T.C. MUĞLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SU ve KANALİZASYON İDARESİ (MUSKİ) GENEL MÜDÜRLÜĞÜ FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI REVİZE NİHAİ ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETİM PLANI ARALIK 2020 ARÜV ÇEVRE MÜH. MÜŞ. HİZ. İNŞ. SAN. VE TİC. A.Ş. 1 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI İÇİNDEKİLER YÖNETİCİ ÖZETİ .................................................................................................................... 7 1.GİRİŞ ...................................................................................................................................... 8 2. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETİM PLANI AMACI .................................................... 10 3. ÇEVRE POLİTİKASI VE MEVZUAT ............................................................................... 11 3.1. Ulusal ............................................................................................................................. 11 3.2. Uluslararası .................................................................................................................... 12 4. PROJENİN TANIMI............................................................................................................ 17 4.1. Coğrafi Konum .............................................................................................................. 17 4.2. Nüfus ............................................................................................................................. 17 4.3. Sosyo Ekonomik Durum ............................................................................................... 19 4.4. Proje Sahası ................................................................................................................... 21 4.5. Projenin Teknik Özellikleri ........................................................................................... 33 5. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETİM YAPISI VE SORUMLULUKLAR ...................... 51 5.1. Çevresel ve Sosyal Yönetim Yapısı .............................................................................. 51 5.2. Eğitim ............................................................................................................................ 52 5.3. Kurumsal Düzenlemeler, Gerekli Onay ve İzinler ........................................................ 52 6. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETİM PLANI................................................................... 56 6.1. Çevresel ve Sosyal Arka plan ........................................................................................ 56 6.2 Çevresel ve Sosyal Etkiler .............................................................................................. 59 6.3. Etki Azaltma Planı ......................................................................................................... 76 6.3.1. Kanalizasyon Şebeke ve Kolektör Hattı İnşaat Aşaması Etki Azaltma Planı ........ 76 6.3.2. Kanalizasyon Şebeke ve Kollektör Hattı İşletme Aşaması Etki Azaltma Planı ..... 85 6.4. İzleme Planı ................................................................................................................... 92 6.4.1. Kanalizasyon Şebeke ve Kolektör Hattı İnşaat Aşaması İzleme ve Ölçüm Planı .. 93 6.4.2. Kanalizasyon Şebeke ve Kollektör Hattı İşletme Aşaması İzleme ve Ölçüm Planı96 7. ÇEVRESEL VE SOSYAL İZLEME RAPORU .................................................................. 98 8. HALKIN KATILIMI ......................................................................................................... 100 8.1. 2018 YILINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN HALKIN KATILIM TOPLANTISI.......... 100 8.2. ÇSYP REVİZYONU ÇALIŞMALARI KAPSAMINDA YÜRÜTÜLEN İSTİŞARE FAALİYETLERİ VE BİLGİLENDİRME ÇALIŞMALARI ............................................. 115 KAYNAKLAR....................................................................................................................... 122 EKLER ................................................................................................................................... 123 2 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI GRAFİKLER Grafik 1: Fethiye Nüfusu Artış Grafiği ................................................................................................. 18 Grafik 2: İşletme Aşaması Gürültü Mesafe Dağılımı Grafiği ............................................................... 68 RESİMLER Resim 1: Proje Sahası Google Earth Görüntüsü.................................................................................... 24 Resim 2: TM1 Terfi Merkezi Sahası Uydu Görüntüsü ......................................................................... 25 Resim 3: TM2-1 Terfi Merkezi Sahası Uydu Görüntüsü ...................................................................... 25 Resim 4: Yeni Eklenen TM2-2 Terfi Merkezi Sahası Uydu Görüntüsü ............................................... 26 Resim 5: Yeni eklenen TM2-2 Terfi Merkezi Sahası Görünümü ......................................................... 26 Resim 6: Atatürk Caddesinin Doğusunda Kalan Mahalleler................................................................. 35 Resim 7: Hisarönü – Ovacık Mahalleleri .............................................................................................. 36 Resim 8: Proje Sahası (TM2-2) Mevcut Görünümü ............................................................................. 73 Resim 9: Proje Tamamlandığında Sahanın Alacağı Görünüm (Temsili) .............................................. 74 Resim 10: TM2/1 Terfi Merkezi Meşcere Haritası ............................................................................... 74 Resim 11: TM1 Terfi Merkezi Meşcere Haritası .................................................................................. 75 Resim 12: Duyuru Metni ..................................................................................................................... 101 Resim 13: Askı Görüntüleri ................................................................................................................ 101 Resim 14: Gazete Kupürü ................................................................................................................... 102 Resim 15: Tanıtıcı Broşürler ............................................................................................................... 102 Resim 16: Sunum ................................................................................................................................ 103 Resim 17: Toplantı Görüntüleri .......................................................................................................... 104 Resim 18: MUSKİ İnternet Sitesi Üzerinden Yayınlanan 12.11.2020 Tarihli Revize ÇSYP Duyuru Ekranı .................................................................................................................................................. 116 ŞEKİLLER Şekil 1: Atıksu Şebeke Hattı Hendeği Tipik Enkesiti ........................................................................... 37 Şekil 2: Atıksu Şebeke Hattı Geridolgusu Tipik Enkesiti ..................................................................... 38 Şekil 3: Yarı Gömülü – Yerüstü Betonarme Terfi Merkezi Tip Kesiti ................................................. 39 3 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Şekil 4: Yarı Gömülü – Yerüstü Betonarme Terfi Merkezi Örnek Görünüm ....................................... 39 Şekil 5: Paket Terfi Merkezi Tip Kesiti ................................................................................................ 40 Şekil 6: Paket Tip Terfi Merkezi Örnek Görünüm ................................................................................ 40 Şekil 7: Kanalizasyon Sistemi Örnek Kazı-Dolgu Kesiti...................................................................... 41 Şekil 8: Terfi Merkezleri ve Hatları ...................................................................................................... 42 Şekil 9: TM1 Terfi Merkezi Genel Yerleşim Planı ............................................................................... 44 Şekil 10: TM2/1 Terfi Merkezi Genel Yerleşim Planı .......................................................................... 46 Şekil 11: TM2/2 Terfi Merkezi Genel Yerleşim Planı .......................................................................... 47 Şekil 12: Hisarönü Ovacık – Fethiye Arası Kollektör Hattı ................................................................. 49 Şekil 13: Muğla Büyükşehir Belediyesi Yetki Sınırları ........................................................................ 51 Şekil 14: Türkiye Deprem Tehlike Haritası .......................................................................................... 57 Şekil 15: Türkiye Diri Fay Hattı Haritası** .......................................................................................... 57 Şekil 16: Muğla İli Deprem Bölgeleri Haritası ..................................................................................... 58 TABLOLAR Tablo 1: Fethiye İlçesi Nüfus Verileri ................................................................................................... 17 Tablo 2: Hisarönü ve Ovacık Mahalle Nüfusları Hesap Tablosu .......................................................... 18 Tablo 3: Ölüdeniz Toplam Nüfus Hesabı Özet Tablosu ....................................................................... 19 Tablo 4: Birleşik Faiz Metodu İle Hesaplanan Mahallelere Göre Nüfus Tahmini................................ 19 Tablo 5: Gelişmişlik Sıralaması ............................................................................................................ 20 Tablo 6: Devlet Planlama Teşkilatı Araştırması ................................................................................... 21 Tablo 7: Terfi Merkezleri ve Çevresindeki Arazi Varlıkları ................................................................. 22 Tablo 8: Terfi Merkezleri Değerlendirme Tablosu ............................................................................... 28 Tablo 9: Hisarönü ve Ovacık Mahalleleri Pik İçmesuyu ve Atıksu Debileri ........................................ 34 Tablo 10: Terfi Hatlarına Ait Teknik Bilgiler ....................................................................................... 41 Tablo 11: Planlanan 3 adet terfi merkezine ait debiler .......................................................................... 48 Tablo 12: Hisarönü Ovacık Şebekesi Boru Özet Bilgileri .................................................................... 48 Tablo 13: Hisarönü Ovacık Şebekesi Boru Metrajı .............................................................................. 48 Tablo 14: Hisarönü Ovacık Kollektör Hattı Özet Bilgileri ................................................................... 50 Tablo 15: Hisarönü Ovacık Kollektör Hattı Boru Metrajı .................................................................... 50 Tablo 16: Rol ve Sorumluluklar ............................................................................................................ 53 Tablo 17: Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri ............. 60 4 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Tablo 18: Gürültü Kaynakları ve Ses Gücü Düzeyi .............................................................................. 64 Tablo 19: Gürültü Kaynaklarının Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Göre Dağılımı ................ 64 Tablo 20: Gürültü Kaynaklarının Ses Basınç Düzeyleri ....................................................................... 64 Tablo 21: Frekanslara Göre Düzeltme Faktörleri.................................................................................. 65 Tablo 22: Makinelerinden Kaynaklanan Gürültünün mesafeye göre dağılımı (0-3000 m arası) .......... 65 Tablo 23: 4 Oktav Bandında Mesafelere Göre Atmosferik Yutuş Değerleri ........................................ 66 Tablo 24: Faaliyet Alanında Kullanılacak Her Bir Gürültü Kaynağının Mesafeye Bağlı Net Ses Düzeyleri ............................................................................................................................................... 67 Tablo 25: Mesafelere Bağlı Eşdeğer Gürültü Düzeyi Değerleri ........................................................... 67 Tablo 26: Endüstri tesisleri için çevresel gürültü sınır değerleri ........................................................... 68 Tablo 27: Terfi Merkezlerinin Yer Seçimi Konusunda Kamu Kurumları ile Yürütülen İstişare Faaliyetleri ........................................................................................................................................... 115 5 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI KISALTMALAR ÇSED Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi ÇSYP Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı IFC International Finance Corporation (“Uluslararası Finans Kurumu”) ÇED Çevresel Etki Değerlendirme AB Avrupa Birliği İSG İş Sağlığı Güvenliği MUSKİ Muğla Su Kanalizasyon İdaresi TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu UATF Ulusal Atık Taşıma Formu ÇSG Çevre, Sağlık ve Güvenlik 6 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI YÖNETİCİ ÖZETİ Bu Revize Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı, Arüv Çevre Müh. Müş. Hiz. İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından Kasım 2018 yılında hazırlanan ve Dünya Bankası tarafından onaylanan Fethiye – Hisarönü – Ovacık Kanalizasyon Şebeke ve Kollektör Hattı ÇSYP raporunun MUS – W5 Hisarönü Ovacık Kanalizasyon Şebekesi paketi kapsamında Müşavir firma tarafından Sözleşme Özel Şartları Madde 41.2 (c) gereği yapılan ileri değerlendirme sonucunda ortaya çıkan; onaylı ÇSYP içerisinde yer alan 2 adet terfi merkezinin (TM3 ve TM9) proje kapsamından çıkartılması, projeden çıkartılan TM3 terfi merkezi yerine 1 adet yeni terfi merkezinin (TM2/2) projeye dahil edilmesi ve TM3 terfi merkezine bağlı kollektör hattının iptal edilerek, yeni yapılan TM2/2 terfi merkezi için büyükşehir belediyesi yol ağı doğrultusunda yeni kollektör hattı inşa edilmesinin planlanması nedeniyle hazırlanmıştır. Müşavir yeniden yaptığı değerlendirme neticesinde; teknik açıdan daha önce planlanan TM9 terfi merkezinin yapılmasına gerek bulunmayıp, söz konusu atık suların cazibe ile alanda mevcut TM4 terfi merkezi kullanılarak taşınabileceğini, TM3 terfi merkezine bağlı kollektör hattının sit alanından geçmesi nedeniyle güzergâhın değiştirilmesi ve büyükşehir belediyesi yol ağı doğrultusunda yeni güzergâh belirlenerek bu kapsamda TM2/2 terfi merkezinin kurulmasına ihtiyaç duyulduğunu tespit etmiştir. Yeni yapılacak terfi merkezi (TM2/2) ve daha önce yapılması planlanan 2 adet terfi merkezleri (TM1 ve TM2/1) için seçilen yerlerin gerekli kullanım izinleri T.C. Orman Genel Müdürlüğü Muğla Orman Bölge Müdürlüğü ve T.C. Fethiye Belediye Başkanlığı’ndan alınmıştır. Mevcut 2 adet terfi merkezi (TM1 ve TM2/1) ve kolektör hatlarının bir kısmının yapımı amacıyla 19.634,09 m2 Orman alanının kullanılması ihtiyacı oluştuğundan, ilgili sahalar için T.C. Orman Genel Müdürlüğü Muğla Orman Bölge Müdürlüğü’nün 20.02.2020 tarih ve E.371679 sayılı yazısı ile 49 yıllık kullanım izni verilmesi yönünde karar alınmıştır. Yeni yapılacak TM2-2 terfi merkezi ise 1/1000 ölçekli imar planında park alanında kalmakta olup, 2857 m2 park alanının 1501 m2‘lik kısmında terfi merkezi kurulabilmesi için T.C Fethiye Belediye Başkanlığının; park alanının gerekli kısmında terfi merkezi kurulmasının uygun olduğunu bildirir 20.06.2019 tarih ve 10667 sayılı ile 03.06.2019 tarih ve 76 karar nolu meclis kararı bulunmaktadır. (Ek-3). Daha önce planlanmış olan TM3 terfi merkezine bağlı kollektör hattının arkeolojik sit alanından geçmesinden dolayı projede değişikliğe gidilmiş, büyükşehir belediyesi yol ağı kullanılarak kollektör hattı revize edilmiştir. Yeni tasarımda yer alan ana kollektör hatları orman alanında ve arkeolojik sit alanında kalmamaktadır. Proje kapsamında alternatif güzergâh bulunmamaktadır. Mevcut ÇSYP ve revize ÇSYP; Ölüdeniz Mahallesi, Ovacık ve Hisarönü Mevkilerinde oluşacak evsel nitelikli atıksuların Fethiye Atıksu Arıtma Tesisine iletilmesi ve gelecek uç debiye göre Fethiye Kanalizasyon Şebekesi yeni kolektör yapımı işi için çevresel ve sosyal etkileri değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Proje sahibi MUSKİ’dir. Bölgedeki hızlı nüfus artışı ile birlikte su kullanım miktarındaki artış, buna bağlı olarak atıksu miktarındaki artışı da beraberinde getirmektedir. Bölgenin çevresel değerlerinin korunması için projenin hayata geçirilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Revize ÇSYP’nın hazırlanmasındaki temel ilke, Dünya Bankası’nın Çevresel Değerlendirme ile ilgili Operasyonel Politikası (O.P. 4.01) ve “İller Bankası Sürdürülebilir Şehirler Projesi” kapsamında; inşa edilecek kanalizasyon hatları ve terfi merkezlerinin imalat 7 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI ve işletme süreçlerinde alınacak önlemler, etki azaltma ve izleme planları belirlenerek, çevresel ve sosyal etkileri değerlendirmek ve paydaşları proje değişikliğinden haberdar etmektir. 1.GİRİŞ Proje sahası Hisarönü – Ovacık Akdeniz Bölgesinde, Muğla İline bağlı Fethiye İlçesinin bir mahallesidir. Yerleşimin kuzeyinde Fethiye İlçesi, güneyinde Faralya Köyü ve Akdeniz, batısı Kayaköy, doğusu ise Mendos dağı (Kabaağaç Köyü) ile sınırlıdır. Fethiye’ye bağlı olan Hisarönü ve Ovacık mahalleri ile ilgili alt yapı çalışmaları, ilk etapta 1997 yılında İller Bankası projesi olarak Birim Altyapı Mühendislik ile başlatılmış, akabinde 2000 yılında Tempo Mühendislik tarafından ilaveler yapılmıştır. En son olarak da zamanın Ölüdeniz Belediyesi tarafından 2010 yılında Özbek Mühendisliğe İller Bankası aracılığıyla proje hazırlatılmış ve deşarj noktası olarak da, tarihi Kayaköy bölgesinde bir alan belirlenmiştir. Ancak bölgenin SİT bölgesi olması nedeniyle yukarıda değinildiği üzere MUSKİ Genel Müdürlüğü’nün kurulması sonrası yapılan çalışmalarda, bölgenin atıksuyunun Kayaköy yerine mevcut Fethiye Atıksu Arıtma Tesisine kapasite artışı yapılmak suretiyle deşarjının yapılmasına ve Atatürk Caddesi’nden geçmesi öngörülen kollektör hattına doğudaki havzaların da bağlanması planlanmıştır. İhale sürecinin tamamlanmasının ardından proje müşaviri Su Yapı Müh. ve Müş. A.Ş. tarafından nihai projeler hazırlanmış olup, nihai projeye esas değişiklikler iş bu revize ÇSYP içerisinde yer almıştır. Fethiye İlçesi Ölüdeniz Mahallesi Ovacık ve Hisarönü Mevkii Kanalizasyon Şebekesi Yapımı Kapsamında, Geçici Deşarj Hattı Kesin Projesi İller Bankası tarafından ihale edilerek hazırlatılmış ve Atıksu Arıtma Tesisine ait fizibilite çalışmaları da daha önceden yapılmıştır. Atıksu arıtma tesisinin alıcı ortama deşarjı ve deşarj yapılacak derenin mansabındaki hidrolik ve arkeolojik sit vb gibi konular nedeni ile MUSKİ tarafından yatırım programından çıkartılarak, kapasite artışı ile Fethiye Atıksu Arıtma Tesisine iletilmesi planlamıştır. Onaylı ÇSYP içerisinde yer alan projede; Hisarönü – Ovacık mahalleleri Kanalizasyon şebeke projesi İller Bankası tarafından hazırlatılmış olup, Hisarönü ve Ovacık Mahalleleri Kanalizasyon şebekesinin +290 metre kotunda planlanan Terfi Merkezi (TM3)’den Kayaköy atıksu arıtma yerine, +320 metre kotuna basılması sonrasında cazibe ile Fethiye AAT’ne ulaştırılması bu esnada güzergâh olarak seçilen Atatürk Caddesinin Doğu havzasında kalan mahallelerin atıksuyunun kollektöre bağlanarak mevcut şebeke yüklerinin azaltılması amaçlanmıştır. Projede yapılan değişiklikler ile TM3 terfi merkezi iptal edilmiş olup Hisarönü ve Ovacık mahallelerinden gelecek olan atıksular yine aynı mahallelerin sınırları içerisine kurulacak olan TM2/2 terfi istasyonu ile büyükşehir belediyesi yol ağı doğrultusunda kurulacak olan yeni kollektör hattı kullanılarak Fethiye AAT’ne ulaştırılması planlanmıştır. Tasarımın bu yönde değiştirilmesindeki amaç; Hisarönü ve Ovacık Mahalleleri atıksularını TM3 terfi merkezinden Fethiye AAT’ne iletecek olan kollektör hattının orman arazisi ve sit alanından geçmesi sebebiyle projeden çıkartılmasıdır. Dolayısıyla revize projede TM3 terfi merkezinin kullanacağı ve orman arazisi ile sit alanından geçen kollektör hattı da proje kapsamından çıkartılmış olacaktır. Ayrıca yine onaylı ÇSYP içerisinde yer alan TM9 terfi merkezinin de; detaylı hidrolik hesaplamalar sonucunda iptal edilmesi ve o bölgedeki atıksuyun mevcut TM4 terfi merkezi ile Fethiye Atıksu Arıtma Tesisi’ne ulaştırılması planlanmıştır. 8 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Genel çerçeve olarak, Proje konusu olan, Fethiye İlçesine bağlı Ölüdeniz Mahallesinin Ovacık ve Hisarönü Mevkilerindeki fiili yerleşimlerinin tamamında oluşacak atıksuların Fethiye Atıksu Arıtma Tesisine iletilmesi için yeni terfi merkezleri, terfi hatları ve cazibeli kanalizasyon şebeke ve kollektörlerin yapımı planlanmaktadır.  Önemi Turizm sektörü, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde ödeme dengeleri açısından önemli bir girdi oluşturmaktadır. Turizm sektörü, dünya ülkeleri arasında günümüz rekabet koşullarında hızlı değişime çok açık bir sektör olup, en önemli değerimiz olan doğanın, korunması ve kirletici etkilerden uzak tutulması, turizm gelişimi ve sürdürülebilirliğinin de sağlanması için olmazsa olmaz koşullardandır. Kirlilikten kaynaklanan çevresel etkiler ve bozulma, turizm gelirlerinde önemli kayıplara yol açabileceği gibi ıslah çalışmaları da büyük harcamalar gerektirdiğinden, önlem alma ve önleme politikalarının geliştirilmesinin sağlanması amaçlanmaktadır. Planlanan atıksu kanalizasyon hatları ile turizm potansiyeline sahip olan bu bölge için kirlenmeye karşı önlem alınmış olacak ve kirlenme olması halinde yapılması gereken ıslah çalışmalarına gerek kalmayacaktır. Bu sayede önemli miktarlarda kaynak tasarrufu sağlanmış olacaktır. Yapılacak yeni kanalizasyon hatları sayesinde düzenli şehirleşme ve altyapı sistemi sağlanmış olacak, buna bağlı olarak da bölgedeki yaşam standardı yükselecektir. 9 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 2. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETİM PLANI AMACI Revize Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı (ÇSYP), Proje sahibi MUSKİ tarafından gerçekleştirilmesi planlanan Fethiye-Ölüdeniz-Ovacık Kanalizasyon Şebeke ve Kollektör Hattı Yapımı Projesi kapsamında gerçekleştirilmesi gereken kurumsal düzenlemeleri, etki azaltma, izleme planlarını ve daha önce sunulmuş olan rapor içerisinde yapılan revizyonları içermektedir. Bir ÇSYP çalışmasının temel hedefleri, proje alternatiflerinin incelenerek projenin tasarım, yerleşim, planlama ve uygulama yaklaşımlarını iyileştirmeye, olumsuz çevre etkilerini önlemeye, azaltmaya veya telafi etmeye ve olumlu etkileri arttırmaya yönelik yaklaşımlar oluşturulmasıdır. ÇSYP çalışması ile projeden kaynaklanabilecek olumsuz etkilerin tamamen engellenmesinin mümkün olmadığı durumlarda kalan etkilerin çevre, sağlık ve güvenlik unsurları ve toplum açısından kabul edilebilecek düzeylere indirgenmesi ve Türk mevzuatı ile Dünya Bankası Koruma Önlemi Politikalarına uyumlu olarak çalışmaların yürütülmesi hedeflenmiştir. Çevresel izleme, projenin uygulanması aşamasında, anahtar çevresel hususlar hakkında, özellikle alınmış önlemlerin etkinliği ve projenin çevresel etkileri konusunda bilgi sağlar. Bu bilgiler ise, proje sahibi ve denetim mekanizması için, proje denetiminin bir parçasını oluşturan önlemlerin başarısını değerlendirmeye ve gerekli olduğu zamanlarda doğru eylemlere izin verebilmeye imkân tanır. Böylece ÇSYP, izlemenin amaçlarını ve izlemenin tiplerini, proje önlem ölçütleri ile bağıntı kurarak tanımlamaktadır. Çalışma kapsamında projenin olumlu ve olumsuz çevresel etkileri inşaat ve işletme aşamaları için 6. başlıkta ele alınmış olup, projenin inşaat ve işletme aşamalarında yürütülecek faaliyetlerin, Ulusal çevre mevzuatlarında ve Dünya Bankası Koruma Önlemi Politikalarında belirtilen esas ve prosedürlere uygunluğunun sağlanabilmesi amacıyla uygulanması gereken “Etki Azaltma Planı” ve “İzleme ve Ölçüm Planı” aşağıda sunulmaktadır. 10 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 3. ÇEVRE POLİTİKASI VE MEVZUAT 3.1. Ulusal 18132 sayılı ve 11.08.1983 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazetesi’nde yayınlanan ve 29.05.2013 tarihli (Kanun No. 6486) Resmi Gazete’de yeniden düzenlenen 2872 sayılı Çevre Kanunu, Türkiye’deki çevre mevzuatına ilişkin temel yasal çerçeveyi oluşturmaktadır. Bu kanun çok sayıda yönetmelik ile desteklenmektedir. Çevre Kanunu’nun 10. Maddesi, 25.11.2014 tarih ve 29186 numaralı Resmî Gazete’de yayınlanan Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği’nin (ÇED Yönetmeliği) ana çerçevesini oluşturmaktadır. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) uygulamaları, gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalardır. ÇED süreci, gerçekleştirilmesi planlanan projenin çevresel etki değerlendirmesinin yapılması için başvuru, inşaat öncesi, inşaat, işletme ve işletme sonrası çalışmaları kapsayan süreci tanımlamaktadır. ÇED; projelerin tüm belirtilen yönleriyle anlatımının yapıldığı raporların sunumu ile başlayan ve Bakanlık tarafından kararın verilmesi ile sona eren süreçtir. 25.11.2014 tarih ve 29186 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'ne tabi projeler için "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili teşvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez, proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez. Ancak bu durum söz konusu teşvik, onay, izin ve ruhsat süreçlerine başvurulmasına engel teşkil etmez. Avrupa Birliği üyelik sürecinin bir parçası olarak, Türkiye tarafından çeşitli kurumsal ve yasama reformları gerçekleştirilmiştir. Bu reformlar sayesinde, çevresel mevzuatlar ve çevre koruma araçları uluslararası standartlarla uyumlu hale getirilmiştir. Proje kapsamında yürütülecek faaliyetler ve yükümlülükler, ilgili Türk mevzuatının hükümlerine uygun şekilde yapılmalıdır. Projeyi ilgilendiren yönetmelikler aşağıda verilmiştir.  Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (27.12.2017)  Atık Yağların Yönetimi Yönetmeliği (21.12.2019)  Atık Yönetimi Yönetmeliği (02.04.2015-23.03.2017)  Atıksu Toplama ve Uzaklaştırma Sistemleri Hakkında Yönetmelik (06.01.2017)  Çevresel Etki Değerlendirilmesi Yönetmeliği (25.11.2014-09.02.2016-26.05.2017- 14.06.2018-19.04.2019-08.07.2019-28.11.2019)  Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (04.06.2010- 27.04.2011-08.11.2015)  Çevre Kanunlarına Göre Verilecek İdari Para Cezalarında İhlalin Tespiti ve Ceza Verilmesi İle Tahsili Hakkında Yönetmelik (03.04.2007)  Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği (11.03.2017)  Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (18.03.2004)  Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği (06.06.2008-05.05.2009)  Kimyasalların Envanteri ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik (26.12.2008-10.11.2009- 23.05.2010)  Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik (19.07.2013) 11 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI  Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği (25.11.2006-30.03.2013- 10.11.2013-11.03.2015)  Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (03.07.2009 - 30.03.2010 - 10.10.2011 - 13.04.2012-16.06.2012-10.11.2012-20.12.2014)  Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik (17.05.2014 -29.06.2016- 31.05.2017)  Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği (08.04.2017)  Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (31.12.2004-13.02.2008-30.03.2010-24.04.2011- 25.03.2012-30.11.2012-10.01.2016-14.02.2018-14.01.2020)  Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (25.01.2017)  Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik (08.06.2010-14.06.2012-11.07.2013)  Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu (19.07.2005)  Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Uygulama Yönetmeliği (15.12.2005)  167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun, (23.12.1960)  Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik (07.04.2012-22.05.2015)  2872 sayılı Çevre Kanunu (11.08.1983)  Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (06.06.2015)  İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (30.06.2012)  İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği (09.12.2003) 3.2. Uluslararası  2.5.1 AB Ulusal Programı (2008) 2008/14481 sayılı "Avrupa Birliği Müktesebatı’nın Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı ile Avrupa Birliği Müktesebatı’nın Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı’nın Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar, 31 Aralık 2008 tarih ve 27097 (5. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır (AB Ulusal Programı, 2008). 2003 yılında yayımlanan Ulusal Program’da Su Kalitesi’nin İyileştirilmesi başlığı birinci öncelik olarak tanımlanmış olup, kentsel atıksuların arıtımı da bu başlık altında yer almaktadır. 2008 yılında yayımlanan Ulusal Rapor da bu öncelikler için gerekli alt açılımları sıralamaktadır.  Atıksu Arıtımı Eylem Planı Atıksu Arıtımı Eylem Planı, temel olarak daha önce hazırlanmış olan “Ulusal Çevre Stratejisi ve Eylem Planı’ndan, AB kaynakları ile gerçekleştirilen “Entegre Uyumlaştırma Stratejisi Projesi”nden ve “Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımların Planlanması Projesi”nden elde edilen çıktılardan faydalanılarak hazırlanmıştır. Atıksu Arıtımı Eylem Planı, Çevre Kanunu’nun strateji ve hedeflerine uyumlu hazırlanmıştır. Ayrıca Çevre Kanunu ile gelen yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve AB çevre müktesebatına uyum sağlanması için gerçekleştirilmesi zorunlu atıksu altyapı iyileştirmeleri ve düzenlemelerin neler olacağına ilişkin detaylı bilgileri içermektedir (ÇOB, 2008). 12 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Planda, yeraltı, yüzey ve kıyı sularının kirliliğini izlemek, asgari düzeye indirmek ve kirlenmesi önlemek, Kentsel Atıksu Arıtma Yönetmeliğine uygun olarak kanalizasyon sistemleri ve arıtma tesisleri kurulması, belediyelerin teknik ve ekonomik altyapıları güçlendirilmek gayeleri ile hedefler ve stratejiler belirlenmiştir. Havzalara ve illere göre atıksu arıtımı eylem planları yapılmıştır.  Türkiye’nin Taraf Olduğu Uluslararası Çevre Sözleşmeleri İlgili uluslararası sözleşmeler ve anlaşmalar aşağıdaki gibidir.  Kuşların Korunması Hakkında Uluslararası Sözleşme, Paris 1959 (Türkiye R.G. 17.12.1966, sayı12480)  Avrupa ve Akdeniz Bitki Koruma Teşkilatı Kurulması Hakkında Sözleşme (Değişik), Paris 1951 (Türkiye 10.8.1965)  Avrupa Kültür Anlaşması 19.12.1954 (Türkiye R.G. 17.6.1957, sayı 9635)  Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Hakkında Sözleşme, Paris 1972 (Türkiye R.G. 14.2.1983, sayı 17959)  Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Doğal Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi, Bern 1979 (Türkiye R.G. 20.2.1984, sayı 18318)  Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi, Barselona 1976 (Türkiye R.G. 12.6.1981, sayı 17368)  Akdeniz’in Kara Kökenli Kirleticilere Karşı Korunması Hakkında Protokol, Atina 1980 (Türkiye R.G. 18.3.1987, sayı 19404)  Akdeniz’de Özel Olarak Korunan Alanlara Ait Protokol, Cenevre 1982, (imza tarihi 6.11.1986) (R.G. 23.10.1988, sayı 19968)  Uzun Menzilli Sınırlar ötesi Hava Kirliliği Sözleşmesi, Cenevre 1979 (Türkiye R.G. 23.3.1983, sayı 17996)  Avrupa’da Hava Kirleticilerinin Uzun Menzilli Aktarılmalarının İzlenmesi ve Değerlendirilmesi İçin İşbirliği Programının (EMEP) Uzun Vadeli Finansmanına Dair 1979 Uzun Menzilli Sınırlar ötesi Hava Kirlenmesi Sözleşmesi’ne ek Protokol, Cenevre 1984 (R.G. 23.7.1985, sayı 18820)  Ozon Tabakasının Korunmasına Dair Viyana Sözleşmesi ve Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü, (R.G. 8-9.9.1990, sayı 20629)  Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi, Rio de Janeiro, 5.6.1992 (27 Aralık 1996 tarih ve 22860 sayılı Resmi Gazete)  Özellikle Su Kuşları Yaşama Alanı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Hakkında Sözleşme (RAMSAR), (R.G. 17.5.1994, sayı 21937)  CITES Nesli Tehlikede Olan Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine ilişkin Sözleşme (20 Haziran 1996 tarihli Resmi Gazete)  Dünya Bankası Koruma Önlemi Politikaları Dünya Bankası’nın Çevresel Değerlendirme ile ilgili Operasyonel Politikası (O.P.4.01) kapsamında, projeler çevre üzerindeki olası etkilerin derecesine göre A, B, C kategorileri altında sınıflandırılmaktadır. Söz konusu sınıflandırma projenin türüne, yerine, duyarlılığına, ölçeğine ve potansiyel etkilerinin yapısına ve boyutlarına bağlı olarak yapılmaktadır. 13 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Dünya Bankası gerçekleştirdiği doğrudan yatırımlarda daha çok kalkınma fırsatı yaratılabilmesi için, müşterilerin çevresel risk ve etkilerin yönetilmesinde Koruma Önlemi Politikaları uygulamasını şart koşar. Dünya Bankası, genel kalkınma hedeflerine ulaşabilmek amacıyla iş faaliyetlerine yön verirken Sürdürülebilirlik Çerçevesini diğer strateji, politika ve girişimlerle birlikte uygulamaktadır. Dünya Bankası’nın gerçekleştirilen yatırım süresince aşağıdaki 10 Koruma Önlemi Politikalarının uygulanması zorunludur. Çevresel Politikalar:  Çevresel Değerlendirme (OP/BP 4.01): Basit inşaat çalışmaları kapsamında gerçekleştirilen faaliyetler, doğaları gereği, mevcut proje sınırları içerisinde, çok kritik olmayan çevresel ve sosyal etkiler yaratmaktadırlar. Etkiler çok kritik olmasalar da DB’nın Çevresel Değerlendirme Politikası’nın uygulanması gerekmektedir. OP 4.01’in uygulamaya konulması ile beraber çevresel ve sosyal yönetim araçlarının hazırlanması gerekmektedir. Bu ÇSYP, Ovacık ve Hisarönü Mevkilerinde oluşacak evsel nitelikli atıksuların Fethiye AAT’ne iletilmesi ve gelecek uç debiye göre Fethiye Kanalizasyon Şebekesi yeni kolektör yapımı işinde oluşabilecek olumsuz etkilere yönelik etki azaltıcı önlemleri içermektedir. Söz konusu projenin kolektör inşaatı olması ve olası etkilerin geçici ve geri döndürülebilir olması ve inşaat sahaları ile sınırlı olması, ayrıca Türk Çevre mevzuatına göre ÇED Yönetmeliği’nden muaf olması nedenleriyle, Kategori B proje olarak değerlendirilmektedir.  Doğal Yaşam Alanları (OP/BP 4.04): Proje alanı, Türk mevzuatına göre kısmen Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi içinde yer almaktadır. Bu bölge, özellikle Akdeniz havzası içinde 5 türle temsil edilen deniz kaplumbağalarından Bern Sözleşmesi ve CITES ile koruma altına alınan Caretta caretta ve Chelonia mydas türlerinin üreme alanlarından bir tanesinin Fethiye Kumsalı olması sebebiyle özel çevre koruma alanı ilan edilmiştir. Bu bağlamda inşaat ve işletme çalışmaları süresince Özel Çevre Koruma Plan hükümlerine uyulacaktır.  Zararlı Yönetimi (OP 4.09): Proje kapsamında zararlı yönetimini gerektirecek herhangi bir faaliyet gerçekleştirilmeyecektir.  Fiziksel Kültürel Kaynaklar (OP/BP 4.11): Türkiye’deki kanunlar ve uygulamalar Dünya Bankası gerekliliklerini karşılamaktadır. Kültürel varlıkların korunmasına ilişkin ulusal mevzuat sıkı bir şekilde uygulandığından, Dünya Bankası koruma önlemi politikalarının dışında ilave bir koşul beklenmemektedir. Bununla birlikte, rastlantı ile keşfedilen ya da şans eseri bulunan kültürel yapıtların yönetimini kapsayan bir buluntu durumunda denetim danışmanlarını ve üstlenicileri izlenecek adımlar konusunda uyaracak olan rastlantısal buluntu prosedürü uygulanacaktır. Buna ek olarak, inşaat çalışmaları öncesi veya çalışması sırasında yapılacak olan tüm resmi yazışmalar kayıt altına alınarak dönemsel izleme raporlarına eklenecektir.  Ormanlar (OP/BP 4.36): Onaylı ÇSYP kapsamında yer alan TM1 ve TM2/1 Terfi Merkezleri orman alanında kalmakta olup, seçilen yerlerin gerekli kullanım izinleri T.C. Orman Genel Müdürlüğü Muğla Orman Bölge Müdürlüğü ve T.C. Fethiye Belediye Başkanlığı’ndan alınmıştır. Projede yer alan 2 adet terfi merkezi (TM1 ve TM2/1) ve kolektör hatlarının bir kısmının yapımı amacıyla 19.634,09 m2 Orman alanının kullanılması ihtiyacı oluştuğundan, ilgili sahalar için T.C. Orman Genel Müdürlüğü Muğla Orman Bölge Müdürlüğü’nün 14 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 20.02.2020 tarih ve E.371679 sayılı yazısı ile 49 yıllık kullanım izni verilmesi yönünde karar alınmıştır (Ek-3). Orman alanlarında yapılacak çalışmalarda arazi kullanımı terfi merkezlerinin yapılacağı alan ile sınırlandırılacak, doğal yaşamın ve biyoçeşitliliğin olumsuz etkilenmemesi sağlanacaktır. Terfi merkezlerinin inşasının bölgede insan faaliyetlerini arttırıcı etki oluşturması beklenmemektedir. Orman alanlarında yürütülecek çalışmalarda, Orman Kanunu ve buna bağlı olarak çıkarılan yönetmelik hükümlerine riayet edilecektir.  Baraj Güvenliği (OP/BP 4.37): Proje kapsamında etkilenen bir baraj projesi bulunmamaktadır. Sosyal Politikalar:  Gönülsüz Yeniden Yerleşim (OP/BP 4.12): Bu politikanın gerekliliklerini karşılayan bir Arazi Edinimi ve Yeniden Yerleşim Politika Çerçevesi (AEYYPÇ) hazırlanmış olup, söz konusu projenin inşaatı sırasında arazi edinim ihtiyaçları doğması durumunda projeye özgü Arazi Edinimi ve Yeniden Yerleşim Eylem Planı (AEYYEP) hazırlanmasını gerektirmektedir. Proje kapsamında saha çalışmalarında hat güzergâhlarının belirlenmesinde özellikle kadastral yol olmayan bölgeler, özel mülkiyet vb. kamulaştırma işlemlerine tabi olabilecek hususlar bertaraf edilmiş olup, hat güzergâhının imar yollarından geçirilmesi hedeflenmiştir. Söz konusu projenin fiziksel yeniden yerleşime yol açması beklenmemektedir.  Yerli Halklar (OP/BP 4.10) (Türkiye’deki projelerde bu politika tetiklenmemektedir.) Hukuki Politikalar:  İhtilaflı Alanlardaki Projeler (OP/BP 7.60): Projenin yeri ihtilaflı alanlarda bulunmamaktadır.  Uluslararası Su Yolları Üzerindeki Projeler (OP/BP 7.50): Proje kapsamında uluslararası su yolu bulunmamaktadır. Koruma Önlemleri politikalarının amaçları:  İnsanları ve çevreyi olumsuz etkilerden korumak  Çevresel sürdürülebilirliği ve sosyal eşitliği arttırmak  Çevresel ve sosyal hususları; proje seçimi, tasarımı ve uygulaması ile ilgili kararlara entegre etmek  Yatırımcı için çevresel ve sosyal yönetim kapasitesi oluşturmak  Bilgilerin açıklanması, paydaş bilgilendirmesi ve katılımı, hesap verilebilirlik için bir mekanizma sunmak  Yerel ve kültürel paydaşların ihtiyaçlarına cevap vermek Dünya Bankası Grubu’nun Çevre, Sağlık ve Güvenlik (ÇSG) Kılavuzları uluslararası iyi sektör uygulamalarıyla ilgili genel ve sektöre özel örnekler içeren teknik başvuru kaynaklarıdır. Tüm sanayi sektörleri için uygulanabilir çevre, sağlık ve güvenlik konularında bilgi içerir. Dünya Bankası, proje değerlendirmesi aşamasında teknik bilgi kaynağı olarak ÇSG Kılavuzlarından yararlanır. ÇSG Kılavuzları, Dünya Bankası’nın uygun gördüğü ve makul maliyetlerle mevcut teknolojiler kullanılarak yeni kurulan tesislerde ulaşılabilecek performans 15 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI düzeyleri ve ölçümlerini içerir. Bu kılavuzla birlikte ilgili sanayi kılavuzu (Su ve Sanitasyon ÇSG Kılavuzu) birlikte kullanılmalıdır. Genel Çevre, Sağlık ve Güvenlik Kılavuzu aşağıdaki ana başlıkları içermektedir. 1. Çevre  Hava emisyonları ve alıcı ortam hava kalitesi  Enerji tasarrufu  Atıksu ve alıcı ortam su kalitesi  Su tasarrufu  Tehlikeli madde yönetimi  Atık yönetimi  Gürültü  Kirlenmiş sahalar 2. İş Sağlığı ve Güvenliği  Genel tesis tasarımı ve işletimi  İletişim ve eğitim  Fiziksel tehlikeler  Kimyasal tehlikeler  Biyolojik tehlikeler  Radyolojik tehlikeler  Kişisel koruyucu ekipman  Özel tehlike ortamları  İzleme 3. Toplum Sağlığı ve Güvenliği  Su kalitesi ve temini  Yapısal güvenlik ve proje altyapı güvenliği  Yaşam ve yangın güvenliği  Trafik güvenliği  Tehlikeli maddelerin taşınması  Hastalık önleme  Acil durumlara hazırlıklı olma ve müdahale 4. İnşaat ve İş Teslimi  Çevre  İş sağlığı ve güvenliği  Toplum sağlığı ve güvenliği 16 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 4. PROJENİN TANIMI Proje konusu, projesinde revizyona gidilen Ölüdeniz Mahallesinin, Ovacık ve Hisarönü Mevkilerinde oluşacak evsel nitelikli atıksuların Fethiye Atıksu Arıtma Tesisine iletilmesi ve gelecek bu uç debiye göre Fethiye Kanalizasyon Şebekesi yapımını kapsamaktadır. 4.1. Coğrafi Konum Proje sahası Hisarönü – Ovacık Akdeniz Bölgesinde, Muğla İline bağlı Fethiye İlçesinin bir mahallesidir. Yerleşimin kuzeyinde Fethiye İlçesi, güneyinde Faralya Köyü ve Akdeniz, batısı Kayaköy, doğusu ise Mendos doğa (Kabaağaç Köyü) ile sınırlıdır. Bölgenin genel topoğrafik yapısı, Ovacık ve Hisarönü mahalleleri denizden uzak ve yüksekte yayla konumundadır. Etrafı dağlarla çevrili olan yerleşmeler ova üzerinde yer almaktadır ve düz bir alan üzerinde % 0 – 5 eğimdedir. Doğu kesimlerinde % 6 – 10 eğimli alanlar, kuzey kesiminde düz tarım alanları yer almaktadır. İmar sınırları içinde Ovacık – Hisarönü yerleşiminin en yüksek kotu 418 m civarındadır. Fethiye’nin güneyine doğru yükselen küçük bir platoda yer alan Ovacık, Hisarönü ve Belceğiz yerleşim yerleri denizden yaklaşık 300 metre mertebelerindedir. Hisarönü Mahallesi, Fethiye – Ovacık karayolu üzerinde yer alır. Yakın zamana kadar köy niteliğindeki mahalle, otel ve pansiyon olarak 3000 civarında yatak kapasitesi ile hareketli bir turizm merkezidir. Ovacık mahallesi ise, Fethiye – Belceğiz – Ölüdeniz yolu üzerinde eski yerleşimlerin arasına dağılmış otel ve pansiyonların yer aldığı bir yerleşimdir. 4.2. Nüfus Fethiye Muğla İlinin 13 ilçesinden biridir. TUİK’in adrese dayalı nüfus kayıt sistemi verilerine göre, 2017 yılında Fethiye nüfusu 153.963 kişi olmuştur. Tablo 1: Fethiye İlçesi Nüfus Verileri Yıllar Fethiye Nüfusu Erkek Nüfusu Kadın nüfusu 2017 153.963 77.478 76.485 2016 151.474 76.301 75.173 2015 147.703 74.369 73.334 2014 145.643 73.360 72.283 2013 140.509 70.809 69.700 2012 195.419 99.055 96.364 2011 192.886 97.577 95.309 2010 188.259 95.093 93.166 2009 183.184 92.400 90.784 2008 181.415 92.126 89.289 2007 173.426 87.468 85.958 17 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Grafik 1: Fethiye Nüfusu Artış Grafiği Onaylı ÇSYP içeresinde 2009 yılı nüfus değerleri esas alınarak nihai hedef yıl 2046 kabulü ile 5 yıllık projeksiyonlar yapılmıştır. Revize ÇSYP kapsamında ise 2018 yılında hazırlatılan projeler ile nüfuslar güncellenirken bu defa 2017 yılı TÜİK değerleri esas alınmış ve nihai hedef yıl olarak 35 yıl sonrası için 2053 yılı kabul edilmiştir. TUİK nüfus verilerine bakıldığında 2012’den sonra Hisarönü ve Ovacık için ayrı ayrı nüfus kaydı olmadığı görülmüştür. Bu mahalleler için ayrı ayrı nüfus hesabı yapmak üzere 2012 yılı TUİK kayıtlarındaki Hisarönü ve Ovacık mahallelerinin nüfuslarının toplam Ölüdeniz nüfusundaki oranı kullanılmış ve bu orana göre TUİK verilerinden alınmış olan 2017 toplam nüfus değeri aşağıdaki mahallelere dağıtılmıştır. 2017 sonrası nüfus projeksiyonunda Hisarönü ve Ovacık için aşağıdaki 2017 yılı nüfus değerleri esas alınmıştır. Tablo 2: Hisarönü ve Ovacık Mahalle Nüfusları Hesap Tablosu Toplam Ölüdeniz Nüfusu Hisarönü Ovacık Belçeğiz Sayım Yılı Sayım Nüfusu 2007 2,974 654 2050 270 2008 4,707 1680 2730 297 2009 4,532 1464 2774 294 2010 4,451 1310 2861 280 2011 4,595 1214 3122 259 2012 4,369 1021 3094 254 2017 4,922 1150 3486 286 Nüfus projeksiyonu yapılırken aşağıdaki metotlar kullanılmıştır: • İller Bankası metodu • Exponansiyel metot • Geometrik artış metodu • Bileşik faiz metodu Yukarıdaki metotlara ilişkin nüfus çalışmaları Tablo-3’te özetlenmiştir. 18 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Tablo 3: Ölüdeniz Toplam Nüfus Hesabı Özet Tablosu 2053 Yılı Hepsinin Metotlar Ortalaması Sonuç Nüfusları Toplamı İller Bankası Metodu 14,265 Ortalama değere en Exponansiyel Metot 17,352 yakın “Birleşik Faiz 65,764 16,441 Geometrik Metot 17,165 Metodu” seçilmiştir. – Birleşik Faiz Metodu 16,982 16,982 Kişi Tablo-3’te tüm metotlarla bulunan 2053 yılı nüfusları, ortalamaları ve seçilen nüfus gösterilmiştir. Şebeke atıksu hesaplarında Tablo 4’te verilen ve Bileşik Faiz Metodu ile bulunan nüfusların kullanılması öngörülmüştür. Tablo 4: Birleşik Faiz Metodu İle Hesaplanan Mahallelere Göre Nüfus Tahmini Mahalle 2017 2021 2026 2031 2036 2041 2046 2051 2056 Hisarönü 1,150 1,320 1,568 1,862 2,211 2,626 3,119 3,705 3,969 Ovacık 3,486 4,000 4,751 5,642 6,701 7,959 9,453 11,227 12,026 Belceğiz 286 328 390 463 550 653 776 922 987 Toplam 4,922 5,648 6,709 7,967 9,462 11,238 13,348 15,854 16,982 Atıksu miktarlarının belirlenmesinde kullanılan temel veri kişi başı su tüketimi değerleridir. “İller Bankası Şehir ve Kasaba İçme Suyu Projelerinin Hazırlanmasına Ait Yönetmelik’te (22.04.1983 tarih ve RG18733 sayılı) kişi başı su tüketim verileri “İnsan Su İhtiyacı” olarak belirlenmiştir. 4.3.Sosyo Ekonomik Durum Sosyo-ekonomik yapı olarak, bölge günümüzde temel ekonomik faaliyetini turizm sektörüne dayandırmıştır. Turizm sektörü gelişmeden önce verimsiz ve sulama imkânı olmayan topraklarda tarımsal faaliyetler, ev pansiyonculuğu ve çevre yerleşmelerde faaliyet gösteren çeşitli iş kollarında bulunulan çalışmalar ekonomik işgücünü oluşturmakta iken, turizm sektöründeki gelişme beraberinde kasabada ticaret, hizmet ve inşaat sektöründe oluşan canlanmayı getirmiştir. Özellikle son yıllarda yöreye tatil amaçlı gelen yerli ve yabancı turistler beldeye yerleşerek sürekli yaşayan nüfusu oluşturmuştur. Fethiye, Muğla ili içinde gelişmişlik sırası açısından karşılaştırıldığında 7. sırada yer almaktadır. Ülke genelinde ise gelişmişlik grubu açısından Marmaris, Bodrum, Merkez, Datça, Ortaca, Dalaman ve Milas ile birlikte 2. grupta yer almaktadır. 19 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Tablo 5: Gelişmişlik Sıralaması 872 İlçe İçinde Gelişmişlik Gelişmişlik İl İlçe Gelişmişlik Grubu Endeksi Sırası MUĞLA Marmaris 22 2 2,51737 MUĞLA Bodrum 27 2 2,42137 MUĞLA Merkez 68 2 1,41047 MUĞLA Datça 80 2 1,26732 MUĞLA Ortaca 104 2 1,07099 MUĞLA Dalaman 113 2 1,03833 MUĞLA Fethiye 128 2 0,91185 MUĞLA Milas 165 2 0,63003 MUĞLA Ula 212 3 0,37142 MUĞLA Yatağan 229 3 0,28571 MUĞLA Köyceğiz 264 3 0,17722 MUĞLA Kavaklıdere 374 3 -0,10034 Kaynak: Bülent Dinçer, Metin Özaslan, İlçelerin Sosyo -Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, DPT, Ankara, Nisan 2004. Devlet Planlama Teşkilatı tarafından 2004 yılında yapılan araştırma sonuçlarına göre Fethiye 872 ilçe arasında 128. sırada yer almaktadır. Gelişmişlik grubu açısından 2. grupta (grup 1-6 arasında değişmektedir) yer almaktadır. Tablo 5’te Muğla İli ile Fethiye arasında sosyo-ekonomik göstergeler açısından bir karşılaştırma yapılmıştır. Fethiye’de şehirleşme oranı %o32,87, nüfus artış hızı %o18,92 ve nüfus yoğunluğu 52 kişidir. Nüfusun %67,39 gibi yüksek bir oranı tarım sektöründe çalışırken, %3,2’si sanayi sektöründe, büyük çoğunluğu turizm sektöründe olmak üzere %29,38’i hizmet sektöründe çalışmaktadır. İlçe ekonomisinin tarıma ve turizme dayalı olması bu iki sektörde çalışanların tamamına yakınının istihdam edilmesine yol açmaktadır. İlçedeki işsizlik oranı %4,02’dir. Okur-yazar oranı %91,85 ile oldukça yüksektir. Kişi başına genel bütçeden ayrılan gelir 123,75 TL, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı %0,09 ve tarımsal üretimin ülke içindeki payı %1,16’dır. 20 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Tablo 6: Devlet Planlama Teşkilatı Araştırması MERKEZ FETHİYE Nüfus 83.511 (152) 154.209 (58) Şehirleşme Oranı (%) 52,50 (270) 32,87 (593) Nüfus Artış Hızı(%O) 16,01 (240) 18,92 (206) Nüfus Yoğunluğu(Kişi) 50 (418) 52 (403) Nüfus Bağımlılık Oranı(%) 43,56 (826) 47,78 (753) Ortalama Hane halkı Büyüklüğü 3,38 (841) 3,81 (742) Tarım Sektöründe Çalışanların Oranı(%) 51,24 (727) 67,39 (573) Sanayi Sektöründe Çalışanların Oranı(%) 6,98 (255) 3,22 (498) Hizmetler Sektöründe Çalışanların Oranı(%) 41,78 (103) 29,38 (215) İşsizlik Oranı(%) 5,00 (455) 4,02 (577) Okur Yazar Oranı(%) 92,72 (54) 91,85 (84) Bebek Ölüm Oranı(%O) 29,00 (714) 34,62 (594) Fert Başına Gelen Bütçe Geliri(TL) 254,12 (50) 123,75 (120) Vergi Gelirlerinin Ülke İçindeki Payı(%) 0,11134 (63) 0,09120 (72) Tarımsal Üretimin Ülke İçindeki Payı(%) 0,14094 (223) 1,16167 (4) Not: Parantez içindeki rakamlar ilçenin ilgili göstergeye göre 872 ilçe içindeki sırasını göstermektedir. Kaynak: Bülent Dinçer, Metin Özaslan, İlçelerin Sosyo -Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, DPT, Ankara, Nisan 2004 4.4. Proje Sahası Proje sahası Hisarönü – Ovacık Akdeniz Bölgesinde, Muğla İline bağlı Fethiye İlçesinin bir mahallesidir. Yerleşimin kuzeyinde Fethiye ilçesi, güneyinde Faralya Köyü ve Akdeniz, batısı Kayaköy, doğusu ise Mendos doğa (Kabaağaç Köyü) ile sınırlıdır. Hisarönü: Fethiye – Ovacık karayolu üzerinde yer alır. Yakın zamana kadar köy niteliğindeki mahalle, otel ve pansiyon olarak 3000 civarında yatak kapasitesi ile hareketli bir turizm merkezidir. Ovacık: Fethiye – Belceğiz – Ölüdeniz yolu üzerinde eski yerleşimlerin arasına dağılmış otel ve pansiyonların yer aldığı bir yerleşimdir. Projede, TM1, TM2/1 ve TM2/2 olmak üzere 3 adet terfi merkezi bulunmaktadır. Söz konusu terfi merkezlerinden TM2/2 terfi merkezi, onaylı ÇSYP’de yer alan TM3 terfi merkezinin yerine yapılacak olup, onaylı ÇSYP içerisinde yapılması planlanan toplam 2 adet terfi merkezi (TM3 ve TM9) revize ÇSYP kapsamında projeden çıkartılmıştır. TM2-2 olarak adlandırılan terfi merkezinin yeri imar planı içerisinde park alanı olarak belirtilmiş olup, mevcut durumda yeşil alan olarak kullanılmaktadır. Saha üzerinde belediyeye ait herhangi rekreasyon çalışması yapılmamış olup boş arsa görünümündedir. Park alanı içerisine kurulacak olan terfi merkezinin yapılması, imar planındaki mevcut kullanım amacında değişikliğe sebebiyet vermeyecektir. 2857 m2 park alanının 1501 m2 ‘lik kısmında terfi merkezi kurulabilmesi için gerekli izinler T.C. Fethiye Belediyesi’nden alınmış olup, T.C. Fethiye Belediyesi, Plan ve Proje Müdürlüğü’nün 20.06.2019 tarih ve 10667 sayılı yazısı ile 03.06.2019 21 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI tarih ve 76 karar nolu meclis kararı bulunmaktadır.(Ek-3). Park alanı olarak kullanılan alanın 1501 m2’lik kısmında terfi merkezinin yapılması sonrasında da çevre ile uyumlu olacak şekilde peyzaj çalışmaları yapılacak ve terfi merkezi alanı dışarısında kalan 1356 m2 alan park/yeşil alan olarak kullanılmasına devam edilecektir. Ayrıca terfi merkezinin yapılacağı 1501 m 2 alan içerisinde yer alan 3 adet zeytin ağacı da, terfi merkezinin alanı dışında kalan 1356 m2’lik yeşil alana taşınacaktır. Terfi merkezinin çevresine de zeytin fidanlarının dikimi yapılarak görüntü ve ses izolasyonu sağlanacaktır. Terfi merkezi sahası en yakın yerleşim birimlerine 15 m mesafede yer almaktadır. Mesafeye bağlı gürültü kirliliği oluşması durumu “Bölüm 6.2 Çevresel ve Sosyal Etkiler” başlığı altında irdelenmiştir. Yarı gömülü olarak yapılması planlanan terfi merkezi tasarımı, Fethiye Belediyesi Meclis Kararı’na uygun şekilde planlanmıştır. TM1 ve TM2-1 terfi merkezleri ise orman alanında kalmakta olup Muğla Orman Bölge Müdürlüğü tarafından 49 yıllık kullanım hakkı izni verilmiştir (Ek-3). Orman alanlarında yapılacak çalışmalarda arazi kullanımı terfi merkezlerinin yapılacağı alan ile sınırlandırılacak, doğal yaşamın ve biyoçeşitliliğin olumsuz etkilenmemesi sağlanacaktır. Terfi merkezlerinin inşasının bölgede insan faaliyetlerini arttırıcı etki oluşturması beklenmemektedir. Orman alanlarında yürütülecek çalışmalarda, Orman Kanunu ve buna bağlı olarak çıkarılan yönetmelik hükümlerine riayet edilecektir. Projenin çevrede bulunan şahıs arazilerine olumsuz etki oluşturması söz konusu değildir. TM1 terfi merkezi alanı en yakın şahıs arazisi sınırına 20 m, TM2-1 terfi merkezi ise en yakın şahıs arazisi sınırına 50 m mesafede yer almaktadır. Terfi merkezlerinin yapılması planlanan alanlar kapsamında herhangi bir şahıs arazisi kullanılmayacaktır. TM1, TM2-1 ve TM2-2 terfi merkezlerinin yakınındaki parsellere olan uzaklıkları ve parsellerin kullanım durumu Tablo-7 ’de verilmiştir. Tablo 7: Terfi Merkezleri ve Çevresindeki Arazi Varlıkları TM1 Ada/Parsel Uzaklık Kullanım Durumu 512/9 20 m Tarla 512/6 20 m Arsa (Boş) 512/4 60 m Arsa (Boş) 503/1 90 m Arsa (Boş) 503/6 90 m Arsa (Motel ve Apart) TM2/1 538/1 50 m Tarla 307/4 150 m Arsa (Turizm Tesisi) TM2/2 278/14 47 m Bir adet tek katlı, bir adet iki katlı kargir bina 278/13 15 m İki katlı kargir bina ve arsası 278/12 28 m Tarla 278/1 15 m Tarla 408/9 20 m Arsa 174/1 35 m Üç adet iki katlı betonarme bina ver arsası 176/16 38 m İki katlı kargir bina 173/5 30 m İki adet iki katlı betonarme bina ve arsası 22 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Terfi merkezlerinden iletilen atıksuyun büyükşehir belediyesi yol ağı doğrultusunda kurulacak olan yeni kollektör hattı kullanılarak Fethiye AAT’ne ulaştırılması planlanmıştır. Alternatif güzergâh bulunmamaktadır. Özetle; Fethiye – Hisarönü – Ovacık Kanalizasyon Şebeke ve Kollektör Hattı Projesinde, mevcut imarlı yollar ve hatlar kullanacak, aynı zamanda kamu arazileri değerlendirilerek arazi ihtiyacı karşılanacaktır. Söz konusu projenin fiziksel olarak yeniden yerleşime yol açması beklenmemektedir. Proje tasarımı yeni bir arazinin edinimini ya da irtifak hakkı tesis edilmesi ihtiyacını doğurursa değerlendirilmesi hususunda Arazi Edinimi ve Yeniden Yerleşim Eylem Planı (LARAP) revizyonları gerçekleştirilecektir. Şantiye sahası kurulmayacak olup, borular ve inşaat malzemeleri için stoklama yapılması gerekir ise Büyükşehir Belediyesi’ne ait alanların depo olarak kullanılması sağlanacaktır. Proje sahası Genel Google Earth görüntüsü Resim 1’de, terfi merkezlerinin kurulması planlanan alanlara ait genel görünümler Resim-2-3-4 ve 5’te gösterilmiştir. 23 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Resim 1: Proje Sahası Google Earth Görüntüsü 24 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Resim 2: TM1 Terfi Merkezi Sahası Uydu Görüntüsü Resim 3: TM2-1 Terfi Merkezi Sahası Uydu Görüntüsü 25 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Resim 4: Yeni Eklenen TM2-2 Terfi Merkezi Sahası Uydu Görüntüsü Resim 5: Yeni eklenen TM2-2 Terfi Merkezi Sahası Görünümü 26 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Yer Alternatiflerinin Değerlendirilmesi Terfi merkezi yeri seçiminde dikkate alınması gereken ve altyapı, hidrolik, elektrik, makine, zemin mühendisliği gibi farklı mühendislik disiplinleri tarafından incelenen birçok kriter bulunmaktadır. Tüm bunların optimum çözümleri aynı zamanda çevresel ve sosyal etkiler de dikkate alınarak yapılmaktadır. Yer seçimlerinde ayrıca terfi merkezi yapılacak sahanın, tarımsal arazi olmaması, kamuya ait olması gibi hususlarda ayrıca değerlendirilmektedir. Tüm bu değerlendirmeler sonucunda her açıdan optimum fayda sağlanacak şekilde yer seçimi yapılmaktadır. Projede yapılan detaylı hesaplamalar neticesinde; Kasım 2018 tarihli ÇSYP içerisinde yer alan TM3 terfi merkezi, bağlı olduğu kollektör hattının sit alanında kalması sebebiyle proje kapsamından çıkartılmış ve alternatif çalışmalar içerisinde yer alan TM2-2 terfi istasyonunun kurulması kararlaştırılmıştır. Terfi merkezlerinin yer seçiminde; terfi merkezi yapılacak sahanın, tarımsal arazi olmaması, kamuya ait olması gibi hususlarda ayrıca değerlendirilmiştir. Mevcutta yapılması planlanmış olan 2 adet (TM1 ve TM 2-1) terfi merkezi ise yerleşimlerden uzak şekilde orman arazisi içerisine kurulacaktır. Terfi merkezlerinin orman içerisinde yer alması, görsel kirlilik ve koku gibi etkilerin doğal olarak ortadan kaldırılmasına fayda sağlayacaktır. Orman arazisi içerisinde kurulacak olan terfi merkezleri, orman alanının doğal yapısına zarar vermeyecek olup, ağaç kesimleri Orman Bölge Müdürlüğü’nün uygun görüşü doğrultusunda yapılacaktır. Arazi kullanımı sınırlandırılacak ve gereksiz alan kullanımından kaçınılacaktır. Terfi merkezleri tasarımında alana özgü peyzaj ve rehabilitasyon faaliyetleri yürütülecektir. Projenin teknik hesaplamaları da göz önüne alındığında, her iki terfi merkezi için de farklı bir yer alternatifi söz konusu değildir. Terfi merkezlerine ait değerlendirmeler Tablo 8’de paylaşılmıştır. İlgili değerlendirmeler hem paket hem de betonarme yarı-gömülü tip terfi merkezlerinin avantaj ve dezavantajlarını içermektedir. Terfi merkezlerinin tasarımında temel kazısı ve yapı inşası gereksinimleri minimize edilmiştir. Optimum maliyet sağlanmış, kazıya bağlı saha kullanımı azaltılmıştır. Paket tip terfi merkezleri büyük alan kullanımı gerektirdiğinden, kazı sahaları büyük olduğundan ve yüksek debilerde koku oluşumu vb. çevresel etkilere yol açtığından yapıların içerisinde bulunan TM2-2 terfi merkezinin yarı gömülü betonarme olarak inşa edilmesi en uygun alternatif olarak değerlendirilmektedir. Yapının tamamen yerüstü olması maliyeti azaltacak ancak çevresel etkileri arttıracaktır. Yapının tamamen gömülü olması da maliyeti ve kullanılacak saha gereksinimi arttıracak ancak düşük debilerde kullanılması durumunda işletme aşamasında çevresel etkileri azaltacaktır. Bu sebeple optimum şartları sağlayacak şekilde yarı gömülü tasarımın hayata geçirilmesi planlanmıştır. Yarı gömülü tasarımın çevre ile uyumlu olarak peyzaj çalışmaları ve görsel tasarımı yapılacak olup görüntü kirliliğine sebep olmayacaktır. Aynı şekilde hidrolik hesaplamalar doğrultusunda TM2-1 terfi merkezi de yarı gömülü betonarme olarak inşa edilecektir. TM1 terfi merkezinin ise; gelen debi miktarının az olmasından dolayı sepet ızgara kullanılabilecek olması, pompa adetlerinin az olması ve seçilen pompaların boyut olarak da küçük olması gibi sebepler ile paket olarak inşa edilmesi uygun görülmüştür. 27 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Tablo 8: Terfi Merkezleri Değerlendirme Tablosu TM1 Konu Tasarım Avantajlar Dezavantajlar Sonuç Tasarım/Estetik: (Ekstra Paket tip (gömülü) Debinin düşük olmasından dolayı sepet ızgara - Gelen debi miktarının az olmasından dolayı sepet yapı, teknoloji, yerüstü temizleme sıklığı çok fazla olmayacak ve olması ızgara kullanılabilecek olması, pompa adetlerinin veya yeraltı yapısı vb. için muhtemel kötü koku ve kötü görüntü çok az olacaktır. az olması ve seçilen pompaların boyut olarak da gereksinim) küçük olması gibi sebepler ile terfi merkezinin Ayrıca küçük debilerde kullanılan paket terfiler daha paket olması uygun görülmüştür. az inşaat maliyeti ile yapılmaktadırlar. Paket üniteler ile hızlı ve pratik bir şekilde atıksu terfileri sağlanabilmektedir. Koku kontrol ünitesi paket terfi içerisinde yer almakta olup boru ucuna aktif karbon filtresi takılacaktır. Böylece ileride oluşabilecek kokunun bertarafı sağlanmaktadır. Çevresel etki: (gürültü, Paket tip (gömülü) Koku giderici üniteler olduğundan koku kontrolü Proje sahası orman alanında Ağaç kesimleri ilgili kurumun uygun görüşü koku, görsel / manzara, sağlanabilmektedir. kalmakta olup sınırlı alanda doğrultusunda gerçekleştirilecek olup, terfi kültürel miras / alanlar, Makine ekipmanlar kapalı ortam içerisinde ağaç kesimleri söz konusudur. merkezleri tamamlanması akabinde bölge ekolojik açıdan hassas olacağından gürültünün dış ortama yayılması florasına uygun bitkilendirme çalışmaları alanlar vb.) önlenmektedir. yapılacaktır. Terfi merkezinin koku, gürültü vb. Yeraltında yer alacağından görsel kirlilik çevresel etkisi söz konusu önlemlerle en aza oluşturmayacaktır. indirilecektir. Planlarda değişiklik Tesis orman alanı içerisine Yerleşim yerlerinden uzak ve çevreye olumsuz etkisi - T.C. Orman Genel Müdürlüğü Muğla Orman Bölge gereksinimi kurulacaktır. olmayacak şekilde konumlanmıştır. Müdürlüğü’nün 20.02.2020 tarih ve E.371679 sayılı yazısı ile 49 yıllık kullanım izni verilmesi yönünde karar alınmıştır. TM2-1 Konu Tasarım Avantajlar Dezavantajlar Sonuç Tasarım/Estetik: (Ekstra Hâlihazırda yarı gömülü Temel kazısı ve yapı inşası gereksinimleri minimize Yeraltı yarı gömülü sistem Yapının tamamen yerüstü olması maliyeti yapı, teknoloji, yerüstü tasarlanmıştır. Çevre edilmiştir. Optimum maliyet sağlanmış, kazıya bağlı kaynaklı ex-proof motor azaltacak ancak çevresel etkileri arttıracaktır. veya yeraltı yapısı vb. için kotundan itibaren bina saha kullanımı azaltılmıştır. Ayrıca işletme aşaması kullanımı kaynaklı ek maliyet Yapının tamamen gömülü olması da maliyeti ve gereksinim) yüksekliği 6 m, temel kazısı 6 bakım kolaylığı sağlamaktadır. oluşması ve 6 m’lik yerüstü kullanılacak saha gereksinimi arttıracak ancak m’dir. Temelden itibaren yapı kaynaklı görüntü kirliliği işletme aşamasında çevresel etkileri azaltacaktır. yükseklik 12 m’dir oluşması söz konusudur. Optimum şartları sağlayacak şekilde yarı gömülü tasarımın hayata geçirilmesi planlanmıştır. İnşaat Maliyeti Hâlihazırda yarı gömülü 6 m yerüstünde olması sebebiyle kazı ve kazı-destek 6 m gömülü olacak kısım için Yapının tamamının gömülmesi durumunda derin tasarlanmıştır. Çevre sistemleri daha az maliyetli olacaktır. kazı maliyeti oluşacaktır. kazı çıkacağından, kazı şevleri genişleyecek ve kotundan itibaren bina imarlı alan dışına çıkılması gerekecektir. Bu da yüksekliği 6 m, temel kazısı 6 kamulaştırma veya irtifak hakkı alınmasına neden m’dir. Temelden itibaren olacaktır. Kamulaştırma ve kazı maliyetleri göz yükseklik 12 m’ dir önüne alınarak yarı gömülü tasarımın hayata geçirilmesi planlanmıştır. Mekanik ekipman Pompa sayıları, gelen debi Izgara yapısı ve ızgara bina içerisinde olduğu için Gömülü kısım içerisinde kısıtlı Belirtilen sebeplerden dolayı bu kapasitedeki miktarı ve sepet ızgara ızgara atıklarından dolayı oluşması muhtemel koku, makine ekipman kurulumu terfilerin paket veya gömülü betonarme olması kullanımı, yaz ve kış ayları koku kontrolün sağlandığı kapalı ortamda yapıldığı sağlanacak olup, gömülü yerine betonarme yarı gömülü olmasına karar debi değerleri arasındaki için kokunun dış ortama yayılmasının önüne geçilmiş ekipman kaynaklı kurulum ve verilmiştir. farkın büyük olması sebepleri olunacaktır. Izgara atıkları bina içerisinde bulunan işletme maliyetinde artış ile terfi merkezinin betonarme konteynerlere alındıktan sonra mahalden olacaktır. yapılmıştır. uzaklaştırılacağı için kötü görüntüde oluşmayacağı 28 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Gelen debi miktarının yüksek düşünülmüştür. Paket tip terfi istasyonlarında olması dolayısı ile sepet genellikle sepet ızgara kullanılmaktadır. ızgara kullanımı uygun görülmemiştir. Paket tip terfi merkezlerinde projede belirtilen Mevcut tasarımda mekanik karakteristikteki ve sayıdaki pompa ızgara kullanılarak temizleme yerleştirilememektedir. Mevcut tasarım ekipman yapılmaktadır. yerleşimi konusunda avantajlı durumdadır. Yaz ve kış mevsim debileri Pompa kapasitesinin büyütülmesi gündeme gelse arsındaki farkın büyük olması bile, pompaların verimli çalışması için, paket terfide sebebi ile esnek çalışacak toplanan pissuyun pompa çalışma seviyesine şekilde pompa sayıları gelmesi gerekecektir, bu şekilde de pissuyun paket belirlenmiştir. ünite içerisinde bekleme süresi artacaktır. Bu durumda paket terfi içerisinde çökelmeler ortaya çıkacaktır. Ortamda koku artacak ve belli bir süre sonra pompaların çalışmalarında sıkıntılar yaşanacaktır. Mevcut tasarımda debi kaynaklı sorunlar söz konusu değildir. Çevresel etki: (gürültü, Hâlihazırda yarı gömülü Koku giderici üniteler olduğundan koku kontrolü Proje sahası orman alanında Ağaç kesimleri ilgili kurumun uygun görüşü koku, görsel / manzara, tasarlanmıştır. Çevre sağlanabilmektedir. kalmakta olup sınırlı alanda doğrultusunda gerçekleştirilecek olup, terfi kültürel miras / alanlar, kotundan itibaren bina Makine ekipmanlar kapalı ortam içerisinde ağaç kesimleri söz konusudur. merkezleri tamamlanması akabinde bölge ekolojik açıdan hassas yüksekliği 6 m, temel kazısı 6 olacağından gürültünün dış ortama yayılması florasına uygun bitkilendirme çalışmaları alanlar vb.) m’dir. Temelden itibaren önlenmektedir. yapılacaktır. Terfi merkezinin koku, gürültü vb. yükseklik 12 m’ dir. Görsel olarak modern bir mimariye sahip yapı çevresel etkisi söz konusu önlemlerle en aza tasarımı yapılacak olup bina çevresinde indirilecektir. Proje sahası orman alanı gerçekleştirilecek ağaçlandırma çalışmalarıyla içerisinde kalmaktadır. çevreyi rahatsız etmeyecek bir görüntüsü olacaktır. Ekolojik olarak hassas alan değildir. Planlarda değişiklik Tesis orman alanı içerisine Yerleşim yerlerinden uzak ve çevreye olumsuz etkisi - T.C. Orman Genel Müdürlüğü Muğla Orman Bölge gereksinimi kurulacaktır. olmayacak şekilde konumlanmıştır. Müdürlüğü’nün 20.02.2020 tarih ve E.371679 sayılı yazısı ile 49 yıllık kullanım izni verilmesi yönünde karar alınmıştır. TM2-2 Konu Tasarım Avantajlar Dezavantajlar Sonuç Tasarım / Estetik: (Ekstra Hâlihazırda yarı gömülü Temel kazısı ve yapı inşası gereksinimleri minimize Yeraltı yarı gömülü sistem Yapının tamamen yerüstü olması maliyeti yapı, teknoloji, yerüstü tasarlanmıştır. Çevre edilmiştir. Optimum maliyet sağlanmış, kazıya bağlı kaynaklı ex-proof motor azaltacak ancak çevresel etkileri görsel olarak veya yeraltı yapısı vb. için kotundan itibaren bina saha kullanımı azaltılmıştır. Ayrıca işletme aşaması kullanımı kaynaklı ek maliyet arttıracaktır. Yapının tamamen gömülü olması da gereksinim) yüksekliği 5 m, temel kazısı 6 bakım kolaylığı sağlamaktadır. oluşması ve 5 m’lik yerüstü maliyeti ve kullanılacak saha gereksinimi arttıracak m’dir. Temelden itibaren yapı kaynaklı görüntü kirliliği ancak işletme aşamasında çevresel etkileri yükseklik 11 m’ dir. oluşması söz konusudur. azaltacaktır. Optimum şartları sağlayacak şekilde yarı gömülü tasarımın hayata geçirilmesi planlanmıştır. İnşaat Maliyeti Hâlihazırda yarı gömülü 5 m yerüstünde olması sebebiyle kazı ve kazı-destek 6 m gömülü olacak kısım için Yapının tamamının gömülmesi durumunda derin tasarlanmıştır. Çevre sistemleri daha az maliyetli olacaktır. kazı maliyeti oluşacaktır. kazı çıkacağından, kazı şevleri genişleyecek ve kotundan itibaren bina imarlı alan dışına çıkılması gerekecektir. Bu da yüksekliği 5 m, temel kazısı 6 kamulaştırma veya irtifak hakkı alınmasına neden m’dir. Temelden itibaren olacaktır. Kamulaştırma ve kazı maliyetleri göz yükseklik 11 m’ dir 29 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI önüne alınarak yarı gömülü tasarımın hayata geçirilmesi planlanmıştır. Mekanik ekipman Pompa sayıları, gelen debi Izgara yapısı ve ızgara bina içerisinde olduğu için Gömülü kısım içerisinde kısıtlı Belirtilen sebeplerden doları bu kapasitedeki miktarı ve sepet ızgara ızgara atıklarından dolayı oluşması muhtemel koku, makine ekipman kurulumu terfilerin paket veya gömülü betonarme olması kullanımı, yaz ve kış ayları koku kontrolün sağlandığı kapalı ortamda yapıldığı sağlanacak olup, gömülü yerine betonarme yarı gömülü olmasına karar debi değerleri arasındaki için kokunun dış ortama yayılmasının önüne geçilmiş ekipman kaynaklı kurulum ve verilmiştir. farkın büyük olması sebepleri olunacaktır. Izgara atıkları bina içerisinde bulunan işletme maliyetinde artış ile terfi merkezinin betonarme konteynerlere alındıktan sonra mahalden olacaktır. yapılmıştır. uzaklaştırılacağı için kötü görüntüde oluşmayacağı Gelen debi miktarının yüksek düşünülmüştür. Paket tip terfi istasyonlarında olması dolayısı ile sepet genellikle sepet ızgara kullanılmaktadır. ızgara kullanımı uygun görülmemiştir. Paket tip terfi merkezlerinde projede belirtilen Mevcut tasarımda mekanik karakteristikteki ve sayıdaki pompa ızgara kullanılarak temizleme yerleştirilememektedir. Mevcut tasarım ekipman yapılmaktadır. yerleşimi konusunda avantajlı durumdadır. Yaz ve kış mevsim debileri Pompa kapasitesinin büyütülmesi gündeme gelse arsındaki farkın büyük olması bile, pompaların verimli çalışması için, paket terfide sebebi ile esnek çalışacak toplanan pissuyun pompa çalışma seviyesine şekilde pompa sayıları gelmesi gerekecektir, bu şekilde de pissuyun paket belirlenmiştir. ünite içerisinde bekleme süresi artacaktır. Bu durumda paket terfi içerisinde çökelmeler ortaya çıkacaktır. Ortamda koku artacak ve belli bir süre sonra pompaların çalışmalarında sıkıntılar yaşanacaktır. Mevcut tasarımda debi kaynaklı sorunlar söz konusu değildir. Çevresel etki: (gürültü, Hâlihazırda yarı gömülü Koku giderici üniteler olduğundan koku kontrolü Saha park alanında Terfi merkezinin yapılacağı alan içerisinde yer alan koku, görsel / manzara, tasarlanmıştır. Çevre sağlanabilmektedir. kaldığından ve çevresinde 3 adet zeytin ağacı alandan taşınarak park kültürel miras / alanlar, kotundan itibaren bina Makine ekipmanlar kapalı ortam içerisinde yerleşimler bulunduğundan içerisinde farklı bir noktaya dikilecektir. Terfi ekolojik açıdan hassas yüksekliği 5 m, temel kazısı 6 olacağından gürültünün dış ortama yayılması proje kapsamında şikâyet merkezinin tamamlanması ile birlikte zeytin alanlar vb.) m’dir. Temelden itibaren önlenmektedir. gelebilecektir. ağaçları ile terfi merkezi etrafında ağaçlandırma yükseklik 11 m’ dir. Görsel olarak modern bir mimariye sahip yapı çalışmaları yapılacaktır. Terfi merkezinin tasarımı yapılacak olup bina çevresinde kurulacağı alan da dikkate alınarak seçilen Proje sahası park alanı gerçekleştirilecek ağaçlandırma çalışmalarıyla tasarımın çevresel etkilerinin minimum seviyede içerisinde kalmaktadır. çevreyi rahatsız etmeyecek bir görüntüsü olacaktır. kalacağı öngörülmüş ve yarı gömülü tasarımın Ekolojik olarak hassas alan değildir. hayata geçirilmesi planlanmıştır. Planlarda değişiklik Tesis park alanı içerisine Park alanı ile Fethiye belediyesine ait eşdeğer alan - MUSKİ tarafında ticari ve sosyal/çevresel etkiler gereksinimi kurulacaktır. takası yapılarak toplamda yeşil alan miktarı açısında optimum yerlerin belirlendiği korunarak plan değişikliği yapılmıştır. Saha üzerinde düşünülmektedir. Projelendirme aşamasında terfi yapı ve belediyeye ait tesis bulunmamaktadır. T.C merkezi yerleri için teknik olarak mümkün olan Fethiye Belediye Başkanlığının; park alanının gerekli alternatif yerler de incelenmiş ve imar planına kısmında terfi merkezi kurulmasının uygun olduğunu uygun olarak MUSKİ tarafından belirlenmiştir. bildirir 20.06.2019 tarih ve 10667 sayılı ile 03.06.2019 tarih ve 76 karar nolu meclis kararı bulunmaktadır. (Ek-3). 30 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Projenin revizyonu sonucunda TM1 ve TM2-1 terfi merkezleri ile ana kollektör hattı arasında ara terfi merkezi oluşturulması ihtiyacı doğmuştur. Terfi merkezinin kurulması gereken bölgede yapılan incelemeler sonucunda en uygun yerin revize projede yer alan TM2- 2 terfi merkezi alanı olduğu sonucuna varılmıştır. Alanın seçilme kriterleri arasında; hidrolik hesaplamalar ve arazi kullanım durumu öncelikli olarak değerlendirilmiştir. TM2-2 terfi merkezi alanı, makine ekipman seçiminde maliyetler göz önüne alındığında arazi yapısı olarak en uygun konuma sahiptir. Ayrıca arazinin belediyeye ait olması, park alanı içerisinde yer alması gibi kullanım özellikleri de göz önüne alındığında en uygun alternatif olarak değerlendirilmiştir. Park olarak mevcut kullanımı devam eden alanların niteliğinin değiştirilmemesi, buna uygun olarak çevre düzenlemelerinin yapılması planlanmaktadır. Koku, görüntü ve ses izolasyonları için gerekli önlemler alınacaktır. Alınacak önlemler; Koku; - Sistemde, hidrojen sülfür emisyonlarının önlenmesi için toplama sistemi düzenli olarak denetlenecek ve gerekli tıkanıklık açma çalışmaları yapılacaktır. - Boru hatlarında çamur birikmesi önlenecektir (örn. boru hatlarının temiz suyla yıkanması). - Çalışma koşullarının optimize edilmesi ve kokunun dışarı çıkmasının önlenmesi için proseslerin sürekli olarak izlenmesi sağlanacaktır. - Atıksu toplama sistemlerinde koku oluşumunu kontrol altına almak için deşarj yönetmeliklerine göre kollektör hatlarındaki deşarjların düzenli olarak denetlenmesi sağlanacaktır. - Kanalizasyon sistemlerinin akışı sağlayacak şekilde projelendirilmesi yapılmış , kanalizasyon sistemlerinin kritik noktalarına hava verilmesi düşünülmüştür. - Kanalizasyon şebeke hatları ve terfilerde sezon öncesinde kokuya sebebiyet verebilecek organik maddeler, yüksek vakum kapasiteli ekipmanlar ile rutin temizlenecektir. - Mikrobiyal büyümeyi sağlayan koşulları kontrol altına almak adına pH kontrolü ve dezenfeksiyon işlemleri uygulanacaktır. Ayrıca, türbülanstan dolayı oluşacak olan kokuların minimize edilmesi amacıyla atıksu toplama sisteminin projelendirilmesinde türbülans durumlarına özellikle dikkat edilmiştir. - Uygun ve doğru tasarlanmış boru ve kanallar boyunca hidrolik sıçramaların elimine edilmesi, işletme koşullarında su seviyesinin kontrolü ile serbest düşüşten kaynaklı türbülansın minimize edilmesi sağlanacaktır. - Aerosol bileşiklerinin salınımının kontrol altına alınması ile koku oluşumu kontrol altına alınabilecektir, - Terfi merkezlerinde koku giderici üniteler ile koku kontrolü sağlanacaktır. 19.07.2013 tarih ve 28712 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe giren “Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik” hükümlerine riayet edilecektir. Görüntü Kirliliği; - Arazi kullanım amacı park olarak belirlenen TM2/2 Terfi merkezi kapsamında yapılacak olan çalışmalarda arazi kullanımı terfi merkezi alanı ile sınırlandırılacak olup, mevcut parkın niteliğinin ve görüntüsünün bozulmamasına önem gösterilecektir. - Gerekli şartlar sağlanması akabinde ağaçlandırma ve çevre düzenlemeleri gerçekleştirilerek mevcut arazi kullanımını aksatmayacak şekilde çalışmalar yapılacaktır. 31 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI - Yürüyüş yolları, gibi halkın günlük kullanım imkânlarının bozulmamasına özen gösterilecektir. - Terfi merkezi etrafına hem gürültüyü yutması hem de görsel güzellik oluşturması açısından mevcut flora uygun bitkilerle setler oluşturulabilecektir. Gürültü Kirliliği; - İnşaat ekipman ve araçlarından kaynaklanacak olan gürültünün proje yakın çevresindeki hassas alıcılar üzerinde olumsuz etki oluşturması beklenmektedir. Etkiyi en aza indirmek amacı ile inşaat çalışmaları gündüz saatlerinde (07:00 – 19:00) gerçekleştirilecektir. - Bunun yanında gürültü seviyeleri hassas alıcı ortamlarında düzenli olarak izlenecek ve gerekli olması durumunda ek önlemler alınacaktır. - Terfi istasyonları içerisinde kullanılacak makine-ekipman kaynaklı oluşacak olan gürültü, kapalı yapı içerisinde sönümlenecek ve dışarıya rahatsız edici etkisi olamayacaktır. Gerekli ses izolasyonları alınacaktır. - Tesisin tüm ünite ve birimlerinin planlamasında, 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” ve 08/11/2015 tarih ve 29536 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” Madde.28 gereği ilgili hükümlerine riayet edilecektir. - Yönetmelikteki sınır değerlerin sağlanması için gerekli önlemler alınacak olup yakında bulunan yerleşim yerleri ile inşaat alanı arasında “Çevresel Gürültü Değerlendirmesi ve Yönetimi İle İlgili AB Direktiflerinin Uyumlaştırılması ve Uygulamaları” Projesi kapsamında yayınlanan Gürültü Azaltım Önlemleri El Kitabı uyarınca belirlenen engelleme yöntemleri kullanılarak ses düzeyinin düşürülmesi sağlanacaktır. Sahada yapılacak çalışmalar gündüz zaman diliminde gerçekleştirilecek olup gece çalışma yapılmayacaktır. - Arazi içerisinde çalışacak iş makinelerinin ve ekipmanların bakımlarının zamanında ve düzenli yapılması ile çalışma noktaları çevresinde bulunan işçilerin, yöre halkının ve hayvanların etkilenmemesi için oluşması muhtemel gürültünün azaltılması sağlanacaktır. İş makinelerinin aynı anda çalıştırılmamasına özen gösterilecektir. - Şantiye alanı çevresinde oluşturulacak olan bariyerler ve alanda bulunan ağaçlar gürültünün yutulmasına katkı sağlayacaktır. - Projenin işletme aşamasında gerçekleştirilecek faaliyetler kapalı ortamlarda yürütülecektir. - Terfi merkezlerinde kullanılacak olan pompalar suyun içerisinde yer alacak olup, etrafları betonarme duvarlar ile çevrilecektir. Mekanik ekipman kaynaklı oluşan gürültü betonarme duvarlarda yutuma uğradıktan sonra hava yolu ile alıcı ortama iletilmektedir. Bu nedenle işletme aşamasında dış çevreyi rahatsız edecek boyutta gürültü oluşmayacaktır. - Gürültü kirliliği ile ilgili gerekli izlemeler yapılacak olup terfi merkezleri kaynaklı gürültü sorunu oluşması durumunda oluşacak soruna yönelik ek önlemler (ek ses yalıtım malzemeleri kullanılması, ses bariyeri inşa edilmesi vb.) alınacaktır. - 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı (Dğşk. R.G.: 08.11.2015/29536) Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. Ayrıca park, yürüyüş yolu vb. gibi kamunun kullanımına açık alanların terfi merkezleri inşaatından etkilenmemesi için gerekli azami önlemler alınacaktır. Etki durumundan 32 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI kaçınılamaması halinde bu gibi alanlar inşaat öncesi durumlarına getirilerek yeniden kamunun hizmetine sunulacaklardır. COVID-19'da dâhil olmak üzere her hangi başka bir salgın ve/veya bulaşıcı hastalık olması durumunda, T.C. Sağlık Bakanlığı, T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü’nün konu ile ilgili yönlendirmeleri, yönergeleri ve tavsiyeleri takip edilecek ve konu ile ilgili hem çalışanların iş sağlığı ve güvenliği için hem de çalışma alanları için gerekli her türlü önlem alınacaktır. COVID-19 ve diğer olası salgın ve bulaşıcı hastalıklara yönelik sahaya özgü beklenmedik durum / acil durum / kriz yönetimi / eylem planı hazırlanacak ve uygulanacaktır. Acil eylem planlarında, sahada oluşabilecek olası tıbbi atıkların depolanması ve bertaraf edilmesine yönelik düzenlemeler de göz önünde bulundurulacaktır. Bu atıkların malzemeye bağlı olarak bulaşıcı kalabileceği ve miktarının zaman içerisinde artabileceği de dikkate alınacaktır. Bireylerin rollerinin ve sorumluluklarının anlaşılır olması için, acil eylem planlarında hem çalışanlara hem de proje sahasına yakın bulunan ya proje sahasından geçen yerleşim yerlerinde yaygın bir bilgilendirme yapılacaktır. Çalışanlara COVID-19 semptomları, korunma yöntemleri ve semptomlar ortaya çıktığında ne yapılması gerektiği konusunda düzenli aralıklarla eğitim verilecektir. 4.5. Projenin Teknik Özellikleri Proje kapsamında, İller Bankası tarafından hazırlatılan Hisarönü ve Ovacık Mahalleleri Kanalizasyon şebekesinin müşavir tarafından revize edilmesi neticesinde Hisarönü ve Ovacık mahallelerinin atık sularının terfi merkezleri ve kollektör hatları ile Fethiye AAT’ne ulaştırılması bu esnada güzergâh olarak seçilen Atatürk Caddesi’nin Doğu havzasında kalan mahallelerin atıksuyunun kollektöre bağlanarak mevcut şebeke yüklerinin azaltılması amaç edinilmiştir. Onaylı ÇSYP içerisinde yer alan iki adet (TM3 ve TM9) terfi merkezinin iptal edilmesi ve kollektör hattı güzergâh değişikliği nedeniyle TM3 terfi merkezi yerine bir adet TM2/2 terfi merkezinin kurulması planlanmıştır. Revize proje kapsamında da güzergâh olarak Atatürk Caddesi kullanılacak ve doğu havzasında kalan mahallelerin atık suyu mevcutta olduğu gibi planlanan kollektöre bağlanacaktır. Fethiye İlçesi, Ovacık-Hisarönü-Fethiye kanalizasyon şebeke ve kolektör hattı bağlantısı yapımı, İller Bankası Genel Müdürlüğü’nün "Kanalizasyon İşlerinin Planlanması ve Projelerinin Hazırlanmasına ait Talimatname" ve "Kanalizasyon Şebeke Kesin Projesi Özel Şartnamesi" nde öngörülen esaslar dâhilinde hazırlanmıştır. Genel çerçeve olarak, proje konusu olan, Fethiye İlçesine bağlı Ölüdeniz Mahallesi’nin Ovacık ve Hisarönü Mevkilerindeki fiili yerleşimlerinin tamamında oluşacak atıksuların Fethiye AAT’ne iletilmesi için yeni terfi merkezleri, terfi hatları, cazibeli kanalizasyon şebeke ve kolektörlerin yapımlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu proje ile kesin projesi hazırlatılmış Ölüdeniz Mahallesi’nin, Ovacık ve Hisarönü Mevkilerinde oluşacak evsel nitelikli atıksuların Fethiye AAT’ne iletilmesi ve gelecek bu uç debiye göre Fethiye Kanalizasyon Şebekesi Yeni Kolektör hattı yapımı amaçlanmaktadır. Ovacık-Hisarönü Mevkiilerinden gelecek uç debiler Tablo-9’da sunulmuştur. 33 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Tablo 9: Hisarönü ve Ovacık Mahalleleri Pik İçmesuyu ve Atıksu Debileri Hâlihazırda bu bölgede bulunan mahallelerin birçoğunda kanalizasyon şebekesi mevcut olup, havzanın atıksuyu sahil kollektörüne akmakta ve buradan da terfi merkezi vasıtasıyla terfi ettirilmektedir. Yapılacak olan bu yeni kollektör hattı ile sahil kollektörü hem rahatlamış olacak, hem de yeraltı infiltrasyonu nedeniyle mevcut kollektör hattının tamiratının önü açılacaktır. Kollektör ve şebekede yaşanan infiltrasyon atıksu kalitesini seyrelttiği gibi, fazla suyun pompalanması ve arıtılması ile maliyetleri artırdığı aşikârdır. Atatürk Caddesinin Doğusunda Kalan Mahalleler, Fethiye Atıksu Arıtma Tesisi ve mevcut TM4 Terfi merkezi Resim 6’da, Hisarönü-Ovacık Mahalleleri Resim-7’de gösterilmektedir. 34 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI ÇATALARIK YENİ MAH. MAH. CAMİ MAH. BABATAŞI MAH. MENTEŞE MAH. TUZLA MAH. PATLANGIÇ MAH. Mahalle Sınırları Ana Kollektör Hattı Ara Kollektör Hatları Fethiye Atıksu Arıtma Resim 6: Atatürk Caddesinin Doğusunda Kalan Mahalleler 35 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI HİSARÖNÜ MAH. OVACIK MAH. Mahalle Sınırları Resim 7: Hisarönü – Ovacık Mahalleleri Proje uygulamaları aşağıda verilmiştir.  Borular ve Bacalar Ev bağlantıları yapılırken her evin önüne bir parsel bacası yapılarak, parsel bacasından ev bağlantısına kadarki yerinde max 1/7 ve min. 1/20 eğim şartı sağlanarak 200 mm Anbuatmanlı beton borularla şebekede bırakılarak "C" parçasına veya yakındaki muayene bacasına bağlantı yapılacaktır. Ancak söz konusu bağlantı yapılırken yeraltında bulunan içmesuyu, Telekom gibi tesisler göz önüne alınarak söz konusu tesislere zarar vermeyecek şekilde borular döşenecektir. Muayene bacaları, parsel bacaları, şütlü bacalar, yıkama bacaları, baca kapakları ve bu gibi yapı elamanları için İller Bankası tip projeleri kullanılacaktır. Ancak tip projenin ihtiyaca cevap vermeyeceği özel durumlar için (Ebatların küçük kaldığı durumlar ile zeminin çok kötü olduğu durumlarında vs.) bölgeye özel projeler, yapılacak olup bu tesislerin projesi projelendirme safhasında üretilecektir. Şebekedeki boruların tamamı Entegre Contalı Beton boru olarak yapılacaktır. Borular ve bacaların yerleri imar yollarından geçirilecek olup, ek arazi kullanımına ihtiyaç olmayacaktır. Proje kapsamında saha çalışmalarında hat güzergâhlarının belirlenmesinde özellikle kadastral yol olmayan bölgeler, özel mülkiyet vb. kamulaştırma işlemlerine tabi olabilecek hususlar bertaraf edilmiş olup, hat güzergâhının imar yollarından geçirilmesi hedeflenmiştir. Borular gömülü vaziyette olacaktır. MUSKİ’nin “Fethiye İlçesi Kanalizasyon 36 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Şebeke ve Kollektör Hattı Projesi”nde arazi edinimi yer almamaktadır. Söz konusu projenin fiziksel olarak yeni yerleşim alanları oluşturması beklenmemektedir.  Boruların Yataklanması Toprağa gömülü olan boru hatları toprak ve trafik yüklerinin yanısıra hendek koşullarına, yataklama ve dolguların yapılış biçimlerine göre bazı faktörlerin etkisi altındadırlar. Borulara etki eden dış yüklerin hesaplanmasında yürürlükte olan TS 7397 standart esasları dikkate alınacaktır. Bu standarda göre toplam dış yük hesap edilirken dolgu malzemesinin cinsi ve sıkışma modülü ile hendek koşulu ve yataklama tipi önemli olmaktadır. Ancak tecrübeler göstermiştir ki bu hesap esaslarına ilaveten inşaat tarzında önemli ölçüde boruları etkilemektedir. Beton ve B.A. boru dayanımları TS 821'de belirtilmektedir. Ancak  700 mm çaplı B.A. borularında tepe basınç yükleri statik hesap neticesinde bulunmaktadır.  Boruların Gömleklenmesi Yataklamanın üstünde boru üst kotundan 30 cm yukarıya kadar olan işlem boruların gömleklenmesi olarak adlandırılmaktadır. Gömlekleme iksaların sökülmesi ve dolguların yapılması işleri birbiriyle paraleldir. Gömlekleme malzemesi sıkışabilir nitelikli malzeme olmalıdır. Gömlekleme yataklamanın tamamlayıcısıdır. Atıksu Şebeke Hattı Hendeği Tipik En kesiti Şekil 1’de gösterilmiştir. Şekil 1: Atıksu Şebeke Hattı Hendeği Tipik Enkesiti 37 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI  Hendeklerin Doldurulması Gömlekleme yapıldıktan sonra boru üstü 1 mt yüksekliğe kadar makinalı ağır tokmak ve vibrasyonlu sıkıştırıcılar kullanılarak hendekler doldurulmaya başlanmalı ve projesinde öngörülen dolgu yüksekliğine kadar doldurulmalıdır. Atıksu Şebeke Hattı Geri dolgusu Tipik En kesiti, Şekil 2’de gösterilmiştir. Şekil 2: Atıksu Şebeke Hattı Geridolgusu Tipik Enkesiti 38 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI  Teknik Detaylar Temel drenaj hatları binanın çevresine temel hizasına döşenecek olup, kot olarak temel farklılıklarının olduğu yerde düşülü kör baca yapılacaktır. Temel drenaj hatlarının birleştiği en düşük kota yapılacak muayene bacasına toplanacak su, bölgeye belediye tarafından yağmursuyu şebekesi yapılana kadar mobile pompa ile çekilerek uzaklaştırılacaktır. Ayrıca, Paket Terfi Merkezi de kullanılmıştır. TM1 Terfi merkezi paket tipte, TM 2/1 ve TM2/2 terfi merkezleri ise betonarme yarı gömülü yapıda inşa edilecektir. Yarı gömülü olarak yapılması planlanan terfi merkezi tasarımı, Fethiye Belediyesi Meclis Kararı’na uygun şekilde planlanmıştır. Paket ve betonarme yarı gömülü terfi merkezlerine ait tip kesitler Şekil 3-4-5 ve 6’da sunulmuştur. 6m ZEMİN KOTU 6m Şekil 3: Yarı Gömülü – Yerüstü Betonarme Terfi Merkezi Tip Kesiti Şekil 4: Yarı Gömülü – Yerüstü Betonarme Terfi Merkezi Örnek Görünüm 39 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI ZEMİN KOTU 5m Şekil 5: Paket Terfi Merkezi Tip Kesiti Şekil 6: Paket Tip Terfi Merkezi Örnek Görünüm 40 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Hisarönü Ovacık bölgesinde 3 adet terfi hattı planlanmıştır. TM1, TM2/1 ve TM3 olarak planlanan bu terfi merkezleri proje revizyonları sonucunda TM1, TM2/1 ve TM2/2 olarak revize edilmiştir. TM1 hattı o havzadaki atıksuyu TM2/1 terfisinin olduğu bölgeye, TM 2/1 terfi hattı, TM2/2 terfi merkezi öncesindeki 2877 nolu bacaya, TM2/2 terfisi de devamı kollektör hattına bağlanan 1778A bacasına iletmektedir. Terfi hatlarına ait örnek kazı-dolgu kesiti Şekil-7’de, teknik bilgiler Tablo-10’da, şematik uydu görünümü Şekil-8’de, genel yerleşim planları Şekil-9, Şekil-10 ve Şekil-11’de, debi hesapları Tablo-11’de, çap ve metraj bilgileri ise Tablo-12 ve Tablo-13’te verilmiştir. Şekil 7: Kanalizasyon Sistemi Örnek Kazı-Dolgu Kesiti Tablo 10: Terfi Hatlarına Ait Teknik Bilgiler 2053 Yılı Yük Kaybı Boru Çapı Boru Et L Hız 2053 TM Debisi – Q JL Boru Malzemesi mm Kalınlığı (m) (m/sn) (lt/sn) (m) TM1 9,43 110 5,3 483 1,22 6,60 HDPE PE100 PN8 TM2/1 59,10 280 16,6 2047 1,24 9,98 HDPE PE100 PN10 TM2/2 82,27 315 18,7 1623 1,36 8,24 HDPE PE100 PN10 41 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI TM2-2 TM2-1 TM1 Şekil 8: Terfi Merkezleri ve Hatları 42 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Hisarönü TM 1 Terfi Hattı Hesabı Terfi Merkezi Bilgileri; Terfi Merkezi Zemin Kotu (m) :287,50 Terfi Merkezine Giren Atık Su Hattı Akar Kotu (m) :284,70 Terfi Merkezi Çıkışı Terfi Hattı Boru Taban Kotu (m) :286,30 Terfi Hattının Bağlandığı Baca Numarası :2641 Terfi Hattının Bağlandığı Baca Zemin Kotu (m) :319,08 Terfi Hattının Bacaya Bağlandığı Taban Kotu (m) :317,97 Terfi Hattı Güzergâhındaki En Kritik Boru Taban Kotu(m) :317,97 Pompa Eksen Kotu (PEK) (m) :282,35 Seçilen Pompa Bilgileri; Seçilen Pompa Tipi :Paket-Islak Montaj Seçilen Pompa Adedi :1+1 Seçilen Pompa Debisi (lt/sn) :9,5 Seçilen Pompa Hm (mSS) :52 Terfi Merkezi / Hattı Debisi ve Boru Bilgileri; 2053 Yılı Debisi-Q2053 (lt/sn) :9.43 2035 Yılı Debisi-Q2035 (lt/sn) :6.88 Seçilen Boru Çapı (mm) ve Seçilen Boru Malzemesi :Ø 110 HDPE PE100 PN8 Terfi Hattı Hesapları; Terfi Hattı Uzunluğu L (m) :483,00 Boru İç Çapı Diç (mm) :99.40 V2053 (m/sn) :1.22 Hidrolik Eğim – J :0,013663 Borudaki Kayıp - JxL (m) :6.60 Terfi Hattı Darbe Hesapları; Boru İç Çapı Diç (mm) :99.40 Boru Et Kalınlığı (mm) :5.30 Seçilen Pompa Hm (mSS) :52.00 Basınç Dalgasının Yayılma Hızı - a (m/sn) :117,34 ΔPs (m) :14.53 Hmax = Ho+ΔPs (m) :66.53 < 100 m Süpresyon Yok ΔPd (m) :14.53 Hmin = Ho-ΔPs (m) :37.47 > 0 m Depresyon Yok 43 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Şekil 9: TM1 Terfi Merkezi Genel Yerleşim Planı Hisarönü TM 2-1 Terfi Hattı Hesabı Terfi Merkezi Bilgileri; Terfi Merkezi Zemin Kotu (m) :273,50 Terfi Merkezine Giren Atık Su Hattı Akar Kotu (m) :270,27 Terfi Merkezi Çıkışı Terfi Hattı Boru Taban Kotu (m) :272,20 Terfi Hattının Bağlandığı Baca Numarası 1777A Terfi Hattının Bağlandığı Baca Zemin Kotu (m) :316,35 Terfi Hattının Bacaya Bağlandığı Taban Kotu (m) :315,04 Terfi Hattı Güzergâhındaki En Kritik Boru Taban Kotu (m) :316,99 Pompa Eksen Kotu (PEK) (m) :268,77 Seçilen Pompa Bilgileri; Seçilen Pompa Tipi :Kuru Yatay Montaj Seçilen Pompa Adedi :3+1 Seçilen Pompa Debisi (lt/sn) :20 44 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Seçilen Pompa Hm (mSS) :67 Terfi Merkezi / Hattı Debisi ve Boru Bilgileri; 2053 Yılı Debisi-Q2053 (lt/sn) :59,10 2035 Yılı Debisi-Q2035 (lt/sn) :43,14 Seçilen Boru Çapı (mm) ve Seçilen Boru Malzemesi :Ø 280 HDPE PE100 PN10 Terfi Hattı Hesapları; Terfi Hattı Uzunluğu L (m) :2047,00 Boru İç Çapı Diç (mm) :246,80 V2053 (m/sn) :1.24 Hidrolik Eğim – J :0,004877 Borudaki Kayıp - JxL (m) :9,98 Terfi Hattı Darbe Hesapları; Boru İç Çapı Diç (mm) :246,80 Boru Et Kalınlığı (mm) :16,60 Seçilen Pompa Hm (mSS) :67,00 Basınç Dalgasının Yayılma Hızı - a (m/sn) :131,67 ΔPs (m) :16,58 Hmax = Ho+ΔPs (m) :83,58 < 100 m Süpresyon Yok ΔPd (m) :16,58 Hmin = Ho-ΔPs (m) :50,42 > 0 m Depresyon Yok 45 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Şekil 10: TM2/1 Terfi Merkezi Genel Yerleşim Planı Hisarönü TM 2-2 Terfi Hattı Hesabı Terfi Merkezi Bilgileri; Terfi Merkezi Zemin Kotu (m) :317,50 Terfi Merkezine Giren Atık Su Hattı Akar Kotu (m) :314,51 Terfi Merkezi Çıkışı Terfi Hattı Boru Taban Kotu (m) :316,20 Terfi Hattının Bağlandığı Baca Numarası :665 Terfi Hattının Bağlandığı Baca Zemin Kotu (m) :359,41 Terfi Hattının Bacaya Bağlandığı Taban Kotu (m) :358,09 Terfi Hattı Güzergâhındaki En Kritik Boru Taban Kotu (m) :358,09 Pompa Eksen Kotu (PEK) (m) :312,77 Seçilen Pompa Bilgileri; Seçilen Pompa Tipi :Kuru Yatay Montaj Seçilen Pompa Adedi :3+1 Seçilen Pompa Debisi (lt/sn) :28 Seçilen Pompa Hm (mSS) :63 Terfi Merkezi / Hattı Debisi ve Boru Bilgileri; 2053 Yılı Debisi-Q2053 (lt/sn) :82.27 2035 Yılı Debisi-Q2035 (lt/sn) :60.05 Seçilen Boru Çapı (mm) ve Seçilen Boru Malzemesi :Ø 315 HDPE PE100 PN10 46 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Terfi Hattı Hesapları; Terfi Hattı Uzunluğu L (m) :1623,00 Boru İç Çapı Diç (mm) :277,60 V2053 (m/sn) :1.36 Hidrolik Eğim – J :0,005075 Borudaki Kayıp - JxL (m) :8.24 Terfi Hattı Darbe Hesapları; Boru İç Çapı Diç (mm) :277,60 Boru Et Kalınlığı (mm) :18.70 Seçilen Pompa Hm (mSS) :63.00 Basınç Dalgasının Yayılma Hızı - a (m/sn) :131,77 ΔPs (m) :18.26 Hmax = Ho+ΔPs (m) :81.26 < 100 m Süpresyon Yok ΔPd (m) :18.26 Hmin = Ho-ΔPs (m) :44.74 > 0 m Depresyon Yok Şekil 11: TM2/2 Terfi Merkezi Genel Yerleşim Planı Planlanan terfi merkezlerinin debileri ve şebeke borularına ait özet bilgiler ve boru metrajları aşağıdaki Tablo 11, Tablo 12 ve Tablo 13’de sıra ile verilmiştir. 47 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Tablo 11: Planlanan 3 adet terfi merkezine ait debiler Terfi Hatları 2053 Yılı Debisi (lt/s) 2035 Yılı Debisi (lt/s) TM2-1 59,10 6,88 TM2-2 82,27 43,14 TM1 9,43 60,05 Projede TM1 debisi TM 2/1 in toplandığı şebekeye, TM 2/1 terfi hattının debisi de TM 2/2 terfi noktasına basılacaktır. Tablo 12: Hisarönü Ovacık Şebekesi Boru Özet Bilgileri Toplam Adet 3536 Toplam Yatay Uzunluk (m) 125726 Toplam Eğik Uzunluk (m) 126035,17 Ortalama Uzunluk (m) 35,56 Minimum Uzunluk (m) 7 Maksimum Uzunluk (m) 60 Minimum Çap (mm) 200 Maksimum Çap (mm) 500 Tablo 13: Hisarönü Ovacık Şebekesi Boru Metrajı Çap ve Malzeme Yatay (m) Eğik (m) Baca 200 m Korige 120522 120829,1 3047 300 m Korige 3162 3163,36 93 400 m Korige 1198 1198,12 37 500 m Korige 844 844,55 22 Toplam Uzunluk 125726 126035,17 Hisarönü Kollektör Hattı Hesabı TM2/2 terfi merkezinde toplanacak olan Hisarönü ve Ovacık mahalleleri atık suları yeni planlanacak olan kollektöre basılacaktır. Yeni kollektör hattı ise Mustafa Kemal Bulvarı’ndaki mevcut kollektör hattına bağlanacaktır. Yeni kollektör hattı büyükşehir belediyesi yol ağı içerisinden geçirilecektir. Alternatif güzergâh bulunmamaktadır. Herhangi bir nedenden ötürü şahıs arazilerinden geçirilmesi durumunda proje kapsamında hazırlanmış olan sadeleştirilmiş arazi edinimi ve yeniden yerleşim eylem planında belirlenmiş standart ve uygulamalara bağlı kalınarak arazi edinimi süreci yürütülecektir. Hisarönü Ovacık – Fethiye Arası Kollektör Hattı şematik uydu görüntüsü Şekil-12’de, metraj ve çap bilgileri Tablo-14 ve Tablo-15’te verilmiştir. 48 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Şekil 12: Hisarönü Ovacık – Fethiye Arası Kollektör Hattı 49 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Tablo 14: Hisarönü Ovacık Kollektör Hattı Özet Bilgileri Toplam Adet 120 Toplam Yatay Uzunluk (m) 5730 Toplam Eğik Uzunluk (m) 5736 Ortalama Uzunluk (m) 47,75 Minimum Uzunluk (m) 17 Maksimum Uzunluk (m) 71 Minimum Çap (mm) 500 Maksimum Çap (mm) 500 Tablo 15: Hisarönü Ovacık Kollektör Hattı Boru Metrajı Çap ve Malzeme Yatay (m) Eğik (m) Baca 500 m Korige 5730 5736 121 Toplam Uzunluk 5730 5736 50 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 5. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETİM YAPISI VE SORUMLULUKLAR 5.1. Çevresel ve Sosyal Yönetim Yapısı Muğla Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (MUSKİ); 2560 Sayılı Kanuna göre 31.03.2014 tarih ve 28958 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2014/6072 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuş Muğla Büyükşehir Belediyesine bağlı Kamu Tüzel Kişiliğidir. 6360 sayılı On Dört ilde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun gereği Muğla İli Büyükşehir statüsüne kavuşmuş olup, bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır. İl genelinde su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek amacı ile MUSKİ kurulmuştur.(Şekil 13) Şekil 13: Muğla Büyükşehir Belediyesi Yetki Sınırları MUSKİ, Muğla halkına, temiz, kaliteli ve sağlıklı içme suyu sunan, su kaynaklarını en verimli şekilde kullanmayı, korumayı, kullanılmış suların geri dönüşümünü sağlamayı ve kurumsal gelişiminde modern yönetim anlayışını benimseyerek yüksek standartlarda hizmet sunmayı kendine amaç edinmiştir. MUSKİ, bu ÇSYP’nin hazırlanması, uygulanması ve izlenmesi ile yükümlüdür. Ayrıca, yüklenici firma ile birlikte projeden etkilenen toplumların ve grupların görüşlerini alabilmek için halkın katılımı toplantısının organizasyonunu sağlamak ve şikayet mekanizmasının oluşturularak hayata geçmesinden sorumludur. 51 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 5.2. Eğitim ÇSYP’nin etkin bir şekilde uygulanabilmesi için ikinci önemli husus inşaat faaliyetlerinde çalışacak personelin (mühendis, teknik eleman, işçi vb.) eğitilmesidir. Yüklenici genelde çevre konularında, özelde ise ÇSYP gereklilikleri hususunda personelini bilgilendirmeli ve eğitim vermelidir. Bunun için kendi öz kaynaklarını kullanabileceği gibi, özel firmalardan veya üniversitelerin ilgili bölümlerinden hizmet alabilir. Çevresel ve sosyal eğitim programı aşağıdaki hususları içermelidir:  Projelerin çevresel ve sosyal etkileri ve etki azaltma uygulamaları,  Raporlama gereksinimleri ve kurallarının anlaşılması,  Projelerin çevresel ve sosyal boyutu ile ilgili olan resmi kurumlar ve mevzuat hakkında bilgilendirme yapılması,  Halk ve basın mensupları ile ilişkiler konusunda eğitim verilmesi,  Çevre kazalarına müdahale konusunda eğitim verilmesi,  Proje sürecinde gelebilecek her türlü şikayet ve talebin Projeye ait şikayet mekanizmasında kayıt altına alınarak, zamanlı bir şekilde yanıtlanması konusunda eğitim verilmesi, Yüklenici, personelin aldığı çevresel ve sosyal eğitimlere ilişkin kayıtları saklamakla yükümlüdür. Eğitimin etkinliği ve yeterliliği iç denetimler ile sınanmalıdır. Yüklenici, çalıştıracağı taşeron firma personelinin de bahsi geçen eğitimleri almasını sağlamak ve bu hususu ilgili taşeron firma ile yapacağı sözleşmede dikkate almak zorundadır. 5.3. Kurumsal Düzenlemeler, Gerekli Onay ve İzinler Bu çerçevenin uygulanmasındaki temel aktörler, İller Bankası Proje Yönetim Birimi (PYB) ve proje öneren MUSKİ’dir. Rol ve sorumlulukların özeti Tablo 16’da verilmiştir. Ana Yararlanan Kuruluş ve Sorumlulukları Belediyenin aşağıdaki konuları içeren görevleri bulunmaktadır:  Genel hijyeni içeren sağlık ve sosyal yardım sağlamak,  Kentsel yolların, köprülerin ve kalkınma planında belirtilen benzeri altyapının inşaatını kapsayan kamu hizmetleri ile inşaat işleri için arazi kamulaştırmalarını gerçekleştirmek,  Kültür ve eğitim faaliyetlerini gerçekleştirmek,  Tarım ve ekonominin yanı sıra toplum sağlığı ve sıhhi tertibat denetim uygulamalarını içeren refah düzeyini sağlamak, Su ve Kanalizasyon İdarelerinin ana görevi:  Prensip olarak, gereken çevresel altyapının (içme suyu ve kentsel atıksu) inşaatı ve işletmesinden sorumludurlar.  Finansal, teknik ve inşaata yönelik yardım için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü veya İller Bankası'na başvurabilmektedir.  Hizmet sınırları içinde su temini tesislerinin inşaatı, işletilmesi ve bakımı ile kentsel atıksu altyapısından sorumludur. 52 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Tablo 16: Rol ve Sorumluluklar Belediye- MUSKİ İller Bankası Dünya Bankası Finansal Roller Talep sahibi Finansal Aracı Ana finansman kaynağı Başvuru Süreci Talebe Dayalı Dünya Bankası’na bilgi Finansman sağlanması Başvuruların Sunulması verilmek üzere başvuruların incelenmesi / analiz edilmesi Hazırlık Süreci Dünya Bankası Proje boyunca ilgili tüm Hazırlık aşaması tarafından İller Bankası kural ve düzenlemelere sırasında performans ve aracılığıyla getirilen uyulmasını sağlamak için ilerleme veri tabanı uyulması istenen kanun, seçilen belediyeler sisteminin yönetmelik ve diğer ilgili arasında koordinasyonun geliştirilmesinde İller politikaların sağlanması Bankası’na yardımcı uygulanması Yatırım seçenekleri için olunması dahili çalışma yapısının İller Bankası’na teknik düzenlenmesi kılavuzluk sağlanması Personel Sayısı Bir Sosyal Uzman ve Bir Ekibin yapısının İzleme ekibinin Çevre Uzmanını belirlenmesi oluşturulmasında İller görevlendirmek Bankası’na yardımcı olunması Proje Rolleri ÇSYP’nin hazırlanması, ÇSYP ve Şikâyet Proje geliştirme gerekli hallerde mekanizmasının aşamalarının genel AEYYEP’nın izlenmesi konusundaki olarak incelenmesi hazırlanması her iki ana sorumlu dokümanın istişare edilmesi, yayınlanması ve şikâyet mekanizmasının oluşturularak paydaşlara duyurulması Tüm proje yapım Dünya Bankası’nın Banka standartlarına işlerinin ve danışmanlık çevresel ve sosyal uyulup uyulmadığını hizmetlerinin önceden koruma önlemi tespit etmek için gelen tanımlanmış kurallar politikalarının uygun raporların incelenmesi çerçevesinde ihale şekilde uygulanmasını edilmesi sağlamak için tüm sürecin denetlenmesi ve izlenmesi Diğer Paydaşların Sorumlulukları İller Bankası İller Bankası Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın ilgili kurumudur. Bankanın iki ana fonksiyonu bulunmaktadır: a) Teknik yardım, hibeler ve krediler üzerinden yerel düzeyde altyapı gelişimini desteklemek, b) Merkezi vergi gelirlerini yerel idarelere aktarmak, Belediyeler Banka'nın paydaşlarıdır. İller Bankası, su temini, kanalizasyon şebekeleri, su ve atıksu arıtma tesisleri, katı atık yönetim sistemi, deniz deşarjı, jeotermal uygulamalar ile belediyelerin ihtiyaç duyduğu bina inşaatlarının (belediye binası, soğuk hava deposu, istasyon binaları ve peyzaj mimarisi, vb.) planlamasını, inşasını ve finansmanını gerçekleştirir. Proje özelinde İlbank aşağıdakilerin yerine getirildiğini temin edecektir: 53 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI  MUSKİ’nin proje dokümanlarının Dünya Bankası gerekliliklerine uygun olarak hazırlanması konusunda ve halkın katılımı ve duyuru gereklilikleri rehberlik sağlamak, onaylı proje dokümanlarının revize edilmesi durumunda gerekli revizyonlar yapıldıktan sonra Dünya Bankası’nın onayına sunulup, onaylanan dokümanların zamanlı bir şekilde MUSKİ tarafından istişare edilmesini ve yayınlanmasını takip etmek,  İstişare sürecinin COVID19 vb. pandemi sürecine denk gelmesi halinde ilgili dönemde geçerli olan hükümet kısıtlamaları doğrultusunda ek tedbirlerle istişare sürecinin yönetildiğini izlemek ve denetlemek,  MUSKİ görevlilerine ve müşavirlerine, Dünya Bankası’nın kültürel varlıklar, arazi edinimi ve gönülsüz yeniden yerleşim, doğal yaşam alanları, ormanlar ve uluslararası suyolları hakkındaki koruma önlemleri gereklilikleri (dokümanlar ve prosedürler) rehberlik sağlamak,  Projenin çevresel ve sosyal değerlendirmesine ilişkin dokümanlarını incelemek, MUSKİ’nin müşavirlerine yazılı görüş sunmak, ve Dünya Bankası koruma önlemleri gerekliliklerine uygun olarak bu dokümanlara ve prosedürlerine resmi onay vermek,  ÇSYP’nin ve diğer çevresel ve sosyal koruma önlemleri gerekliliklerinin uygulanması ile ilgili anlaşmaların yer almasını sağlamak,  MUSKİ’nin ÇSYP uygulamalarını izlemek, denetlemek ve İller Bankası’na 3 ayda bir; rapor edilecek olan genel proje denetimi kapsamında performansı, tavsiyeleri ve atılması gereken ilave adımları belgelemek. Bu üç ayda bir düzenlenecek raporlar İller Bankası tarafından derlenerek 6 ayda bir Dünya Bankası’na sunulacak proje ilerleme raporu kapsamında yer alacaktır,  İlgili grupların ve yerel çevre/sosyal uzmanlarının proje uygulamasının çevre ve sosyal yönleri hakkındaki görüşlerine dair fikir sahibi olmak ve gerektiğinde saha ziyaretleri sırasında bu gruplarla görüşmek,  Proje uygulamasının çevresel ve sosyal koruma önlemleri ile ilgili hususları konusunda Dünya Bankası denetleme misyonları ile koordinasyon ve iletişim sağlamak, Dünya Bankası Dünya Bankasının görevi, Banka’dan sağlanan kredinin ilgili iş kapsamında harcanmasını ve bu iş ile ilgili gerçekleştirilen İhalelerin ve Sözleşmelerin Dünya Bankası ihale, sözleşme dokümanları ve prosedürlerine uygunluğunu denetlemek ve onay vermektir. Yapılan işlemler belli periyotlar ile Banka tarafından kontrol edilecektir. Yüklenici İnşaat ve işletme aşamalarında projeden kaynaklı çevresel ve sosyal etkilerden sorumlu kuruluş MUSKİ Genel Müdürlüğü’dür. İnşaat aşamasının ihale sürecinde, MUSKİ tarafından ÇSYP’nin ihale dokümanına eklenerek yüklenicinin çevre ve sosyal konulardaki taahhütler konusunda bilgilendirilmesi sağlanacaktır. Yüklenici tarafından gerçekleştirilen her türlü revizyonun ilgili proje dokümanlarına yansıtılması, süreçten İlbank’ın bilgilendirilmesi, yapılan ve onaylanan değişiklikler hakkında gerekli istişare sürecini yürütmek MUSKİ’nin 54 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI görevleri arasında yer alır. Yüklenici tarafından gerçekleştirilmesi gereken ve müşavir tarafından denetlenecek faaliyetler şu şekildedir:  Sözleşme dokümanının bir parçası olan ÇSYP dokümanı içerisinde yer alan tüm şartları ve kuralları sahada ve teknik ofiste hayata geçirilmesi ve gerekli olması durumunda MUSKİ ile revize edilmesi,  İnşaat aşamasında çalışacak personele gerekli eğitimlerin verilmesi,  Çevre halkının ve Sivil Toplum Örgütleri’nin Proje kapsamındaki ÇSYP konusunda bilgilendirme toplantısında MUSKİ’ye gerekli bilgilendirmelerin yapılması, şikayet mekanizmasının yönetilmesi ve düzenli olarak MUSKİ’ye şikayetlerin raporlanması,  Proje aktivitelerinin düzenli olarak izlenmesi ve ÇSYP kapsamında 3 aylık Çevre ve Sosyal İzleme Raporlarının hazırlanarak MUSKİ Genel Müdürlüğü’ne sunulması. 55 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 6. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETİM PLANI 6.1. Çevresel ve Sosyal Arka plan 6.1.1. Jeoloji Bölgedeki jeolojik birimler yaşlıdan gence doğru Kayaköy Dolomiti, Marmaris Peridotiti, Karaböğürtlen Formasyonu, Babadağ Formasyonu, Faralya Formasyonu, Alüvyon ve Yamaç Molozları gibi sıralanmaktadırlar. Beydağları otoktonu, Yeşilbarak Napı ve Likya Naplarının yüzeylendiği bölgelerde, otokton kaya birimleri (Beydağları Otoktonu) tektonik pencereler halinde bulunur. Beydağları Otoktonu Üst Kretase yaşlı kireçtaşlarından oluşan Dişitaştepe Formasyonu, Alt Miyosen yaşlı algli kireçtaşı, killi kireçtaşı ve kiltaşlarından oluşan Sinekçi Formasyonu ile temsil edilir. Beydağları Otoktonu üzerinde tektonik örtü olarak Yeşilbarak Napı, Yeşilbarak Napı üzerinde de tektonik örtü olarak Likya Napları yer alır. Likya Napları üzerindeki açısal uyumsuz olarak gözlenen Pliyosen yaşlı gölsel çökeller ile Kuvaterner yaşlı karasal oluşuklar, bölgenin en üst kaya birimleridir. Proje sahası ve yakın civarında gözlenen formasyonlar, Kayaköy Dolomiti, Marmaris Peridotiti, Karaböğürtlen Formasyonu, Babadağ Formasyonu, Faralya Formasyonu, alüvyon, yamaç molozu ve plaj çökelleri olarak kaydedilmiştir. Ölüdeniz yerleşimi genel olarak Kuvaterner yaşlı alüvyonlar ve yamaç molozları üzerinde kuruludur. Kısmen ise, batı kesimlerde aşınmaya daha müsait olan Faralya Formasyonu, Peridoditler ve kireçtaşları üzerinde de yerleşim mevcuttur. Kireçtaşlarının yüzlek verdiği kesimler daha dik topografyaya sahip olup, yerleşim alanını sınırlar. Yerleşim sahasının batısında alüvyon çökeller yer alırken, yamaç molozları doğuda daha geniş alanları kapsar. Alüvyon birimler daha çok ince taneli olup, kumlar ve çakıllar mercekler oluşturur. Çakıl bloklar dere kenarlarında daha yaygın olarak gözlenir. Yamaç molozları ise genellikle köşeli-küt köşeli çakıllı ve blokludur. Kum ve kil tane boyutundaki malzeme daha az oranda yer alır. 6.1.2. Hidrojeoloji İnceleme alanında mevsimsel olarak akış gösteren kuru dere (drenaj) yatakları mevcuttur. Sürekli akış gösteren herhangi bir akarsu bulunmamaktadır. İnceleme alanında herhangi bir göl bulunmamaktadır. Ölüdeniz Akdeniz sahilinde yer alır. Bölgede yeraltısuyu taşıyan formasyonlar sahil kesiminde alüvyonun kumlu çakıllı seviyeleridir. Alüvyonda bulunan yeraltısuyu yer yer denizsuyu girişimi nedeniyle tuzludur. Ölüdeniz Beldesi civarında kireçtaşlarında sınırlı yeraltısuyu bulunmaktadır. Ayrıca, Ovacık ve Hisarönü mahallelerinin bulunduğu düşük kotlarda yeraltısuyu özellikle yağışlı mevsimlerde yükselmekte ve zemin yüzeyden itibaren doygun hale gelmektedir. Ancak bu durum yaz aylarında tersine dönmekte ve sular 3-4 m’nin altına kadar inmektedir. 6.1.3. Depremsellik Bölge, T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü’nün 18.04.1996 tarihli yeni Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına göre 1. Derece Deprem Bölgesinde kalmaktadır. Yapılacak her türlü inşaat için “Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmelik” esaslarına titizlikle uyulması gerekmektedir. Türkiye deprem tehlike haritası Şekil 14, Türkiye diri fay haritası Şekil 15 ve Muğla İli Deprem Bölgeleri Haritası Şekil 16 ile verilmektedir. 56 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Şekil 8: Türkiye Deprem Tehlike Haritası Şekil 9: Türkiye Diri Fay Hattı Haritası** **Kaynak: Maden tetkik ve arama genel müdürlüğü-Türkiye Diri fay hattı haritası Bölgede son olarak 06.10.2016 tarihinde saat 08:03:07 Ege Denizi, 51.00 km. Muğla İli Bodrum ilçesinde 1,6 (M.L) büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir (T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Deprem Dairesi Başkanlığı). 57 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Şekil 10: Muğla İli Deprem Bölgeleri Haritası Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası T.C Bayındırlık ve İskân Bakanlığı tarafından hazırlanmış, Bakanlar Kurulu’nun 18.4.1986 tarih ve 96/8109 sayılı kararı ile yürürlüğe girmiştir. Bu haritaya göre, Muğla Bölgesi 1. Derece deprem bölgesi içindedir. Yapılacak olan her türlü yapıda Mülga Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nın “Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik” esaslarına uyulacaktır. 6.1.4. İklim özellikleri Proje alanında Akdeniz ikliminin en önemli özelliği olarak yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise ılık ve yağışlıdır. Yıllık ortalama sıcaklık 18,3oC’dir. Ortalama sıcaklığın en yüksek olduğu aylar Temmuz ve Ağustos ayları, en düşük olduğu aylar ise Ocak ve Şubat aylarıdır. 6.1.4. Flora ve Fauna Fethiye ve yöresindeki kıyılarda (600 m’den az yüksekliklerde) maki toplulukları, daha yükseklerde konifer ormanları yer almaktadır. Bu ormanlar, karaçam, kızılçam ve sedir ormanlarıdır. Kıyılarda ise fundalıklar, zeytinlikler, meşelikler, narenciye bulunmaktadır. Ayrıca makiler arasında önemli yer tutan palamut ağacı, delice zeytin, ahlat, sandal, akçakesme, menengiç, keçi boynuzu, defne, hayıt, mersin, tespih ağacı, andız, söğüt, akasya, sumak, karamuk gibi başlıca ağaç türleri bulunmaktadır. Dere ve su kenarlarında ise çınar, kavak, kızılağaç bol miktarda görülmektedir. Bölgenin önemli ot türleri ise tırtıl, devedikeni, efek, kanyaşı, ayrık, topalak, sirken, yabani yulaf, yabani çulluk, narpız, tuzluk, adaçayı, salep, bağdibi, karadiken, sakız dikeni ve çakır dikenidir. 58 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Akdeniz havzası içinde 5 türle temsil edilen deniz kaplumbağalarından 3 tür (Caretta caretta, Chelonia mydas, Dermochelys coriacea) Türkiye sularında tespit edilmiştir. Bern ve CITES Sözleşmeleri ile koruma altına alınan Caretta caretta, ve Chelonia mydas türlerinin önemli üreme alanlarından biri Fethiye-Çalış kumsalıdır. Bölgede 17 memeli türü tespit edilmiş olup, bu türler arasında Ülkemiz için endemik bir tür bulunmamaktadır. Bölge için en önemli memeli türü Su Samuru (Lutra lutra) dur. Ayrıca bölgede 117 böcek türü tespit edilmiştir. Kuş çeşitliliği ve miktarı açısından zengin olan bu alan içinde 126 kuş türü yaşadığı saptanmıştır. 6.1.5. Hassas Alanlar Proje alanının bir kısmı yaklaşık 806 km2 büyüklüğündeki Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Alanı içinde yer almaktadır. Bu alan, 05.07.1988 tarih ve 88/13019 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit ve ilan edilmiştir. Daha sonra 08.11.2006 tarih ve 2006/11266 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bu bölgenin sınırları son halini almıştır. Bern Sözleşmesi ve CITES ile koruma altına alınan Caretta caretta ve Chelonia mydas türlerinin üreme alanlarından bir tanesi de Fethiye Kumsalıdır. Fethiye-Göcek ÖÇKB dere içlerinde, deltalarda ve taban suyunun yüksek olduğu yerlerde yetişen Liquidambar orientalis (Günlük ağacı) ormanları endemik türler arasında yer alır. Günlük ağacından elde edilen sığla yağı kozmetik ve ilaç sanayide kullanılmaktadır. Göcek kara semenderi (Lyciasalamandra fazilae) bölgede yaşayan en demik hayvan türüdür. 6.2 Çevresel ve Sosyal Etkiler Hava kalitesi: Projenin inşaat ve saha hazırlama çalışmaları kapsamında kazı işleri sebebiyle toz oluşumu beklenmektedir. Söz konusu etkilerin geçici ve geri döndürülebilir olduğu öngörülmektedir. Doldurma, boşaltma ve taşıma işlemleri sırasında toz oluşumun önlenmesi için gerekli tedbirler alınacak olup, taşıma sırasında taşıyıcı araçlar branda ile kapatılarak önlemler alınacaktır. Yollarda düzenli olarak sulama yapılarak toz oluşumu engellenecektir. Ayrıca, inşaat makine ve ekipmanlarından kaynaklanacak egzoz emisyonlarının oluşması beklenmektedir. Toz ve egzoz gazı oluşumuna karşı gerekli önlemler alınacaktır. Bu kapsamda, inşaat makine ve ekipmanlarının ve araçların periyodik kontrol ve bakımı yapılacaktır. Bu bağlamda, etkilerin düşük seviyede olması beklenmektedir. Ancak, hassas alıcıların ve yakın çevredeki toplulukların emisyon seviyelerinden olumsuz etkilenmesi durumunda, gerekli ek önlemler alınacaktır. Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması; Projenin arazi hazırlık aşamasında öncelikle hafriyat toprağı kazısı işlemleri yapılacaktır. Projenin hafriyat kazısı süreçlerinde toz emisyonu oluşacaktır. Hafriyat kazısının yapılması, hafriyatın kamyonlara yüklenmesi, hafriyat döküm alanına götürülmesi işlemlerinde oluşacak toz emisyonu debileri, aşağıda Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Tablo 12.6’ da (Tablo 17) bulunan emisyon faktörleri kullanılarak kontrollü ve kontrolsüz çalışma koşullarına göre hesaplanmıştır. 59 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Tablo 17: Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri Kaynaklar Kontrolsüz Kontrollü Birim Sökme 0,025 0,0125 kg/ton Yükleme 0,010 0,005 Boşaltma 0,010 0,005 Nakliye (gidiş-dönüş toplam mesafesi) 0,7 0,35 kg/km-araç Depolama 5,8 2,9 kg toz/ha gün Park alanına kurulacak olan TM2-2 terfi merkezi 720 m2 alan kaplayacak olup maksimm 6 m temel kazısı yapılacaktır. Yarı gömülü olarak yapılması planlanan terfi merkezi tasarımı, Fethiye Belediyesi Meclis Kararı’na uygun şekilde planlanmıştır. Toplam Hafriyat Malzemesi = 720 m2 x 6 m (kazılacak olan maksimum derinlik) = 4320 m3 Bölgenin genel zemin grubu çakıl, kum, silt ve bazalt tabakalardan oluşmaktadır. Zemin özellikleri göz önüne alındığında ortalama zemin özgül ağırlığı d=1,8 ton/m3 kabul edilmiştir.* *Kaynak: MUĞLA VALİLİĞİ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Muğla İli Fethiye İlçesi Afet Tehlike Analizi (http://geka.gov.tr/Dosyalar/o_1adq69p97r5f18ip18h9k281qfg8.pdf) Hafriyat Malzemesinin Toplamı : 4320 m3 (yaklaşık) = 7776 ton (*d=1,8 ton/m3) Hafriyat Süresi : 45 gün Günlük Çalışma Süresi : 8 saat Saatlik üretilecek miktar : 12 ton/sa Kontrolsüz Hesaplama Sonuçları; Sökme işleminden kaynaklanacak emisyon miktarı Saatlik Üretim Miktarı x Emisyon Faktörü Sökme Emisyon Debisi = 12 ton/sa x 0,025 kg/ton = 0,3 kg/sa Yüklemeden kaynaklanacak emisyon miktarı Saatlik Üretim Miktarı x Emisyon Faktörü Yüklemeden Emisyon Debisi = 12 ton/sa 0,01kgtoz/ton = 0,12 kg toz/sa Kontrollü Hesaplama Sonuçları; Sökme işleminden kaynaklanacak emisyon miktarı Saatlik Üretim Miktarı x Emisyon Faktörü Sökme Emisyon Debisi = 12 ton/sa x 0,0125 kg/ton = 0,15 kg/sa Yüklemeden kaynaklanacak emisyon miktarı Saatlik Üretim Miktarı x Emisyon Faktörü Yüklemeden Emisyon Debisi = 12 ton/sa0,005 kgtoz/ton = 0,06 kg toz/sa 60 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Sahadan sökülen ve kamyonlara yüklenen hafriyat malzemesi belediyenin izinli döküm sahalarına götürülecektir. Kontrolsüz ve kontrollü şartlar altında yapılan hesaplamalarda; Kontrolsüz şartlar altında çalışılması durumunda oluşacak toplam toz emisyonu miktarı : 0,42 kg.toz/sa Kontrollü şartlar altında çalışılması durumunda oluşacak toplam toz emisyonu miktarı : 0,21 kg.toz/sa olarak hesaplanmıştır. Hesaplanan kontrollü şartlardaki toplam emisyon değeri, 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” ve 20.12.2014 tarih ve 29211 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” Ek.2’de yer alan sınır (baca dışındaki yerlerde toz emisyon sınır değeri= 1.0 kg/saat) değerinin altında kalmaktadır. Projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamalarında;  İnşaat makinelerinin periyodik bakımlarının yapılması sağlanacaktır.  Kazı malzemesinin taşınması sırasında periyodik olarak su püskürtme ve toz emisyonlarını önlemek için araçların tekerleklerinin yıkanması sağlanacaktır.  Hafriyat toprağının taşınması sırasında üzeri branda ile örtülecektir. İşletme Aşaması; Atıksularda görülen kokunun kaynağı, atıksu ile beraber gelen kimyasallar ya da organik maddenin ayrışması sonucu oluşan gazlardır. Atıksulardan kaynaklanan koku sebebi olan gazların en önemlileri hidrojen sülfür, amonyak, merkaptanlar gibi kimyasallardır. Atıksu kanallarında ve terfi merkezlerinde kötü kokunun önüne geçilebilmesi; uygun tasarımın yapılması ve koku giderim ünitelerinin kurulması ile mümkün olabilmektedir. Ünite tasarımlarında gelecek yılların debi projeksiyonları göz önünde bulundurulmuş ve hesaplamalar pik debilerde bile optimum çalışma şartlarını sağlayacak şekilde yapılmıştır. Ayrıca her terfi merkezi için gerekli havalandırmanın sağlanması, ünitelerin koku oluşturmaması adına hava ihtiyacının karşılanması ve oluşacak kötü kokuların ünite üzerlerinde bulunan toplayıcı hatlar ile koku arıtma ünitesine alınması planlanmıştır. Terfi merkezleri içerisinde oluşması muhtemel gazlar toplayıcı kanallar vasıtası ile aktif karbon koku filtrelerine alınacaktır. Aktif karbon filtrelerde arıtılan hava koku oluşturan emisyonlardan arınmış olarak havaya verilecektir. Terfi merkezlerinden dışarıya verilecek havanın insan sağlığı ve konforu açısından olumsuz etkisi bulunmamaktadır. Terfi merkezlerinin yapımı ile bölgede mevcut şartlarda kullanılan fosseptiklerin ve kontrolsüz atıksu deşarjının oluşturduğu çevre kirliliği ve kötü koku da ortadan kaldırılmış olacaktır. Paket ve betonarme yarı gömülü terfi merkezlerinin tümünde aynı tip koku üniteleri kurulu bulunacaktır. Aktif karbon filtreler koku oluşumunu engellemede sıkça kullanılan ve maliyeti düşük, verimi yüksek sistemlerdir. Aktif karbonlar kömür gibi yenilenemeyen kaynaklardan temin edilebildiği gibi hindistan cevizi kabuğu, pirinç kabuğu, fındık kabuğu gibi atık olarak sayılabilecek materyallerden de üretilebilmektedir. Filtrelerin çalışma prensibi ise hava içerisindeki koku oluşturan kimyasalların filtre yüzeyinde tutulması prensibine dayanmaktadır. Aktif karbon filtreler adsorbsiyon ilkesi ile çalışmaktadır. Adsorbsiyon’un Türkçe karşılığı yüzeyde tutulmadır. Aktif karbon filtreler evlerdeki su arıtma cihazları gibi birçok alanda 61 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI kullanılmakta ve çevreye herhangi kirletici özelliği bulunmamaktadır. Terfi merkezleri içerisinde kurulacak olan aktif karbon filtrelerinin verimli çalışabilmesi için yüzey alanları/kapasiteleri doldukça yenilenmeleri gerekmektedir. Koku giderim üniteleri ve filtrelerin bakımları düzenli olarak yapılacak ve filtre verimleri düşmeden filtrelerin değiştirilmeleri sağlanacaktır. Terfi istasyonlarının enerji ihtiyaçları elektrik şebekesinden sağlanacak olup, terfi istasyonları içerisinde koku emisyonu dışında kirletici emisyon oluşumuna sebebiyet verecek başkaca kaynaklar bulunmamaktadır. Alınacak önlemler; - Sistemde, hidrojen sülfür emisyonlarının önlenmesi için toplama sistemi düzenli olarak denetlenecek ve gerekli tıkanıklık açma çalışmaları yapılacaktır. - Boru hatlarında çamur birikmesi önlenecektir. (örn. boru hatlarının temiz suyla Yıkanması). - Çalışma koşullarının optimize edilmesi ve kokunun dışarı çıkmasının önlenmesi için proseslerin sürekli olarak izlenmesi sağlanacaktır. - Atıksu toplama sistemlerinde koku oluşumunu kontrol altına almak için deşarj yönetmeliklerine göre kollektör hatlarındaki deşarjların düzenli olarak denetlenmesi sağlanacaktır. - Kanalizasyon sistemlerinin akışı sağlayacak şekilde projelendirilmesi yapılmış, kanalizasyon sistemlerinin kritik noktalarına hava verilmesi düşünülmüştür. - Kanalizasyon şebeke hatları ve terfilerde sezon öncesinde kokuya sebebiyet verebilecek organik maddeler, yüksek vakum kapasiteli ekipmanlar ile rutin temizlenecektir. - Mikrobiyal büyümeyi sağlayan koşulları kontrol altına almak adına pH kontrolü ve dezenfeksiyon işlemleri uygulanacaktır. Ayrıca, türbülanstan dolayı oluşacak olan kokuların minimize edilmesi amacıyla atıksu toplama sisteminin projelendirilmesinde türbülans durumlarına özellikle dikkat edilmiştir. - Uygun ve doğru tasarlanmış boru ve kanallar boyunca hidrolik sıçramaların elimine edilmesi, işletme koşullarında su seviyesinin kontrolü ile serbest düşüşten kaynaklı türbülansın minimize edilmesi sağlanacaktır. - Aerosol bileşiklerinin salınımının kontrol altına alınması ile koku oluşumu kontrol altına alınabilecektir. - Terfi merkezlerinde koku giderici üniteler ile koku kontrolü sağlanacaktır. 19.07.2013 tarih ve 28712 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe giren “Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik” hükümlerine riayet edilecektir. Gürültü: İnşaat ekipman ve araçlarından kaynaklanacak olan gürültünün proje yakın çevresindeki hassas alıcılar üzerinde olumsuz etki oluşturması beklenmektedir. Etkiyi en aza indirmek amacı ile, inşaat çalışmaları gündüz saatlerinde (07:00 – 19:00) gerçekleştirilecektir. Bunun yanında gürültü seviyeleri hassas alıcı ortamlarında düzenli olarak izlenecek ve gerekli olması durumunda ek önlemler alınacaktır. Terfi istasyonları içerisinde kullanılacak makine-ekipman kaynaklı oluşacak olan gürültü, kapalı yapı içerisinde sönümlenecek ve dışarıya rahatsız edici etkisi olamayacaktır. Gerekli ses izolasyonları uygulanacaktır. 62 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Tesisin tüm ünite ve birimlerinin planlamasında, 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” ve 08/11/2015 tarih ve 29536 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” Madde 28 gereği ilgili hükümlerine riayet edilecektir. Yönetmelikteki sınır değerlerin sağlanması için gerkli önlemler alınacak olup yakında bulunan yerleşim yerleri ile inşaat alanı arasında “Çevresel Gürültü Değerlendirmesi ve Yönetimi İle İlgili AB Direktiflerinin Uyumlaştırılması ve Uygulamaları” Projesi kapsamında yayınlanan Gürültü Azaltım Önlemleri El Kitabı uyarınca belirlenen engelleme yöntemleri kullanılarak ses düzeyinin düşürülmesi sağlanacaktır. Sahada yapılacak çalışmalar gündüz zaman diliminde gerçekleştirilecek olup gece çalışma yapılmayacaktır. Arazi içerisinde çalışacak iş makinelerinin ve ekipmanların bakımlarının zamanında ve düzenli yapılması ile çalışma noktaları çevresinde bulunan işçilerin, yöre halkının ve hayvanların etkilenmemesi için oluşması muhtemel gürültünün azaltılması sağlanacaktır. İş makinelerinin aynı anda çalıştırılmamasına özen gösterilecektir. İnşaat alanı çevresinde oluşturulacak olan bariyerler ve alanda bulunan ağaçlar gürültünün yutulmasına katkı sağlayacaktır. Projenin işletme aşamasında gerçekleştirilecek faaliyetler kapalı ortamlarda yürütülecektir. Terfi merkezlerinde kullanılacak olan pompalar suyun içerisinde yer alacak olup, etrafları betonarme duvarlar ile çevrilecektrir. Mekanik ekipman kaynaklı oluşan gürültü betonarme duvarlarda yutuma uğradıktan sonra hava yolu ile alıcı ortama iletilmektedir. Bu nedenle işletme aşamasında dış çevreyi rahatsız edecek boyutta gürültü oluşmayacaktır. Söz konusu tasarım hem paket hem de betonarme yarı gömülü terfimerkezleri için geçerlidir. Gürültü kirliliği ile ilgili gerekli izlemeler yapılacak olup terfi merkezleri kaynaklı gürültü sorunu oluşması durumunda oluşacak soruna yönelik ek önlemler (ek ses yalıtım malzemeleri kullanılması, ses bariyeri inşa edilmesi vb.) alınacaktır. 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı (Dğşk. R.G.: 08.11.2015/29536) Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. Proje konusu faaliyetlerin gerçekleştirilmesi sırasında çalışacak makine ekipmandan kaynaklı gürültü oluşacaktır. Oluşacak gürültünün hesabında makine ekipmanlar işletme bazında değerlendirilmiştir. Proje kapsamında gerçekleştirilecek faaliyetler kapalı ortamlarda yürütülecektir, pompalar su içerisinde yer alacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında dış çevreyi rahatsız edecek boyutta gürültü oluşmayacaktır. Bu durum hesaplamalarla da desteklenmiştir. Makine güçleri verilen ses kaynaklarının “ses gücü düzeyi” aşağıdaki formüle göre bulunur. Referans Güç : Wo = 10-12 Watt Çevirme Katsayısı : *F = 1 x10-8 (Elektrik motorları için) Ekipman Gücü (Watt) : Wm Ses Gücü (Watt) :W 63 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI *ODTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. H.Nevzat Özgüven 'in 'Endüstriyel Gürültü Kontrolü' isimli kitabından alınmıştır." W= Wm x F *Lw= 10 x log (W/Wo) *Makine Gücü-Ses Gücü Düzeyi ilişkisi formülü, Hamilton and Hardy's Industrial Toxicology Gürültü kaynaklarının toplam güçlerinden yukarıdaki formüller ile bulunan ses gücü ve ses gücü düzeyi Tablo 18’de hesaplanmıştır. Tablo 18: Gürültü Kaynakları ve Ses Gücü Düzeyi PROJE Kurulu Güç Motor Gücü Ses Gücü Düzeyi Ses Gücü (W) ÜNİTELERİ (KW) (W) (dBA) Pompalar 55 55000 55000 x (1 x10-8) = 0,00055 87 Her bir gürültü kaynağına ait ses gücü düzeyinin 500Hz-1000Hz-2000Hz-4000Hz olmak üzere 4 oktav bandına dağılımı, her bir oktav bandındaki ses gücü düzeyi hesap edilerek Tablo- 49’da gösterilmiştir. Ses düzeyi gücü hesaplanırken aşağıdaki formül kullanılmıştır. 10 10 Lw(i)=10Log( 4 ) Lw=Toplam kaynağın ses gücü düzeyi (dB) Tablo 19: Gürültü Kaynaklarının Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Göre Dağılımı Ses Düzeyi Gücü (dB) Gürültü Kaynakları TOPLAM 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz Pompalar 87 81 81 81 81 Toplam ses gücü düzeylerinin 4 oktav banda da eşit olarak dağıldığı varsayılmaktadır. 4 oktav bandında mesafelere göre Ses Düzeyi Basıncı hesaplanırken aşağıdaki formül kullanılır. Lp= Lw + 10 log (Q / 4πr2) formülü kullanılmıştır. Formülde; Lp : Ses Basıncı Seviyesi (dB cinsinden) Lw : Ses Gücü Seviyesi (dB cinsinden) R : Ses Kaynağına Olan Mesafe Q :Yön Faktörü (birimsiz) (1 alınmıştır) Tablo 20: Gürültü Kaynaklarının Ses Basınç Düzeyleri Gürültü Mesafe Ses Düzeyi Basınç (dB) Kaynakları (m) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 10 49,99 49,99 49,99 49,99 15 46,47 46,47 46,47 46,47 30 40,44 40,44 40,44 40,44 50 36,01 36,01 36,01 36,01 100 29,99 29,99 29,99 29,99 Pompalar 250 22,03 22,03 22,03 22,03 500 16,01 16,01 16,01 16,01 750 12,49 12,49 12,49 12,49 1000 9,99 9,99 9,99 9,99 1500 6,47 6,47 6,47 6,47 500 Hz ile 4000 Hz frekans aralığında düzeltme faktörleri Tablo 21 ‘de verilmiştir. 64 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Tablo 21: Frekanslara Göre Düzeltme Faktörleri Merkez Frekansı (Hz) Düzeltme Faktörü 500 -3.2 1000 0 2000 1.2 4000 1 Tablo 20’de gürültü kaynaklarına ait ses basınç düzeylerinin 4 oktav banda eşit olarak dağıldığı varsayılmaktadır. Faaliyet alanında gürültü kaynaklarının ses basınç düzeylerini hesaplamak için Tablo 21’de verilen düzeltme faktörleri kullanılmıştır. Düzeltme faktörleri ile yapılan hesap sonucunda her bir gürültü kaynağının 4 oktav bandı için ses düzeyleri bulunmuştur. Düzeltme faktörleri ile yapılan hesaplar Tablo 22’ de verilmiştir. Tablo 22: Makinelerinden Kaynaklanan Gürültünün mesafeye göre dağılımı (0-3000 m arası) Gürültü Mesafe Ses Düzeyi Basınç (dB) Kaynakları (m) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 10 46,79 49,99 51,19 50,99 15 43,27 46,47 47,67 47,47 30 37,24 40,44 41,64 41,44 50 32,81 36,01 37,21 37,01 100 26,79 29,99 31,19 30,99 Pompalar 250 18,83 22,03 23,23 23,03 500 12,81 16,01 17,21 17,01 750 9,29 12,49 13,69 13,49 1000 6,79 9,99 11,19 10,99 1500 3,27 6,47 7,67 7,47 Her mesafede atmosferin sönümlediği basınç düzeyleri hesaplanmıştır. Her frekansa göre atmosferin yutuş değerleri aşağıdaki formüle göre hesaplanmıştır. Atmosferik Yutum : 7,4 * 10-8 * ( f ² * r/Q ) f : Gürültü kaynağı frekansı = 2500 devir/dak. Q : Havanın bağıl nemi = % 65,4* r : Mesafe (m) (*Kaynak: http://www.fto.org.tr/DB_Image/29/170/fethiyevecevresindeiklimkosullari.pdf) R =… mesafedeki gerçek ses basıncı : Lpg 0 -100 metrede : Lpg = Lpt 100< …. : LpG = Lpt-Aatm 65 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Tablo 23: 4 Oktav Bandında Mesafelere Göre Atmosferik Yutuş Değerleri Frekans (Hz) Mesafe (m) Atmosferik Yutuş 10 0,00 15 0,00 30 0,01 50 0,01 100 0,03 500 250 0,07 500 0,14 750 0,21 1000 0,28 1500 0,42 10 0,01 15 0,02 30 0,03 50 0,06 100 0,11 1000 250 0,28 500 0,57 750 0,85 1000 1,13 1500 1,70 10 0,05 15 0,07 30 0,14 50 0,23 100 0,45 2000 250 1,13 500 2,26 750 3,39 1000 4,53 1500 6,79 10 0,18 15 0,27 30 0,54 50 0,91 100 1,81 4000 250 4,53 500 9,05 750 13,58 1000 18,10 1500 27,16 Atmosferik yutuş değerlerinin düşülmesinden sonra her bir gürültü kaynağının 4 oktav bandında net ses düzeyi hesaplanmıştır. Hesaplanırken L=L-Aatm formülü kullanılmıştır. Kullanılan gürültü kaynaklarının toplam ses basıncı düzeyi ise aşağıdaki formül ile hesaplanarak bulunmaktadır. LT= 10 log Σ10 Li/10 formülünden hesaplanmaktadır. Kaynak: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, ÇED Raporları ve Proje Tanıtım Dosyalarının Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi Ve Yönetimi Yönetmeliği Kapsamında Hazırlanma Esasları 66 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Tablo 24: Faaliyet Alanında Kullanılacak Her Bir Gürültü Kaynağının Mesafeye Bağlı Net Ses Düzeyleri Ses Düzeyi Basınç (dB) Toplam ses Mesafe Gürültü Kaynakları düzeyi (m) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz (dBA) 10 46,78 49,98 51,14 50,81 55,99 15 43,26 46,45 47,60 47,19 52,44 30 37,24 40,41 41,51 40,90 46,31 50 32,79 35,95 36,98 36,10 41,73 100 26,76 29,87 30,73 29,18 35,39 Pompalar 250 18,76 21,75 22,10 18,50 26,60 500 12,67 15,44 14,94 7,96 19,59 750 9,07 11,64 10,29 -0,09 15,36 1000 6,50 8,86 6,66 -7,12 12,30 1500 2,84 4,77 0,88 -19,69 7,89 Eşdeğer Gürültü Düzeyleri; Leq=10Log∑10LT(i)/10 formülünden hesaplanarak Tablo-25 oluşturulmuştur. Tablo 25: Mesafelere Bağlı Eşdeğer Gürültü Düzeyi Değerleri Mesafe (m) Leq (dBA) 10 55,99 15 52,44 30 46,31 50 41,73 100 35,39 250 26,60 500 19,59 750 15,36 1000 12,30 1500 7,89 67 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Gürültü Dağılım Grafiği 60,00 55,99 52,44 50,00 46,31 41,73 Gürültü Düzeyi (dBA) 40,00 35,39 30,00 26,60 19,59 20,00 10,00 0,00 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 Mesafe Grafik 2: İşletme Aşaması Gürültü Mesafe Dağılımı Grafiği Gürültü kaynakları genel itibari ile kapalı planlanmış olup, projenin işletme aşamasında oluşabilecek gürültü düzeyi; Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinin Madde 22 (a) bendi Tablo 4’de verilen sınır değerleri sağlaması gereklidi r. (Tablo 26) Tablo 26: Endüstri tesisleri için çevresel gürültü sınır değerleri Alanlar Lgündüz Lakşam Lgece (dBA) (dBA) (dBA) Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları ile yazlık ve kamp 60 55 50 yerlerinin yoğunluklu olduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan 65 60 55 konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan 68 63 58 işyerlerinin yoğun olarak bulunduğu alanlar Endüstriyel alanlar 70 65 60 ÇGDYY, Madde 22 (a) Tablo 4’ te işletme aşamasında endüstri tesisleri için çevresel gürültü sınır değerleri gündüz için 65 dBA, gece için 55 dBA olarak tanımlanmıştır. Sahada yapılacak çalışmalar sırasında oluşması muhtemel gürültü seviyesinin en yakın yerleşim birimi ve hassas alanda bu sınır değerini aşmaması gerekmektedir. Terfi merkezleri en yakın konutlara 15 m mesafede yer almaktadır. 68 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Yapılan hesaplamalarla mesafelere bağlı Leq değerlerinin oluşturulduğu Tablo 25’ten görüldüğü üzere, işletme aşamasındaki makine ve ekipmanlardan kaynaklı gürültü seviyeleri hesaplanmış ve kaynaktan 15 metreden sonra 52,44 dBA seviyesinde olduğu ve Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, Madde 22 (a) Tablo 4 “Endüstri Tesisleri İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri” tablosunda “Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar” için Lgündüz 65 dBA ve Lgece 55 dBA sınır değerinin altında kaldığı görülmektedir. 15 metre mesafedeki en yakın yerleşim yerinde Lgündüz 65 dBA ve Lgece 55 dBA sınır değeri sağlanmaktadır. Dolayısı ile projenin işletme aşamasında gürültü kirliliğinin yerleşim alanlarını etkilemesi beklenmemektedir. Tesis kurulum aşamasında ve işletme aşamasında oluşabilecek gürültü için, 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” ve 27.04.2011 tarih ve 27917 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine riayet edilecektir. Su ve Atıksu: MUSKİ ve müşaviri, proje için gerekli su ihtiyacını yeraltı ve yüzey suları üzerinde olumsuz bir etki yaratmadan sağlamakla yükümlüdür. Kazı sonucu açılan hendeklerin, yüzeysel su, yeraltı suyu veya yağış sonucunda dolması durumunda bu kanallardaki muhtemel çamurlu su boşaltılırken, atılacak su doğrudan alıcı ortama deşarj edilmeyecektir. Bu sular, içindeki kum ve çamur alındıktan sonra alıcı ortama deşarj edilecektir. Trafik: Yapılacak olan çalışmalar kapsamında, çalışma sahalarına araç giriş-çıkışı olacağından, yerel trafikte inşaat araçlarının girmesi nedeniyle yoğunlaşma beklenmektedir. Çalışma alanlarının tam olarak çevrelenmemesi ve gerekli uyarı işaretlerinin yerleştirilmemesi sonucunda toplum sağlık ve güvenliğini tehdit edecek kazalar oluşabilir. Söz konusu durumların önlenebilmesi için inşaat takvimi ve trafiğe ilgili kısıtlamalar, zamanlı bir şekilde kamuya duyurulacaktır. Toplum sağlığı ve güvenliği: MUSKİ ve müşavir şirketler kazı ve inşaat çalışmaları öncesi çalışma yapılacak bölgelerde bölge halkı için gerekli güvenlik önlemlerini alacaktır. Çalışma alanına uyarı ikaz şeritleri ve çitler yerleştirilerek izinsiz girişler engellenecektir. İnşaat alanında çalışma süresince kısıtlı yollar dışındaki alternatif güzergâhlar halkın bilgilenmesi amacıyla duyurulacaktır. Çalışma alanında yazılı, sözlü ve sesli uyarı işaretleri ile halkın bilgilendirilmesi sağlanacak, engelli vatandaşların ulaşımı dikkate alınarak gerekli tedbirler alınacaktır. İnşaat çalışmalarına başlanmadan önce çalışma yapılacak alanlar ve çalışma saatleri hakkında yazılı bilgilendirme yapılacaktır. COVID-19 ve diğer olası salgın/bulaşıcı hastalıklara yönelik Sağlık Bakanlığı ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı başta olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşların yaptığı bilgilendirmeler düzenli olarak takip edilecek ve alınan tedbirlerin güncelliği gözden geçirilecektir. Saha çalışmalarının yöre halkının sağlığı açısından risk oluşturmaması adına faaliyet kapsamında çalışacak personel ve kullanılacak malzeme ile halkın temas etmemesi sağlanacak, salgın çerçevesinde alınacak tedbirler bu kapsamda genişletilecektir. COVID-19 ve diğer olası salgın ve bulaşıcı hastalıklara yönelik sahaya özgü beklenmedik durum/acil durum / kriz yönetimi / eylem planı hazırlanacak ve uygulanacaktır. Acil eylem planlarında, sahada oluşabilecek olası tıbbi atıkların depolanması ve bertaraf edilmesine yönelik düzenlemeler de göz önünde bulundurulacaktır. Bu atıkların malzemeye bağlı olarak 69 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI bulaşıcı kalabileceği ve miktarının zaman içerisinde artabileceği de dikkate alınacaktır. Bireylerin rollerinin ve sorumluluklarının anlaşılır olması için, acil eylem planlarında hem çalışanlara hem de proje sahasına yakın bulunan ya proje sahasından geçen yerleşim yerlerinde yaygın bir bilgilendirme yapılacaktır. İşçi sağlığı ve güvenliği: İnşaat çalışmaları gerekli önlemler alınmazsa çalışanların sağlık ve güvenliğini tehdit edecek kazalara sebep olabilir. Bu bağlamda, MUSKİ ve müşaviri şirketler çalışanlara güvenli ve sağlıklı çalışma ortamı sağlamakla yükümlüdür. Çalışanlar, iş tanımları, sorumlulukları, bölge halkı ile olan ilişkileri ve yapılan işle ilgili sağlık ve güvenliği tehdit edecek riskler hakkında işe başlamadan önce bilgi sahibi olacaktır. Çalışanlara gerekli kişisel koruyucu ekipmanlar sağlanacak ve düzenli eğitimlerle iş ve iş güvenliği ile ilgili bilgi verilecektir. İnşaat çalışmalarına başlanmadan önce yapılacak tüm işler için Risk Değerlendirme Raporu hazırlanacak olup, risklerin bertarafı için gerekli önlemler alınacaktır. Olası bir kaza ve acil durum için “Acil Durum Planları” hazırlanacak ve acil durum ekipleri kurularak acil durum senaryolarına uygun tatbikat ve eğitimler yapılacaktır. Ayrıca COVID-19'da dâhil olmak üzere herhangi başka bir salgın ve/veya bulaşıcı hastalık olması durumunda, T.C. Sağlık Bakanlığı, T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü’nün konu ile ilgili yönlendirmeleri, yönergeleri ve tavsiyeleri takip edilecek ve konu ile ilgili hem çalışanların iş sağlığı ve güvenliği için hem de çalışma alanları için gerekli her türlü önlem alınacaktır. COVID-19 ve diğer olası salgın ve bulaşıcı hastalıklara yönelik sahaya özgü beklenmedik durum / acil durum / kriz yönetimi / eylem planı hazırlanacak ve uygulanacaktır. Acil eylem planlarında, sahada oluşabilecek olası tıbbi atıkların depolanması ve bertaraf edilmesine yönelik düzenlemeler de göz önünde bulundurulacaktır. Bu atıkların malzemeye bağlı olarak bulaşıcı kalabileceği ve miktarının zaman içerisinde artabileceği de dikkate alınacaktır. Bireylerin rollerinin ve sorumluluklarının anlaşılır olması için, acil eylem planlarında hem çalışanlara hem de proje sahasına yakın bulunan ya proje sahasından geçen yerleşim yerlerinde yaygın bir bilgilendirme yapılacaktır. Çalışanlara COVID-19 semptomları, nasıl korunmaları ve semptomlar ortaya çıktığında ne yapılması gerektiği konusunda düzenli aralıklarla eğitim verilecektir. Alınacak tedbirlerin belirlenmesi ve uygulanması aşamalarında hem iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinin hem de çalışanların görüşleri dikkate alınacaktır. Büyük çalışma ekipleri daha küçük birimlere ayrılacak ve çalışanların sosyal mesafe sınırlamalarına uygun hareket etmesini sağlanacaktır. İnşaat alanındaki faaliyetlerin mümkün olan en az sayıda çalışan ile sürdürülebilmesine yönelik bir çalışma planı oluşturulacaktır. Ara dinlenmeler de dâhil olmak üzere çalışma süreleri içerisinde çalışanların birbirleriyle etkileşimlerinin asgari düzeyde olması sağlanacaktır. Hastalık bulaşma riskine karşı çalışanların standartlara ve işe uygun kişisel koruyucu donanımlar kullanması sağlanacaktır. Kişisel koruyucu donanımların çalışanlar tarafından ortak kullanımını ve hijyenik özelliğini kaybeden veya tek kullanımlık malzemelerin tekrar kullanılması engellenecektir. 70 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Faaliyet alanına yeni gelen malzemelerin belirlenecek özel alanlarda depolanması sağlanacak, yetkili çalışanlar dışında bu alanlara giriş ve çıkışlar ile malzemelere temas önlenecektir. İstihdam: Projenin inşaat sürecinde personel çalıştırılmasına ihtiyaç duyulacaktır. Mümkün olduğu ölçüde yerel halktan iş gücü ve istihdam sağlanacaktır. Bununla beraber konusunda uzman olan ve şehir dışından gelen çalışanlar için barınma ihtiyacı olabilecektir. Şehir merkezine yakın alanlarda barınma sağlanacaktır. MUSKİ ve alt müşavirleri hiçbir şekilde çocuk işçi çalıştırmayacak, kimseye zorla işçilik yaptırmayacaktır. Çocuk çalıştırma, zorla iş yaptırma, ayrımcılık, dernek ve toplu sözleşme özgürlüğü ile ilgili tüm Türk Kanunları ve Uluslararası İşgücü Organizasyonu Konvansiyonlarına tam anlamıyla uyumlu hareket edeceklerdir. İşgücü akışı yatırımların inşası için inşaat şantiyesinde kurulacak kamplarda işçilerin uzun vadeli konaklamasından kaynaklanabilecek riskler ile alakalı olup, inşaat alanına şantiye sahası kurulmayacaktır. Çalışanların mümkün mertebe yöre halkından olması sağlanacaktır. Bu sebeple işçi akını öngörülmemektedir. Atık yönetimi: Çalışmalar sırasında, bitkisel üst toprağın zaman zaman kaldırılması gerekebilecektir. Ancak kazı malzemesinin ihtiyaçtan fazla olması durumunda ilgili kurumlarla iletişime geçilerek fazla hafriyatın uygun şekilde bertarafı sağlanacaktır. Hafriyat atıklarının yanında, tehlikeli ve tehlikesiz katı atıkların da oluşması beklenmektedir. Söz konusu atıklar, yerel mevzuat ile uyumlu olarak inşaat sahalarında ayrı ayrı depolanacak ve lisanslı tesislere taşınması ve bertarafı sağlanacaktır. MUSKİ ve müşaviri, lisanslı tesislerle irtibatın ve tüm atıkların yerel mevzuat ve DB kriterleri çerçevesinde geri kazanımı/bertarafının sağlanmasından sorumludur. Çalışacak tüm personel atık azaltımı ve atık yönetimi konusunda bilinçlendirme eğitimi verilecektir. Proje kapsamında kullanılacak olan koruyucu malzemelere ilave olarak salgın sebebiyle ilave koruyucu malzemeler (maske, eldiven vb.) kullanılması da söz konusudur. Personelin kullanmış olduğu bütün koruyucu ekipmanlar tıbbi atık olarak değerlendirilebilecek ve buna uygun olarak acil eylem planları hazırlanacaktır. Personel kaynaklı tıbbi atıklar diğer atıklardan ayrı olarak 25.01.2017 tarih ve 29959 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve Sağlık Bakanlığı’nın yayımlayacağı kılavuzlar doğrultusunda depolanarak bertaraf edilecektir. Doğal Yaşam Alanları: Proje alanı içinde ulusal koruma statüsü olan Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi bulunmaktadır. Bu ÖÇKB’de özellikle Fethiye kumsalını kullanan Caretta caretta ve Chelonia mydas türlerinin korunması söz konusu olduğundan, projenin bu koruma alanına herhangi bir etkisinin olması beklenmemektedir. Ayrıca, günlük ağacı ve göcek kara semenderi bölgedeki diğer endemik türlerdir. Proje alanının çoğunluğu şehir içinde kalmakta olduğundan, bu türlere herhangi bir olumsuz etki beklenmemektedir. Yine de proje kapsamında, Fethiye-Göcek ÖÇKB Plan Hükümlerine uyulacaktır. Kültürel varlıklar: Projenin bu aşamasında, kültür varlıklarına bir etki öngörülmemektedir. Rastlantısal bulgular için Türk mevzuatına uygun rastlantısal bulgular 71 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI prosedürü oluşturularak, söz konusu durum halinde ilgili makamlarla iletişime geçilecek ve mevzuatın uygulanması sağlanacaktır. Arazi Edinimi: Türkiye'deki yasal çerçeve kapsamında, arazi edinimi / kamulaştırma 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa (2001 yılında 4650 sayılı kanun ile değiştirilmiştir) dayanmaktadır. Bu Kanunun amacı, kamu yararının gerektirdiği hallerde gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerinin mülkiyetinde bulunan taşınmaz malların, Devlet ve kamu tüzel kişilerince kamulaştırılmasında yapılacak işlemleri, kamulaştırma bedelinin hesaplanmasını, taşınmaz malın ve irtifak hakkının idare adına tescilini, kullanılmayan taşınmaz malın geri alınmasını, idareler arasında taşınmaz malların devir işlemlerini, karşılıklı hak ve yükümlülükler ile bunlara dayalı uyuşmazlıkların çözüm usul ve yöntemlerini düzenlemektir. Proje kapsamında saha çalışmalarında hat güzergâhlarının belirlenmesinde özellikle kadastral yol olmayan bölgeler, özel mülkiyet vb. kamulaştırma işlemlerine tabi olabilecek hususlar bertaraf edilmiş olup, hat güzergâhının imar yollarından geçirilmesi hedeflenmiştir. Borular gömülü vaziyette olacaktır. MUSKİ’nin “Fethiye İlçesi Kanalizasyon Şebeke ve Kollektör Hattı Projesi”nde arazi edinimine konu arazi bulunmamaktadır. Söz konusu projenin fiziksel yerinden edinime sebep olması beklenmemektedir. Proje tasarımı yeni bir arazinin edinimini ya da irtifak hakkı tesis edilmesi ihtiyacını doğurması halinde Arazi Edinimi ve Yeniden Yerleşim Eylem Planı (LARAP) revizyonları gerçekleştirilecektir. Yeni yapılacak kanalizasyon hattı güzergâhı için çoğunlukla eski güzergâh kullanılacaktır. Bu sebeple proje alanlarında yapıların etkilenmesi veya fiziksel yer değişikliği beklenmemektedir. MUSKİ’nin “Fethiye İlçesi Kanalizasyon Şebeke ve Kollektör Hattı Projesi”nde arazi edinimi söz konusu değildir. Şebeke hattının pompa, terfi vb. sabit bileşenleri için irtifak veya mülkiyet kamulaştırması gerekmemektedir. İnşaat sürecinde yeni geçiş yolu açılması gerekmeyecek, kalıcı veya geçici süre ile şahıs arazisine ihtiyaç duyulmayacaktır. Borular ve inşaat malzemeleri için stoklama yapılması gerekir ise Büyükşehir Belediyesi’ne ait alanların depo olarak kullanılması sağlanacaktır. TM2/2 olarak adlandırılan terfi merkezinin yeri imar planı içerisinde park alanı olarak belirtilmiş olup gerekli izinler Fethiye Belediyesi’nden alınmıştır (Ek-3). Park alanı olarak kullanılan alanın terfi merkezinin yapılması sonrasında da çevre ile uyumlu olacak şekilde peyzaj çalışmaları yapılacak ve park olarak kullanılmasına devam edilecektir. TM1 ve TM2-1 terfi merkezleri ise orman alanında kalmakta olup Muğla Orman Bölge Müdürlüğü tarafından 49 yıllık kullanım hakkı izni verilmiştir (Ek-3). Orman alanlarında yapılacak çalışmalarda arazi kullanımı terfi merkezlerinin yapılacağı alan ile sınırlandırılacak, doğal yaşamın ve biyoçeşitliliğin olumsuz etkilenmemesi sağlanacaktır. Terfi merkezlerinin inşasının bölgede insan faaliyetlerini arttırıcı etki oluşturması beklenmemektedir. Orman alanlarında yürütülecek çalışmalarda, Orman Kanunu ve buna bağlı olarak çıkarılan yönetmelik hükümlerine riayet edilecektir. Projenin çevrede bulunan şahıs arazilerine olumsuz etki oluşturması söz konusu değildir. Sahada yapılacak olan ağaç kesimleri Orman Bölge Müdürlüğü’nün uygun görüşü doğrultusunda gerçekleştirilecek olup, kesilen ağaçların yerine terfi merkezi içerisine ve etrafına aynı ağaç türlerinden fidan dikilmesi sağlanacaktır. 72 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Peyzaj Çalışmaları: Arazi kullanım amacı park olarak belirlenen TM2-2 terfi merkezinin kurulması planlanan alanda yapılacak olan çalışmalarda mevcut parkın niteliğinin ve görüntüsünün bozulmamasına önem gösterilecek, gerekli şartlar sağlanması akabinde ağaçlandırma ve çevre düzenlemeleri gerçekleştirilerek mevcut arazi kullanımını aksatmayacak şekilde çalışmalar yapılacaktır. Ayrıca terfi merkezinin yapılacağı alan içerisinde yer alan 3 adet zeytin ağacı da alandan taşınarak park içerisinde farklı bir noktaya dikilecektir. Terfi merkezinin çevresine de zeytin fidanlarının dikimi yapılarak görüntü ve ses izolasyonu sağlanacaktır. Arazi kullanım amacı orman alanı olarak geçen TM1 ve TM2-1 terfi merkezlerinin yapılacağı alanda, doğal yaşamın ve biyoçeşitliliğin olumsuz etkilenmemesi sağlanacak, bölgede yaygın orman bitki örtüsü olan kızılçam bireylerinin kesilenlerinin yerine terfi merkezleri yapımı tamamlandığında yeni fidanlar dikilmesi sağlanacaktır. Terfi merkezi etrafına hem gürültüyü yutması hem de görsel güzellik oluşturması açısından uzun ömürlü bitkilerle setler oluşturulabilecektir. TM2-2 terfi merkezi mevcut saha görünümü Resim-8’de, proje sona erdiğinde sahanın alacağı görünümü gösterir çalışma Resim- 9’da sunulmuştur. Ayrıca TM1 ve TM2-2 terfi merkezlerinin Orman Meşcere haritaları da Resim 10 ve Resim 11’de sunulmuştur. Resim 14: Proje Sahası (TM2-2) Mevcut Görünümü 73 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Resim 9: Proje Tamamlandığında Sahanın Alacağı Görünüm (Temsili) TM2/1 Terfi Merkezi Resim 15: TM2/1 Terfi Merkezi Meşcere Haritası 74 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI TM1 Terfi Merkezi Resim 16: TM1 Terfi Merkezi Meşcere Haritası Resim 10 ve Resim 11’de görüldüğü üzere; TM2/1 terfi merkezi alanı orta kapalılıkta kızılçam orman alanında, TM1 terfi merkezi alanı ise bozuk boşluklu kızılçam orman alanında kalmaktadır. Sahada yapılacak ağaç kesme işlemleri faaliyet sahası içerisinde gerçekleştirilecek olup, Orman Bölge Müdürlüğü’nden gerekli izinler alınacaktır. Kesilen kızılçam ağaçları yerine, inşaat aşaması tamamlanmasına müteakip kızılçam fidanları dikilerek peyzaj ve rehabilitasyon uygulamaları gerçekleştirilecektir. 75 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 6.3. Etki Azaltma Planı Planlanan proje kapsamında, projenin her aşamasında arazi, su, hava ve diğer ortamlar üzerinde olabilecek etkileri azaltmak amacıyla Etki Azaltma Planı hazırlanmıştır. 6.3.1. Kanalizasyon Şebeke ve Kolektör Hattı İnşaat Aşaması Etki Azaltma Planı Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İnşaat Ulaşım  İnşaat alanının etrafına açıkça Proje Bütçesi MUSKİ, Güvenliği görülebilir uyarı ve kapsamında Yüklenici bilgilendirme levhalarının karşılanacaktır asılması,  Çalışmalar için zaman sınırlamasının getirilmesi,  Bölgede yaşayanların en az bir hafta öncesinde yapılacak çalışma ile ilgili bilgilendirilmesi,  Çalışmalar sırasında yerel halk tarafından kullanılan yollarda ulaşımda aksamaların meydana gelmemesi için alternatif yolların belirlenmesi,  Yayaların güvenliği için geçici yaya ve yürüme yollarının oluşturulması geçici yolların engelli kişilerin kullanımına uygun olarak sağlanması,  Kedi- köpek vb. hayvanların kazı alanına giriş ve çıkışlarının önlenmesi amacıyla tedbir alınması,  Hız limiti kurallarına uyulması,  İnşaat sırasında çalışacak olan araç̧ sürücüleri ve iş makinalarını kullanacak personele güvenli sürüş için bilgilendirme yapılması,  Nakliye faaliyetleri sırasında, mevcut yollara zarar verilmemesi ve herhangi bir zarar verilmesi durumunda, hasar maliyetinin karşılanması, çalışmaları yapılacaktır. 76 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İnşaat Yaya  Çalışma sahasında güvenlik sınırı Proje Bütçesi MUSKİ, Güvenliği oluşturularak, uyarı levhaları ile kapsamında Çevre ve güvenlik sağlanacaktır. karşılanacaktır. Şehircilik İl Müdürlüğü, Yüklenici Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İnşaat Trafik  Onaylı trafik sirkülasyon Proje Bütçesi MUSKİ, projelerine uygun olarak trafik kapsamında Çevre ve akışı güvenlik tedbirleri ve uyarı karşılanacaktır. Şehircilik İl levhaları ile sağlanması, Müdürlüğü,  Alternatif geçiş güzergahları Yüklenici hakkında sürücülerin bilgilendirilmesi, çalışmaları yapılacaktır. Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İnşaat Katı  Minimum atık oluşumunu Proje Bütçesi MUSKİ, Atıklar sağlayacak önlemler alınması, kapsamında Çevre ve  İnşaat çalışmaları sırasında karşılanacaktır. Şehircilik İl ortaya çıkan tüm tehlikesiz Müdürlüğü, atıklar ve kazı materyalleri katı Yüklenici atık depolama sahasında çevreye zararı olmayacak, yerel mevzuat ve Dünya Bankası kriterlerine uyacak şekilde atıkların sınıfları belirlenerek (geri kazanılabilir, tehlikeli, inört, tehlikesiz vb.) geçici depolanması,  Tekrar kullanılabilecek olan taş, toprak ve diğer materyaller proje gerçekleştirme çalışmalarında kullanılması,  Tekrar kullanılmayacak olan tehlikesiz ve tehlikeli atıkların mevzuata uygun şekilde lisanslı tesislerce bertaraf edilmesinin sağlanması,  Atık üretimi, depolanması ve bertarafına ilişkin kayıtların tutulması, 77 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI  Çalışanlara atık yönetimi uygulamaları ile ilgili eğitimler verilmesi,  Tüm fazla kazı materyallerinin ilgili belediye birimlerince seçilen katı atık depolama alanında uygun şekilde depolanması, çalışmaları yapılacaktır. Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İnşaat Tehlikeli  İşlerin yapılması sırasında Proje Bütçesi MUSKİ, Çevre Atıklar kullanılan araçların ve diğer kapsamında ve Şehircilik İl makine ekipmanların karşılanacaktı Müdürlüğü, durumlarının periyodik olarak r. Yüklenici incelenmesi,  Akaryakıt ve yağların mevzuata uygun olarak depolanması ve dökülmeye karşı ilgili yerin izolasyonu ve temizlenmesi amacıyla uygun ekipmanların sahada bulundurulması,  Acil durum planlarında kaza ve döküntü sırasında yapılacaklar ve görevli ekiplerin belirlenmesi, Dökülme ve kaza durumunda uygun temizleme ekipmanları sahada bulundurulacak ve görevli ekipler tarafından kullanımı sağlanacaktır.  Atık yağların ve oluşabilecek diğer tehlikeli atıkların geçici depolanması ve lisanslı tesislerce bertarafının (geri kazanımı) ilgili yönetmeliklere göre sağlanması, çalışmaları yapılacaktır. 78 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İnşaat Su  Su kesintilerinin su temini şirketi Proje Bütçesi MUSKİ, temininde ile birlikte programlanması ve kapsamında Çevre ve periyodik nüfus üzerindeki etkilerin en aza karşılanacaktır Şehircilik İl kesintiler Müdürlüğü indirgenmesi için halkın önceden bilgilendirilmesi, çalışmaları yapılacaktır. Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İnşaat Arazi  Bitki örtüsünün kaldırılmasının Proje Bütçesi MUSKİ, Çevre Kullanımı gerektiği yerlerin en aza kapsamında ve Şehircilik İl indirgenmesi karşılanacaktı Müdürlüğü, İşlerin tamamlanmasının ardından r. Yüklenici kaldırılan bitki örtüsünün yeniden serilmesi veya alanın yeniden bitkilendirilmesi, çalışmaları yapılacaktır.  Orman arazilerinde arazi kullanımları sınırlandırılacak olup ağaç kesimleri ilgili kurumun görüşü doğrultusunda gerçekleştirilecektir. Terfi merkezleri inşası akabinde orman florasına uygun ağaçlandırma çalışmaları yapılacaktır.  Park alanı olarak kullanılan sahalarda mevcut arazi kullanımını değiştirmeyecek şekilde sınırlı alanda çalışma yapılacak olup, terfi merkezi inşası sonrasında terfi merkezi etrafında zeytin ağaçları dikimi yapılacaktır. Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İnşaat Kültürel  Tarihi eser, kültürel veya tarihi Proje Bütçesi MUSKİ, Miras açıdan değerli maddelerin kapsamında Kültür bulunması durumunda, tüm karşılanacaktır. Varlıklarnı çalışmaların durdurulması ve Koruma Bölge ilgili mercilerle temas kurulması, Kurulu Müdürlüğü, 79 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI  İlgili yerin korunması için tüm Yüklenici gerekli önlemlerin organize Firma edilmesi,  Resmi talimat alınıncaya kadar hiçbir çalışmaya devam edilmemesi, çalışmaları yapılacaktır. Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İnşaat Gürültü  Sınır değerleri sağlamak için iş Proje Bütçesi MUSKİ, makinelerinin periyodik bakım kapsamında Çevre ve ve yağlamaları zamanında ve karşılanacaktır Şehircilik İl düzenli olarak yapılması ve fazla Müdürlüğü, gürültüye neden olabilecek Yüklenici parçaların yenilenmesi,  İnşaat ekipman ve araçlarından kaynaklanacak olan gürültünün proje yakın çevresindeki hassas alıcılar üzerinde olumsuz etki oluşturması beklenmektedir. Etkiyi en aza indirmek amacı ile inşaat çalışmaları gündüz saatlerinde (07:00 – 19:00) gerçekleştirilecektir.  Bunun yanında gürültü seviyeleri hassas alıcı ortamlarında düzenli olarak izlenecek ve gerekli olması durumunda ek önlemler alınacaktır.  Çalışanlara gürültü azaltıcı tedbirler ve gürültü oluşumunu azaltma konusunda eğitim verilmesi, çalışmaları yapılacaktır.  Terfi istasyonları içerisinde kullanılacak makine-ekipman kaynaklı oluşacak olan gürültü, kapalı yapı içerisinde sönümlenecek ve dışarıya rahatsız edici etkisi olamayacaktır. Gerekli ses izolasyonları alınacaktır.  Tesisin tüm ünite ve birimlerinin planlamasında, 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren 80 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” ve 08/11/2015 tarih ve 29536 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” Madde.28 gereği ilgili hükümlerine riayet edilecektir.  Yönetmelikteki sınır değerlerin sağlanması için gerekli önlemler alınacak olup yakında bulunan yerleşim yerleri ile inşaat alanı arasında “Çevresel Gürültü Değerlendirmesi ve Yönetimi İle İlgili AB Direktiflerinin Uyumlaştırılması ve Uygulamaları” Projesi kapsamında yayınlanan Gürültü Azaltım Önlemleri El Kitabı uyarınca belirlenen engelleme yöntemleri kullanılarak ses düzeyinin düşürülmesi sağlanacaktır. Sahada yapılacak çalışmalar gündüz zaman diliminde gerçekleştirilecek olup gece çalışma yapılmayacaktır.  Arazi içerisinde çalışacak iş makinelerinin ve ekipmanların bakımlarının zamanında ve düzenli yapılması ile çalışma noktaları çevresinde bulunan işçilerin, yöre halkının ve hayvanların etkilenmemesi için oluşması muhtemel gürültünün azaltılması sağlanacaktır. İş makinelerinin aynı anda çalıştırılmamasına özen gösterilecektir.  İnşaat alanı çevresinde oluşturulacak olan bariyerler ve alanda bulunan ağaçlar gürültünün yutulmasına katkı sağlayacaktır. 81 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İnşaat İnşaat ve  Kazı planı sadece 07:00 ile 19:00 Proje Bütçesi MUSKİ, kazı saatleri arasında kapsamında Çevre ve araçlarının gerçekleştirilmesi, karşılanacaktır. Şehircilik İl ekipmanları  Akşam çalışmasının gerekli Müdürlüğü, nın olması halinde, halk en az bir Yüklenici gürültüsü hafta önceden bilgilendirilmesi, çalışmaları yapılacaktır. Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İnşaat Toz  Malzeme taşıyacak kamyonların Proje Bütçesi MUSKİ, kasalarının kapatılması veya kapsamında Çevre ve kaplanması, karşılanacaktır. Şehircilik İl  Toz oluşan yerlerin sulanması, Müdürlüğü,  Fazla materyallerin Yüklenici uzaklaştırılması ve işlerin tamamlanmasına müteakip çalışma yerinin temizlenmesi,  En fazla tozun oluştuğu alanda koruyucu örtülerin veya perdelerin kullanılması, çalışmaları yapılacaktır. Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İnşaat Hafriyat  Kazı işleminden çıkacak hafriyat Proje Bütçesi MUSKİ, malzemeler malzemesinin çoğunluğu kazı kapsamında Çevre ve inin alanın geri kapatılması karşılanacaktır. Şehircilik İl yönetilmesi işlemlerinde az bir kısmı ise Müdürlüğü, Büyükşehir Belediyesinin Yüklenici yönlendireceği alana taşınmasının sağlanması,  Alanda kısa süreli depolanacak olan hafriyat toprağının üstü erozyon veya akıntıdan korunmak amacıyla branda veya plastik malzeme ile kaplanması, çalışmaları yapılacaktır. 82 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İnşaat Malzeme  Proje için tedarik edilen tüm Proje Bütçesi Yüklenici tedariki malzemeler geçerli işletme ruhsatı kapsamında (kum, beton ve ÇED belgelendirmesi olan karşılanacaktır. borular, ocaklardan/ şirketlerden / vs.) tedarikçilerden sağlanması,  Uygun olan hallerde yerel tedarikçilerin tercih edilmesi, Aşam Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurums a al Sorumlu luk İnşaat İş sağlığı  Tüm inşaat faaliyetleri süresince, İş Proje Bütçesi Yüklenic ve Kanunu kapsamında iş sağlığı ve güvenliği kapsamında i güvenliği ile ilgili olarak yayınlanan tüm karşılanacaktır. (MUSKİ yönetmelik, usul ve esaslara uyulması, kontrolü  Çalıştığı konuda gerekli mesleki eğitimleri nde) almış çalışan tercih edilmesi,  İnşaat müşaviri tarafından bu iş için bir sorumlunun atanması,  Çalışanlar için güvenli ve sağlıklı çalışma ortamının sağlanması,  İş sağlığı ve güvenliği için tüm gerekli koruyucu ekipman ve donanımların (baret, emniyet kemeri, iş güvenliği elbisesi, gözlük, maske, çelik bot, eldiven vb) müşavir tarafından kullanılması,  Personele, iş sağlığı ve güvenliği konularında eğitim verilmesi,  Tüm çalışanların, inşaat çalışmaları süresince şantiye alanında uyulması gerekli güvenlik kuralları, riskler ve ilgili yönetmelikler hakkında bilgilendirilmesi,  Kapalı alan çalışma prosedürlerinin uygulanması,  Çalışanların, adil muamele, ayrımcılığın olmadığı ve her çalışan için eşit şartların sağlandığı ortamda çalışmasının sağlanması,  İnşaat çalışmalarına başlanmadan önce yapılacak tüm işler için Risk Değerlendirme Raporu hazırlanacak olup, risklerin bertarafı için gerekli önlemler alınacaktır. Olası bir kaza ve acil durum için Acil Durum Planları hazırlanacak ve 83 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Aşam Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurums a al Sorumlu luk acil durum ekipleri kurularak acil durum senaryolarına uygun tatbikat ve eğitimlerin verilmesi,  Çalışanlara iş başında çalışma yapılacak alan ve yapılacak çalışmalar sırasında olası riskler anlatılarak, iş başı eğitimleri verilmesi,  COVID-19 ve diğer olası salgın/bulaşıcı hastalıklara yönelik Sağlık Bakanlığı ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı başta olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşların yaptığı bilgilendirmeler düzenli olarak takip edilmesi ve alınan tedbirlerin güncelliği gözden geçirilmesi  Saha çalışmalarının yöre halkının sağlığı açısından risk oluşturmaması adına faaliyet kapsamında çalışacak personel ve kullanılacak malzeme ile halkın temas etmemesi için gerekli önlemlerin alınması, salgın çerçevesinde alınacak tedbirlerin bu çerçevede genişletilmesi,  COVID-19 ve diğer olası salgın ve bulaşıcı hastalıklara yönelik sahaya özgü beklenmedik durum/acil durum / kriz yönetimi / eylem planı hazırlanması  Acil eylem planlarında, sahada oluşabilecek olası tıbbi atıkların depolanması ve bertaraf edilmesine yönelik düzenlemeler de göz önünde bulundurularak atık yönetim planı oluşturulması,  Bireylerin rollerinin ve sorumluluklarının anlaşılır olması için, acil eylem planlarında hem çalışanlara hem de proje sahasına yakın bulunan ya proje sahasından geçen yerleşim yerlerinde yaygın bir bilgilendirme, çalışmaları yapılacaktır. 84 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Kurumsal Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Sorumluluk İnşaat Halkın  ÇSYP’nin halkın rahatlıkla erişip Proje Bütçesi MUSKİ ve katılımı ve görüşünü bildirebilmesi için kapsamında Yüklenici bilgiye halkın görüşüne açılması, karşılanacaktır. erişimi  İnşaat programını da içeren projeye yönelik bilgi materyalleri hazırlanması. (Poster, afiş, el ilanı vb.).  Şikayet mekanizmasının kurulması ve devreye alınması ve halka tanıtılması,  Yerel halk ile proje bileşenleri ve proje aktiviteleri ile ilgili olarak istişare toplantıları yapılması,  Trafik düzenlemeleri ve inşaat takvimi ile ilgili olarak halkın düzenli olarak bilgilendirilmesi, çalışmaları yapılacaktır. Aşama Konu İyileştirme Önlemi MaliyetKurumsal Sorumluluk İnşaat İş Gücü  Mümkün olduğu ölçüde yerel Proje Bütçesi MUSKİ, Akını halktan iş gücü ve istihdam kapsamında Yüklenici sağlanacaktır. Bununla beraber karşılanacaktır Firma ihtiyaca göre, konusunda uzman olan ve şehir dışından gelen çalışanlar olması durumunda, barınma ihtiyacı uygun alanlarda karşılanacaktır. Gerektiğinde işçilere gerekli eğitimler sağlanacaktır. 6.3.2. Kanalizasyon Şebeke ve Kollektör Hattı İşletme Aşaması Etki Azaltma Planı Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İşletme/ Kanalizasyo  Tüm kanalizasyon sisteminin Proje Bütçesi MUSKİ, Kullanım n Boru Hattı uygunluğunun sürekli kontrol kapsamında ilgili teftiş edilmesi. karşılanacaktır mercileri ve  Blokaj halinde, blokoja yol kamu açan sebeplerin derhal ortadan kurumları kaldırılması, boru hattının temizlenmesi ve lağım sularının döküldüğü alanın 85 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI temizlenerek dezenfekte edilmesi,  Herhangi bir hasar olması durumunda, sorumlu kişilere yaptırım uygulanması, çalışmaları yürütülecektir. Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İşletme/ Su  Daha önce rehabilite edilmeyen Proje Bütçesi Tesis Kullanım Kaynakları septik tanklar var ise içeriğinin kapsamında sahipleri ve ve Su güvenli bir şekilde ortadan karşılanacaktır ilgili teftiş Kalitesi kaldırılması, tankların mercileri boşaltılması ve doldurulması, çalışmaları yapılacaktır. Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İşletme/ Pompa ve  Tesislere 100 m mesafedeki Proje Bütçesi MUSKİ Kullanım terfi alanda gürültü seviyesi kapsamında merkezleri 60dBA‘i aşmamalıdır. Yapılan karşılanacaktır nden hesaplamalarla mesafelere Gürültü bağlı Leq değerlerinin kaynaktan 15 metreden sonra 52,44 dBA seviyesinde olduğu görülmüştür. Bu amaçla pompa ve terfi merkezlerinde ses izolasyonu sağlanmalıdır. Gürültüyü kaynağında yok etmek amacıyla blower motorları akustik kabin içine alınmalı ve tesis bina içi duvarlarına yalıtım yapılmalıdır.  Gürültüye neden olabilecek tüm mekanik ekipmanların düzenli (aylık) bakımları yapılmalıdır.  Ekipmanların yağ seviyeleri, susturucular vb. bileşenleri senede 4 defa (mevsimlik) kontrol edilmelidir. Pompa ve terfi merkezlerinin etrafı ağaçlandırılarak uzun dönemde doğal ses izolasyonu sağlanabilir. 86 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI  Terfi merkezlerine yakın mesafede ve gürültüye maruz kalabilecek alıcılardan gelecek şikâyetler izlenecek, kayıt altına alınacak ve etkisinin azaltılması amacıyla gerekli tedbir ve ek önlemler alınarak, Şikayet Kapanış Formu tutulacaktır.  Projenin işletme aşamasında gerçekleştirilecek faaliyetler kapalı ortamlarda yürütülecektir.  Terfi merkezlerinde kullanılacak olan pompalar suyun içerisinde yer alacak olup, etrafları betonarme duvarlar ile çevrilecektir. Mekanik ekipman kaynaklı oluşan gürültü betonarme duvarlarda yutuma uğradıktan sonra hava yolu ile alıcı ortama iletilmektedir. Bu nedenle işletme aşamasında dış çevreyi rahatsız edecek boyutta gürültü oluşmayacaktır.  Gürültü kirliliği ile ilgili gerekli izlemeler yapılacak olup terfi merkezleri kaynaklı gürültü sorunu oluşması durumunda oluşacak soruna yönelik ek önlemler (ek ses yalıtım malzemeleri kullanılması, ses bariyeri inşa edilmesi vb.) alınacaktır.  04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı (Dğşk. R.G.: 08.11.2015/29536) Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. 87 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İşletme/ Toplum  Mekanik ekipmanların MUSKİ öz MUSKİ Kullanım sağlığı (terfi çalışma durumları kaynakları merkezleri otomasyon sistemleri (scada koku) vb.) ile sürekli kontrol edilmelidir.  Fiziksel arıtma ünite temizlikleri yapılmalıdır.  Koku giderim ünitesi kurulacaktır.  Sistemde, hidrojen sülfür emisyonlarının önlenmesi için toplama sistemi düzenli olarak denetlenecek ve gerekli tıkanıklık açma çalışmaları yapılacaktır.  Boru hatlarında çamur birikmesi önlenecektir (örn. boru hatlarının temiz suyla yıkanması).  Çalışma koşullarının optimize edilmesi ve kokunun dışarı çıkmasının önlenmesi için proseslerin sürekli olarak izlenmesi sağlanacaktır.  Atıksu toplama sistemlerinde koku oluşumunu kontrol altına almak için deşarj yönetmeliklerine göre kollektör hatlarındaki deşarjların düzenli olarak denetlenmesi sağlanacaktır.  Kanalizasyon sistemlerinin akışı sağlayacak şekilde projelendirilmesi yapılmış, kanalizasyon sistemlerinin kritik noktalarına hava verilmesi düşünülmüştür.  Kanalizasyon şebeke hatları ve terfilerde sezon öncesinde kokuya sebebiyet verebilecek organik maddeler, yüksek vakum kapasiteli ekipmanlar ile rutin temizlenecektir. 88 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI  Mikrobiyal büyümeyi sağlayan koşulları kontrol altına almak adına pH kontrolü ve dezenfeksiyon işlemleri uygulanacaktır. Ayrıca, türbülanstan dolayı oluşacak olan kokuların minimize edilmesi amacıyla atıksu toplama sisteminin projelendirilmesinde türbülans durumlarına özellikle dikkat edilmiştir.  Uygun ve doğru tasarlanmış boru ve kanallar boyunca hidrolik sıçramaların elimine edilmesi, işletme koşullarında su seviyesinin kontrolü ile serbest düşüşten kaynaklı türbülansın minimize edilmesi sağlanacaktır.  Aerosol bileşiklerinin salınımının kontrol altına alınması ile koku oluşumu kontrol altına alınabilecektir.  Terfi merkezlerinde koku giderici üniteler ile koku kontrolü sağlanacaktır.  19.07.2013 tarih ve 28712 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe giren “Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik” hükümlerine riayet edilecektir. Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İşletme/ Toplum  Kanal temizleme işlemleri Proje Bütçesi MUSKİ Kullanım sağlığı esnasında çalışmaya kapsamında ve iş başlanmadan önce çalışma karşılanacaktır. güvenliği alanında gerekli güvenlik (kanal önlemleri alınacak, çalışma temizleme alanı etrafı giriş çıkış kontrolü den) sağlanması amacıyla güvenlik çiti ile çevrilecek, görsel, sesli 89 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI ve ışıklı uyarı işaretleri eklenecektir.  Kanal temizleme işlemleri esnasında metan (CH4) ve hidrojen sülfür (H2S) gazı tehlikesine karşı önlem alınmalıdır. Bu amaçla taşınabilir bir metan (CH4) ve hidrojen sülfür (H2S) ölçme ekipmanı temin edilerek, her temizleme öncesi girilecek bacada CH4 ve H2S ölçümü yapılmalıdır.  Bakım yapacak personel, iş başında çalışma yapılacak alan ve yapılacak çalışmalar sırasında olası riskler anlatılarak, iş başı eğitimleri verilmesi, çalışma sırasından kontroller yapılması ve eğitimlerin periyodik olarak tekrarlanması, çalışmaları yapılacaktır.  Bakım yapacak personelin risk değerlendirme raporunda belirtilen ve çalışma sırasında kullanacağı kişisel koruyucular temin edilecek ve kullanımı sağlanacaktır.  Kanalizasyondan taşma olduğu zaman önce biriken atık suların etrafı kuşatılarak önce kireç vb. kimyasallarla hijyen tedbirleri alınmalı, daha sonra çeşitli absorban-katılaştırıcı malzeme ile (talaş, kum vb.) toplanabilir hale getirilip Belediyenin göstereceği alana taşınmalıdır.  Personelin hijyen ve güvenlik eğitimine önem verilmelidir. Giriş ağızlıkları kolayca çıkartılamayacak şekilde yapılmalı, insanların içine düşmemesi için sürekli kontrol edilmeli ve eksik olanlar yerine konmalıdır. 90 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk İşletme/ Toplum  Mekanik ve elektrik Proje Bütçesi MUSKİ Kullanım sağlığı ekipmanların yer aldığı kapsamında ve iş binalarda uyarı işaretleri karşılanacaktır güvenliği olmalıdır. (terfi  Bakım yapacak personel, iş merkezleri) başında çalışma yapılacak alan ve yapılacak çalışmalar sırasında olası riskler anlatılarak, iş başı eğitimleri verilmesi, çalışma sırasından kontroller yapılması ve eğitimlerin periyodik olarak tekrarlanması,  Bakım yapacak personelin risk değerlendirme raporunda belirtilen ve çalışma sırasında kullanacağı kişisel koruyucunun temin edilmesi ve kullanımın sağlanması,  Yetkisiz kişilerin girişini engellemek amacıyla güvenlik tel, çit vb. malzemeler ile korunmalıdır.  COVID-19'da dâhil olmak üzere her hangi başka bir salgın ve/veya bulaşıcı hastalık olması durumunda, T.C. Sağlık Bakanlığı, T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü’nün konu ile ilgili yönlendirmeleri, yönergeleri ve tavsiyeleri takip edilmeli ve konu ile ilgili hem çalışanların iş sağlığı ve güvenliği için hem de çalışma alanları için gerekli her türlü önlem alınmalıdır.  COVID-19 ve diğer olası salgın ve bulaşıcı hastalıklara yönelik sahaya özgü beklenmedik durum / acil durum / kriz yönetimi / eylem planı hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. Acil eylem 91 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI planlarında, sahada oluşabilecek olası tıbbi atıkların depolanması ve bertaraf edilmesine yönelik düzenlemeler de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu atıkların malzemeye bağlı olarak bulaşıcı kalabileceği ve miktarının zaman içerisinde artabileceği de dikkate alınmalıdır. Bireylerin rollerinin ve sorumluluklarının anlaşılır olması için, acil eylem planlarında hem çalışanlara hem de proje sahasına yakın bulunan ya proje sahasından geçen yerleşim yerlerinde yaygın bir bilgilendirme yapılmalıdır. 6.4. İzleme Planı Çevresel izleme, projenin uygulanması aşamasında, anahtar çevresel hususlar hakkında, özellikle alınmış önlemlerin etkinliği ve projenin çevresel etkileri konusunda bilgi sağlar. Bu bilgiler ise, proje sahibi ve denetim mekanizması için, proje denetiminin bir parçasını oluşturan önlemlerin başarısını değerlendirmeye ve gerekli olduğu zamanlarda doğru eylemlere izin verebilmeye imkân tanır. Bu kapsamda planlanan proje için izleme ve ölçüm planı hazırlanmıştır. 92 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 6.4.1. Kanalizasyon Şebeke ve Kolektör Hattı İnşaat Aşaması İzleme ve Ölçüm Planı Parametre Aşama Nerede Nasıl İzlenecek? Ne Zaman İzlenecek? Neden Maliyet Sorumluluk İzlenecek? İzlenecektir? Ulaşım Güvenliği İnşaat İlgili yerde Yakın çevredeki nüfusun veya ulaştırma Çalışmaların süresi Ulaşım kesintileri Proje Yüklenici, ve Ulaşım ve faaliyetlerindeki katılımcıların şikayetlerine göre boyunca günlük olarak önlemek ve ulaşım bütçesi düzenleyici Kesintileri çevresinde Uyarıcı ve bilgilendirici işaretler kontrolü ile güvenliğini kapsamında merci sağlanması karşılanaca amacıyla ktır Toz oluşumu İnşaat İlgili yerde Görsel olarak-solunum sisteminde tahriş Çalışmaların süresi İşçi ve toplum Proje Yüklenici, ve görülmesine dayalı olarak-ve yakın çevredeki boyunca haftalık olarak sağlığın korunması bütçesi Çevre ve çevresinde nüfusun şikâyetlerine göre toz ölçümleri ve Hava Kalitesinin kapsamında Şehircilik İl yapılacaktır. Korunması karşılanaca Müdürlüğü amacıyla ktır. Hoş Olmayan İnşaat İlgili yerde Yakın çevredeki nüfusun ve çalışanların Çalışmaların süresi İşçi ve toplum Proje Yüklenici, Gürültü, Titreşim ve şikayetleri ve araç egzoz muayene kayıtları boyunca haftalık olarak sağlığın korunması bütçesi Çevre ve ve Egzoz Gazı çevresinde Şikayetlere bağlı olarak gürültü ve titreşim ve Hava Kalitesinin kapsamında Şehircilik İl Etkileri ölçümleri yapılacaktır. Korunması karşılanaca Müdürlüğü amacıyla ktır. Akaryakıt, yağ, İnşaat Materyalle Dökülmeyi tespit etmeye yönelik görsel inceleme Çalışmaların süresi Uygunsuz depo Proje Yüklenici, antifriz, vs rin boyunca günlük olarak lama, taşıma ve bütçesi Çevre ve dökülmeleri depolandığ bertarafının kapsamında Şehircilik İl ı veya önlenmesi karşılanaca Müdürlüğü kullanıldığ amacıyla ktır. ı yerlerin altında ve çevresinde. Makine İnşaat İlgili yerde Görsel olarak-solunum sisteminde tahriş Çalışmaların süresi İşçi ve toplum Proje Yüklenici, emisyonlarından ve görülmesine dayalı olarak- işçilerin ve yakın boyunca haftalık olarak sağlığın korunması bütçesi Çevre ve dolayı hava kalitesi çevresinde çevredeki nüfusun şikayetlerine göre ve Hava Kalitesinin kapsamında Şehircilik İl seviyesinde Korunması karşılanaca Müdürlüğü düşüşler amacıyla ktır. Bitki Örtüsünün İnşaat İlgili yerde Çalışmalar sırasında görsel olarak, çalışmalardan İnşaat çalışmalarından Yeşil alanların Proje Yüklenici, Kaldırılması ve ve önce ve sonra inceleme ve fotoğraflama yoluyla önce ve sonra korunması bütçesi Çevre ve Daha Sonra Alanın çevresinde kapsamında şehircilik il Tekrar karşılanaca müdürlüğü Bitkilendirilmesi ktır. (peyzaj çalışmaları) 93 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Parametre Aşama Nerede Nasıl İzlenecek? Ne Zaman İzlenecek? Neden Maliyet Sorumluluk İzlenecek? İzlenecektir? Kazı çalışmaları ve İnşaat İlgili yerde Görsel olarak jeoteknik, incelemeler Çalışmalara Doğal toprak Proje Yüklenici, moloz başlamadan önce ve yapısının bütçesi düzenleyici biriktirilmesi çalışmalar sırasında korunması kapsamında merci sonucu yer karşılanaca yapısındaki ktır. değişimler, erozyon Tarihi eserlerin ve İnşaat İlgili yerde Çalışmalar sırasında görsel olarak, inşaat Çalışmaların süresi Kültürel mirasın Maliyet yok Yüklenici, tarihi değeri olan ve sahasında tutulan tutanaklar boyunca günlük korunması Kültür başka materyallerin çevresinde Varlıklarnı bulunması Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü Mevcut yeraltı su İnşaat İlgili yerde Çalışmalar sırasında görsel olarak, inşaat Çalışmaların süresi Yeraltı su Proje Yüklenici, DSİ tesislerinin ve ve sahasında tutulan tutanaklar boyunca günlük tesislerinin zarar bütçesi Bölge cihazlarının hasar çevresinde görmemesi veya kapsamında Müdürlüğü, görmesi görmesi karşılanaca tesislerin durumunda kısa ktır. sahipleri, ilgili zamanda müdahale teftiş mercileri edilebilmesi için Su temininde İnşaat İlgili yerde Halkın verdiği bilgiler, tutanaklara bağlı olarak Çalışmaların süresi Halkın süreçten Proje Yüklenici, DSİ periyodik kesintiler ve tüm su boyunca günlük olumsuz bütçesi Bölge temini etkilenmesini kapsamında Müdürlüğü, sisteminde önlemek için karşılanaca MUSKİ ktır. Toplum sağlığı ve İnşaat İnşaat alanı Yerinde inceleme: Vatandaşın kazalardan ve Çalışmaların süresi Toplum sağlığı ve Proje Yüklenici, iş güvenliği Şantiye tehlikeli ve zararlı atıklardan korunması için boyunca günlük iş güvenliğinin bütçesi MUSKİ sahası yerleştirilen uyarı işaretlerinin, bariyerlerin korunması kapsamında bulunup bulunmadığının yerinde kontrolü, karşılanaca COVİD-19 ve benzer salgın durumlarında ktır. alınması gereken önlemlerin kontrolü 94 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Parametre Aşama Nerede Nasıl İzlenecek? Ne Zaman İzlenecek? Neden Maliyet Sorumluluk İzlenecek? İzlenecektir? Şikayet İnşaat İnşaat alanı İnşaat alanı civarına bırakılacak olan Çalışmaların süresi Toplum sağlığı ve Proje Yüklenici, Mekanizması ve şantiye “Şikâyet&Öneri Formları” sorumlu kişi tarafından boyunca günlük iş güvenliğinin bütçesi MUSKİ alanı toplanarak MUSKİ’ye iletilecektir. korunması kapsamında karşılanaca İnternet web sitesi üzerinden, telefon ve ktır. MUSKİ’ye yapılacak yazılı müracaatlar ile MUSKİ tarafından izlenecektir. “ŞikâyetKapanış Formu” tutulacaktır. Şikayetlerin düzenli olarak İlbank’a raporlanması sağlanacaktır. İşçi Güvenliği – İnşaat İnşaat alanı Koruyucu ekipman teslim formu düzenlenmesi, Çalışmaların süresi Çalışan Sağlığı ve Proje Yüklenici, koruyucu ekipman ve şantiye Saha kontrolleri ile koruyucu ekipman kullanım boyunca güvenliği, iş bütçesi MUSKİ kullanımı ve iş alanı kontrolü, güvenliğinin kapsamında güvenliği eğitimleri Çalışanların İş Sağlığı Ve Güvenliği Eğitimlerinin korunması ve kaza karşılanaca Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik risklerinin ktır. kapsamında iş başlangıcında Temel Eğitim önlenmesi verilmesi ve yönetmeliğe uygun olarak belirlenen aylık saatlerde eğitim verilerek imza karşılığı kayıt altına alınması, Eğitim sonrası sınav ve değerlendirme, COVID-19 ve benzer salgın durumlarında alınması gereken önlemlerin kontrolü Olası MUSKİ, Şantiye şefinin işçiler ile konuşarak yerel halk ile Şantiye Proje inşaatı süresince anlaşmazlıkları Yüklenici, Kültürel Doku İnşaat ilişkileri hakkında yönlendirme yapması Maliyet yok alanında sürekli olarak bertaraf etmek Firma, sağlanacaktır. adına İşçi ve Toplum İnşaat İnşaat alanı Saha kontrolleri, geri bildirim ile elde edilen Çalışmaların süresi Toplum sağlığı ve Proje Yüklenici, Kaza istatistikleri ve şantiye veriler, kaza bildirim tutanağı düzenlenerek kayıt boyunca günlük iş güvenliğinin bütçesi MUSKİ alanı altına alınacak, aynı gün MUSKİ yetkililerine korunması kapsamında iletilecektir. Kaza olması durumunda MUSKI İller karşılanaca Bankası’na bildirim 3 iş gün içerisinde yapılacak ktır. ve İller Bankası bu bildirim gelir gelmez Dünya Bankası’nı bilgilendirecektir. Kaza sonuç tutanağı ve alınacak ek önlemlerle ile ilgili bilgilendirme de 30 iş günü içerisinde yapılacaktır. 95 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 6.4.2. Kanalizasyon Şebeke ve Kollektör Hattı İşletme Aşaması İzleme ve Ölçüm Planı Parametre Aşama Nerede İzlenecek? Nasıl İzlenecek? Ne Zaman İzlenecek? Neden İzlenecektir? Maliyet Sorumluluk Boru hattının blokajı İşletme İlgili yerde ve Görsel olarak sistem Sürekli Su kalitesi ve toplum MUSKİ MUSKİ ve lağım sularının çevresinde operasyonlarının sürekli kontrolü ve sağlığının korunması yüzeye dökülmesi halkın bildirimleri yoluyla amacıyla Boru hattının zarar İşletme İlgili yerde Görsel olarak sistem Sürekli Su kalitesi ve toplum Hasara MUSKİ, ilgili görmesi, revizyon operasyonlarının sürekli kontrolü ve sağlığının korunması yol açan teftiş mercileri girişlerinin halkın bildirimleri yoluyla amacıyla kişiler ve kamu kapaklarının hasar tarafında kurumları görmesi veya n çalınması karşılana caktır. Gürültü İşletme Terfi merkezlerinde Gürültü ölçme cihazı ile Periyodik olarak (ayda Toplum sağlığının MUSKİ MUSKİ bir kere olması önerilir) korunması amacıyla ve şikâyet üzerine Koku İşletme Terfi merkezlerinde Sürekli kontrol ve halkın Haftalık Rutin Kontrol Toplum sağlığının MUSKİ MUSKİ bildirimleri yoluyla izlenecektir. - Halkın bildirimleri korunması amacıyla “Şikâyet Kapanış Formu” tutulacaktır. İşçi Güvenliği – İşletme Terfi Merkezleri – Koruyucu ekipman teslim formu Çalışmaların süresi Çalışan Sağlığı ve Proje MUSKİ koruyucu ekipman Çalışma Alanları düzenlenmesi, Saha kontrolleri ile boyunca günlük güvenliği iş güvenliğinin bütçesi kullanımı ve iş koruyucu ekipman kullanım korunması ve kaza kapsamın güvenliği eğitimleri kontrolü, Çalışanların İş Sağlığı Ve risklerinin önlenmesi da Güvenliği Eğitimlerinin Usul Ve karşılana Esasları Hakkında Yönetmelik caktır. kapsamında iş başlangıcında Temel Eğitim verilmesi ve yönetmeliğe uygun olarak belirlenen aylık saatlerde eğitim verilerek imza karşılığı kayıt altına alınması, Eğitim sonrası sınav ve değerlendirme, Çalışma izni düzenlenmesi, 96 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Parametre Aşama Nerede İzlenecek? Nasıl İzlenecek? Ne Zaman İzlenecek? Neden İzlenecektir? Maliyet Sorumluluk COVİD-19 ve benzer salgın durumlarında alınması gereken önlemlerin kontrolü Toplum sağlığı ve İşletme Çalışma Alanları Yerinde inceleme: Vatandaşın Çalışmaların süresi Toplum sağlığı ve iş Proje MUSKİ güvenliği kazalardan ve tehlikeli ve zararlı boyunca günlük güvenliğinin korunması bütçesi atıklardan korunması için kapsamın yerleştirilen uyarı işaretlerinin, da Bariyerlerin ve alana giriş için çit vb karşılana ekipmanların bulunup caktır. bulunmadığının yerinde kontrolü, COVİD-19 ve benzer salgın durumlarında alınması gereken önlemlerin kontrolü Şikayet Mekanizması İşletme İnşaat alanı ve İnternet web sitesi üzerinden, Çalışmaların süresi Toplum sağlığı ve iş Proje MUSKİ şantiye alanı telefon ve MUSKİ’ye yapılacak boyunca günlük güvenliğinin korunması bütçesi yazılı müracaatlar ile izlenecektir. kapsamın “Şikâyet Kapanış Formu” da tutulacaktır. Şikâyetler düzenli karşılana olarak İller Bankası’na caktır. raporlanacaktır. 97 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 7. ÇEVRESEL VE SOSYAL İZLEME RAPORU Etki azaltma önlemleri arasında yer alan çevresel ve sosyal hususlar İller Bankası tarafından görevlendirilen uzmanlar tarafından izlenecek ve denetlenecektir. Çevresel ve sosyal etkilerin çok düşük düzeyde olması beklenmekle birlikte, potansiyel olumsuz çevresel etkilerin inşaat ve işletme aşamalarında önlenmesi veya azaltılması planlanmaktadır. Çevresel İzleme Sistemi aşağıdakileri içerecektir: • Genel Çevre • Hava Emisyonları • Toprak • Yüzey suları ve yeraltı suları • Biyolojik çeşitlilik • Gürültü ve toz emisyonları • Sosyal İzleme • Toplum ve İş Sağlığı ve Güvenliği İller Bankası, ÇSYP’nin uygun şekilde uygulanmasını sağlamak üzere alt projeleri inşaat ve işletme aşamalarında düzenli olarak denetleyecektir. İller Bankası ÇSYP’nin uygulanmasında herhangi bir sorun tespit ettiğinde, ilgili belediyeyi bu konuda bilgilendirecek ve bu sorunları gidermek için atılması gereken adımlar konusunda anlaşmaya varacaktır. İller Bankası bulgularını altı aylık proje ilerleme raporlarında veya gerektiğinde sorunları Dünya Bankası’nın dikkatine sunmak için daha aralıklarla Dünya Bankasına bildirecektir. Dünya Bankası proje ekibi belirli aralıklarla ve gerektiğinde proje denetleme faaliyetleri kapsamında proje sahalarını ziyaret edecektir. Genel olarak MUSKİ, inşaat ve işletme aşamalarında çevresel ve sosyal yönetim planları (ÇSYP) doğrultusunda müşavirler tarafından gerçekleştirilen çalışmaları denetleyecek ve ÇSYP’nin yeterli şekilde takip edilmesini sağlama yönlerinden kendilerine yardımcı olacak çevre konusunda uzman müşavirler tutacaktır. ÇSYP ve şikâyet mekanizmasının oluşturulması ve izlenmesi aşamasında İller Bankası ile koordineli olarak çalışacaktır. Projenin çevresel ve sosyal yönleri ile ilgili olarak etkilenen toplulukların endişelerinin, sorularının ve şikâyetlerinin alınabilmesi ve çözülebilmesi için, proje uygulamasından önce şeffaf ve kapsamlı bir şikâyet mekanizması oluşturulacaktır. Sistem etkilenen kişilerin şikâyet, endişe ve taleplerinin düzgün bir şekilde kayıt altına alınmasına ve zamanında değerlendirilmesine olanak sağlar. Kurulacak olan sistem inşaat öncesinde duyurularak tanıtılacak olup, tüm proje paydaşlarına (proje çalışanları da dahil olmak üzere) ilgili şikayet ve taleplerini iletmek üzere açık olacaktır. Proje bileşenlerinin isabet ettiği sahaların uygunluk kriterlerinden tazminat konusuna kadar çeşitli konular şikâyetlere neden olabilir. Etkilenen kişilerin mağduriyetlerini zamanında ve bir mağduriyete sebep olmadan tatmin edici bir şekilde çözebilmek için MUSKİ uygun prosedürleri sağlayacaktır. Ayrıca, MUSKİ özellikle hassas grupların (örneğin yaşlılar, engelliler vb gibi) şikâyet giderim mekanizmalarına eşit erişimini sağlamak için özel tedbirler alacaktır. MUSKİ proje süresi boyunca etkilenen kişiler ve etkilenen yerleşim (ler) ile ilgili her türlü bilgilendirme ve istişare sırasında projenin şikâyet mekanizmasının duyurulması için gerekli çabayı gösterecektir. MUSKİ inşaat sırasında arazi ile ilgili olanlar da dahil olmak üzere projeyle ilgili her türlü sorunların (kaygılar, 98 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI şikayetler, vb talep) iletebileceği erişilebilir bir irtibat kişisi (isim / pozisyonu) tahsis edebilir. Bu kişi dosyalanmış şikâyetlerin kayıtlarını tutmakla sorumludur. MUSKİ ve yerel ofis, tüm şikâyetlerin Dünya Bankası politikası ihtiyaçları doğrultusunda zamanında ele alınmasını ve çözülmesini sağlayacaktır. Şikayet mekanizması özellikle yapım işine başlandığında MUSKİ tarafından 3 ayda bir rapor halinde İller Bankası’na sunulacaktır. Bu düzenli raporlamalar haricinde oluşabilecek acil konular ve şikâyetler için MUSKİ İlbank’a ivedilikle raporlayacaktır. Birden fazla şikâyet kanalı bulunmakta olup, bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:  CİMER (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi) kanalı ile  MUSKİ web sitesi üzerinden  Telefon ile  Gerek şantiye alanı gerek de Muhtarlıklara bırakılacak olan şikâyet formlarının doldurulup iletilmesi sureti ile Gelen tüm şikâyetlere evrak kayıt numarası alarak konusuna göre çıktıları ile beraber ilgili Müdürlüklere iletilecek ve çözüm süreci başlatılacaktır. Çözüme ulaşan ve ulaşmayan konular süresi ile beraber takip edilecektir. Gerek kurum gerekse de yetkililerin irtibat telefon ve MUSKİ adresi Muhtarlıklara verilmiştir. Herhangi bir konuda bilgi talep edilmesi halinde MUSKİ Çağrı Merkezi’nden ulaşılabileceği bildirilmiştir. Ayrıca proje özelinde mevcut web sitesinde güncelleme yapılarak, projeye özel sayfa oluşturulacak, paydaşların gelişmeleri site üzerinden de takip etmesi sağlanacaktır. İnşaat öncesi hâlihazırda web sitesi yolu ile “Şikâyet & Öneri Formu” kullanılabilecektir. Şikâyetler günlük kayıt altına alınacak ve MUSKİ’ deki ilgili birime havale edilecektir. İlgili birim şikâyet sahibine ulaşacak ve çözüm yolu sunacaktır. “Şikâyet Kapanış Formu” tutularak yine kayıt altına alınacak, şikayetin kapatıldığına dair destekleyici belgeler kapanış formuna ek yapılarak ve proje aktivitelerinin düzenli olarak izlenmesi sağlanacaktır. ÇSYP kapsamında Çevre ve Sosyal İzleme Raporları hazırlanacaktır. 99 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 8. HALKIN KATILIMI 8.1. 2018 YILINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN HALKIN KATILIM TOPLANTISI Kasım 2018 yılında hazırlanan ve Dünya Bankası tarafından onaylanan Fethiye – Hisarönü – Ovacık Kanalizasyon Şebeke ve Kollektör Hattı ÇSYP kapsamında düzenlenen HKT bilgileri bu başlık altında sunulmuştur. Revize ÇSYP için COVİD-19 pandemisi sebebiyle HKT düzenlenememiş olup, yapılan çalışmalar; “Bölüm 8.2.ÇSYP Revizyonu Çalışmaları Kapsamında Yürütülen İstişare Faaliyetleri ve Bilgilendirme Çalışmaları” Başlığı altında özetlenmiştir. A. TOPLANTI PROGRAMI Toplantı Duyuru Yöntemi : Gazete İlanı, Askıda İlan, Anons Toplantı Tarihi : 02.08.2018, Saat: 14:00 Toplantı Yeri : Ölüdeniz Mahallesi, Ölüdeniz Caddesi, No:3 Ölüdeniz Belediye Hizmet Binası Toplantıya Katılanlar : Ekli listede katılımcılara ait bilgiler mevcuttur. Toplantı Programı :1. Açılış Konuşması (MUSKİ) 2. İstiklal Marşı ve Saygı Duruşu 3. Proje Tanıtımı (ARÜV) 4. Müzakere 5. Kapanış Konuşması ve Teşekkür (MUSKİ) B. HALKIN GÖRÜŞLERİNİN RAPORA YANSITILMASI İÇİN KULLANILAN YÖNTEMLER Halkın katılımı toplantısı öncesi, MUSKİ Genel Müdürlüğü tarafından 18-19-24 Temmuz tarihlerinde kamu kurumlarına toplantıya davet yazıları yazılmış ve tüm mahalle muhtarları ile görüşülmüştür. Muhtarlardan hazırlanan ilan metninin uygun araçlarla (Anons, askıda tutma vb.) yöre halkına duyurulması istenmiştir. Yayınlanan duyuru metni Resim 12’ de verilmiştir. Askı görüntüleri alınmış ve ilan zabıt varakası MUSKİ’ye teslim edilmiştir. (Resim 13) Halkın Katılım Toplantısı, 20.07.2018 tarihli Fethiye Gazetesinin 6. Sayfasında ve MUSKİ internet sitesinde yayımlanarak duyurulmuştur. (Resim 14) Toplantı öncesi ve toplantı esnasında dağıtılmak üzere projeyi tanıtıcı broşür basımı gerçekleştirilmiştir. (Resim 15) Halkın Katılım Toplantısı için, projenin tanıtımını içeren Powerpoint sunumu hazırlanmıştır. Sunumlarda, projenin tanımı, önemi, çevresel ve sosyal etkileri, şekil ve fotoğraflar ile birlikte desteklenmiştir. Projenin inşaat ve işletme dönemlerine ilişkin etkiler iki ayrı aşama olarak değerlendirilerek sunulmuştur. (Resim 16) 100 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Yapılması planlanan projeden etkilenmesi muhtemel bölge halkını, proje hakkında bilgilendirmek, görüş ve önerilerini almak amacıyla 02.08.2018 tarihinde Ölüdeniz Belediye Hizmet Binasında “Halkın Katılım Toplantısı” gerçekleştirilmiştir. (Resim 17) Resim 17: Duyuru Metni Resim 18: Askı Görüntüleri 101 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Resim 19: Gazete Kupürü Resim 20: Tanıtıcı Broşürler 102 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Resim 21: Sunum 103 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Resim 22: Toplantı Görüntüleri 104 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI C. SUNUM SONRASI SORULAR VE CEVAPLARI 02.08.2018 tarihinde Ölüdeniz Belediye Hizmet Binasında yapılan halkı bilgilendirme toplantısında katılımcılara proje ile ilgili verilen bilgiler sonunda, katılımcılar tarafından sorulan sorular ve cevapları aşağıda verilmektedir. Soru : Kişi 1 - Proje ne zaman hayata geçiyor? Önümüzdeki sene bu pis kokulardan kurtulacak mıyız? Müşteriler otellerden kaçıyor, yöre olarak çok kısa bir turizm dönemi var. Ne zaman hayata geçecek ne zaman para kazanacağız, ne zaman yürürlüğe girer, projenin gerçekleşeceğine inanalım mı? Cevap : MEHTAP EYLEN - Hisarönü-Ovacık kanalizasyon projesi mülga belediyemiz tarafından 2010 yılında yapıldı. Ama bahsettiğiniz gibi işlemlere şu zamana kadar başlanmamıştır. Biz büyükşehir yasası ile birlikte kesin projesi hazır olan bu tarz projelere öncelik vermek adına bir takım yatırımlar planladık. Bu proje bahse konu yatırımlar dahilinde bir proje. Tabi ki bu yatırımları gerçekleştirmek için bir bütçe ayırmak gerekiyordu. MUSKİ Genel Müdürlüğü olarak bütçe için gerekli kaynağı Dünya Bankası’ndan temin ederek tedarik edebildik. Müşavirlerin belli olmasını bekledik. Kredi sözleşmemiz imzalandı, süreci başlatıyoruz artık. Müşavir de belli oldu. Bundan sonraki süreç artık kamu ihale kurumunun ihale sürecinin tamamlanması ve akabinde turizm sezonundan sonra inşaat yasağı kalktıktan sonra inşaatın başlamasıdır. Bu kapsamda tüm yapım işlerine ait sözleşmelerin imzalanması sonrası iş programı belli olacak, turizm sezonuna bağlı olarak çalışmalar yapılacak, olabildiğince günlük yaşantıyı etkilemeyecek şekilde program yapılacaktır. Bundan sonraki süreç, izinler ve ihale aşmasının tamamlanması ile başlayacaktır. Bu süreçler ile ilgili bilgi almak isterseniz, MUSKİ Genel Müdürlüğü ana sayfasına girdiğiniz zaman sol alt köşede “Sürdürülebilir Şehirler Projesi” linkine tıklamanız yeterli. Gerçekleştirilecek tüm projelerin inşaat- işletme aşamasında olabilecek etkilerini görebilir, sorularınızı önerilerinizi yazabilir, her konuyu bizimle paylaşabilirsiniz. Süreç içerisinde talep- istek ve önerilerinizi yine CİMER’e yazabilirsiniz. Ayrıca MUSKİ Genel Müdürlüğüne geldiğiniz takdirde başvuru masaları ya da karşılıklı görüşmeler ile de bilgi alabilirsiniz. Soru : Kişi 2 - Yaklaşık 7-8 yıl önce de aynı şekilde projelerin hemen hazır olduğu, inşaat işlerinin hemen başlanacağı söylenmişti fakat bu yapılmadı. Birgül hanımın da dediği gibi ortalıkta sinekler ve koku problemleri oluştu evlerimizde oturamıyoruz. Daha önceden işletmeciydik aynı şekilde kanalizasyon sorunundan dolayı, kazandığım paranın birçoğunu fosseptik çektirmek için kullandık. Belediye’ye müracaat ettiğimizde, fosseptiklerin evlere çok düşük iken işletmelere daha yüksek bir bedelle çekildiğini görüyoruz. Evlerden 30 TL bedel ile çekilirken bizlere 90 TL bedel ile çekiliyor. Bu durumda işletmeciler gerçekten mağdur oluyor. 105 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Anlattığınız sunumda, 2000-3000 kişilik beldelerde arıtmaların mevcut olduğunu görüyoruz. Burada dünyanın gözbebeği Ölüdeniz’de bu sürecin neden bu kadar geciktiğini merak ediyoruz. Büyükşehir Belediyemiz neden projeyi bir an önce hayata geçirmiyor. Cevap : MEHTAP EYLEN - 7- 8 yıl öncesinden bahsediyorsunuz tabii ki geçmiş dönemle alakalı benim şu an konuşmam pek mümkün olmayacak. Tarihlere baktığımız zaman projeler 2010 yılında tamamlandı, bu konuda Ölüdeniz Belediyesinin ciddi emekleri var. Artık projelerimiz son noktaya geldi 2018 sonu ya da 2019 başında inşaat çalışmalarına başlamayı hedefliyoruz. Vidanjör çekim fiyatları, benim sorumlu ya da bilgisi olduğum bir konu olmadığı için şuan size cevap veremiyorum. Ancak; projenin amacı vidanjör çekimlerini azaltmak ve vidanjör maliyetlerinden sizleri kurtarmaktır. Soru : Kişi 3 - Öncelikle bu projenin gündeme getirilip ihale aşamasına gelmesinden dolayı sizlere teşekkür ederiz. Gerçekten Ölüdeniz ve Ovacık bölgesi uzun yıllar artma problemi yaşamış, Türkiye’nin turizm ile geçinen ancak kötü bir bölgesiydi. Bölgedeki tüm işletmeciler bu sıkıntıyı yaşadı, kanalizasyon gibi gayet doğal bir konunun ve Ölüdeniz gibi marka olan bir yerde bu kadar süre içinde arıtma tesisi yapılmaması bizim kendi ayıbımız. Daha önce Fethiye Belediyesi ve Ölüdeniz Belediyesi olmak üzere iki belediye vardı. Kanalizasyon hatları, Ölüdeniz Belediyesi’nden Fethiye Belediyesi’ne bağlayarak sorun çözülebilirdi ama Fethiye Belediyesi arıtma kapasitesinin ilave kapasite için yeterli olmadığını belirtti ayrıca iki belediye arasında ücret konusunda sıkıntı olması sebebiyle geçmişte bu sorunlar çözülemedi. Daha sonra proje değiştirildi bir tahliye yeri bulunması lazımdı en yakın merkez Kaya Köyü idi ve Kaya Köy ile ilgili çalışmalar yapılmaya başlandı. Bu süreçte yasa değişti, Büyükşehir Yasası çıktı. Bu projenin doğrusu şuan yapılan kanalizasyon hattının tek bir hatta yapılması ve Fethiye arıtmaya bağlanmasıdır. Bu projenin bir an önce hayata geçirilmesi gerekiyor. Bu konuda sizlere de bizlere de görevler düşüyor, sizlere bu proje için teşekkür ederiz. Cevap : MEHTAP EYLEN - Bu tarz arıtma tesisi ve kanalizasyon projelerinin hazırlanması çok uzunca bir süreç almaktadır. Bahse konu projelere başlanması için tasarımı, izin süreçleri, ÇED raporları ve yatırım planında bütçe ayrılması gibi birçok konuların çözümlenmesi gerekmektedir. Bu yatırım oldukça yüksek bir bedelle yapılacak. Bu krediler sağlanmamış olsaydı belki bu projenin hayata geçirilmesi biraz daha süre alacaktı. Soru : Kişi 4 - Sitede yönetici olarak bulunuyorum, uzun yıllar yurt dışında yaşadım, seksenyedi ülke dolaştım. Burası dünyanın en güzel yerlerinden birisi, dünyanın gözbebeği olan bir yer. Bu güzel yerde hala koku, vidanjör çekimi gibi konular olması çok muazzam bir ayıp. Tabi bu işin mali bir sorumluluğu var bu da tartışılmaz. Yurt dışında genelde satılan su kadar atılan suyun bir bedeli oluyor. Ben şahsım adına konuşuyorum örneğin burada suya 150 kuruş gibi komik bir rakam ödüyoruz. Sizin söylediniz finans kaynakları sağlanması için geri dönüşünün dört buçuk yıl falan olması için atıyorum 106 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 150 kuruş olan suyun 1 TL yapılması gündeme gelecektir. Kaçak bedelini nasıl ödüyorsak atık su bedelini de bu halk seve seve ödeyecektir. Sizlerden bu projeyle ilgili net bir tarih almamız bizim için çok çok güzel olurdu. 2018’in sonu 2019’un başı değil de bizi motivasyona sokacak bir tarih verirseniz çok daha iyi olur diye düşünüyorum. Cevap : MEHTAP EYLEN - Şu ayın şu günü ya da şu ayda başlanabilirdi şeklinde size şuan söyleyemiyorum. Bu süre, tamamen mevzuat, kamu kurumlarından alınacak izinler, kamu ihale kurumunda yaşanacak süreçler, ihale sürecine olabilecek itirazlara bağlı olarak değişebilecektir. Prosedürlerin tamamlanması sonrası bizim amacımız bir an önce bu yatırımı gerçekleştirmektir. Biraz daha sabırlı olursak en kısa sürede projemiz yatırıma geçecektir. Soru : Kişi 5 - Hoş geldiniz diyor başarılar diliyorum. Ben de son on yıl Ölüdeniz Belediye Başkanlığı yapmış birisi olarak arıtmanın Ölüdeniz’de yapılıyor olmaması, atık suların Fethiye’ye götürülüyor olmasının Ölüdeniz için çok büyük bir şans olduğunu düşünüyorum. Kaya mevkiine arıtma tesisi yapılmaması konusunda zamanında bizlerin de çok sert çıkışları oldu. Özellikle ihale sürecinde 15 Nisan ile 30 Ekim arasında turizm sezonunun inşaat yasağı olduğu dönemlere dikkat edilmesini rica ediyoruz. Bizim için çok önemli. İyi planlanması gerekiyor. Bilemiyorum iki kış sezonunda bitirebilecek misiniz? Cevap : MEHTAP EYLEN - Bizim çalışma süremiz 24 ay olarak öngörüldü. Bu süre sözleşmelerin imzalandığı tarih dikkate alınarak verilmiştir. Bir konuda daha ekleme yapmak istiyorum, Fethiye Atıksu Arıtma Tesisi 2005 yılında devreye alınmış, 25.000 m3/ gün kapasiteli olarak yapılmıştır. Mevcut hali ile Hisarönü ve Ovacık hatlarını bu arıtmaya taşımak uygun görünmese de, sadece kanalizasyon sistemi değil, biz ayrıca Fethiye Atıksu Arıtma Tesisi Kapasite Artışı Projesini de yürütüyoruz. Mevcut tesis 60.000 kişiden 225.000 kişiye hizmet edecek kapasiteye çıkarılacak, 25.000 m3/ gün kapasite 50.000 m3/ gün kapasiteye getirilecektir. Böylelikle Hisarönü ve Ovacık hatlarını karşılayabilecek bir arıtma tesisi kurulmuş olacaktır. Buna ilave olarak Dünya Bankası kredisi kapsamında mevcut arıtma tesislerinin revizyonları ile atıksu arıtma tesisleri daha verimli işletilecektir. Dünya Bankasından üç etapta kredi alınıyor, bugünkü projemiz birinci etabı kapsıyor. İkinci etapta Fethiye ilçesinin mevcut kanalizasyon şebekesinin rehabilitasyonu var. Mevcut şebekeye, alt yapıdan, yeraltı suyundan karışımlar oluyor. Bu durum arıtma tesisi verimini düşürüyor. Şebeke hattında yapılacak iyileştirme ile arıtma tesisinin kapasitesi yükselmiş olacaktır. Fethiye arıtma tesisi kapasite artışını Çevre ve Şehirclik Bakanlığı hibeleri ile gerçekleştirmeyi amaçlıyoruz bunu da ilave olarak belirtmek istedim. 107 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Soru : Kişi 6 - Merhaba ben Babataşı Mahallesi Muhtarıyım. Anladığım kadarıyla sadece imar planı olan mahallelere kolektör döşenecek. Ama bizim sorunumuz imar planı olmayan yerlerle ilgili . 2015 yılından bu yana üç sokağımızda kollektör hattı yok ve hala çözüm bulamadık. İmar geçmesi için uğraşıyoruz şuan imar planı yok bu konuda sizlerin de bilgisi var. Vatandaş bu yapılmayan işlerin bilgisini bize soruyor, muhtar olarak zor durumda kalıyoruz. Cevap : MEHTAP EYLEN - Bizim altyapı hizmeti verebilmemiz için öncelikle bu bölgelere uygulama imar planı yapılmış olması ve tamamlanmış olması gerekiyor Bahse konu mahalleyi biz şube olarak kendi imkânlarımızla yapacağız ama öncelikle ana kolektörlerin yapılması bekleniyor bu sebepten dolayı gecikme yaşanıyor. Soru : Kişi 7 - Ölüdeniz arıtma tesisi yapıldı ancak ne zaman işletmeye geçecek? Koku problemi var ve denize düzgün arıtılmadan deşarj yapılıyor ne zaman devreye alınacak? Cevap : MEHTAP EYLEN - Toplantı konumuz dışında bir konu ancak sorularınıza cevap vermeye çalışacağım. Ölüdeniz arıtması 3600 m3/gün kapasitedeydi yeni yapılacak arıtma tesisi kapasitesi 12.000 m3/gün olup, Turizm Bakanlığının hibesi ile yapımı gerçekleştirildi. 2018 Turizm sezonu başlamadan önce fiziksel arıtma kısmı devreye girdi, biyolojik arıtma için inşaat ve mekanik kısımları tamamlandı, sadece elektrik kısmı kaldı. Elektrik bağlantıları yapılıyor çok kısa bir sürede Ölüdeniz arıtma devreye alınacaktır. 108 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI D. ANKET ÇALIŞMALARI Kişilerin projeler hakkındaki düşüncelerinin değerlendirilmesi, bölge halkı ihtiyaçlarının belirlenmesi, hassasiyet gösterdikleri konuların tespiti ve memnuniyet durumlarının ölçülmesi amaçlı, halkın katılım toplantısı günü proje ile ilgili görüşlerin alınması amacıyla bölge halkına toplantı öncesi hazırlanan anket formları dağıtılmıştır. Anket formu 8 adet sorudan oluşmakta olup, anket çalışmalarında 37 kişi yer almıştır. Yapılan anket çalışmaları bilgisayar ortamına atılarak, anket sonucu ortaya çıkan hesaplamalar yapılmıştır. Anket çalışmalarında her bir soruya verilen toplam cevap şıkları değerlendirilmiştir. Anket sorularına verilen cevapların yüzde olarak gösterildiği grafikler aşağıda sunulmuştur. 1. Proje ile olan ilginiz? a) Bölgede İkamet ediyorum b) Bölgeyi tanımıyorum c) Diğer %14 b %82 a %4 a c b c 109 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 2. Proje hakkında yeterli bilgiye sahip misiniz? a) Evet b) Hayır %32 b a b %68 a 3. Projenin gerekli olduğunu düşünüyor musunuz? a) Evet b) Hayır c) Bilmiyorum a %100 b a c d 110 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 4. Proje ile ilgili görüşleriniz nelerdir? a) Destekliyorum b) Karasızım c) Bilgim yok d) Desteklemiyorum a %100 b a c d 5. Projenin çevre ve insan sağlığı üzerinde ne tür etkilerde bulunacağını düşüyorsunuz? a) Faydalı b) Zararlı c) Etkisiz d) Bilmiyorum a %100 b a c d 111 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 6. Çevrenin ve denizin korunması hususunda projenin nasıl bir katkısı olacağını düşünüyorsunuz? a) Olumlu b) Olumsuz c) Etkisiz d) Bilgim yok a b %100 a c d 7. Planlanan proje hakkında daha önce bir bilgiye sahip miydiniz? a) Evet detaylı bilgiye sahibim b) Kısmen c) Hayır d) Bilgim Yok %37 a %11 c a b c d %52 b 112 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 8. Proje ile ilgili olumsuz etkileneceğinizi düşündüğünüz ve değerlendirilmesini talep edeceğiniz yapılan açıklamalar dışında bir konu varsa lütfen belirtiniz. Kişi 1 - Kaya köyü içine de altyapı ve arıtma tesisi istiyoruz. Kişi 2 - Kaya Köyüne de istiyoruz. Kişi 3 - Acil arıtma ve kanalizasyon yapılmalıdır. Kişi 4 - Bu projeyi geç kalmış olmasına rağmen yine de olumlu buluyorum. Yalnız çevreye zarar vermemesini diliyorum. Kişi 5 - Bu projeye geç bile kalındı. Bu mevsimlerde sivrisinek ve dışkı kokusundan duramıyoruz. Emlak vergisi veriyoruz, dikkatinize arz ederim. Kişi 6 - Projenin başlama ve bitim süresinin turizmi olumsuz etkileyecek şekilde planlanmasını, 2019 yaz sezonuna alt yapının ve yolların asfalt ve parke çalışmalarının bitmiş, 1 Mayıs 2019 tarihinde tüm ilgili kurumlara ve ilçe belediye de dahil çalışmalarını tamamlamış olarak bir sezona girilmesini, hem bölge esnafının hem de dünyanın dört bir yanından gelen tatilcilerin Ölüdeniz ve ülkemize yakışır bir ortamda tatil geçirmesini temenni ediyorum. Kişi 7 - Kendi bünyemizde imkânlarımızla arıtma yaptık. Devlet desteği bekliyoruz. Telmessos Select Hotel’ in altından geçen dereyi akşam görmelisiniz. Sıtma, verem, AIDS olmadıysak büyük şanslıyız. Saygılar. Kişi 8 - Ekim ayında başlanmasını istiyoruz. Sokaklardan derelere fosseptikler gidiyor. Kişi 9 - Bu projeyle birlikte (Telekom-Elektrik) gibi alt yapı çalışmalarının yapılmasının faydalı olacağını düşünüyorum. (Özellikle Telekom alt yapı sorunu bulunmaktadır.) 113 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Kişi 10 - Şimdiye kadar yapamadığımız bu projeyi hayata geçirirseniz, bu beldenin takdirini kazanmış olursunuz. Bu milletin duasını almış olursunuz. Büyükşehir Belediyesi olarak bu fırsatı kaçırmayın. Bu hizmet kitabına mührünüzü basınız. Bu ıstıraptan milleti kurtarın. E. YORUMLAR Halkın Katılım Toplantısında belirtilen görüşler ve anket çalışmaları ile genel olarak halkın alt yapı yatırımlarının yapılmasını destekleyerek, projeye olumlu yaklaştığı görülmüştür. Şikâyet ve öneri formu için MUSKİ internet sitesine yönlendirme yapılmıştır. Bölge halkı ile yapılan toplantı ve yapılan anket çalışmaları neticesinde, projenin çevrenin korunması ve iyileştirilmesine yönelik yatırımlar olduğunun anlaşıldığı, tespit edilmiştir. Gerçekleştirilmesi planlanan proje ile, çevre ve insan sağlığı açısından oluşması muhtemel çevresel risklere karşı tedbirler alınması, alanda mevcut durumunda kullanılmakta olan fosseptikleri ve bunun sonucunda oluşan koku probleminin giderilmesi planlanmıştır. Halkın Katılım Toplantısı ile, projenin hayata geçirilmesine halkın olumlu yaklaştığı kanaatine varılmıştır. 114 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 8.2.ÇSYP REVİZYONU ÇALIŞMALARI KAPSAMINDA YÜRÜTÜLEN İSTİŞARE FAALİYETLERİ VE BİLGİLENDİRME ÇALIŞMALARI A. TERFİ MERKEZLERİNİN YER SEÇİMİ KONUSUNDA KAMU KURULUŞLARI İLE YÜRÜTÜLEN İSTİŞARE FAALİYETLERİ Aşağıda yer alan Tablo-27’de ÇSYP Revizyonu kapsamında Terfi Merkezlerinin yer seçimi konusunda kamu kurumları ile yürütülen istişare faaliyetleri özet şeklinde sunulmaktadır. Tablo 27: Terfi Merkezlerinin Yer Seçimi Konusunda Kamu Kurumları ile Yürütülen İstişare Faaliyetleri Kurum/Kuruluş Görüşülen Konu Sonuç Tarih Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü adına 19.634,09 T.C. Orman Genel Kanalizasyon hattı ve terfi m2’lik ormanlık alanda Kanalizasyon Müdürlüğü Muğla Orman merkezlerinin kurulacağı Hattı ve Terfi Merkezleri izni için olur 20.02.2020 Bölge Müdürlüğü İzin ve orman alanlarının kullanım tarihinden itibaren İrtifak Şube Müdürlüğü izinleri 49 yıl yeni izin verilmesi kararı alınmıştır. 2857 m2 park alanının 1501 Park alanının gerekli kısmında terfi m2‘lik kısmında terfi merkezi kurulmasının uygun T.C Fethiye Belediye merkezi kurulabilmesi için olduğunu bildirir 20.06.2019 tarih ve 20.06.2019 Başkanlığı sahanın Muğla Su ve 10667 sayılı - 03.06.2019 tarih ve 76 Kanalizasyon İdaresi Genel karar nolu meclis kararı alınmıştır. Müdürlüğü’ne tahsisi B. HALKIN GÖRÜŞLERİNİN RAPORA YANSITILMASI İÇİN KULLANILAN YÖNTEMLER Yapılması planlanan projeden etkilenmesi muhtemel bölge halkını, proje hakkında bilgilendirmek, görüş ve önerilerini almak amacıyla 17.06.2020 tarihinde Fethiye MUSKİ Binası Toplantı Salonunda sınırlı sayıda katılımcı ile sosyal mesafe ve hijyen kuralların a uygun olarak “Bilgilendirme Toplantısı” gerçekleştirilmiştir. (Ek-5) Bilgilendirme toplantısı öncesi, MUSKİ Genel Müdürlüğü tarafından mahalle muhtarları ile görüşülmüş ve toplantıya davet yazıları yazılmıştır (Ek-4). Pandemi sebebiyle toplantıya muhtarlar ve kamu kurumları özelinde katılım sağlanması ve taslak projenin yöre halkına uygun araçlarla (internet üzerinden görüşe açılması vb.) duyurulması istenmiştir. Bilgilendirme Toplantısı için, projenin tanıtımını içeren Powerpoint sunumu hazırlanmıştır. Sunumlarda, projenin tanımı, önemi, çevresel ve sosyal etkileri, şekil ve fotoğraflar ile birlikte desteklenmiş, projede yapılan değişiklikler eski ve yeni durum olarak anlatılmıştır. Projenin inşaat ve işletme dönemlerine ilişkin etkiler iki ayrı aşama olarak değerlendirilerek sunulmuştur. Revizyon çalışmalarının başlatılması akabinde yapılan bilgilendirme toplantısı neticesinde anket çalışması yapılmış olup, toplanan görüş, öneri ve şikâyetler bölüm “C.ANKET ÇALIŞMALARI” başlığı altında detaylandırılmıştır. 115 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI Süreç içerisinde paydaşlardan gelen görüş, öneri ve şikâyetler dikkate alınarak revizyonu tamamlanan ÇSYP, devam eden Covid-19 pandemisi sebebiyle Halkın Katılım Toplantısı düzenlenemediğinden Halkın Katılım Toplantısı’na alternatif olarak 12.11.2020 tarihinde MUSKİ internet sitesi üzerinden halkın görüşüne açılmıştır. (bkz. Resim 18) Resim 18: MUSKİ İnternet Sitesi Üzerinden Yayınlanan 12.11.2020 Tarihli Revize ÇSYP Duyuru Ekranı Revize ÇSYP’nın internet sitesi üzerinden duyurulması, MUSKİ’nin 16.11.2020 tarih ve 22421 sayılı yazısı dağıtımlı yazısı ile; Dsi 21. Bölge Müdürlüğü’ne, Fethiye Belediye Başkanlığı’na, Fethiye Kaymakamlığı’na, Muğla Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne, Muğla Halk Sağlığı Müdürlüğü’ne Muğla İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü’ne, Muğla İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’ne ve Muğla Orman İşletme Müdürlüğü’ne ayrıca bilgilendirme yazıları ve sms ile ilgili diğer paydaşlara bildirilmiştir. (Ek-6) Revize Taslak Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı 27.11.2020 tarihine kadar MUSKİ internet sitesinde yayınlanmış ve iki haftalık duyuru süresi içerisinde iletilen görüşlerin de eklenmesi ile iş bu Nihai Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı hazırlanmıştır. 116 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI C. ANKET ÇALIŞMALARI 1. Proje ile olan ilginiz? a) Bölgede İkamet ediyorum b) Bölgeyi tanımıyorum c) Diğer %11 %89 a b c 2. Proje revizyonu hakkında yeterli bilgiye sahip misiniz? a) Evet b) Hayır c) Kararsız %11 %89 a b c 3. Projenin gerekli olduğunu düşünüyor musunuz? a) Evet b) Hayır c) Bilmiyorum 117 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI a %100 b c 4. Proje revizyonu ile ilgili görüşleriniz nelerdir? a) Destekliyorum b) Karasızım c) Bilgim yok d) Desteklemiyorum a b %100 c d 5. Projenin çevre ve insan sağlığı üzerinde ne tür etkilerde bulunacağını düşüyorsunuz? a) Faydalı b) Zararlı c) Etkisiz d) Bilmiyorum 118 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI a %100 b c d 6. Çevrenin ve denizin korunması hususunda projenin nasıl bir katkısı olacağını düşünüyorsunuz? a) Olumlu b) Olumsuz c) Etkisiz d) Bilgim yok a b %100 c d 7. Kanalizasyon hatları hakkında (konu, pompa istasyonu, proses vb.) daha önce bir bilgiye sahip miydiniz? a) Evet detaylı bilgiye sahibim b) Kısmen c) Hayır d) Bilgim Yok 119 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 11% 22% 67% a b c d 120 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI D. YORUMLAR 2018 yılında düzenlenen Halkın Katılım Toplantısında ve akabinde 2020 yılında yayınlanan revize proje kapsamında yürütülen istişare çalışmalarında belirtilen görüşler ve anket çalışmaları ile genel olarak halkın alt yapı yatırımlarının yapılmasını destekleyerek, projeye olumlu yaklaştığı görülmüştür. Şikâyet ve öneri formu için MUSKİ internet sitesine yönlendirme yapılmıştır. Projede revizyon çalışmalarının başlaması ve MUSKİ internet sitesi üzerinden Taslak Revize Çevresel Sosyal Yönetim Planı’nın duyurulması süresince bölge halkı ile yapılan istişare çalışmaları neticesinde; projenin çevrenin korunması ve iyileştirilmesine yönelik yatırımlar olduğunun anlaşıldığı, projede gerçekleştirilecek revizyonların da; teknik optimizasyonun sağlanması, maliyetin minimize edilmesi ve çevresel etkilerin azaltılması adına gerekliliğinin anlaşıldığı tespit edilmiştir. Gerçekleştirilmesi planlanan iş bu rapor içerisinde revizyon çalışmaları irdelenen proje ile, çevre ve insan sağlığı açısından oluşması muhtemel çevresel risklere karşı tedbirler alınması, alanda mevcut durumunda kullanılmakta olan fosseptikleri ve bunun sonucunda oluşan koku probleminin giderilmesi planlanmıştır. Revize Taslak ÇSYP çalışmaları sürecinde ilgili paydaşların projenin revizyonunun hayata geçirilmesine olumlu yaklaştığı kanaatine varılmıştır. 121 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI KAYNAKLAR  Türkiye Sürdürülebilir Şehirler Projesi (P128605) Çevresel ve Sosyal Yönetim Çerçevesi, Mart 2016  Fethiye – Hisarönü – Ovacık Kanalizasyon Şebeke ve Kollektör Hattı Fizibilite Raporu  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 08.01.2006 tarih ve 26047 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği”  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 26.03.2016 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik”  Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı, 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” ve 05.11.2013 tarih, 28812 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik.”  Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı, 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği.”  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 30.11.2013 tarih ve 28837 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü İle Benzin Ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği.”  Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 09.12.2003 tarih ve 25311 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği.”  Çevre ve Şehircilik Bakalığı, 02.04.2015 tarih ve 29314 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Atık Yönetimi Yönetmeliği”  Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı, 21.11.2008 tarih ve 27061 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Denetim Yönetmeliği.  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 10.09.2014 tarih ve 29115 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği.”  Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” ve 25.03.2012 tarih ve 28244 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik.”  Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” ve 20.12.2014 tarih ve 29211 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik.”  Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı, 11.08.1983 tarih ve 18132 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2872 sayılı “Çevre Kanunu” ve 13.05.2006 tarih ve 5491 sayılı “Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun.”  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazete ’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ”ve 23.12.2014 tarih ve 29214 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik.”  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 19.07.2013 tarih ve 28712 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik” 122 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI EKLER EK-1: Hisarönü ve Ovacık Kanalizasyon Şebeke Projesi Genel İnşaat Planı EK-2: İstişare Formu EK-3: Terfi Merkezleri Kapsamında Alınan İzinler EK-4: Taslak Revize ÇSYP’nın Halka Duyurulması Yazışmalar, SMS Bilgilendirmesi EK-5: Taslak Revize ÇSYP Halkın Bilgilendirme Toplantısı Katılımcı Listesi ve Sunum Fotoğrafları EK-6: Taslak Revize ÇSYP’nın MUSKİ İnternet Sitesi Üzerinden Duyurulması Sürecinde Yapılan Bilgilendirme Çalışmaları ve Rapora Gelen Görüşler 123 FETHİYE – HİSARÖNÜ – OVACIK KANALİZASYON ŞEBEKE VE KOLLEKTÖR HATTI 124 EK-2 İstişare Formu 127 EK-3 Terfi Merkezleri Kapsamında Alınan İzinler EK-4 Taslak Revize ÇSYP’nın Halka Duyurulması Yazışmalar, SMS Bilgilendirmesi EK-5 Taslak Revize ÇSYP Halkın Bilgilendirme Toplantısı Katılımcı Listesi ve Sunum Fotoğrafları EK-6 Taslak Revize ÇSYP’nın MUSKİ İnternet Sitesi Üzerinden Duyurulması Sürecinde Yapılan Bilgilendirme Çalışmaları ve Rapora Gelen Görüşler W5 Fethiye Hisarönü-Ovacık Revize Taslak ÇSYP Bilgilendirme Listesi Şikayet Yeri İsim İlgilisi ADRES ÖLÜDENİZ MUHTAR Kişi 1 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PATLANGIÇ MUHTAR Kişi 2 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. TAŞYAKA MUHTAR Kişi 3 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 4 SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEH. E-POSTA GÖNDERİLDİ PAYDAŞ Kişi 5 SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEH. E-POSTA GÖNDERİLDİ PAYDAŞ Kişi 6 SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEH. E-POSTA GÖNDERİLDİ PAYDAŞ Kişi 7 SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEH. E-POSTA GÖNDERİLDİ PAYDAŞ Kişi 8 SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEH. E-POSTA GÖNDERİLDİ PAYDAŞ Kişi 9 SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEH. E-POSTA GÖNDERİLDİ PAYDAŞ Kişi 10 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 11 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 12 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. ŞİKAYET YOK, PAYDAŞ Kişi 13 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. REVİZYON BİLGİSİ VERİLECEK PAYDAŞ Kişi 14 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 15 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 16 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 17 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 18 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 19 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 20 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 21 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 22 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 23 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 24 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 25 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. PAYDAŞ Kişi 26 WHATSAPP MESAJI İLE BİLGİLENDİRİLDİ. FLEXCITY- ÜST YAZI KURUM FETHİYE KAYMAKAMLIĞI KEP GÖNDERİSİ İLE RESMİ YAZI GÖNDERİLDİ. FLEXCITY- ÜST YAZI KURUM FETHİYE BELEDİYESİ KEP GÖNDERİSİ İLE RESMİ YAZI GÖNDERİLDİ. FLEXCITY- ÜST YAZI KURUM MUĞLA HALK SAĞLIĞI MÜD.- KEP GÖNDERİSİ İLE RESMİ YAZI GÖNDERİLDİ. FLEXCITY- ÜST YAZI KURUM DSİ 21. BÖLGE MÜD. AYDIN KEP GÖNDERİSİ İLE RESMİ YAZI GÖNDERİLDİ. FLEXCITY- ÜST YAZI KURUM MUĞLA İL AFET VE ACİL DURUM MÜD. KEP GÖNDERİSİ İLE RESMİ YAZI GÖNDERİLDİ. FLEXCITY- ÜST YAZI KURUM MUĞLA ORMAN BÖLGE MÜD. KEP GÖNDERİSİ İLE RESMİ YAZI GÖNDERİLDİ. FLEXCITY- ÜST YAZI KURUM MUĞLA İL GIDA TARIM VE HAYV. MÜD. KEP GÖNDERİSİ İLE RESMİ YAZI GÖNDERİLDİ. FLEXCITY- ÜST YAZI KURUM MUĞLA ÇEVRE VE ŞEH. İL. MÜD. KEP GÖNDERİSİ İLE RESMİ YAZI GÖNDERİLDİ.