DENİZLİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SU ve KANALİZASYON İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (DESKİ) İÇMESUYU ATIKSU VE YAĞMURSUYU SİSTEMLERİ İYİLEŞTİRME PROJESİ REVİZE NİHAİ ÇEVRESEL ve SOSYAL YÖNETİM PLANI Ekim 2020 DENİZLİ SU ve KANALİZASYON İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEHİRLER PROJESİ İÇMESUYU, ATIKSU VE YAĞMURSUYU SİSTEMLERİ İYİLEŞTİRME PROJESİ Hazırlayan: DESKİ PROJE YÖNETİM BİRİMİ, - Ekim 2020 Revizyon No Onay Tarihi REV 0 Şubat 2019 REV 1 Ekim 2020 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ ................................................................................................................................................... 1 1.1. GENEL .......................................................................................................................................... 1 1.2. PROJE İHTİYACI.......................................................................................................................... 2 1.3. PROJENİN AMACI VE KAPSAMI ................................................................................................ 3 1.4. YASAL ÇERÇEVE ........................................................................................................................ 9 1.4.1. Ulusal Mevzuat ....................................................................................................................... 9 1.4.2. Uluslararası Yükümlülükler .................................................................................................. 10 1.4.3. Dünya Bankası Koruma Önlemi Politikaları ......................................................................... 12 1.5. PROJENİN FAYDALARI ............................................................................................................ 16 1.6. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETİM PLANI .............................................................................. 17 2. PROJE ALANIN TANITILMASI ........................................................................................................ 18 2.1. COĞRAFİ KONUM ..................................................................................................................... 18 2.2. TOPOĞRAFYA VE JEOMORFOLOJİ ........................................................................................ 19 2.3. JEOLOJİ VE DEPREMSELLİK ................................................................................................... 21 2.4. TOPRAK ..................................................................................................................................... 22 2.5. ARAZİ VARLIĞI VE ARAZİ KULLANIMI .................................................................................... 22 2.6. İKLİM .......................................................................................................................................... 23 2.7. NÜFUS ....................................................................................................................................... 23 2.8. SOSYO-EKONOMİK YAPI ......................................................................................................... 24 2.9. FLORA VE FAUNA ..................................................................................................................... 24 2.9.1. Fauna ................................................................................................................................... 24 2.9.2. Flora ..................................................................................................................................... 28 2.10. KORUMA ALTINDAKİ BÖLGELER .......................................................................................... 33 3. ÇEVRESEL ve SOSYAL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU .................................................... 40 3.1. POTANSİYEL ÇEVRESEL VE SOSYAL ETKİLER ................................................................... 40 3.1.1. Çevresel Etkiler .................................................................................................................... 40 3.1.2. Sosyal Çevre Üzerindeki Etkiler ........................................................................................... 43 3.1.3. Çevresel ve Sosyal Etkilerin Genel Değerlendirmesi ........................................................... 51 3.2. ETKİ AZALTMA PLANI ............................................................................................................... 52 3.3. İZLEME PLANI ........................................................................................................................... 70 i 4. HALKLA İLİŞKİLER, PAYDAŞLARIN TALEP VE ŞİKAYETLERİNİN YÖNETİMİ ......................... 78 5. KURUMSAL YAPI ............................................................................................................................. 82 5.1. GENEL ........................................................................................................................................ 82 5.2. MEVCUT İDARİ (KURUMSAL) YAPI ......................................................................................... 82 5.3. ÇEVRESEL ve SOSYAL YÖNETİM PLANI KAPSAMINDA KURUMSAL DÜZENLEMELER 85 6. ARAZİ EDİNİMİ VE KAMULAŞTIRMA İLE İLGİLİ BİLGİLER ......................................................... 89 7. HALKIN KATILIMI TOPLANTISI ...................................................................................................... 92 7.1. I. HALKIN KATILIMI TOPLANTISI.............................................................................................. 92 7.1.1. TOPLANTI ÖNCESİ WEB İLANI .......................................................................................... 93 7.1.2. DAVET MEKTUBU ............................................................................................................... 94 7.1.3. TOPLANTI KATILIMCI LİSTESİ ........................................................................................... 95 7.1.4. TOPLANTI FOTOGRAFLARI ............................................................................................. 102 7.1.5. TOPLANTI PROGRAMINA İLİŞKİN BİLGİLER VE BİLGİ NOTLARI ................................ 109 7.1.6. ÖZEL TOPLANTI TUTANAKLARI (SORU – YANIT) ......................................................... 109 7.2. II. HALKIN KATILIMI TOPLANTISI........................................................................................... 111 7.2.1. TOPLANTI ÖNCESİ WEB İLANI VE DUYURULAR .......................................................... 111 7.2.2. DAVET MEKTUBU ............................................................................................................. 114 7.2.3. TOPLANTI KATILIMCI LİSTESİ ......................................................................................... 115 7.2.4. TOPLANTI FOTOGRAFLARI ............................................................................................. 122 7.2.5. TOPLANTI PROGRAMINA İLİŞKİN BİLGİLER VE BİLGİ NOTLARI ................................ 128 7.3. III. HALKIN KATILIMI TOPLANTISI.......................................................................................... 128 7.3.1. TOPLANTI ÖNCESİ DUYURULAR VE DAVET MEKTUBU .............................................. 129 7.3.2. TOPLANTI FOTOGRAFLARI ............................................................................................. 133 7.3.3. TOPLANTI PROGRAMINA İLİŞKİN BİLGİLER VE BİLGİ NOTLARI ................................ 133 7.3.4. ÖZEL TOPLANTI TUTANAKLARI (SORU – YANIT) ......................................................... 133 7.3.5. BİLGİLENDİRME TUTANAKLARI ...................................................................................... 133 ii 1. GİRİŞ 1.1. GENEL Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı, “Denizli Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü’nün, Sürdürülebilir Şehirler Projesi, İçme Suyu Rehabilitasyonu ve Atıksu Sistemleri Projesi” kapsamında çevresel ve sosyal boyut ve etkilerin yönetimi amacı ile DESKİ PROJE YÖNETİM BİRİMİ tarafından hazırlanmıştır, güncellenmesi ve geliştirilmesi yine aynı birim sorumluluğundadır. Hazırlanan Nihai Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı İller Bankası Proje Yönetim Birimi ile Dünya Bankası tarafından Şubat 2019 tarihinde onaylanmıştır. Sürdürülebilir Şehirler Projesi (SŞP-I) Alt Kredi Anlaşması kapsamında “Anafartalar, Dokuzkavaklar, Aktepe, Deliktaş ve Karşıyaka Mahalleleri İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu Şebekeleri İnşaatı ve Rehabilitasyonu (DES-W1)” İşi ihalesi 03.04.2019 tarihinde imzalanmıştır. 17.12.2019 tarihinde imzalanan iş değişiklik emri ile Merkezefendi Mahallesi İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu Şebekeleri inşaatı, 23.09.2020 tarihinde imzalanan 2. iş değişiklik emri ile de Yenişafak mahallesi muhtelif sokaklar atıksu hatları, Bereketler mahallesi muhtelif sokaklar yağmursuyu hatları, Zafer - Akçeşme mahalleleri yağmursuyu hatları ve Vatan-Tuna-Kazım Karabekir caddeleri yağmursuyu hattı DES-W1 İşi kapsamına dahil edilmiştir. “Sümer, Sevindik ve Karşıyaka Mahalleleri İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu Şebekeleri İnşaatı ve Rehabilitasyonu (DES-W2)” İşi ihalesi ise 20.02.2020 tarihinde imzalanmıştır. 08.06.2020 tarihinde iş değişiklik emri ile Yenişehir Mahallesi İçmesuyu Şebekesi inşaatı DES -W2 İşi kapsamına dahil edilmiştir. DESKİ tarafından, temin edilen kredinin kalan kısmı ile altyapı sorunlarının yaşandığı bazı muhtel if mahallelerde içmesuyu, atıksu ve yağmursuyu sistemlerinin yenilenmesi ve eksikliklerin giderilmesi planlanmaktadır. Bu bağlamda DES-W3 sözleşme paketini ihale etmeyi planlamaktadır. DES-W3 inşaat paketi kapsamında Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler mahallelerinde içmesuyu, atıksu ve yağmursuyu hatları inşaatları yapılacaktır. DES-W1 ve DES-W2 sözleşmelerinin kapsamındaki işler Şubat 2019 tarihinde onaylanan “Nihai Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı” nda yer almaktadır. DES-W1 ve DES-W2 sözleşmeleri imzalanmış ve inşaat işlerine başlanmıştır. Bu çalışma SŞP-1 kapsamında altyapı çalışmaları yapılacak ilave alanlar (Merkezefendi, Yenişehir, Bereketler, Yenişafak, Adalet, Zafer ve Akçeşme mahalleleri ile ihale edilmesi planlanan DES-W3 (Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler Mahalleleri İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Şebekeleri İnşaatı ve Rehabilitasyonu İşi) sözleşme paketi dikkate alınarak mevcut “Nihai Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı” nın güncellenmesi amacıyla hazırlanmıştır. Raporda çevresel ve sosyal boyut ve etkilerin yönetimini dışında ayrıca, İçme Suyu Rehabilitasyonu ve Atıksu Sistemleri (yağmur suyu dahil) projelerine yönelik genel bilgiler, Dünya Bankası’ndan İller Bankası aracılığı ile sağlanan kredi ile finanse edilen Belediye Hizmetleri Projesi I ve Belediye Hizmetleri Projesi II (Ek Finansman) kapsamında tamamlanan alt yapı yatırımlarına ait genel ve teknik bilgiler, proje alanının tanıtımı, proje için hazırlanan çevresel ve sosyal etki azaltma ve izleme planları, projenin yürütülmesinden sorumlu olan DESKİ’nin kurumsal yapısına ilişkin değerlendirmeler ve hazırlanan plan hakkında halkın bilgilendirilmesi için yapılan toplantıya dair notlar ayrı bölümler olarak verilmiştir. 1 1.2. PROJE İHTİYACI 2 Türkiye’nin Ege Bölgesi’nde yer alan 11.868 km alana sahip, turizm ve sanayinin ön plana çıktığı önemli kentlerinden biri olan Denizli, son 10 yıl içinde önemli bazı kurumsal değişiklikler yaşamıştır. Öncelikle İçişleri Bakanlığının 2006/8352 sayılı kararının 12.08.2006 tarih ve 26257 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanması ile Bütünşehir statüsüne geçmiştir. Bu değişiklik ile birlikte Denizli ili merkez ilçeye bağlı Akkale, Bereketli, Gümüşler, Kayhan, Kınıklı, Servergazi, Hallaçlar, Üçler, Korucuk, Bağbaşı, Gökpınar ve Göveçlik Belediyeleri ile Bozburun, Eskihisar, Goncalı, Hisar, Kadılar, Karakurt, Saruhan, Şirinköy, Güzelköy (Yiğenağa) ve Karakova Köylerinin tüzel kişilikleri feshedilmiş ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 11 inci maddesi uyarınca Denizli Belediyesi sınırları içine katılmışlardır. Daha sonra 06.12.2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 6360 sayılı “On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması Hakkında Kanun” gereğince 2014 yılında yapılan yerel seçimlerle, Denizli Belediyesi, diğer 13 belediye ile birlikte, Büyükşehir Belediyesi statüsü kazanmıştır. Büyükşehir Belediyesi statüsü kazanınca hem kurumsal yapısında hem de hizmet alanında birtakım değişiklikler meydana gelmiştir. Denizli ili, Bütünşehir Belediyesi iken, Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü olan birim, kapsamı genişletilerek Bakanlar Kurulu’nun 13.03.2014 tarih ve 2014/6072 sayılı kararı ile Denizli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (DESKİ) haline getirilmiştir. DESKİ Genel Müdürlüğü’nün kuruluş kararnamesi 31.03.2014 tarih ve 28958 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup; DESKİ Genel Müdürlüğü, 2560 Sayılı Kanun, 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, 5393 Sayılı Belediye Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre çalışmalarını yürütmektedir. DESKİ halen 108 Memur, 46 Sözleşmeli Personel ve 134 İşçi olmak üzere 288 personelle görevini yerine getirmektedir. DESKİ’nin teşkilat şeması Bölüm 5 Şekil 5.2’de sunulmuştur. 2014 yılının mart ayına kadar Denizli Merkez’in su ve kanalizasyon işleri Denizli Belediyesi bünyesinde yürütülmekte iken, 2014 yılının Nisan ayından itibaren bir yandan DESKİ kurulmuş ve Denizli Büyükşehir Belediyesi bünyesinden su ve kanalizasyon işleri DESKİ’ye devredilmiş; diğer yandan Denizli Merkez’in yanı sıra Denizli ilinin tüm ilçe ve köylerinin su ve kanalizasyon işlerinin yürütülmesi görevi DESKİ’ye verilmiştir. Denizli Belediyesi içerisindeki bu kurumsal yapı değişikliği ile birlikte Belediyenin hizmet sınırları genişlemiş, bu durum DESKİ'nin iş yükünü ve sorumluluklarını arttırmıştır. Denizli Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü 2014 yılı öncesinde, sadece Denizli merkeze bağlı yerleşimlerden sorumlu iken, DESKİ artık tüm Denizli ili sınırlarından sorumlu hale gelmiştir. 2014 öncesi temin edilen kredilerin anlaşmaları Denizli Belediyesi tarafından imzalanırken 2014’deki kararnamenin yürürlüğe girmesinin ardından kredi anlaşmaları DESKİ Genel Müdürlüğü tarafından imzalanmaktadır. DESKİ’nin faaliyet alanının genişlemiş olması nedeniyle tüm il çapında önemli tutarlarda altyapı yatırımlarının yapılması gerekmektir. DESKİ, çevreyi korumak amacıyla Bağırsak Deresi kollektöründe bir tadilat yaparak, kot olarak uygun olan %70’lik bölümünü 1600 mm’lik Ellez kollektörüne bağlamıştır. Böylelikle daha önce arıtılmadan alıcı ortama deşarj edilen atıksuların mevcut Eskihisar Atıksu Arıtma Tesisine yönlendirilmesi, 2 dolayısıyla arıtılarak deşarjı sağlanmıştır. Eskihisar Arıtma Tesisi’nin asıl kapasitesi 1690 lt/sn olup üstte bahsedilen tadilattan önce tesise gelen debi 638 lt/sn’dir. Tadilat sonrası debideki artış yaklaşık %13,6 civarında olmuştur. Tesisin şu andaki debi yükü 868 lt/sn olup %51 dolulukla çalışmakta ve Sürdürülebilir Şehirler Projesi-I doğrultusunda iletilen debileri de arıtacak yeterliktedir. Bu husus DESKİ’nin çevre koruma yönünde almış olduğu çok yerinde bir karardır. Bütün bu çalışmalara rağmen halen Denizli-Merkez’de atıksuların toplanıp taşınmasını sağlayan kanalların çoğu eskimiş durumdadır. Ayrıca, birleşik sistem olarak hizmet veren mevcut hatlara ek olarak, binaların çatılarından kanalizasyon sistemine pek çok kaçak bağlantı vardır ve bu durum yoğun yağışlarda kanalizasyon sisteminin kapasitesinin dolmasına neden olmaktadır. Bu nedenlerle atıksu toplama sisteminin yenilenmesi ve ayrılması gerekmektedir. İl genelinde gerçekleştirilecek atıksu arıtma tesisleri yatırımlarını planlamak için 2017 yılında DESKİ tarafından bir Atıksu Arıtma Tesisleri Master (Ana) Planı tamamlanmış, kısa ve orta vade yatırımlar ile ilgili mühendislik hazırlıkları yapılmıştır. Üçüncü konu ise yağmur sularının özellikle kent merkezinde insanları, yaşamı, trafiği, binaları, vb. olumsuz etkilemesidir. Bununla ilgili olarak Merkez’de eski bir yağmur suyu drenaj sistemi bulunmakla birlikte, bu sistem yetersiz kalmaktadır. Buna ek olarak, yukarıda belirtildiği gibi atıksu toplama sistemi yağmur suyu toplaması için de kullanılmaktadır. Dolayısıyla, özellikle kent merkezinde yağmur suyunu ayrı olarak toplayacak yeni bir drenaj sistemine ihtiyaç vardır. Sonuç olarak, içmesuyu şebekesi rehabilitasyonu, atıksu toplama ve yağmur suyu sistemleri ile ilgili eksikliklerin giderilmesine yönelik olarak faydalanıcı DESKİ, altyapı projelerini başlatmıştır. Bu projelerin ihalelerinin yapılarak uygulamaya geçirilmesi önemli bir ihtiyaçtır. 1.3. PROJENİN AMACI VE KAPSAMI Yukarıda belirtilen üç ihtiyacın karşılanmasına yönelik Dünya Bankası’ndan İller Bankası aracılığı ile Belediye Hizmetleri Projesi I kapsamında 29.387.685 Avro kredi alınmıştır. Bu kredi ile 204.488,45 m içme suyu ana hattı, 136.073.38 m içme suyu abone hattı, 156.939,36 m kanalizasyon ana hattı 70.944,69 m kanalizasyon evsel ve parsel bağlantı hattı ve 34.712,24 m yağmursuyu ana hattı imalatı tamamlanmıştır. Belediye Hizmetleri Projesi II (Ek finansman) kapsamında ise Dünya Bankası’ndan 73.598.000 Avro tutarındaki kredi, 230.982,96 m içme suyu ana hattı, 175.650,59 m içme suyu abone hattı, 167.957,19 m atıksu ana hattı, 65.735,47 m kanalizasyon evsel ve parsel bağlantı hattı ve 65.543,53 m yağmursuyu ana hattı inşaatı yatırımında kullanılmıştır. Bu kredinin 5.104.176 Avro tutarındaki kısmı ile 5 adet Araç Üstü Kanal Açma Aracı, 2 adet Kombine Kanal Açma ve Temizleme Aracı, 10 adet içme suyu ve atıksu Tamir Bakım Onarım Araçları, 9 adet farklı kapasitelerde Vidanjör, 3 adet Komple Araç İçi Fiziki Su Kayıpları Tespit Aracı ve 3 adet Komple Araç İçi Boru ve Kanal Görüntüleme Aracı alımı yapılarak DESKİ Genel Müdürlüğü bünyesine kazandırılmıştır. Yine İller Bankası aracılığı ile Dünya Bankası’ndan temin edilen “Sürdürülebilir Şehirler Projesi-I” kapsamındaki yeni kredi kapsamında mevcut projeyi desteklemek ve genişletmek amacı ile 28.12.2016 tarihinde 1 no.lu alt kredi anlaşması imzalanmış olup, 53.750.000 Avro tutarındadır. Sürdürülebilir Şehirler Projesi (SŞP-I) Alt Kredi Anlaşması kapsamında DES-W1 ve DES-W2 yapım işleri sözleşmeleri ile Anafartalar, Dokuzkavaklar, Aktepe, Deliktaş ve Karşıyaka, Sevindik ve Sümer mahallelerinde içmesuyu, atıksu ve yağmursuyu şebekeleri ile ev bağlantıları inşaatlarının 3 tamamlanması planlanmıştır. Bu kapsamda “Anafartalar, Dokuzkavaklar, Aktepe, Deliktaş ve Karşıyaka Mahalleleri İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu Şebekeleri İnşaatı ve Rehabilitasyonu (DES-W1)” İşi ihalesi 03.04.2019 tarihinde yapılmış olup, Güven-Yuner İş Ortaklığı ile 14.002.495,25 $ tutarında sözleşme imzalanmıştır. 17.12.2019 tarihinde, %14.83 oranında keşif artışı yapılarak 2.076.991,95 $ tutarında ilave iş (Merkezefendi Mahallesi İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu Şebekeleri) DES-W1 İşi kapsamına dahil edilmiştir. 23.09.2020 tarihinde imzalanan 2. iş değişiklik emri ile de %18,42 oranında keşif artışı yapılarak 2.579.001,77 $ tutarında ilave iş (Yenişafak mahallesi muhtelif sokaklar atıksu hatları, Bereketler mahallesi muhtelif sokaklar yağmursuyu hatları, Zafer-Akçeşme mahalleleri yağmursuyu hatları ve Vatan-Tuna-Kazım Karabekir caddeleri yağmursuyu hattı) DES-W1 İşi kapsamına dahil edilmiştir. “Sümer, Sevindik ve Karşıyaka Mahalleleri İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu Şebekeleri İnşaatı ve Rehabilitasyonu (DES-W2)” İşi ihalesi ise 20.02.2020 tarihinde yapılmış olup, Atilla İnşaat Turizm ve Ticaret A.Ş. ile 14.099.177,22 $ tutarında sözleşme imzalanmıştır. 08.06.2020 tarihinde, %14.98 oranında keşif artışı yapılarak 2.112.056,75 $ tutarında ilave iş (Yenişehir Mahallesi İçmesuyu Şebekesi) DES-W2 İşi kapsamına dahil edilmiştir. DESKİ tarafından söz konusu temin edilen kredinin kalan kısmı ile altyapı sorunlarının yaşandığı bazı muhtelif mahallelerde içmesuyu, atıksu ve yağmursuyu sistemlerinin yenilenmesi ve eksikliklerin giderilmesi planlanmaktadır. Bu bağlamda DES-W3 sözleşme paketini ihale etmeyi planlamaktadır. DES-W3 inşaat paketi kapsamında şebeke hatlarının eski olması, sık sık meydana gelen arızalar ve yoğun şikayetler nedeniyle aciliyet gösteren Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler mahallelerinde içmesuyu, atıksu ve yağmursuyu hatları inşaatlarının yapılması planlanmaktadır. Yeni proje alanı şehir merkezinde, Dünya Bankası kredisi ile son olarak yapımı tamamlanan alanın çevresinde gerçekleştirilecektir (Bkz.Şekil 1.1). Bu çalışmanın amacı, su kaçakları başta olmak üzere, yukarıda belirtilen eksiklikleri, problemleri ve şikayetleri ortadan kaldırmak için içmesuyu altyapı yatırımlarının tamamlanarak, verimli ve etkili bir şekilde işletilmesidir. Bunun için şebeke değişimi ve yenilemesi işleri yapılacaktır. Sürdürülebilir Şehirler Projesi kapsamındaki atıksu sistemleri projesi ile atıksuların çevreye zarar vermeden kontrollü bir şekilde bertarafının sağlanması amaçlanmaktadır (Şekil 1.2Hata! Başvuru kaynağı bulunamadı.). Buna göre hazırlanan proje, atıksu şebekesinin inşası ve işletilmesi işlerini kapsamaktadır. Bu çerçevede, eksik olan tali toplama hatlarının yapımı tamamlanarak, atıksuyun atıksu arıtma tesisine kadar iletilmesi sağlanacaktır. Sürdürülebilir Şehirler Projesi kapsamında uygulaması yapılacak son proje kapsamında (Proje sınırları Şekil 1.1’de verilmiştir.) yağmursuyu şebekesi iyileştirmeleri ile yağmur suyunun yerleşimlere, yollara, binalara, vb. zarar vermeden uygun biçimde yeni hatlarla toplanması ve arıtma tesisi yükünün azaltılması amaçlamaktadır. Ayrıca, atıksu ve yağmur suyunun ayrı toplanması sağlanacaktır. 4 Birinci Kredi Kapsamında Altyapı Çalışmaları Tamamlanan Alan (BHP-1) DB SŞP-I DB SŞP-I DB DES-W1 DES-W1 AKÇEŞME İkinci Kredi Kapsamında Altyapı Çalışmaları Tamamlanan Alan (BHP-2) DB ZAFER YENİŞAFAK SEVİNDİK KARŞIYAKA Üçüncü Kredi Kapsamında Altyapı Çalışmaları Yapılmakta olan Alan (SŞP-I) DB SŞP-I DB VATAN-TUNA- KAZIMKARABEKİR DES-W2 DES-W1 Üçüncü Kredi DES-W1 Yapım İşleri CADDELERİ SÜMER AKTEPE Sözleşme Paketi Kapsamında Altyapı DOKUZKAVAKLAR Çalışmaları Yapılacak İlave Alan SŞP-I DB BHP-2 DB (SŞP-I) DB ANAFARTALAR DES-W1 Üçüncü Kredi Kapsamında İhale SŞP-I DB Edilmesi Planlanan DES-W3 Yapım ADALET DES-W1 DELİKTAŞ MERKEZEFENDİ İşleri Sözleşme Paketi Kapsamında BEREKETLER Altyapı Çalışmaları Yapılacak Alan BHP-1 DB (SŞP-I) DB SŞP-I DB BHP-2 DB BHP-2 DB Mahalle Sınırı DES-W2 YENİŞEHİR HÜRRİYET KAYHAN ASMALIEVLER SŞP-I DB DES-W3 Şekil 1.1. Denizli’de Dünya Bankası Kredileri ile Yapılan Altyapı Çalışmaları Alanları 5 Şekil 1.2. Projenin Etki Alanı 6 Sürdürülebilir Şehirler Projesi kapsamında yapılacak proje paketleri halihazırda yapımı tamamlanan işlerin kapsamını genişletecek ve destekleyici olacaktır. Tamamlanan projeler şehrin eski yerleşim bölgelerinde yapılmış olmakla birlikte güncel ve onaylı imar planları dikkate alınmıştır . (Şekil 1.1) Sürdürülebilir Şehirler Projesi-I kapsamında, belirtilen lokasyonlarda aşağıda belirtilen işler yapılacaktır: Tablo 1.1. Sürdürülebilir Şehirler Projesi (SŞP) Kapsamında Denizli’de Yapılacak Yatırımların Özellikleri ve Konumları İşin Tanımı Lokasyon / Projenin Sosyal ve Çevresel Etki Alanı Altyapı çalışmaları devam eden DES-W1 Paketi Kapsamında çapları Anafartalar, Dokuzkavaklar, Aktepe, 100 mm-300 mm arasında değişen duktil borularla yaklaşık 98 km Deliklitaş ve Karşıyaka, (bir kısmı) , içmesuyu şebeke hattı, çapları 300 mm-600 mm arasında değişen mahalleleri beton/betonarme borularla yaklaşık 82 km kanalizasyon hattı, çapı 200 mm, 300 mm, 600mm ve 1000 mm olan koruge borularla yaklaşık 1,5 km kanalizasyon hattı, 2025 adet kanalizasyon hattı bacası, çapları 140 mm, 355 mm ve 500 mm olan PE 100 PN 10 borularla yaklaşık 1060 m kanalizasyon terfi hattı, çapları 400 mm - 1600 mm arasında değişen beton/betonarme borularla yaklaşık 26 km yağmursuyu hattı, 512 adet yağmursuyu bacası ile TOKİ Atıksu Terfi Merkezi (TM-TOKİ) (15 l/s), Akvadi Atıksu Terfi Merkezi (TM-2) (200 l/s) İş Değişiklik Emri ile DES-W1 Paketi kapsamına dahil edilen ve Merkezefendi mahallesi altyapı çalışmaları devam eden alanda çapları 100 mm-200 mm arasında değişen duktil borularla yaklaşık 28 km içmesuyu şebeke hattı, çapları 200 mm ve 600 mm olan beton/betonarme borularla yaklaşık 12,5 km kanalizasyon hattı, çapı 200 mm olan koruge borularla yaklaşık 2,5 km kanalizasyon hattı, 321 adet kanalizasyon hattı bacası, çapları 800 mm ve 1000 mm olan beton/betonarme borularla yaklaşık 1 km yağmursuyu hattı, 19 adet yağmursuyu bacası 7 İşin Tanımı Lokasyon / Projenin Sosyal ve Çevresel Etki Alanı DES-W2 Paketi Kapsamında Çapları 100 mm-400 mm arasında Sevindik, Sümer ve Karşıyaka değişen duktil borularla yaklaşık 70 km içmesuyu hattı, çapları 300 (geriye kalan kısmı) mahalleri ile mm-2400 mm arasında değişen beton/betonarme borularla yaklaşık Atıksu Kollektörünün geçtiği Zafer ve 53 km kanalizasyon hattı, 1308 adet kanalizasyon hattı bacası, çapı Eskihisar mahalleleri 400 mm PE 100 PN10 borularla yaklaşık 1598 m kanalizasyon terfi hattı, çapları 400 mm-2400 mm arasında değişen beton/betonarme borularla yaklaşık 24 km yağmursuyu hattı, 490 adet yağmursuyu bacası, Sevindik Parkı Atıksu Terfi Merkezi (TM-1) (110 l/s), Eskihisar Atıksu Arıtma Tesisine ulaşan yeni atıksu toplama kollektörünün yapımı (2400 mm çapında 1,5 km) İş Değişiklik Emri ile DES-W2 Paketi kapsamına dahil edilen ve Yenişehir mahallesi altyapı çalışmaları devam eden alanda çapları 100 mm -300 mm arasında değişen duktil borularla yaklaşık 42 km içmesuyu hattı, çapları 63 mm ve 75 mm olan PE 100 PN 16 borularla yaklaşık 6,3 km içmesuyu hattı Ölçüm ve İzolasyon Odaları (36 adet) Sümer, Karşıyaka, Aktepe, Değirmenönü, Muratdede, Karaman, Kuşpınar, Pelitlibağ, Topraklık, Saraylar, Saraylar, İlbade, Hacıkaplanlar, 15 Mayıs, Cumhuriyet, Fatih, Hürriyet Mahallelerinde sadece belirlenen noktalar İş Değişiklik Emri ile DES-W1 Paketi kapsamına dahil edilen altyapı Yenişafak, Bereketler, Adalet, Zafer Çalışmaları Yapılacak İlave Alanlarda çapları 200 mm-300 mm ve Akçeşme mahalleleri arasında değişen beton/betonarme borularla yaklaşık 4,5 km kanalizasyon hattı, 97 adet kanalizasyon hattı bacası, çapları 400 mm-1600 mm arasında değişen beton/betonarme borularla yaklaşık 14 km yağmursuyu hattı, 253 adet yağmursuyu bacası İhale edilmesi planlanan DES-W3 Paketi kapsamında çapları 100 Hürriyet, Kayıhan ve Asmalıevler mm-400 mm arasında değişen duktil borularla yaklaşık 60 km Mahalleleri içmesuyu hattı, çapları 300 mm -1000 mm arasında değişen beton/betonarme borularla yaklaşık 48 km kanalizasyon hattı, 1159 adet kanalizasyon hattı bacası, çapları 400 mm -1000 mm arasında değişen beton/betonarme borularla yaklaşık 14 km yağmursuyu hattı ve 287 adet yağmursuyu bacası inşaatı yaptırılması 8 Projenin inşaat çalışmalarının yürütüleceği işlerin kapsamı Tablo 1.1’de gösterilmiş olup, Şekil 1.2Hata! Başvuru kaynağı bulunamadı.’de yapılacak işlerin lokasyonu tanımlanmaktadır. Bu alan, projenin Çevresel ve Sosyal etki alanını oluşturmaktadır. 1.4. YASAL ÇERÇEVE 1.4.1. Ulusal Mevzuat 18132 sayılı ve 11.08.1983 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazetesi’nde yayınlanan ve 29.05.2013 tarihli (Kanun No. 6486) Resmi Gazete’de yeniden düzenlenen 2872 sayılı Çevre Kanunu, Türkiye’deki çevre mevzuatına ilişkin temel yasal çerçeveyi oluşturmaktadır. Bu kanun çok sayıda yönetmelik ile desteklenmektedir. Çevre Kanunu’nun 10. Maddesi, 25.11.2014 tarih ve 29186 numaralı Resmî Gazete’de yayınlanan Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği’nin (ÇED Yönetmeliği) ana çerçevesini oluşturmaktadır. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) uygulamaları, gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirle nerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalardır. ÇED süreci, gerçekleştirilmesi planlanan projenin çevresel etki değerlendirmesinin yapılması için başvuru, inşaat öncesi, inşaat, işletme ve işletme sonrası çalışmaları kapsayan süreci tanımlamaktadır. ÇED; projelerin tüm belirtilen yönleriyle anlatımının yapıldığı raporların sunumu ile başlayan ve Bakanlık tarafından kararın verilmesi ile sona eren süreçtir. 25.11.2014 tarih ve 29186 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'ne tabi projeler için "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili teşvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez, proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez. Ancak bu durum söz konusu teşvik, onay, izin ve ruhsat süreçlerine başvurulmasına engel teşkil etmez. Avrupa Birliği üyelik sürecinin bir parçası olarak, Türkiye tarafından çeşitli ku rumsal ve yasama reformları gerçekleştirilmiştir. Bu reformlar sayesinde, çevresel mevzuatlar ve çevre koruma araçları uluslararası standartlarla uyumlu hale getirilmiştir. Proje kapsamında yürütülecek faaliyetler ve yükümlülükler, ilgili Türk mevzuatının hükümlerine uygun şekilde yapılmalıdır. Projeyi ilgilendiren ulusal mevzuata ilişkin yönetmelik ve kanunlar aşağıda verilmiştir. - 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun, (23.12.1960) - 2872 sayılı Çevre Kanunu (11.08.1983) - Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu (19.07.2005) - İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (30.06.2012) - Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (24.08.2011-27.12.2017) - Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği (22.05.2012) - Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği (31.08.2004) - Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (30.07.2008-31.07.2009-30.03.2010-05.11.2013- 21.12.2019) - Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik (26.03.2010-26.10.2019) - Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik (06.10.2010) 9 - Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (06.06.2015) - Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (18.03.2004) - Atık Yönetimi Yönetmeliği (02.04.2015-23.03.2017) - Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği (25.11.2006-30.03.2013-10.11.2013- 11.03.2015) - Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (25.01.2017) - Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (04.06.2010 -27.04.2011- 18.11.2015) - Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği (06.06.2008-05.05.2009) - Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik (19.07.2013) - Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (03.07.2009- 30.03.2010-10.10.2011- 13.04.2012-16.06.2012-10.11.2012-20.12.2014) - Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği (11.03.2017) - Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik (23.06.2017-29.11.2019) - Atıksu Toplama ve Uzaklaştırma Sistemleri Hakkında Yönetmelik (06.01.2017) - Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (31.12.2004-13.02.2008-30.03.2010-24.04.2011- 25.03.2012- 30.11.2012-10.01.2016-14.02.2018-14.01.2020) - Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik (07.04.2012-22.05.2015) - Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik (08.06.2010-14.06.2012-11.07.2013-08.07.2019) - Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Uygulama Yönetmeliği (15.12.2005) - Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik (17.05.2014-29.06.2016- 31.05.2017) - Çevresel Etki Değerlendirilmesi Yönetmeliği (25.11.2014-09.02.2016-26.05.2017-14.06.2018- 08.07.2019) - Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği (08.04.2017) - İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği (09.12.2003) 1.4.2. Uluslararası Yükümlülükler 1.4.2.1. AB Ulusal Programı (2008) 2008/14481 sayılı "Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı ile Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar” 31.12. 2008 tarih ve 27097 (5. Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır (AB Ulusal Programı, 2008). 2003 yılında yayımlanan Ulusal Programda Su Kalitesinin İyileştirilmesi başlığı birinci öncelik olarak tanımlanmış olup, kentsel atıksuların arıtımı da bu başlık altında yer almaktadır. 2008 yılında yayımlanan Ulusal Rapor da bu öncelikler için gerekli alt açılımları sıralamaktadır. 10 1.4.2.2. Atıksu Arıtımı Eylem Planı (2015-2023) Atıksu Arıtımı Eylem Planı (2015-2023) hazırlanırken temel olarak daha önce hazırlanmış olan “Ulusal Çevre Stratejisi ve Eylem Planı”ndan, AB kaynakları ile gerçekleştirilen “Entegre Uyumlaştırma Stratejisi Projesi”nden, “Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımların Planlanması Projesi”nden, “Çevre Operasyonel Programı”ndan, “Havza Eylem Koruma Planları”ından, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2013-2017 Stratejik Planı”ndan ve “2008-2012 Atıksu Arıtımı Eylem Planı”ndan faydalanılmıştır. Çevre Kanunu’nda belirlenen yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve Avrupa Birliği Çevre Müktesebatı’nın ulusal mevzuata aktarılmasında çok önemli yeri olan atıksu alt yapı yatırımları, bu yatırımların iyileştirmeleri, maliyetleri ve yıllara göre dağılımı planlanmıştır. (ÇOB, 2015). Uluslararası, ulusal ve yerel çevre sorunları için sürdürülebilir ve uzun vadeli çözümler sağlamak Türkiye’nin öncelikleri arasında yer almaktadır. Atıksu Arıtımı Eylem Planında çevre politikası çerçevesinde, atık su, kanalizasyon ve yağmur suyu sistemlerini iyileştirmek ve altyapıyı geliştirmek gibi çevresel hizmetlere hususi olarak odaklanm ak ile birlikte, yerel otoritelerin kurumsal ve finansal kapasitesini güçlendirmek önemli bir görev olarak belirlenmiştir. 1.4.2.3. Türkiye’nin Taraf Olduğu Uluslararası Çevre Sözleşmeleri Ülkemizde uygulanması kabul edilmiş uluslararası çevre sözleşmeleri aşağıda yer almaktadır: - Kuşların Korunması Hakkında Uluslararası Sözleşme, Paris 1959 (Türkiye R.G. 17.12.1966, sayı12480) - Avrupa ve Akdeniz Bitki Koruma Teşkilatı Kurulması Hakkında Sözleşme (Değişik), Paris 1951 (Türkiye 10.8.1965) - Avrupa Kültür Anlaşması 19.12.1954 (Türkiye R.G. 17.6.1957, sayı 9635) - Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Hakkında Sözleşme, Paris 1972 (Türkiye R.G. 14.2.1983, sayı 17959) - Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Doğal Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi, Bern 1979 (Türkiye R.G. 20.2.1984, sayı 18318) - Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi, Barselona 1976 (Türkiye R.G. 12.6.1981, sayı 17368) - Akdeniz’in Kara Kökenli Kirleticilere Karşı Korunması Hakkında Protokol, Atina 1980 (Türkiye R.G. 18.3.1987, sayı 19404) - Akdeniz‟de Özel Olarak Korunan Alanlara Ait Protokol, Cenevre 1982, (imza tarihi 6.11.1986) (R.G. 23.10.1988, sayı 19968) - Uzun Menzilli Sınırlar ötesi Hava Kirliliği Sözleşmesi, Cenevre 1979 (Türkiye R.G. 23.3.1983, sayı 17996) - Avrupa’da Hava Kirleticilerinin Uzun Menzilli Aktarılmalarının İzlenmesi ve Değerlendirilmesi için İşbirliği Programının (EMEP) Uzun Vadeli Finansmanına Dair 1979 - Uzun Menzilli Sınırlar ötesi Hava Kirlenmesi Sözleşmesi’ne ek Protokol, Cenevre 1984 (R.G. 23.7.1985, sayı 18820) - Ozon Tabakasının Korunmasına Dair Viyana Sözleşmesi ve Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü, (R.G. 8-9.9.1990, sayı 20629) - Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi, Rio de Janeiro, 5.6.1992 (27 Aralık 1996 tarih ve 22860 sayılı Resmi Gazete) 11 - Özellikle Su Kuşları Yaşama Alanı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Hakkında Sözleşme (RAMSAR), (R.G. 17.5.1994, sayı 21937) - CITES Nesli Tehlikede Olan Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine ilişkin Sözleşme (20 Haziran 1996 tarihli Resmi Gazete) 1.4.3. Dünya Bankası Koruma Önlemi Politikaları Dünya Bankası’nın Çevresel Değerlendirme ile ilgili işletim politikası (O.P.4.01) kapsamında, projeler, çevre üzerindeki olası etkilerin derecesine göre A, B, C kategorileri altında sınıflandırılmaktadır. Söz konusu sınıflandırma, projenin türüne, yerine, duyarlılığına, ölçeğine ve potansiyel etkilerinin yapısına ve boyutlarına bağlı olarak yapılmaktadır. Dünya Bankası gerçekleştirdiği doğrudan yatırımlarda, daha çok kalkınma fırsatı yaratılabilmesi için, müşterilerin çevresel risk ve etkilerin yönetilmesinde Koruma Önlemi Politikaları uygulamasını şart koşmaktadır. Dünya Bankası, genel kalkınma hedeflerine ulaşabilmek amacıyla iş faaliyetlerine yön verirken Sürdürülebilirlik Çerçevesini diğer strateji, politika ve girişimlerle birlikte uygulamaktadır. Gerçekleştirilen yatırımın türüne ve etkisine göre, Dünya Bankası’nın aşağıdaki 10 Koruma Önlemi Politikasının uygulanması zorunludur: 1.4.3.1. Çevresel Politikalar - Çevresel Değerlendirme (OP/BP 4.01): Basit inşaat çalışmaları kapsamında gerçekleştirilen faaliyetler, doğaları gereği, mevcut proje sınırları içerisinde, çok kritik olmayan çevresel ve sosyal etkiler yaratmaktadırlar. Etkiler çok kritik olmasalar da , DB’nin Çevresel Değerlendirme Politikasının uygulanması gerekmektedir. OP 4.01‟in uygulamaya konulması ile beraber çevresel ve sosyal yönetim araçlarının hazırlanması gerekmektedir. Bu ÇSYP, Denizli İlinde Merkez ilçedeki Anafartalar, Dokuzkavaklar, Aktepe, Deliklitaş, Karşıyaka (bir kısmı), Merkezefendi, Yenişafak, Bereketler, Adalet, Zafer ve Akçeşme Mahallerinde DES-W1 kapsamındaki atıksu toplama sistemleri, yağmur suyu toplama sistemleri ve içmesuyu dağıtım sistemleri, TOKİ Atıksu Terfi Merkezi (TM-TOKİ), Akvadi Atıksu Terfi Merkezi (TM-2) ve DES-W2 kapsamındaki Sevindik, Sümer Karşıyaka (geriye kalan kısmı) ve Yenişehir mahallelerinde atıksu toplama sistemleri, yağmur suyu toplama sistemleri ve içmesuyu dağıtım sistemleri, Sevindik Parkı Atıksu Terfi Merkezi (TM-1) ile münferit noktalarda ölçüm ve kontrol odalarının ve Zafer ve Eskihisar mahallerinden geçerek Eskihisar Atıksu Arıtma Tesisine ulaşan yeni kollektör ile ihaleye çıkılması planlanan DES-W3 kapsamındaki Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler mahallelerinde atıksu toplama sistemleri, yağmur suyu toplama sistemleri ve içmesuyu dağıtım sistemleri yapımı esnasında oluşabilecek olumsuz etkilere yönelik etki azaltıcı önlemleri içermektedir. Proje, Türk Çevre Mevzuatına göre ÇED Yönetmeliği’nden muaftır. Sürdürülebilir Şehirler Projesi-I kapsamında değerlendirme yapıldığında ise projenin çevre üzerine etkilerinin projenin gerçekleştirileceği sahaya özgü, yapısal olarak geri döndürülebilir nitelikte olması ve bölgenin hassaslık derecesinin az olduğu dikkate alınarak Kategori B proje olarak değerlendirilmiştir. - Doğal Yaşam Alanları (OP/BP 4.04): Denizli ilinin doğal varlıkları, tarih boyunca gerek kültürel yapı gerekse ekonomik yapı üzerindeki etkileriyle öne çıkmıştır. Dağ sıralarının yarattığı engebeli arazi yapısı ve su koridorları yerleşimlerin konumlanması ve tarımsal 12 faaliyetlerin yer seçimindeki en temel etken olmuştur. İlin yerleşim ve kültürünün şekillenmesinde rol oynayan doğal yapı unsurlarının yanı sıra, doğal yapı ve iklimin getirdiği biyolojik çeşitlilik de bölgenin önemli doğal değerleridir. Bu çeşitlilik, bitki türleri, kuş türleri, sulardaki biyolojik çeşitlilik, tatlı ve tuzlu su balık ve diğer canlıları ile av hayvanlarını kapsamaktadır. Şehir merkezindeki yerleşim alanlarında uygulanacak olan proje kapsamındaki mahallelerde; herhangi önemli çevre koruma bölgesi vb. hassas alanlar bulunmamaktadır. - Zararlı Yönetimi (OP 4.09): Proje kapsamında zararlı yönetimini gerektirecek herhangi bir faaliyet gerçekleştirilmeyecektir. - Fiziksel Kültürel Kaynaklar (OP/BP 4.11): Türkiye’deki kanunlar ve uygulamalar Dünya Bankası gerekliliklerini karşılamaktadır. Kültürel varlıkların korunmasına ilişkin ulusal mevzuat sıkı bir şekilde uygulandığından, Dünya Bankası koruma önlemi politikalarının dışında ilave bir koşul beklenmemektedir. Bununla birlikte, tesadüfen keşfedilen ya da şans eseri bulunan kültürel yapıtların yönetimini kapsayan bir buluntu durumunda saha denetim danışmanlarını ve yüklenicileri, izlenecek adımlar konusunda uyaracak olan raslantısal buluntu prosedürü uygulanacaktır. Buna ek olarak, inşaat çalışmaları öncesi veya çalışması sırasında yapılacak olan tüm resmi yazışmalar kayıt altına alınarak dönemsel izleme raporlarına eklenecektir. - Ormanlar (OP/BP 4.36): Projenin orman alanlarına bir etkisinin olması beklenmemektedir. - Baraj Güvenliği (OP/BP 4.37): Proje kapsamında etkilenen bir baraj projesi bulunmamaktadır. 1.4.3.2. Sosyal Politikalar Gönülsüz Yeniden Yerleşim (OP/BP 4.12): Bu politikanın gerekliliklerini karşılayan bir Arazi Edinimi ve Gönülsüz Yeniden Yerleşim Politika Çerçevesi (AEYYPÇ) hazırlanmış olup, söz konusu projenin inşaatı sırasında arazi edinim ihtiyaçları doğması durumunda projeye özgü Arazi Edinimi ve Gönülsüz Yeniden Yerleşim Eylem Planı (AEYYEP) hazırlanmasını gerektirmektedir. Proje kapsamında saha çalışmalarında hat güzergâhlarının belirlenmesinde özellikle kadastral yol olmayan bölgeler, özel mülkiyet vb. kamulaştırma işlemlerine tabi olabilecek hususlar bertaraf edilmiş olup, hat güzergâhının imar yollarından geçirilmesi hedeflenmiştir. DESKİ’nin “Denizli İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Sistemleri İyileştirme Projesi” kapsamında büyük çaplı bir arazi edinimi işlemi öngörülmemektedir. Proje kapsamında yer alan Akvadi, Sevindik ve TOKİ TM merkezleri arazi edinim işlemleri tamamlanmış ve inşaat işlerine başlanmıştır. (Bkz. Bölüm 3.1.2.5) Bununla birlikte, DES-W2 Yapım İşleri Sözleşme Paketi kapsamında yer alan Eskihisar atıksu kolektörünün geçtiği 1 parselde ifraz yapılmış, sonrasında ise yeni oluşan parselin kamulaştırılması yoluna gidilmiştir. Söz konusu parselin 20 hissedarı ile uzlaşma görüşmeleri yapılmış, 11 kişi ile uzlaşma sağlanarak DESKİ adına tapu tescili yapılmıştır. 9 kişi ile ise uzlaşılamamış Mahkeme yoluyla kamulaştırma bedelinin takdirine karar verilmesi beklenmektedir. Uzlaşmazlığın sebebi hissedarların kamulaştırma bedelini yeterli görmemesidir. Hissedarların tamamına ulaşılmıştır. Uzlaşılamayan 9 hissedar için 26.12.2019 13 tarihinde Denizli 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde 2019/857 esas sayı ile kamulaştırma bedelinin tespiti ve tapunun DESKİ Genel Müdürlüğü adına tescili için kamulaştırma davası açılmıştır. Söz konusu dava tüm dünyada ve ülkemizde yaşanan pandemi sürecinden dolayı Temmuz ayında yapılmıştır. Duruşma hissedarlardan birine ait tapu kayıtları ile nüfustaki kayıtlar arasındaki tutarsızlığın netleşmesi için 05.11.2020 tarihine ertelenmiştir. Parselde herhangi bir kullanım sözkonusu değildir. Projede Dünya Bankası OP 4.12’ye göre bir Arazi Edinim Planı hazırlanmış olup, daha önceden maliklerle yapılan görüşme ve istişarelerde burda barınma, ekonomik yada tarımsal bir faaliyet olmadığı tespit edilmiştir. Uzlaşma sağlanamayan 9 malik için Kamulaştırma Kanunu madde 10’a göre ‘Kamulaştırma bedelinin mahkemece tespiti ve taşınmaz malın idare adına tescili’ amacıyla açılan dava devam etmektedir. Mahkeme bedel tespiti yaptıktan sonra DESKİ 9 maliğe takdir edilen bedeli ödeyecektir. Ancak sözkonusu inşaatın kalan bu kısmında malikleri herhangi bir zarara uğratmayacağı taahhüt edilerek muvafakatname karşılığında işlere devam edilebilecektir. DES-W1 Yapım İşleri Sözleşme Paketi kapsamında ilave olarak yapılacak Zafer mahallesi yağmursuyu kolektörünün geçtiği 1 paselde de 1 kişinin etkilenebileceği alanda irtifak hakkı tesis edilecektir. DESKİ Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu tarafından 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunun 4. Maddesine göre Merkezefendi ilçesi, Şemikler mahallesi 667 no.lu parselin ifrazının yapılarak kamulaştırılması için 28.07.2020 tarih ve 92 sayılı kamu yararı kararı alınmıştır (Bkz. EK 4). Bu kararın onaylanması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığına yazı yazılmıştır. Ayrıca taşınmazın kolektör hattının geçtiği kısmının kadastro dosyası hazırlanması çalışmaları devam etmektedir. Kamu yararı kararının onaylanması ve kadastro çalışmalarının tamamlanmasını takiben ilgili hak sahibine duyuru yapılarak uzlaşma görüşmelerine başlanacaktır. İhaleye çıkılması planlanan DES-W3 Yapım İşleri Sözleşme Paketi kapsamında yapılacak Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler mahalleleri atıksu ve yağmursuyu kolektörleri güzergahında bulunan 23 adet parselin kamulaştırılması amacıyla DESKİ Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu tarafından 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunun 4. Maddesine göre ifrazının yapılarak kamulaştırılması için 14.09.2018 tarih ve 203 sayılı kamu yararı kararı alınmış ve bu karar 12.11.2018 tarih ve E.204357 sayılı yazısı ile Çevre Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanmıştır. Kolektör güzergahlarında yer alan mülkiyeti özel şahıslara ait olan 20 adet parselde (toplam 77 hissedar) uzlaşma görüşmeleri yapılarak geçiş için irtifak hakkı tesis edilmiştir. Mülkiyeti DSİ’ ye ait 3 parselde ise irtifak hakkı kurulmasına yönelik işlemler devam etmektedir. Bu alanlarda mevcut durumda herhangi bir tarımsal faaliyet yapılmamaktadır. Söz konusu projenin fiziksel olarak yerinden edinime konu bir durum oluşturması beklenmemektedir. - Yerli Halklar (OP/BP 4.10): (Türkiye’deki projelerde bu politika tetiklenmemektedir.) 1.4.3.3. Hukuki Politikalar - İhtilaflı Alanlardaki Projeler (OP/BP 7.60): Projenin yeri ihtilaflı alanlarda bulunmamaktadır. - Uluslararası Su Yolları Üzerindeki Projeler (OP/BP 7.50) : Proje kapsamında uluslararası su yolu bulunmamaktadır. 14 1.4.3.4. Koruma Önlemleri Politikalarının Amaçları - İnsanları ve çevreyi olumsuz etkilerden korumak, - Çevresel sürdürülebilirliği ve sosyal eşitliği arttırmak, - Çevresel ve sosyal hususları; proje seçimi, tasarımı ve uygulaması ile ilgili kararlara entegre etmek, - Yatırımcı için çevresel ve sosyal yönetim kapasitesi oluşturmak, - Bilgilerin açıklanması, paydaş bilgilendirmesi ve katılımı, hesap verilebilirlik için bir mekanizma sunmak, - Yerel ve kültürel paydaşların ihtiyaçlarına cevap vermek . 1.4.3.5. Dünya Bankası Çevre, Sağlık ve Güvenlik Kılavuzu Kapsamında Yapılacak İşler Dünya Bankası Grubu’nun Çevre, Sağlık ve Güvenlik (ÇSG) Kılavuzları uluslararası iyi sektör uygulamalarıyla ilgili genel ve sektöre özel örnekler içeren teknik başvuru kaynaklarıdır. Tüm sanayi sektörleri için uygulanabilir çevre, sağlık ve güvenlik konularında bilgi içerir. Dünya Bankası, proje değerlendirmesi aşamasında teknik bilgi kaynağı olarak ÇSG Kılavuzlarından yararlanır. ÇSG Kılavuzları, Dünya Bankası’nın uygun gördüğü ve makul maliyetlerle mevcut teknolojiler kullanılarak yeni kurulan tesislerde ulaşılabilecek performans düzeyleri ve ölçümlerini içerir. Bu kılavuzla birlikte ilgili sanayi kılavuzu (Su ve Sanitasyon ÇSG Kılavuzu) birlikte kullanılmalıdır. Genel Çevre, Sağlık ve Güvenlik Kılavuzu aşağıdaki ana başlıkları içermektedir; 1. Çevre - Hava emisyonları ve alıcı ortam hava kalitesi - Enerji tasarrufu - Atıksu ve alıcı ortam su kalitesi - Su tasarrufu - Tehlikeli madde yönetimi - Atık yönetimi - Gürültü - Kirlenmiş sahalar 2. İş Sağlığı ve Güvenliği - Genel tesis tasarımı ve işletimi - İletişim ve eğitim - Fiziksel tehlikeler - Kimyasal tehlikeler - Biyolojik tehlikeler 15 - Radyolojik tehlikeler - Kişisel koruyucu ekipman - Özel tehlike ortamları - İzleme 3. Toplum Sağlığı ve Güvenliği - Su kalitesi ve bulunurluğu - Yapısal güvenlik ve proje altyapı güvenliği - Yaşam ve yangın güvenliği - Trafik güvenliği - Tehlikeli maddelerin taşınması - Hastalık önleme - Acil durumlara hazırlıklı olma ve müdahale 4. İnşaat ve İş Teslimi - Çevre - İş sağlığı ve güvenliği - Toplum sağlığı ve güvenliği 1.5. PROJENİN FAYDALARI Proje kapsamında öngörülen işler tamamladığı zaman aşağıdaki faydaların sağlanmış olması beklenmektedir:  Temelsu Uluslararası Mühendislik Hizmetleri A.Ş. tarafından hazırlanan ve İller Bankası A.Ş. tarafından onaylanan “Muhtelif Bölgelerde İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu Hatları İnşaatı Fizibilite Raporu’nda 2015 yılı Su Dengesine göre fiziksel su kayıpları %41 dolayında olup, %20’ ye indirilmesi tasarlanmaktadır.  Mevcut durumda yapımı tamamlanan paketler şehrin eski yerleşiminde olduğundan hizmet götürülen insan sayısında bir değişiklik olmayacak , ancak aynı kişilere sağlanan hizmetin kalitesinde artış olacaktır.  İşletme kolaylaşıp, daha sistematik hale gelecek, dolayısıyla aşırı sarfiyat ve eskilikten kaynaklanan giderler azalacaktır.  Denizli (Merkez) daha iyi hizmet veren , sağlıklı bir atıksu toplama sistemine sahip olacaktır. Atıksu toplama sistemi “ayrık sistem” olacak ve yağmur suyunun atıksu sistemine bağlanmasına izin verilmeyecektir.  Tamamlanacak atıksu terfi istasyonları ile arıtma tesisine daha çok atıksu iletilecektir.  Yağmur suyunun toplanmasıyla olası taşkın ve sel olayları ve bunun getireceği tahribat azalacaktır. 16 1.6. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETİM PLANI Türkiye Sürdürülebilir Şehirler Projesi-I (P128605) Çevresel ve Sosyal Yönetim Çerçevesi belgesinde tanımlanan Dünya Bankası’nın Çevresel Değerlendirme ile ilgili İşletim Politikası ( O.P. 4.01) kapsamında, projeler çevre üzerindeki olası etkilerinin derecesine göre A, B veya C kategorileri altında sınıflandırılmakta ve Kategori B olarak sınıflandırılması gereken gösterge niteliğindeki örnekler arasında; su ve/veya kanalizasyon şebekesinin rehabilitasyonu veya yapımı işleri anılmaktadır. Denizli’de altyapı ile ilgili bugüne kadar yapılmış, yapılmakta olan ve yapılacak birçok proje (su temini, atıksu toplama ve yağmur suyu drenajı) vardır. Bu projeler kapsamında, boru döşeme işlerinin yanı sıra çeşitli terfi merkezleri, atıksu arıtma tesisleri, depolar vb. tesisler yer almaktadır. Ancak, yönetim planına konu olan ve Dünya Bankası (DB) kredisiyle yapılacak olan iş Şekil 1.2Hata! Başvuru kaynağı bulunamadı.’de verilen bölgelerdeki içme suyu, atıksu ve yağmur suyu borularının yenilenmesi ve ayrıca kanalizasyon sisteminin içinde bulunan 3 adet terfi merkezinin imalatıdır. . Bunun dışında Denizli içmesuyu sisteminin içinde bulunan terfi binası, atıksu arıtma tesisi, depolar, ana hatlar, klorlama odası, vb. bileşenler DB’den alınacak destek ile gerçekleştirilecek proje içine girmemektedir. Dolayısıyla, hazırlanan Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı (ÇSYP) çerçevesinde sadece yukarıda belirtilen alan içinde yapılacak boru yenileme işlerinin ve terfi merkezlerinin çevresel ve sosyal etkileri ve etki azaltma planları verilmiştir. Bununla birlikte, yapılan işin bütünlüğü göz önüne alınarak, işletme ve kullanım aşamasında içmesuyu konusunda doğrudan ÇSYP’yi ilgilendirmese de klorlama işi, pompa vb. işlemlerin etkileri ve izlemeleri ile ilgili öneriler konmuştur. 17 2. PROJE ALANIN TANITILMASI 2.1. COĞRAFİ KONUM Denizli ili, Ege Bölgesi’nin güneybatısında yer alan bir sanayi ve turizm şehridir. Doğusunda Afyon ve Burdur, batısında Aydın ve Manisa, güneyinde Muğla ve kuzeyinde Uşak şehirleri ile çevrilidir. Denizli İli 28° 30’ – 29° 30’ doğu boylamları ile 37° 12’ – 38° 12’ kuzey enlemleri arasında yer almaktadır. Denizli’nin Türkiye ve Bölge içindeki konumu Şekil 2.1’de gösterilmiştir. (a) (b) Şekil 2.1. Denizli ilinin (a) Türkiye ve (b) Ege Bölgesi içindeki konumu Coğrafi olarak, Akdağ’ın kuzey yamacı eteklerinde ve Büyük Menderes Nehri’nin bir kolu olan Aksu 2 Çayı’na kavuşan derelerle hafifçe yarılmış bir plato üzerinde yer alan Denizli ili, 11.868 km ’lik bir yüzölçümüne sahiptir. Son düzenlemelere göre Denizli ilinin 18 ilçesi bulunmaktadır. Bunlar Acıpayam, Akköy, Babadağ, Baklan, Bekilli, Beyağaç, Bozkurt, Buldan, Çal, Çameli, Çardak, Çivril, Güney, Honaz, Kale, Sarayköy, Serinhisar ve Tavas (Bakınız Şekil 2.2) ilçeleridir. 18 Şekil 2.2. Denizli ili ilçeleri ve komşu illeri 2.2. TOPOĞRAFYA VE JEOMORFOLOJİ Denizli ilinin yaklaşık olarak %28-%30’u ova, %25’i yayla ve %47’si ise dağlık araziden oluşur. Yerleşim alanlarının deniz seviyesine göre yüksekliği; en düşük Sarayköy’de 170 m, en yüksek Çameli’nde 1.350 m rakımdadır. Denizli kent merkezinin rakımı ise 350 m'dir. Denizli ilinin topografik yapısını gösteren sayısal yükseklik haritası Şekil 2.3’te verilmiştir. İlin topografik ve jeomorfolojik durumu üç ana grupta incelenebilir: (i) ovalar, (ii) yaylalar ve (iii) dağlar ve vadiler. Denizli ilinin ovaları alçak ve yüksek diye iki kısma ayrılır (Ortalama 200 m ve 900 m yükseklikte). Alçak ovalara, doğudan batıya doğru merdiven basamakları şeklinde Büyük Menderes Nehri'ne doğru inilir. Afyon iline bağlı Dinar İlçesi'nden itibaren batıya doğru ilk kademeyi Dazkırı ve Çardak, kuzeyde Çivril, Baklan yüksek ovaları teşkil eder. Buradan Kaklık Ovası'na inilir, Kaklık'tan Böceli'ye geçiş ikinci kademeyi meydana getirir. Böceli Köyü'nden sonra kuzeye, sonra batıya dönerek Sara yköy Ovası'na nihayet Menderes akıntısı yönünde Aydın sınırına ulaşır. 19 Şekil 2.3. Denizli ili topoğrafyası (Sayısal Yükseklik Haritası) Denizli ilinde Kale ilçesinde Karayayla, Çameli Yaylası, Merkez ilçede Bağbaşı Yaylası ve Uzunpınar Yaylası, Tavas'ta Yoran ve Şahman Yaylaları, Acıpayam'da Eşeler Yaylası, Buldan'ın Sazak Dağı üzerinde Süleymaniye Yaylası, Çivril İlçesi’nin Akdağ üzerind e Homa Yaylası, Çal Beşparmak Dağı'nda Kuyucak Yaylası bulunur. Bu büyük yaylalardan başka otlak olarak kullanılan küçük yaylalar da bulunmaktadır. İl sınırları içinde bulunan 2.571 m yüksekliğindeki Honaz Dağı, hem Denizli'nin hem de Batı Anadolu'nun en yüksek noktasıdır. Denizli’deki diğer dağlar yüksekliklerine göre şunlardır: Akdağ (2.449 m), Bozdağ (2.421 m), Babadağ (2.308 m), Eşeler Dağı (2.254 m), Kızılhisar Dağı (2.241 m), Bulkaz Dağı (1.990 m), Büyükçökelez Dağı (1.840 m), Elmadağ (1.805 m), Beşparmak Dağı (1.307 m) ve Sazak Dağı (1.145 m). Büyük Menderes ve Çürüksu Vadileri ilin en verimli kısmını teşkil etmektedir. Sarayköy, Buldan, Merkez ilçenin Böceli, Goncalı Köyleri ve Pamukkale Kasabası ile Akköy ilçesini içine alan geniş bir düzlüğü kapsar. 20 2.3. JEOLOJİ VE DEPREMSELLİK Denizli ilinin arazi karakteri daha çok dördüncü zaman ve metamorfik kayalarla alüvyondan ibarettir. Arazi yapısında jeolojik zamanlar birbirine karışmış durumdadır. Topraklarında genellikle neojen hâkimdir. Neojen tortullar killi siltli kumtaşı, kiltaşı, kumlu kiltaşı, siltli kumlu çakıltaşı ve çakıltaşı birimleri olarak ayrılmıştır. Kuvaterner yaşlı birimler ise, alüvyon ve yelpaze çökelleri olarak ayırt edilmektedir. Alüvyona ait birimler, kil-silt-kum-çakıl birimi, silt birimi, kum-silt-kil birimi ve organik kil-silt birimi olarak yer almaktadır. Yelpaze çökelleri de kil-silt-kum-çakıl birimi, kumlu çakıl birimi ve bloklu çakıl birimi olarak ayırt edilmektedir. Denizli Gediz, Büyük Menderes ve Çürüksu grabenlerinin kesişme noktasındadır. Dolayısıyla bu grabenleri oluşturan kenar fayları özellikle Denizli ve Sarayköy civarında kesişirler. Bu nedenle yöre depremsellik bakımından 1. derece deprem kuşağı içinde yer almaktadır (Şekil 2.4). Bu nedenle içmesuyu rehabilitasyon projesinde depreme dayanıklı düktil-font borular kullanılacaktır. Ülkemizde geçerli olan “Altyapılar İçin Afet Yönetmeliği’ne göre depreme duyarlı bölgelerde kullanılan boruların malzemeleri yer hareketlerine uyum sağlayabilecek esneklikte seçilmeli; bağlantı parçaları kırılma ve kopmalara ve korozyona dayanıklı olmalıdır. Bunlara ek olarak, düğüm noktaları contalı veya füzyon kaynağı ile teşkil edilmelidir. İller Bankası’nca da kabul gören bu standartlar boru malzemesi seçimi sürecinde dikkate alınmıştır. Bu nedenle projede esneme ve eğilme kabiliyeti olan düktil demir boru ve bağlantı parçaları seçilmiştir. Şekil 2.4. Denizli ilindeki aktif faylar 21 2.4. TOPRAK Denizli ili büyük toprak grupları ve bu toprak tiplerinin bölgede kapladığı alanlar şunlardır:  Alüviyal Topraklar 75.692 ha  Kırmızı-Sarı Podzolik Topraklar 29.107 ha  Kolüviyal Topraklar 134.457 ha  Kalkersiz Kahverengi Orman Toprakları  Rendzina Toprakları 113.052 ha  Kahverengi Orman Toprakları 318.896 ha  Kırmızı kahverengi Akdeniz Toprakları 234.748 ha  Kırmızı Akdeniz Toprakları 38.055 ha  Kalkersiz Kahverengi Topraklar 40.430 ha Denizli yerleşik alanı Rendzina ve Koluviyal topraklarda bulunmaktadır. Honaz Eskihisar -Kumkısık arası engebeli kuşakta, genellikle VI-VIII. sınıf topraklar bulunmaktadır. Bunlar kalker dolomit ve marnlı topraklar olup, doğal bitki örtüsü ot ve fundadır. Sulanabilir alanlarda bağ ve bahçe tarımı, sulamanın mümkün olmadığı alanlarda ise tahıl yetiştirilmektedir. Tarım kültürü altına alınmamış mera ve fundalık alanlarda bulunmaktadır. Kayhan-Hacıeyüplü şeridindeki kolüviyonlar, genellikle sulu tarım yapılan II. sınıf topraklardır. Son yıllarda Denizli yerleşik alanı batı yönündeki bu topraklar üzerinde gelişmektedir. Aynı tip topraklar Eskihisar-Akkonak arasında bir şerit halinde batıya uzanmıştır. Çürüksu'nun iki yanı, alüviyal sulu tarım yapılabilen, genellikle ikinci sınıf arazidir. Denizli'nin batısında Şirinköy-Göveçlik-Kayaköy üçgeninde ise kalkersiz kahverengi topraklar bulunmaktadır. Kısmen mera, bağlık, fundalık alanlar mevcuttur. Hacıeyüplü'den kuzeybatıya yine Rendzina topraklar uzanmaktadır. Güneydeki dik eğimli dağlık arazi ise VII. Sınıf Kırmızı, Kahverengi Akdeniz topraklarından oluşmaktadır. Denizli ve çevresinde tarıma elverişli alanlarda tuzluluk, meyil, su ve rüzgâr erozyonu gibi bazı olumsuzluklar bulunmaktadır. Kentsel yerleşme kararlarını etkileyen önemli verilerden olan toprak kabiliyeti, tarımsal faaliyet ve sulama alanları Denizli Çevre Düzeni Planı için özellikle göz önünde tutulması gereken bir veri olmaktadır. Denizli'nin gelişmesi tarımsal ürünlere ve özellikle de sanayi bitkileri yetiştiriciliğine dayalıdır. Artan nüfusun gıda ihtiyacını çevrede yapılan tarım karşılamaktadır. Dolayısıyla jeolojik sınırlamaların yanı sıra tarıma elverişli alanların kentsel yerleşmeye açılmasından sakınılması yerinde olacaktır. Sonuç olarak jeolojik yönden elverişli, tarıma elverişsiz ve parçalı topografyası olan arazilerin yerleşim alanı olarak tercih edilmesi gerekmektedir. 2.5. ARAZİ VARLIĞI VE ARAZİ KULLANIMI Denizli ilinin yüzölçümü 1.186.800 ha'dır. Bunun 376.738 hektarı (%31,8) tarım arazisi, 58.316 hektarı (%4,9) çayır ve mera alanları, 521.959 hektarı (%44,0) orman arazisi, kalan 229.787 hektarı (%19,4) ise yerleşim alanı olarak kullanılmaktadır. Tarım alanlarının kullanma durumu Tablo 2.1'de verilmiştir. 22 Tablo 2.1. Tarım Alanlarının Kullanılma Durumu Tarım Alanları Alan (ha) Dağılım (%) Tarla Bitkileri 296.356 78.7 Bağ Arazisi 45,783 12.2 Meyvelik 17,109 4.4 Sebzelik 13,659 3.7 Zeytinlik 3,831 1 Toplam 376.738 100.0 2.6. İKLİM Denizli ili coğrafi konumu itibariyle Ege Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi ve Akdeniz Bölgesi arasında bir geçit teşkil ettiği için iklimi de değişiklik arz etmektedir. İlde, genellikle, İç Anadolu’nun güney bölümü ve Ege ikliminin yaygın özellikleri görülmektedir. Çameli, Beyağaç ve Kale İlçeleri Akdeniz; Sarayköy, kısmen Buldan ve Denizli Merkez İlçesi’nin Çürüksu Vadisi Ege, diğer ilçeleriyle İç Anadolu Bölgesi iklim özelliklerini taşımaktadır. Denizli’de iklim Ege Bölgesine göre biraz daha serttir. Yazın sıcaklık 42 °C‘ye kadar yükselip kışın ise sıfırın altında ortalama olarak –11, –15 °C‘ye kadar düşer. Ortalama sıcaklık yaz aylarında 25–30 °C civarında, kış aylarında ise 4–8 °C olarak tespit edilmiştir. Yılın en az 9 ayında ortalama sıcaklık 10 °C’den fazladır. 17 yıllık istatistiklere göre ise kentte yıllık ortalama sıcaklık 15,8 °C’dir. Yıllık ortalama toplam yağış yüksekliği 547 mm’dir; bu değer 2006 yılında 510,6 mm olarak ölçülmüştür. Yağışların %70’i Ekim – Mart döneminde düşmektedir. Kar yağışı açısından Ege ikliminin özelliklerini taşıyan bölgede en fazla kar kalınlığı 3 cm olarak kaydedilmiştir. Denizli’deki hâkim rüzgâr yönü mevsimsel değişimler gösterir. Rüzgâr, Mart ve Nisan aylarında güneybatı, Kasım ayına kadar kuzeybatı, Kasım ayında tekrar güneybatı yönlerinde esmektedir. Rüzgâr hızının en fazla olduğu aylar Aralık, Ocak, Şubat ve Mart aylarıdır. Hâkim rüzgâr yönleri, Kasım, Aralık, Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarında güneybatı, Mayıs -Kasım ayları arasında kuzeybatıdır. 2.7. NÜFUS Ege Bölgesi’nin ikinci büyük kenti olarak kabul edilen Denizli’de yıllara göre nüfus gelişimi, şehir ve köy nüfusları, nüfus yoğunluğu ve ilçelerdeki nüfus değişimleri Tablo 2.2’de verilmiştir. Denizli genelinde, 1935-1940 yılları arası %0,49’luk nüfus artış hızı dışında nüfus ortalama %1,9’luk bir hızla artmıştır. Bu oran %1,7 olan Dünya ortalamasının ve özellikle %0,3 olan Avrupa ortalamasının çok üstündedir. 1990 Genel Nüfus Sayımı kesin sonuçlarına göre yıllık nüfus artış hızı %2,4’tür. 1990 Genel Nüfus Sayımı kesin sonuçlarına göre kent ve köy nüfuslarının yıllık artış hızlarının sırası ile %6,1 ve %2,7 olarak gerçekleşmesi, Denizli’de yaşayan kentsel nüfusun daha hızlı artmakta olduğunu göstermektedir. 23 Tablo 2.2. Denizli İli Nüfus Ve Nüfus Yoğunluğunun Yıllara Göre Değişimi Sayım Yılı Şehir Nüfusu Köy Nüfusu Toplam Nüfus Yoğunluğu 1927 41.209 202.603 243.812 21 1935 43.866 242.052 285.918 24 1940 47.619 237.606 285.225 24 1945 51.251 264.683 315.934 27 1950 61.297 278.980 340.277 29 1955 72.170 296.124 368.294 31 1960 100.916 324.533 425.449 36 1965 117.739 345.630 463.369 39 1970 141.309 369.851 511.160 43 1975 171.586 389.330 560.916 47 1980 205.938 397.400 603.338 51 1985 248.673 418.805 667.478 56 1990 337.793 413.089 750.882 63 2000 413.914 436.115 850.029 72 2009 630.997 295.365 926.362 77 2013 963.464 0 963.464 83 2017 1.018.735 0 1.018.735 88 2.8. SOSYO-EKONOMİK YAPI Verimli topraklar üzerinde ve iyi ulaşım olanaklarına sahip bir coğrafyada kurulu olan Denizli, yakın geçmişte yalnızca bir tarım ve ticaret merkezi görünümünde iken, son 30 yıl içinde sanayileşme konusunda ciddi bir atılım gerçekleştirmiştir. Bu gelişimin ardında, bölgenin el sanatları ve dokumacılık becerileri ile ticari merkez olma niteliğinin başarılı bir şekilde birleştirilmesi ve bu faaliyetlerin yarattığı sermaye birikiminin sanayiye aktarılabilmesi yatmaktadır. Bunun sonucu olarak, Denizli, İzmir’den sonra Ege Bölgesi’nde en hızlı gelişen kent merkezi olmuştur. İlin kişi başına gayri safi yurtiçi hâsılası (GSYİH) 2014 yılı cari fiyatlarıyla 23 500 TL seviyesindedir. Toplam GSYİH değeri dikkate alındığında Denizli 81 il içinde 14. sırada yer almaktadır. Bu da, ülke ekonomisi içinde %2,1’lik bir pay anlamına gelmektedir. 2.9. FLORA VE FAUNA 2.9.1. Fauna Proje alanı ve yakın çevre karasal fauna bileşenleri mevcut çalışmalardan derlenerek aşağıda verilmektedir. 2.9.1.1. İkiyaşamlılar (Amphibia: Kurbağalar ve Semenderler Türleri) Proje alanı sınırları içerisinde ve yakın çevrede, benzer özelliklere sahip, ekolojik olarak birbirinin devamı olan habitatlarda görülebilen ikiyaşamlı türleri Tablo 2.3’te verilmektedir. 24 Tablo 2.3. Proje Alanı İkiyaşamlı (Amphibia) Türleri ve Koruma Statüleri Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Habitat IUCN Bern PELOBATIDAE Kazıcı olan bu türde üreme zamanı dışında gevşek ve Pelobates syriacus Toprak Kurbağası yumuşak toprak içine gömülü yaşar. Üreme zamanı havuz ve LC II gölcüklere geçer. BUFONİDAE Az bitkili veya ormanlık bölgelerde nemli taşlık kısımlarda Bufo bufo Siğilli Kurbağa yaşar. Gündüzleri taş altı, topraktaki oyuk ve deliklerde LC III gizlenir. Geceleri faal olan bu tür, gündüzleri bahçe ve açık arazideki Pseudepidalea viridis Gece Kurbağası LC II taş altlarında veya topraktaki deliklerde gizlenir. Kaynak: (Demirsoy, 1996), (Baran, 2008) Proje alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 3 tane amfibi türünden 2 tanesi Bern Ek-2 ve 1 tanesi de Bern Ek-3 listesinde yer almaktadır. Amfibi türlerinin tamamı Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) Red List Kategorileri’nden LC (en az endişe verici) kategorisinde yer almakta olup, Türkiye’de oldukça bol ve yaygın olup, şu anda herhangi bir tehdit altında değildir. 2.9.1.2. Sürüngen Türleri (Reptilia) Proje alanı sınırları içerisinde ve yakın çevrede, benzer özelliklere sahip, ekolojik olarak birbirinin devamı olan habitatlarda görülebilen sürüngen türleri Tablo 2.4’te verilmektedir. Tablo 2.4. Proje Alanı ve Yakın Çevre Sürüngen Türleri (Reptilia) Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Bern IUCN AYK Habitat TESTUDINIDAE Genellikle kumlu, taşlı ve kuru Testudo graeca Tosbağa II VU Ek-I arazilerde yaşar. AGAMIDAE Kayalıklar ve taş duvarlarda Laudakia stellio Dikenli Keler II LC Ek-I yaşar. ANGUIDAE Fundalık, makilik ve bol bitkili Ophisaurus apodus Oluklu Kertenkele - - - taşlık yamaçlarda yaşar. COLUBRIDAE Seyrek bitki örtüsü olan taşlık Eirenis modestus Uysal Yılan III LC Ek-I arazide yaşar, taş altlarında gizlenir. Hemorrhois nummifer Sikkeli Yılan - - Ek-I Az bitkili taşlık bölgelerde yaşar. Natrix natrix Yarısucul Yılan III LC Ek-I Suya yakın taşlık alanlar Natrix tessellata Su Yılanı II LC Ek-I Su içi ve su kenarları TYPHLOPIDAE Seyrek bitki açık arazide, nemli Typhlops vermicularis Köryılan II - Ek-I toprak içi ve taş altlarında yaşar. Kaynak: (Demirsoy, 1997), (Baran, 2008), (Kiziroğlu, 2008) Proje alanında bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunma olasılığı yüksek olan 8 tane sürüngen türünden 14 tanesi Ek-2 ve 2 tanesi Bern Ek-3 listesinde yer almaktadır. Sürüngen türlerinden 4 tür IUCN kategorilerinden LC olarak sınıflandırılmış olup, herhangi bir tehdit altında değildir ve geniş dağılıma sahiptir. Bir tür ise VU kategorisinde bulunup, koruma önlemi alınmazsa ileride yok olma tehlikesi olan tür olarak sınıflandırılmaktadır. 25 2.9.1.3. Kuş Türleri (Aves) Proje alanı sınırları içerisinde ve yakın çevrede, benzer özelliklere sahip, ekolojik olarak birbirinin devamı olan habitatlarda görülebilen kuş türleri Tablo 2.5’te verilmektedir. Tablo 2.5. Proje Alanı Kuş (Aves) Türleri, Koruma Statüleri Familya ve Tür Adı Türkçe Adı IUCN Red Data Book Bern Statü MAK AYK ACCIPITRIDAE YIRTICI KUŞLAR Accipiter nisus Doğu atmacası LC A.3 II Y, KZ - Ek-I Y, KZ, T Buteo buteo Şahin LC A.3 II - Ek-I Buteo rufinus Kızıl Şahin LC A.3 II Y, KZ - Ek-I Circaetus gallicus Yılan kartalı LC A.4 II G - Ek-I FALCONIDAE DOĞANGİLLER Falco tinnunculus Kerkenez LC A.2 II Y - Ek-I PHASIANIDAE TAVUKSULAR Alectoris chukar Kınalı keklik LC A.2 III Y Ek-2 Ek-I COLUMBIDAE GÜVERCİNGİLLER Columba livia Kaya güvercini LC A.5 III Y Ek-2 Ek-I Streptopelia decaocto Kumru LC A.5 III Y Ek-1 Ek-I STRIGIDAE BAYKUŞGİLLER Athene noctua Kukumav kuşu LC A.2 II Y - Ek-I APODIDAE EBABİLGİLLER Apus apus Ebabil, Kara sağan LC A.3.1 III G, T - Ek-I ALAUDIDAE TARLAKUŞUGİLLER Galerida cristata Tepeli toygar LC - III Y Ek-1 Ek-I HIRUNDINIDAE KIRLANGIÇGİLLER Delichon urbicum Pencere kırlangıcı LC A.3 II G - Ek-I Hirundo rustica İs kırlangıcı LC A.5 II G - Ek-I MOTACILLIDAE KUYRUKSALLAYANGİLLER Motacilla alba Akkuyruksallayan LC A.3.1 II Y - Ek-I TURDIDAE ARDIÇ KUŞUGİLLER Erithacus rubecula Nar bülbülü, kızılgerdan LC A.3 II Y - Ek-I Oenanthe hispanica Karakulak kuyrukkakan LC A.2 II G, T - Ek-I Oenanthe oenanthe Kuyrukkakan LC A.3 II G - Ek-I Turdus merula Karatavuk LC A.3 III Y Ek-2 Ek-I PARIDAE BAŞTANKARAGİLLER Parus caeruleus Mavi baştankara LC A.2 II Y - Ek-I Parus lugubris Mahzun baştankara LC A.2 II Y - Ek-I CORVIDAE KARGAGİLLER Corvus cornix Leşkargası LC A.5 - Y - Ek-I Corvus frugilegus Ekinkargası LC A.5 - Y, KZ Ek-2 Ek-I Garrulus glandarius Kestane kargası LC A.3.1 - Y Ek-2 Ek-I Pica pica Saksağan LC A.5 - Y Ek-2 Ek-I STURNIDAE SIĞIRCIKGİLLER Sturnus vulgaris Sığırcık LC A.5 - Y Ek-1 Ek-I PASSERIDAE SERÇEGİLLER Passer domesticus Ev serçesi LC A.5 - Y Ek-2 Ek-I FRINGILLIDAE İSPİNOZGİLLER Carduelis chloris Florya LC A.3 II Y - Ek-I Fringilla coelebs İspinoz LC A.4 III Y Ek-1 Ek-I EMBERIZIDAE KİRAZKUŞUGİLLER Emberiza cia Kaya kirazkuşu LC A.2 II Y, G - Ek-I Miliaria calandra Tarla kirazkuşu LC A.4 III Y Ek-1 Ek-I Kaynak: (Kiziroğlu, 2008), (Demirsoy, 1997) 26 Prof. Dr. İlhami Kiziroğlu tarafından hazırlanan The Birds of Türkiye adlı yayında (Kiziroğlu, 2008), kuş türlerinin korunma durumu ve statüleri ile ilgili olarak kullanılan sembollerin açıklaması şu şekildedir: A.1.0 : Şüpheye yer bırakmayacak şekilde yok olan ve artık doğal yaşamda görülmeyen türler. A.1.1 : Doğal popülasyonları şu anda tükenmiş veya en az son 15-25 yıllık süreçte doğal yaşamda artık görülmeyen, ancak volier, kafes ve diğer yapay koşullarda yaşamını sürdüren evcilleşmiş, domestik türlerdir. A.1.2 : Bu türlerin nüfusları Türkiye genelinde çok azalmıştır. İzlendikleri bölgelerde 1-10 çift ile temsil edilir. A.2 : Bu türlerin sayıları, gözlendikleri bölgelerde 11-25 çift arasında değişir. A.3 : Bu türlerin Türkiye genelindeki nüfusları, gözlendikleri bölgelerde genel olarak 26-250 çift arasında değişir. A.3.1 : Bu türlerin popülasyonlarında, gözlendikleri bölgelerde azalma vardır. Bu türlerin nüfusu da 251-500 çift arasında değişir. A.4 : Bu türlerin IUCN ve ATS ölçütlerine göre yoğunlukları, gözlendikleri bölgelerde henüz tükenme tehdidi altına girmemiş olmakla birlikte, popülasyonlarında lokal bir azalma olup, zamanla tükenme tehdidi altına girmeye adaylardır. A.5 : Bu türlerin gözlenen popülasyonlarında henüz azalma ve tükenme tehdidi gibi bir durum söz konusu değildir. A.6 : Yeterince araştırılmamış ve haklarında sağlıklı veri olmayan türleri içerir. A.7 : Bu türlerle ilgili şu anda bir değerlendirme yapmak olanaklı değildir, çünkü bu türlerin Türkiye’de elde edilen kayıtları tam sağlıklı ve güvenli değildir. B.1.0 : Bu statüye giren, daha önce Türkiye’de kışladıklarına özgü kaydı bulunduğu halde, bugün tükenen türlere verebileceğimiz bir örnek bulunmamaktadır. B.1.1 : Bu türler Türkiye’yi kışlak veya geçit bölgesi olarak kullanır, ancak popülasyonları önemli ölçüde tükenme tehdidi altındadır. B.1.2 : Bu türlerin nüfusları Türkiye genelinde çok azalmış olup, izlendikleri bölgelerde 1 birey-10 çift ile temsil edilir. B.2 : Bu türlerin sayıları, gözlendikleri bölgelerde 11-25 çift arasında değişir. B.3 : Bu türlerin Türkiye genelindeki nüfusları gözlendikleri bölgelerde genel olarak 26-250 çift arasında değişir. B.3.1 : Bu türlerin popülasyonlarında gözlendikleri bölgelerde azalma vardır. Bunların nüfusları 251-500 çift arasında değişir. B.4 : bu türlerin popülasyon yoğunlukları, gözlendikleri bölgelerde henüz tükenme tehdidi altına girmemiş olmakla birlikte, popülasyonlarında mevzii bir azalma vardır. B.5 : Bu türlerin gözlenen popülasyonlarında henüz bir azalma ve tükenme tehdidi gibi bir durum söz konusu değildir. B.6 : Az araştırılmış ve yeterince kaydı olmayan türleri içermektedir. B.7 : Bu türlerle ilgili, şu anda bir değerlendirme yapmak olanaklı değildir; çünkü kayıtları çok az, emin ve sağlıklı değildir. Y : Düzenli olarak yurdumuzda kuluçkaya yatan yerli kuş türleri G : Yurdumuzda kuluçkaya yattıktan sonra göç eden türler K : Yurdumuzda kuluçkaya yatmayan, yurdumuzu transit göç esnasında kullanan türlerdi r KZ : Kış aylarını yurdumuzda geçiren, kış ziyaretçisi türlerdir Proje alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 30 tane kuş türünden 16 tanesi Bern Ek-2 ve 8 tanesi de Bern Ek-3 listesinde yer almaktadır. Ayrıca; T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nce “2017 - 2018 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları” ilgili listelere işlenmiştir. Kuş türlerinin tamamı IUCN Red List Kategorilerinden LC kategorisinde olup herhangi bir tehdit altında değildir. 2.9.1.4. Memeli Hayvan Türleri (Mammalia) Proje alanı sınırları içerisinde ve yakın çevrede, benzer özelliklere sahip, ekolojik olarak birbirinin devamı olan habitatlarda görülebilen memeli türleri Tablo 2.6’da verilmektedir. 27 Tablo 2.6. Proje Alanı Memeli Hayvan Türleri (Mammalia) ve Koruma Statüleri. Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Bern MAK AYK IUCN Habitat ERİNACEİDAE Seyrek ormanlık yerler, Erinaceus concolor Kirpi - - Ek-I LC yerleşim yerleri, tarlalar, bahçeler SPALACIDAE Spalax leucodon Kösnü - - Ek-I DD Toprak içinde açtığı galeriler SORICIDAE Her türlü ortam, daha çok açık Crocidura leucodon Sivriburunlu Tarlafaresi III - Ek-I LC ve çalılık araziler MURİDAE Rattus norvegicus Göçmen fare - - - LC Her türlü ortam Rattus rattus Siyahsıçan - - - LC Toprak altında açtıkları tünellerde Mus musculus Ev faresi - - - LC Toprak içinde ve üzerinde CANIDAE Orman ve çalılık alanlar, Vulpes vulpes Tilki - Ek-2 Ek-I LC tarlalar, açık araziler SCIURIDAE Citellus xanthophrymnus Gelengi - - Ek-I - Açık araziler Kaynak: (Demirsoy, 1997), (Demirsoy, 1996) Proje alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 8 tane memeli türünden 1 tanesi de Bern Ek-3 listesinde yer almaktadır. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nce “2017 -2018 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları” ilgili listelere işlenmiştir. Memeli türlerinden Citellus xanthophrymnus hariç diğerleri IUCN Red List Kategorileri‟nde yer almaktadır. Bunlardan 1 tanesi (Spalax leucodon) “DD” yani “Yeterli data mevcut değil” kategorisinde yer alırken geri kalan türler “LC” kategorisinde yani “en az endişe verici türler” olarak tanımlanmaktadır. 2.9.2. Flora Proje alanında bulunan bitki türleri Tablo 2.7’de verilmiştir. Tablo 2.7. Proje Alanı Bitkileri Fitocoğrafik Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Endemizm RDB Bölge LABIATAE/LAMIACEAE Scutellaria orientalis L. subsp. pinnatifida EDMONDSON - - - - Marrubium vulgare L. Mayasıl otu - - - Nepeta italica L. Kedi otu - - - Origanum onites L. Mercanköşk D. Akd. Ele. - - Micromeria myrtifolia BOISS. ET HOHEN. Taş nanesi D. Akd. Ele. - - Salvia viridis L. Adaçayı Akd. Ele. - - Salvia tomentosa MILLER Adaçayı Akd. Ele. - - EUPHORBIACEAE Euphorbia peplis L. Sütleğen Akd. Ele. - - Euphorbia chamaesyce L. Sütleğen - - - PAPAVERACEAE Glaucium corniculatum (L.) RUD. Boynuzlu gelincik - - - subsp. corniculatum (L.) RUD. Roemeria hybrida L. Cin haşhaşı - - - 28 Fitocoğrafik Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Endemizm RDB Bölge Papaver hybridum L. Gelincik - - - ASCLEPIADACEAE Vincetoxicum canescens (WILLD.) DECNE. - - - - subsp. canescens (WILLD.) DECNE PRIMULACEAE Androsace maxima L. - - - - Lysimachia atropurpurea L. - D. Akd. Ele. - - ANACARDIACEAE Pistacia leutiscus L. Menengiç Akd. Ele. - - Pistacia atlantica DESF. Menengiç - - - LINACEAE Linum bienne MILLER Yabani keten Akd. Ele. - - Linum trigynum L. Yabani keten Akd. Ele. - - CRUCIFERAE/BRASSICACEAE Lepidium sativum L. subsp. spinescens (DC.) THEL. - - - - Lepidium sativum L. - - - - Iberis attica JORD. - D. Akd. Ele. - - Iberis acutiloba BERTOL. - - - - Erophila verna (L.) CHEVALL. subsp. verna (L.) CHEVALL. - - - - Arabis turrita L. - - - - Hesperis pendula DC. Gece menekşesi - - - Sisymbrium officinale (L.) SCOP. - - - - Sisymbrium orientale L. - - - - RESEDACEAE Reseda lutea L. var. lutea L. Safran - - - ARACEAE Arisarum vulgare TARG.-TOZZ. subsp. vulgare TARG.-TOZZ. Yılan yastığı Akd. Ele. - - Dracunculus vulgaris SCHOTT Yılan bıçağı D. Akd. Ele. - - RUBIACEAE Galium incanum SM. subsp. centrale EHREND. Yoğurt otu D. Akd. Ele. - - Galium incanum SM. subsp. elatius (BOISS.) EHREND. Yoğurt otu İr.-Tur. Ele. - - UMBELLIFERAE/APIACEAE Eryngium creticum LAM. Boğa dikeni D. Akd. Ele. - - Eryngium campestre L. var. campestre (L.) HUDSON - - - - Scandix iberica BIEB. Kışkış - - - Scandix australis L. Kışkış - - - Smyrnium rotundifolium MILLER Baldıran D. Akd. Ele. - - Bunium ferulaceum SM. İncirop - - - Pimpinella peregrina L. Ezeltere - - - Bupleurum intermedium POIRET - - - - Bupleurum flavum FORSSK. - D. Akd. Ele. - - Ferulago asparagifolia BOISS. Kuzu kışnişi D. Akd. Ele. - - Tordylium apulum L. - Akd. Ele. - - GUTTIFERAE/HYPERICACEAE Hypericum lydium BOISS. Binbirdelik otu - - - ROSACEAE Cerasus prostrata (LAB.) SER. var. prostrata (LAB.) SER. - - - - Rubus sanctus SCHREBER Böğürtlen - - - Potentilla recta L. Beşparmak otu - - - Sanguisorba minor SCOP. subsp. magnolii (SPACH) BRIQ. Çayır düğmesi - - - Rosa foetida J. HERRM. Yabani gül İr.-Tur. Ele. - - VALERIANACEAE Valerianella echinata (L.) DC. - Akd. Ele. - - Valerianella coronata (L.) DC. - - - - DIPSACACEAE Scabiosa sicula L. Uyuz otu Akd. Ele. - - COMPOSİTAE/ASTERACEAE Inula salicina L. - - - - Inula heterolepis BOISS. - D. Akd. Ele. - - Pulicaria odora (L.) REICHB. - Akd. Ele. - - Helichrysum graveolens (BIEB.) SWEET Altınbaşak - - - Filago eriocephala GUSS. - D. Akd. Ele. - - Senecio vernalis WALDST. ET KIT. Kanarya otu - - - 29 Fitocoğrafik Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Endemizm RDB Bölge Anthemis aciphylla BOISS. var. aciphylla BOISS. Papatya D. Akd. Ele. - - Anthemis coelopoda BOISS. var. bourgaei BOISS. Papatya - - - Achillea coarctata POIR. Civanperçemi - - - Centaurea calolepis BOISS. Peygamber çiçeği D. Akd. Ele. Endemik LR (Ic) Echinops ritro L. Topuz - - - Picris pauciflora WILLD. - - - - Scorzonera laciniata L. subsp. laciniata L. Yemlik - - - Tragopogon longirostis BISCH. EX SCHULTZ BIP. - - - Tekesakalı var. longirostis BISCH. EX SCHULTES GRAMINEA / POACEAE Elymus panormitanus (PARL.) TZVELEV - Akd. Ele. - - Aegilops triuncialis L. subsp. triuncialis L. - - - - Aegilops umbellulata ZHUKOVSKY subsp. - D. Akd. Ele. - - umbellulata ZHUKOVSKY Bromus hordeaceus L. subsp. hordeaceus L. - - - - Lolium persicum BOISS. ET HOHEN. EX BOISS. Delice İr. Tur. Ele. - - Vulpia fasciculata (FORSSKAL) FRITSCH - Akd. Ele. - - Vulpia muralis (KUNTH) NEES - Akd. Ele. - - Poa diversifolia (BOISS. ET BAL.) HACKEL EX. BOISS. - D. Akd. Ele. - - Poa bulbosa L. - - - - Poa nemoralis L. - - - - Briza humilis BIEB. - - - - Briza maxima L. - - - - Stipa bromoides (L.) DÖRFLER Palak Akd. Ele. - - Stipa holosericea TRIN. Palak - - - BORAGINACEAE Onosma armenum DC. Emzik otu - Endemik LR (Ic) Onosma heterophyllum GRISEB. Emzik otu - - - CRASSULACEAE Sedum caespitosum (CAV.) DC. Damkoruğu - - - Sedum hispanicum L. var. hispanicum L. Damkoruğu - - - RANUNCULACEAE Nigella arvensis L. var. involucrata BOISS. Çörek otu - - - Consolida orientalis (GAY) SCHROD. Hezaren - - - Adonis flammea JACQ. Kanavcı otu - - - Ranunculus paludosus POIRET Düğün çiçeği - - - Ranunculus sprunerianus BOISS. Düğün çiçeği D. Akd. Ele. - - Ranunculus marginatus D´URV. var. trachycarpus (FISCH. ET - - - Düğün çiçeği MEY.) AZN. Ranunculus rumelicus GRISEB. Düğün çiçeği D. Akd. Ele. - - Ranunculus chius DC. Düğün çiçeği - - - CISTACEAE Fumana thymifolia (L.) VERLOT var. viridis (TEN.) BOISS. - Akd. Ele. - - CARYOPHYLLACEAE Minuartia juniperina (L.) MARIE ET PETITM. - - - - Minuartia hybrida (VILL.) SCHISCHK. subsp. - - - - hybrida (VILL.) SCHISCHK. Cerastium dichotomum L. subsp. dichotomum L. - - - - Cerastium glomeratum THUILL. - - - - Dianthus anatolicus BOISS. Karanfil - - - Velezia rigida L. - - - - Silene chlorifolia SM. Yapışkan otu İr.-Tur. Ele. - - Silene subconica FRIV. Yapışkan otu - - - Silene colorata POIRET Yapışkan otu - - - Silene tenuiflora GUSS. Yapışkan otu D. Akd. Ele. - - PLANTAGINACEAE Plantago coronopus L. subsp. coronopus L. Sinirotu Avr.-Sib. Ele. - - Plantago coronopus L. subsp. commutata (GUSS.) Sinirotu D. Akd. Ele. - - PILGER URTICACEAE Urtica dioica L. Isırganotu Avr.-Sib. Ele. - - LILIACEAE Asparagus acutifolius L. Tilkışen Akd. Ele. - - Allium neapolitanum CYR. Köpek soğanı Akd. Ele. - - Allium roseum L. Köpek soğanı Akd. Ele. - - 30 Fitocoğrafik Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Endemizm RDB Bölge Scilla hyacinthoides L. Dağ soğanı Akd. Ele. - - Ornithogalum sphaerocarpum KERNER Akyıldız - - - Ornithogalum umbellatum L. Akyıldız - - - SCROPHULARIACEAE Verbascum parviflorum LAM. Sığırkuyruğu D. Akd. Ele. - - Linaria simplex (WILLD.) DC. - - - - Scrophularia lucida L. Sıraca otu - - - VIOLACEAE Viola parvula TINEO Menekşe - - - Viola kitaibeliana ROEM. ET SCHULT. Menekşe - - - POLYGONACEAE Polygonum arenastrum BOR. Çoban değneği - - - Polygonum pulchellum LOIS. Çoban değneği - - - Rumex patientia L. Kuzu kulağı - - - RHAMNACEAE Rhamnus alaternus L. - Akd. Ele. - - OLEACEAE Jasminum fruticans L. Yasemin Akd. Ele. - - Olea europaea L. var. europaea L. Zeytin - - - Ligustrum vulgare L. Kurtbağrı - - - PINACEAE Pinus brutia TEN Kızılçam D. Akd. Ele. - - FAGACEAE Quercus aucheri JAUB. ET SPACH Boz Pırnal D. Akd. Ele. - - Quercus coccifera L. Kermes Meşesi Akd. Ele. - - MORACEAE Ficus carica L. subsp. carica (ALL.) SCHINZ ET THELL. İncir - - - APOCYNACEAE Nerium oleander L. Zakkum Akd. Ele. - - LEGUMINOSAE / FABACEAE Genista anatolica BOISS. Katırtırnağı D. Akd. Ele. - - Spartium junceum L. Katırtırnağı Akd. Ele. - - Ononis reclinata L. Kayışkıran Akd. Ele. - - Ononis spinosa L. subsp. leiosperma (BOISS.) SIRJ. Kayışkıran - - - Trigonella velutina BOISS. Boy otu İr.-Tur. Ele. - - Trigonella spruneriana BOISS. var. spruneriana BOISS. Boy otu İr.-Tur. Ele. - - Medicago sativa L. subsp. sativa L. Çevrince - - - Medicago coronata (L.) BART. Çevrince Akd. Ele. - - Dorycnium hirsutum (L.) SER. - Akd. Ele. - - Coronilla scorpioides (L.) KOCH Körigen - - - Coronilla varia L. subsp. varia L. Körigen - - - ORCHİDACEAE Ophrys mammosa DESF. Salep otu D. Akd. Ele. - - Ophrys reinholdii SPRUNER EX FLEISCHM. Salep otu D. Akd. Ele. - - subsp. reinholdii SPRUNER EX FLEISCHM. Ophrys holoserica (BURM. FIL.) GREUTER subsp. Salep otu Akd. Ele. - - holoserica (BURNM. FIL.) GREUTER Orchis sancta L. Salep otu D. Akd. Ele. - - Orchis tridentata SCOP. Salep otu Akd. Ele. - - Orchis italica POIRET Salep otu Akd. Ele. - - Orchis anatolica BOISS. Salep otu D. Akd. Ele. - - Orchis provincialis BALBIS EX DC. Salep otu Akd. Ele. - - Dactylorhiza romana (SEB.) SOO subsp. romana (SEB.) SOO Salep otu Akd. Ele. - - Kaynak: (Adil, ve diğerleri, 2012), (Ekim, ve diğerleri, 2000) Flora tablosunda fitocoğrafik bölgelerin belirtilmesinde çeşitli kısaltmalar kullanılmıştır. Buna göre; Avr.-Sib. Ele. (Avrupa-Sibirya Elementi)’ni, Akd. Ele. (Akdeniz Elementi)’ni, D. Akd. Ele. (Doğu Akdeniz Elementi)’ni ve Ir.-Tur. Ele. (İran-Turan Elementi)’ni ifade etmektedir. Geniş yayılışlı ya da fitocoğrafik bölgesi tam olarak bilinmeyenler için (-) işareti çekilmiştir. Flora listesinde yer alan tür ve tür altı kategorideki 150 adet bitkinin fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı; Iran-Turan elementi 6, Avrupa-Sibirya elementi 2, Doğu Akdeniz elementi 28 ve Akdeniz 31 elementi 33 şeklindedir. Geriye kalan 81 tür ise kozmopolit veya fitocoğrafik bölgesi belirsizler kategorisinde yer almaktadır. Bern Sözleşmesi ile Koruma Altındaki Bitki Türleri Türkiye, “Bern Sözleşmesi” olarak bilinen “Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşam Ortamlarını Koruma Sözleşmesi”ne 20.02.1984 tarihinde üye olmuştur. Sözleşmenin amacı doğal bitki ve hayvan türlerini ve bunların doğal yaşam ortamlarını korumak ve bu amaçla üye ülkeler arasında işbirliği yapmaktır. Sözleşmeye imza atan ülkeler, tehlike altında bulunan bitki ve hayvan türlerini ve doğal yaşam ortamlarını korumak amacıyla gerekli yasal ve idari önlemleri almakla yükümlüdür. Çalışma alanında Bern Sözleşmesi ile koruma altına alınan herhangi bir bitki türü bulunmamaktadır. Flora Türlerinin Endemizm ve Tehlike Sınıfları Açısından Durumu Türkiye, kıtalararası geçiş bölgesi konumunda bir ülke olması sebebiyle endemik ve nadir bitkiler bakımından zengindir. Ülkemizde tespit edilen toplam bitki türünün yaklaşık % 30‟unu endemik türler oluşturmaktadır. Endemik ve nadir bitki türleri için Ekim, T. ve arkadaşları (2000) tarafından hazırlanan “Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı” adlı yayında kullanılan 1994 IUCN Red Data Book kategorileri aşağıdaki açıklanmıştır. - EX: Tükenmiş - EW: Doğada Tükenmiş - CR: Çok Tehlikede - EN: Tehlikede - VU: Zarar Görebilir - DD: Veri Yetersiz - NE: Değerlendirilemeyen - LR: Az Tehdit Altında; Gelecekte durumlarına göre tehdit açısından sıralanabilecek 3 alt kategorisi vardır. • cd- Conservation Dependent (Koruma Önlemi Gerektiren): 5 yıl içerisinde yukarıda ki kategorilerden birisine girebilecek taksonlar bu gruptadır. • nt- Near Threatened (Tehdit Altına Girebilir): Bir önceki kategoriye konamayan ancak VU kategorisine konmaya yakın aday olan bitki türleri bu grupta yer alır. • Ic- Least Concern (En Az Endişe Verici): Herhangi bir koruma gerektirmeyen ve tehdit altında olmayan bitki türleri bu kategoride yer alır. Faaliyet sahası ve çevresinde 2 tane endemik bitki türünün bulunabileceği belirlenmiştir. Bu türler; Centaurea calolepis LR (Ic) ve Onosma armenum LR (Ic)‟dır. LR (Ic) kategorisindeki endemik bitki türleri, Türkiye’de oldukça yaygın ve bol olarak yetişmekte olup, günümüzde bunlar için herhangi bir tehdit ve nesillerinin tehlikeye girmesi gibi bir durum söz konusu değildir. 32 2.10. KORUMA ALTINDAKİ BÖLGELER Denizli önem arz eden, tarihi ve turistik önemi olan bazı alanlar koruma altına alınmıştır, bu yerler aşağıda belirtilmektedir:  Honaz Dağı Milli Parkı – Ege Bölgesi’nin en yüksek dağı olan Honaz Dağı ve civarı 9 .616 ha’lık alana sahiptir.  Pamukkale Özel Çevre Koruma Alanı – Termal su kaynakları ve travertenler UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde Pamukkale: Hierapolis Antik Kenti nedeniyle UNESCO miras listesi (iii), (iv), (vii) kriterlerine karşılık gelen kültürel ve doğal sit alanıdır  Beyağaç Kartal Gölü ve Çevresi – Buzul vadisinde oluşmuş bir moren seddi gölü olan Kartal Gölü ile çevresindeki karaçam ve anıt ağaçları nedeniyle 1994 yılında Tabiatı Koruma Alanı ilan edilmiştir. Toplam alanı 1.309 ha’dır.  Cankurtaran Su Toplama Havzası Koruma Alanı  Karcı deresi Orman Alanı  Buldan Süleymaniye Orman Alanı – 150 ha büyüklüğündedir. Yaban ördeği ve leylek gibi kuş türlerine, su yılanı, kurbağa ve su kaplumbağası türlerine barınak ve yaşama ortamı oluşturan büyük bir kısmı sazlıklarla kaplı olan bu göl Sulak Alan Ekosistemi olarak önemli bir doğal kaynaktır.  Acıpayam Evkara Çamlığı – 5 ha’lık kızılçam koru ormanı.  Güney Şelalesi Tabiat Anıtı Koruma Alanı  Akbaş Barajı Koruma Alanı Bu korunan alanların projenin alanına uzaklıkları ve IUCN korunan alan kategorile ri Tablo 2.8’de verilmektedir. Tablo 2.8. Korunan Alanları Proje Alanına Uzaklıklar ve IUCN Kategorileri Proje Alanına Korunan Alan IUCN Uzaklığı (km) Honaz Dağı Milli Parkı 5,8 II Pamukkale Özel Çevre Koruma Alanı 4,3 III Beyağaç Kartal Gölü ve Çevresi Tabiatı Koruma Alanı 75 Ia Cankurtaran Su Toplama Havzası Koruma Alanı 8,5 - Karcı deresi Orman Alanı 6,5 - Buldan Süleymaniye Orman Alanı 44 - Acıpayam Evkara Çamlığı 40,5 - Güney Şelalesi Tabiat Anıtı Koruma Alanı 32,5 III Akbaş Barajı Koruma Alanı 21 - IUCN korunan alan kategorilerinin kısa bir tanımı aşağıda verilmektedir: I : Mutlak Doğal Rezerv Alanı / Yaban Hayatı Alanı: Bilim veya yaban hayatın korunması için yönetilen doğa koruma alanı. Bu koruma türü iki alt sınıfa ayrılmaktadır. 33 Ia : Mutlak Doğal Rezerv Alanı: Bilim için yönetilen doğa koruma alanı Ib : Yaban Hayatı Alanı: Doğal Yaşamın korunması için yönetilen doğa koruma alanı II : Milli Park: Ekosistemleri koruma ve rekreasyon için yönetilen doğa koruma alanı III : Doğa Anıtı: Belirli doğal değerlerin korunması için yönetilen doğa koruma alanı IV : Habitat/Tür Koruma Alanı: Korumanın yönetimin müdahalesi ile gerçekleştiği doğa koruma alanları V : Korunması Gerekli Kara/Deniz Peyzajı: Kara/deniz peyzajının korunması ve rekreasyon için yönetilen doğa koruma alanı VI : Kaynak Yönetim Alanı: Doğal ekosistemlerin sürdürülebilir bir şekilde kullanılması için yönetilen doğa koruma alanı Yukarıda listelenen alanları proje alanına göre konumları Şekil 2.5- Şekil 2.12 arasındaki şekillerde verilmektedir. 5,8 km Honaz Dağı Milli Parkı Şekil 2.5. Honaz Dağı Milli Parkı 34 Pamukkale Özel Çevre Koruma Alanı 4,3 km Şekil 2.6. Pamukkale Özel Çevre Koruma Alanı 75 km Kartal Gölü Tabiatı Koruma Alanı Şekil 2.7. Beyağaç Kartal Gölü ve Çevresi Tabiatı Koruma Alanı 35 6,5 km 8,5 km Karcı Deresi Orman Alanı Cankurtan Su Toplama Havzası Şekil 2.8. Karcı Deresi Orman Alanı, Cankurtaran Su Toplama Havzası Koruma Alanı Buldan Süleymaniye Orman Alanı 44 km Şekil 2.9. Buldan Süleymaniye Orman Alanı 36 40,5 km Acıpayam Evkara Çamlığı Şekil 2.10. Acıpayam Evkara Çamlığı Güney Şelalesi Tabiat Anıtı 32,5 km Şekil 2.11. Güney Şelalesi Tabiat Anıtı Koruma Alanı 37 21 km Akbaş Barajı Koruma Havzası Şekil 2.12. Akbaş Barajı Koruma Alanı Tarihi yerler arasında sadece Hierapolis (Pamukkale) belediye sınırları içerisinde olup proje alanına 4,3 km uzaklıktadır. Diğer tarihi yerlerin proje alanından uzaklıkları aşağıda verilmiş ve harita üzerinde gösterilmiştir. Tablo 2.9. Tarihi Öneme Sahip Yerlerin Proje Alanına Uzaklıkları - Eumenia (96 km) - Sebastopolis (45 km) - Tripolis (40 km) - Colossae (25 km) - Alacain (60 km) - Anava (58 km) - Herecleia Salbece (52 km) - Attuda (37 km) - Laund (64 km) - Trapezopolis (35 km) - Tabae (78 km) Denizli ilindeki diğer ilçelerin merkez ilçeye olan uzaklıkları Tablo 2.10’da verilmektedir. Tablo 2.10. Proje Alanının Denizli ili İlçe Merkezlerine Uzaklıkları Denizli’ye Denizli’ye Denizli’ye Yerleşim Yerleşim Yerleşim Mesafe (km) Mesafe (km) Mesafe (km) Acıpayam 60 Bozkurt 51 Güney 65 Akköy 23 Buldan 39 Honaz 22 Babadağ 35 Çal 64 Kale 71 Baklan 61 Çameli 111 Sarayköy 20 Bekilli 87 Çardak 58 Serinhisar 39 Beyağa 108 Çivril 96 Tavas 45 Ayrıca, yukarıda sözü edilen turistik alanlar Şekil 2.13 üzerinde gösterilmiştir. Aynı şekilde Ç SYP’in yapıldığı alan da (Denizli-Merkez) harita üzerinde işaret edilmiştir. Bu şekilden görüldüğü gibi sözü edilen tarihi ve turistik bölgeler Denizli-Merkez’den uzaktadır ve burada yapılacak kanal kazılarının bu bölgeleri etkilemesi durum u söz konusu değildir. 38 Şekil 2.13. Denizli Turizm İl Haritası 39 3. ÇEVRESEL ve SOSYAL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU 3.1. POTANSİYEL ÇEVRESEL VE SOSYAL ETKİLER 3.1.1. Çevresel Etkiler 3.1.1.1. Toprak ve Arazi SŞP-I kapsamındaki DES-W1 ve DES-W2 yapım işi sözleşmelerinin imzalanmasını takiben, yapım işi yüklenicileri şantiye sahalarının seçimi için Danışman Firmanın onayını alarak şantiye sahasının kurulumunu gerçekleştirmiş ve inşaat işlerine başlamıştır. DES-W1 şantiye alanı Dokuzkavaklar mahallesinde yer alan ve mülkiyeti Denizli Büyükşehir Belediyesine ait Aktepe Asfalt Şantiyesinde kurulmuştur. Söz konusu alanın 02.09.2019 tarihinden itibaren çalışmaların tamamlanıncaya kadar kullanılmasına Denizli Büyükşehir Belediyesi tarafından izin verilmiştir DES-W2 şantiye alanı ise Sevindik mahallesinde yer alan ve mülkiyeti şahsa ait kiralık boş alanda kurulmuştur. DES-W1 ve DES-W2 şantiye alanlarına ait görüntüler aşağıda verilmektedir. Şekil 3.1. DES-W1 Şantiye Alanı 40 Şekil 3.2. DES-W2 Şantiye Alanı DESKİ’ nin ihale etmesi planladığı DES-W3 kapsamındaki inşaat işlerinin yapılması için oluşturulacak şantiye sahası yapım işleri yüklenicisi ile sözleşme imzalanmasını takiben belirlenebilecektir. Bu aşamada şantiye tesislerinin, yerleşim alanlarının dış sınırlarında ve imar planı dahilindeki boş arsalara kurulabileceği öngörülmektedir. Terfi merkezlerinin ve asfalt kaplı olmayan alanlarda yapılacak olan kazılar esnasında minimum 30 cm derinliğinde bitkisel toprak tabakasının kaybı söz konusu olacaktır. Yağışlı havalarda yapılan hendek kazıları ve terfi merkezi inşaatları esnasında kontrolsüz yüzey akışlarının oluşması nedeniyle hendek veya kazı alanı kenarlarında bulunan kazı veya dolgu setlerinin erozyona maruz kalma olasılığı bulunmaktadır. Hendek kazıları ve terfi merkezi inşaat çalışmaları esnasında araçlardan kaza veya arıza nedeniyle yağ ve akaryakıt akıntısı/sızıntısı olması durumunda açıkta bulunan alt toprak tabakalarının kirlenme olasılığı bulunmaktadır. Terfi merkezlerinin ve asfalt kaplı olmayan alanlarda yapılacak olan kazılar esnasında araziye fiziksel zarar verilmesi kaçınılmazdır. Boru hendeklerinin geri dolgusu esnasında nitelikli kum ve çakıl gerekecektir. Bu tür doğal malzemelerin temini zorunlu olarak toprak ve arazi kaybına yol açabilir. 3.1.1.2. Su Kaynakları Bugüne kadar yeterli ve ayrık bir sistem ile toplanmayan atıksu ve yağmur suyu sıhhi ve yeterli sistemler ile toplanacaktır. Toplanan atıksular arıtıldıktan; yağmursuları can ve mal güvenliğini tehlikeye atmadan, daha temiz olarak toplandıktan sonra alıcı su ortamlarına deşarj edilecektir. Proje su kaynakları üzerindeki kirlenmeyi azaltacağı için olumlu etkisi olacaktır. Özellikle terfi merkezi inşaat çalışmaları esnasında ve sonrasında yüzeysel drenaj yapısının bozul ma olasılığı bulunmaktadır. 41 Hendek kazıları esnasında yağışlar veya yeraltı suyu nedeniyle boru hendekleri veya bacalar da, izolasyon ve ölçüm odalarında göllenmeler olabilecektir. Şantiye sahalarında çalışanların kalacağı kamp alanlarında evsel nitelikli atıksu oluşumu söz konusu olacaktır. Şantiye alanlarında bitkisel atık yağların, yakıt ve petrolün geçici olarak depolanması, inşaat işlerinde kullanılması olası katkı maddelerinin bulunduğu kapların, katı atıkların, akü ve akümülatörlerin düzensiz olarak depolanması ve bertarafının sağlanmaması durumunda kamp alanların yakınında bulunan su kaynaklarının, bu alanlardan toplanan atıksular herhangi bir evsel atıksu arıtma tesisinde arıtılsa bile kirlenme olasılığı bulunmaktadır. 3.1.1.3. Hava Kalitesi Proje ile DESKİ’nin hesaplanamayan su kayıplarının azaltılması yoluyla halkın kullanımına sunulan arıtılan su miktarı azalacaktır. Enerji verimliliği yeni tasarlanan sistemlerde artacaktır. Gerek daha az suyun arıtılması için gerekse verimliliği artan sistemlerin kullanılması nedeniyle elektrik enerjisi kullanımı azalacaktır. Azalan elektrik enerjisi kullanımı, bu enerjinin üretilmesi için kullanılan fosil yakıt kullanımını azaltacağından, dolaylı yoldan hava kirliliğinin ve sera gazı emisyonlarının azalması beklenmektedir. Daha önceden arıtılmadan çevreye deşarj edilen atıksuların yeni yapılacak kanalizasyon sistemleri ile toplandıktan sonra arıtılarak deşarj edilmesinden dolayı bu atıksuların çevreye yaydığı kötü kokuların ve emisyonların azaltılması sağlanacaktır. İşletme aşamasında, olağandışı koşulların oluşması durumunda, atık su terfi istasyonlarında atıksuyun uzun süre beklemesinden kaynaklanabilecek kısa süreli koku, atıksu terfi merkezleri civarındaki konut ve işyerlerini kullanan insanları etkileyebilecektir. Terfi merkezleri ve boru hendeklerinin kazısı ve dolgusu, kazı ve dolgu malzemelerinin, parke/bordürlerin sökülmesi, yeniden döşenmesi işleri esnasında ve bunların araçlara doldurulması, boşaltılması ve malzemelerin araçlarla nakli esnasında belli bir seviyede toz ve araçların egzoz emisyonları oluşacaktır. Bu toz ve emisyon salınımından proje etki alanında yaşayan insanlar ve bu alan içerisindeki park, bahçeler, şahıslara ait bahçelerde bulunan meyveli ve meyvesiz ağaçlar ile peyzaj amacıyla dikilmiş süs bitkileri etkilenecektir. 3.1.1.4. Akustik Çevre İnşaat çalışmaları esnasında kullanılan araç ve ekipmanlar ne kadar yeni teknoloji ile donatılsa da gürültünün oluşması engellenememektedir. Ancak belirlenmiş bir zaman dilimi içerisinde ve belirlenen gürültü seviyesinde araç ve ekipmanların çalışmasına müsaade edilmektedir. Hendek kazıları ve terfi merkezlerinin inşaatı sırasında ağır iş makinelerinin çalışması veya kazık çakma vb. operasyonlar nedeniyle titreşimler oluşabilecektir. Bu titreşim seviyesinin müsaade edilen yasal seviyeler içerisinde tutulması gerekmektedir. Terfi istasyonlarının işletilmesi esnasında pompaların çalışması nedeniyle gürültü ve titreşim oluşması olasılık dahilindedir. 42 3.1.1.5. Doğal Yaşam Alanları Çeşitli koruma statüleri ile korunan hassas alanlar 2.10 başlığında belirtildiği gibi proje alanının oldukça uzağında yer almaktadır. Akvadi Terfi Merkezinin (DES-W1) tapusu maliye hazinesine ait orman alanı kaydı görünmekle birlikte, Toplu Konut Alanı Sahasının içinde yer almaktadır. Bölgenin yapılaşmış olması nedeniyle orman vasfı devam etmemiştir. Tesisin yapılacağı söz konusu parselin tahsisi için Denizli Orman Bölge Müdürlüğüne başvuruda bulunulmuş ve 15.05.2019 tarihinde 614,33 2 m ’lik kısmının 49 yıllık kullanımı için izin alınmıştır. Projenin hendek kazılarının ve terfi merkezi inşaatlarının yapılacağı alanlarda ve bu alanların yakınlarında doğal yaşam alanları bulunmamaktadır. 3.1.1.6. Flora ve Fauna Hendek kazılarının ve diğer terfi merkezlerinin inşa edileceği alanlarda Başlık 2.9’da belirtilen flora ve faunaya ilişkin türler yer almamaktadır. 3.1.1.7. Atık Yönetimi Arazinin hazırlanması ve inşaat aşamasında çalışanların günlük ihtiyaçlarının karşılanması sonucu oluşacak evsel nitelikli katı atık ve ambalaj atığı oluşacaktır. Hendek, terfi merkezi, izolasyon ve ölçüm odalarının inşasında ve işletme aşamasında yapılan kazılarda kazı fazlası malzeme oluşacaktır. Bunların hacmi ve nitelikleri düşünüldüğünde gelişigüzel depolanmaları ya da çevreye bırakılmaları durumunda çevresel etkileri olumsuz olacaktır. Hendek kazıları esnasında çıkacak toprak geri dolgu işlemlerinde kullanılacak olsa da bir kısım hafriyat atığı oluşacaktır. Bunun yanısıra terfi merkezlerinin inşaatı sırasında da hafriyat atığının oluşması muhtemeldir. İnşaat esnasında meydana gelecek kaza ve yaralanmalar ile hastalıklarda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulacağı için tıbbi atık oluşması beklenmemektedir. İnşaat ve işletme esnasında kullanılan araç ve makinelerin bakımın şantiye alanında yapılması durumunda atık akümülatörler, atık yağ, atık lastikler oluşacaktır. Projenin inşaat aşamasında iş makinelerinin bakım -onarımları şantiye alanları içerisinde ve işletme aşamasında ise DESKİ’nin atölyelerinde yer alacak olan makine parkında yapılacaktır. İş makinelerinin bakım ve onarımından kaynaklı; atık yağ ile kirlenmiş bez ve üstüpü atıkları meydana gelmesi söz konusudur. Asbestli çimento borular (AÇB) dışında, yapılacak kazılarda ortaya çıkan eski metal borular, vanalar vb. katı atık özelliğine sahiptir. Bu atıklar mevzuata uygun şekilde bertaraf edilmelidir. 3.1.2. Sosyal Çevre Üzerindeki Etkiler 3.1.2.1. Proje Alanında Yaşayanlar Projenin inşaat ve işletme aşamasında toz, gürültü, iletişimin ve suyun kesilmesi, ulaşımın aksaması, vb. konularda şikayetlerin ortaya çıkması kaçınılmazdır. Bu şikayetlerin azaltılması için izleyen bölümlerde önerilen tedbirlerin alınması gereklidir. 43 İnşaat ve işletme aşamasında yapılacak kazılar nedeniyle proje alanındaki güzergah değişiklikleri ve inşaat faaliyetleri nedeniyle oluşan ilave trafik yükü nedeniyle taşıt trafiği olumsuz olarak etkilenecektir. 3.1.2.2. Estetik ve Peyzaj Akvadi Rekreasyon alanında orman arazisi sınrları içindek i Maliye Hazinesine ait 1903 parselde yer alan Akvadi Terfi Merkezi için Denizli Orman Bölge Müdürlüğünden 15.05.2019 tarihinde 49 yıllık kullanımı için izin alınmıştır. Tesisin inşası esnasında ağaç kesilmesi gerekmeyecektir. Sevindik Terfi Merkezi ise Sevindik Parkı alanı içerisinde Denizli Büyükşehir Belediyesine ait 6710 ada 4 parselde inşa edilecektir Bu tür bir terfi merkezinin park alanında olmasının getireceği koku ve gürültü probleminin yanısıra görüntü estetiği de olumsuz yönde etkilenebilir. Boru hendek kazıları, izolasyon ve ölçüm odaları ile terfi merkezi inşaatlarının kalıcı bir estetik ve peyzaj unsurunun kaybına yol açması beklenilmemektedir. Ancak hendek kazıları sırasında cadde ve sokaklarda engel teşkil eden ağaçlar bulunursa, bunların transplantasyonu; transplantasyon imkanı bulunmazsa yerlerine veya uygun görülen yerlere yenisinin dikilmesi çevreye verilen etkiyi azaltacaktır. Bu işler, Büyükşehir Belediyesi'nin ilgili birimi tarafından yapılacaktır. Genel kazı faaliyetleri esnasında görsel kirliliğin yanısıra, bordür ve yolların da tahrip olması söz konusudur. Bu olumsuz etkinin giderilmesi gerekmektedir. Eski haline getirme çalışmaları projeden önceki haline uygun olarak gerçekleştirlecektir. Gerekli tamir ve inşaatlar yapılarak hasar gören kısımlar eski haline getirilecektir. 3.1.2.3. Kamu Sağlığı Boruların döşenmesi, ölçüm ve izolasyon odaları ile terfi merkezlerinin inşa atı kamuya açık ve her gün ve her an kullanılan alanlarda yapılacağından oluşacak hendekler nedeniyle güvenlik sorunu olabilecektir. Yine bu alanlardaki kazılarda kanalizasyon sistemleri içerisinde kalan atıksular ve birikmiş katı atıklarla veya eski asbest borular ile karşılaşılması durumunda da sağlık sorunları ortaya çıkabilecektir. Bu sorunlardan çalışanlar kadar bu alanları kullanan insanlar da olumsuz yönde etkilenebilecektir. Kazılar esnasında ortaya çıkacak asbest boruların sökülmesi, taşınması ve bertarafı sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Kazılar esnasında asbest boru ile karşılaşılması durumunda dokunulmadan yeri nde bırakılacak ve hiçbir şekilde yüzeye çıkartılmayacaktır. İnşaat ve işletme aşamasında yapılan kazılar esnasında lağım suları ya da katı atıklar ortaya çıkacaktır. Bunlar da insan sağlığı üzerinde olumsuz etkiye sahiptir. Yapılan içmesuyu, kanalizasyon ye yağmur suyu sistemleri bu sistemlerden faydalanan insanların genel sağlık ve hijyen koşullarının gelişmesine katkı sağlayacaktır. Sağlanan içmesuyu kalitesinin izlenmesi, sistemin olumsuz etkisi olması durumunda kullanıcılara ve işletmecilere bilgi ver ecektir. İşletme aşamasında kanalizasyon hatlarının tıkanma problemi yaşanabilecektir. Bu problemin seri bir şekilde çözülmesi kamu sağlığının etkilenmemesini sağlayacaktır. İşletme esnasında özellikle içmesuyu temin eden şebekede zaman zaman oluşacak bakım veya su temininde yetersizlik gibi nedenlerle su kesintileri olabilmektedir. Bu su kesintileri veya bakım 44 çalışmaları sonrasında şebekede hijyenik problemler oluşmaktadır. Bu olumsuz etkinin giderilmesi gerekecektir. İnşaat ve işletme aşamalarında COVID-19 da dahil olmak üzere her hangi başka bir salgın ve/veya bulaşıcı hastalık olması durumunda, T.C. Sağlık Bakanlığı, T.C. Aile, Çalışma, ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü’nün konu ile ilgili yönlendirmeleri, yönergeleri ve tavsiyele ri takip edilecek ve konu ile ilgili gerekli her türlü önlem alınacaktır. 3.1.2.4. İnsan Toplulukları Projenin inşaat sürecinde personel çalıştırılmasına ihtiyaç duyulacaktır. Mümkün olduğu ölçüde yerel halktan iş gücü ve istihdam sağlanacaktır. Bununla beraber konusunda uzman olan ve şehir dışından gelen çalışanlar için barınma ihtiyacı olabilecektir. Bu nedenle inşaat işlerinin gerçekleştirilmesi esnasında şantiye alanında kamp kurulması gerekecektir. Kamptaki imkanların sağlık ve hijyen açısından günlük ihtiyaçları karşılayacak kadar yeterli olacaktır. Kampta yaşayanların sosyal ihtiyaçları gözetilecektir. Çalışanlar arasında çocuk işçi çalıştırılması ve zorla işçi çalıştırılması ile ilgili hususlarda yasal gerekliliklere uyulacaktır. Tesislerde pandemi nedeniyle gerekli tüm tedbirler Sağlık Bakanlığının ve diğer ilgili tüm kurumların yayınladığı hükümler de dikkate alınarak uygulanacaktır. Yaşam alanları ile tüm makina ve ekipmanların hijyen ve temizliği sağlanacaktır. Sık kullanılan ve temas edilen yüzeylerin hijyeni için genel temizlik sıklığı artırılacaktır. COVID-19 ve diğer olası salgın ve bulaşıcı hastalıklara yönelik sahaya özgü beklenmedik durum / acil durum / kriz yönetimi / eylem planı hazırlanacak ve uygulanacaktır. Acil eylem planlarında, sahada oluşabilecek olası tıbbi atıkların depolanması ve bertaraf edilmesine yönelik düzenlemeler de göz önünde bulundurulacaktır. Bu atıkların malzemeye bağlı olarak bulaşıcı kalabileceği ve miktarının zaman içerisinde artabileceği de dikkate alınacaktır. Bireylerin rollerinin ve sorumluluklarının anlaşılır olması için, acil eylem planlarında yaygın bir bilgilendirme yapılacaktır. Çalışanlara COVID-19 semptomları, nasıl korunmaları ve semptomlar ortaya çıktığında ne yapılması gerektiği konusunda düzenli aralıklarla eğitim verilecektir. 3.1.2.5. Arazi Edinimi Boru hatlarının döşenmesi esnasında (Eskihisar Atıksu Arıtma Tesisine giden kollektör hariç), izolasyon ve ölçüm odalarının inşası nedeniyle herhangi bir arazi edinimi olmayacaktır. Alanları n hiçbirinin üzerinde yerleşik konut bulunmadığından yeniden yerleşimi ile ilgili bir husus bulunmamaktadır. Ancak kolektörün yapılabilmesi için arazi edinimi gerektiğinden, Gönülsüz Yeniden Yerleşim başlıklı Dünya Bankası Operasyonel Politikası OP/BP 4.12'de belirtilen Dünya Bankası (DB) Politika ve prosedürlerine göre DESKİ tarafından Arazi Edinimi ve Yeniden Yerleşim Eylem Planı (LARAP) hazırlanmış olup, İller Bankası Proje Yönetim Birimi ile Dünya Bankası tarafından Haziran 2019 tarihinde onaylanmıştır. Ayrıca, aşağıda ayrıntıları verilen ve inşaat çalışmaları sırasında ortaya çıkabilecek arazi edinimi gerekliliklerini takip etmek amacıyla 6 aylık dönemler halinde Arazi Edinimi İlerleme Raporları DESKİ tarafından hazırlanmaktadır. SŞP-I yapım işi yüklenicileri şantiye sahalarının seçimi için Danışman Firmanın onayı alınarak şantiye sahasının kurulumunu gerçekleştirmiştir. DES-W1 şantiye alanı mülkiyeti Denizli Büyükşehir Belediyesine ait Dokuzkavaklar, mahallesi, 721 ada, 46 no’ lu parselde yer alan Aktepe Asfalt 45 Şantiyesinde kurulmuştur. Söz konusu alanın 02.09.2019 tarihinden itibaren çalışmaların tamamlanıncaya kadar kullanılmasına Denizli Büyükşehir Belediyesi tarafından izin verilmiştir . DES- W2 şantiye alanı ise, Sevindik mahallesi, 6145 ada, 1 no’ lu mülkiyeti şahsa ait kiralık boş parsel alanında kurulmuştur. SŞP-I kapsamında altyapı çalışmaları yapılacak ilave alanlar (Merkezefendi, Yenişehir, Bereketler, Yenişafak, Adalet, Zafer ve Akçeşme mahalleleri) ile DESKİ’ nin ihaleye çıkmayı planladığı DES-W3 (Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler Mahalleleri İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Şebekeleri İnşaatı ve Rehabilitasyonu İşi) sözleşme paketi dikkate alınarak mevcut Arazi Edinimi ve Yeniden Yerleşim Eylem Planı (LARAP) DESKİ tarafından güncellenmiştir. DES-W1 ve DES-W2 sözleşmelerinin kapsamındaki işler Haziran 2019 tarihinde onaylanan LARAP raporunda yer almaktadır. Yukarı belirtilen Akvadi, Sevindik ve TOKİ TM merkezleri ara zi edinim işlemleri tamamlanmış ve inşaat işlerine başlanmıştır. DES-W2 sözleşme paketinde yer alan Eskihisar atıksu kolektörü arazi edinim işlemleri ise devam etmektedir. İş Değişiklik emirleri ile DES-W1 ve DES- W2 kapsamına dahil edilen alanlardan Zafer mahallesi yağmursuyu kolektörünün geçtiği 1 parsel haricinde herhangi bir arazi edinimi olmayacaktır. DESKİ tarafından yapılması planlanan DES-W3 inşaat sözleşmesi kapsamında yapılacak Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler mahallelerinde ise atıksu ve yağmursuyu kolektörleri güzergahlarıniının geçtiği 23 adet parselde arazi edinim çalışmaları yapılmıştır. Söz konusu parsellerin 20’sinde geçiş için irtifak hakkı alınmış, diğer 3 parselde ise arazi edinim işlemleri devam etmektedir. Yukarıda belirtilen alanlar ile ilgili bilgiler aşağıda verilmektedir.  Akvadi Terfi Merkezi (DES-W1) Orman arazisi sınırları içindeki Maliye Hazinesine ait 1903 parsel, 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 16. Maddesine istinaden Denizli Orman Bölge 2 Müdürlüğüne, tahsisi için başvuruda bulunulmuş, tesisin yer alacağı 614,33 m ‘lik kısmın kullanımı için 15.05.2019 tarihinde 49 yıllık Orman izni alınmıştır. Alanda inşaat çalışmaları devam etmektedir.  Sevindik (DES-W2) Terfi Merkezinin inşa edileceği Denizli Büyükşehir Belediyesine ait 6710 ada 4 parselin 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun ilgili maddelerine istinaden “Atıksu Tesisleri Alanı” olarak imar planı tadilatı tamamlanmıştır. Denizli Büyükşehir Belediyesinin 11.02.2020 tarih ve E.7519 sayılı yazısı ile imar planındaki amacı doğrultusunda İdaremiz tarafından taşınmazın kullanımına izin verilmiştir.  TOKİ Terfi Merkezi (DES-W1) tescili bulunmayan (sahipliği olmayan) alana yapılacaktır. Hâlihazırda bu alan herhangi bir kurum ya da şahsa tahsisli değildir. Zemin üzerinde belirtilen alanda ekonomik ya da tarımsal amaçlı kullanımı bulunmamaktadır. Terfi merkezinin inşaat işlerinin tamamlanması ile, alanın DESKİ adına tescili yapılacaktır.  Eskihisar atıksu kolektörü (DES-W2) Merkezefendi ilçesi, Gümüşçay mahallesi 307 nolu parselden geçmektedir. Söz konusu parsel, 20 ayrı pay sahibine aittir. Şekil 3.3’de kollektör güzergahı, parselin konumu ile alanın imar planındaki kullanım şekli hakkında bilgi verilmektedir. 307 no.lu kadastral parselin üzerinden kanalizasyon hattı geçen 485,64m²’lik kısmının ifrazı yapılmış sonrasında oluşan yeni 2483 no.lu parselin kamulaştırılması yoluna gidilmiştir. 2483 no.lu parselin 20 hissedarı ile uzlaşma görüşmeleri yapılmıştır. Bunlardan 11 kişi ile uzlaşma sağlanarak, tapu tescili İdaremiz adına yapılmıştır. 9 kişi ile ise uzlaşılamamış, mahkeme yoluyla kamulaştırma bedelinin takdirine karar verilmesi beklenmektedir. 46 Uzlaşmazlığın sebebi hissedarların kamulaştırma bedelini yeterli görmemesidir. Hissedarların tamamına ulaşılmıştır. Uzlaşılamayan 9 hissedar için 26.12.2019 tarihinde Denizli 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde 2019/857 esas sayı ile kamulaştırma bedelinin tespiti ve tapunun DESKİ Genel Müdürlüğü adına tescili için kamulaştırma davası açılmıştır. Söz konusu dava tüm dünyada ve ülkemizde yaşanan pandemi sürecinden dolayı Temmuz ayında yapılmıştır. Duruşma hissedarlardan birine ait tapu kayıtları ile nüfustaki kayıtlar arasındaki tutarsızlığın netleşmesi için 05.11.2020 tarihine ertelenmiştir. Bu süreç tamamlanıp bedellerin parsel sahiplerinin banka hesabına “yenileme maliyeti tutarında” yatırılmasını veya muvaffakatname alınmasını takiben inşaat sürecine devam edilecektir.  Zafer mahallesi yağmursuyu kolektörü (DES-W1) güzergahı Merkezefendi ilçesi, Şemikler mahallesi 667 nolu parselden geçmektedir. Söz konusu parsel tarla niteliğinde olup, 1 kişiye aittir. Alanda irtifak hakkı kurulacaktır. Söz konusu işlem ilgili DESKİ Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu Kararı alınmıştır. Alınan kamu yararı kararının onaylanması için 19.08.2020 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığına gönderilmiştir. Ayrıca taşınmazın kolektör hattının geçtiği kısmının kadastro dosyası hazırlanması çalışmaları devam etmektedir. Kamu yararı kararının onaylanması ve kadastro çalışmalarının tamamlanmasını takiben ilgili hak sahibine duyuru yapılarak, uzlaşma görüşmelerine başlanacaktır. Şekil 3.4’ de kollektör güzergahı, 667 nolu parselin konumu ile alanın imar planındaki kullanım şekli hakkında bil gi verilmektedir.  Bereketler mahallesi yağmursuyu kolektörü (DES-W1) güzergahı, halihazırda imar yolu olan Denizli Büyükşehir Belediyesine ait 478 nolu parselden geçmektedir. Parsel geçişi için 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun ilgili maddelerine istinaden gerekli izinler alınacaktır. (Bkz Şekil 3.4)  Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler mahalleleri atıksu ve yağmursuyu kolektörleri (DES -W3) güzergahlarında bulunan 23 adet parselin kamulaştırılması amacıyla DESKİ Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu tarafından 14.09.2018 tarih ve 203 sayılı kamu yararı kararı alınmış ve bu karar 12.11.2018 tarih ve E.204357 sayılı yazısı ile Çevre Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanmıştır. Kolektör güzergahlarında yer alan Pamukkale ilçesi Kayhan mahallesi 193, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 270, 271, 273, 314, 315, 319, 324, 611, 1033, 1052, 1058, 1055, ve 1093 nolu mülkiyeti özel şahıslara ait olan 20 adet parselde (toplam 77 hissedar) uzlaşma görüşmeleri yapılarak geçiş için irtifak hakkı tesis edilmiştir. Kolektör güzerhahında yer alan alan Pamukkale ilçesi Kayhan mahallesi 1025, 1027 ve 1034 nol’ lu parsellerin mülkiyeti ise DSİ’ye aittir. Söz konusu 3 adet parselde irtifak hakkı kurulmasına yönel ik işlemler devam etmektedir. (Bkz. Şekil 3.5) Yukarıda açıklanan ve inşaat çalışmaları sırasında ortaya çıkabilecek arazi edinimi gerekliliklerini takip etmek amacıyla 6 aylık dönemler halinde Arazi Edinimi İlerleme Raporları, DESKİ tarafından hazırlanacaktır. 47 Şekil 3.3. Eskihisar Atıksu Kolektörü ve Terfi Merkezleri Arazi Edinim Durumu 48 Şekil 3.4. Zafer ve Bereketler Mahalleleri Yağmursuyu Kolektörleri Arazi Edinim Durumu 49 Şekil 3.5. Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler Mahalleleri Atıksu ve Yağmursuyu Kolektörleri Arazi Edinim Durumu 3.1.2.6. Tarihi ve Kültürel Alanlar Proje alanında Raporun 2.10 bölümünde belirtildiği gibi kültürel bir bulguya rastlanılmamıştır. Alanda yapılacak kazılarda, bulgulara rastlama olasılığı, önceki ihale paketlerinde rastlanmadığı için, düşük görülmektedir. Olası kültürel bir bulguya rastlanması durumunda, buluntu çevresinde devam eden iş durdurulacak ve buluntunun zarar görmemesi için Ulusal Mevzuata göre gerekli tüm önlemler alınacaktır. 50 3.1.2.7. İş Sağlığı ve Güvenliği İnşaat çalışmaları gerekli önlemler alınmazsa çalışanların sağlık ve güvenliğini tehdit edecek kazalara sebep olabilir. Bu bağlamda, DESKİ, danışman ve yüklenici şirketler çalışanlara güvenli ve sağlıklı çalışma ortamı sağlamakla yükümlüdür. İnşaat aşamasında özellikle mevcut kanalizasyon sistemlerinin bazı bölümlerinin yeni döşenen hatlara bağlanmak üzere sökülmesi ile, işletme aşamasındaki bakım çalışmaları esnasında anaerobik koşullar nedeniyle hidrojen sülfür, metan gazı oluşumu riskine karşı önlem alınması gerekmektedir. Bu gazların zehirleyici ve patlayıcı özelliği bulunmaktadır. İnşaat sahalarında ve kamp alanlarında COVID-19 da dahil olmak üzere her hangi başka bir salgın ve/veya bulaşıcı hastalık olması durumunda, T.C. Sağlık Bakanlığı, T.C. Aile, Çalışma, ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü’nün konu ile ilgili yönlendirmeleri, yönergeleri ve tavsiyeleri takip edilecek ve konu ile ilgili gerekli her türlü önlem alınacaktır. Çalışma ortamları, makina ve ekipmanların temizlik ve hijyeni sağlanacaktır. Çalışanların alınan önlemlere ve kurallara uyması sağlanacaktır. 3.1.3. Çevresel ve Sosyal Etkilerin Genel Değerlendirmesi Tablo 3.1’de Denizli İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Sistemleri İyileştirme Projesi’nin (DİAYSİP) yukarıda anlatılan çevresel ve sosyal etkileri aşağıda , çevresel ve sosyal etkileri olumlu, etkisi yok ve olumsuz olarak sınıflandırılmıştır. Genel itibariyle projenin olumsuz nitelikteki çevresel etkileri alınacak önlemler ile giderilebileceği ve azaltılacağı için projenin çevresel ve sosyal etkisi olumludur denilebilir. Tablo 3.1. Denizli İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Sistemleri İyileştirme Projesi’nin Çevresel ve Sosyal Etkileri No. Etki Çevresel ve Sosyal Bileşen Olumlu Etki Yok Olumsuz 1. Sosyoekonomik X 2. Toplum sağlığı ve güvenliği X X 3. İş sağlığı ve güvenliği X 4. Üçüncü taraf altyapıları X 5. Kültürel ve Miras X 6. Arazi kullanımı X 7. Hava kalitesi X 8. Su kaynakları ve su kalitesi X 9. Yeraltı suyu kalitesi X 10. Gürültü X 11. Katı atık X 12. Tehlikeli atık X 13. Ormanlar ve biyolojik çeşitlilik X 14. Görsel etki X 51 3.2. ETKİ AZALTMA PLANI Planlanan proje kapsamında, projenin her aşamasında arazi, su, hava ve diğer ortamlar üzerinde olabilecek etkileri azaltmak amacıyla Etki Azaltma Planı hazırlanmıştır. Bu bölümde,Hata! Başvuru kaynağı bulunamadı.’ deHata! Başvuru kaynağı bulunamadı. belirtilen bölgeler için yapılacak içmesuyu ve kanalizasyon borularının yenilenmesi ve yağmur suyu borularının döşenmesi sürecinde ortaya çıkabilecek muhtemel etkilerin neler olabileceği ve bunların nasıl kontrol edilerek azaltılabileceği hususları verilmektedir. Bu noktada bu üç ayrı yatırımın hizmet özellikleri farklı bile olsa inşaat işlerinin önemli benzerlikler gösterdiğini belirtmekte yarar vardır (kazı işleri, boru yerleştirme ve dolgu gibi). Bu nedenle, üç projenin “etki azaltma” ve “izleme” planları iki ayrı tabloda özetlenmiştir (Tablo 3.2 ve Tablo 3.3). Projenin inşaatı ve takiben işletimi esnasında çevreye bazı etkileri olacaktır. İnşaat aşamasında kazı (el/makina) yapılması, hendek tabanının hazırlanması, borularının yerleştirilmesi, muh telif dolgular (boru kanalları için hendek dolgusu), bacaların inşası, asfalt çalışması ve sökülen parke/bordürlerin yeniden döşenmesi işleri nedeniyle toz, gürültü, trafik , toplum sağlığı ve iş güvenliği ile atık bertarafı (tehlikeli ve zararlı atıklar dahil) gibi birtakım etkilerin olması beklenmektedir. Tablo 4.1’de yukarıda tanımlanan işlerin inşaatı ve takiben işletimi sırasında çevreye olabilecek etkileri tahmin edilmiştir. Bu hususların detaylı tanımlamaları da ilgili tabloda yer almaktadır. Tablo hazırlanırken yapılacak işlere göre önce potansiyel çevresel ve sosyal etkiler 3.1 başlığı altında tanımlanmıştır. Daha sonra bu etkileri azaltmaya yönelik işlemler açıklanarak aynı tabloya işlenmiştir. Söz konusu tabloda ayrıca, etki azaltma maliyeti, etki azaltma işlemini yapması gereken kurum veya kurumların kimler olacağı (sorumluluk) belirtilmektedir. Benzer olarak, projenin işletme aşamasında ortaya çıkabilecek m uhtemel etkiler Tablo 4.1’de özetlenmiştir. İnşaat aşamasındaki başlıca etkiler gürültü kirliliği, toz oluşumu ve hava kirliliği, atık oluşumu, trafik problemi, estetik etkiler, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili etkilerdir. Bu etkileri azaltmak/önlemek için alınması gereken önlemler aynı tabloda etkilerle beraber belirtilmiştir. Ayrıca, sorumlu kurum ve kuruluşlar belirtilmiş, etki azaltma maliyetleri sunulmuştur. 52 Tablo 3.2. Denizli İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Sistemleri İyileştirme Projesi’nin Etki Azaltma Planı a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk İNŞAAT ÖNCESİ Geri dolgu için kullanılacak kum ve çakıl malzemenin alınacağı Toprak ve ocağın belirlenmesi, bu alanın ruhsat ve ÇED olumlu belgesinin, İnşaat maliyetine Kum ve çakıl ocağı Yüklenici Arazi doğaya yeniden kazandırılması ile ilgili restorasyon planlarının dâhildir. bulunması etkiyi azaltacaktır. Şantiye alanındaki geçici katı atık ve tehlikeli ve zararlı maddeler ile atıkların geçici depolama sahalarınca oluşacak sızıntıların çevreye zarar vermemesi için inşaat çalışmalarına başlamadan önce bu Su İnşaat maliyetine Atıkların sızıntı suları depolama alanlarının bu tür atık, artık ve zararlı maddelerin Yüklenici Kaynakları dâhildir. belirlenen standartlara uygun bir şekilde depolanması ve izinli kurum ve kuruluşlarca bertaraf edildiğinin belgelenmesi Yüklenicinin sorumluluğunda olacaktır. Proje dokümanlarının revize edilmesi durumunda revize edilen ÇSYP, İlbank ve Dünya Bankası’nın onayı alındıktan sonra, halkın görüş ve önerilerini sunabileceği bir paltformda halkın erişimine Proje açılıp, varsa önerileri ve beklentileri alınacaktır. İstişare süreci, Alanında Halkın Katılımı Yoktur DESKİ istişarenin yapıldığı tarihte Covid 19 nedeniyle geçerli olan tüm Yaşayanlar kısıtlamalar dikkate alınarak ve uygun istişare yöntemleri seçilerek icra edilecektir. İstişare çalışmalarından sonra Nihai ÇSYP İlbank ve Dünya Bankası onayına sunacaktır. Mevcut şikayet sistemine entegre edilecek Şikayet Mekanizması oluşturulacaktır. Bu mekanizma herhangi bir paydaşın projenin planlanma, inşa edilme ve uygulanma şekli ile ilgili bir şikayet veya önerisini iletebilmesini sağlayacaktır. Şikayet Mekanizmasının Proje oluşturulması ve halka duyurulması yanısıra kamuoyu projenin her Alanında Şikayet Sistemi bir aşaması hakkında web sitesi, anonslar, telekomünikasyon Yoktur DESKİ Yaşayanlar araçları, poster, afiş, el ilanı vb. duyurular yoluyla bilgilendirilecektir. Trafik düzenlemeleri ve inşaat takvimi ile ilgili olarak halk düzenli olarak bilgilendirilecek ve proje bileşenleri ve faaliyetleri ile ilgili olarak istişare toplantıları yapılacaktır. Yapılacak olan tüm bilgilendirmeler Covid 19 nedeniyle alınmış olan güncel tedbirler 53 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk dikkate alınarak uygun yöntemlerle gerçekleştirilecektir. Kaza ve yaralanma risklerine karşı çalışma alanında uygun koruma İnsan/Toplum önlemleri alınacaktır. Kazılar esnasında ortaya çıkabilecek riskler Kaza, yaralanma Yoktur DESKİ Sağlığı hakkında proje alanında yaşayanlar DESKİ tarafından bilgilendirilecektir. Gönülsüz Yeniden Yerleşim başlıklı Dünya Bankası Operasyonel Politikası OP/BP 4.12'de belirtilen Dünya Bankası (DB) Politika ve prosedürlerine göre proje için gerek duyulan alanlarda arazi Terfi Merkezleri, edinimine konu parseller için Arazi Edinimi ve Yeniden Yerleşim Arazi Edinimi Kolektör hattı için arazi Yoktur DESKİ Eylem Planı (LARAP) DESKİ tarafından hazırlanmış olup, arazi edinimi ve irtifak hakkı edinimi çalışmaları LARAP’a uygun şekilde icra edilecektir. Ayrıca, 6 aylık dönemler halinde Arazi Edinimi İlerleme Raporu hazırlanacaktır. İNŞAAT AŞAMASI İnşaat aşamasında kurulacak olan şantiye ile terfi merkezlerinin ve asfalt kaplı olmayan alanlarda yapılacak olan kazılar esnasında oluşacak bitkisel toprak kaybın giderilmesi için kazıya başlamadan Toprak ve önce bitkisel toprak tabakası en az 30 cm sıyrılarak, esk i haline İnşaat maliyetine Bitkisel toprak Yüklenici Arazi getirme çalışmasının tamamlanmasından kalan ya da kullanılmayan dâhildir. bitkisel toprak büyükşehir ve/veya ilçe belediyelerinin peyzaj ve yeşil alan düzenleme çalışmalarında kullanılmak üzere belirlenecek olan alanlarda depolanacaktır. Yağışlı hava koşullarında çalışılması durumunda setlerde bulunan malzemelerin üstü yağıştan etkilenmeyecek şekilde kaplanacak ve erozyon olasılığı azaltılacaktır. Ayrıca, terfi merkezi inşaatlarının etrafında belirlenen bir dere yatağına/kanala yönlenen hendekler Toprak ve Erozyon, yüzeysel oluşturularak, kontrolsüz yüzey akışlarının zarar vermesi ile İnşaat maliyetine Yüklenici Arazi akışlar ve drenaj yapısı setlerden ve yamaçlardan toprak kayması engellenecektir. dâhildir. İnşaat çalışmaları esnasında yağ ve akaryakıt akıntısı/sızıntısının olduğu durumlar için bir temizleme prosedürünün ilgili Yüklenici tarafından oluşturulması ve prosedür konusunda iş makinelerini kullanan operatörlerin ve saha emniyetinden sorumlu çalışanlarının 54 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk bilgilendirilmesi, alt toprak tabakalarının kirlenmemesi sağlanacaktır. Terfi merkezleri ve asfalt kaplı olmayan alanlarda yapılacak olan kazılar esnasında araziye verilecek fiziksel zarar, sınırlı bir ölçüde Toprak ve Toprağın fiziksel olarak olacak ve iş makineleri belirlenen güzergahları ve alanları İnşaat maliyetine Yüklenici Arazi bozulması kullanacaktır. İstenmeyen durumlarda oluşabilecek çökme, çukur dâhildir. oluşumu vb. gibi zararlar ise yüklenici tarafından inşaat öncesi durumuna göre giderilecektir. Terfi merkezi inşaatlarının etrafında belirlenen bir dere yatağına/kanala yönlenen hendekler oluşturularak, bozulan Yüklenici Su Göllenmeler sonucu yüzeysel drenaj yapısı inşaat süresince yeniden oluşturulacaktır. Bu İnşaat maliyetine Kaynakları biriken su hendekler aynı zamanda terfi merkezlerinin içerisinde yağışlar veya dâhildir. yeraltı suyu nedeniyle oluşabilecek göllenmeleri de gidermek için kullanılabilecektir. Kamp alanında oluşacak atıksular alıcı ortama zarar vermeden toplanacaktır. Bu kapsamda imkân varsa kentsel kanalizasyon sistemine bir parsel bacası ile bağlantı yapılacaktır. Bağlantı olanağı yoksa şantiye alanı içinde veya yakınında uygun bir alanda Su Kamp alanındaki evsel sızdırmasız fosseptik inşa edilecek ve burada biriktirilen atıksular İnşaat maliyetine Yüklenici Kaynakları atıksu belirli bir zaman aralığı ile vidanjör ile çekilerek Belediye’nin dâhildir. göstereceği bir bacadan kanalizasyon sistemine veya şehrin Atıksu Arıtma Tesisinin girişine verilecektir. Şehir içinde yoğun yerleşim alanlardaki kanal kazılarında işçilerin ihtiyaçları için portatif tuvalet kullanılacaktır. İnşaat aşamasında oluşan tozun etkisi, nakliye güzergahlarının ve yol kenarındaki toprak setlerinin sulanması, çalışmaların zaman aralıklarının düzenlenmesi, araç hızlarının kontrolü ve taşıma yapan araçların üstlerinin brandayla kaplanması ile azaltılacaktır. Hafriyat sırasında çıkan malzemenin üzeri toz oluşumunu önlemek amacıyla İnşaat maliyetine Hava Kalitesi Toz oluşumu Yüklenici ıslatılacaktır (Özellikle kuru, rüzgârlı havalarda). Çalışma alanında dâhildir. rüzgâr durumuna göre koruyucu perde kullanılacaktır. Hafriyat malzemesi taşıyan kamyonlarının üzeri örtülecek, kasaları kontrol edilecek, taşıma sırasında malzemenin etrafa saçılması önlenecek, yollara malzeme saçılması halinde temizliği ivedilikle yapılacaktır. 55 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk Malzeme doldurma ve boşaltma sırasında dikkatli çalışılacaktır. Hafriyatın taşınmasında kullanılacak güzergâh dikkatli seçilecek, yoğun yerleşim alanlarından geçirilmemesine özen gösterilecektir. Kuru havalarda trafiğin yoğun olduğu yollar günde 3 defa, diğer yollar günde 1 defa ıslatılacaktır. Taşıma araçları için hız limitlerinin uygulanmasına özen gösterilecektir. Bu kapsamda kaplaması kötü olan yollarda hız limitinin 30 km/saat değerini geçme yecektir. İnşaat aşamasında oluşan egzoz emisyonlarının azaltılması için inşaat makine, ekipman ve araçların periyodik kontrol ve bakımı yapılacak, standartlara uygun yakıt kullanımı sağlanacaktır. Yapım aşamasında taşıma için kullanılacak her araç, ‘Motorlu Taşıtlar Egzoz Emisyonu Ölçüm Pulu’na sahip olacaktır. Ölçüm pulu her yıl İnşaat maliyetine Hava Kalitesi Egzoz emisyonu egzoz gazı ölçümleri yapılarak yenilenir. Taşıma amacıyla Yüklenici dâhildir. kullanılan araçların rutin kontrol ve bakımları yapılacaktır (günlük ve periyodik). Günlük bakımlar her vardiya sonunda gerçekleştirilecek; ayrıca periyodik bakımların zamanında yapılabilmesi için her aracın çalışma süresi operatör tarafından kayıt edilecektir. Bakım formları düzenli olarak doldurulacaktır. İnşaat aşamasında meydana gelen gürültü, 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nin (ÇGDYY) 23. Maddesi Şantiye alanları için çevresel gürültü kriterlerini düzenlemektedir. Bu maddenin (b) bendi ise Denizli İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Sistemleri İyileştirme Projesi (DİAYSİP) çalışma alanı ile ilgilidir. Bu bende göre konut bölgeleri içinde ve yakın çevresinde gerçekleştirilen şantiye faaliyetleri gündüz zaman Akustik İnşaat maliyetine Gürültü dilimi dışında akşam ve gece zaman dilimlerinde sürdürülemez. Yüklenici Çevre dâhildir. ÇGDYY’de belirtilen gündüz zaman dilimi ise 07:00-19:00 saatleri arasıdır. Bu saatler arasında ÇGDYY’nin Ek -VII Tablo.5’inde izin verilen çevresel gürültü sınır değeri 70 dBA’dır. Şantiye faaliyetinde ortaya çıkan darbe gürültüsü Lcmax 100 dBC’yi aşmayacaktıır. Gürültünün etkisinin çalışma ve dinlenme aktivitelerini etkilememesi için inşaat faaliyetleri belirlenen saatlerde ve belirlenen çevresel gürültü sınır değerini aşmayacak şekilde yapılacaktır. ÇGDYY’nin Ek-VII Tablo.9’unda İç Ortam Gürültü Seviyesi Sınır 56 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk Değerleri verilmekte olup bu alanlardaki sınır değerlerin de çalışmalar esnasında sağlanması gerekmektedir. Bu sınır değerlerin aşıldığı yerlerde çalışma alanı etrafında gürültü perdesi kullanılacaktır. Bu kapsamda her türlü motorlu taşıtta susturucu veya ses giderici parçaları kullanılacaktır. Kazı, inşaat, taşıma, boru yerleştirme ve asfaltlama aşamalarında kullanılacak ekipman ve araçların düzenli bakımları yapılacaktır. Taşıma araçlarının bakımı için (örneğin kamyonlar) temel gösterge aracın katettiği yoldur. ÇSYP kapsamında araçların ve ekskavatör, forklift vb. iş makinelerinin bakımı ilgili yönetmelik ve imalatçı önerileri doğrultusunda yapılacaktır. Çalışmalar gündüz zaman dilimi (07:00-19:00) içinde yapılacaktır. Zorunlu olmadıkça akşam ve gece zaman dilimlerinde inşaat yapılmayacaktır. İnşaat işlerinin gece sürdürülmesi veya gürültü seviyesinin yüksek olacağı durumlarda, etkilenecek halk faaliyet tarihinden önce haberdar edilecektir. İnşaat aşamasında meydana gelen titreşimler ÇGDYY’nin 25. Maddesi’nde belirtildiği gibi Ek -VII Tablo-7’de verilen zemin titreşim hız değerlerine uyulacak şekilde ekipman ve parça seçimine özen Akustik İnşaat maliyetine Titreşim gösterilecektir. Seçilen araç ve ekipmanlar inşaat aşamasında Yüklenici Çevre dâhildir. beklenen seviyenin üzerinde titreşim oluşturduğuna dair gözlemler ve şikayetler olması halinde ölçüm çalışmaları yapılarak gerekli düzenlemeler yapılacaktır. Projenin inşaat aşamasında çalışacak personelden kaynaklanacak organik kökenli evsel nitelikli katı atıkların yönetimi 02.04.2015 tarih ve 29314 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yönetimi Yönetmeliği” hükümlerine göre yapılacaktır. Geri dönüşümü ve değerlendirilmesi mümkün olamayan katı atıklar, şantiyede ve malzeme ocağı sahalarında çöp konteynırlarında İnşaat maliyetine Atık Yönetimi Organik Evsel Atıklar Yüklenici biriktirilecek ve günlük olarak Belediye tarafından toplanıp, dâhildir. Kumkısık mevkiindeki düzenli çöp depolama alanında bertaraf edilecektir. Atık üretimini önleyici önlemler alınacak ve evsel nitelikli katı atıkların (kağıt, karton, cam, plastik vb.) değerlendirilebilir sınıfına girenleri tekrar kullanılabilirlikleri göz önünde bulundurularak ayrı ayrı toplanacak, biriktirilecek ve lisanslı 57 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk firmalarca geri kazanımı sağlanacaktır. Atık üretimi, geçici depolanması ve nihai bertarafına ilişkin kayıtlar tutulacaktır. Şantiye tesisleri yemekhanesinde yemek pişirilmesi durumunda, bitkisel yağ düzenli olarak biriktirilerek Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği çerçevesinde lisans almış olan işletmelere verilecek ve belgelenecektir. İnşaat aşamasında oluşması muhtemel bitkisel atık yağlar, sızdırmaz, iç ve dış yüzeyleri İnşaat maliyetine Atık Yönetimi Bitkisel Yağ korozyona dayanıklı bidonlarda toplanarak çevre izin ve lisanslı Yüklenici dâhildir. bitkisel atık yağ geri kazanım tesislerine verilerek geri kazanımı sağlanacaktır. Bitkisel atık yağların bertarafında; 06.06.2015 tarih ve 29378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren “Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. Hendek, terfi merkezi, izolasyon ve ölçüm odalarının inşasında kazı fazlası malzeme asfalt, bordür, parke, beton ve toprak olarak ayrı ayrı tasnif edilmeli, geri kazanılmalı, yeniden değerlendirilmeli, inşaat alanında tekrar kullanım imkanları mutlaka değerlendirilmelidir. Hafriyat malzemesi dolgu malzemesi olarak yeniden kullanılıncaya kadar hendek kenarında biriktirilecektir. İnşaat maliyetine Atık Yönetimi Hafriyat Atığı Kullanılmayan malzeme, “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Yüklenici dâhildir. Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” esaslarına göre asfalt-beton ve hafriyat kazısı atıkları “Kumkısık” depolama sahasına gönderilecektir. İnşaat sahalarında geçici süreli depolanacak olan hafriyat toprağının üstü erozyon korunması amacıyla branda veya plastik malzeme ile kapatılacaktır. İnşaat aşamasında çalışacak araç ve ağır iş makinelerinin bakım - yağ değişim işlemlerinden kaynaklı meydana gelecek atık yağlar, Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’ne göre geçirimsiz zemin üzerine yerleştirilmiş sızdırmaz tanklar/konteynırlar içinde toplanacaktır. İnşaat maliyetine Atık Yönetimi Atık yağlar Yüklenici Tanklarda/konteynırlarda aşırı dolmayı önleyici tertibat olacak, dâhildir. işaretli yere kadar doldurulacaktır. Tanklar/konteynırlar yönetmeliğe göre kırmızı renkli olacak, üzerinde “Atık Yağ” ibaresi yer alacaktır. Atık yağların uzaklaştırılması süreci Belediye tarafından kontrol 58 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk edilecektir. İnşaat aşamasında oluşacak tehlikeli atıklar, beton saha üzerine yerleştirilmiş sağlam, sızdırmaz, emniyetli ve uluslararası kabul görmüş standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza edilecektir. Konteynırların üzerinde tehlikeli atık ibaresine yer verilecek, depolanan maddenin miktarı ve depolama tarihi konteynırlar üzerinde belirtilecek, konteynırların hasar görmesi durumunda atıklar, aynı özellikleri taşıyan başka bir konteynıra aktarılacak, konteynırların devamlı kapalı kalması sağlanacak, atıklar kimyasal reaksiyona girmeyecek şekilde geçici depolanacaktır. Bunların dökülmesi ve sızmasına karşı temizleyici İnşaat maliyetine Atık Yönetimi Tehlikeli Atıklar nitelikteki malzemeler bu alanda bulundurulacaktır. Yüklenici dâhildir. Tehlikeli atıkların geçici depolama alanında depolanması durumunda bu alanda en fazla 180 gün süre ile depolanacaklardır. Tehlikeli atıklar, en yakın yerdeki lisanslı tehlikeli atık geri kazanım tesisine veya lisanslı tehlikeli atık bertaraf etme tesisine gönderilecektir. Taşımada lisanslı araçlar kullanılacaktır. Faaliyet süresince 02.04.2015 tarih ve 29314 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yönetimi Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. Atık üretimi, geçici depolanması ve nihai bertarafına ilişkin kayıtlar tutulacaktır. Araçlardan çıkan akümülatör ve şantiyeden çıkan piller “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği”nde Madde 13’te belirtilen Tüketicilerin Yükümlülükleri esaslarına göre bertaraf edilecektir. İnşaat maliyetine Atık Yönetimi Akümülatörler ve Piller Yüklenici Buna göre pilleri evsel atıklardan ayrı toplanarak TAP - Taşınabilir dâhildir. Atık Pil ve İhracatçılar ve İthalatçılar Derneği’nin atık pil toplama noktalarına teslim edilecektir. İnşaat aşamasında çalışacak iş makinelerinin bakım -onarım faaliyetleri aşamasında ömrünü tamamlamış lastik atıkları meydana gelecektir. İnşaat aşamalarında iş makinelerinin bakım ve onarım Ömrünü tamamlamış İnşaat maliyetine Atık Yönetimi faaliyetlerinden kaynaklı meydana gelmesi muhtemel ömrünü Yüklenici lastikler dâhildir. tamamlamış lastik atıkları, 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak (30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı R.G. ile değişiklik) yürürlüğe giren “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin 59 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk Kontrolü Yönetmeliği” gereğince, çevre lisanslı geri kazanım tesislerine verilerek bertaraf edilecektir. Şebekedeki eski boruların değiştirilmesi sonucu oluşan eski boru atıklarının geri kazanım olanakları değerlendirildikten sonra Eski boru atıkları (AÇB (örneğin bazı eski vana ve metal parçaların hurdacılara verilmesi, İnşaat maliyetine Atık Yönetimi Yüklenici hariç) vb.) kalan kısmı Kumkısık depolama sahasında bertaraf edilecektir. dâhildir. Bunlar inşaat sahasından gönderilinceye kadar geçici biriktirme kaplarında muhafaza edilecektir. İnşaat çalışmalarının başladığı süreçte bu alanlarda yaşayanların kullanım alışkanlıklarının etkilenmemesi için inşaat başlamadan önce, ilgili kurum ve kuruluşlar (Belediye, Elektrik Dağıtım Şirketi- Proje AYDEM, doğal gaz dağıtım ve işletim şirketi (ENERYA, TÜRK Alanında Kullanım alışkanlıkları TELEKOM, vb) DESKİ/Yüklenici tarafından bilgilendirilecektir. Yoktur DESKİ Yaşayanlar İnşaat ve işletme süresince su kesintisi yapılması gerekiyorsa halk bilgilendirilecek, su kesintisi 12.00-18.00 saatleri arasında yapılacaktır. Vatandaş su kesintisinden 24 saat önce bilgilendirilecektir. İnşaat çalışmaları esnasında insan sağlığı üzerinde oluşabilecek olumsuz etkilerin azaltılması için inşaata başlamadan önce DESKİ bu alanların inşaat süresince trafiğe kapanması için gerekli izinleri aldıktan sonra, yazılı, görsel ve telekomünikasyon yoluyla kamuoyunu bu trafiğe kapalı alanları, kapalı bulunacakları süreler konusunda bilgilendirecektir. Emniyet Müdürlüğü Trafik Birimi, Belediye ve yüklenici koordineli çalışılacaktır. Çalışma yapılacak alanlarda trafiğin kapanması durumunda Trafik Şube Proje Müdürlüğü’nden yazılı izin alınacak, trafiğe kapatılacak güzergâhlar İnşaat maliyetine Alanında Trafik Yüklenici / DESKİ ve süresi belirlenecektir. Bu bilgilendirme inşaat alanında çalışma dâhildir. Yaşayanlar süresince kısıtlı yollar dışındaki alternatif güzergâhlar hakkında da bilgi içerecektir. Yüklenici inşaat çalışmalarına başlanmadan önce çalışma yapılacak alanlar ve çalışma saatleri hakkında yazılı olarak DESKİ tarafından bilgilendirilecektir. Yüklenici ise inşaat çalışmaları öncesi çalışma yapılacak bölgelerde bölge halkı için gerekli güvenlik önlemlerini alacaktır. Çalışma alanına uyarı ikaz şeritleri, ışıklı uyarı işaretleri ve çitler yerleştirilerek izinsiz girişler engellenecektir. Şehir içinde trafiğin kapatıldığı yollarda gerekli 60 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk uyarı levhaları ve ışıkları kullanılacak, iş tamamlanıncaya kadar kaldırılmayacaktır. Trafiğin yoğunlaşacağını dikkate alarak alternatif güzergahlar belirlenecek, ulaşım programlanacaktır. Açılacak hendekler üzerinden insanların, özellikle, yaşlı, çocuk ve engellilerin geçişleri için gerekli geçişler Yüklenici tarafından yapılacaktır. Bu açılan hendekler, yol kenarlarında oluşturulan setler yüzünden oluşacak kaza ve yararlanmalar neticesinde uğranacak zararlar Yüklenici tarafından tazmin edilecektir. Bozulan yolların yeniden asfaltlanması yapılacaktır. Asfalt Belediye tarafından ruhsatlandırılmış geçerli işletme belgesi olan tesislerden temin edilecektir. Asfalt Belediye’ye ait asfalt tesisinden temin edilecektir. Alternatif güzergâhlar belirlenerek kullanılacak; taşıma işlerinde trafiğin yoğun olmadığı saatler tercih edilecektir. Hız limitlerine uyulacaktır. İnşaat faaliyetleri kapsamında, sürücülere güvenli sürüş eğitimleri verilecektir. Okul, işyeri, cami vb. gibi alanların önünde yapılacak inşaat çalışmalarından önce DESKİ ilgili kurumun/kuruluşun yetkili temsilcisini konu ile ilgili bilgilendirecek ve kurum/kuruluşun kazı işlemleri süresince gerekli tedbirlerin alınmasına katkı sağlamasını isteyecektir. Estetik ve Sevindik terfi merkezinin inşaatı esnasında Yüklenicinin ilgili Peyzaj Sevindik Terfi belediye ile yapılan görüşmeler çerçevesinde koku ve gürültüyü İnşaat maliyetine Merkezinin park engelleyen ve estetik katkı sağlayan bitkiler ile peyzaj Yüklenici dâhildir. alanında yapılması çalışmalarının yapılması koku ve gürültü probleminin yanısıra görüntü estetiği üzerinde yapılan olumsuz etkiyi azaltacaktır. Estetik ve Yapılan çalışmalar sırasında verilecek rahatsızlık ile ilgili perdeler Peyzaj (seperatörler) kullanılarak görsel kirliliğin azaltılması sağlanacaktır. Ayrıca perdelerin üzerine kente dair fotoğraf ve bilgiler konarak Genel kazı daha estetik bir görünüm verilecektir. İnşaat maliyetine çalışmalarındaki estetik Yüklenici İnşaat sırasında kullanılacak malzemelerin kapalı ve korumalı dâhildir. problemler ortamda depolanacaktır. Çalışmalar sırasında bozulan her türlü yol, tretuar, duvar, direk vb. unsurlar düzeltilerek eski durumuna getirilecektir. 61 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk Kazılar esnasında Yüklenici tarafından asbest boru ile Toplum Asbest Boru karşılaşılması durumunda hiçbir şekilde bunlar yüzeye Yoktur. Yüklenici Sağlığı çıkartılmayacaktır. Kazılar esnasında kanalizasyon atıkları ile karşılaşılması ve bunların Yüklenici tarafından uygun şekilde ortamdan Kazılarda ortaya uzaklaştırılarak DESKİ’nin belirleyeceği bir arıtma tesisine Toplum İnşaat maliyetine çıkabilecek iletilmemesi durumunda, çalışanlar ve alanı kullananlar açısından Yüklenici Sağlığı dâhildir. kanalizasyon atıkları sağlık problemleri ortaya çıkabilecektir. Bu nedenle kanal temizlemeden çıkan malzeme gerekli hijyen önlemleri alınıp belediyenin göstereceği alanda depolanacaktır. İşletmeye alınmadan önce boruların, vanaların, yangın Toplum musluklarının, vb. bileşenlerin temizlenmesi ve dezenfeksiyonu İnşaat maliyetine İşletme öncesi hijyen Yüklenici Sağlığı yapılacaktır. Döşenmiş boruların uçları herhangi bir kirlenmeyi dâhildir. önlemek amacıyla kapatılacaktır. Kamp tesislerinin, yemekhane, yatakhane, hijyenik alanlar ve ofis ve makine ve ekipmanlar için bakım alanlarını içerecektir. Tesislerde pandemi nedeniyle gerekli tüm tedbirler Sağlık Bakanlığının ve diğer ilgili tüm kurumların yayınladığı hükümler de dikkate alınarak uygulanacaktır. Yaşam alanları ile tüm makina ve ekipmanların hijyen ve temizliği sağlanacaktır. Sık kullanılan ve temas edilen yüzeylerin hijyeni için genel temizlik sıklığı İnsan Kamplardaki çalışma İnşaat maliyetine artırılacaktır. Bu alanda yaşayacak işçilerin tüm sosyal Yüklenici/ DESKİ Toplulukları koşulları dâhildir. gereksinimlerini Denizli il merkezinde karşılaması beklenmektedir. İş gücü ve istihtam mümkün olduğunca yerel halktan sağlanac aktır. Yüklenici hiçbir şekilde çocuk işçi çalıştırmayacak, k imseye zorla işçilik yaptırmayacaktır. Çocuk çalıştırma, zorla iş yaptırma, ayrımcılık, dernek ve toplu sözleşme özgürlüğü ile ilgili tüm Türk Kanunları ve Uluslararası İşgücü Organizasyonu Konvansiyonlarına tam anlamıyla uyumlu hareket edecektir. 62 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk Alanda yapılacak uygulamalar sırasında Yüklenicinin herhangi bir taşınmaz kültür varlığına rastlaması durumunda, Yüklenici tüm Tarihi ve Tarihi eserlerin tahrip çalışmaları durduracaktır. DESKİ tarafından 2863 sayılı Kanunun 4. Yoktur. Yüklenici ve DESKİ Kültürel Miras olması Maddesi gereği en yakın Mülki İdare Amirliğine veya Müze Müdürlüğüne haber verilecek ve gelecek talimatlara uygun davranılacaktır. İnşaat aşamasında çalışanlar, iş tanımları, sorumlulukları, bölge halkı ile olan ilişkileri ve yapılan işle ilgili sağlık ve güvenliği tehdit edecek riskler hakkında işe başlamadan önce bilgi sahibi olacaktır. Çalışanlara gerekli kişisel koruyucu ekipmanlar sağlanacak ve düzenli eğitimlerle iş ve iş güvenliği ile ilgili bilgi verilecektir. İnşaat çalışmalarına başlanmadan önce yapılacak tüm işler için Risk Değerlendirme Raporu hazırlanacak olup, risklerin bertarafı için gerekli önlemler alınacaktır. Olası bir kaza ve acil durum için “Acil Durum Planları” hazırlanacak ve acil durum ekipleri kurularak acil durum senaryolarına uygun tatbikat ve eğitimler yapılacaktır. Çalışma alanında herhangi bir önemli kaza olması durumunda (çevresel dökülmeler, ölümlü ya da yaralanmalı kazalar vb.) yüklenici DESKİ’ye ve DESKİ de İller Bankası’na ivedilikle bilgi verecektir. Iller Bankası tarafından da Dünya Bankası, 5 iş günü İş Sağlığı ve icinde kaza ile ilgili, 30 iş günü içerisinde de kaza sonuç tutanağı ve İnşaat maliyetine İnşaat faaliyetleri Yüklenici Güvenliği alınacak ek önlemler ile ilgili bilgilendirilecektir. dâhildir. Çalışma alanlarında pandemi nedeniyle gerekli tüm önlemler alınacaktır. Çalışma ortamları, makina ve ekipmanların temizlik ve hijyeni sağlanacaktır. Çalışanların alınan önlemlere ve kurallara uyması sağlanacaktır. Çalışmanın bölgede yaşayan insanlara (özellikle çocuklara, yaşlılara, engellilere) zarar vermemesi için, insanların inşaat alanına girmesi plastik bantlar, bariyerler, fosforlu veya aydınlatmalı uyarı işaretleri ile engellenecektir. Toprak kayması tehlikesine karşı özellikle derin kazı yapılan yerlerde iksa yapılacaktır. Yayalar için yürüme yolları yapılacaktır. Binaların ve dükkânların giriş-çıkışında platformlar kullanılacak; platformlar 60 cm'den daha az genişlikte olmayacak, platformun kenarında zincir, plastik bant veya ahşap bariyerler kullanılacak ve gerekli hallerde aydınlatılacaktır. 63 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk Yağmur suyu drenaj sisteminin giriş ağızlıkları çalınmaması ve zarar görmemesi için yeterince sağlam olacaktır. Yağışlı günlerde kazı işi yapılmayacak, yağış durduktan sonra kaymaya karşı gerekli önlemler alınarak (kayganlaşmış zeminlerin temizlenmesi veya kaymayı engelleyici malzeme serilmesi, vb.) işe devam edilecektir. Ekskavatör, buldozer, vb. iş makinelerinin kullanılması durumunda makinelerin hareket ettiği alanda çalışan bulunmayacak, yetkili olmayan kimse makineleri kullanmayacaktır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (20/06/2012) ile ilgili olarak yayınlanan “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği (29/12/2012)”, “Gürültü Yönetmeliği (23/12/2003)” ve “Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik (02/07/2013)” esasları uygulanacaktır. İŞLETME AŞAMASI Gömülü paket tesis olarak yapılacak terfi istasyonlarında koku ve gürültüyü engelleyen ve estetik katkı sağlayan bitkiler ile peyzaj çalışmaları yapılacaktır. Terfi istasyonları içerisinde kullanılacak makine-ekipman kaynaklı oluşacak olan gürültü kapalı yapı içerisinde sönümlenecek tir. Ayrıca Terfi istasyonlarının Akustik gürültü ve titreşim oluşturmasının işletme esnasında önlenmesi için İşletme maliyetine işletme aşamasındaki DESKİ Çevre gürültüye neden olabilecek tüm mekanik ekipmanların düzenli dâhildir. gürültü ve titreşim bakımları yapılacaktır. Ekipmanların yağ seviyeleri, susturucular vb. bileşenleri imalatçı önerilerine uygun şekilde ve önerilen periyodlarda kontrol edilecektir. Tesislerde kokuyu önlemek amacıyla aktif karbon filtre bağlantılı koku giderme ve havalandırma ünitesi tesis edilecektir. İşletme aşamasında bakım nedeniyle yapılan hendek kazıları sonucunda oluşan hafriyat atıkları kazı fazlası malzeme asfalt, bordür, parke, beton ve toprak olarak ayrı ayrı tasnif edilmeli, geri kazanılmalı, yeniden değerlendirilmeli, inşaat alanında tekrar İşletme maliyetine Atık Yönetimi Hafriyat Atığı DESKİ kullanım imkanları mutlaka değerlendirilmelidir. Hafriyat malzemesi dâhildir. dolgu malzemesi olarak yeniden kullanılıncaya kadar hendek kenarında biriktirilecektir. Kalan malzeme “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” esaslarına göre asfalt- 64 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk beton ve hafriyat kazısı atıkları “Kumkısık” depolama sahasına gönderilecektir. İşletme aşamasında oluşacak tehlikeli atıklar, beton saha üzerine yerleştirilmiş sağlam, sızdırmaz, emniyetli ve uluslararası kabul görmüş standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza edilecektir. Konteynırların üzerinde tehlikeli atık ibaresine yer verilecek, depolanan maddenin miktarı ve depolama tarihi konteynırlar üzerinde belirtilecek, konteynırların hasar görmesi durumunda atıklar, aynı özellikleri taşıyan başka bir konteynıra aktarılacak, konteynırların devamlı kapalı kalması sağlanacak, atıklar kimyasal reaksiyona girmeyecek şekilde geçici depolanacaktır. Bunların dökülmesi ve sızmasına karşı temizleyici nitelikteki malzemeler bu alanda bulundurulacaktır. Tehlikeli atıkların geçici depolama alanında depolanması durumunda bu alanda en fazla 180 gün süre ile depolanacaklardır. İşletme maliyetine Atık Yönetimi Tehlikeli Atıklar Tehlikeli atıklar, en yakın yerdeki lisanslı tehlikeli atık geri kazanım DESKİ dâhildir. tesisine veya lisanslı tehlikeli atık bertaraf etme tesisine gönderilecektir. Taşımada lisanslı araçlar kullanılacaktır. Faaliyet süresince 02.04.2015 tarih ve 29314 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yönetimi Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. İşletme aşamasında çalışacak araç ve ağır iş makinelerinin bakım-yağ değişim işlemlerinden kaynaklı meydana gelecek atık yağlar, Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’ne göre geçirimsiz zemin üzerine yerleştirilmiş sızdırmaz tanklar/konteynırlar içinde toplanacaktır. Tanklarda/konteynırlarda aşırı dolmayı önleyici tertibat olacak, işaretli yere kadar doldurulacaktır. Tanklar/konteynırlar yönetmeliğe göre kırmızı renkli olmalı, üzerinde “Atık Yağ” ibaresi yer alacaktır. Atık yağların uzaklaştırılması süreci Belediye tarafından kontrol edilecektir. Araçlardan çıkan akümülatör ve bakım onarım tesislerinden çıkan piller “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği”nde Madde 13’te belirtilen Tüketicilerin Yükümlülükleri esaslarına göre bertaraf İşletme maliyetine Atık Yönetimi Akümülatörler ve Piller DESKİ edilecektir. Buna göre pilleri evsel atıklardan ayrı toplanarak TAP - dâhildir. Taşınabilir Atık Pil ve İhracatçılar ve İthalatçılar Derneği’nin atık pil toplama noktalarına teslim edilecektir. İşletme aşamasında 65 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk oluşacak tehlikeli atıklar, beton saha üzerine yerleştirilmiş sağlam, sızdırmaz, emniyetli ve uluslararası kabul görmüş standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza edilecektir. İşletme aşamasında çalışacak iş makinelerinin bakım -onarım faaliyetleri aşamasında ömrünü tamamlamış lastik atıkları meydana gelecektir. İnşaat aşamalarında iş makinelerinin bakım ve onarım faaliyetlerinden kaynaklı meydana gelmesi muhtemel ömrünü Ömrünü tamamlamış İşletme maliyetine Atık Yönetimi tamamlamış lastik atıkları, 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi DESKİ lastikler dâhildir. Gazete'de yayımlanarak (30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı R.G. ile değişiklik) yürürlüğe giren “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği” gereğince, çevre lisanslı geri kazanım tesislerine verilerek bertaraf edilecektir. İşletme aşamasında şebekedeki eski boruların değiştirilmesi sonucu oluşan eski boru atıklarının geri kazanım olanakları Eski boru atıkları (AÇB İşletme maliyetine Atık Yönetimi değerlendirildikten sonra (örneğin bazı eski vana ve metal DESKİ dışında) dâhildir. parçaların hurdacılara verilmesi, vb.) kalan kısmı Kumkısık depolama sahasında bertaraf edilecektir. İşletme çalışmaları esnasında yapılacak kazılar nedeniyle insan sağlığı üzerinde oluşabilecek olumsuz etkilerin azaltılması için inşaata başlamadan önce DESKİ bu alanların inşaat süresince trafiğe kapanması için gerekli izinleri aldıktan sonra, yazılı, gör sel ve telekomünikasyon yoluyla kamuoyunu bu trafiğe kapalı alanları, kapalı bulunacakları süreler konusunda bilgilendirecektir. Emniyet Müdürlüğü Trafik Birimi ve DESKİ koordineli çalışacaktır. Çalışma yapılacak alanlarda trafiğin kapanması durumunda Trafik Şube Proje Müdürlüğü’nden yazılı izin alınacak, trafiğe kapatılacak güzergâhlar İşletme maliyetine Alanında Trafik DESKİ ve süresi belirlenecektir. Bu bilgilendirme inşaat alanında çalışma dâhildir. Yaşayanlar süresince kısıtlı yollar dışındaki alternatif güzergâhlar hakkında da bilgi içerecektir. Bakım inşaat çalışmalarına başlanmadan önce çalışma yapılacak alanlar ve çalışma saatleri hakkında yazılı olarak DESKİ tarafından bilgilendirilecektir. Bakım çalışmaları öncesi çalışma yapılacak bölgelerde bölge halkı için gerekli güvenlik önlemlerini alacaktır. Çalışma alanına uyarı ikaz şeritleri, ışıklı uyarı işaretleri ve çitler yerleştirilerek izinsiz girişler engellenecektir. Şehir içinde trafiğin kapatıldığı yollarda gerekli uyarı levhaları ve ışıkları 66 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk kullanılacak, iş tamamlanıncaya kadar kaldırılmayacaktır. Trafiğin yoğunlaşacağını dikkate alarak alternatif güzergahlar belirlenecek, ulaşım programlanacaktır. Açılacak hendekler üzerinden insanların, özellikle, yaşlı, çocuk ve engellilerin geçişleri için gerekli geçişler bakım çalışmaların yapanlar tarafından yapılacaktır. Bu açılan hendekler, yol kenarlarında oluşturulan setler yüzünden oluşacak kaza ve yararlanmalar neticesinde uğranacak zararlar bakım çalışmalarını yapan kurum/kuruluş tarafından tazmin edilecektir. Bozulan yolların yeniden asfaltlanması yapılacaktır. Asfalt Belediye tarafından ruhsatlandırılmış geçerli işletme belgesi olan tesislerden temin edilecektir. Alternatif güzergâhlar belirlenerek kullanılacak; taşıma işlerinde trafiğin yoğun olmadığı saatler tercih edilecektir. Hız limitlerine uyulacaktır. İnşaat faaliyetleri kapsamında, sürücülere güvenli sürüş eğitimleri verilecektir. İşletme sırasında arıza onarım/bakım için yapılacak kazılar esnasında kanalizasyon atıkları ile karşılaşılması ve bunların DESKİ tarafından uygun şekilde ortamdan uzaklaştırılarak Kazılarda ortaya Toplum DESKİ’nin belirleyeceği bir arıtma tesisine iletilmemesi durumunda İşletme maliyetine çıkabilecek DESKİ Sağlığı çalışanlar ve alanı kullananlar açısından sağlık problemleri ortaya dâhildir. kanalizasyon atıkları çıkabilecektir. Bu nedenle kanal temizlemeden çıkan malzeme gerekli hijyen önlemleri alınıp belediyenin göstereceği alanda depolanacaktır. İçmesuyu kalitesinin insanların tüketimine uygun olduğunun düzenli İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik hükümleri Toplum İşletme maliyetine İçmesuyu kalitesi çerçevesinde izlenmesi ve izleme sonuçlarının kamuoyuna ilan DESKİ Sağlığı dâhildir. edilmesi gerekmektedir. İşletme aşamasında meydana gelebilecek kanal tıkanıklıklarının Toplum seri bir şekilde açılabilmesi için basınçlı su ve bunun gibi İşletme maliyetine Kanal tıkanması DESKİ Sağlığı yöntemlerle kanal temizleme – açma ekipmanı ve ekibi sürekli hazır dâhildir. bulundurulacaktır. 67 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk Kesintiler ve bakım çalışmaları sonucu hijyenik ortamını kaybeden şebeke ve bunun gibi su ile temas olan her türlü ortamın temizliğinin ve dezenfeksiyonu yapılmalı ve hijyen koşulları sağlanacaktır. Tank Toplum Şebekedeki hijyenik ve depoların iç yüzeyleri temizlenecektir. Köşelerin ve bağlantı İşletme maliyetine DESKİ Sağlığı ortamın bozulması noktalarının temizlenmesine özellikle dikkat edilecektir. İşletme dâhildir. aşamasında meydana gelebilecek kanal tıkanıklıklarının seri bir şekilde açılabilmesi için basınçlı su ve bunun gibi yöntemlerle kanal temizleme – açma ekipmanı ve ekibi sürekli hazır bulundurulacaktır. İşletme aşamasında çalışanlar, iş tanımları, sorumlulukları, bölge halkı ile olan ilişkileri ve yapılan işle ilgili sağlık ve güvenliği tehdit edecek riskler hakkında işe başlamadan önce bilgi sahibi olacaktır. Çalışanlara gerekli kişisel koruyucu ekipmanlar sağlanacak ve düzenli eğitimlerle iş ve iş güvenliği ile ilgili bilgi verilecektir. İnşaat çalışmalarına başlanmadan önce yapılacak tüm işler için Risk Değerlendirme Raporu hazırlanacak olup, risklerin bertarafı için gerekli önlemler alınacaktır. Olası bir kaza ve acil durum için “Acil Durum Planları” hazırlanacak ve acil durum ekipleri kurularak acil durum senaryolarına uygun tatbikat ve eğitimler yapılacaktır. İşletme aşamasında herhangi bir önemli kaza olması durumunda (çevresel dökülmeler, ölümlü ya da yaralanmalı kazalar vb.) yüklenici DESKİ’ye ve DESKİ de İller Bankası’na ivedilikle bilgi İş Sağlığı ve verecektir. Iller Bankası tarafından da Dünya Bankası, 5 iş günü İşletme maliyetine İşletme faaliyetleri DESKİ Güvenliği icinde kaza ile ilgili, 30 iş günü içerisinde de kaza sonuç tutanağı ve dâhildir. alınacak ek önlemler ile ilgili bilgilendirilecektir. İnşaat sahalarında ve kamp alanlarında COVID-19 da dahil olmak üzere her hangi başka bir salgın ve/veya bulaşıcı hastalık olması durumunda, T.C. Sağlık Bakanlığı, T.C. Aile, Çalışma, ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü’nün konu ile ilgili yönlendirmeleri, yönergeleri ve tavsiyeleri takip edilecek ve konu ile ilgili gerekli her türlü önlem alınacaktır. Çalışanlara COVID-19 semptomları, nasıl korunmaları ve semptomlar ortaya çıktığında ne yapılması gerektiği konusunda düzenli aralıklarla eğitim verilecektir.Çalışma ortamları, makina ve ekipmanların temizlik ve hijyeni sağlanacaktır. Çalışanların alınan önlemlere ve kurallara uyması sağlanacaktır. Çalışmanın bölgede yaşayan insanlara (özellikle çocuklara, 68 a b Etki Konu Etki Azaltıcı Önlem Maliyet Sorumluluk yaşlılara, engellilere) zarar vermemesi için, insanların inşaat alanına girmesi plastik bantlar, bariyerler, fosforlu veya aydınlatmalı uyarı işaretleri ile engellenecektir. Toprak kayması tehlikesine karşı özellikle derin kazı yapılan yerlerde iksa yapılacaktır. Yayalar için yürüme yolları yapılacaktır. Binaların ve dükkânların giriş-çıkışında platformlar kullanılacak; platformlar 60 cm'den daha az genişlikte olmayacak, platformun kenarında zincir, plastik bant veya ahşap bariyerler kullanılacak ve gerekli hallerde aydınlatılacaktır. Yağmur suyu drenaj sisteminin giriş ağızlıkları çalınmaması ve zarar görmemesi için yeterince sağlam olacaktır. Yağışlı günlerde kazı işi yapılmayacak, yağış durduktan sonra kaymaya karşı gerekli önlemler alınarak (kayganlaşmış zeminlerin temizlenmesi veya kaymayı engelleyici malzeme serilmesi, vb.) işe devam edilecektir. Ekskavatör, buldozer, vb. iş makinelerinin kullanılması durumunda makinelerin hareket ettiği alanda çalışan bulunmayacak, yetkili olmayan kimse makineleri kullanmayacaktır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (20/06/2012) ile ilgili olarak yayınlanan “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği (29/12/2012)”, “Gürültü Yönetmeliği (23/12/2003)” ve “Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik (02/07/2013)” esasları uygulanacaktır. İşletme personeli, terfi merkezlerinde oluşabilecek metan gazı birikmesi riskine karşı eğitilecek, sensör gözlemi yapm adan ve havalandırma kapağını açıp beklemeden tesise girmeyecektir. a: Etki Azaltma Maliyeti b: İlgili kurum ve kuruluşlar 69 3.3. İZLEME PLANI Bu bölümde inşaat öncesi, inşaat ve işletme aşamalarında belirtilen etki azaltma önlemlerinin etkinliğinin kurum ve kuruluşlar tarafından değerlendirilmesi için izlenme planı hazırlanmıştır. Bu izleme planın ayrıntıları Tablo 3.3’te verilmektedir. İzleme planı çalışmaları yüklenicinin oluşturacağı “Halkla İlişkiler Birimi – HİB” ile koordineli bir şekilde yürütülecektir. Bu kapsamda gelen şikayetler üzerine izleme yapılması söz konusu olabilecektir. 70 Tablo 3.3. Denizli İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Sistemleri İyileştirme Projesi’nin İzleme Planı Parametre Ne Zaman Hangi İzlenecek / Parametre Nerede Parametre Nasıl İzlenecek? Parametre Ölçümün Sıklığı Ne İzleme Maliyeti Sorumluluk İzlenecek? İzleme Ekipmanlarının Türü? İzlenecek? Olacak, Sürekli mi Olacak? İNŞAAT ÖNCESİ İnşaat öncesinde arazi edinimi gereken tesislerin yapılabilmesi için Gönülsüz Yeniden Yerleşim başlıklı Dünya Bankası Operasyonel Politikası OP/BP 4.12'de belirtilen Dünya Bankası (DB) Politika ve prosedürlerine göre Arazi Edinimi ve Yeniden Yerleşim Eylem Planı İnşaat yapılacak (LARAP) hazırlanmıştır. İnşaat çalışmaları sırasında ortaya Proje inşaatları alanlardaki arazi Terfi istasyonları ve çıkabilecek arazi edinimi gerekliliklerini takip etmek amacıyla 6 aylık başlamadan Yoktur DESKİ edinimleri ve irtifak kolektör hattında dönemler halinde Arazi Edinimi İlerleme Raporları sunulacak, tapu Aylık hakları kayıtlarının belediyeye tescil edilip edilmediği ve izin ve irtifak haklarının tapu kayıtlarına işlenip işlenmediğini kontrol ed ilecektir. Arazi edinimi işlemlerinin tamamlanmasını takiben inşaat faaliyetlerine başlanacaktır. İNŞAAT AŞAMASI Kazı alanında Yerinde inceleme: Hafriyat malzemesi için konulan geçici biriktirme kaplarının doluluk oranı ve sayısını kontrol ederek Malzemenin geçici Kazı/inşaat depolandığı yerde Proje inşası süresince sahasında Malzemenin nihai Nihai depolama alanına gelen malzemenin miktarı ve bunu taşıyan günlük Yoktur Yüklenici depolanacak hafriyat depolandığı yerde kamyon hacimleri ve/veya ağırlıkları ölçülerek belirlenecektir. Bu Kayıtlar malzemesi miktarı veriler kayıt altında tutulacaktır Üst toprak miktarı, depolama koşulları ve tekrar kullanılan kısımları gözlenerek kayıt altında tutulacaktır. Yerinde inceleme: 1. Atık boru malzemesinin biriktirilmesi gereken konteynırlara konup Kazı alanında konmadığının kontrolü 2. Atık boru malzemesi için konulan geçici biriktirme kaplarının Kazı işlemini takiben boru Boru atık malzemeleri Yoktur Yüklenici doluluğu ve sayısına bakarak atık miktarının tahmini atığı çıktığı zaman Kumkısık düzenli Kumkısık düzenli depolama alanına gelen malzemenin miktarı, bunu depolama alanı taşıyan kamyon hacimleri ve/veya ağırlıkları ölçülerek belirlenecektir. 71 Parametre Ne Zaman Hangi İzlenecek / Parametre Nerede Parametre Nasıl İzlenecek? Parametre Ölçümün Sıklığı Ne İzleme Maliyeti Sorumluluk İzlenecek? İzleme Ekipmanlarının Türü? İzlenecek? Olacak, Sürekli mi Olacak? Bu veriler kayıt altında tutulacaktır. Asbestli Çimento Kazı sırasında rastlanılan asbestli boruların dokunulmadan yerinde Kazı esnasında AÇ boru Kazı alanında Yoktur Yüklenici (AÇ) Borular bırakılıp bırakılmadığını kontrol ederek çıktığı zaman İnşaat alanı Araçların yapılan bakımları kayıt altına alınacaktır. Değişen yağ ve akümülatörler bu kayıtlardan kontrol edilecektir. Çalışma alanlarında petrol, yakıt ve tehlikeli atıklardan dolayı toprak Şantiye sahası kirliliği oluşup oluşmadığı yerinde gözlemlenecek ve kayıt altında tutulacaktır. Sahada herhangi bir asbestli malzeme kalıntısı olup olmadığı yerinde incelenerek kontrol edilecektir. Tehlikeli ve zararlı Yerinde inceleme: Sürekli Yoktur Yüklenici atıklar ve özel atıklar 1. Atık yağ tanklarının seviye kontrolü 2. Bitkisel yağların toplanması ile ilgili kayıtlar 3. Ömrünü tamamlamış lastikler ile ilgili kayıtlar 4. Tehlikeli atıkların toplanması ve depolanması ile ilgili kayıtlar 5. Pil ve akümülatörlerin doğru kaba atılıp atılmadığı ve bu kapların doluluğu 6. Atık yağ, pil ve akümülatör dışındaki tehlikeli ve zararlı atıkların biriktirildiği kapların doluluğu. 7. Tehlikeli ve zararlı atıkların biriktirildiği kapların olması gereken platformlara konduğu ve bunlardan etrafa herhangi bir sızma olup olmadığı İnşaat alanı Yerinde inceleme: 1. Atık türleri ve miktarları, geçici depolanması ve nihai bertarafının Şantiye sahası sağlanması ile igili kayıtlar. 2. Toplama kaplarının fiziksel durumunun (yıpranma, bozulma, Katı atık çatlak, vb. olup olmadığı) gözle kontrolü Sürekli Yoktur Yüklenici 3. Katı atıkların biriktirme kaplarının içine atılıp atılmadığının kontrolü 4. Biriktirme kaplarının doluluğunun ve düzenli boşaltılıp boşaltılmadığının kontrolü 72 Parametre Ne Zaman Hangi İzlenecek / Parametre Nerede Parametre Nasıl İzlenecek? Parametre Ölçümün Sıklığı Ne İzleme Maliyeti Sorumluluk İzlenecek? İzleme Ekipmanlarının Türü? İzlenecek? Olacak, Sürekli mi Olacak? İnşaat alanı Yerinde inceleme: 1. Atıksu sızıntısının olup olmadığı kontrol edilerek Sıvı Atık Şantiye sahası 2. Fosseptik kullanılması halinde tanktaki su seviyesi ölçülerek Sürekli Yoktur Yüklenici 3. Vidanjör kayıtlarının incelenmesi Kazı ve inşaat alanında Yerinde inceleme: Proje süresince haftalık (alanın etrafında 1. Hendek boyunca yığılan malzemenin üzerinin örtülüp rutin etkilenen bölgede) örtülmediğinin kontrolü Taşınabilir 2. Rüzgarlı havalarda toz oluşumuna neden olan malzemenin Hafriyat, dolgu yapılan ölçüm cihazı Taşıma güzergâhları ıslatılıp ıslatılmadığının kontrolü dönemlerde haftalık kullanılması Toz ve Hava kirliliği 3. Rüzgar bariyerlerinin doğru yerde olup olmadığını kontrolü Yüklenici durumunda ek 4. Taşıma kamyonlarının üzerinin örtülüp örtülmediğinin kontrolü Şikâyetler üzerine anlık maliyet Taşıma kamyonlarına takograf konarak hız kontrolü yapılması Taşıtların periyodik bakım kayıtlarının izlenmesi Rüzgarlı havalarda Taşınabilir hava kalitesi ölçüm cihazları ile (örneğin PM10 ekipmanı) Taşıma araçlarının egzoz emisyon ölçüm pulunun kontrolü İnşaat başlangıcında Yoktur Kazı ve inşaat alanında En yakın hassas alanlarda gürültü seviye tespiti Proje süresince haftalık (alanın etrafında rutin Taşınabilir etkilenen bölgede) Denetim ve şikâyet olması durumunda ölçüm yapılması ölçüm cihazı Gürültü Faaliyetlerin yoğunlaştığı kullanılması Yüklenici Taşıma güzergâhları Uygun aralık (30-130 dB) için kalibre edilmiş ses ölçüm cihazlarıyla dönemlerde haftalık durumunda ek maliyet Şikâyetler üzerine anlık İnşaat sahası Yerinde inceleme: Yapılan çalışma nedeniyle trafiğin tıkanıp Proje süresince tıkanmadığının kontrolü Taşıma güzergâhları Trafik ve yaya güvenliği ile ilgili alınacak önlemlere uyulup Özellikle trafiğin yoğun İnşaat uyulmadığının izlenmesi olduğu saatlerde Trafik maliyetine Yüklenici Olağan trafik güzergahı değişikliğinin altyapı üstüne etkilerinin dâhildir izlenmesi ve varsa bu konuyla ilgili şikayet kayıtları Şikayet üzerine Kaza kayıtları İnşaat alanı Kültür ve Turizm Bakanlığı uzmanlarının sahayı ziyaret etmeleri Kazı çalışmaları Tarihi eserler sağlanarak, ayrıca uzmanların saha içindeki incelemelerine destek sırasında Yoktur Yüklenici/DESKİ olunarak Görsel gözlem 73 Parametre Ne Zaman Hangi İzlenecek / Parametre Nerede Parametre Nasıl İzlenecek? Parametre Ölçümün Sıklığı Ne İzleme Maliyeti Sorumluluk İzlenecek? İzleme Ekipmanlarının Türü? İzlenecek? Olacak, Sürekli mi Olacak? Raslantısal Bulgu Kaydı ve Yetkililere resmi bildirim İnşaat alanı civarında Yerinde inceleme: İnşaat alanı (görsel kirliliğe neden olan malzeme) İnşaat süresince Yoktur Yüklenici Estetik hususlar konan bariyerler ile yeterince gizlenmiş midir? Konan bariyerler estetik açıdan uygun mudur (örneğin: temiz, boyalı, vb.)? Hendek içine Boruların içinin temiz olup olmadığının kontrolü İnşaat bitiminde - dolgu Yoktur Yüklenici İşletme öncesi hijyen yerleştirilmiş borularda öncesi Boruları ağzının kapalı olup olmadığının kontrolü İnşaat alanı Yerinde inceleme: Vatandaşın kazalardan ve tehlikeli ve zararlı atıklardan korunması için yerleştirilen uyarı işaretlerinin, bariyerlerin Şantiye sahası bulunup bulunmadığının yerinde kontrolü ile Toplum ve iş kaza kayıtları, istatiksel olarak değerlendirilmesi ve kök- neden araştırma kayıtları Herhangi bir önemli kaza olması durumunda (çevresel dökülmeler, ölümlü ya da yaralanmalı kazalar vb.) yüklenici DESKİ’ye ve DESKİ de İller Bankası’na ivedilikle bilgi verecektir. Iller Bankası tarafından da Dünya Bankası, 5 iş günü icinde kaza ile ilgili, 30 iş günü içerisinde de kaza sonuç tutanağı ve alınacak ek önlemler ile ilgili bilgilendirilecektir. Toplum sağlığı ve iş Tesislerde pandemi nedeniyle gerekli tüm tedbirler Sağlık Günlük Yoktur Yüklenici güvenliği Bakanlığının ve diğer ilgili tüm kurumların yayınladığı hükümler de dikkate alınarak uygulanacaktır. Çalışanların alınan önlemlere ve kurallara uyması sağlanacaktır. Sahada oluşabilecek olası tıbbi atıkların depolanması ve bertaraf edilmesine yönelik düzenlemeler yapılacak ve bu atıkların malzemeye bağlı olarak bulaşıcı kalabileceği ve miktarının zaman içerisinde artabileceği de dikkate alınarak gerekli önlemler alınarak düzenli olarak kontrolü ve bertarafı sağlanacaktır. Bireylerin rollerinin ve sorumluluklarının anlaşılır olması için, acil eylem planlarında yaygın bir bilgilendirme yapılacaktır. Çalışanlara COVID-19 semptomları, nasıl korunmaları ve semptomlar ortaya çıktığında ne yapılması gerektiği konusunda düzenli aralıklarla eğitim verilecek ve takibi sağlanacaktır. 74 Parametre Ne Zaman Hangi İzlenecek / Parametre Nerede Parametre Nasıl İzlenecek? Parametre Ölçümün Sıklığı Ne İzleme Maliyeti Sorumluluk İzlenecek? İzleme Ekipmanlarının Türü? İzlenecek? Olacak, Sürekli mi Olacak? İşçilerin sağlık kontrollerinin yapılması sağlanmalıdır. Yılda iki kez Yoktur İşçilerin sahada kişisel koruyucu ekipmanlarını kullanıp kullanmadıklarının, bu konudaki eğitimlerinin verilip verilmediğinin Sürekli Yoktur izlenmesi İŞLETME AŞAMASI Alınan su örneklerinin laboratuvarlarda veya portatif ölçüm cihazı ile Terfi merkezi ve yerinde analizi İşletme Su kalitesi: depolarda Sürekli maliyetine DESKİ Kalıntı klor SCADA sistemi kurulması ile kalitenin sürekli izlenmesi mümkün dâhildir Şebekede olacaktır. Su kalitesi 17.02.2005 tarih, 25730 sayılı “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik" Su kalitesi (Su Kirliliği esaslarına göre ve Kontrolü izlenmelidir. Buna göre, Yönetmeliğinde haftanın 5 günü boyunca belirtilen fiziksel ve arka arkaya alınacak kimyasal kalite örneklerde serbest klor parametreleri): Su kaynağında analizi yapılmalıdır. serbest klor, toplam Ayrıca, rutin olarak, hafta İşletme Numune alıp akredite laboratuvarlarda Standart Metotlara göre ve fekal koliform, Depolarda bir mikrobiyolojik maliyetine DESKİ analizlerinin yapılması ile renk, bulanıklık, tat ve parametreler (koliform, e- dâhildir koku, pH, iletkenlik, Şebekede coli) ve kimyasal amonyum, parametreler (renk, insektisitler, bulanıklık, tat ve koku, herbisitler, fungisitler, pH, iletkenlik ve ağır metaller, organik amonyum) ölçülmelidir. ve toksik kimyasallar Yılda 1 kez İzmir Hıfzısıhha Enstitüsünde insektisit, herbisit, fungisit, ağır metal, organik toksik 75 Parametre Ne Zaman Hangi İzlenecek / Parametre Nerede Parametre Nasıl İzlenecek? Parametre Ölçümün Sıklığı Ne İzleme Maliyeti Sorumluluk İzlenecek? İzleme Ekipmanlarının Türü? İzlenecek? Olacak, Sürekli mi Olacak? parametreler analiz edilmelidir. Periyodik (ayda 1 kere İşletme Gürültü Terfi merkezlerinde Gürültü ölçme cihazı ile olması önerilir) olarak ve maliyetine DESKİ şikayet üzerine dâhildir Periyodik (ayda 1 kere İşletme Koku Terfi merkezlerinde Koku ölçme cihazları ile olması önerilir) olarak ve maliyetine DESKİ şikayet üzerine dâhildir Klor odası klor dedektörü ile izlenerek Koruyucu ekipmanların ve güvenlik önlemlerinin (örneğin kapının kilitli olması, havuzdaki su seviyesinin kontrolü) odada sağlandığının Sürekli kontrolü yapılarak Klor odasında ve pompa istasyonlarında güvenlik ve uyarı Haftalık işaretlerinin bulunup bulunmadığının kontrolü edilerek Kanalizasyon baca kapaklarının ve yağmur suyu giriş ağızlıklarının yerinde bulunup bulunmadığının kontrolü yapılarak Haftalık Proje alanlarının çevrilmesi, ilgili uyarı işaretlerinin yerinde kontrolü İşletme Toplum sağlığı ve iş Proje sınırları içinde maliyetine DESKİ güvenliği İş Güvenliği ile ilgili olarak alınan tedbirlerin izlenmesi dâhildir Aylık Herhangi bir önemli kaza olması durumunda (çevresel dökülmeler, ölümlü ya da yaralanmalı kazalar vb.) DESKİ İller Bankası’na ivedilikle bilgi verecektir. Iller Bankası tarafından da Dünya Bankası, 5 Aylık iş günü icinde kaza ile ilgili, 30 iş günü içerisinde de kaza sonuç tutanağı ve alınacak ek önlemler ile ilgili bilgilendirilecektir. Aylık İnşaat ve şantiye alanlarında Sağlık Bakanlığının ve diğer ilgili tüm kurumların yayınladığı hükümler de dikkate alınarak belirlenen tüm tedbirlere ve kurallara uyulması sağlanacaktır. Sahada oluşabilecek olası tıbbi atıkların depolanması ve bertaraf edilmesine yönelik düzenlemeler yapılacak ve bu atıkların düzenli olarak kontrolü ve 76 Parametre Ne Zaman Hangi İzlenecek / Parametre Nerede Parametre Nasıl İzlenecek? Parametre Ölçümün Sıklığı Ne İzleme Maliyeti Sorumluluk İzlenecek? İzleme Ekipmanlarının Türü? İzlenecek? Olacak, Sürekli mi Olacak? bertarafı sağlanacaktır. İşletme Klor gazı kaçağı Klor dozlama odasında Otomatik gaz tayini ve alarm ekipmanı ile Sürekli maliyetine DESKİ dâhildir Kamera ve TV Atıksu kanallarının Kanal izleme ekipmanları (uzaktan kumandalı kamera ve TV) kullanılması Bacalar arasında Yılda 1-2 kez DESKİ tıkanması kullanarak halinde ilave maliyet gerekir. 77 4. HALKLA İLİŞKİLER, PAYDAŞLARIN TALEP VE ŞİKAYETLERİNİN YÖNETİMİ Halkla iletişimin proje kapsamındaki temel yaklaşımı projenin inşaat ve işletme aşamalarında çeşitli yöntem ve usuller ile kamuoyunun bilgilendirilmesi ve kamuoyundan gerekli bildirimlerin alınması ile mümkündür. Denizli İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Sistemleri İyileştirme Projesi’nin inşaat öncesi aşamasında kamuoyunun bilgilendirilmesi ve halkın proje konusunda geri bildiriminin alınması amacıyla “Halkın Katılımı Toplantısı” düzenlenecektir. Bu toplantı ile ilgili olarak, yerel basın, DESKİ web sitesi ve sesli anons yoluyla gerekli duyurular yapılacaktır. Toplantı hakkındaki bilgiler 7’nci ana başlık altında verilmektedir. Yine projenin uygulanması öncesinde oluşabilecek risklere karşı kamuoyu, broşürler ve DESKİ’nin web sitesine koyulacak bilgiler/linkler yoluyla bilgilendirilecektir. Mevcut durumda, Sürdürülebilir Şehirler Projesinden bağımsız olarak DESKİ tarafından, vatandaşların talep ve şikayetlerinin alınabilmesi ve mümkün olan çözümlerin sunulabilmesi için D4P50 Halkla İlişkiler Prosedürü adlı bir sistem benimsenmiştir. Bu kapsamda, vatandaşların şikayetleri ve talepleri alınarak bildirilen şikayet ve talepler için belediye bünyesinde çözümlerin üretilmesi amaçlanmaktadır. D4P50 Halkla İlişkiler Prosedürü aşağıdaki temel prensipler üzerine kurulmuştur: - Şeffaflık - Erişilebilirlik - Cevap Verebilirlik - Objektiflik - Ücretsiz hizmet - Gizlilik - Müşteri Odaklı Yaklaşım - Hesap Verebilirlik - Sürekli İyileştirme Bahse konu sistem Denizli İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Sistemleri İyileştirme Projesi için etkin bir Şikayet Mekanizması olarak düşünülmemekle birlikte, DESKİ tarafından proje amaçlarına uygun olarak geliştirilebileceği düşünülmektedir. Aslında proje için kurulan sistemin bütüne entegre edilmesi şikayet mekanizmasının işletme aşamasındaki sürdürülebilirliğini de sağlayacaktır. DESKİ şikayet sistemine, çağrı merkezi (Alo 185), web sayfası veya şahsen başvurarak ulaşılabilmektedir. Her bir görüş / şikayet için, görüşün / şikayetin durumunun takip edilebilmesine olanak tanıyan bir takip numarası verilmektedir. Alo 185 çağrı merkezi, beyaz Masa çözüm ekibi yoluyla vatandaşlara daha kaliteli yardım ve daha hızlı çözümler sunulmasını amaçlamaktadır. Ayrıca vatandaşların halkla ilişkiler uzmanları ile elektronik olarak iletişim kurmasına olanak tanıyan belediye web sitelerindeki beyaz masa bölümleri mevcuttur. Ayrıca, vatandaşlar taleplerini hızlı bir şekilde çözülebilmesi için şahsen başvurarak da iletebilmektedirler. 78 Şekil 4.1. Çağrı Merkezi Tarafından Alınan Talepler ve Sonuçlandırılması İle İlgili Basit İş Akışı Sürdürülebilir Şehirler Projesi kapsamında, inşaat ve işletme aşamasında ortaya çıkabilecek problemler ile ilgili olarak halkın, DESKİ/Proje Yönetim birimine başvurabileceği bir şikayet mekanizması DESKİ’nin Entegre Yönetim Sistemi’yle birlikte çalışacaktır. Bu amaçla web sitesine, whatsup ve Bip yazılımına gerekli ilaveler yapılacaktır ve 2019 yılı başında etkin hale getirilecektir. DESKİ Denizli İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Sistemleri İyileştirme Projesi kapsamında yapılan başvuruları özel şekilde kodlayarak, öncelikli olarak Proje Yönetim Birimine havale edecektir. Bu başvurular Deski.net ve EBYS (DESKİ Elektronik Belge Yönetim Sistemi) aracılığı ile proje alanı dâhilinde bulunan mahalleler bazında ayrıştırılabiliecek, analiz edilebilecek veya veri tabanı oluşturulabilecektir. Şikayet sistemi içerisinde D4F103 numaralı Şikayet Formu ile alınan şikayet kayıtları, D4F104 numaralı Şikayet Kapatma Kayıtları ve Değerlendirmesi ile şikayet kayıtları kapanıp değerlendirilmektedir. Sürdürülebilir Şehirler Projesi, Denizli İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Sistemleri İyileştirme Projesi için 10002 Müşteri Memnuniyeti sistemi kapsamında hazırlanan D4 F100 Web İletişim Formu ve D4 F101 Bilgi Edinme Web Formu bu amaçlarla kullanılacaktır. Sürece ilişkin bir şema Şekil 4.1’de verilmektedir. Proje başlamadan önce mevcut sistem üzerine entegre edilen Denizli İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Sistemleri İyileştirme Projesi Şikayet Mekanizması halka aşağıdaki yöntemler ile bildirilecektir. - Kamu alanlarında kitapçıkların dağıtılması - Duyuru panoları 79 - Web sitesi - Telekomünikasyon Araçları - Halk Toplantıları - Sesli Duyurular Şikayet Mekanizması, herhangi bir paydaşın projenin planlanma, inşa edilme ve uygulanma şekli ile ilgili bir şikayet veya önerisini iletebilmesini sağlayan bir süreçtir. Projenin çevresel ve sosyal yönleri ile ilgili olarak etkilenen toplulukların endişelerinin, sorularının ve şikayetlerinin alınabilmesi ve çözülebilmesi için, proje uygulamasından önce şeffaf ve kapsamlı bir Şikayet Mekanizması oluşturulması hedeflenmektedir. İnşaat ve işletme aşamasında halktan gelecek şikâyet ve önerilere ilişkin halka ilişkiler birimi kurulmuş olup, halkla ilişkiler süreci üstteki bölümlerde anlatıldığı şekilde takip edilmektedir. DESKİ, ayrıca Sürdürülebilir Şehirler Projesi kapsamında bir Şikayet Giderme Komisyonu oluşturacak ve bu komisyonda ilgili belediye temsilcisi, PYB temsilcisi, Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığı Temsilcisi, İçmesuyu ve Kanalizasyon Dairesi temsilcilerinin yanı sıra, etkilenen kişilerin bir temsilcisi de yer alacaktır. Katılımcı, erişilebilir ve şeffaf bir yöntemle projeden etkilenecek topluluk tarafından bir temsilci seçilecektir. Şikayet Giderme Komisyonu etkilenen kişiler için erişilebilir olacaktır. Etkinin şiddetine ve ihtiyaçlara bağlı olarak, etkilenen kişilere ücretsiz olarak aranabilecek bir telefon numarası DESKİ Halkla İlişkiler Müdürlüğü tarafından verilecektir. Ayrıca, proje alanında ikamet eden vatandaşların su ve atıksu hizmetleri, su kalitesi vb. konularda bilgilendirilmesi sağlanacaktır. Denizli Büyükşehir Belediyesi iletişim bilgileri aşağıda verilmiştir. - http://www.denizli.bel.tr - Alo 185 - Tel: 444 85 20 - Tel:+90 (258) 280 20 20 - Tel:+90 (258) 265 21 37 - Sms:+90 (258) 265 21 37 - Fax:+90 (258) 280 29 99 - Mail:denizli@denizli.bel.tr Sürdürülebilir Şehirler Projesi Denizli İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Sistemleri İyileştirme Projesi’nin inşaat öncesi aşamasında kamuoyunun bilgilendirilmesi ve halkın proje konusundaki geri bildirimlerini alarak gerekli tedbirlerin oluşturulması için 15.01.2019 tarinde Halkın Katılımı Toplantısı yapılmıştır. SŞP-I kapsamında altyapı çalışmaları yapılacak ilave alanlar (Merkezefendi, Yenişehir, Bereketler, Yenişafak, Adalet, Zafer, Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler mahalleleri) için hazırlanan ve onaylanan Revize Taslak ÇSYP 9 Ekim 2020 tarihinde DESKİ’nin web sitesinde yayınlanmış , ilgili paydaşlarla yeniden iştişare edilerek, paydaşların görüş ve önerilerine açılmıştır. Halkın katılımı toplantısı 13.10.2020 tarihinde saat 14.00 ‘ de Covid-19 pandemisi nedeniyle online olarak ZOOM programı üzerinden yapılmıştır. Toplantı öncesinde Halkın Katılımı Toplantısı ile ilgili bilgilendirme yazısı muhtarlıklara gönderilmiştir. Mahalle sakinlerine SMS yolu ile duyuru yapılarak gerekli bilgilendirme 80 yapılmıştır. Onaylanan Revize Nihai ÇSYP ve LARAP yeniden DESKİ ve İLBANK websitelerinde paylaşılacaktır. 81 5. KURUMSAL YAPI 5.1. GENEL Bu bölümde içme suyu ve atıksu şebekelerinin iyileştirmesi sürecinde Çevre ve Sosyal Yönetim Planında öngörülen etkilerin azaltılması ve takiben izleme programının gerçekleştirilmesi için gerekli olan kurumsal düzenlemeler, yetkililer ve sorumlular hakkında bilgi verilmektedir. Bu kapsamda, öncelikle Denizli Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (DESKİ)’n in mevcut idari yapısı incelenerek değerlendirilmiş; ardından öngörülen hizmetlerin verilebilmesi için gerekli olan kurumsal alt yapı ihtiyacı ortaya konmuştur. 5.2. MEVCUT İDARİ (KURUMSAL) YAPI Denizli Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (DESKİ) 20.11.1981 tarih ve 2560 sayılı Kanunlar, 3305 sayılı Kanunla Değişik Geçici 10’uncu Madde ve Bakanlar Kurulu’nun 13.03.2014 tarih ve 2014/6072 sayılı kararı ile Denizli Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı olarak kurulmuş müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğine haiz bir kuruluştur. DESKİ Genel Müdürlüğü’nün görev, yetki ve sorumluluk alanı Denizli Büyükşehir Belediyesinin görev alanı ile sınırlıdır. Ancak şehrin yararlandığı su kaynaklarına ilişkin hizmetler, Büyükşehir Belediyesi sınırları dışında olsa da İdare tarafından yürütülür. DESKİ Ana Hizmet Birimleri şunlardır: a. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı: DESKİ'nin tüm bilgi işlem çalışmalarının planlamasını yapmak ve yönetilmesini sağlamak b. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı: İdarenin stratejik plan ve performans programını hazırlamak ve sonuçlarının konsolide edilmesi çalışmalarını yürütmek c. Abone İşleri Dairesi Başkanlığı: Abone işlemlerinin yürütülmesi d. Arıtma Tesisleri Dairesi Başkanlığı: Mevcut arıtma tesislerinin işletilmesi e. Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Dairesi Başkanlığı: Kurumun elektrik ve mekanik uzmanlık gerektiren işlemlerin ve malzeme, ekipman akışının yönetimi f. Kanalizasyon Dairesi Başkanlığı: Atıksu ve yağmursuyu şebeke ve yapılarının yönetimi g. İçmesuyu Dairesi Başkanlığı: İçme suyu kaynak ve tesislerinin yöneti mi h. Planlama Yatırım ve İnşaat Dairesi Başkanlığı: Kurum geneli için gerekli yatırımların planlanması, tasarımı ve yapımı i. İşletmeler Dairesi Başkanlığı: İlçeler ve kırsal alandaki su atıksu işlemlerinin yönetimi j. Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığı: Kamulaştırma ve taşınmaz işlemlerinin yönetimi Denizli Büyükşehir Belediyesi DESKİ Genel Müdürlüğü’nün 2018 Yılı Bütçe tahminlerinde, planda öngörülen stratejik amaçları için toplam 312.949.600,00 TL ödenek ayrılmıştır. Ayrılan ödeneğin stratejik amaçlar bazında dağılımı incelendiğinde; 82 Ürün Uygunluğu DESKİ Genel Müdürlüğü, Denizli'nin içme suyunun “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre içilebilir olması için 7 gün 24 saat esası ile çalışmaları na devam etmektedir. Büyükşehir Belediyesine bağlı, TÜRKAK’tan akredite ve Bakanlık’tan yeterlilik belgesine sahip DENÇEV Kalite Laboratuvarı ile tüm il bazında içme suyu şebeke sinin otokontrol amaçlı analizleri 7 gün 24 saat yapılmaktadır. Ayrıca Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Kurumu tarafından tüm şebeke düzenli periyotlar ile Denetim ve Kontrol izlem e numuneleri alınarak Hıfzıssıhha Enstitüsü tarafından analizleri yapılmaktadır. Ayrıca Dünya Bankası tarafından finase edilmiş olan Belediye Hizmetleri Projesi - II (BHP II) kapsamında SCADA sistemi kurulmuş olup birçok noktada su kalitesi ölçümleri (iletkenlik, bulanıklık, pH, bakiye klor vb) yapılmaktadır. Şekil 5.1. DESKİ SCADA İzleme Merkezi Kurumsal Yapı DESKİ Genel Müdürlüğü hizmetleri toplam 1186 personel ile yürütülmektedir. Bu personelin 134’ü işçi, 108’i memur, 46’sı sözleşmeli, 898’i PERAŞ personeli statüsündedir. Sürdürülebilir Şehirler Projesi-I için hazırlanan Çevre ve Sosyal Yönetim Planı (ÇSYP) ile bağlantılı olarak DESKİ bünyesinde yapılacak çalışmalarda; Proje Yönetim Birimi, Yazı İşleri Müdürlüğü, Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü, 185 Çağrı Merkezi, İçmesuyu Dairesi, Kanalizasyon Dairesi, İş Sağlığı ve Güvenliği Şube Müdürlüğü, Kalite Yönetim ve Ar-ge Şube Müdürlüğü birimleri sorumlu olacaktır. DESKİ Genel Müdürlüğü idari olarak, aşağıdaki teşkilat şemasındaki (Şekil 5.2) birimlerden oluşmaktadır: 83 Şekil 5.2. Organizasyon Şeması 84 5.3. ÇEVRESEL ve SOSYAL YÖNETİM PLANI KAPSAMINDA KURUMSAL DÜZENLEMELER Projenin sağlıklı biçimde yürütülmesi için hazırlanan Çevresel ve Sosyal Yönetim Planının uygulama aşamasında, sorumlulukların ne şekilde paylaşılacağı, tanımlanan hizmetlerin (etki azaltma önlemleri, izleme, vb.) kimler tarafından gerçekleştirileceğine ilişkin hususlar inşaat ve işletme aşamaları için ayrı ayrı değerlendirilmiştir. İller Bankası İller Bankası Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın ilgili kurumudur. Bankanın iki ana fonksiyonu bulunmaktadır: a) Teknik yardım, hibeler ve krediler üzerinden yerel düzeyde altyapı gelişimini desteklemek, b) Merkezi vergi gelirlerini yerel idarelere aktarmak, Belediyeler Banka'nın paydaşlarıdır. İller Bankası, su temini, kanalizasyon şebekeleri, su ve atıksu arıtma tesisleri, katı atık yönetim sistemi, deniz deşarjı, jeotermal uygulamaların yanısıra belediyelerin ihtiyaç duyduğu bina inşaatlarının (belediye binası, soğuk hava deposu, istasyon binaları ve peyzaj mimarisi, vb.) planlamasını, inşasını ve finansmanını gerçekleştirir. Proje özelinde İlbank aşağıdakilerin yerine getirildiğini temin edecektir:  DESKİ’nin proje dokümanlarının Dünya Bankası gerekliliklerine uygun olarak hazırlanması konusunda ve halkın katılımı ve duyuru gereklilikleri ile ilgili olarak rehberlik sağlamak,  DESKİ görevlilerine ve müşavirlerine, Dünya Bankası’nın kültürel varlıklar, arazi edinimi ve gonülsüz yeniden yerleşim, doğal yaşam alanları, ormanlar ve uluslararası suyolları hakkındaki koruma önlemleri gereklilikleri (dokümanlar ve prosedürler) konusunda rehberlik sağlamak,  Projenin çevresel ve sosyal değerlendirmesine ilişkin dokümanları incelemekve Dünya Bankası koruma önlemleri gerekliliklerine uygun olarak bu dokümanlara ve prosedürlerine resmi onay vermek,  ÇSYP’nin ve diğer çevresel ve sosyal koruma önlemleri gerekliliklerinin uygulanması ile ilgili çalışmaların izlenmesi,  DESKİ’nin ÇSYP uygulamalarını izlemek, denetlemek ve İller Bankası’na 3 ayda bir rapor edilecek olan genel proje denetimi kapsamında performansı, tavsiyeleri ve atılması gereken ilave adımlar ile ilgili görüş vermek. (Üç ayda bir düzenlenecek raporlar İller Bankası tarafından derlenerek 6 ayda bir Dünya Bankası’na sunu lacak proje ilerleme raporu kapsamında yer alacaktır)  İlgili grupların ve yerel çevre/sosyal uzmanlarının proje uygulamasının çevre ve sosyal yönleri hakkındaki görüşlerine dair fikir sahibi olmak ve gerektiğinde saha ziyaretleri sırasında bu gruplarla görüşmek,  Proje uygulamasının çevresel ve sosyal koruma önlemleri ile ilgili olarak Dünya Bankası denetleme misyonları kapsamında yapılacak saha ziyaretleri ile ilgili koordinasyonu ve iletişimi sağlamak, Dünya Bankası Dünya Bankasının görevi, Banka’dan sağlanan kredinin ilgili proje kapsamında harcanmasını ve bu proje kapsamında gerçekleştirilen ihalelerin ve sözleşmelerin Dünya Bankası satınalma prosedürlerine 85 uygunluğunu denetlemek ve onay vermektir. Yapılan işlemler dönemsel olarak Banka tarafından kontrol edilecektir. DESKİ ve Yüklenici DESKİ Genel Müdürlüğü, İçmesuyu Rehabilitasyon ve Atıksu Sistemleri Projelerinin “sahibi” olup, ÇSYP‘nin uygulanmasından, inşaat işlerinde “dolaylı”, işletme aşamasında ise “doğrudan” sorumludur (bakınız Tablo 3.2 ve Tablo 3.3). DESKİ, yüklenicinin belirlenmesi amacıyla inşaat işi için hazırlanan ihale dokümanlarına, Çevresel ve Sosyal Yönetim Planını (ÇSYP) ekleyecektir. Dolayısıyla, işe talip olacak yüklenicinin çevresel ve sosyal konuların yönetimi ile ilgili hususların yerine getirilmesiyle ilgili maliyetleri içeren fiyat teklifi vermesi sağlanacak ve sözleşmenin yürütülmesi sırasında herhangi bir sorun yaşanması önlenmiş olacaktır. Bir başka deyişle, birçok projede yükleniciden talep edilen ancak ihale dosyasında olmayan çevresel ve sosyal etkilerin azaltılması ile ilgili işlerin yapımı hususu sorunsuz aşılabilecektir. İnşaat aşamasında işi alan yüklenicinin çevresel ve sosyal yönetim planını etkin biçimde uygulayabilmesi ve çevresel etkileri izlemesi için bir Sağlık-Güvenlik-Çevre sorumlusu (SGÇ – HSE) ataması önerilmektedir. SGÇ bir taraftan doğrudan ÇSYP uygularken, diğer taraftan DESKİ, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB), Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü (ÇŞİM), Sivil Toplum Kuruluşları (STK), vb. kurum ve kuruluşlarla olan iletişimde etkin rol oynayacaktır. ÇSYP’nin etkin bir şekilde uygulanabilmesi için ikinci önemli husus , inşaat faaliyetlerinde çalışacak personelin (mühendis, teknik eleman, işçi vb.) eğitilmesidir. Yüklenici genelde çevre konularında, özelde ise ÇSYP gereklilikleri hususunda personelini bilgilendirmeli ve eğitim verdirmelidir. Bunun için kendi öz kaynaklarını kullanarak özel firmalardan veya üniversitelerin ilgili bölümlerinden hizmet alabilir. Ayrıca yüklenici çevresel, sosyal, sağlık ve güvenlik (ÇSSG) ile ilgili yükümlülüklerine uyumu sağlamak amacıyla tüm proje personeli için (alt yükleniciler ve gündelik çalışanlar dahil olmak üzere) sunduğu Davranış Kurallarını uygulayacaktır. Çevresel ve sosyal etki eğitim programı aşağıda hususları içermelidir:  Projelerin çevresel ve sosyal etkileri ve etki azaltma uygulamaları,  Raporlama gereksinimleri ve kurallarının anlaşılması,  Projelerin çevresel ve sosyal boyutu ile ilgili olan resmi kurumlar ve mevzuat hakkında bilgilendirme yapılması,  Halk ve basın mensupları ile ilişkiler konusunda eğitim verilmesi,  Çevre kazalarına ve diğer acil durumlarda müdahale konusunda eğitim verilmesi,  Paydaşların talep ve şikayetlerinin karşılanması / şikayet yönetimi,  Stres Yönetimi, Yüklenici, personelin aldığı üstteki vb. eğitimlere ilişkin kayıtları saklamakla yükümlüdür. Eğitimin etkinliği ve yeterliliği iç denetimler ile sınanmalıdır. Yüklenici, çalıştıracağı taşeron firma (alt-yüklenici) personelinin de çevre ve sosyal konularda eğitim almasını sağlamak ve bu hususu ilgili taşeron firma ile yapacağı sözleşmede dikkate almak zorundadır. 86 Yukarıdaki teknik hususların dışında, yüklenici halkın bilinçlendirilmesine yönelik de çalışmalarda bulunmalıdır. Bu amaçla yüklenicinin “Halka İlişkiler Birimi – HİB” oluşturması yararlıdır. HİB, inşaat aşamasında çevreye verilebilecek olumsuz etkiler ile ilgili gelecek şikâyetlerin dinlenmesi, kayda alınması, gereğinin yapılması ve cevabının verilmesine yönelik hizmet verecektir. Bu kapsamda, yüklenici firma bir şikayet prosedürü hazırlamalıdır. Bu prosedür, olası şikayetlerin ve önerilerin Halkla İlişkiler Sorumlusu (HİS)’na yönlendirilmesi sağlamalıdır. Gelen her şikâyet kayıt altına alınarak gerekli tedbir ve düzeltici faaliyetlerin yapılması için HİS tarafından görevli teknik personele bildirilmelidir. Ayrıca, proje süresince gelişmelerin zaman zaman kamuoyuna aktarılması ve kamuoyunun bilgilendirilmesi de birimin (HİB) sorumlulukları arasında olmalıdır. Buna ek olarak, Belediye k endi internet sayfası aracılığıyla proje kapsamında verilen hizmetler konusunda halkı bilgilendirme ktedir. 2019 Yılı Ocak ayında Bilgi İşlem Dairesi tarafından yeni sürümü yayınlanacak internet sayfası ayrıca halkın şikayetlerini de yazmaya olanak sağlayacak şekilde etkin yapıda olacaktır. Yine 10002 Müşteri Memnuniyeti sistemi kapsamında hazırlanan D4 F100 Web İletişim Formu ve D4 F101 Bilgi Edinme Web Formu bu amaçlarla kullanılacaktır. DESKİ Sürdürülebilir Şehirler Projesi-I kapsamında yapılan başvuruları özel şekilde kodlayacak, öncelikli olarak Proje Yönetim Birimine havale edilecektir. Bu başvurular Deski.net ve EBYS (DESKİ Elektronik Belge Yönetim Sistemi) aracılığı ile proje alanı dâhilinde bulunan mahalleler bazında ayrıştırılabilecektir, analiz edilebilecektir veya veri tabanı oluşturulabilecektir. DESKİ Türkçe dilindeki nihai ÇSYP dokümanlarının basılı nüshalarının halka açık bir yerde ilan yoluyla askıya çıkarılmasını sağlayacaktır. Yüklenici, inşaat süresince, ÇSYP doğrultusunda yaptığı çalışmaları aylık raporlarla DESKİ’ye iletecektir. Bu kapsamda, yüklenici, özellikle deneysel izleme gerektiren konularda TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından laboratuvar yeterlik belgesi ve laboratuvar ön yeterlilik belgesi almış olan firmalar veya laboratuvar hizmetleri akredite olmuş üniversiteler ile çalışacaktır. Benzer şekilde, DESKİ yüklenicinin vereceği raporları gerek Su ve Kanalizasyon daireleri, belediye mevzuatı, gerekse ilgili Çevre Mevzuatı açısından inceleyerek değerlendir ecek ve İller Bankası’na bildirecektir. Bu raporlar, istenilmesi durumunda Denizli Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne de verilecektir. Herhangi bir kurumdan ÇSYP’nin olması gerektiği gibi yapılmadığına dair bir ikaz gelmesi halinde, Yüklenici gerekli önlemleri alacak, düzeltici faaliyetlerde bulunacak ve sonucu tekrar yazı veya rapor halinde DESKİ Genel Müdürlüğü’ne ilet ecektir. Sonuç olarak; projelerin ÇSYP’ ye uygun yapılması ve çevresel ve sosyal konulara ilişkin performansının yüksek olması için, inşaat aşamasında öngörülen çalışmalara ilişkin görevler DESKİ ve Yüklenici firma arasında paylaşılacaktır. Yüklenici firma, kilit personelin ve tüm çalışanların eğitimi, Acil Durum Eylem Planı hazırlanması, düzeltici faaliyetler, iç denetim, raporlama ve şikâyetlerin ele alınmasından ve gerek duyulması halinde Bağımsız İzleme Firması (BİF)’nın temini ve çalışmasından başlıca sorumludur. Belediye, projelerin sahibi olarak, kamu yatırımlarındaki genel uygulama kuralları gereği, basın ile olan ilişkilerinden sorumludur. Bununla birlikte, Acil Durum Eylem Planı hazırlanması ve iç denetim konularında sorumlu olan yüklenici firmaya yardımcı olacaktır. Gerektiğinde kullanılabilecek olan BİF ise çevre kalitesi izleme ve kilit personelin eğitiminden sorumlu olacaktır. İçmesuyu ve atıksu sistemlerinin işletilmesi aşamasında ise, gerek tesislerin sağlıklı bir şekilde çalışması ve gerekse projelerin çevresel ve sosyal etkilerinin düzenli olarak takip edilebilmesi için DESKİ tarafından Kanalizasyon Dairesi Başkanlığı, İçmesuyu Dairesi Başkanlığı, İşletmeler Dairesi Başkanlığı devrede olacaktır. Her dairede görevlendirilen personel arasında çevresel ve sosyal 87 konuların takibinden sorumlu bir kişi bulunacaktır. DESKİ çevresel ve sosyal yönetime verdiği özenin bir göstergesi olarak hali hazırda Kalite Yönetim Ve Ar-Ge Müdürlüğü önderliğinde sürdürdüğü Kalite Yönetim Sistemi, Müşteri Memnuniyeti Yönetim Sistemi, İş Sağlığı Güvenliği Yönetim Sistemi, Elektronik Belge ve Arşiv Yönetim Sistemi kurulumu çalışmalarına müteakip olarak ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi kurulumu çalışmasına başlayacaktır. İnşaat ve işletme aşamasında halktan gelecek şikâyet ve önerilere ilişkin halka ilişkiler birimi kurulmuş olup, halkla ilişkiler süreci üstteki bölümlerde anlatıldığı şekilde takip edilmektedir. DESKİ bir Şikayet Giderme Komisyonu oluşturacak ve bu komisyonda ilgili belediye temsilcisi, PYB temsilcisi, Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığı Temsilcisi, İçmesuyu ve Kanalizasyon Dairesi temsilcilerinin yanı sıra, etkilenen kişilerin bir temsilcisi de yer alacaktır. Katılımcı, erişilebilir ve şeffaf bir yöntemle , projeden etkilenecek topluluk tarafından bir temsilci seçilecektir. Şikayet Giderme Komisyonu, etkilenen kişiler için erişilebilir olacaktır. Etkinin şiddetine bağlı olarak, etkilenen kişilere ücretsiz olarak aranabilecek bir telefon numarası DESKİ Halkla İlişkiler Müdürlüğü tarafından verilecektir . Ayrıca, proje alanında yer alan vatandaşların su ve atıksu hizmetleri, su kalitesi vb. konularda bilgilendirilmesi web sitesi ve telekomünikasyon araçları ile sağlanacaktır. Bunlara ek olarak, DESKİ Genel Müdürlüğü işletme faaliyetlerinde çalışacak personeline (mühendis, teknik eleman, işçi vb.) çevresel ve sosyal yönetim, müşteri memnuniyeti, iş sağlığı ve güvenliği, trafik güvenliği, halk sağlığı ve güvenliği ve izleme konularında bilgilendirme ve eğitim verilmesini sağlamaktadır. 88 6. ARAZİ EDİNİMİ VE KAMULAŞTIRMA İLE İLGİLİ BİLGİLER Boru hatlarının döşenmesi esnasında (Eskihisar Atıksu Arıtma Tesisine giden kollektör hariç), izolasyon ve ölçüm odalarının inşası nedeniyle herhangi bir arazi edinimi olmayacaktır. Alanların hiçbirinin üzerinde yerleşik konut bulunmadığından yeniden yerleşimi ilgilendiren bir husus bulunmamaktadır. Ancak kolektörün yapılabilmesi için arazi edinimi gerektiğinden, Gönülsüz Yeniden Yerleşim başlıklı Dünya Bankası Operasyonel Politika OP/BP 4.12'de belirtilen prosedürlere göre DESKİ tarafından Arazi Edinimi ve Yeniden Yerleşim Eylem Planı (LARAP) hazırlanmış olup, İller Bankası Proje Yönetim Birimi ile Dünya Bankası’ tarafından Haziran 2019 tarihinde onaylanmıştır. Ayrıca, aşağıda ayrıntıları verilen ve inşaat çalışmaları sırasında ortaya çıkabilecek arazi edinimi gerekliliklerini takip etmek amacıyla 6 aylık dönemler halinde Arazi Edinimi İlerleme Raporları DESKİ tarafından hazırlanmaktadır. SŞP-I yapım işi yüklenicileri şantiye sahalarının seçimi için Danışman Firmanın onayı alınarak şantiye sahasının kurulumunu gerçekleştirmiştir. DES-W 1 şantiye alanı mülkiyeti Denizli Büyükşehir Belediyesine ait Dokuzkavaklar, mahallesi, 721 ada, 46 no’ lu parselde yer alan Aktepe Asfalt Şantiyesinde kurulmuştur. Söz konusu alanın 02.09.2019 tarihinden itibaren çalışmaların tamamlanıncaya kadar kullanılmasına Denizli Büyükşehir Belediyesi tarafından izin verilmiştir DES- W2 şantiye alanı ise, Sevindik mahallesi, 6145 ada, 1 no’ lu mülkiyeti şahsa ait kiralık boş parsel alanında kurulmuştur. SŞP-1 kapsamında altyapı çalışmaları yapılacak ilave alanlar (Merkezefendi, Yenişehir, Bereketler, Yenişafak, Adalet, Zafer ve Akçeşme mahalleleri) DESKİ’ nin ihaleye çıkmayı planladığı DES-W3 (Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler Mahalleleri İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Şebekeleri İnşaatı ve Rehabilitasyonu İşi) sözleşm e paketi dikkate alınarak mevcut Arazi Edinimi ve Yeniden Yerleşim Eylem Planı (LARAP) DESKİ tarafından güncellenmiştir. DES-W1 ve DES-W2 sözleşmelerinin kapsamındaki işler Haziran 2019 tarihinde onaylanan LARAP raporunda yer almaktadır. Yukarı belirtilen Akvadi, Sevindik ve TOKİ TM merkezleri ara zi edinim işlemleri tamamlanmış ve inşaat işlerine başlanmıştır. DES-W2 sözleşme paketinde yer alan Eskihisar atıksu kolektörü arazi edinim işlemleri ise devam etmektedir. İş Değişiklik em irleri ile DES-W1 ve DES-W2 kapsamına dahil edilen alanlardan Zafer mahallesi yağmursuyu kolektörünün geçtiği 1 parsel haricinde herhangi bir arazi edinimi olmayacaktır. DESKİ tarafından yapılması planlanan DES- W3 inşaat sözleşmesi kapsamında yapılacak Hürriyet, Kayhan ve Asmalı evler mahallelerinde ise atıksu ve yağmursuyu kolektörleri güzergahlarıniının geçtiği 23 adet parselde arazi edinim çalışmaları yapılmıştır. Söz konusu parsellerin 20’ sinde geçiş için irtifak hakkı alınmış, diğer 3 parselde ise arazi edinim işlemleri devam etmektedir. Yukarıda belirtilen alanlar ile ilgili bilgiler aşağıda verilmektedir: Akvadi Terfi Merkezi : DES-W1 sözleşmesi kapsamında yapılması planlanmaktadır. Orman arazisi sınırları içindeki Maliye Hazinesine ait 1903 parsel, 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 16. Maddesine istinaden Denizli Orman Bölge Müdürlüğüne tahsisi için başvuruda bulunulmuş, tesisin yer alacağı 614, 33 m2 lik kısmı için 15.05.2019 tarihinde 49 yıllıkkullanımı için Orman izni alınmıştır... Sevindik Terfi Merkezi : DES-W2 sözleşmesi kapsamında yapılması planlanmaktadır. Denizli Büyükşehir Belediyesine ait 6710 ada 4 parselin 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun ilgili maddelerine istinaden “Atıksu Tesisleri Alanı” olarak imar planı tadilatı tamamlanmıştır. Denizli Büyükşehir 89 Belediyesinin 11.02.2020 tarih ve E.7519 sayılı yazısı ile imar planındaki amacı doğrultusunda İdaremiz tarafından taşınmazın kullanımına izin verilmiştir. TOKİ Terfi Merkezi : DES-W1 sözleşmesi kapsamında yapılması planlanmaktadır. T escili bulunmayan/sahibi olmayan alana yapılacaktır. İnşaatın tamamlanmasından sonra söz konusu arazinin DESKİ adına tescili yapılacaktır. Eskihisar kollektörü : DES-W1 sözleşmesi kapsamında yapılması planlanmaktadır. Kollektör güzergahında yer alan Eskihisar 307 parseli 20 ayrı pay sahibine aittir. 307 no.lu kadastral parselin üzerinden kanalizasyon hattı geçen 485,64m²’lik kısmının ifrazı yapılmış sonrasında oluşan yeni 2483 no.lu parselin kamulaştırılması yoluna gidilmiştir. 2483 no.lu parselin 20 hissedarı ile uzlaşma görüşmeleri yapılmıştır. Bunlardan 11 kişi ile uzlaşma sağlanarak, tapu tescili İdaremiz adına yapılmıştır. 9 kişi ile ise uzlaşılamamış, mahkeme yoluyla kamulaştırma bedelinin takd irine karar verilmesi beklenmektedir. Uzlaşmazlığın sebebi hissedarların kamulaştırma bedelini yeterli görmemesidir. Hissedarların tamamına ulaşılmıştır. Uzlaşılamayan 9 hissedar için 26.12.2019 tarihinde Denizli 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde 2019/857 esas sayı ile kamulaştırma bedelinin tespiti ve tapunun DESKİ Genel Müdürlüğü adına tescili için kamulaştırma davası açılmıştır. Söz konusu dava tüm dünyada ve ülkemizde yaşanan pandemi sürecinden dolayı Temmuz ayında yapılmıştır. Duruşma hissedarlardan birine ait tapu kayıtları ile nüfustaki kayıtlar arasındaki tutarsızlığın netleşmesi için 05.11.2020 tarihine ertelenmiştir . Zafer Mahallesi Yağmusuyu Kolektörü : DES-W1 sözleşmesi kapsamında yapılması planlanmaktadır. Kolektör güzergahında yer alan Merkezefendi ilçesi, Şemikler mahallesi 667 parseli tarla niteliğinde olup, 1 kişiye aittir. İmar planında yeşil alan olarak nitelendirilen alanda kolektör geçişi için parselde irtifak hakkı kurulması gerekmektedir. Deski Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu tarafından 2942 sayılı Kamulşatırma Kanunun 4. Maddesine göre Merkezefendi ilçesi, Şemikler mahallesi 667 no.lu parselin ifrazının yapılarak kamulaştırılması için 28.07.2020 tarih ve 92 sayılı kamu yararı kararı alınmıştır. Bu kararın onaylanması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığına yazı yazılmıştır. Ayrıca taşınmazın kolektör hattının geçtiği kısmının kadastro dosyası hazırlanması çalışmaları devam etmektedir. Kamu yararı kararının onaylanması ve kadastro çalışmalarının tamamlanmasını takiben ilgili hak sahibine duyuru yapılarak uzlaşma görüşmelerine başlanacaktır. Bereketler Mahallesi Yağmusuyu Kolektörü : DES-W1 sözleşmesi kapsamında yapılması planlanmaktadır. Kolektör güzergahında yer alan 478 nolu parsel Denizli Büyükşehir Belediyesine aittir. Halihazırda imar yolu olan söz konusu parsel geçişi için 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun ilgili maddelerine istinaden gerekli izinler alınacaktır. Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler mahalleleri atıksu ve yağmursuyu kolektörleri (DES -W3) güzergahlarında bulunan 23 adet parsellerin kamulaştırılması amacıyla DESKİ Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu tarafından 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunun 4. Maddesine göre ifrazının yapılarak kamulaştırılması için 14.09.2018 tarih ve 203 sayılı kamu yararı kararı alınmış ve bu karar 12.11.2018 tarih ve E.204357 sayılı yazısı ile Çevre Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanmıştır. Kolektör güzergahlarında yer alan Pamukkale ilçesi Kayhan mahallesi 193, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 270, 271, 273, 314, 315, 319, 324, 611, 1033, 1052, 1058, 1055, ve 1093 nolu mülkiyeti özel şahıslara ait olan 20 adet parselde (toplam 77 hissedar) uzlaşma görüşmeleri yapılarak geçiş için irtifak hakkı tesi s edilmiştir. Kolektör güzerhahında yer alan alan Pamukkale ilçesi Kayhan mahallesi 1025,1027 ve 1034 nol’ lu parsellerin mülkiyeti ise DSİ’ ye aittir. Söz konusu 3 adet parselde irtifak hakkı kurulmasına yönelik işlemler devam etmektedir. (Bkz. Şekil 3.5) 90 Yukarıda açıklanan ve inşaat çalışmaları sırasında ortaya çıkabilecek arazi edinimi gerekliliklerini takip etmek amacıyla 6 aylık dönemler halinde Arazi Edinimi İlerleme Raporları, DESKİ tarafından hazırlanacaktır. 91 7. HALKIN KATILIMI TOPLANTISI Sürdürülebilir Şehirler Projesi Denizli İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu Sistemleri İyileştirme Projesi’ nin inşaat öncesi aşamasında kamuoyunun bilgilendirilmesi ve halkın proje konusundaki geri bildirimlerini alarak gerekli tedbirlerin oluşturulması için Halkın Katılımı Toplantısı 15.01.2019 tarinde saat 9.00’da Çatalçeşme Oda Tiyatrosunda yapılmıştır. (Bkz.7.1) SŞP kapsamında altyapı çalışmaları yapılacak ilave alanların tanıtımı, inşaat öncesi aşamasında kamuoyunun bilgilendirilmesi ve halkın proje konusundaki geri bildirimlerini alarak gerekli tedbirlerin oluşturulması amacı ile II.Halkın Katılımı Toplantısı yapılmıştır. Toplantı 29.07.2020 tarihinde saat 10.00’da Nihat ZEYBEKÇİ Kongre ve Kültür Merkezinde gerçekleşmiştir.Toplantı öncesinde Halkın Katılımı Toplantısının yerini ve saatini içeren ilan, Denizli Büyükşehir Belediyesi web sitesinde yayımlanmış, afiş ve el ilanları ile duyurular yapılmıştır. (Bkz.7.2 ) SŞP-I kapsamında altyapı çalışmaları yapılacak ilave alanlar (Merkezefendi, Yenişehir, Bereketler, Yenişafak, Adalet, Zafer, Akçeşme, Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler mahalleleri) için hazırlanan ve onaylanan Revize Taslak ÇSYP 9 Ekim 2020 tarihinde DESKİ’nin web sitesinde yayınlanmış , ilgili paydaşlarla yeniden iştişare edilerek paydaşların görüş ve önerilerine açılmıştır. Halkın katılımı toplantısı 13.10.2020 tarihinde saat 14.00 ‘ de Covid -19 pandemisi nedeniyle online olarak ZOOM programı üzerinden yapılmıştır. Toplantı öncesinde Halkın Katılımı Toplantısı ile ilgili bilgilendirme yazısı muhtarlıklara gönderilmiştir.Mahalle sakinlerine SMS yolu ile duyuru yapılarak gerekli bilgilendirme yapılmıştır. (Bkz.7.3) Halkın katılımı toplantılarında projenin çevresel ve sosyal etkileri ve etki azaltma çalışmaları ile arazi edinimine yönelik katılımcılara bilgilendirme yapılmıştır. Böylece mahalle sakinlerinin hem bilgi edinmesi sağlanmış, hem de faaliyetle ilgili görüş ve önerileri alınmıştır. Proje ile ilgili sorulan sorular cevaplandırılmış ve proje hakkında detaylı bilgiler verilmiş tir. Halkın, toplantıdaki suallerine ilişkin açıklamalar aşağıda sunulmuştur. 7.1. I. HALKIN KATILIMI TOPLANTISI I.Halkın Katılımı Toplantısı 15.01.2019 tarinde saat 9.00’ da Çatalçeşme Oda Tiyatrosunda yapılmıştır Toplantıya;  Denizli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizayon İdaresi Genel Müdürlüğü (DESKİ)  Mahalle muhtarları  TEMELSU Uluslar arası Mühendislik Hizmetleri A.Ş  Mahalle sakinleri katılmıştır. 92 7.1.1. TOPLANTI ÖNCESİ WEB İLANI 93 7.1.2. DAVET MEKTUBU 94 7.1.3. TOPLANTI KATILIMCI LİSTESİ 95 96 97 98 99 100 101 7.1.4. TOPLANTI FOTOGRAFLARI 102 103 104 105 106 107 108 7.1.5. TOPLANTI PROGRAMINA İLİŞKİN BİLGİLER VE BİLGİ NOTLARI Denizli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (DESKİ) Genel Müdürlüğü tarafından, Denizli ilinin Merkezeefendi ve Pamukkale ilçelerinde 7 mahalleyi kapsayan Sümer, Sevindik, Karşıyaka, Dokuzkavaklar, Anafartalar, Deliktaş ve Aktepe mahallelerinde gerçekleştirilecek olan içme suyu, atıksu ve yağmursuyu şebekeleri inşaatı çalışmaları için 15.01.2019 tarihi saat 09:00’da Çatalçeşme Oda Tiyatrosunda Halkın Katılım Toplantısı düzenlendi. Toplantının açılış konuşmasının ardından projenin çevresel ve sosyal etkilerine değinen Arıtma Tesisleri Dairesi Başkanı Aydemir AKYÜREK, etki azaltma çalışmaları ve arazi edinimine yönelik katılımcıları bilgilendirdi. Denizli Büyükşehir Belediyesi DESKİ Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmud Güngör ise proje alanı sınırlarını katılımcılara duyurmakla birlikte içme suyu abone bağlatıları ile atıksu evsel ve parsel bağlantısı imalatlarının da proje kapsamında yenileneceğini ifade etti. 7.1.6. ÖZEL TOPLANTI TUTANAKLARI (SORU – YANIT) Soru 1: Alınacak olan yeni kredi hangi mahalleleri kapsayacak? Cevap 1: Sümer, Sevindik, Karşıyaka, Dokuzkavaklar, Anafartalar, Deliktaş ve Aktepe mahalleleri Soru 2 : Karşıyaka Kapalı Pazar yerinde yaşanan atıksu bağlantısında tıkanma yaşanıyor ve bağlı olduğu atıksu şebekesi kapasitesinin yeterli değil. Bu konuya çözüm getirebilir misiniz? Cevap 2: Karşıyaka Mahallesi proje kapsamında dahildir. Projelendirilen atıksu hatlarının minimum çapı 300 mm’dir. Ayrıca mansabı olan Sevindik mahallesine yapılacak olan Terfi istasyonu ile bu mahallelerin atıksu sorunları çözüme kavuşacaktır. Soru 3: İnşaat sürecinde çevresel etkiler ve alınacak önlemler nelerdir? Cevap 3: Kazı, yataklama, boruların yerleştirme, gömlekleme, geri dolgu, baca yapımı, asfalt çalışması ve hasar gören yüzey kaplamalarının onarımı gibi işler nedeniyle toz, iş makineleri egzost emisyonları, gürültü, trafik artışı, moloz ve kazı atıklarının oluşması, katı atık oluşması, halk güvenliği iş sağlığı ve güvenliği riskleri gibi çevresel boyutlar ve etkileri söz konusu olacaktır. Çevresel etkiler için “Etki Azaltma Planı” hazırlanmış ve uygulanacaktır, “İzleme Planı” ile etki ve önlemler sürekli izlenecektir. İlk kredi ile yapılan proje çalışmaları sırasında belirlenen eksikliklerin iyileştirilmesi, vatandaş istek ve şikâyetlerinin yerine getirilmesi için çaba gösterilecektir. Bu önlemler şöyle özetlenebilir;  Kazı malzemesinin üzerinin ve yoğun yolların toz oluşumunu önlemek amacıyla ıslatılması, malzemenin hızla yönetmeliklere uygun alanlara taşınması,  Kamyonlarının üzerinin örtülmesi, kasalarının kontrolü, malzemenin etrafa saçılmasının önlenmesi,  Hafriyatın taşınmasında kullanılacak güzergâhın dikkatli seçimi, yoğun yerleşim alanlarından geçirilmemesi, yol kaplamalarının iyileştirilmesi, araçların hız sınırlarına uyması  Kazı, inşaat, taşıma, boru yerleştirme ve asfaltlama aşamalarında kullanılacak ekipman ve araçların düzenli bakımı, 109  Makine ve araçlardan kaynaklanan atık yağların, atık pil ve akülerin, ilgili çevresel mevzuata uygun biriktirilmesi ve bertarafı,  Tüm tehlikeli atıkların mevzuata uygun depolanması ve lisanslı kuruluşlarca bertarafı,  Asbestli borularla karşılaşılması durumunda dokunulmadan yerinde bırakılması ve hiçbir şekilde yüzeye çıkartılmaması,  Şantiyede oluşacak atıksuların alıcı ortama zarar vermeden toplanması, uzaklaştırılması,  Çevre mevzuatı doğrultusunda her türlü iş makinesinde ses yalıtım parçaları kullanılması, darbe gürültüsünün 100 dBC’i aşmaması, çalışmaların gündüz yapılması, zorunlu olmadıkça gece çalışılmaması,  Çalışma yapılacak cadde ve sokaklar için halka ve diğer kurumlara haftalık ve günlük önceden bilgi verilmesi,  Yayalar için yürüme yolu ve çelik hendek geçiş köprüleri yapılması,  İnşaat çalışmalarının bölgedeki insanlara zarar vermemesi için, güvenlik alanları oluşturulması (plastik şerit, çelik korkuluk, aydınlatmalı uyarı işaretleri gibi),  Trafik akışı için yönlendirme ve uyarı levhaları, işaretçilerin sağlanması, alternatif erişim yolları belirlenmesi,  Derin kazılarda toprak kaymalarını önlemek için iksa yapılması,  Yağışlı günlerde kazı yapılmaması, 110 7.2. II. HALKIN KATILIMI TOPLANTISI SŞP kapsamında altyapı çalışmaları yapılacak ilave alanların tanıtımı ve halkın proje konusundaki geri bildirimlerini alarak gerekli tedbirlerin oluşturulması amacıyla 29.07.2020 tarihinde saat 10.00’da Nihat ZEYBEKÇİ Kongre ve Kültür Merkezinde Halkın Katılımı toplantısı yapılmıştır. Toplantıya;  Denizli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizayon İdaresi Genel Müdürlüğü (DESKİ)  Mahalle muhtarları  TEMELSU Uluslar arası Mühendislik Hizmetleri A.Ş  Mahalle sakinleri katılmıştır. 7.2.1. TOPLANTI ÖNCESİ WEB İLANI VE DUYURULAR 111 112 113 7.2.2. DAVET MEKTUBU 114 7.2.3. TOPLANTI KATILIMCI LİSTESİ 115 116 117 118 119 120 121 7.2.4. TOPLANTI FOTOGRAFLARI 122 123 124 125 126 127 7.2.5. TOPLANTI PROGRAMINA İLİŞKİN BİLGİLER VE BİLGİ NOTLARI Denizli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (DESKİ) Genel Müdürlüğü tarafından, Sürdürülebilir Şehirler Projesi kapsamında ilave iş olarak yapılacak Zafer, Akçeşme, Merkezefendi, Yenişehir, Bereketler, Yenişafak ve Adalet mahalleleri ile ihaleye çıkmayı planladığı DES-W3 inşaat paketi kapsamındaki Hürriyet, Kayhan, Asmalıevler, mahallelerinde gerçekleştirilecek olan içmesuyu, atıksu ve yağmursuyu şebekeleri inşaatı çalışmaları için 29.07.2020 tarihinde saat 10.00’da Nihat ZEYBEKÇİ Kongre ve Kültür Merkezinde Halkın Katılım Toplantısı düzenlendi. Büyükşehir Belediye Başkanı Osman ZOLAN tarafından yapılan toplantı açılış konuşması ardından yapılan sunum ile projenin çevresel ve sosyal etkileri, etki azaltma çalışmaları ve arazi edinimine yönelik katılımcılar bilgilendirildi. Proje alanı sınırları ve bu alanlarda yapılacak altyapı çalışmaları hakkında bilgi verildi. Ayrıca içme suyu abone bağlatıları ile atıksu evsel ve parsel bağlantısı imalatlarının da proje kapsamında yenileneceğini ifade edildi. 7.3. III. HALKIN KATILIMI TOPLANTISI SŞP-I kapsamında altyapı çalışmaları yapılacak ilave alanlar (Merkezefendi, Yenişehir, Bereketler, Yenişafak, Adalet, Zafer, Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler mahalleleri) için hazırlanan ve onaylanan Revize Taslak ÇSYP 9 Ekim 2020 tarihinde DESKİ’nin web sitesinde yayınlanmış, ilgili paydaşlarla yeniden iştişare edilerek paydaşların görüş ve önerilerine açılmıştır. Halkın katılımı toplantısı 13.10.2020 tarihinde saat 14.00 ‘ de Covid-19 pandemisi nedeniyle online olarak ZOOM programı üzerinden yapılmıştır. Toplantıya;  Denizli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizayon İdaresi Genel Müdürlüğü (DESKİ)  Mahalle muhtarları  TEMELSU Uluslararası Mühendislik Hizmetleri A.Ş katılmıştır. 128 7.3.1. TOPLANTI ÖNCESİ DUYURULAR VE DAVET MEKTUBU 129 130 131 132 7.3.2. TOPLANTI FOTOGRAFLARI 7.3.3. TOPLANTI PROGRAMINA İLİŞKİN BİLGİLER VE BİLGİ NOTLARI SŞP-I kapsamında altyapı çalışmaları yapılacak ilave alanlar (Merkezefendi, Yenişehir, Bereketler, Yenişafak, Adalet, Zafer, Hürriyet, Kayhan ve Asmalıevler mahalleleri) için hazırlanan ve onaylanan Revize Taslak ÇSYP 9 Ekim 2020 tarihinde DESKİ’nin web sitesinde yayınlanmış , ilgili paydaşlarla yeniden iştişare edilerek paydaşların görüş ve önerilerine açılmıştır. Denizli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (DESKİ) Genel Müdürlüğü tarafından, Sürdürülebilir Şehirler Projesi kapsamında ilave iş olarak yapılacak Zafer, Akçeşme, Merkezefendi, Yenişehir, Bereketler, Yenişafak ve Adalet mahalleleri ile ihaleye çıkmayı planladığı DES -W3 inşaat paketi kapsamındaki Hürriyet, Kayhan, Asmalıevler ve Bağbaşı mahallelerinde gerçekleştirilecek olan içmesuyu, atıksu ve yağmursuyu şebekeleri inşaatı çalışmaları için 3.10.2020 tarihinde saat 14.00 ‘ de Halkın Katılım Toplantısı düzenlenmiştir. Toplantı Co vid-19 pandemisi nedeniyle online olarak ZOOM programı üzerinden gerçekleştirilmiştir. Yapılan toplantıda projenin çevresel ve sosyal etkileri, etki azaltma çalışmaları ve arazi edinimine yönelik katılımcılar bilgilendirilmiştir. Proje alanı sınırları ve bu alanlarda yapılacak altyapı çalışmaları hakkında bilgi verilmiştir. 7.3.4. ÖZEL TOPLANTI TUTANAKLARI (SORU – YANIT) Sözlü ya da yazılı olarak soru iletilmemiştir. 7.3.5. BİLGİLENDİRME TUTANAKLARI 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144