hoạch hành động tái định cư phù hợp với Khung chính sách tái định cư đã được duyệt, trình ủy ban Nhân dân tỉnh/thành phố và Ngân hàng Thế giới phê chuẩn trước khi thực hiện Kế hoạch hành động Tái định cư cập nhật. (iii) Phối hợp với các bên liên quan tổ chức thực hiện Kế hoạch hành động tái định cư được phê duyệt; (iv) Thuê tuyển cơ quan giám sát độc lập cho dự án (v) Hỗ trợ cơ quan có thẩm quyền tại địa phương giải quyết khiếu nại/khiếu kiện của người BAH. 6.1.3. Cấp huyện (thành phố/huyện/thị xã) 58. UBND cấp huyện/thị xã có các trách nhiệm sau: (i) Thông báo thu hồi đất cho người bị ảnh hưởng nếu được UBND tỉnh ủy quyền; (ii) Chỉ đạo Đơn vị thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư và UBND cấp xã phổ biến thông tin dự án, các chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thực hiện khảo sát, trắc địa, kiểm kê thiệt hại chi tiết và thực hiện Kế hoạch hành động TĐC; (iii) Phê duyệt các phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư do Đơn vị thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cấp huyện/thành phố lập theo ủy quyển của UBND tỉnh; (iv) Ra quyết định thu hồi đất của các cá nhân, hộ gia đình; (v) Giải quyết các khiếu nại và khiếu kiện của người BAH trong phạm vi thẩm quyền. (vi) Phối hợp chặt chẽ với các tổ chức giám sát độc lập. 59. Đơn vị thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cấp thành phố/huyện (gọi tắt là Hội đồng bồi thường cấp huyện/thành phố) có trách nhiệm thực hiện công tác bồi thường và GPMB cho các công trình trên địa bàn thành phố/huyện, bao gồm: (i) Tổ chức thực hiện kế hoạch thu hồi đất, điều tra, kh ảo sát, đo đạc, kiểm đếm đã được phê duyệt. (ii) Lập, hoàn thiện và trình thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, phương án đào đạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm; tổ chức triển khai thực hiện các phương án đã được phê duyệt. (iii) Phối hợp với Uỷ ban nhân dân cấp xã niêm yết công khai phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định. Hướng dẫn, giải đáp thắc mắc của người sử dụng đất về những vấn đề liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. (iv) Thực hiện việc chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được phê duyệt. (v) Tổng hợp và báo cáo với các cơ quan có thẩm quyền về công tác giải phóng mặt bằng hàng tháng, hàng quý... 6.1.4. Cấp xã (xã/phường /thị trấn) 60. UBND xã/phường chịu trách nhiệm: (i) Cung cấp các tài liệu liên quan đến nguồn gốc sử dụng đất của các hộ bị ảnh hưởng; Xác nhận tính hợp lệ của người bị ảnh hưởng và tài sản bị ảnh hưởng; 44 (ii) Hỗ trợ các cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai và khiếu nại của người bị ảnh hưởng; (iii) Hỗ trợ UBND huyện, HĐBTTĐC huyện tổ chức các cuộc họp, tham vấn cộng đồng, điều tra kinh tế xã hội trong quá trình chuẩn bị và thực hiện RAP; (iv) Thành lập các nhóm công tác cấp phường để hỗ trợ UBND huyện và HĐBTTĐC huyện thực hiện khảo sát kiểm đếm chi tiết, khảo sát giá thay thế, khảo sát kinh tế xã hội và cung cấp các thông tin cần thiết để hỗ trợ chuẩn bị và thực hiện RAP; (v) Phối hợp với HĐBTTĐC huyện trong việc tổ chức chi trả bồi thường, tái định cư và thực hiện chương trình phục hồi sinh kế; (vi) Xác định diện tích đất thay thế cho các hộ bị ảnh hưởng đủ điều kiện được bồi thường và đề xuất các chương trình phục hồi sinh kế phù hợp với điều kiện của người dân và địa phương; (vii) Giải quyết khiếu nại cấp phường, xã theo quy định của pháp luật hiện hành; 6.1.5. Người bị ảnh hưởng bởi dự án (người BAH) 61. Người bị ảnh hưởng có trách nhiệm: (i) Phối hợp với các nhóm khảo sát kiểm đếm tài sản và đất đai bị ảnh hưởng và ký xác nhận vào Biên bản kiểm đếm thiệt hại; (ii) Tham gia trong tất cả các giai đoạn của quá trình chuẩn bị, thực hiện, giám sát và cho ý kiến về việc lập, thực hiện và giám sát Kế hoạch hành động TĐC theo chính sách OP 4.12; và (iii) Bàn giao đất BAH cho dự án đúng kế hoạch sau khi nhận đủ tiền bồi thường và quyền lợi. 6.2. Chuẩn bị và quá trình phê duyệt Kế hoạch Hành động Tái định cư 6.2.1. Chuẩn bị Kế hoạch Hành động Tái định cư 62. Trong giai đoạn chuẩn bị dự án, các Kế hoạch Hành động Tái định cư của các tiểu dự án, nếu cần thiết, sẽ được chuẩn bị bởi Ban QLDA của từng tiểu dự án cho phù hợp với các yêu cầu của Khung chính sách tái định cư này, và tham khảo ý kiến UBND tỉnh, các đơn vị có liên quan, UBND huyện và người BAH. Phần sau đây trình bày các nội dung tiêu biểu cần có trong Kế hoạch Hành động Tái định cư, và các bước lập Kế hoạch Hành động Tái định cư: 6.2.1.1. Nội dung chính của Kế hoạch Hành động Tái định cư 63. Tùy thuộc vào phạm vi tác động của việc thu hồi đất, Kế hoạch Hành động Tái định cư đầy đủ hoặc Kế hoạch Hành động Tái định cư tóm lược có thể được chuẩn bị, cụ thể: (i) Nếu những tác động tới người bị ảnh hưởng là nhỏ5 hoặc số người bị ảnh hưởng ít hơn 200 thì sẽ áp dụng Kế hoạch Hành động Tái định cư rút gọn. (ii) Nếu những tác động tới người bị ảnh hưởng là lớn6 hoặc số người bị ảnh hưởng lớn hơn hoặc bằng 200 người thì sẽ áp dụng Kế hoạch Hành động Tái định cư đầy đủ. 5 Tác động nhỏ: theo định nghĩa của OP 4.12, nếu người bị ảnh hưởng không bị di dời và bị ảnh hưởng ít hơn 10% tới tài sản tạo thu nhập (đối với dự án này, áp dụng mức dưới 20% đối với người không ở nhóm dễ bị tổn thương, và 10% cho nhóm dễ bị tổn thương và người nghèo bị ảnh hưởng), hoặc số người bị ảnh hưởng nhỏ hơn 200. 45 64. Những nội dung tối thiểu cần thiết của một Kế hoạch Hành động Tái định cư được chỉ ra ở bảng dưới đây: Bảng 4: Nội dung dự kiến của Kế hoạch Hành động Tái định cư đầy đủ và tóm lược Kế hoạch hành động TĐC đầy đủ Kế hoạch hành động TĐC rút gọn • Mô tả dự án • Một cuộc điều tra dân cư và khảo sát đo đạc chi tiết • Tác động tái định cư tiềm tàng • Mô tả các cơ chế bồi thường, chính • Mục tiêu sách hỗ trợ áp dụng cho dự án • Nghiên cứu kinh tế - xã hội • Tham vấn • Khung pháp lý • Trách nhiệm của các tổ chức thực • Tính hợp lệ hiện • Tiêu chuẩn bồi thường • Lịch thực hiện và cơ chế giám sát • Định giá và bồi thường các tài sản bị ảnh hưởng • Ngân sách • Lựa chọn, chuẩn bị khu tái định cư và tiến hành • Nếu xảy ra tác động đáng kể, một các hoạt động tái định cư khảo sát kinh tế - xã hội và các biện • Các biện pháp phục hồi pháp phục hồi thu nhập cũng cần được tính đến. • Vai trò, trách nhiệm của các tổ chức liên quan • Công bố thông tin, tham vấn và sự tham gia của cộng đồng • Dự toán chi phí • Thủ tục khiếu nại • Kế hoạch thực hiện • Giám sát và Đánh giá 6.2.1.2. Quy trình lập Kế hoạch Hành động Tái định cư 65. Khi xác định được khu vực đất cần thu hồi để thi công các công trình dự án thì cần mua đất cần lập RAP trong thời gian chuẩn bị dự án trong Năm thứ nhất, hoặc trong thời gian thực hiện dự án khi địa điểm của tiểu dự án được chốt. RAP sẽ do Ban QLDA triển khai có sự tham vấn của NHTG. Sau khi đã thống nhất, RAP sẽ được chuẩn bị theo hướng dẫn của Khung chính sách Tái định cư của dự án. 66. Công tác chuẩn bị RAP cần có sự tham vấn cộng đồng với người bị ảnh hưởng tiềm ẩn- có thể là ảnh hưởng tiêu cực hoặc ảnh hưởng tích cực. Công tác tham vấn cộng đồng áp dụng các phương pháp đa dạng, tiêu biểu như khảo sát điều tra, kiểm đếm thiệt hại và khảo sát kinh tế - xã hội. Ngoài các cuộc khảo sát sử dụng phương pháp định lượng, quá trình tham vẫn cũng 6 Tác động lớn: theo định nghĩa của OP 4.12, nếu dự án có thể dẫn tới phải di dời lớn hơn hoặc bằng 200 người hoặc hơn tài sản tạo thu nhập của họ bị mất từ 10% trở lên (đối với dự án này, áp dụng mức ≥20% đối với người không ở nhóm dễ bị tổn thương, và ≥10% cho nhóm dễ bị tổn thương và người nghèo bị ảnh hưởng). 46 cần sử dụng các phương pháp định tính để nâng cao tính giá trị của kết quả khát sát. Các bước sau đây sẽ được áp dụng khi chuẩn bị RAP: • Bước 1. Thực hiện khảo sát điều tra/ kiểm đếm thiệt hại, bao gồm họp cộng đồng; • Bước 2. Thực hiện khảo sát kinh tế-xã hội, bao gồm họp cộng đồng; • Bước 3. Phân tích dữ liệu; • Bước 4. Soạn thảo và hoàn thiện RAP; • Bước 5. Công bố RAP tại địa phương và website của NHTG. 67. RAP cần được chuẩn bị theo hướng dẫn trong Khung chính sách tái định cư. Cần lưu ý rằng trong quá trình chuẩn bị RAP, cần duy trì tư vấn dựa trên giới, đặc biệt trong khảo sát kinh tế - xã hội, các cuộc họp cộng đồng và thảo luận nhóm tập trung để đảm bảo các vấn đề về giới được phản ánh trong RAP liên quan đến phân tích giới, kế hoạch hành động giới và giám sát và đánh giá về giới. Phân tích giới đề cập đến việc xác định những khoảng cách liên quan đến dự án giữa nam giới và nữ giới, đặc biệt là khi chuẩn bị RAP. Hành động giới đề cập đến (các) hành động cụ thể cần được thực hiện để giải quyết khoảng cách về giới đã được xác định trong hoạt động phân tích giới được thực hiện trong quá trình chuẩn bị RAP. Giám sát giới đề cập đến các chỉ số được xây dựng dựa trên kết quả của phân tích giới để đảm bảo hành động về giới được giám sát dựa trên các chỉ số đó để theo dõi các kết quả lồng ghép giới. 68. Cũng cần lưu ý rằng khi tác động xã hội được xác định, có thể kiến nghị với Ban QLDA bất kỳ biện pháp nào có thể thực hiện được để tránh thu hồi đất hoặc để giảm thiểu hoặc giảm nhẹ tác động của dự án. 6.2.2. Thẩm định và Phê duyệt Kế hoạch Hành động Tái định cư 69. Việc lập Kế hoạch Hành động Tái định cư cho dự án phải phù hợp với Khung chính sách tái định cư này. Khi tài liệu Kế hoạch Hành động Tái định cư hoàn thiện, nó phải được gửi đến Ngân hàng Thế giới để xem xét và chấp thuận. Sau đó, UBND tỉnh sẽ chịu trách nhiệm phê duyệt Kế hoạch Hành động Tái định cư và tất cả các vấn đề tái định cư liên quan trước thời điểm ký kết Hiệp định vay của Dự án, để cho phép thực hiện Kế hoạch Hành động Tái định cư. 70. Sau khi Kế hoạch Hành động Tái định cư được phê duyệt, các nội dung của Kế hoạch Hành động Tái định cư cần được tóm tắt bằng tiếng Việt và công khai đến các hộ BAH để cung cấp hộ BAH chính sách tái định cư của dự án và tiếp nhận thông tin phản hồi. Bản Kế hoạch Hành động Tái định cư tiếng Việt sẽ được công khai tại Ban QLDA, UBND các phường/xã BAH và bản Kế hoạch Hành động Tái định cư tiếng Anh được công khai tại website của Ngân hàng Thế giới. 71. Ngân hàng Thế giới sẽ không chấp nhận giải ngân từ vốn vay cho các hợp đồng xây dựng của bất kỳ hợp phần dự án nào trừ khi việc chi trả bồi thường và các biện pháp phục hồi sinh kế ứng với từng hợp phần đã được giải quyết một cách thỏa đáng, phù hợp với Khung chính sách tái định cư của dự án. 6.2.3. Cập nhật Kế hoạch Hành động Tái định cư 72. Trong quá trình thực hiện dự án, có những thay đổi trong thiết kế kỹ thuật dẫn đến thay đổi phạm vi tác động, khi đó cần cập nhật và trình RAP lên Ngân hàng để xem xét trước khi thực hiện. 73. Khi cập nhật RAP, cần cập nhật các vấn đề sau đây: 47 • Kết quả Khảo sát kiểm kê chi tiết; • Khảo sát kinh tế xã hội bổ sung, trong trường hợp có sự thay đổi đáng kể trong thiết kế kỹ thuật làm thay đổi số hộ bị ảnh hưởng. • Tham vấn cộng đồng với các hộ bị ảnh hưởng, đặc biệt là các phương án tái định cư và chương trình phục hồi sinh kế mà các hộ bị ảnh hưởng mong muốn. Tư vấn dựa vào giới bổ sung, nếu cần thiết. • Kết quả Khảo sát giá thay thế; 74. Khi hoàn thành cập nhật RAP, Ban QLDA sẽ trình RAP cập nhật lên NHTG xem xét và có thư không phản đối. 6.3. Khảo sát giá thay thế 75. Như yêu cầu của Chính sách Tái định cư bắt buộc của Ngân hàng Thế giới (OP 4.12), Khảo sát giá thay thế cần phải thực hiện để làm căn cứ tính giá thay thế cho tất cả các ảnh hưởng về đất, cây trồng, sản phẩm nuôi trồng thủy sản, tài sản và công trình bởi dự án. Đơn vị tư vấn thẩm định giá độc lập có chuyên môn về thẩm định giá cho đất/tài sản/công trình trên đất bị ảnh hưởng của Dự án sẽ được huy động để tiến hành khảo sát giá thay thế, sau đó trình UBND tỉnh phê duyệt. 76. UBND cấp thành phố/huyện và Hội đồng bồi thường cấp thành phố/huyện đảm bảo rằng khoản dự kiến chi trả bồi thường cho các hộ BAH là giá thay thế (đối với đất và các công trình) và giá thị trường (đối với cây trông/vật nuôi). 6.4. Thực hiện Kế hoạch Hành động Tái định cư 77. Kế hoạch thực hiện công tác tái định cư chi tiết sẽ được thể hiện trong các báo cáo Kế hoạch Hành động Tái định cư của Tiểu dự án. Kế hoạch thực hiện này sẽ được xây dựng dựa trên kế hoạch thực hiện của việc xây dựng công trình. Quy trình thực hiện bồi thường, hỗ trợ và TĐC cần tuân thủ các quy định và thủ tục trong Nghị định 47/2014/NĐ-CP của Chính phủ và các quy định trong Khung chính sách tái định cư. Các bước và thủ tục cụ thể như sau: (i) Căn cứ vào thiết kế kỹ thuật chi tiết của công trình, Tư vấn thiết kế và Ban QLDA địa phương bàn giao mốc giới GPMB cho Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng để xác định các hộ BAH và đo đạc kiểm đếm các tài sản BAH. (ii) Họp các hộ BAH để phổ biến thông tin dự án và nguyên tắc bồi thường, tái định cư, bao gồm mục tiêu và lợi ích của dự án, các tác động tích cực và tiêu cực tiềm ẩn của dự án, các biện pháp giảm thiểu, các phương pháp được sử dụng để xác định giá các tài sản BAH, các biện pháp phục hồi và cơ chế giải quyết khiếu nại. (iii) Tiến hành khảo sát kiểm kê chi tiết (DMS) các hộ BAH và kiểm kê tài sản BAH để thu thập thông tin về người BAH, số lượng tài sản BAH. Tham vấn người BAH về các biện pháp giảm thiểu tác động của dự án và các biện pháp hỗ trợ phục hồi sinh kế. (iv) Tiến hành khảo sát giá thay thế. (v) Lập phương án bồi thường, công khai phương án bồi thường để lấy ý kiến của người BAH, hoàn chỉnh phương án bồi thường và trình UBND huyện phê duyệt. (vi) Thực hiện chi trả bồi thường và các khoản hỗ trợ. 48 (vii) Thực hiện tái định cư (nếu có) và giải phóng mặt bằng sau khi chii trả bồi thường đầy đủ cho người BAH. (viii) Các hoạt động giám sát nội bộ và độc lập sẽ được triển khai ngay từ khi bắt đầu các hoạt động phổ biến thông tin và trong suốt quá trình thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và TĐC để đảm bảo rằng việc thực hiện bồi thường và TĐC tuân thủ Khung chính sách tái định cư. Tuân thủ thực hiện tái định cư và thi công công trình. Đối với các TDA có thu hồi đất, việc thực hiện bồi thường và TĐC cần đảm bảo phù hợp với tiến độ thi công các hạng mục của Tiểu dự án. Vì vậy, một khung thời gian thực hiện bồi thường và GPMB kết hợp với kế hoạch xây lắp cần được thiết lập và giám sát chặt chẽ để đảm bảo tất cả người BAH đều được được bồi thường đầy đủ và thỏa đáng trước khi bắt đầu các hoạt động xây lắp ít nhất là một tháng. Chi trả bồi thường và TĐC cho người BAH phải được hoàn thành như một điều kiện cho việc thu hồi đất và trước khi bắt đầu thi công. NHTG sẽ không phê duyệt bất cứ gói thầu xây lắp nào khi chưa hoàn thành thỏa đáng việc chi trả bồi thường cho người BAH. 78. Nếu TDA gây ra các tác động TĐC thì cần tham vấn người phải di dời về các phương án di dời như nhận tiền và tự lo chỗ ở hay di chuyển vào các khu TĐC. Trường hợp thứ nhất. Hội động bồi thường và chính quyền địa phương cần hỗ trợ người phải di dời trong việc tìm nơi ở mới. Đối với trường hợp thứ hai, UBND huyện/thành phố cần xây dựng khu TĐC với đầy đủ cơ sở hạ tầng cho người BAH. Việc di dời các hộ BAH vào khu TĐC chỉ được thực hiện khi đã hoàn thành xây dựng cơ sở hạ tầng khu TĐC và đảm bảo đủ điều kiện để sinh sống. 79. Để việc thực hiện các hoạt động TĐC phù hợp với kế hoạch thi công và đảm bảo không có người BAH nào phải di dời trước khi trả bồi thường và các hoạt động xây lắp được bắt đầu, Ban QLDA cần xây dựng một kế hoạch thực hiện dự án bao gồm các mốc thời gian cụ thể: (i) Các ngày khởi công và kết thúc thi công các công trình, (ii) Bảng thời gian chuyển giao các khu TĐC đã hoàn thành cho người BAH (ngày chuyển giao phải trước ngày bắt đầu thi công ít nhất một tháng), và thời gian cấp GCNQSDD cho các hộ nhận lô đất tại các khu tái định cư của Dự án. (iii) Ngày mà người BAH phải bàn giao đất cho dự án (để họ có kế hoạch phá dỡ nhà và bàn giao đất đúng thời gian quy định). 80. Việc thanh toán các khoản bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng (bằng tiền mặt hoặc đất đổi đất với giá trị tương đương) phải được hoàn thành trước khi trao thầu thi công. 49 7. CƠ CHẾ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI 81. Để đảm bảo rằng tất cả các thắc mắc khiếu nại của người bị ảnh hưởng về bất kỳ khía cạnh nào của việc thu hồi đất, bồi thường và tái định cư đều được giải quyết một cách kịp thời và thỏa đáng, và đảm bảo rằng người dân bị ảnh hưởng có thể thoải mái đưa ra thắc mắc khiêu nại của mình, một cơ chế giải quyết khiếu nại cần phải được thiết lập. Tất cả người bị ảnh hưởng có thể gửi bất cứ câu hỏi nào cho các cơ quan thực hiện về quyền lợi của họ liên quan đến vấn đề bồi thường, chính sách bồi thường, tỷ giá, thu hồi đất, tái định cư, trợ cấp và phục hồi thu nhập. Ngoài ra, người bị ảnh hưởng không phải trả bất kỳ khoản phí liên quan tới thủ tục giải quyết khiếu nại kể cả việc đưa các khiếu nại đó lên Tòa án. Chi phí này được bao gồm trong ngân sách thực hiện Kế hoạch Hành động Tái định cư (RAP). 82. Thủ tục khiếu nại và giải quyết khiếu nại sẽ được thực hiện theo các bước dưới đây. Tuy nhiên, người khiếu nại có quyền trình lên tòa án bất kỳ thời điểm nào: Cấp thứ nhất: Ủy ban nhân dân cấp xã: (UBND xã/phường/thị trấn) 83. Người bị ảnh hưởng có thể mang đơn khiếu nại của mình đến bộ phận Một Cửa của Uỷ ban nhân dân xã/phường, bằng văn bản hoặc bằng lời nói. Thành viên của UBND xã/phường ở bộ phận Một Cửa có trách nhiệm thông báo cho lãnh đạo UBND xã/phường về đơn khiếu nại. Chủ tịch UBND Xã/phường sẽ gặp riêng người khiếu nại để tìm hiểu vấn đề và có trách nhiệm giải quyết khiếu nại đó trong vòng 15 ngày kể từ ngày nhận đơn khiếu nại. Cấp thứ 2 - Ủy ban Nhân dân cấp huyện (Thành phố/Huyện/Thị xã) 84. Nếu sau 15 ngày kể từ ngày nộp đơn khiếu nại, người khiếu nại không nhận được tin tức gì từ Bộ phận một cửa của UBND xã/phường, hoặc nếu người khiếu nại không hài lòng với quyết định giải quyết đối với khiếu nại của mình, người khiếu nại có thể trình vụ việc, hoặc bằng văn bản hoặc bằng lời nói tới UBND quận/huyện tại Bộ phận một cửa. UBND quận/huyện sẽ có 30 ngày để giải quyết vụ việc tính từ ngày nhận được đơn khiếu nại. UBND quận/huyện chịu trách nhiệm về việc lưu giữ hồ sơ của tất cả các khiếu nại UBND quận/huyện xử lý và sẽ thông báo cho Hội đồng Bồi thường cấp quận/huyện kết quả giải quyết/đánh giá khiếu nại của mình. Người khiếu nại có thể khiếu nại vấn đề của mình lên Tòa án nếu muốn. Cấp thứ 3 - Ủy ban Nhân dân tỉnh: 85. Nếu sau 30 ngày người bị ảnh hưởng có khiếu nại không nhận được phản hồi từ UBND Quận/Huyện, hoặc không thỏa mãn với quyết định đưa ra cho khiếu nại của mình, người bị ảnh hưởng có thể trình vụ việc của mình, hoặc bằng văn bản hoặc trình bày trực tiếp, tới UBND tỉnh tại Bộ phận Tiếp dân hoặc trình vụ việc của mình lên Tòa án quận/huyện để giải quyết. UBND tỉnh sẽ có 45 ngày để giải quyết khiếu nại một cách thỏa đáng cho các bên có liên quan. Ban thư ký của UBND tỉnh có trách nhiệm lưu hồ sơ của tất cả các khiếu nại đã tiếp nhận. Người khiếu nại có thể khiếu nại vấn đề của mình lên Tòa án nếu muốn. Cấp cuối cùng, Tòa án: 86. Nếu sau 45 ngày người dân bị ảnh hưởng có khiếu nại không nhận được phản hồi của UBND tỉnh, hoặc không thỏa mãn với quyết định đưa ra cho khiếu nại của mình thì người khiếu nại có thể trình khiếu nại của mình lên Tòa án để xem xét và đưa ra phán quyết. Quyết định của Tòa án sẽ là quyết định cuối cùng. 50 87. Quyết định giải quyết khiếu nại sẽ phải được gửi cho người khiếu nại và các bên có liên quan và phải được niêm yết công khai tại trụ sở của UBND của cấp giải quyết khiếu nại sau 03 ngày có quyết định/kết quả giải quyết khiếu nại tại cấp phường/xã và sau 07 ngày tại cấp quận/huyện. 51 8. GIÁM SÁT VÀ ĐÁNH GIÁ 8.1. Mục tiêu của Giám sát 88. Để đảm bảo các hoạt động và cam kết được mô tả trong RAP đã phê duyệt được thực hiện đầy đủ và kịp thời, Chủ dự án cần duy trì giám sát và đánh giá việc thực hiện RAP. Giám sát việc thực hiện RAP nhằm thu thập thông tin thường xuyên phản ánh kết quả thực hiện RAP (Xem Phụ lục - các chỉ số giám sát đề xuất) trong khi đó đánh giá thực hiện RAP nhằm mục đích phân tích thông tin thu thập được trong quá trình giám sát để đánh giá mức kết quả, mức độ RAP được thực hiện đúng kế hoạch và phương pháp đã thống nhất, và đánh giá việc thực hiện RAP có đáp ứng mục tiêu của Chính sách Hoạt động OP 4.12 của Ngân hàng Thế giới về Tái định cư không tự nguyện hay không. Trong trường xác định có sự khác biệt (giữa kế hoạch hành động tái định cư và thực tế thực hiện) trong quá trình thực hiện, Ban QLDA sẽ đề xuất các biện pháp khắc phục kịp thời. 8.2. Giám sát nội bộ 89. Ban QLDA có trách nhiệm giám sát nội bộ việc thực hiện tái định cư. Ban QLDA sẽ chỉ định một cán bộ chuyên trách của BQLDA để thực hiện giám sát nội bộ với các nhiệm vụ trọng tâm như sau: • Phối hợp với các cơ quan liên quan trong quá trình thực hiện RAP; • Thu thập các dữ liệu cần thiết - theo yêu cầu của Khung chính sách tái định cư này để thiết lập một cơ sở dữ liệu về tái định cư cho các báo cáo tiến độ thực hiện RAP phục vụ mục đích giám sát nội bộ; • Xác định bất kỳ vấn đề chưa giải quyết / vấn đề không tuân thủ trong quá trình thực hiện RAP; • Phối hợp chặt chẽ với Tư vấn Giám sát độc lập để giám sát việc thực hiện RAP; • Tiếp nhận và báo cáo khiếu nại của người bị ảnh hưởng lên các cơ quan có thẩm quyền để giải quyết. 90. Tùy thuộc vào tính chất và sự phức tạp của RAP và các giai đoạn thực hiện RAP, công tác giám sát nội bộ có thể được duy trì hàng tuần, hàng tháng và/hoặc hàng quý. Báo cáo quý được chuẩn bị dưới hình thức phụ lục của báo cáo tiến độ một cách ngắn gọn nhất để đảm bảo a) Thực hiện RAP phù hợp với Chính sách OP 4.12, b) có biện pháp kịp thời và hợp lý để giải quyết bất kỳ vấn đề nào có thể nảy sinh. Các chỉ số giám sát được đề xuất trong Phụ lục. 91. Các cơ quan thực hiện sẽ thu thập thông tin hàng tháng từ các Hội đồng bồi thường khác nhau. Một cơ sở dữ liệu về thông tin theo dõi thực hiện tái định cư của Dự án sẽ được duy trì và cập nhật hàng tháng gồm cả việc giải quyết các đơn thư khiếu nại nếu có. 92. Các cơ quan thực hiện sẽ gửi báo cáo giám sát nội bộ về tình hình thực hiện Kế hoạch Hành động Tái định cư lên Nhà tài trợ như một phần của báo cáo quý mà họ phải nộp cho bên cho vay. Các báo cáo Giám sát nội bộ phải chứa đựng các thông tin sau: (i) Số lượng các hộ BAH theo loại hình bị ảnh hưởng và theo hợp phần Dự án và tình trạng chi trả bồi thường, di dời và khôi phục nguồn thu nhập cho mỗi hạng mục. (ii) Số kinh phí được phân bổ cho các hoạt động hoặc cho chi trả bồi thường và kinh phí đã giải ngân cho từng hoạt động. 52 (iii) Danh sách các kiến nghị. (iv) Kết quả cuối cùng về giải quyết các khiếu nại và bất cứ vấn đề tồn tại nào đòi hỏi cơ quan quản lý các cấp giải quyết. (v) Những vấn đề nảy sinh trong quá trình thực hiện và giải quyết vấn đề. (vi) Tiến độ thực hiện tái định cư thực tế đã cập nhật. 8.3. Giám sát độc lập 93. Mục tiêu. Mục tiêu chung của giám sát độc lập là giám sát độc lập định kỳ và đánh giá thực hiện các mục tiêu tái định cư, những thay đổi về mức sống và việc làm, việc khôi phục nguồn thu nhập và sinh kế của những người bị ảnh hưởng, hiệu quả, tác động và tính bền vững của chính sách quyền lợi của người BAH, sự cần thiết có thêm các biện pháp giảm thiểu thiệt hại nếu có, và để rút ra những bài học chiến lược cho việc lập và hoạch định chính sách sau này. 94. Cơ quan chịu trách nhiệm. Theo các yêu cầu của NHTG về thuê tư vấn, Ban QLDA sẽ thuê một tổ chức độc lập để thực hiện giám sát và đánh giá độc lập việc thực hiện Kế hoạch Hành động Tái định cư. Tổ chức này, được gọi là Tư vấn giám sát độc lập (TVGSĐL), có chuyên môn về khoa học xã hội và có kinh nghiệm về giám sát độc lập Tái định cư. TVGSĐL nên bắt đầu công việc của mình ngay khi Dự án bắt đầu thực hiện. 95. Giám sát và đánh giá. Cơ quan giám sát độc lập cần giám sát bao gồm nhưng không giới hạn các vấn đề dưới đây: (i) Chi trả bồi thường như: a) toàn bộ tiền bồi thường được chi trả đầy đủ cho những người bị ảnh hưởng trước khi lấy đất hay không; b) chi trả đầy đủ có tương xứng với việc thay thế các tài sản bị ảnh hưởng. (ii) Hỗ trợ những người phải xây lại nhà của mình trên diện tích đất còn lại, hoặc những người bị di dời phải xây dựng lại nhà ở những địa điểm mới do dự án thu xếp, hoặc được giao mới. (iii) Hỗ trợ khôi phục thu nhập, sinh kế. (iv) Tham vấn cộng đồng và phổ biến công khai về chính sách bồi thường: a) người bị ảnh hưởng phải được thông tin và tham vấn một cách đầy đủ về thu hồi đất, các hoạt động thuê đất và thay đổi vị trí; b) đánh giá về nhận thức cộng đồng đối với các chính sách và quyền được bồi thường được thực hiện với những người bị ảnh hưởng bởi Dự án; và c) đánh giá nhận thức về các phương án khác nhau dành cho người bị ảnh hưởng được quy định trong Kế hoạch Hành động Tái định cư. (v) Phục hồi thu nhập và sinh kế cho người BAH. (vi) Hoạt động của cơ chế khiếu nại và giải quyết khiếu nại cho người BAH. (vii) Mức độ hài lòng cuả người bị ảnh hưởng về những khía cạnh khác nhau của Kế hoạch Hành động Tái định cư sẽ được giám sát và ghi chép lại. (viii) Qua quá trình thực hiện, những xu hướng về mức sống được quan sát và điều tra. Bất cứ vấn đề tiềm tàng nào trong việc khôi phục mức sống đều được báo cáo và các biện pháp phù hợp sẽ được đề xuất để đảm bảo mục tiêu dự án. 53 96. Phụ lục 4 của Khung chính sách tái định cư này đưa ra bộ chỉ số giám sát và đánh giá bao gồm, nhưng không giới hạn, các chỉ số giám sát và đánh giá do TVGSĐL thực hiện. Bộ chỉ số giám sát này sẽ kết hợp cùng một số các thông số đánh giá định tính và định lượng khác được xác định thông qua khảo sát điều tra, làm công cụ cho quá trình đánh giá, phân tích cách ảnh hưởng của dự án qua các đợt giám sát định kỳ và sẽ được thể hiện trong các báo cáo giám sát định kỳ. 8.4. Phương pháp giám sát độc lập 97. Phương pháp giám sát là kết hợp phương pháp định lượng và định tính kèm các cuộc họp cộng đồng, thảo luận nhóm tập trung, phỏng vấn sâu và khảo sát mẫu. Quy mô mẫu có thể là 100% các hộ phải di dời và các hộ bị ảnh hưởng nặng, và ít nhất 20% trong số các hộ bị ảnh hưởng còn lại đối với mỗi đợt giám sát. 98. Cuộc khảo sát điều tra này cần điều tra cả nữ giới, người già, và các nhóm dễ bị tổn thương khác. Cần có sự đại diện bình đẳng của cả nam và nữ. Báo cáo giám sát • TVGSĐL phải trình báo cáo định kỳ 6 tháng một lần và nêu những phát hiện trong quá trình giám sát. Các báo cáo giám sát này sẽ được nộp cho Ban QLDA sau đó Ban QLDA sẽ trình lên cho Ngân hàng Thế giới. • Báo cáo sẽ gồm (i) tiến độ thực hiện Kế hoạch Hành động Tái định cư; (ii) sự chệch hướng, nếu có, với các điều khoản và nguyên tắc của Kế hoạch Hành động Tái định cư; (iii) xác định các vấn đề tồn tại và các giải pháp được đề xuất, qua đó các cơ quan thực hiện được thông báo về tình hình đang diễn ra và có thể giải quyết khó khăn một cách kịp thời; và (iv) diễn biến của các khó khăn và vấn đề đã được xác định trong báo cáo trước. Báo cáo đánh giá cuối cùng • Giám sát độc lập sẽ thực hiện một đánh giá về tình hịnh thực hiện tái định cư từ 6 đến 12 tháng sau khi hoàn thành tất cả các hoạt động tái định cư. Báo cáo đánh giá cuối cùng sẽ được tích hợp trong Báo cáo hoàn thành dự án. • Việc thực hiện tái định cư này sẽ chưa được coi là kết thúc, đến khi có đánh giá sau tái định cư và kiểm toán hoàn thành dự án xác nhận rằng tất cả các hộ bị ảnh hưởng đã nhận đủ các khoản bồi thường, hỗ trợ và quá trinh phục hồi cuộc sống được thực hiện theo đúng kế hoạch. 54 9. DỰ TOÁN CHI PHÍ VÀ NGÂN SÁCH 99. Tại thời điểm chuẩn bị Kế hoạch Hành động Tái định cư, chi phí thực hiện RAP được dự toán có tính đến các chi phí theo quy định của UBND huyện/thành phố. Những chi phí này được cập nhật trước khi thực hiện RAP tích hợp với kết quả khảo sát kiểm kê chi tiết, khảo sát giá thay thế và tham vấn với các hộ BAH bởi dự án. 100. Tất cả các chi phí liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, phục hồi sinh kế, thẩm định giá độc lập, giám sát và đánh giá cũng như quản lý thực hiện tái định cư sẽ do Chủ dự án (UBND tỉnh) chi trả. 55 CÁC PHỤ LỤC PHỤ LỤC 1 – ĐỀ CƯƠNG KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG TÁI ĐỊNH CƯ 1. Phạm vi và nội dung chi tiết của RAP sẽ thay đổi dựa trên quy mô và tính phức tạp của việc tái định cư. Tuy nhiên, RAP sẽ được xây dựng dựa trên thông tin cập nhật và đáng tin cậy về (a) kế hoạch tái định cư đề xuất và tác động đến các hộ bị ảnh hưởng, và (b) các vấn đề pháp lý liên quan trong quá trình tái định cư. Một Kế hoạch Hành động Tái định cư (RAP) cần có các nội dung sau đây tùy theo mức độ phù hợp. Chương 1: Giới thiệu 1. Mô tả về dự án. 2. Mục tiêu của chương trình tái định cư. Chương 2: Tác động dự án tiềm tàng. Xác định (a) Hợp phần/các hoạt động dự án dẫn tới yêu cầu tái định cư; (b) Khu vực tác động của hợp phần/các hoạt động đó; (c) Quy mô của các tác động tiềm tàng (d) Các phương án được xem xét nhằm tránh/giảm thiểu tái định cư; và (e) Các cơ chế được thiết lập để giảm thiểu tái định cư đến mức tối đa trong quá trình thực hiện dự án. Chương 3: Các nghiên cứu kinh tế xã hội. Các phát hiện trong các nghiên cứu kinh tế xã hội được thực hiện trong quá trình chuẩn bị dự án trong đó có những người có khả năng phải tái định cư, bao gồm (a) Các kết quả khảo sát dân cư bao gồm (i) Dân cư hiện đang sinh sống tại khu vực bị ảnh hưởng nhằm xây dựng một cơ sở để thiết kế chương trình tái định cư và loại trừ những người gia nhập sau khi xác định đối tượng được hưởng chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; (ii) Đặc điểm nhân khẩu học, đặc điểm kinh tế xã hội của hộ bị ảnh hưởng, trong đó có mô tả các hệ thống sản xuất, lực lượng lao động và tổ chức hộ gia đình; và thông tin cơ sở về sinh kế (bao gồm các mức sản xuất và thu nhập từ các hoạt động kinh tế chính thức và phi chính thức) và mức sống (bao gồm tình trạng sức khỏe) của người dân bị ảnh hưởng; (iii) Mức độ tổn thất tài sản dự báo và phạm vi tái định cư, cả về đời sống vật chất hay tình trạng kinh tế; (iv) Thông tin về các nhóm dễ bị ảnh hưởng hoặc các đối tượng như quy định trong OP 4.12, đoạn 8, quy định cụ thể theo từng loại đối tượng; và (v) Các quy định cập nhật thông tin về sinh kế và mức sống của người bị ảnh hưởng theo định kỳ để thông tin được cập nhật mới nhất tại thời điểm tái định cư. (b) Các nghiên cứu có liên quan khác, như sau: 56 (i) Các hệ thống sở hữu và chuyển nhượng đất đai, bao gồm việc thống kê các tài nguyên chung (tài nguyên là sinh kế và nơi sinh sống của người dân, các hệ thống không có quyền sở hữu) (ví dụ đánh cá, chăn thả gia súc, hoặc diện tích rừng được phép sử dụng) các cơ chế giao đất được công nhận và bất kỳ vấn đề nào của các hệ thống sở hữu đất đai khác nhau trong khu vực dự án; (ii) Các mô hình tương tác xã hội trong các cộng đồng bị ảnh hưởng, bao gồm các mạng lưới xã hội và các hệ thống hỗ trợ xã hội và dự án sẽ ảnh hưởng đến các hệ thống này như thế nào; (iii) Hạ tầng công cộng và các dịch vụ xã hội sẽ bị ảnh hưởng; và (iv) Đặc điểm xã hội và văn hoá của các cộng đồng bị ảnh hưởng, mô tả các thể chế chính thức và phi chính thức (ví dụ: các tổ chức cộng đồng, các nhóm thực hành nghi thức, các tổ chức phi chính phủ có liên quan đến chiến lược tham vấn, thiết kế và thực hiện các hoạt động tái định cư. Chương 4: Khung pháp lý. Các phát hiện của một phân tích về khung pháp lý, bao gồm (a) Phạm vi và quyền quản lý của các cơ quan phụ trách chính và tính chất bồi thường, cả về phương pháp định giá và thời gian chi trả; (b) Các thủ tục pháp lý và quản lý hành chính hiện hành, mô tả các biện pháp khắc phục hiện có cho người bị ảnh hưởng trong quá trình xét xử và khung thời gian thông thường cho các thủ tục đó và bất kỳ cơ chế giải quyết tranh chấp hiện có nào liên quan đến tái định cư trong khuôn khổ dự án; (c) Luật pháp có liên quan (bao gồm luật tục và luật pháp hiện hành) về quyền sử dụng đất, định giá tài sản và tổn thất, bồi thường và quyền sử dụng tài nguyên thiên nhiên; Luật tục cá nhân liên quan đến tái định cư; luật môi trường và luật pháp liên quan đến phúc lợi xã hội; (d) Luật pháp và các quy định liên quan đến cơ quan có trách nhiệm thực hiện các hoạt động tái định cư; (e) Các bất cập, nếu có, giữa các luật địa phương bao gồm khu vực có ý nghĩa và tái định cư và chính sách tái định cư của Ngân hàng, và các cơ chế để thu hẹp khoảng cách đó; và (f) ) Bất kỳ các bước pháp lý nào cần thiết để đảm bảo thực hiện có hiệu quả các hoạt động tái định cư trong khuôn khổ dự án, trong đó cần phải có quy trình công nhận yêu cầu quyền hợp pháp đối với đất đai, nếu cần - bao gồm các yêu cầu phát sinh từ luật tục và cách sử dụng truyền thống (xem OP 4.12, đoạn 15 b). Chương 5: Tiêu chuẩn hưởng lợi và ma trận quyền lợi Định nghĩa những người bị ảnh hưởng và các tiêu chuẩn để xác định họ hội đủ điều kiện được bồi thường và hỗ trợ tái định cư khác, bao gồm các ngày khóa sổ có liên quan. Thiết lập một ma trận quyền lợi cho người BAH. Chương 6: Khung thể chế Các phát hiện cần trình bày trong phân tích về khuôn khổ thể chế bao gồm: 57 (a) Xác định các cơ quan chịu trách nhiệm về các hoạt động tái định cư (b) Đánh giá năng lực thể chế của các cơ quan đó; và (c) Bất kỳ bước thực hiện nào được đề xuất để nâng cao năng lực thể chế hiện có của các cơ quan thực hiện tái định cư. Chương 7: Định giá và bồi thường tài sản bị ảnh hưởng Phương pháp được sử dụng để xác định tổn thất để xác định giá thay thế; và mô tả các loại và mức độ bồi thường được đề xuất theo luật của địa phương và các biện pháp bổ sung cần thiết để đạt được giá thay thế cho tài sản bị mất. Chương 8: Các biện pháp tái định cư Mô tả các gói bồi thường và các biện pháp tái định cư khác sẽ hỗ trợ từng đối tượng tái định cư đủ điều kiện được hỗ trợ để đạt được các mục tiêu của chính sách. Ngoài tính khả thi về mặt kỹ thuật và kinh tế, các gói hỗ trợ tái định cư cần phù hợp với sự ưu tiên về văn hoá của người bị ảnh hưởng và chuẩn bị với sự tham vấn của họ. Chương 9: Lựa chọn địa điểm, chuẩn bị địa điểm và di dời Các địa điểm tái định cư thay thế được xem xét và giải thích cho những người được chọn, bao gồm (a) Tổ chức thể chế và kỹ thuật để xác định và chuẩn bị các địa điểm tái định cư, có thể ở nông thôn hay đô thị, nơi có sự kết hợp của tiềm năng sản xuất, lợi thế địa phương và các yếu tố khác ít nhất cũng có thể so sánh được với lợi thế của các địa điểm cũ, với dự kiến thời gian cần thiết để thu được và chuyển giao đất đai và các nguồn phụ trợ; (b) Bất kỳ biện pháp cần thiết nào để ngăn chặn sự đầu cơ đất hoặc sự tư lợi của các đối tượng không đủ điều kiện tới cư trú tại khu vực phải tái định cư ở các địa điểm được lựa chọn ; (c) Các thủ tục di cư theo yêu cầu của dự án, bao gồm cả thời gian chuẩn bị địa điểm và di chuyển; và (d) Các thoả thuận về pháp lý để điều chỉnh thời hạn thuê và chuyển quyền sở hữu để tái định cư . (e) Nhà ở, cơ sở hạ tầng và dịch vụ xã hội . Kế hoạch cung cấp (hoặc cung cấp tài chính cho người tái định cư) nhà ở, cơ sở hạ tầng, và các dịch vụ xã hội; có kế hoạch đảm bảo các dịch vụ tương ứng với cộng đồng dân cư tại chỗ đến tái định cư; bất kỳ biện pháp phát triển khu vực, xây dựng và thiết kế kiến trúc cho các công trình này. (f) Bảo vệ và quản lý môi trường. Mô tả ranh giới khu vực di dời; đánh giá tác động môi trường của dự án tái định cư đề xuất và các biện pháp giảm nhẹ và quản lý các tác động này (phối hợp với đánh giá môi trường của hoạt động đầu tư dẫn tới yêu cầu tái định cư này). Chương 10: Sự tham gia của cộng đồng và hội nhập với các cộng đồng dân cư Sự tham gia của người tái định cư và cộng đồng tiếp nhận, 58 (a) Mô tả chiến lược tham vấn và tham gia của người tái định cư và cộng đồng tiếp nhận người tái định cư trong việc thiết kế và thực hiện các hoạt động tái định cư; (b) Tóm tắt các quan điểm thể hiện và những quan điểm này đã được tính đến trong quá trình chuẩn bị kế hoạch tái định cư; (c) xem xét các giải pháp thay thế về tái định cư được trình bày và các lựa chọn của những người phải di dời về các lựa chọn sẵn có cho họ, bao gồm các lựa chọn liên quan đến hình thức bồi thường và hỗ trợ tái định cư, để di dời theo từng cá nhân gia đình hoặc là theo các nhóm nhỏ cộng đồng hoặc các nhóm dòng họ đã có từ lâu đời, để duy trì sự tiếp cận với tài sản văn hoá (ví dụ như nơi thờ cúng, nghĩa địa ...); và (d) Các cơ chế được thể chế hoá mà người bị ảnh hưởng có thể nêu lên những quan ngại của họ tới các cơ quan dự án trong quá trình lập kế hoạch và thực hiện và các biện pháp để đảm bảo rằng các nhóm dễ bị tổn thương như người nghèo, người không có đất và phụ nữ được đại diện đầy đủ. Hòa nhập với các nhóm cộng đồng tại nơi đến tái định cư. Các biện pháp giảm nhẹ tác động của tái định cư đối với bất kỳ cộng đồng địa phương, bao gồm (a) Tham vấn với cộng đồng địa phương và chính quyền địa phương; (b) Tổ chức đấu thầu nhanh chóng cho bất kỳ khoản thanh toán nào của chủ đất hoặc các tài sản khác cung cấp cho người tái định cư; (c) Các thoả thuận để giải quyết bất kỳ xung đột nào có thể xảy ra giữa người tái định cư và cộng đồng tiếp nhận; và (d) Bất kỳ biện pháp cần thiết nào để tăng cường các dịch vụ (ví dụ như giáo dục, nước, sức khoẻ và các dịch vụ sản xuất) trong cộng đồng tiếp nhận để làm cho họ ít nhất có thể so sánh được với các dịch vụ có sẵn cho người tái định cư. Chương 11: Các thủ tục khiếu nại. Các thủ tục dễ tiếp cận để giải quyết tranh chấp của bên thứ ba phát sinh từ tái định cư; các cơ chế khiếu nại như vậy cần xem xét các thủ tục tư pháp đã có, cộng đồng và các cơ chế giải quyết tranh chấp truyền thống. Chương 12: Trách nhiệm về việc tổ chức thực hiện Khung tổ chức thực hiện tái định cư bao gồm xác định các cơ quan chịu trách nhiệm về các biện pháp tái định cư và cung cấp dịch vụ; tổ chức để đảm bảo sự phối hợp thích hợp giữa các tổ chức và cơ quan có thẩm quyền liên quan đến việc thực hiện; và bất kỳ biện pháp nào (bao gồm hỗ trợ kỹ thuật) cần thiết để tăng cường năng lực của các cơ quan thực hiện để thiết kế và thực hiện các hoạt động tái định cư; các quy định chuyển giao cho chính quyền địa phương hoặc người tái định cư tự chịu trách nhiệm quản lý các cơ sở và dịch vụ được cung cấp trong dự án và chuyển các trách nhiệm khác từ các cơ quan thực hiện tái định cư khi thích hợp. Chương 13: Tiến độ thực hiện Thể hiện bằng một lịch trình thực hiện bao gồm tất cả các hoạt động tái định cư từ chuẩn bị tới thực hiện, bao gồm cả những ngày mục tiêu để đạt được các lợi ích dự kiến cho người tái định cư và chủ nhà và chấm dứt các hình thức hỗ trợ khác nhau. Lịch trình đó nên chỉ ra các hoạt động tái định cư gắn liền với việc thực hiện dự án tổng thể. 59 Chương 14: Chi phí và ngân sách Các bảng dự toán chi phí được chia cho tất cả các hoạt động tái định cư, bao gồm trợ cấp lạm phát, tăng dân số và các tình huống khẩn cấp khác; thời gian giải ngân; nguồn vốn; và tổ chức quản lý quỹ kịp thời và tài trợ cho tái định cư, nếu có, tại các lĩnh vực bên ngoài thẩm quyền của các cơ quan thực hiện. Chương 15: Giám sát và đánh giá Các cơ chế thực hiện theo dõi các hoạt động tái định cư, bổ sung bởi các giám sát độc lập được Ngân hàng xem xét thích hợp, đảm bảo thông tin đầy đủ và khách quan; các chỉ số giám sát thực hiện để đánh giá đầu vào, đầu ra và kết quả cho các hoạt động tái định cư; sự tham gia của những người phải di dời trong quá trình giám sát; đánh giá tác động của tái định cư trong một khoảng thời gian hợp lý sau khi tất cả các hoạt động tái định cư và các hoạt động phát triển liên quan đã hoàn thành; sử dụng kết quả giám sát tái định cư để hướng dẫn các bước thực hiện tiếp theo. 60 PHỤ LỤC 2 – NỘI DUNG CỦA TỜ RƠI THÔNG TIN DỰ ÁN Nội dung chung của tờ rơi thông tin dự án bao gồm nhưng không giới hạn những điều sau đây: • Mô tả tóm tắt dự án; • Kế hoạch thực hiện; • Tác động của dự án; • Quyền lợi và quyền của người bị ảnh hưởng; • Các chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; • Các tổ chức chịu trách nhiệm cho tái định cư; • Thủ tục Phổ biến thông tin; • Tham vấn với các hộ gia đình bị ảnh hưởng dự án; • Thủ tục giải quyết khiếu nại; và • Giám sát độc lập. Đồng thời, tờ rơi thông tin này cần cung cấp đường dây nóng/địa chỉ tiếp nhận các ý kiến của người BAH. 61 PHỤ LỤC 3 – CÁC CHỈ SỐ GIÁM SÁT VÀ ĐÁNH GIÁ TT Các chỉ số Thông tin yêu cầu giám sát và đánh giá Giám sát thực ✓ Đất đai và tài sản bị ảnh hưởng cần được đo đạc chính xác; kết quả hiện đo đạc đo đạc kiểm đếm được phổ biến công khai. 1 kiểm đếm chi tiết tài sản bị ✓ Khiếu nại hoặc các câu hỏi của các hộ bị ảnh hưởng dựa trên kết quả ảnh hưởng kiểm đếm sẽ được giải quyết kịp thời và thỏa đáng. ✓ Bồi thường đất bị ảnh hưởng; nếu áp dụng hình thức bồi thường bằng đất (đất đổi đất với giá trị tương đương) thì đất thay thế có tương đương về diện tích và vị trí cũng như các điều kiện sản xuất, sinh hoạt với thửa đất bị ảnh hưởng hay không, nếu áp dụng hình thức bồi thường bằng tiền thì có đảm bảo nguyên tắc giá thay thế hay không; ✓ Bồi thường cho các công trình bị ảnh hưởng có tương đương với giá Giám sát chi trả thay thế của vật liệu và lao động dựa trên các tiêu chuẩn và đặc thù bồi thường và 2 của công trình, không trừ và khấu hao vật liệu cũ được tận dụng; các hỗ trợ bằng tiền mặt ✓ Bồi thường cho cây cối/hoa màu có dựa trên giá thị trường hay không. ✓ Các hỗ trợ như đã được đề cập trong RP có được chi trả đầy đủ cho các hộ gia đình hay không; chi trả một lần hay nhiều lần. ✓ Chi trả bồi thường và hỗ trợ đầy đủ cho người bị ảnh hưởng trước khi khởi công công trình. ✓ Các tài liệu dự án có được cung cấp cho cộng đồng (RF, RP, tờ rơi dự án, và các tài liệu khác có liên quan). Giám sát việc ✓ Thông tin có được công khai tại nơi công cộng (kết quả kiểm đếm, thực hiện cung áp giá, chi trả...). 3 cấp thông tin và ✓ Những hộ bị ảnh hưởng phải có được tham khảo ý kiến đầy đủ về tham vấn cộng việc thu hồi đất, chính sách bồi thường, tái định cư, khôi phục mức đồng sống cũng như tiếp cận cơ chế giải quyết khiếu nại hay không. ✓ Các lo ngại, đề xuất... của các hộ bị ảnh hưởng đã được giải quyết như thế nào trong quá trình thực hiện kế hoạch tái định cư. ✓ Xem xét các điều kiện sinh sống, tạo thu nhập tại khu tái định cư như cơ sở hạ tầng (đường, điện sinh hoạt, hệ thống cấp/thoát nước...), Giám sát việc sinh kế. thực hiện tái 4 ✓ Kế hoạch và thực hiện di dời: tham vấn về phương án tái định cư cư, định cư các hộ bị ảnh hưởng tham gia xây dựng kế hoạch di dời, công bố kế hoạch di dời, và hỗ trợ cho hộ phải di dời. ✓ Việc ổn định đời sống, sản xuất sau tái định cư: các hộ ổn định đời 62 TT Các chỉ số Thông tin yêu cầu giám sát và đánh giá sống và phát triển sản xuất như thế nào. ✓ Các hỗ trợ phục hồi thu nhập có được cung cấp đầy đủ hay không; Giám sát việc hiệu quả của các hỗ trợ phục hồi thu nhập (đào tạo, hỗ trợ tín phục hồi thu dụng...). 5 nhập, hỗ trợ ổn định đời sống ✓ Các vấn đề mà hộ gia đình đang gặp phải trong quá trình phục hồi thu nhập và ổn định đời sống. ✓ Mức độ hài lòng về kiểm đếm thiệt hại; Giám sát và ✓ Mức độ hài lòng về phổ biến thông tin, tham vấn cộng đồng; đánh giá mức ✓ Mức độ hài lòng về chi trả bồi thường, hỗ trợ; 6 độ hài lòng của các hộ bị ảnh ✓ Mức độ hài lòng về các hoạt động hỗ trợ ổn định đời sống và phục hưởng hồi thu nhập; ✓ Mức độ hài lòng về khu tái định cư; ✓ Mức độ hiệu quả của cơ chế giải quyết khiếu nại (thời gian, hiệu quả Giám sát cơ chế giải quyết...); giải quyết khiếu 7 nại của các hộ ✓ Kết quả giải quyết khiếu nại của các cấp khác nhau; bị ảnh hưởng ✓ Mức độ hài lòng về cơ chế giải quyết, khiếu nại. ✓ Các công trình xây lắp chỉ được bắt đầu khi Sự phối hợp giữa các hoạt ✓ Thu hồi đất và các hoạt động tái định cư (bồi thường, hỗ trợ và di 8 động tái định cư chuyển) của các hạng mục công trình đã được hoàn thành; và tiến độ thi ✓ Mọi vấn đề liên quan đến khu vực dự án cần được giải quyết. công ✓ Chương trình phục hồi thu nhập được đặt ra. ✓ Số lượt tham gia của phụ nữ trong việc thu hồi đất và các hoạt động 9 Các vấn đề giới tái định cư; tác động của việc thu hồi đất và tái định cư đối với sinh kế của phụ nữ; vấn đề khôi phục thu nhập của người phụ nữ. 63 PHỤ LỤC 4: ĐIỀU KHOẢN THAM CHIẾU ĐỀ XUẤT CHO TƯ VẤN GIÁM SÁT ĐỘC LẬP I. Giới thiệu dự án 1. Dự án đề xuất được thực hiện tại 05 thành phố/thị xã gồm: (1) Thành phố Hải Dương của tỉnh Hải Dương; (2) Thành phố Kỳ Anh của tỉnh Hà Tĩnh; (3) Thị xã Tĩnh Gia của tỉnh Thanh Hóa; và (4) ) thành phố Yên Bái của tỉnh Yên Bái. 2. Mục tiêu tổng quát của dự án nhằm tăng cường khả năng tiếp cận đến dịch vụ hạ tầng kỹ thuật đô thị được cải thiện và tăng cường năng lực lập quy hoạch và quản lý đô thị tại các thành phố của dự án; 3. Dự án gồm 2 hợp phần với các nội dung sau: - Hợp phần 1: Giải pháp kết cấu - Cải tạo, xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị. - Hợp phần 2: Giải pháp phi kết cấu 4. Thời gian thực hiện Dự án “Phát triển tổng hợp các đô thị động lực” trong 05 năm, bắt đầu từ năm 2018 và hoàn thành năm 2023. II. Mục tiêu của việc giám sát độc lập Kế hoạch hành động tái định cư 5. Mục tiêu chung của giám sát độc lập là giám sát độc lập định kỳ và đánh giá thực hiện các mục tiêu tái định cư, những thay đổi về mức sống và việc làm, việc khôi phục nguồn thu nhập và sinh kế của những người bị ảnh hưởng, hiệu quả, tác động và tính bền vững của chính sách quyền lợi của người BAH, sự cần thiết có thêm các biện pháp giảm thiểu thiệt hại nếu có, và để rút ra những bài học chiến lược cho việc lập và hoạch định chính sách sau này. III. Phạm vi công việc 1) Nhiệm vụ của cơ quan giám sát - Xác minh xem quy trình tham gia của hộ bị ảnh hưởng và chi trả bồi thường và các chính sách quyền lợi khôi phục khác có được thực hiện theo Khung chính sách tái định cư và Kế hoạch hành động tái định cư đã được phê duyệt hay không, và - Assess if the RPF and RAP objective of enhancement or at least restoration of living standards and income levels of DPs have been met. Đánh giá xem mục tiêu của Khung chính sách tái định cư và Kế hoạch hành động tái định cư về nâng cao hoặc ít nhất phục hồi mức sống và thu nhập của người bị ảnh hưởng có đạt được hay không - Thu thập các chỉ dẫn định tính về tác động kinh tế xã hội đối với các hộ bị ảnh hưởng khi thực hiện dự án. - Kiến nghị điều chỉnh quy trình thực hiện nếu cần thiết để đạt được nguyên tắc và mục tiêu của Khung chính sách tái định cư và Kế hoạch hành động tái định cư. 2) Vần đề giám sát - Chi trả đền bù theo các tiêu chí đã quy định; - Phối hợp các hoạt động tái định cư với kế hoạch thi công - Hỗ trợ kỹ thuật xây dựng nhà ở cho các hộ BAH - Mức độ phục hồi sinh kế và mức sống của các hộ BAH - Tham vấn cộng đồng và nhận thức của cộng đồng về chính sách tái định cư 64 - Mức độ hài lòng của các hộ BAH đối với các điều khoản và thực hiện Kế hoạch hành động tái định cư. - Xu hướng liên quan đến mức sống 3) Các chỉ số giám sát - Giám sát việc chi trả bồi thường cho các hộ bị ảnh hưởng - Điều tra sự tham gia của phụ nữ trong quá trình tham vấn bồi thường tái định cư: - Khôi phục các cơ cở hạ tầng dân dụng - Cung cấp các khu tái định cư - Mức độ hài lòng của người bị ảnh hưởng - Công khai thông tin và tham vấn cộng đồng - Phục hồi thu nhập. - Điều tra KT-XH - Tác động và chiến lược giới. - Giám sát tình hình lao động của nhà thầu IV. Phương pháp giám sát 6. Phương pháp giám sát độc lập Kế hoạch hành động Tái định cư cần phải được kết hợp phương pháp định lượng và định tính kèm các cuộc họp cộng đồng, thảo luận nhóm tập trung, phỏng vấn sâu và khảo sát mẫu. Quy mô mẫu có thể là 100% các hộ phải di dời và các hộ bị ảnh hưởng nặng, và ít nhất 20% trong số các hộ bị ảnh hưởng còn lại đối với mỗi đợt giám sát. 7. Cuộc khảo sát điều tra này cần điều tra cả nữ giới, người già, và các nhóm dễ bị tổn thương khác trên cơ sở bình đẳng giới. V. Tiến độ hoàn thành và báo cáo 8. TVGSĐL phải trình báo cáo định kỳ 6 tháng một lần và nêu những phát hiện trong quá trình giám sát. Các báo cáo giám sát này sẽ được nộp cho Ban QLDA sau đó Ban QLDA sẽ trình lên cho Ngân hàng Thế giới. Tư vấn đệ trình các loại báo cáo giám sát độc lập như sau: - Báo cáo khởi đầu - Báo cáo định kỳ - Báo cáo cuối cùng VI. Thành phần nhóm tư vấn và yêu cầu kinh nghiệm a) Yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm của cán bộ chủ chốt cho mỗi Tiểu dự án TT Thành viên Trình độ tối thiểu và kinh nghiệm 1 Trưởng đoàn Trưởng đoàn đã tốt nghiệp đại học hoặc cao hơn ở các ngành học (Chuyên gia tái liên quan đến khoa học xã hội (kinh tế, xã hội học, quản lý đất định cư) đai, nhân học xã hội…) có thời gian kinh nghiệm làm việc không (Kinh nghiệm trong dưới 15 năm từ khi tốt nghiệp, có kinh nghiệm làm trưởng nhóm nước) tư vấn cho 03 gói thầu tư vấn giám sát độc lập về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với các dự án có sử dụng nguồn vốn ODA 65 2 Chuyên gia xã hội Chuyên gia xã hội đã tốt nghiệp đại học hoặc cao hơn ở các (Kinh nghiệm trong ngành học liên quan đến khoa học xã hội (kinh tế, xã hội học, nước) quản lý đất đai…) b) Yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm đối với công ty/ tổ chức. - Có kinh nghiệm làm việc về lĩnh vực an toàn xã hội trong các dự án ODA tối thiểu 05 năm. - Có kinh nghiệm làm việc với Chính phủ và các tổ chức quốc tế. - Có kinh nghiệm và hiểu biết về giám sát các vấn đề xảy ra trong quá trình thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. VII. Thời gian giám sát Công việc dự kiến sẽ bắt đầu triển khai vào khoảng 06 tháng không liên tục, dự kiến bắt đầu từ Qúy II/2019 và hoàn thành vào cuối quý II/2022. VIII. Trách nhiệm của Chủ đầu tư - Phối hợp chặt chẽ với đơn vị tư vấn GSĐL trong quá trình thực hiện hợp đồng. - Cung cấp cho đơn vị tư vấn GSĐL các văn bản, tài liệu có liên quan tới công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của dự án - Quản lý hợp đồng tư vấn thực hiện nhiệm vụ này - Tổ chức thẩm tra, nghiệm thu và trình duyệt báo các sản phẩn của tư vấn một cách đầy đủ và kịp thời 66