E2248 V10 Thu in Trung Sn DAT BAN QUN LÝ D ÁN THU IN TRUNG SN BÁO CÁO ÁNH GIÁ TÁC NG MÔI TRNG D ÁN THU IN TRUNG SN C QUAN CH D ÁN C QUAN T VN BAN QUN LÝ D ÁN CÔNG TY C PHN THU IN TRUNG SN T VN XÂY DNG IN 4 Thanh Hoá, tháng 5 nm 2008 Mc lc i This EIA was prepared by Power Engineering Consulting Joint Stock Company No. 4 for Trung Son Hydropower Project Management Board and approved by the Ministry of Natural Resources and Environment by its decision 1257/QD-BTNMT of June 17, 2008. By this document, Trung Son Hydropower Project meets applicable Vietnamese regulations. This report should be read in conjunction with the Supplementary Environment and Social Impact Analysis and an Environmental Management Plan, which have been prepared by Trung Son Hydropower Project Management Board. Báo cáo ánh giá tác ÿ ng môi tr ng (EIA) do Công ty C ph n t v n Xây d ng ÿi n 4 th c hi n theo yêu c u c a Ban Qu n lý D án Th y ÿi n Trung S n và ÿ c B Tài nguyên và Môi tr ng phê duy t theo Quy t ÿ nh s 1257/Q -BTNMT ngày 17 tháng 6 n m 2008. Báo cáo này c a D án Th y ÿi n Trung S n ÿáp ng các quy ÿ nh hi n hành c a Vi t nam. Báo cáo này ph i ÿ c ÿ c cùng v i Báo cáo B sung Phân tích Tác ÿ ng Môi tr ng và Xã h i và K ho ch Qu n lý Môi tr ng do Ban Qu n lý Th y ÿi n Trung S n l p. Thu in Trung Sn DAT MC LC M U ............................................................................................................................. 1 1. XUT X D ÁN .......................................................................................................... 1 2. C S PHÁP LÝ VÀ K THUT CA VIC ÁNH GIÁ TÁC NG MÔI TRNG (TM) ................................................................................................................ 1 3. T CHC THC HIN ÁNH GIÁ TÁC NG MÔI TRNG .............................. 2 CHNG 1 MÔ T TÓM TT D ÁN ....................................................................... 3 1.1. TÊN D ÁN ................................................................................................................. 3 1.2. TÊN C QUAN CH D ÁN ..................................................................................... 3 1.3. V TRÍ A LÝ CA D ÁN ...................................................................................... 3 1.4. NI DUNG CH YU CA D ÁN .......................................................................... 4 1.4.1. Quy mô các hng mc công trình và công ngh ....................................................... 4 1.4.2. ng dây cp in thi công:.................................................................................. 13 1.4.3. Công tác tái nh c - nh canh .............................................................................. 14 1.5. VN U T ............................................................................................................ 14 1.6. TIN THC HIN D ÁN ................................................................................. 15 CHNG 2 IU KIN T NHIÊN, MÔI TRNG VÀ KINH T - XÃ HI .. 16 2.1. IU KIN T NHIÊN VÀ MÔI TRNG ............................................................ 16 2.1.1. iu kin a lý, a cht ......................................................................................... 16 2.1.2. iu kin khí hu - thu vn ................................................................................... 19 2.1.3. Hin trng môi trng t nhiên, mc nhy cm và kh nng chu ti ............... 24 2.2. IU KIN KINH T - XÃ HI ............................................................................... 45 2.2.1. Dân s, dân tc và lao ng..................................................................................... 45 2.2.2. Các ngành kinh t .................................................................................................... 45 2.2.3. Vn hóa, xã hi và giao thông trong khu vc.......................................................... 48 Chng 3 .......................................................................................................................... 50 ÁNH GIÁ TÁC NG MÔI TRNG .................................................................... 50 DO VIC XÂY DNG NHÀ MÁY THU IN TRUNG SN............................... 50 3.1. ÁNH GIÁ TÁC NG MÔI TRNG GIAI ON CHUN B XÂY DNG CÔNG TRÌNH ................................................................................................................... 57 3.1.1. Các hot ng trong giai on chun b .................................................................. 57 3.1.2. Các tác ng i vi môi trng t nhiên ............................................................... 57 3.1.3. Tác ng n môi trng kinh t - vn hoá - xã hi ............................................... 58 3.2. ÁNH GIÁ TÁC NG GIAI ON XÂY DNG ................................................ 58 3.2.1. Các hot ng trong giai on xây dng ................................................................. 58 3.2.2. Tác ng n môi trng t nhiên .......................................................................... 59 3.2.3. Tác ng n môi trng kinh t - vn hoá - xã hi ............................................... 70 3.3. ÁNH GIÁ TÁC NG GIAI ON VN HÀNH ................................................ 76 3.3.1. Tác ng n môi trng t nhiên .......................................................................... 76 3.3.2. Tác ng n môi trng kinh t - xã hi ............................................................... 86 Chng 4 .......................................................................................................................... 91 BIN PHÁP GIM THIU TÁC NG TIÊU CC ................................................ 91 PHÒNG NGA VÀ NG PHÓ S C MÔI TRNG ........................................... 91 Mc lc ii Thu in Trung Sn DAT 4.1. CÁC BIN PHÁP GIM THIU TRONG GIAI ON CHUN B THI CÔNG VÀ GIAI ON THI CÔNG CÔNG TRÌNH ......................................................................... 91 4.1.1. Bin pháp gim thiu tác ng liên quan n cht thi ........................................... 91 4.1.2. Bin pháp gim thiu tác ng không liên quan n cht thi ................................ 95 4.2. CÁC BIN PHÁP GIM THIU TRONG GIAI ON TÍCH NC VÀ VN HÀNH CÔNG TRÌNH .................................................................................................... 112 4.2.1. Bin pháp gim thiu ô nhim môi trng nc ................................................... 112 4.2.2. Bin pháp gim thiu tác ng do thay i ch dòng chy .............................. 114 4.2.3. Bin pháp gim thiu tác ng do st l, tái to b h; bi lng lòng h ............. 114 4.2.4. Bin pháp gim thiu tác ng do xói l b và áy sông khu vc sau nhà máy .. 115 4.3. CÁC BIN PHÁP GIM THIU I VI S C MÔI TRNG ...................... 115 4.3.1. Bin pháp gim thiu tác ng do cháy n ........................................................... 115 4.3.2. Các bin pháp an toàn trong vn hành h cha ..................................................... 115 4.3.3. Bin pháp gim thiu do v ê quai, v p ......................................................... 119 4.3.4. Bin pháp gim thiu tác ng n ngh cá và cá trong dòng sông ..................... 119 4.4. NHNG VN BT KH KHÁNG .................................................................. 120 Chng 5 ........................................................................................................................ 121 CAM KT THC HIN CÁC BIN PHÁP BO V MÔI TRNG ................. 121 5.1.CAM KT TUÂN TH LUT, NGH NH , TIÊU CHUN ............................... 121 5.2. GIAI ON CHUN B VÀ XÂY DNG ............................................................. 121 5.3. GIAI ON VN HÀNH CÔNG TRÌNH .............................................................. 122 5.4. THC HIN CÁC GII PHÁP BO V MÔI TRNG ...................................... 122 Chng 6 ........................................................................................................................ 123 CÁC CÔNG TRÌNH X LÝ MÔI TRNG, .......................................................... 123 CHNG TRÌNH QUN LÝ VÀ GIÁM SÁT MÔI TRNG ............................. 123 6.1. DANH MC CÁC CÔNG TRÌNH X LÝ MÔI TRNG ................................... 123 6.2. CHNG TRÌNH QUN LÝ VÀ GIÁM SÁT MÔI TRNG............................. 123 6.2.1. Chng trình qun lý môi trng .......................................................................... 123 6.2.2. Chng trình giám sát môi trng ........................................................................ 125 Chng 7 ........................................................................................................................ 131 D TOÁN KINH PHÍ CHO CÁC CÔNG TRÌNH MÔI TRNG ....................... 131 7.1. KINH PHÍ CHO CÁC CÔNG TRÌNH X LÝ MÔI TRNG .............................. 131 7.1.1. Công trình x lý nc thi sinh hot ..................................................................... 131 7.1.2. Công trình x lý cht thi sinh hot, cht thi công nghip xây dng .................. 131 7.1.3. Công tác thu dn và v sinh lòng h ..................................................................... 131 7.1.4. Công tác dò tìm x lý bom mìn, vt n, trinh sát x lý cht c hoá hc ............ 131 7.2. KINH PHÍ GIÁM SÁT MÔI TRNG ................................................................... 132 7.2.1. Kinh phí giám sát môi trng giai on thi công công trình ................................ 132 7.2.2. Kinh phí giám sát môi trng giai on vn hành công trình ............................... 133 7.3. KINH PHÍ TP HUN VÀ TRUYN THÔNG V BO V MÔI TRNG ...... 134 7.3.1. Kinh phí tp hun và truyn thông trong giai on thi công công trình ............... 134 7.3.2. Kinh phí tp hun và truyn thông trong giai on vn hành công trình .............. 134 Chng 8 ........................................................................................................................ 135 THAM VN Ý KIN CNG NG .......................................................................... 135 8.1. CÔNG TÁC THAM VN Ý KIN CNG NG ................................................. 135 8.2. CÁC Ý KIN TR LI VN BN THAM VN Ý KIN CNG NG ............ 135 Mc lc iii Thu in Trung Sn DAT 8.2.1. Ý kin ng ý ........................................................................................................ 135 8.2.2. Các ý kin không ng ý ....................................................................................... 136 8.2.3. Ý kin khác ............................................................................................................ 136 8.3. Ý KIN CA CH D ÁN I VI CÁC KIN NGH CA UBND VÀ UBMTTQ CP XÃ ........................................................................................................................... 136 Chng 9 ........................................................................................................................ 137 CH DN NGUN CUNG CP S LIU, D LIU .............................................. 137 VÀ PHNG PHÁP ÁNH GIÁ ............................................................................... 137 9.1. NGUN CUNG CP S LIU, D LIU ............................................................. 137 9.1.1. Ngun tài liu, d liu tham kho ......................................................................... 137 9.1.2. Ngun tài liu, d liu do ch d án, t vn to lp ............................................ 137 9.2. PHNG PHÁP ÁP DNG TRONG QUÁ TRÌNH ÁNH GIÁ TÁC NG MÔI TRNG ........................................................................................................................ 138 9.2.1. Danh mc các phng pháp s dng .................................................................... 138 9.2.2. ánh giá mc tin cy ca các phng pháp ã s dng .................................. 140 9.3. NHN XÉT V MC CHI TIT, TIN CY CA CÁC ÁNH GIÁ ....... 141 9.3.2. Các ri ro v s c môi trng khi không trin khai d án và thc hin d án ......... 142 9.3.3. Vn s dng kt qu trong ánh giá và xut ................................................... 142 KT LUN VÀ KIN NGH ....................................................................................... 143 1. KT LUN .................................................................................................................. 143 2. KIN NGH ................................................................................................................. 146 Mc lc iv Thu in Trung Sn DAT DANH MC BNG Bng 1.1: Thông s chính ca công trình ........................................................................ 5 Bng 1.2: Bng lit kê các hng mc công trình ph tr............................................... 7 Bng 1.3: Tng hp khi lng xây lp công trình chính ............................................. 9 Bng 1.4: Khi lng t ào p theo quý trong các nm xây dng theo các hng mc công trình ................................................................................................................. 10 Bng 1.5: Khi lng á ào p theo quý trong các nm xây dng theo các hng mc công trình ................................................................................................................. 11 Bng 1.6: Tng mc u t xây dng công trình ......................................................... 14 Bng 2.1: Danh sách các trm khí tng thy vn và yu t quan trc .................... 19 Bng 2.2: Lng ma tháng các trm i biu lu vc sông Mã (mm) .................... 20 Bng 2.3: c trng hình thái lu vc Sông Mã tính n tuyn p ......................... 21 Bng 2.4: Cán cân nc lu vc h cha Trung Sn .................................................. 21 Bng 2.5: Phân phi dòng chy ti trm Cm Thy .................................................... 22 Bng 2.6: Các thông s thng kê dòng chy nm ti tuyn p ................................. 22 Bng 2.7: Phân phi dòng chy mùa ng vi các tn sut thit k ............................ 23 Bng 2.8: Phân phi dòng chy tháng các nm in hình ........................................... 23 Bng 2.9: Kt qu tính toán lu lng nh l ti tuyn p ..................................... 23 Bng 2.10: Kt qu tính toán phù sa lng ng h Trung Sn ................................... 23 Bng 2.11: Kt qu phân tích cht lng không khí khu vc lòng h ....................... 24 Bng 2.12: Kt qu phân tích cht lng không khí khu vc u mi và h du ...... 24 Bng 2.13. Kt qu o c, phân tích cht lng nc sông khu vc công trình ..... 26 Bng 2.14: Phân loi t vùng công trình và các khu tái nh c ­ nh canh ......... 27 Bng 2.15: Hin trng s dng t ai các xã vùng d án .......................................... 29 Bng 2.16: Hin trng s dng t vùng công trình và u mi ................................ 29 Bng 2.17: Hin trng s dng t các khu TC ­ C............................................... 30 Bng 2.18: Danh lc các loài thc vt quý him thuc lu vc .................................. 35 Bng 2.19: Phân loi ng vt ........................................................................................ 36 Bng 2.22: Hin trng dân s vùng d án nm 2006 ................................................... 45 Bng 2.23: Tng sn lng lng thc và bình quân u ngi nm 2006 .............. 46 Bng 2.24: Din tích, nng sut, sn lng mt s loi cây trng hàng nm ............ 46 Bng 2.25: Din tích, nng sut, sn lng mt s loi cây trng chính .................... 47 Bng 2.26: àn gia súc gia cm trong các xã vùng d án............................................ 47 Bng 2.27: Mt s ch tiêu v giáo dc các xã vùng d án........................................... 48 Bng 3.1: Bng tóm tt ngun, i tng, quy mô và mc tác ng môi trng gây ra bi d án ............................................................................................................... 50 Bng 3.1: H s phát thi các khí thi ........................................................................... 59 Bng 3.2: Lng khí thi CO phát sinh do s vn hành ca các thit b, máy móc trong quá trình ào, p t á các hng mc công trình .......................................... 59 Bng 3.3: Lng khí thi SO2 phát sinh do s vn hành ca các thit b, máy móc trong quá trình ào, p t á các hng mc công trình .......................................... 60 Bng 3.4: Lng khí thi NO2 phát sinh do s vn hành ca các thit b, máy móc trong quá trình ào, p t á các hng mc công trình .......................................... 60 Bng 3.5: Lng bi phát sinh do hot ng ào, p t ......................................... 61 Mc lc v Thu in Trung Sn DAT các hng mc công trình ................................................................................................. 61 Bng 3.6: Lng bi phát thi do các phng tin giao thông ................................... 61 trên công trng theo trng ti ...................................................................................... 61 Bng 3.7: Ting n phát sinh bi mt s máy móc, phng tin trong quá trình xây dng công trình khong cách 15m.............................................................................. 62 Bng 3.8: n cn b sung khi có nhiu hot ng xy ra ti mt v trí ................ 62 Bng 3.9: Ting n ca các máy móc, phng tin khi có s cng hng mc ln nht ti khong cách 15m ............................................................................................... 63 Bng 3.10: Tiêu chun tip xúc vi ting n (TCVN 3985-1999) ................................ 63 Bng 3.11: Nhu cu nc sinh hot ca cán b, công nhân xây dng ....................... 63 Bng 3.12: Thành phn c trng nc thi sinh hot ............................................... 64 Bng 3.13: Thành phn c trng t nc thi sinh hot .......................................... 64 trong nm xây dng cao im ........................................................................................ 64 Bng 3.14: Nhu cu s dng nc cho các hot ng xây dng ................................. 65 Bng 3.15: Lng rác thi phát sinh do sinh hot ca công nhân ............................. 66 Bng 3.16: Din tích thm thc vt vùng lòng h b nh hng ................................ 67 Bng 3.17: Din tích thm thc vt các khu TC ­ C và ng dây u ni ........ 68 Bng 3.18: n ca hat ng n mìn và các thit b máy móc ............................... 70 theo khong cách ti ngun ............................................................................................ 70 Bng 3.19: Tng hp s h/s khu nh hng khu vc lòng h và công trình ....... 73 Bng 3.20: Khi lng thit hi khu vc lòng h ......................................................... 73 Bng 3.21: D báo s dân phi di chuyn theo phng án chn ................................ 76 Bng 3.24: Lu lng nc h du khi có h và cha có h thy in Trung Sn 78 Bng 3.25: Kt qu tính toán d báo st l b h công trình Trung Sn .................. 79 Bng 3.26: Kt qu tính toán phù sa ............................................................................. 80 Bng 3.27: Sinh khi ca thm thc vt khu vc lòng h ........................................... 82 Bng 3.28: Khi lng sinh khi còn li trong h ........................................................ 82 theo các phng án thu dn (tn) .................................................................................. 82 Bng 3.29: Tng lng ôxy tiêu th và hàm lng oxy hoà tan còn li trong h ..... 83 theo các phng án .......................................................................................................... 83 Bng 3.30: Din tích các loi t b ngp ...................................................................... 84 Bng 3.31: Din tích các loi t c s dng ê tái nh c ­ nh canh b ngp 84 Bng 4.1: Lng rác thi sinh hot trong quá trình thi công d án .......................... 93 Bng 4.2: Mt s ch tiêu kinh t ca vùng d án trc và sau quy hoch ............... 95 Bng 4.3: Quy hoch s dng t các khu TC ­ C................................................. 99 Bng 4.4: Tng hp din tích t ca các h b nh hng phi TC ­ C công trình T Trung Sn ...................................................................................................... 101 Bng 4.5: Khi lng d kin xây dng các công trình phc v cung cp nuc sinh hot ti các khu tái nh c .......................................................................................... 101 Bng 4.6: Khi lng d kin xây dng h thng giao thông ti các khu TC ­ C ......................................................................................................................................... 102 Bng 4.7: Khi lng d kin xây dng h thng in ti các khu tái nh c ...... 103 (giai on u khi cha có h thng in n khu TC s 2, 3) .............................. 103 Bng 4.8: Khi lng d kin xây dng h thng in ti các khu TC ­ C ...... 103 (khi có h thng in n khu TC s 2, 3) ................................................................ 103 Bng 4.9: Khi lng d kin xây dng công trình công cng các khu tái nh c 103 Mc lc vi Thu in Trung Sn DAT Bng 6.1. Danh mc các công trình x lý môi trng ............................................... 123 Bng 6.2. Bng thng kê chng trình giám sát môi trng giai on thi công ..... 125 Bng 6.3. Chng trình giám sát môi trng giai on vn hành ........................... 128 Bng 7.1. Tng hp kinh phí xây dng các công trình môi trng .......................... 132 Bng 7.2. Kinh phí giám sát môi trng giai on thi công ...................................... 132 Bng 7.3. Kinh phí giám sát môi trng giai on vn hành.................................... 133 Bng 7.4: Tng hp kinh phí các công trình môi trng .......................................... 134 Bng 9.1 : Danh mc các phng pháp TM ............................................................ 138 Mc lc vii Thu in Trung Sn DAT DANH MC HÌNH Hình 1a: S bc thang thu in trên sông Mã Hình 1: S v trí công trình và các khu BTTN thu in Trung Sn Hình 2: S mng li sông sui và trm thy vn thu in Trung Sn Hình 3: S ranh gii khu BTTN Xuân Nha - tnh Sn La Hình 4: S hin trng khu BTTN Xuân Nha - huyn Mc Châu - tnh Sn La Hình 5: S quy hoch khu BTTN Xuân Nha - huyn Mc Châu - tnh Sn La Hình 6: S liên h vùng khu TC - C s 4, lòng h thy in Trung Sn và khu BTTN Xuân Nha - huyn Mc Châu - tnh Sn La Hình 7: S ranh gii khu BTTN Pù Hu - tnh Thanh Hóa Hình 8: Tng mt bng xây dng công trình Hình 9: S v trí các m á Hình 10: S v trí các m cát Hình 10a: S mt bng tuyn và v trí trm h thng cp in phc v thi công thy in Trung Sn Hình 11: S hin trng s dng t vùng lòng h thu in Trung Sn tnh Thanh Hóa và Sn La Hình 12: S v trí ly mu phân tích cht lng môi trng nc và không khí d án thy in Trung Sn Hình 13: S quy hoch tng th di dân tái nh c d án Thy in Trung Sn Hình 14: S v trí quan trc, giám sát môi trng (hình 14 a) Mc lc viii Thu in Trung Sn DAT NHNG T VIT TT BQL : Ban qun lý BTCT : Bê tông ct thép CT : Ch u t DAT : D án thu in DAT : D án u t EVN : Tp oàn in lc Vit Nam GPMB : Gii phóng mt bng KBT : Khu bo tn KBTTN : Khu bo tn thiên nhiên MBCT : Mt bng công trình NMT : Nhà máy thu in PECC4 : Công ty C phn T vn Xây dng in 4 TCVN : Tiêu chun Vit Nam TC,VH : Thi công, vn hành TKCS : Thit k c s T : Thu in TC - C : Tái nh c - nh canh UBND : U ban nhân dân VN : Vit Nam ng VQG : Vn Quc gia Nhng t vit tt i Thu in Trung Sn DAT M U 1. XUT X D ÁN Theo quy hoch sông Mã ã c B công nghip Phê duyt ti quyt nh s: 1195/Q-NLDK ngày 31 tháng 3 nm 2005; công trình thu in Bn Uôn nay là thu in Trung Sn c xây dng trên sông Mã; Th tng chính ph có quyt nh s 865/TTg-CN phê duyt BC NCTKT và cho phép thc hin lp D án u t thy in Trung Sn, v trí tuyn p d kin thuc a bàn xã Trung Sn, huyn Quan Hóa, tnh Thanh Hóa cách thành ph Thanh Hóa khong 195 km v phía Tây Bc, vùng uôi h cách biên gii Vit Lào khong 9,5 km. Din tích lu vc ng vi tuyn p phng án chn PA4 là 13.175 km2. Thy in Trung Sn là công trình a mc tiêu, ngoài nhim v chính là phát in khong 260 MW cung cp in nng cho khu vc và hoà vào li in quc gia, công trình còn có nhim v rt quan trng là phòng l h du vi dung tích phòng l là 112 triu m3, b sung ngun nc ti áng k vào mùa kit cho vùng h lu sông Mã góp phn ngn chn mn xâm nhp vào mùa khô, nuôi trng ánh bt thy sn, là mt trong các li ích phát trin kinh t ca các huyn min núi hai tnh Thanh Hoá và Sn La trong tng lai. ng thi vic xây dng cng nh vn hành công trình cng gây ra mt s các tác ng n môi trng t nhiên cng nh kinh t - xã hi trong khu vc. Các tác ng này bao gm c tác ng tiêu cc và tác ng tích cc. C quan, t chc có thm quyn duyt d án u t: B Công thng 2. C S PHÁP LÝ VÀ K THUT CA VIC ÁNH GIÁ TÁC NG MÔI TRNG (TM) Báo cáo TM ca D án u t công trình thu in Trung Sn c lp trên c s: - Lut Bo v môi trng s: 52/2005/QH11 ca Quc hi XI, k hp th 8 thông qua ngày 29/11/2005, có hiu lc t ngày 01/07/2006. - Lut t ai ca Nhà nc Cng hoà Xã hi Ch ngha Vit Nam nm 2003, có hiu lc t ngày 01/07/2004. - Lut Tài nguyên nc c Quc hi khóa X, k hp th 3 thông qua ngày 20/05/1998, có hiu lc t ngày 01/01/1999. - Lut Bo v và phát trin rng s 29/2004/QH11 c Quc hi thông qua ngày 03/12/2004, có hiu lc t ngày 01/04/2005. - Ngh nh s 80/2006/N-CP ngày 09/08/2006 ca Chính ph v vic quy nh chi tit và hng dn thi hành mt s iu ca Lut Bo v môi trng. - Thông t s 08/2006/TT-BTNMT ngày 08/09/2006 ca B Tài nguyên - Môi trng v vic hng dn v ánh giá tác ng môi trng chin lc, ánh giá tác ng môi trng và cam kt bo v môi trng. - Quyt nh s 22/2006/Q-BTNMT ngày 18/12/2006 ca B Tài Nguyên và Môi trng v vic bt buc áp dng tiêu chun Vit Nam v môi trng. - Ngh nh s 197/2004/N-CP ngày 03/12/2004 v Bi thng, h tr và tái nh c khi Nhà nc thu hi t. - Thông t s 116/12004/TT-BTC ngày 07/12/2004 ca B Tài chính hng dn thc hin ngh nh 197//2004/N-CP ngày 03/12/2004 v Bi thng, h tr và tái nh c khi Nhà nc thu hi t. M u 1 Thu in Trung Sn DAT - Quyt nh ca B trng B công nghip v vic phê duyt Quy hoch bc thang thy in sông Mã, s: 1195/Q-NLDK ngày 31 tháng 3 nm 2005. - Ý kin ca Th tng Chính ph cho phép lp D án u t xây dng công trình thy in Bn Uôn, s: 865/TTg-CN ngày 28 tháng 6 nm 2005 v vic BCNCTKT D án thy in Bn Uôn, tnh Thanh Hóa. - Quyt nh s 907/Q-EVN-HQT ca Tp oàn in lc Vit Nam ngày 02/11/2007 v/v thành lp Ban qun lý d án Thu in Trung Sn. - Công vn s 613/BNN-TL ngày 13/03/2008 ca B Nông nghip và Phát trin Nông thôn v/v Dung tích phòng l d án thu in Trung Sn - Thanh Hoá. - Quyt nh s 02/2007/Q-TTg ngày 09/01/2007 ca Th tng Chính ph v/v ban hành Quy nh v bi thng, h tr và tái nh c d án thy in Sn La. - Quyt nh s 12/2007/Q-UBND ngày 8/5/2007 ca UBND tnh Sn La quy nh mt s iu v bi thng, h tr và tái nh c ca d án thu in Sn La ban hành kèm theo quyt nh s 12/2007Q-TTg. - Vn bn ca UBND tnh Sn La s 611/UBND ngày 08/04/2006 v vic tham gia d án u t công trình thy in Trung Sn - Vn bn ca UBND tnh Thanh Hóa và các huyn Quan Hóa và Mng Lát v phng án TC - C thy in Trung Sn. 3. T CHC THC HIN ÁNH GIÁ TÁC NG MÔI TRNG Báo cáo ánh giá tác ng môi trng thu in Trung Sn giai on DAT do Ban QLDA Thu in Trung Sn ch trì thc hin, c quan t vn lp báo cáo là Công ty C phn T vn xây dng in 4. C quan Ch d án : Ban Qun lý d án thu in Trung Sn Trng ban : H S Bo a ch liên h : 25A - Quang Trung - phng Ngc Tro - TP Thanh Hoá in thoi : 0373.726335 Fax : 0373.726335 C quan t vn Công ty C phn T vn xây dng in 4 - PECC4 Tng Giám c: Phm Minh Sn a ch liên h: S 11 - Hoàng Hoa Thám - Nha Trang - Khánh Hoà in thoi: 058.220405 Fax: 058.220400 Danh sách nhng ngi tham gia thc hin báo cáo TM d án thu in Trung Sn: STT H và tên Chc danh, ni dung thc hin I Ch d án Ban qun lý d án thu in Trung Sn 1 Hoàng Ngc Hin K s - T trng t n bù tái nh c 2 ng Quc Quang Cán b Ban QLDA thy in Trung Sn II C quan T vn Công ty c phn t vn xây dng in 4 1 Trn Vn Luyn K s Khí tng ­ Thu vn, Ch trì lp báo cáo 2 oàn Th Thu Hà Thc s a lý, ph trách lp báo cáo Môi trng K s Thu li, ph trách lp cáo cáo Bi thng - 3 Nguyn Khc Tun Quy hoch tng th TC 4 ng Phng Ho K s Thu li ­ Lp bn 5 Tô ng Hi Hoàng K s Vt lý ­ Môi trng, Lp báo cáo 6 Phm Huyên Thc s Công ngh Môi trng, lp báo cáo 7 Ngô Sách Chnh Thc s Khoa hc t , Lp báo cáo M u 2 Thu in Trung Sn DAT CHNG 1 MÔ T TÓM TT D ÁN 1.1. TÊN D ÁN Tên d án : D án thu in Trung Sn. a im : xã Trung Sn, huyn Quan Hóa, tnh Thanh Hóa 1.2. TÊN C QUAN CH D ÁN Tên c quan ch d án: Ban Qun lý d án Thu in Trung Sn a ch liên h: 25A - Quang Trung - phng Ngc Tro - TP Thanh Hoá. in thoi: 0373.726335 Fax: 0373.726335 1.3. V TRÍ A LÝ CA D ÁN Theo quy hoch sông Mã ã c B công nghip Phê duyt ti quyt nh s: 1195/Q-NLDK ngày 31 tháng 3 nm 2005; V trí công trình c xây dng trên sông Mã vi phng án tuyn ti Bn Uôn. Trong giai on báo cáo u t (NCTKT) công trình c PECC4 nghiên cu theo 4 phng án tuyn khác nhau; và ã chn phng án tuyn 4 ti xã Trung Sn, huyn Quan Hóa. Th tng chính ph có quyt nh s 865/TTg-CN phê duyt BC NCTKT và cho phép thc hin lp D án u t thy in Trung Sn, v trí tuyn p d kin thuc a bàn xã Trung Sn, huyn Quan Hóa, tnh Thanh Hóa Trong giai on d án u t PECC4 tip tc các phng án tuyn có v trí khác nhau xung quanh PA ã c phê duyt và ã chn phng án nm cách tuyn c phê duyt trong BCT khong 2 km v phía h lu thuc xã Trung Sn, huyn Quan Hóa tnh Thanh Hóa. Vi MNDBT là 160m (theo yêu cu ca quc phòng v m bo an ninh biên gii Vit - Lào). V trí d án: D án c la chn có to a lý nh sau: - X = 2 279 739,48 - Y = 482 791,16 (VN2000) Cm công trình u mi thuc a phn xã Trung Sn, huyn Quan Hoá, tnh Thanh Hoá. V trí công trình cách th xã Hoà Bình khong 95km v phía Tây Nam, cách Thành ph Thanh Hóa 195km v phía Tây Bc. ng giao thông hin có i n công trình thun tin b trái, b phi giao thông i li khó khn. Lòng h công trình nh hng n a phn xã Trung sn huyn Quan Hóa, xã Trung lý, Mng lý, Tam Chung huyn Mng Lát tnh Thanh Hóa và xã Tân Xuân, Xuân Nha huyn Mc Châu tnh Sn La. Sau khi xây dng xong, vi h Trung Sn có mc nc dâng bình thng (MNDBT): 160m và mc nc dnh ng vi lu lng nh l P=1% (Q=9.100m3/s) s làm ngp tng cng khong 1.538,95ha t các loi. Chng 1: Mô t tóm tt d án 3 Thu in Trung Sn DAT Kt qu kho sát thc a cho thy trong khu vc xây dng công trình thu in Trung Sn cha có các công trình tôn giáo, di tích lch s vn hoá, công trình vn hoá quan trng nào b nh hng. V trí thy in Trung Sn trong h thng bc thang thy in Sông Mã ( hình 1A) 1.4. NI DUNG CH YU CA D ÁN Phm vi pháp lý ca d án: - Phát in lên li in quc gia: công trình phát in vi công sut lp máy N lm = 260 MW. Cung cp cho li in quc gia hàng nm là 1.044,12 triu kWh, có tác dng làm gim bt s thiu ht công sut cho h thng lng in quc gia - Nhà máy có nhim v chng l vi dung tích Wpl = 112 triu m3. - Ngoài hai nhim v chính trên công trình còn có tác dng góp phn tham gia làm tng lng nc mùa kit, góp phn y mn cho vùng h du. - Vic xây dng công trình thu in Trung Sn s góp phn phát trin c s h tng, KT - XH cho huyn min núi ca tnh Thanh Hoá, có ý ngha chính tr to ln trong vic xoá ói gim nghèo, nâng cao dân trí, oàn kt dân tc ca ng, Nhà nc Vit Nam. Phm vi pháp lý ca d án: (i) Phm vi ánh giá tác ng môi trng ca báo cáo này gm: h cha, p chính, p tràn x l, cm nng lng (ca ly nc, nhà máy, kênh x nhà máy, công trình dn dòng thi công, thit b phân phi ca nhà máy), khu khai thác vt liu (t, á, cát), các khu ph tr (lán tri công nhân xây dng, nhà vn hành, các bãi tr, bãi thi), ng thi công trong công trng, ng dây cp in thi công và phng án di dân TC ­ C. (ii) Nhng hng mc không thuc phm vi ánh giá tác ng môi trng ca báo cáo này: ng dây u ni h thng in t trm bin áp nhà máy vi li in khu vc, thi công xây dng mi các khu TC - C 1.4.1. Quy mô các hng mc công trình và công ngh Nhng hng mc thuc d án Các hng mc công trình chính ca phng án kin ngh nh sau: 1.4.1.1. Các hng mc công trình chính Cm công trình u mi 1. H cha H cha có din tích lu vc 13.175 km2. ng vi MNDBT 160 m h cha có din tích mt h 13,13km2, dung tích toàn b (Wbt): 348,53 triu m3; dung tích cht (Wc): 236,40 triu m3; dung tích hu ích (Whi): 112,13 triu m3. 2. p chính p chính là p bê tông RCC kt hp vi tràn x l lòng sông. Chiu dài p theo nh (k c tràn): 530,3m; cao trình nh p = 167,3m, nh rng 10m; chiu cao p ln nht Hmax = 86,7 m, h s mái thng lu m1 = 0; h s mái h lu m2 = 0,8. 3. p tràn x l + Tràn x l: Nm bên vai p, gm có 6 khoang. Tràn có ca van, kt cu bê tông ct thép, tiêu nng mi phun. Cao trình ngng tràn: 145m; s khoang tràn 6, khu tràn 14 m*15m; kích thc ca van cung 14m *15,5m. Lu lng x l thit k Q p=0,5%= 8.841 m3/s; lu lng x l kim tra (P=0,1%) 12.046m3/s. Cm nng lng Chng 1: Mô t tóm tt d án 4 Thu in Trung Sn DAT 1. Ca nhn nc Cao trình ngng ca nhn nc 138m; kích thc li chn rác: 8m*5,5m*10,5m; kích thc phai s c 4m*5,5m*5,5m. 2. ng áp lc ng ng áp lc 5,5m, tng chiu dài mt ng 235,5m; chiu dày v ng: 16- 21m, dc ng ng 29,83%. 3. c trng nhà máy Bn t máy phát in trc ng, kiu na dù, lp ng trc vi Tua bin thy lc, công sut 4 x 65MW, tua bin Francis, máy phát ng b ba pha. H thng thit b iu khin và thit b ph. Bn máy bin áp 3 pha, in áp 220kV. Kênh x Chiu rng áy: 70m; h s mái: 1; dc áy kênh 0,001; chiu dài kênh x: 80m; Bng 1.1: Thông s chính ca công trình TT Thông s n v TKCS I Lu vc 1 Din tích lu vc Flv Km2 13.175 2 Lng ma trung bình nhiu nm X0 mm 1.420 3 Lu lng bình quân nm Qo m3/s 244 6 3 4 Tng lng dòng chy nm Wo 10 m 7.695 II H cha 1 Mc nc dâng bình thng MNDBT m 160 2 Mc nc cht MNC m 150 3 Mc nc trc l m 150 6 3 4 Dung tích phòng l Wpl 10 m 112 6 3 5 Dung tích ng vi MNDBT Wbt 10 m 348,53 6 Dung tích hu ích, phòng l Wpl 106m3 112 6 3 7 Dung tích cht Wc 10 m 236,40 2 4 Din tích mt h ng vi MNDBT km 13,13 III Lu lng Lu lng nh l ng vi tn sut - P= 0.1% m3/s 13.400 - P= 0.5% m3/s 10.400 3 - P= 1% m /s 9.100 - P= 5% m3/s 6.200 IV p chính 1 Cao trình nh p m 163,7 2 Chiu dài nh p L m 353 3 Chiu cao p ln nht m 88 4 Chiu rng nh p b m 10 5 Mái thng lu 0,4 6 Mái h lu 0,4; 0,8 7 Hình thc p VI p tràn 1 Cao trình ngng tràn m 145 2 S khoang tràn 6 Chng 1: Mô t tóm tt d án 5 Thu in Trung Sn DAT 3 Khu tràn BxH m 14x15 4 Kích thc ca van cung BxH m 14x15,5 5 Lu lng x l thit k P=0.5% m3/s 8841 3 6 Lu lng x l kim tra P=0.1% m /s 12046 7 Hình thc tiêu nng Mi phun V Tuyn nng lng A Ca nhn nc 1 Cao trình ngng ca nhn nc m 138 2 Kích thc li chn rác nxBxH m 8x5,5x10,5 3 Kích thc phai s c nxBxH m 4x5,5x5,5 4 Kích thc van phng nxBxH m 4x5,5x5,5 B ng hm/ ng áp lc 1 ng kính ng hm / ng áp lc m 5,5 2 Tng chiu dài 1 hm / 1ng m 235,5 3 dc ng ng % 29,83 4 Chiu dày thành ng (d) mm 16 - 21 C c trng nhà máy 1 Loi tua bin PO 2 S t máy 4 3 Công sut lp máy Nlm MW 260 4 Công sut bo m Nb MW 41,83 7 Ct nc ln nht Hmax m 71,07 8 Ct nc nh nht Hmin m 54,00 9 Ct nc trung bình Htb m 62,75 10 Ct nc trung bình Htt m 56,50 3 11 Lu lng Qmax qua nhà máy m /s VI in lng 1 in lng trung bình nm E0 106 KWh 1029,47 2 S gi s dng công sut lp máy gi VII Kênh x 1 Chiu rng áy (b) m 70 2 H s mái (m) 1 3 dc áy kênh (i) 0,001 4 Chiu dài kênh x (L) m 80 VIII Mc u t 1 Sut u t cho 1 KWh 103VN 4,774 6 2 Sut u t cho 1 KW công sut lp máy 10 VN 19,941 1.4.1.2. Các công trình ph tr Qui mô c th ca tng c s sn xut, ca các khu nhà và các c s phc v khác c xác nh trên c s cng ca các loi công tác xây lp trong tng tin thi công, ch tiêu s dng công sut thit b, ch tiêu s dng thi gian... Riêng s cán b công nhân cn thit trên công trng c xác nh trên c s nh mc chi phí nhân công cho các loi công tác xây lp ã tính toán cho mt s công trình thu in ã xây dng Vit Nam. Chng 1: Mô t tóm tt d án 6 Thu in Trung Sn DAT Hu ht các hng mc ph tr và nhà ch s dng trong thi gian thi công công trình, do vy tr mt s hng mc c s dng sau khi kt thúc công trình, kt cu các hng mc ph tr s ch yu là kt cu tm, d dàng lp t và tháo d. Nhà d kin có 2 dng: nhà hành chính (Dng 1), nhà xng (Dng 2). + Nhà dng 1 có kt cu xây gch, vì kéo bng thép, mái lp tole, nn láng va xi mng, trn bng cót ép. + Nhà dng 2 dùng cho các xng và kho, kt cu dùng khung kho, lp tole, bao che bng tole. Kho bãi gm 3 dng: dng kín, có mái che và bãi h. + Dng kín dùng cha nhng vt t quý giá chu tác ng ca nhit và m không khí nh xi mng, các thit b in, các ph tùng thay th cho thit b thi công. Kho kín có kt cu bao che bng gch, nn láng va xi mng, trn cót ép, lp tole. + Dng có mái che dùng cha nhng vt liu không chu tác dng ca m, nhng chu nh hng ca nhit và ánh sáng mt tri nh các loi g x, st thép... Kt cu dng kho có mái che là khung kho nn láng va xi mng, lp tole. + Dng bãi h dùng cha nhng vt liu không chu nh hng c nhit và m cng nh ánh sáng mt tri nh cát, á... Bãi h c ri á xô b dày 30cm Ngoài ra còn có mt s kho chuyên dùng nh kho xng du, kho thuc n... có kt cu riêng phù hp. Danh mc các c s ph tr, c tính k thut, din tích chim t c tng hp trong bng sau: Bng 1.2: Bng lit kê các hng mc công trình ph tr Din tích chim TT Hng mc c tính k thut t (ha) 3 800000 m 1 C s nghin sàng + bãi tr á dm 7,55 ádm/nm 2 C s bê tông m ln + bê tông thng 300 m3/h + 60m3/h 3,72 3 C s bê tông thng+ bãi bê tông úc sn 100 m3/h 0,51 4 C s ct thép 14 T/ca 0,48 3 5 C s ván khuôn g 4,17 ngàn m /nm 0,23 6 C s ván khuôn thép 86,26 tn 0,19 7 C s sa cha thng xuyên và bãi xe 420 xe 7,86 8 C s lp ráp liên hp 3300 T/nm 1,34 9 Kho thuc n 2 x 40 T 2 x 0,25 10 Phòng thí nghim - 0,21 11 Trm cu ho 2 xe 0,06 12 Kho xng du m 350 T 0,26 13 Kho vt t k thut - 0,48 14 C s thy công chuyên ngành - 0,23 15 C s in nc - 0,26 16 Trm cp in d phòng 2 x 500 KVA 2 x 0,05 17 Trm bm và trm x lý nc k thut 100 m3/h 0,06 3 18 Trm bm và trm x lý nc sinh hot 30 m /h 0,06 3 19 Bãi tr á hc tn dng 40000 m 1 20 Bãi tr cát ti m cát 209000 m3 3,49 21 Bãi thi b phi 2161000 m3 14,40 Chng 1: Mô t tóm tt d án 7 Thu in Trung Sn DAT Din tích chim TT Hng mc c tính k thut t (ha) 22 Bãi thi b trái 3287000 m3 21,91 23 Nhà làm vic ca Nhà Thu 330 ngi 0,67 24 Khu nhà ca ngi xây dng 3600 ngi 5 25 Nhà và làm vic ca ban A 50 ngi 0,29 26 Nhà và làm vic ca T vn 50 ngi 0,27 27 Trng hc và nhà tr - 0,11 28 Trm xá 30 ging 0,1 29 Bu in - 0,03 30 Khu vc sinh hot vn hoá - 0,71 31 Ch - 0,2 32 Bn xe - 0,1 33 Bãi rác - 0,15 34 Ngha trang - 0,3 (Ngun: Báo cáo thuyt minh chung do PECC4 lp) a. ng giao thông trong công trng Trên c s iu kin t nhiên, b trí công trình và tình hình giao thông thc t, h thng ng giao thông c b trí nh sau: - ng VH1 là ng thi công vn hành p chính, p tràn, ca nhn nc dài 2,1km. D kin giai on 1: nn ng rng 7,5m; mt ng cp phi á dm rng 5,5m. Giai on 2: ri mt ng bê tông nha rng 5,5m. - ng VH2 là ng thi công vn hành nhà máy thy in dài 0,91km. D kin giai on 1: nn ng rng 7,5m; mt ng cp phi á dm rng 5,5m. Giai on 2: ri mt ng bê tông nha rng 5,5m. - ng thi công dài khong 10,4km: Bao gm ng n các m vt liu, c s ph tr, bãi thi, bãi tr và n các v trí công trình. D kin nn ng rng 7,5m; mt ng cp phi á dm rng 5,5m. b. H thng cp nc Nc s dng cho sinh hot ca cán b và công nhân trên công trng d kin s dng ngun nc t chy. Nc phc v cho n ung c cp t ngun nc ngm ti các ging khoan. T các ging khoan s xây dng ng ng cp nc n các khu vc nhà cp nc vào các b chung cho tng khu vc. Cp nc k thut c d kin ly t ngun nc t chy ca các sông sui gn khu vc xây dng công trình hoc nc bm t sông. c. H thng thông tin liên lc H thng vin thông ca nhà máy thu in Trung Sn d kin s dng thông tin ti ba trên các ng dây n NMT 220kV Hoà Bình và TBA 500/220/110kV Nho Quan. Bên cnh ó còn trang b thit b thông tin vin thông ni vi mng thông tin vin thông hin có ca ngành Bu in. d. Vn chuyn vt t thit b n công trng Do v trí công trình nm vùng min núi xa xôi nên vic vn chuyn hàng hoá t bên ngoài vào công trng ch yu bng ng b ã có sn và các ng thi công vn hành làm mi trong phm vi công trng. Các loi vt liu xây dng khác nh: st, thép, xi mng, v.v... c vn chuyn t th xã Hòa Bình lên công trng. e. Khai thác vt liu xây dng thiên nhiên Chng 1: Mô t tóm tt d án 8 Thu in Trung Sn DAT - Khai thác m á: V trí khai thác m á nm b trái, b phi Sông Mã, cách tuyn công trình khong 8km v phía thng lu, cao hn mc nc dâng bình thng, ã có ng mòn n chân m nhng ã b h hng nng, tr lng m là 8 triu mét khi. Tóm li m á có tng bóc b mng, có cht lng tt, áp ng yêu cu làm ct liu bê tông cng nh làm vt liu p p á , tr lng ln. - Khai thác m cát: Có ba m, tr lng c ba m cát vào khong 225.000m3. Trong ó, thành phn cui si chim 34.250m3. Hin nay ã có ng ô tô t phm vi các m n tuyn công trình. Trong các m trên thì m cát s 1 khu vc xã Thanh Xuân có cht lng tt và c ly vn chuyn là ngn nht. - Khai thác m t: ã kho sát m t b phi, cách tuyn công trình khong 10km, tr lng là 4 triu m3. M t tuy có cht lng và tr lng m bo yêu cu nhng xa tuyn p, do ó iu kin vn chuyn s rt phc tp. 1.4.1.3. Công tác rà phá bom mìn, vt n, cht c hoá hc Công tác rà phá bom mìn, vt n c thc hin nhng khu vc xây dng tuyn p, khu nhà máy, kênh x qua nhà máy, khu m vt liu, khu vc xây dng ng thi công vn hành và ti nhng v trí c xác nh là còn sót bom mìn, vt n t thi chin tranh. Công tác dò tìm cht c hoá hc OB c thc hin trong phm vi khu vc lòng h gim thiu kh nng gây ô nhim khi tích nc. 1.4.1.4. Khi lng xây lp các công trình chính Bng 1.3: Tng hp khi lng xây lp công trình chính Công trình chính Cm u mi Tuyn nng lng TT Tên công vic n v p Cng ng Nhà chính Ca ng áp máy + RCC+Tr NN lc kênh x àn Công tác ào t 1 ào t cp II ra bãi thi 103m3 770,77 - 238,33 158,89 1.167,9 2 ào t h móng cp II 103m3 330,33 - 102,14 68,09 500,57 3 ào t cp III ra bãi thi 103m3 966,64 - 200,59 133,73 1.300,9 4 ào t h móng cp III 103m3 414,27 - 85,97 57,31 557,55 Công tác ào á - ào á cp II bng khoan n bình 5 thng 103m3 104,10 - 153,94 102,63 360,67 ào á cp II bng khoan n h 6 móng 103m3 44,61 - 65,97 43,98 154,57 7 ào á cp II bng khoan n nh 103m3 26,24 - 38,81 25,87 90,92 8 ào á phong hoá 103m3 212,91 - 186,84 124,56 524,31 Công tác p p t 9 p t cp II lõi p 103m3 28,11 - - - 28,11 10 p t cp III khai thác 103m3 112,44 - - - 112,44 11 p t cp III tn dng 103m3 - - 1,10 92,72 93,82 12 p ê quai t cp III tn dng 103m3 - - - - - 13 p t, á ê quai tn dng 103m3 - - - - - p t nn móng công trình t 14 cp II 103m3 - - - - - 15 p t nn móng công trình t 103m3 - - - 4,88 4,88 Chng 1: Mô t tóm tt d án 9 Thu in Trung Sn DAT Công trình chính Cm u mi Tuyn nng lng TT Tên công vic n v p Cng ng Nhà chính Ca ng áp máy + RCC+Tr NN lc kênh x àn cp III p á - 16 p á hn hp KT cg 103m3 5,56 - - - 5,56 17 p á hn hp TD cg 103m3 - - - - - p tng lc 18 p dm lc c gii á khai thác 103m3 2,01 - - - 2,01 19 p dm lc th công á khai thác 103m3 - 20 p cát lc cg 103m3 2,01 2,01 Công tác xây lát - 21 á xây va M100, á khai thác 103m3 2,77 - 0,88 - 3,65 22 á lát khan (KT) 103m3 0,27 0,27 Công tác khác 23 Trng c 103m2 1,81 9,90 11,71 24 Khp ni cao su c ti 103md 0,95 0,95 Công tác bê tông Bê tông nn 25 BT nn M150 á 4x6 103m3 - - 0,12 - 0,12 Bê tông móng - 26 BT móng M150 (á 4x6) 103m3 41,88 17,92 - - 59,80 27 BT m ln M150 103m3 679,61 679,61 28 BT móng M200 (á 2x4) 103m3 29 BT m , m néo M200 (á 2x4) 103m3 - - 31,69 - 31,69 30 BT móng M250 (á 2x4) 103m3 43,34 1,93 - - 45,27 31 BT vùng t máy M250 (á 1x2) 103m3 19,71 19,71 Bê tông tng 32 BTCT M200 (á 2x4) 103m3 39,63 - - 1,60 41,23 33 BTCT M250 (á 2x4) 103m3 6,11 21,48 - 46,00 73,59 34 BTCT M300 (á 1x2) 103m3 109,64 109,64 Công tác ct thép 35 SXL ct thép cho bêtông tn 5.176,48 859,32 1.584,55 3.365,45 10.985,8 36 Thép néo anke tn 6,07 - 13,45 35,87 55,40 Công tác khoan phun, khoan néo 37 Phun va xi mng gia c M300 103m2 - - 13,20 - 13,20 39 Khoan tiêu nc 103md 11,53 11,53 40 Khoan néo thép 103md 1,49 - 3,30 8,80 13,59 Thit b công ngh 41 Thit b c khí thu công T 264,39 93,86 - 341,41 699,66 42 Thit b gia công trong nc T 869,70 400,58 2.526,00 65,48 3.861,76 43 Thit b t máy T 250,00 250,00 Bng 1.4: Khi lng t ào p theo quý trong các nm xây dng theo các hng mc công trình n v: 103m3 Nm XD1 Nm XD 2 Nm XD 3 T Hng mc Quý Quý T Quý III Quý IV Quý I Quý II Quý III Quý IV Quý I II Quý III IV Chng 1: Mô t tóm tt d án 10 Thu in Trung Sn DAT 1 p chính + tràn 531.8 531.86 531.9 531.86 177.29 177.3 0 0 0 0 2 ng ng áp lc 0 116.49 174.7 174.73 58.24 0 0 0 0 0 3 Ca ly nc 0 104.85 157.3 157.27 104.85 0 0 0 0 0 4 Nhà máy+kênh x 0 99.86 149.8 49.93 0 0 16.3 24.5 24.51 74.4 5 Công trình dn dòng 0 309.60 0 27.46 0 74.43 0 0 0 0 6 Khu TC - C Nm XD4 Nm XD5 TT Hng mc Quý Quý Quý Quý Tng Quý I Quý II III IV Quý I Quý II III IV 1 p chính + tràn 2617.0 101.2 33.75 0 0 0 0 0 0 1 2 ng ng áp lc 0 0 0 0 0 0 0 0 524.19 3 Ca ly nc 0 0 0 0 0 0 0 0 524.24 4 Nhà máy + kênh x 0 0 0 0 0 0 0 0 439.38 5 Công trình dn dòng 0 0 0 0 0 0 0 0 411.49 6 Khu TC - C 669,24 Bng 1.5: Khi lng á ào p theo quý trong các nm xây dng theo các hng mc công trình n v: 103m3 Nm XD1 Nm XD 2 Nm XD 3 TT Hng mc Quý Quý Quý Quý Quý III IV Quý I Quý II Quý III IV Quý I II Quý III IV 1 p chính + tràn 0 21.29 102.8 122.19 100.90 40.73 0 0 0 0 2 ng ng áp lc 0 0 50.76 154.84 154.84 26.23 0 0 0 0 3 Ca ly nc 0 0 50.76 112.87 186.32 36.73 0 0 0 0 4 Nhà máy+kênh x 0 0 98.29 159.50 0 0 0 0 0 0 5 Công trình dn dòng 0 112.4 95.88 0 0 8.13 0 0 0 0 Nm XD4 Nm XD5 TT Hng mc Quý Quý Quý Tng Quý I Quý II Quý III IV Quý I Quý II III IV 1 p chính + tràn 5.31 1.77 0 0 0 0 0 0 394.94 2 ng ng áp lc 0 0 0 0 0 0 0 0 386.67 3 Ca ly nc 0 0 0 0 0 0 0 0 386.68 4 Nhà máy + kênh x 0 0 0 0 0 0 0 0 257.79 5 Công trình dn dòng 0 0 0 0 0 0 0 0 216.41 1.4.1.5. Bin pháp thi công chính Bin pháp khai thác cát Cát c khai thác bng tàu hút hoc xáng cp sau ó dùng ô tô vn chuyn cát n bãi tr, sàng lc và vn chuyn ti các trm bê tông và hin trng xây lp. Bin pháp ào t Bin pháp thi công ch yu là dùng máy xúc 2,3m3 kt hp vi máy i 110cv, 140cv xúc lên ô tô 12T sau ó vn chuyn ra bãi tr, bãi thi ã c quy hoch. Công tác ào á Công tác ào á c thc hin ch yu bng bin pháp khoan n ln ng kính l khoan n 105mm, riêng phn h móng tip giáp vi bê tông hoc v trí mái á thì kt hp vi khoan n nh ng kính l khoan n 56 mm và th công. á ào c bc xúc vn chuyn ra bãi tr s dng hoc ra bãi thi thng lu. Các vùng ào á có b mt á sau khi ào là nn công trình bê tông, phi tin hành ào ít nht là 2 tng, trong ó tng cui cùng (bao gm c các tng trên mái nghiêng) là tng bo v có chiu dày không di 2,0m. Các tng ào phía trên tng bo v c ào Chng 1: Mô t tóm tt d án 11 Thu in Trung Sn DAT bng khoan n ln vi ng kính l khoan không quá 105mm. Tng bo v c ào thành 2 bc: Bc trên khoan n mìn trong các l khoan nh ng kính l khoan không quá 56mm, áy h khoan phi cách ng biên ào thit k không di 30cm. Bc di (lp á còn li sát b mt nn công trình) c ào bng búa chèn, không s dng khoan n. Các t gãy, khe nt trên mt á sau khi ào là nn công trình bê tông phi c ào m rng to mái có dc 4:1 hoc thoi hn dc theo khe nt, t gãy, cy dn ht á long ri n sâu không nh hn 2 ln chiu rng t gãy, khe nt. Sau khi cy dn, các khe nt, t gãy c lp y bng bê tông n cao mt nn thit k. á ào t h móng p dâng, p tràn, ca ly nc, nhà máy thu in, kênh x c phân loi ngay ti bãi ào trc khi vn chuyn ra bãi tr hoc bãi thi. Phn á sch ào trong lp IIA, IIB cng chc ca các hng mc trên c chuyn ra bãi tr s dng p ê quai, làm á hc dùng trong xây lát hoc nghin dm cho bê tông. Phn á ào trong lp IB hoc ln ln gia IB và IIA không tho mãn các yêu cu s dng s c chuyn ra bãi thi. Bin pháp thi công bê tông * Bin pháp thi công bê tông tràn, nhà máy thy in: p tràn và nhà máy thy in là nhng kt cu phc tp, ct thép nhiu và có nhng thit b t sn trong bê tông. Công tác bê tông ct thép p tràn và nhà máy c thc hin bng cn trc tháp, cn trc bánh xích. Mt s kt cu phc tp có th phi s dng bm bê tông. * Công tác bê tông p bê tông m ln: Trm trn bê tông m ln 300m3/h c b trí cao 163,7m ti vai trái tuyn p. Vn chuyn bê tông t trm trn n p bng h thng bng ti c b trí theo móng p vai trái. Ô tô t nhn bê tông cui bng ti thông qua thùng x và vn chuyn ti v trí trên mt p. Dùng máy i san thành tng lp dày 30cm sau ó dùng lu bánh thép loi 10T m cht bê tông. Công tác p t á Công tác p t á c thc hin ti các ê quai thng, h lu, p tr h móng nhà máy... t p ti các ê quai c tn dng t t ào h móng hoc khai thác trc tip t m t, t p trong nc c trc tip trong phm vi p t ca ê quai, phn trên khô c p theo tng lp 30cm và m cht bng máy m n dung trng thit k. á p ti các ê quai c tn dng t á ào h móng hoc khai thác trc tip t m á. Phn di nc c trc tip, phn trên khô c p theo các lp có chiu dày không ln hn 1,5m và c m cht n dung trng thit k. Công tác xây á Công tác xây á c thc hin ti các v trí bo v mái dc, rãnh thoát nc, ê quai h lu nhà máy... Công tác xây á c tin hành bng th công. á dùng cho xây lát c tn dng và tuyn chn t á cng trong quá trình ào h móng thuc lp IIA và IIB hoc c khai thác t các m á. Công tác bê tông Khi lng bê tông thng h c thi công theo phng pháp thông thng: trn bng trm trn c nh, vn chuyn bng xe chuyn - trn, bng cn trc kt hp vi máy bm bê tông. Ti b mt tràn nc ca p tràn, bê tông c vi cp pha trt Chng 1: Mô t tóm tt d án 12 Thu in Trung Sn DAT kéo và máy bm. Ti ca ly nc và nhà máy thu in, có nhng kt cu phc tp, khi lng ct thép và thit b t sn trong bê tông ln, công tác bê tông, cp pha, ct thép c thc hin bng cn trc tháp, cn trc xích mt s kt cu phc tp có th s dng máy bm bê tông. Công tác khoan phun chng thm nn p Theo thit k, nn p bê tông c to màn chng thm bng ba hàng l khoan pht xi mng. Các l khoan pht xi mng c tin hành ngay sau khi xong bê tông bn áy p không nh hng n tin trình thi công bê tông p. Công tác khoan to l pht xi mng chng thm di nn p bê tông có th thc hin bng các máy khoan s dng khí nén hoc máy khoan t hành. Công tác pht xi mng chng thm nn p c thc hin theo tng on pht dài 5m và tu theo tng l khoan s phi thc hin theo c 2 phng pháp pht: Pht t trên xung và pht t di lên. Các l khoan thoát nc ch tin hành sau khi kt thúc công tác pht xi mng trong tng on p. Lp t thit b c khí thy công Các thit b c khí thy công nh ca van, li chn rác, khp quay, máy nâng thy lc...c vn chuyn n c s lp ráp cm u mi, sau ó c t hp thành các cm ri vn chuyn n v trí lp ráp bng xe kéo chuyên dùng. Các thit b c a vào v trí lp t bng cn trc bánh xích hoc cn trc chân dê. Các chi tit t sn trong bê tông c a vào khi bng cn trc tháp hoc cn trc xích, c nh v, cn chnh và c nh trc khi bê tông. Lp t thit b c khí thy lc Các thit b c khí thy lc nh bung xon, ng hút c t hp ti c s lp ráp ca tuyn nng lng, sau ó c xe kéo chuyên dùng vn chuyn n v trí lp ráp. Các thit b trên c a vào v trí, nh v, cn chnh và c nh nh các cn trc xích và cn trc tháp bê tông. Các thit b chính trong nhà máy nh Rôto và Stato c vn chuyn n nhà máy, c t hp ti sàn lp ráp gian máy và c cu trc nhà máy a vào v trí và cn chnh. Ngoài ra các thit b khác cng c vn chuyn n sàn lp ráp gian máy bng ô tô ti hoc xe flatfoc sau ó cu trc gian máy bc d bng các móc ph a xung sàn máy hoc các l th thit b xung các sàn dói. Thit b c a vào v trí bng con ln, xe y, pa lng hoc các cu trc in 1 dm c b trí nhng v trí cn thit trong nhà máy. Lp ráp thit b in k thut Lp ráp thit b in nhà máy và trm phân phi bt u t nm xây dng th 3 và c bn hoàn thành toàn b trc khi khi ng t máy 1. Máy bin áp c ch bng Trafooc n bãi lp ráp. Cn trc sc nâng 50T nhc bin áp t Trafooc và h xung bãi lp ráp. Tip theo, máy bin áp c y vào xng chnh lý, b sung. Sau khi chnh lý, máy bin áp c a n và t ti v trí làm vic. 1.4.2. ng dây cp in thi công: Trên c s Tng mt bng thi công công trình, các c s phc v thi công, khu nhà công nhân, khi lng xây lp và bin pháp thi công ch yu, nhu cu ph ti và phng án cp in phc v thi công s bao gm: Phng án thi công s dng p bê tông m ln vi yêu cu nm u xây dng là 2,5MW và các nm sau là 8MW, phng án cp in c th sau : Chng 1: Mô t tóm tt d án 13 Thu in Trung Sn DAT Xây dng mi nhánh r 2 mch 110kV (3ACSR-185) u ni r nhánh trên ng dây 110kV Hòa Bình ­ Sn La, chiu dài 0,5km. Xây dng mi TBA 110/35/22kV-25MVA-Mai Châu Xây dng mi ng dây 1 mch 35kV (3AC-95) t TBA 110/35/22kV-25MVA Mai Châu n Nhà máy thy in Trung Sn dài 38km, ti ây xây dng các nhánh r 35kV và các TBA 35/0,4kV phc v thi công công trình. 1.4.3. D kin phng án di dân, tái nh c - nh canh Theo kt qu iu tra ca Công ty c phn t vn xây dng in 4, tng s h phi di chuyn TC - C tính ti thi im iu tra nm 2005, ng vi phng án mc nc chn MNDBT 160m + nc dnh tn sut 1% là: 472 h , 2.353 khu, d báo n nm 2011 là 526 h. S h tái nh c ­ nh canh 507h vi 2520khu. Các h b nh hng ch yu là dân tc Thái, Mng (chim 98%), còn li là dân tc H'Mông. Các phng án d kin di dân, tái nh c c xác nh nh sau: Trên a bàn tnh Thanh Hóa c xác nh gm 3 khu: nm trên a bàn các xã Trung sn, xã Mng lý và xã Trung Lý. Các khu c b trí nh sau: * Khu TC s 1 - xã Trung Sn: B trí TC tp trung cho 216 h, 1030 ngi ca 2 bn (bn Tà Bán 190 h, 910 ngi; bn Xc: 26 h, 120 ngi). * Khu TC s 2 - xã Mng Lý: B trí TC cho 85 h, 461 ngi ca 2 bn (bn Nàng 1 có 47 h, 255 khu, bn Tài Chánh: 38 h, 206 ngi). * Khu TC s 3 - xã Trung Lý: B trí TC cho 36 h, 195 ngi ca 2 bn (bn Lìn 18 h, 107 khu, bn Ching 18 h, 88 ngi). Trên a bàn tnh Sn La c xác nh 1 khu: * Khu TC s 4 - xã Xuân Nha (mi): B trí TC tp trung cho 2 bn ông Tà Lào và Tây Tà Lào: 170 h, 834 ngi. 1.5. VN U T Tng mc u t ca công trình theo phng án vn vay ngân hàng thng mi trong nc và có k n c vn h tr ca nhà nc: 5.337,234 t ng. Bng 1.6: Tng mc u t xây dng công trình Giá tr trc Thu giá tr Giá tr sau TT Khon mc chi phí thu (106 gia tng u thu (106 ng) ra (106 ng) ng) Tng chi phí xây dng công trình 5.080.798,15 256.435,89 5.337.234,04 1 Chi phí xây dng 1.903.667,94 190.366,79 2.094.034,74 2 Chi phí thit b 1.306.450,09 9.884,19 1.316.334,27 a Chi phí mua sm thit b 1.193.825,08 9.884,19 1.203.709,26 b Chi phí lp t thit b 112.625,01 112.625,01 3 Chi phí n bù, tái nh c 203.631,10 203.631,10 4 Chi phí khác 1.103.972,60 22.736,75 1.126.709,34 a Chi phí qun lý d án 63.348,61 6.334,86 69.683,47 b Chi phí khác (không k lãi vay) 276.745,07 16.401,89 293.146,96 c Lãi vay 763.878,92 763.878,92 5 Chi phí d phòng [15%(1+2+3+4a+4b)] 563.076,42 33.448,16 596.524,58 Chng 1: Mô t tóm tt d án 14 Thu in Trung Sn DAT 1.6. TIN THC HIN D ÁN S xây dng công trình d kin thc hin nh sau: Nm chun b: Xây dng h thng ng, h thng in nc, xây dng nhà và công trình ph tr, trin khai các công tác n bù, di dân, tái nh c, nh canh. u tháng 7: Khi công công trình thi công h móng p chính phn trên khô. Mùa kit và mùa l lu lng c dn qua lòng sông t nhiên. Nm xây dng th 1: u tháng 11: Thi công h móng nhà máy, ca ly nc, ng ng áp lc. Thi công cng dn dòng b trái cao 86,0m. Hoàn thin vào tháng 5. Mùa kit và mùa l lu lng c dn qua lòng sông t nhiên. Nm xây dng th 2: Mùa kit: u tháng 12 tin hành lp sông, lu lng trung bình ln nht thi on 5 ngày, Qlp5% = 212m3/s. Lu lng thi on(XII-V), QP=5%=400m3/s, mc nc thng lu là 93,12m. Cao trình ê quai thng lu là 93,70m. Lu lng c dn qua cng (nxbxh=3x5x6) b trái, cao áy cng 86,0m. Tin hành x lý móng p phn lòng sông thi gian 2 tháng. Thi công bê tông p RCC n ht tháng 5, phn lòng sông n cao 105,0m; phn b trái, b phi n cao 115,0m. Cui quí III: Hoàn thin công tác bê tông ca nhn nc, tin hành lp t thit b ca nhn nc. Trong nm xây dng 2: bê tông nhà máy ti cao trình sàn lp ráp. Mùa kit lu lng dn qua công cao 86,0m. Mùa l lu lng dn qua cng và p xây d cao 105,0m; B = 50m. Nm xây dng th 3: Hoàn thin công tác lp t thit b ca ly nc vào cui tháng 6. Hoàn thin công tác bê tông tràn, p chính. Tháng 9 lp t thit b ca van tràn. Hoàn thin công tác bê tông nhà máy kênh x. Thit b c khí thu công nhà máy lp t t quí II và thit b c khí thu lc lp t t quí III. Mùa kit lu lng dn qua cng cao 86,0m; mùa l lu lng x qua cng và ngng tràn ã xây dng xong. Nm xây dng th 4: Tháng 5: u tháng tin hành nút cng, tích nc vào h cha. Công tác lp t thit b tràn c hoàn thin vào tháng 7. Tháng 7: Th thit b ng b, tháng 8 phát in t máy s 1. Cui tháng 10: Hoàn thin toàn b công trình, phát in các t máy còn li. Chng 1: Mô t tóm tt d án 15 Thu in Trung Sn DAT CHNG 2 IU KIN T NHIÊN, MÔI TRNG VÀ KINH T - XÃ HI 2.1. IU KIN T NHIÊN VÀ MÔI TRNG 2.1.1. iu kin a lý, a cht 2.1.1.1. iu kin a lý Công trình thu in Trung Sn giai on DAT d kin c xây dng trên sông Mã, v trí tuyn p d kin thuc a bàn xã Trung Sn, huyn Quan Hóa, tnh Thanh Hóa cách thành ph Thanh Hóa khong 195 km v phía Tây Bc, vùng uôi h cách biên gii Vit Lào khong 9,5 km. Din tích lu vc ng vi tuyn p phng án chn PA4 là 13.175 km2. 2.1.1.2. c im a hình, a mo và cnh quan khu vc d án a) c im a hình Thu in Trung Sn nm trên lu vc Sông Mã phía Tây tnh Thanh Hoá và Hoà Bình. ây là vùng núi cao thuc min Tây Bc ca Vit Nam bao gm các dãy núi kéo dài theo phng TB-N phân ct mnh n trung bình, b mt sn có dc khá ln, t 10-30o. Các khi núi ven sông thng khá thoi, cao tuyt i dao ng t trm mét n vài trm mét. Trên c s phân tích v c im cu trúc a cht, thành phn thch hc, c im sn vn và mng li thu vn, c im hình thái a hình, chúng tôi ã phân chia vùng nghiên cu thành 15 dng a hình, trong 5 nhóm chính (nhóm dng a hình thành to do quá trình bóc mòn; do dòng chy tm thi; dòng chy thng xuyên; do hot ng karst và do hot ng nhân tác). b) c im a mo 1. Phn sót b mt san bng bóc mòn không hoàn toàn. Phân b ch yu di dng nhng b mt phân thu chính ca lu vc (ví d nh dãy núi Bu Hu Luông) vi cao trên di 1000m và dc b mt ph bin 3-8o. Cu to lp ph b mt mng (di 0,5m), hoc tr á gc, vi v phong hoá Saprolit. Quá trình ngoi sinh thng tr trên nhng b mt này ch yu là ra trôi xói ra, và ra trôi di b mt. 2. Phn sót b mt pediment thung lng Th hin di dng b mt i cao dc thung lng sông chính. Các b mt này có cao trung bình 700-800m, ít b chia ct hn so vi nhng b mt ã cp trên. Cu to lp ph eluvi dy 0,5-1m, vi v phong hoá c trng saprolit. Quá trình ngoi sinh thng tr gm ra trôi, xói ra b mt và di b mt. 3. Sn trng lc nhanh Chim din tích ln trong khu vc núi cao trong lu vc, nht là ti khu vc khi xâm nhp Mng Lát, và phn din tích ca các dãy núi á vôi. Các sn có dng thng, vi dc cao lên n trên 30o, có ni t 45-50o di dng nhng vách sp l. Cu to lp ph sn mng vi chiu dy thng không n 0,5m, thm chí còn nhiu ni tr l á gc. Quá trình ngoi sinh thng tr trên các dng sn này là v, sp l. 4. Sn trng lc chm Là dng a hình chim din tích ln trong vùng nghiên cu. Các sn này có dc 15-30o, vi trc din sn li lõm, phân bc, b chia ct yu. Cu to lp ph sn Chng 2: iu kin t nhiên, môi trng và kinh t xã hi 16 Thu in Trung Sn DAT gm dm, sn, mnh v có chiu dy t 0,5m n 1m. Quá trình ngoi sinh ch o là trt trôi, trt chy (deflucxi). 5. Sn ra trôi- xói ra Chim din tích hn ch trong lu vc nghiên cu. Chúng th hin di dng các sn có dc 8-15o, vi trc din thng lõm, b chia ct trung bình. Lp ph sn gm dm, sn, ln khi tng vi chiu dy trung bình 1-1,5m. Quá trình ngoi sinh chính là xâm thc mng xói, và rãnh xói. 6. Sn tích t Deluvi- Coluvi Chim t l din tích khá khiêm tn trong vùng, di dng nhng phn sn thoi chân các núi i. V hình thái chúng là các sn có dc 8-12o, vi trc din thng, phn chân sn hi li, ít b chia ct. Lp ph sn có thành phn hn n vi chiu dy trên 1,5m. Quá trình ngoi sinh ch yu trên các sn này là ra trôi, xói ra. * Nhóm dng a hình do hot ng dòng chy tm thi 7. áy máng trng xâm thc Phân b ph bin trên các sn trng lc nhanh và chm di dng khe hm có trc din ngang dng ch V và trc din dc phân bc. Ti nhng máng trng này, quá trình xâm thc sâu din ra mnh m nên trên b mt áy ca chúng thng tr l á gc. 8. áy máng trng xâm thc- tích t Thng phân b trên khu vc sn trng lc chm vi trc din ngang dng ch V ã c m rng hn so vi máng trng xâm thc. Trc din dc ca chúng có dng li lõm, phân bc. Cu to b mt theo trc din dc thng không n nh vi s xen k gia nhng on b tr á gc vi nhng on tích t vt liu vn thô. Quá trình ngoi sinh thng tr gm c quá trình xâm thc sâu, vi ôi ni xâm thc ngang, xen các "" tích t, và ôi khi xy ra hin tng l bùn á. 9. Vt tích t Proluvi Thng phân b phn cui ca máng trng dòng chy tm thi di dng nhng b mt nghiêng thoi, hi li, có dc 5-8o, ôi ni lên n 10-15o. Cu to lp ph b mt gm dm, sn, si, tng ln, và có chiu dy không n nh. Quá trình ngoi sinh ch o là tích t và ra trôi. * Nhóm dng a hình do hot ng dòng chy thng xuyên 10. Bãi bi thp B mt bng phng, phát trin không liên tc dc sông. cao tng i 0,5-1m, bin i mnh theo mùa. Thành to lp ph b mt gm cát, cui, si ln bt sét. Quá trình ngoi sinh thng tr gm tích t, tích t vùi lp và ngp lt. 11. Phc h thm không phân chia Dng a hình th hin di dng nhng b mt khá bng phng có dc trung bình 3-8o, ch yu ni hi lu ca các sông sui ln trong vùng. Quá trình ngoi sinh ch o gm ra trôi, xói ra và tích t ngp lt. 12. áy thung lng xâm thc- tích t Phát trin ch yu trên nhng vùng thung lng sông chính c m rng, và dòng chy tng i hin hoà hn so vi nhng on sông khác. Trc din ngang ca dng a hình c m rng dng ch U, trc din dc phân bc và thng mi cui ca on thung lng xâm thc - tích t u có các nghnh thác. Thành to b mt ch yu là cui si, cát bt hn n. Quá trình ngoi sinh ch o là tích t, st trt và ôi khi c xói l. * Nhóm dng a hình do hot ng Karst. Chng 2: iu kin t nhiên, môi trng và kinh t xã hi 17 Thu in Trung Sn DAT 13. B mt bóc mòn- ra la: Phân b phía Bc lu vc vi cao trung bình 1300-1400m. B mt b chia ct bi các khe hm, thung lng, lòng cho karst to nên a hình him tr vi tp hp các nh dng tháp và tháp ct liên kt dng ô mng b mt kéo dài trong khong phân thu gia sông Mã và sông à. e. Nhóm dng a hình do hot ng con ngi 14. H cha nc nhân to Cho n nay trong phm vi nghiên cu, cha có mt h nào c xây dng có din tích áng k. Nhng trong tng lai, khi xây p thu in Trung Sn mt h cha có din tích mc trung bình - khong 13,3 km2, hình thái ca h cha tng lai s t lòng theo thung lng sông Mã và ph lu ca nó, t tuyn p lên trên thng ngun vi MNDBT là 160m. Khi ó quá trình ngoi sinh ch o trên vùng h cha s là tích t lng ng, và st l b. 15. H thng ng giao thông và vách taluy ây là dng a hình nhân tác khá quan trng vì nó có nh hng rt nhanh n hot ng giao thông, và phát trin kinh t trong vùng. Vi dng a hình này, nht là trên các vách taluy ti vùng sn trng lc thì quá trình st l, l s din ra càng mnh hn. c) Cnh quan khu vc d án Khu vc lòng h, công trình u mi do b con ngi tác ng mnh nên cnh quan ch yu là cnh quan cây trng nông nghip (lúa nng, ngô), cây trng lâm nghip (cây lung), trng c cây bi và cnh quan dân c khu vc nông thôn, vùng ven sui cnh quan ch yu là cây bi, t trng, bãi á. 2.1.1.3. iu kin a cht 1. iu kin a cht tng th khu vc a) Cu to a cht tng th khu vc Vùng nghiên cu nói riêng và Tây Bc nói chung nm trong min kin trúc kin to chu s ng và hút chìm ca mng n - Úc vào và xung di mng Âu - Á t khong 50 triu nm trc ây n nay, ã to nên trng thái dn nén và cng giãn bt ng nht trong thch quyn lãnh th nc ta và nhng chuyn ng phân d to nên a hình và cu trúc Tân kin to lãnh th nc ta nói chung, khu vc nghiên cu nói riêng, vi din mo chung là b chia ct thành các khi và có xu th nghiêng dn v ông và ông Nam b) Các h thng t gãy Vùng nghiên cu nm kp gia hai t gãy bc I là t gãy Sông Mã và t gãy Sn La, ó là các t gãy sinh chn. t gãy Sn La cách tuyn 3 khong 16km. t gãy Sông Mã cách các tuyn khong 19-19,5km. Ti vùng tuyn phát trin các t gãy bc IV và bc V theo phng TB-N, B-TN. c) Tính thm ca t á T nhng c im a hình, a cht, a cht công trình và thy vn, vi quy mô nghiên cu mc nc dâng bình thng 160m thì khu vc phân thy ca h cha u phân b các thành to á gc không thm nc. Cao trình phân thy h cha u nm cao hn nhiu mc nc dâng h cha, chiu rng nh phân thu khá ln nên không có kh nng thm mt nc ca h cha sang các lu vc khác. 2. iu kin a cht công trình phng án chn a) Tuyn p Chng 2: iu kin t nhiên, môi trng và kinh t xã hi 18 Thu in Trung Sn DAT Phn b trái và lòng sông tuyn p 4A nm trong vùng phân b á phin thch anh sericit thuc tp 2 ca h tng Sông Mã. B phi thuc phn trên ca tp 1 gm á phin thch anh mica, có th á phân phin yu nên có cng cao hn. Nhìn chung á nn có mc phong hóa khá mnh, không u, b mt á cng i IIA có dng rng ca, nm khá sâu. p cao 88m, dài 455m. Hai vai p tng i thoi, b trái dc 25 o, b phi dc o 30 . Nhìn chung, tuyn p 4A có i phong hoá khá dày, b mt á i IIA b trái sâu cách mt t khong 40m, b phi nm sâu cách mt t ti 50m, lòng sông cn bóc lp cát si dày 3-6m là gp b mt á i IIA, á phin ây thuc loi á yu, b phin hoá rt mnh. b) Tuyn tràn p tràn IV c b trí qu i b trái tuyn p IV, a tng p tràn t trên xung di gm các i edQ, IA1, IA2, IB, IIA ca á phin thch anh mica, thch anh sericit. Theo thit k ngng tràn, dc nc và h xói u nm trên á phin thch anh mica, thch anh sericit i IIA cng chc trung bình, mu á trng thái bão hoà cng kháng nén là 200KG/cm2, vn m bo p tràn làm vic n nh. c) Tuyn nng lng Tuyn nng lng 4A gm ca nhn nc, tuynen, nhà máy. Toàn b khu vc tuyn c b trí ti qu i b trái Sông Mã trong vùng phân b ca á phin h tng Sông Mã. Nhìn chung, a tng tuyn tuynen gm các i edQ, IA1, IA2, IB, IIA, IIB. Theo tài liu thm dò a vt lý, tài liu khoan ào ti vùng tuynen b mt á cng nm khá cao, có hai t gãy bc IV ct qua. Theo thit k, tuyn tuynen c b trí ni trên mt t, t trên nn các i IA2, IB, IIA. Có ba t gãy IV-6, IV ­7 và IV-9 ct qua tuyn nng lng. Do á có góc dc 40- o 50 , cm v phía ông Bc, lp t phong hóa có b dày ln, cn có các bin pháp gia c m bo n nh mái dc lâu dài, c bit là mái dc b phi ca h móng tuyn nng lng. 3. iu kin a cht khu vc lòng h Theo tài liu l khoan BU36, BU40, BU41. a tng gm: Trên là lp bi tích lòng sông (aQIV) thành phn là sét, á sét, á cát ln cui si b dày 3-6m. Di là á phin thch anh sericit, á phin thch anh mica i IIA, IIB. Theo kt qu thí nghim ép nc, lòng sông i IIA có lng mt nc ti 16,7 lugeon, i IIB có lng mt nc <1 lugeon 2.1.2. iu kin khí hu - thu vn 2.1.2.1. Tình hình tài liu Danh sách các trm khí tng và thi gian quan trc trên lu vc sông Mã xem bng 2.1 Bng 2.1: Danh sách các trm khí tng thy vn và yu t quan trc No Tên trm Yu t quan trc Thi gian quan trc 1 Tun Giáo Ma, bc hi, nhit, m,gió. 1961-2007 2 in Biên -nt- 1959-2007 3 Sn La -nt- 1961- 2007 4 Sông Mã -nt- 1962-2007 5 Mc Châu -nt- 1961-2007 6 Mai Châu -nt- 1961-2007 Chng 2: iu kin t nhiên, môi trng và kinh t xã hi 19 Thu in Trung Sn DAT 7 Lc Sn -nt- 1961-2007 8 Hi Xuân -nt- 1956-2007 9 Nho Quan -nt- 1961-2007 10 Yên nh -nt- 1965-2007 11 Bái Thng -nt- 1961-2007 12 Nh Xuân -nt- 1964-2007 13 Tnh Gia nt 1964-2007 14 Thanh Hoá -nt- 1955-2007 (Ngun: Trung tâm ng dng công ngh KTTV thuc B TN&MT) 2.1.2.2. iu kin khí hu Vùng d án nm trong khu vc khí hu Tây Bc Vit Nam, gii hn sn Tây dãy Hoàng Liên Sn, chu nh hng ca gió mùa cc i mt cách gián tip nên nn nhit mùa ông cao hn so vi vùng ông Bc. Khí hu c chia làm 2 mùa rõ rt. + Ma: Ma trên lu vc phân thành hai mùa rõ rt là mùa ma và mùa khô. Mùa ma bt u t tháng V và kt thúc vào tháng IX hoc tháng X. Lng ma mùa ma chim 70 - 90% lng ma c nm. Mùa khô bt u t tháng X hoc tháng XI và kt thúc vào tháng IV nm sau, tháng có lng ma ít nht là tháng I III. Lng ma phân b không u trên lu vc. Lng trung bình lu vc Sông Mã tính n tuyn p là Xlv = 1420 mm. Bng 2.2: Lng ma tháng các trm i biu lu vc sông Mã (mm) Tháng/ I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Nm Trm Tun giáo 23,5 28,9 56,5 128 212 304 303 279 134 69,1 39,7 20,7 1597 in Biên 22,8 31,8 50,7 105 190 264 301 303 148 66,3 33,8 22,5 1538 Sn La 18,9 29,2 49,4 112 195 254 266 271 131 67,0 34,8 15,5 1443 Sông Mã 13,2 17,6 36,1 90 155 216 217 230 111 40,9 24,8 13,5 1165 Mc Châu 22,4 22,4 41,7 100 179 242 262 319 261 125 38,2 15,4 1628 Mai Châu 14,3 11,7 29,5 94 197 264 311 332 289 169 37,0 11,1 1760 Lc Sn 29,7 29,1 50,6 97 222 269 300 358 308 210 84,7 25,3 1984 Bn Khá 33,1 34,0 44,3 125 185 224 253 337 151 78,0 40,6 20,6 1525 Sp Cp 19,2 19,7 43,2 107 162 212 229 234 114 61,8 31,9 20,1 1253 Yên Châu 10,8 14,9 39,0 97,5 148 210 218 246 133 59,5 20,8 11,5 1210 Hi Xuân 14,5 16,6 33,9 92,3 222 257 337 338 276 145 40,4 15,7 1788 Nho Quan 25,1 25,9 51,1 90,5 189 239 261 343 344 232 88,4 24,7 1914 Yên nh 16,5 18,2 32,6 63,9 162 197 175 258 319 201 75,9 16,2 1535 Bái Thng 27,0 26,1 46,8 91,8 249 258 242 321 346 238 95,8 25,1 1966 + Ch gió: Gió tây khô nóng thng nh hng ti a bàn tnh Sn La và Thanh Hóa t tháng 4 n tháng 9, c bit trong các tháng 4 và tháng 5, thi k này m không khí gim thp hn ch ti sinh trng cây trng. + Ch nhit: Nhit không khí trung bình nm là 18,60C. Ba tháng nóng nht là tháng V-VI-VII vi nhit trung bình t 230-340C, ba tháng lnh nht là tháng XII-I- II vi nhit trung bình 15,9 0C. Chng 2: iu kin t nhiên, môi trng và kinh t xã hi 20 Thu in Trung Sn DAT + m không khí: m không khí trung bình nm dao ng trong khong 84- 89%. ánh giá chung: ây là mt vùng khí hu tng i khô min Bc nc ta, vi tng lng ma nm di 1.600mm và có mt mùa khô dài (5-6 tháng), khó khn ln nht khu vc do khí hu em li là tng i thiu nc trong mùa khô. Do vy vic xây dng h cha ngoài vic cung cp in còn là mt nhân t tích cc không nhng góp phn iu hoà ch khí hu mà còn góp phn cung cp nc trong mùa khô cho vùng. 2.1.2.3. iu kin thu vn a) c im chung Sông Mã bt ngun t vùng núi Pu Hui Long (tnh Lai Châu) cao 2.179m, chy qua a phn Sn La, Lào, Thanh Hoá ra ca Lch Sung, Lch Trng, Lch Hi vùng ven bin tnh Thanh Hoá. cao trung bình toàn lu vc khong 760 m, nh cao nht t trên 2.000 m. Theo thng kê, lu vc Sông Mã có din tích 28.400 km2. Lu vc sông Mã nm lt gia hai dãy núi cao chy song song theo hng Tây Bc ông Nam: dãy th nht thuc b trái sông Mã kéo dài t Tun Giáo n Trung Sn, dãy th hai thuc b phi sông Mã và sông Chu. c im ni bt ca a hình lu vc là cao nguyên th hin rõ vùng thng lu và trung lu. Khu vc b trí các tuyn p d kin nm on trung lu dòng Sông Mã. Trên a bàn thuc lãnh th Vit Nam, ngoài dòng sông chính, có nhánh Sui Quanh bt ngun t vùng núi Yên Châu tnh Sn La chy vào Sông Mã on Bn Nhc cách tuyn p phng án 3 v phía thng lu khong 0.7km. Các sui nhánh bc 2 bc 3 ca Sông Mã có mt tng i cao, dng xng cá chiu dài t 2-3km n hàng chc km. c im rt ni bt ca h thng sui thng có phng á kinh tuyn và un khúc rt mnh. Mc phân ct dc ca các sui thng khá thp phn h lu, tng cao t ngt trên vùng thng lu. Bng 2.3: c trng hình thái lu vc Sông Mã tính n tuyn p Tuyn Din tích dài rng Mt Cao dc lu vc sông lu vc li sông trung bình lv lòng sông (km2) (km) (km) (km/km2) (m) (%0) PA 4A 13175 239 55 0,68 760 4,51 (Ngun: Báo cáo thuyt minh khí tng - thu vn do PECC4 lp) b) Dòng chy nm Lng ma em n lu vc h Trung Sn thp, trung bình 18,7 t m 3 nm tng ng vi lp nc ma 1.420mm. Hàng nm tng lng dòng chy n h cha Trung Sn là 7,7 t m3 tng ng vi moduyn dòng chy trung bình 18,5 l/skm2 và lp dòng chy 584mm. H s dòng chy ây t thp, =0,41. Lòng sông ct sâu ti mc xâm thc c s, vì vy dòng chy ngm vào h cha Trung Sn là 4,38l/skm2, chim 26,7% so vi dòng chy toàn phn. Khí hu khô nóng, kh nng bc hi trên lu vc h cha ln, so vi bc hi thc t chênh lch ti >400mm, th hin mc khô hn ca vùng. Bng 2.4: Cán cân nc lu vc h cha Trung Sn P R U E (mm) (mm) (mm) % (mm) 1.420 584 156 26,7 836 0,41 (Ngun: Báo cáo thuyt minh khí tng - thu vn do PECC4 lp) * Mùa l: Chng 2: iu kin t nhiên, môi trng và kinh t xã hi 21 Thu in Trung Sn DAT Mùa dòng chy trên lu vc không ng nht, phn thng ngun và trung lu nm sâu trong lc a, mùa l kéo dài t tháng (VI X) có lng dòng chy trung bình mùa l t 34l/skm2 chim 74% lng dòng chy nm. H du nm sát bin nên mùa l xut hin chm hn 1 tháng (VII XI), lng dòng chy mùa l trung bình t 50 l/skm2 chim 75% dòng chy nm. Lu vc sông Chu có mùa l xut hin t tháng (VII X) chim 61,9% lng dòng chy nm vi modun dòng chy 35,4 l/skm2. Tháng có dòng chy ln nht xut hin chm dn t thng du v n h du. Thng du tháng VIII có lng dòng chy ln nht, vi modun dòng chy trung bình (47 52)l/skm2 chim ti 20% lng dòng chy c nm. H du là tháng IX, trùng vi thi k di hi t nhit i hot ng mnh v này, chim (24 25)% lng dòng chy nm vi modun dòng chy trung bình (80 100)l/skm2. Lu vc sông Chu có dòng chy tháng ln nht vào tháng IX chim 19,6% lng dòng chy nm. Bng 2.5: Phân phi dòng chy ti trm Cm Thy c trng I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII TB 3 Q (m /s) 140 118 104 108 156 365 620 876 821 408 250 328 360 % 3,23 2,72 2,4 2,49 3,62 8,43 14,3 20,3 19 9,43 5,78 7,58 (Ngun: Báo cáo thuyt minh khí tng - thu vn do PECC4 lp) Các trn l ln trên lu vc sông Mã thng do bão, áp thp nhit i hoc không khí lnh gây nên ma ln. Tháng có dòng chy ln nht trên lu vc ri vào tháng IX - ây cng là thi gian có tn sut xut hin bão, áp thp nhit i ln nht trong vùng bin Vit Nam. Có th nhn xét rng modun nh l trên lu vc sông Mã không ln, trên sông chính ln nht t 450 l/skm2 còn trên nhng sông nh t (1.000 2.000) l/skm2 và thi gian l kéo dài. Phn h du sông Mã chy trong vùng ng bng có dc lòng sông nh (di 0 1 /00), dòng sông un khúc quanh co và trong khong 50km tính t ca sông ã tip nhn nc ca hai ph lu ln nht sông Mã là sông Bi và sông Chu, vn tiêu thoát nc l thng gp khó khn, gây ngp úng cho vùng ng bng. Nu vi tng lng ma 3 ngày t (300 400)mm có th gây ngp úng ti 10.000ha h du. Theo s liu ca Vin Qun lý và Quy hoch thy li, din tích h du sông Mã thng xuyên b ngp úng khong 44.000ha mi nm. * Mùa kit: Mùa kit trên lu vc thng kéo dài t 7 n 8 tháng vi lng nc chim cha ti 30% tng lng nc nm và modun dòng chy trong mùa kit cng ch xp x 1/4 modun dòng chy trong mùa l. Ba tháng liên tip có dòng chy nh nht thng ri vào thi k t tháng II n tháng IV vi lng nc chim 7,6% tng lng dòng chy nm. Modun dòng chy trung bình trong thi k này ch t 6,29l/skm2. Theo tính toán ca PECC 4, dòng chy bình quân nm ti tuyn p Trung Sn là 244m3/s. Phân phi dòng chy mùa, dòng chy các tháng và lu lng nh l theo các tn sut khác nhau ti tuyn p Trung Sn cng ã c tính toán và c thng kê trong các bng di ây. Bng 2.6: Các thông s thng kê dòng chy nm ti tuyn p Qp (m3/s) F (km2) N (nm) Qo (m3/s) Cv Cs 10% 50% 90% 13.175 47 244 0,25 2Cv 325 239 172 Chng 2: iu kin t nhiên, môi trng và kinh t xã hi 22 Thu in Trung Sn DAT (Ngun: Báo cáo thuyt minh khí tng - thu vn do PECC4 lp) Bng 2.7: Phân phi dòng chy mùa ng vi các tn sut thit k Mùa l (VI-X) Mùa kit (XI-V) Nm Tn sut 6 3 6 3 (%) W (10 m ) (%) W (10 m ) W (106m3) P=10% 81.0 7.543 19.0 1.779 9.322 P=50% 71.1 5.238 28.9 2.130 7.368 P=90% 72.1 3.821 27.9 1.478 5.299 (Ngun: Báo cáo thuyt minh khí tng - thu vn do PECC4 lp) Bng 2.8: Phân phi dòng chy tháng các nm in hình Nm/tháng VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V Nm Nm nhiu nc 226,6 567,8 1082,9 633,9 351,1 194,8 148,2 83,4 70,5 58,3 51,5 68,3 294,8 1960-1961,p=10% Nm trung bình 291,2 307,4 594,9 515,7 287,3 195,1 136,1 103,0 95,26 83,3 99,5 99,3 234,0 1981-1982,p=50% Nm ít nc 168,3 164,9 487,1 361,3 200,6 133,5 90,1 70,6 56,1 48,5 64,6 71,4 159,7 1968-1969,p=90% (Ngun: Báo cáo thuyt minh khí tng - thu vn do PECC4 lp) Bng 2.9: Kt qu tính toán lu lng nh l ti tuyn p n v: m3/s P% Tuyn tính toán F(km2 ) 0.1 0.5 1 5 10 Trm Cm Thu 17.500 14.900 11.600 10.200 7.050 5.730 Tuyn p 13.175 13.400 10.400 9.100 6.200 5.000 (Ngun: Báo cáo thuyt minh khí tng - thu vn do PECC4 lp) Nh vy tài nguyên nc n h cha Trung Sn không ln và có s phân hóa rõ nét theo mùa. Mùa l thng kéo dài t tháng VI n tháng X vi lng dòng chy chim ti trên 70% tng lng dòng chy nm. Tháng có lng dòng chy ln nht là tháng VIII, còn tháng có lng dòng chy nh nht là tháng III. Chênh lch lng nc gia tháng ln nht và tháng nh nht t t 7 n 18 ln tùy theo nm nc ln, nc nh hay nc trung bình. e) Tng lng bùn cát lng ng h cha S dng kt qu tính toán c trm Cm Thy tính toán bi lng h cha thy in Trung Sn. Tng lng bùn cát v h cha gm 2 thành phn: lng bùn cát di y và lng phù sa l lng. Lng phù sa di y c tính bng 20% lng phù sa l lng Bng 2.10: Kt qu tính toán phù sa lng ng h Trung Sn No c trng Tr s 3 (A) c bình quân nhiu nm, (g/m ) 222 (B) Lu lng phù sa l lng,Ro (kg/s) 54,2 (C) H s phù sa lng ng, E 0,75 3 (D) Dung trng phù sa l lng, ll (tn/m ) 1,182 3 (E) Dung trng phù sa di y, d (tn/m ) 1,554 Chng 2: iu kin t nhiên, môi trng và kinh t xã hi 23 Thu in Trung Sn DAT 3 (F) Tng lng phù sa l lng lng ng, Vll (m /nm) 1084047 (G) Tng lng phù sa di y lng ng, Vd (m3/nm) 216810 6 3 (H) Tng lng phù sa lng ng hàng nm (10 m /nm) 1,301 (I) Tng lng phù sa lng ng 100 nm (106m3) 130,1 (Ngun: Báo cáo thuyt minh khí tng - thu vn do PECC4 lp) Vy tng lng bùn cát hàng nm lng ng h Trung Sn ng vi phng án chn là 1.301.000m3/nm. 2.1.3. Hin trng môi trng t nhiên, mc nhy cm và kh nng chu ti 2.1.3.1. Hin trng môi trng không khí Khu vc d án là vùng núi cao thuc phía Tây ca tnh Thanh Hoá, ây là a bàn c trú ca ng bào dân tc, nn kinh t ch yu là nông nghip (trng lúa và rau màu), lâm nghip là trng rng, công nghip cha phát trin. Vì vy môi trng không khí ây còn trong sch do cha b ô nhim bi khí thi công nghip. Hn na, rng trng trong khu vc c ngi dân chm sóc và bo v còn tng i tt, dân c tp trung tha tht nên môi trng còn c làm sch do s t làm sch ca thiên nhiên. ánh giá cht lng môi trng không khí ti khu vc t d án, Công ty C phn T vn Xây dng in 4 và Trung tâm Nghiên cu môi trng và Phát trin cng ng ã tin hành kho sát và thu thp mu phân tích vào tháng 08/2007 ti khu vc công trình. So sánh kt qu quan trc (bng 2.10) vi TCVN ta có th kt lun: + V ting n: so vi TCVN 5949:1998 hin trng mc n ca khu vc nm trong gii hn cho phép + V cht lng không khí: so vi TCVN 5937:2005 giá tr các thông s môi trng không khí xung quanh ca khu vc u nh hn gii hn cho phép, hin trang môi trng không khí còn rt tt. a. Hin trng môi trng không khí khu vc lòng h Bng 2.11: Kt qu phân tích cht lng không khí khu vc lòng h Ch tiêu Bi l Bi Bi Pb NO2 CO SO2 n Mu phân tích lng PM10 (mg/m3) (mg/m3) (mg/m3) (mg/m3) (dBA) (mg/m3) (mg/m3) Bn Ching Nam - xã Mng Lý - huyn 0,097 0,070 0,00068 0,002121 0,298948 0,011156 29,8 Mng Lát Bn Co Me - xã Trung 0,088 0,061 0,00062 0,001937 0,363936 0,010527 30,4 Sn - huyn Quan Hóa 0,20 0,15 0,0015 0,20 30 0,35 75 Tiêu chun áp dng (TCVN TCVN 5937-2005 5949-1998) (Ngun: Trung tâm Nghiên cu Môi trng và Phát trin Cng ng) b. Hin trng môi trng không khí khu vc u mi và h du công trình Bng 2.12: Kt qu phân tích cht lng không khí khu vc u mi và h du Ch tiêu Bi l Bi Bi Pb NO2 CO SO2 n Mu phân tích lng PM10 (mg/m3) (mg/m3) (mg/m3) (mg/m3) (dBA) (mg/m3) (mg/m3) Bn Co Me - xã Trung 0,088 0,061 0,00062 0,001937 0,363936 0,010527 30,4 Sn - huyn Quan Hóa Chng 2: iu kin t nhiên, môi trng và kinh t xã hi 24 Thu in Trung Sn DAT Bn To (trng hc) - xã Trung Sn - huyn 0,114 0,083 0,00091 0,001895 0,489310 0,010678 45,9 Quan Hóa Gn Cu Ching - xã Thành Sn - huyn 0,114 0,083 0,00091 0,001895 0,489310 0,010678 45,9 Quan Hóa Xóm Co Lng - xã Vn Mai - huyn Mai 0,138 0,100 0,00091 0,003828 2,598459 0,017143 59,0 Châu 0,20 0,15 0,0015 0,20 30 0,35 75 Tiêu chun áp dng (TCVN TCVN 5937-2005 5949-1998) (Ngun: Trung tâm Nghiên cu Môi trng và Phát trin Cng ng) c. Hin trng môi trng không khí khu vc tái nh c ­ nh canh Các khu vc d kin tái nh c ­ nh canh ca công trình có v trí dc xung quanh vùng lòng h và công trình do ó môi trng không khí cng mang tính cht ca lòng h và công trình. Do vy các tài liu quan trc môi trng không khí trên cng mang tính c trng ca các khu vc tái nh c ­ nh canh. Vic quan trc và kim soát cht lng môi trng khí s c tip tc thc hin trong giai on thi công, trin khai d án kim soát hàm lng các cht c hi có mt trong môi trng không khí nhm m bo nng các cht khí này không vt quá gii hn cho phép, nh hng n môi trng sng ca con ngi, cng nh môi trng t nhiên khu vc d án. 2.1.3.2. Hin trng môi trng nc ánh giá hin trng môi trng nc khu vc d án, các v trí ly mu mang tính c trng ca công trình khu vc lòng h, khu u mi và khu d kin tái nh c. Các con sui d kin s dng cho cp nc sinh hot và sn xut hin nay u chy vào sông Mã. Do ó Công ty c phn T vn xây dng in 4 phi hp vi Trung tâm Nghiên cu Môi trng và Phát trin cng ng ã tin hành kho sát thc a và ly mu phân tích vào tháng 8/2007 ti các v trí c trng nht ca tng khu vc. TT Ký hiu mu V trí ly mu Ngày ly mu 1 Khu vc lòng h và v trí khu tái nh c ­ nh canh NTS 1 Gn cu bn Lát - Mng Lát 31/08/2007 NTS 2 Cách sui Lát 100m - Mng Lát 31/08/2007 NTS 3 Cách Sui Chà Lan 100m v phía h lu 31/08/2007 NTS 4 Bn Ching Na 31/08/2007 NTS 5 Sui Quanh - Bn Tà Pán 31/08/2007 2 Khu vc u mi và h du công trình NTS 6 Xã Trung Sn 31/08/2007 NTS 7 Gia Bn Dn và Bn Chói 31/08/2007 NTS 8 Sui Xia - Co Lng 31/08/2007 NTS 9 Sông Mã - Co Lng 31/08/2007 i chiu kt qu quan trc, phân tích (xem bng 2.12), phân tích vi TCVN 5942:1995 cho thy hu ht các ch tiêu quan trc u nm trong gii hn cho phép ca ct A TCVN 5942:1995, tr cht rn l lng cao hn ti khong 8 ln giá tr ct A, 2 ln giá tr ct B. Thi gian ly mu vào mùa ma, mu c ly sau khi tri ma, vì vy hàm lng cht rn l lng TSS vt tiêu chun cho phép. Chng 2: iu kin t nhiên, môi trng và kinh t xã hi 25 Thu in Trung Sn DAT Bng 2.13. Kt qu o c, phân tích cht lng nc sông khu vc công trình Ký hiu mu TCVN5942- Tên ch 1995 TT tiêu n v NTS 1 NTS 2 NTS 3 NTS 4 NTS 5 NTS 6 NTS 7 NTS 8 NTS 9 Ct A Ct B 1 pH - 7,32 7,36 7,35 7,66 7,48 7,50 7,68 7,41 8,12 6-8,5 5,5-9 2 BOD5 mg/l 4,9 4,9 5,1 5,3 5,4 5,2 5,5 6,0 5,6 <4 <25 3 màu (Pt-Co) 76,211 68,471 62,047 62,296 66,490 59,754 43,218 30,769 45,041 - - 4 Mùi - Không Không Không Không Không Không Không Không Không - - mùi mùi mùi mùi mùi mùi mùi mùi mùi 5 V - Không Không Không Không Không Không Không Không Không - - 6 COD mg/l 8 9 9 8 8 9 10 10 9 <10 <35 7 DO mg/l 6,43 6,51 6,59 6,79 6,73 6,60 6,51 6,44 6,83 8 Rn llng mg/l 197 189 152 180 160 165 178 140 196 20 80 9 Fe2+ mg/l 0,124 0,122 0,010 0,012 0,017 0,016 0,029 0,015 0,111 1 2 10 Fe3+ mg/l 0,020 0,021 0,018 0,021 0,022 0,020 0,025 0,023 0,027 1 2 11 NH3 mg/l 0,678 0,725 0,790 0,796 0,811 0,823 0,860 0,785 0,925 0,05 1 12 NO3- mg/l 2,079 3,011 2,246 2,325 2,405 2,487 3,034 3,322 4,065 10 15 13 NO2- mg/l <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 0,01 0,05 14 PO43- mg/l 0,285 0,287 0,126 0,132 0,139 0,143 0,152 0,738 0,174 - - 15 Tng mg/l 80 86 82 86 88 92 98 177 95 - - khoáng 16 Coliform MNP/100ml 290 290 230 240 250 280 300 320 360 5000 10000 Ghi chú: TCVN5942-1995: Tiêu chun cht lng nc mt: Ct A áp dng i vi nc mt có th dùng làm ngun cp nc sinh hot (nhng phi qua quá trình x lý theo quy nh). Ct B áp dng i vi nc mt dùng cho các mc ích khác. Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 26 Thu in Trung Sn DAT 2.1.3.3. Hin trng môi trng t * Phân loi t vùng lu vc Theo kt qu iu tra chnh lý bn t tnh Thanh Hóa nm 2004 ca Vin Quy hoch và Thit k Nông nghip, kt qu iu tra b sung ca Công ty CP t vn xây dng in 4, khu vc công trình có các loi t sau: Bng 2.14: Phân loi t vùng công trình và các khu tái nh c ­ nh canh Phân loi Vit Nam Phân loi FAO-UNESCO I- t Phù sa I- Fluvisols 1. t Phù sa sông Mã 1. Umbric Fluvisols II- t en II- Luvisols 2. t en trên sn phm phong hoá ca á vôi 2. Calcic Luvisols III- t Xám- Bc màu III- Haplic Acrisols 3. t xám-bc màu trên các sn phm phong hoá 3. Arenic Acrisols ca á macma axit IV- t vàng (t Feralit) III- Ferralsols 4. t Nâu trên á macma trung tính và baz 4. Rhodic Ferralsols 5. t nâu trên á vôi 5. Rhodic Ferrasols 6. t Vàng trên các á sét và á bin cht 6. Rhodi-Leptic Acrisols 7. t Vàng trên á granit 7. Chromi- Leptic Acrisols V- t Mùn - Vàng xám (t Mùn - Feralit) IV- Humic Acrisols 8. t Mùn - Vàng và Mùn - Vàng xám trên núi 8. Humic Acrisols , Humic Ferralsols VI - t Mùn Alit trên núi cao V- Alitic Humic Acrisols 9. t Mùn Alit trên núi cao 9. Alitic Humic Acrisols VII- t Dc t V- Mixed Gley Sols 10. t Dc t 10. Mixed Gley Sols 1. t phù sa (P) t phù sa phân b phân tán thành các di hp ven sông Mã và các sông sui ph lu huyn Quan Hoá, Mng Lát (Thanh Hoá) và khu vc xã Vn Mai, Mai Châu, tnh Hoà Bình...t Phù sa ca lu vc h cha có phì nhiêu khá, tp trung các bãi bi ven sông, phn ln còn c bi hàng nm, thích hp vi hoa màu, u , dâu tm... 2. Nhóm t xám-bc màu (X) t Xám - Bc màu hình thành trên các sn phm phong hoá ca á granit hoc phù sa c và l tích, phân b ri rác các bc deluvi chân sn dc thoi vùng núi phát trin trên á granit, phân b xen k vi các mt bng deluvi chân sn vùng núi granit hoc trên bc thm phù sa c cao 8-12m các xã trong huyn Mng Lát, Quan Hóa, tnh Thanh Hoá... 3. Nhóm t en (R) t en trong lu vc có mt loi, hình thành trên sn phm phong hoá ca á vôi b ra trôi và tích t li các lng hoc khe hp gia núi mt s cánh ng thung lng núi á vôi huyn Mai Châu (Hoà Bình), Vn Mai và vùng k cn huyn l Quan Hoá, tnh Thanh Hoá. t ít dc, giàu hu c (4-5%), phì nhiêu rt cao, nên c khai thác cy lúa, trng hoa màu lng thc, các loi u , cây n qu... nng sut cao. 4. Nhóm t vàng (t Feralit) t vàng (t Feralit hoc Ferrasols) thng phân b cao di 900m là lp t ph có din tích ln nht trên lu vc. Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 27 Thu in Trung Sn DAT Nhóm t vàng trong lu vc h cha Trung Sn có 4 loi: + t Nâu trên á macma trung tính và baz (Fk) t phát trin trên á trung tính và baz phân b Quan Hoá, Thch Thành (Thanh Hoá) rt màu m, nên c tn dng khai thác phát trin cà phê, chè, cây n qu, ngô, khoai, và các loi u ... nng sut cao và rt n nh. + t nâu trên á vôi (Fv) t nâu phát sinh trên sn phm phong hoá ca á vôi, phân b tp trung Mc Châu (Sn La); Cô Lng, huyn Mai Châu, tnh Hoà Bình và vùng núi á vôi phân b phân tán dc theo sông Mã gn th trn Quan Hoá, tnh Thanh Hoá. t có phì nhiêu cao, màu m nên rt thích hp vi nhiu loi cây trng. Hin ti nhân dân a phng ã tn dng khai thác s dng to nng c nh trng ngô, khoai, sn, rau xanh và các loi u ... nng sut cao và n nh. 5. t vàng phát trin trên các á sét và á bin cht (Fs-Fj) Phân b rng khp Xuân Nha, huyn Mc Châu (Sn La), Mai Châu (Hoà Bình) và vùng i núi thp Quan Hoá, Mng Lát ca tnh Thanh Hoá. t có tng dày trung bình 1,5-2,0 m. Thng có a hình chia ct khá mnh, dc t 15-20o; nhiu ni dc cao ti 30-35o. Do tính phân lp ca á phin và a hình dc nên t trên các sn dc và các taluy ng rt d b trt l trong mùa ma l. Nhân dân Mai Châu, Quan Hoá ã khai thác t trng rng lung, tre, rng nguyên liu giy và khai thác các vt t dc di 15o trng hoa màu, cây công nghip (c bit là mía, chè) và cây n trái. 6. t vàng phát trin trên granit (Fa) t vàng phát trin trên granit trong lu vc tp trung phân b Mng Lát (Thanh Hoá) có a hình him tr, dc n rt dc; tng t thng dày trung bình t 0,7- 1 m; t có TPCG nh, rt thô vì ln nhiu sn si; kt cu ri rc, nên d xói mòn trong mùa ma và cng nhc trong mùa khô. t có phì nhiêu trung bình ­ kém. Hng s dng ch yu là trng, khoanh nuôi tái sinh và bo v rng. 7. t mùn vàng và mùn vàng nht trên á macma axit (HFs -HFa) t mùn vàng phát sinh trên ai cao t 900-1.800 m ca vùng nh núi trung bình ranh gii tnh Thanh Hoá - Sn La, Thanh Hoá - Hoà Bình và vùng núi trung bình - cao biên gii Vit - Lào (Phu Quan- 1.888m, Pu Si lung- 1.287 m, Phu Luông- 1.676 m, Chòm Pan- 1.700 m)...; Trên ai t này, nhiu ni còn rng che ph, t khá giàu hu c, tc thm nc nhanh, kh nng gi nc ln, là vùng sinh thu u ngun ca hu ht các sui ca lu vc. Vì vy, rng ai t này cn c bo v nghiêm ngt. 8. t Mùn Alit trên núi cao (HA) Phân b trên ai cao t 1.800-2.800 m, phân b ch yu trên phn nh Phu Quan (1.888m) cao và dc. Tuy nhiên, do có hàm lng cht hu c cao và tng thm mc khá dày nên t có kh nng tàng tr và to dòng u ngun cho rt nhiu sông sui. Vì vy, gi rng là bin pháp cn thit nht bo v kh nng cp nc thng xuyên cho lu vc h cha Trung Sn. 9. t Dc t (D) t Dc t hình thành và phát trin trên sn phm ra trôi ca các loi t i núi tích t li các chân sn ít dc hoc khe dc hp, nên phân b rt phân tán. phì nhiêu cng nh thành phn c gii ca t Dc t ph thuc khá nhiu vào c im th nhng cu các loi t i núi k cn và là a bàn sn xut cây hoa màu lng thc ch yu ca c dân vùng i núi Mai Châu và Quan Hoá, Mng Lát. Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 28 Thu in Trung Sn DAT * Hin trng s dng t toàn khu vc. Tng din tích t nhiên ca vùng 78.823,51 ha, trong ó t sn xut nông lâm nghip có 62.471 ha, chim 79,25% tng din tích t nhiên. Trong nhóm t nông nghip có 10.407,67 ha (chim 16,66%), t lâm nghip có 52.045,78 ha (chim 83,31%). Bng 2.15: Hin trng s dng t ai các xã vùng d án n v tính: ha Tnh Thanh Hóa T.Sn La Quan Hoá H. Mng Lát Mc Châu Loi t Tng s Trung Trung Tam Mng Xuân Tng s Sn Lý Chung Lý Nha Tng din tích t t nhiên 78.823,51 7.934,13 40.846,82 19.290,3 13.048,11 8.508,39 30.042,6 1. t nông nghip 62.471,19 6.311,99 36.071,37 17.876,6 10.590,85 7.603,93 20.087,8 1.1. t sn xut nông 10.407,67 738,99 5.707,65 3.045,7 1.092,01 1.569,92 3.961,03 nghip 1.1.1. t trng cây hàng 10.065,02 726,71 5.667,85 3.036,8 1.075,07 1.555,92 3.670,5 nm 1.1.2. t trng cây lâu 342,65 12,28 39,80 8,86 16,94 14,00 290,6 nm 1.2. t lâm nghip 52.045,78 5.572,30 30.351,98 14.830,7 9.491,80 6.029,51 16.121,5 1.3. t nuôi trng thu 17,74 0,70 11,74 0,2 7,04 4,50 5,3 sn 2. t phi nông nghip 1.496,47 456,80 825,18 317,9 268,44 238,84 214,49 2.1. t 162,40 26,80 75,60 22,5 27,60 25,50 60,00 2.2. t chuyên dùng 263,14 34,00 179,55 79,9 44,00 55,65 49,59 2.3 t ngha trang, ngha 17,54 9,00 8,54 8,50 0,04 a 2.4 t sông sui và 1.053,39 387,00 561,49 207,00 196,80 157,69 104,90 MNCD 3. t cha s dng 14.855,85 1.165,34 3.950,27 1.095,83 2.188,82 665,62 9.740,24 (Ngun: s liu phòng a chính, phòng thng kê huyn Quan Hóa, Mng Lát, huyn Mc Châu. Kt hp thng kê din tích do trên bn hin trng s dng t các xã t l 1/10.000) t phi nông nghip có 1496,47 ha (chim 1,9 % tng din tích t nhiên) gm: t có 162,4 ha (chim 10,85% t phi nông nghip); t chuyên dùng có 263,14 ha (chim 17,58% t phi nông nghip); t phi nông nghip khác (gm t sông sui, ngha trang, ngha a có 1.070, chim 71,56%). t cha s dng có 14.855,85 ha, chim 18,85% tng din tích t nhiên trong ó t bng ch có 266 ha còn li là t i núi và sông sui. Din tích t sn xut trong vùng d án c bn ã c giao cho các i tng là h nông dân s dng k c din tích t b hóa và nng ry luân canh. S liu thng kê cho thy bình quân t sn xut nông nghip t 2,4 ha/h cha k din tích không nm trong din kê khai vi c quan qun lý t ai xã, huyn, thp nht là các h xã Trung Sn 1,4 ha/h và cao nht là xã Xuân Nha 2,61 ha/h. * Hin trng s dng t khu vc lòng h, u mi Theo kt qu iu tra ca Công ty c phn t vn xây dng in 4 hin trng s dng t khu vc lòng h và u mi c phân theo các th loi s dng nh sau: Bng 2.16: Hin trng s dng t vùng công trình và u mi n v: ha Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 29 Thu in Trung Sn DAT TT Tên a danh t t t Rng Sông Ngha Tng din nông trng trng TN và sui, bãi a tích b nh thôn cây lâu cây hàng Trng á hng nm nm 1 Tnh Thanh Hoá 10,24 7,78 88,29 702,09 127,13 0,03 935,55 H. Quan Hoá 5,76 4,20 73,32 410,96 19,80 0,03 514,07 H. Mng Lát 4,48 3,58 14,97 291,13 107,33 0,00 421,48 2 Tnh Sn La 5,04 8,59 204,52 367,26 15,50 2,50 603,4 H. Mc Châu 5,04 8,59 204,52 367,26 15,50 2,50 603,4 3 Tng cng 15,28 16,37 292,81 1069,35 142,63 2,53 1538,95 (Ngun: Báo cáo iu tra thit hi công trình do PECC4 lp) * Hin trng s dng t khu vc d kin tái nh c ­ nh canh Theo kt qu iu tra ca Công ty c phn t vn xây dng in 4 hin trng s dng t khu vc d kin tái nh c ­ nh canh c phân theo các th loi s dng nh sau: Bng 2.17: Hin trng s dng t các khu TC ­ C n v: ha t nông nghip Tng t sn xut NN t rng sn din Tng xut t t t t cha Tên a danh tích DT t t phi t lúa cây cây Rng Rng nông s SX lúa nhiên HN lâu T NN nc nng nghip dng khác nm trng nhiên Toàn vùng 6021 688 19.0 148.0 516.0 5.0 660.0 1165 453.7 3054.3 Tnh Thanh I. Hoá 4919 526 17.0 148.0 356.0 5.0 660.0 1165 445.7 2122.3 1 Khu TC s 1 2639 229.2 8.8 51.0 168.0 1.4 627.0 281 195.0 1306.8 Bn Tà Bán 2076 204.4 5.0 51.0 147.0 1.4 452.0 0.0 191.0 1228.6 Bn Xc 563 24.8 3.8 0.0 21.0 0.0 175.0 281 4.0 78.2 2 Khu TC s 2 1604 228.6 5.0 68.0 153.0 2.6 0.0 558 174.0 643.4 Bn Nàng 986 105.0 3.0 25.0 76.0 1.0 0.0 420 82.5 378.5 Bn Tài chánh 618 123.6 2.0 43.0 77.0 1.6 0.0 138 91.5 264.9 3 Khu TC s 3 676 68.2 3.2 29.0 35.0 1.0 33.0 326 76.7 172.1 Bn Lìn 419 34.2 3.2 7.0 23.0 1.0 30.0 225 35.2 94.6 Bn Ching 257 34.0 0.0 22.0 12.0 0.0 3.0 101 41.5 77.5 II. Tnh Sn La 1102 162 2.0 0.0 160.0 0.0 0.0 0.0 8.0 932.0 1 Khu TC s 4 1102 162 2.0 160.0 0.0 0.0 0.0 8.0 932.0 (Ngun: Báo cáo quy hoch tng th di dân tái nh c do PECC4 lp) * Hin trng s dng t ng dây cp in thi công công trình Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 30 Thu in Trung Sn DAT ng dây cp in thi công công trình có cp in áp 22kV, 35kV, theo phng án cp in thì ng dây c xây dng dc theo tuyn ng quc l 15A và ng thi công vn hành d kin. Hin trng ca khu vc d kin ng dây cp in i qua là t , t trng màu, t rng trng ca ngi dân và t cha s dng. Theo quy nh thì di hành lang ng dây 22, 35kV không phi di chuyn các nhà, din tích chim t ch là nhng v trí xây dng móng ng dây. * Xói mòn t Xói mòn không ch làm gim tng dy t, gim hàm lng các cht dinh dng, gim phì, làm kit qu nhanh chóng sc sn xut ca t mà còn gây st l t á nghiêm trng ven sông, xung quanh h thng p và ven ng giao thông; làm thoái hoá dòng chy sông sui, kênh mng, gim tui th ca h cha, ô nhim nc, hu hoi h sinh thái thu sinh... Sn phm ca quá trình xói mòn t là á, cui, sn, si, cát và bùn mn, các cht tn d ca phân bón (hoá hc, hu c), thuc bo v thc vt (thuc tr sâu, dit c, dit chut), xác thc ng vt và các cht dinh dng di dng hoà tan. Các sn phm này c ra trôi theo dòng chy xung các khu vc có a hình thp hn, là mt trong nhng tác nhân quan trng gây ô nhim môi trng. Các nhân t chính nh hng n xói mòn t trong lu vc thy in Trung Sn c xem xét là: - Loi t: Các loi t trong vùng có cu trúc tng i tt ã phn nào hn ch mc xói mòn t do dòng chy b mt, gió. Trong các loi t thì t vàng nht trên á cát có dc ln, thành phn c gii nh, cu trúc t kém nên d b xói mòn nht. - dc: vùng lu vc h cha có dc tng i ln, dn n to thành dòng chy b mt ln tp trung gây xói mòn b mt, st l t. - Mùa ma tp trung: Mùa ma bt u t tháng V và kt thúc vào tháng IX (vùng thng lu) hoc tháng X (vùng h lu). Lng ma mùa ma chim 70 - 90% lng ma c nm, ba tháng có lng ma ln nht là tháng VI VIII hoc tháng VII IX d to thãnh l lt, xói mòn, l t nht là trong iu kin dc ln nh vùng nghiên cu. - T l che ph t: Các loi thm ph t khác nhau có nh hng rt ln n mc xói mòn t. Kt qu iu tra cho thy trong lu vc thy in Trung Sn che ph t còn khá tt, vùng t thp khu vc lòng h ch yu c trng rng. Tip ó là các khu bo tn thiên nhiên nên mc khai thác s dng t mc thp. Thc vt ch yu là rng bao gm rng t nhiên, rng trng (lung); din tích các loi cây trng hàng nm thp nên tác dng bo v t chng thoái hóa, xói mòn là khá tt. 2.1.3.4. Các tai bin thiên nhiên trong khu vc Các tai bin trong khu vc công trình và các khu TC - C thì các hin tng tai bin có kh nng xy ra là l quét, ma dông, l ln trên sông Mã, gió Tây Nam khô nóng. - Theo tài liu v kt qu iu tra, nghiên cu v l quét Vit Nam ca PGS, TS V Vn Tun - Phó vin Trng Vin Khoa hc Khí tng thy vn và môi trng và theo bn Phân vùng kh nng xut hin l quét thì iu kin thng xut hin l quét trong khu vc là do ma ln trên các lu vc ã chu tác ng mnh ca các hot ng kinh t ca con ngi làm mt n nh hay phá v cân bng sinh thái (thay i lp ph, ch dòng chy, lng tr hay các c tính ca lu vc...). Theo bn phân vùng l quét ca nghiên cu này thì các v trí trong khu vc công trình, lòng h và các khu tái nh c ­ nh canh d kin không có kh nng xut hin l quét. Vi iu kin t nhiên Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 31 Thu in Trung Sn DAT thm ph ca các khu vc này còn rt tt, ch yu là các loi rng trng (Lung) ca ngi dân s ti do vy kh nng xut hin l quét là khó có kh nng xy ra. - Hàng nm ngi dân trong khu vc vn thng xuyên gp các hin tng tai bin trong thiên nhiên nh l trên sông Mã, ma dông, gió Tây Nam khô nóng ngi dân ã quen và có các bin pháp phòng chng các hin tng này. 2.1.3.5. Hin trng môi trng sinh thái khu vc công trình và khu TC - C 1. H sinh thái khu vc lòng h, công trình và lu vc. a) Thc vt + Thành phn loài: Theo s liu iu tra, kho sát ca Vin Sinh thái và Tài nguyên sinh vt, Vin a lý thuc Vin Khoa hc và Công ngh Vit Nam tin hành vào tháng 2 nm 1988 và tháng 1 nm 2005, cùng vi tài liu ã c các nhà thc vt công b. Bc u ã thng kê c 1873 loài thuc 152 h thc vt bc cao có mch (ph lc 1). Nu c iu tra chi tit hn chc chn s loài s nhiu hn. Trong s 1873 loài thuc 6 ngành thc vt sau: 1. Ngành khuyt lá thông - Psilotophyta : 1 h, 1 loài. 2. Ngành Thông t - Lycopodiophyta: 2 h, 9 loài. 3. Ngành C tháp bút - Equisetophyta: 1 h, 2 loài. 4. Ngành Dng x - Polipodiophyta: 15 h, 153 loài. 5. Ngành Ht trn - Pinophyta: 7 h, 16 loài. 6. Ngành Ht kín - Magnophyta: 126 h, 1692 loài. Có 10 h có s loài nhiu nht (trên 30 loài) gm: - Euphorbiaceae : 127 loài - Poaceae : 59 loài - Fabaceae : 112 loài - Orchidaceae : 49 loài - Lauraceae : 83 loài - Fagaceae : 46 loài - Rubiaceae : 67 loài - Scrophulaceae : 33 loài - Moraceae : 60 loài Có 14 h có s loài ít nht (1 loài) - Psilotaceae - Ixonanthaceae - Gnetaceae - Sargentodoxaceae - Bombaceae - Bromeliaceae - Caricaceae - Polygonaceae - Chloranthaceae - Stemonaceae - Convalariaceae - Taccaceae - Hippocastaneaceae - Trilliaceae * Tài nguyên thc vt Trong s 1873 loài ã thng kê c - Cây cho g 319 loài - Cây cho thuc 592 loài - Cây cho lng thc, thc phm 239 loài - Cây cho nha, du béo 44 loài - Cây cho tinh du, du thm 15 loài - Cây làm giây, si 25 loài - Cây cho tanin, cht nhum 25 loài - Cây cho thc n gia súc 34 loài Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 32 Thu in Trung Sn DAT Trong h thc vt có nhiu loài dây leo g và dây leo thân tho, mc khá ph bin trong các loi thm thc vt thuc các h: - Nhóm dây leo thân g thng thy thuc các h nh; Dây gi (Celastraceae), Na (Annonaceae), Nho (Vitaceae), Dây gm (Gnetaceae), Thiên lý (Asclepiadaceae), n nem (Myrsinaceae). - Nhóm dây leo thân tho thng gp các loài thuc các h nh; Hoàng liên (Berberidaceae), Tit dê (Menispermaceae), Bách b (Stemonaceae), Khoai lang (Convolvulaceae), Bu bí (Cucurbitaceae)... Các loài cây thuc ch yu tp trung trong các h nh; Ráng chu nhiu chân (Polypodiaceae), Ng gia bì (Arliaceae), Mc hng (Aristolochiaceae), Thu du (Euphorbiaceae), u (Fabaceae), Tm gi (Loranthaceae), Tit de (Menispermaceae), n nem (Myrsinaceae), Hoàng ng (Sargentodoxaceae), Thanh tht (Simaroubaceae), Dung (Symplocaceae), Trm hng (Thymeleaceae), Ráy (Araceae)... Các loài cây ly g ch yu tp trung trong các h: Thông (Pinaceae), Hoàng àn (Cupressaceae), Kim giao (Podocarpaceae), Na (Annonaceae), Cáng lò (Betulaceae), Du (Dipterocarpaceae), Th (Ebenaceae), Côm (Elaeocarpaceae), Thu du (Euphorbiaceae), u (Fabaceae), D (Fagaceae), Long não (Lauraceae), Xoan (Meliaceae), B hòn (Sapindaceae)... Dng sng bì sinh cng thng gp khá ph bin các loi bì sinh thuc h Lan (Orchidaceae). Thm thc vt 1. Rng kín thng xanh cây lá rng phát trin trên các loi t c phong hoá t các loi á m khác nhau (tr á vôi) Rng có cu trúc 3-4 tng gm 1-2 tng cây g, tng cây bi và tng c. Tng cây g có chiu cao khong 15-20 m, ng kính thân 20-35 cm. Các loài cây thng gp nh: Các loài thuc các chi Alphonsea, Polyalthia (Annonaceae), Alnus nepabensis, Betula alnoides (Betulaceae), Hopea, Vatica (Diptercarpaceae), Ficus (Moraceae). Tng cây bi gm các cây g nh ca cây g ln có chiu cao di 7 m. Các loài cây thng gp thuc các chi: Diospyros (Ebenaceae); Elaeocarpus (Elaeocarpaceae); Aporusa, Bridelia, Glochidion, Macaranga (Euphorbiaceae); Litsea, Cinnamomum, Beilschmiedia, Actinodaphne (Lauraceae); Ficus (Moraceae); Catanopsism, Lithocarpus, Qnercus (Fagaceae) Manglietia, Mechelia, Magnolia (Magnoliaceae); Aglaia, Chisocheton, Dysoxylum (Meliaceae) và mt s loài thuc các h Myrtaceae, Rosaceae, Rutaceae, Sapindaceae... Tng c thng gp các loài thuc các h Adiantaceae, Dennstaedtiaceae, Dryoteridaceae, Gleicheniaceae, Poaceae, Araceae, Cyperaceae, Zingiberaceae... 2. Rng kín thng xanh cây lá rng phát trin trên t phong hoá t á vôi Trc ây loi rng này có cu trúc 4-5 tng vi nhiu loi cây g quý, có giá tr kinh t cao, chính vì vy mà chúng là i tng khai thác ca ngi dân là cho cht lng nhng cánh rng b suy gim nghiêm trng v cht lng và din tích, hin nay loi rng này ch còn phân b ri rác vi din tích 2-3 ha, vi cu trúc ch còn 3 tng gm 1 tng cây g, 1 tng cây bi và tng c. Tng cây g có chiu cao trung bình t 10-15 m, ng kính ph bin t 15-20 cm, vi các loài cây thng gp nh; Hopea chinensis, Vatica chevalieri, Parashorea chinensis (Dipterocarpaceae), chi Dillenia (Dilleniaceae), Nageia fleuryi, Podocarpus Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 33 Thu in Trung Sn DAT pilgeri (Podocarpaceae), Mitrephora calearea (Annonaceae), Madhuca pasquieri, Allospondias lakonensis, Stroblens tonkinensis, Syzygium bonii, Pterospermum heterophyllum, Celtiss japonica, Pometia pinata, Clausena anisata, chi Ficus và mt s loài thuc các h Fagaceae, Lauraceae, Ebenaceae, Sterenculiaceae... Tng cây bi gm nhng cây g nh và cây bi có chiu cao di 5m vi nhng loài thng gp thuc các h; Apocynaceae, Arliaceae, Ebenaceae, Euphorbiaceae, Fagaceae, Lauraceae, Meliaceae, Moraceae, Myrtaceae, Sapindaceae... Tng c thng gp các loài thuc các h; Gleicheniaceae, Adiantaceae, Aspleniaceae, Poaceae, Arceae, Cyperaceae, Fabaceae, Zingiberaceae... 3. Rng hn giao tre na-cây lá rng Thành phn thc vt chim u th là các loi tre na nh: Arundiaria sp, mt s loài thuc chi Bambusa, Dendrocalamus, Na (Neohouzeauna dulooa). Các loài cây g lá rng thng gp gm các loài thuc chi Alphonsea (Annonaceae), Elaeocarpus (Elaeocarpaceae), Macaranga (Euphorbiaceae), Dillenia (Dilleniaceae), Michelia (Magnoliaceae)... 4. Rng tre na Loi rng này khá ph bin thun loài vi các loài thuc các chi Bambusa, Dendrocalamus. 5. Rng hn giao cây lá rng-lá kim Loi rng này phân b cao trên 900 m. Rng có cu trúc 3-4 tng, gm 1-2 tng cây g, vi các loài thng gp thuc các chi Cephalotaxus (Cephalotaxaceae); Cycas (Cycadaceae); Keteberia evelymiana, Pinus kwangtangensis (Pinaceae); Dacrycarpus imbricatus, vageia fleuryi (Podocarpaceae); Acer (Aceraceae); Castanopsis, Lithocarpus, Quercus (Fagaceae)... Các loài cây g có chiu cao khong 15-20 m. Tng cây bi gm nhng cây g nh ca nhng cây g ln, có mt vài loài thuc các h Rubiaceae, Magnoliaceae... Tng c có các loài thng gp thuc các h Ericaceae, Poaceae, Cyperaceae, Aralliaceae, Araceae. 6. Trng cây bi Gm các loài cây bi hay cây g tái sinh có chiu cao di 5 m, vi các loài thng gp nh; Desmos chinensis, Desmos cochinchinensis, các loài thuc các chi Fissistigma (Annonaceae); Ilex (Aquifoliaceae); Acalypha, Alchornea, Mallotus, Antidesma, Bridelia (Euphorbiaceae), Rhamnus (Rhamnaceae); Rubus (Rosaceae); Randia (Rubiaceae); Helicteres (Sterculiaceae); Callicarpa (Verbenaceae)... Cùng mt s loài c nh Imperata cylindarinca, Eupatorum odoratum. 7. Trng c Loi thm này c hình thành trên t canh tác sau nhiu nm t b bc màu do b xói mòn và ra trôi mnh. Các loài cây thng gp thuc các h (Poaceae); Chrysopogon aciculatus, Cynodon dectylon, Echinochloa frumentacea, Eleosine indica, Imperata cylindrica, Saccharum setaria... Asteraceae: Blumea gardneri, B. hieracifolia, B. lanceolaria, B. martiniana, Eupatorium odoratum, Artemisia annua, A. roxburghiana Cyperaceae: Bulbostylis, Kllinga. B. Thm thc vt nhân tác 1. Rng trng Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 34 Thu in Trung Sn DAT Rng trng trong lu vc chim mt t l nh trong din tích ca thm thc vt. Rng c trng có 1 n 2 loài. Rng tre na chim din tích nhiu nht so vi các loài cây khác nh; Keo lá chàm, Keo m, Bch àn, Thông hai lá. c bit ging lung Dendrocalamus membranaceae c trng nhiu nht bi chúng rt thích hp vi iu kin sinh thái ây và mang li hiu qu kinh t cao cho ngi dân. 2. Cây công nghip: Mía, Tru, Chè... 3. Cây n qu: Da, Cam, Bi, Chui, Nhãn, Vi... 4. Cây trng ngn ngày: Rau u các loi... 5. Cây lng thc: Lúa, Ngô, Khoai, Sn. Các loài thc vt quý him Trong phm vi lu vc công trình, rng t nhiên b tàn phá rt nng n do ngi dân vào rng khai thác g, ci và các sn phm ngoài g, trong ó có nhiu loài thc vt quí him có giá tr kinh t. Bng 2.18: Danh lc các loài thc vt quý him thuc lu vc Tình TT Tên khoa hc Tên Vit Nam trng 1 Acanthopanax gracilistylus W.W.Sm. Ng gia bì hng K 2 Acanthopanax trifoliatus L. Ng gia bì gai T 3 Adina cordifolia (Roxb.) Hook.f.ex Brandis Gáo T 4 Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte. Trm hng E 5 Amentotaxus argotaenia (Hance) Pilg. D tùng sc trng hp R 6 Ardisia siluestris Pit. Lá khôi V 7 Burretiodendron tonkinensi (A.Chev.) Kosterm. Nghin V 8 Caesalpinia sapan L. Tô mc T 9 Carya tonkinensis Lecomte. My chân V 10 Camellia pleurocarpa (Gagnep.) Sealy Chè lá mng T 11 Calamus platyacanthus Warb Song bt V 12 Calocedrus macrolepis Kurz Bách xanh E 13 Cephalotaxus hainanensis H.L.Li inh tùng R 14 Cibitium barometz (L.) Sith Cu tích K 15 Cinnadenia paniculata (Hook.f.) Kosterm. Kháo xanh K 16 Cinnamomum balansae Lecomte Gù hng R 17 Cinnamomum parthenoxylon Meissn Vù hng K 18 Chukrasia tabularis A.Juss. Lát hoa, Lát da ng K 19 Colona poilanei Gagnep. Xuân liên thanh hoá R 20 Coptis chinensis Franch Hoàng liên trung quc E 21 Cunninghamia konishii Hayata Sa mc quí phong R 22 Delavaya toxocarpa Fr. Du choòng, Mc rn R 23 Dendrobium nobile Lindl. Hoàng tho dt R 24 Dioscorea colletii Hook.f. Vn ngh R 25 Dioscorea menbranacea Craib Nn en R 26 Docynia indica (Wall.) Decne Táo mèo R 27 Drynaria fortunei (O. Kuntz ex Mett.) J. Smith B ct toái T Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 35 Thu in Trung Sn DAT Tình TT Tên khoa hc Tên Vit Nam trng 28 Fallopia mutifora (Thunb.) Haraldson Hà th ô V 29 Fokienia hodgisii (Dunn) A. Henry et Thomas P mu K 30 Illicium ternstroenioides A.C.Smith Hi chè r 31 Itoa orientalis Hemsl. Cm R 32 Ketelecria evelymiana Mast Du sam V 33 Goniothalamus chinensis Merr. & Chun. Giác trung hoa R 34 Goniothalamus macrocalyx Bân Màu cau trng R 35 Hopea hainanensis Merr. et Chun E Sao hi nam, Sao lá to 36 Leparis petelotii Gagn. Nhn dip Petelot R 37 Madhuca pasquieri (Duybard) H.J. Lam Sn mt K 38 Mahonia nepalensis DC Mã h V 39 Manglietia fordiana (Hemsl.) Oliv. Vàng tâm V 40 Markhamia stipulata (Roxb). Seem inh V 41 Melientha suavis Pierre Rau sng K 42 Mouretia tonkinensis Pit Mua re bc b T 43 Nageia fleuryi (Hiekel.) de Laut Kim giao V 44 Panax pseudoginseng Wall. Tam tht E 45 Parashorea chinensis Wang S.Hsieh Chò ch, my kho K 46 Paris polyphylla Smith By lá mt hoa R 47 Pauldopia ghorta (Buch.-Ham.ex G.Don) Steenis inh vang V 48 Pvieasia annamensis Pierre ex Lecomte. Chông, Cò kén R 49 Pinus kwangtungensis Chun ex Tsiang Thông pà cò V 50 Polygonatum kingianum Collettet Hemsl Hoàng tinh hoa V 51 Podocarpus pilgeri Foxw R Thông tre lá ngn 52 Podophyllum tonkinense Gagnep. Bát giác liênE 53 Psilotum nudum (L.) Griseb Không ht lá thôngK 54 Rauvolfia verticillata (Lour.) Baill. Ba gc V 55 Smilax glabra Roxb. Th phc linh V 56 Taxus chinensis (Pilg.) Rehder Sam ht lá ngn R Ghi chú tình trng quý him: E - ang nguy cp (ang b e do tuyt chng) V - S nguy cp (có th b e do tuyt chng) R - Him (có th s nguy cp) T - B e do K - Không bit chính xác b) ng vt Thành phn loài Qua iu tra và nghiên cu thy rng khu h ng vt tng i phong phú và có loài c hu. Kt qu iu tra bc u thy rng lu vc lòng h không nhng phong phú v chng loi mà mt s loài còn tp trung vi mt cao. Bng 2.19: Phân loi ng vt Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 36 Thu in Trung Sn DAT TT Lp S B S H S Loài 1 Thú (Mammalia) 8 22 59 2 Chim (Aves) 13 41 169 3 Bò sát (Reptilia) 2 13 25 4 Lng C (Amphibia) 1 4 12 Tng 24 80 265 Tính a dng ca khu h ng vt - khu rng lá rng thng xanh ma m nhit i và á nhit i có nhng loài ng vt khu trú là các loi Kh, Vn, Bò Tót, H, Báo Gm và Gõ Kin. c bit trên vùng núi á có loài Voc qun ùi là loài c hu Vit Nam cn c bo v. - Khu rng tre na có nhng loài ng vt sinh sng: Gu, Ln rng, Lng Ln, Dúi Má Vàng, Tê Tê, Chut Nht và Chích Chòe La. Cng nh khu rng thng xanh ây là ni trú ng ca loài Khi u hung m dt. - Khu cây bi và trng c gm các loài sinh sng: Nai, Mang, cy, chn, sóc, chut, nhím, tc kè, Cú Mèo, Chào mào,... Phân b ca các loài Xét v phân b ca các loài ng vt rng lu vc thu in Trung Sn cho thy phn ln là các loài phân b rng, có mt các vùng ca nc ta; mt s phân b dc theo rng Trng Sn nh: bò tót,... cng u có mt lu vc h cha nhà máy thu in Trung Sn. Nhng loài c ln và nhng loài có vùng hot ng rng nh: các loài kh, voc, gu chó, gu nga, beo la, báo hoa mai, h, bò tót, ch yu phân b nhng khu rng nguyên sinh và th sinh, xa khu dân c. Các loài phân b gn khu vc dân c nh: nai, hong, ln rng, các loài cy,... thng hot ng rng th sinh, bìa rng, các nng bãi hoc dc hai bên b sông, sui. Nhng loài chim c ln nh: gà lôi trng, cao cát bng trng, hng hoàng, nic hung, thng hot ng nhng khu rng thp; nhng loài sng gn nc nh: rái cá, các loài chim thuc h Dic Ardeidae, h Gà nc Rallidae, h Bói cá Alcedidae, h K à Varanidae và các loài ch nhái thng sng tp trung ven các vc nc, b sông, sui. Phn ln các loài thú nh, chim, thn ln, rn thng sng rng th sinh, trng cây bi, trng c hay nng bãi. Tuy nhiên s lng cá th ca loài lu vc xây nhà máy thu in Trung Sn ã gim sút nghiêm trng do sinh cnh sng b tàn phá và vic khai thác quá mc các loài ng vt vn thng xuyên xy ra. ng vt rng c dùng cho nhiu mc ích: dùng làm thc phm, làm thuc, làm cnh, khai thác vi mc ích thng mi,... Nhóm ng vt quý him có giá tr bo tn Có 23 loài trong ó có 3 loài him, 6 loài nguy cp, 12 loài b tn thng Bng 2.20: Danh mc các loài thú ang c bo tn trong lu vc Hin trng TT Tên Vit Nam Tên khoa hc Vit Quc t Nam 1 Tê tê vàng Manis pentadactyla V 2 Cu ly ln Nycticebus bengalensis V 3 Cu ly nh Nycticebus pygmaeus V VU 4 Kh uôi ln Macaca nemestrina V VU Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 37 Thu in Trung Sn DAT 5 Kh mc Macaca assamensis V VU 6 Kh mt Macaca arctoides V VU 7 Voc mông trng Trachypithecus delacouri E CR (1) 8 Voc xm Trachypithecus crepusculus V CR(1) 9 Sói Cuon alpinus E VU 10 Gu nga Ursus thibetanus E VU 11 Gu chó Ursus malayanus E 12 Trit ch lng Mustela strigidorsa VU 13 Rái cá thng Lutra lutra V VU 14 Cy gm Prionodon pardicolor R 15 Cy mc Arctictis binturon V 16 Cy vn bc Hemgalus owstoni V VU 17 Beo la Catopuma temminckii E VU 18 Báo hoa mai Panthera pardus E 19 Báo gm Pardofelis nebulosa V VU 20 Sn dng Naemorrhedus sumatraensis V VU 21 Sóc bay ln Petaurista philippensis R 22 Sóc bay lông tai Belomys pearsonii R 23 Nhím uôi ngn Hystrix brachyura VU Ghi chú: Tình trng bo tn quc gia: E: Loài b nguy cp; V: Loài b tn thng; R: Loài him (theo Anon. 2000). Tình trng bo tn quc t: CR: Loài b e da nghiêm trng; EN: loài b nguy cp; VU: Loài b tn thng c) Cá và các sinh vt thu sinh Qua kho sát và phân tích các thy vc trong lu vc h cha ã xác nh c 25 loài thuc 3 ngành to bao gm to Silíc (Bacillariophyta), to Lam (Cyanophyta) và to Lc (Chlorophyta). Thành phn loài nh trên là thp có th do lng mu thu không nhiu và không có nhiu dng thu vc. Trong thành phn thc vt ni, to Silíc và to Lc chim u th v s lng loài. Trong thc vt ni, các loài c trng cho các thu vc nc chy sông sui min núi là các nhóm to n bào thuc to Silíc có các chi Navicula, Nitzschia, Diatoma, thuc to Lam và to Lc có các nhóm to a bào dng si nh các chi Oscillatoria thuc to Lam, chi Spirogyra thuc to Lc có tn xut xut hin nhiu hn c. ây là nhng loài a nc sch thng xut hin trong các thu vc sông sui t nhiên. + ng vt ni Trong lu vc xác nh c 29 loài ng vt ni thuc các nhóm Giáp xác Chân chèo (Copepoda), Giáp xác Râu ngành (Cladocera), Trùng bánh xe (Rotatoria), Giáp xác Ostracoda và u trùng côn trùng. Trong thành phn ng vt ni, nhóm Giáp xác Râu ngành có s loài cao nht, sau n nhóm Giáp xác Chân mái chèo, Trùng bánh xe và cui cùng là nhóm Giáp xác Ostracoda và nhóm u trùng côn trùng. Các nhóm ng vt ni a phn là các nhóm thng xut hin trong các thu vc nc chy t nhiên không b tác ng mnh bi các hot ng ca con ngi. + ng vt áy và các nhóm Côn trùng nc Kt qu phân tích ng vt áy ã xác nh c 10 loài ng vt áy bao gm các nhóm c (Gastropoda), Trai hn (Bivalvia), tôm càng, tôm con (Crustacea - Macrura) và Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 38 Thu in Trung Sn DAT cua (Crustacea - Brachyura). Trong thành phn ng vt áy, nhóm c có nhiu loài nht (7 loài). Các nhóm khác s loài không nhiu và mt cng không cao. Các nhóm côn trùng nc xác nh c 16 loài thuc các nhóm thng có mt ti các sông sui t nhiên vùng rng núi nc chy nh các nhóm côn trùng thuc các b phù du (Ephemeroptera), b Cánh úp (Plecoptera), b Cánh lông (Tricoptera), b Chun chun (Odonata), b Cánh na (Hemiptera) và b Hai cánh (Diptera). Trong thành phn côn trùng nc, b Phù du (Ephemeroptera) và b Chun chun (Odonata) có nhiu loài nht. Các nhóm khác có s lng loài không nhiu. a phn các nhóm côn trùng nc là nhng loài sng trong các thu vc t nhiên nc chy sch. Ti các sui thành phn loài côn trùng phong nhú nht và mt cng cao nht. + Khu h cá và ngh cá Theo báo cáo thành phn loài cá trên toàn b lu vc Sông Mã thuc a phn tnh Thanh Hóa (Nguyn Hu Dc, Dng Quang Ngc, T th Thy ­ Trng i hc S phm Hà Ni) thì khu vc sông Mã và vùng ph cn c thng kê và xác nh c 1322 loài cá thuc 94 ging, 35 h và 9 b. B có s h ông nht là b cá Vc (perciformes) vi 19h (54,2%); tip n là b cá Nheo (Siluriformes) có 6h (17,1%); các b còn li phn ln có 1h mi b. H cá Chép (Cyprinidae) là h có s ging loi phong phú nht: 38 ging (chim 29,7% tng s ging) và 60 loài (45,5% tng s loài); tip n h cá Bng trng (Gobiidae) 8 ging vi 9 loài; h cá Bng en (Eleotridae) có 5 ging, 5 loài; h cá Lmg (Bagridae) có 4 ging vi 5 loài. Các h còn li mi h ch có 1 n 2 ging, mi ging cng ch có t 1 n 2 loài; có n 14 h (40% tng s h) mi h ch có 1 ging vi 1 loài. Trong tng s 132 loài thng kê c khu vc nghiên cu, có 8 loài c lit kê trong sách Vit Nam. ó là: mòi c (clupanodon thrissa), Nga bc (tor (folifer) brevifilis), Chày t (Spinibarbus hollandi), Snh gai (Varicorhinus laticeps), Rm xanh (Sinilabeo lemassoni), Cá ngnh (Cranoglanis multiradiatus), Cá lng chm (Hemibagrus guttatus), Cá chiên sông (Bagarius yearrelli). Tt c 8 loài u bc V. Không có loài nào c ghi trong ngh nh 48/2002/N ­ CP và danh lc ca IUCN 2002. Trong 8 loài trên thì cá ngnh, cá lng chm và cá chiên sông còn khá nhiu; thm chí còn là i tng cá kinh t ca mt s a phng trong khu vc nghiên cu. Nm loài còn li thì rt ít gp. Bng 2.21: Danh mc các cá dòng sông Mã thuc a phn tnh Thanh Hoá Hin trng TT Tên Vit Nam Tên khoa hc Vit Nam B cá Trích Clupeiformes H cá Trích Clupeidae 1 Mòi C Clupannodon thrisa L V H cá trng Engraulidae 2 Lành canh trng C.grayii Richardson B cá chép Cypriniformes H Cá Chép Cyprinidae 3 Cá Cháo Opsariichthys bidens Gunther 4 Mi Sc Rasbora cephalotaenia Bleeker 5 Trm en Mylpharyngodon piceus Richardson Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 39 Thu in Trung Sn DAT 6 Trm c Ctenopharyngodon idellus (C&V) 7 Chày mt Squaliobarbus curriculus Richardson 8 Mng Elopichthy bambusa Richardson 9 Du h bng Toxabramis swinhonis Gunther 10 Mng Xanh Hemculter leucisculus Basilewsky 11 Mng nâu H. Songhongensis Ho & Ngha 12 Mng dài H. elongatus Ho & Vân 13 Thiu bc Ancheyrythroculter erythropterus Basil 14 Du sông thân mng Pseudohemiculer dispar peters 15 Du sông gai ngn P.hainanensis Nichols&Pope 16 Mng gai Hainania serrata Koller 17 Vn Megalobrama skolkovii Dybowsky 18 Nga Bc Tor (folier) brevifilis Peters V 19 Ngão gù Culter recurvirostris sauvage 20 Cá cy Parator macracanthus Pell&Chew 21 Cá Bng Spinibarbus denticulatus Oshima 22 Chày t S.hollandi Oshima V 23 òng dong Capoeta semifasciolataGunther 24 Cá Snh Varicorhinus (O) gelarchi Peters 25 Snh gai V. (O) laticeps Gunther V 26 Rm xanh Sinilabeo lemassoni Pell&Chev V 27 Trôi Cirrhina molitorella C&V 28 Cá Mrigan C.mrigala Hamilton 29 Dm t Osteochilus salsburyi N&P 30 Cá o Garra pingi Tchang 31 Cá st môi G.orientail Nichols 32 Cá Dic Carassius auratus Linnaeus 33 Cá Chép Cyprinius carpio Linnaeus H cá chch ng Cobitidae 34 Cá chch ng Misgumus anguillicaudatus Nich 35 Cá chch Hoa Cobitis taenia dolychorhynchus H chch vây bng Balitoridae 36 Cá chch sui Nemachilus pulcher 37 Cá chch á sc Barbatula fasciolata 38 Cá chch á uôi bng B.orthrocauda Yen 39 Cá chch á ch n B.uniformis Yen 40 Cá Vây bng vy Balitora brucei Gray B Cá nheo Siluriformes H cá nheo Siluridae 41 Cá nheo Silurus asotus linnaeus H cá Trê Clariidae 42 Cá Trê en Clarias fuscus H cá Ngnh Cranoglanidae 43 Cá Ngnh Cranoglanis multiradiatus V H cá lng Bagridae Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 40 Thu in Trung Sn DAT 44 Cá Lng chm Hemibagrus guttatus V 45 Cá mt Leiocassis virgatus H cá chiên Sisoridae 46 Cá chiên sông Bagarius yearrelli V 47 Cá Chiên sui con Glyptothorax minutum 48 Cá Chiên sui Hi Nam G.hainanensis N.&P 49 Cá Chiên sui G.sp H cá úc Ariidae 50 Cá Úc Arius sinensis B cá ngn Osmeriformes H cá ngn Salangidae 51 Cá ngn Salanx longianalis Regan B cá kim Beloniformes H cá Nhái Belonidae 52 Cá Kim Trung Hoa Hyporhamphus sinensis B mang lin Synbranchiformes H Ln Monopteridae 53 Cá Ln Monopterus albus B cá Vc Perciformes H cá chch sông Mastacembelidae 54 Cá Chch sông Mastacembelus armatus H cá chm Centropomatidae 55 Cá chm Lates calcarifer H cá rô phi Cichlidae 56 Cá rô phi vn Oreochromis niloticus 57 Cá rô phi en O.mossambicus H cá bng en Eleotridae 58 Cá Bng cáu Butis butis 59 Cá Bng Vân Tridentiger trigonocephalus 60 Cá Bng en Eloetris fusca H cá bng sui Odontobutidae 61 Cá Bng sui u ngn Percottus chalmersi 62 Cá Bng sui bc b P. tonkinensis Yen H cá bng trng Gobiidae 63 Cá Bng á Rhynogobius hadropterus 64 Cá Bng than R.leavelli 65 Cá bp Botrichthys sinensis 66 Cá bng i Mugilogobius abei H cá rô ng Scombridae 67 Cá rô ng Anabas testudineus H cá sc Belontidae 68 Cá c Macropodus opercularis H cá chui Channidae 69 Cá chui Channa maculata lacepede 70 Cá qu C.striata Bloch Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 41 Thu in Trung Sn DAT B cá Hng Nhung Characiformes H cá hng nhung Characiidae Cá Chim trng nc Colossoma brachipomus 71 ngt B cá bn Pleuronectiformes H cá bn cát Cynoglossidae 72 Cá Bn sc C. Trigrammus Gunther (Ngun: Nhng vn nghiên cu c bn trong khoa hc s sng, Nhà xut bn khoa hc và k thut nm 2004) 2. H sinh thái khu vc d kin tái nh c ­ inh canh Khu vc d kin tái nh c ­ nh canh ngoài các c trng chung ca h sinh thái trong lu vc còn có c trung riêng v h sinh thái là h sinh thái do con ngi to nên. Các c chng nh sau: + H thc vt 1. Rng trng Vùng ngp ca công trình có din tích rng tre na khá ln, trong ó cây lung c trng nhiu hn c, ngoài ra còn có mt s loài cây g khác c trng rãi rác nh; ràng ràng, lát, xoan, xà c, bch àn... 2. Cây n qu: Cam, Chanh, Bi, Nhãn, Vi, Mít, Roi, Chôm chôm, Chui.... 3. Cây trng cn ngn ngày: Rau u các loi. 4. Cây lng thc: Lúa, Ngô, Khoai... + H ng vt H ng vt khu vc d kin tái nh c mang c trng chung ca h ng vt lu vc nhng thành phn loài kém a dng, hu ht là các loài thú nh sng gn ngi nh Trâu bò, ln gà ... + Cá và các sinh vt thu sinh Trong khu vc d kin tái nh c ­ nh canh, các con sui d kin xây dng các p dâng u chy v sông Mã, có dc ln nên h cá và sinh vt thy sinh không có nhng khác bit ln và các h cá và sinh vt thy sinh cng không mang tính c hu có giá tr bo tn. 2.1.3.6. Khu bo tn thiên nhiên * Khu bo tn thiên nhiên trong lu vc công trình 1. Khu bo tn thiên nhiên Pù Hu Khu BTTN Pù Hu nm trên a phn hành chính ca xã Xuân Hoa, huyn Mng Lát, tnh Thanh Hoá có din tích 35.089ha, trong ó din tích có rng là 23.849 ha. Khu bo tn này nm trong lu vc công trình thu in Trung Sn. Vùng lòng h công trình nm cách ranh gii khu BTTN (phân khu phc hi sinh thái) khong 5km và cách khu vc mt bng công trình khong 10km v hng Nam. To a lý: T 200 23' - 200 35' v Bc; T 1040 44' - 1050 01' kinh ông a dng sinh hc: Khu BTTN Pù Hu có 2 kiu rng chính: Kiu rng thng xanh t thp phân b cao di 700m vi các loài thc vt u th thuc h u Fabaceae, Xoan Meliaceae, B hòn Sapindaceae; Kiu rng thng xanh núi thp phân b cao trên 700m vi các loài thc vt u th ca h D Fagaceae, Dâu tm Moraceae, R Lauraceae. Bc u ã thng kê c 509 loài thc vt bc cao có mch. Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 42 Thu in Trung Sn DAT Khu bo tn có mt s loài thú có giá tr bo tn nh Gu nga Ursus thibetanus, Gu chó H. malayamus, Báo hoa mai Panthera pardus, Bò tót Bos gaurus và Vn. Khu h chim cha c kho sát y , nhng cng ghi nhn c 2 loài chim có giá tr bo tn trong vùng là Trèo cây m vàng Sitta solangiae là loài b e do toàn câu mc s nguy cp và Khu m dt vân nam Paradoxornis atrosuperciliaris là loài sp b e do toàn cu (Lê Trng Tri, Vin iu tra quy hoch rng). áng chú ý nht là vic phát hin loài Trèo cây m vàng bi vì ây là loài có vùng phân b hp. (Theo: Thông tin các khu bo v hin có và xut Vit Nam - Chng trình Birdlife Quc t và Vin iu tra quy hoch rng, Hà Ni 2-2001). 2. Khu bo tn thiên nhiên Xuân Nha Theo kt qa quy hoch 3 loi rng trên a bàn tnh Sn La, KBTTN Xuân Nha nm trên a phn hành chính ca ba xã Xuân Nha, Tân Xuân và Ching Sn, huyn Mc Châu, tnh Sn La vi tng din tích là 16.316,8ha. Trong ó có 14.643,9ha t có rng, bao gm: 14632, 4 ha rng t nhiên và 11,5ha rng trng. KBTTN có các kiu thm sau: - Thm thc vt t nhiên: + Kiu rng kín lá rng thng xanh ma m nhit i chim 11.307,8ha, gm 7.374,2ha rng giàu, 943,9ha rng trung bình 1.131,1ha rng nghèo và 1.858,6ha rng phc hi. Kiu rng này ph bin 3 tng sinh thái vi mt s loài u th, in hình nh: Hoàng àn gi, liu sam, re, gi, p mu, thông tre, sn t, chò ch,... + Kiu rng hn giao g, tre, na chim 1.936,4ha, gm các cây g lá rng mc xen ln vi tre na. + Trng c cây bi trên t cha s dng. - Thm thc vt nhân tác: + Kiu rng trng (cha có tr lng): 11,5ha. Theo kt qu iu tra KBTTN Xuân Nha có nhiu loài thc vt quý him cn c bo v nh: Thông nàng, kim giao, lá hoa, trai lý, thông lá tre, sng l, inh, nghin, P mu,...Nhiu loài dc liu, hng liu: tho qu, sa nhân, k nam, mã tin, ng gia bì,... và nhiu loài cây a dng nh: su, c, tru, tai chua,... V ng vt: có khong 277 loài ng vt có xng sng gm 162 loài thú, 49 loài chim, 46 loài bò sát và 20 loài ch nhái. Trong ó có 18 loài quý him, gm 14 loài thú, 3 loài chim, 1 loài bò sát: Bò tót, h, vn en, kh c, cu li en, kh mc, sn dng, gu nga, phng hoàng t, gà tin, mùa núi vàng,...Nhiu loài có giá tr kinh t, dc liu và thng mi: gu, báo, h, tc kè, trn,vt, yng,... * Khu bo tn thiên nhiên lân cn trong lu vc công trình 3. Khu bo tn thiên nhiên Hang Kia - Pà Cò Khu BTTN Hang Kia - Pà Cò nm trên a phn hành chính ca xã Pà Cò, Hang Kia, Bo La và Ping Ve - huyn Mai Châu - tnh Hoà Bình. Din tích 7.091 ha trong ó 2.681 ha thuc phân khu bo v nghiêm ngt và 4.410 ha thuc phân khu phc hi sinh thái. Cách tuyn p khong 26,7 km v phía ông Nam. To a lý: 20o41'-20o46' v Bc, 104o51'-105o01' kinh ông. a dng sinh hc: Có ba loài phong lan mi cho khoa hc mi c mô t ti khu vc này. Hin nay khu bo tn này cha có thông tin v tính a dng sinh hc. (Theo: Thông tin các khu bo v hin có và xut Vit Nam-Chng trình Birdlife Quc t và Vin iu tra quy hoch rng, Hà Ni 2-2001). 4. Khu bo tn thiên nhiên Pù Luông Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 43 Thu in Trung Sn DAT Khu bo tn thiên nhiên Pù Luông thuc a phn 2 huyn Quan Hoá và Bá Thc, phía Tây tnh Thanh Hoá, Bc Trung b Vit Nam. Khu bo tn bao gm phía Tây ca dãy núi á vôi Pù Luông - Cúc Phng và phía Bc tip giám vi các huyn Mai Châu, Tân Lc và Lc Sn ca tnh Hòa Bình. Có ta a lý nh sau: - T 200 21' n 200 34' V Bc; 0 0 - T 105 02' n 105 20' Kinh ông. Khu bo tn thiên nhiên gm các phn t thuc a phn ca 9 xã: Phú L, Phú Xuân, Thanh Xuân, Trung Sn, Phú Nghiêm thuc huyn Quan Hoá và Thành Sn, Thành Lâm, C Lng và Lng Cao thuc huyn Bá Thc; vi tng din tích là 17.662ha, trong ó gm khu bo v nghiêm ngt rng 13.320ha và khu phc hi sinh thái rng 4.342ha. Các khu rng nguyên sinh ti Khu bo tn thiên nhiên Pù Luông c phân loi là rng nguyên sinh rm thng xanh ma mùa nhit i. Theo kt qu iu tra ca Vit iu tra và Quy hoch rng vào nm 1997 v khu h ng vt Khu bo tn thiên nhiên Pù Luông thì ã ghi nhn c 59 loài thú, 162 loài chim, 28 loài bò sát và 13 loài lng c (Lê Trng Tri và Tc 1998; BirdLife và FIPI, 2001). Trong ó có Voc u trng Trachypithecus delacouri b e da nghiêm trng. Theo nhóm nghiên cu Lê Trng Tri và Tc (1998) ã khng nh s tn ti ca loài Voc qun ùi trng vi s lng c tính vào khong 40-60 cá th sng thành 8-9 nhóm, và hai loài kh hu khác (loài Culi ln Nycticebus bengalensis và loài kh vàng Macaca mulatta). Ngoài ra qua t iu tra v các loài kh Pù Luông c tin hành nm 1999 bi Hip hi ng vt Frankfurt (Baker, 1999), kt qu cho thy có s tn ti ca loài kh mt Macaca arctoides, kh vàng Macaca mulatta, kh mc Macaca assamensis và loài voc xám Trachypithecus crepusculus. Theo kt qu nghiên cu v khu bo tn thiên nhiên Pù Luông ca tác gi ng Ngc Cm thì có tng s 43 loài thú thuc 17 h và 6 b ã c ghi nhn. Mc a dng v thú khu bo tn thiên nhiên Pù Luông có th sánh ngang vi các vùng núi á vôi khác phía Bc Vit Nam. Tuy nhiên có nhng loài ã gn nh hoàn toàn bin mt khu vc này, nhng loài ã tng có khu bo tn trong quá kh, nh các loài Bò rng, Vn và H. Mt vài lài khác cng c xem là có tình trng tng t, chúng gm loài Sói cuon alpinus, Rái cá thng Lutra lutra và gu chó Ursus malayanus, nhng loài này nu có tn ti thì cng ang bên b ca s tuyt dit. Ngoi tr bò rng, vn và h, 23 loài thú cn c bo v ã c ghi nhn, 14 loài trong s này ã c khng nh chc chn là còn tn ti. Theo nghiên cu ca tác gi Mai ình Yên, Nguyn Hu c và Dng Quang Ngc v khu bo tn thiên nhiên Pù Luông thì ây có tng s 55 loài cá thuc 45 ging và 18 h c xác nh. Trong s này có 50 loài là loài a phng và 5 loài ngoi lai. Nm loài cá có tên trong Sách Vit Nam xp cp "V" ã c ghi nhn: Onychostoma laticeps, Bangana lemassoni, Spinibarbus hollandi, Bagarius rutilus và Cranoglanis henrici (Anon. 2000). c bit là loài B. Rutilus có kích thc ln và B. Lemassoni c ghi nhn Pù Luông. Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 44 Thu in Trung Sn DAT 2.2. IU KIN KINH T - XÃ HI 2.2.1. Dân s, dân tc và lao ng Theo s liu thng kê nm 2006, toàn b 5 xã có 4.058 h, 22.263 khu. T l tng dân s t nhiên trong vùng trung bình nm là 3%, ây là t l tng dân s khá cao so vi các a phng khác ca hai tnh Thanh Hoá và Sn La. Tng s lao ng trong vùng có 11.349 ngi chim khong 51% tng dân s, trong ó s lao ng nông nghip chim 98%, s lao ng phi nông nghip chim 2%. ây là c im cn c chú trng trong khi xây dng các gii pháp phc hi sn xut và thu nhp cho h TC phù hp vi ngh nghip. Các dân tc chính trong vùng gm: Thái, Mông và mt s h dân ngi Kinh vào buôn bán nh. Nhìn chung, ng bào các dân tc có truyn thng cách mng, oàn kt giúp ln nhau trong cuc sng. Bng 2.22: Hin trng dân s vùng d án nm 2006 Dn tích Mt d.s Trong ó S 2 TT Hng mc T.hiên S h (ngi/km ) Lao ng khu (ha) Thái Hmông Tng s 4058 22263 8489 13774 11349 A T.Thanh Hoá 2813 15587 5922 9665 9260 I H.Quan Hoá 561 2529 2529 0 2504 1 Xã Trung sn 7.934,13 561 2529 32 2529 2504 II H.Mng Lát 2252 13058 3393 9665 6756 1 Xã Mng Lý 8.508,39 745 4617 54 1154 3463 2235 2 Xã Trung Lý 19.290,32 955 5517 29 1655 3862 2865 3 Xã Tam Chung 13.048,11 552 2924 22 584 2340 1656 B Tnh Sn La 1245 6676 2567 4109 2089 I H.Mc Châu 1245 6676 2567 4109 2089 1 Xã xuân Nha 30.042,56 665 3259 11 1303 1956 968 2 Xã Tân Xuân 580 3417 1264 2153 1121 (Ngun: s liu iu tra tháng 3 nm 2007) T l lao ng nông - lâm nghip các huyn Mc Châu, Mng Lát, Quan Hoá thng chim trên 75%. Ti các xã thuc vùng d án, t l này còn cao hn và thng chim t trng trên 95% lao ng trong tui. Lao ng trong các ngành công nghip, dch v chim t trng nh. 2.2.2. Các ngành kinh t 2.2.2.1. Hin trng sn xut ngành nông nghip a) Trng trt Trng trt vn là hot ng ch yu trong các hot ng sn xut, thu nhp t cây lng thc chim ti 40% - 60% thu nhp ca nông h. Sn xut lng thc c thc hin theo phng thc canh tác: lúa nc và nng ry vi các loi cây trng chính là lúa, ngô và sn. *Sn xut lúa nc: Cây lúa nc c nông dân ti các xã vùng d án gieo trng 2 v trong nm. Ti các xã thuc tnh Thanh Hoá do c im a hình dc, vic sn xut lúa nc rt khó khn, ch có nhng di t nh quy mô vài ha, nm ven các sui, c ngi dân tn dng làm lúa nc 1-2 v, có nhiu rung ch quy mô vài trm mét vuông. Trình canh tác lúa nc ca các h nhìn chung còn thp, sn xut ch yu ph Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 45 Thu in Trung Sn DAT thuc vào thiên nhiên, nng sut thp do không ch ng nc ti và cha u t thâm canh. Riêng xã Xuân Nha ca Mc Châu vi iu kin a hình bng và có li th xã ã xây dng công trình thu li ti khong 60 ha lúa nên sn xut lúa nc c phát trin mnh hn. - Din tích gieo trng lúa nm 2006 ca các xã nh sau: xã Trung Sn 21 ha lúa; xã Trung Lý 42 ha, trong ó (5 ha lúa 2 v, 37 ha lúa 1 v); xã Tam Chung 117 ha trong ó có 28,9 ha lúa 2 v, 89 ha lúa 1 v); xã Mng Lý 16 ha, trong ó có 7 ha lúa 2 v, 9 ha lúa 1 v); xã Xuân Nha din tích gieo trng lúa nc là 236 ha, trong ó lúa 2 v 85 ha, lúa 1 v 151 ha. - Sn lng thóc tng ng t: xã Trung Sn t 63 tn, xã Trung Lý t 125tn, Xã Tam Chung t 1310 tn, xã Mng Lý t 45 tn; xã Xuân Nha t 730tn * Sn xut nng ry: là loi hình canh tác ph bin ca ngi dân trong vùng, bình quân mi h có t 2 n 3 ha t nng. Thông thng t nng ry c ngi dân trng lúa nng, ngô, sn gii quyt nhu cu lng thc ti ch. Sn xut mang tính qung canh, nh tri, nng sut cây trng thp, không n nh. Din tích gieo trng hàng nm trên t nng ry nh sau: - Xã Trung Sn: Din tích gieo trng lúa ry 58,5 ha, ngô 135 ha, sn 264 ha, sn lng tng ng t 46,8 tn, 405 tn, 1.848 tn. - Xã Trung Lý: Din tích gieo trng lúa ry 323,7 ha, ngô 475 ha, sn 29,7 ha, sn lng tng ng t 259 tn, 1.425 tn, 207,7 tn. - Xã Tam Chung: Din tích gieo trng lúa ry 108,7 ha, ngô 246 ha, sn 45 ha, sn lng tng ng t 87 tn, 738 tn, 315 tn. - Xã Mng Lý: Din tích gieo trng lúa ry 380 ha, ngô 220 ha, sn 45 ha, sn lng tng ng t 304 tn, 660 tn, 312 tn. - Xã Xuân Nha: lúa nng 200 ha, ngô 400 ha, sn 110 ha, sn lng tng ng t 200 tn, 1240 tn, 825 tn. Bng 2.23: Tng sn lng lng thc và bình quân u ngi nm 2006 Hng mc VT Trung Trung Tam Mng Xuân Sn Lý Chung Lý Nha 1. Tng sn lng tn 514,84 1808,43 1.134,84 1.009,00 2.169,70 lng thc quy thóc Trong ó: - Thóc tn 109,84 383,43 396,84 349,00 929,70 - Màu tn 405,00 1425 738,00 660 1240,00 2. Bình quân lng kg/ng/nm 203,58 327,79 388,11 218,54 219,27 thc u ngi Ngoài cây lng thc nông dân trong xã còn trng sn, lc, rau, u các loi và cây n qu nh mn, mít, na ch yu cho nhu cu hàng ngày ca ngi dân. Nhìn chung nng sut cây trng cha cao vì cha c u t úng mc và cha áp dng các k thut canh tác mi. Bng 2.24: Din tích, nng sut, sn lng mt s loi cây trng hàng nm các xã thuc tnh Thanh Hoá VT: DT(ha); NS: (T/ha); SL:(Tn) Cây lng thc Cây CNTP Hng mc Lúa nc Lúa Ngô Sn Lc Rau u Mùa C. Xuân ry các loi các loi 1.Trung Sn - Din tích 19,7 1,2 58,5 135,0 264,0 19,5 74,7 Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 46 Thu in Trung Sn DAT - Nng sut 30 28 8 30 70 120 20 - Sn lng 59,6 3,4 46,8 405,0 1.848,0 0,0 234,0 149,4 2.Trung Lý - Din tích 37,0 5,0 323,7 475,0 29,7 3,0 7,0 1,0 - Nng sut 30 27 8 30 70 7 120 20 - Sn lng 111,0 13,5 258,9 1.425,0 207,7 2,0 84,0 2,0 3.Tam Chung - Din tích 88,7 28,6 108,7 246,0 45,0 1,5 0,5 - Nng sut 27 24 8 30 70 20 20 - Sn lng 241,3 68,6 86,9 738,0 315,0 0,0 3,0 1,0 4. Mng Lý - Din tích 8,5 7,5 380,0 220,0 44,7 0,0 0,5 0,5 - Nng sut 30 26 8 30 70 0 120 20 - Sn lng 25,5 19,5 304,0 660,0 312,7 0,0 6,0 0,0 Ngun: Phòng nông nghiêp, phòng thng kê huyn Quan Hóa, huyn Mng Lát Bng 2.25: Din tích, nng sut, sn lng mt s loi cây trng chính xã Xuân Nha - huyn Mc Châu - tnh Sn La nm 2006 VT: DT (ha); NS (T/ha); SL (Tn) Cây lng thc Cây thc phm Cây LN Hng mc Lúa nc Lúa Rau u n Ngô Sn Mùa C.Xuân ry các loi các loi qu - Din tích 151 85 200 400 110 4 6 170 - Nng sut 32 29 10 31 75 120 20 51 - Sn lng 483,2 246,5 200 1240 825 48 12 868 (Ngun: Phòng nông nghip, thng kê huyn Mc Châu) b) Chn nuôi Ngành chn nuôi vn ang còn phát trin theo hng t phát, nông dân trong vùng cha xem chn nuôi là mt trong ngun thu nhp chính trong kinh t h gia ình hin nay. Do trình k thut chn nuôi cha cao, ging gia súc, gia cm ch yu là ging a phng có tm vóc nh, tng trng chm, c bit là kh nng phòng chng dch bnh kém nên hiu qu kinh t không cao do vn duy trì phng thc th rông gia súc gia cm là chính. Hin ti trung bình mi h trong vùng nuôi 1-2 con trâu bò, các h chn nuôi nhiu có th có 3- 4con, 1-2 con ln; 10 - 15 con gia cm. Bng 2.26: àn gia súc gia cm trong các xã vùng d án n v tính: (con) TT Tnh, huyn Trâu Bò Ln Dê Gia cm Tng s 3.396 4.549 13.580 469 79.870 1. Xã Trung sn 248 854 1.098 278 7.280 2 Xã Trung Lý 368 317 2.012 16.200 3 Xã Tam Chung 507 520 2.400 91 13.790 4 Xã Mng Lý 203 488 2.420 17.600 5 Xã Xuân Nha 2.070 2.370 5.650 100 25.000 (Ngun: Phòng thng kê huyn Mc Châu, Quan Hóa, Mng Lát) c) Ngành lâm nghip Lâm nghip là th mnh ca vùng d án, s liu thông kê cho thy 4 xã thuc a bàn Thanh Hoá có din tích t lâm nghip 35.924,28 ha, chim 73,64% tng din tích t nhiên, trong ó loi rng sn xut có 15.243,58 ha (chim 42,43% din tích rng), rng c dng có 12.165 ha (chim 33,86%) và rng phòng h có 8.515 ha (chim 23,7%). Xã Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 47 Thu in Trung Sn DAT Xuân Nha ca tnh Sn La qun lý 16.121 ha t lâm nghip trong ó rng trng có 25 ha, chim 0,16%, rng c dng và phòng h có 16.096 ha, chim 99,84% din tích rng. Nhìn chung sn xut lâm nghip cha phát trin, ch yu là khoanh nuôi và bo v rng theo các chng trình d án trin khai trên a bàn. Trong nhng nm qua nhiu h gia ình ti a bàn các xã Trung Lý, Mng Lý, Trung Sn ã xây dng trang tri trng lung, là mô hình rt có hiu qu, góp phn tng thu nhp t sn xut lâm nghip, tuy vy thu nhp t ngh rng vn chim t trng rt thp so vi t sn xut nông nghip. d) Ngành thu sn Là huyn min núi, din tích t có mt nc nuôi trng thu sn các xã nghiên cu không nhiu nên ngành thu sn không có nhiu iu kin phát trin. Hin nay trên a bàn các huyn thuc vùng d án có 181,8ha din tích mt nc nuôi trng thu sn. Trong ó huyn Mc Châu có din tích 126,1ha, huyn Quan Hoá có din tích 39,9ha, huyn Mng Lát có din tích 15,8ha. Phn ln là nuôi cá nc ngt. Giá tr sn xut ca ngành thu sn ca các huyn chim giá tr không áng k so vi tng giá tr sn xut ca các ngành kinh t khác trong toàn huyn. Mc dù vy, nhng nm gn ây, chn nuôi cá nc ngt ã bt u có phong trào, din tích ao h h gia ình ã tng lên. Trong tng lai, khi h Trung Sn c xây dng, vi mt din tích mt nc tng i ln là iu kin thun li cho ngành thu sn a phng phát trin. 2.2.2.2.Tình hình sn xut công nghip, tiu th công nghip và dch v Công nghip, tiu th công nghip ti vùng d án cha phát trin, nhng sn phm ca tiu th công nghip truyn thng trong vùng ch yu là dt, an lát ca ngi Thái, ngi Mng...ch yu phc v tiêu dùng trong gia ình, cha tr thành sn phm hàng hóa. Các ngành công nghip trong các huyn thuc vùng d án ch yu là ngành công nghip ch bin, công nghip khai thác. Dch v hin ti cha phát trin mt phn do nhu cu thp phn na do t thng thao túng nên hn ch n tác dng ca vai trò dch v i vi kích cu sn xut và tiêu dùng. Nhìn chung dch v hin ti ch yu là hot ng thng nghip, buôn bán nh cho nhu cu sinh hot và sn xut hàng ngày ca ngi dân. 2.2.3. Vn hóa, xã hi và giao thông trong khu vc a) Vn hoá: Các xã trong khu vc d án hin cha phát hin thy di tích lch s, vn hoá nào. Dân c khu vc d án thu in Trung Sn ch yu là ng bào dân tc Thái, Mông, H'Mông... vi nhiu phong tc tp quán sinh hot và sn xut khác nhau to nên bc tranh nhiu màu sc vn hoá ca cng ng các dân tc Vit Nam. ng bào dân tc Thái, Mng có phong tc sng qun t theo h hàng dòng tc theo cng ng và thng nh c vùng thp, khu t bng gn ngun nc, c bit là dc các phiêng bãi màu m ven các con sông sui, ni có iu kin trng lúa nc và ào ao nuôi cá. b) Giáo dc Các xã thuc a bàn Thanh Hoá u có trng ph thông c s cp I, II, c xây dng khá kiên c, ti các bn xã trung tâm xã u có lp cm bn. Nhìn chung, t l tr em n trng cha cao, s em b còn ph bin ti các bn. Ti xã Xuân Nha c u t trng hc c s cp I, II, c xây dng kiên c (nhà cp III), có phòng cho giáo viên và các hc sinh các bn xa n ni trú. Các huyn trong vùng d án ã hoàn thành xong chng trình xoá mù ch, s liu v tình hình giáo dc trong nm 2005 c tng hp bng sau: Bng 2.27: Mt s ch tiêu v giáo dc các xã vùng d án Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 48 Thu in Trung Sn DAT TT Ch tiêu n v Mc Châu Quan Hoá Mng Lát I S trng Trng 63 36 16 1 Tiu hc - 25 18 9 2 TH và THCS - 12 3 Trung hc c s - 21 17 6 4 THCS và PTTH - 3 5 PTTH - 2 1 1 II S phòng hc Phòng 1123 548 325 III S giáo viên Ngi 2301 640 331 1 Tiu hc - 1341 375 238 2 Trung hc c s - 796 234 75 3 PTTH - 164 31 18 IV S hc sinh - 33653 11181 6222 1 Tiu hc - 18413 5752 4286 2 Trung hc c s - 11756 4394 1449 3 PTTH - 3484 1035 487 (Ngun: Niên giám thng kê các huyn nm 2005) c) Y t và sc kho cng ng Ti các xã u có trm y t trung bình mi trm có 1 y s và 2 - 3 y tá là ngi a phng. Công tác chm sóc sc kho ban u cho nhân dân và k hoch hóa gia ình c thc hin khá tt, hn ch mt s dch bnh nh st rét, bu c,... Tuy nhiên thit b y t, thuc men phc v công tác khám cha bnh còn thiu, các ca bnh nng u phi a xung bnh vin huyn. d) Thông tin liên lc Theo s liu thng kê tnh Thanh Hoá, Hoà Bình nm 2005, t l các h s dng dch v in thoi còn rt thp toàn huyn Quan Hoá có 820 máy, huyn Mai Châu có 1.460 máy. Vn còn mt s xã cha s dng dch v in thoi nên rt khó khn trong vic thông tin liên lc vi các vùng bên ngoài. e) Truyn thanh, truyn hình Tng s các xã cha có trm truyn thanh, cha c ph sóng truyn hình ang còn chim t l khá ln. f) Hin trng giao thông trong khu vc Các tnh, huyn xã b nh hng bi công trình là các a phng thuc vùng núi phía Bc vi nhiu khó khn, do vy hin nay h thng giao thông trong khu vc còn nhiu khó khn, n c các a phng b nh hng bi công trình có các quc l 6 và quc l 15A. Ngoài các quc l còn có các h thng ng giao thông liên thôn xã tuy nhiên các ng này ch yu là ng t, t l kiên c hóa còn thp. Chng 2: iu kin t nhiên, môi trngvà kinh t xã hi 49 Thu in Trung Sn DAT Chng 3 ÁNH GIÁ TÁC NG MÔI TRNG DO VIC XÂY DNG NHÀ MÁY THU IN TRUNG SN Bng 3.1: Bng tóm tt ngun, i tng, quy mô và mc tác ng môi trng gây ra bi d án Quy mô tác ng Mc T Hot ng Ngun gây tác ng i tng b tác ng Theo không Theo thi tác T gian gian ng I Giai on chun b 1 - Thu hi - Thu hi t, mt - Tác ng n i sng, kinh t, ngh nghip, thay i ni - Khu vc Trung hn Mnh t cho xây nhà , c s h tng , a im canh tác, tp quán canh tác, ... ca các h b tuyn p, dng d án và các công trình nh hng và xã, huyn vùng d án khu nhà - Công tác công cng - Tác ng n vic s dng t khu mt bng công trình máy TB dn dp, - Cht b cây và làm mt tài nguyên t khu vc lòng h. san i mt - Bom mìn, vt n - Suy gim h sinh thái trên cn khu vc mt bng công Mnh bng xây còn sót li trong trình, tuyn ng thi công vn hành VH1, 2 mt mt phn dng các chin tranh ni c trú ca ng vt, xua ui các ng vt cn do ting công trình - San i mt bng n. ph tr - Sinh khi thc vt do phát quang làm tng lng rác thi, KK chim dng t làm bãi thi, gây ô nhim t, ngun KK nc ngm khu vc bãi thu gom cây và sông Mã. 2 Xây dng - Xây dng h thng Tng lng bi, các khí thi và ting n gây nhim bn môi Khu tuyn Ngn hn KK các công ng giao thông trng không khí, âm thanh p, khu (trong giai trình ph - Xây dng h thng Chim dng t làm bãi thi (t á thi, rác thi) gây ô nhà máy, on KK tr cp in thi công, nhim t, ngun nc ngm khu vc bãi thi, sông Mã. dc các chun b Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 50 Thu in Trung Sn DAT nc, thông tin liên - Ngi dân c hng li t c s h tng ng thi và thi KK lc, nhà và các công ng công) công trình ph tr dây cp khác (trm xá, bu in in, trng hc, ch, bn xe,...) II Giai on xây dng 1 Tác ng - Hot ng ca các - Tác ng n môi trng không khí do bi và các khí thi - Khu vc Ngn hn TB do xây phng tin giao - Tác ng n môi trng âm thanh do ting n. tuyn p, (trong giai Nh dng các thông - Tác ng n tp tính sinh hot ca ng vt, c bit là tuyn nhà on xây Mnh hng mc - Hot ng ca các nhng loài nhy cm vi ting n, nh hng n sc kho máy. dng) công trình: máy móc, thit b ca công nhân, ngi dân a phng - Các khu - Xây dng (máy xúc, máy i,...) - Cn tr s di c ca các loài cá và sinh vt thy sinh gia BTTN KK công trình - N mìn thi công h thng lu và h lu sông Mã Xuân Nha, dn dòng móng - Thit hi tài sn và các công trình trên t ca ch u t, Pù Hu và Mnh (p ê - S c v ê quai ngi dân a phng vùng công trình và h lu. e do thm rng quai thng h lu tính mng ca công nhân, ngi dân a phng và h lu khu vc ph thng h S c trt l t á do s c công trình dn dòng, tai nn do n mìn thi công h cn. lu, cng trong quá trình thi móng, tai nn giao thông, tai nn lao ng, trt l t á dn dòng) công. Tai nn giao khi thi công,... - Xây dng thông - Tng lng t á thi, chim dng t làm bãi thi. KK p chính, - Các vt liu xây - Ô nhim t và nc ngm khu vc bãi thi. Làm tng KK p tràn x dng ri vãi, loi b c, cht rn l lng,... nhim bn môi trng nc l trong quá trình thi sông Mã do nc ma chy qua khu vc công trng, bãi - Xây dng công (á dm, xi thi mang theo các vt cht b ri, các vt liu b ri vãi nhà máy + mng, bê tông, t trong quá trình xây dng. OPY, ca á, v bao bì, dm - To c hi vic làm cho lao ng a phng KK nhn nc, bào, mùn ca...) - Phát trin ngành dch v a phng KK Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 51 Thu in Trung Sn DAT ng ng - Tng lng phng tin lu thông trên các tuyn ng TB áp lc, và QL15A, nh hng n vic i li ca ngi dân và cht kênh x lng ng (st nún nn ng,...) 2 Khai thác - Bóc b lp ph - Tác ng n môi trng không khí do bi và các khí thi - Khu m Ngn hn, Nh vt liu thc vt, lp t mùn - Tác ng n môi trng âm thanh do ting n. á, m t, trong giai Nh (khai thác b mt - Tác ng n tp tính sinh hot ca ng vt, c bit là m cát on xây TB m t, m - Khai thác t, á nhng loài nhy cm vi ting n - Khu vc dng á, m cát) p p, cát xây - e do tính mng ca công nhân, ngi dân a phng bãi thi Mnh dng do tai nn giao thông, trt l t á, tai nn do n mìn - Hot ng ca các khai thác á phng tin vn - Chim dng t làm bãi thi sinh khi b cht b, t KK chuyn t, á, cát v á b bóc b khu vc công trng - Ô nhim t và nc ngm khu vc bãi cây ci b KK và các phng tin cht b và t á b bóc b. Nhim bn nc sông Mã do c gii khác (máy nc ma chy tràn qua khu vc m, bãi thi và do khai xúc, máy khoan,...) thác m Trung Sn. - Tn dng ngun tài nguyên (tài nguyên vt liu - t, á, KK cát xây dng) sn có ca a phng, gim chi phí cho ch u t 3 - Xây dng - Cht b cây, dn - Tác ng n i sng, kinh t, ngh nghip, thay i ni - Khu TC Trung hn Mnh khu tái dp, san i mt bng , a im canh tác, tp quán canh tác, ... ca các h b - C nh c - khu TC-C, chia lô nh hng và xã, huyn vùng d án nh canh ng rung - Suy gim h sinh thái trên cn khu vc TC - C, mt Mnh (TC - - Xây dng c s h mt phn ni c trú ca ng vt, xua ui các ng vt C) tng cho khu TC- cn, nh hng n chc nng phòng h ca rng. Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 52 Thu in Trung Sn DAT C (trng hc, h - San i mt bng, khai hoang ng rung, xây dng c s KK thng cp nc sinh h tng khu TC - C, làm cho t á b ri d b ra trôi, hot, ng giao xói mòn, tng lng bi, khí thi, rác thi, nc thi gây ô thông, ng in, nhim môi trng không khí, nc, xói mòn t. h thng kênh mng thu li,...) 4 - Công tác - Cht b cây - Suy gim h sinh thái trên cn khu vc mt bng công - Khu tuyn Dài hn Mnh dn dp, - Bom mìn, vt n trình và khu vc lòng h, mt mt phn ni c trú ca ng p, khu san i mt còn sót li trong vt, xua ui các ng vt cn do ting n. vc nhà bng công chin tranh - Thay i cnh quan khu vc mt bng công trình và khu máy KK trình - Cht c hoá hc vc lòng h. - Khu vc - Thu dn OB - Sinh khi thc vt do phát quang làm tng lng rác thi, lòng h KK lòng h - San i mt bng chim dng t làm bãi thi, gây ô nhim t, ngun - Khu TC - Thu dn nc ngm khu vc bãi thu gom cây, sông Mã. - C khu TC - - Bom mìn, vt n còn sót li trong chin tranh có th gây Mnh C nguy him i vi tính mng ca con ngi. - Cht c hoá hc OB có th gây ô nhim môi trng Mnh nc, nh hng n các sinh vt thu sinh và các i tng s dng nc khi h tích nc. 5 Hot ng khu ph tr 5.1 Hot ng - Hot ng ca các - Tác ng n môi trng không khí do bi và các khí thi Khu vc trm Ngn Nh ca các c máy móc thit b - Tác ng n môi trng âm thanh do ting n. nghin sàng, hn, (tr s ch bin (máy nghin á dm, - Tng c, cht rn l lng trong nc do nc ma khu vc gia trong khu nguyên vt máy trn bê tông, chy tràn qua các khu vc này cun theo các vt liu b loi công g, gia giai vc liu: máy ca,...) b, ri vãi,... công thép,... on trm - C s - Các vt liu ri vãi, xây nghi nghin loi b (mnh á dng n sàng, bê dm, xi mng, v bao sàng) tông bì, mùn ca, v g - C s gia bào,...) Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 53 Thu in Trung Sn DAT công thép - C s gia công g 5.2 Các hot - Du m thay - Ô nhim môi trng t, nc ngm và nc sông Mã Khu vc c Ngn Nh ng c - Nc ra xe khí bo hn s bo trì dng, sa và sa cha cha máy móc c khí thit b 5.3 Kho cha Do tp trung các cht - Tim n nguy c cháy n cao, nh hng n thm rng - Khu vc kho Ngn Mnh xng du, d cháy, n: xng, xung quanh cha thuc n hn kho thuc du, thuc n - e do tính mng ca công nhân xây dng và ngi dân - Khu vc kho n a phng trong quá trình vn chuyn, lu gi và s dng xng du - nh hng n môi trng không khí nu xy ra s c rò r (do các hp cht hu c d bay hi) hoc cháy n 5.4 Bãi tr cát, - Hot ng ca các - Gây nhim bn môi trng không khí Khu vc bãi Ngn Nh t, á phng tin giao - Nhim bn môi trng nc do các cht b ra trôi theo tr cát, t, á hn Nh thông ch t, á, cát dòng chy n vào bãi tr và ch t á t bãi tr i 5.5 Khu nhà - Do sinh hot ca - Phát sinh cht thi: nc thi, rác thi (cht thi sinh hot, - Khu vc lán Ngn KK ca cán b, cán b, công nhân, cht thi y t), chim dng t làm bãi thi tri công nhân hn công nhân, ngi i theo,... - Ô nhim t và nc ngm khu vc bãi thi. Ô nhim - Các KK nhng - Do các hot ng nc sông Mã KBTTN, thm ngi i khám cha bnh - Cht phá rng, khai thác g ci làm cht t, lán tri; sn thc vt xung Mnh theo, trm bt, buôn bán, tàng tr g và ng vt trái phép nh hng quanh xá, bu n công tác công tác bo v rng ca các KBTTN khu vc - Ngi dân in, ch, công trình và ph cn các xã, huyn Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 54 Thu in Trung Sn DAT bn xe, nhà - Tng mt dân c vùng d án làm xáo trn i sng, b nh hng TB tr,... vn hoá, xã hi: thay i phong tc tp quán, t nn xã hi, và các xã, mâu thun gia công nhân và ngi dân a phng...nh huyn ph cn hng n công tác bo v quc phòng, an ninh và công tác qun lý ca chính quyn a phng III Giai on vn hành 1 Tp trung - Sinh hot ca công - Phát sinh nc thi, rác thi sinh hot Khu vc nhà Dài hn KK công nhân nhân vn hành - Tng mt dân c vùng d án, làm xáo trn i sng máy, các xã, TB vn hành kinh t - vn hoá - xã hi ca ngi dân a phng nh huyn vùng nh hng n công tác quc phòng, an ninh và công tác qun hng công lý ca chính quyn a phng trình và các vùng ph cn 2 Tích nc - Thay i ch - Thay i ch thu vn: ch dòng chy sông - Khu vc h Dài hn Mnh h thu vn chuyn sang ch dòng chy h. cha - Sinh khi b ngp - Tng mc nc ngm khu vc xung quanh h - Khu vc h KK khu vc lòng h - Thay i a hình khu vc h cha: tng din tích t du sông Mã KK - Tài nguyên khoáng mt nc sn b ngp - Thay i iu kin vi khí hu khu vc xung quanh h KK - Cht c hoá hc b cha ngp - Làm ô nhim môi trng nc do sinh khi b phân hu Mnh khi ngp nc và t áy h b bùn hoá - Làm ô nhim môi trng nc do cht c hoá hc còn Mnh tn ti trong t nh hng n các sinh vt thu sinh và các i tng s dng nc - Chìm ngp mt ngun tài nguyên khoáng sn KT - Hình thành h sinh thái mi: h sinh thái thu sinh h Mnh cha. - Vic tích nc vào h s cn tr s di chuyn ca mt KK s loài ng vt Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 55 Thu in Trung Sn DAT - Thay i cnh quan: hình thành cnh quan h cha, thúc KK y các hot ng du lch phát trin - Phát trin ngh cá h cha Nh 3 Vn hành - Do hot ng ca - Tác ng n môi trng âm thanh do ting n phát sinh - Khu vc nhà Dài hn KK công trình các máy móc thit b t s vn hành ca máy móc thit b trong nhà máy máy trong nhà máy - Phát sinh du m thi - Khu vc sông KT - Quá trình bo - Phòng l cho h du sông Mã (làm gim và chm dòng Mã h lu Mnh dng, sa cha thit chy l vào mùa l, gim din tích ngp lt) và tng dòng tuyn p b, móc trong nhà chy mùa kit (dung tích phòng l 112m3). máy - Gây thit hi v ngi và tài sn cho ngi dân vùng h Mnh - Do quá trình x lu sông Mã nu xy ra s c p h cha trong quá trình nc và x l vn hành, trong quá trình x nc và x l - Do s c p h - Tng ngân sách cho a phng thông qua vic np thu Nh cha ca nhà máy - in nng c sn - Thay i c cu kinh t a phng, góp phn thúc y KK xut t nhà máy quá trình công nghip hoá, hin i hoá nông nghip nông - Ch vn hành thôn ph ti - Thay i ch dòng chy phía h lu sông Mã Nh - Tác ng n ch xói l, bi lng lòng h và b sông Mnh Mã h lu - Mt t vùng ven b h cha do bán ngp và xói l. Nh Mt t vùng ven b sông h du do xói l - nh hng n ngun nc ti tiêu và sinh hot, hot TB ng giao thông ng thu, kinh t - xã hi, ngi dân a phng khu vc h du sông Mã - Tác ng n môi trng sinh thái (thc ng vt cn TB ven b, thu sinh vt) - nh hng n thu in Hi Xuân phía h du KK Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 56 Thu in Trung Sn DAT 3.1. ÁNH GIÁ TÁC NG MÔI TRNG GIAI ON CHUN B XÂY DNG CÔNG TRÌNH 3.1.1. Các hot ng trong giai on chun b Trong giai on chun b xây dng d án có các hot ng sau: - Thu hi t cho xây dng d án. - Bi thng thêt hi. - iu tra thit hi theo ng ranh lòng h, u mi và các khu TC - C - Xây dng các công trình ph tr: h thng ng giao thông, ng dây cp in thi công, h thng cp thoát nc, nhà ca cán b công nhân xây dng, trm xá, bu in, nhà xng, kho bãi,... 3.1.2. Các tác ng i vi môi trng t nhiên 3.1.2.1. Các tác ng i vi a hình, a mo và cnh quan khu vc Vic cht phát thm thc vt, dn dp, san i mt bng cho xây dng các công trình ph tr, xây dng ng giao thông (ng thi công - vn hành) s làm mt lp ph, thay i b mt a hình, thúc y các quá trình a mo (quá trình xói mòn, trt l, l t á) và thay i cnh quan khu vc. Trong quá trình san i, bt ta luy xây dng các tuyn ng giao thông làm phá hu cu trúc, kt cu ca t á d xy ra trt l, st l t á, vì vy trong quá trình thi công phi có bin pháp cnh báo nhng ni có nguy c st trt cao. c bit i vi các tuyn ng thi công vn hành, ngoài vic cnh báo nguy c st l, trt l tránh nhng thit hi trong quá trình lu thông ca các phng tin còn phi m bo s luu thông ca các phng tin trong quá trình thi công tuyn ng. Các bin pháp gim thiu tác ng c nêu trong chng 4. i vi ng dây cp in thi công do khi lng thi công ln, hng tuyn ch yu dc theo tuyn ng thi công vn hành và ng hin có nên s thay i cnh quan không áng k. 3.1.2.2. Các tác ng i vi môi trng không khí, âm thanh Các hot ng phát sinh bi, các khí thi và ting n làm nhim bn môi trng không khí, môi trng âm thanh ch yu là do hot ng ca các phng tin, thit b xây dng và công tác san i mt bng. Do cng làm vic không cao, s lng máy móc, thit b ít, các hot ng phân tán trên toàn v trí nên có th ánh giá tác ng mc không áng k. 3.1.2.3. Tác ng n môi trng sinh thái và chc nng ca rng ca vic thu hi t khu vc xây dng các công trình ph tr. Các tác ng nh hng n môi trng sinh thái và chc nng bo tn, chc nng phòng h ca rng gm: - chun b cho giai on xây dng, nhà thu phi m ng a các máy móc thit b vt t n chân công trình, do vy s có mt s din tích rng, t canh tác b mt ã c trong phn thit hi t vùng lòng h và công trình. - Vic tin hành cht phát thc vt, thu dn, san i mt bng xây dng lán tri, kho vt t thit b, bãi xe máy, bãi tr vt liu, bãi thi, khu vc xây dng ng dây cp in thi công... cng làm mt mt s din tích rng và din tích t canh tác. 3.1.2.4. Tác ng n môi trng nc - S xáo trn b mt t và vic cht b, phát quang thm thc vt làm tng lng các cht ra trôi t b mt, làm tng c, các cht hu c và các cht rn l lng trong nc gây nhim bn môi trng nc, nh hng n các sinh vt thu sinh. Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 57 Thu in Trung Sn DAT - Sông Mã, các sông sui khu vc d kin xây dng s nh hng n tng nc ngm và t khu vc bãi thu gom cây có th b ô nhim. 3.1.3. Tác ng n môi trng kinh t - vn hoá - xã hi 1. Tác ng do vic iu tra dân sinh kinh t khu vc lòng h và các khu d kin TC ­ C. Khi tin hành iu tra s gây nên các xáo trn trong các bn làng b nh hng, tâm lý ngi dân s không n nh cho sn xut. Các thc mc ca ngi dân s c t ra cho ch u, các ý kin v công tác n bù, phng án TC - C cho ngi dân, trách nhim ca chính quyn a phng trong công tác bi thng, h tr và tái nh c. 2. nh hng n sc kho ca con ngi - Bi, khí thi phát sinh do thu dn mt bng, xây dng các khu ph tr, khu TC - C nh hng n sc kho ca công nhân xây dng và ngi dân a phng. - Bom mìn, vt n còn sót li trong chin tranh các ng thi công, ng dây cp in thi công, khu m vt liu và khu TC - C nu không c dò tìm x lý có th gây nguy him i vi tính mng ca công nhân xây dng và ngi dân. 3. nh hng n kinh t - vn hoá - xã hi a) Kinh t, thu nhp, ngh nghip ca các h và xã vùng b nh hng Khi xây dng các công trình ph tr ã làm thit hi tài sn, cây ci hoa màu và các công trình ca các h gia ình, các xã vùng d án, nh hng n thu nhp, ngh nghip ca các h b nh hng. Tuy nhiên các công trình kin trúc ca ngi dân và kt cu h tng b ngp có kt cu n gin, giá tr thp nhng cng áng k i vi các xã, huyn min núi. b) Thay i thu nh ni và sn xut ca các h b nh hng Do vic chim dng t sn xut, t ca dân khu vc xây dng các công trình ph tr và các khu phc v cho xây dng công trình nên phi tìm qu t khác b trí tái nh c ­ nh canh cho các h b nh hng. c) Ngi dân c hng li t vic xây dng c s h tng cho d án Vic tp trung ông công nhân xây dng trên công trng gây nên s quá ti i vi các c s h tng khu vc d án, c bit là trng hc, bnh vin, trm y t, các c s dch v n ung, vui chi gii trí. Vic tp trung các phng tin, thit b máy móc trên công trng cng gây nên s quá ti i vi h thng ng xá, h thng in, h thng cp thoát nc,... gim thiu s quá ti, áp ng nhu cu xây dng d án các h thng c s h tng ã c nâng cp, xây mi. C s h tng c xây mi không nhng áp ng nhu cu xây dng ca d án còn mang li cho ngi dân nhiu thun li. C th, h thng giao thông thun li không nhng to iu kin cho vic i li d dàng hn mà còn làm cho vic giao lu, trao i phát trin kinh t, vn hoá - xã hi thun li, là c s cho ngi dân a phng có iu kin tip cn vi môi trng kinh doanh sn xut mi nng ng hn. 3.2. ÁNH GIÁ TÁC NG GIAI ON XÂY DNG 3.2.1. Các hot ng trong giai on xây dng Trong giai on xây dng d án có các hot ng sau: - Thi công công trình chính nh: p, ê quai, xây dng nhà máy, h móng. - Khai thác ti các m á, t, t, á ph thi ti các bãi thi. - San i mt bng, xây dng khu TC - C - Cht phát thc vt, dn dp, rà phá bom mìn vt n, cht c hoá hc OB, san i mt bng công trình (tuyn p, nhà máy), khu tái nh canh và khu vc lòng h. Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 58 Thu in Trung Sn DAT 3.2.2. Tác ng n môi trng t nhiên 1. Tác ng n môi trng không khí và môi trng âm thanh a) Môi trng không khí Trong giai on xây dng, môi trng không khí s b nhim bn bi bi và các cht khí thi: CO, SO2, NO2,... phát sinh ch yu bi các hot ng xây dng các hng mc công trình chính, phát sinh các các hng mc xây dng các khu TC - C. Có th phân thành các ngun phát thi chính sau: - Do hot ng ca các thit b, máy móc trong quá trình san gt, ào p, vn chuyn t á và nguyên vt liu (ô tô, máy xúc, máy i, máy khoan, máy m nén,....). - Do hot ng n mìn thi công h móng và khai thác vt liu. - Ngoài ra còn phát thi do các sinh hot ca công nhân xây dng. * Ngun phát sinh do hot ng n mìn thi công h móng các hng mc công trình và khai thác á Khi lng thuc n nm cao im d kin s dng là 745,17.103 T/nm. Trung bình khi n mìn phá 1m3 á s to ra 0,4 kg bi. Theo thit k lng á ào h móng công trình là 1.610,740.103m3, khi lng á khai thác m là 1.641.530 m3, lng bi phát sinh tng ng là 644,296 tn và 656,612 tn. Khi lng ào p xây dng các khu TC - C c tính khong 669.240 m3. Khi lng ào p ca ng dây cp in thi công vi cp in áp 22kV và 35kV không ln và c s dng li nên không tính bng di. * Ngun phát sinh do hot ng ca các thit b, máy móc trong quá trình san gt, ào p, vn chuyn t á và nguyên vt liu (ô tô, máy xúc, máy i, máy khoan, máy m nén,....) trên công trng: - Khí thi: Theo tin ào p t á ca các hng mc xây dng theo tng quý trong 5nm xây dng công trình trong bng 1.4, 1.5 và cn c tài liu ca NATZ cung cp v lng khí thi c hi phát thi khi s dng mt tn du i vi ng c t trong (bng 3.1) có th d báo lng khí phát thi do s vn hành máy móc, thit b trong quá trình ào p t, á các hng mc công trình chính nh sau: Bng 3.1: H s phát thi các khí thi H s du s dng H s khí thi (kg/tn du) (kg/tn t á) SO2 NO2 CO 0,1 2,8 12,3 0,05 Bng 3.2: Lng khí thi CO phát sinh do s vn hành ca các thit b, máy móc trong quá trình ào, p t á các hng mc công trình n v: kg Nm XD1 Nm XD 2 Nm XD 3 TT Hng mc Quý Quý Quý Quý III IV Quý I II Quý III Quý IV Quý I Quý II Quý III IV 1 p chính + tràn 4,654 4,840 5,553 5,723 2,434 1,908 0,000 0,000 0,000 0,000 2 ng ng áp lc 0,000 1,019 1,973 2,884 1,864 0,230 0,000 0,000 0,000 0,000 3 Ca ly nc 0,000 0,917 1,820 2,364 2,548 0,321 0,000 0,000 0,000 0,000 4 Nhà máy+kênh x 0,000 0,874 2,171 1,833 0,000 0,000 0,143 0,214 0,214 0,651 5 Công trình dn dòng 0,000 3,693 0,839 0,240 0,000 0,722 0,000 0,000 0,000 0,000 6 Khu TC - C Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 59 Thu in Trung Sn DAT Nm XD4 Nm XD5 TT Hng mc Quý Quý Quý Tng Quý I II III IV Quý I Quý II Quý III Quý IV 1 p chính + tràn 0,9323 0,311 0 0 0 0 0 0 26,355 2 ng ng áp lc 0 0 0 0 0 0 0 0 7,970 3 Ca ly nc 0 0 0 0 0 0 0 0 7,971 4 Nhà máy + kênh x 0 0 0 0 0 0 0 0 6,100 5 Công trình dn dòng 0 0 0 0 0 0 0 0 5,494 6 Khu TC - C 5,85 Bng 3.3: Lng khí thi SO2 phát sinh do s vn hành ca các thit b, máy móc trong quá trình ào, p t á các hng mc công trình n v: kg Nm XD1 Nm XD 2 Nm XD 3 TT Hng mc Quý Quý Quý Quý Quý Quý Quý I Quý II Quý IV Quý III III IV III I II IV 1 p chính + tràn 260,61 271,04 310,96 320,48 136,31 106,83 0,00 0,00 0,00 0,00 2 ng ng áp lc 0,00 57,08 110,49 161,49 104,41 12,85 0,00 0,00 0,00 0,00 3 Ca ly nc 0,00 51,38 101,93 132,37 142,67 18,00 0,00 0,00 0,00 0,00 4 Nhà máy+kênh x 0,00 48,93 121,56 102,62 0,00 0,00 8,01 12,01 12,01 36,48 Công trình dn 5 0,00 206,78 46,98 13,46 0,00 40,45 0,00 0,00 0,00 0,00 dòng 6 Khu TC - C Nm XD4 Nm XD5 TT Hng mc Quý Quý Quý Quý Quý Tng Quý I II III IV Quý I Quý II III IV 1 p chính + tràn 52,21 17,40 0 0 0 0 0 0 1475,9 2 ng ng áp lc 0 0 0 0 0 0 0 0 446,3 3 Ca ly nc 0 0 0 0 0 0 0 0 446,4 4 Nhà máy + kênh x 0 0 0 0 0 0 0 0 341,6 5 Công trình dn dòng 0 0 0 0 0 0 0 0 307,7 6 Khu TC - C 327,93 Bng 3.4: Lng khí thi NO2 phát sinh do s vn hành ca các thit b, máy móc trong quá trình ào, p t á các hng mc công trình n v: kg Nm XD1 Nm XD 2 Nm XD 3 TT Hng mc Quý Quý Quý Quý Quý Quý Quý Quý I Quý II Quý III III IV III IV I II IV 1 p chính + tràn 1145 1191 1366 1408 599 469 0 0 0 0 2 ng ng áp lc 0 251 485 709 459 56 0 0 0 0 3 Ca ly nc 0 226 448 581 627 79 0 0 0 0 4 Nhà máy+kênh x 0 214,9 534,0 450,8 0 0,0 35,2 52,8 52,8 160,2 5 Công trình dn dòng 0 908,4 206,4 59,1 0 177,7 0,0 0,0 0,0 0,0 6 Khu TC - C Nm XD4 Nm XD5 TT Hng mc Quý Quý Quý Quý Tng Quý I Quý II Quý I Quý II III IV III IV 1 p chính + tràn 229,4 76,46 0 0 0 0 0 0 6483,2 2 ng ng áp lc 0 0 0 0 0 0 0 0 1960,6 3 Ca ly nc 0 0 0 0 0 0 0 0 1960,8 Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 60 Thu in Trung Sn DAT 4 Nhà máy + kênh x 0 0 0 0 0 0 0 0 1500,7 5 Công trình dn dòng 0 0 0 0 0 0 0 0 1351,6 6 Khu TC - C 1440,5 Bng trên cho ta thy các khí thi phát sinh ch yu tp trung khu vc tuyn p. Tng khi lng phát thi ca công trình khá ln nhng thi gian xây dng kéo dài (4,5 nm, kéo dài nhng không liên tc) nên tác ng gim áng k. - Bi: + Bi phát sinh do hot ng ào p t: Theo tài liu hng dn TM ca Ngân hàng Th gii (Environmental assessment sourcebook, volume II, sectoral guidelines, environment, World Bank, Washington D.C 8/1991), h s ô nhim bi trong quá trình san gt, ào p t á nh sau: 1, 4 1, 3 E k kx0,0016x U/2,2 / M /2 Trong ó: E: H s ô nhim (kg/tn); k: Cu trúc ht, có giá tr trung bình 0,35 U: Tc gió trung bình; M: m trung bình ca vt liu là 20% Theo kt qu tính toán, h s ô nhim trung bình trong khu vc là 0,00654kg/tn. Khi lng bi phát thi vào môi trng không khí do hot ng ào, p t các hng mc công trình chính nh sau: Bng 3.5: Lng bi phát sinh do hot ng ào, p t các hng mc công trình n v: kg Nm XD1 Nm XD 2 Nm XD 3 TT Hng mc Quý Quý Quý Quý Quý Quý Quý Quý Quý Quý I III IV I II III IV II III IV 1 p chính + tràn 3.48 3.48 3.478 3.4784 1.1595 1.1595 0 0 0 0 2 ng ng áp lc 0 0.937 1.814 2.6511 1.7141 0.211 0 0 0 0 3 Ca ly nc 0 0.686 1.029 1.0285 0.6857 0 0 0 0 0 4 Nhà máy+kênh x 0 0.653 0.98 0.3265 0 0 0.107 0.16 0.1603 0.487 5 Công trình dn dòng 0 2.025 0 0.1796 0 0.4868 0 0 0 0 Nm XD4 Nm XD5 TT Hng mc Quý Quý Quý Quý Tng Quý I Quý II Quý I Quý II III IV III IV 1 p chính + tràn 0.662 0.221 0 0 0 0 0 0 17.12 2 ng ng áp lc 0 0 0 0 0 0 0 0 3,43 3 Ca ly nc 0 0 0 0 0 0 0 0 3.43 4 Nhà máy + kênh x 0 0 0 0 0 0 0 0 2.87 5 Công trình dn dòng 0 0 0 0 0 0 0 0 2.69 6 Khu TC - C 4,37 + Bi phát sinh do hot ng ca các phng tin giao thông trong quá trình vn chuyn t á, nguyên vt liu. S lng xe làm vic trên công trng trong thi gian cao im khong 404 xe (loi 5 - 12T). Chiu dài vn chuyn trung bình 70km/xe/ngày. Cn c vào h s ô nhim bi (kg/1.000km) theo handbook of emission, non industrial and industrial source, Netherlands; C quan Bo v Môi trng M (USEPA); t chc Y t Th gii (WTO), có th d báo lng bi phát sinh do hot ng ca các phng tin giao thông trong quá trình vn chuyn t á nguyên vt liu trên công trng theo quãng ng vn chuyn và theo ti trng nh sau: Bng 3.6: Lng bi phát thi do các phng tin giao thông trên công trng theo trng ti Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 61 Thu in Trung Sn DAT Loi xe (tn) H s phát thi Tng lng bi phát sinh (kg/1000km) (kg/ngày) < 3,5 0,2 - 3,5 - 16 0,9 25,452 Trong quá trình thi công ch d án, ch thu và các n v xây dng s thc hin các bin pháp gim thiu, c nêu trong Chng 4. b) Ting n Ting n trong khu vc công trình b tác ng do hot ng n mìn thi công, khai thác vt liu và do hot ng ca các phng tin giao thông, thit b, máy móc trên công trng. Ngoài ra còn do ting nói ca công nhân xây dng. + Ting n do n mìn: Ting n phát sinh do n mìn thi công các hng mc công trình và ting n do n mìn khai thác á. Ting n do n mìn gây ra ln to nên các chn ng t ni khai thác (m á) hoc công trng xây dng. Cng tc thi ca ting n do n mìn phá á có th lên ti 95 - 100dB, thm chí t trên 115dB. So vi mc cho phép (TCVN3985-1999) thi gian tip xúc ca công nhân xây dng vi ting n trong ngày không quá 1 gi. Tuy nhiên, thi gian mìn n rt ngn, thi gian n mìn thng t 11h30 n 12h và 17h30 gi n 18h (thi im các hot ng khác ngng hot ng), hn na phm vi n mìn khu vc xây dng tuyn p, khu vc xây dng nhà máy và khu vc khai thác á (m á cách công trình 8km v phía thng lu) xung quanh có núi cao bao bc nên mc tác ng ting n n các khu vc lân cn là không áng k. + Ting n phát sinh t các phng tin giao thông, t các máy móc thit b (máy xúc, máy i, máy trn bê tông, máy m, máy khoan, máy nén khí,...) trên công trng: Bng 3.7: Ting n phát sinh bi mt s máy móc, phng tin trong quá trình xây dng công trình khong cách 15m Loi máy Ting n (dB) Loi máy Ting n (dB) Xe ti nng 70-96 Máy ca 80-82 Xe i t 77-95 Máy khoan 76-99 Máy m nén 72-88 Máy trn bê tông 74-88 Máy nén khí 69-86 Máy xúc 75-86 Cn trc di ng 75-95 Máy m rung 70-80 (Ngun: T FHA (USA)) Do trên khu vc công trng có rt nhiu ngun và hot ng phát sinh ting n nên ting n trong thc t s ln hn do có s cng hng gia chúng. n cn b sung c trình bày trong bng 3.10. Bng 3.8: n cn b sung khi có nhiu hot ng xy ra ti mt v trí S khác nhau gia n cn b sung S khác nhau gia n cn b sung các n (dB) (dB) các n (dB) (dB) 0 3,0 7 0,8 1 2,6 8 0,6 2 2,1 10 0,4 3 1,8 12 0,3 4 1,5 14 0,2 5 1,2 16 0,1 6 1 Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 62 Thu in Trung Sn DAT (Ngun: Lê Trình - ánh giá tác ng môi trng - Phng pháp và ng dng - NXB Khoa hc và K thut) Nh vy, khi có s cng hng n ln nht ca các phng tin, máy móc trên công trng có th t c nh sau: Bng 3.9: Ting n ca các máy móc, phng tin khi có s cng hng mc ln nht ti khong cách 15m Loi máy Ting n (dB) Loi máy Ting n (dB) Xe ti nng 73-99 Máy ca 83-85 Xe i t 80-98 Máy khoan 79-102 Máy m nén 75-91 Máy trn bê tông 74-88 Máy nén khí 72-89 Máy xúc 75-86 Cn trc di ng 78-98 Máy m rung 73-83 Bng 3.10: Tiêu chun tip xúc vi ting n (TCVN 3985-1999) Thi gian ti a cho phép tip xúc vi Mc n cho phép (dB) ting n 24 gi 70 8 gi 85 4 gi 90 2 gi 95 1 gi 100 30 phút 105 15 phút 110 n ti a cho phép: 115 So vi tiêu chun cho phép tip xúc vi ting n (bng 3.23) thì mc n phát sinh do s vn hành ca các phng tin, máy móc, thit b ti im cách ngun phát 15m u trên 70dB (bng 3.12). Trong phm vi b nh hng bi ting n thì khu vc b ô nhim ting n ln nht là ni tp trung nhiu máy móc phc v cho xây dng nh tuyn p, khu nhà máy, khu khai thác vt liu phc v thi công, trm nghin sàng các khu vc này công nhân không c phép làm vic liên tc trong phm vi hot ng ca máy móc ít nht 15m và liên tc trong 24 gi. Các khu vc khác nh khu lán tri công nhân, bãi thi, các khu vc d kin TC ­ C, s lng tp trung máy móc không ln và nm ri rác nên tác ng bi ting n là không ln. 2. Tác ng n môi trng nc Môi trng nc b tác ng ch yu bi các cht thi lng phát sinh bi các hot ng xây dng các hng mc công trình và sinh hot ca cán b, công nhân xây dng. - Tác ng do nc thi sinh hot ca cán b, công nhân xây dng: Bng 3.11: Nhu cu nc sinh hot ca cán b, công nhân xây dng Nm xây dng Tiêu chun S Nhu cu nc sinh hot (m3/ng) Nc thi (m3/ng) (lít/ng/ng) ngi Khu lán Trên Nhu Tng Khu Trên Nhu Tng (ngi) tri công cu sinh lán công cu sinh trng hot tri trng hot khác khác Nm 110 lít 1850 185,0 18,5 20,35 223,85 148 14,8 16,28 179,08 XD1(1/2nm) (trong ó, Nm XD2 khu lán tri 4030 403,0 40,3 44,33 487,63 322,4 32,24 35,464 390,10 Nm XD3 100 lít, trên 3140 314,0 31,4 34,54 379,94 251,2 25,12 27,63 303,95 Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 63 Thu in Trung Sn DAT Nm XD4 công trng 2830 283,0 28,3 31,13 342,43 226,4 22,64 24,9 273,94 Nm XD5 10 lít) 1480 148,0 14,8 16,28 179,08 118,4 11,84 13,02 143,26 (10tháng) (Ngun: Bng tính toán khu ph tr thu in Trung Sn do PECC4 lp) Ghi chú: s ngi ây bao gm s lng công nhân, cán b ca nhà thu, t vn, ban qun lý và c nhng ngi i theo Thành phn ca nc thi sinh hot bao gm các cht hu c, cht rn l lng, nc ty ra, vi sinh vt,... khi c a vào sông Mã s làm tng hàm lng các cht có trong nc gây nhim bn môi trng nc, nh hng n các sinh vt thy sinh. Theo mt s tài liu thì thành phn c trng ca nc thi sinh hot nh sau: Bng 3.12: Thành phn c trng nc thi sinh hot Nng Cht ô nhim n v Yu Trung bình Mnh 1. Cht rn tng cng mg/l 350 720 1200 Hoà tan mg/l 250 500 850 L lng mg/l 100 220 350 2. Cht rn lng c mg/l 5 10 20 3. BOD5 mg/l 110 220 400 4. COD mg/l 250 350 500 5. Tng lng các bon hu c mg/l 80 160 290 6. Tng Nit (tính theo N) mg/l 20 40 85 Hu c mg/l 8 15 35 Amoni t do mg/l 12 25 50 Nitrit mg/l 0 0 0 Nitrat mg/l 0 0 0 7. Tng Pht pho (tính theo P) mg/l 4 8 15 Hu c mg/l 1 3 5 Vô c mg/l 3 5 10 8. Tng Coliform MNP/100ml 106-107 107-108 108-109 9. Các bon hu c bay hi g/l <100 100-400 >400 (Ngun: Wastewater Engineering. Treatment, Disposal, Reuse) Mc ô nhim nc thi sinh hot do hot ng ca công nhân ti khu vc d án d oán mc trung bình ca bng trên. Trên c s này có th tính c thành phn ô nhim c trng t nc thi ti khu vc d án nh sau: Bng 3.13: Thành phn c trng t nc thi sinh hot trong nm xây dng cao im Thành phn Khi lng (kg/ngày) Khu lán tri Trên công Nhu cu Tng trng sinh hot khác khác 1. Cht rn tng cng 232,128 23,213 25,534 280,875 - Cht rn l lng 70,928 7,093 7,802 85,823 2. Cht rn lng c 3,224 0,322 0,355 3,901 3. BOD5 70,928 0,709 7,802 85,823 4. COD 112,840 11,284 12,412 136,536 5. Tng lng các bon hu c 51,584 5,158 5,674 62,417 6. Tng Nit (tính theo N) 12,896 1,290 1,419 15,604 7. Tng Pht pho (tính theo P) 2,579 0,258 0,284 3,121 Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 64 Thu in Trung Sn DAT Nh vy trong quá trình thi công d án thành phn các cht ô nhim trong nc thi là cao, hn na thi gian thi công li kéo dài trên 4 nm. Vì vy vic thit k và xây dng h thng x lý nc thi ti khu vc thi công là rt cn thit. Chi tit xem trong phn "Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc". Vi lng nc thi 390,1m3/ngày (tng ng 142.386,5m3/nm); tng lng cht rn a vào sông là 280,872kg/ngày. Trong ó, lng cht rn l lng là 85,822kg/ngày (tng ng 31.325,03 kg/nm), khi ó nng trung bình ca cht rn l lng có trong nc thi sinh hot sau khi thi vào h là 0,003631 mg/l. iu này có ngha là nc thi sinh hot s làm tng hàm lng cht rn l lng có trong nc sông Mã 0,003631 mg/l, rt nh (Tng lng dòng chy nm Wo ca nc sông là 7685.106 m3). Mt khác, cht thi lng sinh hot còn c thu gom x lý trc khi a ra sông (nêu trong bin pháp gim thiu) nên nh hng không nhiu n cht lng nc sông. - Nc thi công nghip: Nc thi công nghip phát sinh t các hot ng xây dng; ra xe, thay du m, bo dng máy móc và các phng tin vn ti... + Theo thit k nhu cu lng nc s dng cho các hot ng xây dng nh sau: Bng 3.14: Nhu cu s dng nc cho các hot ng xây dng TT Công vic Nhu cu (m3/ng.) Lng nc cn dùng trên công trng cho các loi 1 453,1 máy móc, bo dng bê tông 2 Nc cn dùng cho khu ph tr 273 3 C s nghin sàng 25 4 Trm bê tông 47 5 C s sa cha c khí và bãi ô tô 50 6 C s bê tông úc sn 30 7 C s cp pha thép 15 8 Trm ra ct liu 93 9 C s in nc 5 10 Phòng thí nghim 5 11 Kho xng du 3 Tng Cng 999,1 D phòng cho các nhu cu khác (10%) 99,91 Tng 1099,01 Nc thi t các hot ng xây dng; ch bin nguyên vt liu; ra xe, bo dng phng tin máy móc,...có cha nhiu các cht l lng, du m và không loi tr có mt s các kim loi nng làm nhim bn ngun nc sông Mã khi tip nhn nu không có bin pháp thu gom, lng lc. + Lng du nht s dng trung bình khong 18lít/ln/xe, s ln thay trung bình mt nm là 4 ln/xe/nm. Nm cao im tp trung khong 404xe ô tô ti các loi, khi ó lng du nht thi ra khi thay tng ng khong 29.088lít/nm (cha k du nht thay cho các loi máy móc, thit b khác). ây là cht thi nguy hi có tác ng ln i vi cht lng nc mt và nc ngm trong khu vc nu không có bin pháp thu gom x lý trit . - Nc ma chy tràn khu vc công trng: Nc ma chy tràn qua khu vc mt bng xây dng công trình, khu vc khai thác vt liu xây dng, khu vc bãi thi t á, bãi rác thi cun theo các t á b ri, Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 65 Thu in Trung Sn DAT các mui khoáng trên b mt, du m b rò r, các cht thi, vt liu b loi b (cát, á, xi mng, v bao bì, u mu g,...) làm tng hàm lng các cht l lng, các cht hu c, tng c,... ca môi trng nc, làm suy gim cht lng nc, làm mt m quan (i vi các cht có thi gian phân hu dài hoc không có kh nng phân hu: v bao bì, gi lau,...). c bit, các khu vc bãi thi u c b trí gn sông sui nên kh nng nhim bn môi trng nc cao, trong trng hp xy ra l quét lng t á b cun trôi theo dòng chy rt ln, vì th cn có bin pháp xây dng bãi thi úng quy nh và tuân th các phng pháp , san gt và m nén.. Bên cnh ó, nc chy ra t bãi rác thi sinh hot có cha nhiu cht hu c và các vi khun có hi nu không thc hin tt các bin pháp gim thiu và có s giám sát cht ch thì nguy c nhim bn môi trng nc nc sông sui và nc ngm cng khá cao. 3. Tác ng n tài nguyên và môi trng t a. Tác ng do chim dng t làm bãi rác thi, t á thi: + Chim dng t làm bãi t á thi: Trong quá trình thi công các hng mc công trình, t á ào t h móng nhà máy, kênh x, ng ng áp lc,... ch tn dng mt phn, phn ln còn li c tp trung các bãi thi. Khi lng t á ra bãi thi b phi là 2.160.669 m3, bãi thi b trái là 3.286.974,79 m3. Tng din tích t chim dng làm bãi thi là 36,32ha. Ngoài ra, lng t á bóc b trong quá trình khai thác m vt liu, san i mt bng khu TC - C cng khá ln. + Chim dng t làm bãi rác thi sinh hot: Lng rác thi sinh hot phát sinh do sinh hot ca công nhân xây dng nh sau: Bng 3.15: Lng rác thi phát sinh do sinh hot ca công nhân Nm xây dng S công nhân (ngi) Lng rác thi (m3) Nm XD1(6 tháng) 1850 337,63 Nm XD2 4030 1.470,95 Nm XD3 3140 1.146,1 Nm XD4 2830 1.032,95 Nm XD5 (10tháng) 1480 444,0 Tng 4.431,63 Din tích chim dng cho bãi thi khong 0,15ha (bao gm c nhà qun lý, ng vào,...). So vi lng t á thi lng thi sinh hot không ln nhng vi thành phn ch yu là cht hu c lng rác thi sinh hot là môi trng rt thun li cho vi sinh vt phát trin, c bit là các vi sinh vt gây bnh cho ngi và gia súc. Vì vy cn phi có bin pháp thu gom, x lý hiu qu. - Gây ô nhim t và tng nc ngm khu vc bãi thi. - Thúc y quá trình xói mòn t: Các hot ng xây dng các hng mc công trình làm cho t á b ri thúc y quá trình xói mòn, ra trôi các cht dinh dng ca t. - Ngoài ra, s hot ng ca các phng tin, máy móc thit b có th làm thay i tính cht c lý ca t ( cht, cu trúc ht,...) hoc làm ô nhim môi trng t (ô nhim du, kim loi nng,...) do s rò r du m trong quá trình bo dng. b. Tác ng ca vic thu hi t, thu dn lòng h. Các tác ng nh hng n môi trng sinh thái và chc nng bo tn, chc nng phòng h ca rng gm: Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 66 Thu in Trung Sn DAT - Vic tin hành cht phát thc vt, thu dn, san i mt bng xây dng công trình, các khu tái nh c ­ nh canh, bãi tr vt liu, bãi thi, khu vc xây dng ng dây cp in thi công... cng làm mt mt s din tích rng và din tích t canh tác. - Trc khi tích nc vào h s tin hành thu dn v sinh lòng h, trong ó có công tác cht phát, thu dn thm thc vt. Din tích thu dn: 1538,95ha t các loi. Theo kt qu iu tra mt phn t thuc lòng h nm trong phân khu phc hi sinh thái thuc phm vi qun lý ca BQL khu bo tn thiên nhiên Xuân Nha. Din tích khu bo tn Xuân Nha b chim dng khong 301,7ha thuc khu vc lòng h, chim 1,8% tng din tích khu bo tn (tính theo din tích KBTTN sau rà soát quy hoch li 3 loi rng là 16316,8ha, tháng 12/2006). Nh vy, vic thu hi t cho xây dng d án không ch làm mt thm ph thc vt (do cht phát thu dn mt bng, làm ng giao thông, khai hoang ng rung, xây dng khu TC và ly g ci, làm cht t), thu hp, xé nh môi trng sng ca ng vt thay i iu kin sng (nhit , ánh sáng bi, ting n, con ngi,...), nh hng n s di chuyn và kim n ca ng vt, nh hng n môi trng sinh thái, mà còn nh hng n chc nng bo tn và chc nng phòng h ca rng, tng nguy c l lt, l quét. Tuy nhiên, din tích t chim dng ca lòng h không nm trong phân khu bo v nghiêm ngt ca KBTTN Xuân Nha, ch nm trong phân khu phc hi sinh thái và vùng m thuc các bn Tà Lào ông, Tà Lào Tây và Pù Lu. C th: trong 603,4 ha t chim dng ca KBT có 213,11 ha t lúa màu, ch có 367,26 ha t có rng gm: 5,3 ha rng t nhiên và 361,96 ha c ngi dân trng lung và mt s cây khác nên tác ng gim áng k. gim thiu tác ng i vi môi trng sinh thái, m bo chc nng phòng h ca rng ã kin ngh trng rng b sung din tích rng b chim dng, giao cho dân khu TC s 4 bo v din tích rng phòng h này (xem trong phn bin pháp gim thiu - chng 4). Xung quanh khu vc công trình trong các khu bo v nghiêm ngt ca 2 KBTTN Xuân Nha, Pù Hu, có thm rng còn khá tt là nhng ni c trú tt cho ng vt khi di chuyn ra khi khu vc thi công. 4. Tác ng n môi trng sinh thái a) Tác ng n thc vt, tài nguyên rng. - Theo s liu iu tra ca Pecc4 din tích b nh hng n thm thc vt trong tng khu vc nh sau: + nh hng n thm thc vt trong khu vc lòng h. Các loi din tích thm thc vt c th hin trong bng sau: Bng 3.16: Din tích thm thc vt vùng lòng h b nh hng n v: ha TT Tên a danh t trng cây t trng cây Rng TN và Tng din tích lâu nm hàng nm Trng b nh hng 1 Tnh Thanh Hoá 7,78 88,29 702,09 798,16 H. Quan Hoá 4,20 73,32 410,96 488,48 H. Mng Lát 3,58 14,97 291,13 309,68 2 Tnh Sn La 8,59 204,52 367,26 580,37 H. Mc Châu 8,59 204,52 367,26 580,37 3 Tng cng 16,37 292,81 1069,35 1378,53 Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 67 Thu in Trung Sn DAT (Ngun: Báo cáo iu tra thit hi công trình do PECC4 lp) + nh hng n thm thc vt trong khu vc d kin TC ­ C và ng dây cp in thi công. Các loi din tích thm thc vt c th hin trong bng sau: Bng 3.17: Din tích thm thc vt các khu TC ­ C và ng dây u ni n v: ha TT Tên a danh t lúa t lúa t cây t cây Rng nc nng HN khác lâu nm trng Tng cng 19.0 148.0 516.0 5.0 660.0 1 Tnh Thanh Hoá 17.0 148.0 356.0 5.0 660.0 1.1 Khu TC s 1 8.8 51.0 168.0 1.4 627.0 1.2 Khu TC s 2 5.0 68.0 153.0 2.6 0.0 1.3 Khu TC s 3 3.2 29.0 35.0 1.0 33.0 2 Tnh Sn La 2.0 0.0 160.0 0.0 0.0 2.1 Khu TC s 4 2.0 160.0 0.0 0.0 - Theo tài liu iu tra c thì thm thc vt ch yu là din tích rng trng (Lát, xoan, Lung) và các loài cây trng hàng nm ca ngi dân (lúa, ngô, sn ...) không có các loài quý him b nh hng. - Nhu cu cht t, thc phm ca công nhân xây dng ã làm tng vic khai thác ci g, sn bt, buôn bán, tàng tr g và ng vt trái phép, nh hng xu n thc ng vt khu vc xung quanh. Trong các khu bo tn, khu bo tn Hang Kia ­ Pa Cò cách xa công trình nên kh nng khai thác g và sn bt ng vt rng không xy ra. Ch có KBTTN Xuân Nha, Pù Hu là b tác ng mnh, phi có bin pháp ngn chn các tác ng mt cách tích cc. - Các kho thuc n, kho xng du tim n nguy c cháy rng cao: + phc v thi công công trình thu in Trung Sn s xây dng : 01 kho xng du có khi lng 350T, vi din tích 0,26ha, 02 kho thuc n 40T có tng din tích 0,5 ha. + Xung quanh khu vc công trình ch yu là các thm rng trng sn xut (lung, lát hoa, xoan, bch àn,...) và rng t nhiên sn xut nên khi xy ra cháy rng mc tác ng s rt ln. Vì vy cn tuân th nghiêm ngt các quy nh hin hành v vn chuyn, lu gi và s dng cht n tránh nguy c xy ra cháy rng. b) Tác ng n s a dng sinh hc trên cn - Sn bt ng vt rng: S tp trung ông ngi trên công trình xây dng s kéo theo mt s ngi nhng khu vc khác ti sinh sng, làm các dch v kinh doanh. Dch v n ung s không tránh khi có các món n c sn t ng vt rng. Th trng tiêu th các sn phm ng vt rng m rng hn s khuyn khích ngi dân trong khu vc vào rng sn bt các loài ng vt. - Tác ng n tp tính sinh hot ca ng vt do ting n: ng vt là loài rt nhy cm vi ting n. Do vy, khi d án c trin khai xây dng, các loài ng vt khu vc công trình và khu vc ph cn di chuyn ra khi khu vc công trình ti nhng vùng núi cao, yên tnh sinh sng. - Thm rng khu vc xung quanh còn khá tt s là ni c trú tt cho các loài ng vt khi chúng di chuyn khi khu vc d án, chúng s tn ra các khu rng xung quanh Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 68 Thu in Trung Sn DAT hoc sang các KBT gn ó sinh sng (di chuyn sang các KBT lân cn ch yu là các loài bit bay nh các loài chim). Riêng i vi KBTTN Xuân Nha lòng h ca d án chim mt phn din tích trong phm vi khu phc hi sinh thái và vùng m. Tuyn p công trình cách khu BTTN này trên 10km, hn na xung quanh khu vc d án là các vách núi cao nên ting n cng có tác ng i vi các loài ng vt nhng mc nh. Khu vùng lõi khu BTTN Pù Hu (ni có các loài cn c bo v) cách khu vc mt bng công trình khong 10km nên ting n do các hot ng xây dng khu mt bng công trình hu nh không tác ng n ng vt ây. Các loài ng vt, c bit là nhng loài nhy cm vi ting n, di chuyn nhanh có phm vi hot ng rng nh các loài kh, voc, vn, gu, báo hoa mai, bò tót,... s di chuyn vào vùng lõi sâu trong khu bo tn hoc các khu rng ph cn sinh sng và kim n, iu này s làm tng mt loài và có th xut hin các loài mi nhng khu vc có ng vt di chuyn n tránh ting n do thi công d án, dn n s mt cân bng sinh thái và tính u tranh sinh tn ca sinh vt xy ra mnh m hn, có th có loài s b dit vong. Các loài không có kh nng thích nghi vi iu kin sng mi cng có th b cht. Các loài sng gn khu vc dân c nh: nai, hong, ln rng,... lúc u chúng s di chuyn ra xa khu vc công trình, thng tìm n nhng khu rng thung lng hoc vùng núi thp vng v sinh sng ri sau ó chúng quay tr li nhng vt rng, nng ry gn công trình hot ng kim n. Nhng loài thú nh, chim, bò sát ch di chuyn khi khu vc ngp nc hoc tn ra xa công trình sinh sng. Nhng loài sng gn lin vi nc nh rái cá, các loài chim nc (h dic, h bói cá), các loài k à, các loài rn nc, rùa nc và các loài ch nhái s ch di chuyn vào vùng ven b sinh sng. S di chuyn không xa ca các loài thú nh, chim, bò sát và ch nhái là nguyên nhân kích thích s sn bt ng vt ca ngi dân trong khu vc gn ó. Song khi nhà máy i vào hot ng, s n ào ca vic xây dng gim i, các loài s dn tr li hot ng quanh khu vc. Tuy nhiên mt s loài thú nh nh: sóc, chut, nhông, thn ln khi h tích nc chúng không có kh nng di chuyn xa s b cht chìm trong nc. S mt mát trên ít có nh hng ti h ng vt trong khu vc vì chúng là nhng loài phân b rng, có mt nhiu vùng, sinh sn nhanh nên chng qun còn li s tip tc sinh sn bù p li. c) Tác ng n thu sinh vt - Cn tr s di c ca các loài cá và sinh vt thy sinh gia thng lu và h lu sông Mã: Vic ngn sông, xây dng p h cha thu in Trung Sn nh hng n sinh vt thu sinh và ngun li thu sn, nh hng n hot ng ánh bt cá ca ngi dân a phng. Khu vc d án có mt s loài cá di c: cá Lng, cá Mng,... do ó vic xây dng thu in Trung Sn s có tác ng n tp tính di c ca chúng. Tuy nhiên, phía di thu in Trung Sn là thu in Hi Xuân nên dù có hay không có công trình này s di chuyn gia thng lu và h lu ca các loài cá di c và sinh vt thu sinh vn b ngn cn. Hin nay Vit Nam cha có công trình thu li, thu in nào a ra c các bin pháp kh thi gim thiu tác ng i vi các loài cá di c. 5. Tác ng n môi trng tài nguyên nc - Tác ng do vic chn dòng sông Mã làm nh hng n dòng chy t nhiên và s dng nc i vi h du công trình. Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 69 Thu in Trung Sn DAT - Chn các con sui nh phc v cp nc cho nhu cu s dng nc cho sinh hot và sn xut các khu TC ­ C, làm gim lng nc chy vào sông Mã - Dc 2 bên dòng sông Mã có 2 m á, bãi thi ca công trình làm ô nhim dòng nc sông Mã và các sui trong lu vc 3.2.3. Tác ng n môi trng kinh t - vn hoá - xã hi 1. nh hng n sc kho, tính mng ca công nhân xây dng, ngi dân vùng d án và h du - Tác ng do bi, khí thi: Bi, khí thi tác ng lên ng hô hp nh hng ti sc kho ca công nhân xây dng trên công trng và ngi dân sng gn khu vc công trng. Theo kt qu d báo ca mt s công trình mà công ty t vn ã thc hin, khu vc có nng các cht ô nhim vt tiêu chun cho phép ca môi trng xung quanh, có tác ng xu i vi sc kho ca con ngi có bán kính khong 300 - 500m, riêng bán kính nh hng do các hot ng n mìn ln hn thng trong khong t 2000 - 3000m. Tuy nhiên, các hot ng n mìn thng din ra vào thi gian các hot ng khác tm ngng. Hn na, khu vc công trình cách khá xa khu vc lán tri, lán tri công nhân c b trí nm u hng gió (nm phía bc tuyn p, hng gió chính ông Bc, Tây Nam) nên nh hng ca khí, bi ti sc kho ca công nhân gim áng k. Riêng các khu vc m t á khá gn khu dân c nên cn phi có bin pháp cnh báo khi thc hin n mìn m bo an toàn tính mng, sc kho và tài sn cho ngi dân xung quanh. Các bin pháp gim thiu nh hng ca bi, khí thi i vi sc kho ca cán b, công nhân xây dng và ngi dân a phng ã c cp trong chng 4. - Tác ng do ting n: Cng nh bi, khí thi, ting n nh hng trc tip n sc kho ca công nhân xây dng và ngi dân a phng xung quanh khu vc công trình, gây ra các bnh liên quan n thính giác. tính bán kính nh hng ca ting n ã s dng công thc (U.S department of transportation, 1972): M1 - M2 = 20log (R2/R1) Trong ó: M1: n ti v trí 1; M2: n ti v trí 2; R1: Khong cách t ngun ti v trí có mc n 1; R2: Khong cách t ngun ti v trí có mc n 2. Bng 3.18: n ca hat ng n mìn và các thit b máy móc theo khong cách ti ngun Khong cách (m) Loi máy 15 30 60 120 240 450 600 3000 Xe ti nng 73-99 93.0 87.0 80.9 74.9 69.5 Xe i t 80-98 92.0 86.0 79.9 73.9 68.5 Máy m nén 75-91 85.0 79.0 72.9 66.9 61.5 Máy nén khí 72-89 83.0 77.0 70.9 64.9 59.5 Cn trc di ng 78-98 92.0 86.0 79.9 73.9 68.5 Máy ca 83-85 79.0 73.0 66.9 60.9 55.5 Máy khoan 79-102 96.0 90.0 83.9 77.9 72.5 70,0 Máy trn bê tông 74-88 82.0 76.0 69.9 63.9 58.5 Máy xúc 75-86 80.0 74.0 67.9 61.9 56.5 Máy m rung 73-83 77.0 71.0 64.9 58.9 53,5 N mìn 95-115 109.0 103.0 96.9 90.9 85.5 78,5 69,0 Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 70 Thu in Trung Sn DAT Kt qu trình bày trong bng cho thy khi quãng ng tng lên gp ôi thì ting n s gim khong 6dB. Nh vy trong phm vi 450 m t ngun ting n phát ra t hu ht các phng tin, máy móc, thit b u nh hn 70dB. Vi s b trí lán tri và phân b dân c nh hin nay tác ng ca ting n i vi sc kho ca công nhân xây dng và ngi dân a phng c ánh giá mc không ln. Sc kho ca công nhân ch b nh hng bi ting n, bi và các khí thi ch yu trong thi gian làm vic. - Tác ng do tp trung công nhân: + Công nhân xây dng tp trung trên công trng có th mang theo nhng bnh l n và lây truyn sang cho ngi dân a phng. + Vic tp trung mt lc lng công nhân ln trên công trng ti v trí thi công khu u mi và khu lán tri công nhân thì s phát thi các cht ô nhim còn to iu kin cho các vi sinh vt gây bnh phát trin, là nguy c phát sinh và lan truyn mm bnh. Các công trình v sinh tm thi nu không c t chc và qun lý tt s làm gim cht lng v sinh môi trng ti khu vc. iu kin v sinh môi trng không m bo có th làm phát sinh các loi dch bnh nh hng n sc kho ca công nhân xây dng. - Tác ng do quá trình thi công: Các tai nn lao ng có th xy ra trong quá trình thi công ti các v trí m vt liu, khu xây dng p chính, nhà máy ... nu công nhân xây dng không tuân th các quy nh v anh toàn lao ng và bin pháp an toàn cho công trình nh: Tai nn giao thông, tai nn trong quá trình n mìn phá á thi công, tai nn in git... Trong mt s trng hp, trong quá trình thi công, các ngun ô nhim (bi, khí thi, ting n,...) nh hng xu ti sc kho ca con ngi làm cho ngi công nhân mt mi, choáng váng, ngt khin h không còn ch ng c trong công vic dn n các tai nn lao ng. Các tai nn lao ng xy ra trong quá trình thi công có th gây thng tích và làm thit mng trc tip i vi công nhân xây dng trên công trng. Ngoài ra, nu không có bin pháp an toàn, cnh báo thích hp trong quá trình thi công có th gây thit mng và thng vong cho ngi dân sng và hot ng gn khu vc thi công. - Tác ng do các s c v môi trng: + Tác ng do trt l, l t á: S c trt l, l t á có th gây thng tích cho ngi iu khin các phng tin giao thông, công nhân thi công h móng, kênh dn, khai thác m... + Tác ng do cháy n kho xng du, kho thuc n: S c do cháy n có th nguy him n tính mng ca con ngi: Bán kính an toàn khi n mìn khong 184,2m, trong phm vi này con ngi không c phép hot ng. Nguy c cháy n khu vc kho thuc n, kho xng du là rt ln, vì vy các bin pháp an toàn cho các kho s c quan tâm và thc hin nghiêm túc. V trí kho xng du là hng mc s 9 và 12 trên s tng mt bng xây dng công trình. + Tác ng do s c ê quai thng h lu: Các nguyên nhân có th làm v ê quai: Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 71 Thu in Trung Sn DAT + Lu lng và mc nc ln nht ca l thi công vt lu lng và mc nc ln nht theo thit k Qdn dòng thi công (có ngha Ql> 5000 m3/s trong nm chun b và nm XD1; Ql> 6200 m3/s trong nm XD2 và nm XD3; Ql> 12046 m3/s trong nm XD4. + Nguy c làm v ê quai do cht lng ca vt liu p p không m bo cht lng theo tiêu chun. + Trong quá trình thi công cha t cao thit k gp l tiu mãn vt thit k. + Nguy v ê quai thi công do n v thi công không úng theo cao trình thit k, hoc cht lng vt liu và các h s m nén không t tiêu chun. Tác ng: S c v ê quai thng h lu không ch làm thit hi tài sn, kinh t ca ch u t, ca ngi dân vùng h du mà còn có th gây thng vong hoc làm thit mng công nhân trên công trng và ngi dân các làng bn 2 bên b sông phía h du sông Mã. 2. nh hng n an ninh trt t trên a bàn, công tác qun lý ca chính quyn a phng; vn hoá và phong tc tp quán ca ngi dân vùng d án - nh hng n an ninh quc phòng, an ninh trt t trên a bàn và công tác qun lý ca chính quyn a phng: Vic tp trung ông công nhân trên công trng (ch yu là nam gii), ngi i theo, dân di c t do có th dn ti s sang nhng t ai trái phép; xung t gia các nhóm lao ng, xung t gia các nhà thu thi công, xung t gia cán b, công nhân xây dng vi ngi dân a phng; làm phát sinh các t nn xã hi (buôn bán, tiêm chích ma tuý, mi dâm,...); ... gây khó khn trong vic kim soát an ninh quc phòng, an ninh trt t, qun lý, phòng chng các t nn xã hi. Cán b, công nhân xây dng, ngi i theo (gia ình: v chng, con cái,...) và dân di c do n khu vc công trng gây bin ng dân c trong vùng d án, làm tng tm thi mt dân c, s lng ngi lu trú ti a phng gây khó khn cho công tác qun lý nhân khu, an ninh xã hi,...ca chính quyn a phng các xã, huyn vùng d án. - nh hng n vn hoá, phong tc tp quán ca ngi dân a phng: Khu vc d án ch yu là ngi dân tc Thái, mt phn nh là dân tc Mông sng qun t theo h hàng dòng tc, theo cng ng làng bn, mang tính cng ng cao và có nhiu phong tc tp quán, tín ngng c sc. Công nhân xây dng trên công trng n t các ni khác nhau, thuc các dân tc khác nhau, có nn vn hoá, phong tc tp quán khác nhau, do ó trên a bàn xã vùng d án s xy ra s pha trn, giao thoa gia các nn vn hoá và có th làm mt i bn sc vn hoá dân tc vn có ây. 3. nh hng n giao thông: - Khi trin khai xây dng d án, mt s lng ln các phng tin giao thông c huy ng vn chuyn máy móc, thit b, nguyên vt liu ly t ni khác v công trng và ni b trên công trng làm tng mt , lu lng xe nh hng n hot ng giao thông ca các tuyn ng và có th gây st lún nn ng các tuyn ng giao thông n công trng và các ng ni b khu vc d án (liên xã, liên thôn). ng trong khu vc hin nay ch yu là ng t, ng mòn nên vào mùa ma s hot ng ca các phng tin s làm cho ng thêm ly li. gim thiu s tác ng i vi các hot ng giao thông trong khu vc cn có s iu tit xe phù hp, các thit b, máy móc cng knh, quá kh cn phi c chuyên Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 72 Thu in Trung Sn DAT tr bng xe chuyên dng và nên thc hin vào ban ngày, hn ch vn chuyn máy móc, thit b, vt liu vào mùa ma. 4. nh hng n kinh t, ngh nghip ca ngi dân và xã vùng d án - V s dân phi di chuyn: Khi xây dng công trình, S h b nh hng khi thu hi t xây dng công trình và lòng h theo phng án chn nh sau: Bng 3.19: Tng hp s h/s khu nh hng khu vc lòng h và công trình Phn % s h nh S TT a danh S h hng so vi tng s khu h trong xã 1 Tnh Thanh Hoá 277 1587 1.1 H. Quan Hoá 152 915 Xã Trung Sn 152 915 34,2% Bn Tà Bán 119 769 Bn Xc 23 107 Bn Quán Nhc 10 39 1.2 H. Mng Lát 125 672 Xã Mng Lý 80 433 10,7% Bn Tài Chánh 34 183 Bn Nàng 42 227 Bn Mung 2 4 23 Xã Trung Lý 36 201 3,7% Bn Lìn 16 95 Bn Ching Lý 16 78 Bn Pa Búa 4 28 Xã Tam Chung 9 38 1,6% Bn Poom Khuông 4 22 Bn Kha Ni 5 16 2 Tnh Sn La 155 766 2.1 H. Mc Châu 155 766 Xã Tân Xuân 151 741 26,3% Bn Tà Lào ông 100 455 Bn Tà Lào Tây 51 286 2.2 Xã Xuân Nha (mi) 4 25 0,15% Bn Pù Lu 4 25 Tng 432 2353 (Ngun: Báo cáo quy hoch tng th di dân tái nh c do PECC4 lp) - V kinh t: Khi d án thu hi t xây dng ã làm thit hi tài sn, cây ci hoa màu và các công trình trên t ca các h gia ình, các xã vùng d án, nh hng n thu nhp, ngh nghip ca các h b nh hng. Khi lng thit hi nh sau: Bng 3.20: Khi lng thit hi khu vc lòng h TT Ni dung VT Khi lng Ghi chú 1 Nhà ca 1.1 Huyn Mc Châu Xã Xuân Nha (c) Nhà cp IV m2 171 Nhà sàn m2 8426,13 Nhà tranh m2 239,5 Bp, kho và chung tri m2 3113,7 1.2 Huyn Quan Hoá Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 73 Thu in Trung Sn DAT Xã Trung Sn Nhà cp IV m2 186,75 Nhà sàn m2 7142,14 Nhà tranh m2 1076,6 Bp, kho và chung tri m2 3541,37 1.3 Huyn Mng Lát Xã Trung Lý Nhà sàn m2 1428,47 Nhà tranh m2 43 Bp, kho và chung tri m2 904,58 Xã Mng Lý Nhà cp III m2 180,95 Nhà cp IV m2 138,4 Nhà sàn m2 3734,17 Nhà tranh m2 30,36 Bp, kho và chung tri m2 1787,47 Xã Tam Chung Nhà sàn m2 55 Nhà tranh m2 Bp, kho và chung tri m2 73,5 2 Vt kin trúc M m cái 20 3 Công trình công cng, giao thông, thy li ng liên xã km 10,5 ng liên thôn km 32,0 Cu treo m 50 Trng hc m2 737,89 Nhà giáo viên m2 61,25 Nhà vn hoá m2 77 Trm y t m2 73 Trm kim lâm Tà Cóm m2 42 4 Cây ci, hoa màu 4.1 Tnh Thanh Hoá A Cây ly g, cây c sn Xà c, bch àn, phi lao, keo lá chàm cây 426 Lung cây 2247789 B Cây n trái, hoa màu Mít cây 347 Bi cây 652 Mn cây 345 Nhãn cây 2737 Na cây 116 Th cây 60 Mía các loi ha 3,2 Khoai tây ha 60,14 Lúa ha 28,15 4.2 Tnh Sn La A Cây ly g, cây c sn Cây ly g (g thng) cây 335 Tre, bng (cha s dng c cây 607019 B Cây n trái, hoa màu Nhãn, vi, xoài cây 1680 Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 74 Thu in Trung Sn DAT Mít cây 457 Mn cây 58 Lúa ha 85,332 Rau ha 119,2 (Ngun: Báo cáo iu tra thit hi do PECC4 lp) - Vic tp trung công nhân trên công trng làm tng nhu cu v lng thc và thc phm, vui chi gii trí ti a phng ã góp phn thúc y hot ng thng mi, dch v phát trin. Các c s kinh doanh dch v hình thành áp ng nhng nhu cu v cuc sng và sinh hot ca i ng cán b công nhân xây dng và vn hành nhà máy s góp phn gii quyt vn vic làm và tng thu nhp cho ngi dân a phng. D án ã tin hành kho sát tài nguyên vt liu trong khu vc và ã phát hin c m t, m á, m cát m bo tr lng và cht lng cho công tác xây dng ca d án. Vic khai thác m làm nguyên vt liu ti ch cho công trình ã góp phn tn dng c các nguyên vt liu ti ch, sn có ca a phng, gim c chi phí cho d án. - To c hi v vic làm cho ngi lao ng và chuyn dch c cu lao ng ti a phng: Xây dng thu in Trung Sn s là c s ban u cho quá trình chuyn dch c cu lao ng ti a phng thông qua vic áp ng nhu cu lao ng ti ch ca công trình. Tu theo kh nng lao ng a phng s c tuyn chn vào làm vic mt s b phn ca công trng và c tr lng. Ti mt s b phn ca các hng mc ca công trình có các công vic n gin hoc các công vic c thc hin bng phng pháp th công: phát quang mt bng, vn chuyn t á bng phng tin thô s, ti nc bo dng bê tông, cy ào dn á long ri áy móng, trng c vai p, ... nhà thu xây dng và các n v thi công có th thuê lao ng a phng thc hin. Chính lc lng lao ng c tuyn chn làm vic cho d án qua lao ng tip xúc hc hi tip thu nhng kin thc khoa hc mi, làm quen và vn hành nhng phng tin máy móc. Qua ó dn nâng cao trình hiu bit ca bn thân và chính h s là nhng nhân t có tác ng tích cc và hiu qu nht ti nhn thc, cng nh i sng vn hoá, tinh thn ca ngi dân. 5. Tác ng ca vic di dân tái nh c - nh canh - S h phi TC - C: Theo k hoch v tin thc hin u t xây dng d án thu in Trung Sn do Công ty C phn T vn Xây dng in 4 lp, k hoch TC - C phi c hoàn thành vào nm 2011. S h dân phi t chc TC - C c d báo trên c s s gia tng dân s t nhiên và c hc trung bình là 3%/nm c tính cho tng thôn bn có dân b ngp n thi im hoàn thành công tác di dân TC. Trong iu kin c th ca tng Bn khi hình thành h cha tuy không làm ngp toàn b s h ca Bn nhng làm ngp ng giao thông i li, s h còn li ít. Kinh phí u t c s h tng tránh ngp phc v cho s h còn li (không b ngp) ln hn kinh phí di chuyn TC - C, mt khác góc xã hi v cng ng dân tc thiu s do ó phi di chuyn TC - C toàn b s h trong bn. Nh vy, tng s h phi di chuyn TC - C tính ti thi im iu tra nm 2005, ng vi phng án mc nc chn MNDBT 160m + nc dnh tn sut 1% là: 472 h , 2.353 khu, d báo n nm 2011 là 526 h. Các h b nh hng ch yu là dân tc Thái, Mng (chim 98%), còn li là dân tc H'Mông. Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 75 Thu in Trung Sn DAT Bng 3.21: D báo s dân phi di chuyn theo phng án chn Nm 2005 Nm 2011 Hình thc TT Hng mc h Khu h khu di chuyn TC Tng 472 2353 527 2630 A Tnh Thanh Hoá 317 1587 351 1768 I Huyn Quan Hoá 192 915 216 1030 1 Xã Trung sn 192 915 216 1030 -Bn Tà Bán 159 769 179 866 Tp trung -Bn Quán Nhc 10 39 11 44 Tp trung -Bn Xc 23 107 26 120 Tp trung II Huyn Mng Lát 125 672 136 738 1 Xã Mng lý 80 433 90 487 -Bn Tài Chánh 34 183 38 206 Tp trung -Bn Nàng 1 42 227 47 255 Tp trung -Bn Mung 2 4 23 5 26 T di chuyn theo hình thc di vén ti ch trong bn 2 Xã Trung Lý 36 201 41 226 -Bn Pa Búa 4 28 5 32 T di chuyn theo hình thc di vén ti ch trong bn -Bn Lìn 16 95 18 107 Tp trung -Bn Ching 16 78 18 88 Tp trung 3 Xã Tam Chung 9 38 5 25 -Bn Pom Khuông 4 22 5 25 T di chuyn theo hình thc di vén ti ch trong bn -Sui Kha Ni 5 16 ã di chuyn B Tnh Sn La 155 766 174 862 I Huyn Mc Châu 155 766 174 862 1 Xã Tân Xuân 151 741 170 834 -Bn ông Tà lào 100 455 113 512 Tp trung -Bn Tây Tà lào 51 286 57 322 Tp trung 2 Xã xuân Nha 4 25 5 28 -Bn Pù Lu 4 25 5 28 T di chuyn theo hình thc di vén ti ch trong bn (Ngun: Báo cáo quy hoch tng th di dân tái nh c do PECC4 lp) - a im d kin TC - C: Cn c kt qu iu tra nh hng vùng d án: din tích và tính pháp lý ca t b nh hng, din tích t còn li ngoài vùng nh hng, nguyn vng ca ngi dân và ý kin xut ca chính quyn a phng (ni i và ni n) và i din ngi dân phi di chuyn v im TC - C và phng án u t TC - C nhm sm n nh sn xut, phc hi thu nhp ca h TC - C, thúc y phát trin KT- XH cho toàn vùng, m bo quc phòng an ninh vùng biên gii. Phng án quy hoch tng th di dân TC thu in Trung Sn ã c ngi dân, bn, UBND các xã liên quan và UBND các huyn Quan Hoá, Mng Lát và Mc Châu thông qua, có vn bn tho thun (vn bn óng kèm báo cáo xem phn ph lc). Kt qa kho sát xây dng khu TC d án thu in Trung Sn ã xác nh c 4 khu TC trên a bàn 4 xã b nh hng m bo tip nhn toàn b s h dân phi di chuyn (507 h, 2520 ngi). 3.3. ÁNH GIÁ TÁC NG GIAI ON VN HÀNH 3.3.1. Tác ng n môi trng t nhiên 3.3.1.1. Tác ng n môi trng không khí, âm thanh và iu kin vi khí hu a) Tác ng n môi trng không khí, âm thanh - Tác ng do ting n: Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 76 Thu in Trung Sn DAT Trong nhà máy ã la chn lp t các loi máy móc, thit b tiên tin hin nay, hn na tng ã c lp t các thit b cách âm nên ting n phát ra ch yu nh hng trong phm vi nhà máy. - Tác ng bi các cht khí thi (CH4, H2S, CO2, NH3,....) phát sinh do phân hu sinh khi và các chát hu c: Giai on u tích nc h t 3 n 6 tháng các sinh khi và các cht hu c có trong t khu vc lòng h b phân hu trong iu kin ym khí s gii phóng ra các khí CO2, H2S, CH4 và mt lng nh N2O, NH3,... vi các mùi hôi thi làm nhim bn môi trng không khí. b) Tác ng n iu kin vi khí hu khu vc xung quanh h cha Khi tích nc vào h iu kin khí hu khu vc xung quanh h s có s thay i. Lòng h thu in Trung Sn thuc dng hp, chy dc theo sông vì vy vic hình thành h nh hng không áng k n ch khí hu trên toàn lu vc Tuy nhiên, ti các khu vc gn h mt s c trng khí hu chính s có s bin ng, có th d báo nh sau: * V ch nhit: Khi h Trung Sn tích nc hoàn toàn và i vào vn hành, mc dao ng ca nhit trong ngày và trong nm s gim. C th, giá tr cc i s gim bt, còn giá tr cc tiu thì gia tng. * V m tng i: m ti thp tuyt i s tng tt c các tháng trong nm. m trung bình hu nh không thay i, tng khong 1% vào các tháng khô nóng nht. Nu ng c lp thì vi khí hu c ci thin quy mô nh nhng nu t trong h thng bc thang thy in trên sông Mã (thu in Trung Sn cùng vi thu in Hi Xuân h lu) thì quy mô ci to iu kin vi khí hu ln hn. Nh vy, khi h cha hình thành các hin tng thi tit c bit và các giá tr cc oan ca iu kin nhit m u có xu hng gim và iu hoà hn. iu này có tác ng c tích cc và tiêu cc. C th: - i vi con ngi, s chênh lch nhit gia nc và t to nên gió mát, nht là trong mùa khô khí hu h s có kt qu tt i vi gic ng, h thn kinh và huyt áp, tt cho sc kho ca nhân dân lao ng. - Khi m khu vc h tng các côn trùng gây hi và gây bnh cng có iu kin phát trin, ây cng là mt tác ng xu n s phát trin ca cây ci, mùa màng. 3.3.1.2. Làm thay i ch thu vn nc mt và mc nc ngm a) Ch thu vn nc mt trong iu kin ch vn hành bình thng * Phn thng du p (khu vc h cha) Khi h c xây dng on sông dài khong 32km t p v thng lu bin thành h, ch dòng chy trong sông c thay th bi ch thu vn h. Tc dòng chy khi vào h b gim t ngt dn n kh nng mang bùn cát ca dòng chy gim áng k và phn ln phù sa b lng ng li trong h, làm gim dung tích hot ng ca h, gim hiu ích công trình. * Vùng h du p - Trong trng hp không có thu in Trung sn, dòng chy sông Mã t biên gii Vit - Lào v h lu ch yu theo ch thiên nhiên (vì ít công trình thu li tác ng). Trong mùa kit lu lng Q và mc nc H ti trm thu vn Hi Xuân dao ng theo quy lut t nhiên và có QTB mùa kit là 120m3/s, HTB là 52,01m thì nhng vn Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 77 Thu in Trung Sn DAT môi trng nh liên kt t á ng b ã n nh, thói quen ca con ngi sinh sng hai bên b sinh sng chung vi dòng chy t nhiên,... - Khi có thy in Trung Sn (iu tit nm) không có thu in Hi Xuân: vi ch vn hành dòng chy nh trên, lu lng trc và sau khi có h s không có s khác bit ln v lu lng, mc nc và ngi dân h du vn có i sng và sinh hot không có s thay i, duy trì c h sinh thái ... Bng 3.24: Lu lng nc h du khi có h và cha có h thy in Trung Sn Qotb (Trung Sn khi cha có h) Qotb (Trung Sn khi có h) Tháng (m3/s) (m3/s) VI 268,5 268,0 VII 451,1 450,5 VIII 620,5 619,9 IX 548,1 505,0 X 273,6 272,7 XI 179,6 178,8 XII 127,6 127,2 I 98,6 57,5 II 83,8 94,3 III 78,9 94,0 IV 84,0 94,7 V 119,4 121,8 TB 244,5 240,4 - Khi có h thu in Trung Sn và thu in Hi Xuân Thu in Hi Xuân vi ch hot ng theo ch iu tit ngày êm, hot ng 24 gi trong ngày vi Qphát = 69,14m3/s. Theo iu kin phát ca thu in Trung Sn thì vi ch iu tit ngày êm ca T Hi Xuân thì mc nc h du sông Mã n trm TV Hi Xuân s c duy trì mc n nh vi Qtng = 83,1 m3/s, bng 34,06%Q0. Vy vi ch vn hành dòng chy, mc nc luôn mc n nh s không còn gây ra nh hng tiêu cc n h sinh thái, duy trì mc rt tt cho h sinh thái; i sng và sinh hot ca ngi ngi dân sng hai bên b; ti tiêu nông nghip; thu sinh ngh cá; xói l, st l b gây mt t, e do n s an toàn tính mng, tài sn và các công trình trên t. Nh vy, khi không có thu in Trung Sn dòng chy sông Mã t biên gii Vit ­ Lào n tn h du ch yu tuân theo quy lut t nhiên. Khi có thu in Trung Sn không có h Hi Xuân s dao ng lu lng, mc nc trong ngày h du không có s thay i ln, các nh hng n kinh t ca vic có h n ngi dân không áng k. Khi có h thu in Hi Xuân vi ch iu tit ngày êm, phát in tt c các ngày thì ch dòng chy (lu lng, mc nc) h du vào vào mùa kit tng và n nh hn. b) Ch thu vn trong iu kin vn hành trong mùa l Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 78 Thu in Trung Sn DAT Theo kt qu tính toán thu vn công trình lu lng nh l ng vi tn sut thit k Qp=1%=5378m3/s trong trng hp không có công trình. Trong trng hp có công trình thu in Trung Sn lu lng l mt phn c gia li trong h n MNDBT, mt phn c x qua tràn, mt phn c chuyn qua nhà máy (Q max = 83,31 m3/s) trc khi x xung h du nên có tác dng làm chm và gim lu lng l h du tuyn p. c) Mc nc ngm Khi h tích nc s to thêm mt s gng nc ngm tng nông, c bit là di các vùng t thp ven h cha. Mc nc ngm và m t khu vc xung quanh h tng là ngun cung cp, b sung nc cho các ging ào, ging khoan, góp phn gii quyt vn cp nc sinh hot, nc ti trong mùa khô hn và là iu kin thun li cho thc vt phát trin. 3.3.1.3. Tác ng n a hình và các quá trình a mo - a hình, a mo khu vc lòng h: Khi h tích nc dng a hình t ngp nc c m rng (din tích mt h ng vi MNDBT là 13,13km2), s nâng mc xâm thc c s a phng và thc t là gim th nng ca nc dn n quá trình tích t bùn cát bi lng lòng h và gim cng quá trình xói mòn b mt. Nhng ây iu áng quan tâm chính là hin tng gia tng lng tr m trong các lp ph sn, có kh nng vt ngng ma sát tnh dn n hin tng st trt làm bin i ng b. Vn ây là xác nh quy mô, phm vi và mc nh hng ca quá trình này. Theo thit k, ng b h cha là mt di ven b i bán ngp, c tính t mc nc dnh n mc nc cht (150m-160m). Do a hình thung lng Sông Mã trong khu vc h cha có dng hp nên din tích i bán ngp này là không áng k. Hn na, có th quan sát thy lòng sông Mã hin ti ct x khá sâu trên b mt a hình chung, dòng chy th hin giai on phát trin tr ca mình vi lòng sông a phn u tr á gc, ôi khi có nhng doi cát nh dc b, và ti mt vài im hi lu vi các sui ln có hình thành nên nhng bãi cui si. V kh nng tái to ca b h cha, da trên vic lp s tính toán, d báo vic phá hu và tái to b ca h cha i vi các công trình thu in. Tuân th theo quy phm ti trng và lc tác dng lên công trình thu li (QP.TL-C-1-78) ban hành ngày 15 tháng 9 nm 1979. Theo quy phm trên ta s dng phng pháp Zôlôtariep cho mt ct c trng kt qu tính toán nh sau: Bng 3.25: Kt qu tính toán d báo st l b h công trình Trung Sn dc Chiu dài tái Chiu rng tái to (m) Khi lng st l (m3) sn to (km) Sau 10 nm Sau 100 Sau 10 Sau 100 nm nm nm >15o 30 57,9 90,1 13.789.230 22.100.827 Cn c vào nhng c s trên thì khi h cha i vào hot ng chc chn s xy ra hin tng st l, tái to ng b tin ti trng thái cân bng phù hp vi mc xâm thc c s a phng mi c xác lp vi cng mc yu n trung bình. Khi lng st l sau 100nm khong 22.106m3, chim 9,35% dung tích cht ca h, nh hng không nhiu n tui th ca h cha. Ven b h hin vn còn các thôn bn ang sinh sng, vi tc xói l nh d báo có kh nng nh hng n các khu dân c này (các khu dân c thng phân b vùng thp, có tng th nhng và phong hoá b ri, nn a cht yu). Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 79 Thu in Trung Sn DAT Mt khác, hin nay dc sông Mã on t khu mt bng công trình n thng lu u có h thng ng giao thông ni lin các thôn bn trong vùng. H thng giao thông trong phm vi lu vc nghiên cu cho n nay còn ang trng thái rt thp, ch yu là ng t. Hin tng st l b h s nh hng trc tip n h thng ng giao thông hin có. Theo kt qu tính toán trên thì chiu rng tái to lòng h trung bình sau 10 nm là 57,9m và sau 100 nm là 90,1m. Khong cách t ng hin có n mc nc h có chiu dài trung bình là 50-60m. Vì vy, ban qun lý vn hành nhà máy cn phi giám sát cht ch tc và mc st trt vùng b có bin pháp phòng nga và khc phc s c kp thi. Chi phí giám sát, khc phc hu qu s do ban qun lý vn hành nhà máy chi tr. + Bi lng lòng h: Xói mòn b mt lu vc là ngun to nên dòng chy cát bùn trong sông vì vy khi xây dng các h cha trên sông vn bi lng lòng h liên quan ti dòng chy cát bùn rt cn c quan tâm ánh giá úng mc m bo tui th công trình. Theo tính toán ca PECC4, dòng chy cát bùn trên lu vc h cha Trung Sn trung bình 54,2kg/s tng ng vi c nc sông 222g/m3. Tng lng phù sa hàng nm có th gây lng ng h cha là 1,301x106m3, trong ó lng phù sa l lng là 1,08.106m3, lng phù sa di y là 0,217.106m3. Kt qu tính toán nh sau: Bng 3.26: Kt qu tính toán phù sa No c trng Tr s 1 c bình quân nhiu nm, (g/m3) 222 2 Lu lng phù sa l lng,Ro (kg/s) 54,2 3 H s phù sa lng ng, E 0,75 4 Dung trng phù sa l lng, ll (tn/m3) 1,182 5 Dung trng phù sa di y, d (tn/m3) 1,554 6 Tng lng phù sa l lng lng ng hàng nm, Vll (m3/nm) 1.084.047 7 Tng lng phù sa di y, Vd (m3/nm) 216.810 8 Tng lng phù sa lng ng hàng nm (106m3/nm) 1,301 9 Tng lng phù sa lng ng 100 nm (106m3) 130,1 Lng bùn cát bi lng lòng h gm lng phù sa sông a vào h theo dòng chy và phù sa do xói l b. Theo các kt qu tính toán trên, tng lng phù sa bi lng lòng h sau 100 nm là 152,2.106m3, chim 62,53% dung tích cht ca h. Bng phng pháp tính nhanh, vi dung tích cht ca h cha Trung Sn là 236,4.106m3 thì tui th ca h cha s t trên 150 nm. Nh vy có th ánh giá tác ng mc không ln, bùn cát gi li trong bi lng lòng h không nh hng n tui th công trình. Tng lng phù sa n h có th tng so vi d báo trong trng hp thm ph u ngun sông Mã, thng lu h cha b phá hu mnh, iu này s nh hng xu n tui th ca công trình. gim thiu tác ng cn có bin pháp bo v tt thm ph thc vt các khu vc này. Do lu vc sông Mã có mt phn nm trên lãnh th ca Lào nên công tác bo v, trng rng gp khó khn. - Mt t do xói l b khu vc h du: Theo các phân tích trên kh nng xói l b và ào lòng áy sông khu vc h du là rt ln gây mt t khu vc ven b h du nhà máy. Tuy nhiên cách tuyn p khong 7km là uôi h thy in Hi Xuân nên tác ng gim áng k. - a hình, a mo ng b và áy sông khu vc h du: Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 80 Thu in Trung Sn DAT H có ch iu tit dài hn. ch phát in ph nh vào nhng gi cao im nên mc nc chênh lch trong ngày ln, hn na phn ln bùn cát n h c gi li h chim khong 80% tng lng bùn cát n h làm tng sc mang bùn cát ca nc dn n kh nng ào lòng và xói l làm bin i hình thái ng b và áy sông Mã khu vc h du ln, do ó tác ng do tác ng xói l b do chênh lch mc nc và thiu ht phù sa ln. Tuy nhiên nu xây dng h thu in Hi Xuân nm phía di h lu công trình s làm hn ch c rt nhiu tác ng này. 3.3.1.4. Gây ra ng t kích thích Cho n nay vn cha có c nhng nghiên cu chi tit v lnh vc này, và vic xác nh tim nng ng t kích thích hin vn nh nhng s liu thng kê. Tuy vy, t chc UNESCO ã có nhng tin b nht nh trong lnh vc này. Qua vic thng kê v ng t kích thích xy ra trên nhiu h cha ln trên th gii ã i n kt lun v iu kin cn và có th phát sinh ng t kích thích là: + Cu trúc a cht vùng h cha không n nh, b các t gãy kin to phá hu ct qua; + Chiu cao ct nc h cha ti a trên 90m; + Dung tích h cha vt quá 1.109 m3. i chiu nhng iu kin này vi thc t thit k công trình cho thy: + Cu trúc a cht vùng h cha chu nh hng ca 2 t gãy phân i cu trúc sông Mã và Sn La (cp I) là nhng t gãy có kh nng sinh chn (t gãy Sn La cách tuyn công trình khong 16km, t gãy sông Mã cách tuyn công trình 19km) do vy khu vc công trình là ni có hot ng ng t mnh. Tuy vy các t gãy trong phm vi vùng h li th hin tính không liên tc và biu hin hot ng yu. Do ó chúng là yu t cng hng dn n ng t kích thích mc trung bình - yu. + Chiu cao ct nc thit k: Hmax= 71,1m, nh hn chiu cao ct nc có th dn n ng t kích thích. + Dung tích h cha: 348,53 x 106 m3, ch bng 40% cp dung tích có th xy ra ng t kích thích. Do 2/3 yu t không có kh nng dn n ng t kích thích nên có th kt lun rng: khi h cha i vào hot ng s ít có kh nng phát sinh ng t kích thích. Tuy nhiên, công trình nm trong vùng có ch hot ng kin to vi cp ng t tim nng khá mnh nên ôi khi vn còn có kh nng phát sinh ng t kích thích, và ã có báo cáo ánh giá nguy him ng t vùng tuyn do liên oàn a cht thc hin. 3.3.1.5. Môi trng nc - Tác ng do cht thi lng phát sinh trong quá trình vn hành nhà máy, gm có: + Khu vc nhà máy i vi tuc bin thu in, nhà máy ã la chn loi thit b tin tin hin nay và khng nh trong quá trình vn hành không gây rò r du m. Du m t các trc tuc bin, các thit b thy lc ca cn cu, ca ca van ... + Khu vc sinh hot ca công nhân vn hành nhà máy: S lng công nhân vn hành nhà máy khong 130 ngi. Vi lng cht thi phát sinh do sinh hot ca công nhân rt nh so vi giai on thi công công trình nhng cng cn phi có bin pháp gim thiu không gây ô nhim môi trng nc. - Tác ng do sinh khi b ngp trong khu vc lòng h: ây là ngun cht thi có nh hng ln nht n cht lng nc h. Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 81 Thu in Trung Sn DAT Khi h cha i vào hot ng ã nhn chìm mt din tích t ai trong nc và kéo theo hàng lot các vt th tn ti trên nó to ra mt phn ngun hu c làm tiêu hao hàm lng ôxy sn có. Ngun hu c phát sinh trong các h cha nc nhân to ch yu t lp mùn tng b mt ca t ai và các loi thm thc vt trên ó. Công thc tính lng ôxy tiêu hao có dng (theo A.I, Denhinova): K oDat x S Dat K tv x Dtv O2 = (tn) 1000 Trong ó: O 2 : lng ôxy cn thit ôxy hóa ht các cht hu c phân hy t thc vt và t ai ngp trong lòng h (tn). KoDat: H s kinh nghim biu th lng ôxy (kg) cn ôxy hóa ht các cht hu c phân hy t 1ha t (kg/ha). Kotv: H s kinh nghim biu th lng ôxy (kg) cn ôxy hóa ht các cht hu c phân hy t 1 tn sinh khi khô (kg/tn). SDat : Din tích t ai b ngp trong lòng h (ha). Dtv: sinh khi dng khô tuyt i có trong lòng h (tn). Tng din tích t b ngp khu vc là 1538,95ha. Trong ó din tích thm rng là 1.069,35ha (rng trng 1.001,01ha, rng t nhiên 68,34ha). Còn li là sông sui, bãi á, t th c và thm cây trng nông nghip. Trc khi tích nc vào h ngi dân ã tn thu các sn phm nông nghip và thm rng trng (lung, lát, xoan, bch àn,...). Nh vy thm thc vt b ngp trong lòng h ch yu là thm rng t nhiên; r và cành lá nh ca thm rng trng do ngi dân sau khi tn thu li. Kt qu tính sinh khi trong vùng lòng h nh sau: Bng 3.27: Sinh khi ca thm thc vt khu vc lòng h Din C di Tng Thân Cành R Lá tích (ha) tán H s sinh khi rng nghèo (tn/ha) 5,149 2,699 17,78 0,851 0,516 H s sinh khi rng tre na (tn/ha) 12,0 2,4 Sinh khi rng trng lung, tre na sau 993,35 0,00 2.384,1 2.384,1 khi ngi dân tn thu (tn) Sinh khi rng trng lát hoa, xoan sau 7,66 0 39,44 20,67 6,52 0 66,63 khi ngi dân tn thu (tn) Sinh khi rng t nhiên (tn) 68,34 1.215,1 351,88 184,45 58,16 35,26 1.844,8 (Ghi chú: Các sn phm nông nghip và rng trng c ngi dân tn thu trc khi tích nc vào h phn còn li trong h bao gm r cây và cành lá nh) Bng 3.28: Khi lng sinh khi còn li trong h theo các phng án thu dn (tn) Sinh khi tn thu, thu Sinh khi còn li trong h Tng dn Phng sinh Thân C án Tn Thu khi Tng không Cành R Lá di Tng thu dn tn thu tán P1 4.295,51 0,00 0,00 0,00 1.215,09 391,32 2.589,16 64,68 35,26 4.295,51 P2 4.295,51 1.215,09 0,00 1.215,09 0,00 391,32 2.589,16 64,68 35,26 3.080,42 P3 4.295,51 1.215,09 491,26 1.706,35 0,00 0,00 2.589,16 0,00 0,00 2.589,16 Ghi chú: P1: Không thu dn P2: Tn thu rng t nhiên (tn thu toàn b phn g tròn thân cây, l ô, tre na) Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 82 Thu in Trung Sn DAT P3: Tn thu + thu dn k toàn b sinh khi khu vc lòng h (tn thu toàn b phn g tròn thân cây, l ô, tre na; c, lá và cành còn li c t ht, sinh khi b ngp trong h là r cây, c tái sinh, các cht hu c, ng vt sng trong và trên b mt t). Trong sinh khi thc vt hàm lng BOD chim 75%, N chim 0,48%, P chim 0,09 %, còn li là các thành phn sinh khi khác. ây là các thành phn hu c nên khi các thành phn này phân hy s tiêu th ôxy có trong h s gây thiu ht hàm lng ôxy trong nc nh hng n các sinh vt thy sinh. Do vy ch tiêu ôxy c la chn tính toán d báo mc thay i cht lng nc do phân hy, trên c s ó a ra phng án thu dn phù hp. Bng công thc thc nghim ca A.I. Denhicova chúng tôi tin hành tính toán tính toán lng ôxi cn thit ôxy hoá ht các cht hu c ca thc vt và t khu vc lòng h và d báo hàm lng ôxy hoà tan trong nc h cho các phng án trên. Nu ly hàm lng ôxy hoà tan n h theo dòng chy là 6,43 ­ 6,83 mg/l, vi tng lng nc n h trung bình nhiu nm là 7685 triu m3 thì lng ôxy hoà tan có trong h là 49414,55 ­ 52488,55tn. Lng ôxy tiêu th và hàm lng oxy hoà tan còn li trong h c trình bày trong bng: Bng 3.29: Tng lng ôxy tiêu th và hàm lng oxy hoà tan còn li trong h theo các phng án TCVN Tiêu chun 5942 - TCVN Phng án 1995 6774:2000 (mg/l) P1 P2 P3 Lng ôxy tiêu th (tn) 179,98 101,28 91,61 t 49234,57 t 49313,27 t 49322,94 Lng ôxy còn li trong h n n n (tn) 52308,57 52387,27 52396,94 Hàm lng ôxy còn li trong t 6,4066 t 6,4168 t 6,4181 6 >5 h (mg/l) n 6,8066 n 6,8168 n 6,8181 Kt qu này cho thy sau khi h tích nc sinh khi b ngp không làm bin i cht lng nc nhiu so vi sông t nhiên, trong tt c các trng hp thu dn cht lng nc u m bo i sng thy sinh, cp nc cho sn xut và cp x lý cho sinh hot, v mt nguyên tc không cn thu d. Tuy nhiên tn dng ti a tài nguyên, tng ngun thu cho a phng, cht t cho ngi dân khu vc xung quanh và m bo yêu cu v thy lc và m quan công trình tin hành t chc khai thác tn thu các loi cây rng có giá tr trc khi tích nc vào h và thu dn sch thm thc vt trong phm vi 2km trc p. Mt khác, hn ch tác ng ca sóng, gió i vi ng b gim thiu s xói l ng b không tin hành tn thu, thu dn thm thc vt vùng lòng h ven các khu dân c (k c thm rng trng). - Tác ng ti ng thc vt do tn thu, thu dn, cht phá ra ngoài phm vi thu dn khu vc lòng h. hn ch tác ng này ch u t, nhà thu, n v thi công và các n v có liên quan a ra bin pháp qun lý cht ch công tác tn thu, thu dn lòng h, nghiêm cm tn thu ra ngoài phm vi cho phép nhm ngn chn nhng ngi li dng vic tn thu, thu dn khai thác, cht phá thm thc vt, sn bt ng vt trái phép nhng khu vc khác. Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 83 Thu in Trung Sn DAT 3.3.1.6. Tác ng n tài nguyên và môi trng t - Tài nguyên t s b ngp khi h tích nc. Din tích b ngp là 1538,95 ha. Trên c s nghiên cu thc a và các tài liu, các loi t phát sinh b ngp trình bày trong bng di. Bng 3.30: Din tích các loi t b ngp t P, X, t X, Fv, t Fv, t P, t D, á granit Tng D, R Fs, Fj Fs, Fj X, D Fs, Fj... T. Thanh Hóa 88,29 7,78 702,09 10,24 0,03 127,13 935,55 H. Quan Hóa 73,32 4,20 410,96 5,76 0,03 19,80 514,07 H. Mng Lát 14,97 3,58 291,13 4,48 107,33 421,49 Tnh Sn La 204,52 8,59 367,26 5,04 2,50 15,50 603,40 H. Mc Châu 204,52 8,59 367,26 5,04 2,50 15,50 603,40 Tng cng 292,81 16,37 1.069,35 15,28 2,53 142,63 1.538,95 (Ngun: Vin a lý) Sau khi t b ánh chìm khong 3-6 tháng, không ch cây c, xác các sinh vt sng trong t (giun, d,...) b thi ra mà c t vùng áy h b phá v kt cu, mt sc liên kt, nhão hoá,... to thành trm tích bùn áy h. - Tài nguyên t s b nh hng khi di dân, tái nh c ­ nh canh. Bng 3.31: Din tích các loi t c s dng ê tái nh c ­ nh canh b ngp Ký hiu Tên t Din tích (ha) Fs t vàng trên á sét 710 Fa t vàng trên á macma axit 900 Fq t vàng nht trên á cát 96,2 Diên tích t có kh nng nông lâm nghip 1706.2 Diên tích t phi nông nghip 21,8 Tng din tích t nhiên 1728 (Ngun: Báo cáo quy hoch tng th di dân tái nh c do PECC4 lp) - Khi h tích nc và i vào vn hành ã làm tr lng m trong t khu vc xung quanh vùng h tng (d kin 10-15%). 3.3.1.7. Tác ng n tài nguyên khoáng sn Trong khu vc lòng h thu in Trung Sn ã c Công ty CP T vn Xây dng in 4 kt hp vi Liên oàn a cht x him tin hành iu tra a cht khoáng sn t l 1:50.000 có quan sát phóng x; iu tra chi tit hoá các im khoáng sn t l 1: 10.000 có quan sát phóng x. Kt qu iu tra kho sát nh sau: - Trong vùng lòng h và các din tích k cn hin ti không có các hot ng khai thác và iu tra thm dò khoáng sn. - Công tác kho sát ã phát hin và ng ký trên bn 8 im - m khoáng sn, trong ó có 2 im khoáng hoá thch anh a kim và 6 im vt liu xây dng. Các im khoáng hoá thch anh a kim quy mô nh, hàm lng các kim loi a kim thp, không có giá tr. Các mch thch anh turmalin có quy mô phân b rng rãi nhng không cha các kim loi him nhóm SnC -W-Mo. Các m á xây dng bao gm granitC, á vôi và dolomit có tim nng ln, áp ng nhu cu vt liu á ti ch khi xây dng công trình. - Trong din tích lòng h có mt s d thng phóng x cng thp, không có du hiu to nên các tích t qung phóng x có giá tr. Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 84 Thu in Trung Sn DAT Kt lun chung: vi các tài liu hin có, cho n thi im hin ti, trong vùng lòng h thu in Trung Sn và k cn cha phát hin ra các im khoáng sn có giá tr. (trích dn theo báo cáo iu tra ánh giá tài nguyên khoáng sn lòng h do Liên oàn a cht x him thc hin) 3.3.1.8. Tác ng n môi trng sinh thái a) Tác ng n môi trng sinh thái, tài nguyên rng và a dng sinh hc - Vic tích nc vào h s cn tr s di chuyn ca mt s loài ng vt. - Mt phn din tích rng, trng c cây bi các khu vc tái nh c - nh canh c thay th bi h sinh thái cây trng nông nghip. - Ci thin môi trng sinh thái, h ng thc vt: + Sau khi xây dng xong công trình, nhng khu vc t chim dng tm thi, khu vc bãi thi c trng rng phc hi h sinh thái và nhiu din tích t trng i trc c trng rng b sung din tích rng b thu hi (c bit là các khu t trng các khu dân c sng xung quanh h) nên thm thc vt và môi trng sinh thái s c ci thin áng k (din tích trng rng xem chng 4, 6). + Vic tích nc h mt mt m rng din tích mt nc (din tích mt h ng vi MNDBT 160 là 13,13km2) và làm tng mc nc mt, ngm; mt mt ci to iu kin khí hu, là iu kin thun li cho các loài thc vt (c cây trng và cây t nhiên) a m phát trin. + m bo ngun nc cho h và bo v môi trng, vic bo v rng và trng rng c y mnh hn ó là yu t giúp cho h ng vt duy trì và phát trin. b) Thu sinh, ngh cá - Khi h tích nc, thân, lá, r nh ca thc vt còn li, xác ng thc vt và các sinh vt sng trong t b phân hu là ngun thc n phong phú cho các sinh vt thy sinh. Do ó, mt và sinh khi các nhóm sinh vt ni trong thi gian u s rt ln. Các loài tôm gai h Atyidae s phát trin vi s lng khá ln ti các vùng ven b. - Trong thi gian to trm tích bùn áy h các loài ng vt áy, c bit là ng vt thân mm gim hn v s loài, cng nh v s lng cá th do nn áy cha n nh. Sau mt vài nm khi xác sinh vt ã b phân hu ht, lng dinh dng trong h gim, nn áy h ã tng i n nh thì mt và sinh khi ca các sinh vt ni gim, các loài thân mm tng. - Vùng h rng ln s là yu t quan trng cho các loài cá phát trin kéo theo s xut hin ngh nuôi cá trong khu vc. - Vic xây dng công trình ã chuyn ch dòng chy sông sang ch h cha gây nên s hn ch cho các loài cá di c nh Cá Lng, cá Anh V lên thng ngun sinh sn, tuy nhiên khi chuyn sang h sinh thái h cha cùng vi khu h thu sinh c trng cho loi thu vc này c hình thành, không gian sinh sng ca h sinh vt thu sinh c m rng. Thành phn loài, s lng cá th và tr lng ca các sinh vt thu sinh tng, trong ó quan trng là s gia tng v s lng các loài cá, tôm, cua và mt s loài khác do hot ng nuôi trng ca con ngi. Trong nhng nm u mi ngp nc, khu h thu sinh công trình thu in Trung Sn v c bn là khu h thu sinh h cha. Các nhóm sinh vt ch th cho h cha Vit Nam nh to lam Microcystis, to silíc Melosira; Bosmina, Diaphanasoma (giáp xác râu ngành), Mongolodiaptomus, Vietodiaptomus, Microcyclops, Mesocyclops, Thermocyclops (giáp xác chân chèo), giáp xác chân lá Conchostraca s xut hin vi mt s lng u th trong sinh vt ni h cha. Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 85 Thu in Trung Sn DAT Các loài cá n thc vt và mùn bã hu c thích nghi vi i sng nc ng phát trin c v s loài ln s lng, các loài cá thích nghi vi thu vc dng sông nc chy gim. Trong thi gian u, sn lng khai thác t nhiên cao, nhiu cá th có kích thc ln xut hin nh cá chép, cá mè, cá trôi. Trong quá trình s dng hu ht các h cha s phi tri qua 4 thi k. Mi thi k có nhng c im c trng v cu trúc, thành phn và sinh vt thu sinh di tác ng trc tip ca các yu t môi trng nc. S din th sinh thái ca h nh sau: + Thi k xáo trn: Thi k này xy ra ngay sau khi hình thành h cha, có th kéo dài ti 10 nm. Thi k này có 2 giai on ni tip nhau là giai on dinh dng cao (giai on u tích nc - khong 5 nm) và giai on suy gim dinh dng. + Thi k n nh: Là giai on tip theo sau thi k xáo trn. + Thi k phì hoá: Là giai on tip theo sau thi k n nh. + Thi k m ly hoá: Là giai on cui ca h cha, bt u t khi lng bùn bi tích t ti mc nc cht. Tóm li, s thay i h sinh thái thu sinh dng nc chy sông sang h sinh thái nc ng h cha làm tng s lng loài, s lng cá th các loài sinh vt thy sinh. ng thi s xut hin mt s loài mi do hot ng nuôi trng ca con ngi cng ã làm tng tính a dng sinh hc ca h sinh thái thu sinh, tng sn lng khai thác, tng lng cht dinh dng cho ngi dân. Tính a dng sinh hc ca h sinh thái thu sinh h cha bin i theo tng thi k ca h cha theo din th sinh thái h cha. C th, thành phn loài, s lng các sinh vt thu sinh cao trong giai on dinh dng cao và gim dn trong giai on suy gim dinh dng, tin ti n nh trong thi k n nh và tng dn thi k phì hoá sau ó li gim dn thi k m ly hoá. - Ngoài ra, sinh vt thy sinh, ng thc vt ven b khu vc h du h còn b tác ng do s thay i ch dòng chy, c th: Tuy thu in Trung Sn có ch iu tit dài hn phát in theo biu ph ti nên ch dòng chy sông Mã h lu tuyn p bin i nhiu gia gi phát in và gi không phát in, nh hng n i sng sinh vt thu sinh và thc vt ven b, nh hng n ngun li thy sn khu vc h du. Tuy nhiên, phía di h lu tuyn p Trung Sn là h thu in Hi Xuân nên ã tác ng do vn hành theo biu ph ti i vi môi trng sinh thái gim áng k. 3.3.3.9. Cnh quan Sau khi h cha tích nc và i vào vn hành ã hình thành các dng cnh quan: + Sau khi công trình hoàn thành xung quanh h cha s hình thành mt cnh quan p: Cnh quan h cha Trung Sn, ni tip cnh quan h cha Hi Xuân. + Cnh quan qun c: Khi có in, hai bên ng vn hành và quanh khu iu hành công trình s hình thành nhng im dân c mi. + Khu vc chim dng t tm thi, khu bãi thi c ph rng. + Khu vc tái nh c - nh canh: cnh quan qun c nông thôn và cây trng nông nghip. 3.3.2. Tác ng n môi trng kinh t - xã hi 3.3.2.1. Sc kho công nhân lao ng, cng ng dân c vùng d án và h du - Các khí, mùi hôi thi sn sinh khi phân hu sinh khi khu vc lòng h làm nhim bn môi trng không khí, nh hng n sc kho ca ngi dân sng xung quanh h. Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 86 Thu in Trung Sn DAT - Vic m rng din tích t mt nc cng làm tng ni trú n cho các vi khun gây bnh. Tuy nhiên, gim thiu tác ng này, sau khi tích nc vào h tin hành th cá tiêu dit các côn trùng, vi khun gây bnh. - Tác ng do s c v p: Các nguyên nhân có th làm v p khi vn hành: + Lu lng và mc nc ca h vt lu lng và mc nc ln nht theo thit k QP=0,5% (có ngha là Ql>10.400m3/s). + Do s c ca h thng ca x l: kt ca x l. + Do d báo quá trình l cha chính xác nên s vn hành ca nhà máy không kp thi khi l v. + Do ng t kích thích: Khu vc d án thuc vùng có phông ng t mnh: vùng tuyn p có ng t cp 8 (theo thang MSK-64), ng t cc i có magnitude 6,153, gia tc ng t cc i ti tuyn p ng vi MCE là a=0,24g. Theo phân tích trên khu vc d án vn có kh nng xy ra ng t kích thích. Tác ng: S c v p có th gây ra thng vong hoc làm thit mng công nhân trên công trng, ngi dân các làng bn 2 bên b sông và các công trình phía h du mà trc tip là thu in Hi Xuân và các thôn bn gn tuyn p Co Me, Co Lng. 3.3.2.2. Ct l cho h du Kinh t trên lu vc sông Mã ang trên à phát trin và ang phát trin theo xu th chuyn dch c cu kinh t. Vùng có tc phát trin kinh t cao và chuyn dch c cu kinh t mnh là h du nm trên a phn tnh Thanh Hoá. ây ang hình thành các khu công nghip ln, ang m rng các thành ph, th xã. ây cng là ni òi hi nhiu ti ngun nc và yêu cu gim nh thiên tai do ngun nc gây ra. Do c thù ca thi tit ây vn thng xy ra nhng loi hình thiên tai úng, hn, mn, l quét và l ng làm cn tr ti quá trình phát trin kinh t xã hi. có c s phát trin công trình thu li phc v cho phát trin kinh t xã hi trên lu vc. Ti quyt nh s 4506 QH/BNN ­ KH ngày 25/10/2002 B trng B nông nghip ã giao cho Vin Quy hoch Thu li t chc nghiên cu lp báo cáo "Quy hoch s dng tng hp và bo v ngun nc lu vc sông Mã". Kt qu nghiên cu quy hoch ã xác nh chng l cho h du sông Mã chn gii pháp: - Cng c nâng cp ê h du và - Xây dng các h cha a mc tiêu có dung tích phòng l cho h du Trong Quy hoch bc thang ã chn và ngh các h cha tham gia ct l nh sau: TT Tên h cha Thuc sông Thuc tnh Flv (km2) Wtòan b (106m3) Wph.l (106m3) 1 Ha Na (M. Hinh) Chu Ngh An 5178 523 300 2 Ca t Chu Thanh Hoá 5708 1374 300 3 Pa Ma Mã Sn La 3460 896 300 4 Bn Uôn Mã Thanh Hoá 13175 342 200 (Ngun: Báo cáo ánh giá tác dng ct l h du, công trình thu in Trung Sn do Vin Quy hoch Thu li Hà Ni lp) H thng chng l h du sông Mã hin ti ch yu là ê. ê sông Mã c xây dng qua nhiu thi k, cht lng thân ê, nn ê cha m bo an toàn, cng di ê còn ngn hn thân ê do vy ê iu còn nhiu n ho cn phi c cng c, nâng cp m bo c nhim v chng l. Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 87 Thu in Trung Sn DAT Do ê sông Mã ã qúa cao li i qua nhiu vùng dân c, vic tôn cao na cao trình trình ê là khó khn cn có gii pháp phù hp cho h thng ê. chng l h du sông Mã trong quy hoch s dng tng hp ngun nc chn gii pháp ê kt hp vi h cha thng ngun ct l là hp lý và phù hp vi ch chng khai thác tng hp lu vc sông. chng l cho h du sông Mã cn dung tích phòng l phía sông Chu, Ca t 300 x 106m3, Ha Na ( Mng Linh) 300 x 106m3. Phía sông Mã cn dung tích phòng l Bn Uôn (Trung Sn) 112 x106m3 và Pama 350 x 106m3. Vi dung tích trên m bo chng l cho sông Chu vi tn sut 0,6% và sông Mã vi tn sut l 1% t c mc nc theo quyt nh 2534 ca B nông nghip và Phát trin Nông Thôn. Theo nh hng phát trin kinh t xã hi ca tnh Thanh Hoá n 2020, ê sông Chu phi chng l vi tn sut l 0,6%, ê sông Mã phi chng vi tn sut 1%. Sau 2020 do kinh t phát trin tn sut m bo chng l có th có yêu cu khác do vy trong phng án l h du cn có mc an toàn cn thit cho các giai on sau là 150 triu m3. Vi mc dung tích phòng l Bn Uôn 112 x106m3, ã m bo yêu cu phòng l theo tiêu chun hin ti. Tuy nhiên trong b trí kt cu công trình cn nghiên cu b trí sao cho sau 2020 có th iu hành h cha ct l vi mc nc 150x106m3 vi tiêu chun phòng l cao hn so vi hin ti 3.3.2.3. Kinh t ca ch u t, ngi dân a phng và các xã vùng d án, h du - Vic u t xây dng d án thu in Trung Sn s làm thay i c cu kinh t ca các xã vùng d án theo hng tích cc, góp phn thúc y quá trình công nghip hoá nông nghip nông thôn ti a phng. C th, vi mt a bàn min núi mà nông - lâm nghip là ngành chính, chim t trng ln thì riêng bn thân d án này khi c u t ã làm tng áng k t trng ca ngành công nghip và xây dng c bn. Sau ó, ngun in c sn xut s là iu kin quan trng ngi dân hoc nhà u t xây dng các c s ch bin nông sn qui mô nh, các c s lp ráp, sa cha c khí, in t,... - iu kin khí hu mát m, cnh quan h liên h, cng vi nhng nét c trng vn hoá ca các dân tc ít ngi sinh sng ti ây (dân tc Thái) s là im thu hút khách du lch trong nc và ngoài nc. Cùng vi h thu in Trung Sn, Hi Xuân, các khu bo tn và các khu du lch khác: im du lch sinh thái Hang Kia ­ Pù Luông, KBTTN Pù Hu, di tích vn hoá kho c Hang Ma, ...vic hình thành h cha s thúc y các hot ng du lch, dch v thng mi ca khu vc phát trin. Các c s kinh doanh dch v s c hình thành nhm áp ng nhu cu ca khách du lch cng nh ca ngi dân a phng. ây có th phát trin các loi hình du lch: bi thuyn, câu cá, du lch mo him, du lch sinh thái, du lch vn hoá,... Tuy nhiên cn có các k hoch khai thác hp lý các im mnh này nhm phát trin kinh t ng thi bo v môi trng sinh thái và a dng sinh hc, bo tn di tích kho c, bo tn nét vn hoá ca các dân tc... Vic phát trin du lch - dch v ã góp phn vào vic chuyn i c cu kinh t và ngành ngh cho các a phng xung quanh h. Hot ng du lch phát trin s to c hi v vic làm cho lao ng a phng, tng thu nhp cho h thông qua dch v cho thuê thuyn, hng dn khách du lch tham quan, dch v n ung, vui chi gii trí,... - Vic to ra mt h cha có din tích mt nc và dung tích h cha áng k (13,13km2) to iu kin cho ngành thu sn các xã thuc vùng d án phát trin. So vi sông t nhiên, vic nuôi trng thy sn ã làm tng sn lng cá, tôm,... khai thác. Góp phn nâng cao hiu qu kinh t, ci thin lng dinh dng cho ngi Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 88 Thu in Trung Sn DAT dân. Nu có s u t và qun lý tt, vic nuôi trng thu sn s mang li hiu qu kinh t cao. - Tng ngân sách cho a phng t ngun thu ca nhà máy thy in Trung Sn. Tng vn u t cho các lnh vc khác. - Khi h x nc hoc x l cng có th gây thit hi v ngi, t ai, tài sn và các công trình trên t ca các h dân vùng h lu nu không có bin pháp cnh báo và di chuyn kp thi khi x. Vì vy, khi tin hành x l ban qun lý nhà máy thu in Trung Sn phi thông báo cho ban qun lý nhà máy thu in Hi Xuân v lu lng x, ch x nhà máy lên phng án i phó tránh nguy c v p thu in Hi Xuân và ngi dân có bin pháp di chuyn kp thi nu cn. Trong trng hp x l nhà máy thu in Trung Sn phi bi thng thit hi và tr kinh phí khc phc hu qu nu xy ra s c và gây thit hi cho h du. - Các i tng kinh t khác Ngoài ch u t, ngi dân a phng, các xã, huyn vùng vùng d án và h du còn có các i tng kinh t khác có kh nng b nh hng bi thu in Trung Sn nh: + Thu in Hi Xuân, h thng ê iu và kinh t khu vc h du Theo thit k, thu in Trung Sn có dung tích phòng l 112m3. Cùng vi các công trình thu in khác trên h thng sông Mã, Trung Sn óng góp tích cc vào vic ct l cho h du. iu này góp phn làm gim lu lng l xung h du, gim nguy c v p cho thu in Hi Xuân, gim áp lc lên h thng ê iu h du. H du sông Mã là ni tp trung ca các khu dân c, ô th ln vì vy vic ct l cho h du ca công Trình thu in Trung Sn có ý ngha rt tích cc. + H Hi Xuân: Trung Sn nm bc thang trên ca thu in Hi Xuân, lng nc ra ca h Trung Sn s là lng nc vào ca h Hi Xuân nên theo quy lut chung, gia các h bc thang trên và di có nhng c im din ra nh sau: H thu in Hi Xuân s có ch thu vn n nh hn h Trung Sn. H thu in Trung Sn do gi li mt phn lng bùn cát trong h nên s làm tng tui th ca h Hi Xuân. + Các i tng hng li t ngun nng lng in: Khi d án thu in Trung Sn c a vào vn hành s có mt ngun in nng khong 1044,12triu kWh c a vào s dng. ây s là ngun nng lng rt quan trng b sung cho h thng in quc gia. in nng c sn xut không nhng áp ng nhu cu tiêu th cho i phng mà còn áp ng nhu cu ngày càng cao ca khu vc và c nc. Chính công trình thu in này khi a vào s dng s là nhân t góp phn quan trng trong vic làm thay i b mt nông thôn ca nhiu xã, huyn ca tnh Thanh Hoá, Sn La nói chung và ca huyn, xã vùng d án nói riêng. + Các i tng hng li t vic s dng nc khác: Ch vn hành theo biu ph ti trong mùa kit ca thu in Trung Sn không ch nh hng n sinh vt thu sinh mà còn nh hng n các li ích ca các i tng s dng nc khác. gim thiu tác ng, tránh mâu thun gia các i tng s dng nc, c bit là các i tng s dng nc h lu (on t tuyn p n uôi h thu in Hi Xuân) khi i vào vn hàn hban qun lý nhà máy phi công b rng rãi v ch vn hành nhà máy, lu lng ln nht và nh nht cho ngi dân và mi i tng s dng nc c bit. Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 89 Thu in Trung Sn DAT Vic gi li bùn cát trong h cha ã làm gim lng phù sa bi p trên các ch trng hai bên b sông Mã khu vc h du, gim ngun dinh dng t nhiên ca t nh hng n s phát trin, nng sut ca cây trng. Lng bùn cát gi li h chim khong 80% tng lng bùn cát n h. Ngoài ra, vic xây dng thy in Trung Sn còn có ý ngha tích cc trong vic y mn h du. 3. An ninh quc phòng, an ninh trt t trên a bàn, công tác qun lý ca chính quyn a phng; phong tc tp quán, vn hoá và tín ngng ca ngi dân vùng d án - i vi công tác an ninh quc phòng: Theo công vn s 1808/QP ngày 26/04/2004 ca B Quc phòng " kt hp tt nhim v phát trin kinh t xã hi vi cng c quc phòng an ninh, không làm ngp nc ng giao thông on t Trung Sn, Trung Thành n Mng Lát, Hoà Bình, ngh Tng Công ty in lc Vit Nam (nay là Tp oàn in lc Vit Nam) thc hin phng án có MNDBT 160m s to khong cách t ng vin uôi h nc ti ng biên gii Vit ­ Lào là 9,5km và ch o ch u t trong quá trình thi công d án cn phi hp cht ch vi các n v ca B Quc phòng óng quân trong khu vc không làm nh hng ti nhim v quc phòng an ninh". Trên c s công vn này, PECC4 ã kin ngh la chn MNDBT là 160m thit k m bo vn an ninh quc phòng biên gii Vit ­ Lào theo úng tinh thn ca B Quc phòng và ch u t cam kt trong quá trình thc hin d án s phi hp cht ch vi các n v ca B Quc phòng m bo an ninh quc phòng ca khu vc. - Vic tp trung công nhân vn hành làm tng mt dân s các xã vùng d án và có th gây ra các vn v mt xã hi, an ninh trt t nh: ny sinh mâu thun gia ngi dân a phng và công nhân vn hành, nghin hút, mi dâm,....nh hng n công tác qun lý nhân khu, qun lý xã hi, công tác an ninh quc phòng và côn tác qun lý an ninh trt t ca a phng. - S lng công nhân vn hành nhà máy tuy không nhiu (khong 130 ngi) nhng do h n t các vùng khác nhau có trình vn hoá, hc vn; phong tc tp quán khác nhau, li sinh sng và làm vic lâu dài ây nên trên a bàn s xy ra s cng c gia các dân tc, s pha trn gia các nn vn hoá, phong tc tp quán, tín ngng gia ngi dân a phng và công nhân vn hành nhà máy. Công nhân vn hành nhà máy thng là nhng ngi có trình hc vn, trình vn hoá cao do vy qua tip xúc có th nâng cao nhn thc ca ngi dân a phng. - Khi công trình hoàn thành, in nng c a vào s dng, in phc v cho sinh hot c tng cng (in thp sáng, chy ti vi, ài), góp phn ci thin, nâng cao i sng vn hoá, tinh thn ca ngi dân a phng. iu này rt có ý ngha i vi các xã, huyn min núi ca tnh Thanh Hoá và Sn La. Chng 3: ánh giá tác ng môi trng 90 Thu in Trung Sn DAT Chng 4 BIN PHÁP GIM THIU TÁC NG TIÊU CC PHÒNG NGA VÀ NG PHÓ S C MÔI TRNG 4.1. CÁC BIN PHÁP GIM THIU TRONG GIAI ON CHUN B THI CÔNG VÀ GIAI ON THI CÔNG CÔNG TRÌNH 4.1.1. Bin pháp gim thiu tác ng liên quan n cht thi 4.1.1.1. Bin pháp gim thiu ô nhim khí thi, bi và ting n a) Bin pháp gim thiu ô nhim khí thi - Tt c các xe vn ti và các thit b thi công c gii a vào s dng t tiêu chun v khí thi m bo môi trng, an toàn k thut v mc an toàn theo quy nh ca Cc ng kim. - Tin hành kim tra thng xuyên, bo dng nh k các phng tin giao thông, máy móc, thit b xây dng hot ng trên công trng. - iu tit s lng xe phù hp vi thi gian và tin công vic tránh làm gia tng mt xe hot ng trên công trng. - Bin pháp gim thiu n gin, d thc hin, có tính kh thi cao, do c kim nh trc khi vn hành và iu tit phù hp nên khi lng các cht khí thi t phng tin giao thông, máy móc t tiêu chun cho phép thi ra môi trng. b) Bin pháp gim thiu ô nhim bi - Thc hin ph bt xe, ch úng khi lng tránh ri vãi trong quá trình vn chuyn nguyên vt liu. - Áp dng bin pháp ti nc 2ln/ngày trong quá trình san i mt bng, quá trình vn chuyn nguyên vt liu ti khu vc thi công, ng thi công. Tùy thuc vào iu kin thi tit (c bit vào nhng thi im có nng to và gió vào mùa khô) và mt hot ng ca phng tin có th phi tng cng s ln ti nc thng xuyên mt ng thi công và mt bng công trng gn khu vc lán tri công nhân, khu dân c. - Qun lý cht ch vic ti m gim thiu ô nhim bi ti khu nghin sàng vt liu, trm trn bê tông. - Các bin pháp trên hn ch c phn ln lng bi phát sinh do hot ng xây dng, vn chuyn cht thi trong công trình, nhng rt khó gim thiu c hàm lng bi do n mìn thi công và khai thác nguyên vt liu. - Vic tin hành che ph, phun m trong quá trình thi công xây dng và vn chuyn d thc hin và có tính kh thi cao. - Ti các khu TC - C s dng lao ng ti ch cho các khâu ào dp cho vic xây dng h thng kênh mng, san gt các mt bng nhà .. hn ch vic s dng máy móc cho các công vic n gin làm gim lng khí thi, bi trong khu vc. c) Bin pháp gim thiu ting n - Do thi gian công nhân làm vic theo ca và ti các v trí khác nhau trên công trng nên cn phi b trí thi gian, v trí làm vic cho công nhân thích hp, thay i thng xuyên v trí làm vic ca công nhân và có ch iu tit các phng tin, máy móc, thit b phù hp. Xp xp thi gian làm vic, iu tit hot ng ca các phng tin máy móc gim thiu ting n có tính kh thi cao, d thc hin. - Ngun làm nh hng n ting n là do các phng tin và máy móc thi công do vy vic iu tit xe, các phng tin, máy móc là rt quan trong, trong thi gian làm vic không tp trung quá nhiu các phng tin, máy móc vào mt v trí ti cùng mt Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 91 Thu in Trung Sn DAT thi im s làm gim c mc ting n do cng hng gây nh hng n công nhân làm vic xung quanh. Có lch làm vic và v trí c th i vi tng loi máy móc, phng tin vn chuyn. i vi khu vc công trình gn khu dân c, không s dng máy móc có ting n ln trong thi gian ngh ngi ca ngi dân, khi cn thit v tin ca công trình thì phi thông báo cho ngi dân lch làm vic ca tng loi máy móc. - Chi phí cho các bin pháp gim thiu các tác ng do khí thi, bi và ting n c tính trong chi phí chung ca nhà thu xây dng. Các bin pháp nêu trên c a vào trong h s mi thu là mt iu kin bt buc i vi các nhà thu nhm m bo cht lng môi trng không khí t tiêu chun TCVN 5937-2005 - Tiêu chun cht lng không khí xung quanh; TCVN 5939- 2005 - Tiêu chun khí thi công nghip i vi bi và các cht vô c; TCVN 6438-2001 - Gii hn ln nht cho phép ca các phng tin giao thông ng b và TCVN 5948- 1999 - Tiêu chun môi trng trong lnh vc ting n. 4.1.1.2. Bin pháp gim thiu tác ng do cht thi lng Bin pháp gim thiu - Thu gom và x lý nc thi: + Trong quá trình thi công, nc thi ch yu c to ra t các hot ng thng ngày ca con ngi nh sn phm bài tit, tm git, v sinh ... Các cht có trong nc thi sinh hot tn ti di các dng khác nhau t các cht trôi ni hay l lng bao gm các mnh giy vn, nha plastic, túi nilon,.. n nhng cht rn trng thái keo hay dung dch và các vi khun gây bnh. + Các khu vc x lý nc thi c t ti khu vc lán tri thi công, trm trn bêtông, khu mt bng công trng.... + Toàn b nc thi xám t các nhà v sinh c thu gom vào b pht x lý k khí. + i vi nc thi sinh hot thông thng (t các quá trình nu n, ra bát, lau nhà, tm và git qun áo...) c thu gom và x lý m bo cht lng t tiêu chun môi trng trc khi thi. Ngun tip nhn nc thi thông thng là Sông Mã + thun li cho vic x dng sau khi d án i vào hot ng, v trí t h thng x lý nc thi c t gn khu nhà làm vic ca Ch d án và nhà thu xây dng (v trí 17 trên s mt bng xây dng). Toàn b nc thi t khu nhà và lán tri ca công nhân c c thu gom dn v khu x lý chung. + Nc thi sinh hot thông thng c thu gom, x lý và x thi theo quy trình sau: Nc thi Lc rác B gom B phân hu sinh hc hiu khí (FBR) Chlorine Khí sông Mã Ngn kh trùng B lng Nguyên lí hot ng: Nc thi sinh hot c thu gom theo ng ng cng chung, qua li chn rác, vào b thu gom. T b gom, nc thi qua b phân hu sinh hc hiu khí (dng m c nh). Ti ây, trong iu kin nc thi c sc khí liên tc các vi sinh vt hiu khí bám trên b mt vt liu m s phân hu các cht hu c trong nc thi. Sau ó, nc Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 92 Thu in Trung Sn DAT thi c a sang b lng lng các cn bùn, bùn hot tính c a quay li b phân hu tái s dng. Nc thi sau khi lng c a sang ngn tip xúc kh trùng bng Chlorine, sau ó theo ng ng dn ra sông Mã. Nc thi sau khi qua x lý t mc II ca tiêu chun TCVN 6772-2000. - Du nht thi t phng tin thi công: ây là loi cht thi nguy hi dng lng, thi ra t các máy móc hot ng trên công trng (xe ti, máy xúc, máy i, xe lu,...). Vì vy toàn b lng du nht sau khi thay ra c thu gom trit ti trm bo dng, sa cha máy. Du nht thi ca hot ng d án c vn chuyn v các khu công nghip tái s dng hoc làm nhiên liu cho quá trình sn xut khác. u im, nhc im và hiu qu - ây là phng pháp thu gom, x lý nc thi n gin, d trin khai mà vn áp ng c yêu cu bo v môi trng. - Vic xây dng và vn hành h thng x lý làm tng chi phí u t. - H thng thu gom x lý nc thi ch s dng trong thi gian ngn (giai on thi công - 4nm 4 tháng). - Quy trình công ngh, k thut thu gom x lý không quá phc tp, có kh nng thc hin c. - Vi phng pháp x lý hiu khí dùng bùn hot tính x lý nc thi sinh hot thông thng thì hiu sut x lý BOD t 85% 95% (thành phn ô nhim ch yu ca nc thi sinh hot), vi lng chlorine a vào dit khun nc thi va s không nh hng ln ti pH ca nc. - Nh vy bin pháp c thc hin cho kt qu tt, nc thi sinh hot sau khi x lý m bo tiêu chun cho phép thi ra môi trng. 4.1.1.3. Bin pháp gim thiu cht thi rn Bin pháp gim thiu Ti khu vc lán tri ca công nhân và khu vc xây dng công trình. - Cht thi sinh hot: + Các n v nhà thu xây lp khi xây dng, tin hành b trí các thùng ng rác công cng thu gom rác. + Tuyên truyn, giáo dc ý thc ca công nhân trong vn v sinh môi trng, thi úng ni quy nh. Tin hành các bin pháp x lý cng rn, x pht hành chính i vi các cá nhân, n v không tuân th các quy nh ra. + n v thi công thc hin theo quy nh v v sinh chung khu vc công trng, rác thi a v úng ni quy nh. ào h chôn lp các các cht thi rn sinh hot khác. S lng công nhân trên công trng trong giai on thi công dao ng t 1.480 n 4.030 ngi. Vi khi lng rác thi sinh hot tính bình quân 0,5 kg/ngi/ngày êm và t trng ca cht thi rn 500 kg/m3 thì lng rác thi sinh hot hàng ngày ti khu công trng có th tích khong 1,48 n 4,03 m3. Nh vy c tính sau 4 nm thi công công trình s thi ra khong 4.437,79 m3 rác thi sinh hot (bng 4.1). Bng 4.1: Lng rác thi sinh hot trong quá trình thi công d án S ngi Lng rác thi hàng Lng rác thi nm TT Tin trên CT ngày (m3/ngày) (m3/nmXD) 1 Nm XD 1 (6 tháng) 1.850 1,85 337,63 2 Nm XD 2 4.030 4,03 1.470,95 3 Nm XD 3 3.140 3,14 1.146,10 Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 93 Thu in Trung Sn DAT 4 Nm XD 4 2.830 2,83 1.032,95 5 Nm XD 5 (10 tháng) 1.480 1,48 450,18 3 Tng lng rác thi (m /4nm 4tháng) 4.437,79 Nh vy cha ht c lng rác trên cn xây dng 1 bãi rác có quy mô nh sau: bãi rác c thit k vi sâu 5m, rác thi chôn lp c ép ti khi lng riêng 700 kg/m3 và 4 ln ph t dày 10cm. Th tích bãi rác: 4.437,79 x (5/7) = 3.169,85 m3 Din tích ô chôn lp bãi rác s là: 3.169,85 : (5-0.4) = 689,1 m2 Din tích mt bng bãi rác là: 689,1 : 0,75 = 918,8 m2 0,0918 ha - a im xây dng h chôn lp: c b trí úng theo quy nh, bãi thi nm trong vùng không ngp nc và không chu nh hng x l. - Phng pháp x lý rác thi sinh hot: H chôn rác phi c xây dng theo các quy nh v sinh. tránh nh hng ca bãi rác gây ô nhim ngun nc ngm, nn ca h rác c thit k chng thm, m bo thm ca nn h 10-7cm/s. Rác thi c nén k và rc vôi bt trc khi ph t. Xây dng h thng b chn chng nc ma chy tràn qua h rác. - Cht thi rn xây dng: Cht thi công nghip xây dng ch yu là t và á thi, c thu gom vào các bãi thi t á thi riêng tránh các vn v môi trng nh: xói mòn, trt l t, l quét, ... trong mùa ma l. Bao gm bãi thi b phi (2.161.000m3), bãi thi b trái (3.287.000m3). - Các bãi thi c b trí v trí thun li cho quá trình thi công và m bo v các vn môi trng: bãi thi b phi có din tích khong 14,4 ha, c b trí gn ng công v TC3B (v trí 33 - Tng mt bng xây dng công trình); bãi thi b trái có din tích khong 21,91ha, c b trí nm dc ng TC10 (v trí 34 - Tng mt bng xây dng công trình). - a hình ven sui Cú tng i bng phng so vi khu vc, mt khác ây là v trí thun li nht cho quá trình thi công t bãi thi b trái. - n nh rìa ca khi t á thi; chng ra trôi vt liu thi xung sông sui, h cha; hn ch ô nhim các ngun nc; bo v cnh quan,... Do không xây các p ngn xung quanh bãi thi vy khi tin hành t á thi cn phi nhng t á có dung tích ln xung quanh các v trí bãi thi. Nó có tác dng nh ê quây ngn nhng t á thi có kt cu b ri cun theo dòng nc chy ra sông khi có ma. Các loi t á có kt cu b ri c vào gia bãi thi. Theo quy trình thi thì khi thi phi theo tng lp, c san gt k trc khi các lp tip theo. Nhà thu xây dng tuân th theo úng quy trình thi và phi san i, m nén và trng cây xanh khi bãi thi ã ht kh nng cha m bo t các bãi thi không b st l, xói mòn theo dòng nc chy ra sông. c bit bãi thi b trái b trí sát sui nên ch u t yêu cu nhà thu và các n v thi công giám sát cht ch công tác thi theo úng quy nh. - Ch u t chu trách nhim giám sát vic thi ca nhà thu và các s c môi trng xy ra ca bãi thi. - Tng din tích khu vc hai bãi thi rn xây dng 46,31ha. - Các cht thi rn phát sinh t các c s hot ng khác (v bao bì,...), tuy không nhiu cng c thu gom trit . - Toàn b cht thi xây dng c a v các bãi thi nêu trên, m nén theo úng quy nh. Riêng i vi bãi thi b phi (sát Sông Mã) và bãi thi b trái (sát Sui Cú) do Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 94 Thu in Trung Sn DAT phân b gn ngun nc nên ch u t và nhà thu tin hành giám sát cht ch công tác thi và bin pháp x lý khi có s c xy ra. - i vi các t á thi t các hot ng xây dng các khu TC - C nh san gt mt bng c s h tng, xây dng h thng kênh mng. Lng t á thi có th c tn dng p p, xây dng các ng giao thông ni vùng, ngoi vùng trong khu vc, tôn nn nhà các ch trng ... Khu vc xây dng ng dây cp in thi công + Vi s lng công nhân xây dng ng dây cp in thi công là ít khong 20ngi cho toàn tuyn, li b trí ri rác nên lng rác thi sinh hot là không áng k và c thu gom ti ch. + S lng cht thi rn trong xây dng ng dây 22, 35kV là không áng k, ã c s dng li p, m nén ti các móng ct, lng d tha s c dm ném ti ch. u im, nhc im và hiu qu ca bin pháp - Thc hin tt các bin pháp gim thiu ã nêu trên áp ng c mc tiêu bo v môi trng, có mc kh thi cao. - Vic xây dng bãi chôn lp và x lý cht thi úng quy trình công ngh khá phc tp và chi phí xây dng bãi chôn lp cht thi khá ln, c bit là bãi rác thi. - Rác thi sinh hot ca d án c thu gom, vn chuyn và x lý úng quy nh ã hn ch c s ô nhim do s phân hu cht hu c và hot ng ca vi sinh vt có hi cho ngi và gia súc (lan truyn dch bnh), ng thi vic thu gom và x lý cht thi xây dng ã hn ch lng t á b ri b ra trôi, xói mòn theo dòng chy do ma các khu vc bãi t á thi. 4.1.2. Bin pháp gim thiu tác ng không liên quan n cht thi 4.1.2.1. Bin pháp gim thiu tác ng do chim t khu vc lòng h, mt bng công trình, m vt liu. Bin pháp gim thiu - i vi nhng ngi b nh hng do chim t khu vc d án: hn ch nh hng ca vic chim dng t xây dng d án i vi nhng ngi b nh hng Ch u t s thc hin tt công tác bi thng, h tr và tái nh c: + Khi tin hành di dân tái nh c - nh canh, phía ch u t s phi hp vi các cp chính quyn a phng tin hành hp làm công tác t tng giúp ngi dân tái nh c - nh canh hòa nhp vi cuc sng ca ngi dân bn a. + Thc hin vic bi thng, h tr kp thi cho nhng h nh hng sm n nh cuc sng. Khu vc lòng h và khu vc mt bng công trình có 432h/2353nhân khu b nh hng c nhà và t sn xut; trong ó tnh Thanh Hóa 277h/1587 nhân khu, tnh Sn La là 155h/766 nhân khu. Có 75h b nh hng ch nh hng t sn xut; trong ó tnh Thanh Hóa 28h và tnh Sn La 47h. + Công tác bi thng, h tr và tái nh c tho áng úng chính sách cho các h nh hng các h có iu kin thun li tái nh c, nh canh mi bng hoc tt hn ni c. m bo t các ch tiêu quy hoch. Bng 4.2: Mt s ch tiêu kinh t ca vùng d án trc và sau quy hoch Hin Quy So sánh Hng mc n v trng hoch QH/HT (ln) 1. Tng sn lng lng thc quy thóc tn 1.061,43 1828,41 1,72 Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 95 Thu in Trung Sn DAT Trong ó: - Thóc tn 346,86 630,36 1,82 - Màu quy tn 714,57 1199,00 1,68 2. Bình quân lng thc /ngi/nm kg 260,00 759,75 2,92 - Thóc t kg 86,00 502,17 5,84 3. Thu nhp toàn vùng d án tr.ng 3058,48 8949,14 2,93 4.Thu nhp bình quân h/nm tr.ng 6,82 15,15 2,22 5. Din tích t nông nghip BQ/h ha 2,48 1,80 0,73 Trong ó: - t lúa nc ha 0,08 0,15 1,97 - t nng ry (màu) ha 2,30 1,50 0,65 6. Bình quân s u con gia súc ln/h con 1,96 3,00 1,53 + Trc khi tích nc vào h, tin hành cho các h dân tn thu các sn phm trên t trng màu, cây n qu và rng trng trong khu vc lòng h. H tr kinh phí di chuyn, thu dn v sinh các công trình nhà , sn xut, chung tri và khu ngha a cho các h b nh hng ra khi khu vc lòng h. H tr kinh phí xây dng nhà mi cho các h b nh hng. + Ngoài vic bi thng t ai và thit hi tài sn cho dân d án tin hành h tr v sn xut, y t, giáo dc,... m bo i sng ca các h dân cn phi di di bng hoc tt hn ni c. + Tham gia gii quyt các khiu kin ca ngi dân trong quá trình thc hin bi thng, h tr và tái nh c. + Tin hành các hot ng giám sát vic thc hin bi thng, h tr và tái nh c theo lut nh. + iu tra xã hi hc trc và sau khi bi thng, h tr và tái nh c (có th là 6 tháng hay 1 nm sau) có nhng chính sách b sung kp thi nhm hn ch nhng vn tiêu cc phát sinh ngoài d kin. + Tng mc u t bi thng, h tr và tái nh c thu in Trung Sn d kin khong là 304.561,28 triu ng. - i vi c s h tng giao thông: Vic xây dng d án nhà máy thy in Trung Sn nh hng n 32,0km ng liên thôn, 10,5km ng liên xã, 50m cu treo ti khu vc lòng h. khc ph tác ng này, d án tin hành xây dng li c s h tng giao thông các khu tái nh c. D án còn tin hành xây dng ng phc v thi công. m bo giao thông cho tuyn ng này phi tuân theo các iu kin khi thi công nh: i vi nhng on m rng nn ng phi luôn san gt vt liu trên ng, các vt liu t á ào p nn ng phi dn dp vn chuyn ngay trong ngày m bo cho xe qua li c. S ln cm xe trong 1 ngày không quá 2 ln, mi ln cm xe không quá 4 gi. c bit khi thi công m rng nn ng các n v phi bàn bc thng nht bin pháp thi công và phi m bo an toàn tuyt i cho ngi và phng tin i li. - i vi a hình a mo: + Khi tin hành khai thác t san lp và á thi công công trình, quá trình bóc lp t ph và thm thc vt s làm bin dng b mt a hình, làm suy gim thm thc vt và làm tng mc ra trôi t b ri. Vì vy tránh hin tng t xung quanh trt l xung h móng khai thác, trong quá trình khai thác tuân th thc hin t dc b móng theo quy nh. Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 96 Thu in Trung Sn DAT + i vi các m vt liu lp t b mt sau khi b bóc d s tin hành bin pháp trng cây phc hi hin trng môi trng bo v b mt chng thoái hoá t, chng xói mòn, trt, st, l, lún t cho khu vc, tránh suy thoái t liên quan n các quá trình xói mòn, ra trôi t và h qu làm mt i cht dinh dng vn có ca t hoc làm gia tng các cht bt li: keo nhôm, keo st, quá trình laterit hóa, phá hy cu trúc t do hot ng xây dng. + Khu chim dng t tm thi: Sau khi xây dng công trình, ngoài mt s c s c nh nh nhà làm vic, các ng vn hành,... có th s dng tip tc (khu vc t chim dng vnh vin), các c s khác khu vc t chim dng tm thi (lán tri công nhân, bãi tr vt liu,...) c d b, thu dn sch, san i tr li mt bng. Khu vc bãi thi khi ht kh nng cha c san i, chôn lp. - i vi môi trng sinh thái: Trong tng din tích thu hi cho xây dng công trình din tích rng t nhiên b nh hng rt ít, ch yu là t trng cây công nghip, lâm nghip (trng lung, lát, xoan, keo lá chàm, bch àn, phi lao,...) ca ngi dân dc hai bên b sông Mã và trong các nhánh sui. Gii pháp: + Bi thng thit hi cây rng trng (lung, xoan,...). + Trng rng b sung: i vi din tích rng t nhiên b nh hng, thu hi các khu vc (mt bng công trình, khu TC ­ C, lòng h,...) s c ch u t h tr a phng kinh phí trng mi li nhng v trí trng dng tm thi cho d án (khu ph tr, bãi tr, bãi thi,...), khu t trng i trc ven h và thng lu h cha. Riêng i vi KBTTN Xuân Nha, trong 603,4 ha thu hi cho d án ch có 580,37ha có thm ph thc vt. Trong ó có ti 213,11 ha là lúa hoa màu, 361,96ha rng trng, ch có 5,3ha là rng t nhiên. Nh vy, trong phn ln din tích thu hi cho d án là din tích t sn xut, áp ng nhu cu cuc sng ca ngi dân s ti (thuc xã Tà Lao ông và Tà Lao Tây). Do vy, ây ch kin ngh trng mi b sung din tích rng t nhiên b nh hng ca KBTTN là 5,3ha. Ngoài ra, trong Quy hoch TC ­ C có kin ngh phng án quy hoch giao din tích t rng phòng h cho ngi dân TC ­ C khu vc chm sóc và bo v. ngi dân có thêm thu nhp n nh cuc sng. Nh vy, din tích rng trng mi b sung din tích rng b nh hng bi d án khong 350ha. Ch u t hp ng vi a phng lp k hoch trng mi rng: V trí, loi cây, phng thc trng và chm sóc. Kinh phí thc hin trng mi rng do ch u t chi tr. + Bin pháp qun lý nhm hn ch tác ng n ng thc vt xung quanh và các khu bo tn: Tuân th các bin pháp gim thiu ting n gim n mc thp nht tác ng do ting n nh hng n ng vt. Ch u t, nhà thu và các n v thi công a ra bin pháp, hình thc qun lý cht ch công nhân xây dng và phi hp vi chính quyn a phng và các bên liên quan trong công tác bo v rng. Nghiêm cm mi hot ng liên quan n tài nguyên rng và công tác bo tn (khai thác, sn bt, lu tr, buôn bán g, ng vt và các sn vt rng quý him). Các nhà thu thi công làm cam kt không c sn bt, tàng tr, mua bán và s dng ng vt hoang dã, lâm sn. Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 97 Thu in Trung Sn DAT Ch tin hành tn thu, thu dn trong phm vi thu hi cho d án, nghiêm cm vic tn thu ra các khu vc xung quanh. B trí kho cha xng du, thuc n cách xa các KBTTN, các thm rng hn ch tác ng khi xy ra cháy n + u t xây dng và kinh phí hot ng cho các tuyn giám sát sinh thái nhm giám sát và bo v khu bo tn Pù Hu và Xuân Nha trong 5 nm xây dng và 2 nm u tích nc h cha. u im, nhc im, mc kh thi và hiu qu ca bin pháp Nu các gii pháp c thc hin tt thì nhng ngi phi di chuyn ra khi khu vc d án và tái nh c ni mi có iu kin sng c ci thin hn so vi trc; môi trng sinh thái c phc hi. Công tác bi thng, h tr và tái nh c - nh canh và trng lung cn có s phi hp cht ch ca chính quyn và ngi dân vi ch d án thc hin. Bin pháp c thc hin có hiu qu cao trong vic n nh và ci thin i sng, sn xut và bo v môi trng. 4.1.2.2. Bin pháp gim thiu các tác ng tiêu cc do s thay i các vn kinh t - xã hi ca ngi dân trong vùng nh hng Bin pháp gim thiu - Ch u t tin hành giám sát, ánh giá và chu trách nhim v s n nh xã hi và phát trin kinh t ca ngi dân tái nh c - nh canh. - Ch u t phi hp vi chính quyn a phng giáo dc ý thc bo v rng cng nh các sn phm ca rng cho công nhân xây dng, dân a phng và dân nhp c t do. X pht nghiêm i vi các trng hp cá nhân, n v không tuân th hoc vi phm các quy nh v bo v môi trng, ng thc vt. - i vi h thng qun lý ca chính quyn a phng: Ch u t kt hp vi chính quyn a phng tng cng qun lý nhân khu, lao ng, an ninh trt t trong khu vc. - i vi con ngi: Nhà thu khi vào thi công công trình cn phi khai báo tm trú cho công nhân xây dng vi chính quyn a phng. Áp dng nhng bin pháp phòng nga hu hiu gim kh nng lây dch bnh trong cng ng dân c và trong công nhân xây dng nh: tuyên truyn, vn ng gi gìn v sinh ni ; s dng nc sch; tiêm chng phòng nga mt s bnh; dit tr mui và các côn trùng; tng cng trang thit b y t, thuc cha bnh và lc lng y, bác s, y tá, xe cu thng. C th là: + Tin hành phi hp vi các trung tâm y t a phng có các bin pháp phòng chng các loi bnh thng gp nh st rét, st thông thng, au bng, kit l, tuyên truyn các bin pháp phòng trách lây bnh t gia súc, gia cm,.... + Tin hành lp các t thuc lu ng ti các n v tham gia thi công công trình. + Kt hp vi y t a phng có k hoch nh k khám sc kho i vi các cán b, công nhân trong công trng, phun các loi thuc phòng dch bnh,... + Thng xuyên tin hành kim tra hng dn cách phòng chng các loi dch bnh thng gp cho cán b, công nhân. u im, nhc im và hiu qu ca bin pháp - Nâng cao c ý thc bo v tài nguyên rng, a dng sinh hc, sc kho cho công nhân xây dng, ngi dân a phng. Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 98 Thu in Trung Sn DAT - thc hin các bin pháp gim thiu cn có s phi hp cht ch ca ch d án, chính quyn a phng, b i biên phòng, công nhân xây dng và ngi dân a phng. - Khi có s phi hp gia các bên liên quan các bin pháp a ra có kh nng thc thi cao. - Bin pháp c thc thi làm gim thiu c sc ép lên môi trng xã hi, tài nguyên rng, tài nguyên thc ng vt và ngn nga c các bnh có kh nng lây nhim. 4.1.2.3. Bin pháp gim thiu các tác ng liên quan n vn tái nh c - nh canh Bin pháp gim thiu - thc hin công tác gii phóng mt bng phc v xây dng công trình và lòng h, Ch u t ã quy hoch các phng án d kin tái nh c ­ nh canh. Các phng án c thc hin nh sau: Bng 4.3: Quy hoch s dng t các khu TC ­ C S h t quy hoch TC - C TT Tên a danh TC Tng t rng t NT, t NN 2011 cng trng t XD Tng cng 507 1728 710 21,8 I Tnh Thanh Hóa 337 780 14,8 I .1 H. Quan Hóa 216 400,2 9,2 Xã Trung Sn Khu TC s 1 216 400,2 391 9,2 Bn Tà Bán 185 364 356 8 Bn Xc 25 36 35 1,2 I .2 H.Mng Lát Xã Mng Lý Khu TC s 2 85 240,6 237 3,6 Bn Nàng 47 118 116 2 Bn Tài Chánh 38 123 121 1,6 Xã Trung Lý Khu TC s 3 36 139,0 137 2 Bn Lìn 18 51 50 1 Bn Ching Lý 18 88 87 1 II Tnh Sn La 170 948 710 7 II.1 H. Mc Châu 170 947,7 710 7 Xã Xuân Nha 170 947,7 230,7 710 7 Bn Tà Lào ông 113 686,6 152,0 530 4,6 Bn Ta Lào Tây 57 261,1 78,7 180 2,4 (Ngun: Báo cáo quy hoch tng th di dân tái nh c do PECC4 lp) Trên a bàn tnh Thanh Hóa c xác nh gm 3 khu: nm trên a bàn các xã Trung sn, xã Mng lý và xã Trung Lý. Các khu c b trí nh sau: * Khu TC s 1 - xã Trung Sn: B trí TC tp trung cho 216 h, 1030 ngi ca 2 bn (bn Tà Bán 190 h, 910 ngi; bn Xc: 26 h, 120 ngi). V trí khu tái nh c cách ranh gii KBTTN Pù Hu khong 2km. Tng din tích quy hoch b trí cho các h phi tái nh c - nh canh là: 400,2ha và gm có: - t thu hi phc v tái nh c: 9,2ha Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 99 Thu in Trung Sn DAT - t nông nghip khai hoang thêm quy hoch (lúa, màu, ...): 161,8ha trong ó: + t trng lúa nc: 35,2ha + t trng lúa nng: 8 ha + t trng cây hàng nm khác: 98ha + t trng cây lâu nm: 20,6ha - t nông nghip còn li hin ang sn xut không b ngp ca các h: 229,2ha + t trng lúa nc: 8,8ha + t trng lúa nng: 51 ha + t trng cây hàng nm khác: 168ha + t trng cây lâu nm: 1,4ha Ngoài din tích t nông nghip không b ngp, các h còn din tích t rng trng lung ã c giao hin ang sn xut ca Bn Tà Pán, Bn Xc là 627 ha. * Khu TC s 2 - xã Mng Lý: B trí TC cho 85 h, 461 ngi ca 2 bn (bn Nàng 1 có 47 h, 255 khu, bn Tài Chánh: 38 h, 206 ngi). V trí các khu tái nh c không nh hng n các KBTTN Pù Hu, Xuân Nha, cách các khu bo tn khong 10km. Tng din tích quy hoch b trí cho các h phi tái nh c - nh canh là: 240,6ha và gm có: - t thu hi phc v tái nh c: 3,6ha - t nông nghip khai hoang thêm quy hoch (lua, màu, ...): 7,5 ha trong ó: + t trng lúa nc: 7,5ha - t nông nghip hin ang sn xut không b ngp còn li ca các h: 232,5ha + t trng lúa nc: 9,5ha + t trng lúa nng: 61 ha + t trng cây hàng nm khác: 146ha + t trng cây lâu nm: 13ha Ngoài din tích t nông nghip không b ngp, các h còn din tích t rng trng lung ã c giao hin ang sn xut ca Bn Nàng, Bn Tài Chánh là 38 ha. Các h s s dng li t này sn xut và canh tác. * Khu TC s 3 - xã Trung Lý: B trí TC cho 36 h, 195 ngi ca 2 bn (bn Lìn 18 h, 107 khu, bn Ching 18 h, 88 ngi). V trí khu tái nh c cách ranh gii KBTTN Pù Hu khong 5km. Tng din tích quy hoch b trí cho các h phi tái nh c - nh canh là: 139ha và gm có: - t thu hi phc v tái nh c: 2 ha - t nông nghip khai hoang thêm quy hoch (lua, màu, ...): 7,6ha trong ó: + t trng lúa nc: 7,6ha - t nông nghip hin ang sn xut không b ngp còn li ca các h: 131,4ha + t trng lúa nc: 0,4ha + t trng lúa nng: 49 ha + t trng cây hàng nm khác: 74ha + t trng cây lâu nm: 6ha Ngoài din tích t nông nghip không b ngp, các h còn din tích t rng trng lung ã c giao hin ang sn xut ca Bn Lìn, Bn Ching là 55 ha. Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 100 Thu in Trung Sn DAT Trên a bàn tnh Sn La c xác nh 1 khu: * Khu TC s 4 - xã Xuân Nha (mi): B trí TC tp trung cho 2 bn ông Tà Lào và Tây Tà Lào: 170 h, 834 ngi. V trí khu tái nh c s 4 nm cách ranh gii KBTTN Xuân Nha khong 4km. Din tích t phc v cho quy hoch 947,7 ha Trong ó: + t sn xut nông nghip 231ha + t rng trng: 710 + t nông thôn 7ha. Khu TC - C s 4 có v trí nm ra ngoài khu Bo tn thiên nhiên Xuân Nha, nm cách ranh gii ca khu BTTN Xuân Nha khong 4km. Hin trng khu TC - C ch yu là t rng t nhiên nghèo kit và t màu ca ngi dân s ti. Bng 4.4: Tng hp din tích t ca các h b nh hng phi TC ­ C công trình T Trung Sn t b nh hng vùng lòng h và t cn khai hoang t không b ngp MBCT S h TT Tên a danh TC t t t t t t 2011 Tng NT, Tng t t nông NT, rng rng rng cng t cng NN NN nghip vn trng trng trng XD Tng cng 280,3 30,83 865,6 507 1139 407,6 710 21,8 1308 588,1 720 I Tnh Thanh Hóa 82,07 17,28 568,6 337 191,7 176,9 14,8 1308 588,1 720 I .1 H. Quan Hóa 73,32 9,96 410,9 216 171 161,8 9,2 856,2 229,2 627 Xã Trung Sn Khu TC s 1 73,32 9,96 410,9 216 171 161,8 9,2 856,2 229,2 627,0 Bn Tà Bán 56,75 7,89 325,3 185 168 159,8 8 648,2 196,2 452,0 Bn Xc 5,95 1,52 47,9 25 3,2 2,0 1,2 208,0 33,0 175,0 I .2 H.Mng Lát 14,97 8,06 228,1 Xã Mng Lý Khu TC s 2 2,96 4,44 119 85 11,1 7,5 3,6 267,5 229,5 38,0 Bn Nàng 1,63 2,48 56,4 47 5,5 3,5 2 130,5 112,5 18,0 Bn Tài Chánh 1,33 1,96 62,6 38 5,6 4,0 1,6 137,0 117 20,0 Xã Trung Lý Khu TC s 3 5,79 2,88 38,6 36 9,6 7,6 2 184,4 129,4 55,0 Bn Lìn 5,79 1,49 9,3 18 4,6 3,6 1 76,4 46,4 30,0 Bn Ching Lý 0 1,39 29,4 18 5,0 4 1 108,0 83 25,0 II Tnh Sn La 198,22 13,55 297 170 947,7 230,7 710 7 II.1 H. Mc Châu 198,22 13,55 297 170 947,7 230,7 710 7 Xã Xuân Nha 198,22 13,55 297 170 948 230,7 710 7 Bn Tà Lào ông 117,17 9,34 229,5 113 686,6 152,0 530 4,6 Bn Ta Lào Tây 81,05 4,21 67,5 57 261,1 78,7 180 2,4 (Ngun: Báo cáo quy hoch tng th di dân và tái nh c do PECC4 lp) Trên c s s liu iu tra thc t, s h phi tái nh c ti các im tái nh c và v trí các im tái nh c ­ nh canh, ã tinh toán khi lng d kin u t xây dng các hng mc nh sau: * H thng thy li phc v cp nc sinh hot cho các khu TC. Bng 4.5: Khi lng d kin xây dng các công trình phc v cung cp nuc sinh hot ti các khu tái nh c Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 101 Thu in Trung Sn DAT Hình thc cp Kênh dn TT Hng mc nc (Km) A Tnh Thanh hóa 1 Khu TC s 1 - CT cp nc im TC Ping Poong T chy 1.5 2 Khu TC s 2 - CT cp nc im TC bn Nàng T chy 1.5 - CT cp nc im TC Tài Chánh T chy 1.5 3 Khu TC s 3 - CT cp nc im TC bn Lìn T chy 2.5 - CT cp nc im TC bn Ching T chy 3.5 B Tnh Sn La 4 Khu TC s 4 - CT cp nc im TC Na Hàng -Pin Din T chy 4 (Ngun: Báo cáo quy hoch tng th di dân và tái nh c do PECC4 lp) * H thng giao thông trc chính và ni vùng cho các khu TC - C. Bng 4.6: Khi lng d kin xây dng h thng giao thông ti các khu TC ­ C TT Ni dung n v Loi S Lng A Tnh Thanh Hoá 1 Khu TC s 1 - Làm mi ng giao thông liên thôn ( Cu Co me n im TC Ping Poong) Km GTNT loi A 5.5 - Làm mi ng ni b khu TC Ping Poong Km GTNT loi B 3.0 - Xây dng bn ò sn xut Cái 2,0 - Xây dng ng SX Km 9.0 2 Khu TC s 2 Làm ng ni b khu dân c bn Nàng Km GTNT loi B 2.0 Làm ng ni b khu dân c Tà chánh Km GTNT loi B 2.0 3 Khu TC s 3 - Làm mói ng t (GTLT)Bn Lìn n khu GTNT loi B TC bn Ching Km 3.0 B Tnh Sn La 1 Khu TC s 4 - Làm mi ng giao thông liên thôn Km GTNT loi A 3.5 (t trc ng chính ca xã n khu TC Na Hng - Pin Din) - Làm mi ng ni b khu TC Km GTNT loi B 3.0 - Xây dng ng SX Km 3.5 (Ngun: Báo cáo quy hoch tng th di dân và tái nh c do PECC4 lp) * Xây dng h thng cp in cho các khu tái nh c - i vi h thng cp in cho các khu tái nh c c chia làm 2 giai on khác nhau. + Giai on 1: khi cha có in li kéo n UBND xã Mng Lý: Các h tái nh c s 2 và 3 s c u t in chiu sáng theo máy Mi ni nh và c trang b h thng cp in trong nhà hoàn chnh. Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 102 Thu in Trung Sn DAT Bng 4.7: Khi lng d kin xây dng h thng in ti các khu tái nh c (giai on u khi cha có h thng in n khu TC s 2, 3) TBA TBA DD 35kV DD 0,4kV in sinh TT Huyn, xã 160kVA 100kVA (km) (km) hot (h) (Trm) (Trm) Toàn vùng 6.0 1 1 5 507 Tnh Thanh Hóa 3.0 1 0 3 337 1 Khu TC s 1 3.0 1 0 3 216 - im TC Ping Poong 3.0 1 0 3 216 2 Khu TC s 2 0.0 0 0 0 85 - im TC bn nàng 47 - im TC bn Tài chánh 38 3 Khu TC s 3 0.0 0 0 0 36 - im TC bn Lìn 18 - im TC bn Ching 18 Tnh Sn la 3.0 0 1 2 170 3 Khu TC s 4 3.0 0 1 2 170 im TC Na Hng-Pin Din 3.0 1 2 170 (Ngun: Báo cáo quy hoch tng th di dân và tái nh c do PECC4 lp) + Giai on 2: khi có in li kéo n UBND xã Mng Lý Xây dng ng dây 35kV kéo n các im Tái nh c s 2, 3, có các trm h th, xây dng các ng dây h áp kéo v n t h tái nh c và u ni vào h thng in hin có trong nhà. Bng 4.8: Khi lng d kin xây dng h thng in ti các khu TC ­ C (khi có h thng in n khu TC s 2, 3) DD TBA DD in gia TT Huyn, xã 35kV 35kV 0,4kV ình (km) (Trm) (km) (h) A. Tnh Thanh Hoá 8.50 4.00 2.00 121.00 1 Khu s 2 4.50 2.00 1.40 85.00 -im TC bn Nàng ( Kéo in t UB n im 1.50 1 0.7 47 TC bn Nàng) -im TC Tài chánh ( Kéo in t bn Nàng n 3.00 1 0.7 38 im TC Tài Chánh) 2 Khu s 3 4.00 2.00 0.60 36.00 -im TC Bn lìn ( Kéo in t xã Mng lý sang 2.00 1 0.3 18 bn Lìn) -im TC Bn Ching ( Kéo in t bn Lìn sang 2.00 1 0.3 18 bn Ching)) (Ngun: Báo cáo quy hoch tng th di dân và tái nh c do PECC4 lp) * Xây dng công trình công cng cho các khu tái nh c Bng 4.9: Khi lng d kin xây dng công trình công cng các khu tái nh c Nhà tr, Nhà Nhà vn Lp hc bn TT Hng mc mu giáo giáo viên hoá (m2) (m2) (m2) (m2) Toàn vùng 400.0 480.0 200.0 480.0 Tnh Thanh Hóa 200.0 320.0 100.0 300.0 1 Khu TC s 1 200.0 160.0 100.0 180.0 im TC Ping Poong 200.0 160.0 100.0 180.0 Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 103 Thu in Trung Sn DAT 2 Khu TC s 2 0.0 160.0 0.0 120.0 - im TC bn nàng 80.0 60.0 - im TC bn Tài chánh 80.0 60.0 Tnh Sn la 200.0 160.0 100.0 180.0 3 Khu TC s 4 200.0 160.0 100.0 180.0 im TC Na Hng - Pin Din 200.0 160.0 100.0 180.0 (Ngun: Báo cáo quy hoch tng th di dân và tái nh c do PECC4 lp) - ánh giá các phng án d kin u t xây dng ti các khu TC ­ C: + u t xây dng h thng giao thông: Hin nay trong khu vc d kin xây dng và các khu vc xung quanh h thng ng giao thông i li ch yu là ng t, thng xuyên b st l. Do vy khi xây dng các khu TC ­ C vi h thng ng giao thông t tiêu chun ng GTNT loi A và B s to cho ngi dân thun li trong di chuyn, trao i hàng hóa ca ngi dân c thun li, to cho ngi dân phát trin c kinh t, vn hóa t các vùng. + u t h thng in: Hin nay trong các khu d kin tái nh c và các khu vc xung quanh không có in li, ngi dân phi s dng máy phát in nh t nc. Vic s dng ngun in này ã gây rt nhiu hng hóc các thit b ca ngi dân, gây thit hi v kinh t. Vy khi kéo c in li v các im tái nh c to cho ngi dân c s dng vi ngun in n nh, các ngun kinh t ca ngi dân c n nh, tng thu nhpvà ngi dân có th tip xúc c vi các nn vn hóa khác nhau. + u t h thng cp nc sinh hot: Hin nay ngi dân ang s dng ngun nc ti ch vi ngun cp không n nh thiu v mùa khô, d nc vào mùa ma nhng cht lng không m bo. Vic xây dng h thng cp nc sinh hot cho ngi dân tái nh c s m bo c cuc sng n nh, cht lng ngun nc và sc khe ca ngi dân. + u t h thng cp nc sn xut: m bo cho ngi dân tái nh c ­ nh canh có c ngun nc n nh, giúp cho ngi dân phát trin c ngun nc ti cho cây trng, vt nuôi, tng nng sut cây trng. Ngi dân s ch ng c kinh t và cuc sng. Vi phng án cp nc cho sn xut bng các h thng dp dâng và vi lu lng o c ti các khu vc d kin ã m bo c ngun cung cp thng xuyên cho sn xut. + u t khai hoang ng rung: bù li c din tích t sn xut b mt, nhm m bo n nh cuc sng tránh tình trng ngi dân b nh hng phi khai hoang trong các khu vc rng t nhiên sung quanh khu vc. Ngi dân không b ói m bo an ninh lng thc trong khu vc. + u t xây dng các công trình công cng ti các khu TC: Tr li cho ngi dân b nh hng các khu vc sinh hot cng ng, vn hóa, tín ngng. Các trng hc cho con em nhng ngi b nh hng, to cho ngi dân có tâm lý yên tâm khi phi di chuyn, sn xut c n inh, kinh t h gia ình ngày càng phát triên. - thc hin c các công tác u t các hng mc, gim thiu tác ng liên quan n vn tái nh canh - nh c, Ch u t s thc hin các công vic sau: + Tin hành quy hoch s dng t và hoàn tt các th tc pháp lý v quyn s dng t, xây dng c s h tng, cung cp in - nc to iu kin tt giúp m bo cuc sng n nh cho các h thuc din nh hng phi di di. + Thc hin vic bi thng, h tr thit hi và xây dng khu tái nh c - nh canh trc khi thc hin thu hi t xây dng d án. Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 104 Thu in Trung Sn DAT + Khi tin hành di dân tái nh c - nh canh, phía ch u t s phi hp vi các cp chính quyn a phng tin hành hp và làm công tác t tng giúp ngi dân tái nh c - nh canh hòa nhp vi cuc sng ca ngi dân bn a. + Trong quá trình xây dng khu tái nh c - nh canh s tin hành giám sát theo quy nh v qun lý xây dng nhm m bo cht lng công trình tái nh c - nh canh góp phn giúp các h tái nh c - nh canh sm khôi phc thu nhp và n nh cuc sng. + Tham gia gii quyt các khiu kin ca ngi dân trong quá trình thc hin bi thng, h tr và tái nh c - nh canh. + Tin hành các hot ng giám sát vic thc hin bi thng, h tr và các công tác xây dng các khu tái nh c - nh canh. + Sau khi công tác bi thng, h tr và tái nh c hoàn thành, Ch u t phi hp vi chính quyn a phng kim tra ánh giá cht lng cuc sng, nhng công trình giao thông, thu li và sn xut có nhng chính sách b sung, bin pháp x lý h tr kp thi nhm hn ch nhng vn tiêu cc phát sinh ngoài d kin. - thc hin tt các bin pháp gim thiu do tác ng ca công tác tái nh c ­ nh canh thì ch u t cn thc hin các Quy nh bi thng, h tr và tái nh c, ni dung ch yu nh sau: * Bi thng t: Nguyên tc áp dng theo Ngh nh 197/2004/N-CP ngày 03/12/2004 ca Chính ph v Bi thng, h tr và tái nh c khi Nhà nc thu hi t. * Bi thng tài sn Nguyên tc áp dng bi thng thit hi v tài sn thc hin theo quy nh ti iu 18 ngh nh 197/2004/N-CP ngày 03/12/2004 ca Chính ph. Gm có: - Bi thng thit hi v nhà và vt kin trúc kèm theo + H tái nh c c bi thng thit hi v nhà ni i bng vic ch u t h tr bng tin xây dng mt cn nhà ni n. S tin c h tr tng ng vi giá tr ngôi nhà theo mc din tích. phù hp phong tc, tp quán cng nh nguyn vng ca các h tái nh c và huy ng sc lao ng ca toàn dân, to ngun kinh phí nht nh cho các h tái nh c; Ch u t không xây dng nhà cho h tái nh c mà h tr kinh phí các h tái nh c xây dng nhà, mc h tr c th nh sau: + H c thân hoc h 2 khu: 30 triu/ h + H t 3 n 5 khu: 13 triu/ khu + H t 6khu tr lên: 12 triu/ khu Công tác chi tr tin h tr xây dng nhà theo các t: + t 1: 30% giá tr tháo d, vn chuyn và chun b vt liu. + t 2: 40% giá tr khi ã dng nhà hoc hoàn thành phn xây thô. + t cui: 30% còn li: khi ã có biên bn nghim thu ca Hi ng bi thng, di dân và tái nh c. H tái nh c neo n, gia ình chính sách không iu kin xây nhà ti khu tái nh c thì ch u t xem xét xây dng nhà theo mc din tích và kt cu nhà quy nh ti khon 2 iu này và giao nhà cho h. H có nhà xây mái bng hoc mái ngói có giá tr còn li cao hn mc din tích nhà theo quy nh ti khon 2 iu này thì c bi thng bng tin phn giá tr chênh lch ó. Nu giá tr còn li thp hn giá tr nhà theo mc din tích quy nh ti khon 2 Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 105 Thu in Trung Sn DAT iu này thì h không phi bù phn giá tr chênh lch ó. Giá tr còn li ca nhà do hi ng n bù ánh giá ti thi im n bù và c UBND tnh quyt nh. Mc din tích nhà ti khu tái nh c c tính theo nhân khu hp pháp trong h c th nh sau: + H c thân hoc h có 2 khu c xây dng 25m2/h + H có t 3 khu n 5 khu c xây dng 45m2/h + H có t 6 khu tr lên c xây dng 65m2/h + Khi thit k nhà c th cho phép iu chnh din tích ± 5% so vi nh mc nêu trên. Kt cu nhà là nhà trt tng ng nhà cp IV (nhà nc xây) c thit k mt s mu khác nhau nhng có giá tr tng ng nhau. i vi vt kin trúc còn li mc bi thng tính bng 100% giá tr xây dng mi ca công trình ó (có tiêu chun k thut tng ng) theo n giá xây dng c bn ca tnh ti thi im di chuyn. - Bi thng thit hi các công trình công cng Ngh nh 197/2004/N-CP ngày 03/12/2004 ca Chính ph v Bi thng, h tr và tái nh c khi Nhà nc thu hi t. Nhng thôn, bn không phi di chuyn hoc phi di chuyn mt phn, nu b thit hi mt phn hoc toàn b h thng c s h tng thì c u t ci to, hoc xây dng mi , m bo phc v sn xut và i sng cho nhân dân. - Bi thng thit hi cây trng, vt nuôi Mc bi thng i vi cây hàng nm c tính bng giá tr sn lng ca v thu hoch ó. Giá tr sn lng ca v thu hoch c tính theo nng sut ca v cao nht trong 3 nm trc lin k ca cây trng chính ti a phng và giá trung bình ti thi im thu hi t. Mc bi thng i vi cây lâu nm, c tính bng giá tr hin có ca vn cây (không bao hàm giá tr quyn s dng t) theo giá a phng ti thi im thu hi t. Cây rng trng bng ngun vn ngân sách nhà nc, cây rng t nhiên giao cho các t chc, h gia ình trng, qun lý chm sóc, bo v thì bi thng theo giá tr thit hi thc t ca vn cây; tin bi thng c phân chia cho ngi qun lý, chm sóc, bo v theo quy nh ca pháp lut v bo v và phát trin rng. i vi cây trng, vt nuôi (nuôi trng thy sn) c bi thng theo quy nh sau: a) i vi cây trng, vt nuôi mà ti thi im thu hi t ã n thi k thu hoch thì không phi bi thng; b) i vi cây trng vt nuôi mà ti thi im thu hi t cha n thi k thu hoch thì c bi thng thit hi thc t do phi thu hoch sm; trng hp có th di chuyn c thì c bi thng chi phí di chuyn và thit hi do di chuyn gây ra; mc bi thng c th do U ban nhân dân cp tnh quy nh cho phù hp vi thc t. * Xây dng khu tái nh c - Giao t cho h tái nh c t trong các khu tái nh c: H tái nh c c giao 01 lô t có din tích t 200-400 m2/h. t nông nghip: Cn c vào qu t thc t ca khu tái nh c giao t nông nghip cho các h tái nh c, nhng không c vt quá hn mc quy nh ti iu 70 Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 106 Thu in Trung Sn DAT ca Lut t ai và iu 69 ca Ngh nh s 181/2004/N-CP ngày 29/10/2004 ca Chính ph Din tích các loi t giao cho các hô tái nh c c c quan có thm quyn giao t, cp giy chng nhn quyn s dng t theo quy nh hin hành. - Xây dng các công trình công cng khu tái nh c V quy mô công trình: c tính toán theo quy mô dân c ti khu tái nh c có tính n dân tái nh c và dân s ti. Trng hp im dân c ca khu tái nh c nh hn 30 h và cách im dân c ca dân s ti di 1km thì ch u t xem xét u t m rng hoc nâng cp các công trình ã có nhm áp ng nhu cu chung ca nhân dân nhng không c vt quá quy mô theo quy nh v khu tái nh c. Nguyên tc chung v xây dng + Nhà thuc s hu công cng ca khu tái nh c c xây dng theo tiêu chun nhà cp IV vi kt cu: Tng gch, mái ngói hoc tôn, nn bê tông gch v, mt nn lát gch hoa hoc tng ng, ca bng g hoc kt hp g kính, nhôm kính. + Xây dng nhà công cng phi kèm theo công trình ph: nhà v sinh, nhà xe không có tng rào, công trình ph cho giáo viên nu thc s cn thit. Tiêu chun xây dng c th cho các công trình: Nhà tr, mu giáo: + Các lp nhà tr - mu giáo c tính cho vic gi tr ban ngày. + Vic tính toán u t xây dng nhà tr - mu giáo ti các khu tái nh c c xác nh theo tiêu chun thit k " Nhà tr, trng mu giáo" Tiêu chun Vit Nam 3907- 1984. Lp hc bc tiu hc và ph thông trung hc c s: + S lng lp hc bc tiu hc tính cho vic b trí hc sinh c ngày. + Quy mô và kt cu lp hc c xây dng ti ni tái nh c theo tiêu chun thit k "trng hc ph thông" TCVN 3978-1984 + Nu ni n ã có trng hc iu kin hc tp cho hc sinh ca im tái nh c thì không xây dng lp hc riêng cho im tái nh c: có th xem xét h tr mt phn kinh phí m rng hoc nâng cp trng hc ó nu thy cn thit. Kinh phí h tr 2 triu ng/h n tái nh c cho vic m rng hoc nâng cp trng hc. H tr y t khu Tái nh c: Khu tái nh c c lp, không phi là trung tâm xã thì c u t ào to 1 y t viên vi mc chi phí 3 triu ng/1 y t viên; c mua sm 01 t thuc (bao gm t và thuc thông thng). Giá tr t thuc c tính theo h tái inh c vi mc kinh phí là 100.000/h/2 nm. Nhà vn hoá ti im tái nh c + im tái nh c có s h tái nh c hn 30 h c u t xây dng 01 nhà vn hoá thôn (bn) theo quy mô: T (30 - 60) h: 60 m2 xây dng; t trên 60 h: 100 m2 xây dng. + Nhà vn hoá c xây dng kèm theo cng, hàng rào, ct c, khu v sinh công cng. + in nhà vn hoá c lp t theo thit k c th. + Tu theo yêu cu c th ca tùng ni mà mi nhà vn hoá có th c u t các thit b cho phù hp. Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 107 Thu in Trung Sn DAT Sân th thao: Khu tái nh c c lp, không phi là trung tâm xã, có t 50 h tr lên, nu có qu t thì c xem xét b trí t làm sân th thao. Trng hp này ch c u t hng mc san nn khu t làm sân th thao. Ni hp ch: Khu tái nh c có nhu cu hp ch thì b trí khu t làm ch vi din tích phù hp và ch c u t cho hng mc san nn to mt bng ch. - Xây dng kt cu h tng khu tái nh c tp trung V thu li: Cn c tình hình c th ti khu tái nh c mà quyt nh xây mi hoc nâng cp công trình thu li theo quy hoch nhm khai thác ti a hiu qu s dng t nông nghip. Khai hoang, xây dng ng rung và h thng giao thông ni ng: + Khu tái nh c c u t khai hoang, xây dng ng rung theo quy hoch giao cho h tái nh c s dng. + H thng giao thông ni ng c quy hoch và xây dng phù hp vi quy hoch sn xut chung ca vùng. H thng ng giao thông khu tái nh c c xây dng phù hp vi quy hoch giao thông chung ca a phng, c th nh sau: + ng liên xã, ng t ngoài vào im tái nh c có s h tái nh c trên 100 h c xây dng theo tiêu chun ng giao thông nông thôn loi A (Tiêu chun 22 TCN-210-92). Mt láng nha hoc bê tông cho phù hp vi iu kin a hình. + ng ni b trong im tái nh c, ng ni gia hai im tái nh c xây dng theo tiêu chun ng loi B giao thông nông thôn min núi (Tiêu chun 22 TCN- 210-92). Mt cp phi i (hoc á dm, hoc si cui), nu dc ln hn 6% làm ng bê tông mt ng rng 2m có xây rãnh thoát nc. Cp nc sinh hot: Tu theo iu kin c th tng v trí tái nh c: Mi h tái nh c c cp nc sinh hot hoc bng 1 ging ào, trng hp các khu tái nh c có ngun nc, có th c xem xét cp nc bng ng ng n các im cp nc công cng. Cp nc sinh hot khu tái nh c thc hin theo tiêu chun xây dng 33-1985 và các ch tiêu cht lng i vi nc sinh hot. Cp in cho sinh hot và sn xut; V in sinh hot: Ch u t xây dng ng dây và trm bin áp. in sinh hot cp n tng h tái nh c. H tái nh c t u t thit b in trong nhà, c ch u t cp 1 công t in và ch c cp 1 ln. Ch tiêu tính ph ti in sinh hot cho khu tái nh c trên c s: + Ph ti in i vi h tái nh c nông thôn: 500 - 700 W/h; + Ph ti in i vi các công trình công cng c tính trên c s nhu cu s dng in thc t ca khu tái nh c. Thoát nc và môi trng khu tái nh c: + H thng thoát nc ma cho khu dân c c b trí thoát theo a hình hoc kt hp thoát nc sinh hot bng h thng rãnh h, b trí dc ng giao thông. + Rãnh thoát nc trong phm vi khu dân c là rãnh xây. + Công trình v sinh, chung tri chn nuôi xây dng phi m bo v sinh chung trong khu tái nh c. Khu ngha trang, ngha a: Mi khu tái nh c c b trí t dành cho ngha a, ngha trang (nu có) phù hp vi quy hoch ca a phng. Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 108 Thu in Trung Sn DAT Xây dng h thng kt cu h tng khu tái nh c xen ghép Các xã t nguyn tip nhn dân tái nh c n xen ghép vào cng ng dân c ca mình c h tr kinh phí ci to, m rng, nâng cp công trình công cng, c s h tng ca xã do nh hng ca vic tng dân c trên a bàn. Mc kinh phí h tr không quá 25 triu ng/h tái nh c hp pháp. U ban nhân dân tnh quy nh c th. * H Tr tái nh c - H tr di chuyn H tr di chuyn là khon tin h tr cho nhng h phi di chuyn ni do b nh hng bi công trình thu in Trung Sn và nhng h b nh hng do xây dng im tái nh c ca công trình thu in Trung Sn. Mc h tr di chuyn ti a cho h gia ình tái nh c: + Di chuyn trong xã: 2 triu ng/h + Di chuyn ngoài xã, trong huyn: 3 triu ng/h + Di chuyn ngoài huyn, trong tnh: 5 triu ng/h. - H t nguyn di chuyn, không n im tái nh c Ngoài khon h tr nêu ti khon 1 iu này còn c h tr thêm phn kinh phí i liên h và ly giy xác nhn ti ni chuyn n. Mc h tr: + Di chuyn trong huyn: 400.000ng/h + Di chuyn ngoài huyn, trong tnh: 800.000/h + Di chuyn sang tnh khác: 2.000.000 /h - H tr di chuyn m m: H tr di chuyn m m c tính cho các chi phí: ào, bc, di chuyn n ni mi, chi phí v t ai, xây dng li và các chi phí khác theo phong tc tp quán ca tng dân tc ti thi im di chuyn. Mc h tr c th do UBND tnh quy nh. - H tr i sng H tr lng thc: + Mi nhân khu ca h tái nh c c h tr lng thc bng tin có giá tr tng ng 15kg go/ngi/tháng trong 02 nm. + H tr lng thc các h ch b mt t sn xut nhng không phi di chuyn ch : H không phi di chuyn nhng b thu t sn xut nu c giao t mi thì tu theo din tích t b thu hi, mi nhân khu hp pháp ca h tái nh c c h tr lng thc bng tin. U ban nhân dân tnh cn c vào din tích t b thu hi quy nh c th v mc và thi gian h tr. Mc h tr ti a không quá 15 kg go/ngi/tháng vi thi gian không quá 02 nm (i vi h b thu hi 100% t sn xut). + T chc kinh t, h sn xut kinh doanh có ng ký kinh doanh phi ngng sn xut kinh doanh do b thu hi t thì c h tr. Mc h tr bng 20% mt nm thu nhp sau thu, theo mc bình quân ca 3 nm lin k trc ó c c quan thu xác nhn. H tr v y t: H tái nh c c h tr phòng chng dch bnh ti ni mi, mua bo him y t. Mc h tr bng tin là 100.000ng/h, cp mt ln. H tr v giáo dc: Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 109 Thu in Trung Sn DAT Hc sinh ph thông các cp thuc h tái nh c c cp 01 b sách giáo khoa theo giá quy nh ca nhà nc, ch cp 1 ln. H tr tin s dng in hoc du thp sáng vi ni cha có in: H tái nh c c h tr trong 6 tháng u k t ngày chuyn n ni mi. Mc h tr là 10.000 ng/ngi/tháng. - H tr sn xut V trng trt: H tái nh c làm ngh nông nghip c h tr 1 ln bng 100% kinh phí mua ging cây trng, phân bón vô c, thuc tr sâu theo quy trình k thut i vi tng loi cây trng theo quy hoch. V chn nuôi: Mc h tr 1 ln 3 triu ng/h tái nh c. Ngoài ni dung và mc h tr quy nh, các h còn c h tr khuyn nông theo quy nh hin hành. - H tr gia ình chính sách H gia ình có ngi ang hng ch tr cp xã hi ca nhà nc, ngi già cô n, ngi tàn tt phi di chuyn c h tr 1 ln là 1 triu ng/ngi. - H tr chi phí ào to chuyn i ngành ngh H tr ào to cho mi lao ng nông nghip chuyn sang phi nông nghip trong thi gian 6 tháng. Mc h tr 1.000.000 /lao ng/tháng + Các i tng c h tr chuyn i ngành ngh ca d án phi là nhân khu hp pháp, phi làm n ngh có xác nhn ca u ban nhân dân xã(phng) ni tái nh c. + Ngi nhn tin h tr ào to chuyn i nhành ngh phi nông nghip thì không c cp t nông nghip cp cho ngi ó. H tr kinh phí cho lao ng chuyn ngh mi (sau khi ào to có chng ch) mua sm công c lao ng làm ngh mi. Mc h tr 5.000.000ng/lao ng và ch h tr mt ln. - H tr ào to cán b cp xã ni i Xã ni i thiu cán b cp xã do phi di chuyn dân tái nh c c ch u t xem xét h tr kinh phí ào to cán b thay th. Mc h tr không quá 3 triu ng cho 1 cán b thay th và ch h tr 1 ln - H tr khuyn khích di chuyn theo tin Các h di chuyn theo úng k hoch, tin thông báo ca Hi ng bi thng c thng ti a không quá 5 triu ng/h (thng 01 ln). y ban nhân dân cp tnh quy nh c th. u im, nhc im và hiu qu ca bin pháp gim thiu - òi hi nhng ngi làm công tác bi thng, h tr và tái nh c - nh canh phi có hiu bit v vn hoá, phong tc tp quán, sinh hot và phng thc sn xut ca dân tc bn a. - Các bin pháp gim thiu tác ng liên quan n vn tái nh c - nh canh có liên quan n phong tc tp quán ca dân tc bn a do ó cn có s phi hp tích cc ca các bên liên quan và chính quyn a phng. Bin pháp có tính thc thi cao do a bàn tái nh c - nh canh nm không xa ni c, ni canh tác c nên không nh hng nhiu n quá trình canh tác, phong tc tp quán ca h; hn ch thp nht s xáo trn do thay i a im sinh sng. 4.1.2.4. Bin pháp gim thiu tác ng liên quan n an toàn lao ng trong quá trình thi công Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 110 Thu in Trung Sn DAT Bin pháp gim thiu - m bo an toàn lao ng trong quá trình thi công xây dng D án, cn phi nghiêm chnh tuân th theo các quy nh hin hành ca Nhà Nc Cng hòa xã hi ch ngha Vit Nam v an toàn lao ng. C th là các tiêu chun sau: TCVN 5308-91 "Qui phm k thut an toàn trong xây dng" TCVN 3985-85 "Ting n ­ Mc cho phép ti các v trí lao ng" TCVN 4086-95 "An toàn in trong xây dng - Yêu cu chung" TCVN 3254-89 "An toàn cháy - Yêu cu chung" TCVN 3255-86 "An toàn n - Yêu cu chung" TCVN 3146-86 "Công vic hàn in - Yêu cu chung v an toàn" TCVN 4245-85 "Qui phm k thut an toàn và k thut v sinh trong sn xut. S dng axêtylen, oxy gia công kim loi " TCVN 3147-90 "Qui phm an toàn trong công tác xp d - Yêu cu chung" TCVN 2293-78 "Gia công g - Yêu cu chung v an toàn" TCVN 2292-78 "Công vic sn - Yêu cu chung v an toàn" TCVN 4744-89 "Qui phm k thut an toàn trong khai thác và ch bin á l thiên" TCVN 3146-86 "Qui phm an toàn trong bo qun, vn chuyn và s dng các vt liu n" QPVN 2-1975 "Qui phm k thut an toàn v bình chu áp lc" TCVN 4244-86 "Qui phm k thut an toàn thit b nâng TCVN 5863-95 "Thit b nâng - Yêu cu trong lp t và s dng" - Ngoài các qui nh trong H thng tiêu chun an toàn lao ng ca Vit Nam, các yêu cu c th di ây s c qui nh cho các Nhà thu trong H s mi thu. - Các khu vc công trình, các khu TC - C c ch ra trong các bn v thit k, các khu ph tr ca Nhà thu, các m t ­ á, nhà xng, vn phòng làm vic phi c bo v, ngn không cho ngi không phn s ra vào. - Nhà thu hoàn toàn chu trách nhim v thit k, xây dng và bo dng các khu p bo v nghiêm ngt. Các b cha nhiên liu phi c t trong h cát vi chiu sâu ti thiu là 0,5m và Nhà thu phi lp các bin pháp khc phc cn thit trong trng hp xy ra s c. - Nhà thu phi thành lp mt h thng bo v hu hiu hot ng 24/24 gi ti tt c các khu vc ca công trng, các khu TC - C, kim soát cht ch ngi và xe ­ máy ra vào các khu vc. - Nhà thu có trách nhim lp các qui trình s tán khn cp ti tng khu vc công tác, tin hành t chc, hun luyn và trang b cho các i cu h. Các dng c y t và thuc men cn thit s cu phi có sn ti hin trng. - Khi thi công vào ban êm, các khu vc thiu ánh sáng Nhà thu phi thit lp mt h thng chiu sáng cao áp m bo iu kin làm vic an toàn cho tt c mi ngi. - Công nhân làm vic ti công trng phi c hun luyn v an toàn lao ng, và c cung cp y các trang thit b bo h lao ng. Tt c các công nhân phi s dng các dùng bo h phù hp vi công tác ang tin hành. - Ti khu vc n mìn, nhà thu phi lp t và vn hành còi báo hiu có th nghe c rõ ràng trong bán kính an toàn cho phép. Vic n mìn ch cho phép khi ã thc hin các bin pháp m bo an toàn cho ngi, công trình và các tài sn khác. Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 111 Thu in Trung Sn DAT - Lp y các th tc theo úng quy ch trc khi n mìn. Ti các khu vc n mìn thi công và khai thác nguyên vt liu, nhng tuyn ng có nguy c xy ra trt l c cm các bin báo nguy him. Khong cách an toàn sóng a chn do n mìn là 195,74m vì vy b trí trm kim soát cnh báo thi gian và a im n mìn cho ngi dân và công nhân xây dng. - Thông báo rng rãi thi gian, t bin cnh báo và có bin pháp k thut an toàn trong quá trình thi công ánh mìn khai thác ti các m vt liu gn các khu dân c. - Các t chc tp th, công oàn thng xuyên kim tra vic chp hành pháp lnh bo h lao ng; ngi lao ng thc hin úng pháp lnh và tiêu chun an toàn lao ng. - Ch u t có vn bn gi c quan chc nng quân i xin ý kin v vic khu vc xây dng còn sót bom mìn vt n sau chin tranh và tin hành rà phá bom mìn, vt n nhng khu vc cn thit trc khi tin hành các hot ng xây dng nhm hn ch các tai nn xy ra do bom mìn, vt n trong chin tranh còn sót li. u im, nhc im và hiu qu ca bin pháp Các bin pháp gim thiu còn li n gin, d thc hin. - Hiu qu ca các bin pháp gim thiu ph thuc vào ý thc v an toàn lao ng ca cán b, công nhân các n v thi công trên công trng. - Nu bin pháp c thc hin s hn ch c các ri ro do tai nn lao ng cho công nhân xây dng và ngi dân a phng hot ng gn khu vc công trng. 4.1.2.5. Bin pháp gim thiu x lý bom mìn, vt n, cht c hoá hc Bin pháp gim thiu m bo cht lng môi trng nc và sc kho ca ngi dân v mi mt lâu dài. Ch u t hp ng vi n v chuyên ngành ca quân i tin hành: dò tìm, x lý, bom mìn, vt n khu vc thi công công trình, khu m vt liu, khu ph tr, trinh sát tìm kim, thu dn v sinh cht c hoá hc (OB) trong khu vc lòng h. - Phm vi rà phá: + Phn rà phá bom mìn, vt n bao gm: dò phá bom mìn cn ti mt bng xây dng khu ph tr, ti các bãi tr, ti các m vt liu, khu tái nh c - nh canh. + Din tích dò tìm, x lý cht c hoá hc: khu vc t b ngp nc lòng h tính n MNDBT. u im, nhc im và hiu qu ca bin pháp - Kinh phí thc hin tn kém - Có tính kh thi cao. - Trinh sát, x lý OB trc khi tích nc s ngn chn s lan truyn, phát tán rng cht ô nhim. - Vic dò tìm x lý bom mìn, vt n to s an toàn v vt n trong quá trình thi công (nht là quá trình bóc b t á) 4.2. CÁC BIN PHÁP GIM THIU TRONG GIAI ON TÍCH NC VÀ VN HÀNH CÔNG TRÌNH 4.2.1. Bin pháp gim thiu ô nhim môi trng nc Bin pháp: Xác nh và công b phm vi thu dn cho nhà thu, các n v liên quan, cán b, công nhân và ngi dân a phng c bit. Tin hành thu dn v sinh khu vc lòng h công trình: - Thu dn khu dân c: 432h (tính n nm hoàn thành tái nh c) Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 112 Thu in Trung Sn DAT Tt c các khu dân c t cao trình MNDBT + mc nc dnh 1% tr xung sau khi di chuyn phi tin hành thu dn v sinh. Ni dung thu dn bao gm: tn thu các loi vt liu, kin trúc có th; vun rác thi thành ng và t ti ch; rc vôi kh trùng các khu chung tri, nhà v sinh và lp kín bng t sch thành lp có chiu dày t 20cm tr xung; phá v tng, phn còn li không cao hn 50cm. Khi lng cn thu dn là: Nhà ca; ngoài ra còn có bp, kho, chung tri,... ca 432 h. - Thu dn các khu ngha a: Tt c các khu ngha a trong vùng h u phi di chuyn, s lng m m phi di chuyn là 20 m. Ni dung thu dn bao gm: bc và di chuyn hài ct n ni quy nh; ty u, kh trùng các h sau khi ã di chuyn hài ct bng vôi bt hoc các cht kh trùng khác theo quy nh ca c quan chuyên ngành; thu dn các loi rác (g quan tài, áo qun, g bao quanh nhà m,...) vun ng và t ti ch. - Thu dn thm thc vt: + Tn thu các sn phm nông nghip, bao gm hoa màu và cây lâu nm. Trc khi làm ngp ngi dân s t khai thác các sn phm nông nghip trên din tích canh tác ca mình + Tn thu sn phm lâm nghip: phi hp vi c quan qun lý a phng lp h s tn thu tài nguyên rng theo úng quy nh hin hành. i vi các cây trng do ngi dân trng trong lòng h nh Lát, Xoan, rng trng (lung) thì ngi dân c tn thu; riêng i vi khu vc lòng h vc ven khu dân c nên gi li nhng thm thc vt có kh nng chng xói l nh tre, na, vu, lung,... + Thu dn cây ci n mc nc h và dc b sông. Sinh khi sau thu dn ngi dân hoc công nhân xây dng có th tn dng làm cht t (iu này s gim tác ng lên tài nguyên rng) hoc thu gom vào bãi rác và chôn lp sau khi hn ch ô nhim khi phân hu. - Ch u t, nhà thu, n v thi công và các n v có liên quan a ra bin pháp qun lý cht ch công tác tn thu, thu dn lòng h, nghiêm cm tn thu ra ngoài phm vi cho phép nhm ngn chn nhng ngi li dng vic tn thu, thu dn khai thác, cht phá thm thc vt, sn bt ng vt trái phép nhng khu vc khác. Thu dn thm thc vt trong vùng lòng h m bo cht nc nc khi h tích nc, hn ch ti a hin tng phú dng khi có h, sau giai on phân hy thc vt nc h s t TC loi B i vi nc trong sông, h. - i vi tác ng do cht thi lng phát sinh trong quá trình vn hành nhà máy + Khu vc nhà máy i vi tuc bin thu in, nhà máy ã la chn loi thit b tin tin hin nay và khng nh trong quá trình vn hành không gây rò r du m. Du m t các trc tuc bin, các thit b thy lc ca cn cu, ca ca van ... khi thay th s c lc hoc tinh ch li tái s dng. B trí h thng thu gom du m thi, rò r khi bo dng các trc tuc bin, bôi trn các bi thit b x lý và vào ni quy nh trong nhà máy mang i x lý theo úng quy trình vn hành, bo dng và theo tiêu chun hin hành. + Khu vc sinh hot ca công nhân vn hành nhà máy: Vi s lng công nhân khong 130 ngi thì lng cht thi phát sinh do sinh hot ca công nhân rt nh so vi giai on thi công công trình. c thu gom vào h thng v sinh ca nhà máy và thit k theo úng tiêu chun Vit Nam nên không thi trc Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 113 Thu in Trung Sn DAT tip các cht thi ra môi trng t nhiên, vì vy có th khng nh nc thi sinh hot ca công nhân vn hành nhà máy không tác ng n môi trng nc. u im, nhc im và hiu qu ca bin pháp: + m bo yêu cu v thu lc. + m bo cht lng môi trng nc tt. + m bo m quan công trình. + Tn kinh phí + Có tính kh thi cao. 4.2.2. Bin pháp gim thiu tác ng do thay i ch dòng chy Bin pháp gim thiu - i vi h cha thu in Trung Sn: Vic iu tit dòng chy tuân th úng quy vn hành h cha. Ch u t cam kt tuân th nghiêm ngt quy nh vn hành h cha, các quy nh hin hành v vic x nc phát in, x l và có thông tin kp thi cho các cp chính quyn và ngi dân a phng sau p phía h du hn ch ti a các thit hi v ngi và tài sn. - Duy trì dòng chy môi trng cho h du vào mùa kit vi tn xut P=90%, lu lng x trong gi thp im ti a là 72,2m3/s - Ch u t chu trách nhim bi thng, h tr trong trng hp x l gây thit hi v ngi, c s vt cht, hoa màu,... ca nhân dân. - i vi on h lu sau nhà máy thu in Trung Sn: Ch u t cam kt tuân th nghiêm ngt quy nh vn hành h cha. Mt khác, trong quá trình vn hành Ch u t thng xuyên phi hp vi chính quyn a phng trong công tác giám sát dòng chy (quan trc lu lng, mc nc) và xói l b a ra bin pháp gim thiu hp lý. Hiu qu ca bin pháp Vic tuân th quy ch vn hành, iu tit h cha; thông báo và cnh báo kp thi làm gim c các thit hi v ngi và ca gây ra cho h du nhà máy. 4.2.3. Bin pháp gim thiu tác ng do st l, tái to b h; bi lng lòng h Bin pháp gim thiu - làm gim thiu bi lng thng du lòng h, Ch u t phi hp vi chính quyn a phng quy hoch, bo v và phát trin rng, c bit bo v và phát trin các thc vt rng bán ngp nc khu vc ven b (c bit là các khu dân c), các loi cây có kh nng gi t tt nh Lung .... - Ch d án có trách nhim tin hành giám sát xt l b h các khu dân c, khu tái nh c - nh canh, các tuyn ng liên thôn, liên xã. Phát hin nhng v trí có kh nng st l ln có bin pháp x lý ti ch nh gia c b, trng cây, di chuyn dân ra khi khu vc nguy him (nu có) - Xây dng h cha có dung tích cha lng bùn cát bi lng lòng h ng vi s nm tui th ca công trình. Nu dung tích (dung tích cht) không m bo cha lng bùn cát bi lng tin hành công tác no vét h nh k. u im, nhc im, và hiu qu ca bin pháp - Các bin pháp trên nu c thc hin tt góp phn làm tng che ph ca rng, ng thi chng st l khu vc b h; tng tui th ca công trình. - Khi bin pháp c thc thi làm gim ngun thu nhp ca ngi dân a phng do gim din tích trng trt do không tn dng khai thác din tích canh tác t bán ngp. - Các bin pháp gim thiu này cn có s hp tác gia ngi dân a phng vi Ban qun lý nhà máy thc hin. Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 114 Thu in Trung Sn DAT 4.2.4. Bin pháp gim thiu tác ng do xói l b và áy sông khu vc sau nhà máy Bin pháp gim thiu - gim thiu vic xói l b sông sau nhà máy ã thit k h thng tiêu nng dòng chy ngp gim ng nng ca nc, gim tc dòng chy sau kênh x nhà máy, dòng chy sau tiêu nng tr v trng thái dòng chy trong sông thiên nhiên. - Ch u t chu trách nhim v kinh phí và phi hp chính quyn a phng thuê các n v chc nng thc hin xây dng các im giám sát xt l b sau khi tích nc và vn hành công trình. + Khi cha có h cha nc thy in Hi Xuân tin hành giám sát cht ch xói l b sông khu vc sau tuyn p (01 ln/1 tháng) t sau p n ngã ba Co Lng. + Khi h cha nc thy in Hi Xuân hình thành, tin hành giám sát xt l b sông n uôi h thy in Hi Xuân. - Ch u t chu trách nhim thc hin các bin pháp x lý kp thi và hu hiu chng st l: kè b, x lý các s c do xói l b gây ra, c bit i vi nhng khu vc có kh nng b xt l gn khu dân c (Bn Co Me) và công trình khác m bo an toàn tính mng và tài sn cho ngi dân xung quanh b h. Hiu qu ca bin pháp - Gim thiu s xói l b, gim thiu thit hi v ngi, t ai, tài sn và các công trình h du gây ra do xói l b. 4.3. CÁC BIN PHÁP GIM THIU I VI S C MÔI TRNG 4.3.1. Bin pháp gim thiu tác ng do cháy n Ch u t yêu cu các n v thi công tuân th nghiêm ngt các quy nh hin hành v vn chuyn, lu gi và s dng cht n. C th là thuc n phi c vn chuyn an toàn, có ngi bo v, áp ti tránh mt mát. Thc hin úng quy trình n mìn. 4.3.2. Các bin pháp an toàn trong vn hành h cha Quy trình vn hành h cha s c B Công Thng phê duyt theo úng quy nh và vn hành liên h cha ca bc thang thy in trên sông Mã. Di ây là mt s nét chính trong quy trình trên: a) Các quy nh chung - Các yêu cu t ra cho công tác vn hành theo th t u tiên nh sau: + Bo m an toàn tuyt i cho công trình u mi thy li thy in Trung Sn, ch ng phòng mi bt trc, vi mi trn l có chu k lp li nh hn hoc bng 1000 nm mt ln, không c mc nc h cha vt mc nc gia cng cao trình 161,68m. + m bo iu kin cho các t máy làm vic liên tc, cung cp lên li in quc gia vi in lng trung bình nn là 1055 triu kwh. + Gim l cho h du vi mc nc trc l chính v là 150m, tng ng vi dung tích phòng l 112 triu m3. - C s lp quy trình vn hành: + Lut ê iu (Lut s 79/2006/QH11 c thông qua ti k hp QH th 11, ngày 29/11/2006) có hiu lc t ngày 1/7/2007 và thay th cho Pháp lnh ê iu ngày 24/08/2000). + Ngh nh 72/2007/N-CP ngày 07 tháng 5 nm 2007 v qun lý an toàn p. Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 115 Thu in Trung Sn DAT + Quyt nh 285/2006/Q-TTg ngày 25 tháng 12 nm 2006 ca Th tng Chính ph v ni dung thm quyn ban hành và t chc thc hin quy trình vn hành h cha thy in. + Các Tiêu chun, Quy phm khác có liên quan ti công trình thy công và h cha nc. - Nguyên tc làm vic ca ban ch huy phòng chng lt bão: Ti Nhà máy thy in Trung Sn hàng nm phi thành lp Ban ch huy phòng chng lt bão (BCH-PCLB). Ban ch huy phòng chng lt bão Nhà máy thy in Trung Sn chu trách nhim v công tác phòng chng lt bão t tháng V n XI cho công trình thy in Trung Sn. Khi có l, BCH-PCLB phi có mt ti nhà máy di s ch o ca Trng ban t chc thc hin các nhim v sau: + Theo dõi cht ch tình hình khí tng thy vn (Mc nc h, lng ma l ti các trm liên quan (Xã Là, Mng Lát, Hi Xuân, Cm Thu,...) và thông tin v d báo ma, bão, l. + Kim tra thc t tình trng làm vic ca công trình: tình trng vn hành ca các thit b phc v vn hành x l, tng cng công tác quan trc công trình thy công, khc phc kp thi các h hng ca công trình và thit b m bo công trình vn hành an toàn trc, trong và sau mùa l. + T chc lc lng trc l, trin khai kp thi công tác khi cn thit. + Thi hành lnh ca BCH-PCLB tnh Thanh Hoá. Trong trng hp các lnh trên không phù hp vi các quy nh ca quy trình vn hành thì Trng ban BCH-PCLB công trình thy in Trung Sn có quyn quyt nh và chu trách nhim trc quyt nh ca mình, ng thi báo cáo ngay lên cp có thm quyn. - Vn hành trong trng hp c bit : Trong mùa ma l, khi xut hin tình hung c bit cha c quy nh trong quy trình này, vic vn hành iu tit và phòng chng lt bão ca h cha phi theo s ch o iu hành thng nht ca UBND tnh Thanh Hoá, trc tip là Ban ch huy phòng chng lt bão tnh. b) Công tác chun b phòng l - Hàng nm vào trc mùa l (tháng V), Giám c Nhà máy thy in Trung Sn phi ra quyt nh thành lp Ban ch huy phòng chng lt bão nhà máy. - Trng ban ch huy phòng chng lt bão nhà máy phi t chc thc hin công tác kim tra, m bo tình trng làm vic tt ca công trình và thit b bao gm: + Kim tra khc phc ht các khim khuyt có kh nng e da n s n nh, s làm vic bình thng, tin cy ca công trình, ca các thit b quan trc và thc hin ch quan trc mùa l. + Bo dng y và m bo s làm vic bình thng ca các t máy phát in, các thit b c in, thy lc p tràn, ca nhn nc và các ngun in cung cp chính cng nh d phòng. Chun b ph tùng thay th khi cn thit. + Phi tin hành kim tra thao tác th nghim các thit b liên quan n óng m ca van p tràn, ngun in d phòng, bo dng các thit b p tràn và ghi vào s nht ký kim tra. - Hng nm vào u mùa l Trng ban ch huy phòng chng lt bão nhà máy (Giám c nhà máy) t chc hi ngh phòng chng lt bão báo cáo công tác chun b, phng án phòng chng lt bão và bàn bin pháp phi hp phòng chng lt bão vi các thành phn tham d nh sau: i din BCH-PCLB tnh Thanh Hoá Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 116 Thu in Trung Sn DAT i din BCH-PCLB huyn Quan Hoá i din Trung tâm D báo Khí tng thy vn tnh Thanh Hoá i din in lc tnh Thanh Hoá i din bu in huyn Quan Hoá. - Trong sut thi k ma l, phi m bo s hot ng bình thng các phng tin thông tin vô tuyn, in thoi liên lc c gia nhà máy và BCH-PCLB nhà máy vi các c quan liên quan: Trung tâm iu quc gia (Ao) Trung tâm iu h thng in Min Trung (A3) BCH-PCLB tnh Thanh Hoá, huyn Quan Hoá. Trung tâm D báo Khí tng thy vn tnh Thanh Hoá - Trc mùa l, Giám c nhà máy thu in Trung Sn có trách nhim t chc theo dõi, thu thp các tài liu khí tng thy vn có liên quan n công tác phòng chng lt bão. T chc thc hin hoàn thành các công tác sa cha, duy tu bão dng công trình và thit b liên quan n an toàn vn hành trong mùa l. c) Vn hành trong mùa l Các ca van c ánh du th t t trái sang phi theo chiu nc chy là ca s 1, 2, 3, 4, 5 và ca s 6. Phng thc vn hành ca van p tràn: - Phng thc vn hành chng l sm và l mun i vi thi k l sm và l mun ca tràn phi m bo duy cao trình mc nc trong h là 160m. Các ca van c m thành tng nc tng ng vi m 0,5m. Th t m sau c thc hin sau khi hoàn thành th t m trc ó. Trình t óng c thc hin ngc vi trình t m, th t óng sau c thc hin sau khi hoàn thành th t óng trc ó. - Phng thc vn hành chng l: i vi thi k l chính v ca tràn phi m bo duy cao trình mc nc trong h là 150m, tng ng có dung tích phòng l là 112 triu m3. Các ca van c m thành tng nc tng ng vi m 0,5m, duy trì mc nc h n nh 150m. Khi tt c các ca van ã m n 150m mà mc nc trong h vn dâng lên thì các ca van tràn c nâng lên m bo tràn làm vic cht chy t do. - Phng thc vn hành khn cp Trong iu kin khn cp cho phép m các ca van ti a kh nng. - Phng thc vn hành bng tay Trong trng hp gp s c v in hoc thit b iu khin cho phép vn hành p tràn bng tay. Yêu cu: Nghiêm cm vic cho nc tràn qua nh cung tràn trong mi trng hp. - Trc khi x l, trng ban ch huy phòng chng lt bão Nhà máy thy in Trung Sn phi thông báo n các c quan liên quan và thc hin các công vic sau: + Trng ban ch huy phòng chng lt bão Nhà máy thy in Trung Sn công b tình trng l, báo cáo vi Trung tâm iu h thng in quc gia (Ao), Trung tâm iu h thng in Min Trung (A3) Nhà máy thy in Trung Sn chính thc iu Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 117 Thu in Trung Sn DAT hành công vic x l h cha thy in Trung Sn, ng thi thông báo ti BCH-PCLB tnh phi hp iu hành. + BCH-PCLB tnh Thanh Hoá có trách nhim thông báo kp thi n các c quan, chính quyn a phng và nhân dân vùng h du v tình trng l, nhm chun b các bin pháp ng phó kp thi + BCH-PCLB tnh Thanh Hoá có trách nhim t chc huy ng các lc lng, phng tin chng bão l hn ch thit hai do bão l gây ra a phng và kp thi huy ng h tr tip ng cho lc lng phòng chng lt bão ca công trình thy in Trung Sn trong tình hung khn cp. d) Trách nhim ca nhà máy và các cp chính quyn - Nhà máy thu in Trung Sn: + Thc hin nghiêm chnh các quy nh trong quy trình vn hành h cha thy in Trung Sn m bo an toàn công trình và phát in vi in lng cao. + Trong quá trình qun lý khai thác, hàng nm Nhà máy thy in Trung Sn phi tng kt ánh giá vic vn hành iu tit h và thc hin quy trình này. Nu thy cn thit phi sa i, b sung quy trình phi báo B S Công thng, UBND tnh Thanh Hoá. + Trong mùa ma l thng xuyên liên h vi UBND tnh Thanh Hoá, S Công thng, S NN & PTNT, Ban ch huy phòng chng lt bão tnh, ng thi gi liên h cht ch vi UBND các huyn, xã, th trn trong vùng nh hng v tình hình công trình và k hoch x l. Có k hoch và bin pháp x lý trong trng hp có nguy c xy ra s c, ng thi báo cáo lên các c quan liên quan. - S Công thng tnh Thanh Hoá + Ch o, hng dn và kim tra Nhà máy thy in Trung Sn thc hin quy trình này, c bit là vic vn hành x l ca h cha. + Thm nh ni dung sa i, b sung quy trình theo ngh ca Nhà máy thy in Trung Sn, xin ý kin ca B Công thng, trình UBND tnh Thanh Hoá Quyt nh. + Thm nh phng án phòng chng lt bão hàng nm ca h cha thy in Trung Sn, báo cáo Ban ch huy PCLB tnh trình UBND tnh Thanh Hoá phê duyt, theo dõi vic thc hin. - U ban nhân dân tnh Thanh Hoá + Giám sát vic thc hin quy trình ca các ngành, các cp trong h thng. + X lý các hành vi ngn cn, xâm hi n vic thc hin quy trình này theo thm quyn. + To iu kin cho Nhà máy thy in Trung Sn vn hành iu tit h cha thy in Trung Sn theo quy trình. + Ch o Ban ch huy PCLB tnh, Nhà máy thy in Trung Sn và các ngành, các cp thc hin úng chc nng, nhim v. - U ban nhân dân huyn Quan Hoá + Nghiêm chnh thc hin quy trình này. + Ngn chn, x lý và thông báo cho Nhà máy thy in Trung Sn nhng hành vi ngn cn, xâm hi vic thc hin quy trình này theo thm quyn. + Thc hin phng án m bo an toàn cho vùng h du khi h cha x l và trng hp xy ra s c. Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 118 Thu in Trung Sn DAT + Tuyên truyn, vn ng nhân dân a phng thc hin úng các quy nh trong quy trình này và tham gia phòng chng lt bão, bo v an toàn công trình h cha thy in Trung Sn + Giúp , to iu kin thun li và cùng Nhà máy thy in Trung Sn tháo g, gii quyt nhng khó khn trong vic nâng cp sa cha công trình. Khc phc hu qu thiên tai gây s c cho công trình. 4.3.3. Bin pháp gim thiu do v ê quai, v p phòng nga v p, ê quai tn sut và mc nc ln nht thit k ca công trình ã c xác nh theo tiêu chun xây dng Vit Nam TCXD VN 285: 2002 và Ngh nh 209/2004/N-CP ca Chính ph. Ngoài ra, trong quá trình thit k ã kin ngh các bin pháp x lý tác ng do các t gãy và phá hu kin to gây ra i vi tuyn p, và ã thit k tràn s c tránh trng hp v p. Tuy nhiên, s c do v ê quai và v p vn có kh nng xy ra. - Trong trng hp gp các trn l vt tn sut thit k: i vi ê quai ln hn 5%, i vi p ln hn 0,1% nguy c b v p, ê quai có th xy ra. Bin pháp gim thiu thit hi nh sau: + Lp ban phòng l trc thng xuyên (24/24gi) trên công trng và khu vc có nguy c v. + Dn toàn b lu lng qua công trình dn dòng thi công. + Chun b các vt liu ci ê quai khi thy có nguy c l vt thit k. + Kp thi thông báo cho công nhân thi công, công nhân vn hành và di chuyn máy móc trên công trng ra khi khu vc nguy him. + Khn trng thông báo cho chính quyn a phng h du di chuyn ngi dân ra khi khu vc có kh nng ngp lt tránh thit hi v tài sn và con ngi. - nhn nh phm vi s tán khi v p hoc x các lu lng l qua tràn khác nhau, xác nh xói l và bin pháp gia c b h lu trong giai on TKKT tip tc tính toán kim tra l và kim tra b trí tràn x khi có l P = 0,1%. Làm mô hình thu lc tràn kim tra và iu chnh thit k tràn, xác nh ng mt nc sông các on thng, h lu p theo các cp lu lng khác nhau. - Thng xuyên ph bin cho dân các quy nh v an toàn cn thc hin, t chc thông báo và s tán kp thi trong trng hp phi x l ln. Kim tra thng xuyên các công trình có liên quan n vic x tràn nh h thng óng m tràn. 4.3.4. Bin pháp gim thiu tác ng n ngh cá và cá trong dòng sông - Trên h thng sông Mã có các bc thang thy in trên Sông Mã, Sông Chu nh vy các tác ng n ngh cá và cá trong h thng sông là rt áng k. Trong h thng sông này có mt s loài cá có trong sách ca Vit Nam nh Cá Lng, cá Mng, Cá Anh V, các loài cá này hàng nm vn theo ngc dòng nc sinh sn. Vy gim thiu tác ng này cn có các bin pháp gim thiu sau: - Trên toàn b h thng sông s li mt dòng sông không có công trình thy in cá có th lên sinh sn. T vn ngh không làm các công trình trên Sông Bi trong h thng sông Mã các loài cá này sinh sn. - i vi ngh cá, ngi dân trc kia ã quen vi cách ánh bt trên sông, nc chy, vì vy khi xây p thy in s chuyn trng thái nc t trng thái nc chy sang h, Ch u t h tr, hng dn ngi dân cách ánh bt cá phù hp vi trng thái h, hng dn ngi dân nuôi các loi cá lng nh trôi, chm, ... ngi dân tng thêm thu nhp phát trin kinh t. Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 119 Thu in Trung Sn DAT 4.4. NHNG VN BT KH KHÁNG - Tác ng liên quan ti s thay i cnh quan sinh thái khu vc lòng h, mt bng thi công, khu m vt liu. - Tác ng liên quan ti s bùn hoá t áy h sau khi h tích nc. - Tác ng liên quan ti s bin i ca dòng chy bùn cát. - Gim thiu tác ng do gim lng phù sa sông. - Tác ông liên quan ti s thay i h sinh thái thu sinh khu vc h cha. Chng 4: Các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc 120 Thy in Trung Sn DAT Chng 5 CAM KT THC HIN CÁC BIN PHÁP BO V MÔI TRNG gim thiu các tác ng xu n môi trng trong giai on thi công và trong thi gian vn hành công trình. Ch u t cam kt tuân th các iu lut, thc hin các bin pháp bo v môi trng trong quá trình xây dng và vn hành công trình nh nêu trong báo cáo, Ch u t cam kt thc hin các ni dung sau: 5.1.CAM KT TUÂN TH LUT, NGH NH , TIÊU CHUN - Lut Bo v môi trng s 52/2005/QH11 c thông qua ngày 29 tháng 11 nm 2005 và có hiu lc t ngày 1 tháng 7 nm 2006. - Ngh nh ca Chính ph s 80/2006/N-CP ngày 09 tháng 8 nm 2006 v vic quy nh chi tit và hng dn thi hành mt s iu ca Lut Bo v môi trng. - Lut Tài nguyên nc s 08/1998/QH10 c Quc hi khóa X, k hp th 3 thông qua ngày 20/05/1998, có hiu lc t ngày 01/01/1999. - Lut t ai s 13/2003/QH11 c Quc hi thông qua ngày 26/11/2003, có hiu lc t ngày 01/07/2004. - Lut Bo v và phát trin rng s 29/2004/QH11 c Quc hi thông qua ngày 03/12/2004, có hiu lc t ngày 01/04/2005. - Lut ê iu (Lut s 79/2006/QH11 c thông qua ti k hp QH th 11, ngày 29/11/2006) có hiu lc t ngày 1/7/2007. - Ngh nh s 17/2006/N-CP ngày 27/01/2006 ca Chính ph v sa i b sung mt s iu ca các ngh nh hng dn thi hành lut t ai 2003. - Ngh nh s 149/2004/N-CP ngày 27/07/2004 ca Chính ph v quy nh vic cp phép thm dò, khai thác, s dng tài nguyên nc, x nc thi vào ngun nc. - Thc hin các gii pháp gim thiu cht lng nc mt và nc ngm khu vc d án trong quá trình thi công m bo tiêu chun cht lng nc mt TCVN 5942- 1995 và tiêu chun cht lng nc ngm TCVN 5944-1995. - Thc hin các gii pháp gim thiu ô nhim không khí m bo tiêu chun TCVN 5937-2005 - Tiêu chun cht lng không khí xung quanh; tiêu chun TCVN 5939-2005 - Tiêu chun khí thi công nghip i vi bi và các cht vô c; tiêu chun TCVN 6438 -2001 - Gii hn ln nht cho phép ca khí thi i vi các phng tin giao thông ng b và Tiêu chun môi trng trong lnh vc ting n TCVN 5948-1999. - Cam kt các phng tin khai thác và vn chuyn vt liu m bo các tiêu chun v bo v môi trng: TCVN 6565-2006: Phng tin giao thông ng b. Khí thi nhìn thy c (khói) t ng c cháy do nén. Yêu cu và phng pháp th trong phê duyt kiu; TCVN 6567-2006: Phng tin giao thông ng b. ng c cháy do nén, ng c cháy cng bc s dng khí du m hoá lng và ng c s dng khí thiên nhiên lp trên ô tô. Yêu cu và phng pháp th khí thi ô nhim trong phê duyt kiu; TCVN 6785-2006: Phng tin giao thông ng b. Phát thi cht gây ô nhim t ô tô theo nhiên liu dùng cho ng c. Yêu cu và phng pháp th trong phê duyt kiu. 5.2. GIAI ON CHUN B VÀ XÂY DNG - Thc hin công tác la chn phng án ti u trong thit k các ng thi công vn hành, các khu ph tr khác, iu tra thit hi chi tit. - Thc nghiêm chnh các bin pháp dò phá bom mìn vt n tn lu còn sót li trong lòng t do chin tranh. Chng 5. Cam kt thc hin các bin pháp bo v môi trng 121 Thy in Trung Sn DAT - Thc hin các bin pháp trinh sát cht c hoá hc (OB) và x lý cht c hoá hc trong phm vi lòng h trc khi tích nc vào h. - Thu gom và x lý du m thi trong quá trình thi công. - Thc hin các gii pháp gim thiu tác ng tiêu cc i vi môi trng sinh thái trong giai on xây dng. - Thc hin y các chính sách bi thng h tr tái nh c nh canh cho các h b nh hng, m bo n nh i sng lâu dài cho các h nh hng sau khi bi thng h tr tái nh c nh canh. - Thc hin tt các gii pháp k thut, công ngh i vi công vic xây dng, có chng trình phòng, gim thiu ri ro gim thiu tác ng i vi môi trng. - Thc hin gii pháp thu gom và x lý cht thi rn và nc thi. m bo tiêu chun TCVN 6772-2000 - Gii hn ô nhim cho phép i vi nc thi sinh hot. - Ch u t cam kt trong quá trình thi công phi hp vi các n v ca B Quc phòng m bo vn an ninh quc phòng biên gii Vit ­ Lào. - Cam kt thc hin các bin pháp phòng chng cháy n các kho cha nhiên liu và kho thuc n phc v công tác thi công. 5.3. GIAI ON VN HÀNH CÔNG TRÌNH - Thc hin các gii pháp chng xói mòn và bo v cht lng môi trng t. - Thc hin y ch quan trc, giám sát, bin pháp khc phc phòng nga do quá quá trình st l tái to b h, b sông trong thi gian u tích nc và vn hành công trình. - Ch u t cam kt phi hp vi các n v ca B Quc phòng m bo vn hành công trình không nh hng n an ninh biên gii Vit ­ Lào. - Cam kt thc hin iu tit dòng chy m bo nhu cu cp nc cho h du theo quy trình vn hành h cha nc c b Công thng phê duyt. 5.4. THC HIN CÁC GII PHÁP BO V MÔI TRNG - Thc hin các gii pháp bo v sc kho và an toàn cho công nhân xây dng và vn hành. - Thc hin các gii pháp an toàn giao thông trong quá trình xây dng. - Thc hin nghiêm chnh công tác dò phá bom mìn, vt n. - Thc hin úng công tác thu don lòng h nh bin pháp gim thiu ã nêu m bo cht lng nc h. - Thc hin các gii pháp hn ch tác ng i vi môi trng kinh t - xã hi trong quá trình vn hành. - Thc hin y các chng trình qun lý và giám sát môi trng. - m bo chun b y kinh phí cho vic thc hin bin pháp gim thiu, giám sát, x lý môi trng, quan sát và tp hun môi trng. i vi các nhà thu và n v vn hành, các bin pháp bo v môi trng và gim thiu các tác ng tiêu cc i vi môi trng c nêu trong các hp ng thc hin nhm ràng buc trách nhim ca các nhà thu và ca n v vn hành i vi công tác bo v môi trng. Ch u t cam kt thc hin y nhng yêu cu v gim thiu tác ng môi trng m bo các tiêu chun cht lng môi trng trong quá trình xây dng và vn hành công trình nh trong báo cáo ã nêu và cam kt chu trách nhim trc pháp lut nu vi phm các tiêu chun Vit Nam trong u t xây dng và xy ra s c gây ô nhim môi trng Chng 5. Cam kt thc hin các bin pháp bo v môi trng 122 Thy in Trung Sn DAT Chng 6 CÁC CÔNG TRÌNH X LÝ MÔI TRNG, CHNG TRÌNH QUN LÝ VÀ GIÁM SÁT MÔI TRNG m bo nhng kin ngh v bin pháp gim thiu các tác ng tiêu cc c tuân theo và c thc thi chúng tôi ã xut chng trình x lý, qun lý và giám sát môi trng nh sau: 6.1. DANH MC CÁC CÔNG TRÌNH X LÝ MÔI TRNG Bng 6.1. Danh mc các công trình x lý môi trng TT Công trình x lý môi trng Tin thc hin I Giai on Xây dng Công tác trinh sát tìm kim x lý bom mìn vt Trc khi trin khai thi công xây dng 1 n H thng x lý nc thi sinh hot: Thc hin ng b vi tin thi 2 - Công trình x lý nc thi sinh hot công nhà và lán tri công nhân H thng x lý nc thi công nghip Trang b các thùng thu gom dâu m 3 ( Thu gom du m thi t các phng tin giao khi d án trin khai xây dng và kt thông) thúc khi d án hoàn thành Công trình x lý cht thi rn sinh hot, xây Tin thc hin trong nm chun b dng bãi rác thi tp trung din tích bãi rác: thi công. 0,0863 ha 4 Trang b thùng cha cht thi rn sinh hot Trang b khi d án trin khai xây dng và kt thúc khi thc hin xong giai on xây dng. Công tác thu dn v sinh lòng h Tin thc hin: trc khi tích nc 5 h II Giai on vn hành công trình H thng x lý nc thi sinh hot công nhân Xây dng ng b vi nhà qun lý vn hành vn hành. H thng thu gom rác thi công nhân vn hành: Hp ng vi Công ty môi trng ô trang b thùng cha cht thi rn sinh hot th ca a phng thu gom, rác theo quy hoch x lý rác ca a phng Ni dung các bc thc hin, quy trình, tin chi tit và kinh phí thc hin các công trình x lý môi trng do các nhà thu và các n v mà ch u t thuê a ra trong các giai on tip theo ca d án. 6.2. CHNG TRÌNH QUN LÝ VÀ GIÁM SÁT MÔI TRNG 6.2.1. Chng trình qun lý môi trng 6.2.1.1. Chng trình qun lý môi trng trong quá trình thi công công trình qun lý các vn v bo v môi trng trong quá trình thi công Ch u t thành lp mt b phn chuyên trách i din ng ra t chc qun lý, trin khai thc hin: Môi trng - Bi thng, h tr và tái nh c - nh canh. Nhim v: - Qun lý môi trng i vi nhà thu: tuân th và thc hin các bin pháp gim thiu tác ng n môi trng trong quá trình xây dng nh: qun lý môi trng không Chng 6. Các công trình x lý môi trng, chng trình qun lý và giám sát môi trng 123 Thy in Trung Sn DAT khí, ting n, bi trong thi công, n mìn, qun lý cht thi sinh hot ca công nhân, cht thi rn xây dng, san i mt bng các khu vc xây dng các khu TC ­ C, bãi thi, các khu vc m á và phòng chng các s c môi trng, t chc thc hin giám sát môi trng trong quá trình thi công. - Qun lý môi trng khu lán tri công nhân: qun lý v cht thi sinh hat, nc thi sinh hot ca công nhân, thc hin chng trình giám sát môi trng ca các n v, cán b, công nhân xây dng ca nhà thu. - Qun lý n tài nguyên thiên nhiên: + Thng xuyên kim tra công tác thc hin ca nhà thu v công tác qun lý cán b, công nhân xây dng không c buôn bán, tàng tr, tiêu th, vn chuyn và khai thác lâm sn, sn bt ng vt hoang dã làm xâm hi tài nguyên rng, thc hin úng quy nh v x lý cht thi, thc hin các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc trong thi công. + Phi hp vi a phng, vi ban qun lý các khu BTTN Xuân Nha và Pù Hu v công tác bo v ngun tài nguyên thiên nhiên, khai thác, tn thu các sn phm ca rng trong quá trình thu dn lòng h. - Tip nhn thông tin phn hi v vn môi trng ca các n v thi công, ngi dân a phng, chính quyn a phng, c quan qun lý môi trng a bàn t d án, các Ban qun lý các khu BTTN Xuân Nha, Pù Hu,... trong quá trình thc hin d án. - Tham vn cho Ch d án gii quyt các vn vng mc v môi trng liên quan n d án trong quá trình trin khai thc hin d án. - Phi hp vi chính quyn a phng và các n v chuyên trách x lý kp thi nhng s c môi trng. Sau khi x lý các s c môi trng, Ch d án thông báo kt qu x lý cho các n v liên quan. - Báo cáo thng xuyên theo nh k công tác bo v môi trng cho chính quyn a phng, S Tài nguyên & Môi trng tnh Thanh Hoá. Chu k báo cáo là 6 tháng/ln hoc 01nm/ln tu theo tng hot ng giám sát. 6.2.1.2. Chng trình qun lý môi trng trong quá trình vn hành công trình qun lý các vn v bo v môi trng trong quá trình vn hành Ban qun lý nhà máy thu in Trung Sn c 02 cán b qun lý môi trng. Nhim v : - Qun lý các vn v bo v môi trng trong quá trình vn hành công trình nh: qun lý môi trng xung quanh, qun lý vic thu gom x lý cht thi và phòng chng s c môi trng. - Theo dõi vic thc hin các bin pháp gim thiu tác ng môi trng, các chng trình qun lý môi trng, chng trình giám sát môi trng ca các n v, cán b, công nhân vn hành. - Qun lý vic s dng tài nguyên nc h cha. - Qun lý thc hin công tác trng rng, các cây ci xung quanh h và phi hp vi các ban qun lý KBTTB trong giám sát vn chuyn lâm sn trong vùng lòng h. - Qun lý vic khai thác, nuôi trng thu sn trong h cha và thuê các n v chc nng theo dõi quá trình phát trin ca các loài cá nh: cá Lng, Mng, Anh V. - xut các phng án phòng chng các s c môi trng có th xy ra trong quá trình vn hành công trình: nguy c mt nc h cha, nguy c v p, nguy c st l b h, các tuyn ng giao thông vn hành,... Chng 6. Các công trình x lý môi trng, chng trình qun lý và giám sát môi trng 124 Thy in Trung Sn DAT - Thu thp các thông tin, giám sát mi s thay i ca môi trng trong quá trình vn hành. - Tip nhn thông tin phn hi v vn môi trng ca ngi dân a phng, chính quyn a phng, c quan qun lý môi trng a bàn t d án,... trong quá trình vn hành. - T vn cho Ban qun lý nhà máy T Trung Sn gii quyt các vn v môi trng liên quan. - Thông báo và phi hp vi các c quan chc nng, cng ng a phng x lý kp thi nhng s c môi trng. - Thc hin báo cáo nh k công tác bo v môi trng vi các c quan qun lý nhà nc v bo v môi trng. 6.2.2. Chng trình giám sát môi trng a) Chng trình giám sát Bng 6.2. Bng thng kê chng trình giám sát môi trng giai on thi công Trách nhim Yu t môi trng Thông s V trí Tn sut Ghi TT thc hin giám sát giám sát giám sát giám sát chú giám sát I GIAI ON CHUN B VÀ XÂY DNG 1 Môi trng Kinh t - xã hi a Giám sát công tác Vic thc hin bi -Khu vc lòng - Ban QLDA bi thng h tr tái thng TC-C theo h. - Hi ng nh c nh canh các quy nh hin hành -Khu TC-C bi thng tái ca Nhà nc. nh c 2 Giám sát cht thi a Giám sát nc thi, cht thi lng - Nc thi t khu Khi lng, cht rn l - Khu vc mt - Thng - Nhà thu vc lán tri công lng, DO, BOD, COD, bng công trình. xuyên giám sát nhân. tng N, tng P, - Khu vc lán trong quá - Nhà thu - Nc thi t khu coliform, cht ty ra, tri công nhân. trình xây xây dng vc trm trn bê du m thi. - V trí bo dng. - Ban QLDA tông. dng phng - Ly mu - Nc thi t các tin xe máy 4 ln/nm khu vc ra xe máy. - Ni thu gom * 4,5 nm - Các c s phát và x lý cht sinh cht thi khác thi. b Giám sát cht thi rn: Giám sát cht thi - vic thu gom x lý - Lán tri công - Thng - Nhà thu sinh hot: cht thi rn sinh hot. nhân. xuyên giám sát - Bãi rác trong quá - Nhà thu trình xây xây dng dng. - Ban QLDA Giám sát cht thi - t á thi úng - Khu vc bãi - Thng - Nhà thu xây dng khu vc quy nh. thi xuyên giám sát Khi lng t á - Quá trình t á - Khu vc công trong quá - Nhà thu thi trong quá trình thi. trng trình xây xây dng thi công h móng - Thu gom, x lý vt - Ni thu gom. dng. - Ban QLDA Chng 6. Các công trình x lý môi trng, chng trình qun lý và giám sát môi trng 125 Thy in Trung Sn DAT Trách nhim Yu t môi trng Thông s V trí Tn sut Ghi TT thc hin giám sát giám sát giám sát giám sát chú giám sát công trình. liu loi b, ri vãi - Trên ng Khi lng bóc m vn chuyên vt liu; san i mt - Ni x lý bng; làm ng thi công - vn hành, vt liu loi b, ri vãi. 3 Giám sát môi trng xung quanh a Giám sát môi Tng bi PM10, ting 13 v trí: - Thng - Nhà thu trng không khí: n, rung, CO, - 7 v trí khu xuyên giám sát Quan trc giám sát NO2,SO2, Pb,O3 vc xây dng trong quá - Nhà thu môi trng không ng thi công, trình xây xây dng. khí trong thi gian u mi, công dng. thi công. trình ph tr - Tn sut - 2 khu m vt ly mu liu. 2 - 4 khu TC ­ ln/nm* C 4,5nm. b Giám sát môi pH;COD;BOD;DO; - 3 v trí: - Thng - Nhà thu trng nc: tng N;PO-4; tng Fe; Khu vc bãi xuyên giám sát - Giám sát vic thc du m; c; cht cha cht thi, trong quá - Nhà thu hin các bin pháp rn l lng; colifom h du (sau p trình xây xây dng gim thiu ô nhim 500m), c s dng. môi trng nc. nghin sàng vt - Tn sut liu xây dng ly mu - Giám sát cht 2ln/nm lng nc cp cho -pH;COD;BOD;DO, - 1 v trí: khu * - Nhà thu - công nhân xây dng tng N;PO 4; tng Fe; vc cp nc 4,5nm giám sát (ngun nc cp du m; c; cht cho công nhân - Ban QLDA trong thi gian thi rn l lng; colifom, xây dng công nm h du As,Cd,Hg,Cu,hoá bo tuyn p) v thc vt. c Giám sát thu vn: - Lu lng, Thng lu p Mc nc: - Nhà thu - Ch thu vn, - Mc nc 2 ln/1 giám sát giám sát s bin i - Ngoài ra, còn giám sát ngày* 2 dòng chy, cng l: cng , tn nm và tun sut xut sut,... Lu hin l. lng: 2ln/tháng * 4,5nm. 4 Giám sát môi trng sinh thái a Giám sát vic trng Loi cây trng, bin Khu bãi tr, bãi - a phng mi rng: pháp trng và chm sóc thi sau khi - Ban QLDA óng ca và các - Ngi dân Chng 6. Các công trình x lý môi trng, chng trình qun lý và giám sát môi trng 126 Thy in Trung Sn DAT Trách nhim Yu t môi trng Thông s V trí Tn sut Ghi TT thc hin giám sát giám sát giám sát giám sát chú giám sát khu ph tr tham gia khác sau khi kt trng rng thúc xây dng trng rng hoàn tr, khu vc quy hoch trng rng b sung din tích rng b ngp và thu hi khu vc lòng h và TC-C - Giám sát các hot - Khai thác g - Khu vc công Trong thi - a phng ng trái phép ca - Sn bt, buôn bán trình gian thi - Ban Qun lý công nhân xây dng ng thc vt - Khu vc lòng công khu BTTN - Giám sát vic vn - Phm vi thu dn lòng h - Ban Qun lý chuyn ng thc h và mt bng công d án phi vt ra khi khu vc trình hp. b công trình - Dc theo b h - Giám sát quá trình thu dn mt bng xây dng và thu dn lòng h - Giám sát st l b h - Giám sát s bin - S lng các loài - khu vc lòng Trong thi - a phng ng ca các loài ng, thc vt h và các khu gian thi - Ban Qun lý thy sinh, các loài BTTN công khu BTTN c ng vt ... - Ban Qun lý d án phi hp. 5 Giám sát an toàn lao ng a Giám sát công tác y - Các bin pháp bo v Khu vc công - Thng - Nhà thu t, an toàn lao ng an toàn lao ng cho trng xây xuyên xây dng. cho công nhân xây công nhân xây dng dng trong quá - Ban QLDA dng trên công trên công trng. trình xây trng. - Trang thit b bo h dng. lao ng - Thc hin các bin pháp phòng bnh, công tác kim tra sc kho nh k cho công nhân xây dng Chng 6. Các công trình x lý môi trng, chng trình qun lý và giám sát môi trng 127 Thy in Trung Sn DAT b) T chc các hot ng giám sát - i vi các hot ng giám sát môi trng nn, Ch u t tin hành ào to hoc tuyn dng nhân viên giám sát, hp ng vi các c quan n v có nng lc chuyên môi nghip v và chc nng thc hin quan trc, giám sát môi trng. - i vi các hot ng giám sát môi trng sinh thái, các hot ng liên quan n thm thc vt rng và h ng vt hoang dã trong quá trình xây dng công trình, Ch u t có trách nhim hp ng vi Ban QLDA khu BTTN Xuân Nha và khu BTTN Pù Hu giám sát môi trng sinh thái trong giai on xây dng. - Báo cáo nh k np cho chính quyn a phng và S Tài nguyên và Môi trng tnh Thanh Hoá, Sn La: 6tháng/ln hoc 1nm/ln, S lng báo cáo theo chng trình giám sát. 6.2.2.2. Chng trình giám sát môi trng giai on vn hành công trình Sau khi công trình thu in Trung Sn hoàn thành, giai on vn hành bt u t cui nm xây dng th 4. Trong giai on vn hành, các tác ng môi trng xy ra trên mt phm vi rng: t thng du, khu vc lòng h n h du công trình. Thi gian tác ng cng kéo dài, nhiu tác ng còn tim n cho n nay cha th d báo ht c. nc ta, quá trình quan trc, nghiên cu v môi trng khu vc mt s h thu in ln nh Hoà Bình, Thác Bà ã kéo dài c 15-20 nm t khi vn hành nhng các s liu quan trc này còn cha ng b và liên tc, các kt qu còn hn ch. Vì vy, chng trình giám sát môi trng giai on vn hành công trình thu in Trung Sn c th là: Bng 6.3. Chng trình giám sát môi trng giai on vn hành Trách Ghi chú Yu t môi Thông s V trí Tn sut nhim TT trng giám sát Giám sát giám sát thc hin giám sát giám sát II GIÁM SÁT TRONG THI GIAN VN HÀNH 1 - Giám sát - Mc nc - Lòng h - Lu lng - Nhà thu thu vn - Lu lng - H du nhà 1 ln/tháng giám sát máy - Mc nc - Ban Qun 1 ngày/tháng lý vn hành (quan trc 24ln/ngày) * Thc hin trong 05nm 2 Giám sát an Thc hin các - Trong khu - 1 ln/nm - Ban qun toàn lao ng bin pháp bo vc nhà máy lý nhà máy cho công v an toàn lao nhân vn ng cho công hành nhân vn hành 3 Giám sát Màu, mùi, v, - Lòng h 2 ln/nm * cht lng pH;COD;BOD - H lu nhà 5nm bt u nc mt ;DO, tng máy t thi gian N;PO-4; tng tích nc vn Fe; du m; hành công c; cht trình. rn l lng; Chng 6. Các công trình x lý môi trng, chng trình qun lý và giám sát môi trng 128 Thy in Trung Sn DAT Trách Ghi chú Yu t môi Thông s V trí Tn sut nhim TT trng giám sát Giám sát giám sát thc hin giám sát giám sát colifom 4 Giám sát bi o c quan - Lòng h 5 nm u lng lòng h trc nh k a sau khi tích hình khu vc nc. lòng h 5 Quan trc, o c quan - Lòng h -Ban QLDA Quan -1ln/ tháng giám sát xói trc nh k a - Sau p * 5nm u trc on l vùng h d hình khu vc (ti Bn Co tính nc sông sau h du sau nhà Me p n máy uôi h thu in Hi Xuân khong 7km 6 Giám sát an Quan trc dch - Tuyn p - Trong thi - Ban QLDA Ban toàn p, chuyn p gian vn QLDA dch chuyn hành ã thành p lp Ban giám sát an toàn p trong thi gian vn hành b Giám sát môi - Giám sát - Khu vc - 2 nm u - Ban Qun - Ban trng sinh vic khai thác bo tn tính nc lý khu bo QLDA thái: lâm sn, sn Xuân Nha, tn h tr Giám sát các bt ng vt Pù Hu và - Ban Qun kinh phí hot ng ti Khu BTTN thm rng lý vn hành cho Ban trái phép ca Xuân Nha, Pù gn khu vc Nhà máy QL khu công nhân Hu và khu vc công trình bo tn vn hành xung quanh, hot ng vn chuyn, tàng tr ng vt hoang dã, c bit là các loài trong danh mc cm c) Giám sát h - Kho sát - Lòng h 1ln/nm* - Chuyên gia -Kinh sinh thái: nh k hàng 2nm v sinh thái phí thuê Chng 6. Các công trình x lý môi trng, chng trình qun lý và giám sát môi trng 129 Thy in Trung Sn DAT Trách Ghi chú Yu t môi Thông s V trí Tn sut nhim TT trng giám sát Giám sát giám sát thc hin giám sát giám sát H sinh thái nm v cá và chuyên ­ Chuyên và a dng thu sinh gia do gia v thu sinh hc khu trong vùng ch u sinh ngh cá vc d án. lòng h và khu t chi tr - Ban QLDA vc h du sau p t khi bt u tích nc h nhm phát hin các thay i v thành phn loài và s phát trin ca chúng sau khi có h b) T chc hot ng giám sát Các hot ng giám sát c Ch u t, i din là Ban qun lý nhà máy thu in Trung Sn chu trách nhim. Vic trin khai thc hin theo phng thc hp ng vi các c quan t vn giám sát và các chuyên gia v môi trng. Kinh phí thc hin do Ban qun lý nhà máy thu in Trung Sn chu trách nhim chi tr. Chng 6. Các công trình x lý môi trng, chng trình qun lý và giám sát môi trng 130 Thu in Trung Sn DAT Chng 7 D TOÁN KINH PHÍ CHO CÁC CÔNG TRÌNH MÔI TRNG m bo nhng kin ngh v bin pháp gim thiu c tuân theo và c thi hành chúng tôi ã xut chng trình x lý, qun lý và giám sát môi trng nh c trình bày trong chng 4 và chng 6. Kinh phí xây dng các công trình x lý ô nhim môi trng và chi phí cho các chng trình gim thiu tác ng n môi trng ca D án ti thi im lp D án u t c tm tính nh sau: 7.1. KINH PHÍ CHO CÁC CÔNG TRÌNH X LÝ MÔI TRNG 7.1.1. Công trình x lý nc thi sinh hot Kinh phí bao gm các hng mc xây dng: ng ng thu gom và x nc thi, b thu gom nc thi, b phân hu sinh hc, b lng cn bùn, b kh trùng. Kinh phí thc hin các hng mc trên nm trong kinh phí ca nhà thu. Kinh phí vn hành và bo dng h thng x lý nc thi c tính trong kinh phí chung ca nhà thu. 7.1.2. Công trình x lý cht thi sinh hot, cht thi công nghip xây dng 7.1.2.1. Chng trình x lý cht thi công nghip xây dng Kinh phí bao gm các hng mc xây dng: san i mt bng bãi thi; p ê quây; ào mng xung quanh bãi thi thu gom nc ma; san i, m nén sau khi t á thi. Kinh phí thc hin các hng mc trên nm trong kinh phí ca nhà thu. 7.1.2.2. Chng trình x lý rác thi sinh hot Cn c vào lng rác thi sinh hat ca công nhân thi công trên công trng trong các nm xây dng ã tính toán ra c din tích bãi rác thi là 0,918ha Giá thành xây dng bãi rác tm tính: 0,0918hax1t.ng/ha = 91.800.000ng Chi phí x lý cht thi c tính trong gói thu xây dng. 7.1.3. Công tác thu dn và v sinh lòng h Thu dn khu dân c: Kinh phí thu dn v sinh môi trng khu dân c: 432 h x 2.000.000ng/h = 864.000.000ng Thu dn các khu ngha a: Kinh phí thu dn v sinh m m: 20m x 1.000 .000ng/m = 20.000.000ng Thu dn thm thc vt: tránh vn ô nhim khi tích nc vào h cha, Ch u t yêu cu ngi dân tin hành tn thu lúa, hoa màu, cây lâu nm và rng trng (lung) trc khi tích nc. - Thu dn thm thc vt trong phm vi 2km trc p: 75ha x 10.000.000ng/ha = 750.000.000 ng Kinh phí thu dn thm thc vt lòng h c tính trong kinh phí d phòng ca D án. 7.1.4. Công tác dò tìm x lý bom mìn, vt n, trinh sát x lý cht c hoá hc Kinh phí thc hin: + Thm dò, kho sát, rà phá bom mìn khu vc công trình chính, khu ph tr và khu vc tái nh c - nh canh: 7.651,09 triu ng + Trinh sát cht c hoá hc (OB) khu vc lòng h (tm tính): 9.373,652 triu ng. Chng 9: Ch dn ngun cung cp s liu, d liu và phng pháp ánh giá 131 Thu in Trung Sn DAT Bng 7.1. Tng hp kinh phí xây dng các công trình môi trng TT Hng mc Thành tin (tr.ng) 1 - Thu dn v sinh nhà ca vt kin trúc 1.634,00 vùng lòng h và thm thc vt 2km trc p 2 - Thm dò, kho sát, rà phá bom mìn 7.651,09 3 - Thu dn cht c hoá hc 9.373,65 4 - Kinh phí xây dng bãi rác thi sinh hot 91,80 5 Tng 18.750,54 7.2. KINH PHÍ GIÁM SÁT MÔI TRNG 7.2.1. Kinh phí giám sát môi trng giai on thi công công trình Bng 7.2. Kinh phí giám sát môi trng giai on thi công Thành Ghi chú n giá tin TT Hng mc Tn sut (ng/1mu) ( 106 ng) 1 Kinh phí giám sát cht thi 4ln/nm* Kinh phí giám sát cht thi 3.000.000 a 2v 108,00 lng sinh hot ng/mu trí*4,5nm Kinh phí giám sát môi 2 trng xung quanh 13 v Kinh phí giám sát môi 4.000.000 a trí*2ln/nm* 468,00 trng không khí ng/mu 4,5nm 3 v Chi phí giám sát cht lng 3.000.000 b trí*2ln/nm* 81,00 nc Sông ng/mu 4,5nm 3 Kinh phí quan trc thu vn 1 v trí 2.000.000 a Nhân công *12tháng* 108,00 ng/tháng/ng 4,5nm b Thit b (tm tính) 20.000.000 20,00 Kinh phí giám sát môi 4 trng khác 5.000.000 a Kinh phí trng rng 350 ha 1.750,00 ng/ha Kinh phí giám sát môi b trng sinh thái - Xây dng nhà trm giám sát 2 150.000.000 300,00 (150 triu/1cn) - Nhân công 2.000.000 (2 trm x 3 ngi x4,5 54,00 ng/tháng/ng nm) Chng 9: Ch dn ngun cung cp s liu, d liu và phng pháp ánh giá 132 Thu in Trung Sn DAT Thành Ghi chú n giá tin TT Hng mc Tn sut (ng/1mu) ( 106 ng) Giám sát y t, an toàn lao Chi phí c ng nhà thu Giám sát công tác bi Chi phí d thng, h tr tái nh c QLDA nh canh 5 Tng cng 2.889,0 7.2.2. Kinh phí giám sát môi trng giai on vn hành công trình Bng 7.3. Kinh phí giám sát môi trng giai on vn hành n giá Kinh phí TT Hng mc Tn sut Ghi chú (ng)/mu (106ng) Kinh phí qun lý 1 Giám sát an toàn p 1ln/nm vn hành Giám sát bi lng lòng Kinh phí qun lý 2 1ln/nm h vn hành Kinh phí giám sát sinh 1ln/nm* 20.000.000 3 100,00 vt thu sinh 5nm ng/ln Giám sát tái nh c Kinh phí qun lý 4 nh canh vn hành 2v trí* Giám sát cht lng 3.000.000 5 2ln/nm 60,00 môi trng nc ng/mu *5nm Giám sát st l tái to Kinh phí qun 6 b h (thng lu và lý vn hành h lu p) Kinh phí qun - o v mt ct lý vn hành - ánh giá, vit thuyt Kinh phí qun minh lý vn hành Kinh phí quan trc 7 thu vn thay i mc nc h du 2 v trí *12tháng 2.000.000 Chi phí thuê nhân * ng/tháng/ 240,00 công quan trc 5nm vn ng hành Kinh phí thu gom x Kinh phí qun 8 lý rác thi sinh hot lý vn hành công nhân vn hành 9 Tng 400,00 Chng 9: Ch dn ngun cung cp s liu, d liu và phng pháp ánh giá 133 Thu in Trung Sn DAT Công tác giám sát môi trng giai on vn hành do các b phn ca ban qun lý vn hành nhà máy hoc do các n v mà ban qun lý nhà máy thuê lp k hoch chi tit, d trù kinh phí và t chc thc hin. Kinh phí thc hin công tác giám sát do ban qun lý vn hành nhà máy chi tr (tính trong chi phí qun lý vn hành nhà máy). 7.3. KINH PHÍ TP HUN VÀ TRUYN THÔNG V BO V MÔI TRNG 7.3.1. Kinh phí tp hun và truyn thông trong giai on thi công công trình Kinh phí thc hin gm: + M các lp tp hun v bo v môi trng ti các xã, + In các tài liu tp hun, tuyên truyn cho ngi tham d + In tài liu phát v cho các bn Kinh phí thc hin nh sau: + Nhân công hng dn thc hin: 2 ngi x 4.000.000ng/ngi/t x 1t/nm x 5 nm = 40.000.000ng + In tài liu phc v công tác truyn thông: 2.000.000 ng/t x 1 t/nm x 5 nm = 10.000.000 ng Tng cng: 50.000.000 ng (Kinh phí này c ly t kinh phí d phòng ca D án) 7.3.2. Kinh phí tp hun và truyn thông trong giai on vn hành công trình Kinh phí thc hin gm: + M các lp tp hun v bo v môi trng ti các xã. + In các tài liu tp hun, tuyên truyn cho ngi tham d + In tài liu phát v cho các bn Kinh phí thc hin (tm tính) nh sau: + Nhân công hng dn thc hin: 2 ngi x 4.000.000ng/ngi/t x 1t/nm x 2 nm = 16.000.000ng + In tài liu phc v công tác truyn thông: 2.000.000 ng/t x 1 t/nm x 2 nm = 4.000.000 ng Tng cng: 20.000.000 ng (Kinh phí này c ly t kinh phí qun lý vn hành ca nhà máy) Bng 7.4: Tng hp kinh phí các công trình môi trng Thành tin TT Hng mc (tr.ng) 1 Kinh phí xây dng các công trình môi trng 18.750,54 2 Kinh phí giám sát môi trng 3.289 2.1 Giai on thi công 2.889 2.1 Giai on vn hành 400 3 Kinh phí tp hun và truyn thông v bo v môi trng 70 3.1 Giai on thi công 50 3.2 Giai on vn hành 20 Tng 22.109,54 Chng 9: Ch dn ngun cung cp s liu, d liu và phng pháp ánh giá 134 Thu in Trung Sn DAT Chng 8 THAM VN Ý KIN CNG NG a bàn khu vc d án thuc các xã: xã Vn Mai, xã Mai Hch ­ huyn Mai Châu ­ tnh Hoà Bình; xã Xuân Nha, xã Tân Xuân ­huyn Mc Châu ­ tnh Sn La; xã Trung Lý, xã Tam Xuân, xã Mng Lý ­ huyn Mng Lát; xã Trung Sn, xã Thành Sn ­ huyn Quan Hoá ­ tnh Thanh Hoá. Ch u t ã tin hành thc hin tham vn ý kin cng ng vi tt c UBND, UBMTTQ các xã trên. 8.1. CÔNG TÁC THAM VN Ý KIN CNG NG Công tác tham vn ý kin cng ng ã c tin hành nh sau: Ngày 18/06/2007, Ch d án (Ban QLDA thu in 2 thuc Tp oàn in lc Vit Nam) ã gi công vn s 636/CV-AT2-P3 ; 637/CV-AT2-P3 ; 638/CV-AT2- P3 ; 639/CV-AT2-P3 ; 640/CV-AT2-P3 ; 641/CV-AT2-P3 ; 642/CV-AT2-P3 ; 643/CV-AT2-P3 ; 644/CV-AT2-P3 v/v óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn, kèm theo bn tóm tt báo cáo TM ca d án (ni dung xem trong phn ph lc) n UBND, UBMTTQ các xã a bàn khu vc d án. Các xã ã phúc áp bng công vn nh sau : + Xã Trung Sn có vn bn tr li ngày 21/06/2007 v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Xã Mng Lý có vn bn tr li ngày 26/06/2007 v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Xã Trung Lý có vn bn tr li ngày 27/06/2007 v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Xã Tam Trung có vn bn tr li ngày 29/06/2007 v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Xã Xuân Nha có vn bn tr li ngày 03/07/2007 v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Xã Tân Xuân có vn bn tr li ngày 02/07/2007 v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Xã Vn Mai có vn bn tr li ngày 27/07/2007 v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Xã Mai Hch có vn bn tr li ngày 26/07/2007 v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Xã Thành Sn có vn bn tr li ngày 22/06/2007 v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". Các vn bn phúc áp ca các xã và các biên bn làm vic c phô tô óng kèm phn ph lc. 8.2. CÁC Ý KIN TR LI VN BN THAM VN Ý KIN CNG NG 8.2.1. Ý kin ng ý 8.1.1.1. Ý kin ca u ban nhân dân xã Tt c UBND các xã khu vc d án u thng nht nh sau: + Thng nht vi a im xây dng công trình, ni dung chính ca d án, các hng mc xây dng công trình. + Thng nht vi kt qu nhn nh các tác ng xu và các gii pháp gim thiu tác ng xu v môi trng nh ã nêu. Chng 9: Ch dn ngun cung cp s liu, d liu và phng pháp ánh giá 135 Thu in Trung Sn DAT + Kin ngh Ch u t xem xét, thc hin bo v môi trng theo quy nh. 8.2.1.2. Ý kin ca u ban mt trn t quc xã Tt c UBMTTQ các xã vùng nh hng u nht trí vi ý kin ca UBND xã. 8.2.2. Các ý kin không ng ý Không có 8.2.3. Ý kin khác Không có 8.3. Ý KIN CA CH D ÁN I VI CÁC KIN NGH CA UBND VÀ UBMTTQ CP XÃ Ch u t cam kt thc hin bo v môi trng theo quy nh ca pháp lut nh ý kin ca UBND, UBMTTQ các xã ã nêu. 1. Các bin pháp gim thiu tác ng bt li n môi trng và cng ng dân c khu vc d án và vùng ph cn theo úng nh ni dung ã c cp trong báo cáo ánh giá tác ng môi trng d án. 2. Thc hin vic n bù tái nh c và h tr ngi dân b nh hng theo úng các quy nh hin hành ca Nhà nc. 3. Phi hp vi chính quyn a phng trong khu vc bàn bc gii quyt các khiu ni nu có trong quá trình thc hin d án. 4. Thc hin úng các quy nh có liên quan khác nh ã nêu trong báo cáo ánh giá tác ng môi trng. Chng 9: Ch dn ngun cung cp s liu, d liu và phng pháp ánh giá 136 Thu in Trung Sn DAT Chng 9 CH DN NGUN CUNG CP S LIU, D LIU VÀ PHNG PHÁP ÁNH GIÁ 9.1. NGUN CUNG CP S LIU, D LIU Báo cáo "ánh giá tác ng môi trng công trình thu in Trung Sn" giai on DAT chúng tôi có k tha các kt qu nghiên cu v các yu t môi trng ca các c quan nghiên cu và các c quan liên quan n chuyên ngành môi trng, k tha Báo cáo TM thy in Trung Sn do Công ty CP T vn Xây dng in 4 lp tháng 4/2007. S dng s liu iu tra, kho sát hin trng môi trng t nhiên, cng nh kinh t - xã hi khu vc d kin xây dng công trình và toàn lu vc. 9.1.1. Ngun tài liu, d liu tham kho 9.1.1.1. Ngun tài liu, d liu tham kho Báo cáo "ánh giá tác ng môi trng ­ công trình thu in Trung Sn" c tin hành trên c s các tài liu, d liu tham kho sau: - Niên giám thng kê nm 2005 huyn Quan Hoá, Mng Lát ­ tnh Thanh Hoá, huyn Mai Châu ­ tnh Hoà Bình, huyn Mc Châu ­ tnh Sn La. - Báo cáo "Khu bo tn thiên nhiên Pù Luông ­ các cuc iu tra a dng sinh hc ti các vùng trng im nhm bo tn dãy núi á vôi Pù Luông ­ Cúc Phng" do T chc bo tn ng thc vt Hoang dã Quc t thc hin vào tháng 6 nm 2005. - "D án u t xây dng khu bo tn thiên nhiên Pù Luông ­ tnh Thanh Hoá" do Vin iu tra quy hoch rng ­ UBND tnh Thanh Hoá thc hin nm 1998. - "D án u t b sung xây dng khu bo tn thiên nhiên Pù Hu ­ tnh Thanh Hoá" do BQL khu BTTN Pù Hu thc hin tháng 5 nm 2006. - Khu bo tn thin nhiên Xuân Nha, Pà Cò ­ Hang Kia ­ Thông tin các khu bo v hin có và xut Vit Nam ­ Chng trình Birdlife Quc t và Vin iu tra quy hoch rng thc hin tháng 02/2001. - Các s liu, tài liu, bn chuyên ngành ã có sn v các yu t môi trng ti khu vc d án lu tr ti Vin a cht và Môi trng, Vin a lý, Vin Sinh thái và Tài nguyên sinh vt. 9.1.1.2. ánh giá ngun tài liu, d liu tham kho Ngun tài liu, s liu nêu trên ã c Ch d án, c quan t vn ca Ch d án thu thp trong quá trình thc hin d án, c trong phòng và ngoài thc a. ây là ngun tài liu liên quan n khu vc d án do các c quan ban ngành nghiên cu và tng hp nên có mc tin cy cao. Kinh t - xã hi là yu t bin ng thng xuyên theo thi gian nên ã c c quan thc hin d án thu thp b sung, cp nht theo các giai on thc hin d án. 9.1.2. Ngun tài liu, d liu do ch d án, t vn to lp 9.1.2.1. Ngun tài liu, d liu do ch d án to lp - Thuyt minh chính công trình thu in Trung Sn, tnh Thanh Hoá bc thit k c s - giai on d án u t do PECC4 thc hin nm 2005. - Báo cáo TM thy in Trung Sn do Công ty T vn Xây dng in 4 lp tháng 7/2005. - Báo cáo iu tra thit hi công trình PECC 4 thc hin tháng 07/2005. - Báo cáo Quy hoch tng th di dân, tái nh c PECC 4 thc hin tháng 12/2007. Chng 9: Ch dn ngun cung cp s liu, d liu và phng pháp ánh giá 137 Thu in Trung Sn DAT - Báo cáo ánh giá tác dng ct l h du công trình thu in Bn Uôn do Vin Quy hoch thu li Hà Ni lp nm 2007. - Các s liu iu tra, kho sát v các yu t môi trng khu vc d án c tin hành tháng 6 ­ 8/2007. - Các tài liu kho sát a hình, a cht, khí tng thy vn cho công trình thy in Trung Sn thc hin trong giai on DAT do cán b PECC4 thc hin nm 2005. - S liu o c và phân tích mu nc do PECC 4 phi hp vi Trung tâm nghiên cu Môi trng và Phát triu cng ng thc hin tháng 9/2007. - Các tài liu, s liu v kinh t - xã hi thu thp trong t kho sát tháng 6 ­ 8/2007 ca Công ty C phn T vn Xây dng in 4. - Kt qu tham vn ý kin cng ng do PECC 4 thc hin t tháng 6 ­ 8/2007. - Tham kho báo cáo TM thu in Hi Xuân ­ Công ty c phn T vn Xây dng in 4 thc hin tháng 09/2007. - Thuyt minh chung d án nhà máy thu in Trung Sn (Bn Uôn), hng mc: ng thi công và vn hành t cu Co Lng n cu Co Me ­ giai on TKBVTC do Công ty c phn T vn Xây dng Giao thông 8 lp nm 2006. 9.1.2.2. ánh giá ngun tài liu d liu do Ch d án to lp Các tài liu, d liu do c quan thc hin d án lp ch yu là kt qu kho sát, o c, thí nghim, ly mu phân tích ngoài thc a khu vc d án, khu vc lân cn có kh nng b nh hng phc v công tác Bi thng, h tr và TC ­ C, lp báo cáo ánh giá tác ng môi trng khu vc d án. Các tài liu c iu tra, thu thp b sung theo các giai on ca d án. Do ó, tài liu s dng cho báo cáo có tin cy và tính cp nht cao. 9.2. PHNG PHÁP ÁP DNG TRONG QUÁ TRÌNH ÁNH GIÁ TÁC NG MÔI TRNG 9.2.1. Danh mc các phng pháp s dng Báo cáo "ánh giá tác ng môi trng ­ công trình thu in Trung Sn" giai on lp DAT chúng tôi có k tha các kt qu nghiên cu v các yu t môi trng ca các vin nghiên cu và các c quan liên quan n chuyên ngành môi trng. S dng s liu iu tra, kho sát hin trng môi trng t nhiên, cng nh kinh t - xã hi khu vc d kin xây dng công trình và toàn lu vc. Tham kho kt qu nghiên cu lp Báo cáo ánh giá tác ng môi trng d án nhà máy thy in Trung Sn là nhà máy bc trên ca thy in Trung Sn. Bng 9.1 : Danh mc các phng pháp TM Phng STT pháp ánh Ni dung phng pháp Ý ngha phng pháp giá 1 Nhóm phng pháp chung (s dng lp báo cáo) 1.1 Phng S dng các tài liu thng kê thu Thu thp và x lý các s liu v pháp thng thp c ca a phng (cp iu kin khí tng, thu vn, kê tnh, cp huyn, cp xã), cng kinh t xã hi, a dng sinh nh các tài liu nghiên cu ã hc,... ti khu vc xây dng d c thc hin t trc ti nay án và khu vc lân cn. ca các c quan có liên quan trong lnh vc môi trng t nhiên và kinh t - xã hi. Chng 9: Ch dn ngun cung cp s liu, d liu và phng pháp ánh giá 138 Thu in Trung Sn DAT 1.2 Phng Trên c s các tài liu v môi Cp nht, b sung các tài liu pháp iu trng ã có sn, tin hành iu mi nht, cng nh kho sát tra, kho tra, kho sát khu vc d án. hin trng môi trng trong sát khu vc d án. 1.3 Phng Da vào kinh nghim ca các ánh giá s b tác ng do d pháp ánh chuyên gia, trong quá trình iu án i vi mt s yu t môi giá nhanh tra kho sát thc a, ngay ti a trng nh : môi trng sinh bàn nghiên cu. thái, môi trng kinh t - xã hi,... 1.4 Phng Tin hành i thc a, ly mu Xác inh các thông s v hin pháp và phân tích trong phòng thí trng cht lng không khí, nghiên cu, nghim. So sánh kt qu phân nc, n ti khu vc thc phân tích tích vi TCVN ánh giá môi hin d án và xung quanh. trong trng nn. phòng thí nghim 2 Nhóm phng pháp s dng ánh giá, d báo các tác ng 2.1 Phng Mi các chuyên gia trong các ánh giá các tác ng do d án pháp lnh vc môi trng : Khí tng ­ mt cách khách quan và sâu sc chuyên gia Thu vn ­ Hi dng hc, a vi kinh nghim ln nht. lý ­ a cht, Môi trng, Th nhng và sinh thái cnh quan tham gia ánh giá các tác ng do d án. 2.2 Phng Nghiên cu các din bin môi D báo các tác ng có th xy pháp so trng ti mt s các công trình ra i vi các yu t : a cht, sánh thu in, thu li ã và ang khí hu, thu vn, cht lng c xây dng và vn hành nh nc,... cho công trình. Sn La, Hoà Bình, Thác Bà, Yaly, sông Hinh, Du Ting, Tr An,... 2.3 Phng Lp ma trn các tác ng, ng Lp mi quan h gia các hot pháp ma thi tin hành cho im tác ng ng ca d án và các tác ng trn ánh giá tng hp tác ng môi trng môi trng. 2.4 Phng Thchin công tác tham vn ý Ly ý kin ca các C quan pháp tham kin cng ng ti các xã khu chính quyn ni thc hin d vn ý kin vc d án án v tác ng xu ti môi cng ng trng ca d án và bin pháp gim thiu. 2.5 Phng ây là mt nhóm các phng S dng các kt qu nghiên cu pháp thc pháp c rút ra t thc nghi m thc nghim ca các tác gi nghim trong và ngoài nc phc v công tác d báo, ánh giá tác ng do d án gây ra Chng 9: Ch dn ngun cung cp s liu, d liu và phng pháp ánh giá 139 Thu in Trung Sn DAT 9.2.2. ánh giá mc tin cy ca các phng pháp ã s dng Hu ht các phng pháp trên ã c rt nhiu các công trình, d án s dng trong nghiên cu, ánh giá và d báo các tác ng môi trng nh: thu in Srêpok 3, Srêpok 4, Krông Hnng, Buôn Tua Srah, Nho Qu 2, Hi Xuân, La Ngâu, ...do ó vic s dng chúng trong nghiên cu, ánh giá d báo các tác ng môi trng ca d án là phù hp, úng n và kt qu d báo có th chp nhn c. Mc tin cy ca các ánh giá và d báo c trình bày trong mc 9.3. Trong nhóm phng pháp s dng ánh giá và d báo các tác ng (s dng trong chng 3) có phng pháp chuyên gia là phng pháp ph thuc nhiu vào tính ch quan ca ngi ánh giá, các phng pháp khác hu ht c là các phng pháp thc nghim. Các phng pháp thc nghim s dng trong báo cáo bao gm: 1. Phng pháp h s ô nhim Bi, khí thi, ting n phát sinh t hot ng n mìn, các phng tin giao thông, máy thi công ch yu trong quá trình thi công, giai on vn hành gn nh không có. Hin ti trên th gii có kho sát v lng khí thi trung bình ca các loi xe và thit b thi công. C th, h s phát thi khí t các phng tin giao thông ca C quan Bo v Môi trng M, t chc Y t Th gii và Netherlands; h s phát thi khí t các máy móc trong quá trình san gt ào p t á ca NATZ Transport ca M. Bi phát ra t n mìn; do hot ng ào p t; do các máy móc, thit b xây dng s dng tài liu hng dn TM ca Ngân hàng th gii, Phm Ngc ng và Netherlands. Ting n phát sinh do các máy móc, thit b, phng tin vn ti s dng tài liu cu FHA ca M. Các phng pháp này ã c nhiu công trình s dng trong d báo ti lng các cht ô nhim (khí thi, bi, ting n) nh: Thu in Srêpôk 3, thu in Srêpok 4, thu in Nho Qu 3, thu in Hi Xuân, thu in la Ngâu, d án u t xây dng nhà máy sn xut bt giy An Hoà, thu in Krông Hnng, d án m rng nhà máy giy Bãi Bng,... Nh vy, có th s dng phng pháp nêu trên tính toán. 2. Phng pháp lan truyn ting n Phng pháp lan truyn ting n mà U.S departmant of transportation (1972) a ra ã c nhiu d án vn dng d báo s lan truyn ting n nh: D án u t xây dng nhà máy sn xut bt giy An Hoà; d án m rng công ty giy Bãi Bng; d án xây dng công trình thu in Srêpôk 3; thu in Krông Hnng; thu in Srêpok 4,... Theo phng pháp này mc n t l nghch vi khong cách ti ngun do ó ã c vn dng d báo phm vi nh hng ca ting n gây ra bi các hot ng ca d án. 3. Phng pháp tính sinh khi lòng h Sinh khi lòng h c tính theo phng pháp tính các loi sinh khi cây ng ca TS. Trn Tý và phng pháp tính sinh khi ca Kato, Oga Wa. Theo iu tra, khu vc lòng h thu in Trung Sn phn ln c ph bi thm thc vt rng trng (lung), cây bi và hoa màu. Phng pháp tính sinh khi cây ng ca Trn Tý cho phép tính sinh khi ca thm rng b ngp khu vc lòng h. i vi thm cây trng nông nghip c tính theo phng pháp tính sinh khi cây ng ca Kato, Oga Wa. Do ó, vic dùng kt hp 2 phng pháp tính sinh khi b ngp khu vc lòng h là hp lý. 4. Phng pháp d báo s bin i cht dinh dng và cht hu c trong nc giai on u tích nc Chng 9: Ch dn ngun cung cp s liu, d liu và phng pháp ánh giá 140 Thu in Trung Sn DAT Phng pháp d báo hàm lng ôxy tiêu th do quá trình phân hu cht hu c b ngp khu vc lòng h Hàm lng ôxi s dng cho quá trình phân hu các cht hu c (thc vt, sinh vt sng trong t, xác các sinh vt b ngp trong lòng h,...) c d báo bng công thc thc nghim ca A.I. Denhinova, nên khi áp dng cho các iu kin ca Vit Nam kt qu nhn c ch mang tính d báo. 5. Phng pháp d báo s st l tái to b h "Do tính cht phc tp và s a dng ca các hin tng thuc quá trình khai phá li b và s thiu tài liu quan sát trc tip v ng lc hc phát trin ca các hin tng ó nên cho n nay vn cha có các phng pháp d báo s khai phá li b ca h cha áng tin cy. Cho ti nay chúng ta cha có s liu quan trc trc tip ti các trm c nh v s khai phá li b ca các h cha do ó cha có s liu kim tra các phng pháp ã a ra" (V. . Lômtadze - a cht ng lc công trình - a cht công trình - NXB i hc và THCN - Hà Ni, 1982). Vì vy, các phng pháp ã a ra c dùng phán oán có tính cht nh hng s b v quy mô có th có ca hin tng. Phng pháp ca Zôlôtarev là mt trong các phng pháp c áp dng nhiu nht. Phng pháp này da trên c s tng hp các tài liu a cht, a mo, thu vn; áp dng cho c các h cha nc ng bng ln min núi, là mt trong phng pháp có trin vng nht nhng cn c hoàn thin d báo áng tin cy hn. Vì vy, d báo st l b h cha Trung Sn ã s dng phng pháp d báo s khai phá li b ca h cha nc ca Zôlôtarev. Da trên bn a hình, bn a cht, mt ct a cht khu vc lòng h do PECC4 thành lp, các s liu khí tng - thy vn ã tính toán c quy mô, khi lng st l b h. Kt qu d báo v kh nng st l, tái to b h là c s xut các bin pháp phòng nga, gim thiu tác ng khi vn hành h cha. 9.3. NHN XÉT V MC CHI TIT, TIN CY CA CÁC ÁNH GIÁ 9.3.1. Nhn xét chung - Khi thc hin d án t giai on thit k công trình ã tin hành kho sát, thit k theo úng các tiêu chun hin hành ca Vit Nam và Quc t do ó ã ra các phng án thit k ti u, tit kim chi phí, gim thiu ti a khi lng t á phi ào p và thi ra ngoài môi trng; khi lng dân phi tái nh canh, din tích t b ngp trong vùng h và b trng dng khu công trình u mi. S liu v t và các công trình b nh hng m bo tin cy. - Tài liu thu thp c gm: + Tài liu v môi trng sinh thái, khí tng, thu vn, a cht, a hình ã c các chuyên gia chuyên ngành thc hin ti khu vc công trình và phân tích, ánh giá theo các phng pháp khác nhau. + S liu v cht lng môi trng nc và không khí: Các s liu thu c t quá trình o c, thu thp và phân tích các mu nc và không khí ti các v trí khác nhau, có tính c trng cho công trình theo úng tiêu chun hin hành. Các s liu này ã c s dng ánh giá cht lng môi trng nn và d báo s bin i cht lng môi trng khi có công trình, có th s dng làm tài liu tham kho cho các công trình khác. - Các s liu a ra d báo cho các tác ng trong giai on thi công và vn hành ca công trình c thc hin theo các tiêu chun Vit Nam hin hành. Chng 9: Ch dn ngun cung cp s liu, d liu và phng pháp ánh giá 141 Thu in Trung Sn DAT - Các chuyên gia tham gia thc hin báo cáo hot ng trong nhiu lnh vc khác nhau, tham gia ánh giá tác ng môi trng ca nhiu d án và công trình nh thu in Buôn Tua Srah, Krông Hnng, Srêpok 4, Nho Qu 1, Tr'Hy, ng dây 220kV Dc Si - Qung Ngãi, ng dây 500kV Qung Ninh - Mông Dng và hàng lot các công trình thu in và ng dây khác. Các s liu, tài liu liên quan n báo cáo u c các chuyên gia phân tích và ánh giá mt cách úng mc, tp trung vào ni xây dng công trình và các tác ng chính, c trng cho tng d án. - Các phng pháp ánh giá tác ng môi trng do xây dng công trình ã c c th hoá thông qua các mô hình tính toán ca các nghiên cu trc bi các tác gi trong và ngoài nc và ã c áp dng thc t cho nhiu công trình. 9.3.2. Các ri ro v s c môi trng khi không trin khai d án và thc hin d án 9.3.2.1. ánh giá v các ri ro khi không thc hin d án Hin ti, nc ta ang trong tình trng thiu in, Tp oàn in lc Vit Nam ã phi mua in t Trung Quc vi giá cao. Do vy, nu không khai thác tài nguyên tái to sn xut in s gây lãng phí. 9.3.2.2. ánh giá v các ri ro khi thc hin d án An toàn lao ng: nu không thc hin tt bin pháp an toàn có th gây tai nn trong quá trình thi công. An toàn cháy n: không thc hin úng quy trình quy phm v n mìn, vn chuyn cht n,... có th gây cháy n dn n thng vong cho ngi và thit hi v vt cht. Trong quá trình vn hành trc khi x l nu không có d báo tt v thu vn, không thông báo kp thi và t chc tt có th dn ti nh hng xu n h lu nhà máy c th là e do n tính mng, thit hi tài sn và các công trình trên t, t sn xut hoa màu ca các h dân. 9.3.3. Vn s dng kt qu trong ánh giá và xut Mt s kt qu d báo và kt lun nhn c t phng pháp mô hình hóa còn chu nh hng ca các yu t có th thay i trong quá trình vn hành sau này. Vì vy khi s dng các kt qu d báo cn phi ci biên trong quá trình qun lý giám sát các bin pháp gim thiu cho phù hp. - St l, tái to b h và bi lng lòng h: Tác ng do s st l, tái to b h và bi lng lòng h ph thuc vào lng bùn cát do xói mòn ra trôi theo dòng chy (bùn cát di y, l lng) và lng bùn cát do st l tái to b h. Lng bùn cát do st l, tái to b h c d báo da trên các mt ct a cht và mt ct thu vn, bùn cát l lng c d báo da trên các kt qu o c thu vn. - Thay i h sinh thái thu sinh khu vc h cha: Hin nay mi ch có mt s công trình nghiên cu, quan trc môi trng sinh thái ca h cha thu in trong giai on vn hành là h thu in Hoà Bình, h Thác Bà,... S thay i h sinh thái thu sinh khu vc h cha c d báo da trên kt qu quan trc ca các h này. - Ch nhit, khoáng hoá, cht dinh dng ca h: Ch nhit, khoáng hoá, cht dinh dng ca h c d báo trên c s các s liu quan trc kim soát môi trng ca các h cha ã i vào hot ng nh: H cha Du Ting, Tr An, sông Hinh,... Hin nay, rt nhiu các d án thu in cng cn c vào các kt qu quan trc ca các h này d báo ch nhit, khoáng hoá, cht dinh dng ca h nh: Srêpôk 3, Krông Hnng, Buôn Tua Srah, Buôn Kup, ... Chng 9: Ch dn ngun cung cp s liu, d liu và phng pháp ánh giá 142 Thu in Trung Sn DAT KT LUN VÀ KIN NGH 1. KT LUN Sau khi nghiên cu ánh giá các tác ng ca công trình ti các yu t môi trng, chúng tôi có mt s kt lun sau: 1. Thu in Trung Sn nm thng lu ca sông Mã, là bc thang trên ca thu in Hi Xuân, có dung tích h ng vi MNDNT 160m là 384,53.106m3, công sut lp máy 260MW. Công trình có nhim v cung cp lên li in Quc gia và khu vc sn lng in hng nm 1029,47.106 kWh. 2. Trong thi k chun b, thi công, cng nh vn hành công trình, d án thu in Trung Sn s gây ra mt s tác ng ti môi trng t nhiên và kinh t - xã hi trong khu vc. Các tác ng này bao gm c tích cc và tiêu cc. Các tác ng tiêu cc bao gm: - Chim dng t làm thit hi t ai, tài sn, công trình kin trúc và vic s dng t: Khi d án c trin khai s có 1538,95ha t các loi b chim dng khu mt bng công trình, khu vc lòng h, khu tái nh c - nh canh làm thit hi t ai và các tài sn trên t, nh hng n thu nhp ca ngi dân. Tài sn, t ai b thit hi s c bi thng và h tr theo quy nh và theo nguyn vng ca ngi dân, có tham kho ý kin ca chính quyn a phng và i din nhng ngi b nh hng. Tt c các hng mc tài sn ca h gia ình, cá nhân b thit hi nu nh không c u t xây dng ti khu TC u c n bng tin. i vi t sn xut chi phí bi thng c tính giá tr chênh lch sau khi ã tr chi phí to qu t nh chi phí mua t, ci to xây dng ng rung, u t ti... i vi các công trình c s h tng nh trng hc, nhà , tr s... s xây mi ti khu TC. Các công trình ng giao thông s không tính bi thng thit hi mà c u t mi hoc ci to nâng cp m bo hot ng bình thng cho ngi dân. - i sng ca ngi dân a phng vùng công trình s b xáo trn trong thi gian xây dng: Ti thi im iu tra (nm 2005) khu vc lòng h có 423h b nh hng c nhà và t sn xut, 75 h b nh hng t sn xut dân tc Thái, Mông b nh hng phi TC ­ C. Tính n nm hoàn thành công tác di dân tái nh c (nm 2011) d kin s h phi TC - C là 526h, trong ó có 20 h t di chuyn., 507 h có tái nh c tp trung. ây là mt tác ng áng k ca công trình i vi môi trng kinh t - xã hi, có liên quan n chính sách dân tc ca Nhà nc. Bi vy, vic son tho mt k hoch bi thng, tái nh canh - nh c chi tit và thc hin hp lý to iu kin cho ngi dân phát trin sn xut, nâng cao i sng, sm n nh cuc sng. - V thc ng vt, môi trng sinh thái và chc nng ca rng: + Vic tp trung nhiu công nhân xây dng và dân nhp c t do không ch gây nên s xáo trn, làm phc tp thêm i sng vn hoá - xã hi và an ninh a phng mà còn có th tác ng xu n tài nguyên rng, môi trng sinh thái xung quanh khu vc d án và chc nng bo tn, phòng h ca rng do hot ng cht phá rng làm nng ry, khai thác lâm sn, sn bt ng vt trái phép, c bit là i vi KBTTN Xuân Nha và Pù Hu. + Trong din tích thu hi cho xây dng d án có 603,4ha nm trong phm vi ca KBTTN Xuân Nha thuc phân khu phc hi sinh thái và vùng m, nh hng n chc Kt lun và kin ngh 143 Thu in Trung Sn DAT nng bo tn. Tuy nhiên, din tích t chim dng ca KBT ch yu là t rng trng (trong 603,4 ha ch có 367,26 ha t có rng gm: 5,3 ha rng t nhiên và 361,96 ha rng trng), t nông nghip thuc các bn Tà Lao ông, Tà Lao Tây nên tác ng gim áng k. Lòng h công trình không nh hng n phân khu bo v nghiêm ngt ca KBTTN Xuân Nha Nhìn chung thành phn loài, tính a dng sinh hc ca thm ph thc vt khu vc d án không cao. Trong din tích b ngp ch có 2 loài thc vt quý him là lát hoa và th phc linh, ây là nhng loài có biên sinh thái rng (phm vi phân b rng, phân b c nhng vùng không ngp) nên tác ng c ánh giá mc không ln. Tuy nhiên, gim thiu tác ng n môi trng sinh thái, khc phc nhng hu qu do mt thm ph ã kin ngh trng rng b sung din tích rng b trng dng. Tuyt i không c khai thác, tn thu ra ngoài din tích thu hi cho d án, c bit là i vi KBTTN Xuân Nha và Pù Hu. + Do phân b gn khu vc công trình nên ting n có tác ng ln i vi ng vt hoang dã sng trong các khu bo tn và thm rng xung quanh, áng k nht là i vi vi KBTTN Xuân Nha. Các ng vt s di chuyn ra xa khu vc công trình, lên khu vc núi cao, yên tnh sinh sng. Vi các bin pháp gim thiu ã nêu thì mc tác ng s c gim rt nhiu. Tác ng này s c khc phc sau khi n nh tái nh c - nh canh và kt thúc thi k thi công công trình. - áp ng nhu cu xây dng ca d án mt lng ln các phng tin máy móc c huy ng trên công trng. Hin trng các tuyn ng giao thông trong khu vc hin nay ch yu là ng t, các máy móc thit b có ti phc v trên công trng hu ht u có trng ti ln nên s gây ra hin tng st nún phá hu nn ng, tng thêm s ly li trong mùa ma nh hng n s i li ca ngi dân. - Môi trng nn s b tác ng trong thi k xây dng công trình: Các hot ng xây dng to ra các khí thi, ting n, nc thi sinh hot, du m thi, t á thi và rác thi sinh hot. Tuy nhiên, khi thc hin úng các bin pháp gim thiu thì mc tác ng s gim i rt nhiu, tác ng ch mang tính cc b, xy ra ch yu khu vc công trng, khu tái nh c - nh canh, khu vc m nên tác ng c ánh giá mc không ln. - Riêng cht lng nc b thay i theo chiu hng tiêu cc trong thi k u tích nc do s phân hu sinh khi. ây là tác ng không th tránh khi khi xây dng bt c mt công trình nào. Hin trng thm ph khu vc lòng h ch yu là cây trng nông nghip lúa, màu; rng trng và mt din tích nh rng t nhiên nghèo kit. Trong ó, cây trng nông nghip, rng trng (lung, lát, xoan) ã c ngi dân tn thu trc khi tích nc nên lng sinh khi còn li trong lòng h nh. Kt qu tính toán cho thy ch cn tn thu cây rng trc khi tích nc vào h. - Theo tính toán vi lng bùn cát a vào h theo dòng chy và bùn cát do xói l b ch chim khong 62,53% dung tích cht ca h nên không nh hng n i sng ca d án. - Lng bùn cát xung h lu ch chim khong 20% tng lng bùn cát n h, làm tng kh nng mang bùn cát ca nc. Thêm vào ó, nhà máy phát in theo biu ph ti trong mùa kit (phát in vào thi gian cao im) nên mc nc chênh lch trong ngày ln, do ó kh nng xói l b và áy sông khu vc h du ln. Tuy nhiên, hn ch Kt lun và kin ngh 144 Thu in Trung Sn DAT n mc thp nht các thit hi do xói l b ã kin ngh ch u t giám sát cht ch s xói l b h cng nh b sông Mã khu vc h du. Các tác ng tiêu cc ch yu xy ra trong khu vc thi công công trình và trong thi k chun b và xây dng, kéo dài gn 4,5 nm. Các tác ng tích cc bao gm: - Khi công trình c xây dng hàng nm s cung cp sn lng in trung bình 1044,12.106kWh lên li in Quc gia. - Tng ngun ngân sách cho a phng t thu ca nhà máy, tng vn u t cho các lnh vc khác. - Trong thi k u tích nc h sinh thái h cha mi cùng vi khu h thu sinh vt c trng cho loi thu vc này c hình thành. H thu sinh trong vùng h s có s thay i v thành phn loài cng nh s lng, xut hin mt s loài mi do hot ng nuôi trng ca con ngi. - Môi trng nc, t khu vc xung quanh h s c ci thin. Cùng vi h Hi Xuân, ci thin iu kin khí hu c mt vùng rng ln. iu kin khí hu khu vc xung quanh h tr lên ôn hoà hn, iu này s ci thin môi trng sinh thái theo hng tích cc. - Vic di chuyn dân mt phn dân c nm trong khu bo tn thiên nhiên Xuân Nha theo Báo cáo Quy hoch di dân tái nh c ra xa khu vc bo v nghiêm ngt cng góp phn làm hn ch vic sn bt và bo v các loi ng vt quý him trong KBTTN. - i vi môi trng kinh t - xã hi: Công trình thu in Trung Sn c xây dng s làm thay i b mt ca khu vc c v c s h tng và các ngành kinh t. Cnh quan h cha hình thành, iu kin khí hu c ci thin, tt cho sc kho ca con ngi s là tin cho phát trin ngành du lch - dch v và ngh cá h cha. H thng giao thông, mt s c s h tng trong khu vc c ci thin. Cùng vi ngun in c cung cp m bo s kích thích các ngành công nghip, tiu th công nghip, nông nghip trong khu vc phát trin, thu hút dân t ni khác n sinh sng. Vic xây dng mt h cha nc s góp phn b sung ngun nc ti và nc sinh hot cho ngi dân khu vc xung quanh h, c bit trong mùa khô hn. H có dung tích phòng l 112triu m3. So vi các công trình khác trên h thng sông Mã thì dung tích phòng l ca Trung Sn không ln nhng ây cng là óng góp rt áng k ca Trung Sn i vi vic ct l h du, gim áp lc lên h thng ê iu ca khu vc. Ngoài ra, thu in Trung Sn còn óng góp áng k vào công tác y mn h du. Các tác ng tích cc này có phm vi nh hng khá rng, không nhng ch trong vùng công trình và h du mà còn i vi nn kinh t toàn khu vc và c nc trong c quá trình phát trin lâu dài. 3. Sau khi tin hành ánh giá và d báo các tác ng môi trng khi trin khai xây dng d án thu in Trung Sn, chúng tôi nhn thy các tác ng tiêu cc khá ln nhng các tác ng tích cc vn chim u th so vi các tác ng tiêu cc. ây là mt công trình có li ích tng hp, va m bo li ích xã hi, va m bo li tích kinh t (m bo ngun li v in). 4. Các bin pháp gim thiu tác ng, cam kt thc hin các bin pháp gim thiu và chng trình giám sát môi trng kin ngh ã nêu chng 4, 5, 6, 7 s c Ch u t kt hp vi các nhà thu xây dng, chính quyn a phng, các c quan có liên quan và các c quan chc nng thc hin y theo lut nh. Kt lun và kin ngh 145 Thu in Trung Sn DAT 5. Tóm li, chúng tôi nhn thy nu thc hin tt các bin pháp gim thiu tác ng tiêu cc và chng trình qun lý, chng trình giám sát ã ra thì các tác ng tích cc mà công trình em li cho môi trng t nhiên cng nh kinh t - xã hi mc cao, trên din rng và kéo dài. Mt khác, trên quan im kt hp hài hoà gia bo v môi trng và nhu cu cp thit v nng lng in cho sn xut và i sng ca nhân dân a phng cng nh s nghip xây dng và phát trin nn kinh t t nc, vic xây dng công trình thu in Trung Sn là thích hp. 6. Nhng vn tác ng tiêu cc không th có bin pháp gim thiu vì vt quá kh nng cho phép ca ch d án: - Ting n ca máy móc thi công và n mìn ti khu vc mt bng công trình, khu vc m á trong giai on thi công. - Qun lý nhân khu khu vc công trng trong giai on thi công. - Gim lng phù sa h lu nhà máy. - Thu sinh, ngh cá chuyn t h sinh thái dòng chy sông thiên nhiên sang h sinh thái h. 2. KIN NGH B Tài nguyên và Môi trng quan tâm giúp sm t chc thm nh và phê duyt báo cáo ánh giá tác ng môi trng công trình ch u t trin khai các bc tip theo ca d án kp theo tin . Chính quyn a phng: Tnh Thanh Hoá, tnh Sn La, các xã, huyn vùng d án và các n v có liên quan quan tâm giúp ch u t và n v nhà thu trong lnh vc qun lý nhân khu. Chính quyn a phng quan tâm to iu kin ch u t thc hin tt chng trình bi thng h tr tái nh c - nh canh các h b nh hng sm n nh i sng. Kt lun và kin ngh 146 Thu in Trung Sn DAT PH LC Ph lc 1: Các quyt nh, công vn, biên bn làm vic liên quan - Quyt nh s 907/Q-EVN-HQT ca Tp oàn in lc Vit Nam ngày 02/11/2007 v/v thành lp Ban qun lý d án Thu in Trung Sn. - Quyt nh s 1195/Q-NLDK ca B công nghip v vic phê duyt Quy hoch bc thang thy in sông Mã ngày 31 tháng 3 nm 2005. - Công vn s 1808/QP ngày 26/04/2004 ca B Quc phòng v vic "góp ý mc nc dâng h cha ca thu in Bn Uôn tnh Thanh Hoá". - Công vn s 3455/BTNMT-T ngày 16/08/2006 ca B Tài nguyên và Môi trng v vic "góp ý cho d án thu in Bn Uôn". - Công vn s 1680/BXD-XL ngày 18/08/2006 ca B Xây dng v vic "cho phép u t xây dng công trình thu in Bn Uôn". - Công vn s 6292/BKH-KTCN ngày 24/08/2006 ca B K hoch và u t v vic "góp ý D án u t xây dng công trình Thu in Bn Uôn". - Công vn s 611/UBND ngày 08/04/2006 ca UBND tnh Sn La v vic "tham gia d án u t công trình thu in Trung Sn". - Công vn s 3728/UBND-CN ngày 06/09/2006 ca UBND tnh Thanh Hoá v vic "góp ý d án thu in Bn Uôn - Thanh Hoá". - Công vn s 1427/UBND-CN ngày 14/04/2006 ca UBND tnh Thanh Hoá v vic "d án u t thu in Trung Sn - Thanh Hoá". - Công vn s 185/UBND-VP ngày 27/06/2007 ca UBND huyn Quan Hoá v vic "thng nht quy hoch tng th di dân, tái nh c và bi thng di dân tái nh c công trình thu in Trung Sn". - Biên bn làm vic ngày 23/06/2005 gia i din BQL khu BTTN Xuân Nha và i din Công ty T vn Xây dng in 4 v vic xác nh nh hng ca công trình thu in Trung Sn ti khu BTTN Xuân Nha. - Biên bn cuc hp ngày 23/06/2007 gia i din UBND huyn Quan Hoá - tnh Thanh Hoá, i din Ban QLDA thu in 2, i din PECC4, i din Vin Quy hoch và thit k nông nghip v vic "quy hoch tng th di dân, tái nh c và Quy nh bi thng di dân tái nh c - công trình thu in Trung Sn". - Biên bn cuc hp ngày 28/06/2007 gia i din UBND huyn Mng Lát - tnh Thanh Hoá vi i din PECC4, i din Vin Quy hoch và thit k nông nghip v vic "quy hoch tng th di dân, tái nh c và Quy nh bi thng di dân tái nh c - công trình thu in Trung Sn". - Thông báo s 79/TB-UBND ngày 10/07/2007 ca UBND huyn Mc Châu - tnh Sn La v "ý kin ca ng chí Trn Thanh Hi - phó Ch tch UBND huyn ti bui làm vic vi Ban QLDA thu in 2 v tham gia ý kin trong vic xây dng quy nh bi thng, h tr, tái nh c và quy hoch tng th di dân tái nh c - công trình thu in Trung Sn". - Công vn ngày 21/06/2007 ca UBND và UBMTTQ xã Trung Sn v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Công vn ngày 26/06/2007 ca UBND và UBMTTQ xã Mng Lý v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Công vn ngày 27/06/2007 ca UBND và UBMTTQ xã Trung Lý v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". Ph lc 151 Thu in Trung Sn DAT + Công vn ngày 29/06/2007 ca UBND và UBMTTQ xã Tam Trung v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Công vn ngày 03/07/2007 ca UBND và UBMTTQ xã Xuân Nha v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Công vn ngày 02/07/2007 ca UBND và UBMTTQ xã Tân Xuân v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Công vn ngày 27/07/2007 ca UBND và UBMTTQ xã Vn Mai v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Công vn ngày 26/07/2007 ca UBND và UBMTTQ xã Mai Hch v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". + Công vn ngày 22/06/2007 ca UBND và UBMTTQ xã Thành Sn v vic "óng góp ý kin v báo cáo TM thu in Trung Sn". - Công vn s 613/BNN-TL ngày 13/03/2008 ca B Nông nghip và Phát trin Nông thôn v/v Dung tích phòng l d án thu in Trung Sn - Thanh Hoá. Ph lc 152