T.C. MUĞLA BÜYÜKġEHĠR BELEDĠYESĠ SU ve KANALĠZASYON ĠDARESĠ (MUSKĠ) GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLENMESĠ NĠHAĠ ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETĠM PLANI KASIM 2018 ARÜV ÇEVRE MÜH. MÜġ. HĠZ. ĠNġ. SAN. VE TĠC. A.ġ. ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ ĠÇĠNDEKĠLER YÖNETĠCĠ ÖZETĠ .................................................................................................................... 4 1.GĠRĠġ ...................................................................................................................................... 4 2. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETĠM PLANI AMACI ...................................................... 7 3. ÇEVRE POLĠTĠKASI VE MEVZUAT ................................................................................. 8 3.1. Ulusal ............................................................................................................................... 8 3.2. Uluslararası .................................................................................................................... 10 4. PROJENĠN TANIMI............................................................................................................ 14 4.1. Coğrafi Konum .............................................................................................................. 14 4.2. Nüfus ............................................................................................................................. 14 4.3.Sosyo Ekonomik Durum ................................................................................................ 16 4.4. Proje Sahası ................................................................................................................... 16 4.5. Projenin Teknik Özellikleri ........................................................................................... 21 5. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETĠM YAPISI VE SORUMLULUKLAR ...................... 35 5.1. Çevresel ve Sosyal Yönetim Yapısı .............................................................................. 35 5.2. Eğitim ............................................................................................................................ 36 5.3. Kurumsal Düzenlemeler, Gerekli Onay ve Ġzinler ........................................................ 36 6. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETĠM PLANI................................................................... 40 6.1. Çevresel ve Sosyal Arka Plan ........................................................................................ 40 6.2. Çevresel ve Sosyal Etkiler ............................................................................................. 41 6.3. Etki Azaltma Planı ......................................................................................................... 42 6.3.1. Mekanik Ekipman Yenilemesi ĠnĢaat AĢaması Etki Azaltma Planı ....................... 43 6.3.2. Mekanik Ekipman Yenilemesi ĠĢletme AĢaması Etki Azaltma Planı ..................... 48 6.2. Ġzleme Planı ................................................................................................................... 51 6.2.1. Mekanik Ekipman Yenilemesi ĠnĢaat AĢaması Ġzleme ve Ölçüm Planı................. 52 6.2.2. Mekanik Ekipman Yenilemesi ĠĢletme AĢaması Ġzleme ve Ölçüm Planı .......... 55 7. ÇEVRESEL VE SOSYAL ĠZLEME RAPORU .................................................................. 57 8. HALKIN KATILIMI ........................................................................................................... 59 KAYNAKLAR......................................................................................................................... 84 2 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ GRAFĠKLER Grafik 1: Muğla Nüfusu Yıllara Göre ArtıĢ Grafiği ............................................................... 15 RESĠMLER Resim 1: Muğla Ġli.................................................................................................................... 17 Resim 2: Arıtma Tesisleri Genel Görünüm.............................................................................. 21 Resim 3: Muğla BüyükĢehir Belediyesi Yetki Sınırları ........................................................... 35 Resim 4: Duyuru Metinleri ...................................................................................................... 57 Resim 5: Askı Görüntüleri ...................................................................................................... 58 Resim 6: Gazete Küpürleri ....................................................................................................... 59 Resim 7: Tanıtıcı BroĢür .......................................................................................................... 60 Resim 8: Sunumlar ................................................................................................................... 61 Resim 9: 01.08.2018 günü yapılan toplantı görüntüleri ........................................................... 63 Resim 10: 02.08.2018 günü yapılan toplantı görüntüleri ......................................................... 65 TABLOLAR Tablo 1:Muğla ili Atıksu Arıtma Tesisi Envanteri..................................................................... 5 Tablo 2:Yıllara Göre Muğla Nüfusu ........................................................................................ 14 Tablo 3: Ġlçelere Göre Muğla Nüfusu ...................................................................................... 15 Tablo 4: Rol ve Sorumluluklar ................................................................................................. 37 3 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ YÖNETĠCĠ ÖZETĠ Bu Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı; Arüv Çevre Müh. MüĢ. Hiz. ĠnĢ. San. ve Tic. A.ġ. tarafından Muğla Ġlinde bulunan “Atıksu Arıtma Tesisleri ve Terfi Ġstasyonları Mekanik Ekipmanlarının Yenilenmesi” projesi için, çevresel ve sosyal etkileri değerlendirmek amacıyla hazırlanmıĢtır. Proje sahibi MUSKĠ‟ dir. MUSKĠ sorumluluğunda bulunan arıtma tesislerinde, genel durumu ile ilgili yetersiz ve ekonomik ömrünü tamamlamıĢ olan ekipman var olduğu tespit edilmiĢ ve tesislerde sıkıntı yaĢanmaması için atıksu arıtma tesisleri ve terfi istasyonları mekanik ekipmanlarında yenilenmesi gerekliliği ile karĢı karĢıya kalınmıĢtır. Yenileme yapılacak ekipmanlara, MUSKĠ Genel Müdürlüğü‟nce devir alınan Atıksu Arıtma Tesislerinin durumu ve özellikle motorlu ekipmanlarının derecelendirmesi ile yerinde yapılan inceleme ve teknik ekiplerden alınan bilgiler doğrultusunda karar verilmiĢtir. Bu rapor ile, Dünya Bankası‟nın Çevresel Değerlendirme ile ilgili ĠĢletim Politikası (O.P. 4.01)” ve “Ġller Bankası Sürdürülebilir ġehirler Projesi” kapsamında; yenilenecek atıksu arıtma tesisleri ve terfi istasyonları mekanik ekipmanlarla alınacak önlemler, kurumsal düzenleme, etki azaltma ve izleme planları belirlenmiĢtir. 1.GĠRĠġ Muğla Belediyesi, 12.11.2012 tarihinde kabul edilen ve 06.12.2012 tarihinde Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe giren 6360 sayılı yasa ile BüyükĢehir statüsüne girmiĢ ve hizmet sınırları da il sınırları olarak düzenlenmiĢtir. Yeni BüyükĢehir yasası gereği aynı zamanda, su ve kanalizasyon hizmetlerinin il sınırlarında verilmesi için, Muğla BüyükĢehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon Ġdaresi (MUSKĠ) Genel Müdürlüğü kurulmuĢ ve hizmetlerine baĢlamıĢtır. MUSKĠ sorumluluğunda bulunan arıtma tesislerinin yaĢları değiĢkenlik gösteriyor olsa da, genel durumu ile ilgili yetersiz ve ekonomik ömrünü tamamlamıĢ olan ekipman ve tesisler nedeni ile zaman zaman sıkıntılar yaĢatmaması ve tesislerin bu hali ile turizmin gözde destinasyonlarına sahip bölge için tehlike arz etmemesi için gerekli tedbirlerin alınması gerekliliği doğmuĢtur. Rapora konu edilen Muğla Ġli atıksu artıma tesisleri envanteri Tablo 1‟de listelenmiĢtir. 4 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Tablo 1: Muğla ili Atıksu Arıtma Tesisi Envanteri Muğla Ġli Atıksu Arıtma Tesisleri Envanteri (6360 sayılı Kanuna göre) AAT'ye ĠĢletmeye Kapasitesi Atıksu Arıtma Tesisi No Ġlçe Bağlı Alma Arıtma Türü (AAT) Adı (m3/gün) (m3/yıl) Nüfus Tarihi Fiziksel, Biyolojik, 1 Bodrum Gümbet AAT 48.000 13.02.2009 9.600 3.504.000 Derin Deniz DeĢarjı Fiziksel, Biyolojik, 2 Bodrum Ġçmeler AAT 50.000 1994 10.000 2.000.366 Derin Deniz DeĢarjı 1.kademe: 20.01.2009 3 Bodrum Konacık AAT 15.000 3.000 790.218 Ġleri Biyolojik 2.kademe: 14.09.2013 4 Bodrum Bitez AAT 12.500 31.01.1997 2.500 1.342.614 Fiziksel, Biyolojik 5 Bodrum Ortakent YahĢi AAT 5.000 2008 1.000 419.750 Paket Arıtma 6 Bodrum Gündoğan AAT 9.000 2005 2.800 711.750 Paket Arıtma 7 Bodrum Gündoğan AAT -1 2.500 2005 400 219.000 Paket Arıtma 8 Bodrum GümüĢlük AAT 10.000 17.11.2011 2.000 424.234 Fiziksel, Biyolojik 9 Bodrum Göltürkbükü AAT 15.000 01.11.2008 3.000 854.509 Fiziksel, Biyolojik 1.kademe: 05.06.2008 10 Bodrum Yalıkavak AAT 30.000 6.000 2.073.200 Fiziksel, Biyolojik 2.kademe: 24.03.2014 11 Bodrum Mumcular AAT 2.000 23.02.2014 500 307.600 Fiziksel, Biyolojik 12 Bodrum Güvercinlik AAT 10.000 26.12.2012 2.500 629.400 Fiziksel, Biyolojik Planlama ve proje 13 Bodrum Turgutreis AAT aĢamasında 14 Dalaman Dalaman AAT 20.945 01.01.2001 9.000 3.285.000 Fiziksel, Biyolojik 15 Datça Datça AAT 8.839 01.01.2007 17.500 6.387.500 Fiziksel, Biyolojik 16 Fethiye Fethiye AAT 60.000 25.06.2005 25.000 9.125.000 Ġleri Arıtma 17 Fethiye Ölüdeniz AAT 4.000 25.06.2005 3.500 1.277.500 Fiziksel, Biyolojik 18 Fethiye Göcek AAT 4.162 01.05.2007 4.500 1.642.500 Fiziksel, Biyolojik 19 Kavaklıdere Kavaklıdere Doğal A.T 2.979 2012 150 54.750 Doğal Arıtma 20 Kavaklıdere MenteĢe Doğal A.T 2.000 2012 100 36.500 Doğal Arıtma 21 Köyceğiz Köyceğiz AAT 8.907 01.05.2002 4.300 1.569.500 Fiziksel, Biyolojik Fiziksel, Biyolojik, 22 Marmaris Marmaris AAT 34.047 Nisan 02 50.600 18.469.000 Derin Deniz DeĢarjı 23 Marmaris Turunç AAT 4.000 Ocak 97 2.500 912.500 Fiziksel, Biyolojik 24 MenteĢe Muğla AAT 50.000 17.02.2012 17.111 6.245.515 Fiziksel, Biyolojik 25 Milas Milas AAT 54.000 14.07.2005 10.800 3.154.919 Fiziksel, Biyolojik 26 Ortaca Ortaca AAT 22.000 04.09.2012 8.640 3.153.600 Fiziksel, Biyolojik 27 Ortaca Dalyan AAT 8.000 01.09.2002 2.500 912.500 Fiziksel, Biyolojik 28 Ula Akyaka-Gökova AAT 2.088 01.09.2008 4.000 1.460.000 Fiziksel, Biyolojik 29 Yatağan Yatağan AAT ĠnĢaat aĢamasında 4.140 1.511.100 Fiziksel, Biyolojik 5 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ  Projenin Önemi Turizm sektörü, Türkiye gibi geliĢme yolundaki ülkelerde ödemeler dengesi açısından önemli bir girdi oluĢturmaktadır. Turizm sektörü, dünya ülkeleri arasında günümüz rekabet koĢullarında hızlı değiĢime çok açık bir sektör olup, en önemli değerimiz olan doğanın, korunması ve kirletici etkilerden uzak tutulması, turizm geliĢimi ve sürdürülebilirliğinin de sağlanması için olmazsa olmaz koĢullardandır. Kirlilikten kaynaklanan çevresel etkiler ve bozulma, turizm gelirlerinde önemli kayıplara yol açabileceği gibi ıslah çalıĢmaları da büyük harcamalar gerektirdiğinden, önlem alma ve önleme politikalarının geliĢtirilmesinin sağlanması amaçlanmaktadır. MUSKĠ‟ye ait arıtma tesislerinde, yaĢları itibari ile yetersiz ve ekonomik ömrünü tamamlamıĢ olan ekipman bulunduğunun tespiti nedeni ile yenileme yapılması planlanmıĢtır. Proje, tesislerin iĢletme aĢamasındaki iĢletme zorluklarını, gürültü ve koku problemini de önemli derecede azaltacak niteliktedir. Yapılacak olan ekipman rehabilitasyonu ile uluslararası standartlarda % 30 oranında enerji verimliliği sağlanmaktadır. Yerinde zaman esaslı ölçümler yapılması ve ekipmanların standart ölçülere uygun olarak yapılması durumunda bu oranın %50 – 60 aralarında iyileĢtirme yaptığı bugüne kadar yapılan uygulamalar ile ispatlanmıĢtır. Fizibilite raporunda değinildiği üzere, ortalama %30 oranında bir enerji verimliliği sağlanması durumunda yıllık 4.686.535 TL tutarında bir kazanım sağlanacaktır. Yapılan yatırım bedelinin geri dönüĢü 4,41 yıl olarak hesaplanmıĢ olup, bu da yatırımın kısa vade içerisinde geri döneceğini göstermektedir. Yatırımın bedeli Dünya Bankası kredisi ile finanse edilecektir. 6 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 2. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETĠM PLANI AMACI Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı (ÇSYP) çalıĢması, Proje sahibi MUSKĠ tarafından gerçekleĢtirilmesi planlanan Atıksu Arıtma Tesisleri ve Terfi Ġstasyonları Mekanik Ekipmanlarının Yenilemesi Projesi kapsamında gerçekleĢtirilmesi gereken kurumsal düzenlemeleri, etki azaltma ve izleme planlarını içermektedir. Bir ÇSYP çalıĢmasının temel hedefleri, “proje alternatiflerinin incelenerek projenin tasarım, yerleĢim, planlama ve uygulama yaklaĢımlarını iyileĢtirmeye, olumsuz çevre etkilerini önlemeye, azaltmaya veya telafi etmeye ve olumlu etkileri arttırmaya” yönelik yaklaĢımlar oluĢturulmasıdır. ÇSYP çalıĢmasının olumsuz etkilerin tamamen engellenmesinin mümkün olmadığı durumlarda kalan etkilerin çevre, sağlık ve güvenlik unsurları ve toplum açısından kabul edilebilecek düzeylere indirgenmesi ve Türk mevzuatı ile Dünya Bankası Koruma Önlemi Politikalarına uyumlu çalıĢma yürütülmesi hedeflenmiĢtir. Çevresel izleme, projenin uygulanması aĢamasında, anahtar çevresel hususlar hakkında, özellikle alınmıĢ önlemlerin etkinliği ve projenin çevresel etkileri konusunda bilgi sağlar. Bu bilgiler ise, proje sahibi ve denetim mekanizması için, proje denetiminin bir parçasını oluĢturan önlemlerin baĢarısını değerlendirmeye ve gerekli olduğu zamanlarda doğru eylemlere izin verebilmeye imkan tanır. Böylece ÇSYP, izlemenin amaçlarını ve izlemenin tiplerini, proje önlem ölçütleri ile bağıntı kurarak tanımlamaktadır. ÇalıĢma kapsamında projenin olumlu ve olumsuz çevresel etkileri inĢaat ve iĢletme aĢamaları için 6. baĢlıkta ele alınmıĢ olup, projenin inĢaat ve iĢletme aĢamalarında yürütülecek faaliyetlerin, ulusal ve Türkiye çevre mevzuatlarında belirtilen esas ve prosedürlere uygunluğunun sağlanabilmesi amacıyla uygulanması gereken “ĠyileĢtirme Planı” ve “Ġzleme ve Ölçüm Planı” aĢağıda sunulmaktadır. 7 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 3. ÇEVRE POLĠTĠKASI VE MEVZUAT 3.1. Ulusal 18132 sayılı ve 11.08.1983tarihli Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazetesi‟nde yayınlanan ve en son 29.05.2013 tarihli (Kanun No. 6486) Resmi Gazete‟ de yeniden düzenlenen 2872 sayılı Çevre Kanunu, Türkiye‟de çevre mevzuatına iliĢkin temel yasal çerçeveyi oluĢturmaktadır ve bu kanun çok sayıda yönetmelik ile desteklenmektedir. Çevre Kanunu‟nun 10. Maddesi, 25.11.2014 tarihli ve 29186 numaralı Resmî Gazete‟ de yayınlanan Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği‟nin (ÇED Yönetmeliği) ana çerçevesini oluĢturmaktadır. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) uygulamaları, gerçekleĢtirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalıĢmalardır. ÇED süreci, gerçekleĢtirilmesi planlanan projenin çevresel etki değerlendirmesinin yapılması için; baĢvuru, inĢaat öncesi, inĢaat, iĢletme ve iĢletme sonrası çalıĢmaları kapsayan süreci tanımlar. ÇED, baĢvuru ile baĢlayan ve Bakanlık tarafından kararın verilmesi ile sona eren süreçtir. 25.11.2014 tarih ve 29186 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'ne tabi projeler için "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili teĢvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez, proje için yatırıma baĢlanamaz ve ihale edilemez. Ancak bu durum söz konusu teĢvik, onay, izin ve ruhsat süreçlerine baĢvurulmasına engel teĢkil etmez. Avrupa Birliği üyelik sürecinin bir parçası olarak, Türkiye tarafından çeĢitli kurumsal ve yasama reformları gerçekleĢtirilmiĢtir. Bu reformlar sayesinde, çevresel mevzuatlar ve çevre koruma araçları uluslararası standartlarla uyumlu hale getirilmiĢtir. Proje kapsamında yürütülecek faaliyetler ve yükümlülükler, ilgili Türk mevzuatının hükümlerine uygun Ģekilde yapılmalıdır. Projeyi direk olarak ilgilendiren yönetmelikler aĢağıda verilmiĢtir.  Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (24.08.2011)  Atık Elektrikli ve Elektronik EĢyaların Kontrolü Yönetmeliği (22.05.2012)  Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği (31.08.2004-03.03.2005- 31.07.2009-30.03.2010-05.11.2013-23.12.2014)  Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (30.07.2008-31.07.2009-30.03.2010-05.11.2013)  Atık Yönetimi Yönetmeliği (02.04.2015-23.03.2017)  Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik (26.03.2010-11.03.2015)  Atıkların Yakılmasına ĠliĢkin Yönetmelik (06.10.2010-07.04.2017)  Atıksu Arıtma Tesislerinin TeĢvik Tedbirlerinden Faydalanmasında Uyulacak Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik (01.10.2010-28.03.2012-17.05.2014)  Atıksu Toplama ve UzaklaĢtırma Sistemleri Hakkında Yönetmelik (06.01.2017)  Binaların Gürültüye KarĢı Korunması Hakkında Yönetmelik (31.05.2017)  Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (06.06.2015)  Çevre Denetimi Yönetmeliği (21.11.2008-22.10.2009-12.11.2010-16.08.2011) 8 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ  Çevresel Etki Değerlendirilmesi Yönetmeliği (25.11.2014-09.02.2016-26.05.2017) Kapasite artıĢları ile ilgili Tebliğ (08.06.2016)  Çevre Ġzin ve Lisans Yönetmeliği (10.09.2014-21.09.2016)  Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (04.06.2010- 27.04.2011-08.11.2015)  Çevre Görevlisi, Çevre Yönetim Birimi ve Çevre DanıĢmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik (21.11.2013-06.05.2014)  Çevre Kanunlarına Göre Verilecek Ġdari Para Cezalarında Ġhlalin Tespiti ve Ceza Verilmesi Ġle Tahsili Hakkında Yönetmelik (03.04.2007)  Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği (11.03.2017)  Enerji Verimliliği Kanunu (18.04.2007)  Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanılmasında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik (27.10.2011)  Evsel ve Kentsel Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanılmasına Dair Yönetmelik (03.08.2010)  Hafriyat Toprağı, ĠnĢaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (18.03.2004)  Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği (06.06.2008-05.05.2009)  Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (13.01.2005- 17.03.2005-14.05.2007-01.03.2008-07.02.2009-27.01.2010)  ĠĢyeri Açma ve ÇalıĢma Ruhsatlarına ĠliĢkin Yönetmelik (10.08.2005-13.04.2007- 25.07.2010-03.07.2011-06.12.2012)  Kimyasalların Envanteri ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik (26.12.2008-10.11.2009- 23.05.2010)  Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği (08.01.2006-10.01.2016)  Koku OluĢturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik (19.07.2013)  Ömrünü TamamlamıĢ Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği (25.11.2006-30.03.2013- 10.11.2013-11.03.2015)  Özel Çevre Koruma Kurumu BaĢkanlığı Çevre Koruma Projelerinin Yaptırılması Esaslarına Dair Yönetmelik(24.02.1992)  Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (03.07.2009 - 30.03.2010 - 10.10.2011 - 13.04.2012-16.06.2012-10.11.2012-20.12.2014)  Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik (17.05.2014-29.06.2016- 31.05.2017)  Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği (08.04.2017)  Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (31.12.2004-13.02.2008-30.03.2010-24.04.2011- 25.03.2012-30.11.2012-10.01.2016)  Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği (26.11.2005-31.12.2005-30.03.2010)  Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla TaĢınması Hakkında Yönetmelik (24.10.2013- 27.08.2014-02.04.2015-31.12.2015 UlaĢtırma Bakanlığı'ndan) - Ġlgili Yönerge  Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (25.01.2017)  Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı KirlenmiĢ Sahalara Dair Yönetmelik (08.06.2010-14.06.2012-11.07.2013)  Yüzeysel Sular ve Yeraltı Sularının Ġzlenmesine Dair Yönetmelik (11.02.2014)  Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği (09.01.2006) 9 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 3.2. Uluslararası  AB Ulusal Programı (2008) 2008/14481 sayılı "Avrupa Birliği Müktesebatı‟nın Üstlenilmesine ĠliĢkin Türkiye Ulusal Programı ile Avrupa Birliği Müktesebatı‟nın Üstlenilmesine ĠliĢkin Türkiye Ulusal Programı‟nın Uygulanması, Koordinasyonu ve Ġzlenmesine Dair Karar, 31.12.2008 tarih ve 27097 (5. Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıĢtır (AB Ulusal Programı, 2008). 2003 yılında yayımlanan Ulusal Program‟da Su Kalitesi‟nin ĠyileĢtirilmesi baĢlığı birinci öncelik olarak tanımlanmıĢ olup, kentsel atıksuların arıtımı da bu baĢlık altında yer almaktadır. 2008 yılında yayımlanan Ulusal Rapor da bu öncelikler için gerekli alt açılımları sıralamaktadır.  Atıksu Arıtımı Eylem Planı Atıksu Arıtımı Eylem Planı, temel olarak daha önce hazırlanmıĢ olan “Ulusal Çevre Stratejisi ve Eylem Planı‟ndan, AB kaynakları ile gerçekleĢtirilen “Entegre UyumlaĢtırma Stratejisi Projesi”nden ve “Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımların Planlanması Projesi”nden elde edilen çıktılardan faydalanılarak hazırlanmıĢtır. Atıksu Arıtımı Eylem Planı, Çevre Kanunu‟nun strateji ve hedeflerine uyumlu hazırlanmıĢtır. Ayrıca Çevre Kanunu ile gelen yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve AB çevre müktesebatına uyum sağlanması için gerçekleĢtirilmesi zorunlu atıksu altyapı iyileĢtirmeleri ve düzenlemelerin neler olacağına iliĢkin detaylı bilgileri içermektedir (ÇOB, 2008). Planda, yeraltı, yüzey ve kıyı sularının kirliliğini izlemek, asgari düzeye indirmek ve kirlenmesi önlemek, Kentsel Atıksu Arıtma Yönetmeliğine uygun olarak kanalizasyon sistemleri ve arıtma tesisleri kurulması, belediyelerin teknik ve ekonomik altyapıları güçlendirilmek gayeleri ile hedefler ve stratejiler belirlenmiĢtir. Havzalara ve illere göre atıksu arıtımı eylem planları yapılmıĢtır.  Türkiye’nin Taraf Olduğu Uluslararası Çevre SözleĢmeleri Ġlgili uluslararası sözleĢmeler ve anlaĢmalar aĢağıdaki gibidir.  KuĢların Korunması Hakkında Uluslararası SözleĢme, Paris 1959 (Türkiye R.G. 17.12.1966, sayı12480)  Avrupa ve Akdeniz Bitki Koruma TeĢkilatı Kurulması Hakkında SözleĢme (DeğiĢik), Paris 1951 (Türkiye 10.8.1965)  Avrupa Kültür AnlaĢması 19.12.1954 (Türkiye R.G. 17.6.1957, sayı 9635)  Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Hakkında SözleĢme, Paris 1972 (Türkiye R.G. 14.2.1983, sayı 17959)  Avrupa‟nın Yaban Hayatı ve Doğal YaĢama Ortamlarının Korunması SözleĢmesi, Bern 1979 (Türkiye R.G. 20.2.1984, sayı 18318) 10 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ  Akdeniz‟in Kirlenmeye KarĢı Korunması SözleĢmesi, Barselona 1976 (Türkiye R.G. 12.6.1981, sayı 17368)  Akdeniz‟in Kara Kökenli Kirleticilere KarĢı Korunması Hakkında Protokol, Atina 1980 (Türkiye R.G. 18.3.1987, sayı 19404)  Akdeniz‟de Özel Olarak Korunan Alanlara Ait Protokol, Cenevre 1982, (imza tarihi 6.11.1986) (R.G. 23.10.1988, sayı 19968)  Uzun Menzilli Sınırlar ötesi Hava Kirliliği SözleĢmesi, Cenevre 1979 (Türkiye R.G. 23.3.1983, sayı 17996)  Avrupa‟da Hava Kirleticilerinin Uzun Menzilli Aktarılmalarının Ġzlenmesi ve Değerlendirilmesi Ġçin ĠĢbirliği Programının (EMEP) Uzun Vadeli Finansmanına Dair 1979 Uzun Menzilli Sınırlar ötesi Hava Kirlenmesi SözleĢmesi‟ne ek Protokol, Cenevre 1984 (R.G. 23.7.1985, sayı 18820)  Ozon Tabakasının Korunmasına Dair Viyana SözleĢmesi ve Ozon Tabakasını Ġncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü, (R.G. 8-9.9.1990, sayı 20629)  Biyolojik ÇeĢitlilik SözleĢmesi, Rio de Janeiro, 5.6.1992 (27 Aralık 1996 tarih ve 22860 sayılı Resmi Gazete)  Özellikle Su KuĢları YaĢama Alanı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Hakkında SözleĢme (RAMSAR), (R.G. 17.5.1994, sayı 21937) CITES Nesli Tehlikede Olan Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine iliĢkin SözleĢme (20 Haziran 1996 tarihli Resmi Gazete)  Dünya Bankası Koruma Önlemi Politikaları Dünya Bankası‟nın Çevresel Değerlendirme ile ilgili iĢletim politikası (O.P.4.01) kapsamında, projeler çevre üzerindeki olası etkilerin derecesine göre A,B,C kategorileri altında sınıflandırılmaktadır. Söz konusu sınıflandırma projenin türüne, yerine, duyarlılığına, ölçeğine ve potansiyel etkilerinin yapısına ve boyutlarına bağlı olarak yapılmaktadır. Dünya Bankası gerçekleĢtirdiği doğrudan yatırımlarda daha çok kalkınma fırsatı yaratılabilmesi için, müĢterilerin çevresel risk ve etkilerin yönetilmesinde Koruma Önlemi Politikaları uygulamasını Ģart koĢar. Dünya Bankası, genel kalkınma hedeflerine ulaĢabilmek amacıyla iĢ faaliyetlerine yön verirken Sürdürülebilirlik Çerçevesini diğer strateji, politika ve giriĢimlerle birlikte uygular. Dünya Bankası‟nın gerçekleĢtirdiği yatırım süresince aĢağıdaki 10 Koruma Önlemi Politikalarını uygulamak zorundadır. Çevresel Politikalar:  Çevresel Değerlendirme (OP/BP 4.01): Basit inĢaat çalıĢmaları kapsamında gerçekleĢtirilen faaliyetler, doğaları gereği, mevcut proje sınırları içerisinde, çok kritik olmayan çevresel ve sosyal etkiler yaratmaktadırlar. Etkiler çok kritik olmasalar da DB‟nın Çevresel Değerlendirme Politikası‟nın uygulanması gerekmektedir. OP 4.01‟in uygulamaya konulması ile beraber çevresel ve sosyal yönetim araçlarının hazırlanması gerekmektedir. Bu ÇSYP, Muğla Ġlindeki atıksu arıtma tesislerinin mekanik ekipman yenilenmesi çalıĢmaları kapsamında oluĢabilecek olumsuz etkilere yönelik etki azaltıcı önlemleri içermektedir. Proje, Türk Çevre mevzuatına göre ÇED Yönetmeliği‟nden muaftır. Türkiye Sürdürülebilir ġehirler Projesi (P161915) kapsamında 11 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ değerlendirme yapıldığında ise, söz konusu projenin ekipman yenilenmesi olması, olası etkilerin geçici ve geri döndürülebilir olması, inĢaat sahaları ile sınırlı olması dikkate alınarak Kategori B proje olarak değerlendirilmiĢtir.  Doğal YaĢam Alanları (OP/BP 4.04): Proje kapsamında doğal yaĢam alanlarına herhangi bir etki söz konusu değildir.  Zararlı Yönetimi (OP 4.09): Proje kapsamında zararlı yönetimini gerektirecek herhangi bir faaliyet bulunmamaktadır.  Fiziksel Kültürel Kaynaklar (OP/BP 4.11): Türkiye‟deki kanunlar ve uygulamalar Dünya Bankası gerekliliklerini karĢılamaktadır. Kültürel varlıkların korunmasına iliĢkin ulusal mevzuat sıkı bir Ģekilde uygulandığından, Dünya Bankası koruma önlemi politikalarının dıĢında ilave bir koĢul beklenmemektedir. Bununla birlikte, tesadüfen keĢfedilen ya da Ģans eseri bulunan kültürel yapıtların yönetimini kapsayan bir buluntu durumunda denetim danıĢmanlarını ve üstlenicileri izlenecek adımlar konusunda uyaracak olan tesadüfi buluntu prosedürü uygulanacaktır. Buna ek olarak, inĢaat çalıĢmaları öncesi veya çalıĢması sırasında yapılacak olan tüm resmi yazıĢmalar kayıt altına alınarak dönemsel izleme raporlarına eklenecektir.  Ormanlar (OP/BP 4.36): Projenin herhangi bir orman alanına etki etmesi beklenmemektedir.  Baraj Güvenliği (OP/BP 4.37): Proje kapsamında herhangi bir baraj yapımı bulunmamaktadır. Sosyal Politikalar:  Gönülsüz Yeniden YerleĢim (OP/BP 4.12): Proje kapsamında arazi edinimine iliĢkin herhangi bir durum öngörülmemektedir.  Yerli Halklar (OP/BP 4.10) (Türkiye‟deki projelerde bu politika tetiklenmemektedir.) Hukuki Politikalar:  Ġhtilaflı Alanlardaki Projeler (OP/BP 7.60): Proje alanı ihtilaflı alanlarda bulunmamaktadır.  Uluslararası Su Yolları Üzerindeki Projeler (OP/BP 7.50): Proje kapsamında uluslararası su yolu bulunmamaktadır. Koruma Önlemleri politikalarının amaçları:  Ġnsanları ve çevreyi olumsuz etkilerden korumak  Çevresel sürdürülebilirliği ve sosyal eĢitliği arttırmak  Çevresel ve sosyal hususları; proje seçimi, tasarımı ve uygulaması ile ilgili kararlara entegre etmek  Yatırımcı için çevresel ve sosyal yönetim kapasitesi oluĢturmak  Bilgilerin açıklanması, paydaĢ bilgilendirmesi ve katılımı, hesap verilebilirlik için bir mekanizma sunmak  Yerel ve kültürel paydaĢların ihtiyaçlarına cevap vermek Dünya Bankası Grubu‟nun Çevre, ÇalıĢan Sağlığı ve Güvenliği (ÇÇSG) Kılavuzları uluslararası iyi sektör uygulamalarıyla ilgili genel ve sektöre özel örnekler içeren teknik baĢvuru kaynaklarıdır. Tüm sanayi sektörleri için uygulanabilir çevre, sağlık ve güvenlik konularında bilgi içerir. Dünya Bankası, proje değerlendirmesi aĢamasında teknik bilgi 12 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ kaynağı olarak ÇÇSG Kılavuzlarından yararlanır. ÇÇSG Kılavuzları, Dünya Bankası‟nın uygun gördüğü ve makul maliyetlerle mevcut teknolojiler kullanılarak yeni kurulan tesislerde ulaĢılabilecek performans düzeyleri ve ölçümlerini içerir. Bu kılavuzla birlikte ilgili sanayi kılavuzu (Su ve Sanitasyon ÇSG Kılavuzu) birlikte kullanılmalıdır. Genel Sağlık ve Güvenlik Kılavuzu aĢağıdaki ana baĢlıkları içermektedir; 1. Çevre  Hava emisyonları ve alıcı ortam hava kalitesi  Enerji tasarrufu  Atıksu ve alıcı ortam su kalitesi  Su tasarrufu  Tehlikeli madde yönetimi  Atık yönetimi  Gürültü  KirlenmiĢ sahalar 2. ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği  Genel tesis tasarımı ve iĢletimi  ĠletiĢim ve eğitim  Fiziksel tehlikeler  Kimyasal tehlikeler  Biyolojik tehlikeler  Radyolojik tehlikeler  KiĢisel koruyucu ekipman  Özel tehlike ortamları  Ġzleme 3. Toplum Sağlığı ve Güvenliği  Su kalitesi ve bulunurluğu  Yapısal güvenlik ve proje altyapı güvenliği  YaĢam ve yangın güvenliği  Trafik güvenliği  Tehlikeli maddelerin taĢınması  Hastalık önleme  Acil durumlara hazırlıklı olma ve müdahale planı 4. ĠnĢaat ve ĠĢ Teslimi  Çevre  ĠĢ sağlığı ve güvenliği  Toplum sağlığı ve güvenliği 13 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 4. PROJENĠN TANIMI Proje, MUSKĠ Genel Müdürlüğü‟ne devir olan atıksu arıtma tesislerinde, fizibilite çalıĢması aĢamasında tesis sorumluları ile de yapılan görüĢmeler neticesinde karar verilen atıksu arıtma tesisleri ve terfi istasyonları mekanik ekipmanlarının yenilenmesini iĢini kapsamaktadır. Kısa ve orta vadede yapılacak rehabilitasyon çalıĢmalarına yönelik değerlendirmelerde bulunulmuĢtur. 4.1. Coğrafi Konum Muğla Ġli, Batı Anadolu‟nun güney ucunda 36˚ 17ı ve 37˚ 33ı kuzey enlemleri ile 27˚ 13ı ve 29˚ 46ı doğu boylamları arasında yer almaktadır. Ġlin en doğusunda Fethiye Doğanlar Köyü, Karatepe Mevkii yer alırken, en batısında Bodrum GümüĢlük, Ġnceburun Mevkii bulunmaktadır. Ġlin en güneyindeki en uç noktası, Fethiye Kumluova‟dır (EĢen Çayı). Kuzeyindeki en uç noktada ise Oltalı Gedik bulunmaktadır. Yüzölçümü ise 13.338 km2 olan Muğla ili kuzeyden Aydın, kuzeydoğudan Denizli, Burdur, doğuda Antalya, güney ve batıda Akdeniz ve Ege Denizi ile toplam uzunluğu 1100 km'yi biraz aĢan deniz kıyıları ile Türkiye'nin uzun sahil Ģeridine sahip bir ilidir. 4.2. Nüfus Muğla‟da nüfus yoğunluğu 71kiĢi/km2'dir. Tablo 2: Yıllara Göre Muğla Nüfusu Yıl Muğla Nüfusu Erkek Nüfusu Kadın Nüfusu 2016 923.773 470.404 453.369 2015 908.877 463.411 445.466 2014 894.509 454.642 439.867 2013 866.665 441.531 425.134 2012 851.145 434.539 416.606 2011 838.324 428.114 410.210 2010 817.503 416.029 401.474 2009 802.381 410.089 392.292 2008 791.424 405.079 386.345 2007 766.156 392.403 373.753 14 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Tablo 3: Ġlçelere Göre Muğla Nüfusu Yıl Ġlçe Ġlçe Erkek Kadın Nüfus Nüfusu Nüfusu Nüfusu Yüzdesi 2016 Bodrum 160.002 81.738 78.264 % 17,32 2016 Fethiye 151.474 76.301 75.173 % 16,40 2016 Milas 134.774 68.452 66.322 % 14,59 2016 MenteĢe 108.068 54.340 53.728 % 11,70 2016 Marmaris 90.187 47.567 42.620 % 9,76 2016 Seydikemer 60.306 31.058 29.248 % 6,53 2016 Ortaca 46.982 23.557 23.425 % 5,09 2016 Yatağan 44.504 22.411 22.093 % 4,82 2016 Dalaman 37.364 19.307 18.057 % 4,04 2016 Köyceğiz 34.942 17.622 17.320 % 3,78 2016 Ula 23.877 12.017 11.860 % 2,58 2016 Datça 20.513 10.575 9.938 % 2,22 2016 Kavaklıdere 10.780 5.459 5.321 % 1,17 Grafik 1: Muğla Nüfusu Yıllara Göre ArtıĢ Grafiği 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile Muğla'da sınırları il mülki sınırları olan BüyükĢehir Belediyesi ile Su ve Kanalizasyon hizmetlerinin verilmesi amacıyla da MUSKĠ Genel Müdürlüğü kurulmuĢtur. Ġl mülki sınırları içerisinde 13 ilçe bulunmakta olup, MUSKĠ Genel Müdürlüğü bu ilçeler ve buna bağlı köylerde içme suyu temin ve atıksu bertaraf hizmetleri vermektedir. 15 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 4.3.Sosyo Ekonomik Durum Antalya ve Ġstanbul‟un ardından en yoğun turist çeken üçüncü il Muğla‟dır. Ancak yabancı turistler büyük çoğunlukla Muğla‟nın geleneksel deniz, kum, güneĢ turizmi için Muğla‟yı ziyaret etmektedirler. Bu yüzden turizm sektörü kıĢ sezonunu yeterince değerlendirememektedir. 2013 yılında gelen yabancı turistlerin sadece %4,8‟lik kısmı kıĢ aylarında Muğla‟ya giriĢ yapmıĢlardır. Muğla‟nın deniz-kum-güneĢ turizminin yanında kültür turizmi, agro-turizm, kongre turizmi, sağlık turizmi, kırsal turizm, doğa sporları turizmi potansiyeli de çok yüksektir. Muğla genelinde birçok farklı destinasyon ve alternatif turizm çeĢidi bulunmasına rağmen bölgenin bu farklılıkları öne çıkaran bir tanıtım stratejisi bulunmaması turizmin önündeki engellerden birisi olarak öne çıkmaktadır. Fethiye bölgenin macera sporları merkezi olmaya adaydır. Babadağ yamaç paraĢütü için bir marka olmakla birlikte her yıl düzenlenen motocross yarıĢları ile de dikkat çekmektedir. Muğla‟da sayıca fazla olan antik kent ve müzelerin daha fazla turiste ulaĢmasının sağlanması kültürel anlamda bir görev olmakla birlikte bölgeye getirisi açısından da önem arz etmektedir. Muğla‟nın ekonomik ve sosyal geliĢmiĢliği incelendiğinde ilçe bazındaki farklılıklar göze çarpmaktadır. Bodrum ve Marmaris turizm sektöründe; Milas ve Fethiye tarım ve hayvancılık sektöründe, Yatağan ve Kavaklıdere ise madencilik sektöründe öne çıkan ilçelerdir. Muğla‟nın güneĢ ve rüzgâr enerjisi potansiyelleri Türkiye ortalamasının üzerindedir. Ancak Muğla‟daki güneĢ ve rüzgar enerjisi yatırımına uygun arazilerinin azlığı ve var olan arazilerinin fiyatının diğer illere göre çok fazla olmasından dolayı güneĢ ve rüzgar enerjisi yatırımları Muğla‟nın potansiyeline göre düĢük kalmaktadır. 4.4. Proje Sahası Muğla, topraklarının büyük kısmı Ege Bölgesi‟nde, küçük bir kısmı Akdeniz Bölgesi‟nde olan, her iki denize de kıyısı olan bir Güney Ege ilimizdir. Türkiye'nin güneybatı ucunda yer alan Muğla; kuzeyinde Aydın, kuzeydoğusunda Denizli ve Burdur, doğusunda Antalya ile komĢu; güneyinde Akdeniz ve batısında ise Ege Denizi ile çevrilidir. Toplam uzunluğu 1.500 km‟ye yaklaĢan deniz kıyıları ile Muğla, Türkiye'nin en uzun sahil Ģeridine sahip ilidir. Muğla Ġli ve Arıtma tesisleri genel görüntüleri Resim 1 ve Resim 2‟de (A,B,C,D,E,F,G,H,I,J,K,L,M,N,O,P,R,S,T,U,V,Y,Z) verilmiĢtir. 16 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Resim 1: Muğla Ġli (A)Akyaka AAT (B) Bitez AAT (C) Bodrum Ġçmeler AAT (D) Dalaman AAT 17 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ (E) Dalyan AAT (F) Datça AAT (G) Fethiye AAT (H) Göcek AAT (I) Göltürkbükü AAT (J) Gümbet AAT 18 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ (K) GümüĢlük AAT (L) Gündoğan AAT (M) Güvercinlik AAT (N) Konacık (O) Köyceğiz AAT (P) Marmaris AAT 19 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ (R) Milas AAT (S) Turunç AAT (T) Ortakent AAT (U) Yalıkavak AAT (V) Ortaca AAT (Y) Mumcular AAT 20 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ (Z) Ölüdeniz AAT Resim 2: Arıtma Tesisleri Genel Görünüm 4.5. Projenin Teknik Özellikleri Mevcut atıksu arıtma tesisleri ve terfi istasyonları aĢağıda sıralanmıĢtır. Datça AAT 2007 yılında devreye giren tesis 17.500 m3/gün kapasiteli olarak iki kademeli olarak tasarlanmıĢ olup, nüfusun yoğun olmadığı kuru mevsimlerde ortalama 3.500 m3/gün yaz ve yağmurlu kıĢ aylarında ise 2.500 m3/gün mertebelerinde atıksu tesise gelmektedir. Datça‟nın hemen hemen tamamına yakını kanalizasyon Ģebekesine bağlanmıĢ olup, bölgesel terfi olarak TM-1 ve tüm Ģebekenin toplandığı TM-2 terfi merkezi ile atıksu yukarı kotta bulunan AAT‟ye gelmektedir. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Kum ve yağ tutucu sistem kurulmalı (Betonarme veya hazır imalat),  TM – 1 ve TM – 2 pompa istasyonları için terfi pompaları alınmalı, Turunç AAT 1994 öncesinde imece usulü ile yapılan tesis o zamanın koĢullarında bölgedeki birkaç arıtma tesisinden birisi olarak faaliyete geçmiĢtir. 3000 m3/gün kapasitesine sahip olan tesise gelen atıksu miktarı 97 m3/gün olarak iĢletme yetkilileri tarafından belirtilmiĢtir. Yaz aylarında, nüfus yoğunluğuna paralel olarak 4.500 m3/gün kapasiteye çıktığı belirtilmiĢ olup, arıtma tesisleri için çok farklı olan bu değerlerin debimetreler ile ölçülmesi sağlıklı sonuçlar almak için faydalı olacaktır. Kanalizasyon Ģebekelerinde, zaman içinde birleĢim yerlerinden yeraltı suyu ve deniz suyu infiltrasyonu olduğu, bilgisi alınmıĢtır. Bunların miktarında artıĢ yaĢanması durumunda 21 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ arıtma tesisinin prosesinde sıkıntılar doğurabileceği için gerekli tadilat ve yenilemelerin yapılması planlanmalıdır. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Mevcut blowerların arızalı olması nedeniyle yerine yenilerinin temin edilmesi,  TM – 1 ve TM – 2 pompa istasyonlarında ızgara ve kum tutucu ekipmanların temin edilmesi, Marmaris AAT 2002 yılında yapılan tesis 50.625 m3/gün kapasiteli olup, yaz aylarında tesise gelen atıksu miktarı 70.000 m3 mertebelerine ulaĢabilmektedir. 5 adet terfi merkezi ile Marmaris bölgesinin atıksuyu tesise basılmaktadır. Ana terfi olarak TM-1, TM-2 ve TM-3‟ü alan TM-4 terfi merkezi ve buradan terfi edilerek AAT‟ne terfi eden TM-5 terfi merkezleridir. 2000‟li yıllarda yapılan terfi istasyonları, değiĢik kapasite ve büyüklükte olup, en nihayetinde AAT‟ne gelen toplam debiyi terfi etmektedirler. Tesislerin hepsi meskun mahal ve turistik tesisler içerisinde olmaları sebebiyle koku probleminin tüm terfilerde yaĢanmaktadır. TM-2 ve TM-3 terfi merkezlerinde mekanik ızgaraların olmaması ve bu bölgelerde ki yoğunluk nedeniyle kokunun en fazla hissedildiği terfi merkezleri olmaktadırlar. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Belt – press yerine dekantör temin edilmesi,  Havalandırma havuzlarında eski tip aeratörler yerine yeni dubalı yüksek hızda aeratörler tercih edilmesi,  Mevcut jeneratör (800 kW) tesis kapasitesine yetersiz gelmekte, 1400 kW güçte bir jeneratörün temin edilmesi,  Mevcut kum – yağ tutucu blowerlarından bir tanesinin (15 kW) arızalı olması nedeniyle yenisi ile değiĢtirilmesi,  Kaba ve ince ızgaralarda kullanılan motorların (1kW) redüktör kısmında boĢluk olması nedeni ile yenilenmesi,  Dağıtım yapısı penstock‟ların (4 adet) modüler yapı yerine merdaneli simit veya aktüatör temin edilerek revize edilmesi, Gökova –Akyaka AAT 2007 yılında devreye alınan tesis 4.000 m3/gün kapasiteli olup, hâlihazırda 1.800 m3/gün atıksu tesise gelmektedir. Tesis Akyaka ve Gökova bölgelerinin atıksularını toplamakta olup, atıksu 6 adet terfi merkezi ile tesise gelmektedir. Tesise bağlı olan TM-5 Pompa istasyonuna TM-4‟ten ve TM-3B pompa istasyonlarından gelen atıksular ayrı olarak bağlı olup, TM-5 bunları tesise taĢımaktadır. Diğer 3 pompa istasyonu TM-1 TM-2‟ye, TM-2 TM-3A‟ya, TM-3A‟da TM-3B‟ye atıksuları terfi etmektedirler. 22 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Terfi merkezlerinde ızgara problemi ile debimetre sıkıntısı yaĢanmaktadır. Izgaraların mekanik ızgaralar ile değiĢtirilmesi veya parçalayıcı tip pompalar montaj edilerek sorun giderilmelidir. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Terfilerde mekanik ızgara eksikliği nedeniyle pompalar sıkılıkla arızalanmakta olduğundan, terfilere mekanik ızgaraların temin edilmesi,  GiriĢ için de mekanik ızgara temin edilmesi,  Son çökeltme havuzunda sıyırıcı köprü montaj hatası görülmüĢtür. Montaj hatasının giderilmesi veya yenilenmesi,  Havuzlardaki, fazla çamur pompası, geri devir pompası ve mixerler arızalı olduğundan, yenilenmesi,  Tesisteki vanaların genel durumu korozyona uğramıĢ olduğundan, bakımlarının yapılması,  Belt – presslerin dekantör ile değiĢtirilmesi,  Blowerların tümünün komple yenilenmesi,  TM – 1, TM – 2, TM – 3A, TM – 3B, TM – 4 terfilerdeki pompaların yenilenmesi ve bunlara bağlı olarak ıslak tip pompa kılavuzları, basma hattı boruları ve kollektör hatlarının yenilenmesi, Milas AAT YaklaĢık 55.000 kiĢilik nüfusu ile Muğla‟nın orta ölçekli bir ilçesi olan Milas‟ta 1995 yılında baĢlayan kanalizasyon alt yapı çalıĢmaları sonrası, 2003 yılında AAT yapımına baĢlanmıĢtır. 2005 yılında bitirilerek iĢletmeye alınan tesis; II kademe olarak toplamda 20.600 m3/günlük debi değerini karĢılayacak Ģekilde hesaplanmıĢ olup, hali hazırda ortalama 8.000 m3/gün mertebelerindeki debide atıksuyu arıtmaktadır. Tesis; 2005 yılında yapılan Mezbaha Atıksu Pompa istasyonu mezbaha atıkları ile birlikte çevrede az bir yerleĢim yerinin de atıklarını almaktadır. Pompa istasyonundan ayrı bir arıtma ile gelmesi gereken ve hali hazırda kan, sakatat, kıl gibi mezbaha atıklarının tesise gelmesi nedeni ile söz konusu atıklar, mekanik ekipmana zarar vermesinin yanı sıra bağlı olduğu Milas AAT‟nde sıkıntılara sebep olmaktadır. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Mezbaha Atıksu Terfi Merkezinde mevcut durum göz önüne alınarak mekanik ızgara sistemi kurulması,  Mezbaha terfi merkezinde jeneratör ihtiyacı tespit edildiğinden, 55 kW gücünde jeneratör kurulması  Belt – pressler daha verimli olan burgu – pres ekipmanı ile değiĢtirilmesi,  Vinç (2T)‟in değiĢtirilmesi,  Pergel (taĢınabilir) vinç ihtiyacının karĢılanması,  Vidanjör döküm sahasının ihtiyaç nedeni ile oluĢturulması 23 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ  Büyük havalandırma havuzunun devreye alınması için gerekli 6 adet aeratör taban karıĢtırma plakaları ilavesinin monte edilmesi (2000 x 1000 x 5mm – krom L Plaka)  Belt besleme suyu için 2 x 25 ton kapasiteli PE su tankının temin edilmesi, Yalıkavak AAT Yalıkavak AAT + 460 kotunda yapılmıĢ olup, 10.000 + 20.000 EN kapasiteli tesise günde ortalama 6.000 m3 atıksu gelmektedir. 15.000 kiĢi yerleĢik nüfusun olduğu belde de Ø200 – Ø900 çapları arasında 82 km. kanalizasyon Ģebeke mevcuttur, bu da beldenin %50‟sine tekabül etmektedir. Hali hazırda yapılması gereken %50‟lik bir bölüm daha vardır. Atıksu, tesise oldukça fazla terfi istasyonu kullanılarak gelmektedir. Toplamda 9 adet olan Terfi Merkezlerinden, TM-3 – TM-4‟e, TM-4 – TM-5A‟ya, Gökçebel TM – 1 – Gökçebel TM – 2‟ye, Gökçebel TM – 2 – TM – 5A‟ya, TM5A – TM5‟e, TM-8 – TM5‟e, TM5 – TM 9‟a, TM9 – TM10‟a, TM10‟da Yalıkavak AAT‟ne basmaktadır. Tesise gelen atıksu deniz suyu kotunun altından gelmekte olup, özellikle kanalizasyon Ģebeke ve kollektör hatlarında gözlemlenen boru birleĢim yerleri boĢlukları nedeniyle, tuzlu su basılmakta, bu da gerek pompa istasyonu ve gerekse de AAT‟nde özellikle pompalarda ciddi arızalanmalara ve ekipmanların ekonomik ömrünün tamamlanmasına neden olmaktadır. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Terfilerde bulunan tüm pompaların çalıĢmasında aksaklıklar olduğundan, yenilenmesi,  AAT‟de kum pompasının yenilenmesi,  Gökçebel (TM – 2) istasyonuna mekanik ızgara sistemi kurulması,  Gökçebel (TM -2) istasyonu monoray vinç (1 T) kurulması,  TM - 3 istasyon bölgesinde restoranların fazla olması nedeniyle, mekanik kum – yağ tutucu temini,  TM – 3 istasyonunda çekvalf – vana (Ø200) odalarının sular altında olması nedeniyle sızdırmazlık yapılması ve vana -çekvalf grubunun değiĢtirilmesi,  TM – 3 istasyonunda monoray vinç (1T) kurulması,  TM – 4 istasyonunda, çekvalf - vanaodasının sular altında olması nedeniyle sızdırmazlık yapılması ve vana -çekvalf grubunun değiĢtirilmesi,  TM – 4 istasyonunda monoray vinç (1T) kurulması,  TM – 5A istasyonunda monoray vinç (1T) kurulması, TM – 5A istasyonunda mekanik kum ve yağ tutucu kurulması,  TM – 5 istasyonunda basma hattı, çekvalf - vanaların (Ø355) çalıĢmasında aksaklıklar olduğundan değiĢmesi,  TM – 5 istasyon ana terfi merkezi olması nedeniyle mekanik kum – yağ tutucunun düĢünülmesi,  TM - 8 istasyonuna monoray vinç (1T) kurulması,  TM – 9 istasyonuna monoray vinç (1T) kurulması,  TM – 10 istasyonuna monoray vinç (1T) kurulması,  TM – 8 kolektör hattı, çekvalf – vana grubunun (Ø100) çalıĢmasında aksaklıklar olduğundan değiĢmesi, 24 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ  AAT‟de kum yağ tutucudaki köprünün çalıĢmasında aksaklıklar olduğundan yenilenmesi,  AAT‟nin 2.000 m3/gün kapasiteli kısmında aeratör sistem ile havalandırma yapılmaktadır. Bu sistemin 4,000 m3/gün kapasiteli bölümde yapılan blower sistemli havalandırma ile entegre edilmesi,  Tesiste kullanılan jet mikserlerin ekonomik ömürlerini tamamladıkları tespit edildiğinden, yenileri ile değiĢtirilmesi, Gümbet AAT 2008 yılında iĢletmeye alınan tesis Bodrum yarımadasındaki kapasite olarak en büyük iki tesisten bir tanesidir. Bodrum‟un batısı ile Bitez ve Konacık bölgelerinin atıksularının bir kısmı da bu tesisin hizmet sınırları içerisinde kalmaktadır. TM - 2 (Bardakçı Terfi Merkezi), TM - 1 (Gümbet Terfi Merkezi) ve TM – 3 (Marina Terfi Merkezi) den Menhol yapısına basılan atıksular, cazibe ile Gümbet AAT giriĢine gelmektedir. Tesis 9.600 m3/gün olarak tasarlanmıĢ, ancak yoğun yaz sezonu ve kıĢın yağmurlu günlerde 30.000 m3/gün mertebelerinde atıksu gelmektedir. Böyle durumlarda tesise kapasitesi kadar atıksu alınabilmekte, fazla olan atıksu ise arıtılmadan direkt olarak derin deniz deĢarjına verilmektedir. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Tesis giriĢi pompa istasyonu pompalarının ve pompa hatlarının durumunun kötü olduğu değerlendirildiğinden, yenilenmesi,  Kaba ızgaraların arızalı olduğu, onarılması gerektiği, ilaveten ince ızgaralarında temin edilmesi,  2 nolu havalandırma havuzu mikserleri ve kızak sistemi arızalı olduğundan, yenilenmesi,  GiriĢ terfi monoray vinç (3 T) temin edilmesi,  Tesis kapasite artıĢı gereksinimi olması nedeniyle, 4 adet havalandırma ve 2 adet çökeltme havuzu, çamur yoğunlaĢtırma havuzu ve çamur susuzlaĢtırma ekipmanlarına olan ihtiyacın giderilmesi,  Tesis içerisindeki çamur geri devir pompalarının arızalı olması nedeniyle, yenilenmesi,  Tesisin 30.000 m3/gün arıtma kapasitesine uygun olarak UV dezenfeksiyon ünitesine olan ihtiyacın giderilmesi,  600 lt. kapasiteli seyyar hava kompresörünün temini,  TM – 2 Bardakçı terfi merkezi kolektör hattı ve vana grubunun yenilenmesi (Ø250),  TM – 2 Bardakçı terfi merkezi için, monoray vinç (2T) temin edilmesi,  TM – 3 Marina terfi merkezi giriĢ hattı vanasının (Ø600) arızalı olması nedeniyle, değiĢtirilmesi,  TM – 3 Marina terfi merkezi pompalarının yenilenmesi, 25 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ  TM – 1 Gümbet terfi merkezi giriĢ hattı vanasının (Ø700) arızalı olması nedeniyle, değiĢtirilmesi,  TM – 1 Gümbet kollektör hattı ve vana grubunun yenilenmesi (Ø250),  Mevcut otomasyon sistemi çalıĢmadığından, revize edilmesi,  Geri devir hattı debimetrenin (Ø 400) arızalı olması nedeniyle, yenisinin temin edilmesi, Konacık AAT 2009 yılında yapılan tesis Bodrum bölgesinin membran teknolojisi kullanılarak atıksu arıtımı yapılan tek tesisidir. 1.500 m3/gün + 1.500 m3/gün olarak iki kademede yapılan tesisin kapasitesi 3.000 m3/gündür. Tesise atıksular bölgeden cazibe ile gelmekte, tesis giriĢinde dalgıç pompalar ile terfi edilerek arıtma prosesine baĢlanmaktadır. Tesisin kurulduğu bölge yerleĢim yerlerinin içerisinde kaldığı için kapalı sistem yapılması uygun bulunmuĢ ancak, tesiste koku kontrol ünitesinin arızası olması nedeniyle içeride kapalı alanda keskin bir koku bulunmaktadır. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  GümüĢlük AAT‟den alınan scrubberların nakliyesi yapılmıĢ ve ekipman montaj aĢamasındadır. Scrubberlar, iĢletmeye alındıktan sonra değerlendirme yapılması, verimsiz olması durumunda yeni bir Koku Kontrol Ünitesi (Scrubber) temin edilmesi,  Etap MBR havalandırma havuzu giriĢ bölümüne 2 mm. aralıklı mekanik ince ızgara sistemi yapılması,  Mevcut blowerların verimsiz çalıĢtığı tespit edilmiĢ olup, , meskun mahal içerisinde aĢırı ses yapmaktadır. Bunların yerine manyetik yataklı turbo blowerlar ile yenileme yapılması,  Dağ deĢarj hattı selden dolayı zarar görmüĢ olup, 2.500 m. Ø 300 lük çift hat ile revize edilmesi,  1. Kademe arıtılmıĢ su çıkıĢ debimetresi yenilenmesi,  3 ayrı abone hatlarına (Ø 110) debimetre takılması, Bitez AAT 1997 yılında Turizm Bakanlığı tarafından yaptırılan tesisin kapasitesi 2.500 m3/gün olarak yapılmıĢtır. Ancak geliĢen turizm ve bölgenin de önemli bir turizm destinasyon merkezi olması nedeniyle yaz aylarında yaklaĢık 6.000 m3/gün, kıĢ aylarında ise yağıĢlı günler için 10.000 m3/gün mertebelerinde bir debinin geldiği iĢletme personelleri tarafından belirtilmiĢtir. Son çöktürme ve havalandırma havuzlarında artan debi karĢısında oluĢan çamur ile mücadele etmek için, vidanjörler ile çekimler yapılmakta, çamurlar Gümbet ya da Ġçmeler AAT‟nde iĢlenmektedir. Yüzeysel havalandırma aeratörleri kullanılan tesiste, fiziksel arıtma yetersiz olup, Ģebekeden infiltre olan deniz suyu da prosese ve ekipmanlara sıkıntılar yaratmaktadır. 26 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Tesise atıksu 1 terfi sistemi ile gelmekte, arıtma yapıldıktan sonra deĢarj suyu yukarı kota basılarak oradan bertaraf sağlanmaktadır. TM – 2 ve TM – 3 Gümbet AAT‟ye basmaktadır. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  AAT giriĢ yapısı – kum, yağ tutucuların yenilenmesi,  AAT pompalarının yenilenmesi,  TM – 1 GiriĢ vanası arızalı olduğundan, değiĢtirilmesi,  TM – 1 Basma hattı kollektör yapısı ve vana grubu (Ø 400) eskimiĢ olduğundan yenilenmesi,  TM – 1 Terfi merkezi monoray vinç (2T) temin edilmesi,  TM – 2 Terfi merkezi giriĢ vanasının (Ø400) arızalı olması nedeniyle, değiĢmesi,  TM – 2 Terfi merkezi basma hattı kollektör yapısı ve vana grubunun (Ø80) yenilenmesi,  TM – 3 Terfi merkezi jeneratör (50 kW) temin edilmesi,  TM – 3 Terfi merkezi basma hattı kollektör yapısı ve vana grubunun (Ø125) yenilenmesi,  DeĢarj pompalarının ( 400 m3/h; Hm: 52 m) yenilenmesi, Ortakent – YahĢi Paket AAT 1999 – 2000 yıllarında yapımı tamamlanan Ortakent Atıksu Arıtma Tesisi Paket Arıtma olarak yapılmıĢ olup, aĢağı kotlardaki atıksu terfi edilerek tesise gelmektedir. Kademeli imalatlar neticesinde 1.300 m3/gün kapasitelerine kadar ulaĢılmıĢtır. Bölgenin atıksu bertaraf için kurulmuĢ olan sistem arıtılmıĢ suyun deĢarjının bulunduğu kottan yukarıdaki tepelere basmak suretiyle açık alana yapılmaktadır. Ortakent – YahĢi Terfi Merkezine (OYTM) basan 1 nolu terfi merkezi, kot olarak yukarıda bulunan evsel atıksuyu toplayıp, OYTM‟ye basmaktadır. Hâlbuki yukarı kotta bulunan evsel atıksular cazibe ile OYTM‟ye aktarıldığında 1 nolu Terfi Merkezinin kullanılmasına gerek kalmayacaktır. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Paket AAT için deĢarj hattı pompalarının revize edilerek, yenilenmesi,  Tesise modüler yapı olarak, 400 m3/gün kapasiteli paket arıtma tesisi ilavesinin yapılması,  OYTM pompa kollektör hattının 2 pompaya uygun olarak yeniden imal edilmesi,  OYTM Monoray vinç (1T) temin edilmesi,  Tesis giriĢine mekanik ızgara temin edilmesi, Güvercinlik AAT 2012 yılında yapılan tesis 2.500 m3/gün kapasitede olup, yaz aylarında artan nüfus nedeniyle yeterli gelmemektedir. 27 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Tesis içerisinde mevcut Ģebeke ve kollektörlere infiltrasyon sonucu, deniz suyu gelmektedir. AAT‟nde tuzluluk ve deĢarj kalitesinde olumsuzluk yaratması nedeniyle iĢletme maliyetlerinde artıĢa sebep olmaktadır. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Arıtma tesisi giriĢinde kaba ve ince ızgara ile kum tutucu eksikliğinin giderilmesi,  Belt pressin iĢletme koĢullarında dekantör ile değiĢtirilmesi,  Çamur nakli için konveyör yada helezon sistem kurulması,  Terfi pompa istasyonlarındaki pompaların ekonomik ömrünü doldurmuĢ olması nedeniyle yenilenmesi,  TM – 1 terfi merkezinde jeneratör eksikliğinin giderilmesi, en az 16 kW kapasiteli jeneratör temini yapılması,  TM – 4 terfi merkezi terfi hattının (Ø140mm.) yenilenmesi,  Tesiste pH metre ve O2 metre eksikliğinin giderilmesi,  Tesis çıkıĢı debimetre yenilenmesi,  Tesis çıkıĢı klor dezenfeksiyon sisteminin kurulması, Mumcular AAT 2012 yılında iĢletmeye alınan tesisin kapasitesi 500 m3/gün olup, tesise hâlihazırda gelen 1.000 m3/günü karĢılayamamaktadır. Fazla gelen debi by-pass hattı ile deĢarj yapılan araziye yönlendirilmektedir. Birim maliyeti yüksek olan tesis için hazırlanacak “Master Plan” çerçevesinde havza planlamasının ve kanalizasyon Ģebeke hatlarının yapılması öngörülerek kapasite hesaplanmalı ve buna göre tesis içerisinde gerekli revizyon yapılmalıdır. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  GiriĢte sepet ızgara sisteminin kurulması,  Tesis çıkıĢı klor dezenfeksiyon sisteminin kurulması, Ġçmeler AAT 1994 yılında yapılan Ġçmeler AAT, Bodrum Yarımadasındaki diğer bir büyük arıtma tesisidir. 10.000 m3/gün kapasiteli tesise yazları 7.000 m3/gün, kıĢları ise yağmurlu havalarda 12.000 m3/gün mertebelerinde atıksu gelmektedir. Arıtılan atıksu, deĢarj menholüne basılmakta ve bu kottan cazibe ile kıyıdan 1.5 km. açıkta denizin -24 m. kotundan deĢarjı sağlanmaktadır. DeĢarj hattının 1994 yılında yapıldığı ve Ø 350 mm. CTP boru olduğu ancak durumun pek de iyi olmadığı bilgisi iĢletme yetkililerinden alınmıĢtır. 20 yıllık tesis olmasına rağmen beton durumu yetersiz gözüktüğünden, tesisin inĢaat durumu göz önüne alındığında, yenileme yapılması gerektiği tespit edilmiĢtir. Özellikle giriĢ pompa istasyonu revize edilmesi gerektiği belirtilmiĢtir. 28 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  GiriĢ pompa istasyonundaki pompaların ekonomik ömrünü tamamlamıĢ olması nedeniyle yenilenmesi,  Blower sistemi (No.3,4,5) arızalı olduğundan revize edilmesi,  Kum-yağ tutucu mekanik ızgara çalıĢmadığından, bunların yerine mekanik paket sistem ile yenilenmesi,  Belt – pressin dekantör sistem ile değiĢtirilmesi,  By – pass hattı manevra odası 3 adet Ø400 vana grubu bıçaklı vana ile değiĢtirilmesi,  Çamur geri devir pompalarının yenilenmesi,  TM – 1 ve TM – 2 terfi merkezi pompalarının ekonomik ömrünü tamamlamıĢ olması sebebiyle yenilenmesi,  TM – 1 (Ø 500 mm), TM – 2 (Ø 400 mm) ve TM – 3 (Ø 700 mm) terfi merkezlerinde giriĢ vanalarının arızalı olması nedeniyle, yenilerinin monte edilmesi,  Tesis içinden geçen dere ıslahının yapılması,  Tesis otomasyonun tümüyle yenilenmesi,  Geri devir ve çamur besleme debimetre ihtiyacının giderilmesi,  Vidanjör giriĢ yapısı için mekanik ince ızgara sisteminin kurulması, Göltürkbükü AAT 2007 yılında 3.000 m3/gün kapasiteli olarak yapılan tesise hali hazırda 2.000 m3/gün mertebelerinde atıksu gelmektedir. Göltürkbükü merkezinde TM-1 havazasında toplanan atıksu bu terfi merkezi ile kum ve yağ tutuculardan geçirilerek, TM-2 Gölköy Pompa istasyonuna, oradan da Göltürkbükü AAT‟ne gelmektedir. AAT giriĢ ızgara ünitesi, havalandırmalı kum ve yağ tutucu, Parshall savağı, denitrifikasyon havuzu, nitrifikasyon havuzu, son çöktürme, çamur yoğunlaĢtırma ünitesi, çamur susuzlaĢtırma ünitesi, çamur kurutma yatakları, klor temas havuzu ve deĢarj havuzundan oluĢmaktadır. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Kum ve yağ tutucu sistem arızalı olması nedeniyle, yenilenmesi yada tamir edilmesi,  GiriĢ pompa çekvalflerinin arızalı (Ø250mm.) olması nedeni ile yenilenmesi,  Dubalı aeratörün yedeklenmesi,  DeĢarj pompalarının yedeğinin alınması,  TM – 1 terfi merkezi pompalarının yenilenmesi,  TM – 2 terfi merkezi pompalarının yenilenmesi,  Dereköy terfi merkezinin jeneratör ihtiyacının karĢılanması (25kW),  Tesiste çamur susuzlaĢtırma sistemi olarak dekantör veya burgulu pres sisteminin kurulması (15 m3/h), 29 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Gündoğan Paket AAT 2005 yılında yapılan tesis, 2 kademede tamamlanmıĢ olup, kapasitesi 2.000 m3/gün‟dür. Ġlave kapasite artıĢına rağmen hâlihazırdaki kapasitenin üzerinde bir debi gelmekte ve iĢletme sırasında sıkıntılar yaĢanmaktadır. Fiziksel arıtmanın dahi yapılamadığı paket AAT için, kapasite hesaplamaları yapılarak, en az 5.000 m3 gün kapasiteli yeni bir tesis yapılması planlanmalıdır. Paket AAT içerisinde kurulu bir GSM alarm sistemi bulunmayıp, rutin kontroller ile tesis iĢletilmektedir. Gündoğan paket AAT ile ilgili terfi merkezleri sırasıyla, TM-1 TM-2‟ye, TM-2 TM-3‟e, TM-3 TM-4‟e, TM-4 TM-5‟e, TM-5 TM-6‟ya ve TM-6‟dan da paket AAT‟ne basılmaktadır. Kanalizasyon Ģebeke havza bağlantısı yapılmıĢ, ancak henüz iĢletmeye alınmamıĢ olan Küçükbük 1 ve 2 nolu terfi merkezleri atıksularını TM-2 Pompa istasyonuna basacak Ģekilde hazırlanmıĢtır. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Terfi merkezlerindeki pompalarının ekonomik ömrünü tamamlamıĢ olması sebebiyle yenilenmesi,  Terfi merkezlerinde, mekanik ızgara, kum – yağ tutucu paket sistem olarak temin edilmesi,  DeĢarj pompalarının ekonomik ömrünü tamamlamıĢ olması sebebiyle yenilenmesi,  Tesis giriĢine ızgara sistemi kurulması,  Terfi merkezleri için kollektör hatlarının, vana ve çekvalf sistemlerin yapılması ve 2 pompanın aynı anda çalıĢtırılabilmesi, GümüĢlük AAT 2010 yılında devreye alınan tesis 2.500 m3/gün kapasiteli olarak yapılmıĢ olup, gelen debi 1.000 m3/gün dür. Bu kapasite gelecekte yapılması muhtemel kanalizasyon Ģebekesi ile oluĢacak ilave debi için yeterli gözükmektedir. Tesis tamamıyla kapalı olarak yapılmıĢ olması ile yerleĢik meskûn mahal içerisinde kokunun yayılmaması amaçlanmıĢ ve bu nedenle de koku kontrol sistemi hazırlanmıĢtır. Ancak, tesisin yan yüzeylerinin açık olması nedeniyle koku kontrol ünitesi çalıĢtırılmamaktadır. Koku emiĢ hazneleri kokunun kaynağında değil, havada oluĢan kötü koku aspiratör sistemi ile yan yüzeylerden alınmaktadır. Tesis genel itibariyle iyi durumda olmasına karĢın giriĢ pompa istasyonunda kullanılan ızgara sisteminin verimli olmaması nedeniyle, bunun yerine mekanik ızgara yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Kuru tip pompalar vasıtasıyla terfi ettirilerek fiziksel arıtıma baĢlanılan tesiste en önemli sıkıntının deĢarj olduğu, deĢarjın dereye yapıldığı, ancak, yağmurlu günlerde derenin taĢması durumunda, tesisin 15 – 20 cm. su altında kaldığı bilgisi iĢletme personelinden alınmıĢtır. 30 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Bunu önlemek için tesis çevresine, min. 50 cm. olacak Ģekilde perde çevre betonu yapılması uygun gözükmektedir. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Mevcut terfi pompalarının, çamur geri devir pompalarının ve mikserlerin yedeklenmesi,  Geri devir debimetre, oksijenmetre, pH metre temin edilmesi,  Mevcut otomasyonun çalıĢmaması nedeniyle, revize edilmesi,  Mevcut blower sistemine yedekleme ünitesinin temin edilmesi,  GümüĢlük – Yalı terfi kollektör odası kollektör, vana ve çekvalfleri değiĢmesi ve darbe vanası ilave edilmesi,  Akyarlar terfi merkezi için sepet ızgara temin edilmesi,  TM – 2 Hayırlı Sabancı Terfi Merkezi pompalarının yedeklerinin temin edilmesi gerekmekte,  TM – 2 Hayırlı sabancı terfi merkezi kum seperatörü, ızgara ve kum pompası paket sistem olarak temin edilmesi,  TM – 1 Terfi merkezinin pompalarının yedeklerinin temin edilmesi,  TM – 1 Terfi merkezi kum seperatörü, ızgara ve kum pompası paket sistem olarak temin edilmesi,  Turgutreis TM 1-2 giriĢ vanalarının arızalı (Ø400 – Ø600 mm.) olması nedeniyle revize edilmesi,  Dereköy terfi merkezi mevcut pompasının ekonomik ömrünü tamamlamıĢ olması sebebiyle yenilenmesi ve yedeklenmesi,  Peksimet paket arıtma için sepet ızgara sisteminin oluĢturulması,  Peksimet paket arıtmadaki mevcut pompanın ekonomik ömrünü tamamlamıĢ olması sebebiyle yenilenmesi ve yedeklenmesi,  Peksimet PAT 55 kW gücünde jeneratör alınması, Köyceğiz AAT Çevre Koruma Kurulu tarafından 2000‟li yıllarda sağlanan dıĢ finansman kredisi – Alman Kalkınma Bankası – Kfw ile yapımına baĢlanan AAT 2002 yılı Mayıs ayında iĢletmeye alınmıĢtır. 8.500 kiĢilik nüfusa sahip Köyceğiz Ġlçesinin AAT kapasitesi 432 m3/h olup, yıl ortalamasının 2.700 – 3.000 m3/gün olduğu, kıĢın yağan Ģiddetli yağmur ve yüksek yeraltı su seviyesi nedeniyle gelen atıksu miktarının 6.000 – 7.000 m3/gün olarak ölçüldüğü kaydedilmiĢtir. Kapasite fazlası gelen atıksu by-pass hattı alım yapısı ile arıtma tesisinin yanındaki dereye ve oradan da göle gönderilmektedir. ArdıĢık kesikli aktif çamur prosesi ile arıtma iĢlemini yapan tesiste, arıtma prosesleri ve analiz ölçümlemeleri yapılmaktadır. Son olarak da UV dezenfeksiyon ünitesinden geçen atıksu göle deĢarj edilmekte olup, deĢarjın dezenfeksiyonu UV‟den geçirilmek suretiyle yapılmaktadır. Tesiste genel ve periyodik bakımların düzenli yapılıyor olması ve iĢletme kalitesinin yüksek olması nedeniyle, herhangi bir ekipman eksikliğinin tespiti yapılamamıĢtır. 31 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Dalyan AAT Dalyan Atıksu Arıtma Tesisi de Çevre Koruma Kurulu tarafından 2000‟li yıllarda sağlanan dıĢ finansman kredisi – Alman Kalkınma Bankası – Kfw ile yapımına baĢlanmıĢ ve 2002 yılı Mayıs ayında iĢletmeye alınmıĢtır. 5.000 kiĢilik nüfusa sahip olan Dalyan Beldesinin Atıksu Arıtma Tesisi kapasitesi 3.500 m3/gün olup, kıĢın 2.500 m3/gün yazın ise 3.500 m3/gün olarak ölçüldüğü kaydedilmiĢtir. Kapasite fazlası gelen atıksu by-pass hattı alım yapısı ile arıtma tesisinin yanındaki dereye ve gönderilmektedir. ArdıĢık kesikli aktif çamur prosesi ile arıtma iĢlemini yapan tesiste, deĢarj UV dezenfeksiyon ünitesinden geçirildikten sonra dereye verilmektedir. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Tesis ve terfi merkezlerinde bulunan mevcut pompaların yedeklemelerinin temin edilmesi, Ortaca AAT 45.000 kiĢinin yaĢadığı Ortaca Ġlçesinde Atıksu Arıtma Tesisi 2012 yılında Ġller Bankası kredisi ile yapılmıĢ ve iĢletmeye alınmıĢtır. Tesisin kapasitesi 8.640 m3/gün olup, kanalizasyon Ģebekesinin ve parsel bacalarının çok kötü durumda olmasından kaynaklı infiltrasyonlar ve ziyaretçi artıĢları nedeniyle 11.000 – 12.000 m3/gün mertebelerine ulaĢmaktadır. Yeni bir tesis olması nedeniyle, iĢletmeden kaynaklı olarak bir ihtiyaç tespit edilmemiĢtir. Fethiye AAT 150.000 kiĢiyi aĢan yerleĢik nüfusu ve yaz aylarında milyonları bulan ziyaretçileri ile Muğla‟nın en büyük ilçelerinden biri olan Fethiye‟de kanalizasyon Ģebekesi hemen hemen her yere gelmiĢ olup, 1. Kademesi 22.394 m3/gün kapasiteli bir AAT ile arıtma yapılmaktadır. Yaz aylarındaki nüfus artıĢı nedeniyle 32.000 m3/gün mertebelerine ulaĢan atıksu miktarı, kıĢ aylarında yağmurun ve yer altı su seviyesinin de etkisiyle 45.000 – 50.000 m3/gün mertebelerine çıkabilmektedir. Tesis içerisinde yer alan 2 kademe olarak bırakılan alana son çökeltme havuzu ile fosfor giderme havuzu yapılması durumunda kapasite 50.000 m3/gün olacaktır. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Kapasite artıĢı göz önüne alınarak, son çökeltme havuzu ve fosfor giderme havuzu ve ekipmanlarının monte edilmesi, TM-4 pompa istasyonunda mevcut pompalara ilave pompa ihtiyacı bulunmakta olduğundan, temin edilmesi,  Mevcut belt – pressin yerine dekantör sistemleri ile revize edilmesi,  Tesis giriĢindeki ince ızgaranın yenilenmesi, 32 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ  UV sistemin yenilenmesi,  TM – 5‟e 1 adet yedek pompa alınması, Ölüdeniz AAT Tesis yetkililerinden alınan bilgi çerçevesince, hâlihazırda mevcut Ölüdeniz AAT için etüd – proje hazırlama çalıĢmalarının baĢladığı ve yeniden inĢaat çalıĢmalarının planlandığı öğrenildi. Mevcut yapı olarak, bölgenin kanalizasyon Ģebekesinin %95 mertebelerinde tamamlandığı ve tesisin proje debisinin 3.500 m3/gün olduğu ancak, yazın gelen ziyaretçiler nedeniyle kapasitenin 6.000 – 7.000 m3/gün mertebelerine ulaĢtığı öğrenilmiĢtir. Tesis giriĢinde herhangi bir debimetre bulunmamakta olup, verilen değerler, pompa çalıĢma saatlerine göre tahmini verilerdir. Pompa verimlerinde oluĢabilecek değiĢiklikler, tesise giren atıksu miktarında farklılık gösterebilmektedir. Bu sebeple, toplanan atıksuyun tesis içerisindeki terfi merkezi ile giriĢte terfi ettirilmekte olduğundan bu noktaya kurulacak debimetre ile daha hassas ve doğru bir değer kaydedilebilmesi sağlanmalıdır. Acil Eylem Planı içerisinde, Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  Geri devir pompalarının yenilenmesi,  Blowerların yenilenmesi,  Terfi pompalarının yenilenmesi,  Denitrifikasyon pompalarının yenilenmesi, basınçlı boru hattı, çekvalf ve vanaların değiĢtirilmesi, Göcek AAT Göcek bölgesinin atıksu sistemi 1999 yılında ihalesine çıkılmıĢ ve kademeli olarak, kanalizasyon Ģebeke, terfi merkezi, atıksu arıtma sistemi ve evsel bağlantılarının yapılması ile 2007 yılında AAT devreye alınmıĢtır. Göcek bölgesinin nüfusu yaklaĢık 5.000 kiĢi olup, yaz aylarında turizmin etkisiyle ciddi artıĢlar yaĢamakta olup, 4.500 m3/gün kapasiteli tesis yaz aylarında ki, nüfus artıĢına göre yeterli olabilmektedir. Ancak, Muğla Ġlinin Türkiye‟nin en çok yağıĢ alan 2. Ġli olması ve bölgenin kıĢ aylarında ciddi yağıĢ alması nedeniyle 8.000 – 10.000 m3/gün mertebelerine ulaĢan kapasitelerde tesisin çalıĢmasında sıkıntı yaĢanması kaçınılmaz olmaktadır. Bu durumlarda arıtma tesisinin yanında bulunan açık kanal ile denize by-pass yapılmaktadır. Tek terfi merkezi ile Göcek bölgesinde toplanan atıksular, ardıĢık kesikli aktif çamur prosesine sahip olan tesise terfi edilmekte olup, biyolojik arıtma sistemi yapıldıktan sonra cazibe ile yol deresine deĢarj edilmekte, dere deniz ile sonlanmaktadır. DeĢarj suyu, arıtma sonrası kum filtre (Quartz) ve UV‟den geçtiği için kalitesi oldukça yüksek olarak değerlendirilmektedir. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir. 33 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ  Tesis içerisindeki pompaların yedeklenmesi,  Kum tutucunun arızası nedeniyle çalıĢmadığından, paket sistem ile yenilenmesi,  Belt pressin yerine dekantör sistemin temin edilmesi, Dalaman AAT DıĢ finansman ile yapılan tesise ortalama 800 m3/h (= yaklaĢık 19.200 m3/gün) mertebelerinde atıksu gelmektedir. Yaz sezonu bu değer daha az olmakla birlikte, kıĢ aylarında yağmur ve Dalaman Çayı‟nın taĢması, kanalizasyon Ģebekesinin CTP olarak döĢenmesi, menhol bacalarındaki çatlaklar nedeniyle sisteme ciddi sayılabilecek boyutta yeraltı suyunun karıĢtığı iĢletme personelleri tarafından belirtilmiĢtir. 2 adet terfi merkezi ile bölgesel atıksular toplanmakta ve ana kollektör sistemine basılmaktadır. Tesiste motorlu ekipmanlar için yerinde yapılan incelemede tespit edilen ihtiyaçlar aĢağıda listelenmektedir.  TM – 1 pompa istasyonu için jeneratör ihtiyacının bulunması, (63 kVA)  TM – 2 pompa istasyonu için jeneratör ihtiyacının bulunması, (100 kVA)  Dalaman AAT için jeneratör ihtiyacının bulunması, (750 kVA)  Kum tutucu blowerın arızalı olması nedeniyle yenilenmesi,  Kaba ve ince ızgaraların yenilenmesi,  GiriĢ debimetre, O2, ph metre alınması,  Belt – pressin, dekantör sistemler ile değiĢtirilmesi,  Kum – yağ tutucu pompaların yenileri ile değiĢtirilmesi,  Havalandırma havuzu mikserlerinin arızalı olması nedeniyle yenilenmesi,  Kum – yağ tutucu binası için vinç (2T) alınması,  Geri devir ve çamur pompalarının değiĢtirilmesi,  Çamur yoğunlaĢtırma mikserinin değiĢtirilmesi,  Havuzlardaki köprülerin yenilenmesi,  ArĢimed burgulu pompaların yerine dalgıç pompaların temin edilmesi,  Aeratör sistem yerine blower sisteme geçilmesi, 34 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 5. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETĠM YAPISI VE SORUMLULUKLAR 5.1. Çevresel ve Sosyal Yönetim Yapısı Muğla BüyükĢehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon Ġdaresi Genel Müdürlüğü (MUSKĠ); 2560 Sayılı Kanuna göre 31.03.2014 tarih ve 28958 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2014/6072 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuĢ Muğla BüyükĢehir Belediyesine bağlı Kamu Tüzel KiĢiliğidir. 6360 sayılı On Dört Ġlde BüyükĢehir Belediyesi ve Yirmi Yedi Ġlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Kanun gereği Muğla Ġli BüyükĢehir statüsüne kavuĢmuĢ olup, bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kiĢiliği kaldırılmıĢ, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıĢtır. Ġl genelinde su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek amacı ile Muğla Su ve Kanalizasyon Ġdaresi Genel Müdürlüğü (MUSKĠ) kurulmuĢtur.(Resim 3) Resim 3: Muğla BüyükĢehir Belediyesi Yetki Sınırları MUSKĠ, Muğla halkına, temiz, kaliteli ve sağlıklı içme suyu sunan, su kaynaklarını en verimli Ģekilde kullanmayı, korumayı, kullanılmıĢ suların geri dönüĢümünü sağlamayı ve kurumsal geliĢiminde modern yönetim anlayıĢını benimseyerek yüksek standartlarda hizmet sunmayı kendine amaç edinmiĢtir. MUSKĠ, bu ÇSYP‟nin hazırlanması, uygulanması ve izlenmesi ile yükümlüdür. Ayrıca, yüklenici firma ile birlikte projeden etkilenen toplumların ve grupların görüĢlerini alabilmek için halkın katılımı toplantısının organizasyonunu sağlamak ve Ģikayet mekanizmasının oluĢturularak hayata geçmesinden sorumludur. 35 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 5.2. Eğitim ÇSYP‟nin etkin bir Ģekilde uygulanabilmesi için ikinci önemli husus inĢaat faaliyetlerinde çalıĢacak personelin (mühendis, teknik eleman, iĢçi vb.) eğitilmesidir. Yüklenici genelde çevre konularında, özelde ise ÇSYP gereklilikleri hususunda personelini bilgilendirmeli ve eğitim verdirmelidir. Bunun için kendi öz kaynaklarını kullanabileceği gibi, özel firmalardan veya üniversitelerin ilgili bölümlerinden hizmet alabilir. Çevre ve sosyal eğitim programı aĢağıda hususları içermelidir:  Projelerin çevresel ve sosyal etkileri ve etki azaltma uygulamaları,  Raporlama gereksinimleri ve kurallarının anlaĢılması,  Projelerin çevresel ve sosyal boyutu ile ilgili olan resmi kurumlar ve mevzuat hakkında bilgilendirme yapılması,  Halk ve basın mensupları ile iliĢkiler konusunda eğitim verilmesi,  Çevre kazalarına müdahale konusunda eğitim verilmesi,  Proje sürecinde gelebilecek her türlü Ģikayet ve talebin projeye ait Ģikayet mekanizmasında kayıt altına alınarak, zamanlı bir Ģekilde yanıtlanması konusunda eğitim verilmesi, Yüklenici, personelin aldığı çevresel ve sosyal eğitimlere iliĢkin kayıtları saklamakla yükümlüdür. Eğitimin etkinliği ve yeterliliği iç denetimler ile sınanmalıdır. Yüklenici, çalıĢtıracağı taĢeron firma personelinin de bahsi geçen eğitimleri almasını sağlamak ve bu hususu ilgili taĢeron firma ile yapacağı sözleĢmede dikkate almak zorundadır. 5.3. Kurumsal Düzenlemeler, Gerekli Onay ve Ġzinler Bu çerçevenin uygulanmasındaki temel aktörler, Ġller Bankası Proje Yönetim Birimi (PYB) ve proje öneren MUSKĠ‟dir. Rol ve sorumlulukların özeti Tablo 4‟de verilmiĢtir. Ana Yararlanan KuruluĢ ve Sorumlulukları Belediyenin aĢağıdaki konuları içeren görevleri bulunmaktadır:  Genel hijyeni içeren sağlık ve sosyal yardım sağlamak.  Kentsel yolların, köprülerin ve kalkınma planında belirtilen benzeri altyapının inĢaatını kapsayan kamu hizmetleri ile inĢaat iĢleri için arazi kamulaĢtırmalarını gerçekleĢtirmek.  Kültür ve eğitim faaliyetlerini gerçekleĢtirmek.  Tarım ve ekonominin yanı sıra toplum sağlığı ve sıhhi tertibat denetim uygulamalarını içeren refah düzeyini sağlamak. Su ve Kanalizasyon Ġdarelerinin ana görevi:  Prensip olarak, gereken çevresel altyapının (içme suyu ve kentsel atıksu) inĢaatı ve iĢletmesinden sorumludurlar.  Finansal, teknik ve inĢaata yönelik yardım için Devlet Su ĠĢleri Genel Müdürlüğü veya Ġller Bankası'na baĢvurabilmektedir.  Hizmet sınırları içinde su temini tesislerinin inĢaatı, iĢletilmesi ve bakımı ile kentsel atıksu altyapısından sorumludur. 36 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Tablo 4: Rol ve Sorumluluklar Belediye- MUSKĠ Ġller Bankası Dünya Bankası Finansal Roller Talep sahibi Finansla Aracı Ana finansman kaynağı BaĢvuru Süreci Talebe Dayalı Dünya Bankası‟na bilgi Sekiz katılımcı belediye BaĢvuruların Sunulması verilmek üzere ile ilgili kesin kararın baĢvuruların incelenmesi kabul edilmesi / analiz edilmesi Hazırlık Süreci Dünya Bankası tarafından Proje boyunca ilgili tüm Hazırlık aĢaması sırasında Ġller Bankası aracılığıyla kural ve düzenlemelere performans ve ilerleme getirilen uyulması istenen uyulmasını sağlamak için veri tabanı sisteminin kanun ve yönetmelik ve seçilen belediyeler geliĢtirilmesinde Ġller diğer ilgili politikaların arasında koordinasyonun Bankası‟na yardımcı uygulanması sağlanması olunması Yatırım seçenekleri için Ġller Bankası‟na teknik dahili çalıĢma yapısının kılavuzluk sağlanması düzenlenmesi Personel Sayısı Bir Sosyal Uzman ve Bir Ekibin yapısının Ġzleme ekibinin Çevre Uzmanını belirlenmesi oluĢturulmasında Ġller görevlendirmek Bankası‟na yardımcı olunması Proje Rolleri ÇSYP‟nin hazırlanması ÇSYP ve ġikayet Proje geliĢtirme ve Ģikayet mekanizmasının aĢamalarının genel olarak mekanizmasının izlenmesi konusundaki incelenmesi oluĢturulması ana sorumlu Tüm proje yapım iĢlerinin Dünya Bankası‟nın Banka standartlarına ve danıĢmanlık çevresel ve sosyal koruma uyulup uyulmadığını hizmetlerinin önceden önlemi politikalarının tespit etmek için gelen tanımlanmıĢ kurallar uygun Ģekilde raporların incelenmesi çerçevesinde ihale uygulanmasını sağlamak edilmesi için tüm sürecin denetlenmesi ve izlenmesi Diğer PaydaĢların Sorumlulukları Ġller Bankası Ġller Bankası Çevre ve ġehircilik Bakanlığı'nın ilgili kurumudur. Ġller Bankası‟nın iki ana fonksiyonu bulunmaktadır: a) Teknik yardım, hibeler ve krediler üzerinden yerel düzeyde altyapı geliĢimini desteklemek, b) Merkezi vergi gelirlerini yerel idarelere aktarmak, Belediyeler Banka'nın paydaĢlarıdır. Ġller Bankası, su temini, kanalizasyon Ģebekeleri, su ve atıksu arıtma tesisleri, katı atık yönetim sistemi, deniz deĢarjı, jeotermal uygulamalar ile belediyelerin ihtiyaç duyduğu bina inĢaatlarının (belediye binası, soğuk hava deposu, istasyon 37 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ binaları ve peyzaj mimarisi, vb.) planlamasını, inĢasını ve finansmanını gerçekleĢtirir. Proje özelinde Ġller Bankası aĢağıdakilerin yerine getirildiğini temin edecektir:  MUSKĠ‟nin proje dokümanlarının Dünya Bankası gerekliliklerine uygun olarak hazırlanması konusunda ve halkın katılımı ve duyuru gereklilikleri rehberlik sağlamak,  MUSKĠ görevlilerine ve müĢavirlerine, Dünya Bankası‟nın kültürel varlıklar, doğal yaĢam alanları, ormanlar ve uluslararası su yolları hakkındaki koruma önlemleri gereklilikleri (dokümanlar ve prosedürler) rehberlik sağlamak,  Projenin çevresel ve sosyal değerlendirmesine iliĢkin dokümanlarını incelemek, MUSKĠ‟nin müĢavirlerine yazılı görüĢ sunmak ve Dünya Bankası koruma önlemleri gerekliliklerine uygun olarak bu dokümanlara ve prosedürlerine resmi onay vermek,  ÇSYP‟nin ve diğer çevresel ve sosyal koruma önlemleri gerekliliklerinin uygulanması ile ilgili anlaĢmaların yer almasını sağlamak,  MUSKĠ‟nin ÇSYP uygulamalarını izlemek, denetlemek ve Iller Bankası‟na 3 ayda bir; rapor edilecek olan genel proje denetimi kapsamında performansı, tavsiyeleri ve atılması gereken ilave adımları belgelemek. Bu üç ayda bir düzenlenecek raporlar Iller Bankası tarafından derlenerek 6 ayda bir Dünya Bankası‟na sunulacak proje ilerleme raporu kapsamında yer alacaktır,  Ġlgili grupların ve yerel çevre/sosyal uzmanlarının proje uygulamasının çevre ve sosyal yönleri hakkındaki görüĢlerine dair fikir sahibi olmak ve gerektiğinde saha ziyaretleri sırasında bu gruplarla görüĢmek,  Proje uygulamasının çevresel ve sosyal koruma önlemleri ile ilgili hususları konusunda Dünya Bankası denetleme misyonları ile koordinasyon ve iletiĢim sağlamak, Dünya Bankası Dünya Bankasının görevi, Banka‟dan sağlanan kredinin ilgili iĢ kapsamında harcanmasını ve bu iĢ ile ilgili gerçekleĢtirilen Ġhalelerin ve SözleĢmelerin Dünya Bankası ihale ve sözleĢme dokümanlarına ve prosedürlerine uygunluğunu denetlemek ve onay vermektir. Yapılan iĢlemler belli periyotlar ile Banka tarafından kontrol edilecektir. Yüklenici ĠnĢaat ve iĢletme aĢamalarında projeden kaynaklı çevresel ve sosyal etkilerden sorumlu kuruluĢ MUSKĠ Genel Müdürlüğü‟dür. ĠnĢaat aĢamasının için ihaleye çıkılmadan önce MUSKĠ tarafından ÇSYP‟nin ihale dokümanına eklenerek yüklenicinin çevresel ve sosyal konulardaki taahhütler konusunda bilgilendirilmesi sağlanacaktır. Yüklenici tarafından gerçekleĢtirilmesi gereken ve müĢavir tarafından denetlenecek faaliyetler Ģu Ģekildedir:  SözleĢme dokümanının bir parçası olan ÇSYP dokümanı içerisinde yer alan tüm Ģartları ve kuralları sahada ve teknik ofiste hayata geçirilmesi ve gerekli olması durumunda MUSKĠ ile revize edilmesi, 38 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ  ĠnĢaat aĢamasında çalıĢacak personele gerekli eğitimlerin verilmesi,  Çevre halkının ve Sivil Toplum Örgütleri‟nin Proje kapsamındaki ÇSYP konusunda bilgilendirme toplantısında MUSKĠ‟ye gerekli bilgilendirmelerin yapılması, Ģikayet mekanizmasının yönetilmesi ve düzenli olarak MUSKĠ‟ye Ģikayetlerin raporlanması,  Proje aktivitelerinin düzenli olarak izlenmesi ve ÇSYP kapsamında 3 aylık Çevre ve Sosyal Ġzleme Raporlarının hazırlanarak MUSKĠ Genel Müdürlüğü‟ne sunulması. 39 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 6. ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETĠM PLANI 6.1. Çevresel ve Sosyal Arka Plan Yüzölçümü 12.890 km2 olan Muğla, kuzeyden Aydın, kuzeydoğudan Denizli, Burdur, doğuda Antalya, güney ve batıda Akdeniz ve Ege Denizi ile çevrilidir. Ġlin en doğusunda Seydikemer Doğanlar Mahallesi Karatepe Mevkii yer alırken, en batısında Bodrum GümüĢlük, Ġnceburun Mevkii bulunmaktadır. Muğla, Menderes masifinin güney kısmı ile Toros sisteminin batı ucu olan Teke Dağları arasında yer almaktadır. Bu dağlarda Ed.Suess (1901) tarafından, bazı karakteristik formasyonların bulunması dolayısıyla (büyük ofiyolit kitleleri, radyolaritler, fliĢlerle sonuçlanan kalın kalker serileri), silsilelerin devamlılığını göstermek istediği, Dinarik–Toros kavsinin (Arc dinaro–taurique) doğu kolu ile batı kolu birbirlerine bağlanmaktadır. Muğla'da fauna varlığı oldukça çeĢitli ve zengindir ve genel olarak 6 adet endemik fauna mevcuttur. Marmaris Adaköy'de alageyik ile Marmaris Karadağ yarımadası, Yılanlı Çakmak Kocatepe ve Köyceğiz'de yaban keçisi üretme ve koruma sahaları bulunmaktadır. Dünyada az rastlanan “Caretta Caretta” cinsi iri deniz kaplumbağası Dalyan–Ġztuzu üreme sahasında kontrol ve koruma altındadır. En önemli fauna varlıkları Akdeniz foku (Monachus monachus) ve Caretta caretta‟dır. Muğla ili, bıldırcın, keklik, leylek, kırlangıç, Ģahin, serçe, yaban kazı gibi kanatlı ve yaban keçisi, alageyik, kurt, çakal, tilki, tavĢan gibi kanatsız zengin bir yabani hayvan varlığına sahiptir. Ayrıca, flora varlığı olarak Muğla‟da 19 adet endemik floraya rastlanmıĢtır. En önemlileri; Sığla ağacı (Liquidambar orientalis), Datça Hurması, Halep Çamı (Pinus halepensis)‟dir. Muğla Ġlinin önemli üç akarsuyu Çine Çayı, EĢen Çayı ve Ortaca–Dalaman arasında yer alan ve bu iki ilçe arasında sınır olarak kabul edilen Dalaman Çayı'dır. Çine Çayı Yatağan'dan geçerken Yatağan Çayı adını, EĢen Çayı ise Seki beldesinden geçerken Seki Çayı adını alır. Muğla ilinde iki büyük göl bulunmaktadır. Bunlar Milas ile Aydın ilinin Söke ilçesi sınırlarına yayılan Bafa Gölü ile Köyceğiz ilçesindeki Köyceğiz Gölü‟dür. Muğla‟da su temini Mumcular Ġçmesuyu Arıtım Tesisi (ĠAT) Mumcular Barajından, Güvercinlik ĠAT Geyik Barajından, Marmaris ĠAT Marmaris Atatürk Barajından, Mumcular ĠAT ye ait 12 adet derin sondaj kuyusundan, Güvercinlik ĠAT ye ait 6 adet Çamköy derin sondaj kuyularından ve Su ve Kanalizasyon Daire BaĢkanlığına ait Muğla genelindeki diğer derin sondaj kuyularından sağlanmaktadır. Muğla Ġlinde Saklıkent Milli Parkı, Marmaris Milli Parkı, Ölüdeniz-Kıdrak Tabiat Parkı, Ömer EĢen Tabiat Parkı, Katrancı Tabiat Parkı, Küçük Kargı Tabiat Parkı, Çubucak Tabiat Parkı, Ġnbükü Tabiat Parkı, Kovanlık Tabiat Parkı, Bafa Gölü Tabiat Parkı ve Sulak Alanı, Usuluk Tabiat Parkı, Güvercinlik Tabiat Parkı, Sırtlandağ Halep Çamı Tabiatı Koruma Alanı, Kartal Gölü Tabiatı Koruma Alanı, Köyceğiz Gölü, Metruk Tuzla ve Güllük Deltası, Dalyan Sulak Alan Ekosistemi ile Gökova, Köyceğiz-Dalyan, Fethiye-Göcek, Datça- Bozburun, Patara Özel Çevre Koruma Bölgeleri bulunmaktadır. Ayrıca, 167 adet doğal sit alanı, 15 adet arkeolojik ve doğal sit alanı, 3 adet kentsel ve doğal sit alanı, 1 adet tarihi ve doğal sit alanı, 1 adet de kentsel-arkeolojik-doğal sit alanı bulunmaktadır. 40 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Ġlin arazi kullanımı göz önünde bulundurulduğunda, %73.35 ile en yüksek oran orman ve yarı doğal alanlar olarak kaydedilmektedir. Bunu, %23.07 ile tarım arazileri ve %2.41 ile yapay alanlar takip etmektedir. Ġlde nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasına oranla düĢüktür. Son yıllarda turizmin geliĢmesiyle yaz aylarında nüfusta büyük oranlarda artıĢ görülmektedir. Tarım önemli gelir kaynakları arasındadır. Halkın baĢlıca geçim kaynağı turizm, tarımsal üretim, orman ürünleri, yer altı kaynakları iĢletmeciliği, geleneksel el sanatları ve balık üretimidir. 6.2. Çevresel ve Sosyal Etkiler Hava kalitesi: Projenin inĢaat ve saha hazırlama çalıĢmaları kapsamında kazı iĢleri sebebiyle toz oluĢumu beklenmektedir. Söz konusu etkilerin geçici ve geri döndürülebilir olduğu öngörülmektedir. Ayrıca, inĢaat makine ve ekipmanlarından kaynaklanacak egzoz emisyonlarının oluĢması beklenmektedir. Toz ve egzoz gazı oluĢumuna karĢı gerekli önlemler alınacaktır. Bu kapsamda, inĢaat makine ve ekipmanlarının ve araçların periyodik kontrol ve bakımı yapılacaktır. Bu bağlamda, etkilerin düĢük seviye olması beklenmektedir. Ancak, hassas alıcıların ve yakın çevredeki toplulukların emisyon seviyelerinden olumsuz etkilenmeli durumunda, gerekli ek önlemler alınacaktır. Gürültü: ĠnĢaat ekipman ve araçlarından kaynaklanacak olan gürültünün proje yakın çevresindeki hassas alıcılar üzerinde olumsuz etki oluĢturması beklenmektedir. Etkiyi en aza indirmek amacı ile, inĢaat çalıĢmaları gündüz saatlerinde (07:00 – 19:00) gerçekleĢtirilecektir. Bunun yanında gürültü seviyeleri hassas alıcı ortamlarında düzenli olarak izlenecek ve gerekli olması durumunda ek önlemler alınacaktır. Su ve Atıksu: MUSKĠ ve MüĢavir firma, proje için gerekli su ihtiyacını yeraltı ve yüzey suları üzerinde olumsuz bir etki yaratmadan sağlamakta yükümlüdür. Kazı sonucu açılan hendeklerin, yüzeysel su, yeraltı suyu veya yağıĢ sonucunda dolması durumunda bu kanallardaki muhtemel çamurlu su boĢaltılırken, atılacak su doğrudan alıcı ortama deĢarj edilmeyecektir. Bu sular, içindeki kum ve çamur alındıktan sonra alıcı ortama deĢarj edilecektir. Trafik: Yapılacak olan çalıĢmalar kapsamında, çalıĢma sahalarına araç giriĢ-çıkıĢı olacağından yerel trafikte inĢaat araçlarının girmesi ve dolayısı ile yoğunlaĢma beklenmektedir. ÇalıĢma alanlarının tam olarak çevrelenmemesi ve gerekli uyarı iĢaretlerinin yerleĢtirilmemesi sonucunda toplum sağlığı ve güvenliğini tehdit edecek kazalar oluĢabilir. Söz konusu durumların önlenebilmesi için inĢaat takvimi ve trafiğe ilgili kısıtlamalar zamanlı bir Ģekilde kamuya duyurulacaktır. Toplum Sağlığı ve Güvenliği: MUSKĠ ve müĢavir firma çalıĢma yapılacak bölgelerde bölge halkı için gerekli güvenlik önlemlerini alacaktır. ÇalıĢma alanına uyarı ikaz Ģeritleri ve çitler yerleĢtirilerek izinsiz giriĢler engellenecektir. Mekanik ve elektrik ekipmanların yer aldığı binalarda uyarı iĢaretleri ile halkın bilgilendirilmesi sağlanacaktır. Terfi istasyonlarında korkuluk yok ise yapılacak, bu binalar güvenlik çitleriyle korunacaktır. ĠĢçi sağlığı ve güvenliği: ĠnĢaat çalıĢmaları gerekli önlemler alınmazsa çalıĢanların sağlık ve güvenliğini tehdit edecek kazalara sebep olabilir. Bu bağlamda, MUSKĠ ve MüĢavir firma çalıĢanlara güvenli ve sağlıklı çalıĢma ortamı sağlamakla yükümlüdür. ÇalıĢanlar, iĢ 41 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ tanımları, sorumlulukları, bölge halkı ile olan iliĢkileri ve yapılan iĢle ilgili sağlık ve güvenliği tehdit edecek riskler hakkında iĢe baĢlamadan önce bilgi sahibi olacaktır. ÇalıĢanlara gerekli kiĢisel koruyucu ekipmanlar sağlanacak ve düzenli eğitimlerle iĢ ve iĢ güvenliği ile ilgili bilgi verilecektir. ĠnĢaat çalıĢmalarına baĢlanmadan önce yapılacak tüm iĢler için Risk Değerlendirme Raporu hazırlanacak olup, risklerin bertarafı için gerekli önlenmeler alınacaktır. Olası bir kaza ve acil durum için “Acil Durum Planları” hazırlanacak ve acil durum ekipleri kurularak acil durum senaryolarına uygun tatbikat ve eğitimler yapılacaktır. Ġstihdam: Projenin inĢaat sürecinde personel çalıĢtırılmasına ihtiyaç duyulacaktır. Mümkün olduğu ölçüde yerel halktan iĢ gücü ve istihdam sağlanacaktır. Bununla beraber konusunda uzman olan ve Ģehir dıĢından gelen çalıĢanlar için barınma ihtiyacı olabilecektir. ġehir merkezine yakın alanlarda barınma sağlanacaktır. MUSKĠ ve alt müĢavirleri hiçbir Ģekilde çocuk iĢçi çalıĢtırmayacak, kimseye zorla iĢçilik yaptırmayacaktır. Çocuk çalıĢtırma, zorla iĢ yaptırma, ayrımcılık, dernek ve toplu sözleĢme özgürlüğü ile ilgili tüm Türk Kanunları ve Uluslararası ĠĢgücü Organizasyonu Konvansiyonlarına tam anlamıyla uyumlu hareket edeceklerdir. ĠĢgücü akıĢı yatırımların inĢası için inĢaat Ģantiyesinde kurulacak kamplarda iĢçilerin uzun vadeli konaklamasından kaynaklanabilecek riskler ile alakalı olup, inĢaat alanına Ģantiye sahası kurulmayacaktır. ÇalıĢanların mümkün mertebe yöre halkından olması sağlanacaktır. Bu sebeple iĢçi akını öngörülmemektedir. Atık yönetimi: ÇalıĢmalar sırasında, bitkisel üst toprağın zaman zaman kaldırılması gerekebilecektir. Ancak kazı malzemesinin ihtiyaçtan fazla olması durumunda ilgili kurumlarla iletiĢime geçilerek fazla hafriyatın uygun Ģekilde bertarafı sağlanacaktır. Hafriyat atıklarının yanında, tehlikeli ve tehlikesiz katı atıkların da oluĢması beklenmektedir. Söz konusu atıklar, yerel mevzuat ile uyumlu olarak inĢaat sahalarında ayrı ayrı depolanacak ve lisanslı tesislere taĢınması ve bertarafı sağlanacaktır. MUSKĠ ve MüĢavir firma, lisanslı tesislerle irtibatın ve tüm atıkların yerel mevzuat ve DB kriterleri çerçevesinde geri kazanımı/bertarafının sağlanmasından sorumludur. ÇalıĢacak tüm personel atık azaltımı ve atık yönetimi konusunda bilinçlendirme eğitimi verilecektir. Doğal YaĢam Alanları: Muğla ilinde çok sayıda koruma alanı bulunmaktadır, ancak proje konusu mevcut AAT‟lerdeki ekipman değiĢikliğini içerdiğinden söz konusu hassas alanlarına olumsuz bir etki beklenmemektedir. Kültürel varlıklar: Projenin bu aĢamasında, kültür varlıklarına bir etki öngörülmemektedir. Rastlantısal bulgular için Türk mevzuatına uygun rastlantısal bulgular prosedürü oluĢturularak, söz konusu durum halinde ilgili makamlarla iletiĢime geçilecek ve mevzuatın uygulanması sağlanacaktır. 6.3. Etki Azaltma Planı Planlanan proje kapsamında, projenin her aĢamasında arazi, su, hava ve diğer ortamlar üzerinde olabilecek etkileri azaltmak amacıyla Etki Azaltma Planı hazırlanmıĢtır. 42 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 6.3.1. Mekanik Ekipman Yenilemesi ĠnĢaat AĢaması Etki Azaltma Planı Kurumsal Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Sorumluluk ĠnĢaat Yaya  ÇalıĢma sahası güvenlik sınırı Proje Bütçesi MUSKĠ, Güvenliği oluĢturularak uyarı levhaları ile kapsamında Çevre ve güvenlik sağlanacaktır. karĢılanacaktır. ġehircilik Ġl Müdürlüğü, Yüklenici Kurumsal Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Sorumluluk ĠnĢaat Trafik  Onaylı trafik sirkülasyon Proje Bütçesi MUSKĠ, projelerine uygun olarak trafik kapsamında Çevre ve akıĢı güvenlik tedbirleri ve uyarı karĢılanacaktır. ġehircilik Ġl levhaları ile sağlanacaktır. Müdürlüğü,  Alternatif geçiĢ güzergahları Yüklenici hakkında sürücüler bilgilendirilecektir. 43 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Kurumsal Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Sorumluluk ĠnĢaat UlaĢım  Proje alanının etrafına açıkça Proje Bütçesi MUSKĠ, Güvenliği görülebilir uyarı ve bilgilendirme kapsamında Yüklenici levhalarının asılması. karĢılanacaktır.  ÇalıĢmalar için zaman sınırlamasının getirilmesi.  Bölgede yaĢayanların en az bir hafta öncesinde yapılacak çalıĢma ile ilgili bilgilendirilmesi  ÇalıĢmalar sırasında yerel halk tarafından kullanılan yollarda ulaĢımda aksamaların meydana gelmemesi için alternatif yolların belirlenmesi  Yayaların güvenliği için geçici yaya ve yürüme yollarının oluĢturulması  Hız limiti kurallarına uyulması  Projelerin gerçekleĢtirilmesi sırasında çalıĢacak olan araç sürücüleri ve iĢ makinalarını kullanacak personele güvenli sürüĢ için bilgilendirme yapılması  Nakliye faaliyetleri sırasında, mevcut yollara zarar verilmemesi ve herhangi bir zarar verilmesi durumunda, hasar maliyetinin karĢılanması, çalıĢmaları yapılacaktır. 44 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Kurumsal Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Sorumluluk ĠnĢaat Katı Atıklar  Minimum atık oluĢumunu Proje Bütçesi MUSKĠ, sağlayacak önlemler alınması, kapsamında Çevre ve  ĠnĢaat çalıĢmaları sırasında ortaya karĢılanacaktır. ġehircilik Ġl çıkan tüm tehlikesiz atıklar ve Müdürlüğü, kazı materyalleri katı atık Yüklenici depolama sahasında çevreye zararı olmayacak, yerel mevzuat ve Dünya Bankası kriterlerine uyacak Ģekilde atıkların sınıfları belirlenerek (geri kazanılabilir, tehlikeli, inört, tehlikesiz vb.) geçici depolanması,  Tekrar kullanılabilecek olan taĢ, toprak ve diğer materyaller proje gerçekleĢtirme çalıĢmalarında kullanılması,  Tekrar kullanılmayacak olan tehlikesiz ve tehlikeli atıkların mevzuata uygun Ģekilde lisanslı tesislerce bertaraf edilmesinin sağlanması,  Atık üretimi, depolanması ve bertarafına iliĢkin kayıtların tutulması  ÇalıĢanlara atık yönetimi uygulamaları ile ilgili eğitimler verilmesi,  Tüm fazla kazı materyallerinin ilgili belediye birimlerince seçilen katı atık depolama alanında uygun Ģekilde depolanması, çalıĢmaları yapılacaktır. 45 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Kurumsal Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Sorumluluk ĠnĢaat Tehlikeli  ĠĢlerin yapılması sırasında Proje Bütçesi MUSKĠ, Atık kullanılan araçların ve diğer kapsamında Çevre ve makine ekipmanların durumlarının karĢılanacaktır ġehircilik Ġl periyodik olarak incelenmesi, . Müdürlüğü,  Akaryakıt ve yağların mevzuata Yüklenici uygun olarak depolanması ve dökülmeye karĢı ilgili yerin izolasyonu ve temizlenmesi,  Atık yağların ve oluĢabilecek diğer tehlikeli atıkların geçici depolanması ve lisanslı tesislerce bertarafının (geri kazanımı) ilgili yönetmeliklere göre sağlanması, çalıĢmaları yapılacaktır Kurumsal Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Sorumluluk  ĠnĢaat çalıĢmalarına baĢlamadan ĠnĢaat Mevcut önce, ilgili kurumların (gaz, Proje Bütçesi MUSKĠ, altyapıya elektrik, telekomünikasyon, yakıt kapsamında Çevre ve etkiler karĢılanacaktır ġehircilik Ġl hatları vb. ile ilgili) Müdürlüğü bilgilendirilmesi ve diğer yapılara zarar gelmemesi için gerekli izinlerin alınması 46 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Kurumsal Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Sorumluluk ĠnĢaat Gürültü  ÇalıĢmalar için zaman Proje Bütçesi MUSKĠ, (Ekipman sınırlamalarının getirilmesi, kapsamında Çevre ve revizyonu  ÇalıĢmalar için program ve/veya karĢılanacaktır. ġehircilik Ġl ve baĢka türlü belirli sınırlamalarının Müdürlüğü, kurulumu belirlenmesi, Yüklenici çalıĢmaları,  Uygun inĢaat/kurulum pompa yöntemlerinin ve ekipmanlarının istasyonları) kullanılması  ÇalıĢmaların yapıldığı alanda gürültü bariyerlerinin sağlanması,  Yakın yerleĢim yerlerinde ikamet edenlerin inĢaat faaliyetleri zamanlaması hakkında bilgilendirilmesi,  Sürekli Ģantiye gürültüsünün (gündüz) 70 dBA (Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği) sınır değerine uyulması. Bunu sağlamak için ĠĢ makinelerinin periyodik bakım ve yağlamaları zamanında ve düzenli olarak yapılması ve fazla gürültüye neden olabilecek parçaların yenilenmesi, çalıĢmaları yapılacaktır Kurumsal Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Sorumluluk ĠnĢaat Su  Uygun Mekanik ekipman Proje Bütçesi MUSKĠ, kaynaklarının revizyonu/kurulumu yöntemleri kapsamında Yüklenici korunması ile oluĢabilecek yakıt ve petrol, karĢılanacaktır. tehlikeli atıklar, atıksu vb su kaynaklarının kirletilmesinin önüne geçilmesi sağlanacaktır. 47 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Kurumsal Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Sorumluluk ĠnĢaat Toz  Malzeme taĢıyacak kamyonların Proje Bütçesi MUSKĠ, kasalarının kapatılması veya kapsamında Çevre ve kaplanması, karĢılanacaktır. ġehircilik Ġl  Toz oluĢan yerlerin sulanması, Müdürlüğü,  Fazla materyallerin Yüklenici uzaklaĢtırılması ve iĢlerin tamamlanmasına müteakip çalıĢma yerinin temizlenmesi,  En fazla tozun oluĢtuğu alanda koruyucu örtülerin veya perdelerin kullanılması, çalıĢmaları yapılacaktır. Kurumsal Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Sorumluluk ĠnĢaat Malzeme  Proje için tedarik edilen tüm Proje Bütçesi Yüklenici tedariki malzemelerin geçerli iĢletme kapsamında (kum, beton ruhsatı olan Ģirketlerden / karĢılanacaktır. borular, vs.) tedarikçilerden sağlanması. Uygun olan hallerde yerel tedarikçilerin tercih edilmesi, çalıĢmaları yapılacaktır 6.3.2. Mekanik Ekipman Yenilemesi ĠĢletme AĢaması Etki Azaltma Planı Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk ĠĢletme/ Su  Mekanik ekipmanlarda Proje Bütçesi Tesis Kullanım Kaynakları yapılacak olan bakım-onarımlar kapsamında sahipleri ve ve Su sırasında atıksu, tehlikeli atık, karĢılanacaktır. ilgili teftiĢ Kalitesi atık yağ vb su kaynaklarına mercileri karıĢmasını önlemek için eylem planının yapılması, çalıĢmaları yapılacaktır. 48 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk ĠĢletme/ Pompa ve  Tesislere 100 m mesafedeki Proje Bütçesi MUSKĠ Kullanım terfi alanda gürültü seviyesi kapsamında merkezler 60dBA„i aĢmamalıdır. Bu karĢılanacaktır. inden amaçla pompa ve terfi Gürültü merkezlerinde ses izolasyonu sağlanmalıdır. Gürültüyü kaynağında yok etmek amacıyla blower motorları akustik kabin içine alınmalı ve tesis bina içi duvarlarına yalıtım yapılmalıdır.  Gürültüye neden olabilecek tüm mekanik ekipmanların düzenli (aylık) bakımları yapılmalıdır.  Ekipmanların yağ seviyeleri, susturucular vb. bileĢenleri senede 4 defa (mevsimlik) kontrol edilmelidir. Pompa ve terfi merkezlerinin etrafı ağaçlandırılarak uzun dönemde doğal ses izolasyonu sağlanabilir. 49 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk ĠĢletme/ Toplum  Mekanik ve elektrik Proje Bütçesi MUSKĠ Kullanım sağlığı ekipmanların yer aldığı kapsamında ve iĢ binalarda uyarı iĢaretleri karĢılanacaktır güvenliği olmalıdır. . (arıtma  Terfi istasyonlarında korkuluk tesisleri ve yok ise yapılmalıdır. terfi  Bu binalar güvenlik çitleriyle istasyonu) korunmalıdır.  Terfi istasyonlarına girilmesi gerektiği zaman metan (CH4) ve hidrojen sülfür (H2S) gazı tehlikesine karĢı önlem alınmalıdır. Bu amaçla taĢınabilir bir metan (CH4) ve hidrojen sülfür (H2S) ölçme ekipmanı temin edilmeli, maskesiz girilmemelidir.  Personelin hijyen ve güvenlik eğitimine önem verilmelidir. GiriĢ ağızlıkları kolayca çıkartılamayacak Ģekilde yapılmalı, insanların içine düĢmemesi için sürekli kontrol edilmeli ve eksik olanlar yerine konmalıdır. Kurumsal Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Sorumluluk ĠĢletme/ Tehlikeli  Terfi istasyonlarında bulunan Proje Bütçesi MUSKĠ, Kullanım Atık ekipmanlardan kaynaklı atık yağ kapsamında Çevre ve oluĢması durumunda, yağın lisanslı karĢılanacaktır. ġehircilik Ġl bertaraf tesislerine gönderilmesi Müdürlüğü, sağlanarak doğaya karıĢımının önüne Yüklenici geçilecektir.  Arıtma tesislerinde bakım-onarım sonucu oluĢabilecek, atık motor veya hidrolik yağlar, iĢletme içerisinde kırmızı atık yağ varillerinde 6 ayı geçmeyecek Ģekilde biriktirilerek, “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” uyarınca, geri dönüĢümü sağlanacaktır. 50 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Aşama Konu İyileştirme Önlemi Maliyet Kurumsal Sorumluluk ĠĢletme/ Koku  Terfi merkezlerine Proje Bütçesi MUSKĠ Kullanım havalandırma fanları temini kapsamında sağlanabilecek ve Atıksu karĢılanacaktır. Arıtma Tesislerinde koku giderim üniteleri kurularak toplum ve iĢçi sağlığı ile memnuniyeti sağlanabilecektir. 6.2. Ġzleme Planı Çevresel izleme, projenin uygulanması aĢamasında, anahtar çevresel hususlar hakkında, özellikle alınmıĢ önlemlerin etkinliği ve projenin çevresel etkileri konusunda bilgi sağlar. Bu bilgiler ise, proje sahibi ve denetim mekanizması için, proje denetiminin bir parçasını oluĢturan önlemlerin baĢarısını değerlendirmeye ve gerekli olduğu zamanlarda doğru eylemlere izin verebilmeye imkan tanır. Bu kapsamda planlanan proje için izleme ve ölçüm planı hazırlanmıĢtır. 51 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 6.2.1. Mekanik Ekipman Yenilemesi ĠnĢaat AĢaması Ġzleme ve Ölçüm Planı Parametre AĢama Nerede Nasıl Ġzlenecek? Ne Zaman Neden Ġzlenecektir? Maliyet Sorumluluk Ġzlenecek? Ġzlenecek? UlaĢım Güvenliği ĠnĢaat Ġlgili yerde ve Yakın çevredeki nüfusun veya ÇalıĢmaların UlaĢım kesintileri Proje bütçesi Yüklenici, ve UlaĢım çevresinde ulaĢtırma faaliyetlerindeki süresi boyunca önlemek ve ulaĢım kapsamında düzenleyici Kesintileri katılımcıların Ģikâyetlerine göre günlük olarak güvenliğini sağlanması karĢılanacaktır. merci Uyarıcı ve bilgilendirici iĢaretler amacıyla kontrolü ile Toz oluĢumu ĠnĢaat Ġlgili yerde ve Görsel olarak-solunum sisteminde ÇalıĢmaların ĠĢçi ve toplum sağlığın Proje bütçesi Yüklenici, çevresinde tahriĢ görülmesine dayalı olarak- süresi boyunca korunması ve Hava kapsamında Çevre ve ve yakın çevredeki nüfusun haftalık olarak Kalitesinin Korunması karĢılanacaktır. ġehircilik Ġl Ģikâyetlerine göre amacıyla Müdürlüğü HoĢ Olmayan ĠnĢaat Ġlgili yerde ve Görsel olarak solunum ÇalıĢmaların ĠĢçi ve toplum sağlığın Proje bütçesi Yüklenici, Gürültü, TitreĢim çevresinde sistemindeki rahatsızlıklara bağlı süresi boyunca korunması ve Hava kapsamında Çevre ve ve Egzoz Gazı olarak haftalık olarak Kalitesinin Korunması karĢılanacaktır. ġehircilik Ġl Etkileri Yakın çevredeki nüfusun ve amacıyla Müdürlüğü iĢçilerin Ģikayetleri Akaryakıt, yağ, ĠnĢaat Materyallerin Dökülmeyi tespit etmeye yönelik ÇalıĢmaların Uygunsuz depolama, Proje bütçesi Yüklenici, antifriz, vs depolandığı görsel inceleme süresi boyunca taĢıma ve bertarafının kapsamında Çevre ve dökülmeleri veya günlük olarak önlenmesi amacıyla karĢılanacaktır. ġehircilik Ġl kullanıldığı Müdürlüğü yerlerin altında ve çevresinde. Makine ĠnĢaat Ġlgili yerde ve Görsel olarak-solunum sisteminde ÇalıĢmaların ĠĢçi ve toplum sağlığın Proje bütçesi Yüklenici, emisyonlarından çevresinde tahriĢ görülmesine dayalı olarak- süresi boyunca korunması ve Hava kapsamında Çevre ve dolayı hava iĢçilerin ve yakın çevredeki haftalık olarak Kalitesinin Korunması karĢılanacaktır. ġehircilik Ġl kalitesi nüfusun Ģikayetlerine göre amacıyla Müdürlüğü seviyesinde düĢüĢler Kazı çalıĢmaları ĠnĢaat Ġlgili yerde Görsel olarak Jeoteknik, ÇalıĢmalara Doğal toprak yapısının Proje bütçesi Yüklenici, ve moloz incelemeler baĢlamadan önce korunması kapsamında düzenleyici biriktirilmesi ve çalıĢmalar karĢılanacaktır. merci 52 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ sonucu yer sırasında yapısındaki değiĢimler, erozyon Toplum sağlığı ĠnĢaat ĠnĢaat alanı Yerinde inceleme: VatandaĢın ÇalıĢmaların Toplum sağlığı ve iĢ Proje bütçesi Yüklenici, ve iĢ güvenliği ġantiye sahası kazalardan ve tehlikeli ve süresi boyunca güvenliğinin kapsamında MUSKĠ zararlı atıklardan korunması günlük korunması karĢılanacaktır için yerleĢtirilen uyarı . iĢaretlerinin, bariyerlerin bulunup bulunmadığının yerinde kontrolü ġikâyet ĠnĢaat ĠnĢaat alanı ve ĠnĢaat alanı civarına ÇalıĢmaların Toplum sağlığı ve iĢ Proje bütçesi Yüklenici, Mekanizması Ģantiye alanı bırakılacak olan süresi boyunca güvenliğinin kapsamında MUSKĠ “ġikâyet&Öneri Formları” günlük korunması karĢılanacaktır sorumlu kiĢi tarafından . toplanarak MUSKĠ ye iletilecektir. Ġnternet web sitesi üzerinden, telefon ve MUSKĠ‟ ye yapılacak yazılı müracaatlar ile MUSKĠ tarafından izlenecektir. “ġikâyet KapanıĢ Formu” tutulacaktır. ĠĢçi Güvenliği – ĠnĢaat ĠnĢaat alanı ve Koruyucu ekipman teslim ÇalıĢmaların ÇalıĢan Sağlığı ve Proje bütçesi Yüklenici, koruyucu Ģantiye alanı formu düzenlenmesi, süresi boyunca güvenliği, iĢ kapsamında MUSKĠ ekipman Saha kontrolleri ile koruyucu güvenliğinin karĢılanacaktır kullanımı ve iĢ ekipman kullanım kontrolü, korunması ve kaza . güvenliği ÇalıĢanların ĠĢ Sağlığı Ve risklerinin önlenmesi eğitimleri Güvenliği Eğitimlerinin Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik kapsamında iĢ 53 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ baĢlangıcında Temel Eğitim verilmesi ve yönetmeliğe uygun olarak belirlenen aylık saatlerde eğitim verilerek imza karĢılığı kayıt altına alınması, Eğitim sonrası sınav ve değerlendirme, ĠĢçi ve Toplum ĠnĢaat ĠnĢaat alanı ve Saha kontrolleri, geri bildirim ÇalıĢmaların Toplum sağlığı ve iĢ Proje bütçesi Yüklenici, Kaza Ģantiye alanı ile elde edilen veriler, kaza süresi boyunca güvenliğinin kapsamında MUSKĠ istatistikleri bildirim tutanağı düzenlenerek günlük korunması karĢılanacaktır kayıt altına alınacak, aynı gün . MUSKĠ yetkililerine iletilecektir. MUSKI tarafından ivedilikle Iller Bankası‟na haber verilecek. Iller Bankası tarafından da Dünya Bankası, 5 iĢ günü icinde kaza ile ilgili, 30 iĢ gunu içerisinde de kaza sonuç tutanağı ve alınacak ek önlemler ile ilgili bilgilendirilecektir. 54 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 6.2.2. Mekanik Ekipman Yenilemesi ĠĢletme AĢaması Ġzleme ve Ölçüm Planı Parametre AĢama Nerede Nasıl Ġzlenecek? Ne Zaman Neden Maliyet Sorumluluk Ġzlenecek? Ġzlenecek? Ġzlenecektir? Gürültü ĠĢletme Terfi Gürültü ölçme cihazı ile Periyodik olarak (ayda Toplum sağlığının MUSKĠ MUSKĠ merkezlerinde Ekipman bakım kontrol bir kere olması korunması formunun düzenli önerilir) ve Ģikayet amacıyla olarak tutulması ile üzerine Koku ĠĢletme Terfi Sürekli kontrol ve Haftalık Rutin Kontrol Toplum sağlığının MUSKĠ MUSKĠ merkezlerinde halkın bildirimleri Halkın bildirimleri korunması yoluyla izlenecektir. amacıyla “ġikâyet KapanıĢ Formu” tutulacaktır. ĠĢçi Güvenliği – ĠĢletme Terfi Koruyucu ekipman ÇalıĢmaların süresi ÇalıĢan Sağlığı ve Proje MUSKĠ koruyucu Merkezleri – teslim formu boyunca günlük güvenliği, iĢ bütçesi ekipman ÇalıĢma düzenlenmesi, Saha güvenliğinin kapsamı kullanımı ve iĢ Alanları kontrolleri ile koruyucu korunması ve nda güvenliği ekipman kullanım kaza risklerinin karĢılana eğitimleri kontrolü, ÇalıĢanların ĠĢ önlenmesi caktır. Sağlığı Ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik kapsamında iĢ baĢlangıcında Temel Eğitim verilmesi ve yönetmeliğe uygun olarak belirlenen aylık saatlerde eğitim 55 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Parametre AĢama Nerede Nasıl Ġzlenecek? Ne Zaman Neden Maliyet Sorumluluk Ġzlenecek? Ġzlenecek? Ġzlenecektir? verilerek imza karĢılığı kayıt altına alınması, Eğitim sonrası sınav ve değerlendirme, ÇalıĢma izni düzenlenmesi, Toplum sağlığı ĠĢletme ÇalıĢma Yerinde inceleme: ÇalıĢmaların süresi Toplum sağlığı ve Proje MUSKĠ ve güvenliği Alanları VatandaĢın kazalardan boyunca günlük iĢ güvenliğinin bütçesi ve tehlikeli ve zararlı korunması kapsamı atıklardan korunması nda için yerleĢtirilen uyarı karĢılana iĢaretlerinin, caktır. Bariyerlerin ve alana giriĢ için çit vb. ekipmanların bulunup bulunmadığının yerinde kontrolü, ġikâyet ĠĢletme ĠnĢaat alanı ve Ġnternet web sitesi ÇalıĢmaların süresi Toplum sağlığı ve Proje MUSKĠ Mekanizması Ģantiye alanı üzerinden, telefon ve boyunca günlük iĢ güvenliğinin bütçesi MUSKĠ‟ ye yapılacak korunması kapsamı yazılı müracaatlar ile nda izlenecektir. karĢılana “ġikâyet KapanıĢ caktır. Formu” tutulacaktır. 56 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 7. ÇEVRESEL VE SOSYAL ĠZLEME RAPORU Etki azaltma önlemleri arasında yer alan çevresel ve sosyal hususlar Ġller Bankası tarafından görevlendirilen uzmanlar tarafından izlenecek ve denetlenecektir. Çevresel ve sosyal etkilerin çok düĢük düzeyde olması beklenmekle birlikte, potansiyel olumsuz çevresel etkilerin inĢaat ve iĢletme aĢamalarında önlenmesi veya azaltılması planlanmaktadır. Çevresel Ġzleme Sistemi aĢağıdakileri içerecektir: • Genel Çevre • Hava Emisyonları • Toprak • Yüzey suları ve yeraltı suları • Biyolojik çeĢitlilik • Gürültü ve toz emisyonları • Sosyal Ġzleme Ġller Bankası, ÇSYP‟nin uygun Ģekilde uygulanmasını sağlamak üzere alt projeleri inĢaat ve iĢletme aĢamalarında düzenli olarak denetleyecektir. Ġller Bankası ÇSYP‟nin uygulanmasında herhangi bir sorun tespit ettiğinde, ilgili belediyeyi bu konuda bilgilendirecek ve bu sorunları gidermek için atılması gereken adımlar konusunda anlaĢmaya varacaktır. Ġller Bankası bulgularını altı aylık proje ilerleme raporlarında veya gerektiğinde sorunları Dünya Bankası‟nın dikkatine sunmak için daha sık aralıklarla Dünya Bankasına bildirecektir. Dünya Bankası proje ekibi belirli aralıklarla ve gerektiğinde proje denetleme faaliyetleri kapsamında proje sahalarını ziyaret edecektir. Genel olarak MUSKĠ, inĢaat ve iĢletme aĢamalarında çevresel ve sosyal yönetim planları (ÇSYP) doğrultusunda MüĢavir firma / firmalar tarafından gerçekleĢtirilen çalıĢmaları denetleyecek ve ÇSYP ‟nin yeterli Ģekilde takip edilmesini sağlama yönlerinden kendilerine yardımcı olacak çevre konusunda uzman müĢavirler tutacaktır. ÇSED ve ÇSYP ve Ģikâyet mekanizmasının oluĢturulması ve izlenmesi aĢamasında Ġller Bankası ile koordineli olarak çalıĢacaktır. Projenin çevresel ve sosyal yönleri ile ilgili olarak etkilenen toplulukların endiĢelerinin, sorularının ve Ģikâyetlerinin alınabilmesi ve çözülebilmesi için, proje uygulamasından önce Ģeffaf ve kapsamlı bir Ģikâyet mekanizması oluĢturulacaktır. Sistem etkilenen kiĢilerin Ģikâyet, endiĢe ve taleplerinin düzgün bir Ģekilde kayıt altına alınmasına ve zamanında değerlendirilmesine olanak sağlar. Kurulacak olan sistem inĢaat öncesinde duyurularak tanıtılacak olup, tüm proje paydaĢlarına (proje çalıĢanları da dahil olmak üzere) ilgili Ģikayet ve taleplerini iletmek üzere açık olacaktır. Proje bileĢenlerinin isabet ettiği sahaların uygunluk kriterlerinden tazminat konusuna kadar çeĢitli konular Ģikâyetlere neden olabilir. Etkilenen kiĢilerin mağduriyetlerini zamanında ve bir mağduriyete sebep olmadan tatmin edici bir Ģekilde çözebilmek için MUSKĠ uygun prosedürleri sağlayacaktır. Ayrıca, MUSKĠ özellikle hassas grupların (örneğin yaĢlılar, engelliler vb gibi) Ģikâyet giderim mekanizmalarına eĢit eriĢimini sağlamak için özel tedbirler alacaktır. MUSKĠ proje süresi boyunca etkilenen kiĢiler ve etkilenen yerleĢim (ler) ile ilgili her türlü bilgilendirme ve istiĢare sırasında projenin Ģikâyet mekanizmasının 57 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ duyurulması için gerekli çabayı gösterecektir. MUSKĠ inĢaat sırasında arazi ile ilgili olanlar da dahil olmak üzere projeyle ilgili her türlü sorunların (kaygılar, Ģikayetler, vb talep) iletebileceği eriĢilebilir bir irtibat kiĢisi (isim / pozisyonu) tahsis edebilir. Bu kiĢi dosyalanmıĢ Ģikâyetlerin kayıtlarını tutmakla sorumludur. MUSKĠ ve yerel ofis, tüm Ģikâyetlerin Dünya Bankası politikası ihtiyaçları doğrultusunda zamanında ele alınmasını ve çözülmesini sağlayacaktır. ġikayet mekanizması özellikle yapım iĢine baĢlandığında MUSKĠ tarafından 6 ayda bir rapor halinde sunulacaktır. Birden fazla Ģikâyet kanalı bulunmakta olup, bunlar aĢağıdaki gibi sıralanabilir:  CĠMER (CumhurbaĢkanlığı ĠletiĢim Merkezi) kanalı ile  MUSKĠ web sitesi üzerinden  Telefon ile  Gerek Ģantiye alanı gerek de Muhtarlıklara bırakılacak olan Ģikâyet formlarının doldurulup iletilmesi sureti ile Gelen tüm Ģikâyetlere evrak kayıt numarası alarak konusuna göre çıktıları ile beraber ilgili Müdürlüklere iletilecek ve çözüm süreci baĢlatılacaktır. Çözüme ulaĢan ve ulaĢmayan konular süresi ile beraber takip edilecektir. Gerek kurum gerekse de yetkililerin irtibat telefon ve MUSKĠ adresi Muhtarlıklara verilmiĢtir. Herhangi bir konuda bilgi talep edilmesi halinde MUSKĠ Çağrı Merkezi‟nden ulaĢılabileceği bildirilmiĢtir. Ayrıca proje özelinde mevcut web sitesinde güncelleme yapılarak, projeye özel sayfa oluĢturulacak, paydaĢların geliĢmeleri site üzerinden de takip etmesi sağlanacaktır. ĠnĢaat öncesi hâlihazırda web sitesi yolu ile “ġikâyet & Öneri Formu” kullanılabilecektir. ġikâyetler günlük kayıt altına alınacak ve MUSKĠ‟ deki ilgili birime havale edilecektir. Ġlgili birim Ģikâyet sahibine ulaĢacak ve çözüm yolu sunacaktır. “ġikâyet KapanıĢ Formu” tutularak yine kayıt altına alınacak ve proje aktivitelerinin düzenli olarak izlenmesi sağlanacaktır. ÇSYP kapsamında Çevre ve Sosyal Ġzleme Raporları hazırlanacaktır. 58 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 8. HALKIN KATILIMI A. TOPLANTI PROGRAMI Toplantı Duyuru Yöntemi : Gazete Ġlanı, Askıda Ġlan, Anons Toplantı (1) Tarihi : 01.08.2018, Saat: 14.00 Toplantı Yeri : Atatürk Caddesi, Akçaalan Mahallesi, Sokak No:42, Akçaalan Çok Amaçlı Salon Toplantı (2) Tarihi : 02.08.2018, Saat: 14:00 Toplantı Yeri : Ölüdeniz Mahallesi, Ölüdeniz Caddesi, No:3 Ölüdeniz Belediye Hizmet Binası Toplantıya Katılanlar : Ekli listede katılımcılara ait bilgiler mevcuttur. Toplantı Programları : 1. AçılıĢ KonuĢması (MUSKĠ) 2. Ġstiklal MarĢı ve Saygı DuruĢu 3. Proje Tanıtımı (ARÜV) 4. Müzakere 5. KapanıĢ KonuĢması ve TeĢekkür (MUSKĠ) B. HALKIN GÖRÜġLERĠNĠN RAPORA YANSITILMASI ĠÇĠN KULLANILAN YÖNTEMLER Halkın katılımı toplantısı öncesi, MUSKĠ Genel Müdürlüğü tarafından 18-19-24 Temmuz tarihlerinde kamu kurumlarına toplantıya davet yazıları yazılmıĢ ve tüm mahalle muhtarları ile görüĢülmüĢtür. Muhtarlardan hazırlanan ilan metninin uygun araçlarla (Anons, askıda tutma vb.) yöre halkına duyurulması istenmiĢtir. Yayınlanan duyuru metinleri Resim 4‟de verilmiĢtir. Askı görüntüleri alınmıĢ ve ilan zabıt varakası MUSKĠ‟ ye teslim edilmiĢtir. (Resim 5) Halkın Katılım Toplantısı, 20.07.2018 tarihli Fethiye Gazetesinin 6. Sayfası ile 20.07.2018 tarihli Bodrum Ekspres Gazetesinin 2. Sayfasında ve MUSKĠ internet sitesinde yayımlanarak duyurulmuĢtur. (Resim 6) Toplantı öncesi ve toplantı esnasında dağıtılmak üzere projeyi tanıtıcı broĢür basımı gerçekleĢtirilmiĢtir. (Resim 7) Halkın Katılım Toplantısı için, projenin tanıtımını içeren Powerpoint sunumu hazırlanmıĢtır. Sunumlarda, projenin tanımı, önemi, çevresel ve sosyal etkileri, Ģekil ve fotoğraflar ile birlikte desteklenmiĢtir. Projenin inĢaat ve iĢletme dönemlerine iliĢkin etkiler iki ayrı aĢama olarak değerlendirilerek sunulmuĢtur. (Resim 8) Yapılması planlanan projeden etkilenmesi muhtemel bölge halkını, proje hakkında bilgilendirmek, görüĢ ve önerilerini almak amacıyla 01.08.2018 tarihinde Akçaalan Çok Amaçlı Salonunda ve 02.08.2018 tarihinde Ölüdeniz Belediye Hizmet Binasında “Halkın Katılım Toplantısı” gerçekleĢtirilmiĢtir. (Resim 9-10) 59 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Resim 4. Duyuru Metinleri 60 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Resim 5. Askı Görüntüleri 61 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Resim 6. Gazete Kupürleri 62 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Resim 7. Tanıtıcı BroĢür Resim 8. Sunumlar 63 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 64 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Resim 9. 01.08.2018 Günü Yapılan Toplantı Görüntüleri 65 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Resim 10. 02.08.2018 Günü Yapılan Toplantı Görüntüleri 66 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ C. SUNUM SONRASI SORULAR VE CEVAPLARI C.1. 01.08.2018 tarhinde yapılan Halkı Bilgilendirme Toplantısı sonrasındaki soru ve cevaplar C.2. 02.08.2018 tarihinde yapılan Halkı Bilgilendirme Toplantısı sonrasındaki soru ve cevaplar C.1. 01.08.2018 Tarihinde Yapılan Halkı Bilgilendirme Toplantısı Sonrasındaki Soru Ve Cevaplar 01.08.2018 tarihinde Akçaalan Çok Amaçlı Salonunda yapılan halkı bilgilendirme toplantısında katılımcılara proje ile ilgili verilen bilgiler sonunda, katılımcılar tarafından sorulan sorular ve cevapları aĢağıda verilmektedir. Soru : RECEP DEMĠRBAY - Ġslamhaneleri Mahallesinden katılıyorum. Fiziksel ve Biyolojik arıtımı tanımlar mısınız? Boğazlar nasıl etkilenecek bunu öğrenmek istiyorum. Projenin baĢlangıç ve bitiĢ dönemi nedir? Ġslamhaneleri Mahallesinde yapılacak olan terfi merkezlerinin yeterli olacağını düĢünüyor musunuz? Bir de araçların yenilenmesinden bahsettiniz. Kataloglardan gördüğüm kadarıyla MUSKĠ‟ nin 120 tane aracı var. Sizlerin de bildiği üzere Ġslamhaneleri‟nde atıksu fosseptiklerden vidanjör ile taĢınıyor. Bizim Muhtarlığa ait vidanjör vardı, kamulaĢtırıldı. BüyükĢehir Belediye BaĢkanlığı‟na geçti. Bizim mahallemizde Ģu an bir vidanjör yok. Biz özel vidanjörler ile çalıĢıyoruz. Size bazı evlerin sorunlarından bahsetmek istiyorum. Mesela 20 m3‟lük fosseptiği olan bir hanenin her gün fosseptik çekimi yaptırması gerekiyor. Ġnsanlar her gün 150 TL verip fosseptik çektiremiyor. Dolayısı ile geceleyin adam açıyor fosseptiğini atıksu yoldan akmak zorunda kalıyor. Yoldan dere gibi fosseptik akıyor. Bu proje nereden baĢlanacak, hiç kanalizasyon hattı olmayan yerden mi baĢlanacak yoksa ilk baĢta zorunlu olarak terfiye bağlanması mı sağlanacak? Ġlk önce Ġslanhaneleri Mahallesinden baĢlaması gerektiğini düĢünüyorum. Çünkü bahsedilen tüm mahallelerin bir Ģekilde kanalizasyonu var. 30-35 sene olmuĢ. Bir kanalizasyon hattı için 35 yıl çok önemli değil. Ġstanbul‟a gidip baktığınızda her 30 senede bir kanalizasyonu yenilemiyorlar. Dolayısı ile oraya yapılacak yatırımdan önce kanalizasyon hattı hiç olmayan bölgelere öncelik verilmesi gerektiğini düĢünüyorum. Bir diğer sorum da arıtma tesisi kapasitesi yeterli olacak mı? Cevap : MEHTAP ÜNLÜ - Fiziksel arıtmada sadece gözle görülebilen malzemeler mekanik ekipmanlar aracılığı ile evsel atıksulardan uzaklaĢtırılıyor. Biyolojik arıtma dediğimiz ise sadece organik arıtmanın yapıldığı, iz elementlerin arıtımının yapılmadığı klasik arıtma sistemidir. Ġleri biyolojik arıtma ise azot ve fosfor gideriminin de yapıldığı, yani doğadaki kritik elementlerin de arıtılabildiği 67 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ yüksek teknolojili bir arıtma sistemidir. Biz, Turgutreis Atıksu Artıma Tesisini Ġleri Biyolojik Arıtma Tesisi teknolojisi ile tasarladık. Arıtma tesisinden çıkan arıtılmıĢ suyun ihtiyacımız kadarı sulama suyu olarak kullanılabilecek nitelikte olacaktır. Bu Ģu demek oluyor; Bakanlığın yayınlamıĢ olduğu “Atıksu Arıtma Tesisi Teknik Usuller Tebliği”nde sulama suyu kriterleri var. O kriterlere uygun yani bir bağ/bahçe, servis sulamasında rahatlıkla kullanılabilecek nitelikte bir suyumuz olacak. Bunun dıĢında, ihtiyacımızdan fazlası ise deniz deĢarjına verilecek. Bodrum yarımadası körfezine verilecek. Tamamen arıtılmıĢ bir su olacak. ġu anda mevcutta siz de taktir edersiniz ki atıksu arıtımı yapılmaksızın doğaya karıĢıyor. Bu ülkemiz için büyük bir utanç kaynağı. Biz de bütçemiz doğrultusunda, yetmediği yerde kredi kullanarak olabildiğince doğaya hizmet etmek zorundayız. Bahse konu bu Ģebeke ile toplanan ve ana kollektör ile toparlanan evsel atıksular, Turgutreis‟ e yeni yapılacak olan arıtma tesisimize yönlendirilecektir. Hâlihazırda Turgutreis‟ te bir arıtma tesisi yoktur. Turgutreis‟ e iller bankası zamanında yaklaĢık 35 yıl öncesinden bir kanalizasyon sistemi yapılmıĢ, bu kanalizasyon sistemi ile toplanan sular Sakıp Sabancı Lisesi civarında bir ana toplayıcı terfi istasyonu var, oraya gelip oradan da deniz deĢarjına gidiyor yani bir arıtma sistemi yok. Bir diğer soru, Ġslamhaneleri Mahallesindeki akıĢ, terfi istasyonu olmadan sağlanabilecek mi demiĢsiniz. Projemiz tamamen hidrolik profil hesaplamalarına göre tasarlanıyor. Yani terfi istasyonları hidrolik açıdan akıĢın sağlanamayacağı yerlerde kullanılıyor. Yani bir terfi istasyonunun olmaması oradaki akıĢın sağlanmaması anlamına gelmiyor. Dolayısı ile terfi istasyonu olmaksızın Ġslamhaneleri‟ nde cazibeli bir Ģekilde akıĢın sağlanacağı Ģekilde tasarım yapıldı ve Ģebekenin derinlikleri de ona göre belirlendi. Bir diğer soru araçların yenilenmesi. Bu bahse konu araçlar mevcuttaki atıksu arıtma tesislerinin daha iyi iĢletilebilmesi adına, sizlere de bu konuda daha iyi bir hizmet verebilmek adına alınan tamamen teknik araçlardır. Yani tamamen endüstriyeldir. Fosseptik çekiminden nihayetinde inĢallah bu projelerin inĢaatları tamamlandıktan sonra kurtulmuĢ olacağız. Temel amaç da bu zaten. Ġnanın yetiĢmekte zorlanıyoruz. Bizim de bünyemizde vidanjörler var ama sayılı adette. Ne yazık ki buradaki ihtiyacı karĢılayacak adette değiller. O yüzden bizim için de sıkıntı. Projeye nereden baĢlanacağı sorunuz ile alakalı olarak, 330 km‟lik bir Ģebekeden bahsediyoruz. Bu da Ģu demek oluyor. Bu projenin tamamını aynı anda baĢlatırsak Bodrum köstebek yuvasına döner. Sonuçta burası bir turizm cenneti, buradaki yaĢamsal alanı, turizmi, trafik akıĢını, buradaki güncel hayatı olabildiğince etkilememek adına size koordineli ve sistemli olarak bu Ģebeke inĢaatının yapımını sağlamak durumundayız. Dolayısıyla 330 km‟nin tamamının inĢaatına aynı anda baĢlamak hepimizi mağdur eder. O yüzden aĢamalı olarak yapılacaktır. Bütçemiz zaten böyle bir projeyi karĢılamaya müsait olmadığı için dünya bankası kredisine baĢvurduk. Dünya bankası kredisinden aldığımız kredinin karĢıladığı oranda, tahminimiz yaklaĢık 100-110 km civarı ilk aĢamada yapılacak inĢaat metrajıdır. Tabi ki net rakamlar, teklifler ve ihale sonucunda müĢavir firma ile netleĢecektir. Hat yapımına ise, önerileri de dikkate alarak, hiç kanalizasyon hattı olmayan yerlerden baĢlamayı düĢünüyoruz. Hiç kanalizasyon sisteminin olmadığı yerlerden baĢlamak, parasal döngüyü sağlamak açısından da MUSKĠ olarak tercih edeceğimiz bir durumdur. Ġmkanlar dahilinde kanalizasyon hattı hiç bulunmayan ve imar planı açısından da sıkıntı olmayan bölgelerden baĢlanabilecektir. Ne zaman baĢlanacağı sorusu ile alakalı olarak da; turizm sebebiyle inĢaat yasağı kalktıktan sonra ihale durumuna göre de, yılın sonunda veya 2019 yılı baĢında baĢlanması düĢünülmektedir. Ġlk aĢamanın yaklaĢık 2 yıl süreceği öngörülmüĢtür. 68 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Soru : KUDRET KAYI - GümüĢlük Mahallesinden katılıyorum. Akyarlar Mahallesi oldukça engebeli, GümüĢlük daha da engebeli. Terfi merkezleri yeterli olacak mı? Mevcut tesislerin, evlerin, sitelerin ve otellerin mevcutta bir arıtmaları var. Bu proje yapıldığında, bu arıtmalar iptal mi olacak, yoksa projeye entegre mi olacak? Cevap : MEHTAP ÜNLÜ - Terfi istasyonlarının adeti sizin kafanıza takılmasın. Terfi istasyonları o suyu taĢıyabilmek adına yaptığımız bir toplama merkezidir. Yani terfi istasyonu olmayan cazibeli akıĢlı Ģebekeler de var. Bizler projeleri tasarlarken olabildiğince enerji maliyetinin düĢük olduğu, yatırım maliyetinin az olduğu, olabildiğince cazibeli akıĢla taĢınabilecek sistemler tasarlarız. Bu da zaten en doğrusudur. Dolayısı ile 8 adet terfi yeter mi? Evet. Yettiğinden dolayı orası için 8 adettir. GümüĢlük atıksu arıtma tesisi var. Ancak kapasitesi sebebiyle GümüĢlük‟ün tamamını oraya taĢıyamıyoruz. Dolayı ile Ģebekenin olmadığı bir kısım yerler, yapılacak Turgutreis Arıtma Tesisine gelecek. Bunun dıĢında bazı sitelerin paket atıksu arıtma tesisleri var. Tabi ki kanalizasyon Ģebekesi olduktan sonra bu siteler, kendi öz kaynakları ile paket arıtmalarını iĢletmeye devam da edebilirler ya da hizmet geldikten sonra paket arıtmalarını kapatıp, kanalizasyon Ģebekesine bağlantı talebinde bulunarak bağlantı da sağlayabilirler. Soru : ÖZGÜR ÖZDURMUġ - Öncelikle hoĢ geldiniz. Akçaalan Mahallesinde ikamet ediyorum. Projenin yapılacağını duyduğumda çok sevindim. Doğal kaynaklarımızın kurtulacağı düĢüncesi ile sevinç içerisindeyim. Bu projeyi desteklediğimi öncelikle beyan etmek istiyorum. Arıtma tesisinin kurulacağı yer ile ilgili bir sorum olacak. Bölgenin yanlıĢ olduğunu düĢünüyorum. Koku ile ilgili rahatsızlık duyar mıyız? Cevap : MEHTAP ÜNLÜ - Ġleri biyolojik arıtma tesisi dediğimiz Ģey, arıtma teknolojisinin en ileri Ģekilde tasarlandığı anlamını taĢıyor. Arıtma tesislerinde koku problemi olmaması için koku giderim üniteleri de kurulacak. Biz size herhangi bir koku problemi yaĢanmayacak bir arıtma tesisi tasarladığımız konusunda taahhütte bulunuyoruz. Bu konuda endiĢeniz olmasın. 69 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Soru : MUSTAFA DELĠCE - Akyarlar Mahallesinden katılıyorum. Mevcut site arıtmaları isterse Ģebeke hattına bağlanabilir dediniz. Talep edenlere bahçe sulama ve kullanma suyu da temin edecek misiniz? Ġçmesuyu getirecek misiniz? Cevap : MEHTAP ÜNLÜ - Talep edenlere sulama suyu temin edebiliriz. Fakat kullanım suyu (yıkanma, bulaĢık, mutfak gibi) veya içmesuyu olarak değil. Ġçmesuyu, bu projemizin dıĢında bir konu ancak; cevaplamaya çalıĢayım. Ġçmesuyu temini için Bodrum yarımadasında bir proje var Ģu anda. Mevcuttaki suyun kayıp oranını minimize edebilmek ve yeni su kaynakları arayıĢı için de çalıĢmalar mevcut. Zaten bizim burada yaptığımız çalıĢmalarda sulama suyu elde ettiğimiz zaman, insanlar kullanım suyunu bahçede kullanmak istemeyecektir. Çünkü hâlihazırda bir sulama suyumuz olacak. Dolayısı ile su kaynaklarımız daha da yeterli hale gelecektir. Soru : ġENGÜL ÇÜRÜK - Ġlk kazım yeriniz Akyarlar mı baĢka yerler mi ya da ne zaman baĢlayacaksınız? Cevap : MEHTAP ÜNLÜ - Akyarlar projede 1. Kademede yer almaktadır. Soru : ĠSMAĠL DEMĠRBAY - Biz bu projenin planlarını görebilir miyiz? Cevap : MEHTAP ÜNLÜ - Tüm Ģebeke planını anlaĢılabilir olması adına, bizzat Autocad ve Netcad dosyasında uydu görüntüsü ile çakıĢtırarak genel yerleĢim planı üzerinde sizlere bu toplantı kapsamında sunduk. Ancak; projelerin dosya boyutu oldukça büyük, çok donanımlı ve kapsamlı olduğu için burada sunum dosyasına daha detaylı olarak eklememiz mümkün değildi. Eğer proje hesaplarımızı ve projenin diğer tüm detaylarını görmek isterseniz buyurun Genel Müdürlüğü‟müze davet ediyorum. Oturalım projeyi detaylı inceleyelim. Hatta çıktı bile verebiliriz size. Soru : MEHMET ÖZDURMUġ - Akyarlar‟dan katılıyorum. Biz projeye inanıyoruz, beğendik ve destekliyoruz. Umarız 2 sene içerisinde de bitirirsiniz. 70 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Geçen sene Kasım ayında sokağımızda temiz su boruları döĢendi. Güzel bir çalıĢma oldu. Ancak; o kanalı toprakla kapattılar hala asfaltlamadılar. Motosiklet ile giderken düĢme tehlikesi geçiriyoruz. Ġlgilenirseniz sevinirim. Cevap : MEHTAP ÜNLÜ - Benim bildiğim veya sorumluluğumda olan bir konu değil ancak; notumu aldım Genel Müdürlüğü‟müzde ilgili arkadaĢlara sorunu ileteceğim. Soru : CELĠL ÇINAR - Hatta bağlantıyı kendimiz mi yapacağız? Müracaat mı etmemiz gerekiyor? Bazı bacalar hatalı yapılmıĢ zamanında. Su akıĢı berbat halde. Bunlar için bir baĢvuru yapmamız gerekiyor mu? Cevap : MEHTAP ÜNLÜ - Hatta bağlantıyı kendiniz sağlayacaksınız. Bunun için de müracaat yapmanız gerekiyor. Kanunen özel parsel sınırları içerisine giremiyoruz. ġebeke sistemine bağlantı yapacağınız baca hangisi ise onunla ilgili teknik ekip gelip, ne yapılması gerektiği konusunda sizi yönlendireceklerdir. Soru : NURGÜL TOSUNOĞLU - Turgutreis‟e yapılacak olan arıtma tesisinin çok yakınında bir bahçemiz var. YaklaĢık 2 sene boyunca arkadaĢlar geldiler, görüĢtüler, anlattılar projeyi. Sonra hiç arayan soran olmadı. Aradım projenin devam edip etmediğini sordum. Yani bizim akıbetimizin ne olacağı konusunda bir bilgi alamadım. Beklemede olduklarını söylediler. Bahçeme yeni bir Ģeyler yapayım, bahçemle ilgileneyim, duvarlarımı geniĢleteyim istiyordum. Ancak; Ģu an tam bir bilinmezlik içerisindeyim. ġu an hiçbir Ģey yapamıyorum. Cevap : MEHTAP ÜNLÜ - Arıtma tesisinin konuĢlanacağı yer MUSKĠ Genel Müdürlüğü mülkiyetinde olan bir parseldir. Denizin iyileĢtirilmesi ve kıyılarımıza mavi bayrak kazandırılması en büyük hedefimizdir. Toplantı sonrası, parsel numaranızı da öğrenip bildirirseniz, konu ile ilgili sizinle görüĢelim. 71 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ C.2. 02.08.2018 tarihinde yapılan Halkı Bilgilendirme Toplantısı sonrasındaki soru ve cevaplar 02.08.2018 tarihinde Ölüdeniz Belediye Hizmet Binasında yapılan halkı bilgilendirme toplantısında katılımcılara proje ile ilgili verilen bilgiler sonunda, katılımcılar tarafından sorulan sorular ve cevapları aĢağıda verilmektedir. Soru : BĠRGÜL BETTĠCE - Proje ne zaman hayata geçiyor? Önümüzdeki sene bu pis kokulardan kurtulacak mıyız? MüĢteriler otellerden kaçıyor, yöre olarak çok kısa bir turizm dönemi var. Ne zaman hayata geçecek ne zaman para kazanacağız, ne zaman yürürlüğe girer, projenin gerçekleĢeceğine inanalım mı? Cevap : MEHTAP EYLEN - Hisarönü-Ovacık kanalizasyon projesi mülga belediyemiz tarafından 2010 yılında yapıldı. Ama bahsettiğiniz gibi iĢlemlere Ģu zamana kadar baĢlanmamıĢtır. Biz büyükĢehir yasası ile birlikte kesin projesi hazır olan bu tarz projelere öncelik vermek adına bir takım yatırımlar planladık. Bu proje bahse konu yatırımlar dahilinde bir proje. Tabi ki bu yatırımları gerçekleĢtirmek için bir bütçe ayırmak gerekiyordu. MUSKĠ Genel Müdürlüğü olarak bütçe için gerekli kaynağı Dünya Bankası‟ndan temin ederek tedarik edebildik. MüĢavirlerin belli olmasını bekledik. Kredi sözleĢmemiz imzalandı, süreci baĢlatıyoruz artık. MüĢavir de belli oldu. Bundan sonraki süreç artık kamu ihale kurumunun ihale sürecinin tamamlanması ve akabinde turizm sezonundan sonra inĢaat yasağı kalktıktan sonra inĢaatın baĢlamasıdır. Bu kapsamda tüm yapım iĢlerine ait sözleĢmelerin imzalanması sonrası iĢ programı belli olacak, turizm sezonuna bağlı olarak çalıĢmalar yapılacak, olabildiğince günlük yaĢantıyı etkilemeyecek Ģekilde program yapılacaktır. Bundan sonraki süreç, izinler ve ihale aĢmasının tamamlanması ile baĢlayacaktır. Bu süreçler ile ilgili bilgi almak isterseniz, MUSKĠ Genel Müdürlüğü ana sayfasına girdiğiniz zaman sol alt köĢede “Sürdürülebilir ġehirler Projesi” linkine tıklamanız yeterli. GerçekleĢtirilecek tüm projelerin inĢaat- iĢletme aĢamasında olabilecek etkilerini görebilir, sorularınızı önerilerinizi yazabilir, her konuyu bizimle paylaĢabilirsiniz. Süreç içerisinde talep-istek ve önerilerinizi yine CĠMER‟e yazabilirsiniz. Ayrıca MUSKĠ Genel Müdürlüğüne geldiğiniz takdirde baĢvuru masaları ya da karĢılıklı görüĢmeler ile de bilgi alabilirsiniz. Soru : AYġE UTLU - YaklaĢık 7-8 yıl önce de aynı Ģekilde projelerin hemen hazır olduğu, inĢaat iĢlerinin hemen baĢlanacağı söylenmiĢti fakat bu yapılmadı. Birgül hanımın da dediği gibi ortalıkta sinekler ve koku problemleri oluĢtu evlerimizde oturamıyoruz. Daha önceden iĢletmeciydik aynı Ģekilde kanalizasyon sorunundan dolayı, kazandığım paranın birçoğunu fosseptik çektirmek için kullandık. Belediye‟ye müracaat ettiğimizde, fosseptiklerin evlere çok düĢük iken iĢletmelere daha yüksek bir bedelle çekildiğini görüyoruz. Evlerden 30 TL bedel ile 72 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ çekilirken bizlere 90 TL bedel ile çekiliyor. Bu durumda iĢletmeciler gerçekten mağdur oluyor. Anlattığınız sunumda, 2000-3000 kiĢilik beldelerde arıtmaların mevcut olduğunu görüyoruz. Burada dünyanın gözbebeği Ölüdeniz‟de bu sürecin neden bu kadar geciktiğini merak ediyoruz. BüyükĢehir Belediyemiz neden projeyi bir an önce hayata geçirmiyor. Cevap : MEHTAP EYLEN - 7 - 8 yıl öncesinden bahsediyorsunuz tabii ki geçmiĢ dönemle alakalı benim Ģu an konuĢmam pek mümkün olmayacak. Tarihlere baktığımız zaman projeler 2010 yılında tamamlandı, bu konuda Ölüdeniz Belediyesinin ciddi emekleri var. Artık projelerimiz son noktaya geldi 2018 sonu ya da 2019 baĢında inĢaat çalıĢmalarına baĢlamayı hedefliyoruz. Vidanjör çekim fiyatları, benim sorumlu ya da bilgisi olduğum bir konu olmadığı için Ģuan size cevap veremiyorum. Ancak; projenin amacı vidanjör çekimlerini azaltmak ve vidanjör maliyetlerinden sizleri kurtarmaktır. Soru : MEHMET EMĠN ÖNER - Öncelikle bu projenin gündeme getirilip ihale aĢamasına gelmesinden dolayı sizlere teĢekkür ederiz. Gerçekten Ölüdeniz ve Ovacık bölgesi uzun yıllar arıtma problemi yaĢamıĢ, Türkiye‟nin turizm ile geçinen ancak kötü bir bölgesiydi. Bölgedeki tüm iĢletmeciler bu sıkıntıyı yaĢadı, kanalizasyon gibi gayet doğal bir konunun ve Ölüdeniz gibi marka olan bir yerde bu kadar süre içinde arıtma tesisi yapılmaması bizim kendi ayıbımız. Daha önce Fethiye Belediyesi ve Ölüdeniz Belediyesi olmak üzere iki belediye vardı. Kanalizasyon hatları, Ölüdeniz Belediyesi‟nden Fethiye Belediyesi‟ne bağlayarak sorun çözülebilirdi ama Fethiye Belediyesi arıtma kapasitesinin ilave kapasite için yeterli olmadığını belirtti ayrıca iki belediye arasında ücret konusunda sıkıntı olması sebebiyle geçmiĢte bu sorunlar çözülemedi. Daha sonra proje değiĢtirildi bir tahliye yeri bulunması lazımdı en yakın merkez Kaya Köyü idi ve Kaya Köy ile ilgili çalıĢmalar yapılmaya baĢlandı. Bu süreçte yasa değiĢti, BüyükĢehir Yasası çıktı. Bu projenin doğrusu Ģuan yapılan kanalizasyon hattının tek bir hatta yapılması ve Fethiye arıtmaya bağlanmasıdır. Bu projenin bir an önce hayata geçirilmesi gerekiyor. Bu konuda sizlere de bizlere de görevler düĢüyor, sizlere bu proje için teĢekkür ederiz. Cevap : MEHTAP EYLEN - Bu tarz arıtma tesisi ve kanalizasyon projelerinin hazırlanması çok uzunca bir süreç almaktadır. Bahse konu projelere baĢlanması için tasarımı, izin süreçleri, ÇED raporları ve yatırım planında bütçe ayrılması gibi birçok konuların çözümlenmesi gerekmektedir. Bu yatırım oldukça yüksek bir bedelle yapılacak. Bu krediler sağlanmamıĢ olsaydı belki bu projenin hayata geçirilmesi biraz daha süre alacaktı. 73 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Soru : Levent KURTBOĞAN - Sitede yönetici olarak bulunuyorum, uzun yıllar yurt dıĢında yaĢadım, seksenyedi ülke dolaĢtım. Burası dünyanın en güzel yerlerinden birisi, dünyanın gözbebeği olan bir yer. Bu güzel yerde hala koku, vidanjör çekimi gibi konular olması çok muazzam bir ayıp. Tabi bu iĢin mali bir sorumluluğu var bu da tartıĢılmaz. Yurt dıĢında genelde satılan su kadar atılan suyun bir bedeli oluyor. Ben Ģahsım adına konuĢuyorum örneğin burada suya 150 kuruĢ gibi komik bir rakam ödüyoruz. Sizin söylediniz finans kaynakları sağlanması için geri dönüĢünün dört buçuk yıl falan olması için atıyorum 150 kuruĢ olan suyun 1 TL yapılması gündeme gelecektir. Kaçak bedelini nasıl ödüyorsak atık su bedelini de bu halk seve seve ödeyecektir. Sizlerden bu projeyle ilgili net bir tarih almamız bizim için çok çok güzel olurdu. 2018‟in sonu 2019‟un baĢı değil de bizi motivasyona sokacak bir tarih verirseniz çok daha iyi olur diye düĢünüyorum. Cevap : MEHTAP EYLEN - ġu ayın Ģu günü ya da Ģu ayda baĢlanabilirdi Ģeklinde size Ģuan söyleyemiyorum. Bu süre, tamamen mevzuat, kamu kurumlarından alınacak izinler, kamu ihale kurumunda yaĢanacak süreçler, ihale sürecine olabilecek itirazlara bağlı olarak değiĢebilecektir. Prosedürlerin tamamlanması sonrası bizim amacımız bir an önce bu yatırımı gerçekleĢtirmektir. Biraz daha sabırlı olursak en kısa sürede projemiz yatırıma geçecektir. Soru : KERAMETTĠN YILMAZ - HoĢ geldiniz diyor baĢarılar diliyorum. Ben de son on yıl Ölüdeniz Belediye BaĢkanlığı yapmıĢ birisi olarak arıtmanın Ölüdeniz‟de yapılıyor olmaması, atık suların Fethiye‟ye götürülüyor olmasının Ölüdeniz için çok büyük bir Ģans olduğunu düĢünüyorum. Kaya mevkiine arıtma tesisi yapılmaması konusunda zamanında bizlerin de çok sert çıkıĢları oldu. Özellikle ihale sürecinde 15 Nisan ile 30 Ekim arasında turizm sezonunun inĢaat yasağı olduğu dönemlere dikkat edilmesini rica ediyoruz. Bizim için çok önemli. Ġyi planlanması gerekiyor. Bilemiyorum iki kıĢ sezonunda bitirebilecek misiniz? Cevap : MEHTAP EYLEN - Bizim çalıĢma süremiz 24 ay olarak öngörüldü. Bu süre sözleĢmelerin imzalandığı tarih dikkate alınarak verilmiĢtir. Bir konuda daha ekleme yapmak istiyorum, Fethiye Atıksu Arıtma Tesisi 2005 yılında devreye alınmıĢ, 25.000 m3/ gün kapasiteli olarak yapılmıĢtır. Mevcut hali ile Hisarönü ve Ovacık hatlarını bu arıtmaya taĢımak uygun görünmese de, sadece kanalizasyon sistemi değil, biz ayrıca Fethiye Atıksu Arıtma Tesisi Kapasite ArtıĢı Projesini de yürütüyoruz. Mevcut tesis 60.000 kiĢiden 225.000 kiĢiye hizmet edecek kapasiteye çıkarılacak, 25.000 m3/ gün 74 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ kapasite 50.000 m3/ gün kapasiteye getirilecektir. Böylelikle Hisarönü ve Ovacık hatlarını karĢılayabilecek bir arıtma tesisi kurulmuĢ olacaktır. Buna ilave olarak Dünya Bankası kredisi kapsamında mevcut arıtma tesislerinin revizyonları ile atıksu arıtma tesisleri daha verimli iĢletilecektir. Dünya Bankasından üç etapta kredi alınıyor, bugünkü projemiz birinci etabı kapsıyor. Ġkinci etapta Fethiye Ġlçesinin mevcut kanalizasyon Ģebekesinin rehabilitasyonu var. Mevcut Ģebekeye, alt yapıdan, yeraltı suyundan karıĢımlar oluyor. Bu durum arıtma tesisi verimini düĢürüyor. ġebeke hattında yapılacak iyileĢtirme ile arıtma tesisinin kapasitesi yükselmiĢ olacaktır. Fethiye arıtma tesisi kapasite artıĢını Çevre ve ġehircilik Bakanlığı hibeleri ile gerçekleĢtirmeyi amaçlıyoruz bunu da ilave olarak belirtmek istedim. Soru : EMRAY YETĠM - Merhaba ben BabataĢı Mahallesi Muhtarıyım. Anladığım kadarıyla sadece imar planı olan mahallelere kolektör döĢenecek. Ama bizim sorunumuz imar planı olmayan yerlerle ilgili. 2015 yılından bu yana üç sokağımızda kollektör hattı yok ve hala çözüm bulamadık. Ġmar geçmesi için uğraĢıyoruz Ģuan imar planı yok bu konuda sizlerin de bilgisi var. VatandaĢ bu yapılmayan iĢlerin bilgisini bize soruyor, muhtar olarak zor durumda kalıyoruz. Cevap : MEHTAP EYLEN - Bizim altyapı hizmeti verebilmemiz için öncelikle bu bölgelere uygulama imar planı yapılmıĢ olması ve tamamlanmıĢ olması gerekiyor Bahse konu mahalleyi biz Ģube olarak kendi imkânlarımızla yapacağız ama öncelikle ana kolektörlerin yapılması bekleniyor bu sebepten dolayı gecikme yaĢanıyor. Soru : MEHMET EMĠN ÖNER - Ölüdeniz arıtma tesisi yapıldı ancak ne zaman iĢletmeye geçecek? Koku problemi var ve denize düzgün arıtılmadan deĢarj yapılıyor ne zaman devreye alınacak? Cevap : MEHTAP EYLEN Toplantı konumuz dıĢında bir konu ancak sorularınıza cevap vermeye çalıĢacağım. Ölüdeniz arıtması 3600 m3/gün kapasitedeydi yeni yapılacak arıtma tesisi kapasitesi 12.000 m3/gün olup, Turizm Bakanlığının hibesi ile yapımı gerçekleĢtirildi. 2018 Turizm sezonu baĢlamadan önce fiziksel arıtma kısmı devreye girdi, biyolojik arıtma için inĢaat ve mekanik kısımları tamamlandı, sadece elektrik kısmı kaldı. Elektrik bağlantıları yapılıyor çok kısa bir sürede Ölüdeniz arıtma devreye alınacaktır. 75 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ D. ANKET ÇALIġMALARI KiĢilerin projeler hakkındaki düĢüncelerinin değerlendirilmesi, bölge halkı ihtiyaçlarının belirlenmesi, hassasiyet gösterdikleri konuların tespiti ve memnuniyet durumlarının ölçülmesi amaçlı, halkın katılım toplantısı günü proje ile ilgili görüĢlerin alınması amacıyla bölge halkına 01.08.2018 ve 02.08.2018 günlerinde yapılan toplantılar öncesinde, hazırlanan anket formları dağıtılmıĢtır. Anket formu 8 adet sorudan oluĢmakta olup, anket çalıĢmalarında 43 + 37 = 80 kiĢi yer almıĢtır. Yapılan anket çalıĢmaları bilgisayar ortamına atılarak, anket sonucu ortaya çıkan hesaplamalar yapılmıĢtır. Anket çalıĢmalarında her bir soruya verilen toplam cevap Ģıkları değerlendirilmiĢtir. Her iki toplantı için yapılan ankete ait sorulara verilen cevapların yüzde olarak gösterildiği grafikler tek bir baĢlık altında toplanmıĢ ve aĢağıda sunulmuĢtur. 1. Projeyle olan ilginiz? a) Bölgede Ġkamet ediyorum b) Bölgeyi tanımıyorum c) Diğer %4 %14 c b a %82 a b c 76 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 2. Proje hakkında yeterli bilgiye sahip misiniz? a) Evet b) Hayır %32 b a b %68 a 3. Projenin gerekli olduğunu düĢünüyor musunuz? a) Evet b) Hayır c) Bilmiyorum a b c %100 a 77 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 4. Proje ile ilgili görüĢleriniz nelerdir? a) Destekliyorum b) Karasızım c) Bilgim yok d) Desteklemiyorum %2 c a b c d %98 a 5. Projenin çevre ve insan sağlığı üzerinde ne tür etkilerde bulunacağını düĢüyorsunuz? a) Faydalı b) Zararlı c) Etkisiz d) Bilmiyorum a b %100 a c d 78 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 6. Çevrenin ve denizin korunması hususunda projenin nasıl bir katkısı olacağını düĢünüyorsunuz? a) Olumlu b) Olumsuz c) Etkisiz d) Bilgim yok 2% a b %98 c a d 7. Planlanan proje hakkında daha önce bir bilgiye sahip miydiniz? a) Evet detaylı bilgiye sahibim b) Kısmen c) Hayır d) Bilgim Yok 3% d 26% 24% a c a b c d 47% b 79 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ 8. Proje ile ilgili olumsuz etkileneceğinizi düĢündüğünüz ve değerlendirilmesini talep edeceğiniz yapılan açıklamalar dıĢında bir konu varsa lütfen belirtiniz. Ġleten: AYLA ÇAKIR Akyarlar Mah. Bodrum için önem taĢımaktadır. Fakat ihmal edilmiĢ bir beldedir. Burada daha keyifle yaĢamı sağlayacak arıtma tesisi için öncelik rica ediyorum. Yalnız, bu yerde yaĢayan halkın bilinçlendirilmesi için Akyarlar Mahallesinde ayrıca bir toplantı yapılması doğru olur düĢüncesindeyim. Tabi bu toplantılar her mahalle için gerekir. Burada birçok tesis atıksularını denize bırakmaktadır. Bölgedeki oteller çevreye büyük zarar vermektedir. Denetlemelerin ciddi olarak yapılması gerekmektedir. Ġleten: ġENOL KAYA - Turgutreis denizinin tekrar canlanmasını istiyoruz. Ġleten: ÖZGÜR ÖZDURMUġ - Turgutreis arıtmanın yapılacağı yerin aceleyle yanlıĢ bir yerde planlandığını düĢünüyorum. Arıtma tesisi, rakımı daha yüksek bir yere yapılabilir. Çünkü planlanan arıtma tesisinin yakın çevresi tarım arazisidir ve Akçaalan Köyüne yakındır. Bölgede yaklaĢık 6.500 kiĢi oturuyor. Halk sağlığı açısından arıtmanın Akyarlar ve Turgutreis‟e yakın bir Mevkii‟ye düĢünülmesini öneriyorum. Ġleten: MEMDUH BEġER - Biz Kemer ve Akyarlar sakini olarak, çevremiz ve ekonomi açısından projenin bölgemiz için çok iyi olacağı kanaatindeyiz. Ġleten: ALĠ KARAKÖSE - Her evin (özellikle yazlık tatil köylerinin) mevcut aktif bacaları vardır. Buradan kendi cazibesiyle arıtma tesisine dökülmektedir. Her ev için yeniden baca çalıĢması yapılması uygun olacaktır. Zira eski yapılar olduğu için pek çoğu hatalı imalattır. Sorum eski bacalar iyileĢtirilecek ve yenilenecek mi? Yoksa son nokta olan arıtma tesisinde mi bağlantı yapılacak? Ġleten: M.FARUK SOMAKLI - Proje için teĢekkür ederiz. Ġleten: KUDRET KAYI - Proje etaplama çalıĢması yeterli değil. 80 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ - Proje bitirme süresi ikna edici değil. - Mevcut arıtmaların ne Ģekilde entegre/devre dıĢı bırakılacağı net değil. Ġleten: CELAL ġAKIYAN - Olumsuzluk yok bir an önce yapılması yararlı olacaktır. Arıtımla ilgili maliyetin ve bağımsız bölüme düĢen ödeme önemli… Ġleten: ĠLYAS SAĞLAM - 1/1.000 ölçekli imar planı bulunmayan yerlerde altyapı nasıl gerçekleĢtirilecek? Özellikle Ġslamhaneleri Mahallesinde. Bilgilendirirseniz sevinirim. Ġleten: SAĠM YILAL - Bir an önce yapılması gereklidir. Kanalizasyonun olmaması gerçekten çok büyük bir sorun ve utanç. Bu durumdan bir an önce kurtulmayı ümit ederim. Saygılar sunarım. Ġleten: ġENGÜL ÇÜRÜK - Tabi ki kanalizasyonun Akyarlar‟a acilen gelmesi lazım. Kanalizasyon hattının faydası yanında arıtma tesisleri ile yapılacak olan arıtma, denize olan zararı azaltması açısından çok önemli. Halk en çok denizin zarar görmemesini istemektedir. Bir an önce bizleri bu pislikten kurtarın. Ġleten: HASAN ÖZġEKER - Kanalizasyon hattı bağlantısı için müracaatımız var. Ancak; henüz bağlantı yapılmadı. ġu anda zor durumdayız. Ġleten: MUSTAFA ÇÜRÜK - Projenin biran evvel hayata geçirilmesi lazım çünkü fosseptik dolunca pis sular sokak ve yollara dökülüp hastalıklara davetiye çıkarıyor. Ġleten: ÖMER MAZI - ÇalıĢmaların baĢlatıldığı yerlerde hızlı bir çalıĢma ile fazla mağduriyet yaratılmaması dileğiyle. Ġleten: SEHER ALTUNTAġ - Bodrum‟a fosseptik çukurları yakıĢmıyor. Özellikle Akyarlar‟a. Depremde çatladı hala çekiyoruz. Kokuyor. 81 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Ġleten: SEVĠLAY DELĠCE - Projeden olumsuz bir etki olacağını düĢünmüyoruz. Aksine çok faydası olacak. Bir an önce yapılmasını diliyorum. Yıllardır bekliyoruz bir an önce baĢlayıp bitmesi dileği ile. Ġsim: ġEMĠL BAġARAN - Kaya köyü içine de altyapı ve arıtma tesisi istiyoruz. Ġsim: ADNAN BAġARAN - Kaya Köyüne de istiyoruz. Ġsim: M. EMĠN ÖNER - Acil arıtma ve kanalizasyon yapılmalıdır. Ġsim: SÜLEYMAN BARUT - Bu projeyi geç kalmıĢ olmasına rağmen yine de olumlu buluyorum. Yalnız çevreye zarar vermemesini diliyorum. Ġsim: YAġAR ARSLANBAġ - Bu projeye geç bile kalındı. Bu mevsimlerde sivrisinek ve dıĢkı kokusundan duramıyoruz. Emlak vergisi veriyoruz, dikkatinize arz ederim. Ġsim: MEHMET KAġIK - Projenin baĢlama ve bitim süresinin turizmi olumsuz etkileyecek Ģekilde planlanmasını, 2019 yaz sezonuna alt yapının ve yolların asfalt ve parke çalıĢmalarının bitmiĢ, 1 Mayıs 2019 tarihinde tüm ilgili kurumlara ve ilçe belediyesi de dahil çalıĢmalarını tamamlamıĢ olarak bir sezona girilmesini, hem bölge esnafının hem de dünyanın dört bir yanından gelen tatilcilerin Ölüdeniz ve Ülkemize yakıĢır bir ortamda tatil geçirmesini temenni ediyorum. Ġsim: NERMĠN CAN - Kendi bünyemizde imkânlarımızla arıtma yaptık. Devlet desteği bekliyoruz. Telmessos Select Hotel‟in altından geçen dereyi akĢam görmelisiniz. Sıtma, verem, AIDS olmadıysak büyük Ģanslıyız. Saygılar. Ġsim: HALĠL DUMAN - Ekim ayında baĢlanmasını istiyoruz. Sokaklardan derelere fosseptikler gidiyor. 82 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ Ġsim: ġERAFETTĠN YILMAZ - Bu projeyle birlikte (Telekom-Elektrik gibi) alt yapı çalıĢmalarının yapılmasının faydalı olacağını düĢünüyorum. (Özellikle Telekom alt yapı sorunu bulunmaktadır.) Ġsim: HALĠL ÜSTÜN ġimdiye kadar yapamadığımız bu projeyi hayata geçirirseniz, bu beldenin takdirini kazanmıĢ olursunuz. Bu milletin duasını almıĢ olursunuz. BüyükĢehir Belediyesi olarak bu fırsatı kaçırmayın. Bu hizmet kitabına mührünüzü basınız. Bu ıstıraptan milleti kurtarın. E. YORUMLAR Halkın Katılım Toplantısında belirtilen görüĢler ve anket çalıĢmaları ile genel olarak halkın alt yapı yatırımlarının yapılmasını destekleyerek, projeye olumlu yaklaĢtığı görülmüĢtür. ġikâyet ve öneri formu için MUSKĠ internet sitesine yönlendirme yapılmıĢtır. Bölge halkı ile yapılan toplantı ve anket çalıĢmaları neticesinde, projenin çevrenin korunması ve iyileĢtirilmesine yönelik yatırımlar olduğunun anlaĢıldığı, tespit edilmiĢtir. GerçekleĢtirilmesi planlanan proje ile çevre ve insan sağlığı açısından oluĢması muhtemel çevresel risklere karĢı tedbirler alınması, alanda mevcut durumunda kullanılmakta olan fosseptikleri ve bunun sonucunda oluĢan koku probleminin giderilmesi planlanmıĢtır . Halkın Katılım Toplantısı ile projenin hayata geçirilmesine halkın olumlu yaklaĢtığı kanaatine varılmıĢtır. 83 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ KAYNAKLAR  Türkiye Sürdürülebilir ġehirler Projesi (P128605) Çevresel ve Sosyal Yönetim Çerçevesi, Mart 2016  Atıksu Arıtma Tesisleri ve Terfi Ġstasyonları Mekanik Ekipmanlarının Yenilenmesi Ġçin Fizibilite Raporu, Ocak 2016  Çevre ve ġehircilik Bakanlığı, 08.01.2006 tarih ve 26047 sayılı Resmi Gazete‟ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği”  Çevre ve ġehircilik Bakanlığı, 26.03.2016 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete‟ de yayınlanarak yürürlüğe giren “Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik”  Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı, 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” ve 05.11.2013 tarih, 28812 sayılı Resmi Gazete ‟de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik.”  Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı, 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete ‟de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği.”  Çevre ve ġehircilik Bakanlığı, 30.11.2013 tarih ve 28837 sayılı Resmi Gazete ‟de yayımlanarak yürürlüğe giren “Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Ġle Benzin Ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği.”  ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 09.12.2003 tarih ve 25311 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği.”  Çevre ve ġehircilik Bakalığı, 02.04.2015 tarih ve 29314 sayılı Resmi Gazete‟de yayınlanarak yürürlüğe giren “Atık Yönetimi Yönetmeliği”  Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı, 21.11.2008 tarih ve 27061 sayılı Resmi Gazete „de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Denetim Yönetmeliği.  Çevre ve ġehircilik Bakanlığı 10.09.2014 tarih ve 29115 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevre Ġzin ve Lisans Yönetmeliği.”  Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” ve 25.03.2012 tarih ve 28244 sayılı Resmi Gazete ‟de yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik.”  Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” ve 20.12.2014 tarih ve 29211 sayılı Resmi Gazete ‟de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik.”  Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı, 11.08.1983 tarih ve 18132 sayılı Resmi Gazete ‟de yayımlanarak yürürlüğe giren 2872 sayılı “Çevre Kanunu” ve 13.05.2006 tarih ve 5491 sayılı “Çevre Kanununda DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Kanun.”  Çevre ve ġehircilik Bakanlığı 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazete ‟de yayınlanarak yürürlüğe giren “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ”ve 23.12.2014 tarih ve 29214 sayılı Resmi Gazete ‟de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik.”  Çevre ve ġehircilik Bakanlığı, 19.07.2013 tarih ve 28712 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Koku OluĢturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik” 84 ATIKSU ARITMA TESĠSLERĠ VE TERFĠ ĠSTASYONLARI MEKANĠK EKĠPMANLARININ YENĠLEMESĠ EKLER EK-1: “ġikâyet Öneri Formu”, “ġikâyet ve KapanıĢ Formu” EK-2: Halkın Katılımı Toplantısı Davet Dilekçeleri, Katılımcı Listesi ve Anket ÇalıĢmaları 85 EK-1 “Şikâyet Öneri Formu”, “Şikâyet ve Kapanış Formu” ŞŞİKAYET&ÖNERİ FORMU Kişisel Bilgileriniz Adınız Soyadınız: Telefon Numaranız: Mail Adresiniz: TC Kimlik Numaranız: Adresiniz: Şikâyet & Öneri Unsuru Proje : İlçe : Mahalle : Şikâyet Kategorisi Terk (Yaşam alanı) Projeden etkilenen varlıklar/mülkler Altyapı Gelir kaynaklarının azalması veya tamamen kaybolması Çevresel sorunlar (Örn. Kirlilik) Sosyal Sorunlar (Örn. Toplumsal etki) İstihdam Trafik, Ulaşım ve diğer riskler Diğer şikâyet türü: …………………………………………………………………………………………………. Şikâyetiniz & Öneriniz: …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. İmza: Tarih: ŞİKÂYET KAPANIŞ FORMU Şikâyet Kapanış Numarası : Acil Olarak Gerçekleştirilmesi Gereken Eylem : Uzun Vadede Gerçekleştirilmesi Gereken Eylem (Gerekli İse) : Tazminat Gerekiyor mu? ( ) EVET ( ) HAYIR TELAFİ EDİCİ EYLEMİN VE KARARIN KONTROLÜ Telefi Edici Eylemin Aşamaları Son Tarih ve Sorumlu Kurumlar 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. EK-2 Halkın Katılımı Toplantısı Davet Dilekçeleri, Katılımcı Listesi ve Anket Çalışmaları Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Plan Proje Yatırım ve İnşaat Dairesi Başkanlığı Sayı: 53042709-010.07.02-E.1728/15560 Tarih: 19.07.2018 Dosya Numarası: 2018-103304 T.C. MUĞLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Plan Proje Yatırım ve İnşaat Dairesi Başkanlığı Sayı : 53042709-010.07.02-E.1728/15560 19.07.2018 Konu : Halk Toplantısı hk. MUĞLA ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜNE T.C. Muğla Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (MUSKİ) Genel Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan; “Dünya Bankası’nın Çevresel Değerlendirme İle İlgili İşletim Politikası (O.P. 4.01)” ve “İller Bankası Sürdürülebilir Şehirler Projesi” kapsamında “Mevcut Atıksu Arıtma Tesisleri ve Terfi İstasyonları Mekanik Ekipmanlarının Yenilenmesi” , “Fethiye – Hisarönü – Ovacık Kanalizasyon Şebeke ve Kollektör Hattı” ve “Bodrum İlçesi Kanalizasyon Şebeke Hattı Yapım İşi” projeleri için 01-02.08.2018 tarihlerinde yazımız ekinde gönderilen duyuru metinlerinde belirtilen yerde ve saatte halkı bilgilendirmek, görüş ve önerilerini almak için “Halkın Katılımı Toplantısı” yapılacaktır. İdaremiz tarafından organize edilen toplantıya katılımın sağlanması hususunda; Gereğini bilgilerinize arz ederim. e-imzalıdır Ali TEKKAYA Genel Müdür a. Genel Müdür Yardımcısı Ek : 1- Fethiye- Hisarönü- Ovacık Duyuru Metni (1 sayfa) 2- Bodrum- Turgutreis Duyuru Metni (1 sayfa) Bu belge 5070 sayılı elektronik imza kanuna göre güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır. https://odeme.muski.gov.tr/#!imzadogrulama adresinden Doğrulama Kodu : 62837873 Belge No: 53042709-010.07.02-E.1728/15560 ile doğrulayabilirsiniz. _________________________________________________________________________________________________________________________________ Orhaniye Mah. Uğur Mumcu Bulvarı No:41 Menteşe/MUĞLA İrtibat: HAYAL GÖZEN - Büro İşçisi Telefon No:(0 252) 214 48 85 Faks No:(0 252) 214 48 98 Tel: (0 252) 214 88 86 Internet Adresi:www.muski.gov.tr hayal.gozen@muski.gov.tr Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Plan Proje Yatırım ve İnşaat Dairesi Başkanlığı Sayı: 53042709-010.07.02-E.1700/15418 Tarih: 18.07.2018 Dosya Numarası: 2018-101985 T.C. MUĞLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Plan Proje Yatırım ve İnşaat Dairesi Başkanlığı Sayı : 53042709-010.07.02-E.1700/15418 18.07.2018 Konu : Halk Toplantı hk. BODRUM BELEDİYE BAŞKANLIĞINA (Zabıta Müdürlüğü) T.C. Muğla Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (MUSKİ) Genel Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan; Dünya Bankası’nın Çevresel Değerlendirme İle İlgili İşletim Politikası (O.P. 4. 01)” ve “İller Bankası Sürdürülebilir Şehirler Projesi” kapsamında “Mevcut Atıksu Arıtma Tesisleri ve Terfi İstasyonları Mekanik Ekipmanlarının Yenilenmesi” ile “Bodrum İlçesi Kanalizasyon Şebeke Hattı Yapım İşi” Bahçelievler Mah., Akyarlar Mah., Akçaalan Mah., Gümüşlük Mah., İslamhaneleri Mah., Karabağ Mah., Peksimet Mah., Turgutreis ve Dereköy Mahallelerini kapsayan bu projeler için aşağıda belirtmiş olduğumuz tarih ve saatte bilgilendirme, görüş ve önerilerini almak için “Halkın Katılım Toplantısı” yapılacaktır. Konu ile ilgili olarak; yukarıda belirtmiş olduğumuz bölgelere anons ile duyuru yapılması hususunda; Gereğini bilgilerinize arz ederim. Toplantı Yeri: Akçaalan Çok Amaçlı Salon Toplantı Tarihi: 01.08.2018 Toplantı Saati: 14:00 Toplantı Adresi: Atatürk Cad. Akçaalan Mah. Sok. No:42 Turgutreis Bodrum /MUĞLA e-imzalıdır Ali TEKKAYA Genel Müdür a. Genel Müdür Yardımcısı Bu belge 5070 sayılı elektronik imza kanuna göre güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır. https://odeme.muski.gov.tr/#!imzadogrulama adresinden Doğrulama Kodu : A69F64FC Belge No: 53042709-010.07.02-E.1700/15418 ile doğrulayabilirsiniz. _________________________________________________________________________________________________________________________________ Orhaniye Mah. Uğur Mumcu Bulvarı No:41 Menteşe/MUĞLA İrtibat: HAYAL GÖZEN - Büro İşçisi Telefon No:(0 252) 214 48 85 Faks No:(0 252) 214 48 98 Tel: (0 252) 214 88 86 Internet Adresi:www.muski.gov.tr hayal.gozen@muski.gov.tr Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Plan Proje Yatırım ve İnşaat Dairesi Başkanlığı Sayı: 53042709-010.07.02-E.1728/15560 Tarih: 19.07.2018 Dosya Numarası: 2018-103304 T.C. MUĞLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Plan Proje Yatırım ve İnşaat Dairesi Başkanlığı Sayı : 53042709-010.07.02-E.1728/15560 19.07.2018 Konu : Halk Toplantısı hk. MUĞLA ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜNE T.C. Muğla Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (MUSKİ) Genel Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan; “Dünya Bankası’nın Çevresel Değerlendirme İle İlgili İşletim Politikası (O.P. 4.01)” ve “İller Bankası Sürdürülebilir Şehirler Projesi” kapsamında “Mevcut Atıksu Arıtma Tesisleri ve Terfi İstasyonları Mekanik Ekipmanlarının Yenilenmesi” , “Fethiye – Hisarönü – Ovacık Kanalizasyon Şebeke ve Kollektör Hattı” ve “Bodrum İlçesi Kanalizasyon Şebeke Hattı Yapım İşi” projeleri için 01-02.08.2018 tarihlerinde yazımız ekinde gönderilen duyuru metinlerinde belirtilen yerde ve saatte halkı bilgilendirmek, görüş ve önerilerini almak için “Halkın Katılımı Toplantısı” yapılacaktır. İdaremiz tarafından organize edilen toplantıya katılımın sağlanması hususunda; Gereğini bilgilerinize arz ederim. e-imzalıdır Ali TEKKAYA Genel Müdür a. Genel Müdür Yardımcısı Ek : 1- Fethiye- Hisarönü- Ovacık Duyuru Metni (1 sayfa) 2- Bodrum- Turgutreis Duyuru Metni (1 sayfa) Bu belge 5070 sayılı elektronik imza kanuna göre güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır. https://odeme.muski.gov.tr/#!imzadogrulama adresinden Doğrulama Kodu : 62837873 Belge No: 53042709-010.07.02-E.1728/15560 ile doğrulayabilirsiniz. _________________________________________________________________________________________________________________________________ Orhaniye Mah. Uğur Mumcu Bulvarı No:41 Menteşe/MUĞLA İrtibat: HAYAL GÖZEN - Büro İşçisi Telefon No:(0 252) 214 48 85 Faks No:(0 252) 214 48 98 Tel: (0 252) 214 88 86 Internet Adresi:www.muski.gov.tr hayal.gozen@muski.gov.tr Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Plan Proje Yatırım ve İnşaat Dairesi Başkanlığı Sayı: 53042709-010.07.02-E.1769/15877 Tarih: 24.07.2018 Dosya Numarası: 2018-106201 T.C. MUĞLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Plan Proje Yatırım ve İnşaat Dairesi Başkanlığı Sayı : 53042709-010.07.02-E.1769/15877 24.07.2018 Konu : Halk Toplantısı DAĞITIM YERLERİNE T.C. Muğla Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (MUSKİ) Genel Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan “Dünya Bankası’nın Çevresel Değerlendirme İle İlgili İşletim Politikası (O.P. 4. 01)” ve “İller Bankası Sürdürülebilir Şehirler Projesi” kapsamında “Mevcut Atıksu Arıtma Tesisleri ve Terfi İstasyonları Mekanik Ekipmanlarının Yenilenmesi” Fethiye – Hisarönü – Ovacık Kanalizasyon Şebeke ve Kollektör Hattı” ve “Bodrum İlçesi Kanalizasyon Şebeke Hattı Yapım İşi” projeleri için 01-02.08.2018 tarihlerinde yazımız ekinde gönderilen duyuru metinlerinde belirtilen yerde ve saatte halkı bilgilendirmek, görüş ve önerilerini almak için “Halkın Katılımı Toplantısı” yapılacaktır. İdaremiz tarafından organize edilen toplantıya katılımın sağlanması hususunda; Gereğini bilgilerinize arz ederim. e-imzalıdır Ali TEKKAYA Genel Müdür a. Genel Müdür Yardımcısı Ek : 1- Fethiye- Hisarönü- Ovacık Duyuru Metni 2- Bodrum- Turgutreis Duyuru Metni Dağıtım : Muğla İl Afet Ve Acil Durum Müdürlüğüne Dsi 21. Bölge Müdürlüğü - Aydına Muğla Halk Sağlığı Müdürlüğüne Muğla Orman Bölge Müdürlüğüne Muğla İl Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Müdürlüğüne Bu belge 5070 sayılı elektronik imza kanuna göre güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır. https://odeme.muski.gov.tr/#!imzadogrulama adresinden Doğrulama Kodu : 3D4AE976 Belge No: 53042709-010.07.02-E.1769/15877 ile doğrulayabilirsiniz. _________________________________________________________________________________________________________________________________ Orhaniye Mah. Uğur Mumcu Bulvarı No:41 Menteşe/MUĞLA İrtibat: HAYAL GÖZEN - Büro İşçisi Telefon No:(0 252) 214 48 85 Faks No:(0 252) 214 48 98 Tel: (0 252) 214 88 86 Internet Adresi:www.muski.gov.tr hayal.gozen@muski.gov.tr