โครงการสนับสนุนชุมชนทองถิ่นเพื่อฟนฟู ชายแดนภาคใตของประเทศไทย | เลม 5 โครงการสนันสนุน ชุมชนทองถิ่นเพื่อฟนฟู ชายแดนภาคใต (CACS) 1 ระบบการติดตาม และประเมินผล ความเปนมา เพื ่ อ ตอบสนองการร อ งขอของรั ฐ บาลไทยที ่ ต  อ งการเรี ย นรู  จ าก ได ร ั บ การอนุ ม ั ต ิ ใ นป 2551 เนื ่ อ งจากโครงการนำร อ งนี ้ ประสบการณของนานาประเทศทีม ่ แี นวทางการดำเนินงานทีเ ่ หมาะสม เป น โครงการที ่ ม ี ว ั ต ถุ ป ระสงค เ พื ่ อ การเรี ย นรู  โครงการจึ ง ได ร ั บ และมีประสิทธิภาพในการแกไขปญหาในพื้นที่ที่ไดรับผลกระทบจาก การออกแบบใหมีความยืดหยุนเพื่อปรับใหเขากับบทเรียนที่ไดจาก ความขั ด แย ง ธนาคารโลกจึ ง ได ร ะดมเงิ น ให เ ปล า ผ า นกองทุ น การลงมือปฏิบัติจริงการเรียนรูดังกลาวไดรับการเสริมรับดวยระบบ ่ สรางสันติภาพและศักยภาพของรัฐ (State and Peace Building เพือ การติดตามและประเมินผลเพื่อติดตามความคืบหนาและประเมินผล Fund – SPF) ทำการศึกษาสถานการณ แ ละนำร อ งแนวทางการ สัมฤทธิ์ของโครงการ ดำเนินการตางๆในดานการพัฒนาทองถิ่นเพื่อลดทอนความขัดแยง ในสามจังหวัดภาคใตไดแกปตตานี ยะลาและนราธิวาส เอกสารนี้เปนเอกสารฉบับยอชุดที่ 5 ของชุดเอกสารเพื่อใหขอมูล เกี่ยวกับการออกแบบ การดำเนินโครงการและผลลัพธของโครงการ โครงการนำร อ งแนวทางการดำเนิ น งานชุ ม ชนในสถานการณ นำร อ งดั ง กล า วแก ผ ู  ม ี ส  ว นได ส  ว นเสี ย ในวงกว า ง เอกสารฉบั บ นี ้ ความขัดแยงในสามจังหวัดชายแดนภาคใตของประเทศไทย หรือ บรรยายถึงระบบการติดตามและประเมินผลของโครงการ โครงการสนันสนุนชุมชนทองถิ่นเพื่อฟนฟูชายแดนภาคใต (CACS) 1 โครงการสนั น สนุ น ชุ ม ชนท อ งถิ ่ น เพื ่ อ ฟ  น ฟู ช ายแดนภาคใต เ ป น ชื ่ อ ของ ่ ำเนินการอยูใ โครงการทีด ้ ทีใ  นพืน ่ นปจจุบน ั หากแตชอ ่ื เดิมของโครงการนีค ื ้ อ โครงการนำ รองแนวทางการดำ เนินงานชุมชนในสถานการณความขัดแยง ในสามจังหวัดชายแดนภาคใตของประเทศไทย (Piloting Community Approaches in Conflict Situation in Thailand’s Three Southernmost Provinces) 1 Expanding Community Approaches in Southern Thailand บริบทของความขัดแยง ลักษณะของโครงการ ขบวนการแบงแยกดินแดนในจังหวัดชายแดนภาคใตของประเทศไทย วัตถุประสงคโดยรวมของโครงการนำรองนี้คือการพัฒนาแนวทาง นั้นมีมานานนับศตวรรษ หลังจากที่ไมมีการเคลื่อนไหวมาเปนเวลา ดำเนินการทีเ่ นนบทบาทของชุมชนในการพัฒนาทองถิน ่ ทีม ี ระสิทธิภาพ ่ ป หลายทศวรรษการก อ ความไม ส งบเพื ่ อ แบ ง แยกดิ น แดนได อ ุ บ ั ต ิ ที ่ ส ามารถสร า ง “พื ้ น ที ่ ” และโอกาสในการสร า งการปฏิ ส ั ม พั น ธ ้ อีกครัง ขึน ่ี า ้ ในตนป 2547 โดยในชวงระยะเวลาหกปทผ  นมาไดเกิดการ ให เ พิ ่ ม มากขึ ้ น ภายในชุ ม ชนและระหว า งชุ ม ชน และระหว า งชุ ม ชน ฆาฟนและการวางระเบิดอยางตอเนื่อง คราชีวิตประชาชนไปกวา กั บ กลไกของรั ฐ เพื ่ อ เสริ ม สร า งความไว เ นื ้ อ เชื ่ อ ใจให เ กิ ด ขึ ้ น 4,000 คน ในจังหวัดภาคใตที่ไดรับผลกระทบจากความขัดแยง ความขัดแยงดังกลาวมีสาเหตุมาจากปจจัยหลายประการดวยกัน การสนับสนุนทางการเงิน ที่สำคัญก็คือการขาดความรูความเขาใจอยางเพียงพอในเอกลักษณ ทางชาติ พ ั น ธุ  ศ าสนาและภาษาของประชากรเชื ้ อ สายมลายู เพื ่ อ ให บ รรลุ ว ั ต ถุ ป ระสงค ด ั ง กล า ว จึ ง มี ก ารจั ด สรรเงิ น อุ ด หนุ น และการทีเ่ ขาเหลานัน  นรวมทางการเมืองไดอยางเต็มที่ ้ ไมสามารถมีสว แบบใหเปลาแกโครงการในสองลักษณะคือ ซึ่งรวมถึงการที่มีตัวแทนประชากรมุสลิมเชื้อสายมลายูในโครงสราง ทางการเมืองและรัฐบาลระดับทองถิ่นจำนวนนอยกวาที่ควรความ เงิ น ทุ น พั ฒ นาชุ ม ชน (block grants) ประมาณ 300,000 บาท ด อ ยโอกาสทางเศรษฐกิ จ เมื ่ อ เที ย บกั บ ส ว นอื ่ น ของประเทศ (10,000 เหรี ย ญสหรั ฐ )โดยจั ด สรรให โ ดยตรงแก ช ุ ม ชนและ ตลอดจนการที่นโยบายและการดำเนินการของรัฐบาลนับตั้งแตป ตำบล/เทศบาลที่เขารวมโครงการสำหรับการดำเนินกิจกรรมการ พ.ศ. 2547 เปนตนมาไดมีสวนสำคัญที่กอใหเกิดความรูสึกในเรื่อง พั ฒ นาท อ งถิ ่ น ที ่ ก ำหนด นำเสนอ ดำเนิ น การ ติ ด ตามและดู แ ล ของความไมยุติธรรม ให ย ั ่ ง ยื น โดยสมาชิ ก ของชุ ม ชนเอง กระบวนการพั ฒ นาที ่ ช ุ ม ชน เปนผูขับเคลื่อนมีขั้นตอนในการดำเนินการที่มีจุดประสงคเพื่อเปด ความรูสึกเรื่องความไมยุติธรรมในนโยบายและการปฏิบัติงานและ โอกาสใหสมาชิกในชุมชนทุกกลุมไดมีสวนรวมในการวางแผนและ ความแปลกแยกที่เห็นไดชัดขึ้นเรื่อยๆ ภายในชุมชนและระหวางชุมชน เป น เจ า ของกิ จ กรรมของโครงการของชุ ม ชนทั ้ ง นี ้ เ พื ่ อ อำนวย (ระหวางไทยมุสลิมและไทยพุทธ) และระหวางชุมชนกับกลไกของรัฐ ความสะดวกใหเกิดการมีสวนรวมของชุมชนในระดับกวาง จึงมีการ ปรับขั้นตอนใหงายขึ้น จัดอบรมทักษะการใชเครื่องมือและเทคนิค ในการวิ เ คราะห ช ุ ม ชนและการบริ ห ารโครงการและมี ก ารเผยแพร ขอมูลอยางกวางขวางโดยโอนเงินสนันสนุนเขาบัญชีของชุมชนโดย ตรงเปนงวดตามกำหนดเวลาการดำเนินโครงการที่วางไว เพื่อเนน หลักการทีช ุ ชนเปนเจาของโครงการและมีความรับผิดชอบทีส ่ ม ่ ามารถ ตรวจสอบได กองทุ น ประชาสั ง คม (Peace-building Partnership Fund) จัดสรรเงินใหเปลาจำนวน 150,000 ถึง 300,000 บาท (4,500 ถึง 9,000 เหรี ย ญสหรั ฐ ) ให ก ั บ องค ก รชุ ม ชน องค ก รประชาสั ง คม และเครือขายประชาสังคมในพื้นที่ที่ไดรับผลกระทบจากความขัดแยง เพื ่ อ สนั บ สนุ น ความริ เ ริ ่ ม ในการดำเนิ น การและความร ว มมื อ ใหม ๆ ที ่ ส  ง เสริ ม ให เ กิ ด ความไว เ นื ้ อ เชื ่ อ ใจ สั น ติ ภ าพและการพั ฒ นา การจัดการฝกอบรมและกิจกรรมการแลกเปลี่ยนความรูซึ่งกันและ กันมีเปาหมายเพือ ่ ปรับปรุงขอเสนอโครงการและศักยภาพขององคกร ที่รับผิดชอบในการดำเนินโครงการใหมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น 2 Knowledge Management Note ความครอบคลุมของโครงการ  ละการบริหารจัดการความรู การฝกอบรม การเรียนรูแ ภายในกรอบระยะเวลาสามป โครงการนี้มีจุดประสงคที่จะสนันสนุน นอกเหนือจากการฝกอบรมเพือ ่ สรางเสริมศักยภาพขององคกรทีร ่ บั ทุน เงินจากทุนพัฒนาชุมชนจำนวนทั้งสิ้น 72 ทุนใหแกชุมชน 27 แหงใน จากทุนพัฒนาสังคมและกองทุนประชาสังคมแลว ยังมีการจัดตัง ้ เวที 7 ตำบลและ 2 เขตเทศบาลในสามจังหวัดชายแดนภาคใต ในชวง การแลกเปลีย ่ นความรูใ  นหลายระดับดวยกัน เพือ ่ สรางเสริมศักยภาพ ้ ะมีการจัดสรรเงินใหเปลาจากกองทุนประชาสังคม 50 เวลาเดียวกันนีจ ของชุมชนและองคกรประชาสังคมทีเ ่ ขารวมโครงการและประกันผลลัพธ ทุนใหแกองคกรทองถิน ่ ำเนินการอยูใ ่ ทีด  นพืน ้ ทีต ่ า  งๆ ภายในโครงการ ของโครงการอีกดวย กระบวนการมีสว  นรวมของชุมชนไดเปดโอกาส ใหผม ี ว ู ส  นไดสว  นเสียทุกฝายไดแลกเปลีย ่ นความคิดเห็นเกีย ่ วกับโครงการ การบริหารจัดการโครงการ นำร อ งและโครงการย อ ยในด า นต า งๆ เพื ่ อ ประโยชน ใ นการนำเอา บทเรียนทีไ ่ ดจากการดำเนินโครงการมาใชในการปรับแผนงานในระดับ การบริหารโครงการนำรองนีอ  นความรับผิดชอบของสถาบันชุมชน ้ ยูใ ทองถิ่นและจังหวัด คณะกรรมการกำกับดูแลและที่ปรึกษาโครงการ ่ พัฒนา (Local Development Institute หรือ LDI) ซึง ทองถิน ่ เปนองคกร เปนเวทีใหผูแทนจากหนวยงานรัฐภาคเอกชนและองคกรประชาสังคม พัฒนาเอกชนที่สงเสริมการสรางความเขมแข็งของชุมชน ทองถิ่น ไดแลกเปลีย ่ นความคิดเห็นกันเกีย ่ วกับนโยบาย ความรวมมือ ความคืบหนา และประชาสังคม LDI ไดจด ั ใหมว ิ ยากรกระบวนการระดับชุมชน (facilitator) ีท ของโครงการ อุปสรรคและบทเรียนทีไ ่ ดรบ ั จากโครงการ การปรึกษาหารือ และผูประสานงานระดับจังหวัดเพื่อดูแลใหการดำเนินงานเปนไปตาม ้ ในระดับทองถิน ทัง ่ ระดับชาติและระดับนานาชาติ ซึง ่ มีรากฐานอยูบ นความรู แนวทางการดำเนินการทีเ ่ นนการมีสว  นรวม และเปนไปตามวัตถุประสงค ที่กลั่นกรองมาจากประสบการณในการดำเนินโครงการมีสวนชวยให ของการสนันสนุนที่ไดรับและเพื่อสรางความสัมพันธกับหนวยงาน บทเรียนไดรบ ั การแลกเปลีย ่ นและเผยแพรในวงกวาง ปกครองทองถิ่นของรัฐและองคกรประชาสังคมในพื้นที่มีการสราง กลไกหลายดานทั้งในระดับกลางและระดับทองถิ่นเพื่อสนับสนุนการ ปจจัยที่มีอิทธิพลที่สำคัญตอการดำเนินการใหบรรลุวัตถุประสงค ดำเนินโครงการ เชน คณะกรรมการที่ปรึกษาและกำกับดูแลโครงการ ของโครงการในดานการพัฒนาและขัดเกลาแนวทางการดำเนินการ เครือขายผูเชี่ยวชาญเฉพาะทางในระดับพื้นที่ คณะกรรมการดำเนิน ระดับทองถิ่นที่มีประสิทธิภาพที่สามารถนำไปปรับใชไดในทองที่อื่น โครงการของหมูบ  น และคณะกรรมการประจำ ตำบล/หมูบ  า  า น เปนตน ที่ไดรับผลกระทบไดสำเร็จคือ การพัฒนาและใชระบบการติดตาม และประเมินผลโครงการที่งาย ยืดหยุนและมีประสิทธิภาพ 3 Expanding Community Approaches in Southern Thailand การติดตามและประเมินผล วัตถุประสงคของระบบการติดตามและประเมินผลของโครงการนำรอง คือ การประเมินความคืบหนาของโครงการ การชีอ ุ สรรคในการดำเนินการ ้ ป การประกันการดำเนินการตามขอกำหนดทางการเงินและการจัดซื้อ การวัดผล และการถอดบทเรียน ระบบติดตามและประเมินผลมุงเนน การติดตามและประเมินกระบวนการมีสว  นรวมตลอดจนผลทีเ ่ กิดขึน้ และ ผลลั พ ธ ข องโครงการตามวั ต ถุ ป ระสงค ข องโครงการเป น หลั ก ระบบการติดตามและประเมินผลของโครงการอาศัยการเก็บขอมูลตาม ปกติทก  นแผนงานและกระบวนการดำเนินงานของโครงการยอย ่ ี ำหนดอยูใ เปนหลัก เสริมดวยการประเมินเชิงคุณภาพเปนระยะในชวงเริ่มตน ของโครงการ การติดตามการทำงานขึ้นอยูกับการประชุมเจาหนาที่ โครงการในแตละเดือน ทีจ ่ นเรียนรูแ ่ ะมาแลกเปลีย ่ วกับ  ละตัดสินใจรวมกัน เกีย การปรับกระบวนการทำงานเพือ ่ ใหสอดคลองกับสภาพความเปนจริง  ละการบริหารจัดการความรู การฝกอบรม การเรียนรูแ ของพืน้ ที่ นอกเหนือจากการฝกอบรมเพือ ่ สรางเสริมศักยภาพขององคกรทีร ่ บั ทุน หวงโซของผลสัมฤทธิ์ จากทุนพัฒนาสังคมและกองทุนประชาสังคมแลว ยังมีการจัดตัง ้ เวที การแลกเปลีย ่ นความรูใ  นหลายระดับดวยกัน เพือ ่ สรางเสริมศักยภาพ การพัฒนากรอบการติดตามและประเมินผลมีรากฐานอยูบ  นความเขาใจ ของชุมชนและองคกรประชาสังคมทีเ ่ ขารวมโครงการและประกันผลลัพธ ่ วกับหวงโซของผลสัมฤทธิท รวมกันเกีย ่ มผลผลิต/กิจกรรมของโครง ์ เ่ี ชือ ของโครงการอีกดวย กระบวนการมีสว  นรวมของชุมชนไดเปดโอกาส การเขากับผลลัพธและเขากับวัตถุประสงคทางการพัฒนาและเปาหมาย ใหผม ี ว ู ส  นไดสว  นเสียทุกฝายไดแลกเปลีย ่ นความคิดเห็นเกีย ่ วกับโครงการ ปลายประสงคโดยรวมของโครงการ (ดูแผนภาพที่ 1) นำร อ งและโครงการย อ ยในด า นต า งๆ เพื ่ อ ประโยชน ใ นการนำเอา บทเรียนทีไ ่ ดจากการดำเนินโครงการมาใชในการปรับแผนงานในระดับ ตัวชี้วัด ทองถิ่นและจังหวัด คณะกรรมการกำกับดูแลและที่ปรึกษาโครงการ เปนเวทีใหผูแทนจากหนวยงานรัฐภาคเอกชนและองคกรประชาสังคม กรอบการติดตามและประเมินผลไดกำหนดตัวชีว ั ทีเ ้ ด ่ ด ่ จาะจง ทีว ั ไดและ ไดแลกเปลีย ่ นความคิดเห็นกันเกีย ่ วกับนโยบาย ความรวมมือ ความคืบหนา เปนจริงในทางปฏิบต ั ส ้ ตอนของหวงโซผลสัมฤทธิ์ มีการ ิ ำหรับทุกขัน ของโครงการ อุปสรรคและบทเรียนทีไ ่ ดรบ ั จากโครงการ การปรึกษาหารือ จำแนกตัวชี้วัดเหลานี้ตามเพศ ศาสนาและกลุมประชากรในทุกดาน ้ ในระดับทองถิน ทัง ่ ระดับชาติและระดับนานาชาติซง ่ ึ มีรากฐานอยูบ นความรู ที ่ เ หมาะสม ข อ มู ล พื ้ น ฐานเป น ตั ว กำหนดเป า หมายประจำป เ พื ่ อ ใช ที่กลั่นกรองมาจากประสบการณในการดำเนินโครงการมีสวนชวยให ในการวัดความคืบหนาในการดำเนินการตามวัตถุประสงคโครงการ บทเรียนไดรบ ั การแลกเปลีย ่ นและเผยแพรในวงกวาง ตัวชี้วัดแตละตัวนั้นโยงเขาไดกับแหลงขอมูลและระเบียบวิธีการ และ ปจจัยที่มีอิทธิพลที่สำคัญตอการดำเนินการใหบรรลุวัตถุประสงค กำหนดความรับผิดชอบสำหรับการเก็บขอมูล เพื่อใหไดมาซึ่งขอมูล ของโครงการในดานการพัฒนาและขัดเกลาแนวทางการดำเนินการ ดังกลาวระบบการติดตามประเมินผลของโครงการจึงอาศัยการเก็บ ระดับทองถิ่นที่มีประสิทธิภาพที่สามารถนำไปปรับใชไดในทองที่อื่น ขอมูลทีเ ่ ปนระบบตามปกติในชวงการวางแผนงานของโครงการยอย ที่ไดรับผลกระทบไดสำเร็จคือ การพัฒนาและใชระบบการติดตาม การเตรียมการและกระบวนการดำเนินโครงการเปนหลัก การติดตาม และประเมินผลโครงการที่งาย ยืดหยุนและมีประสิทธิภาพ กิจกรรมของโครงการ เสริมดวยการประเมินเชิงคุณภาพอยางเปนระยะ ่ ง ทีม ุ เนนทีม ิ เ ่ ต ่ ของความคืบหนา ประสิทธิภาพและ ิ ฉพาะดานใดดานหนึง ผลลัพธของโครงการ 4 Knowledge Management Note ์ องโครงการนำรอง แผนภาพที่ 1: หวงโซของผลสัมฤทธิข Increased trust as a Goal foundation for peace Increased “space” or interaction within and among communities Development and between communities and Objective the state Outcome 1: Outcome 2: Outcome 3: Strengthened community Strengthened capacity and Increased awareness and capacity and social capital extended reach of civil knowledge of local Outcome society organizations participatory processes Output 1: Output 2: Output 3: Output 5: Output 6: Outputs Output 4: Knowledge Project Block Grants Training Learning PPF Grants Management Management องคประกอบของระบบการติดตามและประเมินผล การติดตามภายใน ระบบการติดตามและประเมินผลของโครงการประกอบดวยองคประกอบ วิทยากรกระบวนการและผูประสานงานระดับจังหวัดเปนผูจัดเตรียม หลายสวนทีอ ่ อกแบบเพือ่ เอือ  ยางตอเนือ ้ อำนวยใหเกิดการเรียนรูอ ่ งและ รายงานความกาวหนาของโครงการประจำซึง่ ติดตามปจจัยนำเขา (input) ่ ตรวจสอบความถูกตองแมนยำของขอมูลและการนำขอมูลจากแหลง เพือ ผลผลิต (output) มีการปอนขอมูลเขาระบบคอมพิวเตอรอยางงาย ตางๆ มาเปรียบเทียบเพื่อตรวจสอบความถูกตอง (triangulate) เพื่อการบริหารจัดการขอมูลโดย LDI มีการแบงความรับผิดชอบในการใชระบบการติดตามประเมินผลระหวาง คณะกรรมการดำเนินโครงการในระดับหมูบาน องคกรประชาสังคม การดูแลตรวจสอบโดย LDI และเครือขาย วิทยากรกระบวนการของชุมชนและผูป  ระสานงานระดับจังหวัด ผูบริหารของ LDI และธนาคารโลกการฝกอบรมและความชวยเหลือ เจาหนาที่และผูบริหารของ LDI เปนผูรับและตรวจสอบรายงานความ ทางวิชาการมีจด ่ สรางศักยภาพขององคกรทองถิน ุ ประสงคเพือ ่ และ LDI กาวหนาของโครงการ และใชขอ ่ ดรบ  มูลทีไ ั ในการติดตามการดำเนินการ ในการดำเนินกิจกรรมการติดตามและประเมินผลโครงการ และผลสั ม ฤทธิ ์ ข องโครงการ และปรั บ กระบวนการและขั ้ น ตอนให เปนไปตามนัน ้ อยางเหมาะสม ตลอดจนสงเสริมการเรียนรูใ  นเวลาเดียวกัน การติดตามแบบมีสว  นรวมโดยชุมชนและองคกรประชาสังคม ในฐานะ การตรวจสอบบัญชีและการเงิน ที่เปนสวนหนึ่งของการออกแบบและการดำเนินโครงการที่ไดรับการ สนั บ สนุ น จากทุ น พั ฒ นาชุ ม ชน คณะกรรมการดำเนิ น โครงการ มีการจัดทำการตรวจสอบบัญชีประจำปตลอดจนการประเมินการบริหาร ของหมูบ  นและองคกรทีไ  า ่ ดรบั เงินสนันสนุนเปนผูก  ำหนดตัวชีว ั สำหรับ ้ ด การเงินและการจัดซื้อจัดจางอยางเปนระยะๆ เพื่อเสริมการติดตาม กิจกรรมเฉพาะของตนเองและติดตามความคืบหนาสูเ  ปาหมายทีก ่ ำหนด ตรวจสอบการใชจายเงินขององคกรชุมชนและองคกรประชาสังคม ด ว ยความช ว ยเหลื อ จากวิ ท ยากรกระบวนการประจำชุ ม ชนและ แบบมีสวนรวม ในฐานะที่เปนสวนหนึ่งของการกำกับดูแลโครงการ ผูป ระสานงานจังหวัดการติดตามผลแบบเนนการมีสว  นรวมของชุมชน ของธนาคารโลก ้ นอกเหนือจากตองการทีจ นัน ่ ะติดตามความคืบหนาของการดำเนินการ แลวยังมีจด ่ สรางความรูส ุ ประสงคเพือ ึ ของการเปนเจาของโครงการและ  ก สรางพลังความเขมแข็งแกผท ่ี ดประโยชนจากโครงการ และเสริมสราง ู ไ ความรับผิดชอบและความโปรงใสในการดำเนินการอีกดวย 5 Expanding Community Approaches in Southern Thailand การศึกษาพิเศษ กลไกการรองทุกขและการชดเชยคาเสียหาย มีการจัดทำการศึกษาพิเศษอยางเปนระยะในประเด็นปญหาที่พบใน ่ งรองทุกขและ ระบบติดตามและประเมินผลมีกระบวนการสำหรับรับเรือ ระหวางการดำเนินงานทีเ ่ ะตองศึกษาเพิม ่ ห็นควรทีจ ่ เติม ในชวงปแรก การอุทธรณ ภายในชุมชนและตำบล/เทศบาลที่เขารวมโครงการ ของการดำเนินโครงการ LDI ไดจด ั พิมพรายงานชือ ่ การเรียนรูช ุ ชน  ม รวมเรียนรู คนหาทุนและขุมพลังเพื่อสรางสรรคชุมชน ซึ่งเปนการ เวทีการเรียนรู 2 บรรยายถึงประสบการณและการเรียนรูจ  ากกระบวนการประเมินชุมชน แบบมี ส  ว นร ว มที ่ จ ั ด ทำในชุ ม ชนที ่ เ ข า ร ว มโครงการเก า แห ง แรก เวทีการเรียนรูและการประชุมเชิงปฏิบัติการสำหรับผูมีสวนไดสวนเสีย กำลังมีการกำหนดหัวขอที่จะทำการศึกษาตอไปอยูในขณะนี้ ที่มีผูเขารวมในวงกวางอยางเปนประจำนั้นทำใหเกิดการทบทวน ประสบการณและบทเรียนทีไ ่ ดจากการดำเนินโครงการเพือ ้ ฐาน ่ เปนพืน การสำรวจความไวเนื้อเชื่อใจ สำหรับการปรับปรุงเปลีย่ นแปลงขัน้ ตอนในการดำเนินการและการพัฒนา แนวทางดำเนินการใหมีประสิทธิภาพที่สามารถสราง “พื้นที่” เพื่อให การสำรวจความไวเนือ ่ ใจมีจด ้ เชือ ุ ประสงคเพือ ่ นแปลง ่ ประเมินความเปลีย เกิดความไววางใจเพิ่มขึ้น ของระดับความไวเนือ ้ เชือ่ ใจในกลุม  สมาชิกของชุมชน และความสัมพันธ ระหว า งความไว เ นื ้ อ เชื ่ อ ใจ ความมั ่ น คงปลอดภั ย และความมั ่ น ใจ ภารกิจการกำกับดูแลโครงการของธนาคารโลก และรูปแบบของ “พื้นที่” หรือปฏิสัมพันธ การสัมภาษณครอบครัว ่ ดรบ ทีไ ั ผลกระทบแบบเจาะลึกทุกๆ ครึง ่ ปในชุมชมเปาหมายหนึง ่ ชุมชน ธนาคารโลกจะติดตามการดำเนินงานของโครงการเพือ ่ ทบทวนรูปแบบ ในแตละจังหวัดในโครงการทำพรอมกันกับการสำรวจความคิดเห็นของ การบริหารจัดการ ความคืบหนาและผลสัมฤทธิ์ที่เกิดขึ้นจากการ สมาชิกคณะกรรมการหมูบ  นผานแบบสอบถามประจำป เพือ  า ่ ประเมิน ่ กิดขึน ดำเนินโครงการ และทำงานรวมกันกับLDI ในการแกไขปญหาทีเ ้ พลวั ต ทางป จ เจกบุ ค คล/สั ง คมและโครงสร า งของทุ น ทางสั ง คม การสัมภาษณรอบแรกนั้นทำในเดือนมิถุนายน 2553 มีการกำหนด ทำนองเดียวกันกับการออกแบบโครงการนำรอง ระบบการติดตาม การสัมภาษณรอบทีส ่ องและการสำรวจความคิดเห็นผานแบบสอบถามใน และประเมิ น ผลของโครงการได ร ั บ การออกแบบให ย ื ด หยุน ตอการ เดือนมกราคม 2554 ปรับปรุงเปลี่ยนแปลงเปนระยะเพื่อใหสามารถตอบสนองกับประเด็น ปญหาและคำถามที่อาจเกิดขึ้นในระหวางการดำเนินการ การประเมินผูไดรับประโยชนจากโครงการ การประเมินผูไ ั ประโยชนจากโครงการประจำปใชเทคนิคการสัมภาษณ  ดรบ กันยายน 2553 แบบพูดคุยและการสนทนากลุมยอย (focus group) กับผูที่ไดรับ ประโยชนจากโครงการกลุมเปาหมาย เจาหนาที่การปกครองทองถิ่น ่ เติมเกีย ขอมูลเพิม ่ ่ วกับโครงการ กรุณาติดตอสถาบันชุมชนทองถิน  ส และผูม  นไดสว ี ว  นเสียอืน ่ ๆ เพือ ่ วกับประสิทธิภาพ ่ ประเมินความคิดเห็นเกีย พัฒนา โทร. 662-2-621-7810-2 แมรี่ จัดด ภมรรัตน ตันสงวนวงษ ของกิจกรรมที่ไดรับเงินสนับสนุนจากโครงการ การประเมินรอบแรก หรือซาราห อดัม ไดทธ ่ี นาคารโลก สำนักงานกรุงเทพฯ จะทำในเดือนธันวาคม 2553 และจะทำซ้ำทุกๆ ป โทร. 662-2-686-8361 หรือที่ pchockanapitaksa@worldbank.org ้ ด เอกสารนีจ ั ทำภายใต SPF Grant TF094106 2 ทุนทางสังคม ทีม ี ารนิยามอยางกวางๆ โดยธนาคารโลก วา “มาตรฐานและ ่ ก ้ อำนวยใหเกิดการลงมือดำเนินการรวมกัน” หมายความถึงสินทรัพย เครือขายทีเ่ อือ ที่ปรากฏในความสัมพันธทางสังคม 6 Knowledge Management Note ชุดเอกสารเผยแพรความรู ฉบับที่ หัวขอ 1. อิทธิพลของการวิจัยดานความขัดแยงตอการออกแบบโครงการนำรองเพื่อเนนบทบาทของชุมชน ในการแกไขสถานการณความขัดแยง 2. บทบาทหญิงชายและการพัฒนาในพื้นที่ที่ไดรับผลกระทบจากความขัดแยงของประเทศไทย 3. การพัฒนาที่เล็งเปาหมายไปยังเยาวชนและชุมชนเปนตัวขับเคลื่อน ผลสัมฤทธิ์และบทเรียน 4. ลักษณะโครงการ 5. การติดตามและประเมินผล 6. ทุนสนับสนุนการพัฒนาชุมชน (CDD) ขอคนพบและบทเรียนเพื่อการประยุกตใช 7. กองทุนประชาสังคม ขอคนพบและบทเรียนเพื่อการประยุกตใช 8. บทเรียนจากโครงการอาชีพของเงินทุนสนับสนุนโครงการพัฒนาที่ขับเคลื่อนโดยชุมชน ที่ไดรับผลกระทบจากความขัดแยง 9. บทเรียนการเปนผูประสานงานในพื้นที่ ดวยแนวทางที่ชุมชนเปนหลักในการขับเคลื่อน 10. การเขาถึงแหลงทุน กรณีศึกษามุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใตของประเทศไทย 11. ฐานขอมูลศูนยเฝาระวังสถานการณภาคใต: บริบท พัฒนาการ การประยุกตใชและผลกระทบ 7 World Bank Thailand 30th Floor, Siam Piwat Tower, 989 Rama 1 Road Pathumwan, Bangkok 10330 Tel: +66 2686 8300 Email: thailand@worldbank.org http://www.worldbank.org/thailand Supported by