ს�ქ�რთველ� ბ�თუმი ს�ხელმწიფ� ხ�რჯების დ� ფინ�ნსური �ნგ�რიშვ�ლდებულების (PEFA) ეფექტი�ნ�ბის შეფ�სების �ნგ�რიში მ�მზ�დდ� PEFA 2016 მეთ�დ�ლ�გიის ს�ფუძველზე 2018 წლის �ქტ�მბერი ქ. ბ�თუმი - ს�ქ�რთველ� ს�ხელმწიფ� ხ�რჯების დ� ფინ�ნსური �ნგ�რიშვ�ლდებულების (PEFA) ეფექტი�ნ�ბის შეფ�სების �ნგ�რიში PEFA-ს ს�მდივნ� �დ�სტურებს, რ�მ წინ�მდებ�რე �ნგ�რიში �კმ�ყ�ფილებს PEFA- ს ხ�რისხის უზრუნველყ�ფის მ�თხ�ვნებს დ� �მდენ�დ იმს�ხურებს შეფ�სებ�ს ‘PEFA CHECK’. PEFA-ს ს�მდივნ� 23 �ქტ�მბერი, 2018 ii ვ�ლუტ� დ� ინდიკ�ციური გ�ცვლის კურსები �დგილ�ბრივი ვ�ლუტის ერთეული: ქ�რთული ლ�რი (ლ�რი/GEL) 1 �შშ დ�ლ�რი = 2.4010 ლ�რი ფისკ�ლური წელი 1 ი�ნვ�რი – 31 დეკემბერი წინ�სიტყვ��ბ� PEFA-ს შეფ�სებ� გ�ნხ�რციელდ� მს�ფლი� ბ�ნკის მიერ, ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს მ�თხ�ვნის ს�ფუძველზე, ევრ�კ�ვშირის ფინ�ნსური მხ�რდ�ჭერით. შემფ�სებელთ� ჯგუფი მ�დლ�ბ�ს უხდის ს�ქ�რთველ�ს მთ�ვრ�ბ�ს, მ�წვეულ რეცენზენტებს� დ� PEFA-ს ს�მდივნ�ს თ�ნ�მშრ�მლ�ბისთვის დ� გ�წეული დ�ხმ�რებისთვის. შემფ�სებელთ� ჯგუფში შედი�დნენ: პ�ტრიკ პიკერ უმ�ჰ ტეტე (ს�მუშ�� ჯგუფის ხელმძღვ�ნელი); მ�რი�მ დ�ლიძე (ს�მუშ�� ჯგუფის თ�ნ�ხელმძღვ�ნელი), ჯ�ნ შ�რტი (მთ�ვ�რი კ�ნსულტ�ნტი), ლ�შ� გ�ცირიძე (კ�ნსულტ�ნტი) დ� პ�პუნ� პეტრი�შვილი (კ�ნსულტ�ნტი). iii შინ��რსი �ბრევი�ტურები დ� �კრ�ნიმები ........................................................................................................................................ vi რეზიუმე .................................................................................................................................................................................... 1 1. შეს�ვ�ლი .......................................................................................................................................................................... 6 პირველი ბლ�კი: ბიუჯეტის ს�ნდ��ბ�......................................................................................................................... 27 PI-1. ხ�რჯების �გრეგირებული მ�ჩვენებლები ........................................................................................ 27 PI-2. ხ�რჯების შესრულების სტრუქტურ� ............................................................................................... 28 PI-3. შემ�ს�ვლების შესრულებ� ................................................................................................................. 29 მე�რე ბლ�კი: ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების გ�მჭვირვ�ლ�ბ� .................................................................................................. 31 PI-4. ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ცი�................................................................................................................. 31 PI-5. ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� ............................................................................................................... 33 PI-6. �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის �პერ�ციები ფინ�ნსური �ნგ�რიშების მიღმ�.................................. 37 PI-7. ტრ�ნსფერები �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბისთვის ............................................................................ 38 PI-8. ინფ�რმ�ცი� სერვისების გ�წევის ეფექტი�ნ�ბის შეს�ხებ ............................................................. 38 PI-9. ფისკ�ლური ინფ�რმ�ციის ს�ჯ�რ��ბ� ............................................................................................ 42 მეს�მე ბლ�კი: �ქტივების დ� ვ�ლდებულებების მ�რთვ� ......................................................................................... 46 PI-10. �ნგ�რიშგებ� ფისკ�ლური რისკის შეს�ხებ...................................................................................... 46 PI-11. ს�ხელმწიფ� ინვესტიციები მ�რთვ� ............................................................................................... 47 PI-12. ს�ხელმწიფ� �ქტივების მ�რთვ� ...................................................................................................... 50 PI-13. ვ�ლის მ�რთვ� ..................................................................................................................................... 54 მე�თხე ბლ�კი: პ�ლიტიკ�ზე დ�ფუძნებული ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� დ� ბიუჯეტირებ� .......................... 58 PI-14. მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური დ� ფისკ�ლური პრ�გნ�ზირებ� ................................................................. 58 PI-15. ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� .................................................................................................................... 58 PI-16. ხ�რჯების ბიუჯეტირებ� ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პერსპექტივ�ში ........................................................ 60 PI-17. ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესი.................................................................................................... 63 PI-18. ბიუჯეტის ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ�............................................................................................. 66 მეხუთე ბლ�კი: ბიუჯეტის შესრულების პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� დ� კ�ნტრ�ლი............................................... 70 PI-19. შემ�ს�ვლების �დმინისტრირებ�..................................................................................................... 70 PI-20. შემ�ს�ვლების �ღრიცხვ� ................................................................................................................... 71 PI-21. წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში რესურსების გ�ნ�წილების პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� .................................... 73 iv PI-22. ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების დ�ვ�ლი�ნებები .......................................................................................... 76 PI-23. ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების კ�ნტრ�ლი .............................................................................................. 77 PI-24. შესყიდვები .......................................................................................................................................... 80 PI-25. �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების შიდ� კ�ნტრ�ლი.................................................................................. 88 PI-26. შიდ� �უდიტი...................................................................................................................................... 91 მეექვსე ბლ�კი: �ღრიცხვ� დ� �ნგ�რიშგებ� ................................................................................................................... 95 PI-27. ფინ�ნსური ინფ�რმ�ციის ს�იმედ��ბ�.......................................................................................... 95 PI-28. შიდ� წლიური �ნგ�რიშები................................................................................................................ 98 PI-29. წლიური ფინ�ნსური �ნგ�რიშები .................................................................................................... 99 მეშვიდე ბლ�კი: გ�რე შეფ�სებ� დ� �უდიტი............................................................................................................... 103 PI-30. გ�რე �უდიტი .................................................................................................................................... 103 PI-31. �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ� ..................................................................... 107 4.1 ეფექტი�ნ�ბის ინდიკ�ტ�რების მიხედვით ინტეგრირებული შეფ�სებ� ............................................ 110 4.2 შიდ� კ�ნტრ�ლის ჩ�რჩ�ს ეფექტურ�ბ� ................................................................................................... 114 4.3 ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) ძლიერი დ� სუსტი მხ�რეები ...................................................... 115 5.1 მიდგ�მ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM)რეფ�რმების მიმ�რთ.................................................... 117 5.2 რეფ�რმების ბ�ლ�დრ�ინდელი დ� მიმდინ�რე ღ�ნისძიებები ......................................................... 120 5.3 ინსტიტუციური მ�ს�ზრებები .................................................................................................................... 121 დ�ნ�რთი 1: ეფექტი�ნ�ბის ინდიკ�ტ�რების რეზიუმე ........................................................................................... 122 დ�ნ�რთი 2: შიდ� კ�ნტრ�ლის ჩ�რჩ�ზე დ�კვირვების მ�კლე მიმ�ხილვ� ...................................................... 137 დ�ნ�რთი 3: ინფ�რმ�ციის წყ�რ�ები ინდიკ�ტ�რების მიხედვით ....................................................................... 145 დ�ნ�რთი 4: გ�მ�თვლითი ცხრილები PI-1, PI-2 დ� PI-3 კ�მპ�ნენტებისთვის ................................................ 150 v �ბრევი�ტურები დ� �კრ�ნიმები BDD ძირით�დი მ�ნ�ცემების დ� მიმ�რთულებების დ�კუმენტი CoA �ნგ�რიშთ� გეგმ� CSO ს�მ�ქ�ლ�ქ� ს�ზ�გ�დ�ების �რგ�ნიზ�ცი� COFOG მთ�ვრ�ბის ფუნქციების კლ�სიფიკ�ცი� E- ელექტრ�ნული - EC ევრ�კ�მისი� EU ევრ�კ�ვშირი GDP მთლი�ნი შიდ� პრ�დუქტი Ge-GP ს�ქ�რთველ�ს მთ�ვრ�ბის შესყიდვები GEL ქ�რთული ლ�რი GFS მთ�ვრ�ბის ფინ�ნსური სტ�ტისტიკ� GFSM მთ�ვრ�ბის ფინ�ნსური სტ�ტისტიკის ს�ხელმძღვ�ნელ� CHU ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრი GIZ Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit ( გერმ�ნიის ს�ერთ�შ�რის� თ�ნ�მშრ�მლ�ბის ს�ზ�გ�დ�ებ�) GP ს�ხელმწიფ� შესყიდვები GRS ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების ს�მს�ხური IBP ს�ერთ�შ�რის� ს�ბიუჯეტ� პ�რტნი�რ�ბ� IFI ს�ერთ�შ�რის� ს�ფინ�ნს� ინსტიტუტი IMF ს�ერთ�შ�რის� ს�ვ�ლუტ� ფ�ნდი IPPF ს�ერთ�შ�რის� პრ�ფესიული პრ�ქტიკის ჩ�რჩ� IPSAS ს�ჯ�რ� სექტ�რის ბუღ�ლტრული �ღრიცხვის ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტები ISSAI �უდიტის უმ�ღლესი დ�წესებულებების ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტები IT ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიები KFW Kreditanstalt für Wiederaufbau (გერმ�ნიის გ�ნვით�რების ბ�ნკი) LEPL ს�ჯ�რ� ს�მ�რთლის იურიდიული პირი MOE მუნიციპ�ლური ს�წ�რმ� MOF ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ� MPD მუნიციპ�ლიტეტის პრი�რიტეტების დ�კუმენტი NBG ს�ქ�რთველ�ს ერ�ვნული ბ�ნკი NGO �რ�ს�მთ�ვრ�ბ� �რგ�ნიზ�ცი� N(N)LE �რ�ს�მეწ�რმე� (�რ�კ�მერციული) იურიდიული პირი PBO პ�რლ�მენტის ს�ბიუჯეტ� �ფისი PEFA ს�ხელმწიფ� ხ�რჯები დ� ფინ�ნსური �ნგ�რიშვ�ლდებულებ� PFM ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვ� PFMIS ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ� PPP ს�ხელმწიფ� დ� კერძ� სექტ�რის პ�რტნი�რ�ბ� RTGS დრ�ის რე�ლურ რეჟიმში �ნგ�რიშსწ�რების სისტემ� SAO ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური SPA ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ� TSA ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიში WB მს�ფლი� ბ�ნკი vi რეზიუმე 1. წინ�მდებ�რე PEFA-ს შეფ�სების მიზ�ნი� ქ. ბ�თუმის ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) სისტემის �ბიექტური �ნ�ლიზი PEFA-ს ინდიკ�ტ�რების გ�მ�ყენებით. ს�ხელმწიფ� ხ�რჯების დ� ფინ�ნსური �ნგ�რიშვ�ლდებულების წინ�მდებ�რე �ნგ�რიში �ხდენს მუნიციპ�ლიტეტში ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) შეფ�სებ�ს დ� �დგენს PEFA-ს �ხ�ლ ს�ბ�ზის� ნიშნულს 2016 წლის PEFA-ს მეთ�დ�ლ�გიის გ�მ�ყენებით. 2. შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ხ�რჯებს. შემ�ს�ვლების მ�ბილიზებ� ხდებ� ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის მიერ, მუნიციპ�ლიტეტის ს�ხელით; შეს�ბ�მის�დ, �ღნიშნული მიჩნეულ იქნ� �რ�რელევ�ნტურ�დ. მუნიციპ�ლიტეტი �რის მმ�რთველ�ბის ყველ�ზე ქვედ� დ�ნე, უფრ� დ�ბ�ლ დ�ნეზე �რ �რსებ�ბს �რ�ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები დ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბები. 2018 წლის 11 ივნისიდ�ნ 16 ივნის�მდე შემფ�სებელთ� ჯგუფმ� გ�ნ�ხ�რციელ� ვიზიტი მუნიციპ�ლიტეტში (ს�ველე ს�მუშ��ების გ�ნხ�რციელების პერი�დი). ინდიკ�ტ�რების შეფ�სების�ს გ�მ�ყენებული� 2015 - 2017 ფისკ�ლური წლების პერი�დი. 3. ს�ერთ� ჯ�მში, PEFA-ს შეფ�სებით ქ. ბ�თუმში ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის სისტემები გ�ძლიერდ� დ� დ�იხვეწ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმის ს�მ�ქმედ� გეგმის გ�ნხ�რციელების პ�რ�ლელურ�დ. ბიუჯეტის გ�დ�ს�ხდელების �გრეგირებული მ�ჩვენებლები გეგმის შეს�ბ�მის�დ სრულდებ�. შთ�მბეჭდ�ვი� ინფ�რმ�ციის მ�ცულ�ბ� მუნიციპ�ლიტეტის ფინ�ნსების შეს�ხებ. შედეგ�დ, ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტები შეიც�ვს ძირით�დი ინფ�რმ�ციის უმეტეს�ბ�ს დ� დ�მ�ტებითი ინფ�რმ�ციის ს�კმ�რის�დ ვრცელ ნ�წილს, რ�მლებიც ს�ჭირ�� გ�მჭვირვ�ლე ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესის მხ�რდ�ს�ჭერ�დ. შესრულების გეგმების დ� ს�ჯ�რ� სერვისების გ�წევის�ს მ�ს�ლ�დნელი დ� მიღწეული შედეგების შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი� მუნიციპ�ლიტეტის სექტ�რების მ�სშტ�ბით ძ�ლზედ კ�რგი�. გ�რდ� �მის�, ს�ჯ�რ� ინვესტიციების სტრ�ტეგიული შერჩევის პრ�ცესი, ისევე რ�გ�რ მ�თი შესრულების მ�ნიტ�რინგი დ� �ნგ�რიშგებ� �სევე კ�რგ�დ ხ�რციელდებ�. შედეგებზე �რიენტირებული პრ�გრ�მული ბიუჯეტირების ს�ფუძველზე, კ�რგი პრ�გრესი შეიმჩნევ� ყ�ვლისმ�მცველი ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ხ�რჯების ჩ�რჩ�ს მიმ�რთულებით�ც. შემუშ�ვებული� ეფექტური ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რი. მუნიციპ�ლიტეტი �ქტიურ�დ �ხდენს ყველ� შემ�ს�ვლის პრ�გნ�ზირებ�ს დ� შეს�ბ�მის�დ, �რ�ნ�ირი შეფერხებ� �რ ხდებ� გრ�ნტებზე ინფ�რმ�ციის წ�რმ�დგენისთვის დ�დგენილი ვ�დების გ�მ�. ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს �ქვს ს�კმ�რისი დრ� იმის�თვის, რ�მ გ�ნ�ხ�რციელ�ს მ�სზე დ�კისრებული ფუნქცი�. 4. ს�ქ�რთველ�ს ს�ხელმწიფ� ხ�ზინ� ყ�ველდღიურ�დ �ხ�რციელებს ცენტრ�ლური დ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბების ფულ�დი ნ�შთების კ�ნს�ლიდ�ცი�ს ხ�ზინის ერთი�ნ �ნგ�რიშზე. ფულ�დი ნ�კ�დების პრ�გნ�ზი ყ�ველწლიურ�დ მზ�დდებ� მ�მდევნ� წლისთვის, ხ�ლ� მისი გ�ნ�ხლებ� ხდებ� კვ�რტ�ლში ერთხელ, ფულ�დი ნ�კ�დების ფ�ქტიური შემ�დინების დ� გ�დინების ს�ფუძველზე. გ�ნ�ხლებ� �სევე ხდებ� ბიუჯეტში ხშირ�დ შეტ�ნილი ცვლილებების გ�მ�. ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს შეუძლი�თ ხ�რჯების ერთ წელზე დ�გეგმვ� დ� გ�ნ�წილებ� 1 ყ�ველკვ�რტ�ლური გ�ნწერის ს�ფუძველზე, ბიუჯეტით გ�ნს�ზღვრული �სიგნებების დ� ვ�ლდებულებების შეს�ბ�მის�დ. 5. ს�ხელფ�ს� დ� ს�კ�დრ� სისტემები ძლიერი�. შესყიდვების შეს�ხებ �რსებული მ�ნ�ცემთ� ბ�ზები შეიც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს, თუ რ� იქნ� შეძენილი, რ�გ�რი იყ� შესყიდვის ფ�სი დ� ვისთ�ნ გ�ფ�რმდ� ხელშეკრულებ� ტენდერში გ�მ�რჯვების შედეგ�დ. თუმც�, გ�ს�ჩივრების პრ�ცესი �რ �რის სრულ�დ დ�მ�უკიდებელი, რ�დგ�ნ დ�ვების ს�ბჭ�ს ს�მი წევრი შესყიდვების ს�ხელმწიფ� ს��გენტ�ს წ�რმ�მ�დგენელი�, რ�მლის თ�ვმჯდ�მ�რე დ�ვების ს�ბჭ�ს თ�ვმჯდ�მ�რეც�� უპირ�ტესი ხმის უფლებით. შიდ� კ�ნტრ�ლი �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯებთ�ნ დ�კ�ვშირებით გ�მ�ირჩევ� მ�ვ�ლე�ბების მკ�ფი� გ�მიჯვნით, ვ�ლდებულებების ეფექტური კ�ნტრ�ლით დ� გ�დ�ხდის წესებთ�ნ დ� პრ�ცედურებთ�ნ შეს�ბ�მის�ბით. შიდ� �უდიტი კ�რგ�დ ფუნქცი�ნირებს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრის ხელმძღვ�ნელ�ბით. შიდ� �უდიტის ს�ქმი�ნ�ბ� ფ�კუსირებული� შიდ� კ�ნტრ�ლის სისტემების �დეკვ�ტურ�ბის დ� ეფექტურ�ბის შეფ�სებ�ზე დ� ისინი მ�ღ�ლ რისკი�ნ სფერ�ებზე �მ�ხვილებენ ყურ�დღებ�ს. �ნგ�რიშების შეჯერებ� დ� ფინ�ნსური მ�ნ�ცემების მთლი�ნ�ბ� ძლიერი მხ�რეები�. წლიურ ფინ�ნსურ �ნგ�რიშებთ�ნ დ�კ�ვშირებით სიტუ�ცი� �რ �რის მკ�ფი�. ფინ�ნსური �ნგ�რიშები მუნიციპ�ლიტეტის ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებისთვის ყ�ველწლიურ�დ მზ�დდებ� დ� ედრებ� დ�მტკიცებულ ბიუჯეტს, მ�გრ�მ �რ ხდებ� მ�თი კ�ნს�ლიდირებ� მუნიციპ�ლიტეტში გ�ნხ�რციელებული ყველ� �პერ�ციისთვის. ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებების წ�რდგენ� გ�რე �უდიტისთვის �რ ხდებ�. მუნიციპ�ლიტეტი ხელმძღვ�ნელ�ბს �ნგ�რიშგების ერ�ვნული სტ�ნდ�რტებით, რ�მლებიც კვლ�ვ გ�ნვით�რების პრ�ცესში�. გ�რე �უდიტი წ�რმ��დგენს ს�კმ��დ ძლიერ მხ�რეს სტ�ნდ�რტების თვ�ლს�ზრისით, თუმც� �უდიტის გ�ხ�რციელების სიხშირე მიგვ�ნიშნებს �უდიტებს შ�რის მნიშვნელ�ვ�ნ ინტერვ�ლებზე. ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვები �რ �კმ�ყ�ფილებს PEFA-ს სტ�ნდ�რტებს, რ�დგ�ნ ის �რ ხ�რციელდებ� ს�კრებულ�ს მიერ. �მის ს�ნ�ცვლ�დ, უფლებ�მ�სილებ� დელეგირებული� ს�ქ�რთველ�ს პ�რლ�მენტისთვის, ს�დ�ც ბ�თუმის �რცერთი �უდიტი �რ �რის გ�ნხილული. 6. ს�ქ�რთველ�ში, რ�გ�რც ცენტრ�ლური ისე �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბების დ�ნეზე, ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) მნიშვნელ�ვ�ნი მ�ხ�სი�თებელი� ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების გ�ნვით�რებ� დ� ფ�რთ� გ�მ�ყენებ� ბიუჯეტის მ�მზ�დებ�ში, ბიუჯეტის შესრულებ�ში (�ნგ�რიშები, ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლი დ� ფულ�დი ს�ხსრების მ�რთვ�), ს�კ�დრ� დ� ს�ხელფ�ს� სისტემების მ�რთვ�ში, შემ�ს�ვლებთ�ნ დ�კ�ვშირებულ სერვისებს� დ� შესყიდვებში. ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების �პლიკ�ციები ქვეყნის შიგნით ბიზნეს პრ�ცესების ს�ფუძველზე შემუშ�ვდ� თით�ეულ თემ�ტურ სფერ�ში (ს�ჭირ�ების�მებრ ხელ�ხ�ლი გ�ნს�ზღვრით) დ� �რ� კ�ნკრეტულ პრ�გრ�მულ უზრუნველყ�ფ�ზე ბიზნეს პრ�ქტიკის მ�რგებით. ინტერნეტთ�ნ კ�მბინირებული ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების გ�დ�წყვეტების დ�ნერგვ�ს, რ�მელიც უნდ� გ�ნხ�რციელდეს კ�მპეტენტური დ� მ�მზ�დებული პერს�ნ�ლის მიერ (შეს�ბ�მისი კ�ნტრ�ლის პირ�ბებში), ფუნდ�მენტური მნიშვნელ�ბ� �ქვს ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) ძლიერი მხ�რეების გ�ნვით�რებისთვის. ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების, ინტერნეტის დ� პერს�ნ�ლის ინტეგრ�ცი�ს შედეგ�დ მ�ჰყვ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) დ�დებითი ეფექტურ�ბ� დ� ეფექტი�ნ�ბ�. 2 ს�ერთ� ფისკ�ლური დისციპლინ� 7. ს�ერთ� ფისკ�ლური დისციპლინ� მიიღწევ� ბიუჯეტის შესრულების პრ�ცესში ხ�რჯვის კ�ნტრ�ლის ს�შუ�ლებით, �სევე შემ�ს�ვლების რე�ლისტური პრ�გნ�ზების მ�მზ�დებით. შემ�ს�ვლების ძლიერი �დმინისტრირებ� უზრუნველყ�ფს შემ�ს�ვლების ეფექტი�ნ გენერ�ცი�ს. დ�მ�ტებითი ბიუჯეტების სიხშირის მიუხედ�ვ�დ, დ�გეგმილი ბიუჯეტის �გრეგირებული მ�ჩვენებლების გვერდის �ვლ� �რ ხდებ� ხ�რჯების მუხლებს შ�რის ს�ბიუჯეტ� ს�ხსრების გ�დ�ნ�წილებით. შედეგ�დ, ხ�რჯების ზრდ�მ თ�ვდ�პირველ�დ დ�მტკიცებული ბიუჯეტის 13%- ი შე�დგინ�. ს�ხ�ზინ� �პერ�ციები დ� ფულ�დი ს�ხსრების მ�რთვ� შეს�ძლებელს ხდის ხ�რჯების მ�რთვ�ს ხელმის�წვდ�მი რესურსების ფ�რგლებში. ს�ხელშეკრულებ� ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლი ეფექტური�, რ�მ�ც შეზღუდ� დ�ვ�ლი�ნებ� ხ�რჯვით ნ�წილში. ძლიერი გ�რე �უდიტი �უმჯ�ბესებს ფისკ�ლურ დისციპლინ�ს, თუმც� მხ�ლ�დ შეზღუდულ დ�ნეზე. შიდ� �უდიტის ს�მს�ხურის ს�ქმი�ნ�ბ� ერთგვ�რ�დ �ბ�ლ�ნსებს �უდიტის �ნგ�რიშების სიმცირეს� დ� მ�თი გ�რე კ�ნტრ�ლის ნ�კლებ�ბ�ს. რესურსების სტრ�ტეგიული გ�ნ�წილებ� 8. �ნგ�რიშთ� გეგმ� გ�ნკუთვნილი� ხ�რჯების მრ�ვ�ლგ�ნზ�მილები�ნი �ნ�ლიზისთვის. რესურსების სტრ�ტეგიული გ�ნ�წილების შეს�ბ�მისი შედეგების მის�ღწევ�დ, �რსებ�ბს მტკიცე კ�ვშირი ხ�რჯების ბიუჯეტირების ს�შუ�ლ� ვ�დი�ნ პერსპექტივ�ს დ� სტრ�ტეგიულ გეგმებს შ�რის. ინვესტიციების გ�უმჯ�ბესებული მ�რთვ�, თ�ვის მხრივ, ხელს შეუწყ�ბს რესურსების სტრ�ტეგიულ გ�ნ�წილებ�ს. რესურსების ეფექტი�ნი გ�მ�ყენებ� სერვისების გ�ს�წევ�დ 9. შესყიდვების კ�ნკურენტულ სისტემ�ში გ�ს�ჩივრების დ� დ�ვების პრ�ცესთ�ნ დ�კ�ვშირებით�რსებულმ� ნ�კლ�ვ�ნებებმ� შეიძლებ� უ�რყ�ფითი გ�ვლენ� იქ�ნი�ს სერვისების გ�წევის ეფექტი�ნ�ბ�ზე. მიუხედ�ვ�დ �მის�, თ�ნხმ�ბის (No Objection) მიღების პრ�ცესში ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს ჩ�რთვ� მნიშვნელ�ვ�ნი� იმ მუნიციპ�ლიტეტებისთვის, რ�მლებს�ც შეს�ძლ�� �რ გ��ჩნი� ს�კმ�რისი კვ�ლიფიკ�ცი� �ნ �რ �რი�ნ დ�მ�უკიდებელნი. ს�კრებულ�ს ს�რევიზი� კ�მისიის დ� გ�რე �უდიტის (გ�ნხ�რციელების შემთხვევ�ში) �ნგ�რიშვ�ლდებულების მექ�ნიზმებში �რსებული ძლიერი მხ�რეები გ�ნ�პირ�ბებს გ�რე �უდიტის, რ�გ�რც გ�დ�მ�წმების მექ�ნიზმის ეფექტურ�ბ�ს რესურსების �რ�ეფექტი�ნი გ�მ�ყენების �ღს�კვეთ�დ. თუმც�, კ�ნს�ლიდირებული წლიური ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებების მ�მზ�დების პრ�ცესში �რსებული ნ�კლ�ვ�ნებები ზღუდ�ვს �უდიტის გ�ვლენ�ს. �ღნიშნულის დ�ბ�ლ�ნსებ� ხდებ� წლიური ბიუჯეტის შესრულების შეს�ხებ �ნგ�რიშების ძლიერი მხ�რეებით, რ�მლებშიც �ის�ხებ� წლიური მიზნების რე�ლიზ�ცი� ს�ბ�ლ�� დ� შუ�ლედური მიზნების მის�ღწევ�დ. მის�ღწევი ს�მიზნე მ�ჩვენებლების დ� შედეგების გ�მ�ქვეყნებ� �სევე ხელს უწყ�ბს რესურსების ეფექტი�ნ გ�მ�ყენებ�ს ს�ჯ�რ� სერვისების გ�მწევ დ�წესებულებებში. 10. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის თვ�ლს�ზრისით მუნიციპ�ლიტეტში �რსებული მდგ�მ�რე�ბ� შეს�ძლ�� დ�კ�ვშირებული იყ�ს ს�ქ�რთველ�ში ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმების 3 პრ�გრ�მის ძლიერ მენეჯმენტთ�ნ, რ�გ�რც ცენტრ�ლური, ისე �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბების დ�ნეზე (შემ�ჯ�მებელი ინფ�რმ�ცი� მ�ცემული� მეხუთე თ�ვში. �ღნიშნული რეფ�რმები ს�ქ�რთველ�მ გ�ნ�ხ�რციელ� �რივე დ�ნეზე, PEFA- ს შეფ�სებების დ�ხმ�რებით. 2007 წლიდ�ნ შთ�მბეჭდ�ვი პრ�გრესი იქნ� მიღწეული შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის მიერ; მნიშნელ�ვ�ნი რეფ�რმები გ�ნხ�რციელდ� ს�ხ�ზინ� ს�მს�ხურში; �სევე გ�ფ�რთ�ვდ� ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიში, რ�მელიც დღესდღე�ბით მ�იც�ვს �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბებს დ� ყველ� ს�ჯ�რ� დ�წესებულებ�ს. �მ�ვდრ�ულ�დ, �მ�ქმედდ� ვებ-პლ�ტფ�რმ�ზე დ�მყ�რებული ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ� (PFMIS). ს�უკეთეს� ს�ერთ�შ�რის� პრ�ქტიკის შეს�ბ�მის�დ, ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური ტრ�დიციული კ�ნტრ�ლის დ� შემ�წმების ფუნქციების შემსრულებელი �რგ�ნ�დ�ნ ჩ�მ�ყ�ლიბდ� თ�ნ�მედრ�ვე, ფინ�ნსური, შეს�ბ�მის�ბის დ� ეფექტი�ნ�ბის �უდიტის გ�ნმ�ხ�რციელებელ უწყებ�დ. გ�ნის�ზღვრ� შიდ� �უდიტის დ� კ�ნტრ�ლის ს�მ�რთლებრივი დ� მეთ�დ�ლ�გიური ს�ფუძველი დ� ის დ�ნერგილი� მთ�ვრ�ბის მ�სშტ�ბით. დ��რსების დღიდ�ნ, ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს �კ�დემი� ჩ�მ�ყ�ლიბდ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმების დ� ინიცი�ტივების შეს�ხებ ტრენინგის გ�ნმ�ხ�რციელებელ ძირით�დ �რგ�ნ�დ. მიმდინ�რე რეფ�რმები მ�იც�ვს �ხ�ლ მიდგ�მებს ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის სისტემის ს�პ�რლ�მენტ� შემ�წმების ინსტრუმენტების დ� პრ�ქტიკის მიმ�რთულებით. დ�მ�უკიდებელი ფისკ�ლური ინსტიტუტების მნიშვნელ�ბ� დ� პ�რლ�მენტის ს�ბიუჯეტ� �ფისის რ�ლი გ�რკვეული� დ� რჩებ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმის დღის წესრიგში.1 თუმც�, მუნიციპ�ლიტეტების �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ� ეხებ� პ�რლ�მენტს დ� �რ� მუნიციპ�ლიტეტის ს�კრებულ�ს, რ�ც PEFA-ს მეთ�დ�ლ�გიით გ�მ�ვლენილი ერთგვ�რი სუსტი მხ�რე�. ცხრილი 1: PEFA-ს ინდიკ�ტ�რების შეფ�სებები 2018 წლის PEFA-ს ინდიკ�ტ�რების შეფ�სებები ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტისთვის შეფ�სებ ქვეინდიკ�ტ�რის შეფ�სებ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) შეფ�სების ინდიკ�ტ�რი ის ს�ერთ� 1 2 3 4 მეთ�დი შეფ�სებ� ხელისუფლების მ�ღ�ლი დ�ნიდ�ნ მიღებული HLG M1 A D A D+ ტრ�ნსფერები ბლ�კი I. ბიუჯეტის ს�ნდ��ბ� PI-1 ხ�რჯების �გრეგირებული მ�ჩვენებლები B B PI-2 ხ�რჯების შესრულების სტრუქტურ� M1 B B A B+ PI-3 შემ�ს�ვლების შესრულებ� M2 C D D+ ბლ�კი II: ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების გ�მჭვირვ�ლ�ბ� PI-4 ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ცი� A A PI-5 ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� B B �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის �პერ�ციები PI-6 M2 A A NA A ფინ�ნსური �ნგ�რიშების მიღმ� PI-7 ტრ�ნსფერები �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბისთვის M2 NA NA NA ინფ�რმ�ცი� სერვისების გ�წევის PI-8 M2 B B A D B ეფექტი�ნ�ბის შეს�ხებ PI-9 ფისკ�ლური ინფ�რმ�ციის ს�ჯ�რ��ბ� B B 1 ს�ქ�რთველ�ს PFM-ის რეფ�რმის �ნგ�რიში (იხ. დ�ნ�რთი 3A) 4 2018 წლის PEFA-ს ინდიკ�ტ�რების შეფ�სებები ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტისთვის შეფ�სებ ქვეინდიკ�ტ�რის შეფ�სებ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) შეფ�სების ინდიკ�ტ�რი ის ს�ერთ� 1 2 3 4 მეთ�დი შეფ�სებ� ბლ�კი III: �ქტივების დ� ვ�ლდებულებების მ�რთვ� PI-10 �ნგ�რიშგებ� ფისკ�ლური რისკის შეს�ხებ M2 D NA NA D PI-11 ს�ხელმწიფ� ინვესტიციების მ�რთვ� M2 A C B A B+ PI-12 ს�ხელმწიფ� �ქტივების მ�რთვ� M2 C C A B PI-13 ვ�ლის მ�რთვ� M2 B A D B ბლ�კი IV: პ�ლიტიკ�ზე დ�მყ�რებული ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� დ� ბიუჯეტირებ� მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური დ� ფისკ�ლური PI-14 M2 NA NA NA NA პრ�გნ�ზირებ� PI-15 ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� M2 D A A B ხ�რჯების ბიუჯეტირებ� ს�შუ�ლ� ვ�დი�ნ PI-16 M2 A D B D C+ პერსპექტივ�ში PI-17 ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესი M2 B A C B PI-18 ბიუჯეტის ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ� M1 A A A A A ბლ�კი V: ბიუჯეტის შესრულების პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� დ� კ�ნტრ�ლი PI-19 შემ�ს�ვლების �დმინისტრირებ� M2 NA NA NA NA NA PI-20 შემ�ს�ვლების �ღრიცხვ� M1 A NA NA A წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში რესურსების გ�ნ�წილების PI-21 M2 A B A C B+ პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� PI-22 ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების დ�ვ�ლი�ნებები M1 A NA A PI-23 ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების კ�ნტრ�ლი M1 A A A B B+ PI-24 შესყიდვები M2 NA A A D B PI-25 �რ� ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების შიდ� კ�ნტრ�ლი M2 A A A A PI-26 შიდ� �უდიტი M1 A B A A B+ ბლ�კი VI: �ღრიცხვ� დ� �ნგ�რიშგებ� PI-27 ფინ�ნსური ინფ�რმ�ციის ს�იმედ��ბ� M2 A NA A A A PI-28 შიდ� წლიური �ნგ�რიშები M1 A A B B+ PI-29 წლიური ფინ�ნსური �ნგ�რიშები M1 C D C D+ ბლ�კი VII: გ�რე შეფ�სებ� დ� �უდიტი PI-30 გ�რე �უდიტი M1 C D B A D+ �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� PI-31 M2 D D D D D შემ�წმებ� 5 1. შეს�ვ�ლი 1.1 დ�ს�ბუთებ� დ� მიზ�ნი 11. ს�ხელმწიფ� ხ�რჯების დ� ფინ�ნსური �ნგ�რიშვ�ლდებულების (PEFA) ეფექტი�ნ�ბის წინ�მდებ�რე შეფ�სების მიზ�ნი� ს�ქ�რთველ�ში ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) რეფ�რმის გ�ნხილვ� დ� 2016 წლის PEFA-ს მეთ�დ�ლ�გიის გ�მ�ყენებით PEFA-ს �ხ�ლი ს�ბ�ზის� ნიშნულის დ�დგენ�. ბ�თუმის PFM-ის შეფ�სების გ�რდ�, �ღნიშნული მეთ�დის გ�მ�ყენებით მსგ�ვსი შეფ�სებ� გ�ნხ�რციელდ� კიდევ �რი მუნიციპ�ლიტეტისთვის, კერძ�დ, თბილისისთვის (გ�ნმე�რებითი შეფ�სებ�) დ� მ�რტვილის მუნიციპ�ლიტეტისთვის. �ღნიშნული �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის შეფ�სებები მ�ჰყვ� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის შეფ�სებ�ს (გ�ნმე�რებითი შეფ�სებ�), რ�მელიც 2018 წლის დ�ს�წყისში გ�ნხ�რციელდ�. 12. �ღნიშნული შეფ�სებები ხელს უწყ�ბს ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების სისტემის რეფ�რმ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით მთ�ვრ�ბის ს�ერთ� ხედვის� დ� მიზნების შემდგ�მ გ�ნვით�რებ�ს რ�გ�რც ცენტრ�ლური, ისე �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბებისთვის. 1.2 შეფ�სების მ�რთვ� დ� ხ�რისხის უზრუნველყ�ფ� ჩ�ნ�რთი 1.1: შეფ�სების მ�რთვ� დ� ხ�რისხის უზრუნველყ�ფის მექ�ნიზმები PEFA-ს შეფ�სების მ�რთვის �რგ�ნიზ�ცი� • ს�ზედ�მხედველ� გუნდი — თ�ვმჯდ�მ�რე დ� წევრები: • მს�ფლი� ბ�ნკის რეგი�ნული დირექტ�რი, მერსი მი�ნ ტემბ�ნი; დ� ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრის მ��დგილე, გი�რგი კ�კ�ურიძე. • შეფ�სების მენეჯერი: მს�ფლი� ბ�ნკის გლ�ბ�ლური პრ�ქტიკის მ�რთვის მენეჯერი, დ�ნიელ ბ�ისი; • პ�ტრიკ პიკერ უმ�ჰ ტეტე, შემფ�სებელთ� ჯგუფის ხელმძღვ�ნელი დ� ფინ�ნსური მ�რთვის უფრ�სი სპეცი�ლისტი, მს�ფლი� ბ�ნკი; მ�რი�მ დ�ლიძე, ჯგუფის თ�ნ�ხელმძღვ�ნელი დ� უფრ�სი ეკ�ნ�მისტი, მს�ფლი� ბ�ნკი; ჯ�ნ შ�რტი, ლ�შ� გ�ცირიძე დ� პ�პუნ� პეტრი�შვილი (კ�ნსულტ�ნტები) კ�ნცეფციის დ�კუმენტის გ�ნხილვ� • კ�ნცეფციის დ�კუმენტი ს�ქ�რთველ�ს მთ�ვრ�ბ�ს მიეწ�დ� 2018 წლის 16 მ�ისს, ხ�ლ� სხვ� რეცენზენტებს - 2018 წლის 15 მ�ისს. • მ�წვეული რეცენზენტები: ნ�თი� გულუ�, ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ს�ბიუჯეტ� დეპ�რტ�მენტის უფრ�სის მ��დგილე; �რჩილ ვ�ნ�ძე, ბ�თუმის მერიის ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურის უფრ�სი; ირ�კლი ხმ�ლ�ძე, ეკ�ნ�მიკის, რეგი�ნ�ლური გ�ნვით�რების დ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების პრ�ექტის მენეჯერი, ევრ�კ�ვშირის დელეგ�ცი�; ქეთი ვ�რდი�შვილი, GIZ; ჰ�ლი-ტი�ნ� რ�ზ�ფიმ�ჰერ� რ�მე, ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების უფრ�სი სპეცი�ლისტი, რ�მელმ�ც უფლებ�მ�სილებ� გ�დ�სც� ჯული� დიმიტრის, ს�ჯ�რ� სექტ�რის სპეცი�ლისტს, PEFA-ს ს�მდივნ�; დ�ნ�ლდ მფ�ნდე, ფინ�ნსური მ�რთვის წ�მყვ�ნი სპეცი�ლისტი, მს�ფლი� ბ�ნკი; უსმ�ნ მ�რის მეგნ�ნ კ�ლი, ფინ�ნსური მ�რთვის უფრ�სი სპეცი�ლისტი, მს�ფლი� ბ�ნკი; დ� �რუნ მ�ნუჯ�,ფინ�ნსური მ�რთვის უფრ�სი სპეცი�ლისტი, მს�ფლი� ბ�ნკი. 6 რეცენზენტები, რ�მლებმ�ც წ�რმ��დგინეს �ნ �რ წ�რმ��დგინეს თ�ვი�ნთი კ�მენტ�რები: • ირ�კლი ხმ�ლ�ძე, ეკ�ნ�მიკის, რეგი�ნ�ლური გ�ნვით�რების დ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების პრ�ექტის მენეჯერი, ევრ�კ�ვშირის დელეგ�ცი� (კ�მენტ�რი �რ წ�რმ�უდგენი�); ნ�თი� გულუ�, ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ს�ბიუჯეტ� დეპ�რტ�მენტის უფრ�სის მ��დგილე (5/17/2018); �რუნ მ�ნუჯ�,ფინ�ნსური მ�რთვის უფრ�სი სპეცი�ლისტი, მს�ფლი� ბ�ნკი (5/24/2018); დ�ნ�ლდ მფ�ნდე, ფინ�ნსური მ�რთვის წ�მყვ�ნი სპეცი�ლისტი, მს�ფლი� ბ�ნკი (05/24/2018); უსმ�ნ მ�რის მეგნ�ნ კ�ლი, ფინ�ნსური მ�რთვის უფრ�სი სპეცი�ლისტი, მს�ფლი� ბ�ნკი (5/23/2018); ჯული� დიმიტრის, ს�ჯ�რ� სექტ�რის სპეცი�ლისტს, PEFA-ს ს�მდივნ� (05/23/2018); ქეთი ვ�რდი�შვილი, GIZ (კ�მენტ�რი �რ წ�რმ�უდგენი�); დ� �რჩილ ვ�ნ�ძე, ბ�თუმის მერიის ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურის უფრ�სი (05/25/2018). კ�ნცეფციის დ�კუმენტის ს�ბ�ლ�� ვერსიის PEFA-ს ს�მდივნ�სთვის გ�გზ�ვნის თ�რიღი - 05/30/2018 შეფ�სების �ნგ�რიშის გ�ნხილვ� • �ნგ�რიშის პრ�ექტი წ�რდგენილ იქნ� 2018 წლის 7 �გვისტ�ს • მ�წვეული რეცენზენტები დ� მ�თ მიერ წ�რმ�დგენილი კ�მენტ�რების თ�რიღები: o ჯული� დიმიტრის, PEFA-ს ს�მდივნ� - 31�გვისტ�, 2018 o უსმ�ნ მ�რის მეგნ�ნ კ�ლი, მს�ფლი� ბ�ნკი - 31 �გვისტ�, 2018 o �რუნ მ�ნუჯ�, მს�ფლი� ბ�ნკი - 4 სექტემბერი, 2018 o ირ�კლი ხმ�ლ�ძე, ეკ�ნ�მიკის, რეგი�ნ�ლური გ�ნვით�რების დ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების პრ�ექტის მენეჯერი, ევრ�კ�ვშირის დელეგ�ცი� - 12 სექტემბერი, 2018 o ქეთევ�ნ ვ�რდი�შვილი, GIZ – 11 სექტემბერი, 2018 o ნ�თი� გულუ�, ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ს�ბიუჯეტ� დეპ�რტ�მენტის უფრ�სის მ��დგილე - 14 სექტემბერი, 2018 o �რჩილ ვ�ნ�ძე, ბ�თუმის მერიის ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურის უფრ�სი (კ�მენტ�რები წ�რმ�დგენილ იქნ� გ�ნხილვ�მდე) PEFA CHECK • PEFA CHECK-ის პრ�ცესის �რი ეტ�პი შესრულდ�: კ�ნცეფციის დ�კუმენტი დ� პ�სუხი �ნგ�რიშის პრ�ექტთ�ნ დ�კ�ვშირებულ კ�მენტ�რებზე. 13. წინ�მდებ�რე �ნგ�რიშის მ�მზ�დებ�ში ჩ�რთულმ� ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის ს�ჯ�რ� მ�ხელეების მნიშვნელ�ვ�ნმ� ნ�წილმ� �პერ�ტიულ�დ წ�რმ��დგინ� შეფ�სებისთვის გ�მ�ყენებული დ�კუმენტ�ციის უმეტესი ნ�წილი, �სევე მ�გვ�წ�დეს თ�ვი�ნთი მ�ს�ზრებები დ� შეხედულებები ყველ� გ�ნს�ხილველ ს�კითხთ�ნ დ�კ�ვშირებით. გ�რდ� �მის�, კ�ნსულტ�ციები ჩ�ტ�რდ� ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურს� დ� შესყიდვების ს��გენტ�სთ�ნ მუნიციპ�ლიტეტთ�ნ მ�თი ურთიერთქმედების შეს�ხებ. �მ�სთ�ნ�ვე, შეფ�სების�ს გ�მ�ყენებულ იქნ� ცენტრ�ლური ხელისუფლების PEFA-ს შეფ�სებ� შემ�ს�ვლების �დმინისტრირების ს�კითხებთ�ნ დ� კერძ� სექტ�რთ�ნ ტრი�ნგულ�ცი�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით. ეს იძლევ� ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�სთ�ნ ურთიერთქმედების შეს�ძლებლ�ბ�ს, კერძ�დ კი ინფ�რმ�ციულ ტექნ�ლ�გიებთ�ნ დ� �ნგ�რიშგებ�სთ�ნ, �სევე შიდ� �უდიტის ზედ�მხედველ�ბ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით. გ�რდ� �მის�, დ�ემთხვ� ექსპერტთ� მ�ს�ზრებები. გ�ნვით�რების მიმ�რთულებით მ�მუშ�ვე ზ�გიერთმ� პ�რტნი�რმ� (WB დ� GiZ) მ�ნ�წილე�ბ� მიიღ� შეფ�სებ�ში, მხ�ლ�დ თ�ვისი, რ�გ�რც ჯგუფის წევრის უფლებ�მ�სილების ფ�რგლებში დ� �მგვ�რ�დ რ�გ�რც კ�ნცეფციის დ�კუმენტის რეცენზენტმ�. ევრ�კ�მისი�მ (EC) დ��ფინ�ნს� შეფ�სების პრ�ცესი, ინფ�რმირებული იყ� �ღნიშნული პრ�ცესის შეს�ხებ დ� გ�ნიხილ� 7 �ნგ�რიშის პრ�ექტი. �ღნიშნული გ�ნხილვ� გ�ნხ�რციელდ� PFM-ის პრ�ცესში მთლი�ნ�დ ს�ქ�რთველ�ს ჩ�რთულ�ბის კ�ნტექსტში, დ� �რ� ბ�თუმის, ს�დ�ც პრ�ექტის პ�რტნი�რები �რ �რი�ნ �ღნიშნულ პრ�ცესში პირდ�პირ ჩ�რთულნი. 1.3 შეფ�სების მეთ�დ�ლ�გი� 14. შეფ�სების დ�ფ�რვ�: შეფ�სებ� მ�იც�ვს ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტს, მისი �ღმ�სრულებელი �რგ�ნ�ს, ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების დ� ს�კრებულ�ს ჩ�თვლით, �სევე ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის მიერ წ�რმ�დგენილ ს�მს�ხურებს: ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�, ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური დ� ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�, მ�გრ�მ მხ�ლ�დ მუნიციპ�ლიტეტის მიერ მ�მს�ხურების გ�წევის კუთხით. ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის მიერ მ�მს�ხურების გ�წევის შეფ�სებ� გ�ნხ�რციელდ� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის PEFA-ს შეფ�სებ�ში. მუნიციპ�ლიტეტზე უფრ� დ�ბ�ლ დ�ნეზე �რ �რის წ�რმ�დგენილი �რ�ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები დ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბ�. ბ�თუმში წ�რმ�დგენილი� მუნიციპ�ლური ს�წ�რმ�ები. შეფ�სებ� მ�იც�ვს 2015 - 2017 ფისკ�ლური წლების პერი�დს (გ�სული ფისკ�ლური წელი) დ� შეფ�სებ� გ�ნხ�რციელდ� 2018 წლის ივნისში. 15. შემფ�სებელთ� ჯგუფმ� სრული შემ�დგენლ�ბით გ�ნ�ხ�რციელ� ვიზიტი ბ�თუმში 2018 წლის 11 ივნისიდ�ნ 16 ივნის�მდე. �ნგ�რიშის პრ�ექტი (ინგლისურენ�ვ�ნი), შეფ�სებებით� დ� ძირით�დი მ�ხ�სი�თებლების მ�კლე მიმ�ხილვით (ქ�რთულ ენ�ზე) წ�რედგინ� მუნიციპ�ლიტეტს 2018 წლის 10 ივლისს. �ნგ�რიშის პრ�ექტის გ�ნხილვის მიზნით შემფ�სებელთ� ჯგუფი შეხვდ� ვიცე-მერს, ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხურის უფრ�სს დ� მის მ��დგილეს 2018 წლის 16 ივლისს. 14. ინფ�რმ�ციის წყ�რ�: ინფ�რმ�ციის ჩ�მ�ნ�თვ�ლი თით�ეული ინდიკ�ტ�რისთვის მ�ცემული� დ�ნ�რთში 3c. იმ პირთ� სრული სი�, ვისთ�ნ�ც შედგ� შეხვედრები, წ�რმ�დგენილი� დ�ნ�რთში 3b. 16. სხვ� მეთ�დ�ლ�გიური ს�კითხები �ნგ�რიშის მ�ს�მზ�დებლ�დ: შეფ�სებ� გ�ნხ�რციელდ� 2016 წლის PEFA-ს გ�მ�ყენებით. ყველ� 31 ინდიკ�ტ�რი (დ� მ�თი 94 ქვეინდიკ�ტ�რი) შეფ�სდ� დ� დ�ფ�რვის დ� გ�მ�ყენების თვ�ლს�ზრისით შეეს�ბ�მებ�დ� მეთ�დ�ლ�გი�ს გ�დ�ხრების გ�რეშე. ის ინდიკ�ტ�რები, რ�მლებიც �რ�რელევ�ნტურ�დ იქნ� მიჩნეული, �ღინიშნ� რ�გ�რც NA. შეფ�სებები მ�ცემული� თ�ვში 3. ტრენინგი PEFA-ს მეთ�დ�ლ�გი�ზე ჩ�ტ�რდ� 2018 წლის 15-16 მ�ისს 2018 წელს შეფ�სებული ს�მივე მუნიციპ�ლიტეტისთვის, ისევე რ�გ�რც ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის წ�რმ�მ�დგენლებისთვის. �ღნიშული ტრენინგი ჩ��ტ�რ� PEFA -ს ს�მდივნ�ს ხელმძღვ�ნელი, იენს კრ�მ�ნ კრისტენსენის დ� მუნიციპ�ლიტეტების PEFA-ს გ�ნმ�ხ�რციელებელი კ�ნსულტ�ნტი, ჯ�ნ შ�რტის მიერ. 8 2. ძირით�დი ინფ�რმ�ცი� ქვეყნის შეს�ხებ 2.1 ქვეყ�ნის ეკ�ნ�მიკური მდგ�მ�რე�ბ� 18. მ�ს�ხლების ბ�ლ� ს�ყ�ველთ�� �ღწერით დ� ს�ქ�რთველ�ს სტ�ტისტიკის ერ�ვნული ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემებით, ს�ქ�რთველ�ს მ�ს�ხლე�ბ� შე�დგენს 3 მილი�ნ 726 �თ�ს �დ�მი�ნს.2 2017 წლის მ�ნ�ცემებით, მშპ ერთ სულ მ�ს�ხლეზე შე�დგენს 10,231.4 ლ�რს3. ს�ქსტ�ტის მ�ნ�ცემების მიხედვით, ს�შუ�ლ� თვიური ხელფ�სი შე�დგენს 940 ლ�რს 2016 წლის მ�ნ�ცემებით . ს�ქ�რთველ�ს შრ�მის, ჯ�ნმრთელ�ბის� დ� ს�ცი�ლური დ�ცვის ს�მინისტრ�ს 4 სსიპ ს�ცი�ლური მ�მს�ხურების ს��გენტ�ს თ�ნ�ხმ�დ 476,000 �დ�მი�ნი იღებს ს�ცი�ლურ დ�ხმ�რებ�ს.5 19. ეკ�ნ�მიკური ზრდ�. 2017 წელს, მშპ-ს რე�ლურმ� ზრდ�მ 5.0% შე�დგინ�, რ�ც ერთ-ერთი ყველ�ზე მ�ღ�ლი მ�ჩვენებელი� რეგი�ნში. პ�რტნი�რი ქვეყნების უმეტეს�ბ�მ 2015-2016 წლების კრიზისს თ�ვი დ��ღწი�, რ�მ�ც დ�დებითი გ�ვლენ� იქ�ნი� ს�ქ�რთველ�ს ეკ�ნ�მიკ�ზე, ვ�ჭრ�ბის, ფულ�დი გზ�ვნილების დ� ტურისტული �რხების მეშვე�ბით. 2017 წელს, მთლი�ნი შიდ� პრ�დუქტის ნ�მინ�ლურმ� მ�ჩვენებელმ� 38,042.2 მლნ ლ�რი შე�დგინ�, რ�ც 11.8 %-ით მ�ღ�ლი� წინ� წლის მ�ჩვენებელთ�ნ შედ�რებით. მშპ-მ ერთ სულ მ�ს�ხლეზე 10,231.4 ლ�რი (4,078.5 �შშ დ�ლ�რი) შედგინ�. 20. 2017 წელს ეკ�ნ�მიკური გ�ნვით�რების ძირით�დი მ�მ�ძრ�ვებელი ძ�ლ� კვლ�ვ�ც კერძ� სექტ�რი იყ�. ს�გრძნ�ბლ�დ გ�უმჯ�ბესდ� ს�ვ�ჭრ� ბ�ლ�ნსი, რ�ც ძირით�დ�დ გ�მ�წვეული იყ� გ�რე ფ�ქტ�რების დ� ს�ერთ�შ�რის� ბ�ზრებზე ქ�რთული პრ�დუქტების კ�ნკურენტუნ�რი�ნ�ბის გ�უმჯ�ბესებით. ს�ქ�ნლის ექსპ�რტი 24 %-ით გ�იზ�რდ�, ხ�ლ� შემ�ს�ვლები მ�მს�ხურებიდ�ნ, რ�მელიც ძირით�დ�დ ტურიზმით�� წ�რმ�დგენილი გ�იზ�რდ� 20 %-ით. 2017 წელს ბიზნეს სექტ�რის ბრუნვ�მ 19.4 პრ�ცენტით მ�იმ�ტ�, მ�გრ�მ წინ�სწ�რმ� შედეგებმ� �ჩვენ�, რ�მ ბიზნეს სექტ�რში დ�ს�ქმებული �დ�მი�ნების რ��დენ�ბ� დ��ხლ�ებით 7,000-ით შემცირდ�6. თუმც�, შრ�მითი რესურსების ღირებულებ� გ�ნ�გრძ�ბდ� ზრდ�ს, რ�დგ�ნ რე�ლური ხელფ�სების დ�ნე გ�იზ�რდ� რ�ც კერძ� სექტ�რში შრ�მის ნ�ყ�ფიერების �მ�ღლებ�ზე მიუთითებს, თუმც� ს�მუშ�� �დგილების შეზღუდული შექმნით. 21. ინფლ�ცი�. 2017 წელს, ერ�ვნული ბ�ნკის ინფლ�ციის მიზნ�ბრივი მ�ჩვენებელი 4 პრ�ცენტი იყ�7. თუმც�, წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ინფლ�ციის ზრდის ტენდენცი� �ღინიშნებ�დ�, რ�ც 2http://www.geostat.ge/?action=page&p_id=472&lang=geo 3 https://mof.ge/images/File/newbdd/2019-BD-Tables-sen-01-4-new-BDD.pdf 4 http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=148&lang=geo 5 http://ssa.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=1195 62017 წლის მე�თხე კვ�რტ�ლში 2016 წელთ�ნ შედ�რებით. 7 https://www.nbg.gov.ge/uploads/mpc/2014/2015_2017/ziritadi_mimartulebebi.pdf 9 ნ�ვთ�ბზე �ქციზის მ�მ�ტებით� დ� მს�ფლი� ბ�ზ�რზე ფ�სების ზრდით იყ� გ�მ�წვეული. 2017 წლის მშპ-ის დეფლ�ტ�რი იყ� 6.5 პრ�ცენტი. 22. ვ�ლუტის კურსი. 2017 წელს ქ�რთული ლ�რი �შშ დ�ლ�რთ�ნ მიმ�რთებით 2.1 %-ით გ�მყ�რდ�8. ერ�ვნული ვ�ლუტის ეს სტ�ბილური გ�მყ�რებ� ძირით�დ�დ გ�მ�წვეული იყ�, ერთის მხრივ, ს�გ�რე� მ�თხ�ვნის გ�უმჯ�ბესებით დ� მე�რეს მხრივ ფულ�დი გზ�ვნილების მ�ცულ�ბის დ� ტურიზმის ზრდით, რ�ც დ�კ�ვშირებული� მსხვილ ს�ვ�ჭრ� პ�რტნი�რ ქვეყნებში მიმდინ�რე მ�ვლენებთ�ნ. �მ პერი�დის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ლ�რი 11.1 პრ�ცენტით გ�უფ�სურდ� ევრ�სთ�ნ მიმ�რთებით. ლ�რის ნ�მინ�ლური ეფექტური გ�ცვლითი კურსი, რ�მელიც წ�რმ��დგენს ლ�რის ს�შუ�ლ� გ�ცვლით კურსს, ძირით�დი ს�ვ�ჭრ� პ�რტნი�რების ს�ვ�ჭრ�-შეწ�ნილ გ�ცვლით კურსებთ�ნ მიმ�რთებით, 1.1 პრ�ცენტით გ�უფ�სურდ�. 23. ს�გ�რე� ვ�ჭრ�ბ�. 2017 წელს ქ�რთული პრ�დუქციის ს�გ�რე� ს�ვ�ჭრ� ბრუნვ�მ 10,687 მლნ �შშ დ�ლ�რი შე�დგინ�, რ�ც 25.3 პრ�ცენტით უფრ� მ�ღ�ლი� წინ� წელთ�ნ შედ�რებით. ექსპ�რტი გ�იზ�რდ� დ� შე�დგინ� 2,731 მლნ �შშ დ�ლ�რი (29.2%-ი�ნი ზრდ�), ხ�ლ� იმპ�რტმ� 7,956 მლნ �შშ დ�ლ�რს (ზრდ� 9.1% -ით) მი�ღწი�.9 24. ფულ�დი გზ�ვნილები. 2016 წლის მე�რე ნ�ხევრიდ�ნ მ�ყ�ლებული ფულ�დი გზ�ვნილების დინ�მიკ� პ�ზიტიური მიმ�რთულებით შეიცვ�ლ�. 2017 წელს ფულ�დი გზ�ვნილების სუფთ� მ�ჩვენებელი წინ� წელთ�ნ შედ�რებით 22,3 პრ�ცენტით გ�იზ�რდ�. ის მ�იც�ვდ� ფულ�დი გზ�ვნილების სუფთ� მ�ჩვენებლის ზრდ�ს რუსეთიდ�ნ 19,1 პრ�ცენტით, ისრ�ელიდ�ნ 98,3 პრ�ცენტით, �შშ-დ�ნ 11,4 პრ�ცენტით, თურქეთიდ�ნ 19,4 პრ�ცენტით, ს�ბერძნეთიდ�ნ 16.6 პრ�ცენტით დ� იტ�ლიიდ�ნ 18,1 პრ�ცენტით. 25. პირდ�პირი უცხ�ური ინვესტიციები. წინ�სწ�რი მ�ნ�ცემებით, ს�ქ�რთველ�ში 2017 წელს პირდ�პირი უცხ�ური ინვესტიციების მ�ცულ�ბ� 16.2 პრ�ცენტით გ�იზ�რდ� დ� 1.862 მლნ �შშ დ�ლ�რი შე�დგინ�. ს�ქ�რთველ�ში ყველ�ზე მსხვილი უცხ�ური ინვესტ�რები �რი�ნ �ზერბ�იჯ�ნი (482 მლნ �შშ დ�ლ�რი) დ� თურქეთი (279 მლნ �შშ დ�ლ�რი). მნიშვნელ�ვ�ნი ეკ�ნ�მიკური გ�მ�წვევები დ� მიმდინ�რე რეფ�რმები 26. ბ�ლ� �თწლეულების გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ს�ქ�რთველ�ს ეკ�ნ�მიკ�მ მნიშვნელ�ვ�ნი ცვლილებები გ�ნიც�დ�. ს�ვ�ჭრ� პ�რტნი�რებთ�ნ დ�კ�ვშირებულმ� მ�ვლენებმ� დ� ქვეყ�ნ�ში დ�ლ�რიზ�ციის მ�ღ�ლმ� დ�ნემ მნიშვნელ�ვ�ნი გ�ვლენ� იქ�ნი� ს�ქ�რთველ�ს ეკ�ნ�მიკ�ზე. ს�ქ�რთველ�ს �რ გ��ჩნი� რ�იმე გ�ნს�კუთრებული ბუნებრივი რესურსი, რ�მელიც დიდ გ�ვლენ�ს მ��ხდენდ� მის ეკ�ნ�მიკ�ზე. მ�შ�ს�დ�მე, ქვეყნის ეკ�ნ�მიკის წ�რმ�ტებ� დ�მ�კიდებული� მის ინსტიტუციურ გ�ნვით�რებ�ზე დ� სტრუქტურულ რეფ�რმებზე. 8 2017 წლის პირველ დ� ბ�ლ� დღეს �რსებული გ�ცვლითი კურსის შედ�რებ�. https://mof.ge/images/File/newbdd/19- 22%20BDD-GADAMUSHAVEBULI-16.08.2018-ganaxlebuli-programa.pdf 9 https://mof.ge/images/File/newbdd/19-22%20BDD-GADAMUSHAVEBULI-16.08.2018-ganaxlebuli-programa.pdf გვ: 57-59 10 უკ�ნ�სკნელი �თწლეულის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში გ�ნხ�რციელებული რეფ�რმების შედეგ�დ ს�ქ�რთველ�მ შეძლ� ბიზნესის კეთებისთვის გ�მ�რტივებული რეგულ�ციების შემ�ღებ�, დ�ბ�ლი ს�გ�დ�ს�ხ�დ� გ�ნ�კვეთების დ� ხელს�ყრელი ს�გ�დ�ს�ხ�დ� რეჟიმის ჩ�თვლით, �სევე უზრუნველყ� ელექტრ�ნულ სერვისებთ�ნ გ�მ�რტივებული წვდ�მ� დ� ჩ�მ��ყ�ლიბ� კერძ� სექტ�რის გ�ნვით�რებ�ზე �რიენტირებული სტრუქტურები. უმთ�ვრესი �მ�ც�ნ� იყ� კ�რუფციისგ�ნ თ�ვისუფ�ლი ს�ჯ�რ� სექტ�რის შექმნ�. მთ�ვრ�ბ� მ�წ�დებული� გ��გრძელ�ს ს�კუთ�რი რეფ�რმების პრ�გრ�მ�, გ�ნს�კუთრებით ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის სფერ�ში იმის�თვის, რ�მ უზრუნველყ�ს სტრ�ტეგიული პრი�რიტეტებისთვის რესურსების გ�ნ�წილების გ�უმჯ�ბესებ� დ� ფისკ�ლური დისციპლინის შენ�რჩუნებ�. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) ძლიერი სისტემის დ� ენერგიული კერძ� სექტ�რის კ�მბინ�ცი� ეკ�ნ�მიკური ზრდის� დ� დ�ბ�ლი ინფლ�ციის ძირით�დი სტიმულ�ტ�რი�. 27. რეფ�რმების პრ�გრ�მ� მიზნ�დ ის�ხ�ვს მ�ღ�ლი ხ�რისხის ინფრ�სტრუქტურის უზრუნველყ�ფ�ს, �დ�მი�ნური კ�პიტ�ლის გ�ძლიერებ�ს, ღი� დ� კ�ნკურენტუნ�რი�ნი ს�ვ�ჭრ� გ�რემ�ს შექმნ�ს, ეფექტური დ� კ�რგ�დ გ�ნვით�რებული ფინ�ნსური სისტემის ჩ�მ�ყ�ლიბებ�ს დ� მეწ�რმე�ბის� დ� ინ�ვ�ციებისთვის კ�ნკურენტუნ�რი�ნი ბიზნესგ�რემ�ს ხელშეწყ�ბ�ს. ეს რეფ�რმები უმნიშვნელ�ვ�ნესი� ქვეყ�ნ�ში ეკ�ნ�მიკური გ�ნვით�რების ზრდის დ�ჩქ�რების დ� მ�ს�ხლე�ბის შემ�ს�ვლების გ�ზრდის თვ�ლს�ზრისით. 28. ს�შუ�ლ� ვ�დი�ნ პერსპექტივ�ში ს�ქ�რთველ�ს გ�ნვით�რების გეგმ� გ�ჰყვებ� �თხ ძირით�დ მიმ�რთულებ�ს, ესენი� : (i) გ�ნ�თლების რეფ�რმ�, რ�მლის მიზ�ნიც �რის დ�ს�ქმების ბ�ზ�რს� დ� მ�ქ�ლ�ქეთ� კვ�ლიფიკ�ცი�ს� დ� კ�მპეტენციებს შ�რის �რსებული ხ�რვეზების �ღმ�ფხვრ� დ� ყურ�დღების გ�მ�ხვილებ� პრ�ფესი�ს� დ� უნ�რებზე, რ�მლებიც დეფიციტური, მ�გრ�მ მ�თხ�ვნ�დი� შრ�მის ბ�ზ�რზე. �მ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით გ�ნს�კუთრებით მნიშვნელ�ვ�ნი� პრ�ფესიული გ�ნ�თლების რეფ�რმის გ�ნხ�რციელებ�, რ�თ� შეს�ძლებელი გ�ხდეს მ�ს�ხლე�ბის გ�დ�მზ�დებ� იმ სფერ�ებში, ს�დ�ც დ�ს�ქმების მ�თხ�ვნ� მ�ღ�ლი� დ� კვ�ლიფიციური მუშ�კების რ��დენ�ბ� კი მცირე�. თუმც�, �მ�ვე დრ�ს, მნიშვნელ�ვ�ნი� ზ�გ�დი გ�ნ�თლების ხ�რისხის �მ�ღლებ� დ� �მ მიზნით დ�გეგმილი რეფ�რმების გ�ნხ�რციელებ�. ზ�გ�დმ� გ�ნ�თლებ�მ უნდ� უზრუნველყ�ს კურსდ�მთ�ვრებულთ� შეს�ბ�მისი ს�ერთ� ც�დნ�, რ�მელს�ც მ�ჰყვებ� გ�ნ�თლების შემდგ�მი ეტ�პების გ�ვლ�, რ�ც �ხ�ლგ�ზრდებს მისცემს სწ�რი �რჩევ�ნის გ�კეთების ს�შუ�ლებ�ს კ�რიერის დ�გეგმვ�ში. (ii) ეკ�ნ�მიკური გ�ნვით�რების რეფ�რმ�, ს�დ�ც ს�ინვესტიცი� დ� ბიზნეს გ�რემ�ს მიმზიდველ�ბის �ს�მ�ღლებლ�დ �უცილებელი� შეს�ბ�მისი ინსტიტუციური რეფ�რმების დ� ს�გ�დ�ს�ხ�დ� რეჟიმის დ�მ�ტებითი სრულყ�ფ�. (iii) სივრცითი მ�წყ�ბის რეფ�რმ�, რ�მელიც მ�იც�ვს ძირით�დი ინფრ�სტრუქტურის მშენებლ�ბ�ს ტრ�ნზიტის� დ� ტურიზმის თვ�ლს�ზრისით ქვეყნის პ�ტენცი�ლის გ�მ�ყენების მ�ქსიმ�ლურ�დ გ�ზრდის მიზნით. �ღნიშნული მიზნის მის�ღწევ�დ დ�გეგმილი� �ღმ�ს�ვლეთ-დ�ს�ვლეთის ჩქ�რ�სნული �ვტ�მ�გისტრ�ლის მშენებლ�ბის დ�სრულებ� დ� დ�მ�ტებითი ს�გზ�� დ� ძირით�დი ინფრ�სტრუქტურის გ�ნვით�რებ�. ეს ხელს შეუწყ�ბს ევრ�პის� დ� �ზიის ქვეყნებს შ�რის ს�ქ�რთველ�ს ტრ�ნზიტული მ�რშუტის პ�ტენცი�ლის გ�ზრდ�ს. გ�რდ� �მის�, ქვეყნის ტურისტული პ�ტენცი�ლის გ�ძლიერების�თვის გ�ნს�კუთრებით მნიშვნელ�ვ�ნი� ქვეყნის ისტ�რიული მნიშვნელ�ბის, �სევე ზ�მთრის� დ� 11 ზ�ფხულის ტურისტული თვ�ლს�ზრისით მნიშვნელ�ვ�ნი რეგი�ნების დ�მ�კ�ვშირებელი გზის� დ� ტურისტული ინფრ�სტრუქტურის მშენებლ�ბ�. ეს, თ�ვის მხრივ, გ�ზრდის ქვეყნის ეკ�ნ�მიკური გ�ნვით�რების შეს�ძლებლ�ბებს, შექმნის �ხ�ლ ს�მუშ�� �დგილებს დ� გ�ზრდის მ�ს�ხლე�ბის შემ�ს�ვ�ლს; (iv) ღი� მმ�რთველ�ბის რეფ�რმ�, რ�მელიც უზრუნველყ�ფს გ�დ�წყვეტილების მიღების ინკლუზიური პრინციპების დ�ნერგვ�ს, რ�ც ყველ� დ�ინტერესებულ მხ�რეს მისცემს პრ�ცესში ჩ�რთვის ს�შუ�ლებ�ს. �ღნიშნული �სევე მ�იც�ვს მ�მ�ვ�ლში "ერთი ფ�ნჯრის პრინციპის" შემდგ�მ გ�ნვით�რებ�ს დ� გ�უმჯ�ბესებ�ს დ� ბიზნესის წ�რმ�ების სიმ�რტივისთვის ელექტრ�ნული სერვისების(e-services) ხელმის�წვდ�მ�ბის გ�ფ�რთ�ებ�ს. 29. ქვემ�თ მ�ყვ�ნილ ცხრილში 2.1 ჩ�ნს, რ�მ შემ�ს�ვ�ლი ერთ სულ მ�ს�ხლეზე ყ�ველწლიურ�დ იზრდებ�დ�. 2017 წელს მშპ-ის რე�ლურმ� ზრდ�მ 5 %-ს მი�ღწი�, მ�შინ რ�ც� 2014-2017 წლებში ინფლ�ცი� ყველ�ზე მ�ღ�ლი 2017 წელს იყ� დ� იგი 6 %-ს შე�დგენდ�. უცხ�ური რეზერვების მთლი�ნი მ�ცულ�ბ� 2014 წლიდ�ნ გ�იზ�რდ�. ს�ხელმწიფ� დ� ს�გ�რე� ვ�ლის მ�ჩვენებლები სტ�ბილური� დ� უმეტეს ქვეყნებთ�ნ შედ�რებით დ�ბ�ლი�. ცხრილი 2.1: შერჩეული ეკ�ნ�მიკური ინდიკ�ტ�რები10 2014 2015 2016 2017 მშპ ( მლნ ლ�რი) 29,150.5 31,755.6 34,028.5 38,042.2 მშპ ერთ სულ მ�ს�ხლეზე (�შშ დ�ლ�რი) 3,676.2 3,766.6 3,864.6 4,078.5 მშპ -ს რე�ლური ზრდ� (%) 4.6% 2.9% 2.8% 5.0% ს�მ�მხმ�რებლ� ფ�სების ინდექსი, წლიური ზრდ� (%) 3.1% 4.0% 2.1% 6.0% ს�ხელმწიფ� ვ�ლი(მშპ -ის %) 35. 4% 41.3% 44.4% 44.3% ს�ერთ�შ�რის� ს�ვ�ჭრ� ბრუნვ� (წლიური პრ�ცენტის -25.9% -28.9% -26.9% -25.3% ცვლილებ�) მიმდინ�რე �ნგ�რიშის ს�ლდ� ( %) -10.7% -12.1% -12.8% -8.7% ს�ხელმწიფ� ს�გ�რე� ვ�ლი (მშპ -ის %) 26.6% 32.4% 35.1% 35.0% ს�ერთ�შ�რის� რეზერვები (იმპ�რტის თვეების 3.2 3.5 3.9 3.8 ჯერ�დი) წყ�რ�: ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ� 2.1.2 �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ეკ�ნ�მიკური მდგ�მ�რე�ბ� 30. ბ�თუმი �ჭ�რის �ვტ�ნ�მიური რესპუბლიკის დედ�ქ�ლ�ქი�, რ�მლის მ�ს�ხელ�ბ� შე�დგენს 163,400 �დ�მი�ნს (ს�ქ�რთველ�ს მ�ს�ხლე�ბის 4.2%-ს). ბ�თუმი �რის ს�ქ�რთველ�ს სიდიდით მე�რე ქ�ლ�ქი, რ�მელიც მდებ�რე�ბს შ�ვი ზღვის ს�ნ�პირ�ზე, ს�მხრეთ- დ�ს�ვლეთით. ის მ�ქცეული� სუბტრ�პიკულ ზ�ნ�ში მცირე კ�ვკ�სი�ნის მთის ძირთ�ნ �ხლ�ს. ტურიზმის სექტ�რი ბ�თუმის ეკ�ნ�მიკის ძირით�დი მ�მ�ძრ�ვებელი ძ�ლ��. �მ�სთ�ნ�ვე, 102015-2017 წლების მ�ნ�ცემებისთვის: https://mof.ge/images/File/newbdd/2019-BD-Tables-sen-01-4-new-BDD.pdf 2014 წლის მ�ნ�ცემებისთვის: https://mof.ge/images/File/newbdd/2019-BD-Tables-sen-01-4-new-BDD.pdf მ�ცემული� უ�ხლესი მ�ჩვენებლები; MOF-ის მიერ მ�თი გ�ნ�ხლებ� მ�ხდ� 2018 წლის 29 ივნისის PEFA-ს �ნგ�რიშში მ�ცემული ინდიკ�ტ�რების შეს�ბ�მის�დ. 12 ქ�ლ�ქი �სევე წ�რმ��დგენს მნიშვნელ�ვ�ნ ს�ზღვ�� პ�რტს დ� მ�იც�ვს ისეთ მრეწველ�ბებს, რ�გ�რიც�� გემთმშენებლ�ბ�, კვების პრ�დუქტები დ� მსუბუქი წ�რმ�ებ�. 2010 წლიდ�ნ, თ�ნ�მედრ�ვე, მ�ღ�ლს�რთული�ნი ს�ხლების მშენებლ�ბის შედეგ�დ ბ�თუმმ� გ�ნიც�დ� ტრ�ნსფ�რმ�ცი�. �სევე მ�ხდ� ქ�ლ�ქის ძველ, ისტ�რიულ ნ�წილში �რსებული მე -19 ს�უკუნის შენ�ბ�-ნ�გებ�ბების რესტ�ვრირებ�. �ჭ�რის �ვტ�ნ�მიურ რესპუბლიკის, რ�მლის დედ�ქ�ლ�ქიც �რის ბ�თუმი, ძირით�დი მ�ჩვენებლები ს�ქ�რთველ�ს მ�ჩვენებლებთ�ნ მიმ�რთებ�ში მ�ცემული� ქვემ�თ ცხრილში. ცხრილი 2.1.2: მ�ნ�ცემები �ჭ�რის ეკ�ნ�მიკური მდგ�მ�რე�ბის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ� �ჭ�რ� 2016 მშპ (მლნ ლ�რი) 34,030 2,900 2016 მშპ (მლნ �შშ დ�ლ�რი) 14,380 1,225 რეგი�ნის მთლი�ნი მშპ %-ში --- 9% 2016 მ�ს�ხლე�ბ� (მლნ) 3,729 340 მშპ ერთ სულ მ�ს�ხლეზე (ლ�რი) 9,126 8,529 მშპ ერთ სულ მ�ს�ხლეზე (�შშ დ�ლ�რი) 3,860 3,600 2017 უმუშევრ�ბ� (%) 13.90% 10.90% 2016 ს�შუ�ლ� თვიური ხელფ�სი (ლ�რი) 940 845 პირდ�პირი უცხ�ური ინვესტიციები (მლნ �შშ დ�ლ�რი) 1895 190 რეგი�ნის პირდ�პირი უცხ�ური ინვესტიციები % -ში --- 10% წყ�რ�: ს�ქსტ�ტი11 2.2 ფისკ�ლური დ� ს�ბიუჯეტ� ტენდეციები 31. ცხრილში 2.2.1 ნ�ჩვენები�, რ�მ 2015-2017 წლებში ბ�თუმის ბიუჯეტის ბ�ლ�ნსმ� შე�დგინ� ს�ქ�რთველ�ს მშპ-ის 0.11%. თუმც�, კ�პიტ�ლის �ნგ�რიშის დ�მ�ტების შემდეგ ჩნდებ� ფისკ�ლური დეფიციტი 2015-2016 წლებში, რ�მელიც დ�ფინ�ნსდ� �რი სესხით, ერთი KFW- ისგ�ნ, ხ�ლ� მე�რე მუნიციპ�ლური გ�ნვით�რების ფ�ნდიდ�ნ. ზედ� დ�ნის ხელისუფლების �რგ�ნ�ებისგ�ნ მიღებული მიმდინ�რე ტრ�ნსფერები გ�ცილებით მნიშვნელ�ვ�ნი იყ� ვიდრე ს�კუთ�რი შემ�ს�ვლები 2015 წელს. თუმც� �ღნიშნული შეიცვ�ლ� მ�ს შემდეგ, რ�ც ს�შემ�ს�ვლ� გ�დ�ს�ხ�დის ზ�გიერთი კ�მპ�ნენტი რჩებ� მუნიციპ�ლიტეტში. ს�პრ�ცენტ� გ�დ�ს�ხ�დები დ�ბ�ლი�, რ�ც იმ�ზე მიუთითებს, რ�მ კ�პიტ�ლური პრ�ექტებისთვის სესხი შეზღუდული �დენ�ბით �რის �ღებული. კ�პიტ�ლური �ნგ�რიში მ�იც�ვს მ�ღ�ლს�რთული�ნ ს�ხლებში ბინების მფლ�ბელებისთვის ს�რემ�ნტ� დ� ტექნიკური ს�მუშ��ების შესრულების მიზნით წილ�ბრივი მ�ნ�წილე�ბის პირ�ბით გ�ცემულ გრ�ნტებს. 11 http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=1181&lang=eng 13 ცხრილი 2.2.1: �გრეგირებული ფისკ�ლური მ�ნ�ცემები - ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტი მლნ ლ�რი მშპ % 2015 2016 2017 2015 2016 2017 მიმდინ�რე შემ�ს�ვ�ლი ს�კუთ�რი შემ�ს�ვ�ლი 51,852 68,313 73,343 0.16% 0.20% 0.19% გრ�ნტები 54,383 33,648 41,993 0.17% 0.10% 0.11% სულ 106,234 101,961 115,336 0.33% 0.30% 0.30% მიმდინ�რე გ�დ�ს�ხდელები მიმდინ�რე �რ�ს�პრ�ცენტ� 68,415 69,577 71,955 0.22% 0.20% 0.19% ს�პრ�ცენტ� გ�დ�ს�ხდელები 2,587 3,162 3,583 0.01% 0.01% 0.01% პირველ�დი ს�ლდ� 37,819 32,384 43,381 0.12% 0.10% 0.11% ს��პერ�ცი� ს�ლდ� 35,232 29,222 39,798 0.11% 0.09% 0.10% კ�პიტ�ლური გრ�ნტები 8,788 17,916 40,161 0.03% 0.05% 0.11% კ�პიტ�ლური ხ�რჯები გრ�ნტები 7,666 10,950 9,662 0.02% 0.03% 0.03% �რ�ფინ�ნსური �ქტივების ზრდ� 45,726 46,430 59,350 0.14% 0.14% 0.16% მთლი�ნი ს�ლდ� -9,371 -10,243 10,946 -0.03% -0.03% 0.03% წყ�რ�: ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის მერიის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხური 32. ცხრილში 2.2.2 ნ�ჩვენები� მუნიციპ�ლიტეტში ფ�ქტიური ხ�რჯების გ�ნ�წილებ� ფუნქციების მიხედვით. ეკ�ნ�მიკურ ს�ქმი�ნ�ბ�ზე გ�წეული ხ�რჯები ყ�ველწლიურ�დ იზრდებ�. ყველ�ზე მ�ღ�ლი მ�ჩვენებელი 2017 წელს დ�ფიქსირდ� დ� ხ�რჯების მთლი�ნი მ�ჩვნეებლის თითქმის მეს�მედი შე�დგინ�. ს�ბინ��-კ�მუნ�ლური მ�მს�ხურებ� დ� დ�სვენებ�, კულტურ� დ� რელიგი� წ�რმ��დგენს ხ�რჯების რიგით მე�რე მნიშვნელ�ვ�ნ კ�მპ�ნენტს. ხ�რჯების თვ�ლს�ზრისით, �სევე მნიშვნელ�ვ�ნ სექტ�რს წ�რმ��დგენს გ�ნ�თლებ�. 2015 წელს, ს�ზ�გ�დ�ებრივი წესრიგის დ� უს�ფრთხ�ების ხ�რჯების ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბისთვის გ�დ�ცემის შედეგ�დ, ს�ზ�გ�დ�ებრივ წესრიგს� დ� უს�ფრთხ�ებ�ზე ხ�რჯების გ�ღებ� მუნიციპ�ლიტეტს �ღ�რ უწევს. ცხრილი 2.2.2: ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის კ�ნს�ლიდირებული ბიუჯეტის ფ�ქტიური ხ�რჯები (გ�ნმე�რებ�დი, კ�პიტ�ლური) ფუნქცი�ნ�ლური კლ�სიფიკ�ციის მიხედვით (მთლი�ნი ხ�რჯების %) 2015 2016 2017 კ�დი მუხლი ფ�ქტიური ფ�ქტიური ფ�ქტიური ს�ერთ� დ�ნიშნულების ს�ხელმწიფ� 701 7.2% 7.6% 5.9% მ�მს�ხურებ� 702 თ�ვდ�ცვ� 0.0% 0.0% 0.0% ს�ზ�გ�დ�ებრივი წესრიგი დ� 703 1.5% 0.0% 0.0% უს�ფრთხ�ებ� 704 ეკ�ნ�მიკური ს�ქმი�ნ�ბ� 18.6% 25.2% 30.2% 705 გ�რემ�ს დ�ცვ� 14.2% 7.6% 8.0% 706 ს�ბინ��-კ�მუნ�ლური მეურნე�ბ� 19.3% 24.4% 21.8% 707 ჯ�ნმრთელ�ბის დ�ცვ� 2.2% 2.4% 2.6% 708 დ�სვენებ�, კულტურ� დ� რელიგი� 20.8% 15.9% 15.9% 709 გ�ნ�თლებ� 11.6% 10.8% 9.5% 14 710 ს�ცი�ლური დ�ცვ� 4.8% 6.1% 6.1% სულ 100.0% 100.0% 100.0% წყ�რ�: ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის მერიის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხური 33. ცხრილში 2.2.3 �ს�ხული� ეკ�ნ�მიკური კლ�სიფიკ�ცი�. კ�პიტ�ლი (კ�პიტ�ლური გრ�ნტების ჩ�თვლით) იკ�ვებს ხ�რჯების ყველ�ზე დიდი ნ�წილს. ცხრილი 2.2.3: ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის კ�ნს�ლიდირებული ბიუჯეტის ფ�ქტიური ხ�რჯები ეკ�ნ�მიკური კლ�სიფიკ�ციის მიხედვით (მთლი�ნი ხ�რჯების %) 2015 2016 2017 შრ�მის �ნ�ზღ�ურებ� 14.2% 16.0% 13.4% ს�ქ�ნელი დ� მ�მს�ხურებ� 23.0% 21.9% 21.4% პრ�ცენტი 2.1% 2.4% 2.5% სუბსიდიები 11.6% 9.3% 10.0% გრ�ნტები 1.5% 1.1% 0.0% ს�ცი�ლური უზრუნველყ�ფ� 4.7% 5.2% 5.0% კ�პიტ�ლური ხ�რჯები (გრ�ნტების ჩ�თვლით) 42.9% 44.1% 47.7% ხ�რჯები 100% 100% 100% წყ�რ�: ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის მერიის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხური 2.3 ს�მ�რთლებრივი დ� მ�რეგულირებელი ნ�რმები 34. ს�მ�რთლებრივი დ� მ�რეგულირებელი ნ�რმები ს�ერთ�� ცენტრ�ლური დ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბებისთვის. ს�ქ�რთველ�ს ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�მ�რთლებრივი ს�ფუძველი გ�ნის�ზღვრებ� ს�ქ�რთველ�ს კ�ნსტიტუციით, რ�მლით�ც გ�ნს�ზღვრული� ფისკ�ლური მ�რთვის პრინციპებით დ� ფისკ�ლური წესები, ბიუჯეტის დ� პ�სუხისმგებელი პირების მ�მზ�დების, �ნგ�რიშგების დ� კ�ნტრ�ლის ძირით�დი პრინციპები. ფისკ�ლური მ�რთვის ძირით�დი პრინციპები დ� ფისკ�ლური წესები დ�მტკიცებული� ს�ქ�რთველ�ს �რგ�ნული კ�ნ�ნით „ეკ�ნ�მიკური თ�ვისუფლების შეს�ხებ“. 2009 წლიდ�ნ ს�ბიუჯეტ� სისტემის ძირით�დი კ�ნ�ნი� ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსი, რ�მელმ�ც ერთი�ნ სისტემ�ში გ��ერთი�ნ� სხვ�დ�სხვ� �რსებული ს�კ�ნ�ნმდებლ� �ქტები დ� გ�ნს�ზღვრ� ერთი�ნი ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესი დ� პრინციპები (კ�ნ�ნი „ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� სისტემის შეს�ხებ“). კ�დექსმ� დ��დგინ� ს�ბიუჯეტ� სისტემის ზ�გ�დი ნ�რმები, ისევე რ�გ�რც სპეცი�ლური რეგულ�ციები ს�ხელმწიფ� ბიუჯეტისთვის, �ვტ�ნ�მიური რესპუბლიკების ბიუჯეტების� დ� მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტებისთვის. ს�ხელმწიფ� ვ�ლის მ�რთვ�სთ�ნ, ს�ხელმწიფ� გ�რ�ნტიების გ�ცემ�სთ�ნ დ� ვ�ლის ტრ�ნსფერთ�ნ დ�კ�ვშირებული ს�კითხები რეგულირდებ� ს�ქ�რთველ�ს კ�ნსტიტუციით დ� კ�ნ�ნით „ს�ხელმწიფ� ვ�ლის შეს�ხებ“ (1998 წელი). �სევე �ღს�ნიშნ�ვი� ს�ქ�რთველ�ს ს�გ�დ�ს�ხ�დ� კ�დექსი დ� ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნი „შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის შეს�ხებ“ დ� მ�თთ�ნ დ�კ�ვშირებული სხვ�დ�სხვ� კ�ნ�ნები, რ�მლებიც ს�გ�დ�ს�ხ�დ� ს�კითხებს �რეგულირებს. ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნი „ს�ხელმწიფ� შიდ� ფინ�ნსური 15 კ�ნტრ�ლის შეს�ხებ“ (ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნი № 5447; 2011 წლის 9 დეკემბერი) ვრცელდებ� შიდ� �უდიტზე. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური �რის დ�მ�უკიდებელი �რგ�ნიზ�ცი� ს�ქ�რთველ�ს კ�ნსტიტუციის 97-ე მუხლის შეს�ბ�მის�დ დ� �ქვს ფინ�ნსური, ფუნქცი�ნ�ლური დ� �რგ�ნიზ�ციული დ�მ�უკიდებლ�ბ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის მე-3 მუხლის შეს�ბ�მის�დ. 2.3.1 ს�მ�რთლებრივი დ� მ�რეგულირებელი ნ�რმები დეცენტრ�ლიზ�ციისთვის 35. 2006 წელს ს�ქ�რთველ�მ მთლი�ნ�დ შეცვ�ლ� �დგილ�ბრივი თვითმ�რთველ�ბის სისტემ�. გ�რდ� ხუთი უდიდესი ქ�ლ�ქის�, თვითმმ�რთველ�ბის სისტემ� შეიქმნ� მხ�ლ�დ რ�ი�ნულ დ�ნეზე, ხ�ლ� მ�რთველი სტრუქტურები (ც�ლკეული ბიუჯეტები, �რჩეული ს�ჯ�რ� მ�ხელეები დ� სხვ.) მთლი�ნ�დ გ�უქმდ� რ�ი�ნის ზედ� დ� ქვედ� დ�ნეზე (დ�ს�ხლებებს� დ� რეგი�ნებში). შედეგ�დ, �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი ერთეულების რ��დენ�ბ� ქვეყ�ნ�ში 1000-დ�ნ 70-მდე შემცირდ�: ხუთი თვითმმ�რთველი ქ�ლ�ქი (თბილისი, ქუთ�ისი, ბ�თუმი, რუსთ�ვი დ� ფ�თი), 64 მუნიციპ�ლიტეტი დ� �ჭ�რის �ვტ�ნ�მიური რესპუბლიკ�. 36. თვითმმ�რთველ�ბის შეს�ხებ კ�ნ�ნი (ძ�ლ�ში შევიდ� 2014 წლის ივნისში) �წესებს მმ�რთველ�ბის პირდ�პირ დ� მ�რტივ სტრუქტურ�ს. თით�ეული მუნიციპ�ლიტეტი პირდ�პირი წესით ირჩევს ს�კრებულ�ს; �ღნიშნული მუნიციპ�ლიტეტების დ�ნეზე �ღმ�სრულებელი �რგ�ნ�ების სისტემის მ�რთვ� ხდებ� პირდ�პირი წესით �რჩეული მერის მიერ. მუნიციპ�ლიტეტის ხელმძღვ�ნელი თით�ეული ს�ფლისთვის ირჩევს წ�რმ�მ�დგენელს, ეგრეთწ�დებულ რწმუნებულს. სხვ� რეგი�ნებთ�ნ შედ�რებით �ჭ�რ�ს, გ�მ�მდინ�რე მისი �ვტ�ნ�მიური სტ�ტუსის�, გ��ჩნი� თვითმ�რთველ�ბის უფრ� მ�ღ�ლი დ�ნე დ� უზრუნველყ�ფს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის �რ დ�ნეს. ს�ქ�რთველ�ში �რსებ�ბს ცხრ� ტერიტ�რიულ-�დმინისტრ�ციული ერთეული (მხ�რე) �ნ რეგი�ნი: გური�; იმერეთი; კ�ხეთი; მცხეთ�-მთი�ნეთი; რ�ჭ�-ლეჩხუმი დ� ქვემ� სვ�ნეთი; ს�მეგრელ� დ� ზემ� სვ�ნეთი; ს�მცხე- ჯ�ვ�ხეთი; ქვემ� ქ�რთლი დ� შიდ� ქ�რთლი (�დმინისტრ�ციულ�დ სეპ�რ�ტისტული ს�მხრეთ �სეთი შიდ� ქ�რთლის რეგი�ნის ნ�წილი�). �მ რეგი�ნების მმ�რთველები ინიშნები�ნ პრემიერ- მინისტრის მიერ დ� მ�თ გ��ჩნი�თ მ�კ��რდინირებელი ფუნქცი�. 37. მთ�ვრ�ბ�თ�შ�რისი ფისკ�ლური ურთიერთ�ბების სისტემ�მ მნიშვნელ�ვ�ნი ცვლილებები გ�ნიც�დ� 2007 წლის რეფ�რმის შედეგ�დ. 2007 წლ�მდე �რსებული სისტემ� მ�იც�ვდ� დეკ�ნცენტრირებულ რ�ი�ნულ ერთეულებს ყველ� დ�რგ�ბრივი ს�მინისტრ�სთვის (ჯ�ნდ�ცვის, გ�ნ�თლების, ს�ცი�ლური უზრუნველყ�ფის), მ�შინ რ�დეს�ც დღესდღე�ბით �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბებს �რ�ნ�ირი პ�სუხისმგებლ�ბ� �რ ეკისრებ�თ �ღნიშნულ სექტ�რებთ�ნ მიმ�რთებ�ში, გ�რდ� კ�მუნ�ლური ს�კითხების, �დგილ�ბრივი გზების, ბ�ღების დ� გ�რკვეული ს�ხელმწიფ� ჯ�ნდ�ცვის პრ�გრ�მების დ� ჯ�ნდ�ცვის დ�მ�ტებითი დ�ფინ�ნსების�. �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველ�ბის შეს�ხებ �რგ�ნული კ�ნ�ნი, მუნიციპ�ლიტეტების კ�ნკრეტული ფუნქციების გ�ნს�ზღვრის გ�რდ� �სევე მ�იც�ვს: (�) მუხლს "ზ�გ�დი 16 კ�მპეტენციის" შეს�ხებ, რ�მლის თ�ნ�ხმ�დ �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბებს ეძლევ�თ ს�შუ�ლებ�, გ�ნ�ხ�რციელ�ნ ის ფუნქციები, რ�მლებიც �რ �რის მითითებული, თუმც� �რც პირდ�პირ �რის �კრძ�ლული კ�ნ�ნმდებლ�ბ�ში; დ� (ბ) მუხლი, რ�მლის თ�ნ�ხმ�დ შეს�ძლებელი� ფუნქციების �დგილ�ბრივი ხელისუფლებისთვის დელეგირებ� კ�ნ�ნით �ნ მთ�ვრ�ბ�თ�შ�რისი შეთ�ნხმებების გზით. დღესდღე�ბით ყველ� სხვ� სექტ�რს მ�რთ�ვს ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის დ�რგ�ბრივი ს�მინისტრ�ები დ� უწყებები. მიუხედ�ვ�დ �მის�, �დგილ�ბრივ დ�ნეზე, ხ�რჯების �ს�ხვ� ხდებ� ს�ცი�ლურ პრ�გრ�მებში (2017 წელს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის კ�ნს�ლიდირებული ხ�რჯების 10.6%) დ� გ�რკვეული ჯ�ნდ�ცვის სერვისებში (�დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის კ�ნს�ლიდირებული ხ�რჯების 3 % �სევე 2017 წელს). 38. ცხრილში 2.3.1 მ�ცემული� �დგილ�ბრივი მ�რთველ�ბის სტრუქტურის მიმ�ხილვ�. ს�ქ�რთველ�ში წ�რმ�დგენილი� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბ�, �რი �ვტ�ნ�მიური რესპუბლიკ� დ� 67 მუნიციპ�ლიტეტი (მ�თ შ�რის ქ�ლ�ქები). მუნიციპ�ლიტეტების მ�სშტ�ბი მნიშვნელ�ვნ�დ გ�ნსხვ�ვდებ� მ�ს�ხლე�ბის რ��დენ�ბის მიხედვით, რ�მელთ�გ�ნ უმცირესის მ�ს�ხლე�ბ� 4000 �დ�მი�ნისგ�ნ შედგებ�, ხ�ლ� თბილისის მ�ს�ხლე�ბ� 1 მილი�ნ �დ�მი�ნს �ჭ�რბებს. მუნიციპ�ლიტეტები პ�სუხისმგებელნი �რი�ნ მ�ს�ხლე�ბის �დგილ�ბრივი გზებით, წყლის� დ� კ�ნ�ლიზ�ციის სისტემებით უზრუნველყ�ფ�ზე, ნ�რჩენების მ�რთვ�ზე, პ�რკების დ� კულტურული �ბიექტების, რ�გ�რიც�� მუზეუმები დ� ს�ბ�ვშვ� ბ�ღების მ�წყ�ბ�ზე. მუნიციპ�ლიტეტები დ�მ�უკიდებელნი �რი�ნ ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბისგ�ნ, თუმც� დ�მ�კიდებულნი �რი�ნ ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბისგ�ნ მიღებულ გრ�ნტებზე დ� �მ დ�მ�კიდებულების ხ�რისხი კი, თ�ვის მხრივ, გ�ნპირ�ბებული� მუნიციპ�ლიტეტის სიდიდით. ცხრილი 2.3.1 �დგილ�ბრივი მ�რთველ�ბის სტრუქტურის მიმ�ხილვ� გ��ჩნი� ტრ�ნსფე იურისდიქ ს�ხელმწი ს�ხელმწ იურიდ პ�ლიტიკუ დ�მტკიცებ მ�ს�ხლე�ბის რით ციის ფ� იფ� დ�ნე იული რი ული �ქვს ს�შუ�ლ� დ�ფინ�ნ რ��დენ�ბ ხ�რჯების შემ�ს�ვ პირი ხელმძღვ�ნე ს�კუთ�რი რ��დენ�ბ� სებული � % ლის % ლ�ბ� ბიუჯეტი % ცენტრ�ლუ კი კი კი 1 3.713 მლნ 95% 0 რი ს�ხელმწიფ 0.24 მლნ-დ�ნ კი კი კი 2 � 0.33 მლნ-მდე მერყე�ბს 4,000- 40% -დ�ნ �დგილ�ბ კი კი კი 67 დ�ნ 1.1 მლნ- 5% 82% - რივი 1 მდე მდე �დგილ�ბ NA NA NA 0 NA NA NA NA რივი 2 2.3.2 ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�მ�რთლებრივი მ�წყ�ბ� 17 39. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის დეცენტრ�ლიზ�ციის ს�მ�რთლებრივი მ�წყ�ბ� ზემ��ღნიშნულ ჩ�რჩ�ს ეყრდნ�ბ�. �რსებ�ბს �ნგ�რიშთ� გეგმ�, რ�მელიც ს�ერთ�� ყველ� მუნიციპ�ლიტეტისთვის გ�ნურჩევლ�დ მ�თი ზ�მის�, ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბისთვის დ� �სევე �რსებ�ბს ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების ს�ერთ� სისტემ� დ� ხ�ზინის ერთი�ნი �ნგ�რიში ქვე- �ნგ�რიშებით ყველ� ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციისთვის (მ�თ შ�რის თით�ეული მუნიციპ�ლიტეტისთვის). ს�ბიუჯეტ� კ�დექსი ვრცელდებ� რ�გ�რც ცენტრ�ლურ, ისე �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბებზე, თუმც�, ის �სევე მ�იც�ვს კ�ნკრეტულ�დ მუნიციპ�ლიტეტებისთვის გ�ნკუთვნილ მუხლებს. 2.4 ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ინსტიტუციური მ�წყ�ბ� 40. ცხრილში 2.4.1 ნ�ჩვენები� ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის სტრუქტურ� მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებების მიხედვით. სულ 37 სერვისების გ�მწევი ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ცი��, რ�მელთ�გ�ნ 11 მ�იც�ვს მერი�ს დ� მ�მს�ხურების ს�მს�ხურებს დ� �სევე ს�კრებულ�ს. ბ�თუმში �ღირიცხებ� 26 ს�ჯ�რ� ს�მ�რთლის იურიდიული პირი (სსიპ), რ�მლებიც უზრუნველყ�ფენ ს�გ�ნმ�ნ�თლებლ� დ� კულტურულ მ�მს�ხურებ�ს, რ�გ�რიც�� ბ�ღები დ� მუზეუმები.12 ესენი წ�რმ��დგენენ ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს, რ�დგ�ნ მ�თი ხ�რჯები ბიუჯეტის ნ�წილი�, რ�გ�რც ეს ნ�ჩვენები� ცხრილში 2.4.2. ცხრილი 2.4.1: ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის სტრუქტურ� - სუბიექტების რ��დენ�ბ� 2017 წლის მდგ�მ�რე�ბით ს�ჯ�რ� სექტ�რი ს�ხელმწიფ� კ�მპ�ნი� მთ�ვრ�ბის ქვესექტ�რი ქვესექტ�რი ს�ცი�ლური �რ�ს�ფინ�ნს� ფინ�ნსური ს�ბიუჯეტ� �რ�ს�ბიუჯეტ� დ�ცვის ს�ხელმწიფ� ს�ხელმწიფ� �რგ�ნიზ�ციები �რგ�ნიზ�ციები ფ�ნდები კ�მპ�ნიები კ�მპ�ნიები ბ�თუმი - ს�ბიუჯეტ� 0 0 213 0 �რგ�ნიზ�ციები მხ�რჯ�ვი 11 დ�წესებულებები სსიპ / ��იპ 26 წყ�რ�: ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის მერიის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხური ცხრილი 2.4.2: ბ�თუმის ს�ჯ�რ� სექტ�რის სტრუქტურ� - ფ�ქტიური ხ�რჯები 2017 წლის მდგ�მ�რე�ბით ს�ბიუჯეტ� �რ�ს�ბიუჯეტ� ს�ცი�ლური სულ �რგ�ნიზ�ციები �რგ�ნიზ�ციები დ�ცვის ფ�ნდები �გრეგირებული შემ�ს�ვლები (გრ�ნტების 155,498 155,498 ჩ�თვლით) 12 ბ�თუმში ყველ� ს�ბ�ვშვ� ბ�ღი ერთი კ�მპ�ნიის მ�რთველ�ბის ქვეშ�� დ� �რ� ც�ლკეული კ�მპ�ნიების. 13 მეს�მე კ�მპ�ნი�ში მუნიციპ�ლიტეტს 34%-ი�ნი წილი �ქვს �ჭ�რის ხუთ მუნიციპ�ლიტეტთ�ნ ერთ�დ. 18 გრ�ნტების გ�ცემ� ( - ) დ� მიღებ� ( +) ცენტრ�ლური 82,155 82,155 მთ�ვრ�ბის სხვ� �რგ�ნიზ�ციებიდ�ნ ხ�რჯები 144,550 144,550 ვ�ლდებულებები -17,426 -17,426 ფინ�ნსური �ქტივები 33,508 33,508 �რ�ფინ�ნსური �ქტივები 46,211 46,211 წყ�რ�: ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის მერიის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხური 41. ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესის მ�ნ�წილე მხ�რეები შეს�ბ�მის�ბ�ში �რი�ნ ს�ერთ�შ�რის� �ღი�რებულ პრ�ქტიკ�სთ�ნ. ს�ქ�რთველ�ს მთ�ვრ�ბ�, ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�, ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ� დ� ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური ინ�წილებენ ფუნქციებს ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესის სხვ�დ�სხვ� ეტ�პზე. ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ� დ� ს�ქ�რთველ�ს მთ�ვრ�ბ� 10-ზე მეტი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში �ხ�რციელებენ ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმებს, რ�ს�ც მ�ჰყვ� ყველ� �მ დ�წესებულების პ�ტენცი�ლის გ�ძლიერებ�. მთ�ვრ�ბ� კვლ�ვ�ც გ��გრძელებს რეფ�რმების გ�ნხ�რციელებ�ს სისტემურ ნ�კლ�ვ�ნებებზე რე�გირების მიზნით. 42. მუნიციპ�ლიტეტის ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესში ჩ�რთული მხ�რეები�: • ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�. მუნიციპ�ლიტეტის ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის შეს�ბ�მისი დეპ�რტ�მენტები�: - მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური �ნ�ლიზის დ� ფისკ�ლური პ�ლიტიკის დ�გეგმვის დეპ�რტ�მენტი: - მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური პრ�გნ�ზები დ� ქვეყნის ეკ�ნ�მიკური გ�ნვით�რების შეფ�სებ�. - ს�ბიუჯეტ� დეპ�რტ�მენტი: - ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბიდ�ნ მუნიციპ�ლიტეტისთვის გ�ცემული ტრ�ნსფერების გ�ნს�ზღვრ� დ� ძირით�დი მ�ნ�ცემების� დ� მიმ�რთულებების დ�კუმენტის (BDD) შემუშ�ვებ�. - ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრი: - შიდ� �უდიტი. - ს�ხ�ზინ� დ� ს�ფინ�ნს�-�ნ�ლიტიკური დეპ�რტ�მენტი: - ხ�ზინის ერთი�ნი �ნგ�რიშის დ� ფინ�ნსური მ�რთვის სისტემის �პერირებ�. • ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�. ყველ� ს�ხელმწიფ� შესყიდვ�ს �დმინისტრირებ�ს უწევს ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�. • ს�ქ�რთველ�ს პ�რლ�მენტი დ� ს�ფინ�ნს� - ს�ბიუჯეტ� კ�მიტეტი. პ�რლ�მენტის პლენ�რულ სხდ�მ�ზე ბიუჯეტის კ�ნ�ნის გ�ნხილვის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს პ�რლ�მენტი �ხ�რციელებს ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის, ს�ქ�რთველ�ს ერ�ვნული ბ�ნკის დ� ს�ქ�რთველ�ს პ�რლ�მენტის ს�ფინ�ნს� - ს�ბიუჯეტ� კ�მიტეტის �ნგ�რიშების მ�სმენ�ს. ეს მ�იც�ვს მუნიციპ�ლიტეტების �უდიტის �ნგ�რიშებს. • ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური �ხ�რციელებს მუნიციპ�ლიტეტის ფინ�ნსების �უდიტს, შეიმუშ�ვებს წინ�დ�დებებს დ� 19 რეკ�მენდ�ციებს გ�ნს�ხ�რციელებელი ღ�ნისძიებების შეს�ხებ, დ�რღვევების დ� ნ�კლ�ვ�ნებების პრევენციის დ� �ღმ�ფხვრისკენ მიმ�რთული ღ�ნისძიებების ჩ�თვლით, ის �სევე �მზ�დებს წინ�დ�დებებს შეს�ბ�მისი �დმინისტრ�ციული დ� ს�მ�რთლებრივი �ქტების გ�უმჯ�ბესების შეს�ხებ. • ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების ს�მს�ხური. ყველ� გ�დ�ს�ხ�დის �დმინისტრირებ� წ�რმ�ებს ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის მიერ. • ს�კრებულ�. ს�კრებულ� წ�რმ��დგენს მუნიციპ�ლიტეტის �რჩეულ მ�რთველ �რგ�ნ�ს. იგი გ�ნიხილ�ვს დ� �მტკიცებს მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტს, წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში მ�სში შე�ქვს ცვლილებები დ� დ�მ�ტებები დ� �მტკიცებს ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშს ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნმდებლ�ბით გ�თვ�ლისწინებული წესების� დ� ვ�დების გ�თვ�ლისწინებით. • ს�ფინ�ნს� დ� ს�ბიუჯეტ� კ�მისი�. ს�კრებულ�, თ�ვისი უფლებ�მ�სილების ვ�დის ფ�რგლებში, ს�კუთ�რი წევრების შემ�დგენლ�ბით ქმნის ს�ბიუჯეტ� დ� ს�ფინ�ნს� კ�მისი�ს14, რ�მლის მეშვე�ბით �კ�ნტრ�ლებს მუნიციპ�ლიტეტის �ღმ�სრულებელი �რგ�ნ�ების ფინ�ნსურ ს�ქმი�ნ�ბ�ს. კ�მისი� გ�ნიხილ�ვს შემ�ს�ვლებთ�ნ დ� გ�ს�ვლებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ბიუჯეტის პრ�ექტებს დ� ბიუჯეტის შესრულების კვ�რტ�ლურ დ� წლიურ �ნგ�რიშებს. • მერი �რის �რჩეული პირი, რ�მელიც წ�რმ��დგენს მუნიციპ�ლიტეტის გ�მგებელს. მერი პ�სუხისმგებელი� ს�ბიუჯეტ� დ� სტრ�ტეგიულ დ�გეგმვ�ზე მთელი მუნიციპ�ლიტეტის მ�სშტ�ბით. მერის მიერ შემუშ�ვებული გეგმები გ�ნიხილებ� ს�კრებულ�ს მიერ დ� ხ�რციელდებ� მუნიციპ�ლიტეტის სხვ�დ�სხვ� ს�მს�ხურების მიერ. 2.5 ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის დ� მისი �პერ�ციული გ�რემ�ს სხვ� მნიშვნელ�ვ�ნი მ�ხ�სი�თებლები 42. ს�ბიუჯეტ� კ�დექსი ითვ�ლისწინებს ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის სისტემის შექმნ�ს ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშის დ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემის (PFMIS) ირგვლივ, რ�მელიც �ერთი�ნებს ს�ხელფ�ს� დ� სხვ� ხ�რჯებს, ისევე რ�გ�რც ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლს. ეს ფ�რ�ვს რ�გ�რც ცენტრ�ლურ, ისე �დგილ�ბრივ ხელისუფლებ�ს. ს�ქ�რთველ�ში �რ �რსებ�ბს მიზნ�ბრივი შემ�ს�ვლები დ� �რ�ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები, გ�რდ� ს�შემ�ს�ვლ� გ�დ�ს�ხ�დის გ�რკვეული ნ�წილის გ�დ�ნ�წილების� ცენტრ�ლურ დ� �დგილ�ბრივ ხელისუფლებ�ს შ�რის. გ�რე კ�ნტრ�ლს �ხ�რციელებს ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური, რ�მელიც �ნგ�რიშვ�ლდებული� ს�ქ�რთველ�ს პ�რლ�მენტის წინ�შე. �სეთი მ�წყ�ბ� გ�რკვეული დრ�ის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში �რსებ�ბდ�, მ�გრ�მ მუდმივ�დ უმჯ�ბესდებ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) მიმდინ�რე რეფ�რმების ს�შუ�ლებით. ს�ბიუჯეტ� კ�დექსი ითვ�ლისწინებს ბიუჯეტის ფ�რმულირებ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით ს�ჯ�რ� მ�სმენ�ს. 14ყველ� მუნიციპ�ლიტეტი �რ იყენებს ტერმინს "ს�ბიუჯეტ� დ� ს�ფინ�ნს�" იმ კ�მისი�სთ�ნ მიმ�რთებ�ში, რ�მელიც პ�სუხისმგებელი� ხ�რჯებთ�ნ დ�კ�ვშირებულ ს�ქმი�ნ�ბ�ზე. ზ�გიერთ მუნიციპ�ლიტეტში გ�მ�იყენებ� ტერმინი "ბიუჯეტი დ� ეკ�ნ�მიკ�", ხ�ლ� ზ�გიერთში კი - ს�რევიზი� კ�მისი�, რ�გ�რც თბილისის შემთხვევ�ში. 20 მუნიციპ�ლიტეტებთ�ნ დ�კ�ვშირებული �უდიტის �ნგ�რიშები �რ გ�ნიხილებ� მუნიციპ�ლიტეტის ს�კრებულ�ს მიერ. 43. მუნიციპ�ლიტეტები იღებენ გრ�ნტებს - გ�თ�ნ�ბრებითი, კ�პიტ�ლური დ� სპეცი�ლური ტრ�ნსფერები - მ�ღ�ლი დ�ნის ხელისუფლებისგ�ნ (ს�ხელმწიფ� დ� �ვტ�ნ�მიური რესპუბლიკები). ეს წ�რმ��დგენს შემ�ს�ვლების მნიშვნელ�ვ�ნ წყ�რ�ს მუნიციპ�ლიტეტებისთვის, თუმც� ტრ�ნსფერების შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი� ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რში შედ�რებით გვი�ნ �ის�ხებ�. გრ�ნტების გ�ცემ� ხდებ� შეთ�ნხმებული გრ�ფიკით. 3. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ეფექტი�ნ�ბის შეფ�სებ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის დ�ნეზე გ�ნხ�რციელებული PEFA-ს შეფ�სების ინდიკ�ტ�რი HLG-1: ხელისუფლების მ�ღ�ლი დ�ნიდ�ნ გ�ნხ�რციელებული ტრ�ნსფერები 21 45. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს, თუ რ�მდენ�დ შეეს�ბ�მებ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბისთვის გ�მ�ყ�ფილი ტრ�ნსფერები (გრ�ნტები) ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის მიერ თ�ვდ�პირველ�დ დ�მტკიცებულ ბიუჯეტებს დ� თუ რ�მდენ�დ �რის დ�ცული მისი გ�ცემის ვ�დები. შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. შეფ�სებ� ეფუძნებ� 2015, 2016 დ� 2017 ფისკ�ლური წლების გ�ნმ�ვლ�ბ�ში გ�მ�ყ�ფილ გრ�ნტებს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სებების M1 მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� HLG-1: ხელისუფლების მ�ღ�ლი D+ დ�ნიდ�ნ გ�ცემული გრ�ნტები 2015 წელს გრ�ნტების ფ�ქტიური მ�ჩვენებლის გ�დ�ხრ�მ HLG-1.1. ხელისუფლების თ�ვდ�პირველ�დ დ�მტკიცებული ბიუჯეტით მ�ღ�ლი დ�ნიდ�ნ გ�მ�ყ�ფილი გ�ნს�ზღვრულ გრ�ნტებთ�ნ შედ�რებით შე�დგინ� 102%, A გრ�ნტების ფ�ქტიური 2016 წელს - 74%, ხ�ლ� 2017 წელს - 114%. გ�ნს�ხილველი მ�ჩვენებელი 3 ფისკ�ლური წლიდ�ნ 2 წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში �ღნიშნულმ� მ�ჩვენებელმ� შე�დგინ� 95%. ს�მიდ�ნ �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, ბიუჯეტის HLG-1.2. მიზნ�ბრივი გრ�ნტების თ�ვდ�პირველ პრ�ექტს� დ� მიზნ�ბრივი გრ�ნტების D ფ�ქტიური მ�ჩვენებელი ფ�ქტიურ მ�ჩვენებლებს შ�რის გ�ნსხვ�ვებ� 10%-ზე მეტი იყ�. გ�დ�ხდების გრ�ფიკი წ�რმ��დგენს მ�ღ�ლი დ�ნის ხელისუფლებ�ს� დ� �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს შ�რის HLG-1.3. ხელისუფლების �რსებული შეთ�ნხმების ნ�წილს. ფისკ�ლური წლის მ�ღ�ლი დ�ნიდ�ნ დ�ს�წყისში გ�დ�ხდების გრ�ფიკის შეთ�ნხმებ� ხდებ� A გ�ნხ�რციელებული ყველ� დ�ინტერესებულ მხ�რესთ�ნ. გ�ნს�ხილველი 3 ტრ�ნსფერების დრ�ულ�ბ� ფისკ�ლური წლიდ�ნ 2 წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ფ�ქტიური გ�დ�ხდების სულ მცირე 75% (შეწ�ნილი) დრ�ულ�დ გ�ნხ�რციელდ�. 46. ს�ბიუჯეტ� კ�დექსი მ�იც�ვს ტრ�ნსფერების შემდეგ ტიპებს �ვტ�ნ�მიური რესპუბლიკების� დ� �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი �რგ�ნ�ებისთვის: • გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერი წ�რმ��დგენს ს�ხელმწიფ� ბიუჯეტიდ�ნ მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტისთვის სპეცი�ლური ფ�რმულით გ�ნს�ზღვრულ დ� გ�მ�ყ�ფილ თ�ნხ�ს. მისი მიზ�ნი� მუნიციპ�ლიტეტების გ�ნსხვ�ვებული ფინ�ნსური შეს�ძლებლ�ბების გ�თ�ნ�ბრებ� მ�თი ეკ�ნ�მიკური პ�ტენცი�ლის გ�თვ�ლისწინებით. �მ�სთ�ნ ერთ�დ, მუნიციპ�ლიტეტი გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერით მიღებულ შემ�ს�ვ�ლს იყენებს თ�ვისი შეხედულების�მებრ ს�კუთ�რი უფლებ�მ�სილებების გ�ნს�ხ�რციელებლ�დ. გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერის გ��ნგ�რიშების წესი გ�ნის�ზღვრებ� ს�ბიუჯეტ� კ�დექსით დ� ს�ქ�რთველ�ს 22 ფინ�ნსთ� მინისტრის15 ბრძ�ნებით. გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერის ფ�რმულის მიზნებისთვის, ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრი ყ�ველწლიურ�დ გ�ნს�ზღვრ�ვს მუნიციპ�ლიტეტების ხ�რჯების დ� �რ�ფინ�ნსური �ქტივების მთლი�ნ თ�ნხ�ს, რ�მელიც �რ შეიძლებ� იყ�ს დ�ს�გეგმი წლის მშპ-ის 4%-ზე ნ�კლები. ფ�რმულის თ�ნ�ხმ�დ, გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერის მ�ცულ�ბ� თით�ეული მუნიციპ�ლიტეტისთვის დ�მ�კიდებული� პ�ტენციური შემ�ს�ვლების პრ�გნ�ზზე, გ�სული წლების ტენდენციების გ�თვ�ლისწინებით. • თით�ეული �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტისთვის გ�ნკუთვნილი გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერის მ�ცულ�ბ� გ�ნის�ზღვრებ� შემდეგი ფ�რმულით: T=E - R. ს�დ�ც: T – �რის �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი ერთეულის ბიუჯეტისთვის გ�მ�ს�ყ�ფი გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერი; E – �რის �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი ერთეულის ბიუჯეტის ხ�რჯების� დ� �რ�ფინ�ნსური �ქტივების ზრდის ჯ�მი, რ�მელიც გ�მ�ითვლებ� სტ�ტისტიკური მ�ნ�ცემების (მ�ს�ხლე�ბის რ��დენ�ბ�, 6 წლ�მდე ბ�ვშვების რ��დენ�ბ�, 6-დ�ნ 18 წლ�მდე მ�ზ�რდების რ��დენ�ბ�, იმ მ�ს�ხლე�ბის რ��დენ�ბ�, რ�მლის ს�ცი�ლურ- ეკ�ნ�მიკური მდგ�მ�რე�ბის მ�ჩვენებელი (ს�რეიტინგ� ქულ�) ნ�კლები� ს�ქ�რთველ�ს მთ�ვრ�ბის მიერ დ�დგენილ ზღვრულ �დენ�ბ�ზე, �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველ�ბის ფ�რთ�ბის დ� �დგილ�ბრივი გზების სიგრძე) დ� გ�თ�ნ�ბრების კ�ეფიციენტების ს�ფუძველზე თვითმმ�რთველ ქ�ლ�ქებს დ� მუნიციპ�ლიტეტების გ�მიჯვნით; დ� R – �რის �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი ერთეულის ბიუჯეტის შემ�ს�ვლები (გრ�ნტების გ�რდ�), რ�მელიც თით�ეული �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი ერთეულის ბიუჯეტის�თვის გ�ი�ნგ�რიშებ� მიმდინ�რე წლის პრ�გნ�ზის� დ� გ�სული 3 წლის ფ�ქტ�ბრივი მ�ჩვენებლების ტენდენციის მიხედვით. • სპეცი�ლური ტრ�ნსფერი გ�მ�იყ�ფ� ს�ქ�რთველ�ს ს�ხელმწიფ� ბიუჯეტიდ�ნ �ნ �ვტ�ნ�მიური რესპუბლიკების ბიუჯეტიდ�ნ სტიქიური მ�ვლენების, ეკ�ლ�გიური დ� სხვ� ს�ხის კ�ტ�სტრ�ფების, ს��მ�რი მ�ქმედებების, ეპიდემიების დ� სხვ� ს�გ�ნგებ� სიტუ�ციების შედეგების (ზი�ნის) ს�ლიკვიდ�ცი�დ, �გრეთვე სხვ� ღ�ნისძიებების გ�ნს�ხ�რციელებლ�დ. სპეცი�ლური ტრ�ნსფერი �რის ს�ხელმწიფ�, �ვტ�ნ�მიური რესპუბლიკის რესპუბლიკურ დ� თვითმმ�რთველი ერთეულების ბიუჯეტებს შ�რის გ�წეული ფინ�ნსური დ�ხმ�რებ�. მუნიციპ�ლიტეტმ� ტრ�ნსფერი შეს�ძლებელი� გ�მ�ყ�ს მხ�ლ�დ იმ შემთხვევ�ში, თუ იგი ხმ�რდებ� ტრ�ნსფერის 15 ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრის N904 ბრძ�ნებ� გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერის გ��ნგ�რიშების ინსტრუქციის დ�მტკიცების თ��ბ�ზე. 23 გ�მცემი მუნიციპ�ლიტეტის მიზნებს ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნმდებლ�ბით გ�ნს�ზღვრული ს�კუთ�რი უფლებ�მ�სილებების ფ�რგლებში. • კ�პიტ�ლური ტრ�ნსფერი გ�მ�იყ�ფ� მუნიციპ�ლიტეტებისთვის ს�ქ�რთველ�ს მთ�ვრ�ბის 2013 წლის 7 თებერვლის #23 დ�დგენილებით დ�მტკიცებული წესის შეს�ბ�მის�დ, რ�მელიც გულისხმ�ბს რ�მ: - იქმნებ� სპეცი�ლური კ�მისი�, რ�მლის შემ�დგენლ�ბ�შიც სხვებთ�ნ ერთ�დ შედი�ნ ფინ�ნსთ� მინისტრის მ��დგილე, ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ს�ბიუჯეტ� დეპ�რტ�მენტის წ�რმ�მ�დგენელი, რეგი�ნული გ�ნვით�რების მინისტრის მ��დგილე დ� ს�მინისტრ�ს შეს�ბ�მისი დეპ�რტ�მენტების წ�რმ�მ�დგენლები, რ�მლებიც �წ�რმ�ებენ მუნიციპ�ლიტეტებთ�ნ კ��რდინ�ცი�ს; - მუნიციპ�ლიტეტები კ�მისი�ს წ�რუდგენენ წინ�დ�დებ�ს სხვ�დ�სხვ� კ�პიტ�ლური პრ�ექტების შეს�ხებ; - ს�მთ�ვრ�ბ� დ�დგენილებით გ�ნის�ზღვრებ� პრ�ექტების შერჩევის კრიტერიუმები16; - მუნიციპ�ლიტეტები ვ�ლდებულნი �რი�ნ მ�ნ�წილე�ბ� მიიღ�ნ პრ�ექტების თ�ნ�დ�ფინ�ნსებ�ში 5 %-ით მ�ინც; - კ�მისი� გ�მ�ყ�ფს ს�ხსრებს კ�ნკრეტული პრ�ექტებისთვის დ� დ�ფინ�ნსების გ�დ�რიცხვ� წ�რმ�ებს მუნიციპ�ლიტეტებისთვის ხელშეკრულებით გ�ნს�ზღვრული თ�ნხის დ� ფ�ქტიური შესრულების მიხედვით. • მიზნ�ბრივი გრ�ნტები ერთი ბიუჯეტიდ�ნ მე�რეში დელეგირებული ფუნქციის ფინ�ნსური უზრუნველყ�ფის�თვის. HLG-1.1. ხელისუფლების მ�ღ�ლი დ�ნიდ�ნ გ�მ�ყ�ფილი გრ�ნტების ფ�ქტიური მ�ჩვენებელი 47. ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბიდ�ნ დ� �ჭ�რის მთ�ვრ�ბიდ�ნ მუნიციპ�ლიტეტებისთვის გ�ცემული გრ�ნტების ს�ერთ� მ�ნ�ცემები მ�ცემული� ცხრილში HLG 1. ცხრილი HLG-1.1: ს�ერთ� ბიუჯეტი დ� ფ�ქტიური გრ�ნტები (მლნ ლ�რი) გრ�ნტები 2015 2016 2017 ს�ქ�რთველ�ს ს�ხელმწიფ� ბიუჯეტით გ�თვ�ლისწინებული ს�ქ�რთველ�ს რეგი�ნებში გ�ნს�ხ�რციელებელი პრ�ექტების 16 ფ�ნდიდ�ნ დ�ს�ფინ�ნსებელი �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველ�ბის დ� რეგი�ნული პრ�ექტების შერჩევის პრ�ცედურების დ� კრიტერიუმების დ�მტკიცების შეს�ხებ “ს�ქ�რთველ�ს მთ�ვრ�ბის დ�დგენილებ� # 23 24 გრ�ნტების ბიუჯეტით 61,817.3 69,642.3 72,342.3 დ�მტკიცებული მ�ჩვენებელი გრ�ნტების ფ�ქტიური 63,170.7 51,564.0 82,154.5 მ�ჩვენებელი გ�დ�ხრ� % 102.2% 74.0% 113.6% წყ�რ�: ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის მერიის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხური 48. 2015 წელს გრ�ნტების ფ�ქტიური მ�ჩვენებლის გ�დ�ხრ�მ თ�ვდ�პირველ�დ დ�მტკიცებული ბიუჯეტით გ�ნს�ზღვრულ გრ�ნტებთ�ნ შედ�რებით შე�დგინ� 102%, 2016 წელს - 74%, ხ�ლ� 2017 წელს - 114%. გ�ნს�ხილველი 3 ფისკ�ლური წლიდ�ნ 2 წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში �ღნიშნულმ� მ�ჩვენებელმ� შე�დგინ� 95%. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. HLG-1.2. მიზნ�ბრივი გრ�ნტების ფ�ქტიური მ�ჩვენებელი 49. ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის 2017 წლის PEFA-ს მიხედვით, მუნიციპ�ლიტეტებისთვის გრ�ნტების 91% გ�მ�ყ�ფილი� დ�დგენილი წესის შეს�ბ�მის�დ. დ�დგენილი წესის შეს�ბ�მის�დ გ�მ�ყ�ფილი გრ�ნტები �სევე მ�იც�ვს მთ�ვრ�ბის მიერ 2013 წლის 7 თებერვ�ლს დ�მტკიცებული №23 ბრძ�ნებულებით გ�ნს�ზღვრულ კ�პიტ�ლურ გრ�ნტებს, თუმც� �მ ინდიკ�ტ�რის მიზნების�თვის ისინი კლ�სიფიცირებული�, რ�გ�რც მიზნ�ბრივი გრ�ნტები, რ�დგ�ნ ისინი დ�კ�ვშირებული �რი�ნ კ�ნკრეტულ პრ�ექტებთ�ნ. სტიქიური უბედურების� დ� ს�გ�ნგებ� სიტუ�ციების პირ�ბებში გ�თვ�ლისწინებული� სპეცი�ლური გრ�ნტები. მუნიციპ�ლიტეტისთვის გ�მ�ყ�ფილი გრ�ნტების უმეტეს�ბ� წ�რმ��დგენს გ�თ�ნ�ბრებით ტრ�ნსფერებს დ� ყველ� გრ�ნტი მ�თი ტიპების მიხედვით მ�ცემული� მე-4 დ�ნ�რთის ცხრილში #11. 50. გრ�ნტების ტიპის მიხედვით გ�დ�ხრ�მ შე�დგინ� 5.9% 2015 წელს, 157.4% 2016 წელს დ� 18.3% 2017 წელს. ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტი ცდილ�ბს ბიუჯეტირების პრ�ცესში ს�ვ�რ�უდ� გრ�ნტების პრ�გნ�ზირებ�ს დ� �ღნიშნულ პრ�გნ�ზებს �ნ�ცვლებს ბიუჯეტის დ�სრულებ�მდე გრ�ნტების შეს�ხებ მიღებული ინფ�რმ�ციით, თუმც�, სპეცი�ლური გრ�ნტების რე�ლიზ�ცი� �რ�სტ�ბილური�. ერთ წელს ბიუჯეტში შეტ�ნილი �რცერთი გრ�ნტის რე�ლიზებ� �რ მ�ხდ�, ხ�ლ� მე�რე წელს პირიქით მ�ხდ�. თ�ვდ�პირველ�დ დ�მტკიცებულ ბიუჯეტს� დ� მიზნ�ბრივი გრ�ნტების ფ�ქტიურ მ�ჩვენებლებს შ�რის სხვ��ბ� 10%-ზე მეტი იყ� ს�მიდ�ნ �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D. HLG-1.3. ხელისუფლების მ�ღ�ლი დ�ნიდ�ნგ�მ�ყ�ფილი ტრ�ნსფერების დრ�ულ�ბ� 25 51. �რსებ�ბს გ�თ�ნ�ბრებითი დ� მიზნ�ბრივი გრ�ნტების გ�ცემის წინ�სწ�რ შეთ�ნხმებული გრ�ფიკი. გ�რკვეულ წლებში გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერები გ�ცემულ იქნ� წინსწრებით, ხ�ლ� ყველ� დ�ნ�რჩენი ტრ�ნსფერი გ�მ�იყ� გრ�ფიკის შეს�ბ�მის�დ. მ�ჩვენებლის შეფ�სებ� შეეს�ბ�მებ� A-ს. 52. გ�რკვეულ წლებში გ�თ�ნ�ბრებითი გრ�ნტების გ�ცემ� მთლი�ნ�დ �რ მ�ხდ� პირველ კვ�რტ�ლში დ� შეს�ბ�მის�დ, დ�კ�რექტირდ� შემდგ�მი ტრ�ნსფერის დრ�ს, რ�გ�რც ეს ნ�ჩვენები� დ�ნ�რთში. ყველ� დ�ნ�რჩენი ტრ�ნსფერი გ�ნხ�რციელდ� გრ�ფიკის შეს�ბ�მის�დ. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 26 პირველი ბლ�კი: ბიუჯეტის ს�ნდ��ბ� PI-1. ხ�რჯების �გრეგირებული მ�ჩვენებლები 53. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს ბიუჯეტის ს�ნდ��ბ�ს, იმის გ��ნგ�რიშებით თუ რ� ხ�რისხის გ�ნსხვ�ვებ�� ფ�ქტიურ მთლი�ნ ხ�რჯებს� დ� პირველ�დ ბიუჯეტს შ�რის ბ�ლ� ს�მი წლის ხელმის�წვდ�მი მ�ნ�ცემებით. შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. შეფ�სებ� ეფუძნებ� 2015, 2016 დ� 2017 ფისკ�ლური წლების პირველ�დ ბიუჯეტს� დ� ბიუჯეტიდ�ნ გ�წეულ ფ�ქტიურ ხ�რჯებს. 2018 წლის ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-1 ხ�რჯების �გრეგირებული B მ�ჩვენებლები ს�მიდ�ნ �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, გ�დ�ხრ� იყ� 1.1 ხ�რჯების �გრეგირებული B 10%-ზე ნ�კლები (0.1% დ� 7.1%), ხ�ლ� მეს�მე წელს მ�ჩვენებლები (2015) გ�დ�ხრ�მ შე�დგინ� 18.9%. 54. ფ�ქტიური დ� ბიუჯეტით გ�თვ�ლისწინებული ხ�რჯების შეს�ხებ მ�ნ�ცემები შეჯ�მებული� შემდეგ ცხრილში. ცხრილი 1.1: სულ ბიუჯეტით დ�მტკიცებული დ� ფ�ქტიური ხ�რჯები (მლნ ლ�რი) 2015 2016 2017 დ�მტკიცებული ბიუჯეტი 104,630.8 130,168.4 134,159.8 ფ�ქტიური ხ�რჯები 124,393.4 130,120.0 144,551.5 გ�დ�ხრ� % 118.9% 100.1% 107.7% წყ�რ�: ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის მერიის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხური 55. ცხრილში ნ�ჩვენები�, რ�მ ფ�ქტიურ ხ�რჯებს (მიმდინ�რე დ� კ�პიტ�ლური) დ� ბიუჯეტით დ�მტკიცებულ ხ�რჯებს შ�რის გ�დ�ხრ�მ შე�დგინ� 2015 წელს - 118.9%, 2016 წელს - 100.1%, 2017 წელს კი - 107.7%. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 27 PI-2. ხ�რჯების შესრულების სტრუქტურ� 56. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს თუ რ�მდენ�დ გ�ნ�პირ�ბებს ბიუჯეტის შესრულების პრ�ცესში მთ�ვ�რ ს�ბიუჯეტ� კ�ტეგ�რიებს შ�რის რესურსების გ�დ�ნ�წილებ� ხ�რჯების შედგენილ�ბის ცვლილებ�ს. შეფ�სებ� ემყ�რებ� 2015, 2016 დ� 2017 ფისკ�ლური წლების მუნიციპ�ლიტეტის პირველ�დ ბიუჯეტს� დ� ფ�ქტიურ ხ�რჯებს. ინდიკ�ტ�რი მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სებების M1 მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სებ� შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� PI-2: ხ�რჯების შესრულების B+ სტრუქტურ� 2.1 ფ�ქტიური ხ�რჯების ს�მიდ�ნ �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, გ�დ�ხრ� იყ� სტრუქტურ� ფუნქციების B 10%-ზე ნ�კლები (4.8% დ� 8.5%), ხ�ლ� მეს�მე მიხედვით წელს (2015) გ�დ�ხრ�მ შე�დგინ� 15%. 2.2 ფ�ქტიური ხ�რჯების ს�მიდ�ნ �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, გ�დ�ხრ� სტრუქტურ� ეკ�ნ�მიკური B იყ� 10%-ზე ნ�კლები (7.6% დ� 9.6%), ხ�ლ� კლ�სიფიკ�ციის მიხედვით მეს�მე წელს (2015) გ�დ�ხრ�მ შე�დგინ� 11.4%. ს�მივე წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ს�რეზერვ� 2.3 ხ�რჯები ს�რეზერვ� A ფ�ნდიდ�ნ გ�წეული ფ�ქტიური ხ�რჯები ფ�ნდებიდ�ნ შე�დგენდ� 0%-ს, ხ�ლ� ბიუჯეტში - 0.5%-ს. 2.1 ფ�ქტიური ხ�რჯების სტრუქტურ� ფუნქციების მიხედვით 57. ფ�ქტიური დ� ბიუჯეტში გ�თვ�ლისწინებული ხ�რჯები ფუნქციების მიხედვით წ�რმ�დგენილი� დ�ნ�რთში #4 მ�ცემულ ცხრილებში 2-4. გ�დ�ხრ� ხ�რჯების სტრუქტურ�ში ფუნქცი�ნ�ლური კლ�სიფიკ�ციის მიხედვით შე�დგენს 2015 წელს 15% - ს, 2016 წელს - 4.8% - ს დ� 2017 წელს - 8.5% - ს. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 2.2 ფ�ქტიური ხ�რჯების სტრუქტურ� ეკ�ნ�მიკური კლ�სიფიკ�ციის მიხედვით 58. ფ�ქტიური დ� ბიუჯეტით გ�თვ�ლისწინებული ხ�რჯები ეკ�ნ�მიკური კლ�სიფიკ�ციის მიხედვით წ�რმ�დგენილი� დ�ნ�რთში 4 მ�ცემულ ცხრილებში 5-9. გ�დ�ხრის დ�ნე ხ�რჯების სტრუქტურ�ში ეკ�ნ�მიკური კლ�სიფიკ�ციის მიხედვით შე�დგენს 11.4%-ს 2015 წელს, 7.6%-ს 2016 წელს დ� 9.6%- ს 2017 წელს. 2015 წელს გ�დ�ხრის მ�ღ�ლი მ�ჩვენებლის მიზეზი გ�ხდ� მუნიციპ�ლიტეტისგ�ნ ცენტრ�ლური ხელისუფლებ�ზე გ�დ�ცემული ს�გ�ნგებ� სიტუ�ციების მ�რთვის ფუნქციის შეს�სრულებლ�დ, შინ�გ�ნ ს�ქმეთ� ს�მინისტრ�სთვის გ�დ�ცემული ს�გ�ნგებ� სიტუ�ციების ს�მს�ხურის ფუნქცი�ნირების�თვის ს�ჭირ� ს�ხსრები. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 28 2.3 ხ�რჯები ს�რეზერვ� ფ�ნდებიდ�ნ 59. ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტის თ�ნ�ხმ�დ ს�რეზერვ� ფ�ნდი გ�ნიხილებ� ს�ერთ� ს�ხელმწიფ� ხ�რჯების ფ�რგლებში. ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსის 67-ე მუხლის თ�ნ�ხმ�დ, მუნიციპ�ლიტეტის ს�რეზერვ� ფ�ნდების მ�ცულ�ბ� �რ უნდ� �ღემ�ტებ�დეს წლიური ბიუჯეტით გ�თვ�ლისწინებული ს�ბიუჯეტ� �სიგნებების მთლი�ნი თ�ნხის 2%-ს. ბიუჯეტით გ�ნს�ზღვრული ს�რეზერვ� ფ�ნდები შე�დგენდ� 0.5%-ს, ხ�ლ� ფ�ქტიური - 0%-ს. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. PI-3. შემ�ს�ვლების შესრულებ� 60. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს თ�ვდ�პირველ�დ დ�მტკიცებულ ბიუჯეტს� დ� წლის ბ�ლ�ს ფ�ქტიურ�დ მიღებულ შემ�ს�ვ�ლს შ�რის გ�ნსხვ�ვებ�ს. შეფ�სებ� დ�ფუძნებული� 2015, 2016 დ� 2017 ფისკ�ლური წლების პირველ�დ ს�ბიუჯეტ� დ� ფ�ქტიურ�დ მიღებულ შემ�ს�ვლებზე. შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სებების M 2 მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი/ 2018 წლის ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-3 შემ�ს�ვლების D+ შესრულებ� 3.1 მთლი�ნი შემ�ს�ვლების C ს�მიდ�ნ �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, მთლი�ნი გ�დ�ხრ� შესრულებ� იყ� 92%-ს� დ� 116%-ს შ�რის (104.2% დ� 114%) D შემ�ს�ვლების ცვლილებ� 15%-ზე ნ�კლები იყ� 3.2 ფ�ქტიური შემ�ს�ვლების ს�მიდ�ნ �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში. 2015 წელს - 5.6%, სტრუქტურ� 2016 წელს - 38.9% დ� 2017 წელს - 22.4%. 3.1 მთლი�ნი შემ�ს�ვლების შესრულებ� 61. ბიუჯეტით დ�გეგმილი დ� ფ�ქტიურ�დ მიღებული შემ�ს�ვლები გ�მსხვილებული კ�ტეგ�რიების მიხედვით მ�ცემული� დ�ნ�რთში 4, ცხრილები 8-10. ცხრილი 3.1 ფ�ქტიური შემ�ს�ვლები (ს�პრ�გნ�ზ� შემ�ს�ვლების %) წელი ფ�ქტიური შემ�ს�ვლები (ს�პრ�გნ�ზ� შემ�ს�ვლების %) 2015 143.9% 2016 104.2% 29 2017 114.0% 62. რ�დგ�ნ გ�დ�ხრ� ფ�ქტიურ�დ მიღებულ შემ�ს�ვლებს შ�რის შე�დგენდ� 104.2% - 114%-ს ს�მიდ�ნ �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, �მ ქვეინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� C. 3.2 ფ�ქტიური შემ�ს�ვლების სტრუქტურ� 63. 2015 წელს შემ�ს�ვლების სტრუქტურ�ში გ�დ�ხრის დ�ნე იყ� 5.6%, 2016 წელს - 38.9% დ� 2017 წელს - 22.4%. 64. 2016 წელს შემუშ�ვდ� ცენტრ�ლიზებული წესით მ�გრ�ვილი ს�შემ�ს�ვლ� გ�დ�ს�ხ�დის წილ�ბრივი გ�ნ�წილების შეს�ხებ შეთ�ნხმებ�, რის შედეგ�დ�ც მუნიციპ�ლიტეტს, ქ�ნების გ�დ�ს�ხ�დის გ�რდ�, გ�უჩნდ� მეტი პრ�გნ�ზირებ�დი შემ�ს�ვლების წყ�რ�. გ�დ�ხრ� გ�მ�წვეული� რთულ�დ პრ�გნ�ზირებ�დი �რ� ს�გ�დ�ს�ხ�დ� მუხლებით (რ�გ�რიც �რის ს�ქ�ნლის� დ� ქ�ნების გ�ყიდვები, დივიდენდები დ� ჯ�რიმები), რ�მლებიც შემ�ს�ვლების მნიშვნელ�ვ�ნ წყ�რ�ს წ�რმ��დგენს მუნიციპ�ლიტეტებისთვის. 65. იმდენ�დ, რ�მდენ�დ�ც გ�დ�ხრ� 10 %-ზე დ�ბ�ლი იყ� ს�მიდ�ნ ერთი წლის მ�ნძილზე, �მ ქვეინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D. ცხრილი 3.2 გ�დ�ხრ� შემ�ს�ვლების სტრუქტურ�ში წელი გ�დ�ხრის პრ�ცენტული მ�ჩვენებელი 2015 5.6% 2016 38.9% 2017 22.4% 30 მე�რე ბლ�კი: ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების გ�მჭვირვ�ლ�ბ� PI-4. ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ცი� 66. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს, თუ რ�მდენ�დ შეეს�ბ�მებ� ბიუჯეტი დ� �ნგ�რიშების კლ�სიფიკ�ცი� ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტებს. გ�მ�იყენებ� შეფ�სების პერი�დისთვის �რსებული მდგ�მ�რე�ბ�. შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სებ� შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� ბიუჯეტის ფ�რმულირებ�, შესრულებ� დ� �ნგ�რიშგებ� ემყ�რებ� ეკ�ნ�მიკური დ� ფუნქცი�ნ�ლური კლ�სიფიკ�ციის თით�ეულ PI-4 ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ცი� A დ�ნეს (10 ფუნქცი�) GFS/ COFOG სტ�ნდ�რტების გ�მ�ყენებით. პრ�გრ�მული კლ�სიფიკ�ცი� გ�მ�მდინ�რე�ბს ს�ქ�რთველ�ში მ�ქმედი �რგ�ნიზ�ციული კლ�სიფიკ�ციიდ�ნ. 67. ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ციის ძირით�დი დებულებები გ�ნს�ზღვრული� ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსით.17 ის დეტ�ლურ�დ �რის გ�ნს�ზღვრული ფინ�ნსთ� მინისტრის ბრძ�ნებ�ში18 დ� მ�იც�ვს: • ეკ�ნ�მიკური დ� ფუნქცი�ნ�ლური კლ�სიფიკ�ციები, რ�მელიც გ�მ�იყენებ� ს�ბიუჯეტ� სისტემის ყველ� ს�ფეხურზე ს�ხელმწიფ� �ღრიცხვისთვის დ� შეს�ბ�მის�ბ�ში� ს�ხელმწიფ�ს ფინ�ნსური სტ�ტისტიკის 2001 (GFSM 200119) წლის ს�ხელმძღვ�ნელ�სთ�ნ დ� მთ�ვრ�ბის ფუნქციების კლ�სიფიკ�ცი�სთ�ნ (CoFoG). ეს სტ�ნდ�რტები გ�მ�იყენებ� ს�ხელმწიფ� ბიუჯეტისთვის 2008 წლიდ�ნ, ხ�ლ� 2009 წლიდ�ნ - �დგილ�ბრივი თვითმ�რთველ�ბის �რგ�ნ�ებისთვის. ეკ�ნ�მიკური დ� ფუნქცი�ნ�ლური 17ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსი, მუხლი 8. 18ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრის ბრძ�ნებ� N672, 25 �გვისტ�, 2010. 19 ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს თხ�ვნით ს�ერთ�შ�რის� ს�ვ�ლუტ� ფ�ნდი (IMF) პ�სუხისმგებელი� ტექნიკური მხ�რდ�ჭერის მიწ�დებ�ზე GFSM 2014 წლის - ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ციის �ხ�ლი სტ�ნდ�რტის დ�ნერგვის პრ�ცესში 31 კლ�სიფიკ�ციები მ�იც�ვს შემ�ს�ვლებს, ხ�რჯებს, �რ�ფინ�ნსურ �ქტივებთ�ნ დ�კ�ვშირებულ �პერ�ციებს, ფინ�ნსურ �ქტივებთ�ნ დ� ვ�ლდებულებებთ�ნ დ�კ�ვშირებულ �პერ�ციებს. ეკ�ნ�მიკური კლ�სიფიკ�ცი� კ�დირებული� GFS- თ�ნ შეს�ბ�მის�ბ�ში, 5 ნიშნ� კ�დების მეშვე�ბით, რ�ც იძლევ� ხ�რჯების (�ნ შემ�ს�ვლების) იდენტიფიცირების ს�შუ�ლებ�ს დეტ�ლიზ�ციის ყველ�ზე მ�ღ�ლ დ�ნეზე, რ�მელიც რეკ�მენდებული� GFS-ის მიერ. • �რგ�ნიზ�ციული კლ�სიფიკ�ცი�, რ�მელიც ფ�ქტიურ�დ უზრუნველყ�ფილი� 5 ნიშნ� კ�დირებული პრ�გრ�მული კლ�სიფიკ�ციით დ� რ�მელიც იძლევ� ხ�რჯების (�ნ შემ�ს�ვლების) იდენტიფიცირების ს�შუ�ლებ�ს, სულ მცირე GFS20- ის მიერ მ�თხ�ვნილ დ�ნეზე. ს�ქ�რთველ�ს შემთხვევ�ში დეტ�ლები გ�ნს�ზღვრული� ხ�რჯების ცენტრის დ�ნეზე (ე.ი. GFS მე-3 დ�ნე დ� ქვევით). 68. 2001 წლის ს�ხელმწიფ� ფინ�ნსური სტ�ტისტიკის ს�ხელმძღვ�ნელ�ს თ�ნ�ხმ�დ, ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ცი� უნდ� მ�იც�ვდეს შემ�ს�ვლებთ�ნ, ხ�რჯებთ�ნ, �რ� ს�ფინ�ნს� �ქტივებთ�ნ, ფინ�ნსურ �ქტივებთ�ნ დ� ვ�ლდებულებებთ�ნ დ�კ�ვშირებული �პერ�ციების ეკ�ნ�მიკურ კლ�სიფიკ�ცი�ს. 69. მიუხედ�ვ�დ იმის�, რ�მ პრ�გრ�მული კლ�სიფიკ�ცი� �რ წ�რმ��დგენს GFS-ის მ�თხ�ვნ�ს (დ� �რც CoFoG - ის მ�თხ�ვნ�ს), ს�ქ�რთველ�მ შეიმუშ�ვ� პრ�გრ�მების ბიუჯეტირების კ�მპლექსური სისტემ� კ�ნკრეტული კლ�სიფიკ�ციით. ეს �რის პრი�რიტეტების, პრ�გრ�მების (4 - ნიშნ�) დ� ქვეპრ�გრ�მების (6 - ნიშნ�) კ�მბინ�ცი� დ� კლ�სიფიკ�ცი� გ�ნის�ზღვრებ� წლიური ბიუჯეტით. ეს კლ�სიფიკ�ცი� ცვლის GFS -ის �რგ�ნიზ�ციულ კლ�სიფიკ�ცი�ს დ� უზრუნველყ�ფს, სულ მცირე, დეტ�ლიზ�ციის იგივე დ�ნეს, რ�ც წ�რმ�დგენილი� GFS - ის მე�რე დ� მეს�მე დ�ნეზე. პრ�გრ�მული კლ�სიფიკ�ცი� იძლევ� ინფ�რმ�ციის დ�ფიქსირების ს�შუ�ლებ�ს ხ�რჯების ცენტრის ყ�ველ დ�ნეზე (რ�ც GFS ის მ�თხ�ვნ�ზე უფრ� მეტ�დ დეტ�ლიზებული� ). 70. ხ�რჯების თით�ეული ცენტრი (ქვეპრ�გრ�მის �ნ ღ�ნისძიების გ�ნმ�ხ�რციელებელი) �სეთ�დ იდენტიფიცირებული� ხ�რჯების IT სისტემ�ში (ელექტრ�ნული ხ�ზინ� დ� ელექტრ�ნული ბიუჯეტი) ისე, რ�მ მ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული ხ�რჯები დეტ�ლურ�დ იქნეს შესწ�ვლილი დ� გ�კ�ნტრ�ლებული. 71. ფუნქცი�ნ�ლური კლ�სიფიკ�ცი� შეეს�ბ�მებ� CoFoG-ის მ�თხ�ვნებს 10 შემდგ�მი ფუნქციით: ს�ერთ� დ�ნიშნულების ს�ხელმწიფ� მ�მს�ხურებ�; თ�ვდ�ცვ�; ს�ზ�გ�დ�ებრივი წესრიგი დ� უს�ფრთხ�ებ�; ეკ�ნ�მიკური ს�ქმი�ნ�ბ�; გ�რემ�ს დ�ცვ�; ს�ბინ��-კ�მუნ�ლური მეურნე�ბ�; ჯ�ნმრთელ�ბის დ�ცვ�; დ�სვენებ�, კულტურ� დ� რელიგი�; გ�ნ�თლებ� დ� ს�ცი�ლური უზრუნველყ�ფ�. 20 GFS მ�იც�ვს ს�მ დ�ნეს (ს�მინისტრ�, დირექტ�რ�ტი დ� ქვემ�თ) 32 72. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. PI-5. ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� 73. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს ყ�ველწლიურ ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტებში წ�რმ�დგენილი ინფ�რმ�ციის სისრულეს ძირით�დი დ� დ�მ�ტებითი ელემენტების კ�ნკრეტული ჩ�მ�ნ�თვ�ლის მიმ�რთ. შეს�ფ�სებელი დრ�ის პერი�დი �რის ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�სთვის უკ�ნ�სკნელი ბიუჯეტის წ�რდგენის მ�მენტი (2017) დ� შეფ�სებ� ფ�რ�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. 2018 წლის ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� �კმ�ყ�ფილებს �თიდ�ნ PI-5: ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� B შვიდ ელემენტს, რ�მელთ�გ�ნ �თხი ძირით�დი, ხ�ლ� ს�მი დ�მ�ტებითი ელემენტი�. 5.1. ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� 74. რ�გ�რც ქვემ�თ მ�ყვ�ნილი ცხრილიდ�ნ ჩ�ნს, ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� 10 კრიტერიუმიდ�ნ 7-ს �კმ�ყ�ფილებს. ცხრილი 5.1 დ�კმ�ყ�ფილებული კრიტერიუმები No. კრიტერიუმი მიღწევ� (დი�ხ/ �რ�) შეს�ბ�მისი დ�ს�ბუთებ�/ კ�მენტ�რი ძირით�დი ელემენტები ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� მ�იც�ვს ფისკ�ლური დეფიციტის �ნ ინფ�რმ�ცი�ს ფისკ�ლური მ�ნ�ცემების პრ�ფიციტის �ნ დ�რიცხული 1 კი შეს�ხებ, ფისკ�ლური ნ�შთის ჩ�თვლით, ს��პერ�ცი� შედეგის უკ�ნ�სკნელი ს�მი, მიმდინ�რე დ� მ�მდევნ� პრ�გნ�ზი ს�მი წლის პრ�გნ�ზს.21 გ�სული წლის ბიუჯეტის ფ�ქტიური მ�ჩვენებლები წ�რმ�დგენილი იყ� იგივე ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტის I დ� ფ�რმ�ტით, რ�გ�რც III თ�ვებში წ�რმ�დგენილი� ცხრილები, 2 ბიუჯეტის პრ�ექტი. �მ კი რ�მლებშიც თით�ეულ ს�ბიუჯეტ� მუხლს ელემენტში „იგივე ფ�რმ�ტით �ქვს სვეტი გ�სული, მიმდინ�რე დ� დ�ს�გეგმი რ�გ�რც ბიუჯეტის პრ�ექტი“ ს�ბიუჯეტ� წლისთვის.22 ნიშნ�ვს, რ�მ მ�ჩვენებლები წ�რმ�დგენილი უნდ� იყ�ს დ� 21 https://matsne.gov.ge/ka/document/view/3959795 22 https://matsne.gov.ge/ka/document/view/3959795 33 No. კრიტერიუმი მიღწევ� (დი�ხ/ �რ�) შეს�ბ�მისი დ�ს�ბუთებ�/ კ�მენტ�რი ძირით�დი ელემენტები შეს�დ�რისი იმ�ვე �გრეგირებულ დ�ნეზე �ნ რელევ�ნტური დეტ�ლების იმ�ვე დ�ნეზე, რ�გ�რც ბიუჯეტის პრ�ექტში. მიმდინ�რე ფისკ�ლური წლის ბიუჯეტი წ�რმ�დგენილი� ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტის I დ� იგივე ფ�რმ�ტით, რ�გ�რც III თ�ვებში წ�რმ�დგენილი� ცხრილები, 3 ბიუჯეტის პრ�ექტი. ეს კი რ�მელშიც თით�ეულ ს�ბიუჯეტ� მუხლს შეიძლებ� იყ�ს �ნ �ქვს სვეტი გ�სული, მიმდინ�რე დ� დ�ს�გეგმი შესწ�რებული ბიუჯეტი �ნ ს�ბიუჯეტ� წლისთვის.23 ს�ვ�რ�უდ� შესრულებ�. �გრეგირებული ს�ბიუჯეტ� მ�ნ�ცემები რ�გ�რც ინფ�რმ�ცი� შემ�ს�ვლების დ� ხ�რჯების შემ�ს�ვლების, ისე შეს�ხებ I თ�ვში წ�რმ�დგენილი� ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯებისთვის გ�მ�ყენებული კლ�სიფიკ�ციის ყველ� ძირით�დი მუხლის კლ�სიფიკ�ციების ძირით�დი შეს�ბ�მის�დ ს�მივე წლისთვის (გ�სული, 4 კი დ�ს�ხელებების შეს�ბ�მის�დ, მიმდინ�რე დ� დ�ს�გეგმი). მთლი�ნი მიმდინ�რე დ� წინ� წლების შემ�ს�ვლების დ� ხ�რჯების ინდიკ�ტ�რები მ�ნ�ცემების ჩ�თვლით, წ�რმ�დგენილი� ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ციის ს�ვ�რ�უდ� შემ�ს�ვლების დ� ძირით�დი კ�ტეგ�რიების შეს�ბ�მის�დ.24 ხ�რჯების დეტ�ლური ჩ�შლით. დ�მ�ტებითი ელემენტები დეფიციტის დ�ფინ�ნსების წყ�რ�ები დეფიციტის დ�ფინ�ნსების 5 კი წ�რმ�დგენილი� ბიუჯეტის პრ�ექტის წყ�რ�ები დ� სტრუქტურ� 25 მუხლებში 9 - 11. მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური ეს ინფ�რმ�ცი� მ�ცემული� ცენტრ�ლური პ�რ�მეტრები რ�მლებიც, სულ მთ�ვრ�ბის ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი�ში დ� მცირე, მ�იც�ვს მშპ-ის მ�იც�ვს მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური პრ�გნ�ზის ს�მ ს�ვ�რ�უდ� ზრდ�ს, ცხრილს (ერთს თით�ეული სცენ�რისთვის - 6 ინფლ�ცი�ს, ს�პრ�ცენტ� NA ძირით�დი, �პტიმისტური დ� პესიმისტური). გ�ნ�კვეთებს დ� ვ�ლუტის მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური მ�ჩვენებლები გ�ცვლის კურსს. წ�რმ�დგენილი� 2014 წლიდ�ნ 2021 წლ�მდე. მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური მ�ჩვენებლები� მშპ, მშპ - ის ზრდ�, ინფლ�ცი�, ს�პრ�ცენტ� 23 https://matsne.gov.ge/ka/document/view/3959795 24 https://matsne.gov.ge/ka/document/view/3959795 25 https://matsne.gov.ge/ka/document/view/3959795 34 No. კრიტერიუმი მიღწევ� (დი�ხ/ �რ�) შეს�ბ�მისი დ�ს�ბუთებ�/ კ�მენტ�რი ძირით�დი ელემენტები გ�ნ�კვეთები, ვ�ლუტის გ�ცვლის კურსები დ� �.შ.26 ვ�ლის ნ�შთი, სულ მცირე, ინფ�რმ�ცი� ვ�ლის მთლი�ნი მიმდინ�რე ფისკ�ლური წლის პრ�გნ�ზირებული მ�ცულ�ბის შეს�ხებ დ�ს�წყისის შეს�ხებ წ�რმ�დგენილი� ბიუჯეტის პრ�ექტის მე-11 დეტ�ლების ჩ�თვლით GFS-ის მუხლში. დღესდღე�ბით დ�ს�ფ�რი� KFW- ის� 7 �ნ სხვ� მსგ�ვსი სტ�ნდ�რტის �რ� დ� ს�ქ�რთველ�ს მუნიციპ�ლური შეს�ბ�მის�დ. გ�ნვით�რების ფ�ნდის (MDFG – LEPL) მიერ დ�ფინ�ნსებული პრ�ექტებისთვის გ�ცემული �რი სესხი.27 EBRD- ის მიერ გ�ცემული მეს�მე სესხი შემუშ�ვების პრ�ცესში�. ფინ�ნსური �ქტივები, სულ 2018 წლის ბიუჯეტის პრ�ექტი (მუხლები 1, 2 მცირე, მიმდინ�რე ფისკ�ლური დ� 11) შეიც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს ფინ�ნსური წლის დ�ს�წყისის შეს�ხებ �ქტივების ცვლილებების შეს�ხებ მიმდინ�რე დეტ�ლების ჩ�თვლით GFS -ის დ� გ�სული წლებისთვის, ისევე რ�გ�რც �ნ სხვ� მსგ�ვსი სტ�ნდ�რტის დ�გეგმილი წლისთვის. 2018 წლის ბიუჯეტის პრ�ექტი �რ მ�იც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს ფინ�ნსური 8 შეს�ბ�მის�დ. �რ� �ქტივების მ�ცულ�ბის შეს�ხებ ფისკ�ლური წლის დ�ს�წყისის დ� დ�ს�სრულისთვის. ინფ�რმ�ცი� ფინ�ნსური �ქტივების მ�ცულ�ბის შეს�ხებ ფისკ�ლური წლის დ�ს�წყისის დ� დ�ს�სრულისთვის მ�ცემული� ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშებში28. შეჯ�მებული ინფ�რმ�ცი� ფისკ�ლური რისკების შეს�ხებ პირ�ბითი ვ�ლდებულებების ჩ�თვლით, რ�გ�რებიც�� ფისკ�ლური რისკების შეს�ხებ �ნგ�რიში �რ 9 �რ� გ�რ�ნტიები, დ� ფინ�ნსური �რის მ�მზ�დებული. ინსტრუმენტების სტრუქტურ�ში ჩ�შენებული პირ�ბითი ვ�ლდებულებები 26 http://mof.ge/images/File/biujetis-kanoni2017/damtkicebuli/SFR-2016-Total-bind.pdf; http://mof.ge/images/File/biujetis- kanoni2017/damtkicebuli/2017-BD-Tables-sen-16_1-BDD.pdf;http://mof.ge/images/File/biujetis-kanoni2017/damtkicebuli/2017-BD- Tables-sen-16_3-BDD.pdf; http://mof.ge/images/File/biujetis-kanoni2017/damtkicebuli/2017-BD-Tables-sen-16_2%20BDD.pdf. 27https://www.batumi.ge 28 http://batumi.ge/ge/?page=show&sec=49 35 No. კრიტერიუმი მიღწევ� (დი�ხ/ �რ�) შეს�ბ�მისი დ�ს�ბუთებ�/ კ�მენტ�რი ძირით�დი ელემენტები რ�გ�რებიც�� ს�ხელმწიფ� დ� კერძ� სექტ�რის პ�რტნი�რ�ბის კ�ნტრ�ქტები (PPP) დ� �.შ. ბიუჯეტის პრ�ექტი, მისი დ�ნ�რთები, გ�ნმ�რტებითი ბ�რ�თი დ� პ�ლიტიკ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული/დ�მ�ტებითი დ�კ�ვშირებული �ხ�ლი დ�კუმენტ�ცი�, მუნიციპ�ლიტეტის ინიცი�ტივების დ� ძირით�დი პრი�რიტეტების დ�კუმენტის ჩ�თვლით ს�ხელმწიფ� ინვესტიციების მ�იც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს ს�ბიუჯეტ� ს�ბიუჯეტ� შედეგების �ხსნ�, დ�წესებულებების პრი�რიტეტების დ� შემ�ს�ვლებთ�ნ 10 კი პრ�გრ�მების დ� მ�თ მიერ დ�კ�ვშირებული პ�ლიტიკის გ�ნს�ხ�რციელებელი ღ�ნისძიებების შეს�ხებ; ყველ� ძირით�დი ცვლილების პრ�გრ�მების/ ქვეპრ�გრ�მების/ დ�/ �ნ ხ�რჯების პრ�გრ�მების ღ�ნისძიებების ისევე რ�გ�რც მ�ს�ლ�დნელი ძირით�დი ცვლილებების შედეგების �ღწერ�ს. შემ�ს�ვლებთ�ნ ს�ბიუჯეტ� გ�ვლენის დ�კ�ვშირებით გ�ნს�ხ�რციელებელი შეფ�სებით. ღ�ნისძიებები შეუს�ბ�მ�� ს�გ�დ�ს�ხ�დ� სტრუქტურის ბუნებიდ�ნ გ�მ�მდინ�რე. დ�კუმენტ�ცი� ს�შუ�ლ� ვ�დი�ნი ფისკ�ლური პრ�გნ�ზების შეს�ხებ. �მ მუნიციპ�ლიტეტის პრი�რიტეტების ელემენტში ს�შუ�ლ� ვ�დი�ნი დ�კუმენტი შეიც�ვს ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პრ�გნ�ზების შეს�ხებ ფისკ�ლურ პრ�გნ�ზებს, რ�მლებშიც 11 დ�კუმენტ�ციის შინ��რსი სულ კი წ�რმ�დგენილი� შემ�ს�ვლების დ� ხ�რჯების მცირე უნდ� მ�იც�ვდეს ძირით�დი მუხლების პრ�გნ�ზები, ისევე ხ�რჯების, შემ�ს�ვლების დ� რ�გ�რც ფისკ�ლური ბ�ლ�ნსი ს�ბიუჯეტ� ფისკ�ლური ნ�შთის წლების� დ� მ�მდევნ� ს�მი წლისთვის. ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პრ�გნ�ზებს. ს�გ�დ�ს�ხ�დ� შეღ�ვ�თების ს�გ�დ�ს�ხ�დ� ხ�რჯები შედის ცენტრ�ლური 12 NA რ��დენ�ბრივი შეფ�სებ�. მთ�ვრ�ბის კ�მპეტენციის ფ�რგლებში. 75. �ნ�ლიზის� დ� მტკიცებულებების ს�ფუძველზე �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის მინიმუმ 3 ძირით�დ ელემენტთ�ნ დ� ექვს დ�მ�ტებით ელემენტთ�ნ მიმ�რთებ�ში. უფრ� მ�ღ�ლი შეფ�სების (A) მის�ღებ�დ ს�ჭირ��, რ�მ ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� �კმ�ყ�ფილებდეს �თხ დ�მ�ტებით ელემენტს ძირით�დ �თხ ელემენტთ�ნ ერთ�დ. �მ კრიტერიუმს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 36 PI-6. �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის �პერ�ციები ფინ�ნსური �ნგ�რიშების მიღმ� 76. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს თუ რ�მდენ�დ წ�რმ�ებს ს�ხელმწიფ� ხ�რჯების დ� შემ�ს�ვლების შეს�ხებ �ნგ�რიშგებ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ფინ�ნსური �ნგ�რიშების მიღმ�. �მ ინდიკ�ტ�რის შეფ�სებ� ემყ�რებ� 2017 ფისკ�ლური წლისთვის ხელმის�წვდ�მ ინფ�რმ�ცი�ს დ� �ნგ�რიშებს. შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნმდებლ�ბ� დ� ს�ბიუჯეტ� სისტემის ძირით�დი პრინციპები �რ ითვ�ლისწინებს ბიუჯეტის სტრუქტურის მიღმ� �რსებულ �რ�ს�ბიუჯეტ�/ გ�რეს�ბიუჯეტ� სუბიექტებს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M2 AV მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სებ� შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� PI–6 �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის A �პერ�ციები ფინ�ნსური �ნგ�რიშების მიღმ� 6.1 ხ�რჯები ფინ�ნსური A ყველ� ხ�რჯი შეტ�ნილი� ფინ�ნსურ �ნგ�რიშებში. �ნგ�რიშების მიღმ� 6.2 შემ�ს�ვლები ფინ�ნსური A ყველ� შემ�ს�ვ�ლი შეტ�ნილი� ფინ�ნსურ �ნგ�რიშების მიღმ� �ნგ�რიშებში. 6.3 �რ�ს�ბიუჯეტ� NA �რ�ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები წ�რმ�დგენილი �რ �რგ�ნიზ�ციების ფინ�ნსური �რის მუნიციპ�ლიტეტში. �ნგ�რიშები 6.1 ხ�რჯები ფინ�ნსური �ნგ�რიშების მიღმ� 77. ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� სისტემის ყ�ვლისმ�მცველ�ბის პრინციპის შეს�ბ�მის�დ ყველ� შემ�ს�ვ�ლი, ხ�რჯი დ� ს�ბიუჯეტ� ნ�შთის ცვლილებ� სრულ�დ �რის �ს�ხული ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის დ� მუნიციპ�ლიტეტების ბიუჯეტებში. ეს მ�იც�ვს ყველ� უწყებ�ს, რ�მდენ�დ�ც კ�ნ�ნმდებლ�ბ� �რ გ�ნიხილ�ვს �რ�ს�ბიუჯეტ� ფ�ნდების �რსებ�ბ�ს. კ�ნ�ნმდებლ�ბით ს�ჯ�რ� ს�მ�რთლის იურიდიულ პირებს� დ� �რ�ს�მეწ�რმე� (�რ�კ�მერციულ) იურიდიულ პირებს ს�შუ�ლებ� �ქვთ, რ�მ მიიღ�ნ გ�რკვეული ს�ხსრები მ�თ მიერ მიწ�დებული მ�მს�ხურებისთვის ს�კუთ�რ �ნგ�რიშებზე (ს�ხ�ზინ� სისტემ�ში). ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშგების სისტემ�ში შედის ს�ჯ�რ� ს�მ�რთლის იურიდიული პირების� (LEPL) დ� �რ�ს�მეწ�რმე� (�რ�კ�მერციული) იურიდიული პირების (N (N) LE) �ნგ�რიშები. ინფ�რმ�ცი� მ�თი ფულ�დი ს�ხსრების შეს�ხებ, ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშებთ�ნ ერთ�დ, წ�რედგინებ� მუნიციპ�ლიტეტის ს�კრებულ�ს. ბიუჯეტის შესრულების წლიური �ნგ�რიშები წ�რმ�დგენილი� ც�ლკეული დ�ნ�რთის ს�ხით მუნიციპ�ლიტეტის ს�კრებულ�ს ბიუჯეტის 37 შესრულების შეს�ხებ შეს�ბ�მის �ნგ�რიშებთ�ნ ერთ�დ. ეს ინფ�რმ�ცი� ხელმის�წვდ�მი� მუნიციპ�ლიტეტის ვებგვერდზე29. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 6.2 შემ�ს�ვლები ფინ�ნსური �ნგ�რიშების მიღმ� 78. ს�თ�ნ�დ� კ�ნ�ნმდებლ�ბის შეს�ბ�მის�დ �რ �რსებ�ბს შემ�ს�ვლები ფინ�ნსური �ნგ�რიშების მიღმ�. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 6.3 �რ�ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ფინ�ნსური �ნგ�რიშები 79. �რ�ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები �რ �რის წ�რმ�დგენილი მუნიციპ�ლიტეტში. შეფ�სებ�: NA. PI-7. ტრ�ნსფერები �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბისთვის 80. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის მიერ იმ �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბებისთვის გ�მ�ყ�ფილი ტრ�ნსფერების გ�მჭვირვ�ლ�ბ�ს დ� დრ�ულ�ბ�ს, რ�მელთ�ნ�ც გ��ჩნი� პირდ�პირი ფინ�ნსური კ�ვშირები. ის გ�ნიხილ�ვს ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბიდ�ნ ტრ�ნსფერების გ�ნხ�რციელების ს�ფუძველს. �სევე გ�ნიხილებ�, ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესის წ�რმ�რთვისთვის იღებენ თუ �რ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბები დრ�ულ ინფ�რმ�ცი�ს მ�თი გ�ნ�წილების შეს�ხებ. �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის PEFA-ს შეფ�სებ�ში, �ღნიშნული ინდიკ�ტ�რი გ�მ�იყენებ� იმ შემთხვევ�ში, თუ მსგ�ვსი ტრ�ნსფერები გ�ნხ�რციელდ� იმ მუნიციპ�ლიტეტისგ�ნ, რ�მელიც შეფ�სებული� მთ�ვრ�ბის ქვედ� დ�ნედ. ბ�თუმის შემთხვევ�ში �ღნიშნული მიჩნეულ იქნ� �რ�რელევ�ნტურ�დ დ� მიენიჭ� შეფ�სებ� NA. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M2 AV მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სებ� შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� PI–7 ტრ�ნსფერები �დგილ�ბრივი NA მთ�ვრ�ბისთვის 7.1 ტრ�ნსფერების გ�მ�ყ�ფის NA სისტემები 7.2 ტრ�ნსფერების შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის NA დრ�ულ�ბ� PI-8. ინფ�რმ�ცი� სერვისების გ�წევის ეფექტი�ნ�ბის შეს�ხებ 81. ეს ინდიკ�ტ�რი სწ�ვლ�ბს მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტის პრ�ექტს� დ� მის თ�ნდ�რთულ მ�ს�ლებში, �სევე, ბიუჯეტის შესრულების წლიურ �ნგ�რიშებში �ს�ხულ ინფ�რმ�ცი�ს ს�ჯ�რ� 29 http://batumi.ge/ge/?page=show&sec=49 38 სერვისების გ�წევის ეფექტი�ნ�ბის თვ�ლს�ზრისით. ის გ�ნს�ზღვრ�ვს ჩ�ტ�რდ� თუ �რ� ეფექტი�ნ�ბის �უდიტი �ნ შეფ�სებ�. ის �სევე �ფ�სებს, თუ რ�მდენ�დ წ�რმ�ებს სერვისების გ�მწევი ერთეულების მიერ მიღებული რესურსების შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის შეგრ�ვებ� დ� �ღრიცხვ�. მ�ცული პერი�დი: ქვეინდიკ�ტ�რი 8.1: მ�მდევნ� ფისკ�ლური წლისთვის დ�გეგმილი შეფ�სების ინდიკ�ტ�რები დ� შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგები; ქვეინდიკ�ტ�რი 8.2: ბ�ლ� ფისკ�ლური წელს მიღწეული შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგები; 8.3 დ� 8.4 ქვეინდიკ�ტ�რები: ბ�ლ� 3 დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი. ფ�სდებ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის სერვისები, რ�მელთ� მ�რთვ� დ� დ�ფინ�ნსებ� წ�რმ�ებს მთ�ვრ�ბის სხვ� დ�ნეების მიერ. ის შეტ�ნილ უნდ� იქნეს თუ �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბ� მნიშვნელ�ვნ�დ �ფინ�ნსებს �სეთ სერვისებს კ�მპენს�ციებით �ნ მიზნ�ბრივი გრ�ნტებით �ნ იყენებს მთ�ვრ�ბის სხვ� დ�ნეებს რ�გ�რც შემსრულებლებს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M2 AV მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-8: ინფ�რმ�ცი� სერვისების B გ�წევის ეფექტი�ნ�ბის შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი� ყ�ველწლიურ�დ მზ�დდებ� დ� ქვეყნდებ� მუნიციპ�ლიტეტის პრ�გრ�მული 8.1 სერვისების გ�წევის �მ�ც�ნების შეს�ბ�მის�დ. ის მ�იც�ვს B გ�ნხ�რციელების გეგმები შეფ�სების ინდიკ�ტ�რებს, ინფ�რმ�ცი�ს შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგების შეს�ხებ. ინფ�რმ�ცი� პრ�გრ�მების/ ქვეპრ�გრ�მების შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგების შეს�ხებ რ�მლებიც მუნიციპ�ლიტეტების მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებების მიერ 8.2. სერვისების გ�წევის ეფექტი�ნ�ბ� B ხ�რციელდებ� პრი�რიტეტების ფ�რგლებში დ� მ�თი შესრულების შეფ�სების ინდიკ�ტ�რების შეს�ხებ ყ�ველწლიურ�დ ქვეყნდებ� წლიურ ს�ბიუჯეტ� �ნგ�რიშებში. 8.3. სერვისების გ�მწევი ინფ�რმ�ცი� მ�მს�ხურების პრ�ვ�იდერების ერთეულების მიერ მიღებული A მიერ მიღებული რესურსების შეს�ხებ რესურსები ხელმის�წვდ�მი� მინიმუმ ყ�ველწლიურ�დ. მუნიციპ�ლიტეტის შიდ� �უდიტის ს�მს�ხურის დ� უმ�ღლესი �უდიტ�რული �ფისის �უდიტის შეს�ბ�მის�ბის �ნგ�რიშები მ�იც�ვს გ�სული ს�მი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში 8.4. სერვისების გ�წევის მუნიციპ�ლიტეტის მიერ გ�წეულ D ეფექტი�ნ�ბის შეფ�სებ� მ�მს�ხურებებს. თუმც�, �ღნიშნული �უდიტები �რ �რის დ�კ�ვშირებული �რ �რის დ�კ�ვშირებული მ�მს�ხურების გ�წევის ეფექტურ�ბის დ� ეფექტი�ნ�ბის შეფ�სებ�სთ�ნ. 39 82. ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის �პერ�ციებისთვის პრ�გრ�მული ბიუჯეტირებ� დ�ინერგ� 2010 წელს, ხ�ლ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბებისთვის - 2013 წელს დ� მ�ს შემდეგ მისი ხ�რისხი თ�ნდ�თ�ნ�ბით უმჯ�ბესდებ�. ს�ხელმწიფ� ბიუჯეტი დ� �დგილ�ბრივი ბიუჯეტები პრ�გრ�მული ბიუჯეტის ფ�რმ�ტში მზ�დდებ�. პრ�გრ�მული ბიუჯეტის მ�მზ�დებ� ემყ�რებ� მის�ღწევ გრძელვ�დი�ნ შედეგებს დ� მისი ფ�რმ�ტი შეიც�ვს შეფ�სების ინდიკ�ტ�რებს (ს�ბ�ზის� დ� ს�მიზნე ინდიკ�ტ�რებს, ცდ�მილების �ლბ�თ�ბ�ს დ� შეს�ძლ� რისკებს) მ�ს�ლ�დნელი შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგების პრ�გრ�მების/ ქვეპრ�გრ�მების მიხედვით პრი�რიტეტების ჩ�რჩ�ს შეს�ბ�მის�დ, რ�მელიც გ�ნს�ზღვრული� მუნიციპ�ლიტეტის პრი�რიტეტების დ�კუმენტში (MPD) დ� ქვეყნის ძირით�დი მ�ნ�ცემების დ� მიმ�რთულებების დ�კუმენტში (BDD), რ�მელიც მ�იც�ვს დ�ნ�რთს თით�ეული მუნიციპ�ლიტეტისთვის. პრ�გრ�მული ბიუჯეტის დ�ნ�რთი30 თ�ნ �ხლ�ვს მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტის პრ�ექტს, რ�მელიც წ�რედგინებ� ბ�თუმის ს�კრებულ�ს. 8.1 სერვისების გ�წევის გ�ნხ�რციელების გეგმები 83. �რსებული ს�ბიუჯეტ� მ�წყ�ბ� თ�ვისი პრ�გრ�მებით, ქვეპრ�გრ�მებით დ� მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებებით იძლევ� ინფ�რმ�ცი�ს მ�მს�ხურების გ�წევის შეს�ხებ, რ�მელიც დ�გეგმილი� ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების. ეს პრ�გრ�მ� მ�იც�ვს სრულ ბიუჯეტს. პრ�გრ�მების დ� მ�თი მიზნების პრეზენტ�ცი� თით�ეულ დ�ნეზე, მ�ს�ლ�დნელი შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგები, რ�მლებიც პრ�გრ�მის მიღწეული შედეგების შეფ�სების მიზნით შეფ�სებულ იქნ� ინდიკ�ტ�რებით, რ�გ�რიც��, მ�გ�ლით�დ, სხვ�დ�სხვ� ტიპის კიბ�ს სკრინინგის პრ�გრ�მ�ში ჩ�რთული �დ�მი�ნების რ��დენ�ბ�, რე�ბილიტ�ცი�ს დ�ქვემდებ�რებული შენ�ბების რ��დენ�ბ�, რე�ბილიტირებული გზის სიგრძე კმ-ში დ� �.შ. ზ�გიერთი პრ�გრ�მის შედეგები �რ �რის წ�რმ�დგენილი. გ�რკვეული პრ�გრ�მების შედეგების შეფ�სებ� შეუძლებელი�. პრ�გრ�მ� უზრუნველყ�ფს მ�მს�ხურების მიწ�დების შეფ�სებისთვის შეს�ბ�მისი ინფ�რმ�ციის ხელმის�წვდ�მ�ბ�ს, თუმც�, ძირით�დი ინდიკ�ტ�რების დ�ხვეწის მიზნით �უცილებელი� პრ�გრ�მის გ�უმჯ�ბესებ�. მუნიციპ�ლიტეტის მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებების დ� რ�ი�ნების პრ�გრ�მული ბიუჯეტირებ� მ�იც�ვს �ღნიშნულ დეტ�ლურ ინფ�რმ�ცი�ს. 84. ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტი მ�იც�ვს პრი�რიტეტების დეტ�ლურ პრეზენტ�ცი�ს, რ�მლებიც ჩ�შლილი� პრ�გრ�მების მიხედვით თით�ეულ დ�ნეზე მ�თ მიზნებთ�ნ ერთ�დ, მ�ს�ლ�დნელი შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგების მიხედვით, რ�მლებიც პრ�გრ�მის მიღწეული შედეგების შეფ�სების მიზნით იზ�მებ� ისეთი ინდიკ�ტ�რებით, რ�გ�რიც��, მ�გ�ლით�დ, სხვ�დ�სხვ� ტიპის კიბ�ს სკრინინგის პრ�გრ�მ�ში ჩ�რთული �დ�მი�ნების რ��დენ�ბ�, რე�ბილიტ�ცი�ს დ�ქვემდებ�რებული შენ�ბების რ��დენ�ბ�, რე�ბილიტირებული გზის სიგრძე კმ-ში დ� �.შ. ზ�გიერთი პრ�გრ�მის შედეგები �რ �რის წ�რმ�დგენილი. გ�რკვეული პრ�გრ�მების შედეგების შეფ�სებ� შეუძლებელი�. პრ�გრ�მ� უზრუნველყ�ფს მ�მს�ხურების მიწ�დების შეფ�სებისთვის შეს�ბ�მისი ინფ�რმ�ციის 30 https://matsne.gov.ge/ka/document/view/3959795 40 ხელმის�წვდ�მ�ბ�ს, თუმც�, ძირით�დი ინდიკ�ტ�რების დ�ხვეწის მიზნით �უცილებელი� პრ�გრ�მის გ�უმჯ�ბესებ�. მუნიციპ�ლიტეტის მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებების პრ�გრ�მული ბიუჯეტირებ� მ�იც�ვს �ღნიშნულ დეტ�ლურ ინფ�რმ�ცი�ს. 85. ზემ��ღნიშნულიდ�ნ გ�მ�მდინ�რე, ქვეინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 8.2 სერვისების გ�წევის ეფექტი�ნ�ბ� 86. მუნიციპ�ლიტეტი �ქვეყნებს წლიურ �ნგ�რიშს ყველ� მხ�რჯ�ვი დ�წესებულების პრ�გრ�მების დ� ქვეპრ�გრ�მების შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგების შეს�ხებ. ინფ�რმ�ცი� პრ�გრ�მების შესრულების შეს�ხებ �სევე მზ�დდებ� ყ�ველკვ�რტლურ�დ (3, 6 დ� 9 თვე) დ� ყ�ველწლიურ�დ დ� ხელმის�წვდ�მი� მუნიციპ�ლიტეტის ვებგვერდზე31. 87. წლიური ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიში მ�იც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს დ�გეგმილი შედეგების� დ� ინდიკ�ტ�რების შესრულების თ��ბ�ზე. �ნგ�რიში �ს�ხ�ვს, თუ რ�მდენ�დ იქნ� ძირით�დი �მ�ც�ნები შესრულებული წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში სხვ�დ�სხვ� პრი�რიტეტული პრ�გრ�მების, მ�თ შ�რის ს�ჯ�რ� ს�მ�რთლის იურიდიული პირების მიერ, რ�მლებიც მ�იც�ვენ ტრ�ნსპ�რტის, ჯ�ნდ�ცვის დ� ს�ცი�ლური უს�ფრთხ�ების, �სევე სკ�ლ�მდელი გ�ნ�თლების სფერ�ებს. ზ�გიერთი პრ�გრ�მის შედეგები �რ �რის წ�რმ�დგენილი. გ�რკვეული პრ�გრ�მების შედეგების შეფ�სებ� შეუძლებელი�. ძირით�დი გ�ნსხვ�ვებების �ნ შეუს�ბ�მ�ბების გ�ნმ�რტებ� დ�კუმენტირებული�. მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტის შესრულების წლიური �ნგ�რიში წ�რედგინებ� ს�კრებულ�ს ფისკ�ლური წლის დ�სრულებიდ�ნ �რ�უგვი�ნეს 2 თვის�. 88. �ნგ�რიშები წლიური ბიუჯეტის შესრულების შეს�ხებ ხელმის�წვდ�მი� ბ�თუმის მერიის ვებგვერდზე32. �მ ქვეინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 8.3 სერვისების გ�მწევი ერთეულების მიერ მიღებული რესურსები 89. ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსის შეს�ბ�მის�დ, ყველ� ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციის მიერ გენერირებული შემ�ს�ვ�ლი დ� გ�წეული ხ�რჯი კ�ნს�ლიდირებული� ერთი�ნ ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშში, რ�მლის მ�რთვ�ს�ც �ხ�რციელებს ს�ხელმწიფ� ხ�ზინ�. ყველ� ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციის (სერვისების გ�მწევი უწყებების ჩ�თვლით) შემ�ს�ვლები, ხ�რჯები დ� ნ�შთის ცვლილებ� (კ�ნ�ნმდებლ�ბით დ�შვებული ს�კუთ�რი შემ�ს�ვლების ჩ�თვლით), 2015 წლიდ�ნ სრულ�დ �რის �ღრიცხული ერთი�ნ ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშზე. ს�კუთ�რი შემ�ს�ვლების წყ�რ�ს ყველ� დ�ნ�ხ�რჯი �სევე უნდ� იყ�ს კ�ნს�ლიდირებული ერთი�ნ ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშზე. ს�კუთ�რი წყ�რ�დ�ნ მიღებული შემ�ს�ვლის გ�დ�ხდ�, მის ს�დეპ�ზიტ� �ნგ�რიშზე გ�დ�ცემ�მდე, ხდებ� ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშის ქვე�ნგ�რიშზე. �ღნიშნული ინფ�რმ�ცი� მ�ცემული� ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშებში. 31 http://batumi.ge/ge/?page=show&sec=49 32 http://batumi.ge/ge/?page=show&sec=49 41 90. ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის ხ�რჯები შეიძლებ� ჩ�იშ�ლ�ს თით�ეული ს�ბ�ვშვ� ბ�ღის, მუზეუმის, ხელ�ვნების� დ� მუსიკის სკ�ლის, თუ კულტურის დ�წესებულების მიხედვით. ს�ბ�ვშვ� ბ�ღების შემთხვევ�ში, ყველ� მ�თგ�ნი იმ�რთებ� ერთი �(�)იპ-ის მიერ, თუმც� შეს�ძლებელი� ხ�რჯები ჩ�იშ�ლ�ს თით�ეული ს�ბ�ვშვ� ბ�ღისთვის, ბიუჯეტის� დ� �ნგ�რიშგების ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემის გ�თვ�ლისწინებით. ჯ�ნდ�ცვ�ში ხდებ� მ�მს�ხურების შესყიდვ� დ� ჯ�ნდ�ცვ�ზე გ�წეული ხ�რჯებიც �სევე შეიძლებ� ჩ�იშ�ლ�ს თით�ეული კლინიკის მიხედვით. 91. ზემ��ღნიშნულიდ�ნ გ�მ�მდინ�რე, ქვეინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 8.4. სერვისების გ�წევის ეფექტი�ნ�ბის შეფ�სებ� 92. შიდ� �უდიტის ს�მს�ხური ყ�ველწლიურ�დ �ხ�რციელებს ს�ჯ�რ� ს�მ�რთლის იურიდიული პირების დ� მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებების 8 შეს�ბ�მის�ბის �უდიტს. გ�რდ� �მის�, ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური �მზ�დებს �ნგ�რიშებს დ� გ�სცემს რეკ�მენდ�ციებს მ�მს�ხურების მიწ�დების შესრულებ�ზე მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტის დ�ნეზე. ყურ�დღებ�ს �მ�ხვილებს სისტემური ხ�რვეზების გ�მ�ვლენ�ზე დ� შეს�ბ�მისი რეკ�მენდ�ციების გ�ცემ�ზე. 2014-2016 წლებში, ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის მიერ გ�ნხ�რციელდ� 4 შეს�ბ�მის�ბის �უდიტი დ� 2 ფინ�ნსური �უდიტი, რ�მლებშიც მ�იცვ� მუნიციპ�ლიტეტის �პერ�ციები. 2018 წლისთვის დ�გეგმილი� 3 შეს�ბ�მის�ბის �უდიტის ჩ�ტ�რებ�. 93. �ღნიშნული �უდიტები, რ�მლებიც გ�ნხ�რციელდ�, �რ �რის ეფექტი�ნ�ბის ტიპის დ� შეს�ბ�მის�დ, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D. PI-9. ფისკ�ლური ინფ�რმ�ციის ს�ჯ�რ��ბ� 94. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს ფისკ�ლური ინფ�რმ�ციის სისრულეს, რ�მელიც ხელმის�წვდ�მი� ს�ზ�გ�დ�ებისთვის. �ღნიშნული ინფ�რმ�ცი� ს�ზ�გ�დ�ებისთვის მნიშვნელ�ვ�ნი�. �მ�ვდრ�ულ�დ, ფისკ�ლური ინფ�რმ�ციის გ�მჭვირვ�ლ�ბ� გულისხმ�ბს მ�რტივ ხელმის�წვდ�მ�ბ�ს შეზღუდვების გ�რეშე (მ�გ. რეგისტრ�ციის� დ� გ�დ�ს�ხ�დის გ�რეშე). შეს�ფ�სებელი პერი�დი �რის გ�სული დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი დ� შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. 2018 წლის ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� მუნიციპ�ლიტეტი უზრუნველყ�ფს PI-9 ფისკ�ლური ინფ�რმ�ციის წვდ�მ�ს 7 ელემენტთ�ნ, მ�თ შ�რის B ს�ჯ�რ��ბ� ჩ�მ�თვლილი ინფ�რმ�ციის ხუთიდ�ნ 4 ძირით�დ ელემენტთ�ნ. 42 95. ს�ჯ�რ�დ ხელმის�წვდ�მი� შემდეგი ტიპის ს�ბიუჯეტ� ინფ�რმ�ცი�: (i) წლიური ბიუჯეტის პრ�ექტის დ�კუმენტ�ცი�33 - ბიუჯეტის პრ�ექტი თ�ნდ�რთულ დ�კუმენტ�ცი�სთ�ნ ერთ�დ დ� კ�ნ�ნით გ�ნს�ზღვრული დრ�ის ფ�რგლებში ხელმის�წვდ�მი� ბ�თუმის ს�კრებულ�ს ვებგვერდზე, მერიის მიერ პრ�ექტის წ�რდგენიდ�ნ ერთი კვირის ვ�დ�ში. (ii) დ�მტკიცებული ბიუჯეტი34 - ს�კრებულ�ს მიერ დ�მტკიცებული წლიური ბიუჯეტი ს�ზ�გ�დ�ებისთვის ხელმის�წვდ�მი� ბ�თუმის მერიის ვებგვერდზე მისი დ�მტკიცების თ�რიღიდ�ნ. ს�კრებულ�ს მიერ ბიუჯეტის დ�მტკიცების შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი� ს�ჯ�რ��, რ�დგ�ნ ის ხელმის�წვდ�მი� ვებგვერდზე. (iii) ბიუჯეტის შესრულების შუ�ლედური �ნგ�რიშები. კვ�რტ�ლური �ნგ�რიშები (3, 6 დ� 9 თვის)35 თ�ნდ�რთულ დ�კუმენტ�ცი�სთ�ნ დ� მ�ს�ლებთ�ნ ერთ�დ წ�რედგინებ� ს�კრებულ�ს კვ�რტლის დ�სრულებიდ�ნ ერთი თვის ვ�დ�ში. �ნგ�რიშები ს�ზ�გ�დ�ებისთვის ხელმის�წვდ�მი� ბ�თუმის მერიის ვებგვერდზე მისი წ�რდგენისთ�ნ�ვე. (iv) წლიური ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიში36 - ბ�თუმის წლიური ბიუჯეტის �ნგ�რიში წ�რედგინებ� ს�კრებულ�ს წლის ბ�ლ�დ�ნ �რი თვის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში დ� ხელმის�წვდ�მი� ბ�თუმის მერიის ვებ-გვერდზე პრეზენტ�ციის შემდეგ. გ�რდ� �მის�, ს�ხელმწიფ�ს წლიური ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიში მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბებისთვის გ�ცემულ ტრ�ნსფერებს. �ნგ�რიშები ს�ზ�გ�დ�ებისთვის ხელმის�წვდ�მი� ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ვებგვერდზე ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�სთვის მისი წ�რდგენისთ�ნ�ვე. ს�კრებულ�სთვის წ�რდგენილი ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიში ს�ჯ�რ�� დ� ხელმის�წვდ�მი� ვებგვერდზე. (v) �უდირებული წლიური ფინ�ნსური �ნგ�რიში – მუნიციპ�ლიტეტი ფინ�ნსურ �ნგ�რიშებს წ�რუდგენს მუნიციპ�ლიტეტის ხელმძღვ�ნელ�ბ�ს მ�მდევნ� წლის �პრილის ბ�ლ�ს. �ღნიშნული �ნგ�რიშები ჯერ კიდევ �რ �რის ს�ერთ�შ�რის� ს�ჯ�რ� სექტ�რის ბუღ�ლტრული �ღრიცხვის ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტებთ�ნ (IPSAS) შეს�ბ�მის�ბ�ში. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურს კ�ნ�ნი �რ �ვ�ლდებულებს �ღნიშნული �ნგ�რიშების ყ�ველწლიურ �უდიტს, თუმც� ის პერი�დულ�დ �ხ�რციელებს მ�თ �უდიტს მისი ს�მუშ�� გეგმის შეს�ბ�მის�დ. ბ�თუმის ფინ�ნსური �ნგ�რიშგების ბ�ლ� �უდიტი მ�იც�ვს 2016 წელს, თუმც� 2018 წლ�მდე �რ გ�მ�ქვეყნებულ� ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის ვებგვერდზე37. �სევე გ�ნხ�რციელდ� ფინ�სური �უდიტი 201538 წლისთვის. 96. დ�მ�ტებითი ელემენტები: 33 http://www.batumicc.ge 34 https://matsne.gov.ge/ka/document/view/3959795 35 http://batumi.ge/ge/?page=show&sec=49 36 http://batumi.ge/ge/?page=show&sec=49 37 37http:// https://sao.ge/files/auditi/auditis-angarishebi/2018/batumis-meria.pdf 38 https://sao.ge/files/auditi/auditis-angarishebi/2016/qalaq-batumis-municipalitetis_meria.pdf 43 vi პირველ�დი ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტი39 - წლიური ბიუჯეტის პრ�ექტის მ�მზ�დებ� იწყებ� ქვეყნის ძირით�დი მ�ნ�ცემების დ� მიმ�რთულებების (BDD) დ�კუმენტის მ�მზ�დებით ყ�ველი წლის 1-ლი მ�რტიდ�ნ. ქვეყნის ძირით�დი მ�ნ�ცემების დ� მიმ�რთულებების (BDD) დ�კუმენტი წ�რმ��დგენს ქვეყნის გ�ნვით�რების ძირით�დ გეგმ�ს, რ�მელიც �ს�ხ�ვს ინფ�რმ�ცი�ს ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური დ� ფისკ�ლური პრ�გნ�ზების შეს�ხებ (მ�მ�ვ�ლი �თხი წლის, მიმდინ�რე დ� გ�სული წლებისთვის), ისევე რ�გ�რც ინფ�რმ�ცი�ს პრ�გრ�მების შეს�ხებ გ�ნვით�რების ძირით�დი პრი�რიტეტებით დ� მიმ�რთულებებით დ�მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებების ს�ბიუჯეტ� �სიგნებების ლიმიტებით. ის მ�იც�ვს ს�ქ�რთველ�ს �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბებს, �ვტ�ნ�მიურ რესპუბლიკებს დ� �დგილ�ბრივ �რგ�ნ�ებს. დ�კუმენტის გ�ნ�ხლებ� ყ�ველწლიურ�დ ხდებ�. მთ�ვრ�ბ� იწ�ნებს ძირით�დი მ�ნ�ცემების დ� მიმ�რთულებების (BDD) დ�კუმენტს ყ�ველი წლის 10 ივლის�მდე დ� დ�უყ�ვნებლივ �ქვეყნებს 5 თვეზე მეტი ხნით �დრე ფისკ�ლური წლის დ�წყებ�მდე. მიუხედ�ვ�დ �მის�, ძირით�დი მ�ნ�ცემების დ� მიმ�რთულებების (BDD) დ�კუმენტი უპირველეს�დ წ�რმ��დგენს ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტის დ�კუმენტს. მიუხედ�ვ�დ იმის�, რ�მ ის მ�იც�ვს მუნიციპ�ლიტეტის პრი�რიტეტების დ�კუმენტს, მ�თი წ�რმ�დგენ� ხდებ� მ�გვი�ნებით, მ�ს შემდეგ რ�ც შეს�ბ�მისი ს�კრებულ�ები �მტკიცებენ ყველ� �დგილ�ბრივ ბიუჯეტს� დ� შეს�ბ�მის MPD-ის. �სე რ�მ, თე�რიულ�დ, ძირით�დი მ�ნ�ცემების დ� მიმ�რთულებების დ�კუმენტი (10 ივლისისთვის დ�მტკიცებული) �რ მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი ბიუჯეტის მ�ჩვენებლებს. �მ�ვდრ�ულ�დ, MPD-ი �რ �რის მზ�დ �ნ გ�მ�ქვეყნებული ფისკ�ლური წლის დ�წყებ�მდე 4 თვით �დრე. vii გ�რე �უდიტის სხვ� �ნგ�რიშები - ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური �მზ�დებს �ნგ�რიშს მუნიციპ�ლიტეტში ხ�რჯვითი ნ�წილის შესრულების შეს�ხებ. ის ს�ბ�ლ��დ �მზ�დებს წლიურ �ნგ�რიშს �უდიტის ს�მს�ხურის ს�ქმი�ნ�ბის შეს�ხებ. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის ყველ� �ნგ�რიში ხელმის�წვდ�მი� ვებგვერდზე მ�თი მ�მზ�დებისთ�ნ�ვე40. viii მუნიციპ�ლიტეტის მიერ გ�მ�ქვეყნდ� ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტის პრ�ექტის �ნ დ�მტკიცებული ბიუჯეტის (ეგრეთ წ�დებული ბიუჯეტის შეს�ხებ მ�ქ�ლ�ქის გზ�მკვლევი) შემ�ჯ�მებელი დ�კუმენტი, რ�მელიც ხელმის�წვდ�მი� მხ�ლ�დ ბეჭდური ფ�რმით. ix მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური პრ�გნ�ზები41- ინფ�რმ�ცი� ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური პრ�გნ�ზების შეს�ხებ ძირით�დი მ�ნ�ცემების დ� მიმ�რთულებების (BDD) წლიური დ�კუმენტის ნ�წილი�, რ�მლის გ�ნ�ხლებ�ც რეგულ�რულ�დ წ�რმ�ებს მთ�ვრ�ბის მიერ მის ს�ბ�ლ�� მ�წ�ნებ�მდე დ� დ�უყ�ვნებლივ ხელმის�წვდ�მი� ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ვებგვერდზე გ�ნ�ხლების ყ�ველ ეტ�პზე. �ღნიშნული ელემენტი �რ�რელევ�ნტური�. 39http://mof.ge/5075; 40 http://sao.ge/audit/audit-reports 41 https://mof.ge/5097 44 97. ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B, რ�დგ�ნ 4 ძირით�დი დ� 3 დ�მ�ტებითი ელემენტი ხელმის�წვდ�მი� ს�ზ�გ�დ�ებისთვის. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 45 მეს�მე ბლ�კი: �ქტივების დ� ვ�ლდებულებების მ�რთვ� PI-10. �ნგ�რიშგებ� ფისკ�ლური რისკის შეს�ხებ 98. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის წინ�შე ფისკ�ლური რისკების შეს�ხებ �ნგ�რიშგების მ�სშტ�ბს. ფისკ�ლური რისკები შეიძლებ� წ�რმ�იშვ�ს უ�რყ�ფითი მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური სიტუ�ციებიდ�ნ, �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბების ფინ�ნსური მდგ�მ�რე�ბიდ�ნ, მუნიციპ�ლური ს�წ�რმ�ებიდ�ნ დ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ს�კუთ�რი პრ�გრ�მების დ� ღ�ნისძიებების პირ�ბითი ვ�ლდებულებებიდ�ნ �რ�ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ჩ�თვლით. ისინი შეიძლებ� �სევე წ�რმ�იშვ�ს სხვ� მკ�ფი� დ� გ�რე რისკებიდ�ნ, რ�გ�რებიც�� ბ�ზრის კრ�ხი დ� ბუნებრივი კ�ტ�სტრ�ფები. შეფ�სებ� დ�მყ�რებული� უ�ხლესი, 2017 ფისკ�ლური წლისთვის ხელმის�წვდ�მი ინფ�რმ�ციის ს�ფუძველზე. ქვეინდიკ�ტ�რი 10.1 მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის მიერ კ�ნტრ�ლირებ�დ მუნიციპ�ლურ ს�წ�რმ�ებს. ქვეინდიკ�ტ�რი 10.2 მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის სუბიექტებს, რ�მლებთ�ც პირდ�პირი ფისკ�ლური კ�ვშირი �ქვთ �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�სთ�ნ. ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტში �სეთი სუბიექტები �რ �რის წ�რმ�დგენილი. ქვეინდიკ�ტ�რი 10.3 მ�იც�ვს ს�ერთ� რისკების შეფ�სებ�ს, რ�მელს�ც �ხ�რციელებს ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბ� დ� �რ� მუნიციპ�ლიტეტი. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M2 AV მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სებ� შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� PI-10 �ნგ�რიშგებ� ფისკ�ლური D რისკის შეს�ხებ მიუხედ�ვ�დ იმის�, რ�მ ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის მიერ �უდიტი ჩ�ტ�რდ� �რივე კ�მპ�ნი�ში, 10.1 მუნიციპ�ლური D რ�მლებშიც მუნიციპ�ლიტეტი ს�წ�რმ�ების მ�ნიტ�რინგი ფლ�ბს წილს, მუნიციპ�ლიტეტი �რ იყ� �ქტიურ�დ ჩ�რთული მ�თი ეფექტი�ნ�ბის მ�ნიტ�რინგში. 10.2 �დგილ�ბრივი NA მთ�ვრ�ბის მ�ნიტ�რინგი 10.3 პირ�ბითი ვ�ლდებულებები დ� სხვ� NA ფისკ�ლური რისკები 10.1 მუნიციპ�ლური ს�წ�რმ�ების მ�ნიტ�რინგი 46 99. ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტი ფლ�ბს ერთ მუნიციპ�ლურ ს�წ�რმ�ს ("ბ�თუმის �ვტ�ტრ�ნსპ�რტი") დ� წილს "ბ�თუმის წყ�ლში" �ჭ�რის სხვ� მუნიციპ�ლიტეტებთ�ნ ერთ�დ. მიუხედ�ვ�დ იმის�, რ�მ ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის მიერ �უდიტი ჩ�ტ�რდ� �რივე კ�მპ�ნი�ში ("ბ�თუმის წყ�ლი" 2014 დ� 2015 წლებისთვის ც�ლ-ც�ლკე) დ� ბ�თუმის �ვტ�ტრ�ნსპ�რტი2014-2015 წლებისთვის ერთ�დ, მუნიციპ�ლიტეტი �რ იყ� �ქტიურ�დ ჩ�რთული მ�თი ეფექტი�ნ�ბის მ�ნიტ�რინგში. �ღნიშნული ხ�რვეზის �ღმ�ფხვრის მიზნით 2018 წლის მ�ისში შეიქმნ� მუნიციპ�ლური დ�წესებულებების კ��რდინ�ციის გ�ნყ�ფილებ�, რ�გ�რც ქ�ნების მ�რთვის ს�მს�ხურის ნ�წილი. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D. 10.2 �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბების მ�ნიტ�რინგი 100. მუნიციპ�ლიტეტთ�ნ მიმ�რთებ�ში �რ�რელევ�ნტური�. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� NA. 10.3 პირ�ბითი ვ�ლდებულებები დ� სხვ� ფისკ�ლური რისკები 101. �რ�ნ�ირი პირ�ბითი ვ�ლდებულებები �რ �რსებ�ბს მუნიციპ�ლიტეტის შემთხვევ�ში. �ღნიშნულ ქვეინდიკ�ტ�რში ყველ� დ�ნ�რჩენი ფისკ�ლური რისკი შეეს�ბ�მებ� ცენტრ�ლურ მთ�ვრ�ბ�ს დ� გ�ნხილული� ფისკ�ლური სექტ�რის მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური რისკების �ნ�ლიზის შეს�ხებ დ�კუმენტში, რ�მელიც თ�ნ ერთვის ს�ქ�რთველ�ს ბიუჯეტის კ�ნ�ნპრ�ექტს. �ღნიშნული �რ�რელევ�ნტური� ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის შემთხვევ�ში. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� NA. PI-11. ს�ხელმწიფ� ინვესტიციები მ�რთვ� 100. ეს ინდიკ�ტ�რი ეხებ� მთ�ვრ�ბის მიერ ს�ხელმწიფ� ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების ეკ�ნ�მიკურ შეფ�სებ�ს, შერჩევ�ს, მ�თი ხ�რჯების შეფ�სებ�ს დ� მ�ნიტ�რინგს უდიდეს დ� ყველ�ზე მნიშვნელ�ვ�ნ პრ�ექტებზე ფ�კუსირებით. შეფ�სებ� ემყ�რებ� 2017 ფისკ�ლურ წელს დ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M2 AV მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სებ� შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� PI-11 ს�ხელმწიფ� B+ ინვესტიციების მ�რთვ� ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების 11.1 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების A პ�რტფ�ლი�ს დ�მინ�ნტი ეკ�ნ�მიკური �ნ�ლიზი ს�ინვესტიცი� პრ�ექტის შეფ�სების მიზნით 47 გ�ნხ�რციელდ� ეკ�ნ�მიკური �ნ�ლიზი. ბიუჯეტში �ს�ხვ�მდე ხდებ� მსხვილი ს�ინვესტიცი� 11.2 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების პრ�ექტების პრი�რიტეტულ�ბის C შერჩევ� გ�ნს�ზღვრ�, მ�გრ�მ �რ� სტ�ნდ�რტული კრიტერიუმების ს�ფუძველზე. ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების მთლი�ნი კ�პიტ�ლური ხ�რჯის პრ�გნ�ზები გ�ნხ�რციელების 11.3 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების პერი�დისთვის, მ�მდევნ� ს�მი B ღირებულებ� წლის ს�ერთ� გ�ნმე�რებით ხ�რჯებთ�ნ ერთ�დ ყ�ველწლიურ�დ �ის�ხებ� ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტებში. ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების ღირებულების დ� ფიზიკური პრ�გრესის მ�ნიტ�რინგი ხ�რციელდებ� მ�მს�ხურების შესყიდვით დ� 11.4 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების A მ�კ�ნტრ�ლებელი უწყების მიერ. მ�ნიტ�რინგი ინფ�რმ�ცი� პრ�ექტების გ�ნხ�რციელების შეს�ხებ მზ�დდებ� კვ�რტ�ლურ�დ დ� ყ�ველწლიურ�დ დ� წ�რედგინებ� ს�კრებულ�ს. 101. კ�პიტ�ლური / ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების ერთი�ნი ციკლის შემუშ�ვების დ� გ�ნხ�რციელების მექ�ნიზმების გ�ნს�ზღვრის მიზნით, ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების მ�რთვის გზ�მკვლევი შემუშ�ვდ� 2016 წელს დ� დ�მტკიცდ� მთ�ვრ�ბის N 191 დ�დგენილებით (22 �პრილი, 2016). ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების მ�რთვის დეტ�ლური მეთ�დ�ლ�გი� (ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრის N165 ბრძ�ნებ� (22 ივლისი, 2016)) დ�მტკიცდ� �ღნიშნული გზ�მკვლევის ს�ფუძველზე. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს, თუ რ�მდენ�დ მ�ხდ� �ღნიშნული ბრძ�ნებების გ�თვ�ლისწინებ�. 11.1 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების ეკ�ნ�მიკური �ნ�ლიზი 102. ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტი �ხ�რციელებს KFW-ის დ� თ�ვ�დ მუნიციპ�ლიტეტის მიერ დ�ფინ�ნსებულ კ�პიტ�ლური რე�ბილიტ�ციის მრ�ვ�ლწლი�ნ მ�სშტ�ბურ გეგმ�ს. �ღნიშნული ს�ინვესტიცი� გეგმ� პ�სუხისმგებელი� მუნიციპ�ლიტეტის ფ�ქტიურ�დ მთლი�ნ ს�ინვესტიცი� 48 პ�რტფ�ლი�ზე დ� მიეკუთვნებ� კ�ტეგ�რი�ს "ძირით�დი". KFW-ის მიერ დ�ფინ�ნსებული ნ�წილი ეხებ� ქ�ლ�ქის წყ�ლმ�მ�რ�გების დ� კ�ნ�ლიზ�ციის სისტემის გ�უმჯ�ბესებ�ს დ� გ�ნ�ხლებ�ს, ხ�ლ� მუნიციპ�ლიტეტი პ�სუხისმგებელი� მიწისზედ� დ�მხმ�რე ს�მუშ��ების (გზების რე�ბილიტ�ცი� დ� სხვ�) დ�ფინ�ნსებ�ზე. მუნიციპ�ლიტეტი წ�რმ��დგენს ს�ინვესტიცი� გეგმის გ�ნმ�ხ�რციელებელ �რგ�ნ�ს. დეტ�ლური ეკ�ნ�მიკური �ნ�ლიზი გ�ნხ�რციელდ� KFW-ის მიერ დ�ნ�ხ�რჯების დ� მ�გების სტ�ნდ�რტული კრიტერიუმების დ�ცვით, რ�დგ�ნ მუნიციპ�ლიტეტის მიერ გ�ნხ�რციელებული ელემენტი სრული�დ შეეს�ბ�მებ� დ� �ვსებს KFW- ის მიერ გ�ნხ�რციელებულ ელემენტს. პრ�ექტის გ�ნხ�რციელების მიზნით ერთი ელემენტი დ�მ�კიდებული� მე�რეზე. ინვესტიცი�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული დ�კუმენტ�ცი� ს�ჯ�რ��. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 11.2 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების შერჩევ� 103. ბიუჯეტში გ�თვ�ლისწინებ�მდე, ს�ინვესტიცი� პრ�ექტის პრი�რიტეტულ�ბის გ�ნს�ზღვრ� ხდებ� მუნიციპ�ლიტეტის სტრ�ტეგიული �მ�ც�ნების შეს�ბ�მის�დ. პრ�ექტის იდე� შეს�ძლ�� მ�დი�დეს მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებებიდ�ნ �ნ მ�ს�ხლე�ბიდ�ნ. თუმც�, �რ �რსებ�ბს სტ�ნდ�რტული კრიტერიუმები42, რ�მლით�ც იმ�რთებ� პრ�ცესი. �რსებ�ბს სტრუქტურული პრ�ცესი, რ�მელიც მ�იც�ვს პრ�ექტის იდენტიფიკ�ცი�ს, ტექნიკური პრ�ექტის შემუშ�ვებ�ს დ� ს�ჭირ�ებს / პრ�გრესის შეფ�სებ�ს. ნ�მინირებული პრ�ექტების შეთ�ვ�ზებ� ხდებ� მერისთვის დ� ს�ინვესტიცი� პრ�ექტებზე მ�მუშ�ვე ჯგუფისთვის. პრ�ექტების ს�ბ�ლ�� შერჩევ� ეფუძნებ� იმ�ს, თუ რ�მდენ�დ შეეს�ბ�მებ� გ�ნს�ხილველი პრ�ექტები მუნიციპ�ლიტეტის პრ�გრ�მით გ�ნს�ზღვრულ პრი�რიტეტებს, რ�მლებიც დგინდებ� ბიუჯეტის ფ�რმირების პრ�ცესის დ�ს�წყისშივე, ხელმის�წვდ�მი ს�ხსრების გ�მ�ყენების �ლტერნ�ტივების დ� �ლტერნ�ტიულ ს�პრ�ექტ� ტერიტ�რიებზე მცხ�ვრებ მ�ს�ხლე�ბ�ზე მ�ს�ლ�დნელი ზემ�ქმედების გ�თვ�ლისწინებით. პრ�ექტის ბიუჯეტში �ს�ხვისთვის �უცილებელი� დ�სრულდეს ს�პრ�ექტ� კვლევ� დ� მ�მზ�დდეს სრული ხ�რჯთ�ღრიცხვ�. ყველ� გ�ნხ�რციელებული პრ�ექტისთვის პრი�რიტეტის მინიჭებ� მ�ხდ� �მ გზით, თუმც� ჯერ კიდევ �რ �რსებ�ბს რ�იმე სტ�ნდ�რტული კრიტერიუმები, რ�მელთ� ს�ფუძველზე მ�ხდებ� �ღნიშნული ინდიკ�ტ�რის უფრ� მ�ღ�ლი შეფ�სებ�. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� C. 11.3 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების ღირებულებ� 104. ს�ინვესტიცი�/კ�პიტ�ლური პრ�ექტების გ�თვ�ლისწინებ� დ�ს�გეგმი წლის� დ� მ�მდევნ� 3 წლისთვის ყ�ველწლიურ�დ ხდებ� ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი�ში. გ�ნმე�რებ�დი ხ�რჯების შედეგები გ�თვ�ლისწინებული� ბიუჯეტში მთლი�ნი ს�ბიუჯეტ� წლისთვის დ� მ�მდევნ� წლებისთვის, თუმც� �რ ხდებ� მ�თი ჩ�შლ� ც�ლკეული პრ�ექტებისთვის. ს�ინვესტიცი� დ�კუმენტები მ�იც�ვს მ�ცემული პრ�ექტის რ�გ�რც მიმდინ�რე, ისე 42 �ჭ�რის მთ�ვრ�ბ� �მჟ�მ�დ მუშ��ბს სტ�ნდ�რტული კრიტერიუმების შემუშ�ვებ�ზე 49 კ�პიტ�ლურ ხ�რჯებს. ეს დ�კუმენტები წ�რმ��დგენს ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ციის ნ�წილს. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 11.4 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტის მ�ნიტ�რინგი 105. მუნიციპ�ლიტეტს �ქვს სპეცი�ლური ს�მეთვ�ლყურე� გ�ნყ�ფილებ� პრ�ექტებისთვის. პრ�ექტის გ�ნხ�რციელების მ�ნიტ�რინგი, ფიზიკური (რ�გ�რიც�� დ�ნ�ხ�რჯების მ�ცულ�ბ�, მ�გ�ლით�დ ბეტ�ნის რ��დენ�ბ�, ხ�რისხი43 დ� ღირებულებ�) დ� მ�ტერი�ლური ხ�რჯების გ�თვ�ლისწინებით, ხდებ� შეს�ბ�მისი ს�კ�ნსულტ�ცი� კ�მპ�ნიების მ�მს�ხურების შესყიდვით, რ�მლებიც �წ�რმ�ებენ ყ�ველთვიურ �ნგ�რიშებს. �რსებ�ბს მ�ნიტ�რინგის სტ�ნდ�რტული პრ�ცედურები, რ�გ�რიც�� ჟურნ�ლების წ�რმ�ებ�, ფ�ტ�მ�ს�ლის შეგრ�ვებ� დ� ყ�ველდღიური �ნგ�რიშების მ�მზ�დებ�. ფიზიკური პრ�გრესის მ�ნიტ�რინგი ხ�რციელდებ� გ�ნხ�რციელების გრ�ფიკთ�ნ მიმ�რთებ�ში44. ყ�ველივე ზემ��ღნიშნული გ�თვ�ლისწინებული დ� დ�ცული�. ხ�რჯების მ�ნიტ�რინგი ხდებ� ბიუჯეტთ�ნ მიმ�რთებ�ში იმის�თვის, რ�მ გ�მ�ვლინდეს ს�ხსრების გ�დ�ხ�რჯვ� დ� უზრუნველყ�ფილ იქნ�ს ნებისმიერი პრ�ბლემის დრ�ულ�დ �ღმ�ფხვრ�. �ნგ�რიშფ�ქტურებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ყველ� დ�კუმენტი, მ�თი ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურისთვის წ�რდგენ�მდე, ს�ჭირ�ებს დ�მ�წმებ�ს დ� გ�დ�ხდის გ�ნხ�რციელებ�მდე მერმ� უნდ� გ�სცეს გ�დ�ხდის სერთიფიკ�ტი. პრ�ექტის დ�სრულების შემდეგ ხ�რისხის გ�რ�ნტი� უზრუნველყ�ფილი� კ�ნტრ�ქტის ს�გ�რ�ნტი� პრ�ცენტის (2.5%) დ�კ�ვებით პრ�ექტის დ�სრულებიდ�ნ 2 წლის ვ�დით. 100,000 ლ�რზე ნ�კლები ბიუჯეტის მქ�ნე პრ�ექტების მ�ნიტ�რინგს �წ�რმ�ებს ინფრ�სტრუქტურის გ�ნვით�რების ს�მს�ხური მსგ�ვსი, თუმც� შედ�რებით მ�რტივი პრ�ცედურების გ�მ�ყენებით. 106. ს�კრებულ�სთვის წ�რდგენილი დ� გ�მ�ქვეყნებული� შესრულების კვ�რტ�ლური დ� წლიური �ნგ�რიშები. ინფრ�სტრუქტურის გ�ნვით�რების ს�მს�ხურის მიერ მ�მზ�დებული წლიური �ნგ�რიში მ�იც�ვს კ�პიტ�ლური პრ�ექტების გ�ნხ�რციელებ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებულ ეფექტი�ნ�ბის ინდიკ�ტ�რებს. �ღნიშნული �ნგ�რიში წ�რედგინებ� მერს, რ�მელიც, თ�ვის მხრივ, �ნგ�რიშს წ�რუდგენს ს�კრებულ�ს გ�ნს�ხილველ�დ, ხ�ლ� ს�კრებულ� გ�მ�რთ�ვს შეხვედრებს. �ღნიშნული ინფ�რმ�ციის შეჯ�მებ� ხდებ� ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშში. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. PI-12. ს�ხელმწიფ� �ქტივების მ�რთვ� 107. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს ს�ხელმწიფ� �ქტივების მ�რთვ�ს დ� მ�ნიტ�რინგს დ� �ქტივების გ�ნკ�რგვის გ�მჭვირვ�ლ�ბ�ს. შეფ�სებ� ეფუძნებ� 2016 ფისკ�ლური წლის მ�ნ�ცემებს. 12.2 43ს�ჭირ�ების შემთხვევ�ში, ლ�ბ�რ�ტ�რიული �ნ�ლიზის გ�მ�ყენებ� 44ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურის ხელმძღვ�ნელს �ქვს ქ�ლ�ქის რუკ�, რ�მელზეც დ�ტ�ნილი� ფერ�დი კ�დებით �ღნიშნული პრ�ექტები მ�თი კ�ნტრ�ქტ�რების დ� პრ�გრესის მიხედვით. 50 ქვეინდიკ�ტ�რი მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს, ხ�ლ�12.3 ქვეინდიკ�ტ�რი - �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ფინ�ნსურ დ� �რ�ფინ�ნსურ �ქტივებს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M2 AV მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი / 2018 წლის ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-12 ს�ხელმწიფ� �ქტივების B მ�რთვ� მუნიციპ�ლიტეტი �წ�რმ�ებს მის მფლ�ბელ�ბ�ში �რსებული �ქტივების �ღრიცხვ�ს ფინ�ნსური �ქტივების ყველ� კ�ტეგ�რი�ში, რ�მლებიც �ღი�რებული� მ�თი შესყიდვის ღირებულებით დ� 12.1 ფინ�ნსური �ქტივების C იშვი�თ შემთხვევებში, ს�ბ�ზრ� (რე�ლური) მ�ნიტ�რინგი ღირებულებით. ინფ�რმ�ცი� ფინ�ნსური �ქტივების ძირით�დი კ�ტეგ�რიების ეფექტი�ნ�ბის შეს�ხებ ქვეყნდებ� ყ�ველწლიურ�დ. მუნიციპ�ლიტეტი �ხდენს მის მფლ�ბელ�ბ�ში �რსებული ძირით�დი ს�შუ�ლებების 12.2 �რ�ფინ�ნსური �ქტივების C რეგისტრ�ცი�ს დ� �გრ�ვებს ნ�წილ�ბრივ მ�ნიტ�რინგი ინფ�რმ�ცი�ს მ�თი გ�მ�ყენების დ� ხ�ნდ�ზმულ�ბის შეს�ხებ. გ�ნს�ზღვრული� პრ�ცედურები დ� წესები ფინ�ნსური დ� �რ�ფინ�ნსური �ქტივების გ�დ�ცემის �ნ გ�სხვისებისთვის. მუნიციპ�ლური 12.3 �ქტივების გ�ნკ�რგვის A ქ�ნების მ�რთვის ს��გენტ� იძლევ� დეტ�ლურ გ�მჭვირვ�ლ�ბ� ინფ�რმ�ცი�ს თით�ეული ტრ�ნზ�ქციის შეს�ხებ. დეტ�ლური �ნგ�რიში თით�ეულ �ქტივზე ს�ჯ�რ��. 12.1 ფინ�ნსური �ქტივების მ�ნიტ�რინგი 108. ფინ�ნსურ �ქტივებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ს�კითხები რეგულირდებ� ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსით, ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნით ს�ხელმწიფ� ვ�ლის შეს�ხებ, ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნით ს�გ�დ�ს�ხ�დ� ვ�ლდებულებების დ� ს�ხელმწიფ� სესხების, რესტრუქტურიზ�ციის შეს�ხებ დ� �.შ. ფინ�ნსური �ქტივები მ�იც�ვს სხვ�დ�სხვ� ინსტრუმენტებს, რ�გ�რებიც�� სესხები, წილი ს�წესდებ� კ�პიტ�ლში დ� �.შ. მუნიციპ�ლიტეტის ხ�ზინ� პ�სუხისმგებელი� შიდ� დ� გ�რე ს�კრედიტ� რესურსების მიერ გ�ცემული სესხების �ღრიცხვ�ზე დ� მ�ნიტ�რინგზე. წილი ს��ქცი� კ�პიტ�ლში �ღრიცხული� მუნიციპ�ლიტეტის ფინ�ნსურ �ნგ�რიშგებებში, ძირით�დ�დ გ�ნხ�რციელებული შენ�ტ�ნის მ�ცულ�ბით. ფინ�ნსური მ�ნ�ცემები სესხების შეს�ხებ მთ�ვრ�ბის ფინ�ნსური სტ�ტისტიკის 2001 წლის ს�ხელმძღვ�ნელ�ს შეს�ბ�მის�დ (GFSM 2001) წ�რმ�დგენილი� წლიურ კ�ნს�ლიდირებულ ფინ�ნსურ �ნგ�რიშგებებში. 51 109. მუნიციპ�ლიტეტის მიერ მ�მზ�დებული წლიური ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებები მ�იც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს ფინ�ნსური �ქტივების შეს�ხებ. თუმც�, ბ�თუმში �რ ხდებ� მუნიციპ�ლური ს�წ�რმ�ების ეფექტი�ნ�ბის შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის მ�ძიებ� დ� გ��ნ�ლიზებ�, შეს�ბ�მის�დ, �ღნიშნული �რ �რის გ�თვ�ლისწინებული. �ღნიშნული �ნგ�რიშგებები წ�რედგინებ� მუნიციპ�ლიტეტის ხელმძღვ�ნელ�ბ�ს ფისკ�ლური წლის დ�სრულების შემდეგ �პრილის ბ�ლ�ს. ფინ�ნსური �ქტივების ძირით�დი კ�ტეგ�რიები �ღირიცხებ� ბიუჯეტის შესრულების წლიურ �ნგ�რიშში, რ�მლებიც ქვეყნდებ� მუნიციპ�ლიტეტის ვებგვერდზე. ფინ�ნსური �ქტივები ძირით�დ�დ ფ�სდებ� თ�ვდ�პირველი ღირებულებით დ� იშვი�თ შემთხვევებში რე�ლური (ს�ბ�ზრ�) ღირებულებით. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� C. 12.2 �რ�ფინ�ნსური �ქტივების მ�ნიტ�რინგი 110. �რ�ფინ�ნსური �ქტივები �ღირიცხებ� სხვ�დ�სხვ� რეესტრებში ღირებულების გ�რეშე - �ღრიცხვის, შენ�ხვის დ� ტექნიკური მ�მს�ხურების მიზნებისთვის. ეს რეესტრები შეიც�ვს ისეთ მ�ძრ�ვ �ქტივებს დ� ძირით�დ ს�შუ�ლებებს რ�გ�რებიც��, მიწ� დ� შენ�ბები, კულტურული მემკვიდრე�ბის �ქტივები (ხელ�ვნების ნიმუშები, ძეგლები დ� �.შ.), ინფრ�სტრუქტურული �ქტივები (ხიდები, გზები, დ� �.შ.) დ� �სევე სხვ� �ქტივები რ�გ�რებიც�� მ�გიდები, კ�მპიუტერები დ� ს�ტრ�ნსპ�რტ� ს�შუ�ლებები. 111. �რ�ფინ�ნსური �ქტივების ღირებულების გ�ნს�ზღვრის მიზნით ძირით�დ�დ გ�მ�იყენებ� შესყიდვის ღირებულებ�. ზ�გიერთ შემთხვევ�ში გ�მ�იყენებ� რე�ლური (ს�ბ�ზრ�) ღირებულებ�, მ�გ�ლით�დ, ს�რე�ლიზ�ცი� მიზნებისთვის, რ�ც �რ იძლევ� ყ�ვლისმ�მცველ დ� ზუსტ ინფ�რმ�ცი�ს ღირებულების შეს�ხებ. ფინ�ნსური მ�ნ�ცემები �რ�ფინ�ნსური �ქტივების შეს�ხებ (ს�წყისი ღირებულებ�, დ�რიცხული ცვეთ�, ნ�რჩენი ს�ბ�ლ�ნს� ღირებულებ� დ� �.შ.) მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეზე მ�ცემული� წლიურ ფინ�ნსურ �ნგ�რიშგებებში, რ�მლებიც მ�მზ�დებული� მთ�ვრ�ბის ფინ�ნსური სტ�ტისტიკის 2001 წლის ს�ხელმძღვ�ნელ�ს შეს�ბ�მის�დ (GFSM 2001). ქვევით მ�ცემული ცხრილი გვიჩვენებს �რ�ფინ�ნსური �ქტივების კლ�სიფიკ�ცი�ს დ� მ�თ მ�რთვ�ს GFSM 2001 მეთ�დ�ლ�გიის შეს�ბ�მის�დ. ცხრილი 12.2 �რ�ფინ�ნსური �ქტივების მ�რთვ� �რ�ფინ�ნსური �რ�ფინ�ნსური ს�დ ინ�ხებ� შენიშვნ� �ქტივების �ქტივების ინფ�რმ�ცი�? კ�ტეგ�რიები ქვეკ�ტეგ�რიები ძირით�დი �ქტივები შენ�ბები დ� მუნიციპ�ლიტეტის reestri.gov.ge �წ�რმ�ებს შენ�ბ�- ნ�გებ�ბები ფინ�ნსურ ნ�გებ�ბების �ღრიცხვ�ს. ფინ�ნსურ �ნგ�რიშგებებში �ნგ�რიშგებ�ში �რ�ფინ�ნსური �ქტივები შეიძლებ� შეფ�სდეს ნეტ�-კ�პიტ�ლის ღირებულებით, რ�მელიც �რ შეეს�ბ�მებ� თ�ვის რე�ლურ (ს�ბ�ზრ�) ღირებულებ�ს. 52 �რ�ფინ�ნსური �რ�ფინ�ნსური ს�დ ინ�ხებ� შენიშვნ� �ქტივების �ქტივების ინფ�რმ�ცი�? კ�ტეგ�რიები ქვეკ�ტეგ�რიები ფ�სეულ�ბ� ძვირფ�სი ქვები მუნიციპ�ლიტეტის რ�გ�რც წესი, ის �რ მ�იც�ვს დ� ლით�ნები, ფინ�ნსურ კულტურული მემკვიდრე�ბის ხელ�ვნების �ნგ�რიშგებებში �ქტივებს (ხელ�ვნების ნიმუშებს, ნიმუშები დ� სხვ� ძეგლებს), რ�მელთ�ც �რ �ქვთ ფ�სეულ�ბები შეს�ბ�მის რეესტრებში მითითებული ღირებულებ� �რ�წ�რმ�ებული მიწ� მუნიციპ�ლიტეტის www.reestri.gov.ge �ღრიცხ�ვს �ქტივები ფინ�ნსურ ინფ�რმ�ცი�ს მიწის ს�კუთრების �ნგ�რიშგებებში შეს�ხებ მ�ნქ�ნები მ�ნქ�ნების �ვეჯი, ჩ�მ�ნ�თვ�ლი მ�ძრ�ვი ქ�ნებ� მერი� კ�მპიუტერი დ� ხ�ნდ�ზმულ�ბის სხვ�. მიხედვით 112. �ქტივების შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი� წ�რმ�დგენილი� სხვ�დ�სხვ� ს�რეგისტრ�ცი� ჟურნ�ლში დ� რეესტრში დ� მ�თი �ს�კის დ�დგენ� შეს�ძლებელი� იმის მიხედვით, თუ რ�დის მ�ხდ� მ�თი ს�რეგისტრ�ცი� ჟურნ�ლში დ� რეესტრში �ღრიცხვ�. �რ�წ�რმ�ებული �ქტივების ს�ჯ�რ� რეესტრი �რ შეიც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს მ�თი ღირებულებების შეს�ხებ. იგივე ვრცელდებ� მ�ნქ�ნებზეც. �ქტივების ფ�სეულ�ბის შეს�ხებ �ღრიცხვები ეფუძნებ� ღირებულებ�ს დ� �რ �ს�ხ�ვს რე�ლურ (ს�ბ�ზრ�) ღირებულებ�ს. �ღრიცხვ� �რ �რის ს�ჯ�რ�. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� C. 12.3 �ქტივების გ�ნკ�რგვის გ�მჭვირვ�ლ�ბ� 113. �ქტივების გ�ნკ�რგვ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით გ�დ�წყვეტილებ�ს იღებს მერი. გ�ნს�კ�რგი �ქტივების ჩ�მ�ნ�თვ�ლს, რ�მლებზეც უნდ� გ�მ�ცხ�დდეს �უქცი�ნი, �მტკიცებს ს�კრებულ�. �ქტივების გ�ნკ�რგვ�ზე პ�სუხისმგებლ�ბ� ეკისრებ� მუნიციპ�ლური ქ�ნების მ�რთვის ს�მს�ხურს, რ�მელიც �მზ�დებს წლიურ ს�მ�ქმედ� გეგმ�ს, ბიუჯეტს დ� �ნგ�რიშვ�ლდებული� მიღწეულ შედეგებზე გეგმ�სთ�ნ მიმ�რთებ�ში. ეს გეგმები დ� �ნგ�რიშები წ�რმ��დგენს ბიუჯეტის მ�მზ�დების დ� შესრულების შეს�ხებ მ�მზ�დებული დ�კუმენტების ნ�წილს, რ�მლებიც წ�რედგინებ� ს�კრებულ�ს. გ�რდ� �მის�, ს�მს�ხური �მზ�დებს სპეცი�ლურ �ნგ�რიშებს �დმინისტრ�ციისთვის დ� ს�კრებულ�სთვის. 114. ს�ხელმწიფ� ქ�ნების შეს�ხებ კ�ნ�ნი �დგენს �ქტივების გ�ნკ�რგვის წესებს� დ� პრ�ცედურებს დ� ის ხელმის�წვდ�მი� ვებგვერდზე45. ს�ხელმწიფ� ქ�ნების ერ�ვნული ს��გენტ� ყიდის მუნიციპ�ლური ქ�ნების უდიდეს ნ�წილს ელექტრ�ნული �უქცი�ნის ფ�რმით, კ�ნ�ნით გ�ნს�ზღვრული პრ�ცედურების შეს�ბ�მის�დ. ერ�ვნული ბიურ� რჩევის ს�ხით �წვდის 45 https://matsne.gov.ge/ka/document/view/112588 53 ს�წყის ფ�სს. �უქცი�ნის ს�ჯ�რ��ბ� უზრუნველყ�ფილი� ვებგვერდის დ� ელექტრ�ნული �უქცი�ნების ს�შუ�ლებით. ინფ�რმ�ცი� პრივ�ტიზ�ცი�ს დ�ქვემდებ�რებული მნიშვნელ�ვ�ნი �ბიექტების შეს�ხებ ს�ჯ�რ�დ ხელმის�წვდ�მი� �სევე მედი�ს�შუ�ლებებით. გ�ნკ�რგვ�ს დ�ქვემდებ�რებული �ქტივების შეს�ხებ �ნგ�რიში მ�იც�ვს დეტ�ლურ �ღწერ�ს, ფ�ტ� მ�ს�ლ�ს, �სევე ინფ�რმ�ცი�ს �ქტივის ზ�მის (ფ�რთ�ბი), გ�მ�ყენების პირ�ბების, ს�წყისი ფ�სის, �უქცი�ნის ჩ�ტ�რების თ�რიღის, გ�დ�ხდის პირ�ბების დ� სხვ� დეტ�ლების შეს�ხებ. �უქცი�ნის შეს�ხებ �ნგ�რიში ს�ჯ�რ�� დ� ხელმის�წვდ�მი� ვებგვერდზე46. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. PI-13. ვ�ლის მ�რთვ� 115. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს ს�შინ�� დ� ს�გ�რე� ვ�ლის დ� გ�რ�ნტიების მ�რთვ�ს. ის გ�ნს�ზღვრ�ვს, �რსებ�ბს თუ �რ� ეფექტური დ� ეფექტი�ნი მექ�ნიზმებისთვის დ�მ�ხ�სი�თებელი მ�რთვის პრ�ქტიკ�, ს��ღრიცხვ� დ�კუმენტები დ� კ�ნტრ�ლის სისტემები. შეფ�სების პერი�დი მ�იც�ვს: 13.1 ქვეინდიკ�ტ�რისთვის შეფ�სების პერი�დს. 13.2 ქვეინდიკ�ტ�რისთვის - გ�სულ, დ�სრულებულ 2016 ფისკ�ლურ წელს, ხ�ლ� 13.3 ქვეინდიკ�ტ�რისთვის - გ�სულ ს�მ ფისკ�ლურ წელს. შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სებების მეთ�დი M2) ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-13 ვ�ლის მ�რთვ� B ვ�ლის შეს�ხებ �ღრიცხვები �რის სრული, ზუსტი, გ�ნ�ხლებული ყ�ველი გ�დ�ხდის �ნ ვ�ლის �ღების მ�მენტში. მენეჯერული დ� 13.1 ვ�ლის დ� გ�რ�ნტიების B სტ�ტისტიკური ყ�ვლისმ�მცველი �ნგ�რიშები �ღრიცხვ� დ� �ნგ�რიშგებ� ვ�ლის მ�მს�ხურების, დ�გრ�ვილი ვ�ლის დ� �პერ�ციების შეს�ხებ მზ�დდებ� კვ�რტ�ლში ერთხელ. ძირით�დი კ�ნ�ნმდებლ�ბ� ვ�ლის მ�რთვ�ზე პ�სუხისმგებელ ერთ�დერთ სუბიექტს �ნიჭებს უფლებ�მ�სილებ�ს �იღ�ს სესხი, გ�სცეს �ხ�ლი ვ�ლი დ� გ�სცეს ს�სესხ� გ�რ�ნტიები 13.2 ვ�ლის დ� გ�რ�ნტიების A �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ს�ხელით. დ�მტკიცებ� დ�კუმენტური ს�ხით �რსებული პ�ლიტიკ� დ� პრ�ცედურები იძლევ� ს�ხელმძღვ�ნელ� მითითებებს სესხის �ღებ�სთ�ნ, �ხ�ლი ს�ვ�ლ� ფ�სი�ნი ქ�ღ�ლდების ემისი�სთ�ნ დ� ვ�ლთ�ნ 46 www.eauction.ge 54 მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სებების მეთ�დი M2) ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� დ�კ�ვშირებული �პერ�ციების გ�ნს�ხ�რციელებლ�დ, ს�სესხ� გ�რ�ნტიების გ�ს�ცემ�დ დ� ვ�ლის მ�რთვის �პერ�ციის მ�ნიტ�რინგისთვის ვ�ლის მ�რთვის ერთ�დერთი სუბიექტის მიერ. წლიური ნ�სესხები ს�ხსრები დ�მტკიცებულ უნდ� იქნეს მთ�ვრ�ბის �ნ ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს მიერ. მუნიციპ�ლიტეტის მიერ ვ�ლის �ღებ�- მ�მს�ხურების შეს�ძლებლ�ბების შეფ�სებ�ს 13.3 ვ�ლის მ�რთვის სტრ�ტეგი� D �ხ�რციელებს ს�კრედიტ� ს��გენტ�ები. მუნიციპ�ლიტეტს �რ გ��ჩნი� ვ�ლის მ�რთვის სტრ�ტეგი�. 116. "ს�ხელმწიფ� ვ�ლის შეს�ხებ" ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნი �რეგულირებს ს�ქ�რთველ�ს ს�ხელმწიფ� ვ�ლთ�ნ დ�კ�ვშირებულ ურთიერთ�ბებს დ� ს�შინ�� დ� ს�გ�რე� კრედიტებზე ს�ხელმწიფ� გ�რ�ნტიების გ�ცემის უფლებ�მ�სილებ�ს დ� �დგენს ს�ხელმწიფ� ვ�ლის დ�ფ�რვის ძირით�დ პრინციპებს. ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს დებულებების თ�ნ�ხმ�დ, ს�გ�რე� დ� ს�შინ�� ვ�ლის მ�რთვ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული ყველ� ქმედებ� ხ�რციელდებ� ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ს�ხელმწიფ� ვ�ლის� დ� ს�გ�რე� დ�ფინ�ნსების ს�მს�ხურის მიერ. 13.1 ვ�ლის დ� გ�რ�ნტიების �ღრიცხვ� დ� �ნგ�რიშგებ� 117. მუნიციპ�ლიტეტის ს�ხ�ზინ� ს�მს�ხური ფლ�ბს სრულ დ� გ�ნ�ხლებულ ინფ�რმ�ცი�ს მისი ვ�ლის შეს�ხებ. შეფ�სების მ�მენტისთვის მუნიციპ�ლიტეტს ქ�ნდ� �რი სესხი: i) ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის მიერ კ�ნტრ�ლირებ�დი სსიპ "მუნიციპ�ლური გ�ნვით�რების ფ�ნდი"-სგ�ნ; დ� ii) ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს მიერ მიღებული კრედიტი იმ�ვე პირ�ბებით, რ�მლით�ც მ�ხდ� KFW-ის მიერ პირველ�დი სესხის გ�ცემ�. 118. ს�კრედიტ� ხელშეკრულებები დრ�ულ�დ რეგისტრირდებ�. გ�დ�ს�ხ�დების გრ�ფიკი მ�ცემული� MS Excel-ის მ�რტივ მ�ნ�ცემთ� ბ�ზ�ში. პრ�ცენტის დ� ძირის გ�დ�ხდების შეს�ხებ �ნგ�რიში მზ�დდებ� კვ�რტ�ლური �ნგ�რიშგების მ�თხ�ვნის ს�ფუძველზე. 119. გ�დ�ხდები წ�რმ�ებს კვ�რტ�ლურ�დ მუნიციპ�ლური გ�ნვით�რების ფ�ნდის სესხზე. რ�ც შეეხებ� KFW-ის სესხს, ის წ�რმ��დგენს ს�კრედიტ� ხ�ზს დ� მისი გ�მ�ყენებ� ხდებ� მიმწ�დებლებისთვის გ�დ�ხდების ს�ფუძველზე. ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ� მ�მს�ხურების მიმწ�დებლებს უხდის �ნგ�რიშ-ფ�ქტურების მიხედვით. მუნიციპ�ლიტეტი უნ�ზღ�ურებს 55 ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს გ�დ�ხდილ თ�ნხებს დ� �ხდენს გ�დ�ხდებს შეჯერებ�ს KFW-ისგ�ნ მიღებულ ყ�ველთვიურ �ნგ�რიშგებ�ში. მ�ნ�ცემთ� შეჯერებ� წ�რმ��დგენს კვ�რტ�ლში ერთხელ ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშგების შემ�დგენელ ნ�წილს. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 13.2 ვ�ლის დ� გ�რ�ნტიების დ�მტკიცებ� 120. ს�ხელმწიფ� ვ�ლის მ�რთვ�სთ�ნ, ს�ხელმწიფ� გ�რ�ნტიების გ�ცემ�სთ�ნ დ� ვ�ლის გ�დ�სესხებ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული ს�კითხები რეგულირდებ� ს�ქ�რთველ�ს კ�ნსტიტუციით, კ�ნ�ნით „ს�ხელმწიფ� ვ�ლის შეს�ხებ“ (1998 წელი), ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნით „ს�ერთ�შ�რის� ხელშეკრულებების შეს�ხებ“ (1997), ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსით, ს�ქ�რთველ�ს �რგ�ნული კ�ნ�ნით „ს�ქ�რთველ�ს ერ�ვნული ბ�ნკის შეს�ხებ“, ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნით „ს�გ�დ�ს�ხ�დ� ვ�ლდებულებების� დ� ს�ხელმწიფ� სესხების რესტრუქტურიზ�ციის შეს�ხებ“ (2004) დ� ეკ�ნ�მიკური თ�ვისუფლების �ქტით. 121. „ს�ხელმწიფ� ვ�ლის შეს�ხებ“ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის თ�ნ�ხმ�დ, ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს (მინისტრის ს�შუ�ლებით) �ქვს გ�ნს�კუთრებული დ� ექსკლუზიური უფლებ� დ� პ�სუხისმგებლ�ბ�, ს�ქ�რთველ�ს მთ�ვრ�ბის თ�ნხმ�ბით (პ�რლ�მენტის ს�შუ�ლებით)47 ს�ქ�რთველ�ს ერ�ვნულ ბ�ნკთ�ნ კ�ნსულტ�ციით: �) გ��ფ�რმ�ს ხელშეკრულებები ერ�ვნული დ� სხვ� კ�ნვერტირებ�დი ვ�ლუტით ფულ�დი ს�ხსრების ვ�ლ�დ �ღების შეს�ხებ; ბ) ს�ქ�რთველ�ს� დ� სხვ� ქვეყნების ს�ფინ�ნს� �რგ�ნიზ�ციებს მისცეს კრედიტების�თვის ს�ხელმწიფ� გ�რ�ნტიები ერ�ვნული დ� სხვ� კ�ნვერტირებ�დი ვ�ლუტით, რ�მელიც გ�მ�ეყ�ფ�თ ს�ქ�რთველ�ს ეკ�ნ�მიკურ �გენტებს ს�კუთრების ფ�რმის� დ� ს�მეურნე� ს�ქმი�ნ�ბის მიუხედ�ვ�დ (მუხლი 2.2). ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ� �ხ�რციელებს ს�გ�რე� ვ�ლების მ�მს�ხურებ�ს, იღებს გ�დ�წყვეტილებებს ს�გ�რე� სესხების მ�ზიდვის შეს�ხებ, �წ�რმ�ებს მ�ლ�პ�რ�კებებს უცხ�ელ კრედიტ�რებთ�ნ, ხელს �წერს შეს�ბ�მის დ�კუმენტებს სესხის �ღების შეს�ხებ, �ღრიცხ�ვს დ� იყენებს ნ�სესხებ თ�ნხებს (მუხლი 2.3). �მ�სთ�ნ ერთ�დ, ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ� ს�ხელმწიფ� ს�შინ�� ვ�ლის მ�რთვ�ს უზრუნველყ�ფს მისი დ�ფ�რვის �რგ�ნიზ�ციით დ� �ღრიცხვით, პრ�ცენტის გ�ნს�ზღვრით დ� გ�დ�ხდით, �გრეთვე სხვ� �პერ�ციების გ�ნხ�რციელებით (მუხლი13). 122. �დგილ�ბრივი მთვ�რ�ბის ვ�ლების დ� მუნიციპ�ლური გ�რ�ნტიების გ�ცემის დ�მ�ტებითი რეგულ�ციები გ�ნს�ზღვრული� �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველ�ბის კ�დექსით (2014). მუნიციპ�ლიტეტებს შეუძლი�თ კრედიტის �ღებ� მხ�ლ�დ ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის წინ�სწ�რი თ�ნხმ�ბის ს�ფუძველზე. სესხები უნდ� დ��მტკიც�ს ს�კრებულ�მ (მუხლი 68). სესხის �ღებ� შეიძლებ� მხ�ლ�დ ს�ინვესტიცი� (კ�პიტ�ლური) პრ�ექტების დ�ს�ფინ�ნსებლ�დ. მუნიციპ�ლიტეტის ს�კრედიტ� ლიმიტი �რ უნდ� �ღემ�ტებ�დეს ბ�ლ� ს�მი წლის ს�შუ�ლ� წლიური შემ�ს�ვლის 10%-ს. �ღნიშნული ლიმიტის გ�დ�ცდ�მის �ლბ�თ�ბის შემთხვევ�ში მუნიციპ�ლიტეტი ს�ჭირ�ებს ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის თ�ნხმ�ბ�ს დ� დ�მ�ტებითი სესხის 47 ევრ�ბ�ნდების გ�რდ� 56 �ღებ� შეს�ძლებელი� მხ�ლ�დ ცენტრ�ლური ხელისუფლების �რგ�ნ�ებისგ�ნ. კ�ნ�ნი კრძ�ლ�ვს მუნიციპ�ლიტეტების მიერ მუნიციპ�ლური ქ�ნების იპ�თეკით დ�ტვირთვ�ს. მუნიციპ�ლური გ�რ�ნტიის გ�ს�ცემ�დ ს�ჭირ�� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის წინ�სწ�რი თ�ნხმ�ბ� (მუხლი 100). �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 13.3 ვ�ლის მ�რთვის სტრ�ტეგი� 123. მუნიციპ�ლიტეტის მიერ ვ�ლის �ღებ�-მ�მს�ხურების შეს�ძლებლ�ბების შეფ�სებ�ს �ხ�რციელებს ს�კრედიტ� ს��გენტ�ები. ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტს �რ გ��ჩნი� ვ�ლის მ�რთვის სტრ�ტეგი�. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D. 57 მე�თხე ბლ�კი: პ�ლიტიკ�ზე დ�ფუძნებული ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� დ� ბიუჯეტირებ� PI-14. მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური დ� ფისკ�ლური პრ�გნ�ზირებ� 124. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს ქვეყნის უნ�რს შეიმუშ��ს ს�იმედ� მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური დ� ფისკ�ლური პრ�გნ�ზები, რ�მელთ�ც გ��ჩნი�თ გ�დ�მწყვეტი მნიშვნელ�ბ� მდგრ�დი ს�ბიუჯეტ� სტრ�ტეგიის შემუშ�ვების� დ� ს�ბიუჯეტ� �სიგნებების უფრ� მ�ღ�ლი პრ�გნ�ზირებ�დ�ბის უზრუნველყ�ფისთვის. ის �სევე გ�ნიხილ�ვს მთ�ვრ�ბის უნ�რს შე�ფ�ს�ს ეკ�ნ�მიკური პირ�ბების შეს�ძლ� ცვლილებებით გ�მ�წვეული ფინ�ნსური შედეგები. შეფ�სების პერი�დი მ�იც�ვს გ�სულ ს�მ ფისკ�ლურ წელს. ქვეინდიკ�ტ�რი 14.1 მ�იც�ვს მთლი�ნ ეკ�ნ�მიკ�ს, ხ�ლ� ქვეინდიკ�ტ�რები 14.2 დ� 14.3 - ცენტრ�ლურ მთ�ვრ�ბ�ს. 125. �მ ინდიკ�ტ�რის ბუნებიდ�ნ გ�მ�მდინ�რე, PEFA-ს თვ�ლს�ზრისით ის �რ�რელევ�ნტური �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბისთვის, რ�დგ�ნ ეს პრ�გნ�ზები ხ�რციელდებ� ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს მიერ დ� შესული� ძირით�დი მ�ნ�ცემების დ� მიმ�რთულებების დ�კუმენტში, დ� �ს�ხული� რ�გ�რც ცენტრ�ლური, ისე �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტში.48 მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სებების მეთ�დი M2 AV) ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-14 მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური დ� ფისკ�ლური NA პრ�გნ�ზირებ� 14.1: მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური პრ�გნ�ზები NA 14.2 ფისკ�ლური პრ�გნ�ზები NA 14.3 მ�კრ�ფისკ�ლური სენსიტიურ�ბის NA �ნ�ლიზი PI-15. ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� 126. ეს ინდიკ�ტ�რი ითვ�ლისწინებს მკ�ფი� ფისკ�ლური სტრ�ტეგიის შემუშ�ვების დ� გ�ნხ�რციელების შეს�ძლებლ�ბის �ნ�ლიზს. ის �სევე �ფ�სებს შემ�ს�ვლებთ�ნ დ� ხ�რჯებთ�ნ 48 უ�ხლესი CG PEFA PI-14 შეფ�სებ�: A 58 დ�კ�ვშირებული პ�ლიტიკის ცვლილების ფისკ�ლური ზემ�ქმედების შესწ�ვლის უნ�რს, რ�მელიც ხელს უწყ�ბს მთ�ვრ�ბ�ს ფისკ�ლური მიზნების მიღწევ�ში. შეფ�სების დრ�ის პერი�დი 15.1 ქვეინდიკ�ტ�რისთვის �რის უკ�ნ�სკნელი ს�მი დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი, ხ�ლ� 15.2 დ� 15.3 ქვეინდიკ�ტ�რისთვის - გ�სული დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი. შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სებების მეთ�დი M2 AV) ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-15: ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� B ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესში ს�ბიუჯეტ� დ� მ�მდევნ� წლებისთვის ხდებ� პ�ლიტიკის� დ� პრ�გრ�მების ცვლილების 15.1 პ�ლიტიკის ცვლილების D შედეგ�დ მიღებული ყველ� შემ�ს�ვლის დ� ფისკ�ლური გ�ვლენ� ხ�რჯების რ��დენ�ბრივი შეფ�სებ� �გრეგირებულ დ�ნეზე, დ� �რ ხდებ� მ�თი შეფ�სებ� ც�ლკეული პრ�ექტების მიხედვით. მუნიციპ�ლიტეტმ� მიიღ�, ს�კრებულ�ს 15.2 ფისკ�ლური სტრ�ტეგიის A წ�რუდგინ� დ� გ�მ��ქვეყნ� ს�ბიუჯეტ� წლის მიღებ�/დ�მტკიცებ� მიმდინ�რე ფისკ�ლური სტრ�ტეგი�. მუნიციპ�ლიტეტი �მზ�დებს �ნგ�რიშებს, 15.3 �ნგ�რიშგებ� ფისკ�ლური შედეგების რ�მლებიც მ�იც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს ფისკ�ლურ A შეს�ხებ სტრ�ტეგი�სთ�ნ მიმ�რთებ�ში მიღწეული პრ�გრესის შეს�ხებ. 15.1 პ�ლიტიკის ცვლილებით გ�მ�წვეული ფისკ�ლური ზემ�ქმედებ� 127. ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესში ს�ბიუჯეტ� დ� მ�მდევნ� წლებისთვის ხდებ� პ�ლიტიკის� დ� პრ�გრ�მების ცვლილების შედეგ�დ მიღებული ყველ� ხ�რჯის რ��დენ�ბრივი შეფ�სებ� �გრეგირებულ დ�ნეზე. ს�ინვესტიცი� პ�ლიტიკის ფისკ�ლური გ�ვლენ� �ის�ხებ� ბიუჯეტში. პრ�ექტის კ�პიტ�ლური ხ�რჯები გ�ნს�ზღვრული� მთლი�ნ�დ პრ�გრ�მისთვის დ� �რ� ც�ლკეული პრ�ექტებისთვის (რ�გ�რც ეს 11.3 ინდიკ�ტ�რში� მითითებული). თითქმის �რ �რსებ�ბს, �ნ �რსებ�ბს უმნიშვნელ� მ�სშტ�ბით, გ�ნმე�რებ�დ ხ�რჯებზე გ�ვლენის მქ�ნე პ�ლიტიკის ცვლილების შემთხვევები. წ�რსულში დ�ფიქსირებულ� გ�ნმე�რებ�დი ხ�რჯების, რ�გ�რიც�� ს�ცი�ლური სუბსიდიები ს�ცი�ლურ�დ დ�უცველი �დ�მი�ნების�თვის, ზრდ�, თუმც� �სეთი შემთხვევები წ�რმ��დგენს უკიდურეს�დ გ�მ�ნ�კლის შემთხვევებს, რ�მლებს�ც �დგილი ჰქ�ნდ�თ მხ�ლ�დ წ�რსულში. მუნიციპ�ლიტეტის შემ�ს�ვლების სტრუქტურის გ�თვ�ლისწინებით, პ�ლიტიკის შეცვლის უნ�რი შეზღუდული�. შემ�ს�ვლების ცვლილების 59 შედეგ�დ გ�დ�ს�ხ�დებში დ� მ�ს�კრებლებში დ�ფიქსირებული ნებისმიერი ცვლილებ� (რ�ც ს�ერთ� შემ�ს�ვლის 5%-ზე ნ�კლები�) �ს�ხული� ბიუჯეტში დ� დ�მხმ�რე დ�კუმენტებში. 128. მიუხედ�ვ�დ იმის�, რ�მ პ�ლიტიკის ცვლილების ფისკ�ლური ზემ�ქმედებ� გ�თვ�ლისწინებული� ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი�ში, ეს უკ�ნ�სკნელი �რ მ�იც�ვს შემ�ჯ�მებელ ცხრილს, რ�მელშიც თით�ეული მ�თგ�ნი ინდივიდუ�ლურ�დ �რის გ�ნს�ზღვრული. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D. 15.2 ფისკ�ლური სტრ�ტეგიის მიღებ� / დ�მტკიცებ� 129. ს�ბიუჯეტ� კ�დექსის თ�ნ�ხმ�დ, მუნიციპ�ლიტეტებს ეკრძ�ლებ�თ სესხის �ღებ� ბიუჯეტის დეფიციტის დ�ფინ�ნსების მიზნით. პრ�გნ�ზირებ�დი დეფიციტის დ�ფ�რვ� შეს�ძლებელი� მხ�ლ�დ �რსებული დ�ნ�ზ�გიდ�ნ. ეს �რის მუნიციპ�ლიტეტის ერთგვ�რი ფისკ�ლური წესი. ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესი ითვ�ლისწინებს შემ�ს�ვლების დ� ხ�რჯების შეს�ხებ დეტ�ლურ დ� რ��დენ�ბრივ ინფ�რმ�ცი�ს დ� შედეგ�ბრივ ფისკ�ლურ ბ�ლ�ნსს ს�ბიუჯეტ� დ� მ�მდევნ� �რი წლისთვის. �ღნიშნული ინფ�რმ�ცი� მ�ცემული� ბიუჯეტში დ� ბიუჯეტის დ�მ�ტებითი პრი�რიტეტების დ�კუმენტში დ� წ�რდგენილი� ს�კრებულ�სთვის. ბიუჯეტი მ�იც�ვს ფისკ�ლურ სტრ�ტეგი�ს, რ�მელიც შეთ�ვ�ზებული� დ� დ�მტკიცებული� მუნიციპ�ლიტეტის მიერ. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 15.3 �ნგ�რიშგებ� ფისკ�ლური შედეგების შეს�ხებ 130. ბიუჯეტის ყ�ველთვიური, კვ�რტ�ლური დ� წლიური �ნგ�რიშები მ�იც�ვს ს�ბიუჯეტ� ბ�ლ�ნსს, რ�მელიც წ�რმ��დგენს ერთ�დერთ ფისკ�ლურ "პ�ლიტიკ�ს". �რ �რსებ�ბს მკ�ფი� �მ�ც�ნები, გ�რდ� მიმდინ�რე დეფიციტის დ�ფინ�ნსების მიზნით სესხის �რგ�ცემის წესის დ�ცვ�. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. PI-16. ხ�რჯების ბიუჯეტირებ� ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პერსპექტივ�ში 131. ეს ინდიკ�ტ�რი იკვლევს, ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ბიუჯეტი შემუშ�ვდ� თუ �რ� ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ს�ბიუჯეტ� ჭერების ფ�რგლებში. ის �სევე იკვლევს, წლიური ბიუჯეტები ეყრდნ�ბ� თუ �რ� ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პრ�გნ�ზებს დ� რ�გ�რი� შეს�ბ�მის�ბის ხ�რისხი ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ ს�ბიუჯეტ� პრ�გნ�ზებს� დ� სტრ�ტეგიულ გეგმებს შ�რის. 16.1, 16.2 დ� 16.3 ქვეინდიკ�ტ�რების შეფ�სებ� ეფუძნებ� ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�სთვის ბ�ლ�ს წ�რდგენილ 2018 წლის ბიუჯეტს. ხ�ლ� 16.4 ქვეინდიკ�ტ�რისთვის - ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�სთვის ბ�ლ�ს წ�რდგენილ 2017 წლის ბიუჯეტს. ქვეინდიკ�ტ�რი ფ�რ�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სებების მეთ�დი M2 AV) ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2017 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� 60 PI-16 ხ�რჯების ბიუჯეტირებ� C+ ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პერსპექტივ�ში 16.1 ხ�რჯების ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი წლიური ბიუჯეტი წ�რმ��დგენს შეფ�სებ�/გ��ნგ�რიშებ� ხ�რჯების გ��ნგ�რიშებ�ს ს�ბიუჯეტ� წლისთვის დ� მ�მდევნ� �რი A ფისკ�ლური წლისთვის, რ�მლებიც გ�ნ�წილებული� �დმინისტრ�ციული, ეკ�ნ�მიკური დ� პრ�გრ�მული (�ნ ფუნქცი�ნ�ლური) კლ�სიფიკ�ციით. 16.2 ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ს�ბიუჯეტ� �გრეგირებული ს�ბიუჯეტ� ჭერები დ� ჭერები ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციის დ�ნეზე ს�ბიუჯეტ� ჭერები დ�მტკიცებული� D მუნიციპ�ლიტეტის მიერ მხ�ლ�დ ს�ბიუჯეტ� წლისთვის დ� გ�მ�ყენებული� ს�ბ�ლ�� ბიუჯეტის პრ�ექტის შეს�დგენ�დ. 16.3 სტრ�ტეგიული გეგმების დ� �რსებ�ბს სტრ�ტეგიული გეგმები, ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ბიუჯეტების რ�მლებიც მ�იც�ვენ ინფ�რმ�ცი�ს შეს�ბ�მის�ბ� ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების B პრი�რიტეტების დ� მ�თი რე�ლიზებისთვის გ�მ�ყ�ფილი რესურსების შეს�ხებ. 16.4 ბიუჯეტების შეს�ბ�მის�ბ� გ�სულ წელს მ�მზ�დებული გ�სულ წელს გ�კეთებულ ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ხ�რჯების პრ�გნ�ზის პრ�გნ�ზთ�ნ (MTEF) მე�რე წელს� დ� მ�მდევნ� წელს გ�კეთებულ (MTEF) ბიუჯეტს შ�რის D ცვლილებების რ��დენ�ბ� �რ �რის შეფ�სებული. ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები იკვლევენ, თუ რ�მ შეიძლებ� გ�მ�იწვი�ს შეუსრულებლ�ბ� ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესში. 16.1 ხ�რჯების ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი შეფ�სებ�/გ��ნგ�რიშებ� 132. 2018 - 2021 წლების მუნიციპ�ლიტეტის პრი�რიტეტების დ�კუმენტი, რ�გ�რც 2018 წლის ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ციის ნ�წილი, იძლევ� შეფ�სებ�ს ს�ბიუჯეტ� დ� მ�მდევნ� ს�მი წლისთვის ეკ�ნ�მიკური, �დმინისტრ�ციული �რგ�ნ�ების დ� მ�თი პრ�გრ�მების შეს�ხებ. თუმც�, წლიური ბიუჯეტი თ�ვისთ�ვ�დ მ�იც�ვს მხ�ლ�დ ს�ბიუჯეტ� წელს, რ�მდენ�დ�ც ის იძლევ� მხ�ლ�დ ს�ბიუჯეტ� წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ხ�რჯვის �ვტ�რიზ�ცი�ს. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 61 16.2 . ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ს�ბიუჯეტ� ჭერები 17 მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტის ფ�რმირებ� რ�მდენიმე ეტ�პს მ�იც�ვს. პირველ რიგში, ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები �მზ�დებენ დ� წ�რ�დგენენ ბიუჯეტის პრ�ექტებს წინ�სწ�რი ს�ბიუჯეტ� ჭერების ს�ფუძველზე, რ�მელთ�ც �დგენს ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხური ს�ვ�რ�უდ� შემ�ს�ვლების შეს�ხებ მისი შეფ�სებების ს�ფუძველზე. ს�ბიუჯეტ� ცირკულ�რის გ�ცემ� ხდებ� ს�ბიუჯეტ� ჭერებით თით�ეული მხ�რჯ�ვი �რგ�ნიზ�ციისთვის მხ�ლ�დ ს�ბიუჯეტ� წლისთვის. ბიუჯეტის ს�ბ�ლ�� პრ�ექტები ეფუძნებ� �ღნიშნულ ჭერებს, რ�მელთ� კ�რექტირებ� ხდებ� კ�პიტ�ლური ტრ�ნსფერების შეს�ხებ ს�ბ�ლ�� ინფ�რმ�ციის მიღებისთ�ნ�ვე. 18 ს�ბიუჯეტ� ცირკულ�რი გ�ნს�ზღვრ�ვს ხ�რჯებს პრ�გრ�მებზე ს�ბიუჯეტ� დ� მ�მდევნ� ს�მი წლის პერი�დისთვის, მუნიციპ�ლიტეტის პრი�რიტეტების დ�კუმენტზე დ�რყდნ�ბით. თუმც�, ისინი �რ ეფუძნებ� ჭერებს, რ�მლებიც გ�ნს�ზღვრ�ვს რესურსების სტრ�ტეგიულ გ�ნ�წილებ�ს, �რ�მედ წ�რმ��დგენენ ს�ვ�რ�უდ� �გრეგირებული შემ�ს�ვლების დ� გ�ს�ვლების მხ�ლ�დ პრ�გნ�ზს. ისინი �რ მტკიცდებ� ს�კრებულ�ს მიერ. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D. 16.3. სტრ�ტეგიული გეგმების დ� ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ბიუჯეტების შეს�ბ�მის�ბ� 133. ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პერი�დში პრ�გრ�მებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების ძირით�დი მ�წყ�ბის წესი გ�ნის�ზღვრებ� ს�ბიუჯეტ� კ�დექსით. �ღნიშნული ეფუძნებ� მთელ რიგ ც�ლკეულ ელემენტებს, რ�გ�რიც��: ბიუჯეტის სტრ�ტეგიული შედგენ�, ბიუჯეტის მ�მზ�დებ� დ� დ�მტკიცებ�, რესურსების მ�რთვ�. ნებისმიერი პ�ლიტიკის წ�რმ�ტებით გ�ნხ�რციელების ერთ-ერთი ძირით�დი ფ�ქტ�რი� ხ�რჯების სწ�რი გ��ნგ�რიშებ� დ� მ�თი �ს�ხვ� ბიუჯეტში. შეს�ბ�მის�დ, კ�ნ�ნმდებლ�ბით49 გ�ნს�ზღვრული�, რ�მ პ�ლიტიკის დ�გეგმვის დ�კუმენტებში �უცილებელი� �ის�ხ�ს შეს�ბ�მისი ფინ�ნსური გ�თვლები, სხვ�დ�სხვ� სექტ�რულ სტრ�ტეგიებს� დ� ს�მ�ქმედ� გეგმებს თ�ნ უნდ� �ხლდეს შეს�ბ�მისი ხ�რჯთ�ღრიცხვები. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმის ფ�რგლებში დ�მყ�რდ� დ� მნიშვნელ�ვნ�დ გ�უმჯ�ბესდ� კ�ვშირი პ�ლიტიკის დ�კუმენტებს� დ� წლიურ ბიუჯეტს შ�რის. �ღნიშნულს ხელი შეუწყ� პრ�გრ�მული (შედეგზე �რიენტირებული) ბიუჯეტირების შემ�ღებ�მ დ� დ�ნერგვ�მ. 134. პრ�გრ�მული ბიუჯეტის გ�ნ�ხლებული მეთ�დ�ლ�გი� �სევე ითვ�ლისწინებს მუნიციპ�ლიტეტის ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების მიერ დეტ�ლური ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი (4 წლი�ნი) ს�მ�ქმედ� გეგმების მ�მზ�დებ�ს, რ�მელს�ც თ�ნ �ხლ�ვს შეს�ბ�მისი ხ�რჯთ�ღრიცხვები დ� შეეს�ბ�მებ� წლიური ბიუჯეტის კ�ნ�ნს დ� მუნიციპ�ლიტეტის პრი�რიტეტების დ�კუმენტს. �ღნიშნული ეტ�პები უზრუნველყ�ფს მჭიდრ� კ�ვშირს „ს�ჯ�რ� მმ�რთველ�ბის გ�ნხ�რციელების სტრ�ტეგიული დ�კუმენტების - „ს�ქ�რთველ�ს ს�ჯ�რ� მმ�რთველ�ბის 49 რეფ�რმის გზ�მკვლევი 2020-ის�“ დ� „პ�ლიტიკის დ�გეგმვის სისტემის რეფ�რმის სტრ�ტეგი� 2015-2017-ის“ დ�მტკიცების თ��ბ�ზე“ ს�ქ�რთველ�ს მთ�ვრ�ბის დ�დგენილებ� (2015 წლის 19 �გვისტ�ს N427 დ�დგენილებ�; “პრ�გრ�მული ბიუჯეტის შედგენის თ��ბ�ზე“ ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს 2011 წლის 8 ივლისის N385 ბრძ�ნებ�. 62 პ�ლიტიკის დ�კუმენტებს, დ�რგ�ბრივ სტრ�ტეგიებს� დ� ბიუჯეტებს შ�რის. ბ�თუმის პრი�რიტეტების დ�კუმენტიდ�ნ ჩ�ნს, რ�მ �ღნიშნული მეთ�დ�ლ�გი� დ�ცული� დ� დ�რგ�ბრივი სტრ�ტეგიები შემუშ�ვებული ყველ� პრ�გრ�მისთვის. მუნიციპ�ლური ს�მს�ხურების დ� გ�მგე�ბების (ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები) მიერ ჯერ კიდევ �რ შემუშ�ვებულ� დ�რგ�ბრივი გეგმები მ�თი დ�რგ�ბრივი სტრ�ტეგიების დ� ს�მ�ქმედ� გეგმების შეს�ხებ, თუმც� თით�ეული პრ�გრ�მ� ეფუძნებ� ს�კუთ�რ სტრ�ტეგიულ მიზნებს. �მ პრ�გრ�მების ღირებულებ� გ�ნის�ზღვრებ� ბიუჯეტში დ� მუნიციპ�ლიტეტის პრი�რიტეტების დ�კუმენტში პრ�გრ�მის ეკ�ნ�მიკური კ�ტეგ�რიებისთვის გ�ნს�ზღვრული შეს�ბ�მისი ხ�რჯების გ�თვ�ლისწინებით. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 16.4 ბიუჯეტის შეს�ბ�მის�ბ� გ�სულ წელს გ�კეთებულ პრ�გნ�ზთ�ნ 135. გ�სულ წელს მ�მზ�დებული ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ხ�რჯების პრ�გნ�ზის (MTEF) მე�რე წელს� დ� მ�მდევნ� წელს გ�კეთებულ (MTEF) ბიუჯეტს შ�რის გ�ნსხვ�ვებები �რ �რის შეფ�სებული. ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესში ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები იკვლევენ, თუ რ�მ შეიძლებ� გ�მ�იწვი� შეუსრულებლ�ბ� ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესში. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D. PI-17. ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესი 136. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს დ�ინტერესებული მხ�რეების მ�ნ�წილე�ბის ეფექტურ�ბ�ს ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესში, მ�თ შ�რის პრ�ცესში მ�ნ�წილე პირების ჩ�რთულ�ბის თ�ნ�მიმდევრულ�ბ�ს� დ� დრ�ულ�ბ�ს. 17.1 დ�17.2 ქვეინდიკ�ტ�რებისთვის შეფ�სების დრ�ის პერი�დი �რის ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ში ბ�ლ� ბიუჯეტის წ�რდგენის დრ�, ხ�ლ� 17.3 ქვეინდიკ�ტ�რისთვის - უკ�ნ�სკნელი ს�მი დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი. ინდიკ�ტ�რი ფ�რ�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სებების მეთ�დი M2 AV) ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-17: ბიუჯეტის მ�მზ�დების B პრ�ცესი ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რი მკ�ფი�� დ� სრულდებ�. ის ს�შუ�ლებ�ს �ძლევს ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს ს�ბიუჯეტ� ცირკულ�რის 17.1 ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რი B მიღებიდ�ნ 5 კვირის ვ�დ�ში გ�ნივრულ�დ დ� დრ�ულ�დ დ��სრულ�ნ თ�ვი�ნთი დეტ�ლური ს�პრ�გნ�ზ� გ�მ�თვლები. 63 ს�ბიუჯეტ� ცირკულ�რი ყ�ვლისმ�მცველი� დ� მ�იც�ვს ფისკ�ლური წლის მთლი�ნ ხ�რჯებს. 17.2 ბიუჯეტის მ�მზ�დების ს�ბიუჯეტ� ცირკულ�რში �ს�ხული ს�ბიუჯეტ� A ინსტრუქციები �რგ�ნიზ�ციების ჭერები მტკიცდებ� ცირკულ�რის ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებისთვის გ�ვრცელებ�მდე. წლიური ბიუჯეტის პრ�ექტი მუნიციპ�ლიტეტის �ღმ�სრულებელმ� �რგ�ნ�მ 17.3 ბიუჯეტის წ�რდგენ� C წ�რ�დგინ� წლის დ�სრულებ�მდე �რ�უგვი�ნეს ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ში 6 კვირის ვ�დ�ში, ყ�ველწლიურ�დ ბ�ლ� ს�მი ფისკ�ლური წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში. 17.1. ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რი 137. �დგილ�ბრივი ხელისუფლებისთვის ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რი მკ�ფი�დ �რის გ�ნს�ზღვრული ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსით (მუხლები 65-80, IV ნ�წილი). ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რი50, რ�მელიც მიჰყვებ� ს�ბიუჯეტ� კ�დექსით გ�ნს�ზღვრულ პირ�ბებს, მიუთითებს მუნიციპ�ლიტეტისთვის შეს�ბ�მის თ�რიღებს. • 1-ელ მ�რტ�მდე მერის დ�დგენილებით გ�ნის�ზღვრებ� ბიუჯეტის პრ�ექტის მ�მზ�დებისთვის ს�ჭირ� ს�ქმი�ნ�ბები. �ღნიშნულ დ�დგენილებ�ში დეტ�ლურ�დ �რის �ღწერილი, თუ რ�დის უნდ� წ�რმ��დგინ�ნ უწყებებმ� ინფ�რმ�ცი�, რ�დის უნდ� გ�იმ�რთ�ს ს�ჯ�რ� შეხვედრები, რ� ფ�რმები უნდ� იქნ�ს შევსებული დ� �.შ. �ღნიშნულ პრ�ცესში ძირით�დ დ�კუმენტს წ�რმ��დგენს სტრ�ტეგიული გეგმ� (დეპ�რტ�მენტების გეგმების ჩ�თვლით), მუნიციპ�ლიტეტის პრი�რიტეტების დ�კუმენტი დ� წლიური ბიუჯეტი. იქმნებ� ს�მუშ�� ჯგუფი, რ�მელმ�ც უნდ� შეიმუშ��ს მუნიციპ�ლიტეტის პრი�რიტეტების დ�კუმენტი ს�ბიუჯეტ� დ� მ�მდევნი ს�მი ფისკ�ლური წელისთვის. • 15 მ�რტ�მდე უწყებ�მ უნდ� გ�ნიხილ�ს მისი სტრ�ტეგიული გეგმ� დ� ს�მ�ქმედ� გეგმ� წინ� წლის მიღწევებთ�ნ დ�კ�ვშირებით. • 5 მ�ისისთვის უნდ� დ�სრულდეს სტრ�ტეგიული გეგმების გ�ნ�ხლებ�. • 20 მ�ისისთვის უნდ� გ�დ�იხედ�ს უწყების ს�მ�ქმედ� გეგმები დ�ინტერესებულ მხ�რეებთ�ნ, მ�თ შ�რის ს�ზ�გ�დ�ების წ�რმ�მ�დგენლებთ�ნ კ�ნსულტ�ციების გზით. • 25 მ�ისს, გ�ნხილვის შემდეგ, პრ�გრ�მები წ�რედგინებ� ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურს. • 10 ივნისისთვის ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხური �მზ�დებს პრი�რიტეტების დ�კუმენტის წინ�სწ�რ პრ�ექტს, ს�დ�ც �ს�ხული იქნებ� სტრ�ტეგიული გეგმები დ� მ�ს მერი წ�რუდგენს ს�კრებულ�ს. კ�მენტ�რების წ�რმ�დგენისთვის ს�კრებულ�ს �ქვს 20 დღე. 50ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტი შეიმუშ�ვებს ფ�ქტიურ კ�ლენდ�რს, ს�დ�ც დეტ�ლურ�დ �რის �ღწერილი ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესში მის�ღები ქმედებები თვეების მიხედვით. 64 • 15 ივლისისთვის მუნიციპ�ლიტეტი ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�სგ�ნ იღებს BDD-ის პრ�ექტს, ს�დ�ც მ�ცემული� ინფ�რმ�ცი� მ�კრ�/ფისკ�ლურ პრ�გნ�ზებზე, შემ�ს�ვლების პრ�გნ�ზებს� დ� გ�თ�ნ�ბრებით გრ�ნტებზე. • 25 ივლისისთვის შემუშ�ვდებ� პრი�რიტეტების დ�კუმენტის გ�ნ�ხლებული პრ�ექტი მიღებული კ�მენტ�რების დ� მერის მიერ დ�მტკიცებული ს�ბიუჯეტ� ჭერების გ�თვ�ლისწინებით. • 1 �გვისტ�ს გ�იცემ� ს�ბიუჯეტ� ცირკულ�რი კ�პიტ�ლური დ� მიმდინ�რე ს�ბიუჯეტ� ჭერების ჩ�თლით. • 5 სექტემბრისთვის მუნიციპ�ლიტეტის მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებები წ�რმ��დგენენ ბიუჯეტის პრ�ექტებს. • 15 სექტემბრისთვის დ�ინტერესებულ მხ�რეებთ�ნ იმ�რთებ� დ�მ�ტებითი კ�ნსულტ�ციები. • 5 �ქტ�მბერს მუნიციპ�ლიტეტი ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�სგ�ნ იღებს ინფ�რმ�ცი�ს ტრ�ნსფერების შეს�ხებ. • 5 ნ�ემბერს მუნიციპ�ლიტეტი �ჭ�რისგ�ნ იღებს ინფ�რმ�ცი�ს კ�პიტ�ლური ტრ�ნსფერების შეს�ხებ. • 10 ნ�ემბრისთვის მ�მზ�დდებ� ბიუჯეტის პრ�ექტი დ� ტრ�ნსფერების გ�თვ�ლისწინებით მ�ხდებ� მისი კ�რექტირებ�. �ღნიშნული პრ�ცესი მიმდინ�რე�ბს მერს� დ� უწყებებს შ�რის დ� ყურ�დღებ� ძირით�დ�დ მ�ხვილდებ� კ�პიტ�ლურ პრ�ექტებზე. • 15 ნ�ემბრ�მდე მუნიციპ�ლიტეტის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხური �მზ�დებს ბიუჯეტის პრ�ექტს. • 15 ნ�ემბერს ბიუჯეტის პრ�ექტი დ� პრი�რიტეტების დ�კუმენტი წ�რედგინებ� ს�კრებულ�ს. 138. ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რი მკ�ფი�� დ� სრულდებ�. ის ს�შუ�ლებ�ს �ძლევს ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს ს�ბიუჯეტ� ცირკულ�რის მიღებიდ�ნ ხუთი კვირის ვ�დ�ში გ�ნივრულ�დ დ� დრ�ულ�დ დ��სრულ�ნ თ�ვი�ნთი დეტ�ლური ს�პრ�გნ�ზ� გ�მ�თვლები. �ნ�ლიზის� დ� მტკიცებულებების ს�ფუძველზე, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 17.2. ბიუჯეტის მ�მზ�დების ინსტრუქციები 139. ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესი სრულყ�ფილ�დ მიმდინ�რე�ბს. ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს მიერ წ�რმ�დგენილი შემ�ს�ვლების პრ�გნ�ზების� დ� მუნიციპ�ლიტეტის პრი�რიტეტების დ�კუმენტის ს�ფუძველზე, ბიუჯეტის პირველ�დი პრ�ექტი გ�ნიხილ� ბიუჯეტის ს�მუშ�� ჯგუფმ�. მუნიციპ�ლიტეტის მიერ დ�მტკიცებული ს�ბიუჯეტ� ჭერები გ�იცემ� თით�ეული ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციისთვის. ს�ბიუჯეტ� ჭერებზე დ�ყრდნ�ბით ს�ბიუჯეტ� ცირკულ�რი გ�იცემ� ყველ� მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებისთვის. 65 140. ს�ბიუჯეტ� ცირკულ�რი მზ�დდებ� ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსის მ�თხ�ვნების შეს�ბ�მის�დ (მუხლი 77.4) დ� ის გ�ს�გები დ� ყ�ვლისმ�მცველი�. ის მ�იც�ვს მუნიციპ�ლიტეტის მთლი�ნ ხ�რჯებს ფისკ�ლური წლისთვის დ� ს�ბიუჯეტ� ჭერებს თით�ეული მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებისთვის. �ნ�ლიზის� დ� მტკიცებულებების ს�ფუძველზე, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 17.3. ბიუჯეტის წ�რდგენ� ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�სთვის 141. ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსის 77.7 მუხლის თ�ნ�ხმ�დ, 15 ნ�ემბრ�მდე მუნიციპ�ლიტეტმ� ს�კრებულ�ს უნდ� წ�რუდგინ�ს ბიუჯეტის პრ�ექტი. გ�სული ბ�ლ� ს�მი წლის ბიუჯეტები წ�რმ�დგენილი� დრ�ულ�დ. ცხრილი17.3 ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ში ბიუჯეტის წ�რდგენის თ�რიღი წელი წ�რდგენის თ�რიღი 2016 13 ნ�ემბერი, 2015 2017 15 ნ�ემბერი, 2016 2018 10 ნ�ემბერი, 2017 142. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� C, რ�დგ�ნ წ�რდგენ� ხდებ� ფისკ�ლური წლის დ�წყებ�მდე მხ�ლ�დ 6 კვირით �დრე. PI-18. ბიუჯეტის ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ� 143. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს წლიური ბიუჯეტის ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სების მ�სშტ�ბს. ის გ�ნიხილ�ვს, თუ რ�გ�რ �ფ�სებს დ� �წ�რმ�ებს დებ�ტებს ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ� დ� �მტკიცებს წლიურ ბიუჯეტს დ� �სევე, თუ რ�გ�რ დგინდებ� შეფ�სების პრ�ცედურები დ� რ�გ�რ სრულდებ� ისინი. შეფ�სების დრ�ის პერი�დი: ბ�ლ� დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი (2017) 18.1, 18.2 დ� 18.4 ქვეინდიკ�ტ�რებისთვის. 18.3 ქვეინდიკ�ტ�რისთვის ფ�სდებ� ბ�ლ� ს�მი დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი (2015, 2016 დ� 2017). შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სებების M1 WL მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-18: ბიუჯეტის A ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ� 66 ს�კრებულ� გ�ნიხილ�ვს ფისკ�ლურ პ�ლიტიკ�ს, 18.1 ბიუჯეტის გ�ნხილვის ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ ფისკ�ლურ პრ�გნ�ზებს დ� A მ�სშტ�ბი ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პრი�რიტეტებს, ხ�რჯების დ� შემ�ს�ვლების დეტ�ლებს ს�ბიუჯეტ� მ�სმენ�მდე ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს მიერ დ�მტკიცებული� ს�კრებულ�ს პრ�ცედურები დ� ხ�რციელდებ� მ�თი დ�ცვ�. პრ�ცედურები მ�იც�ვს შიდ� ს��რგ�ნიზ�ცი� 18.2 ბიუჯეტის გ�ნხილვის A მექ�ნიზმებს, რ�გ�რებიც�� მ�გ�ლით�დ ს�კ�ნ�ნმდებლ� პრ�ცედურები გ�ნხილვის სპეცი�ლიზებული კ�მისიები, ტექნიკური მხ�რდ�ჭერ� დ� მ�ლ�პ�რ�კების პრ�ცედურები. ისინი �სევე მ�იც�ვს ს�ჯ�რ� კ�ნსულტ�ციების გ�ნხ�რციელებ�ს. ბ�ლ� ს�მი ფისკ�ლური წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, 18.3 ბიუჯეტის დ�მტკიცების A ს�კრებულ�მ წლიური ბიუჯეტის კ�ნ�ნი ვ�დ� დ��მტკიც� ფისკ�ლური წლის დ�წყებ�მდე �რსებ�ბს მკ�ფი� წესები წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში 18.4 �ღმ�სრულებელი �რგ�ნ�ს �ღმ�სრულებელი �რგ�ნ�ს მიერ ს�ბიუჯეტ� მიერ ბიუჯეტის კ�რექტირების A კ�რექტირებების გ�ნს�ხ�რციელებლ�დ. წესები წესები �დგენს მკ�ცრ ლიმიტებს ცვლილების მ�სშტ�ბის დ� ტიპის შეს�ხებ დ� სრულდებ� ყველ� შემთხვევ�ში. 18.1. ბიუჯეტის გ�ნხილვის მ�სშტ�ბი 144. ს�კრებულ� დეტ�ლურ�დ ��ნ�ლიზებს ფისკ�ლურ პ�ლიტიკ�ს, ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პრი�რიტეტებს დ� ს�ბიუჯეტ� შემ�ს�ვლებს� დ� ხ�რჯებს. ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსის თ�ნ�ხმ�დ (მუხლი 77.9 დ� მუხლი 77.10), ს�კრებულ�ში წ�რდგენილი ბიუჯეტის კ�ნ�ნის პრ�ექტი შეიც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტის შემ�ს�ვლების� დ� ხ�რჯების შეს�ხებ. 145. 2018 წლის ბ�თუმის ბიუჯეტის პრ�ექტი სრულ�დ შეეს�ბ�მებ�დ� ს�ბიუჯეტ� კ�დექსით გ�ნს�ზღვრულ მ�თხ�ვნებს დ� ს�კრებულ�მ გ�ნიხილ� ს�კრებულ�ს რეგლ�მენტის მ�თხ�ვნების შეს�ბ�მის�დ. 146. �ნ�ლიზის� დ� მტკიცებულებების ს�ფუძველზე, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 18.2. ბიუჯეტის გ�ნხილვის ს�კ�ნ�ნმდებლ� პრ�ცედურები 67 147. ბიუჯეტის გ�ნხილვის ს�კ�ნ�ნმდებლ� პრ�ცედურები მტკიცდებ� ს�ბიუჯეტ� მ�სმენების დ�წყებ�მდე, ს�ბიუჯეტ� კ�დექსის 78-ე მუხლის შეს�ბ�მის�დ. ეს პრ�ცედურები გ�ნს�ზღვრ�ვს ს�კრებულ�ს შიდ� ს��რგ�ნიზ�ცი� პრ�ცედურებს, რ�გ�რიც �რის: • ქ�ნების მ�რთვის� დ� ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� კ�მისიის დ� სხვ� ს�კ�ნ�ნმდებლ� კ�მისიების შეს�ბ�მისი პ�სუხისმგებლ�ბები �მ პრ�ცესში; • ს�კრებულ�ში ტექნიკური მხ�რდ�ჭერის �რსებ�ბ�, რ�გ�რიც �რის ქ�ნების მ�რთვის� დ� ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� კ�მისიის თ�ნ�მშრ�მლები; დ� • მერს� დ� ს�კრებულ�ს შ�რის მ�ლ�პ�რ�კებების პრ�ცედურები, რ�გ�რიც �რის მ�გ�ლით�დ �ღმ�სრულებელი �რგ�ნ�ს მიერ ს�კრებულ�სთვის ბიუჯეტის პრ�ექტის მე�რე ვერსიის წ�რდგენ� (10 დეკემბრ�მდე), თ�ვდ�პირველ პრ�ექტთ�ნ დ�კ�ვშირებით გ�მ�თქმული კ�მენტ�რების შემდეგ. 148. ს�კრებულ�ს რეგლ�მენტი გ�ნს�ზღვრ�ვს კ�ნკრეტულ პრ�ცედურებს �დგილ�ბრივი ბიუჯეტის პრ�ექტის დ� თ�ნდ�რთული დ�კუმენტების გ�ნხილვისთვის. წ�რდგენილი დ�კუმენტ�ცი� ს�ჯ�რ�დ ხელმის�წვდ�მი� ს�კრებულ�ში წ�რდგენისთ�ნ�ვე (მუხლი 78.1). ზემ��ღნიშნულთ�ნ ერთ�დ დ� ს�კრებულ�ს რეგლ�მენტის შეს�ბ�მის�დ, კ�მისიის სესიები ს�ჯ�რ�� დ� კ�მისიის სხდ�მების დ� დღის წესრიგის შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი� ხელმის�წვდ�მი� ს�კრებულ�ს ვებგვერდზე. ს�ჯ�რ� მ�სმენების მიმდინ�რე�ბის�ს, ს�ზ�გ�დ�ების წ�რმ�მ�დგენლები (მ�ქ�ლ�ქეები, �რ�ს�მთ�ვრ�ბ� �რგ�ნიზ�ციები51, �ს�ცი�ციები) მ�ნ�წილე�ბ�ს იღებენ დისკუსი�ში, ფ�რმ�ტი მ�თ �ძლევს კითხვების დ�სმის, ს�კუთ�რი �ზრის გ�მ�თქმის, კ�მ�თის დ� დებ�ტების წ�რმ�ების ს�შუ�ლებ�ს. 149. ს�კრებულ�ს პრ�ცედურები ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს მიერ დგინდებ� ს�ბიუჯეტ� მ�სმენების დ�წყებ�მდე. პრ�ცედურები მ�იც�ვს შიდ� ს��რგ�ნიზ�ცი� მექ�ნიზმებს, რ�გ�რიც �რის სპეცი�ლური შეფ�სების კ�მისიები, ტექნიკური მხ�რდ�ჭერ� დ� მ�ლ�პ�რ�კებების პრ�ცედურები. ისინი �სევე მ�იც�ვს ს�ზ�გ�დ�ებ�სთ�ნ კ�ნსულტ�ციების გ�წევის ღ�ნისძიებებს. მიუხედ�ვ�დ �ხლ�დ �რჩეული ს�კრებულ�ს� (2017 წლის �ქტ�მბერი), რ�მლის წევრთ� უმრ�ვლეს�ბ�ც �ხ�ლი�, ბიუჯეტის დ�მტკიცების პრ�ცესი, კ�მისიების მიერ გ�ნხილვის ჩ�თვლით, მიმდინ�რე�ბდ� პრ�ცედურების დ�ცვით. �ნ�ლიზის� დ� მტკიცებულებების ს�ფუძველზე, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 18.3. ბიუჯეტის დ�მტკიცების ვ�დები 150. უკ�ნ�სკნელი ს�მი ფისკ�ლური წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ� წლიურ ს�ბიუჯეტ� კ�ნ�ნს ფისკ�ლური წლის დ�წყებ�მდე �მტკიცებდ�. ცხრილი 18.3 ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს მიერ ბიუჯეტის დ�მტკიცების თ�რიღები 51 �რ�ს�მთ�ვრ�ბ� �რგ�ნიზ�ციები �ქტიურ�დ იღებენ მ�ნ�წილე�ბ�ს 2016 წლიდ�ნ 68 წელი დ�მტკიცების თ�რიღი 2016 25 დეკემბერი, 2015 2017 29 დეკემბერი, 2016 2018 26 დეკემბერი, 2017 151. �ნ�ლიზის� დ� მტკიცებულებების ს�ფუძველზე, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 18.4. �ღმ�სრულებელი �რგ�ნ�ს მიერ ბიუჯეტის კ�რექტირების წესები 152. მკ�ფი�დ �რის გ�ნს�ზღვრული �ღმ�სრულებელი ხელისუფლების მიერ წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ბიუჯეტში ცვლილებების შეტ�ნის წესები. წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ბიუჯეტში ცვლილებების შეტ�ნის წესები გ�ნს�ზღვრული� ს�ბიუჯეტ� კ�დექსით (მუხლი 69). ს�ხსრების გ�დ�ნ�წილებ� პრ�გრ�მებს� დ� ქვეპრ�გრ�მებს შ�რის კ�ნკრეტული პრი�რიტეტების (ფუნქციების) ფ�რგლებში, რ�მლებიც �რ �ღემ�ტებ� პრი�რიტეტის წლიური �სიგნების 5 პრ�ცენტს შეს�ძლ�� გ�ნხ�რციელდეს ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურის მიერ ს�კრებულ�სთ�ნ შეთ�ნხმების გ�რეშე. ყველ� სხვ� ტიპის ცვლილებ� ს�ჭირ�ებს ს�კრებულ�ს თ�ნხმ�ბ�ს. ეს წესი შესრულებული�. 153. �ნ�ლიზის� დ� მტკიცებულებების ს�ფუძველზე, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 69 მეხუთე ბლ�კი: ბიუჯეტის შესრულების პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� დ� კ�ნტრ�ლი PI-19. შემ�ს�ვლების �დმინისტრირებ� 154. ეს ინდიკ�ტ�რი ეხებ� სუბიექტებს, რ�მლებიც �ხ�რციელებენ �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის შემ�ს�ვლების �დმინისტრირებ�ს, რ�ც შეს�ძლ�� მ�იც�ვს ს�გ�დ�ს�ხ�დ� �დმინისტრირებ�ს, ს�ბ�ჟ� �დმინისტრირებ�ს დ� ს�ცი�ლური შენ�ტ�ნების �დმინისტრირებ�ს. ის �სევე მ�იც�ვს უწყებებს, რ�მლებიც �წ�რმ�ებენ შემ�ს�ვლების �დმინისტრირებ�ს სხვ� მნიშვნელ�ვ�ნი წყ�რ�ებიდ�ნ, რ�გ�რიც�� ბუნებრივი რესურსების მ�პ�ვებ�. �ღნიშნული შეიძლებ� მ�იც�ვდეს ს�ხელმწიფ� ს�წ�რმ�ებს, რ�მლებიც ს�ხელმწიფ� ინტერესებისთვის ფუნქცი�ნირებენ რ�გ�რც მ�რეგულირებლები დ� ჰ�ლდინგური კ�მპ�ნიები. �სეთ შემთხვევებში შეფ�სებ� მ�ითხ�ვს ინფ�რმ�ციის შეგრ�ვებ�ს ს�ხელმწიფ� სექტ�რის მიღმ� �რსებული სუბიექტებისგ�ნ. ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის შემ�ს�ვლების შეგრ�ვების დ� მ�ნიტ�რინგის პრ�ცედურებს. 155. �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის PEFA-ს შეფ�სებებისთვის დ�მ�ტებითი ს�ხელმძღვ�ნელ� მითითებების თ�ნ�ხმ�დ მე-19 ინდიკ�ტ�რი გ�მ�იყენებ� შემდეგ შემთხვევებში: • �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს ს�კუთ�რი �დმინისტრ�ციული გ�დ�წყვეტილებების ს�ფუძველზე შეუძლი� შემ�ს�ვლების მ�ბილიზებ�; დ� • �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის შემ�ს�ვლები გრ�ვდებ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ს�ხელით უფრ� მ�ღ�ლი დ�ნის შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის მიერ მხ�ლ�დ იმ შემთხვევ�ში, თუ �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბ� �ხ�რციელებს შემ�ს�ვლების� დ� შემ�ს�ვლების �დმინისტრირების სრულ კ�ნტრ�ლს.. დ� �რ�რელევ�ნტური� შემდეგ შემთხვევებში: • �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბ� �გრ�ვებს შემ�ს�ვ�ლს მხ�ლ�დ �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის მიერ გ�წეული გ�რკვეული მ�მს�ხურებებისთვის მ�მხმ�რებლების მიერ გ�დ�ხდილი ს�ფ�სურის ხ�რჯზე (�მ მ�მს�ხურების თვითღირებულების ფ�რგლებში); დ� ცენტრ�ლური (�ნ სხვ� მ�ღ�ლი დ�ნის) მთ�ვრ�ბ� �გრ�ვებს შემ�ს�ვლებს შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის ს�შუ�ლებით დ� დ�დგენილი წესით �ნ�წილებს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურთ�ნ. 156. შემ�ს�ვლების ს�მს�ხური �ხდენს ს�ქ�რთველ�ში შემ�ს�ვლების შეგრ�ვებ�ს� დ� �დმინისტრირებ�ს. �რსებ�ბს შეთ�ნხმებ� ცენტრ�ლურ დ� I დ� II დ�ნის მთ�ვრ�ბებთ�ნ წილ�ბრივი გ�ნ�წილების შეს�ხებ, კ�ნ�ნის შეს�ბ�მის�დ. 157. ქ. ბ�თუმი �დმინისტრირებ�ს უწევს დ� �გრ�ვებს �დგილ�ბრივ მ�ს�კრებლებს დ� შემ�ს�ვლების სხვ� უმნიშვნელ� კ�ტეგ�რიებს, რ�მლებიც მისი შემ�ს�ვლების 4%-ს შე�დგენს. 70 ს�ქ�ნლის გ�ყიდვიდ�ნ მიღებული შემ�ს�ვლების �დმინისტრირებ� გ�ნხილული� ინდიკ�ტ�რში PI-12.3. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M2 AV მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სებ� შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� PI-19 შემ�ს�ვლების NA �დმინისტრირებ� 19.1 უფლებები დ� ვ�ლდებულებები ს�გ�დ�ს�ხ�დ� შემ�ს�ვლების NA �დმინისტრირებისთვის 19.2 შემ�ს�ვლებთ�ნ NA დ�კ�ვშირებული რისკების მ�რთვ� 19.3 ს�გ�დ�ს�ხ�დ� �უდიტი დ� NA მ�კვლევ� 19.4 ს�გ�დ�ს�ხ�დ� დ�ვ�ლი�ნების NA მ�ნიტ�რინგი PI-20. შემ�ს�ვლების �ღრიცხვ� 158. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს პრ�ცედურებს მიღებული ს�გ�დ�ს�ხ�დ� შემ�ს�ვლების �ღრიცხვის� დ� �ნგ�რიშგებისთვის, მიღებული შემ�ს�ვლების კ�ნს�ლიდ�ციისთვის დ� ს�გ�დ�ს�ხ�დ� შემ�ს�ვლების �ნგ�რიშების შეჯერებისთვის. ის მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის მიერ მ�ბილიზებულ ს�გ�დ�ს�ხ�დ� დ� �რ�ს�გ�დ�ს�ხ�დ� შემ�ს�ვლებს. შეფ�სების პერი�დი მ�იც�ვს შეფ�სების გ�ნხ�რციელების დრ�ს. PI-19-ის მსგ�ვს�დ, ქვეინდიკ�ტ�რები 20.2 დ� 20.3 �რ ფ�სდებ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის დ�ნეზე, რ�დგ�ნ შემ�ს�ვლების �დმინისტრ�ცი�ს �ხ�რციელებს ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების ს�მს�ხური. თუმც�, ქვეინდიკ�ტ�რი 20.1 შეეს�ბ�მებ� მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეს დ� შეფ�სების პერი�დი მ�იც�ვს შეფ�სების მ�მენტს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M1 WL მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სებ� შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� PI-20 შემ�ს�ვლების �ღრიცხვ� A მუნიციპ�ლიტეტი ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების 20.1 ინფ�რმ�ცი� ს�მს�ხურის მიერ �დმინისტრირებული შემ�ს�ვლების მ�ბილიზების A შემ�ს�ვლების შეს�ხებ მ�ნ�ცემებს იღებს მინიმუმ შეს�ხებ ყ�ველთვიურ�დ დ� შემ�ს�ვლები �ის�ხებ� ხ�ზინის ერთი�ნ �ნგ�რიშზე. ეს ინფ�რმ�ცი� ჩ�შლილი� 71 შემ�ს�ვლების ტიპის მიხედვით დ� კ�ნს�ლიდირებული� �ნგ�რიშში. 20.2 შემ�ს�ვლების ყველ� შემ�ს�ვ�ლი პირდ�პირ ირიცხებ� ხ�ზინის NA გ�დ�რიცხვ� ერთი�ნ �ნგ�რიშებზე ყ�ველდღიურ�დ. სუბიექტები, რ�მლებიც �ხდენენ მუნიციპ�ლიტეტის შემ�ს�ვლების უმეტესი ნ�წილის მ�ბილიზებ�ს, 20.3 შემ�ს�ვლების �ხ�რციელებენ დ�რიცხული თ�ნხების, მიღებული NA �ნგ�რიშების შეჯერებ� შემ�ს�ვლების, დ�ვ�ლი�ნების დ� ხ�ზინის ერთი�ნ �ნგ�რიშზე გ�დ�რიცხული თ�ნხების სრულ შედ�რებ�ს ყ�ველდღიურ�დ. 20.1 ინფ�რმ�ცი� შემ�ს�ვლების მ�ბილიზების შეს�ხებ 159. ყველ� შემ�ს�ვ�ლი ირიცხებ� ერთი�ნ ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშზე, რ�მლის მ�რთვ�ს დ� �პერირებ�ს �ხ�რციელებს ს�ხელმწიფ� ხ�ზინ�. ერთი�ნ ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშზე მ�ხვედრილ შემ�ს�ვლების ტიპებს გ�ნს�ზღვრ�ვს ს�ხ�ზინ� კ�დი, რ�მელიც რეგისტრირდებ� ს�ხ�ზინ� ს�მს�ხურის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ�ში დ� მითითებული� ქ. ბ�თუმთ�ნ დ�კ�ვშირებული შემ�ს�ვლების ქვე�ნგ�რიშებში. 2016 წლის ი�ნვრიდ�ნ მენეჯმენტისთვის მზ�დდებ� ყ�ველთვიური �ნგ�რიში ბიუჯეტის შესრულების შეს�ხებ. ყ�ველთვიურ �ნგ�რიშში ხდებ� გ�სული წლის იმ�ვე თვეში ბიუჯეტის შესრულების �რსებულ მ�ნ�ცემებთ�ნ შედ�რებ�. კვ�რტ�ლში ერთხელ ხდებ� შემ�ს�ვლების �გრეგირებ� მ�თი ტიპების მიხედვით დ� ხდებ� იმ კვ�რტლის გეგმ�სთ�ნ შედ�რებ�. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 20.2 შემ�ს�ვლების გ�დ�რიცხვ� 160. ყველ� შემ�ს�ვ�ლი ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურიდ�ნ ირიცხებ� ხ�ზინის ერთი�ნ �ნგ�რიშზე ყ�ველდღიურ�დ. მუნიციპ�ლიტეტის კუთვნილი შემ�ს�ვლები �ის�ხებ� მუნიციპ�ლიტეტის �ნგ�რიშზე. თუმც�, გ�მ�მდინ�რე იქიდ�ნ, რ�მ ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის მიერ გ�წეულ �პერ�ციებს, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� NA. 20.3 შემ�ს�ვლების �ნგ�რიშების შეჯერებ� 72 161. შემ�ს�ვლების ს�მს�ხური �დმინისტრირებ�ს უწევს მუნიციპ�ლური შემ�ს�ვლების უმეტეს�ბ�ს, �ხ�რციელებს შემ�ს�ვლების შეგრ�ვებ�ს, მ�რთ�ვს დ�ვ�ლი�ნებებს დ� ხ�ზინის ერთი�ნ �ნგ�რიშზე გ�დ�რიცხულ თ�ნხებს ყ�ველდღიურ�დ. თით�ეული გ�დ�რიცხვის შეს�ხებ მ�ნ�ცემები �ვტ�მ�ტურ�დ მ�წმდებ� შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემთ� ბ�ზ�ში. იმ შემთხვევ�ში, თუ გ�დ�მხდელის მიერ �რ �რის მითითებული გ�დ�ხდის მიზნ�ბრი�ბ�, დეკლ�რ�ციის �ტვირთვ�მდე თ�ნხ� შეინ�ხებ� ზ�გ�დ �ნგ�რიშზე. იმ შემთხვევ�ში, თუ გ�დ�მხდელის მიერ მ�ხდ� დეკლ�რირებ�, მ�გრ�მ ს�ხ�ზინ� მ�ნ�ცემებში გ�დ�ს�ხ�დის გ�დ�მხდელის ს�ხელით გ�ნხ�რციელებული გ�დ�ხდ� �რ �რის �ს�ხული, მ�შინ თ�ნხ� �ღირიცხებ� რ�გ�რც დ�ვ�ლი�ნებ� შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის პირ�დ ფ�ილებში. შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურმ� შეს�ძლ�� გ�მ�იყენ�ს �დმინისტრ�ციული ღ�ნისძიებები (სრული თ�ნხის იძულებითი დ�ფ�რვ�, ქ�ნების დ� �ნგ�რიშების დ�ყ�დ�ღებ� დ� სხვ�), რ�თ� უზრუნველყ�ს კ�ნ�ნმდებლ�ბის შეს�ბ�მის�დ გ�ნს�ზღვრული ვ�დის ფ�რგლებში დ�ვ�ლი�ნებების გ�ნულებ�. თუმც�, გ�მ�მდინ�რე იქიდ�ნ, რ�მ ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის მიერ გ�წეულ �პერ�ციებს, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� NA. PI-21. წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში რესურსების გ�ნ�წილების პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� 162. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს, თუ რ�მდენ�დ შეუძლი� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურს ფულ�დი ს�ხსრების ს�ჭირ�ების პრ�გნ�ზის გ�ნხ�რციელებ� დ� ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებზე ს�იმედ� ინფ�რმ�ციის მიწ�დებ� ფულ�დი ს�ხსრების ხელმის�წვდ�მ�ბის შეს�ხებ. შეფ�სების დრ�ის პერი�დი: PI-21.1-თვის �რის შეფ�სების დრ� დ� PI-21.2-დ�ნ PI-21.4- მდე �რის ბ�ლ� დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი. შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M2 AV მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სებ� შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� PI-21: წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში რესურსების გ�ნ�წილების B+ პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� ს�ხელმწიფ� ს�ხ�ზინ� ს�მს�ხურის მუნიციპ�ლიტეტის ვებ გვერდზე დღის ბ�ლ�ს 21.1 ფულ�დი ს�ხსრების A ხელმის�წვდ�მი� კ�ნს�ლიდირებული ნ�შთების კ�ნს�ლიდ�ცი� ინფ�რმ�ცი� მთელი ს�ბ�ნკ� დ� ფულ�დი ნ�შთების შეს�ხებ ფულ�დი ნ�კ�დების მ�ძრ��ბის პრ�გნ�ზი მზ�დდებ� ყ�ველწლიურ�დ ფისკ�ლური 21.2 ფულ�დი ს�ხსრების წლისთვის, რ�მელიც გ�შლილი� კვ�რტლების პრ�გნ�ზირებ� დ� B მიხედვით დ� ყ�ველკვ�რტლურ�დ ხდებ� მისი მ�ნიტ�რინგი გ�ნ�ხლებ� ფ�ქტიური ფულ�დი შემ�დინებების� დ� გ�დინებების ს�ფუძველზე. 73 მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M2 AV მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სებ� შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� 21.3 ინფ�რმ�ცი� ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს შეუძლი�თ ხ�რჯების ვ�ლდებულებების ლიმიტების A დ�გეგმვ� დ� ვ�ლდებულებების �ღებ� 12 თვით შეს�ხებ �დრე ს�ბიუჯეტ� �სიგნებების შეს�ბ�მის�დ. ს�ბიუჯეტ� �სიგნებების კ�რექტირებ� 21.4 წლიური ბიუჯეტის გ�ნხ�რციელდ� შვიდჯერ 2017 წელს დ� შე�დგინ� C კ�რექტირებების მ�სშტ�ბი ს�წყისი ბიუჯეტის 13.1%. ეს შესრულდ� გ�მჭირვ�ლე დ� პრ�გნ�ზირებ�დი ფ�რმით. 21.1. ფულ�დი ს�ხსრების ნ�შთების კ�ნს�ლიდ�ცი� 163. ს�ბიუჯეტ� კ�დექსის თ�ნ�ხმ�დ, ბიუჯეტის ყველ� შემ�ს�ვ�ლი, მ�თ შ�რის ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის ს�ხელზე მიღებული შემ�ს�ვლები, დ�უყ�ვნებლივ ირიცხებ� ერთი�ნ ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშზე. ს�ქ�რთველ�ს ხ�ზინ�, ფულ�დი ს�ხსრების შემ�დინების დ� გ�დინების პრ�გნ�ზებზე დ�ყრდნ�ბით, თ�ვისი ფულ�დი შემ�დინებების ნ�წილს გ�ნ�თ�ვსებს კ�მერციულ ბ�ნკებში ყ�ველდღიური �უქცი�ნების მეშვე�ბით. �მ ფულ�დი ს�ხსრების ს�შუ�ლ� ნ�შთი შე�დგენს 500 მლნ ლ�რს. ფულ�დი ნ�შთების კ�ნს�ლიდ�ცი� ერთი�ნ ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშზე დ� კ�მერციულ ბ�ნკებში ხ�რციელდებ� ყ�ველდღიურ�დ დ� ქვეყნდებ� ხ�ზინის ვებგვერდზე (www.treasury.gov.ge). 164. ყველ� ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ცი� შემ�ს�ვლებს რიცხ�ვს ერთი�ნ ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშზე, გ�რდ� მ�თი ს�კუთ�რი შემ�ს�ვლების�, მ�გ�ლით�დ: ს�ბ�ვშვ� ბ�ღები დ� სხვ� ს�ჯ�რ� ს�მ�რთლის იურიდიული პირები, რ�მლებიც თ�ნხებს გ�ნ�თ�ვსებენ კ�მერციულ ბ�ნკებში. ს�შუ�ლ�დ, ბ�თუმის მიმდინ�რე �ნგ�რიშის დეპ�ზიტები კ�მერციულ ბ�ნკებში შე�დგენს ერთი�ნ ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშზე �რსებული ნ�შთის 5%-ზე ნ�კლებს. 2018 წლის 12 ივნისის მდგ�მ�რე�ბით, ბ�თუმის მიმდინ�რე �ნგ�რიშის დეპ�ზიტები კ�მერციულ ბ�ნკებში შე�დგენდ� 0.1 მლნ ლ�რს დ� ყველ� დეპ�ზიტის ს�ერთ� ჯ�მმ� შე�დგინ� 5.4 მლნ ლ�რ�მდე. �რ წ�რმ�ებს მ�თი ყ�ველდღიური კ�ნს�ლიდ�ცი� ფულ�დი ს�ხსრების დ�ნ�რჩენ ნ�შთებთ�ნ. 165. შეს�ბ�მის�დ, ყველ� (95%) ს�ბ�ნკ� დ� ფულ�დი ნ�შთების კ�ნს�ლიდირებ� ხ�რციელდებ� ყ�ველდღიურ�დ. �ნ�ლიზის� დ� მტკიცებულებების ს�ფუძველზე, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 166. ფულ�დი ს�ხსრების მ�რთვის რეფ�რმის ფ�რგლებში, დ�მ�ტებითი შემ�ს�ვლების მ�ბილიზების მიზნით, იგეგმებ� ფულ�დი ს�ხსრების მ�რთვის მექ�ნიზმების დ�ნერგვ�. ხ�ზინ� თ�ვისუფ�ლ ფულ�დ ნ�კ�დებს გ�ნ�თ�ვსებს სხვ�დ�სხვ� ს�ბ�ნკ� ინსტრუმენტებში ს�ფინ�ნს� ბ�ზრებზე. შემუშ�ვებული� შეს�ბ�მისი დებულების პრ�ექტი დ� მ�მზ�დებული� ტექნიკური პლ�ტფ�რმ� ს�დეპ�ზიტ� �უქცი�ნების გ�ნს�ხ�რციელებლ�დ. რეგულ�ციის ძ�ლ�ში შესვლის შემდეგ, ფინ�ნსურ ბ�ზრებზე დ�იწყებ� �ქტიური �პერ�ციები. ხ�ზინის თ�ნ�მშრ�მლებმ� გ�ი�რეს ტრენინგი ინვესტიციების� დ� რისკის მ�რთვის ს�კითხებთ�ნ დ�კ�ვშირებით. 74 21.2. ფულ�დი ს�ხსრების პრ�გნ�ზირებ� დ� მ�ნიტ�რინგი 167. ფულ�დი ნ�კ�დების მ�ძრ��ბის პრ�გნ�ზი მ�მზ�დებული� მუნიციპ�ლიტეტის ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურის მიერ ბიუჯეტის მიღებიდ�ნ �რი კვირის ვ�დ�ში, რ�მლებიც ემყ�რებ� ისტ�რიულ მ�ნ�ცემებს, შემ�ს�ვლების დ� ხ�რჯების პრ�გნ�ზებს, მ�თ შ�რის ს�ბიუჯეტ� ერთეულებიდ�ნ მიღებულ ინფ�რმ�ცი�ს მ�ს�ლ�დნელი გ�დ�ხდების შეს�ხებ. 168. ფულ�დი ნ�კ�დების მ�ძრ��ბის პრ�გნ�ზი მზ�დდებ� ყ�ველწლიურ�დ მ�მდევნ� წლისთვის დ� ჩ�შლილი� კვ�რტლების მიხედვით. მისი გ�ნ�ხლებ� ხდებ� ს�მ�მ�ვლ� ხ�რჯებში შეტ�ნილი ცვლილებების ს�ფუძველზე, გრ�ნტებიდ�ნ ფულ�დ შემ�დინებებზე დ�რყდნ�ბით (პრ�გნ�ზზე მეტი/ნ�კლები ფ�ქტიური კვ�რტ�ლური გ�დინებები)52. �ღნიშნული ცვლილებები ხ�რციელდებ� დ�მ�ტებითი �სიგნენების ს�შუ�ლებით. �ნ�ლიზის� დ� მტკიცებულებების ს�ფუძველზე, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 21.3. ინფ�რმ�ცი� ვ�ლდებულებების ლიმიტების შეს�ხებ 169. ს�კრებულ�ს მიერ წლიური ბიუჯეტის დ�მტკიცების შემდეგ, მისი �სიგნებები �ის�ხებ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ�ში დ� ხდებ� მ�თი გ�ნწერ� ფისკ�ლური წლის კვ�რტ�ლების მიხედვით. �მგვ�რ�დ, ვ�ლდებულების ლიმიტები �ვტ�მ�ტურ�დ ხდებ� ხელმის�წვდ�მი ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებისთვის, რ�მლებს�ც �ქვთ სრული უფლებ� გ�სწი�ნ ხ�რჯები კვ�რტ�ლური გ�ნწერის ფ�რგლებში. 170. კვ�რტლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში �უთვისებელი თ�ნხები �ვტ�მ�ტურ�დ გ�დ�დის მ�მდევნ� კვ�რტ�ლში დ� ინფ�რმ�ცი� მიეწ�დებ� ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ�ს. რ�მდენ�დ�ც �რ �რსებ�ბდ� პრ�ბლემ� ფულ�დი ნ�კ�დების მ�ძრ��ბ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით, �რ �რსებ�ბდ� ვ�ლდებულებების ლიმიტის �რ�ნ�ირი შეზღუდვ�. 171. 2017 წელს ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს შეეძლ�თ ხ�რჯების დ�გეგმვ� დ� გ�წევ� ერთი წლით �დრე კვ�რტლის ლიმიტების ს�ფუძველზე, ს�ბიუჯეტ� �სიგნებების� დ� ვ�ლდებულებების შეს�ბ�მის�დ. �ნ�ლიზის� დ� მტკიცებულებების ს�ფუძველზე, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 21.4. წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ბიუჯეტის კ�რექტირებების მ�სშტ�ბი 172. წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ბიუჯეტის კ�რექტირებები უნდ� გ�ნხ�რციელდეს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსის მე-80-ე მუხლის შეს�ბ�მის�დ, რ�მელიც მ�ითხ�ვს, რ�მ გ�დ�ნ�წილებ� ერთი მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებიდ�ნ მე�რეში ხ�რციელდებ�დეს წლიურ ბიუჯეტში ცვლილებების შეტ�ნის გზით. 2017 წელს ბ�თუმის ს�კრებულ�ს მიერ ბიუჯეტი შვიდჯერ შეიცვ�ლ�. ხ�რჯების პრ�ცენტული მ�ჩვენებლის ზრდ�მ, გ�ნმე�რებითი �რჩევნების შედეგ�დ, 13.1% შე�დგინ�. 52 დ�ნ�რთი 4, ცხრილი 11 75 ცხრილი 21.4 დ�მ�ტებითი ხ�რჯები (მლნ ლ�რი) თ�ვდ�პირველი კ�რექტირებული სხვ��ბ� ბიუჯეტი ბიუჯეტი ხ�რჯი 147.7 167.1 19.4 13.1% 173. �ღნიშნული კ�რექტირებები შეს�ბ�მის�ბ�ში იყ� ს�ბიუჯეტ� კ�დექსის მიერ დ�დგენილ წესებთ�ნ, რ�მლებიც მ�ითხ�ვს ს�კრებულ�ს მიერ დ�მტკიცებ�ს. შეცვლილი ბიუჯეტის წ�რდგენ�მდე ის გ�ნიხილ� მუნიციპ�ლიტეტის �დმინისტრ�ცი�მ. ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ვ�ლდებულებების ლიმიტები შეს�ბ�მის�დ იქნ� შეცვლილი ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ�ში მ�ს შემდეგ, რ�ც ს�კრებულ�მ მიიღ� შეცვლილი ბიუჯეტი. 174. მიუხედ�ვ�დ იმის�, რ�მ ბიუჯეტის კ�რექტირებები გ�მჭვირვ�ლე დ� პრ�გნ�ზირებ�დი გზით გ�ნხ�რციელდ�, 2017 წელს მ�თი რ��დენ�ბ� მ�ღ�ლი� (7). �ნ�ლიზის� დ� მტკიცებულებების ს�ფუძველზე, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� C. PI-22. ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების დ�ვ�ლი�ნებები 175. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს სიტუ�ცი�ს დ�გრ�ვილ დ�ვ�ლი�ნებებთ�ნ დ�კ�ვშირებით დ� თუ რ�მდენ�დ წ�რმ�ებს �მ თვ�ლს�ზრისით სისტემურ პრ�ბლემ�ზე რე�გირებ� დ� მისი კ�ნტრ�ლის ქვეშ მ�ქცევ�. შეფ�სების დრ�ის პერი�დი 22.1 ქვეინდიკ�ტ�რისთვის �რის გ�სული ს�მი დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი (2015, 2016 დ� 2017), ხ�ლ� 22.2 ქვეინდიკ�ტ�რისთვის - შეფ�სების დრ�. შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M1 WL მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-22: ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების A დ�ვ�ლი�ნებები 22.1 ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების მუნიციპ�ლიტეტის გ�ნცხ�დებით, ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების A დ�ვ�ლი�ნებების ნ�შთი დ�ვ�ლი�ნებები �რ �ქვთ. მუნიციპ�ლიტეტის ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურის მიერ წ�რმ�ებული ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებები შეიც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს ხ�რჯვით ნ�წილში დ�გრ�ვილი დ�ვ�ლი�ნების� 22.2 ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების NA დ� მისი სტრუქტურის შეს�ხებ. ფინ�ნსების მ�რთვის დ�ვ�ლი�ნებების მ�ნიტ�რინგი ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ� �ხ�რციელებს წ�რმ�ქმნილი დ�ვ�ლი�ნებების მ�ნიტ�რინგს დ� ს�ჭირ�ების შემთხვევ�ში მ��მზ�დებს �ნგ�რიშს. 76 22.1. ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების დ�ვ�ლი�ნებების ნ�შთი 176. დ�ვ�ლი�ნებ� გ�ნის�ზღვრებ� რ�გ�რც რეგისტრირებული ვ�ლდებულებები, რ�მლისთვის�ც ს�ქ�ნელი �ნ სერვისები მიწ�დებული იყ� წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, მ�გრ�მ ს�თ�ნ�დ� დ�კუმენტები �რ ყ�ფილ� მიღებული ფისკ�ლური წლის ბ�ლ�ს. შედეგ�დ, გ�დ�ხდ� შეუძლებელი� გ�ტ�რდეს წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში დ� �ნგ�რიშგებ� გ�ნხ�რციელდებ� მ�მდევნ� წელს. 177. ეს დ�ვ�ლი�ნებ� რეგულირდებ� ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსით დ� ბ�თუმის წლიური ბიუჯეტით, რ�მლის მიხედვით მ�თი დ�ფ�რვ� ხ�რციელდებ� 01 05 ქვეპრ�გრ�მიდ�ნ (ფინ�ნსური ს�ხსრები წინ� წლებში დ�გრ�ვილი ვ�ლის გ�დ�ს�ხდელ�დ დ� ს�ს�მ�რთლ�ს გ�დ�წყვეტილებების �ღსრულებისთვის). მ�თ შეს�ხებ �ნგ�რიშგებ� წ�რმ�ებს წლიურ ფინ�ნსურ �ნგ�რიშგებებში. მუნიციპ�ლიტეტს �რ�ნ�ირი დ�ვ�ლი�ნებ� �რ �ღერიცხებ�. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 22.2. ბიუჯეტის ხ�რჯების დ�ვ�ლი�ნებების მ�ნიტ�რინგი 178. მუნიციპ�ლიტეტის ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურის მიერ წ�რმ�ებული ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებები შეიც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს ხ�რჯვით ნ�წილში დ�გრ�ვილი დ�ვ�ლი�ნების� დ� მისი შედგენილ�ბის შეს�ხებ. ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ� �ხ�რციელებს წ�რმ�ქმნილი დ�ვ�ლი�ნებების მ�ნიტ�რინგს დ� ს�ჭირ�ების შემთხვევ�ში მ��მზ�დებს �ნგ�რიშს. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� NA. PI-23. ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების კ�ნტრ�ლი 179. ეს ინდიკ�ტ�რი ეხებ� მხ�ლ�დ მუნიციპ�ლიტეტში მ�მუშ�ვე პირთ� ხელფ�სებს: რ�გ�რ იმ�რთებ� ისინი, რ�გ�რ წ�რმ�ებს ცვლილებების გ�ნხ�რციელებ� დ� რ�გ�რ ხდებ� პერს�ნ�ლის ჩ�ნ�წერების მ�რთვ�. ხელფ�სები დრ�ებითი ს�მუშ��სთვის დ� ერთჯერ�დი გ�ნ�ცემები, რ�მლებიც �რ შე�დგენს ს�ხელფ�ს� სისტემის ნ�წილს, შეტ�ნილი� �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების შიდ� კ�ნტრ�ლის შეფ�სებ�ში PI - 25. შეფ�სების დრ�ის პერი�დი 23.1, 23.2 დ�23.3 ინდიკ�ტ�რებისთვის შეფ�სების გ�ნხ�რციელების დრ��, ხ�ლ� 23.4 -ისთვის �რის ბ�ლ� ს�მი დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი (2015, 2016 დ� 2017). შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M1 WL მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-23: ს�ხელფ�ს� B+ გ�ნ�ცემების კ�ნტრ�ლი 77 მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M1 WL მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� მუნიციპ�ლიტეტი �წ�რმ�ებს თ�ვისი პერს�ნ�ლის მ�ნ�ცემთ� ბ�ზებს ელექტრ�ნული ხ�ზინის (ს�ხელფ�ს� მ�დული) სისტემის ფ�რგლებში, რ�მლის მ�რთვ�ც ხ�რციელდებ� ს�ხელმწიფ� ხ�ზინის მიერ. პერს�ნ�ლის დ� ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერების შეჯერებ� წ�რმ�ებს 23.1 ს�ხელფ�ს� დ� ყ�ველთვიურ�დ მ�ინც, მ�ნ�მ ს�ნ�მ მ�ხდებ� ხელფ�სების პერს�ნ�ლის ჩ�ნ�წერების A გ�დ�ხდ� პერს�ნ�ლის ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშებზე. �რსებ�ბს ინტეგრ�ცი� ვ�ლიდ�ციის მექ�ნიზმი, რ�მელიც ჩ�შენებული� ს�ხელფ�ს� მ�დულში დ� რ�მელიც �ვტ�მ�ტურ�დ ბლ�კ�ვს ნებისმიერი პირის ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემებს რ�მელიც �რ �რის �ს�ხული ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემის პერს�ნ�ლის მ�ნ�ცემთ� ბ�ზ�ში. პერს�ნ�ლის ჩ�ნ�წერების გ�ნ�ხლებ� წ�რმ�ებს ყ�ველთვიურ�დ, ყ�ველთვიური გ�დ�ხდის დრ�ისთვის. 23.2 ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში გ�ნ�ხლებები ხ�რციელდებ� რე�ლურ დრ�ში დ� �ის�ხებ� A ცვლილების მ�რთვ� ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემის ს�ხელფ�ს� მ�დულში. �მ�სთ�ნ ერთ�დ, �რსებული მ�ნ�ცემების რეტრ��ქტიური ცვლილებები სისტემ�ში �რ �რის დ�შვებული. მუნიციპ�ლიტეტში ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში ცვლილებების შეტ�ნის უფლებ� მხ�ლ�დ �ვტ�რიზებულ პირებს �ქვთ. ცვლილებები უფლებ�მ�სილი პირის მიერ მ�წმდებ� დ� მტკიცდებ� გ�ნყ�ფილების უფრ�სის მიერ. სისტემ� იძლევ� შეს�ძლებლ�ბ�ს, რ�მ მ�ხდეს ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში გ�კეთებული ცვლილებების კვ�ლის 23.3 ს�ხელფ�ს� A მიდევნებ�. ეს შეს�ძლებელი� იმდენ�დ, რ�მდენ�დ�ც ხდებ� გ�ნ�ცემების შიდ� კ�ნტრ�ლი ცვლილებების დ�კუმენტირებ� დ� შენ�ხვ�. �მ�სთ�ნ, ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემ�ში შესვლის/წვდ�მის კ�ნტრ�ლი ხ�რციელდებ� ნ�მრის� დ� პ�რ�ლის გ�მ�ყენებით. გ�რე �უდიტ�რები �ფ�სებენ ს�ხელფ�ს� რისკებს რ�გ�რც დ�ბ�ლს, რ�მდენ�დ�ც ს�ხელფ�ს� მ�ნ�ცემების სიზუსტე ს�კმ��დ მ�ღ�ლი�. �რსებ�ბს წლიური ს�ხელფ�ს� �უდიტის სისტემ�, რ�მელს�ც �ხ�რციელებს ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური. �ღნიშნული სისტემ� �ვლენს ნებისმიერ 23.4 ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების სისუსტეს ნებისმიერი ს�ხის კ�ნტრ�ლთ�ნ დ�კ�ვშირებით B �უდიტი დ� �სევე �ნგ�რიშვ�ლდებულების თვ�ლს�ზრისით �რსებულ პრ�ბლემებს. მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეზე �ღნიშნული �რ ხ�რციელდებ� ყ�ველწლიურ�დ. ბ�ლ� �უდიტი დ�სრულდ� 2016 წელს. 78 23.1. ს�ხელფ�ს� დ� პირ�დი მ�ნ�ცემების ინტეგრ�ცი� 180. წლიური ბიუჯეტი იძლევ� ინფ�რმ�ცი�ს თ�ნ�მშრ�მლების რ��დენ�ბის დ� ს�კრებულ�ს მიერ დ�მტკიცებული ს�ხელფ�ს� ბიუჯეტის შეს�ხებ. მუნიციპ�ლიტეტი (მერის დ�ქვემდებ�რებ�ში მყ�ფი ცენტრ�ლური ს�მს�ხური დ� მუნიციპ�ლური �(�)იპ-ები) ინ�რჩუნებს თ�ნ�მშრ�მლებს დ� �ყ�ვს �ხ�ლი პერს�ნ�ლი წლიური ბიუჯეტით გ�ნს�ზღვრული პ�რ�მეტრების ფ�რგლებში. დ�მტკიცებული სიის გ�რეთ დ� ს�კ�ნკურს� შერჩევის გ�რეშე თ�ნ�მშრ�მლის �ყვ�ნ� შეუძლებელი�. �ხ�ლი თ�ნ�მშრ�მლის �ყვ�ნისთ�ნ�ვე მისთვის იხსნებ� ფ�ილი. ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერების წ�რმ�ებ� ხ�რციელდებ� �დ�მი�ნური რესურსების მ�რთვ�ზე პ�სუხისმგებელი სტრუქტურული ერთეულის პერს�ნ�ლის მიერ, ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემის გ�მ�ყენებით, რ�მელს�ც �ქვს ს�ხელფ�ს� მ�დული. ს�ხელფ�ს� მ�დულს �ქვს �დ�მი�ნური რესურსების მ�რთვის სისტემ�, რ�მელიც მ�იც�ვს თ�ნ�მშრ�მლის მიერ მუშ��ბის დ�წყების დრ�ს, პ�ზიცი�ს, ს�იდენტიფიკ�ცი� ნ�მერს, დეპ�რტ�მენტის დ�ს�ხელებ�ს, ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშს, ხელფ�სის თ�ნხ�ს, გ�დ�ს�ხ�დის დ� დ�ზღვევის გ�დ�ს�ხდელებს, დ�წინ�ურებ�ს დ� ხელფ�სის ცვლილებ�ს. ს�ხელმწიფ� ხ�ზინ�ს შეუძლი� ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებთ�ნ წვდ�მ�, მ�გრ�მ ეს წვდ�მ� შეზღუდული� დ� ითვ�ლისწინებს მხ�ლ�დ დ�თვ�ლიერებ�ს დ� ზღუდ�ვს ჩ�ნ�წერების შეცვლ�ს. პერს�ნ�ლის დ� ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერების შეჯერებ� ხ�რციელდებ� ყ�ველთვიურ�დ მ�ინც, ს�ნ�მ მ�ხდებ� ხელფ�სის ჩ�რიცხვ� პერს�ნ�ლის ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშებზე. ს�ხელფ�ს� მ�დულში �სევე ჩ�შენებული� ვ�ლიდ�ციის მექ�ნიზმი, რ�მელიც �ვტ�მ�ტურ�დ ბლ�კ�ვს ხელფ�სის გ�დ�ხდ�ს ნებისმიერი პირისთვის, რ�მელიც �რ �რის �ს�ხული ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემის პერს�ნ�ლის მ�ნ�ცემთ� ბ�ზ�ში. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 23.2. ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში ცვლილებების მ�რთვ� 181. მუნიციპ�ლური ს�მს�ხურები ��ხლებენ თ�ვი�ნთ ჩ�ნ�წერებს თ�ნ�მშრ�მლების შეს�ხებ ყ�ველთვიური ხელფ�სის გ�დ�ხდ�მდე (ყ�ველი თვის 25 რიცხვი), რ�თ� შე�მ�წმ�ნ პერს�ნ�ლის ს�ხელფ�ს� �ნ�ზღ�ურებ� ს�მუშ�� დღეების მიხედვით დ� გ�ითვ�ლისწინ�ნ ისეთი გ�რემ�ებები, რ�გ�რიც�� შვებულებ�ში გ�სვლ�, �ვ�დმყ�ფ�ბ�, პენსი�ზე გ�სვლ� დ� ს�მს�ხურიდ�ნ გ�თ�ვისუფლებ�. ეს გ�ნ�ხლებები რე�ლურ დრ�ში �ის�ხებ� ელექტრ�ნულ ხ�ზინ�ში (ს�ხელფ�ს� მ�დული) დ� გ�ითვ�ლისწინებ� თვის ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემებში. ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემ�ში დ�უშვებელი� �რსებულ ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში რეტრ��ქტიური ცვლილებების შეტ�ნ�. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 23.3. ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების შიდ� კ�ნტრ�ლი 182. �რსებ�ბს მძლ�ვრი სისტემ�, რ�მელიც �ხ�რციელებს მუნიციპ�ლიტეტში ს�ხელფ�ს� ცვლილებების მ�ნიტ�რინგს დ� მ�ს �ქვს �უდიტის კვ�ლის (ცვლილებების მიდევნების) სისტემ�. მერი (მუნიციპ�ლიტეტის �(�)იპ-ების შემთხვევ�ში - დირექტ�რები) წ�რმ��დგენს ერთ�დერთ 79 პირს, რ�მელიც უფლებ�მ�სილი� ხელი მ��წერ�ს ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების ცვლილებ�ზე, თუმც� �მ უფლების დელეგირებ� შეს�ძლებელი� ს�მს�ხურების უფრ�სებისთვის. �რსებ�ბს �რდ�ნი�ნი �ვტ�რიზ�ციის პრ�ცესი: სისტემის დ�თვ�ლიერებ ჩ�ნ�წერების შეცვლის შეს�ძლებლ�ბის გ�რეშე. მხ�ლ�დ �დ�მი�ნური რესურსების მმ�რთველ მხ�რეს �ქვს უფლებ�მ�სილებ�, შეიტ�ნ�ს შესწ�რებ� დ� წვდ�მ� შეზღუდული� სხვ�დ�სხვ� დ�ნისთვის. �რსებ�ბს 4 �ვტ�რიზებული პირი, რ�მლებიც პ�სუხისმგებელნი �რი�ნ შემ�წმებ�ს� დ� მ�ნიტ�რინგზე. �ღნიშნული დ�მტკიცების პრ�ცესი ტ�ვებს „�უდიტის კვ�ლს“, რ�მდენ�დ�ც თით�ეული პირი, რ�მელიც �ხ�რციელებს დ�მტკიცებ�ს შედის ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემ�ში უნიკ�ლური პ�რ�ლით� დ� ს�იდენტიფიკ�ცი� ნ�მრით. ს�ხელფ�ს� მ�ნ�ცემების სისწ�რე მ�ღ�ლი�, რ�მდენ�დ�ც გ�რე �უდიტ�რები, რ�მლებიც �ხ�რციელებენ ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერების �უდიტს მიიჩნევენ, რ�მ �ღნიშნულ ჩ�ნ�წერებთ�ნ დ�კ�ვშირებული რისკი დ�ბ�ლი�. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 23.4. ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების �უდიტი 183. ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემები ფინ�ნსური �უდიტი გ�ნხ�რციელდ� 2015 დ� 2016 წლებში, რ�გ�რც ბ�თუმის მერიის ს�ფინ�ნს� �უდიტის შემ�დგენელი ნ�წილი, �უდიტის უმ�ღლესი ინსტიტუტებისთვის გ�ნკუთვნილი ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტების (ISSAI) შეს�ბ�მის�დ. �უდიტი იძიებს ს�ხელფ�ს� კ�ნტრ�ლში �რსებულ ნ�კლ�ვ�ნებებს დ� გ�ნიხილ�ვს �ნგ�რიშვ�ლდებულებ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებულ სხვ� ს�კითხებს. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. PI-24. შესყიდვები 184. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს შესყიდვების მ�რთვის ძირით�დ �სპექტებს. ის ფ�კუსირებული� პრ�ცედურების გ�მჭვირვ�ლ�ბ�ზე. �ქცენტი კეთდებ� ღი� დ� კ�ნკურენტულ ტენდერებზე, შესყიდვების შედეგების მ�ნიტ�რინგზე დ� გ�ს�ჩივრების დ� �ნ�ზღ�ურების პრ�ცედურებზე წვდ�მ�ზე. შეფ�სების დრ�ის პერი�დი: ბ�ლ� ფისკ�ლური წელი. შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს. 185. �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის PEFA-ს შეფ�სების დ�მ�ტებითი ს�ხელმძღვ�ნელ� მითითებების მიხედვით ინდიკ�ტ�რი 24 გ�მ�იყენებ� მხ�ლ�დ �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის მიერ გ�ნხ�რციელებული შესყიდვებისთვის, ხ�ლ� ინდიკ�ტ�რი 24.1 �რ�რელევ�ნტური�, რ�დეს�ც �ღრიცხვები ხ�რციელდებ� უფრ� მ�ღ�ლი დ�ნის მთ�ვრ�ბის მიერ, რ�მელიც �რ კ�ნტრ�ლდებ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის მიერ. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M2 AV მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-24. შესყიდვები B 80 მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M2 AV მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� მ�ნ�ცემთ� ბ�ზების დ� ჩ�ნ�წერების წ�რმ�ებ� ხ�რციელდებ� ყველ� კ�ნტრ�ქტისთვის , მ�თ შ�რის�� ინფ�რმ�ცი� , თუ რისი შესყიდვ� 24.1 შესყიდვების გ�ნხ�რციელდ� , რ�გ�რი იყ� შესყიდვის NA მ�ნიტ�რინგი ღირებულებ� , ვისთ�ნ გ�ფ�რმდ� კ�ნტრ�ქტი. ყველ� ს�ხელმწიფ� კ�ნტრ�ქტის შესყიდვ� ხდებ� ს�ქ�რთველ�ს ელექტრ�ნული ს�ხელმწიფ� შესყიდვების სისტემის ს�შუ�ლებით . ს�ხელმწიფ� შესყიდვების კ�ნ�ნმდებლ�ბის თ�ნ�ხმ�დ , რ�ც� შესყიდვის ღირებულებ� �ღემ�ტებ� 5000 ლ�რს (�ნ მის ეკვივ�ლენტურ �დენ�ბ�ს 2000 �შშ დ�ლ�რს), შესყიდვ� ტ�რდებ� 24.2 შესყიდვების მეთ�დები A ღი� კ�ნკურსის გზით, რ�მელიც წ�რმ��დგენს შესყიდვის ძირით�დ მეთ�დს . 2017 წელს კ�ნტრ�ქტების 96%-ის შესყიდვ� გ�ნხ�რციელდ� კ�ნკურენტული ტენდერის გზით. შესყიდვების შეს�ხებ ყველ� მნიშვნელ�ვ�ნი ინფ�რმ�ცი� ს�ჯ�რ�დ ხელმის�წვდ�მი� . სხვ� ინფ�რმ�ცი�სთ�ნ ერთ�დ, მ�თ შ�რის მ�იც�ვს შემდეგ ინფ�რმ�ცი�ს�ც : 1. შესყიდვების ს�მ�რთლებრივი დ� მ�რეგულირებელი სისტემის შეს�ხებ ; 2. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების გეგმების შეს�ხებ; 24.3 შესყიდვების შეს�ხებ A 3. ტენდერებში მ�ნ�წილე�ბის შეს�ძლებლ�ბის ინფ�რმ�ციის ს�ჯ�რ��ბ� შეს�ხებ ; 4. გ�მ�რჯვებულთ�ნ გ�ფ�რმებული კ�ნტრ�ქტების (მიზ�ნი, კ�ნტრ�ქტ�რი, ღირებულებ� ) შეს�ხებ ; 5. შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ს�ჩივრების შეს�ხებ ; დ� 6. შესყიდვების წლიურ სტ�ტისტიკ�ს 81 მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M2 AV მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� შესყიდვების სისტემ� �კმ�ყ�ფილებს ყველ� კრიტერიუმს, გ�რდ� N1-ს�. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვმჯდ�მ�რის 2015 წლის 27 თებერვლის №1 ბრძ�ნებით დ�მტკიცებული „ს�ხელმწიფ� შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული დ�ვების ს�ბჭ�ს ს�ქმი�ნ�ბის წესის“ მე-3 მუხლის 1-ლი დ� მე-2 პუნქტების თ�ნ�ხმ�დ დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ� შედგებ� პ�რიტეტული პრინციპით შერჩეული 6 პირისგ�ნ . 3 წევრი �რის ს�მ�ქ�ლ�ქ� ს�ზ�გ�დ�ების / �რ�ს�მთ�ვრ�ბ� �რგ�ნიზ�ციის წ�რმ�მ�დგენელი , ხ�ლ� 3 წევრი შესყიდვების ს��გენტ�ს წ�რმ�მ�დგენელი� . ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვჯდ�მ�რე იმ�ვდრ�ულ�დ �რის დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ�ს 24.4 შესყიდვების შეს�ხებ თ�ვმჯდ�მ�რე უპირ�ტესი ხმის უფლებით. D შესყიდვების ს��გენტ� �სევე �რის ს�ჩივრების მ�რთვ� გ�მ�რტივებული შესყიდვების დ�მმ�წმებელი შემფ�სებელი �რგ�ნ� (იხილ�ვს შემსყიდველი უწყებების მ�თხ�ვნებს პირდ�პირი შესყიდვის გ�ნხ�რციელებ�ზე). ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს ჩ�რთულ�ბ� შესყიდვის კ�ნკრეტულ პრ�ცედურ�ში შესყიდვის გ�მ�რტივებულ პრ�ცედურისთვის (პირდ�პირი კ�ნტრ�ქტის გ�ფ�რმებ� ) მ�ს �ქცევს შესყიდვების ტრ�ნზ�ქციების დ� გ�დ�წყვეტილების მიღების ნ�წილ�დ , რ�მელს�ც მ�ჰყვებ� კ�ნტრ�ქტის გ�ფ�რმებ� . ეს ქმნის კ�ნფლიქტს მის ს�ზედ�მხედველ� ფუნქცი�სთ�ნ დ� რ�ლთ�ნ შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ს�ჩივრების გ�ნხილვის კუთხით. 24.1. შესყიდვების მ�ნიტ�რინგი 186. ინფ�რმ�ცი� შესყიდვების სრული ციკლის შეს�ხებ ინ�ხებ� ს�ქ�რთველ�ს ელექტრ�ნული ს�ხელმწიფ� შესყიდვების სისტემის მ�ნ�ცემთ� ბ�ზ�ში, რ�მლის �დმინისტრირებ�ს �ხდენს ს�ქ�რთველ�ს შესყიდვების ს��გენტ� (GPA). ეს ინფ�რმ�ცი� გ�მჭვირვ�ლე� დ� ხელმის�წვდ�მი� ნებისმიერი დ�ინტერესებული პირისთვის. სისტემ�ში ინ�ხებ� შემდეგი ს�ხის ინფ�რმ�ცი�: 82 შესყიდვის ტიპი, გ�ნცხ�დების ნ�მერი, შესყიდვის სტ�ტუსი, შემსყიდველი �რგ�ნიზ�ცი�, შესყიდვების შეს�ხებ გ�ნ�ცხ�დის გ�კეთების თ�რიღი, ტენდერის დ�წყების დ� დ�სრულების თ�რიღი დ� დრ�, შესყიდვის ს��ნგ�რიშ� ღირებულებ�, კლ�სიფიკ�ტ�რის კ�დი დ� შესყიდვის კ�ნკრეტული �ბიექტი, შესყიდვის რ��დენ�ბ� �ნ ღირებულებ�, მიწ�დების თ�რიღი, პირველი დ� ბ�ლ� შეთ�ვ�ზების თ�რიღი, გ�მ�რჯვებული, კ�მისიის �ქმი, ხელშეკრულების მ�ქმედების ვ�დ�, რ��დენ�ბ� დ� თ�ნხ�, კ�ნტრ�ქტთ�ნ დ�კ�ვშირებული ცვლილებები დ� �.შ. 187. გ�მ�მდინ�რე იქიდ�ნ, რ�მ �ღნიშნული სისტემ� �რ �რის მხ�ლ�დ მუნიციპ�ლიტეტისთვის გ�ნკუთვნილი, ეს ქვეინდიკ�ტ�რი �რ�რელევ�ნტური� PEFA-ს შეფ�სების ს�ხელმძღვ�ნელ� მითითებების შეს�ბ�მის�დ. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� NA. 24.2 შესყიდვების მეთ�დები 188. �მ ქვეინდიკ�ტ�რის შეს�ბ�მის�ბის მთ�ვ�რ გ�ნმს�ზღვრელ ფ�ქტ�რს წ�რმ��დგენს შესყიდვების პრ�ცესში კ�ნკურენტული ტენდერის ფ�ქტიური გ�მ�ყენებ�. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების კ�ნ�ნმდებლ�ბის თ�ნ�ხმ�დ, ღი� კ�ნკურსი, რ�ც� შესყიდვის ღირებულებ� �ღემ�ტებ� 5000 ლ�რს (�ნ მის ეკვივ�ლენტურ �დენ�ბ�ს 2000 �შშ დ�ლ�რს) წ�რმ��დგენს შესყიდვის ძირით�დ მეთ�დს. ესენი�: (i) რ�დეს�ც შესყიდვის გ�ნხ�რციელებ� შეზღუდული� დრ�ში; (ii) რ�დეს�ც ის გ�დ�უდებელი�, რ�გ�რც ს�გ�ნგებ� მდგ�მ�რე�ბის დრ�ს; (iii) �რსებ�ბს მხ�ლ�დ ერთი �დგილ�ბრივი მიმწ�დებელი53; დ� (iv) გ�მ�ნ�კლის შემთხვევებში, მ�გ�ლით�დ, რ�დეს�ც ს�ჭირ�� �რსებული ტენდერის კ�რექტირებ� დ� თ�ნხ� �ჭ�რბებს გ�ნს�ზღვრულ ლიმიტს. �სეთ შემთხვევებში შემსყიდველმ� �რგ�ნიზ�ცი�მ უნდ� მიმ�რთ�ს ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს, რ�მელიც შესყიდვების პ�რტ�ლზე �ტვირთ�ვს მ�თხ�ვნ�ს, რ�მლის ს�შუ�ლებით პ�ტენციურ მ�მწ�დებლებს ეძლევ�თ კ�მენტ�რის გ�კეთების ს�შუ�ლებ�. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�, მ�თხ�ვნის ლეგიტიმურ�ბის დ�დ�სტურების შემდეგ, იძლევ� თ�ნხმ�ბ�ს (no objection) დ� შესყიდვ� შეიძლებ� გ�ნხ�რციელდეს ნ�რმ�ლური კ�ნკურენტული ტენდერის პრ�ცესის გ�რეთ. ცხრილი 24.2 ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის სტ�ტისტიკ� ს�ხელმწიფ� შესყიდვების შეს�ხებ, 2017 წელი კ�ნკურენტული �რ�კ�ნკურენტული ტენდერით ტენდერით შესყიდული შესყიდული კ�ნტრ�ქტები დ�ს�ხელებ� ყველ� კ�ნტრ�ქტი კ�ნტრ�ქტები �ბს�ლუტუ �ბს�ლუტურ რი % % ი რ��დენ�ბ� რ��დენ�ბ� კ�ნტრ�ქტების რ��დენ�ბ� 1995 491 24.6 1504 75.4 53 �ნ ს�სურველი მ�მწ�დებელი დ�ცვ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული შესყიდვების შემთხვევ�ში 83 კ�ნტრ�ქტების ღირებულებ� (მლნ 93.3 89.8 96.2 3.5 3.8 ლ�რი) წყ�რ�: ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ� 189. 2017 წელს, ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის სხვ�დ�სხვ� შემსყიდველი �რგ�ნ�ს მიერ GPA-ს სისტემის მეშვე�ბით შესყიდული ყველ� კ�ნტრ�ქტის 96.2%. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 24.3. შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებით ინფ�რმ�ციის ს�ჯ�რ��ბ� 190. შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ნებისმიერი ინფ�რმ�ცი� ს�ჯ�რ�� დ� ხელმის�წვდ�მი� �ნლ�ინ რეჟიმში (მ�გ: ს�ტენდერ� გ�ნ�ცხ�დები, ს�ტენდერ� დ�კუმენტები, ს�ტენდერ� კ�მისიის ყველ� გ�დ�წყვეტილებ� დ� �.შ.). ს�ტენდერ� წინ�დ�დების ფ�სი წ�რდგენილი� დ� მხ�რეებს შ�რის გ�ფ�რმებული ხელშეკრულებები გ�მ�ქვეყნებული� Ge-GP სისტემის ს�შუ�ლებით. შემსყიდველი �რგ�ნიზ�ციები ვ�ლდებულნი �რი�ნ ელექტრ�ნული სისტემის ს�შუ�ლებით ფისკ�ლური წლის დ�ს�წყისში გ�მ��ქვეყნ�ნ შესყიდვების ყ�ველწლიური გეგმ�. ს�ხელმწიფ� შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ნებისმიერი ინფ�რმ�ცი� ხელმის�წვდ�მი� შესყიდვების ს��გენტ�ს ვებ-გვერდზე - http:/ / procurement.gov.ge/ მ�თ შ�რის �რ�რეგისტრირებული მ�მხმ�რებლებისთვის�ც. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების მ�ნიტ�რინგის პრ�ცესი შეს�ძლ�� გ�ნხ�რციელდეს ნებისმიერი დ�ინტერესებული პირის მიერ. შემუშ�ვებული� სხვ�დ�სხვ� �ნ�ლიტიკური ინსტრუმენტი. ეს ვებ-გვერდი (www.stats.spa.ge) �ს�ხ�ვს რ�მდენიმე მნიშვნელ�ვ�ნ ინფ�რმ�ცი�ს ს�ხელმწიფ� შესყიდვების შეს�ხებ, მ�თ შ�რის �რის: გ�მ�ქვეყნებული ტენდერების ყ�ველკვ�რტ�ლური გ�ნ�ხლებები, ტენდერების ღირებულებ�, ტენდერში მ�ნ�წილეთ� ს�შუ�ლ� რ��დენ�ბ�, დ�რეგისტრირებულ მ�მხმ�რებელთ� რ��დენ�ბ� დ� �.შ.54 ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს პ�რტ�ლი შეს�ძლებელს ხდის დ� ხელს უწყ�ბს სხვ�დ�სხვ� ტიპის მ�მხმ�რებლების მიერ მ�ნ�ცემებთ�ნ წვდ�მ�ს დ� შემდგ�მ გ�მ�ყენებ�ს. ეს გ�ნ�პირ�ბებს გ�მ�რტივებ�ს დ� გ�ცილებით უფრ� ს�ნდ� მეს�მე მხ�რის �უდიტს დ� მ�ქ�ლ�ქეთ� ჩ�რთულ�ბ�ს. ისეთი �რგ�ნიზ�ციები, რ�გ�რებიც�� �უდიტის უმ�ღლესი �რგ�ნ�ები, ს�მ�ქ�ლ�ქ� ს�ზ�გ�დ�ების �რგ�ნიზ�ციები, კერძ� სექტ�რი, დ�რგ�ბრივი ს�მინისტრ�ები, დ�ნ�რები დ� ბევრი სხვ� შეძლებს გ�ნ�ხ�რციელ�ს მტკიცებულებებზე დ�მყ�რებული �ნ�ლიზი, რ�მელიც ხელს უწყ�ბს შესყიდვების დ� მთლი�ნ�ბ�ში ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის გ�უმჯ�ბესებ�ს. 191. PEFA-ს შეფ�სების მ�თხ�ვნების გ�თვ�ლისწინებით შემდეგი ელემენტების სტ�ტუსი�: 54მს�ფლი� ბ�ნკის მიერ �დმინისტრირებული ტექნიკური დ�ხმ�რების პრ�ექტის ფ�რგლებში - ს�ხელმწიფ� შესყიდვებში ეფექტურ�ბის� დ� გ�მჭვირვ�ლ�ბის �მ�ღლებ� შეიქმნ� სპეცი�ლური ვებ-გვერდი, რ�მელიც �ს�ხ�ვს ს�ხელმწიფ� შესყიდვების მ�ნ�ცემებს ღი� ს�ხელშეკრულებ� მ�ნ�ცემების სტ�ნდ�რტით შემ�თ�ვ�ზებული სქემის შეს�ბ�მის�დ. �სევე �მ�ქმედდ� შეს�ბ�მისი პ�რტ�ლი (http:/ / opendata.spa.ge/), რ�მელიც �ხდენს ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ყველ� კ�ნტრ�ქტისთვის ს�ტენდერ� ინფ�რმ�ციის ელექტრ�ნული ფ�რმ�ტით გენერ�ცი�ს. 84 ცხრილი 24.3 შესყიდვების შეს�ხებ ხელმის�წვდ�მი დ�კუმენტ�ცი� ს�ჯ�რ�დ ხელმის�წვდ�მი კი/ �რ� �დგილი კ�ნ�ნი შესყიდვების� დ� http://www.procurement.gov.ge/ELibrary/LegalActs.aspx შეს�ბ�მისი მ�რეგულირებელი კი https://matsne.gov.ge �ქტების შეს�ხებ ს�ხელმწიფ� შესყიდვების კი https://tenders.procurement.gov.ge – plan module გეგმ� ტენდერში მ�ნ�წილე�ბის კი https://tenders.procurement.gov.ge შეს�ძლებლ�ბები ტენდერის გ�მ�რჯვებული (მიზ�ნი, კ�ნტრ�ქტ�რი დ� კი https://tenders.procurement.gov.ge თ�ნხ�) ინფ�რმ�ცი� ს�ჩივრის გ�ნხილვის შედეგების კი https://tenders.procurement.gov.ge/dispute შეს�ხებ წლიური შესყიდვების http://procurement.gov.ge/ELibrary/AnalyticalStudiesReports.asp კი სტ�ტისტიკ� x 192. შეს�ბ�მის�დ, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 24.4. შესყიდვების შეს�ხებ ს�ჩივრების მ�რთვ� 193. შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ�ს ს�ქმი�ნ�ბის წესებში გ�ნხ�რციელდ� ცვლილებები, რ�მელთ� შეს�ბ�მის�დ�ც შეიცვ�ლ� გ�ს�ჩივრების პირ�ბები. წ�რმ�დგენილ იქნ� გ�ნ�ცხ�დის �ხ�ლი ფ�რმ� დ� მ�ხდ� შესყიდვების პრ�ცედურების შეჩერების პრ�ცესის �ვტ�მ�ტიზებ�. კერძ�დ, ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვჯდ�მ�რის მიერ 2015 წლის 27 თებერვლის №1 ბრძ�ნებით დ�მტკიცებული შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ�ს ს�ქმი�ნ�ბის წესები 2016 წელს ს�მჯერ შეიცვ�ლ�55. ცვლილებების თ�ნ�ხმ�დ, ს�ბჭ�ს წინ�შე გ�ს�ჩივრების პირ�ბები ხელ�ხლ� გ�ნის�ზღვრ� დ� დ�დგინდ� ს�ჩივრის დ�უშვებლ�ბის ს�ფუძველი. �მ�სთ�ნ, ს�ჩივრის მიღების შემდეგ ხდებ� შესყიდვების პრ�ცედურების შეჩერებ� შემსყიდველი �რგ�ნიზ�ციისთვის ისევე, რ�გ�რც მ�ნ�წილისთვის (მ�ნ�წილეებისთვის). 194. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვჯდ�მ�რის 2016 წლის 30 დეკემბრის №17 დ�დგენილებით56 გ�ნხ�რციელებული ცვლილებების თ�ნ�ხმ�დ, ს�ჩივრის დ�შვებ�დ�ბის შემთხვევ�ში, წ�რმ�ებს შესყიდვის შეს�ბ�მისი პრ�ცედურების სისტემური შეჩერებ�. გ�რდ� �მის�, მხ�რეებს (მ�მჩივ�ნი, გ�ნმცხ�დებელი) დ� დ�ინტერესებულ პირებს (თუ მის�ღები�) 55 ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვმჯდ�მ�რის 2016 წლის 11 ი�ნვრის №1 დ�დგენილებ�; ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვმჯდ�მ�რის 2016 წლის 26 �ქტ�მბრის №12 დ�დგენილებ�; ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვმჯდ�მ�რის 2016 წლის 30 დეკემბრის №17 დ�დგენილებ�; 56 ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვმჯდ�მ�რე (ძ�ლ�ში� 2017 წლის 16 ი�ნვრიდ�ნ) 85 ეცნ�ბებ�თ ს�ბჭ�ს სხდ�მ�ზე მ�წვევის შეს�ხებ, №1 ბრძ�ნებით57 დ�მტკიცებული წესების 1-ლი მუხლის მე- 5 პუნქტის შეს�ბ�მის�დ. ელექტრ�ნული ს�ჩივრის ფ�რმ� დ� მისი შევსების ინსტრუქცი� ხელმის�წვდ�მი� ნებისმიერი დ�ინტერესებული პირისთვის. 195. ბ�თუმის შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ს�ჩივრების შეს�ხებ მ�ნ�ცემები: ცხრილი 24.4.1 შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ს�ჩივრები დ�ვების დ�ვების გ�ნხილვის დ�ვების გ�ნხილვის მიღებული გ�ნხილვის ს�ბჭ�ს ს�ბჭ�ს მიერ ს�ჩივრების ს�ბჭ�ს მიერ მიერ მიღებული ს�ერთ� ნ�წილ�ბრივ სრულ�დ უ�რყ�ფითი რ��დენ�ბ� დ�კმ�ყ�ფილებ დ�კმ�ყ�ფი გ�დ�წყვეტილებ� ული ლებული ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის 30 3 9 18 შემსყიდველი �რგ�ნიზ�ციები წყ�რ�: ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ� 196. PEFA-ს შეფ�სების მ�თხ�ვნების გ�თვ�ლისწინებით შემდეგი ელემენტების სტ�ტუსი�: ცხრილი 24.4.2 შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ს�ჩივრების კრიტერიუმები შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული კი / �რ� მტკიცებულებ� / კ�მენტ�რი ს�ჩივრების კრიტერიუმები ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვჯდ�მ�რის 2015 წლის 27 თებერვლის №1 ბრძ�ნებით დ�მტკიცებული შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული დ�ვების გ�ნხილვის ჩ�ტ�რების წესების მე- 3 მუხლის 1-ლი დ� მე- 2 ქვეპუნქტის თ�ნ�ხმ�დ, დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ� დ�კ�მპლექტებული� 6 წევრისგ�ნ პ�რიტეტული პრინციპის ს�ფუძველზე. 3 (1) �რ მ�ნ�წილე�ბს შესყიდვების წევრი ს�მ�ქ�ლ�ქ� ს�ზ�გ�დ�ების/ �რ�ს�მთ�ვრ�ბ� ტრ�ნზ�ქციებში �ნ �რ� �რგ�ნიზ�ციის წ�რმ�მ�დგენელი�, ხ�ლ� დ�ნ�რჩენი 3 გ�დ�წყვეტილების მიღების წევრი კი ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�დ�ნ��. პრ�ცესებში. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვჯდ�მ�რე იმ�ვე დრ�ს �რის დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ�ს თ�ვჯდ�მ�რეც, უპირ�ტესი ხმის უფლებით. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ� �სევე �რის გ�მ�რტივებული შესყიდვების გ�ნმხილველი �რგ�ნ� (იხილ�ვს შემსყიდველი უწყებიდ�ნ პირდ�პირი შესყიდვის მ�თხ�ვნ�ს). �მ წესის ფ�რგლებში ნებისმიერი ინფ�რმ�ცი� შეიძლებ� მ�პ�ვებულ იქნეს / გ�იგზ�ვნ�ს მ�რთვის �ვტ�მ�ტური 57 ს�შუ�ლებებით, ვებგვერდით https:/ / tenders.procurement.gov.ge/ dispute დ�/ �ნ კ�მუნიკ�ციის სხვ� თ�ნ�მედრ�ვე ს�შუ�ლებით (ელ-ფ�სტ�, ტელეფ�ნი, მ�კლე ტექსტური შეტყ�ბინებ�). 86 შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული კი / �რ� მტკიცებულებ� / კ�მენტ�რი ს�ჩივრების კრიტერიუმები ს�ჩივრის შეტ�ნ� უფ�ს��, ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვჯდ�მ�რის 2015 წლის 27 თებერვლის №1 (2) �რ �წესებს გ�დ�ს�ხ�დს დ�ვ�ში კი ბრძ�ნებით დ�მტკიცებული შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული მ�ნ�წილე მხ�რეებისთვის დ�ვების გ�ნხილვის ჩ�ტ�რების წესების მე-2 მუხლის 1-ლი პუნქტის თ�ნ�ხმ�დ ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვჯდ�მ�რის 2015 (3) ს�ჩივრის შეტ�ნის დ� წლის 27 თებერვლის №1 ბრძ�ნებით დ�მტკიცებული გ�დ�წყვეტის შემდგ�მი პრ�ცესები კი შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული დ�ვების გ�ნხილვის მკ�ფი�დ �რის გ�ნს�ზღვრული დ� ჩ�ტ�რების წესების მე-6 მუხლის მე-2 პუნქტის დ� მე-9 ს�ჯ�რ�დ ხელმის�წვდ�მი� მუხლის მე-8 პუნქტი შეს�ბ�მის�დ ს�ხელმწიფ� შესყიდვების შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის “დ2� ქვეპუნქტის დ� 23-ე მუხლის 22 დ� მე-11 პუნქტების თ�ნ�ხმ�დ. 4) იყენებს შესყიდვის პრ�ცესის ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვჯდ�მ�რის 2015 კი შეჩერების უფლებ�ს წლის 27 თებერვლის №1 ბრძ�ნებით დ�მტკიცებული შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული დ�ვების გ�ნხილვის ჩ�ტ�რების წესების მე-6 მუხლის მე-2 პუნქტის “გ� ქვეპუნქტის დ� იგივე მუხლის მე-6 პუნქტის შეს�ბ�მის�დ. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვჯდ�მ�რის 2015 (5) გ�მ�სცემს წესებს / წლის 27 თებერვლის №1 ბრძ�ნებით დ�მტკიცებული რეგულ�ციებს კ�ნკრეტულ კი შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული დ�ვების გ�ნხილვის ვ�დებში ჩ�ტ�რების წესების მე-7 მუხლის მე-4 პუნქტის თ�ნ�ხმ�დ. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვჯდ�მ�რის 2015 (6) იღებს გ�დ�წყვეტილებებს, წლის 27 თებერვლის №1 ბრძ�ნებით დ�მტკიცებული რ�მელიც ს�ვ�ლდებულ�� ყველ� შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული დ�ვების გ�ნხილვის კი მხ�რისთვის (გ�რე ზემდგ�მი ჩ�ტ�რების წესების მე-10 მუხლის შეს�ბ�მის�დ. �რგ�ნ�ების წვდ�მის გ�რეშე) ს�ხელმწიფ� შესყიდვების შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის 23- ე მუხლის მე-14 პუნქტის თ�ნ�ხმ�დ. 197. �მ კრიტერიუმს მიენიჭ� შეფ�სებ� D, რ�დგ�ნ �რ შესრულდ� 1-ლი კრიტერიუმი. 198. �ხლ�ხ�ნ (PEFA-ს ჩ�რჩ�ს ფ�რგლებს გ�რეთ) �ღინიშნ� მნიშვნელ�ვ�ნი გ�უმჯ�ბესებ� გ�ს�ჩივრების პრ�ცედურებთ�ნ დ�კ�ვშირებით, გ�ნს�კუთრებით დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ�ს შემ�დგენლ�ბ�სთ�ნ დ� დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ�ს თ�ვმჯდ�მ�რედ ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვმჯდ�მ�რის �ვტ�მ�ტურ�დ დ�ნიშვნის ს�კითხთ�ნ მიმ�რთებით. კ�ნტრ�ქტებისთვის, რ�მელთ� ს�ვ�რ�უდ� ფ�სი უტ�ლდებ� �ნ �ღემ�ტებ� 15.8 მილი�ნ ლ�რს58, გ�მ�იყენებ� ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვმჯდ�მ�რის �ხლ�დ მიღებული 58 შესყიდვების შეს�ხებ ევრ�კ�ვშირის დირექტივების მიხედვით გ�ნს�ზღვრული ზღვრები. 87 N1 ბრძ�ნებ� ს�ხელმწიფ� შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ�ს ს�ქმი�ნ�ბის წესების შეს�ხებ59. �ხ�ლი ბრძ�ნების პირ�ბებში - ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვმჯდ�მ�რე �ღ�რ �რის ს�ბჭ�ს თ�ვმჯდ�მ�რე უპირ�ტესი ხმის უფლებით. ს�ჩივრები გ�ნიხილებ� დ�ვების ს�ბჭ�ს მიერ, რ�მლის შემ�დგენლ�ბ�შიც კვლ�ვ შედის ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს 3 წევრი, მ�გრ�მ გ�ხ�ნგრძლივებული წევრ�ბის ფ�რგლებში. ს�ბჭ�, �ხ�ლი ბრძ�ნების თ�ნ�ხმ�დ, შედგებ� 10 წევრისგ�ნ, რ�მელთ�გ�ნ 3 ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს წ�რმ�მ�დგენელი� (ს��გენტ�ს თ�ვმჯდ�მ�რის ჩ�თვლით), 3 წევრი �რ�ს�მთ�ვრ�ბ� �რგ�ნიზ�ციების წ�რმ�მ�დგენელი�, 1 წევრი კ�ნკურენციის ს��გენტ�დ�ნ��, 1 წევრი წ�რმ��დგენს ს�ქ�რთველ�ს ს�ვ�ჭრ�-ს�მრეწველ� პ�ლ�ტ�ს, 1 წევრი - ს�ქ�რთველ�ს ბიზნეს �მბუდსმენის �ფისს, ხ�ლ� ერთი წევრი კი შეს�ბ�მისი პრ�ფილის მქ�ნე, ს�ქ�რთველ�ს �კ�დემიური წრეების წ�რმ�მ�დგენელი�. ს�ბჭ�ს თით�ეული წევრი, ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს ს�მი წევრის ჩ�თვლით, გ�დ�წყვეტილებების მიღების�ს ს�რგებლ�ბს ერთი ხმის მიცემის უფლებით, ბრძ�ნების 24-ე მუხლის შეს�ბ�მის�დ. ეს ქმნის ინტერესთ� კ�ნფლიქტს იმის გ�თვ�ლისწინებით, რ�მ ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ� �რ გ�მ�ხ�ტ�ვს ს�წინ��ღმდეგ� მ�ს�ზრებ�ს პირდ�პირ კ�ნტრ�ქტებთ�ნ დ�კ�ვშირებით, რ�ც გ�ნ�პირ�ბებს შესყიდვის ისეთი მეთ�დის �რჩევ�ს, რ�მელს�ც შედეგ�დ მ�ჰყვებ� კ�ნტრ�ქტის გ�ფ�რმებ�. 199. თუმც�, ევრ�კ�ვშირის ზღვრული პ�რ�მეტრების გ�თვ�ლისწინებით (მ�გ�ლით�დ, 5,548,000 ევრ� ს�მ�ქ�ლ�ქ� ს�მუშ��ებთ�ნ დ�კ�ვშირებული კ�ნტრ�ქტებისთვის, რ�ც 15,8 მლნ ლ�რის ეკვივ�ლენტური�) მ�ს�ლ�დნელი�, რ�მ ს�ჩივრების მნიშვნელ�ვ�ნი ნ�წილის გ�ნხილვ� ჯერ კიდევ მ�ხდებ� დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ�ს თ�ვჯდ�მ�რის წინ� ბრძ�ნების მიხედვით, იმდენ�დ რ�მდენ�დ�ც ჯერ�ც ის გ�მ�იყენებ� უფრ� მცირე თ�ნხებთ�ნ დ�კ�ვშირებული დ�ვების გ�ნხილვის�ს. PI-25. �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების შიდ� კ�ნტრ�ლი 200. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების შიდ� კ�ნტრ�ლის ს�ერთ� ეფექტურ�ბ�ს. ს�ჯ�რ� მ�ს�მს�ხურეთ� ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების კ�ნტრ�ლი გ�ნიხილებ� PI-23-ში. შეფ�სების დრ�ის პერი�დი: შეფ�სების გ�ნხ�რციელების დრ��. შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M2 AV მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-25: �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების A შიდ� კ�ნტრ�ლი 59 დ�თ�რიღებული 2018 წლის 8 თებერვლით 88 „ს�ხელმწიფ� ხ�ზინის ელექტრ�ნული მ�მს�ხურების სისტემის შეს�ხებ“ ინსტრუქციის დ�მტკიცების თ��ბ�ზე ფინ�ნსთ� მინისტრის 2012 წლის 6 ივლისის ბრძ�ნების 25.1 მ�ვ�ლე�ბების შეს�ბ�მის�დ, მ�ვ�ლე�ბები გ�დ�ნ�წილებული� ხ�რჯების A გ�დ�ნ�წილებ� გ�წევის მთელი პრ�ცესის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში პ�სუხისმგებლ�ბების მიხედვით, რ�მელიც მკ�ფი�დ �რის გ�დმ�ცემული ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემის (PFMIS) სხვ�დ�სხვ� დ�ნეზე. ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლი გ�მ�იყენებ� ერთი�ნი 25.2 ხ�რჯების გ�წევ�სთ�ნ ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშიდ�ნ გ�კეთებული ყველ� გ�დ�ხდის დ�კ�ვშირებული მიმ�რთ. ფ�ქტიური ხ�რჯების გ�იწევ� დ�მტკიცებული A ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლის �სიგნებების ფ�რგლებში დ� �რ �ღემ�ტებ� �ღებულ ეფექტურ�ბ� ვ�ლდებულებებს� დ� პრ�გნ�ზირებულ ხელმის�წვდ�მ ფულ�დ ს�ხსრებს. 25.3 გ�დ�ხდის წესების� დ� გ�დ�ხდები წ�რმ�ებს წესების� დ� პრ�ცედურების მკ�ცრი A პრ�ცედურების დ�ცვ� დ�ცვით 201. �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების გ�ნხ�რციელებ�ზე შიდ� კ�ნტრ�ლის ეფექტურ�ბ� უზრუნველყ�ფილი� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემის (PFMIS) შექმნით. სისტემ� ფ�რ�ვს �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების გ�ნხ�რციელების მთელ პრ�ცესს დ� შეიმუშ�ვებს სისტემ�ში კ�ნტრ�ლის ს�ფეხურებს სხვ�დ�სხვ� თ�ნ�მშრ�მლის ფუნქციების შეს�ბ�მის�დ. �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯებისთვის გ�დ�ხდის პრ�ცედურები გ�ნს�ზღვრული� „ს�ხელმწიფ� ხ�ზინის მ�მს�ხურებ�ზე მყ�ფი �რგ�ნიზ�ციების მიერ გ�დ�ხდების გ�ნხ�რციელების წესის შეს�ხებ� ინსტრუქციის დ�მტკიცების თ��ბ�ზე ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრის 2014 წლის 31 დეკემბრის №424 ბრძ�ნებით, რ�მლის შესრულებ�ც ხ�რციელდებ� ყველ� მხ�რჯ�ვი დ�წესებულების მიერ რ�გ�რც ცენტრ�ლურ, ისე �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბებში. 25.1. მ�ვ�ლე�ბების გ�დ�ნ�წილებ� 202. ფუნქციები მკ�ფი�დ �რის გ�დ�ნ�წილებული მუნიციპ�ლიტეტის დებულებებით, შიდ� რეგულ�ციებით, ს�მუშ�� �ღწერილ�ბებით დ� სხვ� შიდ� დ�კუმენტებით. შეს�ბ�მისი პირის დ�შვების დ�ნე ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ�ში (PFMIS) გ�ნს�ზღვრული� „ს�ხელმწიფ� ხ�ზინის ელექტრ�ნული მ�მს�ხურების სისტემის შეს�ხებ� ინსტრუქციის დ�მტკიცების თ��ბ�ზე ფინ�ნსთ� მინისტრის 2012 წლის 6 ივლისის ბრძ�ნებით. სისტემ�სთ�ნ წვდ�მის უფლების მ�პ�ვების მიზნით, მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებ� უკ�ვშირდებ� ს�ხელმწიფ� ს�ხ�ზინ� ს�მს�ხურს სისტემ�ზე წვდ�მის (�ნ გ�უქმების) თხ�ვნით დ� წ�რ�დგენს შეს�ბ�მისი წესებით შევსებულ დ�ნ�რთს. ს�ბუღ�ლტრ� დ� გ�დ�ხდის დ�კუმენტების �ვტ�რიზ�ციის წვდ�მ�სთ�ნ დ�შვების დ�ნეები გ�ნსხვ�ვდებ� თ�ნ�მშრ�მლების ფუნქციების შეს�ბ�მის�დ �ვტ�რიზ�ციის, რეგისტრ�ციის / რედ�ქტირების, შემ�წმების თვ�ლს�ზრისით დ� �.შ. ტრენინგი სისტემ�ზე ხ�რციელდებ� პირის დ�შვების დ�მტკიცების შემდეგ. 203. �რსებ�ბს ხ�ზინის ელექტრ�ნულ სისტემ�სთ�ნ წვდ�მის 3 ტიპი: 89 • მ�ნ�ცემების შეყვ�ნ� / დ�კუმენტის ელექტრ�ნული ფ�რმით მ�მზ�დებ�; • დ�დ�სტურებ� ელექტრ�ნული დ�კუმენტის შევსების შემდეგ; • ელექტრ�ნული დ�კუმენტის ს�ხელმწიფ� ს�ხ�ზინ� ს�მს�ხურში გ�დ�გზ�ვნ�. 204. გ�დ�ხდის ყველ� ეტ�პზე უფლებ�მ�სილი პირების წვდ�მის მ�რთვ� გ�დ�ხდების ყველ� ეტ�პზე ხ�რციელდებ� შეს�ბ�მისი მ�დულის ელექტრ�ნული პ�სპ�რტის ს�შუ�ლებით. მ�დული შეიც�ვს პირ�დ ნ�მერს, ს�ხელს დ� გვ�რს, ს�მუშ�� �დგილს, პ�ზიცი�ს დ� �ვტ�რიზებული პირის ს�კ�ნტ�ქტ� ინფ�რმ�ცი�ს. მინიმუმ 3 პირი �რის ჩ�რთული პრ�ცესში თით�ეული ეტ�პის შეს�სრულებლ�დ: შექმნ�, შემ�წმებ� დ� დ�დ�სტურებ�; დ� ხ�ზინ�ში გ�დ�გზ�ვნ�. ხ�ზინ�ში წ�რდგენის უფლებ� �ქვთ მხ�ლ�დ ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურის უფრ�სს დ� მერს. შესყიდვ�ზე პ�სუხისმგებლ�ბ� გ�ნ�წილებული� მუნიციპ�ლიტეტს� დ� შესყიდვების ს��გენტ�ს შ�რის, რ�ც უზრუნველყ�ფს შესყიდვების ს��გენტ�ს მიერ შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული მ�ვ�ლე�ბების გ�დ�ნ�წილებ�ს დ� კ�ნტრ�ლს. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 25.2. ხ�რჯების გ�წევ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული ვ�ლდებულებების შესრულების კ�ნტრ�ლის ეფექტურ�ბ� 205. მუნიციპ�ლიტეტის გ�დ�ხდების დ�მუშ�ვებ� ხ�რციელდებ� ხ�ზინის ელექტრ�ნული სისტემის ს�შუ�ლებით, დ�მტკიცებული ბიუჯეტის შეს�ბ�მის�დ კვ�რტ�ლური გ�ნ�წილების ფ�რგლებში (PI-21.3) დ� მ�თი გ�დ�ხდ� წ�რმ�ებს ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშიდ�ნ. გ�დ�ხდების პრ�ცედურები ხ�ზინის ელექტრ�ნულ სისტემ�ში გ�ნს�ზღვრული� ს�ხელმწიფ� ხ�ზინის მ�მს�ხურებ�ზე მყ�ფი �რგ�ნიზ�ციების მიერ გ�დ�ხდების გ�ნხ�რციელების წესის შეს�ხებ� ინსტრუქციის დ�მტკიცების თ��ბ�ზე ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრის 2014 წლის 31 დეკემბრის №424 ბრძ�ნებით, რ�მლის შესრულებ�ც ხ�რციელდებ� ყველ� მხ�რჯ�ვი დ�წესებულების მიერ (ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბ� დ� მუნიციპ�ლიტეტი)60. ვ�ლდებულებების მ�რთვის კ�ნტრ�ლის მექ�ნიზმი გ�მ�იყენებ� ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშიდ�ნ გ�ნხ�რციელებული ყველ� გ�დ�ხდისთვის. ყ�ველწლიური გეგმ� კვ�რტ�ლური გ�ნწერით �ის�ხებ� ს�ხ�ზინ� სისტემ�ში ბიუჯეტის დ�გეგმვის დ� �სიგნებების მ�რთვის მ�დულიდ�ნ. ფ�ქტიური ხ�რჯები გ�იწევ� დ�მტკიცებული ს�ბიუჯეტ� �სიგნებების, �ღებული ვ�ლდებულებების� დ� პრ�გნ�ზირებული ხელმის�წვდ�მი ფულ�დი რესურსების ფ�რგლებში. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 25.3. გ�დ�ხდის წესების� დ� პრ�ცედურების დ�ცვ� 206. იმის�თვის, რ�მ მუნიციპ�ლიტეტმ� გ�ნ�ხ�რციელ�ს გ�დ�ხდები ხ�ზინის ელექტრ�ნული სისტემის ს�შუ�ლებით, პირველ რიგში ხდებ� კ�ნტრ�ქტის რეგისტრ�ცი�, 60 https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2665096 90 შემდეგ წ�რმ�ებს ვ�ლდებულებების �ღრიცხვ� დ� შემდეგ კი ხ�რციელდებ� გ�დ�ხდ�. �რსებ�ბს სისტემ�ში �ვტ�რიზ�ციის ს�მს�ფეხური�ნი მექ�ნიზმი, რ�მელიც მ�იც�ვს შემდეგ ეტ�პებს: i) დ�კუმენტის შექმნ�; ii) დ�კუმენტის შემ�წმებ�/ ვ�ლიდ�ცი�; დ� iii) ხ�ზინისთვის დ�კუმენტის გ�გზ�ვნ�; 207. სისტემ� �სევე უზრუნველყ�ფს �ვთენტურ�ბის დ� ხელმ�წერის დ�დ�სტურებისთვის უს�ფრთხ� მექ�ნიზმს, რ�მელიც �ხდენს მ�ნ�ცემთ� ბ�ზ�ში �რ��ვტ�რიზებული წვდ�მის პრევენცი�ს. 208. დ�ბ�ლი რისკის მქ�ნე გ�დ�ხდები, რ�მლებიც შეეს�ბ�მებ� გ�რკვეულ პ�რ�მეტრებს �სევე �ვტ�მ�ტურ�დ მუშ�ვდებ� „მწვ�ნე დერეფნის“ ს�შუ�ლებით. მ�თ მიეკუთვნებ� �ნგ�რიშები კ�მუნ�ლური მ�მს�ხურებებისთვის დ� ს�მივლინებ� ხ�რჯები. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. PI-26. შიდ� �უდიტი 209. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს სტ�ნდ�რტებს დ� პრ�ცედურებს, რ�მლებიც გ�მ�იყენებ� შიდ� �უდიტის მიმ�რთ. შეფ�სების დრ�ის პერი�დი 26.1 დ� 26.2 ქვეინდიკ�ტ�რისთვის �რის შეფ�სების დრ�; 26.3 ქვეინდიკ�ტ�რისთვის კი - ბ�ლ� დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი. 26.4 ქვეინდიკ�ტ�რის შეფ�სებისთვის გ�მ�იყენებ� ბ�ლ� ს�მი ფისკ�ლური წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში გ�მ�ქვეყნებული �უდიტის �ნგ�რიშები. ინდიკ�ტ�რი მ�იც�ვს �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M1 WL მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-26: შიდ� �უდიტი B+ �რსებ�ბს შიდ� �უდიტის ს�მს�ხური, რ�მელიც 26.1 შიდ� �უდიტის A მ�იც�ვს მთლი�ნ�დ ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის მ�სშტ�ბი ს�ქმი�ნ�ბ�ს. შიდ� �უდიტ�რული ს�ქმი�ნ�ბ� ყურ�დღებ�ს �მ�ხვილებს შიდ� კ�ნტრ�ლის სისტემის �დეკვ�ტურ�ბის დ� ეფექტურ�ბის შეფ�სებებზე დ� ის ფ�კუსირებული� მ�ღ�ლი რისკის სფერ�ებზე. შიდ� 26.2 �უდიტის ს�ხეები დ� �უდიტის ს�ქმი�ნ�ბ� წ�რიმ�რთებ� შიდ� �უდიტის გ�მ�ყენებული B მეთ�დ�ლ�გიის დ� სისტემური �უდიტის სტ�ნდ�რტები ს�ხელმძღვ�ნელ�ს/ ინსტრუქციის თ�ნ�ხმ�დ, რ�მელიც შეეს�ბ�მებ� შიდ� �უდიტ�რთ� ინსტიტუტის მიერ გ�მ�ცემულ ს�ერთ�შ�რის� პრ�ფესიული პრ�ქტიკის ს�ხელმძღვ�ნელ�ებს. 91 მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების M1 WL მეთ�დი) ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� წლიური �უდიტის გეგმები �რსებ�ბს დ� მისი 26.3 შიდ� �უდიტირების დ� მ�ნიტ�რინგი წ�რმ�ებს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს �ნგ�რიშგების A ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრის მიერ. 2017 წელს ყველ� გ�ნხ�რციელებ� გეგმიური �უდიტი დ�სრულდ� დ� მ�თ შეს�ხებ �ნგ�რიშები მიეწ�დ� შეს�ბ�მის მხ�რეებს. მენეჯმენტის მიერ მ�წ�დებული მ�ნ�ცემების 26.4 რე�გირებ� შიდ� A მიხედვით, შიდ� �უდიტის ყველ� რეკ�მენდ�ცი� �უდიტის რეკ�მენდ�ციებზე დრ�ულ�დ შესრულდ�. 26.1. შიდ� �უდიტის მ�სშტ�ბი 210. ს�ხელმწიფ� შიდ� ფინ�ნსური კ�ნტრ�ლის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის მე-4 მუხლის თ�ნ�ხმ�დ (2011 წლის 9 დეკემბრის #5447 ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნი) შიდ� �უდიტი ჩ�მ�ყ�ლიბდ� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბისთვის. 2012 წლის მ�რტში, ფინ�ნსური კ�ნტრ�ლის შეს�ხებ კ�ნ�ნი გ�ვრცელდ� �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბებზეც დ� ს�ინსპექცი� ს�მს�ხურები გ�დ�კეთდ� შიდ� �უდიტის ს�მს�ხურებ�დ. 211. ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის მერიის შიდ� �უდიტის ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურში დ�ს�ქმებული� 7 �დ�მი�ნი დ� �რის ერთი ვ�კ�ნტური �დგილი. �რი თ�ნ�მშრ�მელი �ხ�რციელებს მ�ნიტ�რინგს. ს�მს�ხური �ხ�რციელებს შეს�ბ�მის�ბის �უდიტებს, თუმც�, 2017 წელს შეიმუშ�ვ� ს�პილ�ტე ეფექტი�ნ�ბის �უდიტი. შიდ� �უდიტი მ�იც�ვს მუნიციპ�ლიტეტის მიერ გ�ნხ�რციელებულ ყველ� �პერ�ცი�ს. �მ ინდიკ�ტ�რის შეფ�სებ�� A. 26.2. �უდიტის ს�ხეები დ� გ�მ�ყენებული სტ�ნდ�რტები 212. ს�ხელმწიფ� შიდ� ფინ�ნსური კ�ნტრ�ლის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის 22-ე მუხლი გ�ნს�ზღვრ�ვს შიდ� �უდიტ�რული შემ�წმების შემდეგ ხუთ ს�ხეს, ესენი�: ფინ�ნსური �უდიტი; შეს�ბ�მის�ბის �უდიტი; სისტემური �უდიტი; ეფექტი�ნ�ბის �უდიტი; ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების �უდიტი. კ�ნ�ნი მკ�ფი�დ გ�ნს�ზღვრ�ვს შიდ� �უდიტ�რული შემ�წმების �ნგ�რიშის მ�მზ�დების პრ�ცესს დ� მის მიწ�დებ�ს შეს�ბ�მისი მხ�რეებისთვის. ძირით�დი მიგნებები დ� რეკ�მენდ�ციები გ�ნიხილებ� იმ სუბიექტთ�ნ, რ�მლის �უდიტ�რული შემ�წმებ�ც გ�ნხ�რციელდ� დ� რ�მლის მ�ს�ზრებ�ც გ�მ�ხ�ტული� დ�სკვნით �ნგ�რიშში �უდიტ�რული შემ�წმების შეს�ხებ. 213. ს�ქ�რთველ�ს �ქვს ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრი (CHU), რ�მელიც 2010 წელს �მ�ქმედდ�. ცენტრი წ�რმ��დგენს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ს�ხელმწიფ� შიდ� კ�ნტრ�ლის დეპ�რტ�მენტს. ს�ხელმწიფ� შიდ� ფინ�ნსური კ�ნტრ�ლის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის მე-2 მუხლის თ�ნ�ხმ�დ, ცენტრი უზრუნველყ�ფს შიდ� �უდიტის შეფ�სებ�ს, კ��რდინ�ცი�ს დ� 92 ჰ�რმ�ნიზ�ცი�ს, ფინ�ნსურ მ�რთვ�ს დ� კ�ნტრ�ლის სისტემის დ�ნერგვ�ს მხ�რჯველ დ�წესებულებებში. შიდ� �უდიტის ს�მს�ხური მჭიდრ�დ თ�ნ�მშრ�მლ�ბს ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრთ�ნ. 214. შიდ� �უდიტ�რული შემ�წმებ� წ�რმ�ებს შიდ� �უდიტის მეთ�დ�ლ�გიის დ� სისტემური �უდიტის ს�ხელმძღვ�ნელ�ს/ ინსტრუქციის შეს�ბ�მის�დ, ს�ხელმწიფ� შიდ� ფინ�ნსური კ�ნტრ�ლის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის მე-19 მუხლის თ�ნ�ხმ�დ. ს�ხელმძღვ�ნელ� ძირით�დ�დ მ�იც�ვს სისტემ�ს, შეს�ბ�მის�ბ�ს დ� ფინ�ნსურ �უდიტ�რულ შემ�წმებ�ს. ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების �უდიტისთვის ს�ხელმძღვ�ნელ�ს შემუშ�ვებ� დ�გეგმილი� 2018 ფისკ�ლური წლის ბ�ლ�სთვის. შიდ� �უდიტ�რული შემ�წმების მეთ�დ�ლ�გი� შეს�ბ�მის�ბ�ში� პრ�ფესიული პრ�ქტიკის ს�ერთ�შ�რის� ჩ�რჩ�სთ�ნ (IPPF), რ�მელიც გ�მ�ქვეყნებული� შიდ� �უდიტ�რთ� ინსტიტუტის მიერ დ� უზრუნველყ�ფს შეს�ბ�მის�ბ�ს შიდ� �უდიტის ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტებთ�ნ, მიუხედ�ვ�დ იმის�, რ�მ მეთ�დ�ლ�გი�ში �რ �რის �ს�ხული ჩ�რჩ�ში 2017 წელს შეტ�ნილი ცვლილებები. �სევე ს�ქ�რთველ�ს მთ�ვრ�ბის #1836 გ�ნკ�რგულების (თ�რიღი: სექტემბერი 18, 2011) შეს�ბ�მის�დ, მიღებული� ეთიკის კ�დექსი, რ�მლის დ�ცვ� ევ�ლებ� ყველ� შიდ� �უდიტ�რს. მ�მზ�დდ� ეფექტი�ნ�ბის �უდიტის ს�ხელმძღვ�ნელ�ს პრ�ექტი, რ�მელიც გ�მ�იყენებ� შიდ� �უდიტ�რების მიერ. ეს ს�ხელმძღვ�ნელ�ები უზრუნველყ�ფენ, რ�მ შიდ� �უდიტ�რული შემ�წმებ� ფ�კუსირებული იყ�ს შიდ� კ�ნტრ�ლის სისტემების �დეკვ�ტურ�ბის დ� ეფექტურ�ბის შეფ�სებ�ზე დ� იმ�ვდრ�ულ�დ მ�ღ�ლ რისკი�ნ სფერ�ებზე. 215. ხ�რისხის უზრუნველყ�ფის ძირით�დი პრინციპები დ� კ�ნკრეტული პრ�ცედურები გ�ნს�ზღვრული� შიდ� �უდიტ�რებისთვის გ�ნკუთვნილ ს�ხელმძღვ�ნელ�ში, რ�მელიც მ�მზ�დდ� ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრის მიერ. მუნიციპ�ლიტეტის შიდ� �უდიტის ს�მს�ხურს შემუშ�ვებული �ქვს ს�კუთ�რი ს�ხელმძღვ�ნელ� რისკების შეფ�სების� დ� რისკების მ�რთვის ს�ფუძველზე. �ღნიშნულ ს�მს�ხურს ტექნიკურ დ�ხმ�რებ�ს უწევს USAID-ის პრ�გრ�მ� - „დემ�კრ�ტიული მმ�რთველ�ბის ინიცი�ტივ�" (GGI) ს�ქ�რთველ�ში, კერძ�დ კი ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტების გ�მ�ყენების შეს�ხებ ტრენინგით. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 26.3. შიდ� �უდიტირების დ� �ნგ�რიშგების გ�ნხ�რციელებ� 216. ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტების მ�თხ�ვნების შეს�ბ�მის�დ, ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ყველ� შიდ� �უდიტ�რი რისკის შეფ�სების ს�ფუძველზე დ� უწყების მიზნების დ� მისიის გ�თვ�ლისწინებით, �მზ�დებს სტრ�ტეგიულ დ� წლიურ გეგმებს დ� მ�თ დ�ს�მტკიცებლ�დ წ�რუდგენს დ�წესებულების უფრ�სს. �ღნიშნული წლიური გეგმები �სევე ეგზ�ვნებ� ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრს დ� წ�რმ�ებს მისი მ�ნიტ�რინგი. თუ ს�ბიუჯეტ� ერთეული �რ �ხ�რციელებს წლიური �უდიტის გეგმ�ს, გ�ნმ�რტებ� უნდ� იქნეს მიწ�დებული უწყების მენეჯმენტის� დ� ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრისთვის. 217. მუნიციპ�ლიტეტის შიდ� �უდიტის ს�მს�ხურს შემუშ�ვებული �ქვს ს�მწლი�ნი სტრ�ტეგიული გეგმ� დ� წლიური გეგმ�. 2017 წელს, კვ�რტლების მიხედვით ჩ�შლილი წლიური 93 გეგმ� მ�იც�ვდ� 9 �უდიტს რისკების შეფ�სების ს�ფუძველზე. ყველ� �უდიტი დ�სრულებული�. 2017 წელს, მერის მ�თხ�ვნით გ�ნხ�რციელდ� სპეცი�ლური �უდიტი. 218. PEFA-ს შემფ�სებელთ� ჯგუფმ� შეისწ�ვლ� 2017 წლის ს�მ�ქმედ� გეგმ�, 2017 წლის წლიური �ნგ�რიში, რისკების შეფ�სების მეთ�დ�ლ�გი� დ� ბ�თუმის ს�სწრ�ფ� დ�ხმ�რების ცენტრის ინსპექციის �ნგ�რიში. �ღნიშნული კვლევის შედეგ�დ დ�დგინდ�, რ�მ �უდიტის �ნგ�რიშები კ�რგ�დ �რის �გებული დ� მ�იც�ვს ყველ� შეს�ბ�მის მიმ�რთულებ�ს, რ�გ�რიც�� �უდიტის მიზეზი, ვინ �რის ჩ�რთული პრ�ცესში, �უდიტის პრ�ცედურები, რისკების შეფ�სებ� (ს�ერთ� ბიუჯეტი, რ�დის გ�ნხ�რციელდ� უკ�ნ�სკნელი �უდიტი დ� ს�ქმი�ნ�ბის დ� სტრუქტურის სირთულე), ინტერვიუები, მნიშვნელ�ვ�ნი დ�სკვნები რეკ�მენდ�ციებით. 219. �ნგ�რიშები წ�რედგინ� მერს დ� ყველ� ინსპექტირებულ ერთეულს. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 26.4. რე�გირებ� შიდ� �უდიტის რეკ�მენდ�ციებზე 220. ს�ხელმწიფ� შიდ� ფინ�ნსური კ�ნტრ�ლის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის 24 -ე მუხლი მ�ითხ�ვს, რ�მ შიდ� �უდიტის წლიური �ნგ�რიში, �უდიტის რეკ�მენდ�ციებთ�ნ ერთ�დ, მ�მდევნ� წლის ი�ნვრის ბ�ლ�მდე წ�რედგინ�ს დ�წესებულების ხელმძღვ�ნელს. �ღნიშნული �ნგ�რიში �სევე წ�რედგინებ� ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრს. შიდ� �უდიტ�რული შემ�წმების �ბიექტი უწყების უფრ�სს უგზ�ვნის �ნგ�რიშს შიდ� �უდიტის მიერ გ�ცემული რეკ�მენდ�ციების შესრულების სტ�ტუსის შეს�ხებ. 221. შიდ� �უდიტის ს�მს�ხური ხელმძღვ�ნელ�ბს შემდეგი პრ�ცესით: • კვლევის შემდეგ �ნგ�რიშის პრ�ექტი რეკ�მენდ�ციებთ�ნ ერთ�დ წ�რედგინებ� ინსპექტირებულ დ�წესებულებ�ს გ�ნხ�რციელებისთვის გ�მ�ყ�ფილი ვ�დების ფ�რგლებში. ინსპექტირებული დ�წესებულებ� რე�გირებ�ს �ხდენს შეთ�ნხმების / შეუთ�ნხმებლ�ბის თვ�ლს�ზრისით. • შემდეგ, ს�ბ�ლ�� �ნგ�რიში გ�იცემ� რეკ�მენდ�ციებით, ინსპექტირებული დ�წესებულებისგ�ნ მიღებული პ�სუხის გ�თვ�ლისწინებით. • �ნგ�რიშს გ�ნიხილ�ვს მუნიციპ�ლიტეტის ხელმძღვ�ნელ�ბ� დ� ს�მ�ქმედ� გეგმის მ�მზ�დებ� დ� შეთ�ნხმებ� ხდებ� დრ�ულ�დ. • მ�მდევნ� შემ�წმებ� ხ�რციელდებ� რეკ�მენდ�ციების შესრულების შეს�ფ�სებლ�დ. • იმ შემთხვევ�ში, თუ შემდგ�მი �უდიტი ჩ�ტ�რდებ� მ�მ�ვ�ლში, ის მ�იც�ვს წინ� რეკ�მენდ�ციების შესრულების შეს�ხებ �ნგ�რიშს. 222. შიდ� �უდიტის ს�მს�ხურის მიერ წ�რმ�დგენილი მ�ნ�ცემები რეკ�მენდ�ციების61 შესრულების შეს�ხებ შემდეგნ�ირი�: ეს ცხრილი ძირით�დ�დ ეფუძნებ� შემ�წმებული �რგ�ნიზ�ციებისგ�ნ მიღებულ �ნგ�რიშებს. შიდ� �უდიტის ს�მს�ხურმ� 61 რესურსების შეზღუდვების გ�მ� ვერ შეძლ� �ნგ�რიშების სისწ�რეს გ�დ�მ�წმებ�. შეიქმნ� მ�ნიტ�რინგის ს�მს�ხური. 94 ცხრილი26.4 შიდ� �უდიტის მ�ნ�ცემები 201562 2016 2017 გ�ნხ�რციელებული �უდიტების რ��დენ�ბ� 24 8 10 რეკ�მენდ�ციების რ��დენ�ბ� 290 90 50 სრულ�დ შესრულებული რეკ�მენდ�ციები 185 90 50 ნ�წილ�ბრივ შესრულებული რეკ�მენდ�ციები 71 0 0 შეუსრულებელი რეკ�მენდ�ციები 34 0 0 წყ�რ�: ბ�თუმის შიდ� �უდიტის ს�მს�ხური 223. დ�ფ�რული პერი�დის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში შესრულდ� რეკ�მენდ�ციების 75.6%, ნ�წილ�ბრივ შესრულდ� რეკ�მენდ�ციების 16.5% დ� �რ შესრულდ� რეკ�მენდ�ციების 7.9%. ნ�წილ�ბრივ დ� �რ შესრულებული რეკ�მენდ�ციები ფიქსირდებ� 2015 წლ�მდე, მ�ნ�მ, ს�ნ�მ ს�მს�ხურმ� �იყვ�ნ� თ�ნ�მშრ�მლები �ღნიშნული ს�ქმი�ნ�ბისთვის. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. მეექვსე ბლ�კი: �ღრიცხვ� დ� �ნგ�რიშგებ� PI-27. ფინ�ნსური ინფ�რმ�ციის ს�იმედ��ბ� 224. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს, თუ რ�გ�რ წ�რმ�ებს ხ�ზინის ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშების, გ�ურკვეველი თ�ნხების �ნგ�რიშების დ� ს��ვ�ნს� �ნგ�რიშების რეგულ�რული შეჯერებ� დ� თუ რ�გ�რ უწყ�ბს ხელს �რსებული პრ�ცესები ფინ�ნსური მ�ნ�ცემების სიზუსტეს. ის შეიც�ვს �თხ ქვეინდიკ�ტ�რს დ� იყენებს შეფ�სების M2 (AV) მეთ�დს. შეფ�სების დრ�ის პერი�დი 27.1, 27.2 დ� 27.3 ქვეინდიკ�ტ�რებისთვის �რის შეფ�სების პერი�დის წინ� ფისკ�ლური წელი. 27.4 ქვეინდიკ�ტ�რისთვის დრ�ის პერი�დი �რის შეფ�სების გ�ნხ�რციელების დრ�. 27.1 ქვეინდიკ�ტ�რის ფ�რ�ვს �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს, ხ�ლ� 27.2, 27.3 დ� 27.4 ქვეინდიკ�ტ�რები �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. 62�უდიტების რ��დენ�ბ� ს�კმ��დ მ�ღ�ლი�, რ�მ�ც გ�ვლენ� იქ�ნი� �ნგ�რიშების ხ�რისხზე. ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრის რეკ�მენდ�ციით �უცილებელი� �უდიტების რ��დენ�ბის შემცირებ� დ� თით�ეული �უდიტისთვის უფრ� მეტი დრ�ის გ�მ�ყ�ფ�. შიდ� �უდიტის ს�მს�ხური �სრულებს �ღნიშნულ რეკ�მენდ�ცი�ს 2016 წლიდ�ნ. 95 ინდიკ�ტ�რი / მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების მეთ�დი M2 AV) ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სებ� შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� PI-27: ფინ�ნსური A ინფ�რმ�ციის ს�იმედ��ბ� მუნიციპ�ლიტეტის ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხური ყველ� თ�ვისი ნ�შთის ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� 27.1 ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშის �ნგ�რიშის ქვე�ნგ�რიშებთ�ნ დ� ს�ქ�რთველ�ს A შეჯერებ� ერ�ვნულ ბ�ნკში გ�ხსნილ სხვ� ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშებთ�ნ შეჯერებ�ს �წ�რმ�ებს ყ�ველდღიურ�დ. მუნიციპ�ლიტეტს �რ გ��ჩნი� დრ�ებითი 27.2 დრ�ებითი �ნგ�რიშები NA �ნგ�რიშები. წინ�სწ�რ გ�დ�ხდილი თ�ნხების შეჯერებ� ხ�რციელდებ� ყ�ველთვიურ�დ. ყველ� 27.3 ს��ვ�ნს� გ�დ�ხდები A გ�ცემული �ვ�ნსის დ�ხურვ� დრ�ულ�დ წ�რმ�ებს. დ�კუმენტებთ�ნ წვდ�მ� დ� მ�თი ცვლილების შეს�ძლებლ�ბ� შეზღუდული�, შეს�ბ�მის�დ �ღირიცხებ� დ� შეს�ძლებელი� ცვლილებების კვ�ლის მიდევნებ� („�უდიტის კვ�ლი“). ფინ�ნსური მ�ნ�ცემების ს�იმედ��ბ� უზრუნველყ�ფილი� ხ�ზინის მიერ, რ�მელიც 27.4 პრ�ცესები, რ�მელიც გ�ნიხილ�ვს ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების უზრუნველყ�ფს ფინ�ნსური A ფინ�ნსურ ინფ�რმ�ცი�ს დ� მისი ინფ�რმ�ციის ს�იმედ��ბ�ს ს�ინფ�რმ�ცი� ტექნ�ლ�გიების დეპ�რტ�მენტი �ხ�რციელებს სისტემ�ში �რ��ვტ�რიზებული წვდ�მის მ�ნიტ�რინგს. შიდ� �უდიტ�რები დ� ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური �სევე �ხ�რციელებენ ფინ�ნსური მ�ნ�ცემების ს�იმედ��ბის �უდიტ�რულ შემ�წმებ�ს. 27.1. ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშის შეჯერებ� 225. მუნიციპ�ლიტეტის ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხური �წ�რმ�ებს თ�ვისი ნ�შთების შეჯერებ�ს ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშის ქვე�ნგ�რიშებთ�ნ დ� ს�ქ�რთველ�ს ერ�ვნულ ბ�ნკში გ�ხსნილ სხვ� ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშებთ�ნ. ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიში �ნგ�რიშსწ�რების ვ�ლუტ�� ლ�რი. ბრუნვ� �ნგ�რიშზე დ� ყ�ველდღიური ნ�შთების მ�ნიტ�რინგი წ�რმ�ებს რე�ლურ დრ�ში �ნგ�რიშსწ�რების სისტემით (RTGS). RTGS სისტემ� სრულ�დ �ვტ�მ�ტიზებული�. ის მუშ��ბს „�ნლ�ინ“ რეჟიმში დ� მ�ნ�ცემთ� გ�დ�ცემ� მ�მენტ�ლური�. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 96 27.2 დრ�ებითი �ნგ�რიშები 226. მუნიციპ�ლიტეტს �რ გ��ჩნი� დრ�ებითი �ნგ�რიშები. ხ�რჯებს ენიჭებ�თ შეს�ბ�მისი კ�დი ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ�ში. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� NA. 27.3. ს��ვ�ნს� გ�დ�ხდები 227. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების შეს�ხებ ხელშეკრულებებიდ�ნ გ�მ�მდინ�რე მ�მწ�დებლებისთვის �ვ�ნსის გ�დ�ხდ� დ�შვებული� თით�ეულ კ�ნტრ�ქტში შეთ�ნხმებული ვ�დების დ� პირ�ბების შეს�ბ�მის�დ. ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრის 2014 წლის 31 დეკემბრის №424 ბრძ�ნებით ყველ� ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციისთვის გ�ნის�ზღვრებ� გ�დ�ხდის ინსტრუქციები, რ�მელთ� თ�ნ�ხმ�დ�ც წინ�სწ�რი გ�დ�ხდ� უნდ� გ�ნხ�რციელდეს ს�ხ�ზინ� სისტემ�ში რეგისტრირებული კ�ნტრ�ქტების დ� წ�რმ�ქმნილი ვ�ლდებულებების შეს�ბ�მის�დ ს�ბ�ნკ� გ�დ�რიცხვის მეშვე�ბით (რ�ც გულისხმ�ბს, რ�მ ნ�ღდი �ნგ�რიშსწ�რებ� �რ �რის დ�შვებული). ს��ვ�ნს� თ�ნხების გ�დ�ხდ� ხ�რციელდებ� ს�ბ�ნკ� გ�რ�ნტიების ს�ფუძველზე დ� მ�თი დ�ხურვ� შეეს�ბ�მებ� ხელშეკრულების პირ�ბებს. ს�ბ�ნკ� გ�რ�ნტიის თ�რიღი შეტ�ნილი� ს�ხ�ზინ� სისტემ�ში დ� წ�რმ�ებს მისი მ�ნიტ�რინგი. იმ შემთხვევებში, ს�დ�ც ს�ბ�ნკ� გ�რ�ნტიის ვ�დის გ�სვლის თ�რიღი დგებ� დ� შეთ�ნხმებული მ�მს�ხურებ� �ნ ს�ქ�ნელი მიწ�დებული �რ �რის, �ნ გ�რ�ნტიის �მ�წურვის თ�რიღი �რ �რის გ�გრძელებული, შემდგ�მი გ�დ�ხდ� �რ იქნებ� დ�შვებული რეგისტრირებული კ�ნტრ�ქტიდ�ნ გ�მ�მდინ�რე დ� წინ�სწ�რ გ�დ�ხდილი თ�ნხები დ�ბრუნებული იქნებ� ს�ჭირ�ების შემთხვევებში ს�ბ�ნკ� გ�რ�ნტიის ს�ფუძველზე. 228. ს�მივლინებ� ხ�რჯების დ�ფ�რვ� ხდებ� დღიური ნ�რმის გ�თვ�ლისწინებით, მუნიციპ�ლიტეტის მიერ შეძენილ ს�მგზ�ვრ� ბილეთებზე დ�ყრდნ�ბით გ��ნგ�რიშებული დღეების შეს�ბ�მის�დ. დ�მტკიცებული მივლინების გეგმ�ში მ�მხდ�რი ნებისმიერი ცვლილებ�, რ�მელმ�ც შეს�ძლ�� გ�ვლენ� იქ�ნი�ს დღიური ხ�რჯების ნ�რმ�ზე უნდ� გ�ირკვეს მივლინებიდ�ნ 2 კვირის ვ�დ�ში. მუნიციპ�ლიტეტისთვის თ�ნხის �რდ�ბრუნების შემთხვევ�ში, თ�ნხ� გ�მ�იქვითებ� შემდეგი თვის ხელფ�სიდ�ნ. 229. ს��ვ�ნს� გ�დ�ხდის შეს�ხებ �ნგ�რიშგებ� �ვტ�მ�ტურ�დ მუშ�ვდებ� მუნიციპ�ლიტეტის ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურის მიერ. �ნგ�რიში დეტ�ლური� დ� შეიც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს �რგ�ნიზ�ციის დ�ს�ხელების, თ�ნ�მშრ�მლის ს�ხელი/ გვ�რის, �ვ�ნსის მ�თხ�ვნის ნ�მრის, წინ�სწ�რ გ�დ�ხდილი თ�ნხის, გ�ცემის თ�რიღის დ� დ�მ�წმების თ�რიღის შეს�ხებ. ს��ვ�ნს� გ�დ�ხდის დ�ფ�რვის თ�რიღები მ�წმდებ� რეგულ�რულ�დ. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 27.4. პრ�ცესები, რ�მელიც უზრუნველყ�ფს ფინ�ნსური ინფ�რმ�ციის ს�იმედ��ბ�ს 230. დ�კუმენტების შექმნ� �ნ შეცვლ� �რ შეიძლებ� გ�ნხ�რციელდეს „�უდიტის კვ�ლის“ დ�ტ�ვების გ�რეშე. „�უდიტის კვ�ლის“ მეშვე�ბით შეს�ძლებელი� ინდივიდუ�ლური �ნგ�რიშვ�ლდებულებ�, ჩ�რევის გ�მ�ვლენ� დ� პრ�ბლემების �ნ�ლიზი. ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშიდ�ნ გენერირებული „�უდიტის კვ�ლი“ იძლევ� ინფ�რმ�ცი�ს, თუ ვინ გ�ნ�ხ�რციელ� 97 წვდ�მ� მ�ნ�ცემებზე, ვინ წ�მ�იწყ� ტრ�ნზ�ქცი�, ვინ დ��მტკიც� ის, ჩ�ნ�წერის გ�კეთების დრ� დ� თ�რიღი, ჩ�ნ�წერის ტიპი, რ� ს�ხის ინფ�რმ�ცი� �რის მ�სში დ� რ�მელი ფ�ილის გ�ნ�ხლებ� მ�ხდ�. 231. ფინ�ნსური მ�ნ�ცემების ს�იმედ��ბის უზრუნველყ�ფ�ზე პ�სუხისმგებლ�ბ� �კისრი� მუნიციპ�ლიტეტის ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურის უფრ�სს. შემ�წმებები ტ�რდებ� რეგულ�რულ�დ. ხ�ზინის მ�მს�ხურების დეპ�რტ�მენტი ყ�ველდღიურ�დ გ�ნიხილ�ვს ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების, მ�თ შ�რის ყველ� მუნიციპ�ლიტეტის ფინ�ნსური მ�ნ�ცემების სისწ�რეს. ს�ინფ�რმ�ცი� ტექნ�ლ�გიების დეპ�რტ�მენტი �წ�რმ�ებს ბუღ�ლტრული �ღრიცხვის სისტემ�სთ�ნ �რ��ვტ�რიზებული წვდ�მის მ�ნიტ�რინგს. შიდ� �უდიტ�რები დ� ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური �ხ�რციელებენ �უდიტ�რულ შემ�წმებ�ს ფინ�ნსური მ�ნ�ცემების სიზუსტის დ� სისრულის დ�ს�დგენ�დ. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. PI-28. შიდ� წლიური �ნგ�რიშები 232. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს თუ რ�მდენ�დ ყ�ვლისმ�მცველი, ზუსტი დ� დრ�ული� ბიუჯეტის შესრულების შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი�. დრ�ის პერი�დი �რის გ�სული დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი. ინდიკ�ტ�რი მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. ინდიკ�ტ�რი / მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების მეთ�დი M1 WL) ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სებ� შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� PI-28: შიდ� წლიური B+ �ნგ�რიშები ბიუჯეტის შეს�ხებ �ნგ�რიშებში მ�ნ�ცემების მ�ცვ� დ� კლ�სიფიკ�ცი� 28.1 �ნგ�რიშების შეს�ძლებელს ხდის თ�ვდ�პირველ A შეს�დ�რის�ბ� დ� მ�ცვ� ბიუჯეტთ�ნ პირდ�პირ შედ�რებ�ს. ინფ�რმ�ცი� მ�იც�ვს მუნიციპ�ლიტეტის ყველ� ხ�რჯს დ� შემ�ს�ვ�ლს. �ნგ�რიშები კ�ნს�ლიდირებული ბიუჯეტის შესრულების შეს�ხებ 28.2 შიდ� წლიური A მზ�დდებ� ყ�ველთვიურ�დ. �ნგ�რიშების ვ�დები ყ�ველკვ�რტ�ლური �ნგ�რიშები წ�რედგინებ� ს�კრებულ�ს დ� ქვეყნდებ�. მ�ნ�ცემთ� სიზუსტესთ�ნ დ�კ�ვშირებით �რ �რსებ�ბს �რსებითი შენიშვნები. 28.3 შიდ� წლიური B ინფ�რმ�ცი� ხ�რჯების შეს�ხებ �ს�ხული� �ნგ�რიშების სიზუსტე ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემ�ში გ�დ�ხდის ეტ�პზე. 28.1. �ნგ�რიშების შეს�დ�რის�ბ� დ� მ�ცვ� 98 233. კლ�სიფიკ�ცი� ელექტრ�ნული ბიუჯეტის სისტემ�ში ემყ�რებ� GFSM 2001-ს. 2015 წლის 1-ლი ი�ნვრიდ�ნ ელექტრ�ნული ბიუჯეტის სისტემ� ინტეგრირებული� ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემ�სთ�ნ, ს�დ�ც მ�ცული დ� �ღრიცხული� ხ�რჯების გეგმები. ეს ინტეგრირებული სისტემები შეს�ძლებელს ხდის წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ყ�ველთვიური, ყ�ველკვ�რტ�ლური დ� �სევე წლიური �ნგ�რიშების კ�ნს�ლიდ�ცი�ს დ� მ�მზ�დებ�ს. 234. ყ�ველთვიური �ნგ�რიშების მ�ნ�ცემების მ�ცვ� დ� კლ�სიფიკ�ცი� ბიუჯეტის ს�ფუძველზე ხდებ� დ� მ�იც�ვს მუნიციპ�ლიტეტის ყველ� ხ�რჯს დ� შემ�ს�ვ�ლს, მ�თ შ�რის სსიპ-ების მიერ ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშის მეშვე�ბით გ�წეულ ხ�რჯებს. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 28.2. შიდ� წლიური �ნგ�რიშების ვ�დები 235. ბიუჯეტის შესრულების ყ�ველთვიური �ნგ�რიშები მზ�დდებ� თვის დ�სრულებიდ�ნ 10 დღის ვ�დ�ში63. კვ�რტ�ლური �ნგ�რიშები მზ�დდებ� კვ�რტლის დ�სრულებიდ�ნ 1 თვის ვ�დ�ში დ� ბიუჯეტის კ�დექსის (84-ე დ� 85-ე მუხლების) შეს�ბ�მის�დ წ�რედგინებ� ს�კრებულ�ს. კვ�რტ�ლური �ნგ�რიშები ქვეყნდებ� ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის ვებ-გვერდზე64. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. 28.3. შიდ� წლიური �ნგ�რიშების სიზუსტე 236. ყ�ველთვიური დ� კვ�რტ�ლური ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშები ეფუძნებ� ს�ხელმწიფ� ხ�ზინის �ნგ�რიშებს. კვ�რტ�ლური �ნგ�რიშები უზრუნველყ�ფს ბიუჯეტის შესრულების �ნ�ლიზს. ს�კრებულ�ს ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� კ�მისიის თ�ვმჯდ�მ�რესთ�ნ გ�მ�რთული გ�ნხილვის ს�ფუძველზე შეიძლებ� ითქვ�ს, რ�მ მ�ნ�ცემთ� სიზუსტესთ�ნ დ�კ�ვშირებით �რ �რსებ�ბს �რსებითი შენიშვნები. �მ�სთ�ნ ერთ�დ, ინფ�რმ�ცი�, რ�მელიც წ�რმ�დგენილი� ბიუჯეტის შესრულების კვ�რტ�ლურ �ნგ�რიშებში, ქმნის ს�ფუძველს მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტის შესრულების წლიური �ნგ�რიშისთვის, რ�მლის შემ�წმებ�ს დ� დ�მტკიცებ�ს�ც �ხ�რციელებს ს�კრებულ�. ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშებში ხ�რჯების შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი� მ�იც�ვს ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემ�ში გ�დ�ხდის ეტ�პებს, თუმც� სისტემ�ს �სევე �ქვს შეს�ძლებლ�ბ� მ�იცვ�ს ვ�ლდებულებებიც. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. PI-29. წლიური ფინ�ნსური �ნგ�რიშები 237. ეს ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს, თუ რ�მდენ�დ სრული დ� დრ�ული� წლიური ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებები დ� რ�მდენ�დ შეეს�ბ�მებ� ისინი ს�ყ�ველთ��დ �ღი�რებულ ბუღ�ლტრული �ღრიცხვის პრინციპებს დ� სტ�ნდ�რტებს. შეფ�სების დრ�ის პერი�დი �რის გ�სული 63 ექვსი �ნგ�რიშის ნიმუშის მიხედვით 64 http://batumi.ge/ge/?page=show&sec=49 99 დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი. ინდიკ�ტ�რის შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტს. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების მეთ�დი M1 WL) ინდიკ�ტ�რი /ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-29: წლიური ფინ�ნსური D+ �ნგ�რიშები მუნიციპ�ლიტეტისთვის ფინ�ნსური �ნგ�რიშები ყ�ველწლიურ�დ მზ�დდებ� დ� ედრებ� დ�მტკიცებულ ბიუჯეტს. ის შეიც�ვს 29.1 წლიური ფინ�ნსური ინფ�რმ�ცი�ს შემ�ს�ვლების, ხ�რჯების, �ნგ�რიშების C ფინ�ნსური �ქტივების, ფინ�ნსური ყ�ვლისმ�მცველ�ბ� ვ�ლდებულებების დ� გრძელვ�დი�ნი ვ�ლდებულებების შეს�ხებ. თუმც�, ეს �ნგ�რიშები მუნიციპ�ლიტეტისთვის �რ �რის კ�ნს�ლიდირებული. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის ყ�ველწლიური �უდიტი �რ �რის ს�ვ�ლდებულ�. �ნგ�რიშების �უდიტი ხ�რციელდებ� პერი�დულ�დ ს�ხელმწიფ� 29.2 �ნგ�რიშების წ�რდგენ� D �უდიტის ს�მს�ხურის მიერ რისკების შეფ�სების გ�რე �უდიტისთვის კრიტერიუმებით გ�ნს�ზღვრული წლიური ს�მუშ�� პრ�გრ�მის ს�ფუძველზე. შეფ�სებ� შეეს�ბ�მებ� PEFA- ს დ� მ�თი დ�სრულების კ�ნ�ნით გ�ნს�ზღვრული ვ�დები დ�ცული�. მუნიციპ�ლიტეტები ვ�ლდებულნი �რი�ნ 29.3 ბუღ�ლტრული მ��მზ�დ�ნ ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებ�, რ�მელიც C �ღრიცხვის სტ�ნდ�რტები შეეს�ბ�მებ� ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს მიერ დ�დგენილ ერ�ვნულ სტ�ნდ�რტებს. 29.1. წლიური ფინ�ნსური �ნგ�რიშების ყ�ვლისმ�მცველ�ბ� 238. მუნიციპ�ლიტეტის მიერ ფინ�ნსური �ნგ�რიშგების მ�მზ�დებ� დ� წ�რდგენ� რეგულირდებ� ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრის 2007 წლის 24 დეკემბრის № 1321 ბრძ�ნებით დ�მტკიცებული „ბიუჯეტების დ�ფინ�ნსებ�ზე მყ�ფი �რგ�ნიზ�ციების ბუღ�ლტრული �ღრიცხვის შეს�ხებ“ ინსტრუქციის, ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრის 2008 წლის 16 �პრილის №364 ბრძ�ნებით დ�მტკიცებული "ბიუჯეტების დ�ფინ�ნსებ�ზე მყ�ფი �რგ�ნიზ�ციების ბუღ�ლტრული �ნგ�რიშგების ფ�რმების დ� ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსის 86-ე დ� 87-ე მუხლების შეს�ბ�მის�დ. 239. �რსებ�ბს �რი წლიური �ნგ�რიში. ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიში უნდ� მ�მზ�დდეს ფისკ�ლური წლის დ�სრულებიდ�ნ �რი თვის ვ�დ�ში. ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიში 100 წ�რედგინებ� ს�კრებულ�ს გ�ნხილვის� დ� დ�მტკიცებისთვის. �ნგ�რიში შეიც�ვს შემდეგ ინფ�რმ�ცი�ს 87 -ე მუხლის შეს�ბ�მის�დ: �) ს�ხელმწიფ� ბიუჯეტის ბ�ლ�ნსს ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ციის მიხედვით; ბ)ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ციის მიხედვით ბიუჯეტის შემ�სულ�ბების� დ� გ�დ�ს�ხდელების შედ�რებ�ს შეს�ბ�მისი პერი�დის გეგმურ მ�ჩვენებლებთ�ნ; გ) ს�ბიუჯეტ� �ნგ�რიშებზე �რსებულ ნ�შთებს წლის დ�ს�წყისის� დ� დ�ს�სრულის�თვის; დ) პრ�გრ�მების მიხედვით დ�მტკიცებულ დ� დ�ზუსტებულ �სიგნებებს შ�რის შეუს�ბ�მ�ბის გ�ნმ�რტებ�ს, თუ �სეთი შეუს�ბ�მ�ბ� �ღემ�ტებ� 30%-ს; ე) ინფ�რმ�ცი�ს, ს�რეზერვ� ფ�ნდებიდ�ნ წინ� წლებში წ�რმ�ქმნილი დ�ვ�ლი�ნების დ�ფ�რვის მიზნით გ�მ�ყ�ფილი �სიგნენების დ� ს�ს�მ�რთლ�ს გ�დ�წყვეტილების �ღსრულებისთვის ს�ჭირ� თ�ნხების შეს�ხებ (�სეთის �რსებ�ბის შემთხვევ�ში); ვ) წლიური ბიუჯეტით დ�ს�ხული პრი�რიტეტების ფ�რგლებში მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებების მიერ გ�ნხ�რციელებული პრ�გრ�მების/ ქვეპრ�გრ�მების �ღწერ�ს დ� მიღწეულ შედეგებს; დ� ზ) ს�ჯ�რ� ს�მ�რთლის იურიდიული პირების� დ� �რ�ს�მეწ�რმე� (�რ�კ�მერციული) იურიდიული პირების ბიუჯეტების შესრულების წლიურ მ�ჩვენებლებს. 240. მუნიციპ�ლიტეტის ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებ� ყ�ველწლიურ�დ მზ�დდებ� ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურის მიერ, ფისკ�ლური წლის ბ�ლ� �თხი თვის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში. ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებ� ედრებ� დ�მტკიცებულ ბიუჯეტს. ის შეიც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს მხ�ლ�დ ბ�თუმის მერიის შემ�ს�ვლების, ხ�რჯების, ფინ�ნსური �ქტივების, ფინ�ნსური ვ�ლდებულებების დ� გრძელვ�დი�ნი ვ�ლდებულებების შეს�ხებ. თუმც�, ეს �ნგ�რიშები მუნიციპ�ლიტეტისთვის �რ �რის კ�ნს�ლიდირებული. 241. თით�ეულ გ�ნვლილ ფისკ�ლურ წელს, ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებ� დ� წლიური შესრულების �ნგ�რიში მ�მზ�დდ� კ�ნ�ნით გ�ნს�ზღვრულ ვ�დ�ში. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� C. 29.2 �ნგ�რიშების წ�რდგენ� გ�რე �უდიტისთვის 242. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის ყ�ველწლიური �უდიტი �რ�ს�ვ�ლდებულ��. კ�ნ�ნით �რ �რის მ�თხ�ვნილი მუნიციპ�ლიტეტის წლიური �ნგ�რიშების (რ�გ�რც ფინ�ნსური �ნგ�რიშგების, �სევე შესრულების �ნგ�რიშების) �უდიტისთვის წ�რდგენ�. ს�ბიუჯეტ� კ�დექსი �დგენს, რ�მ "�დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველ�ბის �რგ�ნ�ს ბიუჯეტის �უდიტის მ�ს�ზრებ� დ� ს�ბიუჯეტ� �ღსრულების შეს�ხებ წლიური �ნგ�რიში წ�რმ��დგენს ს�ჯ�რ� დ�კუმენტ�ცი�ს დ� ხელმის�წვდ�მი გ�ხდებ� ს�ზ�გ�დ�ების�თვის ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნმდებლ�ბით დ�დგენილი წესით." �ნგ�რიშების �უდიტი ხ�რციელდებ� პერი�დულ�დ 65 ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის მიერ რისკების შეფ�სების კრიტერიუმებით გ�ნს�ზღვრული 65 მუხლი 88.2 101 წლიური ს�მუშ�� პრ�გრ�მის ს�ფუძველზე. თუ მუნიციპ�ლიტეტი შეირჩევ� �უდიტისთვის, ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური მ�ითხ�ვს ფინ�ნსურ �ნგ�რიშგებებს დ� ინსპექტირების� დ� �უდიტის მიზნით დ�გეგმ�ვს ს�ველე ვიზიტებს. შეფ�სებ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით PEFA- ს ს�ხელმძღვ�ნელ� მითითებების შეს�ბ�მის�დ, �ღნიშნულ ქვეინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის მიერ გ�ნხ�რციელებული �უდიტების ნ�კლებ�ბის გ�მ�, თუმც�, მიუხედ�ვ�დ �მის�, მ�თი დ�სრულების დ� მუნიციპ�ლიტეტის შეს�ბ�მის �რგ�ნ�ში მ�თი წ�რდგენის კ�ნ�ნით გ�ნს�ზღვრული ვ�დები დ�ცული� ყველ� გ�სული ს�მი ფისკ�ლური წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში.66 �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D. 29.3. ბუღ�ლტრული �ღრიცხვის სტ�ნდ�რტები 243. მუნიციპ�ლიტეტებს მ�ეთხ�ვებ�თ ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებების მ�მზ�დებ�, რ�მელიც შეეს�ბ�მებ� ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს მიერ დ�დგენილ სტ�ნდ�რტებს დ� �რ� ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტებს. დღეის�თვის ერ�ვნული სტ�ნდ�რტები ეფუძნებ� ს�ჯ�რ� სექტ�რის ბუღ�ლტრული �ღრიცხვის ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტებს (დ�რიცხვის მეთ�დის ს�ფუძველზე), ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრის 2007 წლის 24 დეკემბრის № 1321 ბრძ�ნებით დ�მტკიცებული „ბიუჯეტების დ�ფინ�ნსებ�ზე მყ�ფი �რგ�ნიზ�ციების ბუღ�ლტრული �ღრიცხვის შეს�ხებ“ ინსტრუქციის, ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრის 2008 წლის 16 �პრილის №364 ბრძ�ნებით დ�მტკიცებული "ბიუჯეტების დ�ფინ�ნსებ�ზე მყ�ფი �რგ�ნიზ�ციების ბუღ�ლტრული �ნგ�რიშგების ფ�რმების შეს�ბ�მის�დ. �ღნიშნული სტ�ნდ�რტები (ფინ�ნსთ� მინისტრის ბრძ�ნებები №1321 დ� №364 ) ს�ჯ�რ�დ ხელმის�წვდ�მი� დ� გ�ნიხილებ� რ�გ�რც გ�მჟღ�ვნებული, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� C. 66 მერს (ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებ� 30 �პრილს) დ� ს�კრებულ�ს (ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიში 28 თებერვ�ლს) 102 მეშვიდე ბლ�კი: გ�რე შეფ�სებ� დ� �უდიტი PI-30. გ�რე �უდიტი 244. ეს ინდიკ�ტ�რი სწ�ვლ�ბს გ�რე �უდიტის მ�ხ�სი�თებლებს. შეფ�სების დრ�ის პერი�დი 1, 2 დ� 3 ქვეინდიკ�ტ�რებისთვის �რის გ�სული ს�მი დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი, ხ�ლ� 4 ქვეინდიკ�ტ�რისთვის - შეფ�სების დრ�. შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს. ქვეინდიკ�ტ�რი 1 ფ�კუსირებული� �უდიტის უმ�ღლესი �რგ�ნ�ების მუშ��ბ�ზე: �უდიტის დ�ფ�რვის მ�სშტ�ბი, რ�გ�რ �ხ�რციელებს ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური თ�ვის ს�ქმი�ნ�ბ�ს, ხ�ლ� ქვეინდიკ�ტ�რი 4 �ფ�სებს მის დ�მ�უკიდებლ�ბ�ს. ქვეინდიკ�ტ�რი 2, ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის მიერ �უდიტის დ�სრულებისთ�ნ�ვე იკვლევს პრ�ცესს დ� პრ�ცედურებს. ქვეინდიკ�ტ�რი 3 �ფ�სებს, თუ რ�გ�რ რე�გირებენ დ�წესებულებები �უდიტის �ნგ�რიშებში მ�ცემულ რეკ�მენდ�ციებზე. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების მეთ�დი M1 WL) ინდიკ�ტ�რი . ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� შეფ�სებ� PI-30: გ�რე �უდიტი D+ მუნიციპ�ლიტეტის ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებები შეიც�ვს შემ�ს�ვლებს, ხ�რჯებს, �ქტივებს დ� ვ�ლდებულებებს. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის 26-ე მუხლის შეს�ბ�მის�დ, უკ�ნ�სკნელი ს�მი დ�სრულებული ფისკ�ლური წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებების დ� ს�ხელმწიფ� ბიუჯეტის 30.1 �უდიტის მ�სშტ�ბი დ� შესრულების შეს�ხებ წლიური �ნგ�რიშის �უდიტი C სტ�ნდ�რტები ხ�რციელდებ� �უდიტის უმ�ღლესი �რგ�ნ�ების ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტების (ISSAI) გ�მ�ყენებით. �უდიტის დ�ფ�რვ� 2015 დ� 2017 ფისკ�ლური წლებისთვის იყ� მუნიციპ�ლიტეტის მერიის სრული �უდიტი. �უდიტის პრ�ცეში გ�მ�ვლინდ� შეს�ბ�მისი �რსებითი ს�კითხები დ� სისტემური დ� კ�ნტრ�ლთ�ნ დ�კ�ვშირებული რისკები. მუნიციპ�ლიტეტის ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებების დ� ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშის ყ�ველწლიური �უდიტი �რ წ�რმ��დგენს ს�ვ�ლდებულ� მ�თხ�ვნ�ს კ�ნ�ნით. �უდიტებს �ხ�რციელებს ს�ხელმწიფ� 30.2 ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ში �უდიტის ს�მს�ხური რისკების შეფ�სებით D �უდიტის �ნგ�რიშების წ�რდგენ� გ�ნს�ზღვრული ს�მუშ�� პრ�გრ�მის ს�ფუძველზე, დ� �სევე იმის უზრუნველს�ყ�ფ�დ, რ�მ მუნიციპ�ლიტეტების �უდიტები შეძლებისდ�გვ�რ�დ ხშირ�დ ხ�რციელდებ�. ისინი წ�რედგინებ� პ�რლ�მენტს დ� �რ� ს�კრებულ�ს. 103 ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის 24-ე მუხლის შეს�ბ�მის�დ, ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები �სრულებენ �უდიტის რეკ�მენდ�ციებს. ყ�ველ ექვს თვეში ერთხელ წ�რმ�ებს მ�თი შესრულების 30.3 გ�რე �უდიტის შედეგების B მ�ნიტ�რინგი დ� ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური რე�ლიზ�ცი� �მზ�დებს ყ�ველწლიურ �ნგ�რიშს. ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის მიერ რეკ�მენდ�ციების შესრულების პრ�ცენტული მ�ჩვენებელი შე�დგენს 56%-ს გ�ნვლილი ს�მი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური დ�მ�უკიდებელი� �ღმ�სრულებელი ხელისუფლებისგ�ნ გენერ�ლური �უდიტ�რის დ�ნიშვნის დ� თ�ნ�მდებ�ბიდ�ნ გ�თ�ვისუფლების პრ�ცედურებთ�ნ დ�კ�ვშირებით, �სევე �უდიტ�რული შემ�წმებების დ�გეგმვ�სთ�ნ, �ნგ�რიშების გ�მ�ქვეყნების �რგ�ნიზებ�სთ�ნ დ� ს�ხელმწიფ� 30.4 �უდიტის უმ�ღლესი �უდიტის ს�მს�ხურის ბიუჯეტის დ�მტკიცებ�ს� დ� A �რგ�ნ�ს დ�მ�უკიდებლ�ბ� შესრულებ�სთ�ნ მიმ�რთებით. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურს შეუზღუდ�ვი დ� დრ�ული წვდ�მ� �ქვს �უდიტის სუბიექტების (ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების) ჩ�ნ�წერებთ�ნ, დ�კუმენტებთ�ნ დ� ინფ�რმ�ცი�სთ�ნ. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის დ�მ�უკიდებლ�ბ� უზრუნველყ�ფილი� ს�ქ�რთველ�ს კ�ნსტიტუციით დ� ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნით ს�ხელმწიფ� �უდიტის შეს�ხებ. 30.1. �უდიტის მ�სშტ�ბი დ� სტ�ნდ�რტები 245. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის 26-ე მუხლის შეს�ბ�მის�დ ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის მიერ ჩ�ტ�რებული �უდიტები ხ�რციელდებ� �უდიტის უმ�ღლესი �რგ�ნ�ების ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტების (ISSAI) გ�მ�ყენებით. ფინ�ნსური დ� შეს�ბ�მის�ბის �უდიტი ხ�რციელდებ� ფინ�ნსური �უდიტის მეთ�დ�ლ�გიის (ISSAI 1000 - 2999) დ� შეს�ბ�მის�ბის �უდიტის მეთ�დ�ლ�გიის (ISSAI 4000 - 4200) მიხედვით, რ�მლებიც ეყრდნ�ბ� რისკზე დ�მყ�რებულ მიდგ�მ�ს. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურში 2011 წლიდ�ნ ფუნქცი�ნირებს ხ�რისხის უზრუნველყ�ფის დეპ�რტ�მენტი. დეპ�რტ�მენტი უზრუნველყ�ფს ISSAI სტ�ნდ�რტებთ�ნ შეს�ბ�მის�ბ�ს, ISSAI 40-ის (�უდიტის უმ�ღლესი �რგ�ნ�ებისთვის ხ�რისხის კ�ნტრ�ლთ�ნ დ�კ�ვშირებით), ISSAI 1220-ის (ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებების �უდიტის ხ�რისხთ�ნ დ�კ�ვშირებით) დ� ხ�რისხის კ�ნტრ�ლის ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტის (ISQC 1) მიხედვით. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურს �ქვს სტრ�ტეგიული გეგმ� 2018-2022 წლებისთვის, რ�მელიც გ�ნს�ზღვრ�ვს რეფ�რმების პრ�გრ�მ�ს დ� �უდიტების გ�ნხ�რციელების გეგმ�ს. სტრ�ტეგი� მ�იც�ვს ISSAI -სთ�ნ შეს�ბ�მის�ბის შეფ�სებ�ს. �სევე �რსებ�ბს წლიური �უდიტის გეგმ�, რ�მელიც ეფუძნებ� სტრ�ტეგიულ გეგმ�ს. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურს �სევე �ქვს პერს�ნ�ლის კვ�ლიფიკ�ციის �მ�ღლების პრ�გრ�მ�. �მ�ს გ�რდ� �ქვს ს�კუთ�რი �კ�დემი�, ს�დ�ც ხდებ� �უდიტ�რთ� სერტიფიცირებ�, რ�მლებიც შემდეგ კვ�ლიფიცირებულნი �რი�ნ ს�ჯ�რ� სექტ�რის �რგ�ნიზ�ციებზე �უდიტის ჩ�ს�ტ�რებლ�დ. 104 246. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური �უდიტს �ტ�რებს რისკების შეფ�სებით გ�ნს�ზღვრული ს�მუშ�� პრ�გრ�მის ს�ფუძველზე, დ� �სევე იმის უზრუნველს�ყ�ფ�დ, რ�მ მუნიციპ�ლიტეტების �უდიტები შეძლებისდ�გვ�რ�დ ხშირ�დ ხ�რციელდებ�. მუნიციპ�ლიტეტის �უდიტი უნდ� გ�ნხ�რციელდეს ს�მ წელიწ�დში ერთხელ, თუმც� რისკ ფ�ქტ�რების გ�თვ�ლისწინებით �უდიტი შეს�ძლ�� ჩ�ტ�რდეს უფრ� ხშირ�დ. �სევე შეს�ძლ�� გ�ნხ�რციელდეს სპეცი�ლური �უდიტი გ�რე მ�თხ�ვნის ს�ფუძველზე, მ�გ�ლით�დ, მუნიციპ�ლიტეტის მერის �ნ თუნდ�ც ს�ზ�გ�დ�ების წევრის მიერ. ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის მერიის ფინ�ნსური �უდიტი გ�ნხ�რციელდ� 2015 დ� 2016 წლებში. 247. 2015-2017 ფისკ�ლური წლების გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტში გ�ნხ�რციელებული �უდიტების რ��დენ�ბ� ნ�ჩვენები� ქვემ�თ მ�ყვ�ნილ ცხრილში. ცხრილი 30.1 ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის �უდიტები მ�თი ტიპების მიხედვით �უდიტის ტიპი 2015 2016 2017 ფინ�ნსური �უდიტი 2 1 - შეს�ბ�მის�ბის �უდიტი 5 - - სულ 7 1 0 წყ�რ�: ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური 248. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� C, რ�დგ�ნ ფინ�ნსურმ� �უდიტმ� მ�იცვ� ს�ერთ� ხ�რჯების 51.2% (დ�ნ�რთი 4, ცხრილი 10). 249. �რი დ�მ�ტებითი შეს�ბ�მის�ბის �უდიტი გ�ნხ�რციელდ� 2018 წელს დ� მ�იცვ� 2015-2016 ფისკ�ლური წლების პერი�დი. �სევე გ�ნხ�რციელდ� ეფექტი�ნ�ბის �უდიტი, რ�მელმ�ც მ�იცვ� 2015-2018 წლების პერი�დი. 30.2. ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ში �უდიტის �ნგ�რიშების წ�რდგენ� 250. მუნიციპ�ლიტეტის ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებების დ� ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშის ყ�ველწლიური �უდიტი �რ წ�რმ��დგენს ს�ვ�ლდებულ� მ�თხ�ვნ�ს კ�ნ�ნით. �უდიტის დ�სრულების შემდეგ, პრ�ექტი წ�რედგინებ� მერს დ� ს�კრებულ�ს (�სლი �სევე გ�დ�ეგზ�ვნებ� გუბერნ�ტ�რს ინფ�რმ�ციისთვის) გ�ვრცელების მ�თხ�ვნით. მუნიციპ�ლიტეტისგ�ნ კ�მენტ�რების მიღებისთვის გ�მ�ყ�ფილი� 1 კვირ�, რ�ს�ც მ�ყვებ� მუნიციპ�ლიტეტში �რსებულ დ�ინტერესებულ მხ�რეებს� დ� ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურს შ�რის გ�ნხილვები. ს�კრებულ�ს ს�რევიზი� კ�მისი� გ�ნიხილ�ვს მხ�ლ�დ ს�კრებულ�ს ს�ქმი�ნ�ბ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებულ რეკ�მენდ�ციებს, რ�გ�რც მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებ� დ� �რ� რ�გ�რც მ�კ�ნტრ�ლირებელი �რგ�ნ�. �ნგ�რიშის მერთ�ნ შეთ�ნხმების შემდეგ, მუნიციპ�ლიტეტმ� 30 დღის ვ�დ�ში უნდ� წ�რმ��დგინ�ს ს�მ�ქმედ� გეგმ�, ს�დ�ც დეტ�ლურ�დ იქნებ� მ�ცემული მის გ�ნხ�რციელებ�ზე პ�სუხისმგებელი ერთეულის დ� ვ�დების შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი�. 105 251. �უდიტის �ნგ�რიშის მ�მზ�დების შემდეგ, ის წ�რედგინებ� ს�ქ�რთველ�ს პ�რლ�მენტს დ� �რ� მუნიციპ�ლიტეტის ს�კრებულ�ს. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის მიერ წ�რმ�დგენილი მტკიცებულებით ჩ�ნს, რ�მ ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტში (მერი�) გ�ნხ�რციელდ� შეს�ბ�მის�ბის �უდიტები, მ�გრ�მ �რ გ�ნხ�რციელებულ� ფინ�ნსური �უდიტები. 252. ბ�თუმში �რსებ�ბს 14 �უდიტ�რი, რ�მლებიც მ�იც�ვენ 5 მუნიციპ�ლიტეტს დ� �ჭ�რის რესპუბლიკის მთ�ვრ�ბ�ს. რ�გ�რც წესი, �უდიტი გრძელდებ� 3 თვე პლიუს 1 თვე �ნგ�რიშის დ� რეკ�მენდ�ციების შეს�თ�ნხმებლ�დ. ბ�თუმის �ფისი �ხ�რციელებს დ��ხლ�ებით 24 �უდიტს წელიწ�დში. �უცილებლ�დ გ�ნს�ხ�რციელებელი �უდიტების რ��დენ�ბის დ� შეს�ბ�მისი შტ�ტის გ�თვ�ლისწინებით, შეუძლებელი� ყ�ველწლიურ�დ ყველ� მუნიციპ�ლიტეტის �უდიტის გ�ნხ�რციელებ�. 253. �რსებული სიტუ�ციის გ�თვ�ლისწინებით, �მ ქვეინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D, რ�დგ�ნ ქვეინდიკ�ტ�რის PEFA-ს შეფ�სებ� �რ ითვ�ლისწინებს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის �უდიტის �ნგ�რიშების ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�სთვის წ�რდგენ�ს, მ�შინ�ც კი, თუ �უდიტი გ�ნხ�რციელებული� ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის მიერ. თუ �უდიტის �ნგ�რიშები მხ�ლ�დ ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ში� წ�რდგენილი, ქვეინდიკ�ტ�რს უნდ� მიენიჭ�ს შეფ�სებ� D. 30.3. გ�რე �უდიტის შედეგების რე�ლიზ�ცი� 254. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის 24-ე მუხლის შეს�ბ�მის�დ ხ�რციელდებ� �უდიტის შედეგების რე�ლიზ�ცი�. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური, 6 თვეში ერთხელ �წ�რმ�ებს შეთ�ნხმებული ს�მ�ქმედ� გეგმით გ�ნს�ზღვრული რეკ�მენდ�ციების შესრულების მ�ნიტ�რინგს დ� �გრძელებს კ�ნტრ�ლს მ�მდევნ� 3 წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�შ. ის შემდეგ �ხ�რციელებს რეკ�მენდ�ციების კლ�სიფიკ�ცი�ს რ�გ�რც შეუსრულებელ, ნ�წილ�ბრივ შესრულებულ, შესრულებულ �ნ �რ�რელევ�ნტურ რეკ�მენდ�ციებ�დ. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის მიერ �რი �ნ მეტი ფისკ�ლური წლის ერთ �უდიტში გ�ერთი�ნების პრ�ქტიკის შეს�ბ�მის�დ, დ�სკვნები დ� რეკ�მენდ�ციები უკ�ვშირდებ� ყველ� გ�ნხილულ წელს. ცხრილი 30.3 ბ�თუმში გ�ნხ�რციელებული �უდიტების რეკ�მენდ�ციები გ�ნხ�რციელებული დ�სკვნების რეკ�მენდ�ციების გ�ნხ�რციელებული რეკ�მენდ�ციების რ��დენ�ბ� რ��დენ�ბ� რეკ�მენდ�ციები %-ში რ��დენ�ბ� 88 50 28 56% რ�მელთ�გ�ნ ფინ�ნსური 17 9 53% �ნგ�რიშგების �უდიტები� წყ�რ�: ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური 106 255. ბ�ლ� ს�მი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტისთვის გ�ნხ�რციელებული �უდიტების რეკ�მენდ�ციების 53% შესრულდ�, თუმც�, რეკ�მენდ�ციებზე რე�გირებისთვის დ�დგენილი პერი�დი (3 წელი) ჯერ კიდევ �რ გ�სულ�. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� B. 30.4. �უდიტის უმ�ღლესი �რგ�ნ�ს დ�მ�უკიდებლ�ბ� 256. ს�ქ�რთველ�ს კ�ნსტიტუციის 97 (2) მუხლის შეს�ბ�მის�დ, ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური დ�მ�უკიდებელი�. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის 24-ე მუხლის შეს�ბ�მის�დ, ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურს �ქვს �პერ�ციული, ფინ�ნსური, ფუნქციური დ� �რგ�ნიზ�ციული დ�მ�უკიდებლ�ბ�. გენერ�ლურ �უდიტ�რს67 ხუთი წლის ვ�დით ნიშნ�ვს პ�რლ�მენტი, პ�რლ�მენტის თ�ვმჯდ�მ�რის მიერ მისი წ�რდგენის დ� დ�ს�ხელებულ კ�ნდიდ�ტებს შ�რის პ�რლ�მენტის წევრთ� ხმების უმრ�ვლეს�ბის მ�პ�ვების შემდეგ. ს�ქ�რთველ�ს კ�ნსტიტუციის 64 -ე მუხლის შეს�ბ�მის�დ, გენერ�ლური �უდიტ�რი შეიძლებ� გ�თ�ვისუფლდეს თ�ნ�მდებ�ბიდ�ნ პ�რლ�მენტის მიერ მისთვის უნდ�ბლ�ბის გ�მ�ცხ�დების შემდეგ. გენერ�ლურ �უდიტ�რს შეუძლი� ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის თ�ნ�მშრ�მლების დ�ნიშვნ� დ� გ�თ�ვისუფლებ�68. 257. ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნი “ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ�უზრუნველყ�ფს ხელისუფლების �ღმ�სრულებელი შტ�სგ�ნ ს�მს�ხურის დ�მ�უკიდებელ ფუნქცი�ნირებ�ს �უდიტ�რული შემ�წმებების დ�გეგმვის თვ�ლს�ზრისით69; �ნგ�რიშების გ�მ�ქვეყნების მექ�ნიზმებთ�ნ დ�კ�ვშირებით70; დ� ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის ბიუჯეტის დ�მტკიცებ�სთ�ნ დ� შესრულებ�სთ�ნ მიმ�რთებით.71. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურს �ქვს შეუზღუდ�ვი დ� დრ�ული წვდ�მ� ჩ�ნ�წერებთ�ნ, დ�კუმენტებთ�ნ დ� ინფ�რმ�ცი�სთ�ნ. 72. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. PI-31. �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ� 258. ეს ინდიკ�ტ�რი �რიენტირებული� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის �უდირებული ფინ�ნსური �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ�ზე, იმ თვ�ლს�ზრისით, რ�მ მ�თ (�) კ�ნ�ნით მ�ეთხ�ვებ�თ �უდირებული ფინ�ნსური �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�სთვის წ�რდგენ�; �ნ (ბ) მ�თი ზემდგ�მი �ნ მ�კ�ნტრ�ლებელი ერთეული უნდ� პ�სუხ�ბდეს კითხვებს დ� 67 ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნი „ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ“ მუხლი 9, პუნქტი 1, გენერ�ლური �უდიტ�რი. 68 ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნი „ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ“, მუხლი 10 პუნქტი (დ), გენერ�ლური �უდიტ�რის უფლებ�მ�სილებ� 69 ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნი „ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ“, მუხლი 17,პუნქტი 3, ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის �უდიტ�რული უფლებ�მ�სილებ� 70 ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნი „ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ“, მუხლი 25, �უდიტის ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტები 71 ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნი „ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ“, მუხლი 34, ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის დ�ფინ�ნსებ� 72 ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნი „ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ“, მუხლი 23, პუნქტი 2 დ� 3, �უდიტის �ბიექტის უფლებები დ� პ�სუხისმგებლ�ბები 107 �ხ�რციელებდეს ქმედებებს მ�თი ს�ხელით. შეფ�სების დრ�ის პერი�დი �რის უკ�ნ�სკნელი ს�მი დ�სრულებული ფისკ�ლური წელი. ინდიკ�ტ�რი მ�იც�ვს 259. მუნიციპ�ლიტეტის �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ� ხ�რციელდებ� ს�ქ�რთველ�ს პ�რლ�მენტის ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� კ�მიტეტის მიერ, დ� �რ� ს�კრებულ�ს �ნ მისი კ�მისიის მიერ. პ�რლ�მენტის მიერ გ�ნხილული ბ�ლ� �უდიტის �ნგ�რიშები �რ მ�იც�ვს �ნგ�რიშებს ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტზე. �ღნიშნული ინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს, თუ რ�მდენ�დ �ხდენს �დგილ�ბრივი ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ� გ�რე �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ�ს. ეს უნდ� გ�ნხ�რციელდეს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის დ�ნეზე. იმ შემთხვევ�ში, თუ �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვ�ს �ხდენს მხ�ლ�დ ერ�ვნული ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ� �ნ ხელისუფლების უმ�ღლესი ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�, �ღნიშნული ინდიკ�ტ�რი �რ�რელევ�ნტური�. SN PEFA ს�ველე ს�ხელმძღვ�ნელ� მითითებების მიხედვით, თუ �უდიტს �ნგ�რიშები �რ �რის წ�რდგენილი ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�სთვის დ� �მ უკ�ნ�სკნელს �რ �ქვს გ�ნხ�რციელებული �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვ�, �მ ინდიკ�ტ�რის ყველ� ქვეინდიკ�ტ�რის შეფ�სებ� იქნებ� D. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D. მინიმ�ლური მ�თხ�ვნები (შეფ�სების მეთ�დი M2 AV) ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი 2018 წლის შეფ�სებ� შეფ�სების მ�კლე დ�ს�ბუთებ� PI-31: �უდიტის �ნგ�რიშების D ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ� ს�კრებულ�ს მიერ �რ 31.1 �უდიტის �ნგ�რიშების D გ�ნხ�რციელებულ� �უდიტის ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სების ვ�დები �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ�. ს�კრებულ�ს მიერ �რ 31.2 �უდიტის მიგნებების გ�ნხილვ� D გ�ნხ�რციელებულ� �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ�. 31.3 ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს მიერ ს�კრებულ�ს მიერ �რ �უდიტის რეკ�მენდ�ციების D გ�ნხ�რციელებულ� �უდიტის შესრულების მ�ნიტ�რინგი �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ�. 31.4 �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კრებულ�ს მიერ �რ ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვების D გ�ნხ�რციელებულ� �უდიტის ს�ჯ�რ��ბ� �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ�. 31.1. �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სების ვ�დები 260. ს�კრებულ�სთვის �რ წ�რდგენილ� ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის შეს�ხებ �უდიტის �ნგ�რიშები. �მ ქვეინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D. 31.2. �უდიტის შედეგების გ�ნხილვ� 261. ს�კრებულ�სთვის �რ წ�რდგენილ� ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის შეს�ხებ �უდიტის �ნგ�რიშები. �მ ქვეინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D. 108 31.3. ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს მიერ �უდიტის რეკ�მენდ�ციების შესრულების მ�ნიტ�რინგი 262. ს�კრებულ�სთვის �რ წ�რდგენილ� ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის შეს�ხებ �უდიტის �ნგ�რიშები. �მ ქვეინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� D. 31.4. �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვების ს�ჯ�რ��ბ� 134. ეს ქვეინდიკ�ტ�რი �ფ�სებს, თუ რ�მდენ�დ �ხდენს �დგილ�ბრივი ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ� გ�რე �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვ�ს. მიუხედ�ვ�დ იმის�, რ�მ ს�ჯ�რ� გ�ნხილვ� პ�რლ�მენტში მიმდინ�რე�ბს73, გ�რდ� ერ�ვნული უს�ფრთხ�ების �ნ მსგ�ვსი სენსიტიური დისკუსიების�, ბ�თუმის �უდიტის �ნგ�რიშების ს�ჯ�რ� გ�ნხილვები �რ ტ�რდებ� ს�კრებულ�ში. ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� კ�მიტეტი �ნგ�რიშებს წ�რ�დგენს პ�რლ�მენტის სესი�ზე დ� �ნგ�რიშები ქვეყნდებ� ს�ქ�რთველ�ს პ�რლ�მენტის �ფიცი�ლურ ვებ- გვერდზე:https://info.parliament.ge/#law-drafting, თუმც�, �ღნიშნული �რ �კმ�ყ�ფილებს ინდიკ�ტ�რით მუნიციპ�ლიტეტისთვის წ�ყენებულ მ�თხ�ვნ�ს. ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ� უნდ� გ�ნხ�რციელდეს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის დ�ნეზე. იმ შემთხვევ�ში, თუ �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვ�ს �ხდენს მხ�ლ�დ ერ�ვნული ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ� �ნ ხელისუფლების უმ�ღლესი ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�, �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭებ� შეფ�სებ� D. 73ს�ჯ�რ� მ�სმენები პირდ�პირ ეთერში გ�დმ�იცემ� პ�რლ�მენტის ვებგვერდზე დ� ტელევიზიით. სესიების �უდი� ჩ�ნ�წერები �ტვირთული� ვებგვერდზე დ� ზ�გიერთი YouTube- ზე. 109 4. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის სისტემების �ნ�ლიზის ს�ფუძველზე გ�მ�ტ�ნილი დ�სკვნები 4.1 ეფექტი�ნ�ბის ინდიკ�ტ�რების მიხედვით ინტეგრირებული შეფ�სებ� ბიუჯეტის ს�ნდ��ბ� 266. მუნიციპ�ლიტეტის შემთხვევ�ში ბიუჯეტის ს�ნდ��ბ� ძირით�დ�დ დ�მ�კიდებული� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბისგ�ნ მის�ღები ტრ�ნსფერების შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის ს�ნდ��ბ�ზე. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A ტრ�ნსფერების ს�ერთ� რ��დენ�ბის დ� დრ�ული გ�ნ�წილების თვ�ლს�ზრისით, თუმც� მიზნ�ბრივი ტრ�ნსფერების დ�ბ�ლი მ�ჩვენებლით (შეფ�სებ� D). ს�ერთ� შემ�ს�ვლების ზუსტი პრ�გნ�ზების მიღებ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული პრ�ბლემები ბ�ლ� წლების გ�ნმ�ვლ�ბ�ში გ�დ�იჭრ�. შემ�ს�ვლები მეტი იყ� ბიუჯეტით გ�თვ�ლისწინებულზე �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, ხ�ლ� მეს�მე წელს ნ�კლები. შემ�ს�ვლების სტრუქტურულ ცვ�ლებ�დ�ბ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� D. შედეგ�დ, ბიუჯეტის �გრეგირებულ ხ�რჯებს მიენიჭ� შეფ�სებ� B+, ხ�ლ� ხ�რჯების სტრუქტურულ შესრულებ�ს �დმინისტრ�ციული ტიპის დ� ეკ�ნ�მიკური კ�ტეგ�რიების მიხედვით მიენიჭ� შეფ�სებ� B. ეს ს�ერთ� შედეგი მიღწეულ იქნ� ხ�რჯების სხვ�დ�სხვ� მუხლებს შ�რის ს�ხსრების გ�დ�ნ�წილების ძლიერი მხ�რეების (შეფ�სებ� A) დ� დ�მ�ტებითი ბიუჯეტების �რსებ�ბის კ�ნტექსტში (შეფ�სებ� C). ფულ�დი ს�ხსრების ხელმის�წვდ�მ�ბ�სთ�ნ შეს�ბ�მის�ბის მიზნით, ს�ბიუჯეტ� �სიგნებების კ�ნტრ�ლის პრ�ცესი გ�მყ�რებული იყ� ფულ�დი ს�ხსრების �დეკვ�ტური პრ�გნ�ზებით (შეფ�სებ� A), რ�მელთ� პირ�ბებშიც ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს ჰქ�ნდ� მკ�ფი� ინფ�რმ�ცი� ფულ�დი ს�ხსრების ხელმის�წვდ�მ�ბ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით თ�ვი�ნთი ბიუჯეტების დ�გეგმილის შეს�ბ�მის�დ შეს�სრულებლ�დ (შეფ�სებ� A). �რ �რსებ�ბს დ�გრ�ვილი დ�ვ�ლი�ნებ� (შეფ�სებ� A) რ�ც მიუთითებს იმ�ზე, რ�მ ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლი ს�კმ��დ ძლიერი�. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების გ�მჭვირვ�ლ�ბ� 266. ს�ქ�რთველ�ს �ქვს ინფ�რმ�ციის შთ�მბეჭდ�ვი მ�ცულ�ბ� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ფინ�ნსებთ�ნ დ�კ�ვშირებით დ� �ღნიშნული ინფ�რმ�ცი� �სევე გ�დმ�ეცემ� მუნიციპ�ლიტეტს. �ნგ�რიშთ� გეგმ�, რ�მელიც ს�ფუძვლ�დ უდევს ბიუჯეტის მ�მზ�დებ�ს, შესრულებ�ს დ� �ნგ�რიშგებ�ს, ყ�ვლისმ�მცველი� დ� შეეს�ბ�მებ� GFS სტ�ნდ�რტებს (შეფ�სებ� A). ინფ�რმ�ციის შეტ�ნ� ბიუჯეტში ხდებ� დრ�ულ�დ. შედეგ�დ, ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტები შეიც�ვს ს�ბ�ზის� ინფ�რმ�ციის უმეტეს�ბ�ს დ� �სევე დ�მ�ტებითი ინფ�რმ�ციის დიდ ნ�წილს, რ�მელიც ს�ჭირ�� გ�მჭვირვ�ლე ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესის მხ�რდ�ს�ჭერ�დ (შეფ�სებ� B). ეს შეიძლებ� კიდევ უფრ� მეტ�დ გ�უმჯ�ბესდეს ფინ�ნსური �ქტივების დ� პ�ლიტიკ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული �ხ�ლი ინიცი�ტივების ფისკ�ლური გ�ვლენის შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის შეტ�ნით. 110 267. �რსებ�ბს სრული ინფ�რმ�ცი� ს�ჯ�რ� უწყებების �პერ�ციებთ�ნ დ�კ�ვშირებით, რ�მდენ�დ�ც ის შეტ�ნილი� ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი�ში. მხ�რჯ�ვი �რგ�ნიზ�ციების შემ�ს�ვლების დ� ხ�რჯების ს�პრ�გნ�ზ� მ�ჩვენებლების დ� მ�თ დ�ფინ�ნსებ�ზე მყ�ფი უწყებების გ�ერთი�ნებით, ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� მ�იც�ვს მთელ �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს. ინფ�რმ�ცი� ს�ქმი�ნ�ბის გეგმების დ� მ�მს�ხურების გ�წევის შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგების მიღწევების შეს�ხებ ს�მთ�ვრ�ბ� სექტ�რების მიხედვით კ�რგი� (შეფ�სებ� B), თუმც�, დ�მ�უკიდებელი შეფ�სებ� უნდ� გ�უმჯ�ბესდეს (შეფ�სებ� D). 268. ს�ჯ�რ� წვდ�მ� ფისკ�ლურ ინფ�რმ�ცი�სთ�ნ კ�რგი� (შეფ�სებ� B), ს�ჭირ� ელემენტების უმეტესი ნ�წილის ხელმის�წვდ�მ�ბის უზრუნველყ�ფით, ბიუჯეტზე მ�ქ�ლ�ქის გზ�მკვლევის ჩ�თვლით. �ქტივების დ� ვ�ლდებულებების მ�რთვ� 269. ს�ხელმწიფ� ინვესტიციების პრ�გრ�მების მ�რთვ� კ�რგი�. ფინ�ნსური �ნ�ლიზი ტ�რდებ� სესხით დ�ფინ�ნსებული პრ�გრ�მების დ� მუნიციპ�ლიტეტის მიერ დ�ფინ�ნსებული დ�მ�ტებითი ინვესტიციების ს�ფუძველზე (შეფ�სებ� A) დ� მიენიჭ� შეფ�სებ� B. ინვესტიციის რე�ლიზ�ციის მ�ნიტ�რინგს მიენიჭ� შეფ�სებ� A. ს�ხელმწიფ� ს�წ�რმ�ებთ�ნ დ�კ�ვშირებული რისკების შეს�ხებ ს�ერთ�დ �რ ხდებ� �ნგ�რიშგებ�, თუმც� მუნიციპ�ლური ს�წ�რმ�ების �უდიტი ხ�რციელდებ� (შეფ�სებ�� D). ვ�ლის მ�რთვ� შეეს�ბ�მებ� ს�ჭირ�ებ�ს (შეფ�სებ� A), მ�გრ�მ ვ�ლის მ�რთვის სტრ�ტეგი� (შეფ�სებ� D) დელეგირებული� კრედიტ�რისთვის. პ�ლიტიკ�ზე დ�მყ�რებული ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� დ� ბიუჯეტირებ� 270. მნიშვნელ�ვ�ნი პრ�გრესი იქნ� მიღწეული ყ�ვლისმ�მცველი ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ხ�რჯების ჩ�რჩ�ს შექმნის მიმ�რთულებით პრ�გრ�მული ბიუჯეტირების ს�ფუძველზე, შედეგებზე დ�მყ�რებული მიდგ�მისთვის. მუნიციპ�ლიტეტი �წ�რმ�ებს დეტ�ლურ ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რს ფ�ქტიური კედლის კ�ლენდრის ფ�რმ�ტით (შეფ�სებ� B). მისი ეფექტურ�ბ� �რ იკლებს ტრ�ნსფერების შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის წ�რმ�დგენის ვ�დების დ�რღვევის შედეგ�დ, რ�დგ�ნ მუნიციპ�ლიტეტმ� შეიმუშ�ვ� შიდ� პრ�გნ�ზების სისტემ�, რით�ც ს�კმ�რის დრ�ს უზრუნველყ�ფს ს�ბიუჯეტ� ჭერების გ�ს�თვ�ლისწინებლ�დ. ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს ს�კმ�რისი დრ� �ქვს თ�ვისი ფუნქციის გ�ნს�ხ�რციელებლ�დ. ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი მიდგ�მ� გ�მ�იყენებ� ხ�რჯების ბიუჯეტირებ�ში. თუმც�, ს�ბ�ზის� მრ�ვ�ლწლი�ნი ს�ბიუჯეტ� ჭერები მხ�ლ�დ პირ�ბითი�, რ�მელიც ეყრდნ�ბ� მიმდინ�რე წლის დ�მტკიცებულ ბიუჯეტში �რსებულ ს�მ�მ�ვლ� ს�პრ�გნ�ზ� გ�თვლებს (შეფ�სებ� D). ბიუჯეტის წ�რდგენ� წ�რმ�ებს მ�მდევნ� დ� მისი შემდგ�მი �რი ფისკ�ლური წლისთვის (შეფ�სებ� A) ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ჭერების გ�ნს�ზღვრ�ზე ფ�კუსირებით, სტრ�ტეგიული გეგმების დ� ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ბიუჯეტების შეს�ბ�მის�დ (შეფ�სებ� A). გ�უმჯ�ბესებ� შეიძლებ� მიღწეულ იქნეს წინ� ფისკ�ლური პრ�გნ�ზებისგ�ნ გ�ნსხვ�ვების �ხსნით (შეფ�სებ� D). მუნიციპ�ლიტეტის ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� დ�კ�ვშირებული� მიმდინ�რე დეფიციტების �რ�რსებ�ბ�სთ�ნ, რ�მლებიც ვერ დ�ფინ�ნსდებ� დ�ნ�ზ�გებიდ�ნ დ� �ღნიშნული მიღწეული� (შეფ�სებ� B). 111 ბიუჯეტის შესრულების პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� დ� კ�ნტრ�ლი 271. შემ�ს�ვლების �დმინისტრირებ� ხ�რციელდებ� ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის მიერ. შემ�ს�ვლების �ნგ�რიშში მზ�დდებ� ყ�ველთვიურ�დ მუნიციპ�ლიტეტისთვის (შეფ�სებ� A). თ�ნხების �ს�ხვ� დ� შეჯერებ� ხდებ� ყ�ველდღიურ�დ. 272. მუნიციპ�ლიტეტის თ�ნ�მშრ�მლ�ბს ს�ქ�რთველ�ს ს�ხელმწიფ� ხ�ზინ�სთ�ნ. ფულ�დი ს�ხსრების შემ�დინების დ� გ�დინების პრ�გნ�ზის ს�ფუძველზე, ს�ქ�რთველ�ს ს�ხ�ზინ� ს�მს�ხური ფულ�დი ს�ხსრების ნ�წილს გ�ნ�თ�ვსებს კ�მერციულ ბ�ნკებში ყ�ველდღიური �უქცი�ნების ს�შუ�ლებით. ფულ�დი ს�ხსრების ნ�შთების კ�ნს�ლიდ�ცი� ერთი�ნ ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშზე დ� კ�მერციულ ბ�ნკებში ხ�რციელდებ� ყ�ველდღიურ�დ დ� ინფ�რმ�ცი� ქვეყნდებ� ხ�ზინის ვებგვერდზე (შეფ�სებ� A). მუნიციპ�ლიტეტის მიერ ფულ�დი ს�ხსრების ნ�კ�დების პრ�გნ�ზი ყ�ველწლიურ�დ მზ�დდებ� მ�მდევნ� წლისთვის დ� ჩ�შლილი� კვ�რტლების მიხედვით. მისი გ�ნ�ხლებ� წ�რმ�ებს ფ�ქტიური შემ�დინების დ� გ�დინების ს�ფუძველზე, გ�ნს�კუთრებით კი ბიუჯეტში ცვლილებების შეტ�ნისთვის (შეფ�სებ� B). ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს შეუძლი�თ ხ�რჯების დ�გეგმვ� დ� გ�წევ� ერთი წლით �დრე ყ�ველკვ�რტ�ლური გ�ნწერის ს�ფუძველზე ს�ბიუჯეტ� �სიგნებების დ� ვ�ლდებულებების შეს�ბ�მის�დ (შეფ�სებ� A). ს�ბიუჯეტ� თ�ნხების მ�რთვ� წ�რმ�ტებული იყ� დ�ვ�ლი�ნების კ�ნტრ�ლის თვ�ლს�ზრისით (შეფ�სებ� A). 273. ს�ხელფ�ს� სისტემის კ�ნტრ�ლი ძ�ლი�ნ კ�რგი� (შეფ�სებ� B+). ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები ინ�რჩუნებენ თ�ვი�ნთი პერს�ნ�ლის მ�ნ�ცემთ� ბ�ზებს ელექტრ�ნული ხ�ზინის (ს�ხელფ�ს� მ�დულის) სისტემის ფ�რგლებში, რ�მლის მ�რთვ�ს�ც �ხ�რციელებს ს�ხელმწიფ� ხ�ზინ�. პერს�ნ�ლის დ� ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერების შეჯერებ� წ�რმ�ებს, სულ მცირე, ყ�ველთვიურ�დ, ს�ნ�მ მ�ხდებ� პერს�ნ�ლის ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშებზე ხელფ�სების გ�დ�ხდ�. შეჯერებ� ელექტრ�ნული ხ�ზინის (ს�ხელფ�ს� მ�დული) ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებს დ� ს�მ�ქ�ლ�ქ� რეესტრის მ�ნ�ცემთ� ბ�ზის ჩ�ნ�წერებს შ�რის ხ�რციელდებ� მ�შინვე, რ�ც� თ�ნ�მშრ�მელი ინიშნებ� დ� რეგისტრირდებ� სისტემ�ში. პერს�ნ�ლის შეს�ხებ ჩ�ნ�წერების გ�ნ�ხლებ� წ�რმ�ებს ყ�ველთვე, ყ�ველთვიური გ�დ�ხდების გ�ნხ�რციელების დრ�ს. გ�ნ�ხლებ� წ�რმ�ებს რე�ლურ დრ�ში დ� �ის�ხებ� ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემის ს�ხელფ�ს� მ�დულში. ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებში ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში ცვლილების შეტ�ნის უფლებ� გ��ჩნი� �ვტ�რიზებულ პირებს. ცვლილებებს �წ�რმ�ებს უფლებ�მ�სილი პირი დ� მტკიცდებ� გ�ნყ�ფილების უფრ�სის მიერ. �რსებ�ბს წლიური ს�ხელფ�ს� �უდიტის ძლიერი სისტემ�, რ�მელს�ც �ხ�რციელებს ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური დ� რ�მელიც �ვლენს კ�ნტრ�ლთ�ნ დ�კ�ვშირებულ ნებისმიერ ნ�კლ�ვ�ნებ�ს დ� �ნგ�რიშვ�ლდებულების პრ�ბლემ�ს. �ღნიშნული �რ ხ�რციელდებ� ყ�ველწლიურ�დ (შეფ�სებ� B). 274. ყველ� ს�ხელმწიფ� ხელშეკრულებ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული შესყიდვ� ხ�რციელდებ� ს�ქ�რთველ�ს ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ელექტრ�ნული სისტემის ს�შუ�ლებით. ჩ�ნ�წერების მ�ნ�ცემთ� ბ�ზების წ�რმ�ებ� ხ�რციელდებ� ყველ� კ�ნტრ�ქტისთვის. ინფ�რმ�ცი� მ�იც�ვს, თუ რისი შესყიდვ� გ�ნხ�რციელდ�, რ�გ�რი იყ� შეს�ბ�მისი შესყიდვის ფ�სი დ� თუ ვინ გ�იმ�რჯვ� 112 ტენდერში. მ�ნ�ცემები ზუსტი� დ� სრული ს�ქ�ნლის, მ�მს�ხურების დ� ს�მუშ��ს შესყიდვის ყველ� მეთ�დისთვის. გ�მ�მდინ�რე იქიდ�ნ, რ�მ ეს �რ ეხებ� მუნიციპ�ლიტეტს, �ღნიშნული კრიტერიუმი შეფ�სდ� რ�გ�რც შეუს�ბ�მ� მუნიციპ�ლიტეტისთვის. ხელშეკრულებების 96%-ის შესყიდვ� წ�რმ�ებს კ�ნკურენტული ტენდერით შესყიდვის ს�შუ�ლებით (შეფ�სებ� A). ინფ�რმ�ცი� ყველ� ძირით�დი შესყიდვის შეს�ხებ ხელმის�წვდ�მი� ს�ზ�გ�დ�ებისთვის (შეფ�სებ� A). თუმც�, დ�ვების პრ�ცესი �რ �რის სრულ�დ დ�მ�უკიდებელი, რ�მდენ�დ�ც დ�ვების ს�ბჭ�ს 3 წევრი შესყიდვების ს�ხელმწიფ� ს��გენტ�ს წ�რმ�მ�დგენელი�. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვმჯდ�მ�რე �სევე დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ�ს თ�ვმჯდ�მ�რეც�� უპირ�ტესი ხმის უფლებით (შეფ�სებ� D). 275. �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების შიდ� კ�ნტრ�ლის შეფ�სებ� ყველ� ქვეინდიკ�ტ�რში �რის A, მ�ვ�ლე�ბების ძლიერი გ�დ�ნ�წილებით, ვ�ლდებულებების ეფექტური კ�ნტრ�ლით დ� გ�დ�ხდის წესებთ�ნ დ� პრ�ცედურებთ�ნ შეს�ბ�მის�ბით. ეს მიღწევ� უზრუნველყ�ფილი� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემით (PFMIS). შიდ� �უდიტის ფუნქცი� გ�ძლიერდ� (შეფ�სებ� B+). შიდ� �უდიტის ს�ქმი�ნ�ბ� ფ�კუსირებული� შიდ� კ�ნტრ�ლის �დეკვ�ტურ�ბის დ� ეფექტურ�ბის შეფ�სებებზე დ� მ�ღ�ლი რისკის მ�ტ�რებელ სფერ�ებზე, თუმც� ჯერ კიდევ �რ ვრცელდებ� სისტემების �უდიტზე. შიდ� �უდიტის ს�ქმი�ნ�ბ� წ�რიმ�რთებ� ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ს�ხელმწიფ� შიდ� კ�ნტრ�ლის დეპ�რტ�მენტის - ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრის ინსტრუქციების თ�ნ�ხმ�დ, რ�მელიც უზრუნველყ�ფს შიდ� �უდიტის ყველ� ს�ქმი�ნ�ბის თ�ნმიმდევრულ�ბ�ს. მენეჯმენტმ� შე�სრულ� 2015 – 2017 ფისკ�ლურ წლებში შიდ� �უდიტის მიერ გ�ცემული ყველ� რეკ�მენდ�ცი� (შეფ�სებ� A). �ღრიცხვ� დ� �ნგ�რიშგებ� 276. �ნგ�რიშების შეჯერებ� დ� ფინ�ნსური ინფ�რმ�ციის სისწ�რე ძლიერი მხ�რეები�. ს�ბ�ნკ� შეჯერებ� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის ყველ� �ქტიური ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშებისთვის ხ�რციელდებ� ყ�ველდღიურ�დ რე�ლურ დრ�ში �ნგ�რიშსწ�რების ერთი�ნი სისტემის ს�შუ�ლებით (RTGS) (შეფ�სებ� A). �რ �რსებ�ბს დრ�ებითი �ნგ�რიშები გ�ურკვეველი ხ�რჯებისთვის (შეფ�სებ� A). წინ�სწ�რ გ�დ�ხდილი თ�ნხების შეჯერებ� დრ�ულ�დ წ�რმ�ებს (შეფ�სებ� A). მ�ნ�ცემთ� ს�იმედ��ბ� კ�რგი� (შეფ�სებ� A), რ�მდენ�დ�ც წვდ�მ� დ� ჩ�ნ�წერების ცვლილებ� შეზღუდული დ� �ღრიცხული�. გ�კეთებულ ცვლილებებს მიჰყვებ� ს�კმ�რისი „�უდიტის კვ�ლი“. 277. წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში მ�ს�მზ�დებელ ს�ბიუჯეტ� �ნგ�რიშებთ�ნ დ�კ�ვშირებით უნდ� �ღინიშნ�ს რ�მ, �ნგ�რიშგების მ�სშტ�ბი დ� მ�ნ�ცემთ� კლ�სიფიკ�ცი� დ�მტკიცებულ ბიუჯეტთ�ნ პირდ�პირი შედ�რების ს�შუ�ლებ�ს იძლევ�. ინფ�რმ�ცი� მ�იც�ვს ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ყველ� ს�ბიუჯეტ� ს�პრ�გნ�ზ� მ�ჩვენებელს. ბიუჯეტის შესრულების კ�ნს�ლიდირებული �ნგ�რიშები მზ�დდებ� კვ�რტ�ლურ�დ დ� წ�რედგინებ� ს�კრებულ�ს. ეს �ნგ�რიშები ქვეყნდებ� კვ�რტლის დ�სრულებიდ�ნ 14 დღის ვ�დ�ში (შეფ�სებ� A). �რ �რსებ�ბს რ�იმე �რსებითი შენიშვნ� მ�ნ�ცემთ� სიზუსტესთ�ნ დ�კ�ვშირებით. ინფ�რმ�ცი� ხ�რჯების შეს�ხებ მ�ცემული� გ�დ�ხდების ეტ�პზე (შეფ�სებ� B). 113 278. სიტუ�ცი� წლიურ ფინ�ნსურ �ნგ�რიშებთ�ნ დ�კ�ვშირებით სხვ�დ�სხვ�ნ�ირი� (ს�ერთ� შეფ�სებ� D +). ბიუჯეტის შესრულების შეს�ხებ კ�ნს�ლიდირებული �ნგ�რიში ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებისთვის ყ�ველწლიურ�დ მზ�დდებ� დ� დ�მტკიცებული ბიუჯეტის შეს�დ�რისი�. �სევე მ�მზ�დებული� შედეგების შესრულების დეტ�ლური �ნ�ლიზი. ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებები ზ�გ�დ�დ შეიც�ვს სრულ ინფ�რმ�ცი�ს შემ�ს�ვლების, ხ�რჯების, ფინ�ნსური დ� მ�ტერი�ლური �ქტივების, ვ�ლდებულებების, გ�რ�ნტიების დ� გრძელვ�დი�ნი ვ�ლდებულებების შეს�ხებ, თუმც� მ�იც�ვს მხ�ლ�დ მერიის ხ�რჯებს დ� �რ �რის კ�ნს�ლიდირებული სხვ� მხ�რჯველი დ�წესებულებების ხ�რჯებთ�ნ, რ�მლებიც ფუნქცი�ნირებენ მუნიციპ�ლიტეტში (შეფ�სებ� C). წლიური ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშები დ� ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებები �რ წ�რედგინებ� გ�რე �უდიტისთვის, მ�თი წ�რდგენ� ხდებ� მხ�ლ�დ მერისთვის დ� ს�კრებულ�სთვის (შეფ�სებ� D). მუნიციპ�ლიტეტი ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებისთვის იყენებს მ�ქმედ ერ�ვნულ ბუღ�ლტრული �ღრიცხვის სტ�ნდ�რტებს (შეფ�სებ� C). გ�რე შეფ�სებ� დ� �უდიტი 279. მიუხედ�ვ�დ იმის�, რ�მ გ�რე �უდიტის სტ�ნდ�რტები წ�რმ��დგენს მნიშვნელ�ვნ�დ ძლიერ მხ�რეს, წლიური �უდიტის წ�რმ�ებ� �რ �რის ს�ვ�ლდებულ�. �უდიტები მინიმუმ ს�მ წელიწ�დში ერთხელ უნდ� გ�ნხ�რციელდეს (შეფ�სებ� D), რ�ც დ�მ�კიდებული� რიკების �ნ�ლიზს� დ� ს�ხელმწიფ� �უდიტს ს�მს�ხურის ს�მუშ�� გეგმ�ზე მისი რესურსების გ�თვ�ლისწინებით. �უდიტების შედეგ�დ გ�მ�ვლინდ� �რსებითი პრ�ბლემ�ტური ს�კითხები დ� სისტემური დ� კ�ნტრ�ლთ�ნ დ�კ�ვშირებული რისკები. �უდიტის რეკ�მენდ�ციები დ�ცული� დ� ხ�რციელდებ� მ�თი მ�ნიტ�რინგი (შეფ�სებ� B). ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის დ�მ�უკიდებლ�ბ� უზრუნველყ�ფილი� ს�ქ�რთველ�ს კ�ნსტიტუციით დ� ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნით ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ (შეფ�სებ� A). 280. თუმც�, �ღნიშნული �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვები შეუძლებელი� მიჩნეულ იქნეს ს�ნიმუშ� პრ�ქტიკ�დ (შეფ�სებ� D). ს�კრებულ� �რ მ�ნ�წილე�ბს �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვ�ში დ� ის მხ�ლ�დ პ�რლ�მენტის ვ�ლდებულებ�დ რჩებ�. 4.2 შიდ� კ�ნტრ�ლის ჩ�რჩ�ს ეფექტურ�ბ� 281. შიდ� კ�ნტრ�ლის ეფექტური სისტემ� მნიშვნელ�ვ�ნ რ�ლს �სრულებს თით�ეული კ�მპ�ნენტისთვის რისკებზე რე�გირების�ს დ� იმის უზრუნველს�ყ�ფ�დ, რ�მ �პერ�ციები �კმ�ყ�ფილებდეს კ�ნტრ�ლის �მ�ც�ნებს. შიდ� კ�ნტრ�ლის ჩ�რჩ�ს �მ�ც�ნები�: ბიუჯეტის შესრულებ� მ�წესრიგებული, ეთიკური, ეკ�ნ�მიკური, ეფექტი�ნი დ� ეფექტური ფ�რმით, �ნგ�რიშვ�ლდებულებ� შედეგებთ�ნ დ�კ�ვშირებით; შეს�ბ�მის�ბ� მ�ქმედ კ�ნ�ნებთ�ნ დ� წესებთ�ნ; დ� რესურსების დ�ცვ� ზ�რ�ლის, �რ�სწ�რი გ�მ�ყენების� დ� ზი�ნისგ�ნ. 282. შიდ� კ�ნტრ�ლის გ�რემ�, რ�გ�რც ეს გ�ნს�ზღვრული� მე-2 დ�ნ�რთში, ზ�გ�დ�დ ჯ�ნს�ღი�. შეს�ბ�მისი ინდიკ�ტ�რების დ� ქვეინდიკ�ტ�რების შეფ�სებები �ჩვენებს, რ�მ �დგილ�რბივი მთ�ვრ�ბის ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ყ�ველდღიურ ტრ�ნზ�ქციებთ�ნ 114 დ�კ�ვშირებული კ�ნტრ�ლის სისტემები ფუნქცი�ნირებს დ� შედეგ�დ იძლევ� �დეკვ�ტურ დ� სწ�რ მ�ნ�ცემებს �ღნიშნული სუბიექტების ს�ქმი�ნ�ბ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით. კ�ნ�ნები დ� წესები ქმნის ს�მ�რთლებრივ ჩ�რჩ�ს დ� ითვ�ლისწინებს კ�ნკრეტულ რ�ლებს დ� პ�სუხისმგებლ�ბებს, მ�ვ�ლე�ბების გ�ყ�ფ�ს დ� �პერ�ციულ პრ�ცესებს. სისტემ� �ერთი�ნებს წვდ�მ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებულ კ�ნტრ�ლს დ� „�უდიტის კვ�ლს“, რ�მელიც გ�ნ�მტკიცებს შიდ� კ�ნტრ�ლის ჩ�რჩ�ს. 283. შეს�ბ�მის�ბ�ზე დ�მყ�რებული მიმდინ�რე მიდგ�მები გ�ნ�მტკიცებს კ�ნტრ�ლის გ�რემ�ს უწყვეტ გ�უმჯ�ბესებ�ს იმის გ�თვ�ლისწინებით, რ�მ �რსებ�ბს ძლიერი მხ�რე ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლის დ� მ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებულ წესების� დ� პრ�ცედურების ს�ხით. 284. �რსებ�ბს რისკზე დ�მყ�რებული მიდგ�მ�, რ�მელს�ც გ�ნ�მტკიცებს ძლიერი შიდ� დ� გ�რე �უდიტი დ� ს�ზედ�მხედველ� ფუნქცი�. რისკის შეფ�სებ� კ�ნტრ�ლის ჩ�რჩ�ს მნიშვნელ�ვ�ნი ნ�წილი�, რ�მელიც გ�მ�იყენებ� შიდ� �უდიტის დ� �ნ�ლიზის მიმ�რთ. 285. კ�ნტრ�ლის ღ�ნისძიებები ზ�გ�დ�დ ძლიერი�, გ�ნს�კუთრებით კი მ�ვ�ლე�ბების გ�დ�ნ�წილებ�სთ�ნ დ� �ნგ�რიშების შეჯერებ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით. ბიუჯეტში ცვლილებების შეტ�ნის დ� ხ�რჯების მუხლებს შ�რის გ�დ�ნ�წილების ს�ბიუჯეტ� წესები სრულდებ�. 286. შიდ� კ�ნტრ�ლის შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი� დ� კ�მუნიკ�ცი� უზრუნველყ�ფილი� მიზნ�ბრივი დ� მ�მიჯნ�ვე ტრენინგით. შიდ� დ� გ�რე �უდიტის პრ�ცესების ს�შუ�ლებით ს�ხეზე� ძლიერი მ�ნიტ�რინგი, რ�მელიც თ�ნდ�თ�ნ უმჯ�ბესდებ�. 287. ფინ�ნსური ტრ�ნზ�ქციების შეს�ხებ �ღნიშნულ კ�ნტრ�ლთ�ნ ერთ�დ, ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშგების სისტემ� იძლევ� ინფ�რმ�ცი�ს მ�მს�ხურების გ�წევის შეს�ხებ, რ�მელიც �ძლიერებს ს�ერთ� კ�ნტრ�ლის გ�რემ�ს. �მ�სთ�ნ, ს�კრებულ�ს ს�რევიზი� კ�მისი� დ� ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური �ხ�რციელებენ ს�ფინ�ნს�, შეს�ბ�მის�ბის დ� ეფექტი�ნ�ბის �უდიტებს დ� შეიმუშ�ვებენ რეკ�მენდ�ციებს მ�მს�ხურების გ�წევის ეფექტი�ნ�ბ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით. 4.3 ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) ძლიერი დ� სუსტი მხ�რეები 288. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) ძირით�დი დ�მ�ხ�სი�თებელი ნიშ�ნი ს�ქ�რთველ�ში �რის ს�ინფ�რმ�ცი� ტექნ�ლ�გიების შემუშ�ვებ� დ� �დეკვ�ტური გ�მ�ყენებ� ბიუჯეტის შემუშ�ვებ�ში, შესრულებ�ში (�ნგ�რიშები, ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლი დ� ფულ�დი ს�ხსრების მ�რთვ�), პერს�ნ�ლის დ� ს�ხელფ�ს� სისტემის, შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის დ� შესყიდვების მ�რთვ�ში. ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიები გ�მ�იყენებ� �რ� მხ�ლ�დ ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის დ�ნეზე, �რ�მედ მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეზეც, რ�დგ�ნ სისტემები უნიფიცირებული� ყველ� ს�მთ�ვრ�ბ� სექტ�რისთვის. ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების გ�მ�ყენებ� ქვეყ�ნ�ში გ�ნვით�რდ� (ს�ჭირ�ების შეს�ბ�მის�დ �ხლიდ�ნ იწერებ�დ�) თით�ეულ სფერ�ში ბიზნეს-პრ�ცესებთ�ნ შეს�ბ�მის�ბის უზრუნველს�ყ�ფ�დ დ� �რ� ბიზნეს პრ�ქტიკის 115 კ�ნკრეტულ პრ�გრ�მულ უზრუნველყ�ფ�სთ�ნ რეკ�ნფიგურ�ციის ს�ფუძველზე. ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების �მ გ�დ�წყვეტების დ�ნერგვ� ინტერნეტთ�ნ, რ�გ�რც მისი გ�ნხ�რციელების ინსტრუმენტთ�ნ ერთ�დ, კ�მპეტენტური დ� მ�მზ�დებული პერს�ნ�ლის მიერ (ს�თ�ნ�დ� კ�ნტრ�ლით) ფუნდ�მენტური მნიშვნელ�ბის�� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) ძლიერი მხ�რეების გ�ნვით�რების ს�ქმეში. ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების, ინტერნეტის დ� პერს�ნ�ლის ინტეგრ�ცი�მ გ��ძლიერ� უნ�რ-ჩვევები ტრენინგის ს�შუ�ლებით, რ�ს�ც შედეგ�დ მ�ჰყვ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) დ�დებითი ეფექტურ�ბ� დ� ეფექტი�ნ�ბ�. �გრეგირებული ფისკ�ლური დისციპლინ� 289. �გრეგირებული ფისკ�ლური დისციპლინ� მიიღწევ� ბიუჯეტის შესრულების პრ�ცესში ხ�რჯვით ნ�წილზე კ�ნტრ�ლით� დ� რე�ლისტური შემ�ს�ვლების პრ�გნ�ზების მ�მზ�დებით. შემ�ს�ვლების ძლიერი �დმინისტრირებ� უზრუნველყ�ფს შემ�ს�ვლების ეფექტი�ნ მ�ბილიზებ�ს. მთლი�ნ�ბ�ში, დ�გეგმილი ბიუჯეტი თ�ვიდ�ნ ვერ �იცილებს ხ�რჯების მუხლებს შ�რის �სიგნებების გ�დ�ნ�წილებ�ს დ� ბიუჯეტში ცვლილებების შეტ�ნ�ს. შედეგ�დ, ხ�რჯების მ�ჩვენებელი გ�იზ�რდ� 13.1 %-ით. ს�ხ�ზინ� �პერ�ციები დ� ფულ�დი ს�ხსრების მ�რთვ� უზრუნველყ�ფს ხელმის�წვდ�მი რესურსების ფ�რგლებში ხ�რჯების მ�რთვ�ს. ს�ხელშეკრულებ� ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლი ეფექტური� დ� ხელს უწყ�ბს ხ�რჯების მიმ�რთულებით დ�ვ�ლი�ნების შეზღუდვ�ს. პერი�დული გ�რე �უდიტის ძლიერი ფუნქცი� �ძლიერებს ფისკ�ლურ დისციპლინ�ს. შიდ� �უდიტის ს�მს�ხურის ს�ქმი�ნ�ბ� �სევე უზრუნველყ�ფს ფისკ�ლური დისციპლინის გ�ძლიერების ხელშეწყ�ბ�ს. რესურსების სტრ�ტეგიული გ�ნ�წილებ� 290. რესურსების სტრ�ტეგიული გ�ნ�წილების მის�ღწევ�დ, �ნგ�რიშთ� გეგმ� ხ�რჯების მრ�ვ�ლგ�ნზ�მილები�ნი �ნ�ლიზის ს�შუ�ლებ�ს იძლევ�. �რსებ�ბს მტკიცე კ�ვშირი ხ�რჯების ბიუჯეტირების ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პერსპექტივ�ს� დ� პრ�გრ�მული ბიუჯეტის სტრ�ტეგიულ გეგმებს შ�რის, მუნიციპ�ლიტეტის პრი�რიტეტების დ�კუმენტში რესურსების სტრ�ტეგიულ გ�ნ�წილებ�სთ�ნ შეს�ბ�მისი შედეგების მიღწევის მიზნით. �ქცენტი კეთდებ� ს�ერთ� ფისკ�ლურ ჩ�რჩ�ზე, რ�მელიც შეიძლებ� გ�უმჯ�ბესდეს, თუ მ�ხდებ� ფისკ�ლური სტრ�ტეგიის ცვლილებების დ� პ�ლიტიკის ცვლილებების გ�ვლენის �ნ�ლიზი დ� შედეგებზე შეს�ბ�მისი �ნგ�რიშგებ�. ინვესტიციების უკეთესი მ�რთვ� გ��უმჯ�ბესებს რესურსების სტრ�ტეგიულ გ�ნ�წილებ�ს, რ�მდენ�დ�ც ის უზრუნველყ�ფს, რ�მ ინვესტიციების ფ�რგლებში გ�ნმე�რებ�დი ხ�რჯების შედეგები გ�თვ�ლისწინებული იყ�ს ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესში დ� ინვესტიციები შერჩეულ იქნეს ს�უკეთეს� უკუგების გენერ�ციის მიხედვით. რესურსების ეფექტი�ნი გ�მ�ყენებ� მ�მს�ხურების გ�ს�წევ�დ 291. შესყიდვების სისტემ�ში კ�ნკურენტულ ტენდერთ�ნ დ�კ�ვშირებით გ�ს�ჩივრების დ� დ�ვების პრ�ცესის თვ�ლს�ზრისით �რსებულმ� ნ�კლ�ვ�ნებებმ� შეიძლებ� უ�რყ�ფითი გ�ვლენ� იქ�ნი�ს სერვისების გ�წევის ეფექტი�ნ�ბ�ზე. მიუხედ�ვ�დ �მის�, ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ნხმ�ბის მიღების (“no objection�) პრ�ცესში მ�ნ�წილე�ბ� 116 მნიშვნელ�ვ�ნი� მუნიციპ�ლიტეტებისთვის, რ�მლებს�ც შეს�ძლ�� �რ გ��ჩნდეთ შიდ� ექსპერტიზ� �ნ დ�მ�უკიდებლ�ბ�. �ნგ�რიშვ�ლდებულების მექ�ნიზმებში �რსებული ძლიერი მხ�რეები გ�ნ�პირ�ბებს გ�რე �უდიტის, რ�გ�რც �ლტერნ�ტიული შემ�წმების ეფექტურ�ბ�ს რესურსების �რ�ეფექტი�ნი გ�მ�ყენების მიმ�რთ. თუმც�, კ�ნს�ლიდირებული წლიური ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებების მ�მზ�დებ�ში �რსებული ნ�კლ�ვ�ნებები ზღუდ�ვს �უდიტის ზემ�ქმედებ�ს, რ�მელიც თ�ვის მხრივ ზღუდ�ვს ზედ�მხედველ�ბის ეფექტურ�ბ�ს. �ღნიშნულის გ�ნეიტრ�ლებ� ხდებ� წლიური ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშების ძლიერი მხ�რეებით, რ�მელიც მ�იც�ვს შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგების შესრულების შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი�ს. ს�კრებულ�ს ს�რევიზი� კ�მისიის ს�ქმი�ნ�ბ� �ბ�ლ�ნსებს გ�რე �უდიტების ნ�კლებ�ბ�ს დ� მ�თი ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვების �რ�რსებ�ბ�ს. შეს�სრულებელი მიზნების დ� მის�ღწევი შედეგების გ�მ�ქვეყნებ� �სევე უწყ�ბს ხელს რესურსების ეფექტი�ნ გ�მ�ყენებ�ს მ�მს�ხურების გ�მწევ �რგ�ნიზ�ციებში. მუნიციპ�ლიტეტის შიდ� �უდიტის ს�მს�ხურის ს�ქმი�ნ�ბ� �სევე უწყ�ბს ხელს �მ მიმ�რთულებით მ�მს�ხურების გ�წევ�ს. 5. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) რეფ�რმის პრ�ცესი 5.1 მიდგ�მ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM)რეფ�რმების მიმ�რთ 293. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) რეფ�რმ� ს�ქ�რთველ�ში კ�რგ�დ �რის დ�კუმენტირებული პუბლიკ�ცი�ში „ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმ� ს�ქ�რთველ�ში“74 დ� „2014-2017 წლების ს�ქ�რთველ�ს ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმის სტრ�ტეგი�ში“. �ღნიშნული �ნგ�რიშებიდ�ნ ერთ-ერთი წინ� ვერსი�ში მითითებული�: „2007 წლიდ�ნ შთ�მბეჭდ�ვი პრ�გრესი იქნ� მიღწეული დ� ბევრი ინ�ვ�ციური კ�მპ�ნენტი შემუშ�ვდ� შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურში; მნიშვნელ�ვ�ნი რეფ�რმები გ�ნხ�რციელდ� ს�ხ�ზინ� ს�მს�ხურში; ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიში გ�ფ�რთ�ვდ�, რ�მელიც �ხლ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბებს დ� ყველ� ს�ჯ�რ� სუბიექტს; �სევე �მ�ქმედდ� ინტერნეტზე დ�მყ�რებული ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ� (PFMIS), რ�მელიც ქვეყ�ნ�ში ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) რეფ�რმის ერთ-ერთი უმნიშვნელ�ვ�ნესი მიღწევ��, რ�მდენ�დ�ც ის ძირით�დ�დ �რგ�ნიზ�ციის შიგნით შემუშ�ვდ�. ბ�ლ� 10 წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური გ�რდ�იქმნ� ტრ�დიციული, კ�ნტრ�ლის დ� შემ�წმების გ�ნმ�ხ�რციელებელი �რგ�ნ�დ�ნ, �ხ�ლი ფუნქციის მქ�ნე თ�ნ�მედრ�ვე, ფინ�ნსური დ� შეს�ბ�მის�ბის �უდიტის გ�ნმ�ხ�რციელებელ უწყებ�დ ს�ერთ�შ�რის� ს�უკეთეს� პრ�ქტიკის შეს�ბ�მის�დ: შიდ� 74 ეს პუბლიკ�ცი� მ�მზ�დდ� ევრ�კ�ვშირის დ�ხმ�რებით. მის შინ��რსზე სრული პ�სუხისმგებლ�ბ� ეკისრებ� ლუი ბერგერს PMCG -ისთ�ნ, SAFEGE -სთ�ნ დ� BDO -სთ�ნ ერთ�დ დ� �რ�ნ�ირი ფ�რმით �რ �ს�ხ�ვს ევრ�კ�ვშირის პ�ზიცი�ს დ� მ�ს�ზრებებს. Georgia PFM reform 117 �უდიტის დ� კ�ნტრ�ლის ს�მ�რთლებრივი დ� მეთ�დ�ლ�გიური ს�ფუძველი შეიქმნ� დ� გ�მ�იყენებ� მთელი მთ�ვრ�ბის მ�სშტ�ბით. ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს �კ�დემი� თ�ვისი დ��რსების დღიდ�ნ ჩ�მ�ყ�ლიბდ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) რეფ�რმების დ� ინიცი�ტივების შეს�ხებ ტრენინგის ძირით�დ პრ�ვ�იდერ�დ. რეფ�რმ� მ�იც�ვს �ხ�ლ მიდგ�მებს დ� ინსტრუმენტებს დ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) რეფ�რმების ს�პ�რლ�მენტ� გ�ნხილვების პრ�ქტიკ�ს. დ�მ�უკიდებელი ფისკ�ლური დ�წესებულებების მნიშვნელ�ბ� დ� პ�რლ�მენტის ს�ბიუჯეტ� �ფისის რ�ლი �სევე გ�რკვეული� დ� რჩებ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) რეფ�რმის დღის წესრიგში. 294. შთ�მბეჭდ�ვი� მიღწევები ს�ჯ�რ� შესყიდვების მიმ�რთულებით. რეფ�რმ� �მ სექტ�რში მდგრ�დი გ�ნვით�რებით გ�მ�ირჩევ�. კ�ნ�ნი ს�ხელმწიფ� შესყიდვების შეს�ხებ მნიშვნელ�ვნ�დ შეიცვ�ლ� დ� გ�ხდ� ევრ�კ�ვშირის კ�ნ�ნმდებლ�ბის დ� ს�ერთ�შ�რის� ს�უკეთეს� პრ�ქტიკის შეს�ბ�მისი. 295. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) რეფ�რმ� ს�ქ�რთველ�ში გ�ნხ�რციელდ� დ� კვლ�ვ�ც იძლევ� �რსებით შედეგებს, რ�გ�რებიც�� მ�გ�ლით�დ: მნიშვნელ�ვ�ნი პრ�გრესი ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების გ�მჭვირვ�ლ�ბის უზრუნველყ�ფ�ში ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტების, ფისკ�ლური დისციპლინის დ� ფისკ�ლური წესების შეს�ბ�მის�დ; გ�მ�რთული პრ�გრ�მული ბიუჯეტირების სისტემ� მთ�ვრ�ბის ყველ� დ�ნისთვის, მთ�ვრ�ბ�თ�შ�რისი ფისკ�ლური ურთიერთ�ბების გ�ს�ძლიერებლ�დ დ� გ�ს�ღრმ�ვებლ�დ; �რგ�ნიზ�ციის შიგნით შემუშ�ვებული კ�რგ�დ სტრუქტურიზებული დ� სრულ�დ ინტეგრირებული ელექტრ�ნული სისტემ� (ელექტრ�ნული PFMS) ბიუჯეტირების, ხ�ზინის დ� სხვ� დ�კ�ვშირებული სფერ�ებისთვის; ს�გ�დ�ს�ხ�დ� პ�ლიტიკის შთ�მბეჭდ�ვი რეფ�რმ� დ� გ�მ�რთული ინსტრუმენტები მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური დ� ფისკ�ლური �ნ�ლიზისთვის. 296. უკ�ნ�სკნელ წლებში ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�მ გ�ნ�ვით�რ� უნ�რები ს�წ�რმ�ების �გრეგირებული ფისკ�ლური რისკების შეს�ფ�სებლ�დ. ს�მინისტრ�მ �სევე გ��უმჯ�ბეს� ს�ჯ�რ� სექტ�რზე თ�ვისი ფინ�ნსური ზედ�მხედველ�ბ�. 297. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმ� გ�ნხ�რციელდ� სისტემების დ�ნეზე, რ�გ�რიც� ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიში, �ნგ�რიშების კ�ნს�ლიდირებ�, ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერები, შიდ� დ� გ�რე �უდიტი, �სევე პრ�გრ�მული ბიუჯეტირებ�. ყველ� ეს რეფ�რმ� გ�ნხ�რციელდ� ინტერნეტის� დ� პრ�გრ�მული უზრუნველყ�ფის გ�მ�ყენებით, რ�გ�რიც�� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ�. 298. დეცენტრ�ლიზ�ციის თვ�ლს�ზრისით გ�ნხ�რციელდ� მთელი რიგი რეფ�რმები დ� ინიცი�ტივები: �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველ�ბის სისტემის ჩ�მ�ყ�ლიბებ� 1991 წელს დ�იწყ� დ� 1997 წელს �ფიცი�ლურ�დ გ�ფ�რმდ� �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველ�ბის� დ� მთ�ვრ�ბის შეს�ხებ �რგ�ნული კ�ნ�ნის მიღებით. 2007 წელს პრ�გრესი შეიმჩნევ� �დმინისტრ�ციული, პ�ლიტიკური დ� ფისკ�ლური დეცენტრ�ლიზ�ციის თვ�ლს�ზრისით. შეს�ბ�მის�დ, 2007 წლის 118 PEFA-ს შეფ�სებ�ში მე-8 ინდიკ�ტ�რს - "ს�ხელმწიფ�თ�შ�რისი ფისკ�ლური ურთიერთ�ბების გ�მჭვირვ�ლ�ბ�" - მიენიჭ� შეფ�სებ� B. თუმც�, ჯერ კიდევ იყ� მნიშვნელ�ვ�ნი ნ�კლ�ვ�ნებები, მ�გ�ლით�დ რ�გ�რიც�� დეცენტრ�ლიზ�ციის� დ� �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველ�ბის პრ�ქტიკ�ში გ�ტ�რების პ�ლიტიკური ნების ნ�კლებ�ბ�, ისევე რ�გ�რც მკ�ფი� ფისკ�ლური რეგლ�მენტების დ� პრ�ცედურების �რ�რსებ�ბ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის დ�ნეზე. 299. კ�ნ�ნი �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი �რგ�ნ�ს ბიუჯეტების შეს�ხებ (2006) შეიცვ�ლ� 2009 წლის �ხ�ლი ს�ბიუჯეტ� კ�დექსით, რ�მელიც �ერთი�ნებს ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესს დ� პრ�ცედურებს ხელისუფლების ყველ� დ�ნისთვის დ� �დგენს, რ�მ: • თით�ეულ �დგილ�ბრივ თვითმმ�რთველ �რგ�ნ�ს �ქვს ს�კუთ�რი დ�მ�უკიდებელი ბიუჯეტი; • �დგილ�ბრივ თვითმმ�რთველ �რგ�ნ�ს დ�მ�უკიდებლ�ბ� ბიუჯეტთ�ნ დ�კ�ვშირებულ ს�კითხებში უზრუნველყ�ფილი�: (i) ს�კუთ�რი შემ�ს�ვლებით; დ� (ii) ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბიდ�ნ მიღებული მიზნ�ბრივი გრ�ნტებით იმ უფლებ�მ�სილებების გ�ნს�ხ�რციელებლ�დ, რ�მლებიც დელეგირებული� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბებისთვის დ� სპეცი�ლური ტრ�ნსფერებით, რ�მლებიც ძირით�დ�დ მიზ�ნმიმ�რთული� ინფრ�სტრუქტურის ინვესტიცირებ�ზე; • ცენტრ�ლური დ� �ვტ�ნ�მიური რესპუბლიკის ხელისუფლებ�ს �რ �ქვს უფლებ� ჩ�ერი�ს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბების ს�ბიუჯეტ� უფლებ�მ�სილებებში. 300. ს�ბიუჯეტ� კ�დექსის თ�ნ�ხმ�დ, �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბების ბიუჯეტების ს�კუთ�რი შემ�ს�ვლები მ�იც�ვს �დგილ�ბრივ გ�დ�ს�ხ�დებს, გ�თ�ნ�ბრებით ტრ�ნსფერებს დ� სხვ� შემ�ს�ვლებს. გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერები �რ წ�რმ��დგენს მიზნ�ბრივ გრ�ნტებს დ� �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს უფლებ� �ქვს, გ�ნკ�რგ�ს ფინ�ნსები ს�კუთ�რი პ�სუხისმგებლ�ბების ფ�რგლებში; ისინი გ�მიზნული� ექსკლუზიური უფლებების გ�ნხ�რციელებისთვის დ� გ�მ�იყ�ფ� სპეცი�ლური ფ�რმულის მიხედვით. �ღნიშნული ფ�რმულის ძირით�დი პრინციპები გ�ნს�ზღვრული� ს�ბიუჯეტ� კ�დექსით. გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერების გ��ნგ�რიშების ფ�რმულ� გ�ნს�ზღვრული� ფინ�ნსთ� მინისტრის 2009 წლის 30 დეკემბრის №904 ბრძ�ნების ს�ფუძველზე. ფ�რმულის ს�შუ�ლებით გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერების გ��ნგ�რიშებ� ხდებ� მუნიციპ�ლიტეტების ს�კუთ�რი შემ�ს�ვლების ტენდეცი�ზე დ�ყრდნ�ბით დ� მ�ს�ხლე�ბის რ��დენ�ბ�სთ�ნ, დემ�გრ�ფი�ს� დ� გე�გრ�ფიულ �დგილმდებ�რე�ბ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული სხვ�დ�სხვ� კ�ეფიციენტების ს�ფუძველზე გ�კეთებული ხ�რჯების პრ�გნ�ზების გ�თვ�ლისწინებით. 301. 2009 წლის ს�ბიუჯეტ� კ�დექსი �სევე გ�ნს�ზღვრ�ვს ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რს, სისტემ�ს� დ� ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესს �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი �რგ�ნ�ებისთვის. �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი �რგ�ნ�ებისთვის გ�ნს�ზღვრული ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რი, სისტემ� დ� ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესი რე�ლურ�დ ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის მსგ�ვსი�, გ�ნსხვ�ვებ� მხ�ლ�დ კ�ლენდრის თ�რიღებში�. კერძ�დ, �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი �რგ�ნ�ების მიერ გ�მ�იყენებ� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის �რი-ეტ�პი�ნი პრ�ცესი: პირველ ეტ�პზე მუშ�ვდებ� მუნიციპ�ლიტეტის პრი�რიტეტების დ�კუმენტი (ბიუჯეტის წინ�სწ�რი 119 �ნგ�რიში, მსგ�ვს�დ BDD-ის�), ხ�ლ� მე�რე ეტ�პზე მუშ�ვდებ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტი. 302. �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბისთვის პრ�გრ�მული ბიუჯეტი შემ�ღებული იქნ� 2011 წელს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსის ცვლილებით დ� სრულ�დ �მ�ქმედდ� 2013 წლიდ�ნ. 303. �დგილ�ბრივი ბიუჯეტის �პერ�ციების სიზუსტის გ�უმჯ�ბესების მიზნით გ�ნხ�რციელებული კიდევ ერთი მნიშვნელ�ვ�ნი რეფ�რმ� იყ� ელექტრ�ნული ს�ხ�ზინ� სისტემის გ�ფ�რთ�ებ� ყველ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის დ� ს�ჯ�რ� ს�მ�რთლის იურიდიული პირის ბიუჯეტების მ�ცვის მიზნით. გ�რდ� �მის�, ბიუჯეტის დ�გეგმვ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის დ�ნეზე ხდებ� ბიუჯეტის მ�რთვის ელექტრ�ნული სისტემის ს�შუ�ლებით. �ღნიშნული გ�ნხ�რციელდ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბების ბიუჯეტებისთვის 2015-2016 წლებში. 304. 2014 წელს პ�რლ�მენტმ� შეიმუშ�ვ� კ�ნ�ნი "�დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველ�ბის შეს�ხებ", რ�მლით�ც მ�ხდ� 2005 წლის კ�ნ�ნის ჩ�ნ�ცვლებ�. �ხ�ლი კ�ნ�ნით მუნიციპ�ლიტეტების ს�კუთ�რი კ�მპეტენციები გ�ფ�რთ�ვდ� დ� თვითმმ�რთველ�ბის შიდ� ინსტიტუციური მ�წყ�ბის სისტემ� შეიცვ�ლ�. კ�ნ�ნი �სევე მ�იც�ვდ� შემდგ�მი ფისკ�ლური დეცენტრ�ლიზ�ციის დებულებებს დ� 2016 წლიდ�ნ, გ�რკვეული ტიპის ს�შემ�ს�ვლ� გ�დ�ს�ხ�დი �სევე მიმ�რთული� �დგილ�ბრივ ბიუჯეტში ქ�ნების გ�დ�ს�ხ�დებთ�ნ ერთ�დ, რ�მელიც ისტ�რიულ�დ ყ�ველთვის წ�რმ��დგენდ� �დგილ�ბრივ გ�დ�ს�ხ�დს. 305. რეფ�რმები გ�ნხ�რციელდ� რ�გ�რც მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეზე, �სევე ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის დ�ნეზე. თუმც�, PEFA- ს შეფ�სების მიხედვით ყველ� რეფ�რმ� �რ გ�ნხ�რციელებულ� დ� გ�ვრცელებულ� მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეზე. მ�გ�ლით�დ, ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტს ჯერ კიდევ �რ �ქვს შემუშ�ვებული ეფექტი�ნი მ�ნიტ�რინგის სისტემ� მისი მუნიციპ�ლური ს�წ�რმ�ებისგ�ნ მ�ს�ლ�დნელი რისკების შეს�ფ�სებლ�დ. ნ�თელი�, რ�მ ს�უკეთეს� პრ�ქტიკ� �რ ვრცელდებ� მუნიციპ�ლიტეტებზე, რ�გ�რც ეს პ�რლ�მენტის ს�ბიუჯეტ� �ფისის შემთხვევ�ში�, რ�მელიც ჯერ კიდევ პ�სუხისმგებელი� მუნიციპ�ლიტეტების �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვ�ზე, მიუხედ�ვ�დ იმის�, რ�მ ს�უკეთეს� პრ�ქტიკ� გვიჩვენებს, რ�მ ეს უნდ� გ�ნხ�რციელდეს ს�კრებულ�ს მიერ. 5.2 რეფ�რმების ბ�ლ�დრ�ინდელი დ� მიმდინ�რე ღ�ნისძიებები 306. ს�ჯ�რ� სექტ�რის ფინ�ნსური მ�რთვის რეფ�რმის 2017 წლის ს�მ�ქმედ� გეგმ� გ�ნს�ზღვრ�ვს ხ�რჯებით გ�წერილ გეგმ�ს ს�მიზნე შედეგებით, რ�მელიც მ�იც�ვს შემდეგ სფერ�ებს დ� რ�მლებიც �ჩვენებს რეფ�რმების მიმდინ�რე დ� სიღრმისეულ ბუნებ�ს: ბიუჯეტის მ�რთვის გ�უმჯ�ბესებ�; ს�გ�დ�ს�ხ�დ� პ�ლიტიკ�ს დ� ს�ბ�ჟ� ს�კითხებს; მ�კრ�ეკ�ნ�მიკურ პრ�გნ�ზირებ�ს დ� �ნ�ლიზს; ს�ხელმწიფ� ვ�ლის მ�რთვ�ს; ბუღ�ლტრულ �ღრიცხვ�ს დ� �ნგ�რიშგებ�ს; ს�ხელმწიფ� შიდ� კ�ნტრ�ლს ფინ�ნსურ რეფ�რმ�ზე; ს�ინფ�რმ�ცი� ტექნ�ლ�გიებს დ� რესურსების მ�რთვ�ს. �ღნიშნული რეფ�რმები ფ�რ�ვს რ�გ�რც ცენტრ�ლურ, ისე �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბებს. რ�გ�რც ეს წინ�მდებ�რე �ნგ�რიშიდ�ნ ჩ�ნს, ის რ�ც ს�ერთ�� 120 ცენტრ�ლური დ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბებისთვის სისტემების, პრ�ცესების დ� პრ�ცედურების თვ�ლს�ზრისით, დ�ფ�რული� ერთიდ�იგივე რეფ�რმით; გ�ნსხვ�ვებ�ს წ�რმ��დგენს გ�ნხ�რციელების დ�ნე, კერძ�დ ც�ლკეული მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეზე, რ�ც შეს�ძლ�� ს�ჭირ�ებს ტრენინგს (III დ� IV ბლ�კები). თუმც�, ბიუჯეტის შესრულების თვ�ლს�ზრისით - V დ� VI ბლ�კები, ს�დ�ც ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების სისტემები მსგ�ვსი� მთ�ვრ�ბის ყველ� დ�ნეზე, რეფ�რმების გ�ნხ�რციელების თვ�ლს�ზრისით უმნიშვნელ� სხვ��ბ�� �ნ იდენტური�. 307. ს�ერთ�შ�რის� ს�ვ�ლუტ� ფ�ნდის (IMF) ფისკ�ლურ ს�ქმეთ� დეპ�რტ�მენტის (FAD) ფისკ�ლური გ�მჭვირვ�ლ�ბის შეფ�სებ�მ75 �სევე წ�რმ��დგინ� მთ�ვრ�ბ�სთ�ნ შეთ�ნხმებული ს�მ�ქმედ� გეგმ� 2017-2020 წლების პერი�დისთვის ფ�კუსირებით ფისკ�ლურ �ნგ�რიშებზე, �ნგ�რიშგებ�ზე დ� ს�გ�დ�ს�ხ�დ� დ�ნ�კ�რგების კ�ნტრ�ლზე; ს�ბიუჯეტ� ყ�ვლისმ�მცველ�ბის გ�უმჯ�ბესებ�ზე; ფისკ�ლური �მ�ც�ნების ს�ნდ��ბის გ�ძლიერებ�ზე; მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური პრ�გნ�ზების ს�ნდ��ბის �მ�ღლებ�ზე დ� ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ ბიუჯეტირებ�ზე (MTBF)-ზე; გრძელვ�დი�ნი ფისკ�ლური მდგრ�დ�ბის �ნ�ლიზზე; ბიუჯეტის ს�რეზერვ� ს�ხსრების შექმნის კრიტერიუმებზე; პირ�ბითი ვ�ლდებულებების �ნგ�რიშგებ�ს� დ� კ�ნტრ�ლზე დ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის შეს�ხებ �ნგ�რიშგებ�ზე. 308. ყ�ველივე ზემ��ღნიშნული მიუთითებს მიმდინ�რე ვ�ლდებულებ�ზე, გ�ნხ�რციელდეს რეფ�რმ� მისი უწყვეტ�ბის დ� გ�ღრმ�ვების თვ�ლს�ზრისით ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის მთელი ციკლის მ�სშტ�ბით, დღეის�თვის �რსებული მიღწევების დ� წ�რმ�ტების ს�ფუძველზე. რეფ�რმ� გ�ნიხილებ� რ�გ�რც მიმდინ�რე დ� �რ� რ�გ�რც ერთჯერ�დი ღ�ნისძიებ�. 5.3 ინსტიტუციური მ�ს�ზრებები 309. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) რეფ�რმების პრ�გრ�მ�ს წ�რმ�რთ�ვენ ცენტრ�ლური დ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბ� დ� მ�თ დ�ქვემდებ�რებ�ში �რსებული უწყებები, რ�გ�რებიც�� ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ� დ� მისი სტრუქტურული დეპ�რტ�მენტები - ს�ბიუჯეტ� დეპ�რტ�მენტი, ხ�ზინ�, შემ�ს�ვლების ს�მს�ხური დ� სხვ�, ს�ხელმწიფ� �უდიტის, შესყიდვების ს��გენტ� დ� პ�რლ�მენტი. ელექტრ�ნული პრ�ცესების (ელექტრ�ნული მთ�ვრ�ბ�) ერთ�ბლი�ბ�მ უზრუნველყ� კ�ვშირების �რსებ�ბ� ყველ� გ�ნსხვ�ვებულ მ�ქმედ უწყებ�ს შ�რის ინფ�რმ�ციის დ� კ�ნტრ�ლის უზრუნველყ�ფის თვ�ლს�ზრისით. რეფ�რმის პრ�ცესი გ�მჭვირვ�ლე� დ� შეეს�ბ�მებ� ს�ქ�რთველ�ს სურვილს იყ�ს თ�ნ�მედრ�ვე დ� სიც�ცხლისუნ�რი�ნი ს�ხელმწიფ� დ� სწ�რედ რეფ�რმის ხ�ნგრძლივ�ბ� უზრუნველყ�ფს მის მდგრ�დ�ბ�ს. რ�ც შეეხებ� მუნიციპ�ლიტეტებს, რეფ�რმის გ�ტ�რების სურვილი მ�დის ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბისგ�ნ დ� მ�თი გ�ნხ�რციელებ� ც�ლკეულ მუნიციპ�ლიტეტებში შეს�ძლ�� გ�ნსხვ�ვდებ�დეს ზემ��ღნიშნულისგ�ნ. 75 სექტემბერი, 2017 წელი 121 დ�ნ�რთი 1: ეფექტი�ნ�ბის ინდიკ�ტ�რების რეზიუმე ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სებ� გ�ნმ�რტებ� HLG-1: ხელისუფლების მ�ღ�ლი დ�ნიდ�ნ გ�ნხ�რციელებული D+ ტრ�ნსფერები 2015 წელს გრ�ნტების ფ�ქტიური მ�ჩვენებლის გ�დ�ხრ�მ HLG-1.1. ხელისუფლების მ�ღ�ლი თ�ვდ�პირველ�დ დ�მტკიცებული ბიუჯეტით დ�ნიდ�ნ გ�მ�ყ�ფილი გ�ნს�ზღვრულ გრ�ნტებთ�ნ შედ�რებით შე�დგინ� 102%, A გრ�ნტების ფ�ქტიური 2016 წელს - 74%, ხ�ლ� 2017 წელს - 114%. გ�ნს�ხილველი 3 მ�ჩვენებელი ფისკ�ლური წლიდ�ნ 2 წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში �ღნიშნულმ� მ�ჩვენებელმ� შე�დგინ� 95%. ს�მიდ�ნ �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, ბიუჯეტის HLG-1.2. მიზნ�ბრივი გრ�ნტების თ�ვდ�პირველ პრ�ექტს� დ� მიზნ�ბრივი გრ�ნტების D ფ�ქტიური მ�ჩვენებელი ფ�ქტიურ მ�ჩვენებლებს შ�რის გ�ნსხვ�ვებ� 10%-ზე მეტი იყ�. გ�დ�ხდების გრ�ფიკი წ�რმ��დგენს მ�ღ�ლი დ�ნის ხელისუფლებ�ს� დ� �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს შ�რის HLG-1.3. ხელისუფლების მ�ღ�ლი �რსებული შეთ�ნხმების ნ�წილს. ფისკ�ლური წლის დ�ნიდ�ნ გ�ნხ�რციელებული A დ�ს�წყისში გ�დ�ხდების გრ�ფიკის შეთ�ნხმებ� ხდებ� ყველ� ტრ�ნსფერების დრ�ულ�ბ� დ�ინტერესებულ მხ�რესთ�ნ. გ�ნს�ხილველი 3 ფისკ�ლური წლიდ�ნ 2 წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ფ�ქტიური გ�დ�ხდების სულ მცირე 75% (შეწ�ნილი) დრ�ულ�დ გ�ნხ�რციელდ�. PI-1 ფ�ქტიური მთლი�ნი ხ�რჯები B ს�მიდ�ნ �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, გ�დ�ხრ� იყ� 10%-ზე 1.1 ხ�რჯების �გრეგირებული B ნ�კლები (0.1% დ� 7.1%), ხ�ლ� მეს�მე წელს (2015) გ�დ�ხრ�მ მ�ჩვენებლები შე�დგინ� 18.9%. PI-2 ხ�რჯების შესრულების B+ სტრუქტურ� 2.1 ფ�ქტიური ხ�რჯების ს�მიდ�ნ �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, გ�დ�ხრ� იყ� 10%-ზე სტრუქტურ� ფუნქციების B ნ�კლები (4.8% დ� 8.5%), ხ�ლ� მეს�მე წელს (2015) გ�დ�ხრ�მ მიხედვით შე�დგინ� 15%. 2.2 ფ�ქტიური ხ�რჯების ს�მიდ�ნ �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, გ�დ�ხრ� იყ� 10%-ზე სტრუქტურ� ეკ�ნ�მიკური B ნ�კლები (7.6% დ� 9.6%), ხ�ლ� მეს�მე წელს (2015) გ�დ�ხრ�მ კლ�სიფიკ�ციის მიხედვით შე�დგინ� 11.4%. ს�მივე წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ს�რეზერვ� ფ�ნდიდ�ნ 2.3 ხ�რჯები ს�რეზერვ� A გ�წეული ფ�ქტიური ხ�რჯები შე�დგენდ� 0%-ს, ხ�ლ� ფ�ნდებიდ�ნ ბიუჯეტში - 0.5%-ს. PI-3 შემ�ს�ვლების შესრულებ� D+ 122 ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სებ� გ�ნმ�რტებ� 3.1 მთლი�ნი შემ�ს�ვლების ს�მიდ�ნ �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, მთლი�ნი გ�დ�ხრ� იყ� C შესრულებ� 92%-ს� დ� 116%-ს შ�რის (104.2% დ� 114%) შემ�ს�ვლების ცვლილებ� 15%-ზე ნ�კლები იყ� ს�მიდ�ნ 3.2 ფ�ქტიური შემ�ს�ვლების D �რი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში. 2015 წელს - 5.6%, 2016 წელს - სტრუქტურ� 38.9% დ� 2017 წელს - 22.4%. PI-4 ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ცი� A ბიუჯეტის ფ�რმულირებ�, შესრულებ� დ� �ნგ�რიშგებ� ემყ�რებ� ეკ�ნ�მიკური დ� ფუნქცი�ნ�ლური კლ�სიფიკ�ციის თით�ეულ დ�ნეს (10 ფუნქცი�) GFS/ COFOG სტ�ნდ�რტების 4.1 ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ცი� A გ�მ�ყენებით. პრ�გრ�მული კლ�სიფიკ�ცი� გ�მ�მდინ�რე�ბს ს�ქ�რთველ�ში მ�ქმედი �რგ�ნიზ�ციული კლ�სიფიკ�ციიდ�ნ. PI–5 ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� B ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� �კმ�ყ�ფილებს �თიდ�ნ შვიდ 5.1 ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� B ელემენტს, რ�მელთ�გ�ნ �თხი ძირით�დი, ხ�ლ� ს�მი დ�მ�ტებითი ელემენტი�. PI–6 �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის �პერ�ციები ფინ�ნსური A �ნგ�რიშების მიღმ� 6.1 ხ�რჯები ფინ�ნსური A ყველ� ხ�რჯი შეტ�ნილი� ფინ�ნსურ �ნგ�რიშებში. �ნგ�რიშების მიღმ� 6.2 შემ�ს�ვლები ფინ�ნსური A ყველ� შემ�ს�ვ�ლი შეტ�ნილი� ფინ�ნსურ �ნგ�რიშებში. �ნგ�რიშების მიღმ� 6.3 �რ�ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების NA ფინ�ნსური �ნგ�რიშები PI–7 ტრ�ნსფერები �დგილ�ბრივი NA მთ�ვრ�ბისთვის 7.1 გრ�ნტების გ�მ�ყ�ფის NA სისტემები 7.2 გრ�ნტების შეს�ხებ NA ინფ�რმ�ციის დრ�ულ�ბ� PI–8 ინფ�რმ�ცი� სერვისების B გ�წევის ეფექტი�ნ�ბის შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი� ყ�ველწლიურ�დ მზ�დდებ� დ� ქვეყნდებ� 8.1 სერვისების გ�წევის მუნიციპ�ლიტეტის პრ�გრ�მული �მ�ც�ნების შეს�ბ�მის�დ. B გ�ნხ�რციელების გეგმები ის მ�იც�ვს შეფ�სების ინდიკ�ტ�რებს, ინფ�რმ�ცი�ს შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგების შეს�ხებ. 123 ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სებ� გ�ნმ�რტებ� ინფ�რმ�ცი� პრ�გრ�მების/ ქვეპრ�გრ�მების შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგების შეს�ხებ რ�მლებიც მუნიციპ�ლიტეტების მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებების მიერ 8.2 სერვისების გ�წევის B ხ�რციელდებ� პრი�რიტეტების ფ�რგლებში დ� მ�თი ეფექტი�ნ�ბ� შესრულების შეფ�სების ინდიკ�ტ�რების შეს�ხებ ყ�ველწლიურ�დ ქვეყნდებ� წლიურ ს�ბიუჯეტ� �ნგ�რიშებში. 8.3 სერვისების გ�მწევი ინფ�რმ�ცი� მ�მს�ხურების პრ�ვ�იდერების მიერ მიღებული ერთეულების მიერ მიღებული A რესურსების შეს�ხებ ხელმის�წვდ�მი� მინიმუმ რესურსები ყ�ველწლიურ�დ. მუნიციპ�ლიტეტის შიდ� �უდიტის ს�მს�ხურის დ� უმ�ღლესი �უდიტ�რული �ფისის �უდიტის შეს�ბ�მის�ბის �ნგ�რიშები მ�იც�ვს გ�სული ს�მი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში 8.4 სერვისების გ�წევის D მუნიციპ�ლიტეტის მიერ გ�წეულ მ�მს�ხურებებს. თუმც�, ეფექტი�ნ�ბის შეფ�სებ� �ღნიშნული �უდიტები �რ �რის დ�კ�ვშირებული �რ �რის დ�კ�ვშირებული მ�მს�ხურების გ�წევის ეფექტურ�ბის დ� ეფექტი�ნ�ბის შეფ�სებ�სთ�ნ. PI-9 ფისკ�ლური ინფ�რმ�ციის B ს�ჯ�რ��ბ� მუნიციპ�ლიტეტი უზრუნველყ�ფს წვდ�მ�ს 7 ელემენტთ�ნ, 9.1 ფისკ�ლური ინფ�რმ�ციის B მ�თ შ�რის ჩ�მ�თვლილი ინფ�რმ�ციის ხუთიდ�ნ 4 ს�ჯ�რ��ბ� ძირით�დ ელემენტთ�ნ. PI-10 �ნგ�რიშგებ� ფისკ�ლური D რისკის შეს�ხებ მიუხედ�ვ�დ იმის�, რ�მ ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის 10.1 მუნიციპ�ლური ს�წ�რმ�ების მიერ �უდიტი ჩ�ტ�რდ� �რივე კ�მპ�ნი�ში, რ�მლებშიც D მ�ნიტ�რინგი მუნიციპ�ლიტეტი ფლ�ბს წილს, მუნიციპ�ლიტეტი �რ იყ� �ქტიურ�დ ჩ�რთული მ�თი ეფექტი�ნ�ბის მ�ნიტ�რინგში. 10.2 �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის NA მ�ნიტ�რინგი 10.3 პირ�ბითი ვ�ლდებულებები NA დ� სხვ� ფისკ�ლური რისკები PI-11 ს�ხელმწიფ� ინვესტიციების B+ მ�რთვ� ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების 11.1 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების A პ�რტფ�ლი�ს დ�მინ�ნტი ს�ინვესტიცი� პრ�ექტის ეკ�ნ�მიკური �ნ�ლიზი შეფ�სების მიზნით გ�ნხ�რციელდ� ეკ�ნ�მიკური �ნ�ლიზი. 124 ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სებ� გ�ნმ�რტებ� ბიუჯეტში �ს�ხვ�მდე ხდებ� მსხვილი ს�ინვესტიცი� 11.2 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების C პრ�ექტების პრი�რიტეტულ�ბის გ�ნს�ზღვრ�, მ�გრ�მ �რ� შერჩევ� სტ�ნდ�რტული კრიტერიუმების ს�ფუძველზე. ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების მთლი�ნი კ�პიტ�ლური ხ�რჯის 11.3 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების პრ�გნ�ზები გ�ნხ�რციელების პერი�დისთვის, მ�მდევნ� B ღირებულებ� ს�მი წლის ს�ერთ� გ�ნმე�რებით ხ�რჯებთ�ნ ერთ�დ ყ�ველწლიურ�დ �ის�ხებ� ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტებში. ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების ღირებულების დ� ფიზიკური პრ�გრესის მ�ნიტ�რინგი ხ�რციელდებ� მ�მს�ხურების 11.4 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების შესყიდვით დ� მ�კ�ნტრ�ლებელი უწყების მიერ. A მ�ნიტ�რინგი ინფ�რმ�ცი� პრ�ექტების გ�ნხ�რციელების შეს�ხებ მზ�დდებ� კვ�რტ�ლურ�დ დ� ყ�ველწლიურ�დ დ� წ�რედგინებ� ს�კრებულ�ს. PI-12 ს�ხელმწიფ� �ქტივების B მ�რთვ� მუნიციპ�ლიტეტი �წ�რმ�ებს მის მფლ�ბელ�ბ�ში �რსებული �ქტივების �ღრიცხვ�ს ფინ�ნსური �ქტივების ყველ� კ�ტეგ�რი�ში, რ�მლებიც �ღი�რებული� მ�თი 12.1 ფინ�ნსური �ქტივების C შესყიდვის ღირებულებით დ� იშვი�თ შემთხვევებში, მ�ნიტ�რინგი ს�ბ�ზრ� (რე�ლური) ღირებულებით. ინფ�რმ�ცი� ფინ�ნსური �ქტივების ძირით�დი კ�ტეგ�რიების ეფექტი�ნ�ბის შეს�ხებ ქვეყნდებ� ყ�ველწლიურ�დ. მუნიციპ�ლიტეტი �ხდენს მის მფლ�ბელ�ბ�ში �რსებული 12.2 �რ�ფინ�ნსური �ქტივების ძირით�დი ს�შუ�ლებების რეგისტრ�ცი�ს დ� �გრ�ვებს C მ�ნიტ�რინგი ნ�წილ�ბრივ ინფ�რმ�ცი�ს მ�თი გ�მ�ყენების დ� ხ�ნდ�ზმულ�ბის შეს�ხებ. გ�ნს�ზღვრული� პრ�ცედურები დ� წესები ფინ�ნსური დ� �რ�ფინ�ნსური �ქტივების გ�დ�ცემის �ნ გ�სხვისებისთვის. 12.3 �ქტივების გ�ნკ�რგვის A მუნიციპ�ლური ქ�ნების მ�რთვის ს��გენტ� იძლევ� გ�მჭვირვ�ლ�ბ� დეტ�ლურ ინფ�რმ�ცი�ს თით�ეული ტრ�ნზ�ქციის შეს�ხებ. დეტ�ლური �ნგ�რიში თით�ეულ �ქტივზე ს�ჯ�რ��. PI-13 ვ�ლის მ�რთვ� B ვ�ლის შეს�ხებ �ღრიცხვები �რის სრული, ზუსტი, გ�ნ�ხლებული ყ�ველი გ�დ�ხდის �ნ ვ�ლის �ღების მ�მენტში. 13.1 ვ�ლის დ� გ�რ�ნტიების B მენეჯერული დ� სტ�ტისტიკური ყ�ვლისმ�მცველი �ღრიცხვ� დ� �ნგ�რიშგებ� �ნგ�რიშები ვ�ლის მ�მს�ხურების, დ�გრ�ვილი ვ�ლის დ� �პერ�ციების შეს�ხებ მზ�დდებ� კვ�რტ�ლში ერთხელ. 125 ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სებ� გ�ნმ�რტებ� ძირით�დი კ�ნ�ნმდებლ�ბ� ვ�ლის მ�რთვ�ზე პ�სუხისმგებელ ერთ�დერთ სუბიექტს �ნიჭებს უფლებ�მ�სილებ�ს �იღ�ს სესხი, გ�სცეს �ხ�ლი ვ�ლი დ� გ�სცეს ს�სესხ� გ�რ�ნტიები �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ს�ხელით. დ�კუმენტური ს�ხით �რსებული პ�ლიტიკ� დ� პრ�ცედურები იძლევ� ს�ხელმძღვ�ნელ� მითითებებს სესხის 13.2 ვ�ლის დ� გ�რ�ნტიების A �ღებ�სთ�ნ, �ხ�ლი ს�ვ�ლ� ფ�სი�ნი ქ�ღ�ლდების ემისი�სთ�ნ დ�მტკიცებ� დ� ვ�ლთ�ნ დ�კ�ვშირებული �პერ�ციების გ�ნს�ხ�რციელებლ�დ, ს�სესხ� გ�რ�ნტიების გ�ს�ცემ�დ დ� ვ�ლის მ�რთვის �პერ�ციის მ�ნიტ�რინგისთვის ვ�ლის მ�რთვის ერთ�დერთი სუბიექტის მიერ. წლიური ნ�სესხები ს�ხსრები დ�მტკიცებულ უნდ� იქნეს მთ�ვრ�ბის �ნ ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს მიერ. მუნიციპ�ლიტეტის მიერ ვ�ლის �ღებ�-მ�მს�ხურების შეს�ძლებლ�ბების შეფ�სებ�ს �ხ�რციელებს ს�კრედიტ� 13.3 ვ�ლის მ�რთვის სტრ�ტეგი� D ს��გენტ�ები. მუნიციპ�ლიტეტს �რ გ��ჩნი� ვ�ლის მ�რთვის სტრ�ტეგი�. PI-14 მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური დ� NA ფისკ�ლური პრ�გნ�ზირებ� 14.1 მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური NA პრ�გნ�ზები 14.2 ფისკ�ლური პრ�გნ�ზები NA 14.3 მ�კრ�ფისკ�ლური NA სენსიტიურ�ბის �ნ�ლიზი PI-15 ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� B ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესში ს�ბიუჯეტ� დ� მ�მდევნ� წლებისთვის ხდებ� პ�ლიტიკის� დ� პრ�გრ�მების 15.1 პ�ლიტიკის ცვლილების D ცვლილების შედეგ�დ მიღებული ყველ� შემ�ს�ვლის დ� ფისკ�ლური გ�ვლენ� ხ�რჯის რ��დენ�ბრივი შეფ�სებ� �გრეგირებულ დ�ნეზე, დ� �რ ხდებ� მ�თი შეფ�სებ� ც�ლკეული პრ�ექტების მიხედვით. მუნიციპ�ლიტეტმ� მიიღ�, ს�კრებულ�ს წ�რუდგინ� დ� 15.2 ფისკ�ლური სტრ�ტეგიის A გ�მ��ქვეყნ� ს�ბიუჯეტ� წლის მიმდინ�რე ფისკ�ლური მიღებ�/დ�მტკიცებ� სტრ�ტეგი�. მუნიციპ�ლიტეტი �მზ�დებს �ნგ�რიშებს, რ�მლებიც მ�იც�ვს 15.3. �ნგ�რიშგებ� ფისკ�ლურ A ინფ�რმ�ცი�ს ფისკ�ლურ სტრ�ტეგი�სთ�ნ მიმ�რთებ�ში შედეგების შეს�ხებ მიღწეული პრ�გრესის შეს�ხებ. PI-16 ხ�რჯების ბიუჯეტირებ� C+ ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პერსპექტივ�ში 126 ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სებ� გ�ნმ�რტებ� წლიური ბიუჯეტი წ�რმ��დგენს ხ�რჯების გ��ნგ�რიშებ�ს ს�ბიუჯეტ� წლისთვის დ� მ�მდევნ� �რი ფისკ�ლური 16.1 ხ�რჯების ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი A წლისთვის, რ�მლებიც გ�ნ�წილებული� �დმინისტრ�ციული, შეფ�სებ� / გ��ნგ�რიშებ� ეკ�ნ�მიკური დ� პრ�გრ�მული (�ნ ფუნქცი�ნ�ლური) კლ�სიფიკ�ციით. �გრეგირებული ს�ბიუჯეტ� ჭერები დ� ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციის დ�ნეზე ს�ბიუჯეტ� ჭერები 16.2 ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ს�ბიუჯეტ� D დ�მტკიცებული� მუნიციპ�ლიტეტის მიერ მხ�ლ�დ ჭერები ს�ბიუჯეტ� წლისთვის დ� გ�მ�ყენებული� ს�ბ�ლ�� ბიუჯეტის პრ�ექტის შეს�დგენ�დ. �რსებ�ბს სტრ�ტეგიული გეგმები, რ�მლებიც მ�იც�ვენ 16.3 სტრ�ტეგიული გეგმების დ� ინფ�რმ�ცი�ს ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების პრი�რიტეტების ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი B დ� მ�თი რე�ლიზებისთვის გ�მ�ყ�ფილი რესურსების ბიუჯეტების შეს�ბ�მის�ბ� შეს�ხებ. გ�სულ წელს მ�მზ�დებული ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ხ�რჯების პრ�გნ�ზის (MTEF) მე�რე წელს� დ� მ�მდევნ� წელს 16.4 ბიუჯეტების შეს�ბ�მის�ბ� გ�კეთებულ (MTEF) ბიუჯეტს შ�რის ცვლილებების გ�სულ წელს გ�კეთებულ D რ��დენ�ბ� �რ �რის შეფ�სებული. ს�ბიუჯეტ� პრ�გნ�ზთ�ნ �რგ�ნიზ�ციები იკვლევენ, თუ რ�მ შეიძლებ� გ�მ�იწვი�ს შეუსრულებლ�ბ� ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესში. PI-17 ბიუჯეტის მ�მზ�დების B პრ�ცესი ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რი მკ�ფი�� დ� სრულდებ�. ის ს�შუ�ლებ�ს �ძლევს ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს ს�ბიუჯეტ� 17.1 ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რი B ცირკულ�რის მიღებიდ�ნ 5 კვირის ვ�დ�ში გ�ნივრულ�დ დ� დრ�ულ�დ დ��სრულ�ნ თ�ვი�ნთი დეტ�ლური ს�პრ�გნ�ზ� გ�მ�თვლები. ს�ბიუჯეტ� ცირკულ�რი ყ�ვლისმ�მცველი� დ� მ�იც�ვს ფისკ�ლური წლის მთლი�ნ ხ�რჯებს. ს�ბიუჯეტ� 17.2 ბიუჯეტის მ�მზ�დების A ცირკულ�რში �ს�ხული ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ჭერები ინსტრუქციები მტკიცდებ� ცირკულ�რის ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებისთვის გ�ვრცელებ�მდე. წლიური ბიუჯეტის პრ�ექტი მუნიციპ�ლიტეტის �ღმ�სრულებელმ� �რგ�ნ�მ წ�რ�დგინ� წლის 17.3 ბიუჯეტის წ�რდგენ� C დ�სრულებ�მდე �რ�უგვი�ნეს 6 კვირის ვ�დ�ში, ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ში ყ�ველწლიურ�დ ბ�ლ� ს�მი ფისკ�ლური წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში. PI-18 ბიუჯეტის ს�კ�ნ�ნმდებლ� A შეფ�სებ� 127 ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სებ� გ�ნმ�რტებ� ს�კრებულ� გ�ნიხილ�ვს ფისკ�ლურ პ�ლიტიკ�ს, 18.1 ბიუჯეტის გ�ნხილვის ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ ფისკ�ლურ პრ�გნ�ზებს დ� A მ�სშტ�ბი ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პრი�რიტეტებს, ხ�რჯების დ� შემ�ს�ვლების დეტ�ლებს ს�ბიუჯეტ� მ�სმენ�მდე ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს მიერ დ�მტკიცებული� ს�კრებულ�ს პრ�ცედურები დ� 18.2 ბიუჯეტის გ�ნხილვის ხ�რციელდებ� მ�თი დ�ცვ�. პრ�ცედურები მ�იც�ვს შიდ� ს�კ�ნ�ნმდებლ� A ს��რგ�ნიზ�ცი� მექ�ნიზმებს, რ�გ�რებიც�� მ�გ�ლით�დ პრ�ცედურები გ�ნხილვის სპეცი�ლიზებული კ�მისიები, ტექნიკური მხ�რდ�ჭერ� დ� მ�ლ�პ�რ�კების პრ�ცედურები. ისინი �სევე მ�იც�ვს ს�ჯ�რ� კ�ნსულტ�ციების გ�ნხ�რციელებ�ს. ბ�ლ� ს�მი ფისკ�ლური წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, ს�კრებულ�მ 18.3 ბიუჯეტის დ�მტკიცების ვ�დ� A წლიური ბიუჯეტის კ�ნ�ნი დ��მტკიც� ფისკ�ლური წლის დ�წყებ�მდე �რსებ�ბს მკ�ფი� წესები წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში 18.4 �ღმ�სრულებელი �რგ�ნ�ს �ღმ�სრულებელი �რგ�ნ�ს მიერ ს�ბიუჯეტ� მიერ ბიუჯეტის A კ�რექტირებების გ�ნს�ხ�რციელებლ�დ. წესები �დგენს მკ�ცრ კ�რექტირების წესები ლიმიტებს ცვლილების მ�სშტ�ბის დ� ტიპის შეს�ხებ დ� სრულდებ� ყველ� შემთხვევ�ში. ს�ქ�რთველ�ში მუნიციპ�ლიტეტებისთვის შემ�ს�ვლების �დმინისტრირებ� გულისხმ�ბს ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების PI-19 შემ�ს�ვლების NA ს�მს�ხურის მიერ შემ�ს�ვლების მ�ბილიზ�ცი�ს. �რსებ�ბს �დმინისტრირებ� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის პირველ დ� მე�რე დ�ნეებს შ�რის გ�ნ�წილების შეთ�ნხმებ�. 19.1 უფლებები დ� ვ�ლდებულებები NA ს�გ�დ�ს�ხ�დ� შემ�ს�ვლების �დმინისტრირებისთვის 19.2 შემ�ს�ვლებთ�ნ დ�კ�ვშირებული რისკების NA მ�რთვ� 19.3 ს�გ�დ�ს�ხ�დ� �უდიტი დ� NA მ�კვლევ� 19.4 ს�გ�დ�ს�ხ�დ� დ�ვ�ლი�ნების NA მ�ნიტ�რინგი PI-20 შემ�ს�ვლების �ღრიცხვ� A მუნიციპ�ლიტეტი ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის 20.1 ინფ�რმ�ცი� შემ�ს�ვლების მიერ �დმინისტრირებული შემ�ს�ვლების შეს�ხებ A მ�ბილიზების შეს�ხებ მ�ნ�ცემებს იღებს მინიმუმ ყ�ველთვიურ�დ დ� შემ�ს�ვლები �ის�ხებ� ხ�ზინის ერთი�ნ �ნგ�რიშზე. ეს ინფ�რმ�ცი� 128 ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სებ� გ�ნმ�რტებ� ჩ�შლილი� შემ�ს�ვლების ტიპის მიხედვით დ� კ�ნს�ლიდირებული� �ნგ�რიშში. ყველ� შემ�ს�ვ�ლი პირდ�პირ ირიცხებ� ხ�ზინის ერთი�ნ 20.2 შემ�ს�ვლების გ�დ�რიცხვ� NA �ნგ�რიშებზე ყ�ველდღიურ�დ. სუბიექტები, რ�მლებიც �ხდენენ მუნიციპ�ლიტეტის შემ�ს�ვლების უმეტესი ნ�წილის მ�ბილიზებ�ს, 20.3 შემ�ს�ვლების �ნგ�რიშების �ხ�რციელებენ დ�რიცხული თ�ნხების, მიღებული NA შეჯერებ� შემ�ს�ვლების, დ�ვ�ლი�ნების დ� ხ�ზინის ერთი�ნ �ნგ�რიშზე გ�დ�რიცხული თ�ნხების სრულ შედ�რებ�ს ყ�ველდღიურ�დ. PI-21 წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში რესურსების გ�ნ�წილების B+ პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� ს�ხელმწიფ� ს�ხ�ზინ� ს�მს�ხურის მუნიციპ�ლიტეტის ვებ 21.1 ფულ�დი ს�ხსრების ნ�შთების გვერდზე დღის ბ�ლ�ს ხელმის�წვდ�მი� A კ�ნს�ლიდ�ცი� კ�ნს�ლიდირებული ინფ�რმ�ცი� მთელი ს�ბ�ნკ� დ� ფულ�დი ნ�შთების შეს�ხებ ფულ�დი ნ�კ�დების მ�ძრ��ბის პრ�გნ�ზი მზ�დდებ� 21.2 ფულ�დი ს�ხსრების ყ�ველწლიურ�დ ფისკ�ლური წლისთვის, რ�მელიც პრ�გნ�ზირებ� დ� B გ�შლილი� კვ�რტლების მიხედვით დ� ყ�ველკვ�რტლურ�დ მ�ნიტ�რინგი ხდებ� მისი გ�ნ�ხლებ� ფ�ქტიური ფულ�დი შემ�დინებების� დ� გ�დინებების ს�ფუძველზე. ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს შეუძლი�თ ხ�რჯების დ�გეგმვ� 21.3 ინფ�რმ�ცი� ვ�ლდებულებების A დ� ვ�ლდებულებების �ღებ� 12 თვით �დრე ს�ბიუჯეტ� ლიმიტების შეს�ხებ �სიგნებების შეს�ბ�მის�დ. ს�ბიუჯეტ� �სიგნებების კ�რექტირებ� გ�ნხ�რციელდ� 21.4 წლიური ბიუჯეტის C შვიდჯერ 2017 წელს დ� შე�დგინ� ს�წყისი ბიუჯეტის 13.1%. კ�რექტირებების მ�სშტ�ბი ეს შესრულდ� გ�მჭირვ�ლე დ� პრ�გნ�ზირებ�დი ფ�რმით. PI-22 ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების A დ�ვ�ლი�ნებები 22.1 ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების მუნიციპ�ლიტეტის გ�ნცხ�დებით, ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების A დ�ვ�ლი�ნებების ნ�შთი დ�ვ�ლი�ნებები �რ �ქვთ. მუნიციპ�ლიტეტის ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურის მიერ წ�რმ�ებული ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებები შეიც�ვს 22.2 ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების ინფ�რმ�ცი�ს ხ�რჯვით ნ�წილში დ�გრ�ვილი დ�ვ�ლი�ნებების NA დ�ვ�ლი�ნების� დ� მისი სტრუქტურის შეს�ხებ. ფინ�ნსების მ�ნიტ�რინგი მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ� �ხ�რციელებს წ�რმ�ქმნილი დ�ვ�ლი�ნებების მ�ნიტ�რინგს დ� ს�ჭირ�ების შემთხვევ�ში მ��მზ�დებს �ნგ�რიშს. 129 ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სებ� გ�ნმ�რტებ� PI-23 ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების B+ კ�ნტრ�ლი მუნიციპ�ლიტეტი �წ�რმ�ებს თ�ვისი პერს�ნ�ლის მ�ნ�ცემთ� ბ�ზებს ელექტრ�ნული ხ�ზინის (ს�ხელფ�ს� მ�დული) სისტემის ფ�რგლებში, რ�მლის მ�რთვ�ც ხ�რციელდებ� ს�ხელმწიფ� ხ�ზინის მიერ. პერს�ნ�ლის დ� ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერების შეჯერებ� წ�რმ�ებს ყ�ველთვიურ�დ 23.1 ს�ხელფ�ს� დ� პერს�ნ�ლის მ�ინც, მ�ნ�მ ს�ნ�მ მ�ხდებ� ხელფ�სების გ�დ�ხდ� A ჩ�ნ�წერების ინტეგრ�ცი� პერს�ნ�ლის ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშებზე. �რსებ�ბს ვ�ლიდ�ციის მექ�ნიზმი, რ�მელიც ჩ�შენებული� ს�ხელფ�ს� მ�დულში დ� რ�მელიც �ვტ�მ�ტურ�დ ბლ�კ�ვს ნებისმიერი პირის ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემებს რ�მელიც �რ �რის �ს�ხული ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემის პერს�ნ�ლის მ�ნ�ცემთ� ბ�ზ�ში. პერს�ნ�ლის ჩ�ნ�წერების გ�ნ�ხლებ� წ�რმ�ებს ყ�ველთვიურ�დ, ყ�ველთვიური გ�დ�ხდის დრ�ისთვის. 23.2 ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში გ�ნ�ხლებები ხ�რციელდებ� რე�ლურ დრ�ში დ� �ის�ხებ� A ცვლილების მ�რთვ� ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემის ს�ხელფ�ს� მ�დულში. �მ�სთ�ნ ერთ�დ, �რსებული მ�ნ�ცემების რეტრ��ქტიური ცვლილებები სისტემ�ში �რ �რის დ�შვებული. მუნიციპ�ლიტეტში ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში ცვლილებების შეტ�ნის უფლებ� მხ�ლ�დ �ვტ�რიზებულ პირებს �ქვთ. ცვლილებები უფლებ�მ�სილი პირის მიერ მ�წმდებ� დ� მტკიცდებ� გ�ნყ�ფილების უფრ�სის მიერ. სისტემ� იძლევ� შეს�ძლებლ�ბ�ს, რ�მ მ�ხდეს ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში გ�კეთებული ცვლილებების კვ�ლის მიდევნებ�. ეს 23.3 ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების შიდ� A შეს�ძლებელი� იმდენ�დ, რ�მდენ�დ�ც ხდებ� ცვლილებების კ�ნტრ�ლი დ�კუმენტირებ� დ� შენ�ხვ�. �მ�სთ�ნ, ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემ�ში შესვლის/წვდ�მის კ�ნტრ�ლი ხ�რციელდებ� ნ�მრის� დ� პ�რ�ლის გ�მ�ყენებით. გ�რე �უდიტ�რები �ფ�სებენ ს�ხელფ�ს� რისკებს რ�გ�რც დ�ბ�ლს, რ�მდენ�დ�ც ს�ხელფ�ს� მ�ნ�ცემების სიზუსტე ს�კმ��დ მ�ღ�ლი�. �რსებ�ბს წლიური ს�ხელფ�ს� �უდიტის სისტემ�, რ�მელს�ც �ხ�რციელებს ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური. �ღნიშნული სისტემ� �ვლენს ნებისმიერ სისუსტეს 23.4 ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების ნებისმიერი ს�ხის კ�ნტრ�ლთ�ნ დ�კ�ვშირებით დ� �სევე B �უდიტი �ნგ�რიშვ�ლდებულების თვ�ლს�ზრისით �რსებულ პრ�ბლემებს. მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეზე �ღნიშნული �რ ხ�რციელდებ� ყ�ველწლიურ�დ. ბ�ლ� �უდიტი დ�სრულდ� 2016 წელს. PI-24 შესყიდვები B 130 ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სებ� გ�ნმ�რტებ� მ�ნ�ცემთ� ბ�ზების დ� ჩ�ნ�წერების წ�რმ�ებ� ხ�რციელდებ� ყველ� კ�ნტრ�ქტისთვის, მ�თ შ�რის�� ინფ�რმ�ცი�, თუ რისი შესყიდვ� გ�ნხ�რციელდ�, რ�გ�რი იყ� შესყიდვის 24.1 შესყიდვების მ�ნიტ�რინგი NA ღირებულებ�, ვისთ�ნ გ�ფ�რმდ� კ�ნტრ�ქტი. ყველ� ს�ხელმწიფ� კ�ნტრ�ქტის შესყიდვ� ხდებ� ს�ქ�რთველ�ს ელექტრ�ნული ს�ხელმწიფ� შესყიდვების სისტემის ს�შუ�ლებით. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების კ�ნ�ნმდებლ�ბის თ�ნ�ხმ�დ, რ�ც� შესყიდვის ღირებულებ� �ღემ�ტებ� 5000 ლ�რს (�ნ მის ეკვივ�ლენტურ �დენ�ბ�ს 2000 �შშ დ�ლ�რს), შესყიდვ� 24.2 შესყიდვების მეთ�დები A ტ�რდებ� ღი� კ�ნკურსის გზით, რ�მელიც წ�რმ��დგენს შესყიდვის ძირით�დ მეთ�დს. 2017 წელს კ�ნტრ�ქტების 96%-ის შესყიდვ� გ�ნხ�რციელდ� კ�ნკურენტული ტენდერის გზით. შესყიდვების შეს�ხებ ყველ� მნიშვნელ�ვ�ნი ინფ�რმ�ცი� ს�ჯ�რ�დ ხელმის�წვდ�მი�. სხვ� ინფ�რმ�ცი�სთ�ნ ერთ�დ, მ�თ შ�რის მ�იც�ვს შემდეგ ინფ�რმ�ცი�ს�ც: 1. შესყიდვების ს�მ�რთლებრივი დ� მ�რეგულირებელი სისტემის შეს�ხებ; 24.3 შესყიდვების შეს�ხებ A 2. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების გეგმების შეს�ხებ; ინფ�რმ�ციის ს�ჯ�რ��ბ� 3. ტენდერებში მ�ნ�წილე�ბის შეს�ძლებლ�ბის შეს�ხებ; 4. გ�მ�რჯვებულთ�ნ გ�ფ�რმებული კ�ნტრ�ქტების (მიზ�ნი, კ�ნტრ�ქტ�რი, ღირებულებ�) შეს�ხებ; 5. შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ს�ჩივრების შეს�ხებ; დ� შესყიდვების წლიურ სტ�ტისტიკ�ს შესყიდვების სისტემ� �კმ�ყ�ფილებს ყველ� კრიტერიუმს, გ�რდ� N1-ს�. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვმჯდ�მ�რის 2015 წლის 27 თებერვლის №1 ბრძ�ნებით დ�მტკიცებული „ს�ხელმწიფ� შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული დ�ვების ს�ბჭ�ს ს�ქმი�ნ�ბის წესის“ მე-3 მუხლის 1-ლი დ� მე-2 პუნქტების თ�ნ�ხმ�დ დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ� შედგებ� პ�რიტეტული პრინციპით 24.4 შესყიდვების შეს�ხებ D შერჩეული 6 პირისგ�ნ. 3 წევრი �რის ს�მ�ქ�ლ�ქ� ს�ჩივრების მ�რთვ� ს�ზ�გ�დ�ების / �რ�ს�მთ�ვრ�ბ� �რგ�ნიზ�ციის წ�რმ�მ�დგენელი, ხ�ლ� 3 წევრი შესყიდვების ს��გენტ�ს წ�რმ�მ�დგენელი�. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვჯდ�მ�რე იმ�ვდრ�ულ�დ �რის დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ�ს თ�ვმჯდ�მ�რე უპირ�ტესი ხმის უფლებით. შესყიდვების ს��გენტ� �სევე �რის გ�მ�რტივებული შესყიდვების დ�მმ�წმებელი შემფ�სებელი �რგ�ნ� (იხილ�ვს 131 ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სებ� გ�ნმ�რტებ� შემსყიდველი უწყებების მ�თხ�ვნებს პირდ�პირი შესყიდვის გ�ნხ�რციელებ�ზე). ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს ჩ�რთულ�ბ� შესყიდვის კ�ნკრეტულ პრ�ცედურ�ში შესყიდვის გ�მ�რტივებულ პრ�ცედურისთვის (პირდ�პირი კ�ნტრ�ქტის გ�ფ�რმებ�) მ�ს �ქცევს შესყიდვების ტრ�ნზ�ქციების დ� გ�დ�წყვეტილების მიღების ნ�წილ�დ, რ�მელს�ც მ�ჰყვებ� კ�ნტრ�ქტის გ�ფ�რმებ�. ეს ქმნის კ�ნფლიქტს მის ს�ზედ�მხედველ� ფუნქცი�სთ�ნ დ� რ�ლთ�ნ შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ს�ჩივრების გ�ნხილვის კუთხით. PI-25 �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების A შიდ� კ�ნტრ�ლი „ს�ხელმწიფ� ხ�ზინის ელექტრ�ნული მ�მს�ხურების სისტემის შეს�ხებ“ ინსტრუქციის დ�მტკიცების თ��ბ�ზე ფინ�ნსთ� მინისტრის 2012 წლის 6 ივლისის ბრძ�ნების შეს�ბ�მის�დ, მ�ვ�ლე�ბები გ�დ�ნ�წილებული� ხ�რჯების 25.1 მ�ვ�ლე�ბების გ�დ�ნ�წილებ� A გ�წევის მთელი პრ�ცესის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში პ�სუხისმგებლ�ბების მიხედვით, რ�მელიც მკ�ფი�დ �რის გ�დმ�ცემული ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემის (PFMIS) სხვ�დ�სხვ� დ�ნეზე. ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლი გ�მ�იყენებ� ერთი�ნი 25.2 ხ�რჯების გ�წევ�სთ�ნ ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშიდ�ნ გ�კეთებული ყველ� გ�დ�ხდის დ�კ�ვშირებული მიმ�რთ. ფ�ქტიური ხ�რჯების გ�იწევ� დ�მტკიცებული A ვ�ლდებულებების �სიგნებების ფ�რგლებში დ� �რ �ღემ�ტებ� �ღებულ კ�ნტრ�ლის ეფექტურ�ბ� ვ�ლდებულებებს� დ� პრ�გნ�ზირებულ ხელმის�წვდ�მ ფულ�დ ს�ხსრებს. 25.3 გ�დ�ხდის წესების� დ� გ�დ�ხდები წ�რმ�ებს წესების� დ� პრ�ცედურების მკ�ცრი A პრ�ცედურების დ�ცვ� დ�ცვით PI-26 შიდ� �უდიტი B+ �რსებ�ბს შიდ� �უდიტის ს�მს�ხური, რ�მელიც მ�იც�ვს 26.1 შიდ� �უდიტის მ�სშტ�ბი A მთლი�ნ�დ ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის ს�ქმი�ნ�ბ�ს. შიდ� �უდიტ�რული ს�ქმი�ნ�ბ� ყურ�დღებ�ს �მ�ხვილებს შიდ� კ�ნტრ�ლის სისტემის �დეკვ�ტურ�ბის დ� ეფექტურ�ბის შეფ�სებებზე დ� ის ფ�კუსირებული� მ�ღ�ლი რისკის სფერ�ებზე. შიდ� �უდიტის ს�ქმი�ნ�ბ� წ�რიმ�რთებ� 26.2 �უდიტის ს�ხეები დ� B შიდ� �უდიტის მეთ�დ�ლ�გიის დ� სისტემური �უდიტის გ�მ�ყენებული სტ�ნდ�რტები ს�ხელმძღვ�ნელ�ს/ ინსტრუქციის თ�ნ�ხმ�დ, რ�მელიც შეეს�ბ�მებ� შიდ� �უდიტ�რთ� ინსტიტუტის მიერ გ�მ�ცემულ ს�ერთ�შ�რის� პრ�ფესიული პრ�ქტიკის ს�ხელმძღვ�ნელ�ებს. 132 ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სებ� გ�ნმ�რტებ� წლიური �უდიტის გეგმები �რსებ�ბს დ� მისი მ�ნიტ�რინგი 26.3 შიდ� �უდიტირების დ� წ�რმ�ებს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრის A �ნგ�რიშგების გ�ნხ�რციელებ� მიერ. 2017 წელს ყველ� გეგმიური �უდიტი დ�სრულდ� დ� მ�თ შეს�ხებ �ნგ�რიშები მიეწ�დ� შეს�ბ�მის მხ�რეებს. 26.4 რე�გირებ� შიდ� �უდიტის მენეჯმენტის მიერ მ�წ�დებული მ�ნ�ცემების მიხედვით, A რეკ�მენდ�ციებზე შიდ� �უდიტის ყველ� რეკ�მენდ�ცი� დრ�ულ�დ შესრულდ�. PI-27 ფინ�ნსური ინფ�რმ�ციის A ს�იმედ��ბ� მუნიციპ�ლიტეტის ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხური ყველ� თ�ვისი ნ�შთის ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშის ქვე�ნგ�რიშებთ�ნ დ� 27.1 ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშის შეჯერებ� A ს�ქ�რთველ�ს ერ�ვნულ ბ�ნკში გ�ხსნილ სხვ� ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშებთ�ნ შეჯერებ�ს �წ�რმ�ებს ყ�ველდღიურ�დ. 27.2 დრ�ებითი �ნგ�რიშები NA მუნიციპ�ლიტეტს �რ გ��ჩნი� დრ�ებითი �ნგ�რიშები. წინ�სწ�რ გ�დ�ხდილი თ�ნხების შეჯერებ� ხ�რციელდებ� ყ�ველთვიურ�დ (თით�ეული თვის დ�სრულებიდ�ნ 20 27.3 ს��ვ�ნს� გ�დ�ხდები A დღის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში). ყველ� გ�ცემული �ვ�ნსის დ�ხურვ� დრ�ულ�დ წ�რმ�ებს. დ�კუმენტებთ�ნ წვდ�მ� დ� მ�თი ცვლილების შეს�ძლებლ�ბ� შეზღუდული�, შეს�ბ�მის�დ �ღირიცხებ� დ� შეს�ძლებელი� ცვლილებების კვ�ლის მიდევნებ� („�უდიტის კვ�ლი“). ფინ�ნსური მ�ნ�ცემების ს�იმედ��ბ� 27.4 პრ�ცესები, რ�მელიც უზრუნველყ�ფილი� ხ�ზინის მიერ, რ�მელიც გ�ნიხილ�ვს უზრუნველყ�ფს ფინ�ნსური A ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ფინ�ნსურ ინფ�რმ�ცი�ს დ� ინფ�რმ�ციის ს�იმედ��ბ�ს მისი ს�ინფ�რმ�ცი� ტექნ�ლ�გიების დეპ�რტ�მენტი �ხ�რციელებს სისტემ�ში �რ��ვტ�რიზებული წვდ�მის მ�ნიტ�რინგს. შიდ� �უდიტ�რები დ� ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური �სევე �ხ�რციელებენ ფინ�ნსური მ�ნ�ცემების ს�იმედ��ბის �უდიტ�რულ შემ�წმებ�ს. PI-28 შიდ� წლიური �ნგ�რიშები B+ ბიუჯეტის შეს�ხებ �ნგ�რიშებში მ�ნ�ცემების მ�ცვ� დ� 28.1 �ნგ�რიშების შეს�დ�რის�ბ� დ� კლ�სიფიკ�ცი� შეს�ძლებელს ხდის თ�ვდ�პირველ A მ�ცვ� ბიუჯეტთ�ნ პირდ�პირ შედ�რებ�ს. ინფ�რმ�ცი� მ�იც�ვს მუნიციპ�ლიტეტის ყველ� ხ�რჯს დ� შემ�ს�ვ�ლს. �ნგ�რიშები კ�ნს�ლიდირებული ბიუჯეტის შესრულების 28.2 შიდ� წლიური �ნგ�რიშების A შეს�ხებ მზ�დდებ� ყ�ველთვიურ�დ. ყ�ველკვ�რტ�ლური ვ�დები �ნგ�რიშები წ�რედგინებ� ს�კრებულ�ს დ� ქვეყნდებ�. 28.3 შიდ� წლიური �ნგ�რიშების მ�ნ�ცემთ� სიზუსტესთ�ნ დ�კ�ვშირებით �რ �რსებ�ბს B სიზუსტე �რსებითი შენიშვნები. ინფ�რმ�ცი� ხ�რჯების შეს�ხებ 133 ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სებ� გ�ნმ�რტებ� �ს�ხული� ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემ�ში გ�დ�ხდის ეტ�პზე. PI-29 წლიური ფინ�ნსური D+ �ნგ�რიშები მუნიციპ�ლიტეტისთვის ფინ�ნსური �ნგ�რიშები ყ�ველწლიურ�დ მზ�დდებ� დ� ედრებ� დ�მტკიცებულ 29.1 წლიური ფინ�ნსური ბიუჯეტს. ის შეიც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს შემ�ს�ვლების, ხ�რჯების, �ნგ�რიშების C ფინ�ნსური �ქტივების, ფინ�ნსური ვ�ლდებულებების დ� ყ�ვლისმ�მცველ�ბ� გრძელვ�დი�ნი ვ�ლდებულებების შეს�ხებ. თუმც�, ეს �ნგ�რიშები მუნიციპ�ლიტეტისთვის �რ �რის კ�ნს�ლიდირებული. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის ყ�ველწლიური �უდიტი �რ �რის ს�ვ�ლდებულ�. �ნგ�რიშების �უდიტი ხ�რციელდებ� პერი�დულ�დ ს�ხელმწიფ� �უდიტის 29.2 �ნგ�რიშების წ�რდგენ� გ�რე D ს�მს�ხურის მიერ რისკების შეფ�სების კრიტერიუმებით �უდიტისთვის გ�ნს�ზღვრული წლიური ს�მუშ�� პრ�გრ�მის ს�ფუძველზე. შეფ�სებ� შეეს�ბ�მებ� PEFA- ს დ� მ�თი დ�სრულების კ�ნ�ნით გ�ნს�ზღვრული ვ�დები დ�ცული�. მუნიციპ�ლიტეტები ვ�ლდებულნი �რი�ნ მ��მზ�დ�ნ 29.3 ბუღ�ლტრული �ღრიცხვის C ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებ�, რ�მელიც შეეს�ბ�მებ� ფინ�ნსთ� სტ�ნდ�რტები ს�მინისტრ�ს მიერ დ�დგენილ ერ�ვნულ სტ�ნდ�რტებს. PI-30 გ�რე �უდიტი D+ მუნიციპ�ლიტეტის ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებები შეიც�ვს შემ�ს�ვლებს, ხ�რჯებს, �ქტივებს დ� ვ�ლდებულებებს. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის 26-ე მუხლის შეს�ბ�მის�დ, უკ�ნ�სკნელი ს�მი დ�სრულებული ფისკ�ლური წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში, ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებების დ� ს�ხელმწიფ� ბიუჯეტის 30.1 �უდიტის მ�სშტ�ბი დ� C შესრულების შეს�ხებ წლიური �ნგ�რიშის �უდიტი სტ�ნდ�რტები ხ�რციელდებ� �უდიტის უმ�ღლესი �რგ�ნ�ების ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტების (ISSAI) გ�მ�ყენებით. �უდიტის დ�ფ�რვ� 2015 დ� 2017 ფისკ�ლური წლებისთვის იყ� მუნიციპ�ლიტეტის მერიის სრული �უდიტი. �უდიტის პრ�ცესში გ�მ�ვლინდ� შეს�ბ�მისი �რსებითი ს�კითხები დ� სისტემური დ� კ�ნტრ�ლთ�ნ დ�კ�ვშირებული რისკები. მუნიციპ�ლიტეტის ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებების დ� 30.2 ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ში ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშის ყ�ველწლიური �უდიტი �უდიტის �ნგ�რიშების D �რ წ�რმ��დგენს ს�ვ�ლდებულ� მ�თხ�ვნ�ს კ�ნ�ნით. წ�რდგენ� �უდიტებს �ხ�რციელებს ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური რისკების შეფ�სებით გ�ნს�ზღვრული ს�მუშ�� პრ�გრ�მის ს�ფუძველზე, დ� �სევე იმის უზრუნველს�ყ�ფ�დ, რ�მ 134 ინდიკ�ტ�რი/ ქვეინდიკ�ტ�რი შეფ�სებ� გ�ნმ�რტებ� მუნიციპ�ლიტეტების �უდიტები შეძლებისდ�გვ�რ�დ ხშირ�დ ხ�რციელდებ�. ისინი წ�რედგინებ� პ�რლ�მენტს დ� �რ� ს�კრებულ�ს. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნის 24-ე მუხლის შეს�ბ�მის�დ, ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები �სრულებენ �უდიტის რეკ�მენდ�ციებს. ყ�ველ ექვს თვეში ერთხელ წ�რმ�ებს მ�თი შესრულების 30.3 გ�რე �უდიტის შედეგების B მ�ნიტ�რინგი დ� ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური რე�ლიზ�ცი� �მზ�დებს ყ�ველწლიურ �ნგ�რიშს. ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის მიერ შესრულების პრ�ცენტული მ�ჩვენებელი შე�დგენს 56%-ს გ�ნვლილი ს�მი წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური დ�მ�უკიდებელი� �ღმ�სრულებელი ხელისუფლებისგ�ნ გენერ�ლური �უდიტ�რის დ�ნიშვნის დ� თ�ნ�მდებ�ბიდ�ნ გ�თ�ვისუფლების პრ�ცედურებთ�ნ დ�კ�ვშირებით, �სევე �უდიტ�რული შემ�წმებების დ�გეგმვ�სთ�ნ, �ნგ�რიშების გ�მ�ქვეყნების �რგ�ნიზებ�სთ�ნ დ� ს�ხელმწიფ� �უდიტის 30.4 �უდიტის უმ�ღლესი �რგ�ნ�ს ს�მს�ხურის ბიუჯეტის დ�მტკიცებ�ს� დ� შესრულებ�სთ�ნ A დ�მ�უკიდებლ�ბ� მიმ�რთებით. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურს შეუზღუდ�ვი დ� დრ�ული წვდ�მ� �ქვს �უდიტის სუბიექტების (ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების) ჩ�ნ�წერებთ�ნ, დ�კუმენტებთ�ნ დ� ინფ�რმ�ცი�სთ�ნ. ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის დ�მ�უკიდებლ�ბ� უზრუნველყ�ფილი� ს�ქ�რთველ�ს კ�ნსტიტუციით დ� ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნით ს�ხელმწიფ� �უდიტის შეს�ხებ. PI-31 �უდიტის �ნგ�რიშების D ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ� 31.1 �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კრებულ�ს მიერ �რ გ�ნხ�რციელებულ� �უდიტის ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სების D �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ�. ვ�დები ს�კრებულ�ს მიერ �რ გ�ნხ�რციელებულ� �უდიტის 31.2 �უდიტის მიგნებების გ�ნხილვ� D �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ�. 31.3 ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს მიერ ს�კრებულ�ს მიერ �რ გ�ნხ�რციელებულ� �უდიტის �უდიტის რეკ�მენდ�ციების D �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ�. შესრულების მ�ნიტ�რინგი 31.4 �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კრებულ�ს მიერ �რ გ�ნხ�რციელებულ� �უდიტის ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვების D �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ�.. ს�ჯ�რ��ბ� 135 136 დ�ნ�რთი 2: შიდ� კ�ნტრ�ლის ჩ�რჩ�ზე დ�კვირვების მ�კლე მიმ�ხილვ� შიდ� კ�ნტრ�ლის კ�მპ�ნენტები დ� დ�კვირვების მ�კლე მიმ�ხილვ� ელემენტები 1. კ�ნტრ�ლის ს�შუ�ლებები შიდ� კ�ნტრ�ლის ს�მ�რთლებრივი ს�ფუძველი გ�ნს�ზღვრული� დ� ხ�რციელდებ� ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრის მიერ, რ�მელიც ხელს უწყ�ბს ს�ხელმწიფ� შიდ� კ�ნტრ�ლის 1.1 მენეჯმენტის დ� პერს�ნ�ლის პირ�ვნული სისტემების შექმნ�ს დ� გ�ნვით�რებ�ს დ� დ� პრ�ფესიული პ�ტი�სნებ� დ� ეთიკური �ხ�რციელებს ჰ�რმ�ნიზ�ციის პ�ლიტიკის დ� ფ�სეულ�ბები, შიდ� კ�ნტრ�ლის პრ�ცედურების კ��რდინ�ცი�ს დ� მიმ�რთულებით �რგ�ნიზ�ციის მ�სშტ�ბით ჰ�რმ�ნიზ�ცი�ს. �ღნიშნული მ�იც�ვს შიდ� უწყვეტი მხ�რდ�ჭერის ჩ�თვლით კ�ნტრ�ლის მიმ�რთულებით მენეჯმენტის დ� პერს�ნ�ლის პირ�ვნული დ� პრ�ფესიული პ�ტი�სნების დ� ეთიკური ფ�სეულ�ბების მუდმივ გ�ნვით�რებ�ს დ� ხელშეწყ�ბ�ს �რგ�ნიზ�ციის მ�სშტ�ბით. ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრის �რსებ�ბ� მიუთითებს კ�მპეტენციის�დმი ერთგულებ�ზე შიდ� 1.2 კ�მპეტენციის�დმი ერთგულებ� კ�ნტრ�ლის დ�ნერგვის მიმ�რთულებით, რ�ც დ�სტურდებ� PIs 23, 25 დ� 26 ინდიკ�ტ�რებისთვის მიღებული შეფ�სებებით. �რსებ�ბს დ�დებითი მიდგ�მ� შიდ� კ�ნტრ�ლის 1.3 ‘ფსიქ�ლ�გიური გ�ნწყ�ბის შექმნ� დ�ნერგვის მიმ�რთ, რ�ც დ�სტურდებ� ხელმძღვ�ნელ�ბის მიერ’ (ე.ი. მენეჯმენტის �რგ�ნიზ�ციული სტრუქტურით, რ�მელიც ფილ�ს�ფი� დ� �პერ�ციული სტილი) გ�ძლიერდებ� რეკ�მენდ�ციებზე უფრ� ფ�რთ� რე�გირების უზრუნველყ�ფით. ფინ�ნსური მ�რთვის კ�ნტრ�ლის სისტემ�ში ჩ�რთული სხვ�დ�სხვ� მხ�რეების რ�ლები გ�ნს�ზღვრული� ს�ხელმწიფ� შიდ� ფინ�ნსური კ�ნტრ�ლის შეს�ხებ კ�ნ�ნით. ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ� წ�რმ��დგენს უფლებ�მ�სილ �რგ�ნ�ს, რ�მელიც 1.4 �რგ�ნიზ�ციული სტრუქტურ� ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრის ს�შუ�ლებით ხელს უწყ�ბს ს�ხელმწიფ� შიდ� ფინ�ნსური კ�ნტრ�ლის სისტემების შექმნ�ს დ� გ�ნვით�რებ�ს დ� �ხ�რციელებს პ�ლიტიკის დ� პრ�ცედურების კ��რდინ�ცი�ს დ� ჰ�რმ�ნიზ�ცი�ს. 137 შიდ� კ�ნტრ�ლის კ�მპ�ნენტები დ� დ�კვირვების მ�კლე მიმ�ხილვ� ელემენტები კ�ნ�ნის შეს�ბ�მის�დ, მთ�ვრ�ბ� დგ�მს პრ�ქტიკულ ნ�ბიჯებს მენეჯმენტის �ნგ�რიშვ�ლდებულების გ�ნვით�რების დ� მ�ვ�ლე�ბების დელეგირების მიმ�რთულებით. კ�ნ�ნმდებლ�ბის მ�თხ�ვნების სრული შესრულებ� დ� შეს�ბ�მის�ბ� ს�ერთ�შ�რის� ს�ნიმუშ� პრ�ქტიკ�სთ�ნ დრ�ს მ�ითხ�ვს. ს�ჯ�რ� სექტ�რის �რგ�ნიზ�ციებმ� უნდ� შექმნ�ნ �რგ�ნიზ�ციული სტრუქტურ�, რ�მელიც შეს�ძლებელს გ�ხდის �მ�ც�ნების მიღწევ�ს დ� კ�ნ�ნით დ�კისრებულ ფუნქციებთ�ნ შეს�ბ�მის�ბ�ს. ის წ�რმ�დგენილი უნდ� იყ�ს დ�კუმენტური ფ�რმით, რ�მელშიც მკ�ფი�დ იქნებ� გ�დმ�ცემული �მ�ც�ნების, მ�ვ�ლე�ბების დ� პ�სუხისმგებლ�ბების დ�ყ�ფის წესები, ისევე რ�გ�რც იერ�რქიული დ� ს�თ�ნ�დ� �ნგ�რიშგების მიმ�რთულებები. შიდ� �უდიტის დ� ფინ�ნსური კ�ნტრ�ლის 1.5. �დ�მი�ნური რესურსების მ�რთვის პრ�ფესიული კ�დრები ხელმის�წვდ�მი� დ� პ�ლიტიკ� დ� პრ�ქტიკ� �სრულებს ს�ჯ�რ� სექტ�რის სტ�ნდ�რტულ პ�ლიტიკ�ს დ� პრ�ცედურებს. 2. რისკების შეფ�სებ� 2.1 რისკის იდენტიფიკ�ცი� რ�მდენიმე ინდიკ�ტ�რი უკ�ვშირდებ� იდენტიფიცირებულ რისკებს, კერძ�დ: ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების ეკ�ნ�მიკურ �ნ�ლიზს მიენიჭ� შეფ�სებ� A 11.1-ში – ეკ�ნ�მიკური �ნ�ლიზი ხ�რციელდებ� მსხვილი ს�ინვესტიცი� პრ�ექტის შეს�ფ�სებლ�დ. ვ�ლის მ�რთვის სტრ�ტეგი�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘D’ 13.3-ში – რ�დგ�ნ მუნიციპ�ლიტეტს �რ გ��ჩნი� ს�კუთ�რი ვ�ლის მ�რთვის სტრ�ტეგი� დ� �მ �ნ�ლიზის გ�ნხ�რციელებ� მინდ�ბილი �ქვს კრედიტ�რებისთვის. ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის PEFA-ს შეფ�სებ�ში მ�კრ�ფისკ�ლური სენსიტიურ�ბის �ნ�ლიზს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 14.3-ში, თუმც� �ღნიშნული ინდიკ�ტ�რი �რ�რელევ�ნტური� მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეზე – მთ�ვრ�ბ� �მზ�დებს სცენ�რებს ფისკ�ლური პრ�გნ�ზების შეს�ხებ �ლტერნ�ტიული მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური დ�შვებების ს�ფუძველზე დ� ეს სცენ�რები 138 შიდ� კ�ნტრ�ლის კ�მპ�ნენტები დ� დ�კვირვების მ�კლე მიმ�ხილვ� ელემენტები პრ�გნ�ზებთ�ნ ერთ�დ �ს�ხული� გ�მ�ქვეყნებულ ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი�ში. ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის PEFA-ს შეფ�სებ�ში შემ�ს�ვლებთ�ნ დ�კ�ვშირებული რისკის მ�რთვ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 19.2 -ში, თუმც� �ღნიშნული ინდიკ�ტ�რი �რ�რელევ�ნტური� მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეზე – შემ�ს�ვლების უმეტესი ნ�წილის �დმინისტრ�ტ�რი სუბიექტები, შემ�ს�ვლების ყველ� კ�ტეგ�რი�სთ�ნ მიმ�რთებ�ში იყენებენ ყ�ვლისმ�მცველ, სტრუქტურიზებულ დ� სისტემ�ტურ მიდგ�მ�ს რისკების შეფ�სების� დ� პრი�რიტეტების გ�ნს�ზღვრისთვის. ეს ხ�რციელდებ� სულ მცირე, მსხვილი დ� ს�შუ�ლ� გ�დ�მხდელებისთვის . ფულ�დი ს�ხსრების პრ�გნ�ზირებ�ს დ� მ�ნიტ�რინგს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘B’ 21.2-ში - ფულ�დი ნ�კ�დების მ�ძრ��ბის პრ�გნ�ზი მზ�დდებ� ყ�ველწლიურ�დ ფისკ�ლური წლისთვის, რ�მელიც გ�შლილი� კვ�რტლების მიხედვით დ� ყ�ველკვ�რტლურ�დ ხდებ� მისი გ�ნ�ხლებ� ფ�ქტიური ფულ�დი შემ�დინებების� დ� გ�დინებების ს�ფუძველზე 2.2 რისკის შეფ�სებ� (მნიშვნელ�ბ� დ� იხ. რისკის იდენტიფიკ�ცი� (2.1 ზევით) �ლბ�თ�ბ�) შიდ� �უდიტის ს�მს�ხურისგ�ნ მიღებულ ინფ�რმ�ცი�ზე დ�ყრდნ�ბით წლიური �უდიტის გეგმ� შესრულდ�. შიდ� �უდიტ�რი წ�რუდგენს �ნგ�რიშებს მერს დ� ს�ჯ�რ� ს�მ�რთლის იურიდიულ პირს (შიდ� �უდიტირების დ� 2.3 რისკის შეფ�სებ� �ნგ�რიშგების გ�ნხ�რციელებ�– 26.3 მინიჭებული შეფ�სებ� ‘A’). თუმც�, შიდ� �უდიტის ს�ქმი�ნ�ბ� ჯერ კიდევ �რ ცდებ� შეს�ბ�მის�ბის ფ�რგლებს. (შიდ� �უდიტის ს�ხეები დ� გ�მ�ყენებული სტ�ნდ�რტები– 26.2 მინიჭებული შეფ�სებ� ‘B’). რისკის იდენტიფიკ�ციის დ� შეფ�სების სისტემის შემუშ�ვებ� დ� დ�ნერგვ� მიუთითებს რისკის 2.4 რისკის �ლბ�თ�ბის შეფ�სებ� �ლბ�თ�ბის დ�დებით�ბ�ზე, რ�მელიც გ�იზრდებ� �ღნიშნული სისტემის დ�ხვეწ�სთ�ნ ერთ�დ. 139 შიდ� კ�ნტრ�ლის კ�მპ�ნენტები დ� დ�კვირვების მ�კლე მიმ�ხილვ� ელემენტები 2.5 რისკზე რე�გირებ� (გ�დ�ცემ� , ს�ჯ�რ� სექტ�რის სტ�ნდ�რტული �დ�მი�ნური ტ�ლერ�ნტ�ბ�/ შეგუებ� , რე�გირებ�, რესურსების მ�რთვის პ�ლიტიკ� შეწყვეტ�) ხელმის�წვდ�მი� კ�ნტრ�ლის ყველ� სფერ�ში 3. კ�ნტრ�ლთ�ნ დ�კ�ვშირებული ღ�ნისძიებები 3.1 �ვტ�რიზ�ციის დ� დ�მტკიცების ფინ�ნსური ინფ�რმ�ციის ს�ნდ��ბის პრ�ცედურები უზრუნველყ�ფის პრ�ცესებს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 27.4-ში. დ�კუმენტებთ�ნ წვდ�მ� დ� მ�თი ცვლილების შეს�ძლებლ�ბ� შეზღუდული�, შეს�ბ�მის�დ �ღირიცხებ� დ� შეს�ძლებელი� ცვლილებების კვ�ლის მიდევნებ� („�უდიტის კვ�ლი“). ვ�ლის დ� გ�რ�ნტიების �ღრიცხვ�ს დ� �ნგ�რიშგებ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘B’ 13.1-ში. ს�შინ�� დ� ს�გ�რე� ვ�ლის, �სევე გ�რ�ნტირებული ვ�ლის შეს�ხებ დ�კუმენტები �რის სრული, ზუსტი, გ�ნ�ხლებული დ� ყ�ველკვ�რტლურ�დ შეჯერებული. ყ�ველთვიურ�დ მზ�დდებ� მენეჯერული დ� სტ�ტისტიკური ყ�ვლისმ�მცველი �ნგ�რიშები ვ�ლის მ�მს�ხურების, დ�გრ�ვილი ვ�ლის დ� �პერ�ციების შეს�ხებ ვ�ლის დ� გ�რ�ნტიების დ�მტკიცებ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 13.2-ში. ძირით�დი კ�ნ�ნმდებლ�ბ� ვ�ლის მ�რთვ�ზე პ�სუხისმგებელ ერთ�დერთ სუბიექტს �ნიჭებს უფლებ�მ�სილებ�ს �იღ�ს სესხი, გ�მ�უშვ�ს �ხ�ლი ვ�ლი დ� გ�სცეს ს�სესხ� გ�რ�ნტიები ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის ს�ხელით. დ�კუმენტური ს�ხით �რსებული პ�ლიტიკ� დ� პრ�ცედურები იძლევ� ს�ხელმძღვ�ნელ� მითითებებს სესხის �ღებ�სთ�ნ, �ხ�ლი ს�ვ�ლ� ფ�სი�ნი ქ�ღ�ლდების ემისი�სთ�ნ დ� ვ�ლთ�ნ დ�კ�ვშირებული �პერ�ციების გ�ნს�ხ�რციელებლ�დ, ს�სესხ� გ�რ�ნტიების გ�ს�ცემ�დ დ� ვ�ლის მ�რთვის �პერ�ციის მ�ნიტ�რინგისთვის ვ�ლის მ�რთვის ერთ�დერთი სუბიექტის მიერ. წლიური ნ�სესხები ს�ხსრები დ�მტკიცებულ უნდ� იქნეს მთ�ვრ�ბის �ნ ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს მიერ. ხ�რჯების გ�წევ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლის ეფექტურ�ბ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 25.2-ში. ვ�ლდებულებების 140 შიდ� კ�ნტრ�ლის კ�მპ�ნენტები დ� დ�კვირვების მ�კლე მიმ�ხილვ� ელემენტები კ�ნტრ�ლი გ�მ�იყენებ� ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშიდ�ნ გ�კეთებული ყველ� გ�დ�ხდის მიმ�რთ. ფ�ქტიური ხ�რჯები გ�იწევ� დ�მტკიცებული �სიგნებების ფ�რგლებში დ� �რ �ღემ�ტებ� �ღებულ ვ�ლდებულებებს� დ� პრ�გნ�ზირებულ ხელმის�წვდ�მ ფულ�დ ს�ხსრებს. ს�ხელფ�ს� დ� პერს�ნ�ლის ჩ�ნ�წერების ინტეგრ�ცი�ს შეფ�სებ�� ‘A’ 23.1-ში. ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები �წ�რმ�ებენ თ�ვისი შეს�ბ�მისი პერს�ნ�ლის მ�ნ�ცემთ� ბ�ზებს ელექტრ�ნული ხ�ზინის (ს�ხელფ�ს� მ�დული) სისტემის ფ�რგლებში, რ�მლის მ�რთვ�ც ხ�რციელდებ� ს�ხელმწიფ� ხ�ზინის მიერ. პერს�ნ�ლის დ� ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერების შეჯერებ� წ�რმ�ებს ყ�ველთვიურ�დ მ�ინც, მ�ნ�მ ს�ნ�მ მ�ხდებ� ხელფ�სების გ�დ�ხდ� პერს�ნ�ლის ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშებზე. ელექტრ�ნული ხ�ზინის ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებს (ს�ხელფ�ს� მ�დული) დ� ს�მ�ქ�ლ�ქ� რეესტრის მ�ნ�ცემთ� ბ�ზის ჩ�ნ�წერებს შ�რის (რ�მლის მ�რთვ�ც წ�რმ�ებს იუსტიციის ს�მინისტრ�ს მიერ) შეჯერებ� ხდებ� მ�შინ, რ�ც� თ�ნ�მშრ�მლის დ�ნიშვნ� დ� რეგისტრ�ცი� წ�რმ�ებს სისტემ�ში. �რსებ�ბს ვ�ლიდ�ციის მექ�ნიზმი, რ�მელიც ჩ�შენებული� ს�ხელფ�ს� მ�დულში დ� რ�მელიც �ვტ�მ�ტურ�დ ბლ�კ�ვს ნებისმიერი პირის ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემებს, რ�მლებიც �რ �რის �ს�ხული ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემის პერს�ნ�ლის მ�ნ�ცემთ� ბ�ზ�ში. ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში ცვლილების მ�რთვ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 23.2-ში. პერს�ნ�ლის ჩ�ნ�წერების გ�ნ�ხლებ� წ�რმ�ებს ყ�ველთვიურ�დ ყ�ველთვიური გ�დ�ხდის დრ�ისთვის. გ�ნ�ხლებები ხ�რციელდებ� რე�ლურ დრ�ში დ� �ის�ხებ� ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემის ს�ხელფ�ს� მ�დულში. �მ�სთ�ნ ერთ�დ, �რსებული მ�ნ�ცემების რეტრ��ქტიური ცვლილებები სისტემ�ში �რ �რის დ�შვებული. ხელფ�სის გ�დ�ხდის წესებთ�ნ დ� პრ�ცედურებთ�ნ შეს�ბ�მის�ბ�ს მიენიჭ� 141 შიდ� კ�ნტრ�ლის კ�მპ�ნენტები დ� დ�კვირვების მ�კლე მიმ�ხილვ� ელემენტები შეფ�სებ� ‘A’ 23.3-ში. შრ�მითი კ�ნ�ნმდებლ�ბის შეს�ბ�მის�დ, ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებში ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში ცვლილებების შეტ�ნის უფლებ� მხ�ლ�დ �ვტ�რიზებულ პირებს �ქვთ. ცვლილებები უფლებ�მ�სილი პირის მიერ მ�წმდებ� დ� მტკიცდებ� გ�ნყ�ფილების უფრ�სის მიერ. �ნ�ზღ�ურებ�ში ცვლილებისთვის შეს�ტ�ნ�დ, დ�მ�ტებით ს�ჭირ�� ხ�ზინის �ვტ�რიზ�ცი�. სისტემ� იძლევ� შეს�ძლებლ�ბ�ს, რ�მ მ�ხდეს ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში გ�კეთებული ცვლილებების კვ�ლის მიდევნებ� (�უდიტი). ეს შეს�ძლებელი� იმდენ�დ, რ�მდენ�დ�ც ხდებ� ცვლილებების დ�კუმენტირებ� დ� შენ�ხვ�. �მ�სთ�ნ, ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემ�ში შესვლის/წვდ�მის კ�ნტრ�ლი ხ�რციელდებ� კ�დის დ� პ�რ�ლის გ�მ�ყენებით. შიდ� დ� გ�რე �უდიტ�რები �ფ�სებენ ს�ხელფ�ს� რისკებს რ�გ�რც დ�ბ�ლს, რ�მდენ�დ�ც ს�ხელფ�ს� მ�ნ�ცემების სიზუსტე ს�კმ��დ მ�ღ�ლი�. მ�ვ�ლე�ბების გ�ნ�წილებ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 25.1-ში. ს�ხელმწიფ� ხ�ზინის ელექტრ�ნული მ�მს�ხურების სისტემისთვის ინსტრუქციების დ�მტკიცების შეს�ხებ ფინ�ნსთ� მინისტრის 2012 წლის 6 ივლისის ბრძ�ნების შეს�ბ�მის�დ, 3.2 მ�ვ�ლე�ბების გ�ნ�წილებ� (�ვტ�რიზ�ცი� , მ�ვ�ლე�ბები გ�დ�ნ�წილებული� ხ�რჯების დ�მუშ�ვებ�, �ღრიცხვ� , შეფ�სებ�) გ�წევის მთელი პრ�ცესის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში პ�სუხისმგებლ�ბების მიხედვით, რ�მელიც მკ�ფი�დ �რის გ�წერილი ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემის (PFMIS) სხვ�დ�სხვ� დ�ნისთვის. გ�დ�ხდის წესებთ�ნ დ� პრ�ცედურებთ�ნ შეს�ბ�მის�ბ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 25.3-ში. გ�დ�ხდის წესების� დ� პრ�ცედურების დ�ცვის კ�ნტრ�ლი ძ�ლი�ნ მ�ღ�ლი�. 3.3 რესურსებთ�ნ დ� ჩ�ნ�წერებთ�ნ წვდ�მის ფინ�ნსური ინფ�რმ�ციის ს�იმედ��ბის კ�ნტრ�ლი პრ�ცესებს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 27.4-ში. დ�კუმენტებთ�ნ წვდ�მ� დ� მ�თი ცვლილების შეს�ძლებლ�ბ� შეზღუდული�, შეს�ბ�მის�დ �ღირიცხებ� დ� შედეგ�დ მ�ჰყვებ� �უდიტის კვ�ლის �ს�ხვ�. 3.4 ვერიფიკ�ცი� შიდ� წლიური �ნგ�რიშების სიზუსტეს მიენიჭ� 142 შიდ� კ�ნტრ�ლის კ�მპ�ნენტები დ� დ�კვირვების მ�კლე მიმ�ხილვ� ელემენტები შეფ�სებ� ‘B’ 28.3-ში. �რ �რსებ�ბს �რსებითი შენიშვნები მ�ნ�ცემთ� სიზუსტესთ�ნ დ�კ�ვშირებით. ხ�რჯების შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი� ელექტრ�ნულ ხ�ზინის სისტემ�ში �ის�ხებ� გ�დ�ხდების ეტ�პზე. ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშების შეჯერებ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 27.1-ში. ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშების შეჯერებ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ყველ� �ქტიური ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშისთვის ხ�რციელდებ� სულ მცირე ყ�ველთვიურ�დ, 3.5 შეჯერებ� �გრეგირებულ დ� დეტ�ლურ დ�ნეებზე დ� ჩვეულებრივ თვის დ�სრულებიდ�ნ ერთი კვირის ვ�დ�ში. დრ�ებითი �ნგ�რიშების შეჯერებ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘NA’ 27.2-ში. �რ �რსებ�ბს დრ�ებითი �ნგ�რიშები. ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის PEFA-ს შეფ�სებ�ში ს�გ�დ�ს�ხ�დ� �უდიტს დ� მ�კვლევ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 19.3-ში, თუმც� ის �რ�რელევ�ნტურ�დ იქნ� მიჩნეული მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეზე. შემ�ს�ვლების უმეტესი ნ�წილის �დმინისტრ�ტ�რი 3.6 �პერ�ციული ეფექტი�ნ�ბის შეფ�სებ� სუბიექტები, �ხ�რციელებენ �უდიტს დ� დ�ნ�შ�ულის მ�კვლევ�ს, რ�მლის მ�რთვ� დ� რ�მლის შეს�ხებ �ნგ�რიშგებ�ც წ�რმ�ებს კ�ნ�ნშეს�ბ�მის�ბის გ�უმჯ�ბესების დ�კუმენტურ�დ მ�მზ�დებული გეგმის თ�ნ�ხმ�დ. ისინი �სრულებენ ყველ� დ�გეგმილ �უდიტს დ� მ�კვლევ�ს. ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის PEFA-ს შეფ�სებ�ში შესყიდვების მ�ნიტ�რინგს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 24.1-ში, თუმც� ის �რ�რელევ�ნტურ�დ იქნ� მიჩნეული მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეზე. მ�ნ�ცემთ� ბ�ზების დ� ჩ�ნ�წერების წ�რმ�ებ� ხ�რციელდებ� ყველ� კ�ნტრ�ქტისთვის, მ�თ 3.7 �პერ�ციების, პრ�ცესების დ� შ�რის მ�ნ�ცემებისთვის, თუ რისი შესყიდვ� მ�ქმედებების შეფ�სებ� გ�ნხ�რციელდ�, რ�გ�რი იყ� შესყიდვის ღირებულებ�, ვისთ�ნ გ�ფ�რმდ� კ�ნტრ�ქტი. მ�ნ�ცემები �რის ზუსტი დ� სრული შესყიდვის ყველ� მეთ�დისთვის ს�ქ�ნლისთვის, მ�მს�ხურების� დ� ს�მუშ��სთვის. ყველ� ს�ხელმწიფ� კ�ნტრ�ქტის შესყიდვ� ხდებ� ს�ქ�რთველ�ს ელექტრ�ნული ს�ხელმწიფ� 143 შიდ� კ�ნტრ�ლის კ�მპ�ნენტები დ� დ�კვირვების მ�კლე მიმ�ხილვ� ელემენტები შესყიდვების სისტემის ს�შუ�ლებით (Ge-GP). „�უდიტის კვ�ლის“ �რსებ�ბ� მიუთითებს 3.8 ზედ�მხედველ�ბ� (დ�ვ�ლებ� , შეფ�სებ� დ� ზედ�მხედველ�ბ�ზე. პერს�ნ�ლის გ�ნვით�რებ� დ�მტკიცებ� , მითითებების მიწ�დებ� დ� წ�რმ�ებს მენტ�რ�ბის დ� ტრენინგის ტრენინგი) ს�შუ�ლებით. 4. ინფ�რმ�ცი� დ� კ�მუნიკ�ცი� 5. მ�ნიტ�რინგი 5.1 მიმდინ�რე მ�ნიტ�რინგი შეფ�სებ�მ ხ�ზი გ�უსვ� ბევრ სფერ�ს რ�მლებიც უკ�ვშირდებ� მ�ნიტ�რინგის მიმდინ�რე ღ�ნისძიებებს: სერვისების გ�მწევი ერთეულების მიერ მიღებულ რესურსებს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 8.3- ში. ინფ�რმ�ცი� მ�მს�ხურების პრ�ვ�იდერების მიერ მიღებული რესურსების შეს�ხებ გრ�ვდებ� დ� �ღირიცხებ� იმ შემთხვევ�ში, თუ პრ�გრ�მები ხ�რციელდებ� �რ�ნ�კლებ �რი ძირით�დი ს�მინისტრ�ს მიერ დ�ფინ�ნსების წყ�რ�ების ს�ფუძველზე. ეს ინფ�რმ�ცი� მზ�დდებ� ყ�ველწლიურ�დ მ�ინც. მუნიციპ�ლური ს�წ�რმ�ების მ�ნიტ�რინგს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘D’ 10.1-ში. პირ�ბით ვ�ლდებულებებს დ� სხვ� ფისკ�ლურ რისკებს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘NA’ 10.3-ში. �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის სუბიექტები თ�ვი�ნთ ფინ�ნსურ �ნგ�რიშებში რ��დენ�ბრივ�დ �ფ�სებენ ყველ�ზე მნიშვნელ�ვ�ნ პირ�ბით ვ�ლდებულებებს. ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების მ�ნიტ�რინგს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 11.4-ში. ძირით�დი ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების მთლი�ნი ღირებულების დ� ფიზიკური პრ�გრესის მ�ნიტ�რინგი წ�რმ�ებს გ�ნმ�ხ�რციელებელი მუნიციპ�ლიტეტის მიერ. ინფ�რმ�ცი� ძირით�დი ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების გ�ნხ�რციელების შეს�ხებ მზ�დდებ� ყ�ველწლიურ�დ. შესყიდვების მ�ნიტ�რინგს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 24.1-ში ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის PEFA-ს შეფ�სებ�ში, მ�გრ�მ მუნიციპ�ლიტეტის PEFA-ს 144 შიდ� კ�ნტრ�ლის კ�მპ�ნენტები დ� დ�კვირვების მ�კლე მიმ�ხილვ� ელემენტები შეფ�სებ�ში �ღნიშნულ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘NA’. მ�ნ�ცემთ� ბ�ზების დ� ჩ�ნ�წერების წ�რმ�ებ� ხ�რციელდებ� ყველ� კ�ნტრ�ქტისთვის, მ�თ შ�რის მ�ნ�ცემებისთვის, თუ რისი შესყიდვ� გ�ნხ�რციელდ�, რ�გ�რი იყ� შესყიდვის ღირებულებ�, ვისთ�ნ გ�ფ�რმდ� კ�ნტრ�ქტი. მ�ნ�ცემები �რის ზუსტი დ� სრული შესყიდვის ყველ� მეთ�დისთვის ს�ქ�ნლისთვის, მ�მს�ხურების� დ� ს�მუშ��სთვის. ყველ� ს�ხელმწიფ� კ�ნტრ�ქტის შესყიდვ� ხდებ� ს�ქ�რთველ�ს ელექტრ�ნული ს�ხელმწიფ� შესყიდვების სისტემის ს�შუ�ლებით. შიდ� �უდიტის დ�ნერგვ�ს დ� �ნგ�რიშგებ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 26.3-ში. �უდიტის გეგმ� მთლი�ნ�დ შესრულდ�. შიდ� �უდიტ�რი �ნგ�რიშებს წ�რუდგენს მერს დ� �უდირებული ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციის უფრ�სს. სერვისების გ�წევის ეფექტი�ნ�ბ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� 5.2 შეფ�სებ� ‘D’ 8.4-ში. ს�ინვესტიცი� პრ�ექტის შერჩევ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘C’ 11.2-ში. შიდ� �უდიტებზე რე�გირებ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘A’ 26.4-ში. მენეჯმენტი რე�გირებს �უდიტის რეკ�მენდ�ციებზე ყველ� �უდირებული ერთეულისთვის �ნგ�რიშის შემუშ�ვებიდ�ნ 12 თვის ვ�დ�ში. 5.3 მენეჯმენტის რე�გირებ� გ�რე �უდიტის რეკ�მენდ�ციებზე რე�გირებ�ს მიენიჭ� შეფ�სებ� ‘B’ შემ�წმებული სუბიექტების მხრიდ�ნ წ�რმ�დგენილი �ფიცი�ლური პ�სუხები �უდიტებზე, გ�ნვლილი 3 ფისკ�ლური წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში. დ�ნ�რთი 3: ინფ�რმ�ციის წყ�რ�ები ინდიკ�ტ�რების მიხედვით დ�ნ�რთი 3A: დ�კ�ვშირებული კვლევების� დ� �ნ�ლიტიკური ს�მუშ��ების ჩ�მ�ნ�თვ�ლი 145 No დ�წესებულებ� დ�კუმენტი თ�რიღი 1 IMF ს�ქ�რთველ�: ფისკ�ლური გ�მჭვირვ�ლ�ბის 27 სექტემბერი, FTE Georgia შეფ�სებ� 2017 წ 2 IMF ს�ქ�რთველ�: ს�გ�დ�ს�ხ�დ� ივლისი, 2016 წ TADAT Georgia �დმინისტრ�ციის დი�გნ�სტიკური შეფ�სების ინსტრუმენტი (TADAT) შესრულების შეფ�სების �ნგ�რიში 3 IBP ღი� ბიუჯეტის კვლევ� 2017 ი�ნვ�რი, 2018 წ Open Budget Survey 4 EU ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმ� 2017 წ Georgia PFM reform ს�ქ�რთველ�ში 5 MOF ს�ქ�რთველ�ს ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმის სტრ�ტეგი� 2014-2017 წწ 6 GRS შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის წლიური 2017 წ www.rs.ge/en �ნგ�რიში 7 MOF ს�ქ�რთველ�ს 2018 წლის ცენტრ�ლური 2018 წ მთ�ვრ�ბის PEFA-ს შეფ�სებ� 146 დ�ნ�რთი 3B: პირები, ვისთ�ნ�ც შედგ� კ�ნსულტ�ცი� პირები, ვისთ�ნ�ც შედგ� კ�ნსულტ�ცი� (თ�ნ�მდებ�ბ�, დეპ�რტ�მენტი, �რგ�ნიზ�ცი�) 11 ივნისი, 2018 �რჩილ ვ�ნ�ძე, ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხურის უფრ�სი ნინ� ბეჟ�ნიძე, ს�ინვესტიცი� პ�ლიტიკის დეპ�რტ�მენტი ედნ�რ ნ�ტ�რიძე, ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხური, ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხურის უფრ�სი მ�მუკ� დ�რჩი�, შიდ� �უდიტის ს�მს�ხურის უფრ�სი ბ�გრ�ტ ხ�ლვ�ში, შესყიდვების ს�მს�ხურის უფრ�სი რევ�ზ ხ�ხვ�, მუნიციპ�ლური ქ�ნების მ�რთვის ს��გენტ�ს უფრ�სი რუსუდ�ნ ჟ�ჟ�ძე, მუნიციპ�ლური ქ�ნების მ�რთვის ს��გენტ� კ�ხ� დი�ს�მიძე, �დ�მი�ნური რესურსების მ�რთვის ს�მს�ხურის უფრ�სი 12 ივნისი, 2018 �რჩილ ვ�ნ�ძე, ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხურის უფრ�სი ედნ�რ ნ�ტ�რიძე, ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხური, ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხურის უფრ�სი ზურ�ბ ნ�კ�იძე, ს�კრებულ�ს ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� კ�მისიის თ�ვმჯდ�მ�რე 13 ივნისი, 2018 თენგიზ პეტრიძე, ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის ვიცე-მერი �რჩილ ვ�ნ�ძე, ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხურის უფრ�სი ედნ�რ ნ�ტ�რიძე, ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხური, ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხურის უფრ�სი მინდი� კ�ხიძე, ბ�თუმის ს�სწრ�ფ� ს�მედიცინ� დ�ხმ�რების ს�მს�ხურის უფრ�სი 14 ივნისი, 2018 �რჩილ ვ�ნ�ძე, ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხურის უფრ�სი ედნ�რ ნ�ტ�რიძე, ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხური, ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხურის უფრ�სი 15 ივნისი, 2018 ლ�შ� კ�მ�ხიძე, ბ�თუმის მერი �რჩილ ვ�ნ�ძე, ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხურის უფრ�სი 8 ივნისი, 2018, ქუთ�ისი მ�რიკ� ნ�ცვლიშვილი, SAO, ს�ხელმწიფ� ბიუჯეტის �ნ�ლიზის� დ� სტრ�ტეგიული დ�გეგმვის დეპ�რტ�მენტის უფრ�სი გი�რგი მ�მრიკ�შვილი, SAO, მუნიციპ�ლური ბიუჯეტის �უდიტის დეპ�რტ�მენტის უფრ�სი 25 მ�ისი, 2018 კ�ხ� დემეტრ�შვილი, ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს უფრ�სის მ��დგილე დიმიტრი გულის�შვილი, დეპ�რტ�მენტის უფრ�სი, ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ� 147 პირები, ვისთ�ნ�ც შედგ� კ�ნსულტ�ცი� (თ�ნ�მდებ�ბ�, დეპ�რტ�მენტი, �რგ�ნიზ�ცი�) 16 ივლისი, 2016 ლ�შ� კ�მ�ხიძე, ბ�თუმის მერი თენგიზ პეტრიძე, ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის ვიცე-მერი �რჩილ ვ�ნ�ძე, ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხურის უფრ�სი ედნ�რ ნ�ტ�რიძე, ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხური, ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხურის უფრ�სი დ�ნ�რთი 3C: ინფ�რმ�ციის წყ�რ�ები ინდიკ�ტ�რების მიხედვით დ�კუმენტების ჩ�მ�ნ�თვ�ლი / გ�ნხილული �ნგ�რიშები ინდიკ�ტ�რი მტკიცებულებ� HLG-1: ხელისუფლების • ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები მ�ღ�ლი დ�ნიდ�ნ გ�ნხ�რციელებული ტრ�ნსფერები 1. ხ�რჯების �გრეგირებული • ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები მ�ჩვენებლების შესრულებ� 2. ხ�რჯების შესრულების • ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები სტრუქტურ� 3. შემ�ს�ვლების შესრულებ� • ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები 4. ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ცი� • ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს მ�ნ�ცემები 5. ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� • https://matsne.gov.ge/ka/document/view/3959795; • http://mof.ge/images/File/biujetis-kanoni2017/damtkicebuli/SFR-2016-Total-bind.pdf; • http://mof.ge/images/File/biujetis-kanoni2017/damtkicebuli/2017-BD-Tables-sen-16_1- BDD.pdf; • http://mof.ge/images/File/biujetis-kanoni2017/damtkicebuli/2017-BD-Tables-sen-16_3- BDD.pdf; • http://mof.ge/images/File/biujetis-kanoni2017/damtkicebuli/2017-BD-Tables-sen- 16_2%20BDD.pdf; • https://www.batumi.ge; • http://batumi.ge/ge/?page=show&sec=49 6. �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის • ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები �პერ�ციები ფინ�ნსური �ნგ�რიშების მიღმ� 7. ტრ�ნსფერები �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბისთვის 8. ინფ�რმ�ცი� სერვისების • ბ�თუმის პრი�რიტეტების დ�კუმენტი გ�წევის ეფექტი�ნ�ბის • http://batumi.ge/ge/?page=show&sec=49 შეს�ხებ 9. ფისკ�ლური ინფ�რმ�ციის • http://www.batumicc.ge; ს�ჯ�რ��ბ� • https://matsne.gov.ge/ka/document/view/3959795; 148 დ�კუმენტების ჩ�მ�ნ�თვ�ლი / გ�ნხილული �ნგ�რიშები ინდიკ�ტ�რი მტკიცებულებ� • http://batumi.ge/ge/?page=show&sec=49; • https://sao.ge/files/auditi/auditis-angarishebi/2018/batumis-meria.pdf; • https://sao.ge/files/auditi/auditis-angarishebi/2016/qalaq-batumis- municipalitetis_meria.pdf 10. �ნგ�რიშგებ� ფისკ�ლური • გ�ნხილვები დ� მუნიციპ�ლური ქ�ნების მ�რთვის ს��გენტ�ს ინფ�რმ�ცი� რისკის შეს�ხებ 11. ს�ხელმწიფ� • გ�ნხილვები დ� მუნიციპ�ლიტეტის ს�ინვესტიცი� პ�ლიტიკის დეპ�რტ�მენტისგ�ნ ინვესტიციების მ�რთვ� მ�პ�ვებული ინფ�რმ�ცი� 12. ს�ხელმწიფ� �ქტივების • გ�ნხილვები დ� მუნიციპ�ლური ქ�ნების მ�რთვის ს��გენტ�ს ინფ�რმ�ცი� მ�რთვ� 13. ვ�ლის მ�რთვ� • გ�ნხილვები ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურთ�ნ • ს�ქ�რთველ�ს ს�ბიუჯეტ� კ�დექსი 14. მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური დ� • NA ფისკ�ლური პრ�გნ�ზირებ� 15. ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� • ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები • წლიური ბიუჯეტის დ�კუმენტი 16. ხ�რჯების ბიუჯეტირებ� • ბ�თუმის პრი�რიტეტების დ�კუმენტი ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ • ს�ქ�რთველ�ს ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმის სტრ�ტეგი� 2014-2017 წწ პერსპექტივ�ში • პრ�გრ�მული ბიუჯეტირების წესები დ� მეთ�დები • ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ს�მ�ქმედ� გეგმ� 2017-2020 წწ, ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ� 17. ბიუჯეტის მ�მზ�დების • გ�ნხილვები ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურთ�ნ პრ�ცესი • ს�ბიუჯეტ� კ�დექსი • ბ�თუმის პრი�რიტეტების დ�კუმენტი • ბ�თუმის ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რი დ� ს�ხელმძღვ�ნელ� 18. ბიუჯეტის • გ�ნხილვები ბ�თუმის ს�კრებულ�ს ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� კ�მისი�სთ�ნ ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ� 19. შემ�ს�ვლების • NA �დმინისტრირებ� 20. შემ�ს�ვლების �ღრიცხვ� • გ�ნხილვები დ� ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები 21. წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში • ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები რესურსების გ�ნ�წილების პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� 22. ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების • ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები. წლიური ფინ�ნსური დ�ვ�ლი�ნებები �ნგ�რიშგებ� 23. ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების • დისკუსი� ბ�თუმის �დ�მი�ნური რესურსების მ�რთვის დეპ�რტ�მენტთ�ნ კ�ნტრ�ლი 24. შესყიდვები • გ�ნხილვები დ� ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს მ�ნ�ცემები 25. �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების • გ�ნხილვები დ� ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები შიდ� კ�ნტრ�ლი 26. შიდ� �უდიტი • გ�ნხილვები დ� შიდ� �უდიტის ს�მს�ხურისგ�ნ მ�პ�ვებული ინფ�რმ�ცი� 27. ფინ�ნსური ინფ�რმ�ციის • გ�ნხილვები დ� ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები ს�იმედ��ბ� 28. შიდ� წლიური �ნგ�რიშები • ყ�ველთვიური დ� ყ�ველკვ�რტ�ლური ბიუჯეტის �ნგ�რიშების გ�ნხილვები დ� ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები 29. წლიური ფინ�ნსური • ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშები დ� წლიური ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებ�. გ�ნხილვ� �ნგ�რიშები დ� ბ�თუმის ს�ფინ�ნს� ს�ქ�ლ�ქ� ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები 149 დ�კუმენტების ჩ�მ�ნ�თვ�ლი / გ�ნხილული �ნგ�რიშები ინდიკ�ტ�რი მტკიცებულებ� 30. გ�რე �უდიტი • გ�ნხილვები დ� ს�ქ�რთველ�ს ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები 31. �უდიტის �ნგ�რიშების • ს�ქ�რთველ�ს პ�რლ�მენტის (ს�ბიუჯეტ� დ� ს�ფინ�ნს� კ�მისი�) მ�ნ�ცემები ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ� • გ�ნხილვები დ� ს�ქ�რთველ�ს ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის მ�ნ�ცემები • გ�ნხილვები ბ�თუმის ს�კრებულ�ს ს�ფინ�ნს� დ� ს�ბიუჯეტ� კ�მისი�სთ�ნ დ�ნ�რთი 4: გ�მ�თვლითი ცხრილები PI-1, PI-2 დ� PI-3 კ�მპ�ნენტებისთვის ცხრილი 1: შედეგების მ�ტრიც� PI-1 PI-2.1 PI-2.3 წლები სულ ხ�რჯების გ�დ�ხრ� სტრუქტურული გ�დ�ხრ� გ�უთვ�ლისწინებელი 2015 81.1% 15.0% 2016 100.0% 4.8% 0.0% 2017 92.3% 8.5% ცხრილში მ�ყვ�ნილი ციფრები მლნ ლ�რში� ცხრილი 1.: 2015 წელი ფუნქცი�ნ�ლური დ�მტკიცებული �ბს�ლუტური კლ�სიფიკ�ციის ბიუჯეტი ფ�ქტიური გ�დ�ხრ� პრ�ცენტი ბიუჯეტი გ�დ�ხრ� კ�დები 701 9,907.1 8,710.4 11,925.5 -3,215.1 3,215.1 27.0% 702 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 703 1,826.0 1,826.0 2,198.0 -372.0 372.0 16.9% 704 16,085.0 22,667.7 19,362.1 3,305.6 3,305.6 17.1% 705 15,795.7 17,274.1 19,013.8 -1,739.8 1,739.8 9.2% 706 18,848.5 23,508.7 22,688.6 820.0 820.0 3.6% 707 2,257.0 2,620.1 2,716.8 -96.8 96.8 3.6% 708 16,855.0 25,295.2 20,289.0 5,006.3 5,006.3 24.7% 709 13,715.9 14,083.6 16,510.3 -2,426.8 2,426.8 14.7% 710 5,900.2 5,820.8 7,102.3 -1,281.5 1,281.5 18.0% ჯ�მი 101,190.4 121,806.5 121,806.5 0.0 18,263.8 პრ�ცენტი 3,040.4 2,586.9 150 ს�რეზერვ� ფ�ნდები 400.0 სულ ხ�რჯები 104,630.8 124,393.4 PI-1 ინდიკ�ტ�რის გ�დ�ხრ� 81.1% PI-1 ინდიკ�ტ�რის სტრუქტურ� 15.0% ს�რეზერვ� ფ�ნდების წილი მთლი�ნ ბიუჯეტში 0.4% ცხრილი 2.: 2016 წელი ფუნქცი�ნ�ლური დ�მტკიცებულ �ბს�ლუტურ პრ�ცენტ კლ�სიფიკ�ციის ბიუჯეტი ფ�ქტიური გ�დ�ხრ� ი ბიუჯეტი ი გ�დ�ხრ� ი კ�დები 701 9,562.3 9,699.2 9,640.9 58.3 58.3 0.6% 702 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 703 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 704 32,150.8 31,938.9 32,415.1 -476.2 476.2 1.5% 705 9,835.6 9,704.6 9,916.5 -211.9 211.9 2.1% 706 28,046.7 31,027.3 28,277.3 2,750.1 2,750.1 9.7% 707 3,050.5 3,054.8 3,075.6 -20.7 20.7 0.7% 708 21,601.0 20,181.1 21,778.6 -1,597.4 1,597.4 7.3% 709 14,271.5 13,655.9 14,388.8 -732.9 732.9 5.1% 710 7,404.1 7,695.7 7,465.0 230.7 230.7 3.1% ჯ�მი 125,922.5 126,957.6 126,957.6 0.0 6,078.2 პრ�ცენტი 3,645.9 3,162.4 ს�რეზერვ� 600.0 ფ�ნდები სულ ხ�რჯები 130,168.4 130,120.0 PI-1 ინდიკ�ტ�რის გ�დ�ხრ� 100.0% PI-1 ინდიკ�ტ�რის სტრუქტურ� 4.8% ს�რეზერვ� ფ�ნდების წილი მთლი�ნ ბიუჯეტში 0.5% ცხრილი 3.: 2017 წელი ფუნქცი�ნ�ლური ფ�ქტიურ დ�მტკიცებულ �ბს�ლუტურ პრ�ცენტ კლ�სიფიკ�ციის ბიუჯეტი გ�დ�ხრ� ი ი ბიუჯეტი ი გ�დ�ხრ� ი კ�დები 701 9,603.4 8,316.2 10,477.7 -2,161.5 2,161.5 20.6% 702 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 703 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 704 38,854.5 42,518.4 42,391.7 126.7 126.7 0.3% 705 12,038.4 11,289.0 13,134.3 -1,845.3 1,845.3 14.0% 706 23,278.9 30,792.3 25,398.2 5,394.1 5,394.1 21.2% 707 3,752.1 3,675.7 4,093.7 -418.0 418.0 10.2% 708 20,160.8 22,411.4 21,996.2 415.2 415.2 1.9% 709 13,683.0 13,344.7 14,928.7 -1,583.9 1,583.9 10.6% 151 710 7,834.4 8,620.5 8,547.6 72.8 72.8 0.9% ჯ�მი 129,205.5 140,968.0 140,968.0 0.0 12,017.6 პრ�ცენტი 4,204.3 3,583.5 ს�რეზერვ� 750.0 ფ�ნდები სულ ხ�რჯები 134,159.8 144,551.5 PI-1 ინდიკ�ტ�რის გ�დ�ხრ� 92.3% PI-1 ინდიკ�ტ�რის სტრუქტურ� 8.5% ს�რეზერვ� ფ�ნდების წილი მთლი�ნ ბიუჯეტში 0.6% ცხრილი 4.: 2015 წელი ეკ�ნ�მიკური დ�მტკიცებულ �ბს�ლუტურ ბიუჯეტი ფ�ქტიური გ�დ�ხრ� პრ�ცენტი კლ�სიფიკ�ცი� ი ბიუჯეტი ი გ�დ�ხრ� შრ�მის �ნ�ზღ�ურებ� 17,645.0 17,672.9 21,058.3 -3,385.4 3,385.4 16.1% ს�ქ�ნელი დ� მ�მს�ხურებ� 24,704.5 28,583.5 29,483.4 -899.9 899.9 3.1% პრ�ცენტი 3,040.4 2,586.9 3,628.5 -1,041.6 1,041.6 28.7% სუბსიდიები 11,218.4 14,473.2 13,388.5 1,084.7 1,084.7 8.1% გრ�ნტები 0.0 1,830.5 0.0 1,830.5 1,830.5 ს�ცი�ლური დ�ხმ�რებ� 6,360.9 5,855.0 7,591.4 -1,736.4 1,736.4 22.9% სხვ� ხ�რჯები 5,362.4 7,665.6 6,399.7 1,265.9 1,265.9 19.8% �რ�ფინ�ნსური �ქტივების ზრდ� 35,899.2 45,725.8 42,843.6 2,882.2 2,882.2 6.7% ხ�რჯები 104,230.8 124,393.4 124,393.4 0.0 14,126.6 ს�რეზერვ� ფ�ნდები 400.0 სულ გ�დ�ხრ� 83.8% სტრუქტურული 11.4% გ�დ�ხრ� ცხრილი 5.: 2016 წელი ეკ�ნ�მიკური დ�მტკიცებულ �ბს�ლუტურ პრ�ცენტ ბიუჯეტი ფ�ქტიური გ�დ�ხრ� კლ�სიფიკ�ცი� ი ბიუჯეტი ი გ�დ�ხრ� ი შრ�მის �ნ�ზღ�ურებ� 19,737.8 20,853.4 19,821.8 1,031.6 1,031.6 5.2% ს�ქ�ნელი დ� მ�მს�ხურებ� 29,540.2 28,433.3 29,666.0 -1,232.7 1,232.7 4.2% პრ�ცენტი 3,645.9 3,162.4 3,661.4 -499.1 499.1 13.6% სუბსიდიები 11,051.1 12,071.7 11,098.1 973.5 973.5 8.8% გრ�ნტები 10.0 1,404.4 10.0 1,394.4 1,394.4 13884.6% ს�ცი�ლური დ�ხმ�რებ� 6,633.9 6,814.3 6,662.1 152.1 152.1 2.3% სხვ� ხ�რჯები 9,528.9 10,950.3 9,569.5 1,380.8 1,380.8 14.4% 152 �რ�ფინ�ნსური �ქტივების ზრდ� 49,420.6 46,430.4 49,631.0 -3,200.6 3,200.6 6.4% ხ�რჯები 129,568.4 130,120.0 130,120.0 0.0 9,864.7 ს�რეზერვ� ფ�ნდები 600.0 სულ გ�დ�ხრ� 99.6% სტრუქტურული 7.6% გ�დ�ხრ� 153 ცხრილი 6.: 2017 წელი ეკ�ნ�მიკური დ�მტკიცებულ �ბს�ლუტურ პრ�ცენტ ბიუჯეტი ფ�ქტიური გ�დ�ხრ� კლ�სიფიკ�ცი� ი ბიუჯეტი ი გ�დ�ხრ� ი შრ�მის �ნ�ზღ�ურებ� 20,213.8 19,384.2 21,902.0 -2,517.7 2,517.7 11.5% ს�ქ�ნელი დ� მ�მს�ხურებ� 31,157.6 30,902.9 33,759.7 -2,856.8 2,856.8 8.5% პრ�ცენტი 4,204.3 3,583.5 4,555.4 -971.9 971.9 21.3% სუბსიდიები 11,154.8 14,384.2 12,086.4 2,297.8 2,297.8 19.0% გრ�ნტები 10.0 4.6 10.8 -6.2 6.2 57.5% ს�ცი�ლური დ�ხმ�რებ� 7,283.8 7,279.2 7,892.1 -612.9 612.9 7.8% სხვ� ხ�რჯები 6,375.2 9,662.4 6,907.6 2,754.8 2,754.8 39.9% �რ�ფინ�ნსური �ქტივების ზრდ� 53,010.3 59,350.4 57,437.4 1,913.0 1,913.0 3.3% ხ�რჯები 133,409.8 144,551.5 144,551.5 0.0 13,931.2 ს�რეზერვ� ფ�ნდები 750.0 სულ გ�დ�ხრ� 92.3% სტრუქტურული 9.6% გ�დ�ხრ� ცხრილი 7.: 2015 წელი კ�რექტირ �ბს�ლუტ პრ�ცენტუ შემ�ს�ვლების კლ�სიფიკ�ცი� ბიუჯეტი ფ�ქტიური ებული გ�დ�ხრ� ური ლი წილი ბიუჯეტი გ�დ�ხრ� ს�გ�დ�ს�ხ�დ� შემ�ს�ვლები 13,000.0 18,819.4 15,282.6 3,536.8 ს�შემ�ს�ვლ�, მ�გების დ� კ�პიტ�ლის ზრდის გ�დ�ს�ხ�დი 0.0 0.0 0.0 ქ�ნების გ�დ�ს�ხ�დი 13,000.0 18,820.2 15,282.6 3,537.6 3,537.6 23.1% სხვ� გ�დ�ს�ხ�დები (0.8) 0.0 -0.8 0.8 სხვ� შემ�ს�ვლები 23,025.0 33,032.1 27,067.9 5,964.2 შემ�სვლები ს�კუთრებიდ�ნ 2,225.0 3,347.7 2,615.7 732.1 732.1 28.0% ს�ქ�ნლის დ� მ�მს�ხურების რე�ლიზ�ცი� 16,350.0 22,932.9 19,220.9 3,712.0 3,712.0 19.3% ს�ნქციები (ჯ�რიმ� დ� ს�ურ�ვები) 4,000.0 4,901.6 4,702.4 199.2 199.2 4.2% სხვ� დ�ნ�რჩენის ჯ�მი 450.0 1,849.9 529.0 1,320.9 1,320.9 249.7% სულ ხ�რჯები 36,025.0 51,851.6 51,851.6 0.0 2,913.1 სულ გ�დ�ხრ� 143.9% სტრუქტურული გ�დ�ხრ� 5.6% 154 ცხრილი 8.: 2016 წელი კ�რექტი �ბს�ლუტ პრ�ცენტ ფ�ქტიურ შემ�ს�ვლების კლ�სიფიკ�ცი� ბიუჯეტი რებული გ�დ�ხრ� ური ული ი ბიუჯეტი გ�დ�ხრ� წილი ს�გ�დ�ს�ხ�დ� შემ�ს�ვლები 950.5 1,091.7 1,698.8 (607.1) 0.0% ს�შემ�ს�ვლ�, მ�გების დ� კ�პიტ�ლის ზრდის გ�დ�ს�ხ�დი 750.0 696.9 1,340.4 -643.6 643.6 48.0% ქ�ნების გ�დ�ს�ხ�დი 200.5 394.9 358.3 36.5 36.5 10.2% სხვ� გ�დ�ს�ხ�დები 0.0 0.0 0.0 სხვ� შემ�ს�ვლები 328.0 471.4 586.2 (114.8) 0.0% შემ�სვლები ს�კუთრებიდ�ნ 253.0 368.1 452.2 -84.1 84.1 18.6% ს�ქ�ნლის დ� მ�მს�ხურების რე�ლიზ�ცი� 25.0 24.1 44.7 -20.6 20.6 46.0% ს�ნქციები (ჯ�რიმ� დ� ს�ურ�ვები) 50.0 61.6 89.4 -27.8 27.8 31.1% სხვ� დ�ნ�რჩენის ჯ�მი - 17.6 0.0 17.6 17.6 სულ ხ�რჯები 1,278.5 1,563.2 1,712.9 (149.7) 495.7 სულ გ�დ�ხრ� 122.3% სტრუქტურული გ�დ�ხრ� 28.9% ცხრილი 9.: 2017 წელი კ�რექტი �ბს�ლუტ პრ�ცენტ ფ�ქტიურ შემ�ს�ვლების კლ�სიფიკ�ცი� ბიუჯეტი რებული გ�დ�ხრ� ური ული ი ბიუჯეტი გ�დ�ხრ� წილი ს�გ�დ�ს�ხ�დ� შემ�ს�ვლები 31,300.0 30,914.9 36,795.9 (5,881.0) ს�შემ�ს�ვლ�, მ�გების დ� კ�პიტ�ლის ზრდის გ�დ�ს�ხ�დი 7,000.0 5,599.5 8,229.1 -2,629.6 2,629.6 32.0% ქ�ნების გ�დ�ს�ხ�დი 24,300.0 25,315.4 28,566.8 -3,251.4 3,251.4 11.4% სხვ� გ�დ�ს�ხ�დები 0.0 0.0 0.0 სხვ� შემ�ს�ვლები 33,025.0 42,428.4 38,823.8 3,604.6 შემ�სვლები ს�კუთრებიდ�ნ 1,125.0 1,993.5 1,322.5 671.0 671.0 50.7% ს�ქ�ნლის დ� მ�მს�ხურების რე�ლიზ�ცი� 27,150.0 34,028.1 31,917.2 2,110.9 2,110.9 6.6% ს�ნქციები (ჯ�რიმ� დ� ს�ურ�ვები) 4,000.0 4,947.8 4,702.4 245.4 245.4 5.2% სხვ� დ�ნ�რჩენის ჯ�მი 750.0 1,458.9 881.7 577.3 577.3 65.5% სულ ხ�რჯები 64,325.0 73,343.3 92,584.4 (19,241.1) 20,748.6 სულ გ�დ�ხრ� 114.0% სტრუქტურული გ�დ�ხრ� 22.4% 155 156 ცხრილი 10.: გ�ცემული ტრ�ნსფერები კვ�რტლების მიხედვით IV I I II II III III IV კლ�სიფიკ�ცი 2015 წლის 2015 წლის კვ�რტლი კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის � ბიუჯეტი ფ�ქტიური ს ბიუჯეტი ფ�ქტიური ბიუჯეტი ფ�ქტიური ბიუჯეტი ფ�ქტიური ფ�ქტიური ბიუჯეტი ტრ�ნსფერები 61,817.3 63,170.7 15,795.4 15,795.4 16,317.6 13,511.4 15,677.7 17,632.3 14,026.6 16,231.6 გ�თ�ნ�ბრები თი 52,542.3 52,542.3 13,135.5 13,135.5 13,135.5 13,135.5 13,135.5 13,135.5 13,135.8 13,135.8 ტრ�ნსფერი სპეცი�ლური ტრ�ნსფერიცე ნტრ�ლური 0.0 მთ�ვრ�ბიდ� ნ სპეცი�ლური ტრ�ნსფერი�ჭ �რის 29.4 13.4 16.0 მთ�ვრ�ბიდ� ნ კ�პიტ�ლური ტრ�ნსფერიცე ნტრ�ლური 1,840.6 362.5 1,180.6 297.5 მთ�ვრ�ბიდ� ნ კ�პიტ�ლური ტრ�ნსფერი�ჭ �რის 9,275.0 8,758.4 2,659.9 2,659.9 3,182.1 2,542.2 3,300.2 890.8 2,798.3 მთ�ვრ�ბიდ� ნ ტრ�ნსფერები ტრ�ნსფერები % 102% 100% 83% 112% 116% გ�თ�ნ�ბრები თი ტრ�ნსფერი 100% 100% 100% 100% 100% 1 IV I I II II III III IV კლ�სიფიკ�ცი 2016 წლის 2016 წლის კვ�რტლი კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის � ბიუჯეტი ფ�ქტიური ს ბიუჯეტი ფ�ქტიური ბიუჯეტი ფ�ქტიური ბიუჯეტი ფ�ქტიური ფ�ქტიური ბიუჯეტი ტრ�ნსფერები 69,642.3 51,564.0 16,039.7 10,194.2 20,539.4 10,244.8 16,245.7 11,229.5 16,817.5 19,895.5 გ�თ�ნ�ბრები თი 33,642.3 33,642.3 8,410.5 8,410.5 8,410.5 5,607.0 8,410.7 7,807.0 8,410.6 11,817.8 ტრ�ნსფერი სპეცი�ლური ტრ�ნსფერიცე ნტრ�ლური 20,000.0 0.0 5,000.0 7,000.0 3,000.0 5,000.0 მთ�ვრ�ბიდ� ნ სპეცი�ლური ტრ�ნსფერი�ჭ �რის 6.0 4.0 2.0 მთ�ვრ�ბიდ� ნ კ�პიტ�ლური ტრ�ნსფერიცე ნტრ�ლური 2,491.4 485.9 707.4 898.1 400.0 მთ�ვრ�ბიდ� ნ კ�პიტ�ლური ტრ�ნსფერი�ჭ �რის 16,000.0 15,424.3 2,629.2 1,297.9 5,128.9 3,926.4 4,835.0 2,522.4 3,406.9 7,677.7 მთ�ვრ�ბიდ� ნ ტრ�ნსფერები ტრ�ნსფერები 74% 64% 50% 69% 118% % გ�თ�ნ�ბრები თი 100% 100% 67% 93% 141% ტრ�ნსფერი 2 ცხრილი 11.: გ�ცემული ტრ�ნსფერები კვ�რტლების მიხედვით (გ�გრძელებ�) IV I I II II III III IV კლ�სიფიკ�ცი 2017 წლის 2017 წლის კვ�რტლი კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის კვ�რტლის � ბიუჯეტი ფ�ქტიური ს ბიუჯეტი ფ�ქტიური ბიუჯეტი ფ�ქტიური ბიუჯეტი ფ�ქტიური ფ�ქტიური ბიუჯეტი ტრ�ნსფერები 72,342.3 82,154.5 19,547.2 16,287.8 16,635.6 20,422.4 20,254.4 22,591.8 15,905.1 22,852.6 გ�თ�ნ�ბრები თი 37,342.3 37,342.3 12,447.2 11,435.7 6,223.6 7,335.7 9,335.4 9,335.7 9,336.1 9,235.2 ტრ�ნსფერი სპეცი�ლური ტრ�ნსფერიცე ნტრ�ლური 0.0 მთ�ვრ�ბიდ� ნ სპეცი�ლური ტრ�ნსფერი�ჭ �რის 5,764.4 1,163.4 4,601.0 მთ�ვრ�ბიდ� ნ კ�პიტ�ლური ტრ�ნსფერიცე ნტრ�ლური 4,650.8 996.8 1,085.2 1,142.3 1,426.5 მთ�ვრ�ბიდ� ნ კ�პიტ�ლური ტრ�ნსფერი�ჭ �რის 35,000.0 34,397.1 7,100.0 3,855.3 10,412.0 12,001.5 10,919.0 10,950.4 6,569.0 7,589.9 მთ�ვრ�ბიდ� ნ ტრ�ნსფერები ტრ�ნსფერები 114% 83% 123% 112% 144% % 3 გ�თ�ნ�ბრები თი 100% 92% 118% 100% 99% ტრ�ნსფერი 4 ცხრილი 13: ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის გ�რე �უდიტი 2015 - 2017 წწ �უდიტები 2015 2016 2017 სულ ბ�თუმის მუნიციპ�ლიტეტის მერიის 102,303.0 100,586.3 202,889.3 ფინ�ნსური �უდიტი ბ�თუმის მუნიციპ�ლური პრ�გრ�მ� - კ�მუნ�ლური ინფრ�სტრუქტურის 39,457.0 39,457.0 გ�ნვით�რებ� ბ�თუმის მუნიციპ�ლური პრ�გრ�მ� - 629.3 629.3 კულტურის გ�ნვით�რების ხელშეწყ�ბ� ბ�თუმის მუნიციპ�ლური პრ�გრ�მ� - ს�გ�ნმ�ნ�თლებლ�, კულტურული, 8,930.0 8,930.0 სპ�რტის� დ� დ�სვენების �ბიექტების რე�ბილიტ�ცი� �რ�ს�მეწ�რმე� (�რ�კ�მერციული) იურიდიული პირი "ბ�თუმის ბ�ტ�ნიკური 1,500.0 1,500.0 ბ�ღი" სულ* 152,819.3 100,586.3 - 253,405.6 სულ ფინ�ნსური �უდიტები 103,803.0 100,586.3 - 204,389.3 სულ შეს�ბ�მის�ბის �უდიტები 49,016.3 - - 49,016.3 სულ ხ�რჯი 124,393.4 130,120.0 144,551.5 399,064.9 სულ დ�ფ�რვ� % 63.5% ფინ�ნსური �უდიტების დ�ფ�რვ� % 51.2% შეს�ბ�მის�ბის �უდიტების დ�ფ�რვ�% 12.3% * მ�იც�ვს ფინ�ნსურ �უდიტებს დ� შეს�ბ�მის�ბის �უდიტებს 1