                                                     RP1098 V2


                                    ISO 9001 CERTIFIED COMPANY



            Կալպատարու Փաուեր Թրանսմիշն Լիմիթեդ
    Մասնաճյուղի գրասենյակ�? Հայաստանի հանրապետություն, ք. Երևան,
        Վ. �?արգսյան 10, Պիա�?�?ա Գռանդե շենք, 108 տարածք




   Հրազդանի�? Շինուհայր Միջան�?քի
         Էլեկտրահաղորդման Գծի
         Վերակառու�?ման Ծրագիր


Համառոտ վերաբնակե�?ման գործողության պլան


            Հատված 5. Որոտան-1

                          Վերանայում

                         Պայմանագիր

Նորադուզ-Լիճք-Վարդենիս-Վայք-Որոտան-1 220կՎ ՕԳ-ի կառույ�?ի
       նախագծման, մատակարարման և տեղակայնման գնում
            21.11.2012թ-ի No. HV-W-1/2011 Պայմանագիր


                           Կազմված�?

    Կալպատարու Փաուեր Թրանսմիշն Լիմիթեդի կողմի�?

                  Ներկայա�?ման ամսաթիվը

                          24.11.2014թ.
Բո վ ան դ ակ ո ւ թ յ ո ւ ն
1.      Նե ր ած ո ւ թ յ ո ւ ն ........................................................................................................... 9
     1.1.        Ծր ագ ր ի ն կ ար ագ ր ո ւ թ յ ո ւ ն ............................................................................ 9
     1.2.        Ծր ագ ր ի աշ խար հ ագ ր ակ ան դ ի ր ք ը ............................................................... 9
     1.3.        Ծր ագ ր ի ն կ ար ագ ր ո ւ թ յ ո ւ ն ը ....................................................................... 10
     1.4.     Վե ր աբ ն ակ ե �? մ ան Գո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ան Պլ ան ի կ ազ մ մ ան
     հ ի մ ն ավ ո ր ո ւ մ ..................................................................................................................... 10
     1.5.  Վե ր աբ ն ակ ե �? մ ան գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ան հ ամ առ ո տ պլ ան ի
     ն պատակ ը և շ ր ջ ան ակ ը .................................................................................................... 12
     1.6.        Ծր ագ ր ի վ ե ր ջ ն աժ ամ կ ե տը ............................................................................. 13
     1.7.        Փաս տաթ ղ թ ի հ ր ապար ակ ո ւ մ .......................................................................... 13
2.      Ազ դ ե �? ո ւ թ յ ան գ ն ահ ատո ւ մ ............................................................................... 14
     2.1.        �?ահ մ ան ո ւ մ ............................................................................................................. 14
     2.2.        Ու ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ թ յ ան մ ե թ ո դ աբ ան ո ւ թ յ ո ւ ն ը .............................. 14
     2.3.        Ազ դ ե �? ո ւ թ յ ո ւ ն ը հ ո ղ ի վ ր ա ......................................................................... 15
        2.3.1.       Հ ո ղ ե ր ի դ աս ակ ար գ ո ւ մ ը , ը ս տ Հ Հ օ ր ե ն ք ի .................................... 15
        2.3.2.       Հ ո ղ ի կ ո ր ո ւ ս տ ................................................................................................ 16
     2.4.        Ազ դ ե �? ո ւ թ յ ո ւ ն ը մ շ ակ աբ ո ւ յ ս ե ր ի վ ր ա ............................................. 18
     2.5.    Ազ դ ե �? ո ւ թ յ ան ե ն թ ար կ վ ած տն այ ի ն տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի
     մ ար դ ահ ամ ար ը և ազ դ ե �? ո ւ թ յ ո ւ ն ը ն ր ան �? կ ե ն ս ամ ակ ար դ ակ ի վ ր ա 18
        2.5.1. Ազ դ ե �? ո ւ թ յ ան ե ն թ ար կ վ ած տն այ ի ն տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի
        ս ո �? ի ալ -տն տե ս ակ ան ն կ ար ագ ի ր ը ..................................................................... 18
        2.5.2.       Եկ ամ տի վ ր ա խի ս տ ազ դ ե �? ո ւ թ յ ո ւ ն ո ւ ն ե �? ո ղ ազ դ ակ ի ր �? �? -
        ներ          21
        2.5.3. Ազ դ ե �? ո ւ թ յ ո ւ ն աղ ք ատ և խո �? ե լ ի տն այ ի ն
        տն տե ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի վ ր ա ..................................................................................... 21
     2.6.        Ազ դ ե �? ո ւ թ յ ո ւ ն �? ամ փո փո ւ մ ը .................................................................... 22
3.      Հ ան ր այ ի ն Ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր և �? ե ղ ե կ ատվ ո ւ թ յ ան Հ ր ապար ակ ո ւ մ
        24
     3.1.        Նկ ար ագ ր ո ւ թ յ ո ւ ն .............................................................................................. 24
     3.2.        Հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր և հ ր ապար ակ մ ան պլ ան .................... 24
     3.3.        Հ ան ր այ ի ն Ք ն ն ար կ ո ւ մ ................................................................................... 24
        3.3.1. ՎԳՊ -ի կ ազ մ մ ան ը ն թ ա�? ք ո ւ մ պաշ տո ն ակ ան հ ան ր այ ի ն
        ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ............................................................................................................ 25
        3.3.2. Ոչ -պաշ տո ն ակ ան հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ............................. 26
        3.3.3. ՎԳՊ -ի ի ր ակ ան ա�? մ ան և շ ի ն ար ար ո ւ թ յ ան ը ն թ ա�? ք ո ւ մ
        հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր .................................................................................. 27
     3.4.        �? ե ղ ե կ ատվ ո ւ թ յ ան հ ր ապար ակ ո ւ մ .......................................................... 27
4.      Բո ղ ո ք ն ե ր ի Կար գ ավ ո ր մ ան Մե խան ի զ մ և Գո ր ծ ը ն թ ա�? ն ե ր .......... 29
     4.1.         Նե ր ած ո ւ թ յ ո ւ ն .................................................................................................... 29
     4.2.         Բո ղ ո ք ն ե ր ի Կար գ ավ ո ր մ ան Մե խան ի զ մ ................................................ 29
        4.2.1.       1ի ն փո ւ լ ................................................................................................................ 29
        4.2.2.       2ր դ փո ւ լ ............................................................................................................... 29
        4.2.3.       3ր դ փո ւ լ ............................................................................................................... 30
     4.3.         Հ ի մ ն ակ ան պատաս խան ատո ւ կ ո ղ մ ե ր ը ................................................... 30
     4.4.         Բո ղ ո ք ն ե ր ի գ ր ան �? մ ան և հ աս �? ե ագ ր մ ան գ ո ր ծ ը ն թ ա�? ............... 31
        4.4.1.       Ու ս ո ւ մ ն աս ի ր ո ւ մ և փաս տաթ ղ թ ավ ո ր ո ւ մ .................................... 31
        4.4.2.       Դի տար կ ո ւ մ ........................................................................................................ 31
     4.5.         Շ ի ն ար ար ո ւ թ յ ան փո ւ լ ո ւ մ ԲԿՄ................................................................ 31
5.      Ի ն ս տի տո ւ �? ի ո ն ալ շ ր ջ ան ակ ............................................................................ 33
     5.1.         Նե ր ած ո ւ թ յ ո ւ ն .................................................................................................... 33
     5.2.         ԲԷ Ց ................................................................................................................................ 33
        5.2.1.       Ը ն դ հ ան ո ւ ր ն կ ար ագ ր ո ւ թ յ ո ւ ն ........................................................... 33
        5.2.2.       Հ ի մ ն ակ ան պատաս խան ատվ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ը ..................................... 34
        5.2.3.       ՎԳՊ -ի ի ր ակ ան ա�? մ ան մ ի ավ ո ր ............................................................... 34
     5.3.         ԲԷ Ց -ի խո ր հ ր դ ատո ւ ն ե ր ը .............................................................................. 34
        5.3.1.       Շ ի ն ար ար Կապալ առ ո ւ ................................................................................. 35
        5.3.2.       Ի ր ակ ան ա�? մ ան ն աջ ակ �? ո ղ խո ր հ ր դ ատո ւ ....................................... 35
     5.4.         Պե տակ ան Կառ ավ ար մ ան Մար մ ի ն ն ե ր ...................................................... 35
     5.5.   Մար զ պե տար ան ն ե ր (�? ար ած աշ ր ջ ան այ ի ն Լ ի ազ ո ր
     Մար մ ի ն ն ե ր ) .......................................................................................................................... 35
     5.6.         �? ե ղ ակ ան Ի ն ք ն ակ առ ավ ար մ ան Մար մ ի ն ն ե ր ....................................... 36
     5.7.         Բո ղ ո ք ն ե ր ի Կար գ ավ ո ր մ ան Հ ան ձ ն աժ ո ղ ո վ ....................................... 36
     5.8.         Հ աս ար ակ ակ ան Կազ մ ակ ե ր պո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ........................................... 36
     5.9.         Հ ամ աշ խար հ այ ի ն Բան կ ................................................................................... 37
6.      Օր ե ն ս դ ր ակ ան Հ այ ե �? ակ ար գ ............................................................................ 38
     6.1.         �? ե ղ ակ ան օ ր ե ն ս դ ր ակ ան հ այ ե �? ակ ար գ ................................................ 38
     6.2.    Հ այ աս տան ի օ ր ե ն ք ն ե ր ի և Հ ամ աշ խար հ այ ի ն Բան կ ի
     Պար տադ ր վ ած Վե ր աբ ն ակ ե �? մ ան Ք աղ աք ակ ան ո ւ թ յ ան
     հ ամ ե մ ատո ւ թ յ ո ւ ն ը ......................................................................................................... 39
     6.3.         Օր ե ն ս դ ր ակ ան բ ա�? ե ր ի վ ե ր լ ո ւ ծ ո ւ թ յ ո ւ ն ....................................... 40
7.      Ի ր ավ աս ո ւ թ յ ան և Ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ի Շ ր ջ ան ակ ........................................ 41
     7.1          Ի ր ավ աս ո ւ թ յ ո ւ ն ................................................................................................. 41
     7.2.         Ի ր ավ ո ւ ն ք ն ե ր ի շ ր ջ ան ակ ը .......................................................................... 41
        7.2.1.       Գյ ո ւ ղ ատն տե ս ակ ան ն շ ան ակ ո ւ թ յ ան հ ո ղ .................................... 42
        7.2.2.       Պե տակ ան և հ ամ այ ն ք այ ի ն հ ո ղ ե ր ...................................................... 42
        7.2.3.       Այ լ փո խհ ատո ւ �? ո ւ մ ն ե ր և դ ր ամ ակ ան օ ժ ան դ ակ ո ւ թ յ ո ւ ն 43
     7.3.        �? ե ր մ ի ն ն ե ր ի աղ յ ո ւ ս ակ ................................................................................ 43
     7.4.        Վն աս վ ած գ ո ւ յ ք ի գ ն ահ ատո ւ մ ................................................................... 46
8.      Վե ր աբ ն ակ ե �? մ ան բ յ ո ւ ջ ե ն .............................................................................. 47
     8.1.        Նե ր ած ո ւ թ յ ո ւ ն .................................................................................................... 47
     8.2.        Աղ բ յ ո ւ ր ն ե ր ի և Դր ամ ակ ան Մի ջ ո �? ն ե ր ի Բաշ խո ւ մ ..................... 47
     8.3.        Փո խհ ատո ւ �? ո ւ մ հ ո ղ ի կ ո ր ո ւ ս տի դ ե պք ո ւ մ ...................................... 47
        8.3.1.       Գն ահ ատմ ան և փո խհ ատո ւ �? մ ան հ աշ վ ար կ այ ի ն մ ո տե �? ո ւ մ ը
                     47
        8.3.2. Փո խհ ատո ւ �? ո ւ մ մ աս ն ավ ո ր հ ո ղ ատար ած ք ն ե ր ի կ ո ր ս տի
        հ ամ ար .................................................................................................................................. 48
        8.3.3.       Փո խհ ատո ւ �? ո ւ մ հ ո ղ ի վ ար ձ ակ ալ ն ե ր ի ն ....................................... 49
        8.3.4. Ան օ ր ի ն ակ ան օ գ տագ ո ր ծ վ ած հ ո ղ ի վ ե ր ակ ան գ ն մ ան հ ամ ար
        դ ր ամ ակ ան աջ ակ �? ո ւ թ յ ո ւ ն .................................................................................. 49
        8.3.5.       Մշ ակ աբ ո ւ յ ս ե ր .............................................................................................. 49
        8.3.6.       Դր ամ ակ ան աջ ակ �? ո ւ թ յ ո ւ ն խո �? ե լ ի խմ բ ե ր ի ն .......................... 50
     8.4.        Գր ան �? մ ան ծ ախս ե ր ը .......................................................................................... 50
     8.5.        Բյ ո ւ ջ ե ի ամ փո փո ւ մ ......................................................................................... 51
9. Վե ր աբ ն ակ ե �? մ ան Գո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի Պլ ան ի ի ր ակ ան ա�? մ ան
գ ո ր ծ ը ն թ ա�? ........................................................................................................................... 52
     9.1.        Նե ր ած ո ւ թ յ ո ւ ն .................................................................................................... 52
     9.2.  Վե ր աբ ն ակ ե �? մ ան Գո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի Պլ ան ի
     ն ախապատր աս տակ ան աշ խատան ք ն ե ր ը ................................................................... 52
     9.3.    Վե ր աբ ն ակ ե �? մ ան Գո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի Պլ ան ի
     ի ր ակ ան ա�? մ ան ն ախապատր աս տակ ան աշ խատան ք ն ե ր ը ............................... 53
     9.4.    Վե ր աբ ն ակ ե �? մ ան Գո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի Պլ ան ի
     ի ր ակ ան ա�? մ ան կ ար և ո ր ագ ո ւ յ ն փո ւ լ ե ր ը ........................................................ 53
     9.5.    Վե ր աբ ն ակ ե �? մ ան Գո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի Պլ ան ի
     ի ր ակ ան ա�? մ ան ժ ամ ան ակ ա�? ո ւ յ �? ........................................................................... 55
10. Մշ տադ ի տար կ ո ւ մ ...................................................................................................... 57
     10.1.       Նե ր ած ո ւ թ յ ո ւ ն .................................................................................................... 57
     10.2.       Նե ր ք ի ն մ շ տադ ի տար կ ո ւ մ ............................................................................. 57
     10.3.   Ար տաք ի ն մ շ տադ ի տար կ ո ւ մ և ՎԳՊ -ի ավ ար տմ ան վ ե ր աբ ե ր յ ալ
     հ աշ վ ե տվ ո ւ թ յ ո ւ ն ............................................................................................................ 57
     10.4.       Գն ահ ատո ւ մ վ ե ր աբ ն ակ ե �? ո ւ մ ի �? հ ե տո ............................................... 58
Հ ավ ե լ վ ած 1........................................................................................................................... 59
Հ ավ ե լ վ ած 2........................................................................................................................... 61
Հ ավ ե լ վ ած 3........................................................................................................................... 75
Հ ավ ե լ վ ած 3-1 ..................................................................................................................... 103
Հ ավ ե լ վ ած 4......................................................................................................................... 108
Հ ավ ե լ վ ած 5 ........................................................................................................................ 110
Հ ավ ե լ վ ած 6 ........................................................................................................................ 112
Հ ավ ե լ վ ած 7......................................................................................................................... 128
Հ ավ ե լ վ ած 8........................................................................................................................ 133
Հ ավ ե լ վ ած 9......................................................................................................................... 137
ՀԱՊԱՎՈՒՄՆԵ�? ԵՎ ՀԱՄԱՌՈ�?ԱԳ�?ՈՒԹՅՈՒՆՆԵ�?

Ա�?       Ազդակիր տնային տնտեսություն
Ա�?Գ      Ազդակիր տնային տնտեսության գլխավոր
ՇԿ       Շինարար Կապալառու
ՉՈՒ      Չափագրման ուսումնասիրություն
ՎԱ       Վերաբնակե�?ված անձինք
ԳՕՀՊՆ    Գույքի օտարում հանրային և պետական նպատակներով
Բ�?ԱԳ     Բնապահպանական և սո�?իալական ազդե�?ության գնահատում
ԷՄՀԾ     Էլեկտրաէներգիայի մատակարարաման հուսալիության ծրագիր
ԲԿՄ      Բողոքների կարգավորման մեխանիզմ
�?�?Գ      �?նային տնտեսության Գլխավոր
ԲԷՑ      Բարձրավոլտ Էլեկտրական Ցան�?եր ՓԲԸ
ԻԱԽ      Իրականա�?մանն աջակ�?ող խորհրդատու
ԿՓԹԼ     Կալպատարու Փաուեր Թրանսմիշն Լիմիթեդ
�?Ի       �?եղական իշխանություններ
�?ԻՄ      �?եղական Ինքնակառավարման մարմիններ
Ա�?ՀՑ     Աշխատանքիի և սո�?իալական հար�?երի նախարարություն
ՀԿ       Հասարակական Կազմակերպություն
ԳՔ       Գործառնական ձեռնարկ
ԱԵԱ      Ազդե�?ության ենթարկված անձինք
ՀՔ       Հանրային Քննարկում
ՀՔՀՊ     Հանրային Քննարկման և Հրապարակման Պլան
Ծրագիր   Հրազդանի�? Շինուհայր միջան�?քի ծրագիր
ՀՀ       Հայաստանի Հանրապետություն
ՎԳՊ      Վերաբնակե�?ման գործողության Պլան
ԱԳ       Անվտանգության Գոտի
ՎՔՇ      Վերաբնակե�?ման Քաղաքակաքնության Շրջանակ
ԱԳԿՊԿ    Անշարժ Գույքի Կադստրի Պետական Կոմիտե
ՊՈԱԿ     Պետական ոչ առևտրային կազմակերպություն
ԵԿ       Ենթակայան
�?Ա       �?եխնիկական Առաջադրանք
ԳՊ       Գյուղապետ
ՀԲ       Համաշխարհային Բանկ
                                   �?ահմանումներ
Վերաբնակե�?ում�? Բանկի տերմինաբանությամբ նշանակում է հողի զբաղե�?ումի�? կամ հողօգտագործման
սահամանափակումի�? առաջա�?ող բոլոր տնտեսական և սո�?իալական վնասները, ինչպես նաև դրանի�?
բխող փոխհատու�?ման և մեղմա�?ման միջո�?առումները։ Վերաբնակե�?ումը չի սահմանափակվում իր
սովորական նշանակությամբ�? փաստա�?ի վերաբնակե�?ում:

Կախված դեպքի�?, վերաբնակե�?ումը կարող է ներառել` (ա) հողի կամ հողի վրա գտնվող ‎
                                                                            կառույ�?ների
ժամանակավոր կամ մշտական ձեռքբերում, ներառյալ ձեռնարկատիրական գործունեության հետ
կապված կառույ�?ները, (բ) ‎
                        փաստա�?ի վերաբնակե�?ում և (գ) տեղահանման տնտեսական հետևանքների
հաս�?եագրում տեղահանված անձան�? (�?Ա) եկամուտների և կենսամակարդակի բարելավման համար
(կամ առնվազն նախկին մակարդակի վերականգնում)։

Ազդե�?ության ենթարկված անձինք (ԱԵԱ) այն անձինք են, ովքեր տուժում են ծրագրի ուղղակի
տնտեսական և սո�?իալական ազդե�?ությունի�?, որը կարող է արտահայտվել հետևյալ կերպ.

   Ակտիվների կորուստ կամ վնաս,
   Պետական կարիքների համար հողի օտարում,
   Պարտադրված տեղահանում,
   Բա�?ասական ազդե�?ություն ձեռքբերված կամ սեփականություն հանդիսա�?ող (ժամանակավոր կամ
    մշտական) �?անկա�?ած բնակելի շինության, հողի (ներառյալ հողի վրա գտնվող շինությունները,
    գյուղատնտեսական նշանակության հողերը և արոտավայրերը) կամ �?անկա�?ած այլ հիմնական գույք
    ի նկատմամբ իրավունքների, սեփականության իրավունքի կամ այլ տնտեսական շահերի վրա։
 Բա�?ասական ազդե�?ություն արտադրական նշանակության ակտիվների հասանելիության վրա
    (ժամանակավոր կամ մշտական)։
 Բա�?ասական ազդե�?ություն ձեռնարկատիրական գործունեության, զբաղվածության, աշխատանքի
    կամ բնակության վայրի վրա։

Վերաբնակե�?ման քաղաքականության շրջանակը (ՎԳՇ)` վերաբնակե�?ումը կարգավորող փաստաթուղթ
է, որը պատրաստվում է, երբ ծրագրի գնահատման փուլում վերաբնակե�?ման ծավալներն ու
աշխարհագրական տեղանքները հստակ հայտնի չեն, քանի որ ծրագիրն ունի բազմաթիվ բաղադրիչներ
կամ ծրագրի վերջնական նախագծի մշակումը (ինչպես որ այս դեպքում) ավարտվելու է ավելի ուշ
(շինարարության փուլի աշխատանքային նախագծեր)։ Քաղաքականության շրջանակը սահմանում է
ծրագրի իրագործման ընթա�?քում հնարավոր վերաբնակե�?ման գործողության նպատակներն ու
սկզբունքները, կազմակերպական լուծումները և ‎  ֆինանսավորման մեխանիզմները։ Շրջանակը նաև
գնահատում է ազդակիր անձան�? և վերաբնակե�?ումների հավանական թիվը, հատկապես ‎  ֆինանսական
միջնորդություն   ենթադրող   ծրագրերում,     և    գնահատում  հնարավոր    վերաբնակե�?ման
նախապատրաստման, իրականա�?ման և վերահսկողության ինստիտու�?իոնալ կարողությունները։ Երբ
ծրագրի իրականա�?ման ընթա�?քում վերաբնակե�?ման չափերը հստակե�?վում են, ապա մինչ ծրագրի
‎
ֆինանսավորման հաստատումը ՎԳՊ (կամ համառոտ ՎԳՊ�? կախված ազդե�?ությունների աստիճանի�? և
խստությունի�?) է պատրաստվում (ԳՔ 4.12, պարբ. 29–30)։

Վերաբնակե�?ման գործողությունների պլանը (ՎԳՊ)` վերաբնակե�?ման փաստաթուղթ է, որը
պատրաստվում է երբ հստակե�?վում է ծրագրի աշխարհագրական դիրքը, այն է` հայտնի են
էլեկտրահաղորդման գծի մանրամասն ծրագիծը և հենասյուների հստակ դիրքերը։ Եթե
էլեկտրահաղորդման գծի վերջնական ծրագիծը չի բավարարում օրենքով սահմանված անվտանգության
գոտու նվազագույն պահանջները, ապա հողի ձեռքբերումը հանգե�?նում է մարդկան�? ‎  ֆիզիկական
տեղահանման և/կամ ապաստանի կորստի, և/կամ եկամտի աղբյուրի կորստի, և/կամ տնտեսական
ռեսուրսների անհասանելիության կամ հասանելիության սահմանափակման։ ՎԳՊ-ն պատրաստում է
մարդկան�? կամ նրան�? եկամուտների վրա ազդե�?ության սկզբնապատճառ հանդիսա�?ող կողմը։ ՎԳՊ-ն
պարունակում է մանրամասն և իրավական տեսանկյունի�? պարտավորություն ունե�?ող պահանջներ,
որին համաձայն պետք է կատարվի մարդկան�? վերաբնակե�?ումը և փոխհատու�?ումը մինչ բա�?ասական
հետևանքներ ունե�?ող միջո�?առումների իրականա�?ումը։ ՎԳՊ-ն պարունակում է ծրագրի ազդե�?ությունը
կրողների մարդահամարի արդյունքները, ներառյալ կադաստրային տեղեկատվությունը և կորուստների
մանրամասն �?ու�?ակը։

Փոխհատու�?ում` վճարում հողի օտարման կամ այլ ակտիվների, ներառյալ ‎
                                                               հիմնական միջո�?ների,
մասնակի կամ ամբողջական կորստի դիմա�?, որը կատարվում է բնաիրային, դրամական կամ այլ
ակտիվներով փոխհատու�?ման եղանակով։

Հողի ձեռքբերում` հողի, շինությունների կամ դրա վրա գտվնող այլ գույքի նկատմամբ ծրագրի
իրականա�?ման նպատակով իրավունքների ձեռքբերում կամ օտարում :

Գյուղատնտեսական     նշանակության   հողակտորների  փոխհատու�?ման     արժեք`   հավասար
արտադրողական կամ օգտագործման ներուժով և ծրագրի�? տուժած հողակտորի մոտակայքում գտնվող
այլ հողակտորի մինչև ծրագրի սկիզբը կամ տեղահանումը ունե�?ած արժեքն է�? գումարած հետևյալ
ծախսերը` հողակտորի նախապատրաստման, որպեսզի այն ունենա նույն հատկանիշները, ինչ որ
ծրագրի ազդե�?ությանը ենթարկված հողակտորը, պետական գրան�?ման տուրքերն ու վճարները ,
փոխան�?ման հետ կապված հարկերը և այլ հողակտորի տրամադրման հետ կապված վճարներն ու
տուրքերը։

�?ների կամ այլ շինությունների փոխհատու�?ման արժեք` ծրագրի�? տուժած շինությունների որակին
հավասար կամ ավելի լավ որակի և նույն տարածքում գտնվող կառույ�?ների շուկայական արժեքը։ Այդ
արժեքը պետք է ներառի.

ա) շինարարական նյութերը,
բ) շինհրապարակ շինանյութերի տեղափոխման ծախսերը,
գ) վարձու աշխատողների և կապալառուների վարձատրությունը,
դ) գրան�?ման բոլոր ծախսերը։

Վերջնաժամկետ` ծրագրի աշխարհագրական սահմաններում ծրագրի ազդե�?ությանը ենթարկվածների
մարդահամարի մեկնարկման ամսաթիվ։ Դա այն ամսաթիվն է, որի�? հետո ծրագրի նպատակներով հողի
զբաղե�?ման կամ ձեռքբերման դիմա�? ոչ մի փոխհատու�?ում չի տրամադրվում։

Խո�?ելի խմբեր` մարդիկ ովքեր չեն կարող համակերպվել ճգնաժամային կամ շոկային իրավիճակներին և
պահպանել իրեն�? եկամտի աղբյուրը։ Գործնականում այդ մարդկան�? թվին սովորաբար դասվում են�?

   Այրի կանայք, հաշմանդամները, �?ածր եկամտով տնային տնտեսությունները և ստվերային ոլորտում
    գործունեություն իրականա�?նողները։
   Եկամուտ վաստակողի�? զուրկ տնային տնտեսությունները։
   Երեխաների գլխավորած տնային տնտեսությունները և անօթևան երեխաները։

Վերոնշյալ խմբերը սովորաբար տառապում են թերսնու�?ումի�?, ունեն �?ածր կրթական մակարդակ կամ
ընդհանրապես կրթություն չունեն, գործազուրկ են և չունեն եկամտի աղբյուր, ծեր են, հանդիսանում են
էթնիկ փոքրամասնություն և առկա է գենդերային անհավասարություն։
     1. Ներածություն

       1.1. Ծրագրի նկարագրություն


1.     Համաշխարհային Բանկի կողմի�? (ՀԲ) ֆինանսավորված Հրազդանի�? Շինուհայր միջան�?քի
էլեկտրահաղորդման     վերակառու�?ման       ծրագիրը   (Ծրագիր)   իրականա�?վում        է    «Բարձրավոլտ
էլեկտրական �?ան�?եր» ՓԲԸ-ի (ԲԷՑ) կողմի�?,         Հայաստանի Կառավարության (ՀՀԿ) ենթավարկով:
Ծրագիրը նպատակ ունի ամբողջովին վերափոխել Հրազդանի ՋԷԿ-ի�? (Հայաստանի հյուսիս-արևելք)
մինչև Շինուհայրի ենթակայան (հարավ) ձգվող 230 կմ երկարությամբ բարձրավոլտ գիծը �?ան�?ի
հուսալիությունը   բարձրա�?նելու,    գծի    թողունակությունը      ավելա�?նելու   և        Հայաստանում
էներգամատակարարման բա�?ը լրա�?նելու նպատակով:


       1.2. Ծրագրի աշխարհագրական դիրքը

                                                                    2
2.     Հայաստանի Հանրապետությունը լեռնային երկիր է 29,743 կմ տարածքով: Հյուսիսում այն
սահմանակի�? է Վրաստանին, արևելյան մասում Ադրբեջանին, հարավում�? Իրանին և արևմուտքում�?
Թուրքիային: Ծրագրի տարածքը Հայաստանի հարավային հատվածն է, որի մեջ մտնում են Կոտայքի,
Գեղարքունիքի, Վայո�? �?որի և �?յունիքի մարզերը:

3.     Էլեկտրահաղորդման    գծի    վերակառու�?ման     բաղադրիչը    բաղկա�?ած     է       հինգ   առանձին
հատվածների�?` Նորադուզ (45 կմ), Լիճք (25 կմ), Վարդենիս (45 կմ), Վայք (70 կմ) և Որոտան (40 կմ),
որոնք ան�?նում են երկրի կենտրոնական մարզերով (օրինակ` Կոտայքի մարզ)` հատելով Վայք
քաղաքը, և ավարտվում երկրի հարավում (�?յունիքի մարզ, Գորիս քաղաքի մերձակայք)։ Գծի
ընդհանուր երկարությունը կազմում է մոտ 232,5 կմ։ Ենթակայաններն ու էլեկտրակայանները գտնվում
են Հրազդանում (Հրազդանի ջերմային էլեկտրակայան), Գավառում, Լիճքում, Եղեգնաձորում, Շաղաթ
գյուղում (�?պանդարյան հիդրոէլեկտրակայան) և Շինուհայրում։
Պատկեր 1. Ծրագրի աշխարհագրական դիրքը




      1.3. Ծրագրի նկարագրությունը


4.    Ծրագիրը նախատեսում է նոր հենասյուների մոնտաժում, ներառյալ հիմքերը, ինչպես նաև
էլեկտրահաղորդման լարերի, մեկուսիչների և այլ առան�?քային ենթակառու�?վածքների փոխարինում։
Գործող գիծը շահագործման է հանձնվել 1956թ.-ին և հասել է իր օգտակար ծառայության
սահմանագծին և տեխնիկապես այլևս չի համապատասխանում ժամանակակի�? ստանդարտներին։
Վերականգման արդյունքում ներկայիս 300 մմ2 տրամագծով էլեկտրահաղորդիչ լարերը կփոխարինվեն
նոր 400 մմ2 տրամագծով էլեկտրահաղորդիչ լարերով գծի թողունակությունը և հուսալիությունը
բարելավելու համար։

5.    Նոր գիծը մեծամասամբ զուգահեռ է լինելու հնին (մոտ 50 մետր հեռավորության վրա)։ Այն
հիմնականում ան�?նելու է նույն անվտանգության գոտիով (ԱԳ)։ Այնուամենայնիվ, ներկայիս գիծն
ան�?նում է մեծ թվով գյուղական և քաղաքային բնակավայրերով, որտեղ անվտանգության գոտին
առան�? հողի ձեռքբերման հնարավոր չի լինի 50 մետրով տեղաշարժել։ Այդ իսկ պատճառով,
բնակավայրերի�? և բնակիչների պարտադրված վերաբնակե�?ումի�? խուսափելու համար ընտրվել են
շրջան�?ման ուղիներ։ Շեղումները նախագծվել են ոչ միայն բնակավայրերը, այլ նաև մշակութային
նշանակության հատվածները և դժվարին տեղանքը գոյություն ունե�?ող անվտանգության գոտու�?
շրջան�?ելու համար:


      1.4. Վերաբնակե�?ման Գործողության Պլանի կազմման հիմնավորում


6.    Քանի որ նոր գիծը ամբողջությամբ չի գտնվելու գոյություն ունե�?ող գծի անվտանգության գոտու
սահմաններում, ապա հողակտորների և հողօգտագործման վրա մշտական ազդե�?ության դեպքում
առաջանալու    է     հողի   ձեռքբերման   անհրաժեշտություն   (հաշվի   առնելով    բարձրության
սահմանափակումները)։ Հողի ձեռքբերումը պահանջվում է հենարանների հիմքերի շինարարության
համար: Եթե տները հայտնվեն գծի անվտանգության գոտում և անվտանգ հեռավորության նվազագույն
պահանջները      չբավարարվեն,           ապա     կառաջանա       վերաբնակե�?ման      անհրաժեշտություն։
Այնուամենայնիվ, մանրամասն նախագծման շնորհիվ հնարավոր է եղել գտնել լուծումներ, որոնք թույլ
են տվել խուսափել բնակավայրերի վրա որևէ ազդե�?ությունի�?:

7.    Ծրագրով չի պահանջվում հողերի էական ձեռքբերում և վերաբնակե�?ում, և չի ներառելու
փաստա�?ի վերաբնակե�?ում կամ 200 հոգու�? բաղկա�?ած որևէ հողատարածքի ավելի քան 10%-ի
օտարում: Այդ իսկ պատճառով համառոտ ՎԳՊ-ն կազմվել է, ըստ ԳՔ 4.12, Հավելված Ա, պարբ. 2:

8.    ՎԳՊ-ի կազմման գործընթա�?ը հեշտա�?նելու և ամբողջ Ծրագիրն իրականա�?նելու համար
ծրագիրը բաժանվել է հետևյալ հինգ հատվածների, որոն�? համար առանձին ՎԳՊ պետք է կազմվի:

       1.   Հրազդանի ՋԷԿ - Կամո (Նորադուզ) - միաշղթա 41.1 կմ + երկշղթա 3.5 կմ
       2.   Կամո - Լիճք (Լիճք) - միաշղթա 29.8 կմ
       3.   Լիճք - Եղեգնաձոր (Վարդենիս) - միաշղթա 48.4 կմ
       4.   Եղեգնաձոր – �?պանդարյան ՀԷԿ (Վայք) - միաշղթա 64 կմ + երկշղթա 4.6 կմ
       5.   �?պանդարյան ՀԷԿ - Շինուհայր (Որոտան 1) - միաշղթա 36.4 կմ


9.    Այս ՎԳՊ-ում ներկայա�?վում է Հատված 5-ի վերաբնակե�?ման խնդիրները�? �?պանդարյան ՋԷԿ –
Շինուհայր   հատվածը     (36.4   կմ):    Այն   հիմնված   է   2014թ-ի   մարտի�?   մինչև   մայիս   ընկած
ժամանակահատվածում կազմված մանրամասն նախագծման վրա:
Պատկեր 2. Հատված 5-ի աշխարհագրական դիրքը




       1.5. Վերաբնակե�?ման գործողության համառոտ պլանի նպատակը և
           շրջանակը

10.    ՎԳՊ-ի հիմնական նպատակը ծրագրի ազդե�?ությանը ենթարկված անձան�? հայտնաբերելն ու
աջակ�?ելն է նրան�? կյանքի որակը և կենսակերպը վերականգնելու և առնվազն այն մակարդակին
հաս�?նելու համար, որը նրանք ունե�?ել են մինչև Ծրագիրը:

11.   Երբ կազմվել է մանրամասն նախագիծը�? հիմնվելով կադաստրային չափագրման վրա, որում
ազդե�?ության ենթարկված գույքերը սկզբնական անվտանգության գոտու հետ միասին բա�?ահայտվել են,
Կառավարությունը    տրամադրել    է   2014թ-ի   հունիսի   12   N   599-Ն   Որոշումը   Նախնական
Ուսումնասիրության վերաբերյալ, ըստ որի չափագրող թիմին թույլատրել է կատարել գույքագրում և
կազմել գույքերի վերջնական �?անկը Գերակա Հանրային Շահ ճանաչելու համար, որով կընդունվի
Ծրագիրը բա�?առապես որպես պետական (հանրային) հետաքրքրություն:

12.   Երբ հաստատվում է նախնական ուսումնասիրության վերաբերյալ Որոշումը, ՎԳՊ-ի կազմման
համար ձեռնարկվում են հետևյալ քայլերը�?

         1. ԱԵԱ, ազդակիր տնային տնտեսությունների մարդահամարի ավարտում և կորուստների
            գույքագրում,
        2. Մանրամասն չափագրումների, նկարագրության ավարտում և ազդե�?ության ենթարկված
           հողերի, մշակաբույսերի գնահատում,
        3. ԱԵԱ հետ հանրային քննարկումների ավարտում,
        4. Բոլոր տեսակի կորուստների համար փոխհատու�?ման մանրամասն բյուջեի կազմում:
13.   Այս ՎԳՊ-ն ներկայա�?նում է մանրամասն հաշվետվություններ փոխհատու�?ման, վերաբնակե�?ման
և վերականգնման համար`

          1. ԱԵԱ նկարագիրը,
          2. Ենթածրագրի կորուստների և ազդե�?ությունների չափը,
          3. �?եղեկատվության հրապարակումը, հանրային քննարկումները և մասնակ�?ությունը,
          4. Վերաբնակե�?ման քաղաքականության շրջանակը փոխհատու�?ման վճարումների             և
             վերականգնման համար,
          5. Բողոքների կարգավորման մեխանիզմը,
          6. Վերաբնակե�?ման բյուջեն և ֆինանսավորման պլանը, ներառյալ          գնահատումը   և
             փոխհատու�?ումը կոր�?րած ակտիվների և վերականգնման համար,
          7. Վերաբնակե�?ման պլանի իրականա�?ման           ժամանակա�?ույ�?ը   և   ինստիտու�?իոնալ
             բաղադրիչների հայե�?ակարգը, և
          8. ՎԳՊ-ի իրականա�?ման մշտադիտարկումը:


        1.6. Ծրագրի վերջնաժամկետը


14.     Ծրագրի վերջնաժամկետը 2014թ-ի հունիսի 6-ն է, երբ սկսվում են մարդահամարը և
գույքագրումը: Բոլոր մարդիկ, կազմակերպությունները, որոնք վեջնաժամկետի�? հետո տեղափոխվում
են Ծրագրի տարածք և/կամ մարդիկ, որոնք իրականա�?նում են շինարարական աշխատանքներ, տնկում
են ծառեր և այլն, համարվում ենք իրավունք չունե�?ող ԱԵԱ, և այսպիսով չեն ստանում ոչ մի
փոխհատու�?ում:         Վերջնաժամկետի վերաբերյալ ԱԵԱ տեղեկա�?վում են երկու շաբաթ առաջ, մինչև
գույքի գնահատման սկիզբը: Հայտարարությունը փակ�?վում է տեղական ինքնակառավարման մարմնի
(�?ԻՄ) գրասենյակում: Վերջնաժամկետի վերաբերյալ հայտարարության պատճեն մանրամասներով
ներկայա�?վել է նաև ԱԵԱ պաշտոնական հանրային քննարկման (ՀՔ) հանդիպման ժամանակ:


        1.7. Փաստաթղթի հրապարակում


15.     Համաշխարհային Բանկի կողմի�? ՎԳՊ-ն հաստատվելու�? հետո այն կհրապարակվի ԲԷՑ-ի
կայքում հայերեն և անգլերեն լեզուներով: ՎԳՊ-ն կազմվում է համատեղ, մասնավորապես այն
հրապարակվում է և ներկայա�?վում է Հանրային Քննարկումների ժամանակ ազդե�?ության ենթարկված
համայքներում և վերանայվում է ԱԵԱ և շահագրգիռ կողմերի մեկնաբանությունների համաձայն: ՎԳՊ-
ն     կլինի   բոլոր     ազդակիր   համայնքներում   տեղական   ինքնակառավարման    մարմինների
գրասենյակներում:
      2. Ազդե�?ության գնահատում

        2.1. �?ահմանում


16.     Այս ՎԳՊ-ի կազմման համար ընդունված հիմնական սկզբունքների�? մեկն այն է, որ
փոխհատու�?ման բոլոր վճարումները և կենսակերպի վերականգնման աջակ�?ությունը պետք է հիմնվի
ազդակիր անձան�? Ծրագրի ազդե�?ությունների մանրամասն ուսումնասիրման վրա: Այս ՎԳՊ-ի համար
մի շարք ուսումնասիրություններ են իրականա�?վել 16.06.2014թ-ի�? մինչև 27.07.2014թ-ը: Ծրագրի
վերաբնակե�?ման ազդե�?ությունների չափը ճշգրիտ կերպով գնահատելու համար կատարվել են
հետևյալ ուսումնասիրությունները.

        1.   Չափագրման ուսումնասիրություն (ՉՈՒ) – չափել հողերի ազդե�?ության ենթարկված
         տարածքները, ինչպես նաև վնասված գույքի քանակն ու տեսակը:
         2. Կորուստների գույքագրում – որոշել և գնահատել հողերի և ձեռքբերման ենթակա գույքի
         բնութագրերը:
         3. Վնասված գույքի փոխհատու�?ման արժեքի գնահատումը - որոշել կոր�?րած գույքի,
         եկամտի, կենսամակարդակի այլ աղբյուրների և ծախսերի փոխհատու�?ման գումարը ՎԳՊ-ի
         բյուջեն կազմելու համար:
         4. Մարդահամարի ան�?կա�?ում – որոշել ազդակիր տնային տնտեսությունների և նրան�?
         ադամների ճշգրիտ քանակը, ներառելով որոշ տարրական սո�?իալական բնութագրերը�? սեռը,
         էթնիկ պատկանելիությունը, կրթությունը, կենսամակարդակի աղբյուրները:


        2.2. Ուսումնասիրության մեթոդաբանությունը


17.     Կալպատարու   ընկերությունը   վարձել   է   լի�?ենզավորված   քարտեզագրող   և   չափագրող
ընկերություն, ինչպես նաև լի�?ենզավորված գնահատող ընկերություն, որպես ենթակապալառուներ�?
չափելու և գնահատելու �?անկա�?ած գույք, որը պետք է ձեռք բերվի: ՉՈՒ-ի և գույքագրման ծավալի մեջ
մտնում է հետևյալ գույքերի կամ ակտիվների որոշումը, դասակարգումը, չափագրումը և գնահատումը,
որոնք են�? հողը (գյուղատնտեսական, բնակելի, արդյունաբերական և առևտրային նպատակներով
կիրառվող տարածք), ներառյալ այս հողատարածքների վրա բարելավումները, շենքերը/շինությունները
(բնակելի և բիզնես կառույ�?ները, ներառյալ շենքերի կատեգորիան և շինությունների տեսակները), ԱԵԱ
հողի տիրապետման իրավական կարգավիճակը, մշակաբույսերի տարածքը և տեսակը, ծառերի
քանակը և տեսակը, բիզնեսի վրա ազդե�?ությունը (ազդե�?ության տեսակը և իրավական կարգավիճակը),
զբաղվածության կորուստները, համայնքային/հանրային գույքերի քանակը, տեսակը և տարածքը:

18.     Չափումները իրականա�?վել են, համաձայն No 283-Ն Որոշման Հավելված 1-ի պահանջների, ՀՀ
Կառավարությանն առընթեր Անշարժ Գույքի Կադաստրի Պետական Կոմիտեի (ԱԳԿՊԿ) Նախագահի
կողմի�? 2011թ-ի հոկտեմբերի 20-ին տրամադրված (անշարժ գույքի չափման (գրան�?ում) հրահանգի:
Ազդակիր անձինք տեղանք այ�?ելելու�? մեկ օր առաջ հեռախոսով տեղեկա�?վել են ուսումնասիրության
ամսաթվի և ժամանակի մասին: Այս գործընթա�?ը երաշխավորում է, որ գույքագրման ընթա�?քը
վերահսկվում է ԱԵԱ կողմի�?:
19.        Որպես գույքագրման ուսումնասիրության արդյունք, կազմվում է ազդակիր գույքի գնահատման
                                                                                  1
    նկարագրության արձանագրություններ, որոնք ստորագրվել են ԱԵԱ                         կողմի�?, ներառյալ գրան�?ված
    սեփականատերերը,           վարձակալները       կամ        չգրան�?ված     օգտագործողները:      Արձանագրության
    ստորագրման        գործընթա�?ը        նախատեսված      է     Հայաստանի      Հանրապետության       (ՀՀ)    օրենքով�?
    երաշխավորելու, որ բոլոր գրան�?ված ազդե�?ությունները ստուգվել և հաստատվել են ԱԵԱ կողմի�?:

20.        Ազդակիր       տնային        տնտեսությունների       մարդահամարը        իրականա�?վել      է      փորձառու
    հար�?ազրու�?ավարների              կողմի�?:   Բոլոր    ազդակիր         անձինք,   ներառյալ     սեփականատերերը,
    վարձակալները և ազդե�?ության ենթարկված հողատարածքները ուսումնասիրվել են հար�?աթերթերի
    միջո�?ով և հեռախոսով (հար�?աթերթը, տես Հավելված 1): Յուրաքանչյուր հար�?աթերթ լրա�?նելու համար
    պահանջվել     է   15-20     րոպե:     Հավաքված     տվյալները       մշակվել   են�?   օգտագործելով      SPSS   22
    վիճակագրական փաթեթը: 88 ազդակիր տնային տնտեսությունների�? ուսումնասիրվել են 86-ը: �?ա
    կազմում է ընտրանքի 99 %-ը: Ազդե�?ության ենթարկված 2 հողատարածքների երկու սեփականատերեր
    չեն մասնակ�?ել հետազոտությանը, քանի որ ազդակիր ընտանիքների�? մեկը մշտապես ապրում է
                                                        2
    Լաչինում (Ար�?ախ), իսկ մյուսը�? Ռուսաստանում :


           2.3. Ազդե�?ությունը հողի վրա


               2.3.1.         Հողերի դասակարգումը, ըստ ՀՀ օրենքի

21.        ՀՀ հողային օրենսգիրքը (մայիս 2001) դասակարգում է հողը հետևյալ ինը կատեգորիաների�? (1)
    գյուղատնտեսական,          (2)    բնակավայրային/բնակելի,      (3)    արդյունաբերական,      հանքավայրային     և
    արտադրական          (4)     էներգետիկ,      տրանսպորտային,           կոմունիկա�?իոն,      ճարտարագիտական
    ենթակառու�?վածքի օբյեկտներ (5) հատուկ նպատակներով պաշտպանված հողատարածք, (6) հատուկ
    նշանակության, (7) անտառային, (8) ջրային և (9) պետական պահուստային հողատարածք:
    Նպատակային կարևորության յուրաքանչյուր հողատարածք, հիմնվելով իր օգտագործման տիպի վրա,
    դասակարգվում է ըստ իր ֆունկ�?իոնալ կարևորության կատեգորիայի:

22.        Ազդե�?ության ենթարկված հողերը խմբավորվում են հետևյալ երեք տիպերի�? հիմնվելով
    սեփականության կարգավիճակի վրա.

          Մասնավոր հողեր�? այն հողատարածքներն են, որոնք պատկանում են ֆիզիկական անձի կամ
           ընկերության, և այս իրավունքը գրան�?ված է Պետական Կադաստրում:
          Համայնքային հողեր�? այն հողատարածքներն են, որոնք պատկանում են համայնքին և դրան�?ով
           զբաղվում են �?եղական Ինքնակառավարման Մարմինները: Համայնքային հողերը կարող են
           լինել չօգտագործված, օգտագործված ընդհանուր նպատակներով, օրինակ որպես արոտավայր
           համայնքի անդամների կողմի�?�? վարձով տրված անհատին/ընկերությանը, անօրինական
           (չգրան�?ված) օգտագործված տնային տնտեսության/ընկերության կողմի�?:


1
     88 ազդակիր տնային տնտեսությունների�? 119 սեփականատերերի պատկանող մասնավոր ունե�?վածքների համար 43
     արձանագրությունների�? 39 են ստորագրվել ԱԵԱ-�? կողմի�?: 4 արձանագրություն չի ստորագրվել ԱԵԱ-�? բա�?ակայության
     պատճառով: Մեկ ԱԵԱ-ը արձակուրդի մեջ է և ավելի ուշ կգա, մյուսները տվյալ պահին երկրի�? դուրս են: Բոլոր
     արձանագրությունները պաշտոնապես ուղարկվել են ԱԵԱ-�?, որպեսզի նրանք ծանոթանան բովանդակությանը կմինչև
     ժամանաելը: Համայնքային ունե�?վածքների համար բոլոր արձանագրությունները ստորագրվել են �?ԻՄ-ի ներկայա�?ու�?իչների
     կողմի�?:
2
    Եթե սեփականատերերը չհասնեն իրականա�?ման ընթա�?քում կամ լիազորագիր չուղարկեն լիազորված անձան�?, գույքը
     կօտարվի դատարանի միջո�?ով:
         Պետական հողեր�? հողատարածքներ են, որոնք պատկանում են ՀՀ կառավարությանը: Պետական
          հողերը կարող են լինել չօգտագործված, օգտագործված հիմնական ճանապարհների, պետական
          օբյեկտների, զինվորական նպատակների համար և այլն: Որոշ պետական հողեր կարող են
          տրվել   վարձով   կամ       անօրինական   (չգրան�?ված)    ձևով      օգտագործվել       տնային
          տնտեսության/ընկերության կողմի�?:


             2.3.2.    Հողի կորուստ
                                                                                         2
23.       Ընդհանուր առմամբ կան 131 հողատարածքներ 30,839մ² մակերեսով, որոն�?ի�? 2,798 մ գտնվում
                                 2
են 2 քաղաքային և 28,041մ             գյուղական համայնքներում: Ընդհանուր առմամբ 88 տնային
տնտեսություններ ունեն հողերի որոշակի ազդե�?ություն, ներառյալ հողի սեփականատերերը,
վարձակալները և չգրան�?ված օգտագործողները: �?տորև ներկայա�?ված աղյուսակում նշված են հողի
ազդե�?ության մանրամասները յուրաքանչյուր ազդակիր համայնքների համար:

24.       Ազդակիր հողատրածքները մտնում են հետևյալ երեք խմբերի մեջ�? հիմնվելով սեփականության
կարգավիճակի վրա.

           1. Մասնավոր հողատարածքներ�? ընդհանուր առմամբ 43 հողատարածքներ պատկանում են
              անձան�?, ովքեր ունեն իրավունք ազդակիր հողատարածքների վրա: Բոլոր մասնավոր
              հողերը գյուղատնտեսական չոռոգվող հողեր են, որոնք սեփականատերերի կողմի�?
              օգտագործվում են գյուղատնտեսական նպատակներով: Նրան�?ի�? մեծ մասն օգտագործում
              են մշակաբույս աճե�?նելու նպատակով:
           2. Համայնքային հողատարածքներ�? հետազոտման միջո�?ով հայտնաբերվել են այսպիսի 62
              հողեր: Դրան�?ի�? 4-ը պաշտոնապես վարձակալության են տրված 4 ԱԵԱ:
              Վարձակալության տրված հողատարածքներն օգտագործվում են գյուղատնտեսական
              նպատակով, բայ�? այս պահին չեն օգտագործվում: Մնա�?ած 58 համայնքային
              հողատարածքները չեն օգտագործվում որևէ ԱԵԱ/տնային տնտեսության կողմի�?:
           3. Պետական հողատարածքներ�? 21 պետական հողատարածքներ կենթարկվեն ծրագրի
              ազդե�?ությանը: Հողատարածքները այս պահին չեն օգտագործվում:
           4. Առան�? պետական գրան�?ման հողատարածքներ�? 5 ազդակիր հողատարածքներ գրան�?ված
              չեն Պետական Կադաստրում և չունեն սեփականատերեր: Այսպիսի հողերի առկայության
              համար կան երկու հիմնական պատճառներ�? (ա) հողերը չեն սեփականաշնորհվել և
              գրան�?վել 90-ականներին սեփականաշնորհման գործընթա�?ի ժամանակ կամ (բ)
              հողատարածքները բաժանվել են համապատասխան ընտանիքների, բայ�? նրանք չեն
              գրան�?ել իրեն�? իրավունքները Պետական Կադաստրում: Առաջին դեպքում Պետական
              Կադաստրը կգրան�?ի նրան�? համայնքի անունով: Երկրորդ դեպքում կհայտնաբերվեն հողի
              փաստա�?ի սեփականատերերը և հողը կգրան�?վի նրան�? անունով: Հողատարածքների
              �?անկը տրամադրվել է ԲԷՑ-ին, և ընկերությունը համագործակ�?ում է Կադաստրի և
              �?եղական Ինքանակառավարման Մարմինների հետ խնդիրը լուծելու համար:
              Չգրան�?ված 5 ազդակիր հողատարածքների�? 4-ը չօգտագործված հողեր են: Մեկ հողը
              գյուղատնտեսական նպատակներով օգտագործվում է չգրան�?ված օգտագործողի կողմի�?
              առան�? որևէ սեփականության իրավունքի: Այս կոնկրետ ԱԵԱ օգտագործում է հողը
              սխալմամբ: Նա ունի մի քանի վարձակալած հողատարածքներ ազդակիր հողի
              մոտակայքում, և քանի որ չկա �?անկապատ կամ որևէ նշան, ԱԵԱ ան�?ել է հողի սահմանը
              սխալմամբ: Այնուամենայնիվ ԱԵԱ կփոխհատու�?վի մշակաբույսի կորստի համար և
              կստանա դրամական աջակ�?ություն հողն անօրինական օգտագործելու համար:
                      Աղյուսակ 1 Ազդե�?ության ենթարկված հողերը, ըստ համայնքների
                                     Համայնքային
                  Մասնավոր հող                         Պետական հող                 Չգրան�?ված հող               Ընդամենը
                                        հող
 Համայնք
                  Հող   Մակերես     Հող Մակերես        Հող      Մակերես            Հող         Մակերես    Հող     Մակերես
                  (N)     (մ2)      (N)     (մ2)       (N)        (մ2)             (N)           (մ2)     (N)       (մ2)
                                          Քաղաքային համայնքներ
 �?իսիան            1      125        3         886      -          -               2              199      6          1,210
  Գորիս            4      754        2         545      1         289               -              -       7          1,588
Ընդամենը           5      878        5     1,431        1         289              2              199     13          2,798
                                           Գյուղական համայնքներ
Անգեղակոթ          4     1,069       2         212      -          -                -              -       6          1,282
  Շաքի             7     1,576       11    3,424        -          -                -              -      18          5,000
Իշխանասար          -       -         6     1,576        -          -               1              134      7          1,710
      Ույծ         3      667        2         295      -          -                -              -       5          962
 Աղիտու            2      360        7     1,475        1         361               -              -      10          2,196
 Նորավան           5      984        1         240      -          -               1              126      7          1,350
Վաղատին            9     1,822       12    3,044        -          -                -              -      21          4,867
 Հարժիս            -                 2         481     13        3,486              -              -      15          3,967
Շինուհայր          8     1,277       13    3,038        6        1,645              -              -      27          5,959
   Խոտ             -                 1         461      -          -               1              289      2          750
Ընդամենը          38     7,755       57    14,245      20        5,492             3              549     118        28,041
Ընդհանուրը        43     8,634       62    15,676      21        5,781             5              748     131        30,839

  25.         Ազդակիր 131 հողատարածքների�? 130 գյուղատնտեսական են և 1 հողատարածք ջրային
      նշանակության է: Գյուղատնտեսական 130 հողերի�? 44-ը չոռոգված վարելահողեր են (43 մասնավոր և
      մեկ անօրինական օգտագործվող), որոնք օգտագործվում են մշակաբույս աճե�?նելու համար: Մնա�?ած 86
                                                                               3
      հողերը համայնքային/պետական չօգտագործվող հողեր են : Ազդակիր հողատարածքների բոլոր
      կատեգորիաները      կփոխհատու�?վեն:         Հողի   ազդե�?ության             տվյալները         ամփոփվում      են    հետևյալ
      աղյուսակում.

                        Աղյուսակ 2 Ազդե�?ության ենթարկված հողերը, ըստ հողի կատեգորիայի և
                                     հողի սեփականության/օգտագործման կարգավիճակի
                                                       Գյուղատնտեսական                        Ջրային           Ընդամենը
                Հողի կատեգորիա                         Հող        Մակերես               Հող     Մակերե    Հող        Մակերե
                                                       (N)          (մ2)                (N)      ս (մ2)   (N)         ս (մ2)
             Մասնավոր հողատարածք                        43             8,634             -         -      43          8,634
                              Օգտագործված
Առան�? պետական                 անօրինական                    1          134               -         -       1          134
  գրան�?ման                 օգտագործողի կողմի�?
                                չօգտագործված                4          614               -         -       4          614
                                վարձակալված                 4          1,059             -         -       4          1,059
Համայնքային հող
                                չօգտագործված            57         14,344                1        273     58         14,617
                 Պետական հող                            21             5,781             -         -      21          5,781
                  Ընդհանուր                            130             30,566            1        273     131        30,839




  3
      �?ովորաբար այս տիպի հողատարածքները կարող են վաճառվել համայնքի անդամներին կամ նրան�? կողմի�? վարձակալվել
       գյուղատնտեսական նպատակներով:
           2.4. Ազդե�?ությունը մշակաբույսերի վրա


26.        Չնայած ազդակիր հողերի մեծ մասը օգտագործված չէ, սակայն 25 հողերում աճում է մի քանի
    տեսակի մշակաբույս, մասնավորապես �?որեն, գարի, հաճար, ինչպես նաև կորնգան: Այս հատվածում
    ազդե�?ության ենթակա է 4.940 մ2 մշակաբույս, որը պատկանում է 20 ազդակիր տնային
    տնտեսությունների: Առավել հաճախակի աճե�?ված մշակաբույսը �?որենն է: Այսպիսով, ընդհանուր
    առմամբ մշակաբույսերի տարեկան կորուստը կազմում է 1.697 կգ:

                                    Աղյուսակ 3 Ազդե�?ության ենթարկված մշակաբույսեր

                                                 �?արեկան               Ազդե�?աության       Ընդհանուր
                      Բերքի տեսակ           արտադրողականությունը        ենթարկված         կորուստը
                                                   կգ/մ2               մակերես (մ2)          (կգ)
                            �?որեն                      0.3                 2.699,6             810
                            գարի                      0.28                  951,8              267
                            հաճար                     0.28                  673,4              189
                        կորնգան                        0.7                  615,6              431
                       Ընդհանուրը                       -                   4.940              1.697




           2.5. Ազդե�?ության ենթարկված տնային տնտեսությունների
                մարդահամարը և ազդե�?ությունը նրան�? կենսամակարդակի վրա


               2.5.1.   Ազդե�?ության ենթարկված տնային տնտեսությունների
                    սո�?իալ-տնտեսական նկարագիրը
                                                  4
27.        Մարդահամարն ան�?կա�?վել է 86                 տնային տնտեսություններում (390 անդամ), ներառյալ
    սեփականատերերը, վարձակալները և հողերն օգտագործողները�? բաղկա�?ած նվազագույնը 1 և
    առավելագույնը      10    տնային     տնտեսության         անդամի�?:   Միջինում      յուրաքանչյուր     ազդե�?ության
    ենթարկված տնային տնտեսությունում կա 5 անդամ: Մարդահամարի տվյալները �?ույ�? են տալիս, որ
    ԱԵԱ կանան�? քանակը հավասար է ԱԵԱ տղամարդկան�? քանակին (195 Ա�?�? անդամների ընդհանուր
    քանակի (50%)): Բոլոր ԱԵԱ հայեր են:

28.        Հար�?վածների տարիքային բաշխվածությունը �?ույ�? է տալիս, որ երեխաների տարիքային խումբը
    առավել ներկայա�?ու�?չական է: (28%, տես ստորև ներկայա�?ված աղյուսակը): Երիտասարդների խումբը
    ավելի արտահայտված է, երբ երկու (0-17 և 18-35) տարիքային խմբերը համատեղենք:                            Այսպիսի
    համեմատությունը �?ույ�? է տալիս, որ բնակչության 68%-ը 35 տարեկանի�? �?ածր է: Միայն 9% է բարձր
    65 տարեկանի�?: �?նային տնտեսության գլխավորների տարիքային բաշխվածությունը մատնանշում է 36-
    50 տարիքային խումբը:

                    Աղյուսակ 4 �?նային տնտեսությունների գլխավորների և անդամների տարիքները

                            �?արիք       Ազդակիր �?�? գլխավոր      �?�? անդամներ         Ընդամենը




4
    Երկու Ա�?�? ընդհանուր 88-ի�? հասանելի չեն եղել հար�?ման ժամանակ (տես 20 պարբերությունը)
                                       No            %              No    %        No           %
                         0-17          -              -            110    36      110           28
                         18-35         19            22             97    32      116           30
                         36-50         33            38             48    16       81           21
                         51-64         18            21             30    10       48           12
                         65+           16            19             19    6        35           9
                       Ընդամենը        86           100 %          304   100%     390          100%

29.       �?տորև ներկայա�?ված աղյուսակը �?ույ�? է տալիս, որ �?�? գլխավորների ավելի քան 87%-ը ունեն
նվազագույնը միջնակարգ կրթամակարդակ: Գրագիտության բարձր մակարդակ է գրան�?ված նաև
ընտանիքի        անդամների        մոտ   (62%-ը       ունեն   նվազագույնը         միջնակարգ            կրթություն):     �?նային
տնտեսությունների        գլխավորների         մոտ     20%-ը      և    ընտանիքի     այլ     անդամների            13%-ը    ունեն
համալսարանական կրթություն: �?�? անդամների միայն չնչին տոկոսը (5 %) են կրթամակարդակ չունեն,
որոն�?ի�? բոլոր 21-ն էլ տարրական դասարանի աշակերտներ են:

                     Աղյուսակ 5 Ազդակիր �?�? գլխավորների և անդամների կրթամակարդակը

                                                    �?�? գլխավորներ          �?�? անդամներ                    Ընդհանուր
                  Կրթություն
                                                     No            %      No             %              No            %
 Բարձրագույն (բակալավր կամ մագիստրոս)                18            21      40            13              58           15

            Հատուկ մասնագիտա�?ված                     24            28      47            15              71           18

                  Միջնակարգ                          33            38     101            34             134           35

              Հիմնական կրթություն                     9            11      22             7              31            8

             �?արրական կրթություն                      2            2       22             7              24            6

      Ոչ ֆորմալ կրթություն կամ տարրականի�?
                                                      0            0       21             7              21            5
                     �?ածր

         Կիրառելի չէ (մինչև 6 տարեկանը)               0            0       51            17              51           13

                   Ընդամենը                          86            100    304            100            390           100

30.       �?�? գլխավորների ավելի քան մեկ երրորդը (38 %) աշխատում են�? համեմատած 26 % �?�? այլ
անդամների հետ: Միաժամանակ                   �?�? գլխավորների 35%-ը (30) և �?�? անդամների 34%-ը (67) չեն
աշխատում և աշխատանք են փնտրում: Չաշխատող և աշխատանք փնտրող 30 �?�?-ների                                               20 ԱԵԱ
ինքնազբաղված են գյուղատնտեսությամբ և ունեն գյուղատնտեսական եկամուտ:

31.       �?�? գլխավորների 21% (18) թոշակառու են�? համեմատած 10% (20) �?�? անդամների հետ: �?ա
ավանդական հայկական հասարակության �?ու�?անիշ է, երբ �?�? ընտանիքի ամենածեր անդամը,
սովորաբար անկախ սեռի�?, դառնում է �?�? գլխավոր: Ազդակիր �?�?-ների զբաղվածության տվյալները
տրված է հետևյալ աղյուսակում:

        Աղյուսակ 6 Ազդակիր �?�? գլխավորների և անդամների աշխատանքային/զբաղվածության կարգավիճակը



                                                                                                         Ընդհանուր �?�?
                                                  �?�? գլխավոր                  �?�? անդամ
              Զբաղվածություն                                                                              անդամներ
                                                N           %             N               %               N            %
                                                                                                  Ընդհանուր �?�?
                                              �?�? գլխավոր                     �?�? անդամ
            Զբաղվածություն                                                                             անդամներ
                                              N           %              N              %              N          %
                 Աշխատող                     33           38            51              26         84             30
                 Թոշակառու                   18           21            20              10         38             13
                  Ուսանող                     -            -            18              9          18             6
       Չաշխատող և աշխատանք
             չփնտրող                          5           6             33              17         38             14
       Չաշխատող և աշխատանք
              փնտրող                         30           35            67              34         97             34
              Զինծառայող                      -            -             7              4              7          3
                 Ընդամենը                    86          100%           196         100%           282         100%
           Ծանու�?ում�? ներկայա�?ված են միայն 18 բարձր �?�? անդամները, չներառած�? աշակերտները (49)
                                      և մինչև 6 տարեկան երեխաները (52):

32.    �?տորև ներկայա�?ված աղյուսակը �?ույ�? է տալիս �?�? տարեկան եկամտի ինքնահաշվետվությունը.

                            Աղյուսակ 7 Ազդակիր �?�? ներկայա�?րած տարեկան եկամուտը

                     Ազդակիր �?�? տարեկան եկամուտը (ՀՀ դրամ)                    No             %
                                  210,001 - 350,000                            3             3
                                  350,000 - 500,000                           5              6
                                  500,001 - 850,000                           19             22
                                 850,000 - 1,000,000                          4              5
                                 1,000,001 - 1,350,000                        15             17
                                 1,350,001 - 1,700,000                        11             13
                                 1,700,001 - 2,000,000                        8              9
                                 2,000,001 - 3,000,000                        9              11
                                      3,000,001+                              11             13
                              Հրաժարվել է պատասխանել                          1              1
                                      Ընդամենը                                86         100%

33.    Ամենատարածված եկամտի աղբյուրը աշխատավարձն է (�?�? ընդհանուր եկամտի կառու�?վածքի
միջինում     59%),     հաջորդը      գյուղատնտեսականն            է     (16%-ը�?      մշակաբույսերի           աճե�?ում     և
անասնապահություն) և թոշակ (11%): �?�? միջին եկամտի կառու�?վածքի մանրամասները ներկայա�?ված
են ստորև աղյուսակում: 42 տնային տնտեսությունների�?, որոնք ունեն գյուղատնտեսական եկամուտ,
ծրագրի հետևանքով 23 ընտանիք կկոր�?նեն որոշ քանակի մշակաբույսեր: �?ակայն սա չի ազդի նրան�?
կենսամակարդակի վրա, քանի որ նրան�?ի�? ոչ մեկ զգալիորեն չի տուժի (քանի որ գույքի կորուստը 10%-
ի�? ավելին չէ):

                 Աղյուսակ 8 Իրեն�? կողմի�? ներկայա�?ված միջին եկամուտը, ըստ եկամտի աղբյուրի

                     Եկամտի աղբյուրը                     Միջին եկամուտը (ՀՀ դրամ)                 %

         Անասնապահություն (արտադրություն և
                                                                    198,095                       11
                    վաճառք)
                     Եկամտի աղբյուրը              Միջին եկամուտը (ՀՀ դրամ)             %

           Գյուղատնտեսական (արտադրություն և
                                                           90,357                      5
                       վաճառք)

                      Աշխատավարձ                           979,906                     59
           �?եռնարկատիրական գործունեություն                 75,000                      5
                       Կենսաթոշակ                          192,718                     11
               Հաշմանդամության նպաստ                       57,500                      3
            Աղքատության ընտանեկան նպաստ                    29,365                      2
                 Աշխատանք արտրկրում                         9,524                      1
                           Այլ                             48,941                      3
                        Ընդամենը                          1,658,449                   100%



            2.5.2.      Եկամտի վրա խիստ ազդե�?ություն ունե�?ող ազդակիր �?�?-ներ

34.    Ինչպես ներկայա�?վել է վերևում, հար�?ված 86 տնային տնտեսությունների�? միայն 42 ունեն
գյուղատնտեսական եկամուտ, և ընդհանուր առմամբ ազդակիր համայնքներում գյուղատնտեսությունը
հիմնական եկամտի աղբյուրը չէ:            Պատճառների�? մեկն այն է, որ ազդակիր տարածքներում
գյուղատնտեսական հողերը չեն ոռոգվում: Չկան ազդակիր տնային տնտեսություններ, որոնք կրել են
խիստ ազդե�?ություն (ավելի քան 10%) եկամտի վրա (վարելահող) կամ գյուղատնտեսական եկամտի
վրա:


            2.5.3.   Ազդե�?ություն աղքատ և խո�?ելի տնային տնտեսությունների
                 վրա

35.    Ծրագիրը նախատեսում է լրա�?ու�?իչ աջակ�?ություն խո�?ելի խմբերի համար, որոնք աղքատ,
միայնակ կին կամ տարե�? �?�? գլխավոր ունե�?ող տնային տնտեսություններն են: Ըստ ՎՔՇ-ի, հետևյալ
ազդակիր տնային տնտեսությունները համարվում են խո�?ելի�?

          Անապահով �?�?, որոնք գրան�?ված են ՀՀ Աշխատանքի և սո�?իալական հար�?երով
           նախարարության (Ա�?ՀՆ) Ընտանեկան Նպաստների Համակարգում և ստանում են
           համապատասխան դրամական նպաստ` սահմանված ՀՀ օրենսդրությամբ:
          Միայնակ, այրի կամ ընտանիքի կերակրողին կոր�?րած կանան�?ի�? բաղկա�?ած
           տնտեսությունները, որտեղ բա�?ի թոշակառուի�?, ՀՀ զինված ուժերում ծառայողի�?, 1-ին և
           2-րդ կարգի հաշմանդամի�? կամ մինչև 23 տարեկան առկա համակարգում սովորող
           ուսանողի�? բա�?ի այլ աշխատունակ տարիքի անձ չկա:
          Թոշակառուների�?, տարե�?ների�? բաղկա�?ած տնտեսությունները, որտեղ թոշակառուի�?, ՀՀ
           զինված ուժերում ծառայողի�?, 1-ին և 2-րդ կարգի հաշմանդամի�? կամ մինչև 23 տարեկան
           առկա համակարգում սովորող ուսանողի�? բա�?ի այլ աշխատունակ տարիքի անձ չկա:


36.    Հար�?ման ժամանակ հայտնաբերվել են 11 խո�?ելի �?�?, որոն�?ի�? 5-ը միայնակ կին �?�? գլխավոր, 1-ը
տարե�? և 6-ը աղքատ �?�?-ներ են:

                                 Աղյուսակ 9 Ազդակիր խո�?ելի �?�?, ըստ խմբի

                                 Խո�?ելիության կարգավիճակը                    �?�? (N)
                                         Աղքատ �?�?                              6
                                Կանան�? գլխավորությամբ �?�?                           5
                               �?արե�?ների գլխավորությամբ �?�?                         1
                          Ընդհանուր ( առան�? կրկնակի հաշվարկի*)                    11
                              *մեկ �?�?-ում կա և կին և տարե�? �?�? գլխավոր



37.     ՎՔՇ-ում    նաև   նշված      է,   որ    նախնական       ուսումնասիրությունների         ընթա�?քում    ԲԷՑ-ի
խորհրդատվական ընկերությունները հայտնաբերել են, որ եթե ազդակիր �?�?-ն աղքատ է, բայ�?
ներառված չէ Ընտանեկան Նպաստների Համակարգում, ապա ԲԷՑ-ը պետք է տեղեկա�?նի ՀՀ Ա�?ՀՆ-ին և
տվյալ տարածաշրջանի սո�?իալական ծառայություններ մատու�?ող մարմիններին, որպեսզի այսպիսի
�?�?-ներին ներառեն Ընտանեկան Նպաստների Համակարգում, ըստ օրենքով սահմանված կարգի: Այս
�?�?-ները կստանան վերականգնման համար դրամական միջո�?ներ միայն Ընտանեկան Նպաստների
Համակարգում գրան�?վելու�? հետո:

38.     Աղքատության վերլուծությունը իրականա�?վել է�? հիմնվելով իրեն�? կողմի�? ներկայա�?ված
եկամտի վրա: Արդյունքում �?�?-ների կեսը աղքատ են, որոն�?ի�? 23%-ը ծայրահեղ աղքատ են: Համաձայն
Ազգային    Վիճակագրական           Ծառայության       մեթոդաբանության,      աղքատ        են     համարվում     այն
ընտանիքները, որտեղ յուրաքանչյուր չափահաս մարդու վրա կատարված ծախսերը �?ածր են վերին
ընդհանուր աղքատության սահմանի�?, մինչդեռ ծայրահեղ աղքատ են համարվում այն ընտանիքները,
որտեղ     չափահաս մարդու վրա կատարված ծախսերը �?ածր են պարենային աղքատության շեմի�?:
2012թ-ի տվյալների համաձայն, ընդհանուր առմամբ և վերին, և ստորին, և ծայրահեղ աղքատ շեմի
ընտանիքում        յուրաքանչյուր     չափահաս         մարդու      համար    ամեն     ամիս        գնահատվում      է
համապատասխանաբար 37.044 ՀՀ դրամ, 30.547 ՀՀ դրամ և 21.732 ՀՀ դրամ: Այս �?�?-ների �?անկը
ուղարկվել է �?ո�?իալական հար�?երի նախարարություն կատարելու լրա�?ու�?իչ այ�?ելություններ տեղանք
և հայտնաբերելու, եթե հար�?ված �?�?-ների�? որոշը իրավունք ունեն ստանալ աղքատության համար
դրամական միջո�?, համաձայն Ընտանեկան Նպաստների Համակարգի: Գործողությունը ընթա�?քի մեջ է
և կվերջնականա�?վի մինչև ՎԳՊ-ի կազմումը սեպտեմբերին:

                      Աղյուսակ 10 Ազդակիր �?�?-ները, ըստ աղքատության կարգավիճակի

                                  Աղքատության կարգավիճակը                              �?�? (N)
             Աղքատության վերին շեմ (ոչ աղքատ �?�?)                                        41
             Ընդհանուր վերին աղքատության շեմ (ամսական եկամուտը մեկ
                                                                                        12
             չափահաս մարդու համար ≤ 37.044 ՀՀ դրամ)
             Ընդհանուր ստորին աղքատության շեմ (ամսական եկամուտը մեկ
                                                                                        12
             չափահաս մարդու համար ≤ 30.044 ՀՀ դրամ)
             Ծայրահեղ աղքատ շեմ (ամսական եկամուտը մեկ չափահաս
                                                                                        20
             մարդու համար ≤ 21.732 ՀՀ դրամ)
                                                         Հրաժարվել է պատասխանել          1
                                              Ընդամենը                                  86



        2.6. Ազդե�?ություն�? ամփոփումը


39.     �?պանդարյան-Շինուհայր հատվածում ազդե�?ություն չկա ծառերի, շենքերի ու շինությունների,
բիզնեսի և զբաղվածության վրա: Միակ ազդե�?ությունը մասնավոր, համայնքային և պետական հողերի,
ինչպես նաև որոշ մշակաբույսերի վրա է: Ըստ ազդե�?ության տեսակի, ազդակիր �?�?-ների և ԱԵԱ-ների
տարբեր     կատեգորիաների          վերաբերյալ      տեղեկատվությունը,     ինչպես    նաև        առան�?   կրկնակի
հաշվարկման թվերը ներկայա�?վել են �?�?/ԱԵԱ ամփոփման մեջ�? ներկայա�?ված այս հատվածի վերջում:
Ընդհանուր առմամբ Հատված 5-ում ազդե�?ության են ենթարկվել 88 ընտանիքների հողեր, 25 �?�?-ների
մշակաբույսեր: 88 �?�?-ի�? խո�?ելի են 11 �?�?-ներ:

                               Աղյուսակ 11 Ազդե�?ությունների ամփոփում

                                                                        Մակերես
                       Ազդե�?ության տեսակը                     Հող (N)             �?�? (N)
                                                                          (մ2)

                                            (A) Ազդակիր հող
                       Մասնավոր հող                             43       8,634     83
                                Օգտագործվում է ոչ
          Առան�? պետական      օրինական օգտագործողի               1         134       1
            գրան�?ման                կողմի�?
                                         չօգտագործվող           4         614       -
                                         վարձակալվող            4        1,060      4
           Համայնքային հող
                                         չօգտագործվող           58       14,617     -
                             Պետական հող                        21       5,781      -
                             Ընդամնեը (A)                      131       30,839    88
          (B) ազդե�?ության ենթարկված մշակաբույսեր (բոլորը
                                                                 -         -       25
                          ներառված A մեջ)
                (C) խո�?ելի �?�? (բոլորը ներառված A և B)            -         -       11
                       (D) զգալի ազդակիր �?�?                      -         -        0
                       Ընդհանուր (A+B+C+D)                       -         -       88
      3. Հանրային Քննարկումներ և �?եղեկատվության
         Հրապարակում

        3.1. Նկարագրություն


40.     Համաձայն Համաշխարհային Բանկի ԳՔ 4.12 ուղե�?ույ�?ի և ծրագրի ՎՔՇ-ի, ԱԵԱ պետք է լիովին
խորհրդատվություն տրամադրվի և հնարավորություն տրվի մասնակ�?ելու ՎԳՊ-ն պատրաստելու և
իրականա�?նելու    բոլոր     փուլերին:    Նույն   սկզբունքով,    մասնակ�?ության     և     խորհրդատվության
գործընթա�?ը    պետք    է    ներառի   խորհրդատվությունը         ԱԵԱ, համայնքների,        տեղական լիազոր
մարմինների,     ինչպես      նաև     ընդհանուր      հանրության      հետ,     ներառյալ        Հասարակական
կազմակերպությունները (ՀԿ): ԲԷՑ-ը պետք է երաշխավորի, որ ԱԵԱ                   և ազդակիր համայնքները
ստանան      ամբողջ    համապատասխան              տեղեկատվությունը     ժամանակին,         և    առաջարկվեն
հնարավորություններ        մասնակ�?ելու      վերաբնակե�?ման         գործողությունների       պլանավորմանը,
իրականա�?մանը և մոնիթորինգին:

41.     Այս գլխում նկարագրվում է ազդակիր հանրության և շահառուների խորհրդատվության/
մասնակ�?ության գործընթա�?ը վերաբնակե�?ման պլանավորման, իրականա�?ման և մոնիթորինգի մեջ,
ինչպես նաև ԱԵԱ       և շահառուներին ՎԳՊ-ի հետ կապված տեղեկատվության տարածման պլանը,
ներառյալ կոր�?րած գույքերի փոխհատու�?ման, վերաբնակե�?մանն աջակ�?ելու և բողոքարկման
մեխանիզմի     վերաբերյալ    տեղեկատվությունը:       Հատուկ     ենթագլխում    ազդակիր        համայնքներում
հանրային քննարկման հանդիպումների վերաբերյալ մանրամասներ են ներկայա�?ված�? ներառված
արտահայտված տեսակետների ամփոփումը, և ինչպես են այդ տեսակետները հաշվի առնվել
վերաբնակե�?ման պլանը կազմելու ժամանակ:


        3.2. Հանրային քննարկումներ և հրապարակման պլան


42.     Ըստ ծրագրի ՎՔՇ-ի, որպես ՎԳՊ-ի կազմման առաջին քայլերի�? մեկը, պատրաստվել է
Հանրային Քննարկման և Հրապարակման Պլան (ՀՔՀՊ): ՀՔՀՊ-ն մշակվել է 2014թ-ի հունիսին և
նպատակ է ունե�?ել զարգա�?նել կիրառելի գործընթա�?ները, մեխանիզմները և ՀՔ սկզբունքներն ու
տեղեկատվության հրապարակումը: ՀՔՀՊ-ի պատճեն կ�?ված է հաշվետվությանը (Հավելված 2):


        3.3. Հանրային Քննարկում


43.     ՎԳՊ-ի կազմման ընթա�?քում ԲԷՑ-ը Կապալառուի միջո�?ով իրականա�?րել է լայնածավալ
հանրային քննարկումներ (տես ստորև ներկայա�?ված աղյուսակը) պաշտոնական և ոչ պաշտոնական
հանդիպումների միջո�?ով ԱԵԱ և �?ԻՄ-ի ազդակիր համայնքների ներկայա�?ու�?իչների հետ, ինչպես նաև
գրավոր ծանու�?ումներ է ներկայա�?րել հողի ձեռքբերման և վերաբնակե�?ման գործողությունների
վերաբերյալ�? սահմանված ՀՀ օրենքով:
                     3.3.1.   ՎԳՊ-ի կազմման ընթա�?քում պաշտոնական հանրային
                          քննարկումներ

     44.          ԲԷՑ-ն իրականա�?րել է հանրային քննարկումներ Հատված 5-ի ԱԵԱ հետ ՎԳՊ-ի կազմման,
     իրականա�?ման և փոխհատու�?ման հար�?երի շուրջ, ներառյալ ՀՀ Կառավարության Նախնական
     Ուսումնասիրության վերաբերյալ Որոշումը, և սկսել է գույքագրումը: Հանրային քննարկումները (ՀՔ)
     կազմակերպվել են հունիսի 16-ի�? մինչև հունիսի 18-ը �?ԻՄ-ի գրասենյակներում, որոնք հասանելի են
     եղել ԱԵԱ համար: Բոլոր ԱԵԱ ՀՔ-ի�? մեկ շաբաթ առաջ հեռախոսով տեղեկա�?վել են ՀՔ-ի տեղի և
     ժամանակի վերաբերյալ: Խորհրդատուները մեկ օր առաջ հիշե�?րել են ԱԵԱ ՀՔ-ի վերաբերյալ:
     Համապատասխան հայտարարությունը ՀՔ-ի�? մեկ շաբաթ առաջ էլ. փոստով ուղարկվել է տեղական
     լիազոր մարմիններին և յուրաքանչյուր համայնքում փակ�?վել է հայտարարությունների տախտակի
     վրա: �?եղական ՀԿ-ները տեղեկա�?վել են էլ. փոստով և ՀԿ-ի �?ան�?երով:

     45.          ՀՔ-ները իրականա�?վել են ԲԷՑ-ի կողմի�? Կապալառուի ճարտարագետի, սո�?իալական
     հար�?երով մասնագետի և լի�?ենզավորված գնահատող մասնագետների հետ միասին:

     46.          Ընդհանուր առմամբ 120 մարդ է մասնակ�?ել ՀՔ-ը, որոն�?ի�? 43-ը կին էին: Գորիսի քաղաքային
     համայնքում ներկա են գտնվել նաև ՀԿ-ների ներկայա�?ու�?իչներ: �?տորև բերված աղյուսակում
     մանրամասն          ներկայա�?ված     է     տեղը,    ժամանակը     և    մասնակի�?ների      քանակը:       Հանդիպման
     արձանագրությունները և մասնակի�?ների �?անկը ներկայա�?ված է Հավելված 3-ում:


      Աղյուսակ 12 Յուրաքանչյուր համայնքում ծրագրի ազդակիր անձան�? քանակը, որոնք մասնակ�?ել են հանրային
                                              քննարկումներին

                                                      Մասնակի�?ների քանակը                   Ազդակիր հողերի
                                                                                 Ազդակիր
                                                                                             քանակը, որոն�?
                                                                                մասնավոր
N     Համայնք             Օր           Վայր                                                սեփականատերերը
                                                             �?ղա-       Ընդհ      հողերի
                                                      Կին                                    մասնակ�?ել են
                                                             մարդ       անուր    քանակը
                                                                                               ՀՔ-ներին
                                    համայնքապե
1    Անգեղակոթ         16.06.2014                       9      3         12        4                 4
                                      տարան
                                    համայնքապե
2          Շաքի        16.06.2014                       2     10         12        7                 5
                                      տարան
3     �?իսիան                         �?իսիանի                                       1                 1
                       16.06.2014   քաղաքապետ           2      8         10
4    Իշխանասար                                                                     0                 0
                                       արան
                                    համայնքապե
5          Ույծ        17.06.2014                       8      6         14        3                 2
                                      տարան
                                    համայնքապե
6      Աղիտու          17.06.2014                       7      4         11        2                 2
                                      տարան
                                    համայնքապե
7     Նորավան          17.06.2014                       2      9         11        5                 4
                                      տարան
                                    համայնքապե
8    Վաղատին           18.06.2014                       4     12         16        9                 8
                                      տարան
                                    համայնքապե
9    Շինուհայր         18.06.2014                       4     10         14        8                 6
                                      տարան
10      Գորիս                         Գորիսի                                       3                 3
11     Հարժիս          18.06.2014   քաղաքապետ           5     15         20        0                 0
12       Խոտ                           արան                                        0                 0
     Ընդհամենը             -            -              43     77         120       42            35
47.       Յուրաքանչյուր հանդիպման ժամանակ ներկայա�?վել են վերաբնակե�?ման գործընթա�?ի
հիմնական փուլերը, ներառյալ ծրագրի հետ կապված տեղեկատվությունը, ժամանակա�?ույ�?ը,
փոխհատու�?ման իրավունքները, գնահատման մեթոդաբանությունը և ձեռքբերման գործընթա�?ը:
Ի լրումն, տարածվել են ԲԷՑ-ի և Խորհրդատուի մանրամասն կոնտակտային տվյալները: Ծրագրի
տեղեկատվական գրքույկը, որը տրամադրվել է մասնակի�?ներին, կ�?ված է Հանրային Քննարկման
Հրապարակման Պլանում (ՀՔՀՊ): Հիմնվելով ԲԷՑ-ի կողմի�? հանդիպումների ժամանակ ստա�?ած
տվյալների վրա�? ԱԵԱ, որոնք մասնակ�?ել են, գոհ են եղել քննարկումների գործընթա�?ի�?: Հիմնական
հար�?երը,        խնդիրները      և    մտահոգությունները,        համապատասխան             պատասխաններով            և
պլանավորված/նախաձեռնած գործողություններով, ներկայա�?ված են հետևյալ աղյուսակում�?

                Աղյուսակ 13 Հար�?եր ու մտահոգություններ, որոնք բարձրա�?վել են ՀՔ-ի ժամանակ և
                       պատասխաններ/գործողություններ, որոնք պետք է նախաձեռնվեն

      N             Հար�?/մտահոգություն                      Պատասխան/նախաձեռնվող գործողություն
            Ինչպե՞ս պետք է հին գծի ապամոնտաժման          Հին գիծը չի ապամոնտաժվելու, այն պահվելու է, որպեսզի
             արդյունքում առաջա�?ած ազդե�?ությունը       օգտագործվի որպես պահուստային գիծ: ԱԵԱ լրա�?ու�?իչ կերպով
      1
           փոխհատու�?վի: Ո՞վ է պատասխանատու դրա          կտեղեկա�?վի այս խնդրի վերաբերյալ ՀՔ-ի ժամանակ, մինչև
                 համար և ե՞րբ այն կկատարվի:                       շինարարական աշխատանքներն սկսելը:
                                                         Ի պատասխան ԱԵԱ կողմի�? բարձրա�?ված հար�?ի, ԲԷՑ-ը
           Հնարավո՞ր է պայմանագրում կետ ավելա�?նել         համաձայնագրի մեջ կետ է ավելա�?րել, որը վերաբերում է
      2    շինարարության ժամանակ անկանխատեսելի                 շինարարության ընթա�?քում �?անկա�?ած տիպի
          ազդե�?ությունների փոխհատու�?ման վերաբերյալ:         փոխհատու�?մանը: Համաձայնագիրը ներկայա�?ած է
                                                                             Հավելված 4-ում:
                                                      Քանի որ այս ծառայությունը պետք է տրամադրվի Կապալառուի
             Այն դեպքերում, երբ ԲԷՑ-ը տրամադրում է
                                                         կողմի�?, այս փուլում հնարավոր է որոշել այլընտրանքային
           իրավական խորհրդատվություն խո�?ելի ԱԵԱ ,
      3                                                 լուծում: Այնուամենայնիվ ԲԷՑ-ի Բողոքների համակարգողը
          ինչպե՞ս պետք է շահերի բախման հետ կապված
                                                             ուշադիր կերպով կվերահսկի այսպիսի դեպքերը և
                       հար�?երը լուծվեն:
                                                             կերաշխավորի գործընթա�?ի թափան�?իկությունը:
           Այն դեպքերում, երբ հողատարածքների համար
                                                           ՀԲ-ի հետ քննարկման արդյունքում որոշվել է, որ լրիվ
           սեփականաշնորհումը գրան�?ված չէ պատշաճ
                                                        վերականգնման ծախսի փոխհատու�?ման գումարը ԱԵԱ-ին
            ձևով (օրինակ սեփականատերերի մահվան
      4                                                   երաշխավորելու և ՎԳՊ-ի իրականա�?ման գործընթա�?ը
            պատճառով) կամ սեփականատերը դուրս է
                                                         արագա�?նելու համար Ծրագիրը կվճարի ծախսերը ՎԳՊ-ի
          Հայաստանի�? և պետք է տրամադրի լիազորագիր,
                                                                              բյուջեի�?:
               ո՞վ պետք է կրի ծախսերը դրա համար:
            Եթե հնարավոր է օգտագործել հողը ոչ միայն
             գյուղատնտեսական, այլ նաև առևտրային
                                                       Օգտագործման փաստա�?ի նպատակը, որը ֆիքսված է գույքի
      5    նպատակներով (օրինակ տեղը լավն է), արդյոք
                                                         գնահատման ընթա�?քում, կդառնա գնահատման հիմքը:
              սա հաշվի է առնվել գույքի գնահատման
                           ընթա�?քում:



              3.3.2.      Ոչ-պաշտոնական հանրային քննարկումներ

48.       ԱԵԱ      ներկայա�?ու�?իչների և տեղական կառավարական մարմինների հետ չափագրման,
գույքագրման        և   մարդահամարի       ընթա�?քում     և   դրան�?ի�?     առաջ     ոչ   պաշտոնական        լսումներ
կիրականա�?վեն գույքագրող և գնահատող ընկերության կողմի�?: Մասնավորապես, ՎԳՊ-ի կազմման
ընթա�?քում        ԱԵԱ        կտեղեկա�?վեն       վերաբնակե�?ման        վերաբերյալ�?       կապված      հետազոտման,
ժամանակա�?ույ�?ի, վերջնաժամկետի հետ: Ամենօրյա խորհրդատվություններ են իրականա�?վում նաև
հեռախոսով խորհրդատուի անվտանգության մասնագետի կողմի�?:
                3.3.3.   ՎԳՊ-ի իրականա�?ման և շինարարության ընթա�?քում հանրային
                     քննարկումներ

49.        ԱԵԱ     հետ լրա�?ու�?իչ ոչ պաշտոնական քննարկումներ կիրականա�?վեն ՎԳՊ-ի կատարման
    փուլում,    մասնավորապես      ՎԳՊ-ն   իրականա�?նել     մասնագետի/խմբի       կողմի�?    պայմանագրերի
    ստորագրման ընթա�?քում:

50.        Հանրային Քննարկման հանդիպումներն ընդհանուր հանրության համար կկազմակերպվեն
    շինարարությունն իրականա�?նող կապալառուի կողմի�? բոլոր համայնքներում մինչև շինարարությունը
    սկսելը�? համայնքի անդամներին շինարարության ժամանակա�?ույ�?ի, մոտե�?ումների, անվտանգության և
    բողոքարկման մեխանիզմների վերաբերյալ տեղեկա�?նելու համար:


           3.4. �?եղեկատվության հրապարակում


51.            ՎԳՊ-ի   կազմման,   իրականա�?ման     և   մոնիթորինգի      ընթա�?քում    պլանավորվում       են
    տեղեկատվության հրապարակման հետևյալ գործողությունները:
          ՀՀ օրենքով նախատեսված ծանու�?ումներ�? Բոլոր ԱԵԱ ծանու�?վում են գույքի գնահատման
           ուսումնասիրության արդյունքների վերաբերյալ պաշտոնական գրություններով գույքի
           նկարագրման արձանագրության հետ միասին: ԱԵԱ պաշտոնապես ուղարկվում են նաև
           պայմանագրերի նախագծերը գնահատման արդյունքներով և փոխհատու�?ման գումարներով:
           Պաշտոնական ծանու�?մամբ ԲԷՑ-ը նաև ուղարկում է տվյալների վերաբերյալ տեղեկատվություն,
           ինչպես նաև ՎԳՊ-ի իրականա�?ման հետ կապված որոշ տեղեկատվություն , մասնավորապես
                       5
           Հայաստանի�? դուրս գտնվող սեփականատերերի և/կամ համասեփականատերերի համար:
           ԲԷՑ-ը կ�?ել է նոտարական հաստատման նմուշ հայերեն և ռուսերեն լեզուներով ՎԳՊ-ի
           կազմման գործընթա�?ը արագա�?նելու համար: Հեն�? որ Գերակա Հանրային Շահ ճանաչելու
           Որոշումը հաստատվի ՀՀ Կառավարության կողմի�? (2014թ-ի սեպտեմբերի սկզբին), այն
           կհրատարակվի նվազագույնը 3000 տպաքանակ ունե�?ող թերթում, և հողի յուրաքանչյուր
           ազդակիր սեփականատեր կստանա գրություն պաշտոնական ծանու�?մամբ:


          Հանրային տեղեկատվական գրքույկների բաժանում�? Հանրային Քննարկման հանդիպումների
           ընթա�?քում ԲԷՑ-ը բաժանել է հանրային տեղեկատվական գրքույկներ հայերեն լեզվով
           (պատճենը     ներկայա�?ված   է   Հավելված    2-ում):   Գրքույկում   ներկայա�?ված     են    ծրագրի
           նկարագրությունը, իրավունքները և փոխհատու�?ման աղյուսակը, հաճախակի տրվող հար�?երը,
           բողոքարկման մեխանիզմը, ինչպես նաև ԲԷՑ-ի կոնտակտային անձի և կապալառուի
           սո�?իալական հար�?երով մասնագետի տվյալները:

          ՎՔՇ-ի հրապարակումը�? ՎՔՇ-ի պատճենը, ինչպես նաև ծրագրի տեղեկատվական գրքույկների
           լրա�?ու�?իչ պատճենները հրապարակվել են �?ԻՄ-ում և ընդունելի են ԱԵԱ համար:

          ՎԳՊ-ի նախագծի հրապարակում�? ՎԳՊ-ի նախագիծը հրապարակվել է 2014թ-ի հոկտեմբերի
           23-ին 20 օրյա ժամկետի ընթա�?քում, ինչպես պահանջվել է ՎՔՇ-ի կողմի�?, որը ժամանակ կտա
           բոլոր շահագրգիռ և ազդակիր կողմերին ներկայա�?նելու իրեն�? մեկնաբանությունները և
           անհանգստությունները ՎԳՊ-ի վերաբերյալ: ՎԳՊ-ն առ�?ան�? տարբերակով հրապարակվել է
           ԲԷՑ-ի կայքում և ՎԳՊ-ի հայերեն լեզվով նախագծային տարբերակը ուղարկվել է բոլոր ազդակիր


5
�?եղեկատվությունը տրամադրվել է սեփականատերերին կամ Հայաստանի�? դուրս գտնվող ազդակիր �?�?-երի ընտանքի
 անդամներին փոխան�?ելու արտասահմանում գտնվող ԱԵԱ-�?:
    համայնքների �?ԻՄ-երին: ԱԵԱ հնարավորություն են ունե�?ել հեռախոսով ԲԷՑ-ին ներկայա�?նելու
    իրեն�? մեկնաբանությունները և հար�?երը �?ԻՄ-երի միջո�?ով կամ անձնապես հանրային
    քննարկումների   ժամանակ,   որոնք   կազմկերպվել   են   Գորիս   և   �?իսիան   քաղաքների
    մարզկենտրոններում: Բոլոր ԱԵԱ-ք ՀՔ-ի վերաբերյալ տեղեկա�?վել են հեռախոսով ԿՓԹԼ-ի
    սո�?իալական հար�?երով մասնագետի կողմի�?: ՎԳՊ-ի նախագծի վերաբերյալ Հանրային
    Քննարկումները կազմակերպվել են ԿՓԹԼ կողմի�? �?ԻՄ-ի բոլոր ներկայա�?ու�?իչների, ՀԿ-ների և
    ԱԵԱ-�? համար Գորիս և �?իսիան քաղաքների մարզկենտրոններում հրապարակելու�? 20 օր հետո
    (2014թ-ի նոյեմբերի 14): Կի�? ներկայա�?ված են Հանդիպման Արձանագրությունները (Հավելված
    3-1):

   Վերջնական ՎԳՊ-ի հրապարակում�? Հեն�? որ ՎԳՊ-ն հաստատվի ՀԲ-ի կողմի�?, ՎԳՊ-ի հայերեն
    և անգլերեն տարբերակները կհրապարակվեն ԲԷՑ-ի և ՀԲ-ի կայքերում: Հաստատված ՎԳՊ-ի
    պատճեն առկա կլինի ազդակիր համայնքներում տարածաշրջանային լիազոր մարմինների և
    �?ԻՄ-ի գրասենյակներում:
4. Բողոքների Կարգավորման Մեխանիզմ և Գործընթա�?ներ

           4.1. Ներածություն


52.        Եվ    Ծրագրի,    և    ԱԵԱ          օգտին   է     մշակել   մեխանիզմ,   որի     միջո�?ով   բողոքները   և
    անհամաձայնությունները, որոնք վերաբերում են ՎԳՊ-ի իրականա�?մանը, կարող են լուծվել: ԲԷՑ-ը
    մշակել է Բողոքարկման Մեխանիզմ (ԲՄ) վստահե�?նելու, որ դա պատասխանն է մտահոգությունների և
    բողոքների, մասնավորապես ծրագրի տարածքում գտնվող ԱԵԱ: Շատ դեպքերում բողոքարկման
    մեխանիզմը կարող է որոշման հնարավորություն տալ անկախ միջնորդության կամ վեճերի լուծման
    այլընտրանքային միջո�?ով դատական երկարատև գործընթա�?ին կամ բողոքների ուսումնասիրմանը
    հակառակ: ԲՄ-ի հատուկ նպատակը կլինի արագա�?նել գործընթա�?ը, երաշխավորել արդյունավետ և
    ժամանակին կայա�?ված որոշում�? սույնով նվազե�?նելով վեճերի առաջա�?ման ռիսկը և խուսափելով
    ավելորդ     ուշա�?ումների�?:    Հանրային       Քննարկումների        հանդիպումների,     ինչպես    նաև    ծրագրի
    տեղեկատվության հրապարակված գրքույկների միջո�?ով բոլոր ազդակիր անձան�? ծանու�?վել է ԲՄ-ի
    վերաբերյալ:


           4.2. Բողոքների Կարգավորման Մեխանիզմ


                4.2.1.      1ին փուլ

53.        Առաջին փուլում փորձ կարվի բողոքները լուծել համայնքային մակարդակով բանակ�?ային
    գործընթա�?ով ոչ պաշտոնական միջնորդի և համայնքային լիազոր մարմինների հետ: Համայնքային
    լիզոր մարմինները կխորհրդակ�?են ԲԷՑ-ի բողոքները համակարգողի հետ, որպեսզի պատրաստեն
    պատասխանները ԱԵԱ              մտահոգությունների վերաբերյալ: Երաշխավորելու համար, որ բոլոր
    բողոքները     կարգավորվում      են   պատշաճ           ձևով,   ԲԷՑ-ը   կկազմակերպի     դասընթա�?ներ      �?ԻՄ-ի
    ներկայա�?ու�?իչների համար և կբա�?ատրի գործընթա�?ը, որին պետք է հետևել բողոքների գրան�?ման և
    հաս�?եագրման       ժամանակ       (մանրամասները           ներկայա�?ված     են   Բաժին     4.4-ում):   Ուսու�?ումը
    կիրականա�?վի, հեն�? որ ՎԳՊ-ի նախագիծը հրապարակվի ԱԵԱ :

54.        Միաժամանակ, ԱԵԱ կարող են ներկայա�?նել բողոքները �?ԻՄ-ի միջո�?ով կամ անմիջապես ԲԷՑ-
    ին: ԲԷՑ-ը ունի բողոքները համակարգող անձ և հանրային քննարկումների ժամանակ ԱԵԱ
    տրամադրվել է նրա կոնտակտային տվյալները:

55.        Խո�?ելի տնային տնտեսությունները կունենան իրեն�? անհատական սո�?իալական աշխատողի և
    իրավաբանի աջակ�?ությունը, որոնք կվարձվեն ԱԵԱ պահանջով:


                4.2.2.      2րդ փուլ

56.        Եթե բողոքը շարունակվում է, ԱԵԱ կարող ներկայա�?նել բողոքի ձևը էլեկտրոնային կամ տպված
                                          6
    տարբերակով անձամբ կամ �?ԻՄ-ի մջո�?ով Բողոքների Կարգավորման Հանձնաժողովին (ԲԿՀ), որը
    պետք է ձևավորվի ԲԷՑ-ի կողմի�?: ԲԿՀ-ի հետ հանդիպումը կկազմակերպվի Երևանում, ԲԷՑ-ի


6
    Բոլեր �?ԻՄ գրասենյակները ունեն համակարգիչներ, էլ. փոստեր և ինտերնետ
գրասենյակում բողոքը ստանալու�? հետո 15 օրվա ընթա�?քում: Հանձնաժողովը բաղկա�?ած կլինի
մշտական և ոչ մշտական անդամների�?:

           1. Մշտական անդամներ�? ԲԷՑ, Կապալառու և իրավաբան:
           2. Ոչ մշտական անդամներ�? համապատասխան մարզի համայնքի և ՀԿ-ի ներկայա�?ու�?իչներ:


57.       Ոչ պաշտոնական անդամները կծանու�?վեն հանդիպման ամսաթվի և տեղի վերաբերյալ
հանդիպումի�? 10 օր առաջ: Ոչ մշտական անդամների բա�?ակայությունը չի կարող պատճառ
հանդիսանալ հանդիպումը չեղյալ համարելու համար: Իրավաբանը կարող է ներկայա�?վել մշտական
անդամների�? մեկի կողմի�?: Հանձնաժողովը պետք է որոշում կայա�?նի 15 օրվա ընթա�?քում:


             4.2.3.    3րդ փուլ

58.       Բողոքների կարգավորման մեխանիզմը ձախողվելու դեպքում ԱԵԱ     կարող են ներկայա�?նել
իրեն�? գործը դատարան:


          4.3. Հիմնական պատասխանատու կողմերը


59.       Շինարարական աշխատանքներն իրականա�?նող կապալառու կազմակերպությունը պարտավոր
է իրականա�?նել աշխատանքը, համաձայն պայմանագրային պահանջների, որը ներառում է.

         անձնակազմի անդամ, ով պատասխանատու է բողոքարկման գործընթա�?ի համար և
          կտրամադրի տեխնիկական աջակ�?ություն ԲԷՑ -ին կարգավորելու �?անկա�?ած բողոք, որը կարող
          է առաջանալ ՎԳՊ-ի կազմման և իրականա�?ման ընթա�?քում,
         կանոնավոր մշտադիտարկման հաշվետվությունների պատրաստում ՎԳՊ-ի կազմման և
          իրականա�?ման կարգավիճակի վերաբերյալ, ներառյալ �?անկա�?ած առաջա�?ած բողոքի
          վերաբերյալ մանրամասներ և ինչպես են դրանք կարգավորվել,
         եթե խո�?ելի ազդակիր անձինք որոշվում են�? հետևելով մարդահամարի ավարտմանը, ապա
          կապալառուն պետք է նշանակի մասնագիտա�?ված փաստաբաններ (սո�?իալական
          աշխատողներ/իրավաբաններ) աջակ�?ելու այս մարդկան�? ամբողջ գործընթա�?ի ժամանակ և
          նրան�? համար գործի որպես անկախ իրավաբան, եթե որևէ բողոք առաջանա,
         ԲԷՑ-ի և ԱԵԱ հետ բողոքների որոշում արբիտրաժի միջո�?ով:


60.       ԲԷՑ-ը կիրականա�?նի աշխատանքներ, որոնք ներառում են.

     անձնակազմի անդամ, ով պատասխանատու է բողոքարկման գործընթա�?ի կարգավորման համար,
      սույնով վկայակոչվում է որպես բողոքները կարգավորող (ներառյալ առաջին շփումը,
      միջնորդության նպատակով պարբերաբար տեղանք այ�?ելելը պետք է իրականա�?վի կապալառուի
      կողմի�?),
     հեռախոսի համարը, էլ. փոստի հաս�?են և կոնտակտային անձի անունը ծրագրի համար
      նախատեսված հայտարարությունները,
     Կապալառուի և ԱԵԱ հետ բողոքների որոշում արբիտրաժի միջո�?ով ,
     կապը դատարանի հետ:
61.       Բողոքարկման Հանձնաժողովի �?եխնիկական Առաջադրանքը (�?Ա) հետևյալն է.
         հստակ հասկանալ ԱԵԱ           կողմի�? բարձրա�?ված հար�?երը�? կապված Հայաստանում
          էլեկտրահաղորդման գծի ան�?կա�?ման հետ,
         արբիտրաժ և բանակ�?ություն�? հիմնվելով ԱԵԱ և իրականա�?նող գործակալությունների միջև
          վեճերի դեպքում կողմերի դեպքերի թափան�?իկ և անկողմնակալ լսումների վրա ,
         կայա�?նել անաչառ և արդարա�?ի որոշումներ նրան�? կողմի�? ներկայա�?ված բոլոր բողոքներին,
         խորհուրդ տալ ԲԷՑ-ին ինչպես լավագույն կերպով կարգավորել ԱԵԱ բողոքները,
         ստանալ ԱԵԱ բողոքների իրականա�?ման կարգավիճակը :
62.       ՀԲ-ն   անմիջապես   Բողոքարկման     գործընթա�?ի   մաս      չէ,   բայ�?   պետք   է   ստանա
հաշվետվություններ, ինչպիսի բողոքներ են ստա�?վել և ինչպես են դրանք հետևել/մեղմա�?վել:


          4.4. Բողոքների գրան�?ման և հաս�?եագրման գործընթա�?


63.       Մշակվել է հետևյալ գործընթա�?ը, երաշխավորելու, որ բոլոր հար�?երն ու մտահոգությունները
ստա�?վել, գնահատվել և պատշաճ կերպով հաս�?եագրվել են:


             4.4.1.    Ուսումնասիրում և փաստաթղթավորում

64.       Բողոքները պետք է ուսումնասիրվեն և մշտադիտարկվեն: Պետք է ներառվեն հետևյալ
փաստաթղթերը.

         սկզբնական բողոքի ստա�?ում և գրան�?ում
         բողոքի մանրամասները և հանգամանքները
         բողոքի դասակարգումը և տրամադրված ծանու�?ումները
         բողոքները կարգավորելու համար ռեսուրսների ակտիվա�?ում
         պատասխան(ներ) բողոքին և վերջնական արդյունքին
         շահառուների պատասխան(ներ)ը և պահանջները լրա�?ու�?իչ գործողության համար, եթե կա
          անհրաժեշտություն
         հատուկ գործողության պլանների իրականա�?ում
         գործողության պլանների վերաբերյալ առաջընթա�?ի կարգավիճակի հաշվետվություններ
         վերջնական և գնահատման հաշվետվություն ձեռնարկած գործողության արդյունավետության
          վերաբերյալ:


             4.4.2.    Դիտարկում

65.       ՎԳՊ-ի կազմման/իրականա�?ման հետ կապված բողոքների թարմա�?ումը կտրամադրվի ծրագրի
առաջընթա�?ի յուրաքանչյուր եռամսյակային հաշվետվության մեջ:


          4.5. Շինարարության փուլում ԲԿՄ


66.       Ազդակիր անձին (ԱԵԱ) խրախուսում են գործել հետևյալ ձևով.
         կապ հաստատել կապալառուի կողմի�? նշանակված բողոքարկման անձնակազմի հետ անձամբ
          պարբերաբար տեղանք այ�?ելելու ժամանակ կամ նշանակված հեռախոսահամարով կամ
          համայնքի ղեկավարի կամ ՀԿ-ի անձնակազմի միջո�?ով
         բողոք ներկայա�?նել և դեպքի վերաբերյալ տեղեկատվություն տրամադրել
         համաձայնվել կապալառուի հետ մեղմա�?ման միջո�?ների վերաբերյալ
         համաձայնվել կապալառուի հետ բողոքների լուծման համար ժամանակի սահմանափակման
          վերաբերյալ: Բողոքները պետք է լուծվեն երկու շաբաթվա ընթա�?քում կամ այլ կերպ
          հատկորոշվեն մշակված համաձայնագրում
         ստորագրել, եթե մեղմա�?ման միջո�?ը կիրառվել է, ինչպես համաձայնե�?վել էր
         լուծումը փնտրել ԲԷՑ-ի�?, եթե բավարարված չէ վերը նշված գործընթա�?ով
         լուծումը փնտրել Բողոքների կարգավորման հանձնաժողովի�?, եթե գոհ չէ ԲԷՑ-ի պատասխանի�?
         լուծումը փնտրել ՀԲ-ի�?, եթե գոհ չէ ԲԷՑ-ի պատասխանի�?
         լուծումը փնտրել դատարանում, եթե այս բոլորը ձախողվում է:
67.       Այնուամենայնիվ, վերը նշված բողոքների մեխանիզմը չի սահմանափակում քաղաքա�?ու
իրավունքը դեպքի համար դիմել անմիջապես դատարան բողոքարկման մեխանիզմի հեն�? սկզբնական
փուլում: Բողոքների մեխանիզմը նախատեսված է խուսափելու համար երկարատև դատական
գործընթա�?ի�?:
      5. Ինստիտու�?իոնալ շրջանակ

        5.1. Ներածություն


68.     Մի քանի հաստատություններ, յուրաքանչյուրը տարբեր դերերով և պատասխանատվությամբ,
պատասխանատու են ՎԳՊ-ի վերահսկման և իրականա�?ման համար ՎՔՇ-ի սկզբունքների և
նպատակների, ՀՀ օրենքների և կանոնադրությունների և ՀԲ ԳՔ 4.12 հետ միասին: Ներառված
ինստիտուտների գործառնական դիրքը ներկայա�?վում է ստորև:


        5.2. ԲԷՑ


           5.2.1.         Ընդհանուր նկարագրություն

69.     ԲԷՑ-ը էլեկտրահաղորդման ոլորտում պետական ընկերություն է, որը հիմնադրվել է 1998թ-ին և
պատասխանատու          է    երկրում      բարձր     լարման      էլեկտրահաղորդման           �?ան�?ի   շահագործման,
շինարարության և տեխնիկական սպասարկման համար: Ծրագրի այս բաղադրիչ մասը, ինչպես նաև
ԲԷՑ-ի ամբողջ գործողությունները, կվերահսկվեն ԲԷՑ-ի Ղեկավարության Խորհրդի կողմի�? ՀՀ
Էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարարության գլխավորությամբ և բաղկա�?ած ութ
անդամների�?,     որոնք      ներկայա�?նում      են    ԲԷՑ-ը,     Կառավարությունը        և    էներգետիկ    սեկտորի
կազմակերպությունները: ԲԷՑ-ի հիմնադրման իրավական հիմքը եղել է 1998թ-ի հուլիսի 20-ին
Կառավարության        No    450    Որոշումն      ընդունելու�?    հետո:     1998թ-ի    օգոստոսի      21-ին    ԲԷՑ-ը
վերակազմավորվել       է    որպես       փակ   բաժնետիրական        ընկերություն:      ԲԷՑ-ի   կանոնադրությունը
հաստատվել է 1998թ-ի օգոստոսի 21-ին ՀՀ Էներգետիկայի նախարարության No 254-ԳՄ Որոշմամբ:
ԲԷՑ-ի բաժնետոմսերի բա�?առիկ սեփականատերը Հայաստանի Հանրապետությունն է: Բաժնետոմսերի
ղեկավարումը փոխան�?վել է ՀՀ Էներգետիկայի նախարարությանը, համաձայն ՀՀ Կառավարության
2003թ-ի նոյեմբերի 6-ի No 1694-Ն Որոշման:

70.     ԲԷՑ-ի հիմնական գործունեությունը հետևյալն է�? էլեկտրահաղորդում, էլեկտրականության
արտադրություն       (հողմակայան),        կառու�?ում,   վերակառու�?ում,        արդիականա�?նում,           էներգետիկ
օբյեկտների    վերականգնում,        բարձր     լարման     �?ան�?երի        կառու�?ում,    էներգետիկ      օբյեկտների
հետազոտման և զարգա�?ման աշխատանքներ:

71.     Աշխատանքային սկզբունքները. Համաձայն                 Էներգետիկայի մասին ՀՀ Օրենքի Հոդված 23-ի
(Էներգետիկայի       բնագավառում           գործունեությունների       լի�?ենզավորում)          էլեկտրաէներգիայի
տեղափոխումը,        ինչպես       նաև    էլեկտրահաղորդման         �?ան�?երի      կառու�?ումը         լի�?ենզավորված
գործողություն է Հայաստանում: Միայն Էլեկտրահաղորդման գծի շահագործման համապատասխան
լի�?ենզիաներ ունե�?ողները կարող են զբաղվել էլեկտրական և ջերմային էներգիայի և բնական գազի
վաճառքով/առքով (գնում վաճառելու նպատակով), համաձայն լի�?ենզիայի պայմանների եւ շուկայի
կանոնների: Ի լրումն, համաձայն էլեկտրական գծի (հաղորդման (փոխադրման) լի�?ենզիաներ)
վերաբերյալ Հոդված 36-ի�? էլեկտրաէներգիայի տեղափոխման լի�?ենզիայի իրավունք տրվում է
Հայաստանի Հանրապետության ամբողջ տարածքում էլեկտրաէներգիա տրամադրելու և Հայաստանի
Հանրապետության          տարածքով        երրորդ     երկիր      էլեկտրաէներգիա         տեղափոխելու          համար:
Էլեկտրաէներգիայի (հզորության) փոխադրման լի�?ենզիան պետք է համապատասխանի շուկայական
կանոններին և պայմանագրերին:

72.   Գործառնական �?կզբունքները. ԲԷՑ-ը իրականա�?նում է գոյություն ունե�?ող բարձր լարման
էլեկտրահաղորդման �?ան�?ի և դրվածքների նախագծում, շահագործում և տեխնիկական սպասարկում,
ներառելով, բայ�? չսահմանափակվելով բարձր լարման ենթակայաններով (220կՎ/ 110կՎ /35կՎ /6կՎ),
բարձր լարման էլեկտրահաղորդման գծերով (330կՎ /220կՎ /110կՎ), Պուշկինի լեռնան�?քում
տեղադրված հողմակայանով (2.64 ՄՎ հզորությամբ): ԲԷՑ-ն իրականա�?նում է նաև կառու�?ման համար
ներդրման նոր ծրագրեր, ներառելով, բայ�? չսահմանափակվելով բարձր լարման ենթակայաններով
(220կՎ), բարձր լարման էլեկտրահաղորդման գծերով (400կՎ/ 220կՎ):


            5.2.2.      Հիմնական պատասխանատվությունները

73.   ԲԷՑ-ն        ամբողջապես    պատասխանատվություն        է    կրում     Ծրագրի    համար,      ներառյալ
նախապատրաստական            աշխատանքները,     իրականա�?ումը        և      բոլոր   փոխհատու�?ումների      և
վերաբնակե�?ման         առաջադրանքների    ֆինանսավորումը      և   միջգերատեսչական         համակարգումը,
հանրային      քննարկումները,      խորհրդատուների        վարձակալումը       և    այլն:   ԲԷՑ-ը     լիովին
պատասխանատվություն է կրում սույն ՎԳՊ-ի ներքո գտնվող բոլոր գործողությունների վերահսկման ու
մշտադիտարկման համար:


            5.2.3.      ՎԳՊ-ի իրականա�?ման միավոր

74.   ՎԳՊ-ն իրականա�?նելու համար ԲԷՑ-ում արդեն կազմավորվել է հատուկ միավոր: Միավորը
բաղկա�?ած     է հինգ      մասնագետի�?,   որոն�?ի�?   մեկը    խմբի   ղեկավարն է,        երկուսը   տեղանքում
վերաբնակե�?ման մասնագետները, կես դրույքով աշխատող իրավաբան և երկու մասնագետներ, որոնք
աշխատում են գրասենյակում: ՎԳՊ-ի իրականա�?ման միավորը պատասխանատու կլինի հետևյալ
առաջադրանքների համար�? այս Ծրագրում վերաբնակե�?ման իրականա�?ման և մշտադիտարկման
համար, մասնավորապես երաշխավորելով, որ ԱԵԱ արագ կերպով կծանու�?վեն, ըստ ՎԳՊ-ի և ՀՀ
օրենքների     ու     կանոնակարգերի,    պայմանագրի       ստորագրման,       անհրաժեշտության       դեպքում
բռնագրավման գործընթա�?ի կազմակերպման, ազդե�?ության ենթարկված ունե�?վածքների գրան�?ման և
վերագրան�?ման,        պայմանագրի    ստորագրման    գործընթա�?ի      ընթա�?քում       ԱԵԱ     աջակ�?ության,
իրականա�?ման          ընթա�?քում   ստա�?ված   բողոքների      հավաքման        և     համակարգման      համար
(մանրամասները ներկայա�?ված են Հավելված 5-ում):


      5.3. ԲԷՑ-ի խորհրդատուները


75.   Հաշվի առնելով վերաբնակե�?ման գործողությունների մեծ ծավալը�? վերաբնակե�?ման հետ
կապված առաջադրանքների և գործողությունների համար ԲԷՑ-ին աջակ�?ություն են �?ու�?աբերում
տարբեր խորհրդատուներ, մասնավորապես շինարար կապալառու Կալպատարու Փաուեր Թրանսմիշն
Լիմիթեդ ընկերությունը և իրականա�?մանը աջակ�?ող խորհրդատուն (Hifab OY&EA Energy Advisory):
            5.3.1.      Շինարար Կապալառու

76.   Շինարար Կապալառուն (ՇԿ) կազմել է նախագիծ Ծրագրի համար: ՇԿ-ն պատասխանատու է
ծրագրի ծրագծի և հենարանների գտնվելու վայրի որոշման համար, համաձայն ՎՔՇ-ի սկզբունքների,
Ծրագրի   ազդե�?ությունի�?      խուսափելու   կամ          այն   նվազագույնի    հաս�?նելու     համար:   ՇԿ-ն
պատասխանատու է ՎԳՊ-ի կազմման համար, ներառյալ բոլոր պահանջվող չափագրումները, գույքի
նկարագրման      արձանագրությունների     կազմումը        և    գնահատումը:    ՇԿ-ն   ՎԳՊ-ի   կազմման   և
շինարարության        ընթա�?քում   կազմակերպել   է       հանրային   քննարկումներ     և    տեղեկատվության
հրապարակում: ՇԿ-ն խո�?ելի տնային տնտեսություններին, ինչպես նաև օրինականա�?ման գործընթա�?ի
ժամանակ օրնականա�?ման ենթակա ԱԵԱ, եթե այդպիսիք կան,                         կտրամադրի իրավաբանական
աջակ�?ություն:


            5.3.2.      Իրականա�?մանն աջակ�?ող խորհրդատու

77.   Իրականա�?մանն Աջակ�?ող Խորհրդատուն (ԻԱԽ) նշանակվել է շինարարական աշխատանքները
վերահսկելու, նախագծի, ինչպես նաև սո�?իալական և շրջակա միջավայրի լրիվ պահանջների հետ
համապատասխանությունը երաշխավորելու համար: ԻԱԽ-ն ծրագրի համար վերանայել է ՎՔՇ-ն և
ԲԷՑ-ին կտրամադրի սո�?իալական մասնագետների վերաբերյալ մոնիթորինգի հաշվետվություններ
ամբողջ շինարարության ընթա�?քում: ԻԱԽ-ի կողմի�? որակավորված փորձագետը, ով մասնակ�?ել է
ՎԳՊ-ի պատրաստմանը, կերաշխավորի նաև ՎԳՊ-ի իրականա�?ման մշտադիտարկումը:


      5.4. Պետական Կառավարման Մարմիններ


78.   Վերաբնակե�?ման շրջանակներում ԲԷՑ-ը կարող է միանալ և համակարգել մի շարք
նախարարությունների և կոմիտեների հետ: ՎԳՊ-ի իրականա�?ման ընթա�?քում բոլոր պետական
կառավարման մարմինները կարող են հաշվի առնվել և անհրաժեշտության դեպքում դառնալ
Բողոքների կարգավորման կոմիտեի անդամ: Հիմնական նախարարությունների�? ՎՔՇ-ում նշվում են
հետևյալները�? (ա) Էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարարություն, (բ) Բնապահպանության
նախարարություն Պաշտպանվող տարածքների բաժնի և բնապահպանական փորձաքննության
ՊՈԱԿ-ի հետ, (գ) Գյուղատնտեսության նախարարություն և Հայանտառ ՊՈԱԿ (անտառ), (դ)
Մշակույթի     նախարարություն      Պատմության       և     մշակույթի   հուշարձանների       պահպանության
գործակալություն, (ե) Ֆինանսների նախարարություն:

79.   ՀՀ Կառավարության Անշարժ Գույքի Կադաստրի Պատական Կոմիտեն (ԱԳԿՊԿ) ՎԳՊ-ի
կազմման և իրականա�?ման մեջ ներգրավված ամենահիմնական պետական կազմակերպությունն է,
մասնավորապես կապված ԱԵԱ ունե�?վածքի և գույքի իրավունքների որոշման, վավերականա�?ման,
գրան�?ման, վերագրան�?ման և այլնի հետ:


      5.5. Մարզպետարաններ (�?արածաշրջանային Լիազոր Մարմիններ)


80.   Մարզպետարաններում պետական լիազոր մարմինները վարում են ՀՀ Կառավարության
տարածքային քաղաքականությունը հետևյալ ոլորտներում�? ֆինանսավորում, քաղաքաշինություն,
բնակարանային շինարարություն և կոմունալ տնտեսություն, տրանսպորտ և ճանապարհաշինություն,
գյուղատնտեսություն       և   հողօգտագործում,      կրթություն,          առողջապահություն,   սո�?իալական
ապահովագրություն, մշակույթ և սպորտ, բնության և շրջակա միջավայրի պահպանություն, առևտուր,
հանրային սննդի սպասարկում: Վերը նշված ոլորտներում տարածքային քաղաքականությունը
իրականա�?վում է Մարզպետարանների, ինչպես նաև համապատասխան մարզերին ենթակա
կազմակերպությունների միջո�?ով: Մարզպետարանի ներկայա�?ու�?իչները                        ՎԳՊ-ի կազմման և
իրականա�?ման ընթա�?քում հաշվի են առնվել և հաշվի կառնվեն որպես տեղական պետական լիազոր
մարմիններ հողային հարաբերության կարգավորման համար: ԲԷՑ-ը դիմել է Մարզպետարաններ
Հանրային        Քննարկումների    կազմակերպմանը          աջակ�?ելու       համար:     Նախագծման      փուլում
Մարզպետարանները          նույնպես    մասնակ�?ել     են       ՀՔ-երին,     ինչպես    նաև   մասնակ�?ել    են
Բնապահպանական �?ո�?իալական Ազդե�?ության Գնահատման (Բ�?ԱԳ) շրջանակում ներկայա�?ված ՀՔ-
ներին:


         5.6. �?եղական Ինքնակառավարման Մարմիններ


81.      Քանի     որ   Ծրագիրն      իրականա�?վելու       է     գյուղական      տարածքներում,       �?եղական
Ինքնակառավարման Մարմինները (�?եղական Մարմինները (�?Մ)) կարևոր դեր են խաղում և Ծրագրի
ընդհանուր իրականա�?ման և վերաբնակե�?ման հետ կապված գործողությունների ընթա�?քում: �?Մ-ի հետ
արդեն խորհրդակ�?ել են ՎԳՊ-ի կազմման ժամանակ և ակտիվ կերպով ներգրավվել են համայնքներում
ԱԵԱ հետ Հանրային Քննարկումներ կազմակերպելու ընթա�?քին: Նրանք աջակ�?ել են բա�?ահայտելու
գույքագրման        հետազոտման       ընթա�?քում     ազդակիր          հողատարածքների        սեփականության
կարգավիճակը, ԱԵԱ որոշելու, հետազոտությունները կազմակերպելու հար�?ում: Նրան�? հետ
խորհրդակ�?ել են և նրանք կներգրավվեն որպես միջնորդներ բողոքների կարգավորման գործընթա�?ի
ժամանակ, մինչև կներկայա�?վեն Բողոքների Կարգավորման Հանձնաժողով:


         5.7. Բողոքների Կարգավորման Հանձնաժողով


82.      Բողոքների Կարգավորման Հանձնաժողովը (ԲԿՀ) Ծրագրի ընթա�?քում նշանակվել է, որպեսզի
ներկայա�?վեն վերաբնակե�?ման հետ կապված բողոքները և լուծվեն դատարան ներկայա�?ված բոլոր
անհամաձայնությունները (մանրամասները ներկայա�?ված են Բաժին 4-ում):


         5.8. Հասարակական Կազմակերպություններ


83.      Հայաստանում     և   մասնավորապես        ծրագրի      հետ       կապված     տարածքներում    գործող
Հասարակական Կազմակերպությունները (ՀԿ-ներ) սերտորեն ներառված են համայնքային կյանքի մեջ:
Մեծամասամբ ՀԿ-ներն են օգնում լուծել համայնքային խնդիրները, առաջ քաշել խո�?ելի խմբերի
շահերը, պահպանել շրջակա միջավայրը, տրամադրել հիմնական սո�?իալական ծառայություններ,
կազմակերպել տեղեկատվական քարոզարշավներ և այլն: ՎԳՊ-ի կազմման ընթա�?քում ՀԿ-ները
հրավիրվել են մասնակ�?ել ԱԵԱ հետ Հանրային Քննարկումներին ծրագրի ազդե�?ությանը ենթարկված
տարածքներում: ՀԿ-ները կներառվեն նաև ՎԳՊ-ի իրականա�?ման գործընթա�?ում, մասնավորապես
ազդակիր համայնքներում կազմակերպվող բոլոր հանրային քննարկումներում, որտեղ նրանք
կկարողանան արտահայտել իրեն�? տեսակետը և ներկայա�?նել գործընթա�?ի վերաբերյալ իրեն�?
առաջարկությունները և աջակ�?ել ԱԵԱ: ՀԿ-ներին առաջարկվել է �?անկության դեպքում նաև
մասնակ�?ել Բողոքների կարգավորման մեխանիզմի գործընթա�?ին:


      5.9. Համաշխարհային Բանկ


84.   ՀԲ-ն Ծրագրի ֆինանսավորող գործակալությունն է: Ծրագիրը պարբերաբար վերահսկելու�?
բա�?ի, ՀԲ-ն իրականա�?նում է նաև համապատասխանության մոնիթորինգ, ՎԳՊ-ի վերանայում և
հաստատում և թույտվություն է տալիս պայմանագիր կնքելու և ստորագրելու համար շինարարական
աշխատանքները սկսելու նպատակով:
6. Օրենսդրական Հայե�?ակարգ

          6.1. �?եղական օրենսդրական հայե�?ակարգ


85.       Հայաստանում հասարակության և պետության կարիքների նպատակով սեփականության
օտարումը համակարգվում է ՀՀ �?ահմանադրությամբ «Հասարակության և պետության կարիքների
համար       սեփականության       օտարման    մասին»    ՀՀ   օրենքով և   այլ   իրավական   ակտերով:    ՀՀ
�?ահմանադրության Հոդված 31-ի 3-րդ կետի համաձայն, սեփականության օտարումը հասարակության
ու պետության կարիքների համար կարող է կատարվել միայն բա�?առիկ�? գերակա հանրային շահի
դեպքում, օրենքով սահմանված կարգով, նախնական համարժեք փոխհատու�?մամբ: Հասարակության
և պետության կարիքների համար սեփականության օտարման սահմանադրական հիմքը բա�?առիկ`
գերակա հանրային շահն է: Հասարակության և պետության կարիքների համար սեփականության
օտարման սահմանադրական պայմաններն են` ա) Օտարումը պետք է իրականա�?վի օրենքով
սահմանված կարգով, բ) Օտարվող սեփականության դիմա�? պետք է տրվի նախնական համարժեք
փոխհատու�?ում (այսուհետ` Փոխհատու�?ում):

86.       Հասարակության և Պետության Կարիքների Համար �?եփականության Օտարման մասին ՀՀ
օրենքը (ՀՊԿՀ�?Օ ՀՀ օրենքը) սահմանում է հասարակության և պետության կարիքների համար
սեփականության օտարման հիմքը, կարգը, օտարվող սեփականության դիմա�? փոխհատու�?ման
տրման կարգը, բա�?առիկ�? գերակա հանրային շահի հասկա�?ությունը և դրա որոշման կարգը: �?ույն
օրենքի գործողությունը տարածվում է ֆիզիկական և իրավաբանական անձան�?, ինչպես նաև
համայնքներին       (այսուհետ�?    սեփականատերեր)       սեփականության     իրավունքով     պատկանող     և
Հայաստանի       Հանրապետությունում        գտնվող    կամ   Հայաստանի   Հանրապետությունում    օրենքով
սահմանված կարգով պետական գրան�?ում ստա�?ած կամ հաշվառված սեփականության իրավունքի
բոլոր օբյեկտների (անշարժ կամ շարժական գույք, գույքային իրավունքներ, արժեթղթեր և այլն) վրա
(այսուհետ�? օտարվող սեփականություն): Գերակա հանրային շահը կարող է հետապնդել պետական
պաշտպանության, պետության ու հասարակության անվտանգության ապահովումը, էներգետիկայի,
հեռահաղորդակ�?ության,            ջրամատակարարման,           ջրահեռա�?ման,       ջերմամատակարարման,
քաղաքաշինական,          ընդերքի       ուսումնասիրման,          ընդերքօգտագործման,      տրանսպորտի,
հաղորդակ�?ության ուղիների կամ բնակավայրերի ենթակառու�?վածքների զարգա�?ման բնագավառում
համապետական կամ համայնքային կամ միջհամայնքային կարևոր նշանակություն ունե�?ող ծրագրերի
իրականա�?ման ապահովումը, շրջակա միջավայրի պահպանության ապահովումը:

87.       «Անշարժ գույքի գնահատման գործունեության» մասին ՀՀ օրենքը ընդունվել է 2005 թ-ին: �?ույն
օրենքը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետությունում անշարժ գույքի գնահատման գործունեության
իրականա�?ման հիմունքները և կանոնակարգում անշարժ գույքի գնահատման գործունեության հետ
կապված հարաբերությունները: Անշարժ գույքի գնահատման գործունեությունն իրականա�?նելու
համար անհրաժեշտ է համապատասխան լի�?ենզավորում (հոդված 9): Հոդված 6-ը սահմանում է
անշարժ գույքի գնահատման օբյեկտները: �?ույն օրենքի հոդված 8-ի համաձայն, անշարժ գույքի
գնահատումը պարտադիր է`

         պետական կամ համայնքային սեփականություն հանդիսա�?ող անշարժ գույքի օտարման
          դեպքերում,   բա�?առությամբ       պետական     գույքի   մասնավորե�?ման    և    պետական      կամ
          համայնքային հողերի օտարման դեպքերում,
    անշարժ գույքը պետության և հասարակության կարիքների համար ձեռք բերելու (վեր�?նելու)
     դեպքերում,
    անշարժ գույքն իրավաբանական անձի կանոնադրական կապիտալում կամ հիմնադրամներում
     ներդնելու դեպքերում,
    անշարժ գույքի բռնագանձման հետևանքով իրա�?ման դեպքերում,
    ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված այլ դեպքերում:




     6.2. Հայաստանի օրենքների և Համաշխարհային Բանկի Պարտադրված
        Վերաբնակե�?ման Քաղաքականության համեմատությունը

                    Աղյուսակ 14 ՀՀ օրենքների և ՀԲ-ի ԳՔ 4.12 համեմատությունը

  Համեմատվող         Հայաստանի օրենքներ և            Համաշխարհային Բանկ            Կիրառող
  կատեգորիան               նորմեր                          ԳՔ 4.12                համակարգը
                                                  Առաջարկվում է կիրառել հողի
                    Հողի փոխհատու�?ում միայն
                                                  փոխհատու�?ում հողի դիմա�?          ՀԲ ուղե�?ույ�?
Հողի                հողի        սեփականության
                                                  մեխանիզմը:      Մեկ       այլ      ԳՔ 4.12
սեփականատերեր       օրինական իրավունք ունե�?ող
                                                  տարբերակ`     հողի    արժեքի
                    հողատերերին
                                                  փոխհատու�?ում:
                                                  Հողի               իրավունքի
                                                  բա�?ակայությունը
                                                  փոխհատու�?ում       չստանալու
                                                  կամ                իրավունքի     ՀԲ ուղե�?ույ�?
                                                  վերականգնման     գործընթա�?ի        ԳՔ 4.12
                    Հողի փոխհատու�?ում     միայն   խոչընդոտ չի կարող լինել: Ոչ
Հողօգտագործողներ    գրան�?ված                      օրինական սեփականատերերը
                    հողօգտագործողներին            նույնպես            կստանան
                                                  փոխհատու�?ում:          Նրանք
                                                  իրավունք կունենան ստանալ
                                                  որոշակի      փոխհատու�?ում`
                                                  անկախ իրեն�? իրավաբանական
                                                  կարգավիճակի�?:
                                                  Մշակաբույսերի
                                                  փոխհատու�?ման իրավունք ձեռք
                                                  բերելով` հողօգտագործողները       ՀԲ ուղե�?ույ�?
                    Մշակաբույսերի       վնասի
                                                  կարող են իրավունք ստանալ           ԳՔ 4.12
                    փոխհատու�?ումը կտրամադրվի
Հողօգտագործողներ                                  տեղափոխվելու              այլ
                    միայն            գրան�?ված
                                                  հողատարածք�?         այդպիսով
                    հողօգտագործողներին
                                                  պահպանելով մինչև Ծրագրի
                                                  իրականա�?ումը         ստա�?վող
                                                  եկամուտը:
                    Բոլոր տները/շինությունները
                    կփոխհատու�?վեն       Ծրագրի                                     ՀԲ ուղե�?ույ�?
                                                  Համաշխարհային        Բանկի
                    պատճառով         առաջա�?ած                                        ԳՔ 4.12
�?ներ     և    այլ                                 ռազմավարությունը ներառում է
                    կառույ�?ների       վնասների/
կառույ�?ներ                                        նաև չգրան�?ված առևտրային
                    ապամոնտաժումների համար,
                                                  կառույ�?ների փոխհատու�?ումը:
                    բա�?առությամբ     չգրան�?ված
                    առևտրային կառույ�?ների:
                    Հողի գնատահատման արժեքը       Հողի  գնահատման      արժեքը
Փոխհատու�?ման        կազմվում     է       գործող   հիմնված է գործող շուկայական     Հայաստանի
համար գնահատում     շուկայական          արժեքին   սակագնի վրա:                    օրենսդրություն
                    գումարած       գնահատված
        Համեմատվող          Հայաստանի օրենքներ և            Համաշխարհային Բանկ          Կիրառող
        կատեգորիան                նորմեր                          ԳՔ 4.12              համակարգը
                          արժեքի 15%-ը:




                          Ազդե�?ության          չափի/
                          գնահատման,    իրավունքների
                          վերականգնման,
                          փոխհատու�?ման ծավալի և
                                                          Հանրային քննարկումների և
                          ֆինանսական     աջակ�?ության
                                                          հրապարակումների              ՀԲ    ուղե�?ույ�?
      Հանրային            վերաբերյալ
                                                          կազմակերպում          ԱԵԱ    ԳՔ    4.12    և
      քննարկումներ   և    տեղեկատվությունը պետք է
                                                          մասնակ�?ությամբ համայնքային   Հայաստանի
      Հրապարակումներ      հրապարակվի և տրամադրվի
                                                          մակարդակով, ՀՔՀԾ պետք է      օրենսդրություն
                          ԱԵԱ        Գերակա     Շահի
                                                          մշակվի ՎԳՊ-ի հետ:
                          վերաբերյալ Կառավարության
                          Որոշումն ընդունելու�? առաջ
                          կամ             Նախնական
                          Հետազոտման ընթա�?քում:
                          Ոչ մի երաշխիք եկամտի/           Համաշխարհային       Բանկը
                          ապրուստի     վերականգնման       պահանջում է փոխհատու�?ում
                          չափի, ծայրահեղ ԱԵԱ       և      եկամտի/ապրուստի    համար,
      Կենսամակարդակի                                                                   ՀԲ    ուղե�?ույ�?
                          խո�?ելի խմբերին դրամական         ծանր կորուստների, և այն
      վերականգնում                                                                     ԳՔ 4.12
                          աջակ�?ության տրամադրման          ծախսերի համար, որոնք ԱԵԱ
                          կամ բնակե�?ման ծախսերի հետ       կատարել են վերաբնակե�?ման
                          կապված չի տրվում:               պատճառով:
                                                          Հողի սեփականատերեր, ում
                          Ոչ մի երաշխիք հաղորդա-
                                                          հողատարածք է հատկա�?վել
                          լարերի տակ գտնվող հողային
      ԱԳ-ում       հողի                                   համայնքի            կողմի�?
                          արժեքի կորստի դեպքում (օր.`                                  ՀԲ    ուղե�?ույ�?
      գնահատման                                           շինարարության      համար,
                          ոչ մի կառու�?ում հնարավոր չէ)                                 ԳՔ 4.12
      արժեքի կորուստ                                      կստանան       փոխհատու�?ում
                          փոխհատու�?ման ապահովման
                                                          գնահատված արժեքի կորստի
                          վերաբերյալ։
                                                          համար:



          6.3. Օրենսդրական բա�?երի վերլուծություն


88.       ՀՀ օրենսդրական հայե�?ակարգի և ՀԲ ուղե�?ույ�?ներ ԳՔ 4.12-ի միջև առկա հիմնական
տարբերությունը վերաբերում է ազդե�?ության տակ գտնվող հողի և բնակելի հատվածների պարտադիր
սեփականության կարգավիճակին, որն առկա է ՀՀ Օրենքում, այն դեպքում, երբ ՀԲ ուղե�?ույ�?ներ ԳՔ
4.12 նախատեսում է փոխատու�?ում և վերաբնակե�?ման աջակ�?ություն, նույնիսկ եթե հողի
սեփականության իրավունքը բա�?ակայում է: Նախատեսված ծրագրի համար պետք է օգտագործվի ՀԲ
ԳՔ 4.12 ուղե�?ույ�?ը: �?ա նշանակում է, որ եթե ԳՔ 4.12 ուղե�?ույ�?ի պահանջները ավելի խիստ են, քան
ՀՀ օրենսդրության պահանջները, ապա պետք է կիրառվեն ԳՔ 4.12 պահանջները: Ծրագրի
իրականա�?ման և վերահսկման փուլում առաջանում են մի շարք այլ խնդիրներ, քանի որ Հայաստանի
օրենսդրական հայե�?ակարգը երբեմն անորոշ է և անհասկանալի: Բավական տարաձայնություններ
կան ՀՀ օրենքի կիրառման և ՀԲ ուղե�?ույ�?ներ ԳՔ 4.12 անվտանգության միջո�?առումների կիրառման
միջև: Գլխավոր կապալառուն պատասխանատու կլինի ՎԳՊ-ի նախապատրաստման, հանրային
քննարկումներին       աջակ�?ման,     սո�?իալական      և     շրջակա   միջավայրի   անձնակազմի     ուսու�?ման,
վերապատրաստման և վերահսկողության համար:
7. Իրավասության և Իրավունքների ՇրջանակԻրավասություն

89.       Ծրագրի շրջանակներում փոխհատու�?ման և վերաբնակե�?ման երաշխիքներ ստա�?ած ԱԵԱ են.
         Բոլոր ԱԵԱ, ովքեր կոր�?րել են օրինականա�?ված հողատարածքներ կամ ուղղակի մշակվող
          հողեր, որոնք հնարավոր է սեփականաշնորհել կամ հողեր առան�? իրավական կարգավիճակի,
         �?եփականատերեր և վարձակալներ, որոնք գրան�?ված չեն,
         Հողին կ�?ված կառույ�?ների, բույսերի, ծառերի կամ այլ օբյեկտների սեփականատերեր, և
         ԱԵԱ, ովքեր կոր�?րել են բիզնեսը, եկամուտը և աշխատավարձերը, հողի ժամանակավոր կամ
          մշտական ձեռքբերման հետևանքով:

90.       Փոխհատու�?ման ենթակա ԱԵԱ �?ու�?ակագրման վերջնաժամկետը համարվում է մանրամասն
մարդահամարի և կորուստների գույքագրման սկսման օրը: Ազդե�?ության տակ գտնվող վայրերում նոր
բնակավայրի բարելավման կամ շինարարական բոլոր տեսակի գործողությունների իրականա�?ումը
վերջնաժամկետի�? հետո ենթակա չէ փոխհատու�?ման: Այնուամենայնիվ, ԱԵԱ կստանան անհրաժեշտ
ծանու�?ագրեր      և   կպահանջվի      նրան�?ի�?,     որպեսզի   լքեն    իրեն�?    սեփականությունները:    ԱԵԱ
հնարավորություն կունենան ապամոնտաժել վնասման ենթակա                        կառույ�?ները նախքան ծրագրի
իրականա�?ումը, բայ�? նրանք ստիպված չեն լինի իրեն�? վրա վեր�?նել ապամոնտաժման բոլոր ծախսերը:
Շինանյութը, որոնք ԱԵԱ ընտրել էին վերաօգտագործման համար, չի առգրավվի, և վերջիններս չեն
ենթարկվի ոչ մի տույժ ու տուգանքի: Մնա�?ած կառույ�?ները կամ չօգտագործված նյութերը
կապամոնտաժվեն իրականա�?նող ընկերության կողմի�?:


          7.2. Իրավունքների շրջանակը


91.       Հողատարածք,    եկամուտ,    տուն    և   այլ   կառույ�?ներ    կոր�?րած       ԱԵԱ      կտրամադրվեն
վերակառու�?ման        համար     դրամական      նպաստներ,     որոնք    կընդգրկեն      երկարաժամկետ    կամ
ժամանակավոր հողօգտագործման, շենքերի, մշակաբույսերի և ծառերի կորուստների համար
տրամադրումները, տեղափոխման նպաստը, բիզնեսի կորստի համար դրամական միջո�?ները�?
հիմնվելով հարկային հայտարարագրերի և/կամ պաուշալ գների վրա: Քանի որ մինչ այժմ
էլեկտրահաղորդման        գծի    կառու�?ումի�?     վերաբնակե�?ման      դեպքեր     չեն   եղել,   փոխհատու�?ման
միջո�?առումներն իրականա�?վել են հիմականում ճանապարհային ենթակառու�?վածքների ոլորտում,
օր.` ՀՀ �?ԿՆ/ ԱԶԲ, Դեկ. 2010:

92.       ԱԵԱ կարող են դասակարգվել հետևյալ երեք խմբերի�? մեկում.

(ա) Օրինական սեփականատերեր�? նրանք են, ովքեր ունեն պաշտոնական օրինական իրավունքներ
հողի նկատմամբ (ներառյալ սովորութային իրավունքները երկրի օրենքների ներքո),

(բ) Օրինականա�?ման ենթակա ԱԵԱ�? նրանք են, ովքեր չունեն պաշտոնական օրինական իրավունքներ
հողի նկատմամբ այն ժամանակ, երբ սկսվում է մարդահամարի ան�?կա�?ումը, բայ�? պահանջ ունեն
այսպիսի հողի կամ գույքի նկատմամբ, պայմանով, որ այսպիսի պահանջները ընդունվում են
Հայաստանի Հանրապետության օրենքով կամ դառնում են ընդունելի �?անկա�?ած օրինական քայլերի
միջո�?ով, որոնք անհրաժեշտ են երաշխավորելու համար այս ծրագրի ներքո վերաբնակե�?ման
գործողությունների արդյունավետ իրականա�?ումը, ներառյալ, համապատասխան դեպքերում հողի
նկատմամբ օրինական իրավունքի պահանջն ընդունելու գործընթա�?ը, ներառյալ պահանջները, որոնք
առաջանում են սովորութային օրենքների�? և ավանդական օգտագործումի�?:
(գ) Օրինական իրավունք չունե�?ող�? նրանք են, ովքեր չունեն իրավական իրավունք կամ պահանջ այն
հողի նկատմամբ, որը նրանք զբաղե�?նում են:


          7.2.1.        Գյուղատնտեսական նշանակության հող

93.   Օրինական սեփականատերերը (մասնավոր) կփոխհատու�?վեն կամ (ա) կանխիկ շուկայական
կամ կադաստրային արժեքին (երկուսի�? ամենաբարձրը) գումարած 15% դրամական օժանդակություն:
Եթե չկա ակտիվ առքուվաճառք հողի շուկայում, ապա փոխհատու�?ման կանխիկ գումարը կկազմի
ԱԵԱ կողմի�? ընդունված միևնույն գյուղում փոխհատու�?ված հողի արժեքը գումարած 15% դրամական
օժանդակություն (բ) կամ կոր�?րած հողի դիմա�? փոխարինված հողի/բերրիության գնահատված արժեքը,
որն ընդունելի է ԱԵԱ      համար: Հողի ոչ ուղղակիորեն վնասված հատվածները, որոնք դարձել են
անմատչելի կամ մշակման և այլ տեսակի գործողությունների համար անկենսունակ, նույնպես
կներառվեն վնասված հողերի շարքում: Եթե ԱԵԱ գյուղատնտեսական նշանակության հողի վնասը
կազմում է >10%, ԱԵԱ (հողատերերը, վարձակալները և կիսավարձակալ գյուղա�?իները) կստանան
լրա�?ու�?իչ դրամական օժանդակություն լուրջ վնասների համար: Փոխհատու�?ումը ազատված է
գործարքային պահումների�? և գրան�?ման ծախսերի�?:

94.   Օրինական իրավունք չունե�?ող ԱԵԱ        կփոխհատու�?վեն ազդակիր հողի շուկայական կամ
կադաստրային արժեքին (որն ամենաբարձրը լինի) համահավասար միանվագ դրամական նպաստով`
1) < 1 տարի – 5%, 2) < 15 տարի – 14%, 3) < 25 տարի – 20%, 4) 25 տարի և ավել– 25%, համաձայն
Բաժին 3-ում նկարագրված գնահատման մեթոդաբանության: Նրանք նաև իրավունք կունենան ստանալ
վերականգնաման համար դրամական աջակ�?ություն, եթե ընդգրկվեն խո�?ելի մարդկան�? խմբում,
ինչպես նաև տեղափոխման դեպքում կստանան տեղափոխման համար դրամական աջակ�?ություն:

95.   Վարձակալները ձեռք կբերեն օրինական սեփականության իրավունք և կփոխհատու�?վեն որպես
լիակատար սեփականատերեր, կամ նրան�? կտրվի նոր վարձակալություն: Եթե դա անհնար լինի (եթե
ըստ ՀՀ օրենքի վարձակալը չի կարող ձեռք բերել օրինական սեփականության իրավունք կամ նա
հրաժարվում է ձեռք բերել օրինական սեփականության իրավունք և գերադասում է ստանալ
փոխհատու�?ում),     նա    կստանա   կանխիկ   փոխհատու�?ում   ազդակիր   հողի   շուկայական   կամ
կադաստրային արժեքին (որն ամենաբարձրը լինի) համահավասար դրամական նպաստ` 1) < 1 տարի
– 5%, 2) < 15 տարի – 14%, 3) < 25 տարի – 20%, 4) 25 տարի և ավել – 25%�? գումարած 15% դրամական
օժանդակություն:


          7.2.2.        Պետական և համայնքային հողեր

96.   Պետական և համայնքային/քաղաքային հողերը կօտարվեն ՀՀ Հողային օրենսգրքի 66-րդ
Հոդվածի 1-ին պարբերության 7-րդ ենթապարբերության համաձայն, և միայն համայնքները հողի
կատեգորիան էներգետիկ, տրանսպորտային, հաղորդակ�?ման, կոմունալ ենթակառու�?վածքային
կատեգորիայի փոխելու�? հետո: Պետական և համայնքային հողերի կատեգորիաները փոխելու հետ
կապված ծախսերը վճարվում են ԲԷՑ-ի կողմի�?:
              7.2.3.   Այլ փոխհատու�?ումներ և դրամական օժանդակություն

97.    Մշակաբույսեր�? կանխիկ փոխհատու�?ում մեկ տարվա բերքի շուկայական գնին համարժեք
չափով: Բերքի փոխհատու�?ումը կվճարվի և սեփականատերերին, և վարձակալներին` ելնելով իրեն�?
վարձակալության պայմանագրերի�?:

98.    Դրամական աջակ�?ություն ՎԳՊ-ի իրականա�?ման հետ կապված փաստաթղթերի վճարների
փոխհատու�?ման համար�? ԱԵԱ կստանան հետևյալ ֆինանսական աջակ�?ությունը�? (ա) լիազորագրի
համար     ծախսերը/վճարները       (տրամադրված    արտերկրի�?/այստեղի�?),    (բ)   ազգային    անձնագրի
(նույնականա�?ման քարտի) նորա�?ման հետ կապված ծախսերը/վճարները, այն դեպքում, եթե ժամկետը
լրա�?ել է, (գ) ժառանգության ճանաչման հետ կապված ծախսերը/վճարները, (դ) գործարքային հարկերը
և հողի ձեռքբերման հետ կապված վճարները կկատարվեն Ծրագրի կողմի�?, որպես փոխհատու�?ման մի
մաս:

99.    Վերականգնման դրամական աջակ�?ություն�? խո�?ելի խմբերը (ԱԵԱ , ովքեր աղքատության շեմի�?
�?ածր    են,    այրիների�?   և   ծերերի�?   բաղկա�?ած   տնտեսություններ   են)   կստանան     նվազագույն
աշխատավարձի 6 ամսվա չափով վերականգնման դրամական աջակ�?ություն�? ամսական 50000 ՀՀ
դրամ (համարժեք է ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված 6 ամսվա մինիմալ աշխատավարձին) և ծրագրի
հետ կապված գործընթա�?ներում աշխատանքի ընդունվելու հնարավորություն:

100.   Խո�?ելի խմբերի ներկայա�?ու�?իչներ համարվում են�?

(i) Աղքատ տնտեսությունները, որոնք գրան�?ված են ՀՀ Ա�?ՀՆ ընտանեկան նպաստների համակարգում
և ստանում են համապատասխան դրամական նպաստ` սահմանված ՀՀ օրենսդրությամբ:

(ii) Միայնակ, այրի կամ ընտանիքի կերակրողին կոր�?րած կանան�?ի�? բաղկա�?ած տնտեսությունները,
որտեղ բա�?ի թոշակառուի�?, ՀՀ զինված ուժերում ծառայողի�?, 1-ին և 2-րդ կարգի հաշմանդամի�? կամ
մինչև 23 տարեկան առկա համակարգում սովորող ուսանողի�? բա�?ի այլ աշխատունակ տարիքի անձ
չկա:

(iii) Թոշակառուների�?, տարե�?ների�? բաղկա�?ած տնտեսությունները, որտեղ թոշակառուի�?, ՀՀ զինված
ուժերում ծառայողի�?, 1-ին և 2-րդ կարգի հաշմանդամի�? կամ մինչև 23 տարեկան առկա համակարգում
սովորող ուսանողի�? բա�?ի այլ աշխատունակ տարիքի անձ չկա:


       7.3. �?երմինների աղյուսակ


101.   �?տորև ներկայա�?ված է Ծրագրի հատուկ տերմինների աղյուսակը: Այն արտա�?ոլում է
իրավասությունն ու իրավունքները, որոնք հատուկ են հեն�? այս հատվածի համար:
                            Աղյուսակ 15 ՎԳՊ-ի հատուկ տերմինների աղյուսակ
   ԱԵԱ          Ազդե�?ության
                                                              Փոխհատու�?ում
կատեգորիան      կատեգորիան
                                 (i) կանխիկ փոխհատու�?ում շուկայական կամ կադաստրային արժեքով (որն
                                 ամենաբարձրը կլինի)�? գումարած 15% դրամական նպաստ, կամ

                                 ii) նույն համայնքում ԱԵԱ համար ընդունելի հողամասի տեղափոխում�? գումարած
                                 15% դրամական նպաստ, ըստ ՀՀ օրենքի, կամ
                Գյուղատնտե-
  Օրինական                       (iii) նույն համայնքում ԱԵԱ համար ընդունելի արժեքով/արտադրողականությամբ
                   սական
 սեփականա-                       հավասարազոր բերքատու հողակտորի տրամադրում:
               նշանակության
    տերեր
                     հող         Հողամասի ոչ անմիջականորեն վնասված հատվածները, որոնք մշակման համար
                                 այլևս կենսունակ չեն, ազդե�?ության գնահատումի�? հետո, կընդգրկվեն ազդե�?ության
                                 ենթարկված հողերի �?անկում:

                                 Փոխհատու�?ումն ազատված է գործարքային պահումների�? և գրան�?ման ծախսերի�?:


                                 Երբ ԱԵԱ      գյուղատնտեսական հողը ազդե�?ության ենթարկվել է >10%, ԱԵԱ
                                 (սեփականատերեր, վարձակալներ և հողօգտագործողներ) կստանան լրա�?ու�?իչ
                Գյուղատնտե-
  Օրինական                       դրամական աջակ�?ություն, որը հավասար կլինի կոր�?րած հողի տարեկան բերքի
                   սական
 սեփականա-                       շուկայական արժեքին: Բոլոր գնահատումները կկատարվեն լի�?ենզավորված
                 նշանակու-
    տերեր                        գնահատող խորհրդատուի կողմի�?�? հիմնվելով գյուղատնտեսական նշանակության
                  թյան հող
                                 հողերի գույքագրման և չափագրման տվյալների վրա:

                                 Շուկայական արժեքին    հավասար    կանխիկ   փոխհատու�?ում`   գումարած   15%
                                 դրամական նպաստ:
                     Ոչ
                                 Եթե շուկայական արժեքը բա�?ակայում է, փոխհատու�?ումը կհաշվարկվի նույն
               գյուղատնտես-
                                 համայնքի տեղափոխված հողակտորի չափով ԱԵԱ համար ընդունելի ձևով կամ
                   ական
  Օրինական                       դրամական փոխհատու�?ումը կհիմնվի տեղափոխված հողի արժեքին�? գումարած 15%
               նշանակության
 սեփականա-                       դրամական աջակ�?ություն:
               հող (Բնակելի/
    տերեր
                 առևտրային       Հողամասի ոչ ուղղակիորեն վնասված հատվածները, որոնք մշակման կամ
                նշանակաութ.      օգտագործման համար այլևս պիտանի չեն, ազդե�?ության գնահատումի�? հետո,
               հողատարածք)       կընդգրկվեն ազդե�?ության ենթարկված հողերի �?անկում:

                                 Փոխհատու�?ումն ազատված է գործարքային պահումների�? և գրան�?ման ծախսերի�?:
                                 Անկախ տան գրան�?ման կարգավիճակի�?, բոլոր ԱԵԱ           կստանան կանխիկ
                                 փոխհատու�?ում�? գումարած 15% դրամական աջակ�?ություն:
  Օրինական
                  Բնակելի        Փոխհատու�?ումը պետք է տրամադրվի առան�? հաշվի առնելու արժեզրկման,
 սեփականա-
                 կառույ�?ներ      գործարքի և գրան�?ման հետ կապված ծախսերը և պահպանման նյութերը: Մասնակի
    տերեր
                                 ազդե�?ության և սեփականատիրոջ վերաբնակե�?ումը մերժելու դեպքում, բնակելի
                                 կառույ�?ների վնասները կներառեն միայն շինության ազդե�?ության ենթարկված
                                 հատվածի համար փոխհատու�?ումը և նրա վերականգնումը նախկին տեսքին:
  Օրինական                       Այս դեպքում փոխհատու�?ման ընթա�?ակարգը իրականա�?վում է ինչպես բնակելի
                 Ոչ բնակելի
 սեփականա-                       կառույ�?ների դեպքում միայն այն ԱԵԱ համար, ովքեր արդեն օրինականա�?րել են
                 կառույ�?ներ
    տերեր                        իրեն�? սեփականությունը (տես վերևում):
 Բոլոր տիպի                      Դրամական փոխհատու�?ումը կսահմանվի բերքի մեկ տարվա շուկայական արժեքի
 ԱԵԱ, անկախ    Մշակաբույսեր      համարժեք չափով: Բերքի փոխհատու�?ումը կվճարվի և սեփականատերերին, և
  իրավական                       վարձակալներին` հաշվի առնելով վերջինների անհատական հողօգտագործման
կարգավիճակի�?                     պայմանագրերը:
  Օրինական                       Դրամական փոխհատու�?ումն իրականա�?վում է ծառերի բերքատվության, տարիքային
 սեփականա-         Ծառեր         և տեսակային չափորոշիչներով` շուկայական արժեքին համարժեք չափով:
    տերեր
                                 Բիզնես գործունեության երկարաժամկետ կորստի դեպքում իրականա�?վում է մեկ
                                 տարվա եկամտին համարժեք փոխհատու�?ում` հարկային հայտարարագրի հիման
                                 վրա, ժամանակավոր կորստի դեպքում կատարվում է հարկային հայտարարագրում
                                 նշված մեկ ամսվա եկամուտը բազմապատկած աշխատանքային անգործության
                 Առևտրային
                                 ամիսների քանակին համարժեք կանխիկ գումարի փոխհատու�?ում: Հարկային
               գործունեություն
                                 հայտարարագրի բա�?ակայության դեպքում (ավելի շատ ոչ պաշտոնական/ փոքր
                                 բիզնեսի դեպքում) այդ ԱԵԱ կստանան փոխհատու�?ում վերը նշված ձևով, բայ�?
                                 հաշվարկը կկատարվի ոչ հարկվող ՀՀ օրենքով սահմանված ամենա�?ածր
                                 աշխատավարձի չափով: �?ա կիրառելի է նաև ոչ պաշտոնական գործունեության
    ԱԵԱ           Ազդե�?ության
                                                               Փոխհատու�?ում
 կատեգորիան       կատեգորիան
                                 դեպքերի համար, քանի որ սովորաբար դրանք ավելի շահավետ են լինում, քան
                                 նվազագույն հարկվող աշխատավարձը, հետևաբար, կարելի է ասել, որ
                                 կենսապահովման վերականգնման նորմերի քաղաքականությունը հաշվի է առնված:
   Մշտական
                                 Աշխատանքային      գործունեության      պարապուրդի        արդյունքում
 զբաղվածության
                                 աշխատավարձերի/եկամտի կորուստների երաշխիքը կազմում է առավելագույնը 6
 գործարարներ և
                                 ամիս:
  աշխատողներ
                                 ԱԵԱ, ովքեր հարկադրված էին տեղափոխվել (ներառյալ վարձակալները) կստանան
 �?եղափոխման
                 Վերաբնակե�?ում   տեղափոխման համար դրամական աջակ�?ություն, ինչը բավարար կլինի հոգալու
ենթակա ԱԵԱ
                                 ճանապարհածախսն ու մեկ ամսվա կեն�?աղային ծախսերը:

                  Գյուղատնտե-    Կտրվի տարածքի/ունե�?վածքի օրինականա�?ման հնարավորություն որպես օրինական
 Օրինականա�?-
                     սական       սեփականատեր/վարձակալ և նա կվճարվի որպես օրինական             սեփականատեր/
 ման ենթակա
                   նշանակու-     վարձակալ:
     ԱԵԱ
                    թյան հող

 Օրինականա�?-
                    Բնակելի      Օրինականա�?ման ենթակա ԱԵԱ կփոխհատու�?վեն կանխիկ վերաբնակե�?ման ծախսի
 ման ենթակա
                   կառույ�?ներ    համար�? գումարած 15% դրամական աջակ�?ություն:
     ԱԵԱ
                                  Փոխհատու�?ում միայն օրինականա�?նելու�? հետո: Իրեն�?              շինություններն
 Օրինականա�?-
                   Ոչ բնակելի     օրինականա�?նելու համար, առան�? գրան�?ման ԱԵԱ պետք է կատարեն անհրաժեշտ
 ման ենթակա
                   կառույ�?ներ     վճարումներ գրան�?ման համար: �?եղափոխված վարձակալները կստանան
     ԱԵԱ
                                  տեղափոխման և կրած լուրջ վնասների ամբողջական դրամական հատու�?ում
                                 Փոխհատու�?ում ազդակիր հողի շուկայական կամ կադաստրային արժեքին (որն
      Ոչ
                                  ամենաբարձրը լինի) համահավասար միանվագ դրամական նպաստով` 1) < 1 տարի
 օրինականա�?-      Հողատարածք
                                  – 5%, 2) < 15 տարի – 14%, 3) < 25 տարի – 20%, 4) 25 տարի և ավել– 25%,
   ված ԱԵԱ
                                  համաձայն Բաժին 3-ում նկարագրված գնահատման մեթոդաբանության:
                                 �?եռք կբերեն օրինական սեփականության իրավունք և կփոխհատու�?վեն որպես
                                  լիակատար սեփականատերեր կամ նրան�? կտրվի նոր վարձակալություն:
                                 Եթե դա անհնար լինի (եթե ըստ ՀՀ օրենքի վարձակալը չի կարող ձեռք բերել
                                  օրինական սեփականության իրավունք կամ նա հրաժարվում է ձեռք բերել օրինական
                                  սեփականության իրավունք և գերադասում է ստանալ փոխհատու�?ում), նա կստանա
 Վարձակալներ      Հողատարածք
                                  կանխիկ փոխհատու�?ում ազդակիր հողի շուկայական կամ կադաստրային արժեքով
                                  (որն ամենաբարձրը լինի)�? գումարած 15% դրամական օժանդակություն, որը
                                  համահավասար է հողի մնա�?ած վարձակալած ժամկետի, որը հետևյալն է1) < 1
                                  տարի – հողի արժեքի 5%, 2) < 15 տարի – հողի արժեքի 14%, 3) < 25 տարի – հողի
                                  արժեքի 20%, 4) 25 տարի և ավել – հողի արժեքի 25%:
                                 Ի լրումն այս աղյուսակում նկարագրված իրավունքների, խո�?ելի խմբերը (ԱԵԱ , ովքեր
Աղքատության                       աղքատության շեմի�? �?ածր են, այրիների�? և ծերերի�? բաղկա�?ած տնտեսություններ
 շեմի�? �?ածր      Ցանկա�?ած         են) կստանան նվազագույն աշխատավարձի 6 ամսվա չափով վերականգնողական
գտնվող �?�?-երի    գույքը           դրամական աջակ�?ություն ամսական 50000 ՀՀ դրամ (համարժեք է ՀՀ
փոխհատու�?ում                      օրենսդրությամբ սահմանված 6 ամսվա մինիմալ աշխատավարձին) և ծրագրի հետ
                                  կապված գործընթա�?ներում աշխատանքի ընդունվելու հնարավորություն:
 ԱԵԱ-եր, ովքեր                   Ազդե�?ության ենթարկված տնային տնտեսություններին` գյուղատնտեսական եկամտի
   կոր�?րել են                     10% կորստի դեպքում կտրվի ծանր վնասների դրամական աջակ�?ություն
     իրեն�?                        գյուղատնտեսական եկամտի կորստի դիմա�?, որը համարժեք կլինի կոր�?րած հողի
                     Զգալի        տարեկան բերքի շուկայական արժեքին և �?�?-երի վերաբնակե�?ման համար (ներառյալ
 գյուղատնտես
                  կորուստների     վերաբնակե�?ված վարձակալները) ֆիզիկապես վերաբնակե�?վելու դեպքում կտրվի
 ական եկամտի
                   դրամական       ծանր վնասների դրամական աջակ�?ություն 6 ամիս ժամանակահատվածի համար
    10% կամ
                  աջակ�?ություն    ամսական 50000 ՀՀ դրամ (համարժեք է ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված 6 ամսվա
 ավելին/վերա-
  բնակե�?ված                       մինիմալ աշխատավարձին):
    ԱԵԱ-եր
                                 ԱԵԱ կստանան հետևյալ ֆինանսական աջակ�?ությունը, տես նաև պարբերություն
                                 129-131�?
  Բոլոր տիպի                     Լիազորագրի համար ծախսերը/վճարները (տրամադրված արտերկրի�?/այստեղի�?),
 ԱԵԱ , անկախ       Ցանկա�?ած      Ազգային անձնագրի (նույնականա�?ման քարտի) նորա�?ման հետ կապված
  իրավական           գույք       ծախսերը/վճարները, այն դեպքում, եթե ժամկետը լրա�?ել է,
կարգավիճակի�?                     Ժառանգության ճանաչման հետ կապված ծախսերը/վճարները,
                                 Գործարքային հարկերը և հողի ձեռքբերման հետ կապված վճարները կկատարվեն
                                 Ծրագրի կողմի�?, որպես փոխհատու�?ման մի մաս:
  Պետական/                       Այն դեպքերում, երբ օրինական սեփականատերը պետությունը/համայնքն է (գյուղ,
 համայնքային/    Հողատարածք      քաղաք կամ ՀՀ), հողերը կօտարվեն այն գնով, որը համարժեք է էներգետիկ,
  քաղաքային                      տրանսպորտային, հաղորդակ�?ման, կոմունալ ենթակառու�?վածքային կատեգորիա
      ԱԵԱ         Ազդե�?ության
                                                              Փոխհատու�?ում
   կատեգորիան     կատեգորիան
                                 ունե�?ող   հողերի   կադաստրային   գնին:   Պետական   և   համայնքային   հողերի
                                 կատեգորիաները փոխելու հետ կապված ծախսերը կվճարվեն ԲԷՑ-ի կողմի�?:
                                 Երկու անգամ ծառերի վերատնկման համար նախատեսված մատղաշ ծառերի
   Պետական/ՀՀ    Ծառեր
                                 տրամադրում, տնկում հարմար վայրերում և 3 տարվա խնամքի իրականա�?ում:
                 Համայնքային և
                                 Ամբողջովին կտեղափոխվեն կամ կվերականգնվեն այնպես, ինչպես եղել է մինչև
   Պետական/ՀՀ    հանրային
                                 ծրագիրը:
                 կառույ�?ներ



       7.4. Վնասված գույքի գնահատում
102.   ՎԳՊ-ի     իրականա�?ման        ընթա�?քում       Կապալառուն        (ԿՓԹԼ)    ընդգրկել     է   իրազեկ        և
տեղեկա�?ված/լի�?ենզավորված գնահատող, ով պատասխանատու է ազդե�?ության ենթարկված գույքի
տեղափոխման արժեքը որոշելու հար�?ում: Գնահատման գործընթա�?ի ընթա�?քում ԱԵԱ, �?Մ-ի և
համապատասխան պետական գրասենյակներին (օրինակ ԱԳԿՊԿ ՀՀ Կառավարության ներքո)
խորհրդատվություն է տրամադրվել: Գնահատումն իրականա�?վել է ՀՀ Գնահատման օրենքի և ՀՀ
Գնահատման նորմերի շրջանակներում, ինչպես նաև ըստ Ծրագրի ՎՔՇ-ի պահանջների: Որտեղ
ներպետական օրենքը չի համապատասխանել փոխհատու�?ման ստանդարտներին վերաբնակե�?ման
ամբողջական արժեքով, կիրառվել են վերաբնակե�?ման արժեքի փոխհատու�?ման համար ՀԲ-ի
քաղաքականությունը, ուղե�?ույ�?ները և տեխնիկական պահանջները: Հավելված 6-ում ներկայա�?ված են
Գնահատող        ընկերության      կողմի�?    կիրառված       միավոր      գների    գնահատման         մանրամասն
մեթոդաբանությունը այս ՎԳՊ-ի համար:

103.   ԱԵԱ      վճարման ենթակա վերաբնակե�?ման ծախսերը որոշելիս գույքի մաշվածությունը և
պիտանի նյութերի արժեքը հաշվի չի առնվել, ոչ էլ ազդակիր գույքի գնահատումի�? հանված ծրագրի�?
ստա�?վելիք շահույթների արժեքը:

104.   Ինչ վերաբերում է մասնավոր հողերին, տեղափոխման արժեքը (հողի համար շուկայական գինը)
որոշվել է�? հիմնվելով համեմատության մեթոդի վրա, ըստ ՀՀ Գնահատման �?տանդարտի: Երբ հողի
շուկայական գինը ավելի �?ածր էր, քան կադաստրային արժեքը, կադաստրային արժեքը պետք է հիմք
հանդիսանա փոխհատու�?ման համար: Այնուամենայնիվ, այսպիսի դեպք չկար այդ ՎԳՊ-ում: Ինչ
վերաբերում է համայնքային և պետական հողերին, կադաստրային արժեքը հաշվարկվել է յուրաքանչյուր
ազդակիր հողատարածքի համար:

105.   Հողում առկա տարեկան մշակաբույսերը գնահատվել են զուտ տարեկան շուկայական արժեքով
մեկ տարվա մշակաբույսի համար:

Անշարժ գույքի գնահատումի�? հետո գնահատողը պատրաստում է հաշվետվություն անշարժ գույքի
գնահատման համար: Օրենքը նշում է հաշվետվության պարտադիր ծավալը, անշարժ գույքի նկատմամբ
սեփականությունը և այլ իրավունքները, դրա քանակական և որակական նկարագրությունը, անշարժ
գույքի գնահատման մեթոդները, նպատակները և անշարժ գույքի գնահատումը, այս կոնկրետ
գնահատման գործընթա�?ով կարգավորվող իրավական ակտերի վկայակոչումները, գնահատողի
պահվածքի պահանջները: Գնահատման հաշվետվությունում ընդգրկված տվյալների հետ կապված
խնդիրները, ինչպես նաև անշարժ գույքի շուկայական գնի արժանահատավտությունը կարող է լուծվել�?
հիմնվելով լիազոր մարմնին ուղղված անշարժ գույքի գնահատման գործողությանն ենթակա գրավոր
խնդրանքի վրա կամ լիազոր մարմնի նախաձեռնությամբ: Վեճերի դեպքում խնդիրը կարող է լուծվել
դատական կարգով:
       8. Վերաբնակե�?ման բյուջեն

          8.1. Ներածություն


106.      Այս բաժինը նկարագրում է մեթոդաբանությունը, որն ընդունվել է միավոր գները, հողի
ձեռքբերման ծախսը և փոխհատու�?ումը որոշելու համար, որը պետք է վճարվի ԱԵԱ                              Հատվածի
պատճառով վերաբնակե�?ման               ազդե�?ությունների     համար: Այս գլխում       ներկայա�?ված տարբեր
կատեգորայի ԱԵԱ փոխհատու�?ման վճարումները որոշվել են, համաձայն ՎՔՇ-ում (օգոստոս, 2014թ.)
ընդունված սկզբունքների: Փոխհատու�?ման չափը որոշվել է լի�?ենզավորված անկախ գնահատողի
կողմի�?�? օգտագործելով Հավելված 6-ում նկարագրված թափան�?իկ մեթոդաբանությունը: Գնահատման
մեթոդաբանությունը հիմնված է ՀՀ Անշարժ գույքի գնահատման օրենքի, ՀՀ Անշարժ գույքի
գնահատման ստանդարտների և ՎՔՇ-ի վրա:


          8.2. Աղբյուրների և Դրամական Միջո�?ների Բաշխում


107.      ՎԳՊ-ի       իրականա�?ման        ծախսերը,     ներառյալ   փոխհատու�?ումները          և    դրամական
աջակ�?ությունները,        ինչպես    նաև     չնախատեսված,     գրան�?ման    և     վարչարարական          ծախսերը
ֆինանսավորվում են ՀԲ-ի վարկով: ԲԷՑ-ը այն կստանա ենթավարկի�? ՀՀ Կառավարության կողմի�?:
ԲԷՑ-ը միջո�?ներ կձեռնարկի գումար ստանալ Ֆինանսների նախարարությունի�?, որն անհրաժեշտ է
ՎԳՊ-ն իրականա�?նելու համար:


          8.3. Փոխհատու�?ում հողի կորուստի դեպքում


             8.3.1.      Գնահատման և փոխհատու�?ման հաշվարկային մոտե�?ումը

108.      Համաձայն ՎՔՇ-ի, հողատերերը, վարձակալները, հողօգտագործողներոը, որոնք ենթակա են
օրինականա�?ման,          ինչպես     նաև    չգրան�?ված      հողօգտագործողները      իրավասու       են    ստանալ
փոխհատու�?ում կամ դրամական աջակ�?ություն: Փոխհատու�?ման/դրամական աջակ�?ության հաշվարկի
մանրամասները ներկայա�?ված են հետևյալ աղյուսակում:

   Աղյուսակ 16 Փոխհատու�?ում/ վերականգնման նպատակով դրամական աջակ�?ություն գյուղատնտեսական և
                                 ոչ-գյուղատնտեսական հողերի համար

                                                                         Օրինականա�?ման ենթակա
                                          Համայնքային պետական
           �?եփական հողեր                                                        հողօգտագործող
                                                 հողեր
       Վերականգնման ծախս +15%                                            Վերականգնամ ծախս+15%
                                         Կադաստրային գնահատում
                                                                            (օրինականա�?ումի�? հետո)
                          Վարձակալներ վարձակալության մնա�?ած տարիների համար
                             Մինչև 1 տարի - (վերականգնման ծախս +15%) * 0.05
                            Մինչև 15 տարի - (վերականգնման ծախս +15%) * 0.14
                            Մինչև 25 տարի - (վերականգնման ծախս +15%) * 0.20
                                  25 տարի - (վերականգնման ծախս +15%) * 0.25
                      Ոչ օրինական օգտագործող հողի օգտագործման ան�?ած տարիների համար
                                     Մինչև 1 տարի - վերականգնման ծախս *0.05
                                    Մինչև 15 տարի - վերականգնման ծախս * 0.14
                                    Մինչև 25 տարի - վերականգնման ծախս * 0.20
                                       25 տարի - վերականգնման ծախս * 0.25

109.       �?եփական/վարձակալած             հողերի        փոխհատու�?ման       և    անօրինական   օգտագործման
վերականգնման դրամական միջո�?ների հաշվարկման համար հիմք է հանդիսա�?ել հողի շուկայական
գինը: Հողի շուկայական արժեք գնահատվել է�? օգտագործելով համեմատության գնահատման մեթոդը:
                               7
Համեմատության մեթոդը               հիմնված է նմանատիպ հողերի (առնվազն երեք վաճառքի օրինակներ)
վաճառքի վերաբերյալ հուսալի շուկայական տեղեկատվության վրա: Հիմնվելով այս մեթոդի վրա�?
որոշվել է վերջին շրջանում վաճառված հողերի ճշգրտված միջին վաճառքի գինը (նույն տարածքում և
նույն/նմանատիպ կիրառման նպատակով/բնույթով: Յուրաքանչյուր հողի գինը որոշվում է առանձին,
քանի որ շատ գործոններ են ազդում հողի գնի տարբերության վրա, նույնիսկ ճշգրտված հողատարածքի
համար: (Մանրմասն գնահատման մեթոդաբանությունը տես Հավելված 6-ում):

110.       Պետական/համայնքային հողերի համար փոխհատու�?ման հաշվարկման հիմք է հանդիսա�?ել
էներգետիկ կատեգորիա ունե�?ող հողի կադաստրային արժեքը:.


               8.3.2.  Փոխհատու�?ում մասնավոր հողատարածքների կորստի
                    համար

111.       Փոխհատու�?ումը, որը պետք է վճարվի մասնավոր հողերի կորստի համար, հաշվարկվել է
վերականգնման հաշվարկով�? գումարած լրա�?ու�?իչ 15%, որը Գերակա Շահ ճանաչելու վերաբերյալ ՀՀ
օրենքի համաձայն է: Միջին միավոր գինը մասնավոր գյուղատնտեսական հողի համար 234 ՀՀ դրամ է,
նվազագույնը�? 229 ՀՀ դրամ, և առավելագույնը�? 247 ՀՀ դրամ: Պետական գրան�?ում չունե�?ող հողերի
համար առավելագույն հնարավոր արժեքը տրված է բյուջեն պլանավորելու համար: Այնուամենայնիվ,
փոխհատու�?ումը կվերահաշվարկվի, հեն�? որ որոշվի հողի սեփականատերը: Փոխհատու�?ման համար
ընդհանուր գումարը սեփական հողերի համար 2,543,498 ՀՀ դրամ է:

                           Աղյուսակ 17 Փոխհատու�?ում սեփական հողերի կորստի համար

                                                               Միջին     Ամբողջ       Հողի ընդհանուր
                                          Ազդակիր հող         միավոր      հողի        փոխհատու�?ումը
           Հողի սեփականության
                                                                 գին     արժեքը       (ներառյալ 15%)
               կարգավիճակ
                                                              ՀՀ դրամ/
                                          No       մ2                    ՀՀ դրամ         ՀՀ դրամ
                                                                  մ²
               �?եփական հող                43     8,634          234      2,013,657       2,315,706
      Առան�? պետական գրան�?ման հող           5       748          253      198,080         227,792
                Ընդհանուրը                48     9,382           -       2,211,737       2,543,498




 7
     Անշարժ Գույքի Գնահատման վերաբերյալ ՀՀ օրենք, հոդված 11
              8.3.3.          Փոխհատու�?ում հողի վարձակալներին

 112.    Հողի վարձակալների փոխհատու�?ումը հաշվարկվել է�? հիմնվելով ազդե�?ության ենթարկված
  հողատարածքի շուկայական արժեքի վրա, և բարձրա�?վել 15% հետևյալ մասնաբաժիններով�? հիմնվելով
  վարձակալության մնա�?ած տարիների վրա 1) < 1 տարի 5%, 2) < 15 տարի 14%, 3) < 25 տարի 20%, 4)
  > 25 տարի 25%: Ընդհանուր փոխհատու�?ումը, որը պետք է տրվի 4 հողի վարձակալներին, կազմում է
  30,869 ՀՀ դրամ:

                                  Աղյուսակ 18 Վարձակալության համար փոխհատու�?ում

                                                           Հողի         Շուկայական     Վարձակալաի                 Փոխհատու�?ման
   Հողի       Հողա-         Ազդակիր         Միավոր                                                  Կիրառված
                                                       շուկայական          արժեք         մնա�?ած                      համար
կատեգորիան   տարածք           հող             գին                                                   գործակի�?ը
                                                            գին            +15%         տարիները                   ընդհանուրը
  Գյուղա-
                3            770.10          138          106274          122,215         15-25        0.20             24,443
տնտեսական
  Գյուղա-
                1            289.20          138          39910           45,897          1-15         0.14             6,426
տնտեսական
Ընդհանուրը      4           1,059.30          -           146,184         168,112          -            -               30,869




              8.3.4.  Անօրինական օգտագործված հողի վերականգնման համար
                   դրամական աջակ�?ություն

 113.    Անօրինական օգտագործված հողի վերականգնման համար դրամական միջո�?ը կազմում է հողի
  շուկայական գնի 5%-ը: Ընդհանուրը 2,295 ՀՀ դրամ 134 մ² համար կվճարվի մեկ ոչ օրինական
  օգտագործողին, որպես վերականգնման համար դրամական միջո�? կենսամակարդակի կորստի համար:

             Աղյուսակ 19 Անօրինական օգտագործված հողի վերականգնման համար դրամական միջո�?ը

                                                                        Հողի
                                                                                                        Հողի ընհանուր
      Հողի             Ազդակիր հող            Միավոր գին             ընդհանուր         Կիրառված        փոխհատու�?ումը
   կատեգորիան                                                         արժեքը           գործակի�?ը
                       No             մ2          ՀՀ դրամ/մ²           ՀՀ դրամ                                ՀՀ դրամ
     Գյուղա-
                       1              134            96                12,864             0.05                 2,295
   տնտեսական



              8.3.5.          Մշակաբույսեր

 114.    Մշակաբույսերի համար փոխհատու�?ումը կվճարվի կանխիկ շուկայական գնով սպասվող
  տարեկան բերքի համախառն արժեքով: Միավոր գները որոշվել են�? հիմնվելով 2014թ-ին հիմնական
  մշակաբույսերի եկամտաբերության և գնի վրա: Մշակաբույսերի ընդհանուր փոխհատու�?ումը կազմում
  է 272,399 ՀՀ դրամ:

                                      Աղյուսակ 20. Փոխհատու�?ում մշակաբույսերի համար

                                                                                          Գինը
                                       �?արեկան                                                      Փոխհատու�?ման
                                                           Ազդակիր        Ընդհանուր      յուր կգ
             Մշակաբույսի              արտադրողա-                                                      ընդհանուր
                                                           տարածքը        կորուստը       համար
               տեսակը                 կանությունը                                                       գումարը
                                                             (մ2)            (կգ)          (ՀՀ
                                         կգ/մ2                                                         (ՀՀ դրամ)
                                                                                         դրամ)
                Ցորեն                       0.30               2,700             810       180         145,778
                Գարի                        0.28               952               267       180         47,971
                     Հաճար          0.28          673            189          280              52,795
                 Կորնգան            0.70          616            431          60               25,855
               Ընդհանուրը               -        4,940.4        1,695.9        -               272,399



                8.3.6.       Դրամական աջակ�?ություն խո�?ելի խմբերին

115.       Լրա�?ու�?իչ դրամական աջակ�?ություն է նախատեսվել խո�?ելի խմբերի, մասնավորապես այն
տնային տնտեսությունների համար, որտեղ կան կանայք, տարե�?ներ, ինչպես նաև աղքատ տնային
տնտեսությունների համար: Այսպիսի դրամական նպաստները համարժեք են 6 ամսվա նվազագույն
արժեքին�? 50,000 ՀՀ դրամ: Ի լրումն, այսպիսի �?�?-ների�? ԱԵԱ կունենան աշխատանքով ապահովելու
առաջնահերթություն ծրագրի հետ կապված աշխատանքների համար: Ընդհանուր դրամական
նպաստները, որոնք պետք է հատկա�?վեն 11 խո�?ելի տնային տնտեսություններին, կազմում է 3,300,000
ՀՀ դրամ: Եթե ՎԳՊ-ի իրականա�?ման ընթա�?քում �?�?-ները, որոնք համարվում են աղքատ,
մարդահամարի ան�?կա�?ման ընթա�?քում կգրան�?վեն Ընտանեկան Նպաստների Համակարգում և
կդառնան իրավասու դրամական նպաստ ստանալու համար, հետո նրանք կփոխհատու�?վեն
չնախատեսված ծախսերի�?:

                         Աղյուսակ 21 Դրամական աջակ�?ություն սո�?իալապես խո�?ելի խմբերին

                                                                               Դրամական
                                 �?եսակ                              Քանակ        միջո�?ի             Ընդհանուրը
                                                                                գումարը
              a. Աղքատ �?�?-ներ (նաև (b) կետում նշված կանան�?
                                                                          6            -                  -
                      գլխավորությամբ �?�?-ներն են)
                    b. Կանան�? գլխավորությամբ �?�?-ներ                       5            -                  -
           c. �?արե�?ների գլխավորությամբ �?�?-ներ (նաև (b) կետում
                                                                          1            -                  -
                նշված կանան�? գլխավորությամբ �?�?-ներն են)
                              Ընդհանուրը                               11           300,000             3,300,000



           8.4. Գրան�?ման ծախսերը


116.       ՎՔՇ-ի ներքո ԱԵԱ          վճարվելիք փոխհատու�?ումի�? պահումներ չեն լինի: �?եռքբերման
պայմանագրերի ստորագրման և գույքերի վերագնահատման ընթա�?քում հատուկ պարտադիր վճարներ
և հարկեր պետք է մուծվեն, համաձայն ՀՀ օրենքի: Բոլոր վճարները տարբեր գումարների պաուշալ
գներն են�? հիմնվելով հողի կատեգորիայի վրա (էներգետիկ կամ գյուղատնտեսական): Հետևյալ
վճարները և հարկերը պետք է մուծվեն, համաձայն ՀՀ օրենքի:

     Անշարժ գույքի կադաստրում իրավունքների պետական գրան�?ման հետ կապված վճար�?
                       8
 իրավունքի փոփոխություն ,
          Անշարժ գույքի կադաստրում համատեղ վկայականի տրամադրման համար վճար
                             9                                                                10
     Անշարժ գույքի գրան�?ման և անշարժ գույքի օտարման պայմանագրերի                                  համար պետական
 տուրքեր,


 8
     Իրավունքների պետական գրան�?ում կադաստրում
 9
     Պետական տուրքերի վերաբերյալ ակտ.
 10
      Նույն տեղում
     Համայնքային և պետական հողերի համար կադաստրային տիպի փոխման համար պետական
 տուրքեր:
117.   Եթե ձեռքբերման գործընթա�?ի ընթա�?քում կիրառելի կլինեն որևէ լրա�?ու�?իչ ծախսեր գրան�?ման
համար, որը հիմա չի կարող նախատեսված լինել, այն կվճարվի ՎԳՊ-ի բյուջեի չնախատեսված
ծախսերի�?: Լրա�?ու�?իչ կանխիկա�?ման գումարը հաշվարկվել է և կավելա�?վի ՎԳՊ-ին տրվելիք
փոխհատու�?ման/դրամական միջո�?ների գումարին:

118.   Ի պատասխան Հանրային Քննարկումների ժամանակ ԱԵԱ                կողմի�? բարձրա�?ված հար�?երի,
ԲԷՑ-ը վերանայել է ՎՔՇ-ն և կաջակ�?ի ԱԵԱ Հայաստանի�? դուրս գտնվող սեփականատերերի համար
նոտարական լիազորագրերի, ազգային անձնագրերի նորա�?ման, ժառանգության գրան�?ման հար�?ում և
ԱԵԱ կտրամադրի լրա�?ու�?իչ դրամական միջո�?ներ ՎԳՊ-ի իրականա�?ման գործընթա�?ի ընթա�?քում:
Քանի որ յուրաքանչյուր դեպքը յուրահատուկ է, և պահանջվող վճարները կարող են լինել շատ տարբեր,
միջին գումարն է վեր�?վել, որպես բյուջեի պլանավորման հիմք:

119.   Հողի գրան�?ման ընդհանուր բյուջեն կազմում է 1,722,500 ՀՀ դրամ:


       8.5. Բյուջեի ամփոփում


120.   Այս Հատվածի համար ՎԳՊ-ի իրականա�?ման ընդհանուր ծախսը կազմում է 11,698,098 ՀՀ
դրամ, որը համարժեք է 28,813 ԱՄՆ դոլարին, ինչպես ներկայա�?ված է հետևյալ աղյուսակում .

                                   Աղյուսակ 22 Բյուջեի ամփոփում

                                                                   Գումար
                              Միավոր
                                                          ՀՀ դրամ       ԱՄՆ դոլար
              Հողի փոխհատու�?ում (մասնավոր հողերի
                                                       3,335,818       8,216
              համար)
              Մշակաբույսերի համար փոխհատու�?ում         272,399         671
              Խո�?ելիության դրամական աջակ�?ություն       3,300,000       8,128
              Գրան�?ման ծախս                            1,722,500       4,243
              Կանխիկա�?ման գումար                       34,541          85
              Մոտե�?ման ճանապարհների համար
              փոխհատու�?ում*
              Վարչարարական ծախսեր (20%)                1,733,052       4,269
              Չնախատեսված ծախսեր (15%)                 1,299,789       3,201
                            Ընդհանուր                  11,698,098      28,813
                     Ծանու�?ում�? ԱՄՆ դոլար փոխարժեք 31.06.2014թ-ի դրությամբ,
                                   1ԱՄՆ դոլար = 406ՀՀ դրամ
       9. Վերաբնակե�?ման Գործողությունների Պլանի
          իրականա�?ման գործընթա�?

           9.1. Ներածություն


121.       Այս գլխում նկարագրվում են նախապատրաստական քայլերը, որոնք պետք է ձեռնարկվեն
ՎԳՊ-ի իրականա�?ման համար և հետագա գործողությունները երաշխավորելու համար ՎԳՊ-ի հաջող
իրականա�?ումը:       Այս   գլխի    վերջում   ներկայա�?ված   է    իրականա�?ման   ժամանակա�?ույ�?ը
համապատասխան պատասխանատու կազմակերպություններով:


           9.2. Վերաբնակե�?ման Գործողությունների Պլանի նախապատրաստական
              աշխատանքները

122.       ՎԳՊ-ի կազմման ընթա�?քում ԲԷՑ-ն արդեն հաջող կերպով ավարտին է հաս�?րել մի քանի
առաջադրանքներ:         Մինչ      այժմ   վերջնականա�?րած        հիմնական   նախապատրաստական
առաջադրանքների առանձնահատկությունները հետևյալն են�?

          Վերջնական մանրամասն նախագծման ավարտում,

          Ազդակիր տարածքներում նախնական ուսումնասիրության վերաբերյալ ՀՀ Կառավարության
           Որոշման հաստատում,

          ԱԵԱ հետ Հանրային Քննարկումներ,

          2014թ-ի հունիսի 6-ը որպես պաշտոնական վերջնաժամկետ սահմանելն ու հրապարակելը,

          Մանրամասն չափագրում, կորուստ կրած ունե�?վածքի գույքագրում,

          Մարդահամարի ան�?կա�?ում

          Գույքին հաս�?ված վնասի գնահատում

          Գույքի նկարագրման արձանագրությունների կազմում և հրապարակում բոլոր ԱԵԱ , ըստ ՎԳ-ի
           ընթա�?ակարագերի,

          Հանրային և պետական նպատակներով (Գերակա Շահ) ունե�?վածքի օտարման վերաբերյալ ՀՀ
           Կառավրաության Որոշումը նախաձեռնվել է: �?պասվում է, որ Որոշումը կընդունվի 2014թ-ի
           օգոստոսի ընթա�?քում,

        ՎԳՊ-ի կազմում, ներառյալ բյուջեն և իրականա�?ման ժամանակա�?ույ�?ը,

        ՎԳՊ-ի հաստատումը ԲԷՑ-ի կողմի�? և դրա տրամադրումը ՀԲ-ին հաստատման համար:
       9.3. Վերաբնակե�?ման Գործողությունների Պլանի իրականա�?ման
          նախապատրաստական աշխատանքները

123.   ՎԳՊ-ի իրականա�?ման գործընթա�?ն արագա�?նելու նպատակով ԲԷՑ-ն արդեն սկսել է որոշ
գործողություններ/աշխատանքներ և կոնկրետ նախապատրաստական առաջադրանքներ ՎԳՊ-ի
իրականա�?ման համար:

124.   Բողոքների Կարգավորման Մեխանիզմի հիմնում�? ԲԿՄ-ը որոշվել և ներկայա�?վել է ԱԵԱ
Հանրային Քննարկումների ժամանակ:

125.   ՎԳՊ-ն իրականա�?նող միավորի հիմնում�? ՎԳՊ-ն իրականա�?նող միավոր է հիմնվել ԲԷՑ-ում
(մանրամասները ներկայա�?ված են Բաժին 5-ում, Ինստիտու�?իոնալ Կարգավորումներ): �?ո�?իալական
և վերաբնակե�?ման հար�?ով խորհրդատուները ուսու�?ում են կազմակերպել խմբի համար ՎԳՊ-ի
վերջնականա�?ման ժամանակ:

126.   Առան�? որևէ պետական գրան�?ման հողերի գրան�?ում�? ԲԷՑ-ն արդեն սկսել է Կադաստրի
Պետական Կոմիտեի և �?ԻՄ-երի հետ կապի մեջ մտնել չօգտագործված հողերի սեփականատերերին
հայտնաբերելու ուղղությամբ (առան�? որևէ պետական գրան�?ման հողերի վերաբերյալ մանրամասները
ներկայա�?ված են Ազդե�?ություն Գլխում):

127.   Առևտրային Բանկերի որոշում և համաձայնագրեր�? ըստ ՀԲ ԳՔ 4.12., ԱԵԱ պետք է ստանան
փոխհատու�?ում ամբողջական վերականգնման արժեքի չափով, առան�? որևէ առարկության, ներառյալ
կանխիկա�?ված գումարի վճարները: ԲԷՑ-ն սկսել է առևտրային բանկ(եր)ի որոնման գործընթա�?ը, որը
կապահովի լավագույն պայմանները ԱԵԱ համար և կգտնվի ազդակիր տարածքի մոտակայքում, եթե
հնարավոր է ԱԵԱ համար հաշվեհամարներ բա�?ելու և փոխհատու�?ման գումարներն ու դրամական
նպաստները փոխան�?ելու համար:

128.   ԱԵԱ      հետ     ձեռքբերման   պայմանագրերի    և     համաձայնագրերի   կազմում�?     ԲԷՑ-ը,
խորհրդատուների աջակ�?ությամբ կազմել է գրան�?ված գույքերի համար գույքի ձեռքբերման
պայմանագրերի նախագծի նմուշներ, և չգրան�?ված գույքերի ու դրամական աջակ�?ության համար
համաձայնագրեր: Պատճենները ներկայա�?ված են Հավելված 7-ում:

129.   �?ԻՄ-ի ներկայա�?ու�?չի և ԲԿՀ անդամների ուսու�?ում�? �?եղական մակարդակով բոլոր ազդակիր
համայնքներում   ԲԷՑ-ը    կկազմակերպի   ուսու�?ում   �?ԻՄ-ի    ներկայա�?ու�?իչների   համար,   ովքեր
ներգրավված կլինեն ԲԿՀ-ի մեջ: Ուսու�?ումը կան�?կա�?վի ՎԳՊ-ի նախագծի հրապարակման ժամանակ
և ամբողջությամբ կավարտվի մինչև ՎԳՊ-ի վերջնական հաստատումն ու իրականա�?ումը: ԲԿՀ-ի
անդամները կուսու�?անվեն Երևանում նախքան ՎԳՊ-ի իրականա�?ման սկիզբը:


       9.4. Վերաբնակե�?ման Գործողությունների Պլանի իրականա�?ման
          կարևորագույն փուլերը

130.   ՀԲ-ի կողմի�? ՎԳՊ-ի հաստատումի�? անմիջապես հետո ԲԷՑ-ը կսկսի դրա իրականա�?ումը:
Իրականա�?ումը կավարտվի, երբ փոխհատու�?ումներն ամբողջովին վճարվեն բոլոր ԱԵԱ                     և
հաստատվեն Իրականա�?մանն Աջակ�?ող Խորհրդատուի կողմի�?: ՎԳՊ-ի իրականա�?ման գործընթա�?ը,
համաձայն ՎՔՇ-ի, ՀՀ օրենքների և նորմերի, ներկայա�?ված է ստորև:
131.   ՎԳՊ-ի իրականա�?ման համար բյուջեի բաշխում�? ՎԳՊ-ի իրականա�?ման բյուջեի միակ աղբյուրը
վարկն է: Հեն�? որ ՎԳՊ-ն հաստատվի, ԲԷՑ-ը հար�?ում կուղարկի ՀՀ Կառավարություն/Պետական
Գանձապետարան       վերաբնակե�?ման   գործողություններն    իրականա�?նելու      նպատակով       գումար
տրամադրելու համար: �?եղաբաշխումները կդիտարկվեն եռամսյակային հիմունքներով�? հիմնվելով
ՎԳՊ-ի կողմի�? նշված բյուջեի պահանջների վրա:

132.   Պայմանագրերի նախագծի ուղարկում�? Ըստ ՎՔՇ-ի ԱԵԱ               հետ փոխհատու�?ման շուրջ
բանակա�?ությունները   կսկսվեն   ՎԳՊ-ի    իրականա�?ման     փուլում,   հեն�?   որ   ՎԳՊ-ն,   ներառյալ
փոխհատու�?ման հաշվարկման մեթոդաբանությունը և համապատասխան բյուջեն հաստատվեն ՀԲ-ի
կողմի�?: Այս փուլում ձեռքբերողը փորձում է բանակ�?ել սեփականատիրոջ և/կամ վարձակալի հետ�?
ուղարկելով պայամանագրի նախագիծ գույքի օտարման վերաբերյալ: ԱԵԱ             կարող են տրամադրել
իրեն�? բանկային հաշվեհամարները կամ       ներկայա�?նել իրեն�? մեկնաբանությունները պայմանագրի
նախագծի վերաբերյալ 90 օրվա ընթա�?քում:

133.   Պայմանագրերի և համաձայնագրերի ստորագրում�? այն դեպքում, եթե բանակ�?ությունները
հաջող են ան�?ում, ԲԷՑ-ը պայմանագիր կստորագրի ԱԵԱ                հետ օրինական գույքերի դիմա�?
փոխհատու�?ում կատարելու և առան�? նոտարական հաստատման կստորագրի համաձայնագրեր
դրամական աջակ�?ություն տրամադրելու համար: Պայմանագրի նախագիծը տարածելու�? հետո երեք
ամսվա ընթա�?քում ԲԷՑ-ը պետք է ԱԵԱ հետ ստորագրի վերջնական պայմանագիր:

134.   �?եռքբերման գործընթա�?�? պայմանագրի նախագիծն ուղարկելու�? հետո 3 ամսվա ընթա�?քում
բանակա�?ությունների ձախողման դեպքում ԲԷՑ-ը պետք է մեկ ամսվա ընթա�?քում գրավադրի
փոխհատու�?ման գումարը ԱԵԱ անունով դատարանի դեպոզիտային հաշվին: �?եռքբերման ենթակա
գույքի փոխհատու�?ման գումարը կհաշվարկվի (անհրաժեշտության դեպքում կվերահաշվարկվի) մեկ
շաբաթ առաջ մինչև գումարը հաշվի վրա նստե�?նելը: ԱԵԱ         ԲԷՑ-ի կողմի�? երեք օրվա ընթա�?քում
կծանու�?վեն փոխհատու�?ման գումարը հաշվեհամարին նստելու վերաբերյալ: ԱԵԱ իրավունք ունեն
դեպոզիտային հաշվի�? հանել գումարը 7 օրվա ընթա�?քում: Այս դեպքում պայմանագիրը կհամարվի
ստորագրված: Հակառակ դեպքում, ԲԷՑ-ը կսկսի ձեռքբերման գործընթա�?ը և գործը կուղարկի
դատարան: Այսպիսի դեպքում կոնկրետ հողատարածքներում ոչ մի շինարարական աշխատանք չի
կարող սկսվել, մինչև որ ձեռք չբերվի դատարանի որոշումը, այն չմտնի ուժի մեջ և ունե�?վածքի
նկատմամբ ԲԷՑ-ի իրավունքը չգրան�?վի Պետական Կադաստրում:

135.   Փոխհատու�?ումների/դրամական միջո�?ների վճարում�? պայմանագիրը ստորագրելու�? հետո 15
օրվա   ընթա�?քում   փոխհատու�?ման    գումարը   կվճարվի,    որը   կփոխան�?վի       ԱԵԱ      բանկային
հաշվեհամարի վրա: Եթե ԱԵԱ չունի բանկային հաշվեհամար, ապա Ծրագրի շրջանակներում նրա
համար կբա�?վի հաշվեհամար Ծրագրի/ՎԳՊ-ի բյուջեի ծախսերով:

136.   �?եղանքն ազատելը�? լրիվ փոխհատու�?ումը/դրամական աջակ�?ությունն ստանալու�? հետո ԱԵԱ
կունենան 30 օր վերաբնակվելու համար: Այս ժամանակահատվածի ընթա�?քում նրանք պետք է
հաս�?նեն ապամոնտաժել և տեղափոխել վերաօգտագործման համար պիտանի նյութերը, եթե այդպիսին
կա, տները վերակառու�?ելու և բիզնեսը վերսկսելու համար: ԲԷՑ-ն իրավունք ունի ապամոնտաժել
այսպիսի կառույ�?ները, եթե ԱԵԱ չեն կատարել դա մինչև համաձայնե�?ված վերջնաժամկետը:

137.   Բա�?ակա ԱԵԱ�? եթե սեփականատերը Հայաստանում չէ, ապա գործարքը կարող է կատարել
ԱԵԱ պաշտոնական ներկայա�?ու�?իչը�? հիմնվելով լիազորագրի վրա: Եթե ոչ մի ներկայա�?ու�?իչ չի
նշանակված, ապա ունե�?վածքը պետք է օրինական ձևով ձեռք բերվի դատական գործընթա�?ի միջո�?ով,
և փոխհատու�?ումը պետք է փոխան�?վի դատարանի դեպոզիտային հաշվին, ինչպես ներկայա�?ված է
վերևում: Դատարանը կվճարի այս փոխհատու�?ումը �?անկա�?ած անձի, ով կհաստատի իր օրինական
իրավունքը այն ստանալու համար:

138.     Շինարարական աշխատանքների սկիզբ�? շինարարական աշխատանքներն սկսելու նպատակով
ԲԷՑ-ը չի կարող իր տնօրինության տակ վեր�?նել ոչ մի հողատարածք առան�? ազդակիր հողի
սեփականատերերին և նրան�? վարձակալներին փոխհատու�?ման ենթակա ամբողջ վճարումը
կատարելու և Պետական Կադաստրում սեփականության իրավունքը վերագրան�?ելու: �?եռքբերման
ենթակա հողատարածքներում շինարարական աշխատանքները կարող են սկսվել միայն դատարանի
որոշումն ուժի մեջ մտնելու�? և ազդակիր գույքը ԲԷՑ-ի անունով Պետական Կադաստրում
վերագրան�?ելու�? հետո: �?ա պետք է կարգավորվի բողոքների վերաբերյալ հաշվետվությունով�? կազմված
Իրականա�?մանն Աջակ�?ող Խորհրդատուի և հաստատված ՀԲ-ի կողմի�?:

139.     Բողոքները կամ առարկությունները (եթե կան) պետք է կարգավորվեն, ըստ այս ՎԳՊ-ում
ընդուված բողոքների կարգավորման գործընթա�?ի: ՎԳՊ-ի շարունակական առաջադրանքները, որպես
բողոքների կարագավորում և մշտադիտարկում կշարունակվի շինարարական աշխատանքների
իրականա�?ման փուլում, որպեսզի ապահովի ԱԵԱ              պահանջներին ժամանակին պատասխանելը և
վերաբնակե�?ման գործընթա�?ի ճշգրիտ իրականա�?ումը:


         9.5. Վերաբնակե�?ման Գործողությունների Պլանի իրականա�?ման
             ժամանակա�?ույ�?

140.     Հետևյալ ժամանակա�?ույ�?ում ներկայա�?ված ժամկետները պարզորեն �?ույ�? են տալիս ՎԳՊ-ի
կազմման, վերջնականա�?ման և իրականա�?ման փուլերը:

           Աղյուսակ 15 Վերաբնակե�?ման Գործողությունների Պլանի իրականա�?ման ժամանակա�?ույ�?

 N                                                    Պատասխանատ
                      Գործողություն                                     �?կիզբ          Ավարտ
                                                        վություն
 A     Վերաբնակե�?ման Գործողությունների Պլանի
       նախապատրաստում (ՎԳՊ)
 1     ՎՔՇ-ի գնահատում                                    ՄԽ         01.04.2013թ.    05.05.2014թ.
 2     Վերջնական Նախագծի Ավարտ                            ՇԿ         24.04.2013թ.    02.08.2014թ.
       Մարդահամարի և Կորուստների մանրամասն
 3     Գույքագրման, ՎԳՊ ժամկետների հար�?ումների /
                                                         ՇԿ/ՄԽ       01.05.2014թ.    15.06.2014թ.
       ուսումնասիրության ան�?կա�?ման ձևերի
       պատրաստում
 4     Կադաստրային տեղեկատվության և հողակտորների
                                                         ԲԷՑ/ՇԿ      21.04.2014թ.    15.05.2014թ.
       քարտեզների ձեռքբերում
 6     ԱԵԱ և Համայնքային Ղեկավարների հետ
                                                         ԲԷՑ/ՇԿ      29.08.2013թ.    05.06.2014թ.
       անմիջական խորհրդատվություն և քննարկում
 7     Նախնական հետազոտությունների վերաբերյալ           ՀՀ Կառա-
                                                                             12.06.2014թ.
       Կառավարության Որոշման հաստատում                 վարություն
 8     ԱԵԱ հետ Հանրային լսումների ան�?կա�?ում              ՇԿ/ԲԷՑ      16.06.2014թ.    18.06.2014թ.
 9     Մարդահամարի կազմակերպում                            ՇԿ        17.06.2014թ.    22.07.2014թ.
       Հողի սեփականության իրավունքների ճշտում ու ոչ
       օրինական հողօգտագործողների հայտնաբերում         ՇԿ/անկախ
 10    հողի օրինականա�?ման հար�?ում միջազգային           իրավական
                                                                     17.06.2014թ.    30.11.2014թ.
       իրավական խորհրդատուների կողմի�? աջակ�?ություն    փորձագետներ/
       ստանալու նպատակով, որտեղ կիրառելի է,               ԲԷՑ
       ներառյալ
 11    Մանրամասն տեղազննում                               ՇԿ-ն       02.04.2014թ.    30.04.2014թ.
N                                                  Պատասխանատ
                      Գործողություն                                   �?կիզբ           Ավարտ
                                                       վություն
                                                   լի�?ենզավորված
                                                      չափագրող
                                                   մասնագետների
                                                       միջո�?ով
12   Գույքագրում                                         ՇԿ        16.06.2014թ.     27.06.2014թ.
                                                        ՇԿ-ն
13                                                 լի�?ենզավորված
     Գույքին հաս�?ված վնասի գնահատում                               22.06.2014թ.     22.07.2014թ.
                                                   գնահատողների
                                                       միջո�?ով
14   Գույքի նկարագրության արձանագրությունների
                                                        ՇԿ         08.07.2014թ.     28.07.2014թ.
     ստորագրում
15   Հանրային Գերակա Շահ ճանաչելու վերաբերյալ        ՀՀ Կառա-
                                                                   08.04.2014թ.     21.08.2014թ.
     Որոշում                                        վարություն
16   ՎԳՊ-ի կազմում                                      ՇԿ         23.06.2014թ.     01.08.2014թ.
17   ԲԷՑ-ի կողմի�? ՎԳՊ-ի հաստատում                       ԲԷՑ        01.08.2014թ.     04.08.2014թ.
18   Հանրային քննարկում և ՎԳՊ-ի հրապարակում           ՇԿ/ՄՊ        23.10.2014թ.      14.11.2014

19   Շահագրգիռ կողմերի մեկնաբանությունների հիման                   14.11.2014թ.     17.11.2014թ.
                                                        ՀԲ
     վրա ՎԳՊ-ի վերանայում
20   ՀԲ վերանայում և հաստատում                          ՀԲ         17.11.2014թ.     20.11.2014թ.

21   ՀՀ Կառավարությանը ՎԳՊ-ի տրամադրում                ԲԷՑ                  21.11.2014թ.

B    ՎԳՊ-ի իրականա�?ման նախապատրաստական
     գործողություններ
1    ՎԳՊ-ի իրականա�?ման միավորի սահմանում               ԲԷՑ         01.03.2014թ.     19.05.2014թ.
2    Բողոքների Կարգավորման Մեխանիզմի սահմանում         ԲԷՑ         01.04.2014թ.     13.06.2014թ.
3    Փոխհատու�?ման վճարման/փոխան�?ման համար
                                                        ՇԿ         01.07.2014թ.     16.08.2014թ.
     Առևտրային Բանկերի որոշում
C    ՎԳՊ-ի իրականա�?ում

1    Փոխահատու�?ման վճարներ                             ԲԷՑ         24.11.2014թ.     03.02.2015թ.

2    Համապատասխանության հաշվետվության կազմում           ՄԽ         15.12.2014թ.     18.02.2015թ.

3    Շինարարական աշխատանքների սկիզբ                     ՇԿ                  15.03.2015թ.

4    �?ո�?իալ-տնտեսական հար�?ման կրկնություն               ՇԿ         15.05.2015թ.     20.05.2015թ.

D    Անընդհատ առաջա�?ող խնդիրներ

1    ՎԳՊ իրականա�?ման վերահսկում                       ԲԷՑ/ՄԽ            -                  -

2    Բողոքների Բավարարում, Դատական                   ԲԷՑ/ՄԽ/
                                                                        -                  -
     գործընթա�?ներ                                  դատարաններ
3    Արտաքին աուդիտ                                   ԲԷՑ/ՄԽ            -                  -
10. Մշտադիտարկում

         10.1.   Ներածություն

141.     Վերահսկողության մեխանիզմները նախատեսված են փոխհատու�?ման և վերաբնակե�?ման
գործողությունները ժամանակին և արդյունավետ իրականա�?նելու համար: ՎԳՊ-ի իրականա�?ումը
ենթակա է ներքին և արտաքին մշտադիտարկման:


         10.2.   Ներքին մշտադիտարկում

142.     Վերաբնակե�?ման գործողությունները բոլոր բաղադրիչները պետք է կանոնավոր կերպով
վերահսկվեն       և   մշտադիտարկվեն   ԲԷՑ-ի   կողմի�?:   Ներքին   մշտադիտարկման   վերաբերյալ
հաշվետվությունը պետք է իրականա�?վի ԲԷՑ-ի կողմի�?, որի համար ԲԷՑ-ը պայմանագիր է կնքել
Կալպատարուի հետ, որը պատասխանատու կլինի պատրաստել մշտադիտարկման վերաբերյալ
կանոնավոր հաշվետվություններ ՎԳՊ-ի կազմման և իրականա�?ման կարգավիճակի վերաբերյալ,
ներառյալ �?անկա�?ած առաջա�?ած բողոք և ինչպես դրանք պետք է կարգավորվեն: Բոլոր ներքին
հաշվետվությունները պետք է ընդգրկվեն Ծրագիր Առաջընթա�?ի Հաշվետվության մեջ: Ներքին
մշտադիտարկման �?ու�?իչները կլինեն գործընթա�?ի, անհապաղ եզրակա�?ությունների և արդյունքների
հետ կապված �?ու�?իչները, որոնք թույլ կտան գնահատել ՎԳՊ-ի իրականա�?ման առաջընթա�?ը և
աշխատանքային ծրագրի կարգավորումը: Մշտադիտարկման հատուկ չափանիշները կլինեն.

      �?եղեկատվության տարածման և ԱԵԱ հետ ունե�?ած քննարկումների քանակը
      Ժամանակին ուղարկված պայմանագրերի նախագծային տարբերակով քանակը
      Ժամանակին ստորագրված վերջնական պայմանագրերի/համաձայնագրերի քանակը
      Ժամանակին կատարված վճարումները
      Ժամանակին Պետական Կադաստրում գրան�?ված հողերի քանակը
      �?տա�?ված, լուծված, չվճռված բողոքների քանակը


         10.3. Արտաքին մշտադիտարկում և ՎԳՊ-ի ավարտման վերաբերյալ
             հաշվետվություն

143.    Այս առաջադրանքը կիրականա�?վի յուրաքանչյուր ՎԳՊ-ի գործողության իրականա�?մանը
 զուգահեռ և կընդգրկի այ�?ելություններ տեղանք և շփումներ ԱԵԱ հետ: ՎԳՊ-ի կազմման վերջում ՀԲ
 պետք է ներկայա�?վի ՎԳՊ-ի Համապատասխանության հաշվետվություն�? նշելով, արդյոք փոխհատու�?ման
 ծրագիրն իրականա�?վել է համաձայն ՎՔՇ-ի, ՀԲ-ի ԳՔ 4.12 դրույթների հիման վրա, և արդյոք ԱԵԱ գոհ
 են եղել: ՀԲ-ի կողմի�? Համապատասխանության հաշվետվության հաստատումը ԲԷՑ-ի համար պայման
 կլինի կապալառուին տրամադրելու սկզբի վերաբերյալ գրություն տվյալ հատվածում շինարարական
 աշխատանքներն սկսելու համար: Արտաքին մշտադիտարկողի դերը անհամապատասխանություն և
 ՎԳՊ-ի դրույթների խախտում գտնելն է�? ապահովելով դրա կատարումը�? հայտնաբերելով և գրառելով
 անհամապատասխանության խնդիրները և խորհուրդ տալով Պատվիրատուին այսպիսի դեպքերում
 պատշաճ պատասխան տալու վերաբերյալ: Հիմնական գործողություններն են�? գնահատել և
 հաշվետվություն ներկայա�?նել ՎԳՊ-ի առաջընթա�?ի վերաբերյալ, ճշտել, որ համաձայնե�?ված
փոխհատու�?ման վճարումները լիովին տրամադրվել են ազդակիր անձան�? և ստուգել, որ բողոքարկման
մեխանիզմներն իրականա�?վել են արդյունավետ ձևով:

      Ճշտել, որ մարդահամարն իրականա�?վել է բոլոր ԱԵԱ համար,
      Որ ՎԳՊ-ն և նախնական վիճակի ուսումնասիրությունը (պատշաճ կերպով) պատրաստվել է, ըստ
       պահանջվի,
      Գույքի գնահատումն իրականա�?վել է ՎՔՇ-ի դրույթների համաձայն և ՎԳՊ-ին համապատասխան,
      Հետևել, որ վերաբնակե�?ման գործողություններն իրականա�?վել են, ինչպես հաստատված է ՎԳՊ-ով,
      Վերանայել բողոքարկման դեպքերը, ներառյալ գնահատումը, թե արդյոք բողոքների կարգավորումն
       իրականա�?վել է ըստ ՎԳՊ-ի դրույթների և բավարարում է ԱԵԱ պահանջները,
      Անհրաժեշտության    դեպքում   վերաբնակե�?ման    իրականա�?ումը    բարելավելու   նպատակով
       ներկայա�?նել առաջարկներ ծրագրի ՎՔՇ-ում և այս ՎԳՊ-ում նշված սկզբունքները և նպատակները
       առավել արդյունավետ իրականա�?ումը երաշխավորելու համար:




          10.4.   Գնահատում վերաբնակե�?ումի�? հետո

144.      Վերաբնակե�?ման գործընթա�?ի ազդե�?ությունը գնահատելու համար Կալպատարուն կկրկնի
սո�?իալ-տնտեսական հար�?ումը ՎԳՊ-ի իրականա�?ումի�? կես տարի հետո:
 Հավելված 1

                                             ՄԱ�?ԴԱՀԱՄԱ�?Ի ՀԱ�?ՑԱԹԵ�?Թ N__________


    1. ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ԵՆԹԱԿԱ �?ՆԱՅԻՆ �?Ն�?Ե�?ՈՒԹՅԱՆ N____________________        2. ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ԵՆԹԱԿԱ ՀՈՂԱԿ�?Ո�?Ի ԼՈ�?-ԿՈԴ ____________________


   3. ՆԱԽՆԱԿԱՆ �?ԵՂԵԿԱ�?ՎՈՒԹՅՈՒՆ
1. Հար�?ազրույ�?ի ամսաթիվը                                             4.Հար�?ազրու�?ավարի անուն, ազգանուն

2. Հար�?վողի անուն, ազգանուն                                          5. Բնակության հաս�?ե

3. Հեռախոսահամար / նշել                                              6.Համայնք
�?անկա�?ած կոնտակտային տվյալ

                          Կազմե�?ին�?
                          ________________________________    _________________________    _________________________
                          (կազմակերպություն)                  (տնօրեն)                     (ստորագրությունը)

                          _________________________________   _________________________    _________________________
                          (կազմակերպություն)                  (տնօրեն)                     (ստորագրությունը)




                                                                                                                       59
     4. ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ԵՆԹԱԿԱ �?ՆԱՅԻՆ �?Ն�?Ե�?ՈՒԹՅՈՒՆՆԵ�?Ի ՆԿԱ�?ԱԳ�?ՈՒԹՅՈՒՆ (հար�?վողի հերթական համարը վեր�?նել շրջանակի մեջ )
No   1. Անուն, ազգանուն              2. Կապը �?�?             3.               4. Ծննդյան        5.Էթնի    6. Ավարտած                 7. Հաշմանդա       8. Զբաղվածություն
     1. նախ լրա�?նել բոլոր �?�?         գլխավորի հետ           �?ե               ամսաթիվը             կ      կրթամակարդակը              մության           /Հնարավոր են մի քանի
     անդամների անուն,                1. Գլխավորը            ռը                                 պատկ      1. չունի տարրական          կարգավիճակը       պատասխաններ/
     ազգանունները սկսած տան          2. Ամուսին/ կին                         (օր/ամիս/         անելիո    2. տարրական
     գլխավորի�?,                      3.Աղջիկ/ տղա                            տարի)             ւթյունը   3. հիմնական                1. I աստիճան      1. Աշխատող
     2. ապա յուրաքանչյուր անդամի     4. Հայր/ մայր                                                       4. միջնակարգ/ ավագ         2. II աստիճան     2. �?արիքային կենսաթոշակառու
     մասին տալ 2-7 հար�?երը,          5. Քույր/ եղբայր                                          1.Հայ       դպրո�?                    3. III աստիճան    3. Աշակերտ




                                                        1.Իգական 2. Արական
     3. ապա յուրաքանչյուր անդամի     6.�?ատիկ/ պապիկ                                            2.Եզդի    5. միջնակարգ մասնագի-      4. Այլ            4.Ուսանող (�?երեկային)
     մասին տալ 8-րդ հար�?ը)           7. Փեսա/ հարս                                             3.Քուրդ     տական                    5. Կիրառելի չէ    5. Հեռակա ուսանող
                                     8. Թոռնիկ                                                 4.Ասոր    6. բարձրագույն (բակալավր                     6. Չի աշխատում և չի փնտրում
                                     9. �?կեսուր/                                               ի           կամ մագիստրոս)                             7. Գործազուրկ (փնտրում է
                                     սկեսրայր                                                  5.Այլ     7. հետբուհական                               աշխատանք)
                                     10. Այլ                                                   /նշել/    98.կիրառելի չէ /մինչև 6                      8. Պարտադիր զինծառայող
                                                                                                           տարեկան/                                   9. Կիրառելի չէ /մինչև 6 տարեկան և
                                                                                                                                                      այլ դեպքեր/
1                                            1
2


3


4


5




5. �?�?-ի      Եկամուտի տեսակը (ՀՀ դրամ) Նշել տարեկան եկամուտը (երբ հար�?վողը դժվարանում է պատասխանել տարվա համար, հար�?նել 1ամսվա համար, ճշել
ընդհանուր    համապատասխան ամիսների քանակը և բազմապատկել)
եկամուտը     1. Գյուղատնտեսական (արտադրություն և                                         6.Կրթաթոշակ                                       11. Աշխատանք արտերկրում
             վաճառք)
             2.Անասնապահական (արտադրություն և վաճառք)                                    7.�?արիքային կենսաթոշակ                            12. Այլ
             3.Վարձու աշխատանք                                                           8. Հաշմանդամության նպաստ
             4.Ինքնազբաղվածություն                                                       9. Աղքատության ընտանեկան                          Ընդամենը
                                                                                         նպաստ
             5.�?եռնարկատիրական գործունեություն                                           10. Այլ նպաստ /նշել/




                                                                                                                                                             60
Հավելված 2



  Հրազդանի�? Շինուհայր միջան�?քի էլեկտրահաղորդման վերակառու�?ման ծրագրի
             համար հանրային քննարկում և հրապարակման պլան


Հ ԱՊԱՎՈՒՄՆԵ�?
ԲԷՑ               Բարձրավոլտ Էլեկտրա�?ան�?եր
կՎ                Կիլովոլտ
ԿՎժ               Կիլովատտ/ժամ
Մժ                Մեգավատտ/ժամ
ԷԲՊՆ              ՀՀ էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարարություն
ՀԿ                Հասարակական Կազմակերպություն
ԱԵԱ               Ազդե�?ության ենթարկված անձ
ՆՄԱ               Նյութական մշակութային արժեքներ
ՀՀ                Հայաստանի Հանրապետություն
ՎԳՊ               Վերաբնակե�?ման գործողությունների պլան
ԱԳ                Անվտանգության Գոտի
ՎՔՀ               Վերաբնակե�?ման քաղաքականության հայե�?ակարգը
�?Ա                �?եխնիկական Առաջադրանք
ՀԲ                Համաշխարհային Բանկ

                   1. Նկ ար ագ ր ո ւ թ յ ո ւ ն
Համաձայն Համաշխարհային Բանկի ԳՔ 4.12 ուղե�?ույ�?ների, ԱԵԱ               պետք է լիովին
խորհրդատվություն տրամադրվի և հնարավորություն տրվի մասնակ�?ելու ՎԳՊ-ն պատրաստելու և
իրականա�?նելու բոլոր փուլերին: Նույն սկզբունքով, ԱԵԱ պետք է պատշաճ կերպով և ժամանակին
տեղեկա�?վի պլանավորման գործընթա�?ի արդյունքների, ինչպես նաև ՎԳՊ-ի իրականա�?ման
ժամանակա�?ույ�?ի և գործընթա�?ների վերաբերյալ:
Հանրային տեղեկատվական և խորհրդատվական քարոզարշավները պետք է կատարվեն ԲԷՑ-ի
կողմի�? ՎԳՊ-ի իրականա�?ման գործընթա�?ի ամբողջ փուլերի ընթա�?քում, որը պետք է կատարվի
ծրագրի   շինարարական    կապալառուի�?   Կալպատարու     ընկերության   վերաբնակե�?ման   և
սո�?իալական   հար�?երով    խմբի   աջակ�?ությամբ:    Ազդե�?ության   ենթարկված   կողմերին
հնարավորույթուն կտրվի ներկայա�?նել իրեն�? գաղափարները և առաջարկությունները, որպես
ներդրում վերաբնակե�?ման գործողությունների պլանավորման և իրականա�?ման մեջ: Այս հար�?ով
հետաքրքրված տարբեր հասարակական կազմակերպություններ ԲԷՑ-ի կողմի�? ակտիվորեն
կընդգրկվեն հանրայի քննարկումների և տեղեկատվության հրապարակման մեջ:

Հանրային քննարկումների և հրապարակումների պլանը (ՀՔՀՊ) նախատեսված է հանրային
քննարկումների (ՀՔ) կիրառելի գործընթա�?ներ, մեխանիզմներ և սկզբունքներ, ինչպես նաև
տեղեկատվության հրապարակումներ մշակելու համար:



                   2. Հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր


Ա. Ոչ պաշտոնական հանրային քննարկումներ
ՎԳՊ-ի կազմման գործընթա�?ի ժամանակ ԱԵԱ-ի ներկայա�?ու�?իչների և տեղական կառավարման
մարմինների հետ չափման, գույքագրման և մարդահամարի ընթա�?քում և դրան�?ի�? առաջ ոչ
պաշտոնական լսումներ կիրականա�?վեն գույքագրող և գնահատող ընկերության կողմի�?: ԱԵԱ
կտեղեկա�?վեն վերաբնակե�?ման վերաբերյալ�? կապված տեղազննման և ժամանակա�?ույ�?ի հետ:

Բ. Վերջնաժամկետի վերաբերյալ հայտարարություն

Վերջնաժամկետի վերաբերյալ ԱԵԱ կտեղեկա�?վեն տեղազննումն սկսելու�? մեկ շաբաթ առաջ:
Հայտարարությունը կփակ�?վի �?եղական Ինքնակառավարման Մարմինների (�?ԻՄ) գրասենյակում
(Հավելված 1):

Գ. ՎԳՊ-ի կազմման ընթա�?քում պաշտոնական հանրային քննարկումներ

ԱԵԱ հետ հանրային քննարկումները նրան�? փոխհատու�?ման, վերաբնակե�?ման տեղեկատվության
հրապարակման մասին պետք է երաշխավորվի ՀՀ Կառավարության կողմի�? Նախնական
Հետազոտման վերաբերյալ Որոշման հաստատմամբ:

Վայրը�? Հանրային քննարկումները կկազմակերպվեն այնպիսի վայրերում, որոնք հասանելի կլինեն
ԱԵԱ համար, օրինակ �?ԻՄ-երի գրասենյակում, մշակույթի կենտրոններում, դպրո�?ներում և այլն:
Վայրը կընտրվի և կհամաձայնե�?վի �?ԻՄ-երի հետ: Ընդհանուր առմամբ Հատված 5-ում 12
համայնքներ են ենթարկված ծրագրի ազդե�?ությանը, որոն�?ի�? 9-ում կան ազդե�?ության ենթարկված
և համայնքային և մասնավոր հողատարածքներ, իսկ մյուս 3-ում միայն համայնքային
հողատարածքներ են: Առաջին 9 համայնքների համար ՀՔ-երը կկազմակերպվեն յուրաքանչյուր
հատուկ համայքնում: Մնա�?ած 3-ի համար գյուղապետերը կհրավիրվեն մարզպետարան
ընդհանուր լսումների համար:

Կազմակերպչական գործողություններ�? նախքան       լսումները   մի   քանի   կազմակերպչական
գործողություններ կիրականա�?վեն, որոնք են�?

      Ազդե�?ության ենթարկված բոլոր համայնքների ղեկավարները պաշտոնապես կծանու�?վեն
       ՀՔ-երի ամսաթվերի և օրակարգի վերաբերյալ (ներկայա�?ված է Հավելված 4-ում) և
       կառաջարկվեն աջակ�?ել կազմակերպչական հար�?երով (վայր, ԱԵԱ մասնակ�?ություն):

      ԱԵԱ վերջնական �?անկը մինչև լսումները կուղարկվի համայնքների ղեկավարներին
       ապահովելու ԱԵԱ կամ նրան�? ներկայա�?ու�?իչների լիարժեք մասնակ�?ությունը: Հատուկ
       ուշադրություն պետք է դարձվի կանան�? և խո�?ելի խմբերին�? ապահովելով նրան�?
       ներկայությունը:

      ՀՔ-երի վերաբերյալ հայտարարությունը պետք է հրատարակվի նախքան ՀՔ-ն սկսելը:

          o   Հայտարարությունը պետք է հրատարակվի տեղական լրատվամիջո�?նորում (եթե
              այդպիսին կա)
          o   Հայտարարություն �?ԻՄ գրասենյակում

      Կալպատարու ընկերության ներկայա�?ու�?իչը կզանգահարի ազդե�?ության ենթարկված
       տնային    տնտեսության     յուրաքանչյուր գլխավորին   կամ   անդամին    (եթե
       հեռախոսահամարներն առկա են) և կհրավիրի նրան, ինչպես նաև ընտանիքի �?անկա�?ած
       այլ անդամի, ով �?անկանում մասնակ�?ել:

      ՀԿ-երը նույնպես կտեղեկա�?վեն ՀՔ-երի ժամանակա�?ույ�?ի վերաբերյալ (տարածաշրջանում
       ակտիվորեն ընդգրկված ՀԿ-ների �?անկը կոնտակտային տվյալներով հանդերձ
       ներկայա�?ված է Հավելված 2-ում):

ՀՔ-երի փաստաթղթերը�? Հանրային բոլոր լսումների վերաբերյալ փաստաթղթերը պետք է կազմվեն
Կալպատարու ընկերության կողմի�? և ներկայա�?վեն ԲԷՑ-ին:
      Հանրային բոլոր լսումները պետք է ձայնագրվեն և հանդիպման արձանագրություն պետք է
       կազմվի:

      Մասնակի�?ների �?անկը պետք է ներկայա�?վի, որպես արձանագրության մի մաս:

      ԱԵԱ կողմի�? բարձրա�?ված խնդիրների, հանդիման ընթա�?քում պատասխանած հար�?երի և
       անպատասխան մնա�?ած հար�?երի ամփոփ նկարագրություն պետք է կազմվի յուրաքանչյուր
       ՀՔ-ի�? հետո: Անհրաժեշտության դեպքում գործողության պլան կկազմվի բարձրա�?ված
       խնդիրները լուծելու համար: Վերջնական որոշումների վերաբերյալ պետք է տեղեկա�?վեն
       համայնքները կամ կոնկրետ ԱԵԱ և գրան�?վեն:

      ՀՔ-երի ժամանակ պետք է լուսանկարներ արվեն:

      ՎԳՊ-ի մեջ կներկայա�?վի քննարկումների ամփոփումը: Հանդիպման արձանագրությունը
       կկ�?վի ՎԳՊ-ին:

Ներկայա�?վելու ենթակա տեղեկատվություն�? ԱԵԱ կտեղեկա�?վեն ծրագրի, ժամանակա�?ույ�?ի,
փոխհատու�?ման վճարումների, գնահատման մեթոդաբանության և հողի ձեռքբերման
գործընթա�?ների վերաբերյալ: Առաջարկված օրակարգը ներկայա�?ված է Հավելված 4-ում: Հանրային
տեղեկատվական գրքուկները վերջնաժամկետի, իրավասության չափանիշների և իրավունքների,
փոխհատու�?ման միջո�?ների, բողոքների կարգավորման մեխանիզմի գործընթա�?ի հետ միասին
կտրամադրվեն ազդե�?ության ենթարկված յուրաքանչյուր տնային տնտեսության (Հավելված 3): Այս
նյութերը, ինչպես նաև ՎՔՇ-ի հայերեն պատճենը նույնպես կտրամադրվի             �?ԻՄ-երին,
այնպես որ բոլոր ԱԵԱ և/կամ համայնքների ղեկավարները կունենան դրանք:

Մասնակի�?ներ�?     ՀՔ-երը կիրականա�?վեն ԲԷՑ-ի կողմի�?, Կալպատարու ընկերության
մասնագետների (սո�?իալական հար�?երով մասնագետի և ճարտարագետի) աջակ�?ությամբ:
Գնահատող կազմակերպության գնահատման հար�?երով մասնագետը կներկայա�?նի Գնահատման
Մեթոդաբանությունը:

Դ. ՎԳՊ-ի կազմման և շինարարության ընթա�?քում ՀՔ-երը

ԱԵԱ հետ լրա�?ու�?իչ ոչ պաշտոնական լսումներ կիրականա�?վեն ՎԳՊ-ի կազմման փուլում,
մասնավորապես ՎԳՊ-ի կազմման մասնագետի/խմբի հետ պայմանագրի ստորագրման ժամանակ:
Շինարարական հար�?երով կապալառուն բոլոր համայնքներում ՀՔ-եր կկազմակերպի ընդհանուր
բնակչության համար նախքան շինարարությունն սկսելը, որպեսզի համայնքների անդամներին
տեղեկա�?նի շինարարության ժամանակա�?ույ�?ի, մոտե�?ումների, անվտանգության մեխանիզմների և
բողոքների կարգավորման մեխանիզմի վերաբերյալ:

                    3. Վե ր աբ ն ակ ե �? մ ան հ ե տ կ ապվ ած փաս տաթ ղ թ ե ր ի
                       հ ր ապար ակ ո ւ մ ը
ՀՔ-երի ժամանակ Կալպատարու ընկերությունը կբաժանի Ծրագրի վերաբերյալ տեղեկատվական
գրքույկներ իրավասության աղյուսակի հետ միասին, որում ծրագրի նկարագրությունը, բողոքների
կարգավորման մեխանիզմը, իրավասությունները և փոխհատու�?ումները, ինչպես նաև հաճախակի
տրվող հար�?երի պատասխանները կներկայա�?վեն (Հավելված 3):

ՀՔ-երի ժամանակ ՎՔՇ-ն կհրապարակվի համայնքներում:
ՀԲ-ի կողմի�? ՎԳՊ-ի հաստատումի�? հետո պատճենը կհրապարակվի մեկ շաբաթով, որը ժամանակ
կտա բոլոր շահագրգիռ կողմերին ներկայա�?նելու ՎԳՊ-ի վերաբերյալ իրեն�? մեկնաբանությունները
և բողոքները: ՎԳՊ-ն կհրապարակվի�?

      ԱԵԱ համար �?ԻՄ-երի գրասենյակներում
      Պատճենը կհրապարակվի ԲԷՑ-ի կայքում (www.hven.am)
        Վերջնական ՎԳՊ-ն հայերենով կհրատարակվի ԲԷՑ-ի և ՀԲ-ի կայքերում: ՎԳՊ-ի հաստատված
        պատճենը առկա կլինի նաև տարածաշրջանային լիազոր մարմինների գրասենյակներում, ինչպես
        նաև ազդե�?ության ենթարկված համայնքների �?ԻՄ-երի գրասենյակներում:




        ՀՔՀՊ Հավելված 1


                                              ՀԱՅ�?Ա�?Ա�?ՈՒԹՅՈՒՆ


               «Բարձրավոլտ էլեկտրա�?ան�?եր» ՓԲԸ-ն տեղեկա�?նում է, որ Հրազդան ՋԷԿ-ը Շինուհայր
        ենթակայանին միա�?նող 220կՎ բարձրավոլտ էլեկտրահաղորդման գծի վերակառու�?ման ծրագրի
        շրջանակներում ազդակիր անձան�? մարդահամարը և ազդե�?ության ենթարկված սեփականության
        գույքագրումը կմեկնարկի 2014թ. Հունիսի 6-ին:
               Միաժամանակ տեղեկա�?նում ենք, որ մարդահամարի և գույքագրման օրը` հունիսի 6-ը
        հանդիսանում է վերջնաժամկետ, որի�? հետո սեփականության վրա կատարված բարելավումների
        դիմա�? փոխհատու�?ում չի տրվելու:
               Ազդակիր         անձան�?   մարդահամարը    և   ազդե�?ության   ենթարկված       սեփականության
        գույքագրումն իրականա�?նելու է «Ֆինափ» �?ՊԸ-ն:


        Հ Ք Հ Պ Հ ավ ե լ վ ած 2
                                     �?արածաշրջանում գործող ՀԿ-ների �?անկ


    #                  Անուն                  Կոնտակտային անձ                            �?վյալներ

1       Գորիսի Օրհուս կենտրոն             կենտրոնի ղեկավար�? Նվեր    �?յունիքի մարզ, ք. Գորիս, Մաշտո�?ի 3,
                                          Պողոսյան                  քաղաքապետարանի վարչ.շենք
                                          Կենտրոնի փորձագետ�?         Հեռ.`/374 94/ 81 50 52,/374 096/09 08 95,
                                          Մելադա Հարությունյան      Email: info_goris@aarhus.am

2       “Էկո-�?իս�? ՀԿ                      նախագահ` Կամո             ՀՀ, �?յունիքի մարզ, �?իսիան, �?իսական փող. 23ա
                                          �?աֆրազյան                 Հեռ. (374 55) 77-68-00
                                                                    Էլ.փոստ. ecosisian@yahoo.com
3       Գորիսի ,“�?երունդ“,                                          Հեռ.` 093-73-41-74
        երիտասարդական ՀԿ                                            Էլ փոստ�? gorisiserund@rambler.ru
4       "Գորիսի մամուլի ակումբ" ՀԿ                                  ՀՀ �?յունիքի մարզ, ք.Գորիս, Անկախության 2
                                                                    Հեռախոս�? 028420731, 091013575, 091024677
                                                                    Էլ փոստ�? gorispressclub@gmail.com,
5       �?ԱԼՎԱ�?Դ ՀԿ                                                  ՀՀ �?յունիքի մարզ ք. �?իսիան Խանջյան 1ա
                                                                    Հեռ. (094)- 330905
                                                                    Էլ. փոստ - salvardfund@mail.ru
6       Ասպարեզ ՀԿ                        կազմակերպության           Հաս�?ե�? ՀՀ, �?յունիքի մարզ, ք. Գորիս, Մաշտո�?ի 1
                                          նախագահ�? Վահե Թոխսան�?      Հեռախոս�? 091241901 toxsancvage@rambler.ru


7       Իրավունքների �?եղեկատվական         կազմակերպության           ք. Գորիս Մաշտո�?ի 3/3
        Կենտրոն                           նախագահ` Մարատ            հեռ. +374 284 2 40 20
        Հասարակական                       Դադուն�?                   էլ-փոստ itekngo@gmail.com
        կազմակերպություն                                            http://www.itekngo.com/
Հ Ք Հ Պ Հ ավ ե լ վ ած 3
Ծր ագ ր ի տե ղ ե կ ատվ ակ ան գ ր ք ո ւ յ կ



       Հրազդանի�? Շինուհայր միջան�?քի էլեկտրահաղորդման վերակառու�?ման ծրագիր
                                   Հայաստանում
               Փոխհատու�?ման միջո�?առումների տեղեկատվական գրքույկ



Ծրագրի նկարագրությունը

Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը վարկ է վեր�?րել Վերակառու�?ման և
զարգա�?ման միջազգային բանկի�? բարձր լարման էլեկտրահաղորդման �?ան�?ի կրիտիկական
հատվածների կառու�?ման համար: Բարձրավոլտ էլեկտրա�?ան�?եր Փակ Բաժնետիրական
Ընկերությունը սահմանել է էլեկտրահաղորդման գծի հատվածները Հրազդանի ՋԷԿ-ի�? (հյուսիս-
արևելքում) Շինուհայրի ենթակայան (հարավում): Նորատուս, Լիճք, Վարդենիս, Վայք, Որոտան 1
էլեկտրահաղորդման գծերը ներառող այդ հատվածը միա�?նում է էլեկտրաէներգիայի արտադրման
երկու գլխավոր կենտրոններ և սպասարկում Հայաստանի կենտրոնական-արևելյան մասի
էլեկտրաէներգիայի մեծ թվով սպառողներին:

Ծրագիրը ներառում է նոր հենարանների/սյուների մոնտաժումը, ներառյալ հիմքերը, գոյություն
ունե�?ող հաղորդալարերի, մեկուսիչների և ենթակառու�?վածքների, ինչպես նաև սարքավորումների
այլ կարևոր մասերի փոխարինումը: Նոր գծի երկարությունը կլինի մոտավորապես 230 կմ և
հիմնականում կկառու�?վի առկա 220 կՎ էլեկտրահաղորդման գծի միջան�?քին զուգահեռ:
էլեկտրահաղորդման առկա գիծը հասել է իր ծառայության ժամկետի ավարտին և շահագործումի�?
դուրս կբերվի նոր գիծը կառու�?ելու�? հետո:

Այս ծրագիրը շատ կարևոր քայլ է էլեկտրահաղորդման որակի բարելավման և Հայաստանում
էներգահամակարգի անվտանգության բարձրա�?ման համար: Ծրագրի�? կշահեն ինչպես այս
էլեկտրահաղորդման գծով սպասարկվող համայնքները, այնպես էլ ամբողջ երկիրը:

Ծրագրի սահմանները եզրագծվում են

      Գեղարքունիքի մարզում�? Հրազդան քաղաքով, Լճաշեն, Լճափ, Հայրավանք, Երանոս և Լիճք,
       գյուղական և Գավառ քաղաքային համայնքներով,
      Վայո�? �?որի մարզում�? �?ելիմի լեռնան�?քով և Արփա գետով, Աղնջաձոր, Քարագլուխ, �?ալլի,
       Շաթին գյուղական և Եղեգնաձոր և Վայք քաղաքային համայնքներով,
      �?յունիքի մարզում Շաղատ և Շինուհայր գյուղական համայնքներով:

Նախագծային աշխատանքների ընթա�?քում հիմնական նպատակն էր հնարավորիս խուսափել
մասնավոր հողերի օգտագործումի�?: Ինչպես նշվե�?, էլեկտրահաղորդման գիծը կան�?կա�?վի
հիմնականում գոյություն ունե�?ող գծին զուգահեռ: Վերջինի�? շեղումները կատարվել են միայն
բնակավայրերը, շենք շինությունները, օգտագործելի մասնավոր հողակտորները և հետագայում
նախատեսվող բնակելի տարածքները շրջան�?ելու նպատակով: �?ակայն, որոշ դեպքերում
հենարանների տեղադրումը մասնավոր հողերում անխուսափելի է եղել: Այս պատճառով էլ
նախատեսվում է համայնքային և մասնավոր որոշ փոքր հողակտորների ձեռքբերում (օտարում)�?
հենարանների հիմքերի համար: Նման դեպքերի համար ձեռքբերողը (Բարձրավոլտ էլեկտրական
�?ան�?երը) փոխհատու�?ելու է այդ հողատարածքների ձեռքբերման, և այլ կորուստների (մշակաբույս,
ծառ, շինություն և այլն) դիմա�?: Որոշ դեպքերում մոտե�?ման ճանապարհների կամ շինարարական
աշխատանքների արդյունքում կարող են վնասվել մշակաբույսեր, ծառեր: Շինարարական
աշխատանքների ընթա�?քում հաս�?րած �?անկա�?ած վնասի համար ևս նախատեսված է
համապատասխան փոխհատու�?ում:
Փոխհատու�?ումների հաշվարկման և տրամադրման մոտե�?ումները և սկզբունքները մշակվել են
ՀՀ օրենսդրության և Համաշխարհային բանկի սո�?իալական ապահովության քաղաքականությանը
համապատասխան և արտա�?ոլված են վերաբնակե�?ման քաղաքականության շրջանակում: Այդ
փաստաթղթի      պատճենը   հասանելի   է   տեղական    ինքնակառավարման   մարմինների
գրասենյակներում:

Այս գրքույկի նպատակն է տեղեկա�?նել ծրագրի ազդակիր անձան�? նրան�? իրավունքների,
բողոքները ներկայա�?նելու ընթա�?ակարգի, փոխհատու�?ումների հաշվարկի սկզբունքների,
օտարման գործընթա�?ի փուլերի մասին: Գրքույկի վերջում անդրադարձ է արվել մարդկան�? կողմի�?
փոխհատու�?ման գործընթա�?ի վերաբերյալ հաճախակի տրվող հար�?երին և Ծրագրի
աշխատակազմի կոնտակտային տվյալներին լրա�?ու�?իչ տեղեկատվություն ստանալու կամ
բողոքներ ու առաջարկներ ուղարկելու համար:


Ո�?Ո՞ՆՔ ԵՆ ՀՈՂԱ�?Ա�?ԱԾՔԻ �?ԵՌՔԲԵ�?ՄԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵ�?Ը ԷԼԵԿ�?�?ԱՀԱՂՈ�?ԴՄԱՆ ԳԾԻ ՀԱՄԱ�?

Ընդհանուր առմամբ Ծրագիրն ազդե�?ություն չի ունենա ամբողջ հողատարածքի վրա:
Էլեկտրահաղորդման գծի շինարարության համար հողատարածքն անհրաժեշտ է հենարանի
յուրաքանչյուր հիմքի և հենարանին ժամանակավոր մոտե�?ման համար: Հետագայում հենարանների
մոնտաժումը և էլեկտարհաղորդման գծի ան�?կա�?ումը կարող է ժամանակավոր ազդե�?ություն
ունենալ մշակաբույսերի կամ ծառերի վրա:
Ծրագիրը կունենա հողերի վրա մշտական և ժամանակավոր ազդե�?ություն:

Մշտականի պարագայում, հողի ձեռքբերումն անհրաժեշտ կլինի հենարանների հիմքերի
կառու�?ման համար: �?եռքբերվող հողերը, ինչպես նաև դրան հարակի�? այլ վնասները
կփոխհատու�?վեն ստորև նկարագրված սկզբունքների համապատասխան:

Ժամանակավոր ազդե�?ություն կարող է լինել հետևյալ դեպքերում�?
   հողի ուսումնասիրման ընթա�?քում մշակաբույսերը/ծառերը վնասելու դեպքում,
   մուտքի ճանապարհների շինարարության համար մշակաբույսերը/հողատարածքը վնասելու
     դեպքում,
   գիծն ան�?կա�?նելու ժամանակ մշակաբույսերը վնասելու դեպքում:

Ժամականավոր ազդե�?ության արդյունքում հաս�?ված բոլոր վնասները կփոխհատու�?վեն:



ՓՈԽՀԱ�?ՈՒՑՄԱՆ Ի�?ԱՎՈՒՆՔԸ

Ծրագրի շրջանակներում փոխհատու�?մը տրամադրվելու է�?

      բոլոր տնային տնտեսությունները, ովքեր կոր�?նում են իրեն�? օրինական (կադաստրում
       գրան�?ված), օրինականա�?ման ենթակա (կադաստրում չգրան�?ված, սակայն գրան�?ման
       ենթակա) կամ օգտագործվող հողերը,
      վարձակալները,
      հողին կ�?ված կառույ�?ների, բույսերի, ծառերի կամ այլ օբյեկտների տերերը:

Փոխհատու�?ման ենթակա կորուստների համար սահմանվում է վերջնաժամկետ: Վերջնաժամկետը
մանրամասն մարդահամարի և կորուստների գույքագրման սկիզբն է: Ծրագրի ազդե�?ության տակ
գտնվող տարածքներում նոր բնակե�?ումները, բարելավումները կամ գործողությունների սկսումը
վերջնաժամկետի�? հետո ենթակա չեն փոխհատու�?ման: Այս ծրագրի վերջնաժամկետն է 2014թ-ի
հունիսի 6-ը:

ԱԵԱ     կտրվեն բավարար նախնական ծանու�?ում մինչև շինարարությունն սկսելը և
անհրաժեշտության դեպքում կխնդրեն ազատել տեղանքը, որտեղ հենարանները պետք է
տեղակայվեն:
Այն դեպքերում, երբ կառույ�?ներն ազդե�?ությնան տակ են, ԱԵԱ         հնարավորություն կտրվի
ապամոնտաժել ազդե�?ության տակ գտնվող կառույ�?ները մինչև ծրագրի իրականա�?ումը.
Այնուամենայնիվ, նրանք ստիպված չեն լինի կրել ապամոնտաժման ամբողջ ծախսերը:
Շինարարական նյութերը, որոնք ԱԵԱ �?անկանում են նորի�? օգտագործել, չեն բռագրավվի և նրանք
ոչ մի սանկ�?իայով չեն վճարի տույժ ու տուգանք: Նախագծման ընթա�?քում հնարավորինս փորձել են
խուսափել այսպիսի ազդե�?ությունների�?:

ՓՈԽՀԱ�?ՈՒՑՄԱՆ ԳՈ�?ԾԸՆԹԱՑԻ ՎԵ�?ԱԲԵ�?ՅԱԼ ՀԱՃԱԽԱԿԻ �?�?ՎՈՂ ՀԱ�?ՑԵ�?

      Որտեղի՞�? ես կարող եմ ձեռք բերել Վերաբնակե�?ման քաղաքականության շրջանակը և
       Վերաբնակե�?ման գործողությունների պլանը :
Վերաբնակե�?ման քաղաքականության շրջանակը և վերաբնակե�?ման գործողությունների պլանը
հասանելի կլինի �?եղական Ինքնակառավարման մարմինների գրասենյակում : Ինչպես նաև
Բարձրավոլտ էլեկտրա�?ան�?երի կայքում (www.hven.am): Համապատասխան կոնտակտային անձի
մանրամասն տվյալները կարող եք տեսնել �?եղեկատվական Գրքույկի վերջում:


      Ինչպե՞ս է վճարվելու փոխհատու�?ումը:
Փոխհատու�?ման վճարումը ՎԳՊ-ի իրականա�?ման կարևորագույն փուլերի�? մեկն է:
Նախատեսված քայլերն են`
ա. �?եզ համար լավագույն պայմաններ ապահովող առևտրային բանկերի ընտրությունը
    (աշխարհագրական դիրքը և գործարքի արժեքը): Դուք կարող եք նաև գործել իրեն�? առկա
    բանկային հաշիվների միջո�?ով:
բ. ԱԵԱ հետ հողի օտարման պայմանագրի ստորագրում:
գ. Փոխհատու�?ման, նպաստների գումարի փոխան�?ումը ԱԵԱ հաշվեհամարներին:
դ. Փոխհատու�?ումը վճարելու�? հետո 14 օրվա ընթա�?քում ԱԵԱ կողմի�? ունե�?վածքի լքում:
ե. Հողի/կառույ�?ի տիրապետումը ԲԷՑ-ի կողմի�?:


      Եթե սեփականատերը մահա�?ած է, ինչպե՞ս է տրամադրվում փոխհատու�?ումը:
Եթե   սեփականատերն    ունի   ժառանգներ, ապա փոխհատու�?ումը    կվճարվի  նրան�?
համապատասխան ժառանգության փաստաթղթերը ձևակերպելու�? հետո: Եթե ժառանգներ չկան,
ապա փոխհատու�?ումը կփոխան�?վի դատարանի դեպոզիտային հաշվին: Խնդրում ենք դիմել
նոտարներին կամ իրավաբաններին փաստաթղթերի ձևակերպման գործընթա�?ի վերաբերյալ
խորհրդատվություն ստանալու համար:


      Հողի ձեռքբերման համար պայմանագիրը ստորագրելու ժամանակ ի՞նչ պետք է ունենամ
       ինձ հետ:
Բոլոր անձինք, ովքեր ունեն հողի նկատմամբ սեփականության իրավունք, պետք է ներկայանան
նոտարական գրասենյակ: Եթե սեփականատերը չի կարող ներկայանալ, ապա պետք է ներկայա�?վի
լիազորագիր մեկ այլ սեփականատիրոջ անունով:
Պետք է տրամադրվեն ստորև նշված փաստաթղթերի բնօրինակները�?
    1. Անձնագիրը
    2. �?եփականության վկայականը
    3. Եթե բա�?ի սեփականատիրոջի�? կան գույքի նկատմամբ իրավունք ունե�?ող այլ անձինք,
         ապա պետք է ներկայա�?վի գույքային իրավունքի վկայականը (օրինակ` վարձակալության
         վկայականը, գրավի վկայականը)
     4. Ամուսնության   վկայական. ամուսինների�? մեկի ներկայությունը պահանջվում է
    Համաձայնագիրը ստորագրելու համար (անկախ փաստաթուղթը կտրամադրվի նոտարի կողմի�? )
    հողի/անշարժ գույքի ձեռքբերման նպատակով կամ պետք է առկա լինի ամուսինների կողմի�?
    տրվախ լիազորագիրը*
*Ամուսինները համարվում են համասեփականատերեր, եթե սեփականությունը ձեռք է բերվել
համատեղ կյանքի ընթա�?քում, նույնիսկ եթե նրան�?ի�? մեկի անունը նշված չէ սեփականության
վկայականում:
       Եթե սեփականատերը գտնվում է Հայաստանի�? դուրս, ինչպե՞ս նա կարող է ստանալ
        փոխհատու�?ումը :
Եթե սեփականատերը գտնվում է Հայաստանի�? դուրս, ապա նա կարող է ուղարկել լիազորագիր այլ
անձի անունով, օրինակ` իր հարազատի կամ մոտ ընկերոջ, հողի օտարման պայմանագիրը
ստորագրելու և փոխհատու�?ումը ստանալու համար: Կարող եք խորհրդակ�?ել նոտարների կամ
իրավաբանների հետ լիազորագրի ձևի վերաբերյալ: Եթե չկնքվի օտարման պայմանագիրը, ապա �?եր
գույքը կօտարվի դատական կարգով, և փոխհատու�?ումը կփոխան�?վի դատարանի դեպոզիտային
հաշվեհամարին: Եթե ոչ մի ներկայա�?ու�?իչ չի նշանակված, սեփականությունը օրինական ձևով
կօտարվի դատական գործընթա�?ի միջո�?ով, և փոխհատու�?ումը կփոխան�?վի դատարանի
դեպոզիտային հաշվին: Հետագայում դատարանը այդ փոխհատու�?ումը կվճարի �?անկա�?ած անձի, ով
կհաստատի իր իրավական հիմքերը այդ գումարը ստանալու համար:


       Եթե ես չունեմ բանկային հաշիվ, պարտավո՞ր եմ արդյոք փոխհատու�?ումը ստանալու
        համար վճարել բանկային հաշվի բա�?ման համար:
Դուք կարող եք ստանալ փոխհատու�?ում անմիջապես �?եր անձնական բանկային
հաշվեհամարի վրա: Համոզվեք, որ այդ հաշվեհամարը նշված է հողի օտարման
պայմանագրում: Եթե դուք չունեք բանկային հաշվեհամար , ապա �?եզ համար Ծրագիրը կբա�?ի
անվճար հաշվեհամար :



       Ո՞վ ունի լրա�?ու�?իչ անվճար իրավաբանական աջակ�?ության իրավունք Վերաբնակե�?ման
        գործողությունների պլանի մշակման և փոխհատու�?ումների վճարման ընթա�?քում:

Խո�?ելի տնային տնտեսությունները ունեն լրա�?ու�?իչ անվճար իրավաբանական խորհրդատվության
կամ սո�?իալական աշխատողների աջակ�?ության իրավունք: Խնդրում ենք կապ հաստատել
Շինարարական կազմակերպության �?ո�?իալական հար�?երով մասնագետի հետ: Կոնտակտային
տվյալները ներկայա�?ված են ստորև:



       Ո՞վ է համարվում խո�?ելի տնային տնտեսություն:
        Խո�?ելի խմբեր են համարվում�?

            Աղքատ տնային տնտեսությունները, որոնք գրան�?ված են ՀՀ Ա�?ՀՆ Ընտանեկան
             Նպաստների Համակարգում և ստանում են համապատասխան դրամական նպաստ`
             սահմանված ՀՀ օրենսդրությամբ:
            Միայնակ, այրի կամ ընտանիքի կերակրողին կոր�?րած կանան�?ի�? բաղկա�?ած
             տնտեսությունները, որտեղ բա�?ի թոշակառուի�?, ՀՀ զինված ուժերում ծառայողի�?, 1-ին և
             2-րդ կարգի հաշմանդամի�? կամ մինչև 23 տարեկան առկա համակարգում սովորող
             ուսանողի�? բա�?ի ուրիշ աշխատունակ տարիքի անձ չկա:

           Թոշակառուների�?, տարե�?ների�? բաղկա�?ած տնտեսությունները, որտեղ թոշակառուի�?, ՀՀ
            զինված ուժերում ծառայողի�?, 1-ին և 2-րդ կարգի հաշմանդամի�? կամ մինչև 23 տարեկան
            առկա համակարգում սովորող ուսանողի�? բա�?ի ուրիշ աշխատունակ տարիքի անձ չկա:
    Հնարավո՞ր է արդյոք, որ շինարարությունը սկսվի մինչ փոխհատու�?ումների տրամադրումը:

Կապալառուն չի սկսելու շինարարություն Ծրագրի հողերի օտարման ազդե�?ությունների
շրջանակում գտնվող որևէ հատվածում, մինչև` ա) վերաբնակե�?ման պլանը ամբողջովին
իրականա�?ված է, բ) բոլոր նախատեսված փոխհատու�?ումները և նպաստները վճարված են, գ)
ազդե�?ության ենթակա տարածքները վերաձևակերևպված են, դ) անկախ մոնիտորինգային
գործակալության կողմի�? պատրաստվել է համապատասխանության հաշվետվություն և հաստատվել է
ՀԲ-ի կողմի�?:


      Ի՞նչ կարող է լինել, եթե սեփականատերը հրաժարվում է պայմանագիրը ստորագրելու�?:

�?վյալ դեպքում կսկսվի հարկադիր օտարման գործընթա�?ը: Ծրագրի համար հարկադիր
օտարումներ կկիրառվեն միայն բա�?առիկ դեպքերում, երբ ԱԵԱ              և ԲԷՑ-ի միջև
բանակ�?ությունները ձախողվեն: ԲԷՑ-ը չի զբաղե�?նի անհրաժեշտ հողակտորները մինչև�?
    օրենքով սահմանված պատշաճ դատական գործընթա�?ի նախաձեռնումը,
    դատարանի որոշումը կայա�?վել է և պատշաճ կերպով տեղեկա�?վել ազդակիր �?�?-երին/ԱԵԱ ,
    փոխհատու�?ման/վերականգնման գումարների փոխան�?ումը դատարանի դեպոզիտային
      հաշվին,

Համաձայն «Հասարակության և պետության կարիքների համար սեփականության օտարման
մասին» ՀՀ օրենքի` դատական կարգով սեփականության օտարման գործընթա�?ը հետևյալն է`

      �?եռքբերողը պետք է ուղարկի սեփականության օտարման պայմանագրի նախագիծը
       (ներառյալ վերագնահատումը, եթե կա) գույքի սեփականատիրոջը և բոլոր այն անձան�?,
       ովքեր ձեռք բերվող գույքի նկատմամբ ունեն որևէ գույքային իրավունք:
      Եթե օտարման պայմանագրի նախագիծը ուղարկելու�? հետո 3 ամսվա ընթա�?քում չի
       ստորագրվում օտարման պայմանագիրը, ապա ԲԷՑ-ը կարող է սկսել դատարան դիմելու
       գործընթա�?ը` սեփականության իրավունքի փոխան�?ման համար:
      Գործընթա�?ն սկսելու համար ԲԷՑ-ը պետք է դատարանի դեպոզիտային հաշվին փոխան�?ի
       փոխհատու�?ման հաշվարկված արժեքը, որը պետք է վճարվի ԱԵԱ և պետք է ծանու�?ի
       այդ մասին սեփականատիրոջը և սեփականության նկատմամբ գույքային իրավունքներ
       ունե�?ող անձան�?: Եթե ԱԵԱ-ն ստանում է դեպոզիտ հանձնված գումարը, ապա
       սեփականության օտարման պայմանագիրը համարվում է կնքված: ԲԷՑ-ը ունի դատարանի
       դեպոզիտային հաշվի տվյալները: Մեկ բանկային աշխատանքային օրը բավարար է
       փոխան�?ում կատարելու համար:
      Եթե Օտարման պայմանագիրը չի ստորագրվում փոխհատու�?ման գումարը դեպոզիտ
       հանձնելու�? հետո 7 օրվա ընթա�?քում, ապա ԲԷՑ-ը պետք է մեկամսյա ժամկետում
       սեփականության օտարման հայ�? ներկայա�?նի դատարան: Դատարանում կարող է
       քննարկվել միայն առաջարկվող փոխհատու�?ման գումարը: Գույքի օտարման ձհամար
       ձեռքբերողի իրավունքը չի կարող քննարկվել:
      ԲԷՑ-ն իրավունք ունի սեփականությունն օտարել միայն դատարանի որոշման ուժի մեջ
       մտնելու պահի�?:


      Ի՞նչ կարող եմ անել, եթե ես իմ բողոքը, հար�?ը էլեկտրոնային նամակով ուղարկելու, կամ էլ
       Երևան գրասենյակ բերելու հնարավորություն չունեմ:
Խնդրում ենք, կապ հաստատել �?եր համայնքում �?եղական ինքնակառավարման մարմիններում
նշանակված պատասխանատուի հետ և նա կօգնի �?եզ նամակ ուղարկել ԲԷՑ-ի էլ. փոստին:


Փոխհատու�?ման մանրամասները ներկայա�?ված են ստորև աղյուսակում: Աղյուսակի ամբողջական
տարբերակը, որը ներառում է նաև այլ հնարավոր ազդե�?ության տեսակներ, որոն�?ի�? նախագիծը
նախնական տվյալներով խուսափել է, ներկայա�?ված է Վերաբնակե�?ման քաղաքականության
շրջանակում, որի բնօրինակը անգլերեն է և դրա թարգմանությունը հասանելի է տեղական
ինքնակառավարման մարմիններում` գյուղապետարաններ/քաղաքապետարաններ:

ԲՈՂՈՔԱ�?ԿՄԱՆ ԳՈ�?ԾԸՆԹԱՑԸ. ԻՆՉՊԵ՞�? ԿԱ�?ԵԼԻ Է ԲՈՂՈՔ ՆԵ�?ԿԱՅԱՑՆԵԼ

Եթե Դուք, որպես ԱԵԱ, ունեք դժգոհություն կամ բողոք ծրագրի իրականա�?ման, փոխհատու�?ման
գործընթա�?ի կամ �?անկա�?ած այլ հար�?ի վերաբերյալ, ապա ստեղծված բողոքարկման մեխանիզմը
հնարավորություն է տալիս արտահայտելու �?եր բողոքը/դժգոհությունը: Բողոքարկման մեխանիզմը
սահմանված է այս Ծրագրի կողմի�? և կազմված է երեք հիմնական քայլերի�?, որի նպատակն է
ժամանակին և պատշաճ կերպով լուծել խնդիրները: Փորձ կարվի բոլոր խնդիրները լուծել առաջին
քայլի շրջանակում:

Քայլ 1. Բարձրավոլտ էլեկտրա�?ան�?երի բողոքարկման հար�?երով համակարգող

Առաջին ատյանում �?եր համայնքի տեղական ինքնակառավարման մարմնի ներկայա�?ու�?իչը
կընդունի �?եր բողոք-դիմումները և կփոխան�?ի դրանք ԲԷՑ-ի բողոքարկման համակարգողին: Դուք
կարող եք նաև ուղղակիորեն կապ հաստատել ԲԷՑ-ի բողոքարկման համակարգողի հետ հետևյալ
կոնտակտային հեռախոսահամարով և հաս�?եով:

         Միշա Բաղրամյան, ԲԷՑ-ի      ներկայա�?ու�?իչ,   էլ.   փոստ�?   hvenbec@gmail.com ,
          հեռ.�? + 374 10 72 03 80,

ԲԷՑ-ի բողոքարկման հար�?երով համակարգողը կպատասխանի գրան�?ված բողոքներին ոչ ուշ, քան
15 օրի ընթա�?քում:

Քայլ 2. Բողոքների Կարգավորման Հանձնաժողով

Եթե ԲԷՑ-ի բողոքարկման համակարգողը չի կարողանում լուծել խնդիրը կամ Դուք բավարարված
չեք խնդրի լուծման առաջարկված տարբերակով, Դուք կարող եք գրավոր բողոք ներկայա�?նել
հատուկ այդ նպատակով ստեղծված բողոքարկման հանձնաժողովին: Այդ բողոքները պետք է
ուղարկվեն ԲԷՑ-ի գրասենյակ (հաս�?են նշված է “Հետադարձ կապ բաժնում�?) կամ էլեկտրոնային
փոստին: Բողոքը պետք է մակագրել/ուղղել “Հրազդան-Շինուհայր բողոքարկման հանձնաժողովին�?:

Քայլ 3. Դատարան

Եթե �?եզ չի բավարարվում Բողոքարկման Կարգավորման Հանձնաժողովի որոշումը և Դուք
�?անկանում եք շարունակել գործընթա�?ը, ապա Դուք կարող եք դիմել դատարան, որի կայա�?րած
որոշումը կլինի վերջնական:

Անկախ ներկայա�?ված բողոքարկման մեխանիզմի�? և ընթա�?ակարգերի�?, ԱԵԱ իրավունք ունեն
իրեն�? բողոքները դատարան ներկայա�?նել ծրագրի իրականա�?ման �?անկա�?ած պահի:

Փոխհատու�?ման հետ կապված իրավասությունները նշված են ստորև ներկայա�?ված աղյուսակում�?

    ԱԵԱ       Ազդե�?ության
                                                 Փոխհատու�?ում
 կատեգորիան   կատեգորիան
   ԱԵԱ           Ազդե�?ության
                                                               Փոխհատու�?ում
կատեգորիան       կատեգորիան
                                  (i) կանխիկ փոխհատու�?ում շուկայական կամ կադաստրային արժեքով (որն
                                  ամենաբարձրը կլինի)�? գումարած 15% դրամական նպաստ, կամ

                                  ii) ԱԵԱ համար ընդունելի հողամասի տեղափոխման արժևորում�? գումարած 15%
                                  դրամական նպաստ, ինչպես պահանջվում է ՀՀ օրենքով, կամ
                 Գյուղատնտե-
  Օրինական                        (iii) ԱԵԱ  համար ընդունելի տեղափոխվող հողին հավասարազոր բերքատու
                    սական
 սեփականա-                        հողակտորի տրամադրում:
                նշանակության
    տերեր
                      հող         Հողամասի ոչ անմիջականորեն վնասված հատվածները, որոնք մշակման համար
                                  այլևս կենսունակ չեն, ազդե�?ության գնահատումի�? հետո կընդգրկվեն ազդե�?ության
                                  ենթարկված հողերի �?անկում:

                                  Փոխհատու�?ումն ազատված է գործարքային պահումների�? և գրան�?ման ծախսերի�?:


                                  Երբ ԱԵԱ      գյուղատնտեսական հողը ազդե�?ության ենթարկվել է >10%, ԱԵԱ
                                  (սեփականատերեր, վարձակալներ և հողօգտագործողներ) կստանան լրա�?ու�?իչ
                 Գյուղատնտե-
  Օրինական                        դրամական աջակ�?ություն, որը հավասար կլինի կոր�?րած հողի տարեկան բերքի
                    սական
 սեփականա-                        շուկայական արժեքին: Բոլոր գնահատումները կկատարվեն լի�?ենզավորված
                  նշանակու-
    տերեր                         գնահատող խորհրդատուի կողմի�?�? հիմնվելով գյուղատնտեսական նշանակության
                   թյան հող
                                  հողերի գույքագրման և չափագրման տվյալների վրա:

                                  Շուկայական արժեքին    հավասար   կանխիկ   փոխհատու�?ում`   գումարած   15%
                                  դրամական նպաստ:
                      Ոչ
                                  Եթե շուկայական արժեքը բա�?ակայում է, փոխհատու�?ումը կհաշվարկվի միևնույն
                գյուղատնտես-
                                  գյուղում տեղափոխված հողակտորի չափով ԱԵԱ համար ընդունելի ձևով կամ
                    ական
  Օրինական                        դրամական փոխհատու�?ումը կհիմնվի տեղափոխված հողի արժեքին գումարած 15%
                նշանակության
 սեփականա-                        դրամական աջակ�?ություն:
                հող (Բնակելի/
    տերեր
                  առևտրային       Հողամասի ոչ ուղղակիորեն վնասված հատվածները, որոնք մշակման կամ
                 նշանակաութ.      օգտագործման համար այլևս պիտանի չեն, ազդե�?ության գնահատումի�? հետո,
                հողատարածք)       կընդգրկվեն ազդե�?ության ենթարկված հողերի �?անկում:

                                  Փոխհատու�?ումն ազատված է գործարքային պահումների�? և գրան�?ման ծախսերի�?:
                                  Անկախ տան գրան�?ման կարգավիճակի�?, բոլոր ԱԵԱ           կստանան կանխիկ
                                  փոխհատու�?ում�? գումարած 15% դրամական աջակ�?ություն:
  Օրինական
                   Բնակելի        Փոխհատու�?ումը պետք է տրամադրվի առան�? հաշվի առնելու արժեզրկման,
 սեփականա-
                  կառույ�?ներ      գործարքի և գրան�?ման հետ կապված ծախսերը և պահպանման նյութերը: Մասնակի
    տերեր
                                  ազդե�?ության և սեփականատիրոջ վերաբնակե�?ումը մերժելու դեպքում, բնակելի
                                  կառույ�?ների վնասները կներառեն միայն շինության ազդե�?ության ենթարկված
                                  հատվածի համար փոխհատու�?ումը և նրա վերականգնումը նախկին տեսքին:
   Օրինական                       Այս դեպքում փոխհատու�?ման ընթա�?ակարգը իրականա�?վում է ինչպես բնակելի
                  Ոչ բնակելի
  սեփականա-                       կառույ�?ների դեպքում միայն այն ԱԵԱ համար, ովքեր արդեն օրինականա�?րել են
                  կառույ�?ներ
     տերեր                        իրեն�? սեփականությունը (տես վերևում):
  Բոլոր տիպի                      Դրամական փոխհատու�?ումը կսահմանվի բերքի մեկ տարվա շուկայական արժեքի
 ԱԵԱ , անկախ    Մշակաբույսեր      համարժեք չափով: Բերքի փոխհատու�?ումը կվճարվի և սեփականատերերին, և
  իրավական                        վարձակալներին` հաշվի առնելով վերջինների անհատական հողօգտագործման
կարգավիճակի�?                      պայմանագրերը:
   Օրինական                       Դրամական փոխհատու�?ումն իրականա�?վում է ծառերի բերքատվության, տարիքային
  սեփականա-         Ծառեր         և տեսակային չափորոշիչներով` շուկայական արժեքին համարժեք չափով:
     տերեր
                                  Բիզնես գործունեության երկարաժամկետ կորստի դեպքում իրականա�?վում է մեկ
                                  տարվա եկամտին համարժեք փոխհատու�?ում` հարկային հայտարարագրի հիման
                                  վրա, ժամանակավոր կորստի դեպքում կատարվում է հարկային հայտարարագրում
                                  նշված մեկ ամսվա եկամուտը բազմապատկած աշխատանքային անգործության
                                  ամիսների քանակին համարժեք կանխիկ գումարի փոխհատու�?ում: Հարկային
                  Առևտրային       հայտարարագրի բա�?ակայության դեպքում (ավելի շատ ոչ պաշտոնական/ փոքր
                գործունեություն   բիզնեսի դեպքում) այդ ԱԵԱ կստանան փոխհատու�?ում վերը նշված ձևով, բայ�?
                                  հաշվարկը կկատարվի ոչ հարկվող ՀՀ օրենքով սահմանված ամենա�?ածր
                                  աշխատավարձի չափով: �?ա կիրառելի է նաև ոչ պաշտոնական գործունեության
                                  դեպքերի համար, քանի որ սովորաբար դրանք ավելի շահավետ են լինում, քան
                                  նվազագույն հարկվող աշխատավարձը, հետևաբար, կարելի է ասել, որ
                                  կենսապահովման վերականգնման նորմերի քաղաքականությունը հաշվի է առնված:
  Մշտական                         Աշխատանքային          գործունեության    պարապուրդի         արդյունքում
զբաղվածության                     աշխատավարձերի/եկամտի կորուստների երաշխիքը կազմում է առավելագույնը 6
գործարարներ և                     ամիս:
    ԱԵԱ           Ազդե�?ության
                                                               Փոխհատու�?ում
 կատեգորիան       կատեգորիան
  աշխատողներ
                                 ԱԵԱ , ովքեր հարկադրված էին տեղափոխվել (ներառյալ վարձակալները) կստանան
 �?եղափոխման
                 Վերաբնակե�?ում   տեղափոխման համար դրամական աջակ�?ություն, ինչը բավարար կլինի հոգալու
ենթակա ԱԵԱ
                                 ճանապարհածախսն ու մեկ ամսվա կեն�?աղային ծախսերը:

                  Գյուղատնտե-    Կտրվի տարածքի/ունե�?վածքի օրինականա�?ման հնարավորություն որպես օրինական
 Օրինականա�?-
                     սական       սեփականատեր/վարձակալ և նա կվճարվի որպես օրինական             սեփականատեր/
 ման ենթակա
                   նշանակու-     վարձակալ:
     ԱԵԱ
                    թյան հող

 Օրինականա�?-
                    Բնակելի      Օրինականա�?ման ենթակա ԱԵԱ կփոխհատու�?վեն կանխիկ վերաբնակե�?ման ծախսի
 ման ենթակա
                   կառույ�?ներ    համար�? գումարած 15% դրամական աջակ�?ություն:
     ԱԵԱ
                                  Փոխհատու�?ում միայն օրինականա�?նելու�? հետո: Իրեն�?              շինություններն
 Օրինականա�?-
                   Ոչ բնակելի     օրինականա�?նելու համար, առան�? գրան�?ման ԱԵԱ պետք է կատարեն անհրաժեշտ
 ման ենթակա
                   կառույ�?ներ     վճարումներ գրան�?ման համար: �?եղափոխված վարձակալները կստանան
     ԱԵԱ
                                  տեղափոխման և կրած լուրջ վնասների ամբողջական դրամական հատու�?ում
                                 Փոխհատու�?ում ազդակիր հողի շուկայական կամ կադաստրային արժեքին (որն
      Ոչ
                                  ամենաբարձրը լինի) համահավասար միանվագ դրամական նպաստով` 1) < 1 տարի
 օրինականա�?-      Հողատարածք
                                  – 5%, 2) < 15 տարի – 14%, 3) < 25 տարի – 20%, 4) 25 տարի և ավել– 25%,
   ված ԱԵԱ
                                  համաձայն Բաժին 3-ում նկարագրված գնահատման մեթոդաբանության:
                                 �?եռք կբերեն օրինական սեփականության իրավունք և կփոխհատու�?վեն որպես
                                  լիակատար սեփականատերեր կամ նրան�? կտրվի նոր վարձակալություն:
                                 Եթե դա անհնար լինի (եթե ըստ ՀՀ օրենքի վարձակալը չի կարող ձեռք բերել
                                  օրինական սեփականության իրավունք կամ նա հրաժարվում է ձեռք բերել օրինական
                                  սեփականության իրավունք և գերադասում է ստանալ փոխհատու�?ում), նա կստանա
 Վարձակալներ      Հողատարածք
                                  կանխիկ փոխհատու�?ում ազդակիր հողի շուկայական կամ կադաստրային արժեքով
                                  (որն ամենաբարձրը լինի)�? գումարած 15% դրամական օժանդակություն, որը
                                  համահավասար է հողի մնա�?ած վարձակալած ժամկետի, որը հետևյալն է1) < 1
                                  տարի – հողի արժեքի 5%, 2) < 15 տարի – հողի արժեքի 14%, 3) < 25 տարի – հողի
                                  արժեքի 20%, 4) 25 տարի և ավել – հողի արժեքի 25%:
                                 Ի լրումն այս աղյուսակում նկարագրված իրավունքների, խո�?ելի խմբերը (ԱԵԱ , ովքեր
Աղքատության                       աղքատության շեմի�? �?ածր են, այրիների�? և ծերերի�? բաղկա�?ած տնտեսություններ
 շեմի�? �?ածր      Ցանկա�?ած         են) կստանան նվազագույն աշխատավարձի 6 ամսվա չափով վերականգնողական
գտնվող �?�?-երի    գույքը           դրամական աջակ�?ություն ամսական 50000 ՀՀ դրամ (համարժեք է ՀՀ
փոխհատու�?ում                      օրենսդրությամբ սահմանված 6 ամսվա մինիմալ աշխատավարձին) և ծրագրի հետ
                                  կապված գործընթա�?ներում աշխատանքի ընդունվելու հնարավորություն:
 ԱԵԱ-եր, ովքեր
   կոր�?րել են
     իրեն�?
                     Ծանր        6 ամիս ժամանակահատվածի համար ամսական 50000 ՀՀ դրամ (համարժեք է ՀՀ
 գյուղատնտես
                  կորուստների    օրենսդրությամբ սահմանված 6 ամսվա մինիմալ աշխատավարձին):
 ական եկամտի
                   դրամական
    10% կամ
                  աջակ�?ություն
 ավելին/վերա-
  բնակե�?ված
    ԱԵԱ-եր
                                 Երկու անգամ ծառերի վերատնկման համար նախատեսված մատղաշ ծառերի
 Պետական/ՀՀ      Ծառեր
                                 տրամադրում, տնկում հարմար վայրերում և 3 տարվա խնամքի իրականա�?ում:
                 Համայնքային և
                                 Ամբողջովին կտեղափոխվեն կամ կվերականգնվեն այնպես, ինչպես եղել է մինչև
 Պետական/ՀՀ      հանրային
                                 ծրագիրը:
                 կառույ�?ներ


                                             ՀԵ�?ԱԴԱ�?�? ԿԱՊ

                            Եթե Դուք ունեք հար�?եր կամ խորհրդատվության կարիք,
                             կարող եք կապ հաստատել ԲԷՑ-ի ներկայա�?ու�?չի հետ.


            ԲԷՑ-ի բողոքարկման հար�?երով համակարգող�? Միշա Բաղրամյան, հեռ. 010.72.03.80

        Շինարարական ընկերության սո�?իալական մասնագետ�? Լուսինե Զաքարյան, հեռ. 055.12.50.44

   �?եղական ինքնակառավարման մարմինների ներկայա�?ու�?իչներ�? ________________________________
Հ Ք Հ Պ Հ ԱՎԵԼ ՎԱԾ 4           Հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ի օ ր ակ ար գ

                          Հանրային քննարկումների օրակարգ


       ծրագրի նպատակները, շահառուները, իրականա�?ման ընթա�?ակարգը և այլ
        տեղեկատվություն
       ծրագրի շրջանակում վերաբնակե�?ման հիմնական խնդիրները
       վերաբնակե�?ման գործողությունների պլանի իրականա�?ման ընթա�?ակարգը�? փուլերը,
        ժամկետները
       տեղեկատվություն հիմնական իրավական փաստաթղթերի մասին (ՎՔՇ, ՎԳՊ, Գերակա
        Շահի վերաբերյալ օրենք)
       փոխհատու�?ման ենթակա իրավունքները
       փոխհատու�?ման իրավասությունները (հիմնվելով ՎՔՇ-ի իրավունքների աղյուսակի վրա)
       հողի, կառույ�?ների, գյուղատնտեսական մշակաբույսերի, ծառերի և այլնի գնահատման
        մեթոդաբանությունը
       հար�?եր, պատասխաններ:
ՀՔՀՊ ՀԱՎԵԼՎԱԾ 4               Հանրային Քննարկումների ժամանակա�?ույ�?ը

    Հ ամ այ ն ք ն ե ր ի �? ան կ ը հ ամ ապատաս խան հ ան ր այ ի ն ք ն ն ար կ ո ւ մ ն ե ր ի
                                       ամ ս աթ վ ե ր ո վ

                                       Համայնքային       Մասնավոր
                                                                          Հանրային
                                      սեփականության    սեփականության
       N    Համայնք                                                       լսումների
                                       հողակտորներ      հողակտորներ
                                                                         ամսաթվերը
                                         (քանակ)          (քանակ)
       1    Անգեղակոթ գյուղ                  2                4          16.06.2014
       2    Շաքի գյուղ                      11                6          16.06.2014
       3    Իշխանասար գյուղ                  6                1          16.06.2014
       4    �?իսիան քաղաք                     4                1          16.06.2014
       5    Ույծ գյուղ                       1                3          17.06.2014
       6    Աղիտու գյուղ                     5                3          17.06.2014
       7    Նորավան գյուղ                    -                5          17.06.2014
       8    Վաղատին գյուղ                   10               10          18.06.2014
       9    Հարժիս գյուղ                    14                1          18.06.2014
      10    Շինուհայր գյուղ                 13               10          18.06.2014
      11    Խոտ գյուղ                        -                2          18.06.2014
      12    Գորիս քաղաք                      2                4          18.06.2014
Հավելված 3


                  ՀԱՆ�?ԱՅԻՆ ՔՆՆԱ�?ԿՈՒՄՆԵ�?Ի Ա�?�?ԱՆԱԳ�?ՈՒԹՅՈԻՆ

       Հրազդանի�? Շինուհայր միջան�?քի էլեկտրահաղորդման գծի վերակառու�?ման ծրագրի
         Վերաբնակե�?ման Գործողության Պլանի հրապարակման և խորհրդատվության


Ամսաթիվ�? 16 հունիսի, 2014
Վայր�? Անգեղակոթի համայնքապետարան, �?յունիք
Ժամ�? 11:00
Օրակարգ`
      Ծրագրի նպատակները, շահառուները, իրականա�?ման ընթա�?ակարգը և այլ
         տեղեկատվություն
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Ծրագրի շրջանակում վերաբնակե�?ման հիմնական խնդիրները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Վերաբնակե�?ման գործողությունների պլանի իրականա�?ման ընթա�?ակարգը. փուլերը,
         ժամկետները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      �?եղեկատվություն հիմնական իրավական փաստաթղթերի մասին
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման ենթակա իրավունքները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման հիմնական սկզբունքները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Հողի, կառույ�?ների, գյուղատնտեսական մշակաբույսերի, ծառերի և այլնի գնահատման
         մեթոդաբանությունը
         Բանախոս�? Կ.Գևորգյան
      Հար�?եր, պատասխաններ:

Հանրային քննարկումը կազմակերպվել էր Կալպատարու Փաուեր Թրանսմիշն Լիմիթեդ
ընկերության Հայաստանի մասնաճյուղի կողմի�? Անգեղակոթի համայնքապետարանում
Վերաբնակե�?ման գործողությունների շրջանակը հրապարակելու և քննարկելու նպատակով:
Քննարկումներին մասնակ�?ում էին ազդակիր անձինք համայնքապետարանի աշխատակի�?ները:


Լ.   Զաքարյանը    ներկայա�?րե�?     օրակարգով   նախատեսված   հար�?երը,   վերաբնակ�?ման   և
փոխհատու�?ման     հիմնական       դրույթները,   պարզաբանե�?   վերաբնակե�?ման    հիմնական
տեղեկատվությանը, ինչպես նաև ազդակիր անձան�? իրավասությունները և հնարավորությունները
իրեն�? գաղափարներն ու առաջարկությունները ներկայա�?նելու և մասնակ�?ելու վերաբնակե�?ման
գործողությունների պլանավորմանը:

Կ.Գևորգյանը ներկայա�?րե�? հողի և մշակաբույսերի գնահատման մեթոդաբանությունը:
Ներկայա�?ումի�? հետո Լ. Զաքարյանը պատասխանե�? առաջադրված հար�?երին:


Հար�?եր և պատասխաններ


Հար�? – Ա. Չաչատրյան�? համայնքի ղեկավար
Ո՞վ է պատասխանատու լինելու գոյություն ունե�?ող գծի ապամոնտաժման համար:
        Պատասխան – Զ. Չիննապպան
        ԿՓԹԼ-ն չունի ոչ մի համաձայնություն ԲԷՑ -ի հետ�? կապված այս հար�?ի հետ, այն չի մտնում մեր
        աշխատանքների ծավալի մեջ և դա ԲԷՑ -ի պատասխանատվությունն է: Այդ մասին �?եզ լրա�?ու�?իչ
        կտեղեկա�?վի:

        Հար�? – Հողի սեփականատեր
        Շինարարական աշխատանքների ավարտի�? հետո, հոսանքագծի կամ կայանների վթարների կամ
        պրոֆիլակտիկ վերանորոգման աշխատանքների ժամանակ հողատարածքների և հետևաբար
        մշակաբուսերի վնասը (տենիկական միջո�?ների մոտե�?ման պատճառով) կարո՞ղ է փոխհատու�?վել, և
        արդյո՞ք հնարավոր է այդ պայմանը ամրագրել ձեռքբերման պայմանագրում:
        Պատասխան - Լ. Զաքարյան
        Այս հար�?ը կուղղվի ԲԷՑ-ին, և արդյունքների մասին �?եզ լրա�?ու�?իչ կտեղեկա�?վի:




                                          Մասնակի�?ների �?ու�?ակ



    #          Անուն, ազգանուն                        Կարգավիճակ
1        �?արգիս Մնա�?ականյան           համասեփականատեր
2        Երվանդ Հովհաննիսյան          սեփականատեր
3        Կառլեն Գևորգյան              գնահատող/Ֆինափ
4        Հովհաննես Օհանյան            սեփականատեր
5        Հրաչիկ Նուրիջանյան           ԲԷՑ Գորիսի մճ
6        Ռուբեն �?արգսյան              ԲԷՑ Գորիսի մճ
7        Կարինե Նազարյան              համասեփականատեր
8        Արմեն Խաչատրյան              համայնքի ղեկավար
9        Վազգեն Ենոքյան               համայնքապետարանի քարտուղար
10       Զավիր Չինապան                ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
11       �?իրանուշ Ռաֆայելյան          ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
12       Լուսինե Զաքարյան             ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
Լուսանկարներ
                     ՀԱՆ�?ԱՅԻՆ ՔՆՆԱ�?ԿՈՒՄՆԵ�?Ի Ա�?�?ԱՆԱԳ�?ՈՒԹՅՈԻՆ

          Հրազդանի�? Շինուհայր միջան�?քի էլեկտրահաղորդման գծի վերակառու�?ման ծրագրի
            Վերաբնակե�?ման Գործողության Պլանի հրապարակման և խորհրդատվության


Ամսաթիվ�? 16 հունիսի, 2014
Վայր�? Շաքիի համայնքապետարան, �?յունիք
Ժամ.�?14:00
Օրակարգ�?
      Ծրագրի նպատակները, շահառուները, իրականա�?ման ընթա�?ակարգը և այլ
         տեղեկատվություն
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Ծրագրի շրջանակում վերաբնակե�?ման հիմնական խնդիրները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Վերաբնակե�?ման գործողությունների պլանի իրականա�?ման ընթա�?ակարգը. փուլերը,
         ժամկետները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      �?եղեկատվություն հիմնական իրավական փաստաթղթերի մասին
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման ենթակա իրավունքները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման հիմնական սկզբունքները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Հողի, կառույ�?ների, գյուղատնտեսական մշակաբույսերի, ծառերի և այլնի գնահատման
         մեթոդաբանությունը
         Բանախոս�? Կ.Գևորգյան
      Հար�?եր, պատասխաններ:

Հանրային քննարկումը կազմակերպվել էր Կալպատարու Փաուեր Թրանսմիշն Լիմիթեդ ընկերության
Հայաստանի      մասնաճյուղի  կողմի�?    Շաքիի  համայնքապետարանում     Վերաբնակե�?ման
գործողությունների շրջանակը հրապարակելու և քննարկելու նպատակով: Քննարկումներին
մասնակ�?ում էին ազդակիր անձինք համայնքապետարանի աշխատակի�?ները:


Լ. Զաքարյանը ներկայա�?րե�? օրակարգով նախատեսված հար�?երը, վերաբնակ�?ման և փոխհատու�?ման
հիմնական դրույթները, պարզաբանե�? վերաբնակե�?ման հիմնական տեղեկատվությանը, ինչպես նաև
ազդակիր     անձան�?   իրավասությունները       և    հնարավորությունները   իրեն�?   գաղափարներն      ու
առաջարկությունները    ներկայա�?նելու      և       մասնակ�?ելու   վերաբնակե�?ման    գործողությունների
պլանավորմանը:

Կ.Գևորգյանը ներկայա�?րե�? հողի և մշակաբույսերի գնահատման մեթոդաբանությունը:
Ներկայա�?ումի�? հետո Լ. Զաքարյանը պատասխանե�? առաջադրված հար�?երին:


Հար�?եր և պատասխաններ

Հար�? – Հողի սեփականատեր
Եթե ընտանիքի համար ժառանգության ճանաչումը կապված է լուրջ ֆինանսական խնդիրների հետ և
անգամ ակնկալվող փոխհատու�?ումը կարող է լինել ավելի քիչ լինել քան ժառանգության ճանաչման
ծախսերը, ինչ հնարավոր լուծման տարբերակներ կարող են լինել:

Պատասխան - Լ. Զաքարյան
Ըստ ՎՔՇ ժառանգության և սեփականության իրավունքի ճանաչման ծախսերը հոգում է
սեփականատերը: Նշված հար�?ադրումը կներկայա�?վի պատկան մարմինների քննարկմանը:
                                                                                            78
        Հար�? – Հողի սեփականատեր
        Կարո՞ղ է արդյոք վերանայվել բազմամյա մշակաբույսերի փոխհատու�?ումը:

        Պատասխան - Լ. Զաքարյան
        Ըստ փոխհատու�?ման կարգի մշակաբույսերի համար դրամական փոխհատու�?ումը սահմանված է բերքի
        մեկ տարվա շուկայական արժեքին համարժեք չափով:

        Հար�? – Հողի սեփականատեր
        Բա�?ակայող համասեփականատիրոջ կողմի�? ձեռքբերման համար տրվող լիազորագրի հաստատումը
        նույնպես պահանջում է լրա�?ու�?իչ ծախսեր, եթե ընտանիքը չի կարող հոգալ այդ ծախսերը, ինչպես
        վարվել:

        Պատասխան - Լ. Զաքարյան
        Հնարավոր խնդիրները առավել հստակ պատկերա�?նելու համար, խնդրում ենք մեր համապատասխան
        մասնագետներին տրամադրել անհրաժեշտ փաստաթղթերը :


                                          Մասնակի�?ների �?ու�?ակ



    #       Անուն, ազգանուն                       Կարգավիճակ
1        Գոռ Առաքելյան          համայնքապետարանի քարտուղար
2        Ռուբիկ Առաքելյան       սեփականատեր
3        Արամ Թարվերդյան        համասեփականատեր
4        Հրաչիկ Ամարյան         սեփականատեր
5        Վարդան Կիրակոսյան      համասեփականատեր
6        Համլետ Ավագյան         համասեփականատեր
7        Հրաչիկ Նուրիջանյան     ԲԷՑ Գորիսի մճ
8        Ռուբեն �?արգսյան        ԲԷՑ Գորիսի մճ
9        Կառլեն Գևորգյան        գնահատող/Ֆինափ
10       Զավիր Չինապան          ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
11       �?իրանուշ Ռաֆայելյան    ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
12       Լուսինե Զաքարյան       ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ




                                                                                            79
Լուսանկարներ




               80
                     ՀԱՆ�?ԱՅԻՆ ՔՆՆԱ�?ԿՈՒՄՆԵ�?Ի Ա�?�?ԱՆԱԳ�?ՈՒԹՅՈԻՆ

          Հրազդանի�? Շինուհայր միջան�?քի էլեկտրահաղորդման գծի վերակառու�?ման ծրագրի
            Վերաբնակե�?ման Գործողության Պլանի հրապարակման և խորհրդատվության


Ամսաթիվ�? 16 հունիսի, 2014
Վայր�? �?իսիանի քաղաքապետարան, �?յունիք
Ժամ�? 16:00
Օրակարգ�?
      Ծրագրի նպատակները, շահառուները, իրականա�?ման ընթա�?ակարգը և այլ
         տեղեկատվություն
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Ծրագրի շրջանակում վերաբնակե�?ման հիմնական խնդիրները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Վերաբնակե�?ման գործողությունների պլանի իրականա�?ման ընթա�?ակարգը. փուլերը,
         ժամկետները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      �?եղեկատվություն հիմնական իրավական փաստաթղթերի մասին
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման ենթակա իրավունքները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման հիմնական սկզբունքները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Հողի, կառույ�?ների, գյուղատնտեսական մշակաբույսերի, ծառերի և այլնի գնահատման
         մեթոդաբանությունը
         Բանախոս�? Կ.Գևորգյան
      Հար�?եր, պատասխաններ:

Հանրային քննարկումը կազմակերպվել էր Կալպատարու Փաուեր Թրանսմիշն Լիմիթեդ ընկերության
Հայաստանի      մասնաճյուղի  կողմի�?   �?իսիանի   քաղաքապետարանում     Վերաբնակե�?ման
գործողությունների շրջանակը հրապարակելու և քննարկելու նպատակով: Քննարկումներին
մասնակ�?ում էին ազդակիր անձինք քաղաքապետարանի աշխատակի�?ները:


Լ.Զաքարյանը ներկայա�?րե�? օրակարգով նախատեսված հար�?երը, վերաբնակ�?ման և փոխհատու�?ման
հիմնական դրույթները, պարզաբանե�? վերաբնակե�?ման հիմնական տեղեկատվությանը, ինչպես նաև
ազդակիր     անձան�?   իրավասությունները       և    հնարավորությունները   իրեն�?   գաղափարներն      ու
առաջարկությունները    ներկայա�?նելու      և       մասնակ�?ելու   վերաբնակե�?ման    գործողությունների
պլանավորմանը:

Կ.Գևորգյանը ներկայա�?րե�? հողի և մշակաբույսերի գնահատման մեթոդաբանությունը:
Ներկայա�?ումի�? հետո Լ. Զաքարյանը պատասխանե�? առաջադրված հար�?երին:


Հար�? եր և պատասխաններ

Հար�? - �?իսիանի քաղաքապետարանի աշխատակի�?
Ինչու՞ չի կնքվում սերվիտուտի պայմանագիր:

Պատասխան – Լ. Զաքարյան
Այս ծրագրով նախատեսված է հենարանների համար անհրաժեշտ հողակտորների հիմքերի
օտարում/ձեռբերում:

Հար�? – Արարատ Պետրոսյան�? Իշխանասարի համայնքապետ
                                                                                            81
     Կարո՞ղ է արդյոք վերանայվել բազմամյա մշակաբույսերի փոխհատու�?ումը:
     Պատասխան – Լ. Զաքարյան
     Ըստ փոխհատու�?ման կարգի մշակաբույսերի համար դրամական փոխհատու�?ումը սահմանված է բերքի
     մեկ տարվա շուկայական արժեքին համարժեք չափով:




                                     Մասնակի�?ների �?ու�?ակ

#        Անուն, ազգանուն                    Կարգավիճակ
1    Վահագ �?արգսյան         սեփականատեր
2    Արարատ Պետրոսյան       Իշխանասարի համայնքապետ
3    Արտյոմ Դիլանյան        �?իսիանի քաղաքապետարան
4    �?ուրեն �?տեփանյան       �?իսիանի քաղաքապետարան
5    Հրաչիկ Նուրիջանյան     ԲԷՑ Գորիսի մճ
6    Ռուբեն �?արգսյան        ԲԷՑ Գորիսի մճ
7    Կառլեն Գևորգյան        գնահատող/Ֆինափ
8    Զավիր Չինապան          ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
9    �?իրանուշ Ռաֆայելյան    ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
10   Լուսինե Զաքարյան       ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ




                                                                                   82
Լուսանկարներ




               83
                     ՀԱՆ�?ԱՅԻՆ ՔՆՆԱ�?ԿՈՒՄՆԵ�?Ի Ա�?�?ԱՆԱԳ�?ՈՒԹՅՈԻՆ

          Հրազդանի�? Շինուհայր միջան�?քի էլեկտրահաղորդման գծի վերակառու�?ման ծրագրի
            Վերաբնակե�?ման Գործողության Պլանի հրապարակման և խորհրդատվության


Ամսաթիվ�? 17 հունիսի, 2014
Վայր�? Ույծի համայնքապետարան
Ժամ�? 11:00
Օրակարգ�?
      Ծրագրի նպատակները, շահառուները, իրականա�?ման ընթա�?ակարգը և այլ
         տեղեկատվություն
         Բանախոս�? Ա.Կարապետյան
      Ծրագրի շրջանակում վերաբնակե�?ման հիմնական խնդիրները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Վերաբնակե�?ման գործողությունների պլանի իրականա�?ման ընթա�?ակարգը. փուլերը,
         ժամկետները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      �?եղեկատվություն հիմնական իրավական փաստաթղթերի մասին
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման ենթակա իրավունքները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման հիմնական սկզբունքները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Հողի, կառույ�?ների, գյուղատնտեսական մշակաբույսերի, ծառերի և այլնի գնահատման
         մեթոդաբանությունը
         Բանախոս�? Կ.Գևորգյան
      Հար�?եր, պատասխաններ:

Հանրային քննարկումը կազմակերպվել էր Կալպատարու Փաուեր Թրանսմիշն Լիմիթեդ ընկերության
Հայաստանի մասնաճյուղի կողմի�? Ույծի համայնքապետարանում Վերաբնակե�?ման գործողությունների
շրջանակը հրապարակելու և քննարկելու նպատակով: Քննարկումներին մասնակ�?ում էին ազդակիր
անձինք համայնքապետարանի աշխատակի�?ները:


Լ. Զաքարյանը ներկայա�?րե�? օրակարգով նախատեսված հար�?երը, վերաբնակ�?ման և փոխհատու�?ման
հիմնական դրույթները, պարզաբանե�? վերաբնակե�?ման հիմնական տեղեկատվությանը, ինչպես նաև
ազդակիր     անձան�?   իրավասությունները       և    հնարավորությունները   իրեն�?   գաղափարներն      ու
առաջարկությունները    ներկայա�?նելու      և       մասնակ�?ելու   վերաբնակե�?ման    գործողությունների
պլանավորմանը:

Կ.Գևորգյանը ներկայա�?րե�? հողի և մշակաբույսերի գնահատման մեթոդաբանությունը:
Ներկայա�?ումի�? հետո Լ. Զաքարյանը պատասխանե�? առաջադրված հար�?երին:


Հար�? և պատասխան

Հար�? - �?եփականատեր
Եթե հենարանի շահագործման ընթա�?քում վթարների վերա�?ման համար անհրաժեշտ լինի ծանր
տենիկայի օգնագործում, ինչի հետևանքով վնասվեն �?անքատարածքները, այս դեպքում հնարավոր
կլինի փոխհատու�?ում և կարող է արդյոք այս կետը նշվել պայմանագրի մեջ:

Պատասխան – Ա. Կարապետյան
Շահագործման ընթա�?քում եթե առաջանան նման խնդիրներ, ապա կքննարկվեն և կտրվեն լուծումներ:

                                                                                            84
Հար�? - Ույծի համայնքապետ
Ինչու չի կնքվում երկարաժամկետ վարձակալության պայմանագիր:

Պատասխան – Լ. Զաքարյան
Այս ծրագրով նախատեսված է հենարանների համար անհրաժեշտ հողակտորների հիմքերի
օտարում/ձեռբերում:




                                 Մասնակի�?ների �?ու�?ակ



  #     Անուն, ազգանուն                   Կարգավիճակ
  1   Ռաֆիկ Մարտիրոսյան     համասեփականատեր
  2   Յուրիկ Միքայելյան     սեփականատեր
  3   Արտակ Ավետյան         Ույծի համայնքապետ
  4   Հերմինե Մաթևոսյան     Մշակույթի տան տնօրեն
  5   Ալետա Մկրտչյան        համայնքի ղեկավարի օգնական
  6   Արմինե Մարկոսյան      համայնքի ղեկավարի տեղակալ
  7   Ժանետա Մուրդյան       համայնքապետարանի հաշվապահ
  8   Լիլիթ Փանյան          աշխատակազմի քարտուղար
  9   �?եդա Զախարյան         գրադարանավարուհի
 10   Արայիկ Կարապետյան     ԲԷՑ ԷՕԿ�? տնօրեն
 11   Կառլեն Գևորգյան       գնահատող/Ֆինափ
 12   Զավիր Չինապան         ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
 13   �?իրանուշ Ռաֆայելյան   ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
 14   Լուսինե Զաքարյան      ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ




                                                                            85
Լուսանկարներ




               86
                     ՀԱՆ�?ԱՅԻՆ ՔՆՆԱ�?ԿՈՒՄՆԵ�?Ի Ա�?�?ԱՆԱԳ�?ՈՒԹՅՈԻՆ

          Հրազդանի�? Շինուհայր միջան�?քի էլեկտրահաղորդման գծի վերակառու�?ման ծրագրի
            Վերաբնակե�?ման Գործողության Պլանի հրապարակման և խորհրդատվության


Ամսաթիվ�? 17 հունիսի, 2014
Վայր�? Աղիտուի համայնքապետարան, �?յունիք
Ժամ�? 14:00
Օրակարգ�?
      Ծրագրի նպատակները, շահառուները, իրականա�?ման ընթա�?ակարգը և այլ
         տեղեկատվություն
         Բանախոս�? Ա.Կարապետյան
      Ծրագրի շրջանակում վերաբնակե�?ման հիմնական խնդիրները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Վերաբնակե�?ման գործողությունների պլանի իրականա�?ման ընթա�?ակարգը. փուլերը,
         ժամկետները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      �?եղեկատվություն հիմնական իրավական փաստաթղթերի մասին
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման ենթակա իրավունքները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման հիմնական սկզբունքները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Հողի, կառույ�?ների, գյուղատնտեսական մշակաբույսերի, ծառերի և այլնի գնահատման
         մեթոդաբանությունը
         Բանախոս�? Կ.Գևորգյան
      Հար�?եր, պատասխաններ:

Հանրային քննարկումը կազմակերպվել էր Կալպատարու Փաուեր Թրանսմիշն Լիմիթեդ ընկերության
Հայաստանի      մասնաճյուղի  կողմի�?   Աղիտուի համայնքապետարանում     Վերաբնակե�?ման
գործողությունների շրջանակը հրապարակելու և քննարկելու նպատակով: Քննարկումներին
մասնակ�?ում էին ազդակիր անձինք համայնքապետարանի աշխատակի�?ները:
Լ. Զաքարյանը ներկայա�?րե�? օրակարգով նախատեսված հար�?երը, վերաբնակ�?ման և փոխհատու�?ման
հիմնական դրույթները, պարզաբանե�? վերաբնակե�?ման հիմնական տեղեկատվությանը, ինչպես նաև
ազդակիր     անձան�?   իրավասությունները       և    հնարավորությունները   իրեն�?   գաղափարներն      ու
առաջարկությունները    ներկայա�?նելու      և       մասնակ�?ելու   վերաբնակե�?ման    գործողությունների
պլանավորմանը:

Կ. Գևորգյանը ներկայա�?րե�? հողի և մշակաբույսերի գնահատման մեթոդաբանությունը:
Ներկայա�?ումի�? հետո Լ. Զաքարյանը պատասխանե�? առաջադրված հար�?երին:


Հար�?եր և պատասխաններ

Հար�? - �?եփականատեր
Կարո՞ղ է արդյոք վերանայվել բազմամյա մշակաբույսերի փոխհատու�?ումը:

Պատասխան – Լ. Զաքարյան
Ըստ փոխհատու�?ման կարգի մշակաբույսերի համար դրամական փոխհատու�?ումը սահմանված է բերքի
մեկ տարվա շուկայական արժեքին համարժեք չափով:




                                                                                            87
Հար�? - �?եփականատեր
Ինչպե՞ս պետք է հաշվարկվի հողի փոխհատու�?ումը�? հիմնվելով կադաստրային կամ փաստա�?ի հողի
տիպի/հողի օգտագործման վրա:

Պատասխան – Կ. Գևորգյան
Որոշումըը կլինի ի օգուտ ազդակիր անձան�?: Եթե հողի կադաստրային արժեքն ավելի բարձր է, քան
փաստա�?ի հողի գինը, հողը կգնահատվի ըստ կադաստրային արժեքի: Եթե փաստա�?ի օգտագործվող
հողի արժեքն ավելի բարձր է, քան կադաստրայինը, ապա փաստա�?ի օգտագործումը կկիրառվի հողի
գնահատման գրծընթա�?ի ժամանակ:


                                   Մասնակի�?ների �?ու�?ակ

  #     Անուն, ազգանուն                     Կարգավիճակ
  1   Նվարդ Խաչատրյան         համասեփականատեր
  2   Ավետիս Ավետիսյան        համայնքի ղեկավար
  3   Լիլյա Մարգարյան         սեփականատեր
  4   Կառլեն Գևորգյան         գնահատող/Ֆինափ
  5   Լուսինե Հարությունյան   աշխատակազմի քարտուղար
  6   �?ուսաննա �?ատին�?յան      ավագանու անդամ
  7   Անժելա Օհանյան          համայնքապետարանի հաշվապահ
  8   Արայիկ Կարապետյան       ԲԷՑ ԷՕԿ�? տնօրեն
  9   Զավիր Չինապան           ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
 10   �?իրանուշ Ռաֆայելյան     ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
 11   Լուսինե Զաքարյան        ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ




                                                                                 88
Լուսանկարներ




               89
                     ՀԱՆ�?ԱՅԻՆ ՔՆՆԱ�?ԿՈՒՄՆԵ�?Ի Ա�?�?ԱՆԱԳ�?ՈՒԹՅՈԻՆ

          Հրազդանի�? Շինուհայր միջան�?քի էլեկտրահաղորդման գծի վերակառու�?ման ծրագրի
            Վերաբնակե�?ման Գործողության Պլանի հրապարակման և խորհրդատվության


Ամսաթիվ�? 17 հունիսի, 2014
Վայր.�? Նորավանի համայնքապետարան, �?յունիք
Ժամ�? 16:00
Օրակարգ�?
      Ծրագրի նպատակները, շահառուները, իրականա�?ման ընթա�?ակարգը և այլ
         տեղեկատվություն
         Բանախոս�? Ա.Կարապետյան
      Ծրագրի շրջանակում վերաբնակե�?ման հիմնական խնդիրները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Վերաբնակե�?ման գործողությունների պլանի իրականա�?ման ընթա�?ակարգը. փուլերը,
         ժամկետները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      �?եղեկատվություն հիմնական իրավական փաստաթղթերի մասին
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման ենթակա իրավունքները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման հիմնական սկզբունքները
         Բանախոս�? Լ.Զաքարյան
      Հողի, կառույ�?ների, գյուղատնտեսական մշակաբույսերի, ծառերի և այլնի գնահատման
         մեթոդաբանությունը
         Բանախոս�? Կ.Գևորգյան
      Հար�?եր, պատասխաններ:

Հանրային քննարկումը կազմակերպվել էր Կալպատարու Փաուեր Թրանսմիշն Լիմիթեդ ընկերության
Հայաստանի     մասնաճյուղի  կողմի�?   Նորավանի  համայնքապետարանում    Վերաբնակե�?ման
գործողությունների շրջանակը հրապարակելու և քննարկելու նպատակով: Քննարկումներին
մասնակ�?ում էին ազդակիր անձինք համայնքապետարանի աշխատակի�?ները:


Լ. Զաքարյանը ներկայա�?րե�? օրակարգով նախատեսված հար�?երը, վերաբնակ�?ման և փոխհատու�?ման
հիմնական դրույթները, պարզաբանե�? վերաբնակե�?ման հիմնական տեղեկատվությանը, ինչպես նաև
ազդակիր     անձան�?   իրավասությունները       և    հնարավորությունները   իրեն�?   գաղափարներն      ու
առաջարկությունները    ներկայա�?նելու      և       մասնակ�?ելու   վերաբնակե�?ման    գործողությունների
պլանավորմանը:

Կ. Գևորգյանը ներկայա�?րե�? հողի և մշակաբույսերի գնահատման մեթոդաբանությունը:
Ներկայա�?ումի�? հետո Լ. Զաքարյանը պատասխանե�? առաջադրված հար�?երին:


Հար�?եր և պատասխաններ

Հար�? - Համայնքի ղեկավար
Ինչպե՞ս է հաշվարկվելու հողի փոխհատու�?ումը�? հիմնվելով կադաստրային կամ հողի տիպի/հողի
օգտագործման վրա: Եվ կատրվելու է արդյոք հողերի գոտիավորում:

Պատասխան – Կ. Գևորգյան
Որոշումը կլինի ի օգուտ ազդակիր անձան�?: Եթե հողի կադաստրային արժեքն ավելի բարձր է, քան
փաստա�?ի հողի գինը, հողը կգնահատվի ըստ կադաստրային արժեքի: Եթե փաստա�?ի օգտագործվող

                                                                                            90
հողի արժեքն ավելի բարձր է, քան կադաստրայինը, ապա փաստա�?ի օգտագործումը կկիրառվի հողի
գնահատման գրծընթա�?ի ժամանակ:
Հողերի մասին տվյալները արձանագրվելու են գույքագրման ընթա�?քում:

Հատուկ կարծիք - Համայնքի ղեկավար
Եթե նախորդ ծրագրերի նման այս դեպքում ևս իրականա�?վելու է ոչ պատշաճ գնահատում և
սահմանվելու են խիստ անիրական �?ածր փոխհատու�?ումներ, ավելի լավ է կազմակերպվի հողերի
նվիրատվություն, քան վաճառք:

Հար�? -Համայնքի ղեկավար
Ցու�?ակում ընդգրկված երկու ընտանիքներում ժառանգության ճանաչման խնդիրներ կան: Այդ երկու
ընտանիքներն էլ ունեն խիստ ծանր ֆինանսական հնարավորություններ և նրան�? դեպքում
ժառանգության ճանչումը շատ բարդ է, գրեթե անհնար ծախսերի առումով: Հնարավո՞ր է արդյոք օգնել
այդ ընտանիքներին լուծելու այդ խնդիրը:

 Պատասխան – Լ. Զաքարյան
Ժառանգության և սեփականության իրավունքի ճանաչումը իրական�?վում է տվյալ հողի
ժառանգների/սեփականատերերի կողմի�?, իրեն�? միջո�?ներով: Մենք մանրամասն կուսումնասիրենք
բոլոր դեպքերը և կքննարկենք դրանք:

Հար�? - �?եփականատեր
Շահագործման ընթա�?քում առաջա�?ած վերանորագման աշխատանքների ընթա�?քում
հողատարածքների վնասման դեպքում հնարավոր կլինեն փոխհատու�?ումներ: Այս հանգամանքը
կարտա�?ոլվի՞ ձեռքբերման պայմանագրում:

Պատասխան – Ա. Կարապետյան
Այս հար�?ին կանդրադառնանք շահագործման ընթա�?քում:




                                  Մասնակի�?ների �?ու�?ակ



  #        Անուն, ազգանուն                    Կարգավիճակ
  1   �?լավիկ Պապյան               համայնքի ղեկավար
  2   Գարեգին Բարխուդարյան        համասեփականատեր
  3   Հակոբ Դուլուխանյան          համասեփականատեր
  4   Վահան Արզումանյան           սեփականատիրոջ ներկայա�?ու�?իչ
  5   Մովսես Բաբաջանյան           սեփականատիրոջ ներկայա�?ու�?իչ
  6   Մուշեղ Քարամյան             ավագանու անդամ
  7   Արայիկ Կարապետյան           ԲԷՑ ԷՕԿ�? տնօրեն
  8   Կառլեն Գևորգյան             գնահատող/Ֆինափ
  9   Զավիր Չինապան               ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
 10   �?իրանուշ Ռաֆայելյան         ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
 11   Լուսինե Զաքարյան            ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ




                                                                                      91
Լուսանկար




            92
                     ՀԱՆ�?ԱՅԻՆ ՔՆՆԱ�?ԿՈՒՄՆԵ�?Ի Ա�?�?ԱՆԱԳ�?ՈՒԹՅՈԻՆ

          Հրազդանի�? Շինուհայր միջան�?քի էլեկտրահաղորդման գծի վերակառու�?ման ծրագրի
            Վերաբնակե�?ման Գործողության Պլանի հրապարակման և խորհրդատվության


Ամսաթիվ�? 18 հունիսի, 2014
Վայր�? Վաղատինի համայնքապետարան, �?յունիք
Ժամ�? 11:00
Օրակարգ�?
      Ծրագրի նպատակները, շահառուները, իրականա�?ման ընթա�?ակարգը և այլ
         տեղեկատվություն
         Բանախոս�? Ա.Կարապետյան
      Ծրագրի շրջանակում վերաբնակե�?ման հիմնական խնդիրները
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      Վերաբնակե�?ման գործողությունների պլանի իրականա�?ման ընթա�?ակարգը. փուլերը,
         ժամկետները
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      �?եղեկատվություն հիմնական իրավական փաստաթղթերի մասին
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման ենթակա իրավունքները
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման հիմնական սկզբունքները
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      Հողի, կառույ�?ների, գյուղատնտեսական մշակաբույսերի, ծառերի և այլնի գնահատման
         մեթոդաբանությունը
         Բանախոս�? Կ. Գևորգյան
      Հար�?եր, պատասխաններ:

Հանրային քննարկումը կազմակերպվել էր Կալպատարու Փաուեր Թրանսմիշն Լիմիթեդ ընկերության
Հայաստանի մասնաճյուղի կողմի�? Վաղատինի          համայնքապետարանում Վերաբնակե�?ման
գործողությունների շրջանակը հրապարակելու և քննարկելու նպատակով: Քննարկումներին
մասնակ�?ում էին ազդակիր անձինք համայնքապետարանի աշխատակի�?ները:


Լ.Զաքարյանը ներկայա�?րե�? օրակարգով նախատեսված հար�?երը, վերաբնակ�?ման և փոխհատու�?ման
հիմնական դրույթները, պարզաբանե�? վերաբնակե�?ման հիմնական տեղեկատվությանը, ինչպես նաև
ազդակիր     անձան�?   իրավասությունները       և    հնարավորությունները   իրեն�?   գաղափարներն    ու
առաջարկությունները    ներկայա�?նելու      և       մասնակ�?ելու   վերաբնակե�?ման    գործողությունների
պլանավորմանը:

Կ. Գևորգյանը ներկայա�?րե�? հողի և մշակաբույսերի գնահատման մեթոդաբանությունը:
Ներկայա�?ումի�? հետո Լ. Զաքարյանը պատասխանե�? առաջադրված հար�?երին:

Հար�?եր և պատասխաններ

Հար�? - Համայնքի ղեկավար
Ինչպե՞ս է հաշվարկվելու հողի փոխհատու�?ումը�? հիմնվելով կադաստրային կամ հողի տիպի/հողի
օգտագործման վրա: Եվ կատրվելու է արդյոք հողերի գոտիավորում:

Պատասխան – Կ. Գևորգյան
Որոշումըը կլինի ի օգուտ ազդակիր անձան�?: Եթե հողի կադաստրային արժեքն ավելի բարձր է, քան
փաստա�?ի հողի գինը, հողը կգնահատվի ըստ կադաստրային արժեքի: Եթե փաստա�?ի օգտագործվող
հողի արժեքն ավելի բարձր է, քան կադաստրայինը, ապա փաստա�?ի օգտագործումը կկիրառվի հողի
գնահատման գրծընթա�?ի ժամանակ:
                                                                                  93
                                 Մասնակի�?ների �?ու�?ակ




#      Անուն, ազգանուն                  Կարգավիճակ

1    Վարդան Մինասյան        սեփականատեր
2    Մարինե Երեմյան         համայնքապետարանի աշխատակի�?
3    Արայիկ Կարապետյան      ԲԷՑ ԷՕԿ�? տնօրեն
4    Մխիթար Երեմյան         համասեփականատեր
5    Վոլոդյա Գրիգորյան      համասեփականատեր
6    Ռուբիկ Մելիքսեթյան     համասեփականատեր
7    Կառլեն Գևորգյան        գնահատող/Ֆինափ
8    �?ասուն Մանուչարյան     համայնքապետարանի գանձապահ
9    Գնել Մելիքսեթյան       համասեփականատեր
10   Նվեր Ղազարյան          համասեփականատեր
11   Ռոբերտ Հարությունյան   համասեփականատեր
12   Էդուրդ Խաչատրյան       համասեփականատեր
13   Հերիքնազ Մինասյան      համայնքի գրադարանավար
14   Զավիր Չինապան          ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
15   �?իրանուշ Ռաֆայելյան    ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
16   Լուսինե Զաքարյան       ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ




                                                         94
Լուսանկարներ




               95
                     ՀԱՆ�?ԱՅԻՆ ՔՆՆԱ�?ԿՈՒՄՆԵ�?Ի Ա�?�?ԱՆԱԳ�?ՈՒԹՅՈԻՆ

          Հրազդանի�? Շինուհայր միջան�?քի էլեկտրահաղորդման գծի վերակառու�?ման ծրագրի
            Վերաբնակե�?ման Գործողության Պլանի հրապարակման և խորհրդատվության


Ամսաթիվ�? 18 հունիսի, 2014
Վայր�? Շինուհայրի համայնքապետարան, �?յունիք
Ժամ�? 14:30
Օրակարգ�?
      Ծրագրի նպատակները, շահառուները, իրականա�?ման ընթա�?ակարգը և այլ
         տեղեկատվություն
         Բանախոս�? Ա.Կարապետյան
      Ծրագրի շրջանակում վերաբնակե�?ման հիմնական խնդիրները
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      Վերաբնակե�?ման գործողությունների պլանի իրականա�?ման ընթա�?ակարգը. փուլերը,
         ժամկետները
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      �?եղեկատվություն հիմնական իրավական փաստաթղթերի մասին
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման ենթակա իրավունքները
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման հիմնական սկզբունքները
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      Հողի, կառույ�?ների, գյուղատնտեսական մշակաբույսերի, ծառերի և այլնի գնահատման
         մեթոդաբանությունը
         Բանախոս�? Կ. Գևորգյան
      Հար�?եր, պատասխաններ:

Հանրային քննարկումը կազմակերպվել էր Կալպատարու Փաուեր Թրանսմիշն Լիմիթեդ ընկերության
Հայաստանի մասնաճյուղի կողմի�? Շինուհայրի        համայնքապետարանում Վերաբնակե�?ման
գործողությունների շրջանակը հրապարակելու և քննարկելու նպատակով: Քննարկումներին
մասնակ�?ում էին ազդակիր անձինք համայնքապետարանի աշխատակի�?ները:


Լ. Զաքարյանը ներկայա�?րե�? օրակարգով նախատեսված հար�?երը, վերաբնակ�?ման և փոխհատու�?ման
հիմնական դրույթները, պարզաբանե�? վերաբնակե�?ման հիմնական տեղեկատվությանը, ինչպես նաև
ազդակիր     անձան�?   իրավասությունները       և    հնարավորությունները   իրեն�?   գաղափարներն      ու
առաջարկությունները    ներկայա�?նելու      և       մասնակ�?ելու   վերաբնակե�?ման    գործողությունների
պլանավորմանը:

Կ. Գևորգյանը ներկայա�?րե�? հողի և մշակաբույսերի գնահատման մեթոդաբանությունը:
Ներկայա�?ումի�? հետո Լ. Զաքարյանը պատասխանե�? առաջադրված հար�?երին:


Հար�?եր և պատասխաններ

Հար�? - Շինուհայրի համայնքապետարանի աշխատող
Ինչու՞ չի կնքվում սերվիտուտի պայմանագիր:

Պատասխան – Ա. Կարապետյան
Այս ծրագրի շրջանակներում հիմքերի հենարանների համար հողի ձեռքբերման անհրաժեշտությունը
նախատեսված է:



                                                                                            96
     Հար�? - Շինուհայրի համայնքապետարանի 1-ին կարգի աշխատող
     Ինչպե՞ս է հաշվարկվելու հողի փոխհատու�?ումը�? հիմնվելով կադաստրային կամ հողի տիպի/հողի
     օգտագործման վրա: Եվ կատրվելու է արդյոք հողերի գոտիավորում:

     Պատասխան – Կ. Գևորգյան
     Որոշումըը կլինի ի օգուտ ազդակիր անձան�?: Եթե հողի կադաստրային արժեքն ավելի բարձր է, քան
     փաստա�?ի հողի գինը, հողը կգնահատվի ըստ կադաստրային արժեքի: Եթե փաստա�?ի օգտագործվող
     հողի արժեքն ավելի բարձր է, քան կադաստրայինը, ապա փաստա�?ի օգտագործումը կկիրառվի հողի
     գնահատման գրծընթա�?ի ժամանակ:

     Հար�? –հողի սեփականատեր
     Եթե ընտանիքների համար ժառանգության ճանաչման գործընթա�?ը կապված է լուրջ ֆինանսական
     խնդիրների հետ, և նույնիսկ տրված փախհատու�?ումն կարող է ավելի քիչ լինել, քան ժառանգության
     ճանաչման համար ծախսերը, ապա ինչպիսի՞ հնարավոր լուծումներ կարող եք առաջարկել այս
     դեպքում:

     Պատասխան – Լ. Զաքարյան
     Ըստ ՎՔՇ-ի ժառանգության և սեփականության իրավունքի ճանաչումը իրական�?վում է տվյալ հողի
     ժառանգների/սեփականատերերի կողմի�?, իրեն�? միջո�?ներով: Նշված հար�?ը կներկայա�?վի
     համապատասխան լիազոր մարմինների ուշադրությանը:


     Հար�? –հողի սեփականատեր
     Հողի ձեռքբերման համար բա�?ակա համասեփականատիրոջ կողմի�? ներկայա�?ված լիազորագրի
     հաստատման համար նույնպես պահանջվում է լրա�?ու�?իչ ծախսեր, և եթե ընտանիքը ի վիճակի չէ կրելու
     այս ծախսերը, ապա ի՞նչ պետք է արվի:

     Պատասխան – Լ. Զաքարյան
     Հնարավոր խնդիրներն ավելի պարզ հասկանալու համար խնդրում ենք մեր համապատասխան
     մասնագետներին տրամադրել անհրաժեշտ փաստաթղթերը:



                                        Մասնակի�?ների �?ու�?ակ




#            Անուն, ազգանուն                     Կարգավիճակ
1      �?արուխան Դանիելյան          համասեփականատեր
2      Արթուր Գրիգորյան            համասեփականատեր
3      Անահիտ Մարդյանի             համասեփականատեր
4      �?վետլանա Հարությունյան      համասեփականատեր
5      Ներսես Բարխուդարյան         աշխատակազմի քարտուղար
6      Ջամբոլ Հովհաննիսյան         համայնքապետարանի 1-ին կարգի մասնագետ
7      Կառլեն Գևորգյան             գնահատող/Ֆինափ
8      Արմեն Մկրտչյան              համասեփականատեր
9      Արշավիր Ծատրյան             համասեփականատեր
10     Համլետ Համբարձումյան        համայնքի ղեկավարի տեղակալ
11     Արայիկ Կարապետյան           ԲԷՑ ԷՕԿ�? տնօրեն
9      Զավիր Չինապան               ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
10     �?իրանուշ Ռաֆայելյան         ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
11     Լուսինե Զաքարյան            ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ


                                                                                           97
Լուսանկարներ




               98
                     ՀԱՆ�?ԱՅԻՆ ՔՆՆԱ�?ԿՈՒՄՆԵ�?Ի Ա�?�?ԱՆԱԳ�?ՈՒԹՅՈԻՆ

          Հրազդանի�? Շինուհայր միջան�?քի էլեկտրահաղորդման գծի վերակառու�?ման ծրագրի
            Վերաբնակե�?ման Գործողության Պլանի հրապարակման և խորհրդատվության


Ամսաթիվ�? 18 հունիսի, 2014
Վայր�? Գորիսի քաղաքապետարանում
Ժամ�?16:30
Օրակարգ�?
      Ծրագրի նպատակները, շահառուները, իրականա�?ման ընթա�?ակարգը և այլ
         տեղեկատվություն
         Բանախոս�? Ա.Կարապետյան
      Ծրագրի շրջանակում վերաբնակե�?ման հիմնական խնդիրները
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      Վերաբնակե�?ման գործողությունների պլանի իրականա�?ման ընթա�?ակարգը. փուլերը,
         ժամկետները
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      �?եղեկատվություն հիմնական իրավական փաստաթղթերի մասին
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման ենթակա իրավունքները
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      Փոխհատու�?ման հիմնական սկզբունքները
         Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
      Հողի, կառույ�?ների, գյուղատնտեսական մշակաբույսերի, ծառերի և այլնի գնահատման
         մեթոդաբանությունը
         Բանախոս�? Կ. Գևորգյան
      Հար�?եր, պատասխաններ:

Հանրային քննարկումը կազմակերպվել էր Կալպատարու Փաուեր �?րանսմիշն Լ�?Դ ընկերության
Հայաստանի մասնաճյուղի կողմի�? Գորիսի քաղաքապետարանում Վերաբնակե�?ման գործողությունների
շրջանակը հրապարակելու և քննարկելու նպատակով: Քննարկումներին մասնակ�?ում էին ազդակիր
անձինք,    քաղաքապետարանի աշխատակի�?ները և հասարակական կազմակերպությունների
ներկայա�?ու�?իչները:


Լ. Զաքարյանը ներկայա�?րե�? օրակարգով նախատեսված հար�?երը. վերաբնակ�?ման և փոխհատու�?ման
հիմնական դրույթները, պարզաբանե�? վերաբնակե�?ման հիմնական տեղեկատվությանը, ինչպես նաև
ազդակիր     անձան�?   իրավասությունները       և    հնարավորությունները   իրեն�?   գաղափարներն      ու
առաջարկությունները    ներկայա�?նելու      և       մասնակ�?ելու   վերաբնակե�?ման    գործողությունների
պլանավորմանը:

Կ. Գևորգյանը ներկայա�?րե�? հողի և մշակաբույսերի գնահատման մեթոդաբանությունը:
Ներկայա�?ումի�? հետո Լ. Զաքարյանը, Ա. Կարապետյանը, Կ. Գևորգյանը և Զ. Չիննապպանը
պատասխանե�?ին առաջադրված հար�?երին:


Հար�?եր և պատասխաններ

Հար�? - Ն. Ոսկանյան�? Գորիսի քաղաքպետ
Շահագործման ընթա�?քում եթե վթար լինի, այդ ժամանակ կնքվելու է սերվիտուտի պայմանագիր:

Պատասխան – Ա. Կարապետյան
Այս հար�?ը նախատեսված է: Մենք սերվիտուտի պայմանագիր չենք կնքելու, այլ կատարելու ենք այդ
պահի վնասի փոխհատու�?ում, կկնքվի համաձայնագիր այդ խնդիրը կարգավորելու նպատակով:

                                                                                            99
Հար�? – Ն. Պողոսյան�? Գորիսի Օրհուս կենտրոն
Երբ խոսքը վերաբերվում է բարձրավորլտ էլեկտրալարերին տվյալ դեպքում գործ ունենք մագնիսական
բարձր դաշտի հետ, որը իր հերթին ունի նաև այլ բնապահպանական ազդե�?ություն:

Պատասխան – Զ. Չիննապան
Գծի տակ վտանգավոր չի կարող լինել, քանի որ, գիծը բավականին բարձր է և ոչ մի ազդե�?ություն չի
ունեն, այն համապատասխանում է միջազգային ստանդարտներին:

Հար�? – Ն. Պողոսյան�? Գորիսի Օրհուս կենտրոն
Որտեղի�? կարող ենք ծանոթանալ այս ծրագրի բնապահապանական փորձաքննության արդյունքներին:
Հնարավոր է այն տեղադրել հանրայի հասանելի կայքում, օրինակ Գորիսի քաղաքապետարանի, լայն
հանրության համար հասանելի լինելու նպատակով:

Պատասխան – Ա. Կարապետյան
Ծրագիրն ան�?ել է միջազգային փորձաքննություն: �?եզ կտեղեկա�?նենք այդ փորձաքննության
արդյունքների մասին:

Հար�? - Ն. Ոսկանյան�? Գորիսի քաղաքպետ
Ո՞վ է պատասխանատու լինելու գոյություն ունե�?ող գծի ապամոնտաժման համար:


Պատասխան – Ա. Կարապետյան
�?եզ այդ մասին լրա�?ու�?իչ կտեղեկա�?վի:

Հար�? – Ն. Պողոսյան�? Գորիսի Օրհուս կենտրոն
Նշվե�?, որ խո�?ելի խմբերին տրամադրվելու են իրավաբանական ծառայություններ, եթե Ազդակիր անձը
խնդիր ունենա շինարարական կազմակերպության հետ, ապա ինչպե՞ս կլինի այս դեպքում, շահերի
բախում է:

Պատասխան – Լ. Զաքարյան
�?եզ այդ մասին լրա�?ու�?իչ կտեղեկա�?վի:

Հար�? – Ն. Պողոսյան�? Գորիսի Օրհուս կենտրոն
Եթե ձեռք բերվող տարածքը գտնվում է հանրային ճանապարհի վրա կամ այնպիսի վայրում, որտեղ
հնարավոր կլինի բա�?ի գյուղատնտեսական օգտագործումի�? իրականա�?նել օրինակ բիզնես, բա�?ել
խանութ և այլն, ապա այդ տարածքների գնահատման համար կկիրառվե՞ն այլ մոտո�?ումներ:

Պատասխան – Կ. Գևորգյան
Առաջին հերթին մենք կարիք ունենք մանրամասն ուսումնասիրելու օտարման ենթական
հողատարածքները: Ուսումնասիրությունների�? հետո միայն պարզ կդառնան նրան�? գնահատման
մոտե�?ումները:

Հար�? – Իրինա Յոլյան�? Շառավիղ լրագրողական ակումբ
Քանի համայնք է ընդգրկված այս հատվածում: Արդյոք բոլոր համայնքներում էլ կազմակերպվում են
ազդակիր անձան�? համար այս կարգի հանրային լսումները:

Պատասխան – Լ. Զաքարյան
�?ա ծրագրի 5-րդ հատվածն է, այն ընդգրկում է 12 համայնք: �?ա մեր 9 -րդ հանդիպումն է: Այս երեք օրերի
(հունիսի 16, 17, 18) ընթա�?քում մենք եղել ենք �?անկում ընդգրկված բոլոր համայնքներում և հանրային
քննարկումների ենք հրավիրել ազդակիր անձան�? կամ նրան�? ներկայա�?ու�?իչներին: Եթե որևէ
պատճառով այդ ազդակիր անձինք անմիջականորեն չեն մասնակ�?ել մեր քննարկումներին, մենք
հեռախոսով զրու�?ել ենք նրան�? հետ և էլեկտրոնային փոստով ուղարկել Փոխհատու�?ման
միջո�?առումների տեղեկատվական գրքույկը, ինչը տրվում է նաև քննարկումների մասնակի�?ներին:



                                                                                          10
                                                                                          0
                                    Մասնակի�?ների �?ու�?ակ




#       Անուն, ազգանուն                       կարգավիճակ
1    Ռուբիկ Յոլյան          համասեփականատեր
2    Ժորա Յոլյան            համասեփականատեր
3    Մխիթար Հայրապետյան     Հարժիսի փոխհամայնքապետ
4    Վալերի Հայրապետյան     ԲԷՑ Գորիսի մճ տնօրեն
5    Նվեր Պողոսյան          Գորիսի Օրհուս կենտրոն
6    Աննա Դավթյան           Գորիսի քաղաքապետարանի 1ին կարգի մասնագետ
7    �?եյրան Համբարձումյան   Գորիսի քաղաքապետարան
8    Մարատ Հայրոյան         Գորիսի քաղաքապետարան
9    Բենիկ Մարտիրոսյան      Գորիսի քաղաքապետարան
10   Արայիկ Կարապետյան      ԲԷՑ ԷՕԿ�? տնօրեն
11   Մարինա Աբգարյան        իրավաբան
12   Իրինա Յոլյան           Շառավիղ լրագրող. Ակումբ
13   Հրայր Ոսկանյան         համասեփականատեր
14   Կառլեն Գևորգյան        գնահատող/Ֆինափ
15   Աշոտ Պապիկյան          Խոտ համայնքի�?
16   Նելսոն Ոսկանյան        Գորիսի քաղաքապետ
17   Զավիր Չինապան          ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
18   �?իրանուշ Ռաֆայելյան    ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ
19   Լուսինե Զաքարյան       ԿՓԹԼ ներկայա�?ու�?իչ




                                                                       10
                                                                       1
Լուսանկարներ




               10
               2
Հավելված 3-1


                                 Հանրային քննարկման արձանագրություն

         Ծրագրի համարը                                 Պատվիրատու                            Ամսաթիվ
                                             Բարձրավոլտ էլեկտրական �?ան�?եր ՓԲԸ                14.11.14
             4961-001
                                               Ծրագիր.
               Հրզադան ՋԷԿ-ի�? Շինուհայր ե/կ 220կՎ էլեկտրահաղորդման գծի վերակառու�?ում
                             Իրականա�?մանն աջակ�?ող խորհրդատվություն
                                                Թեմա.
                                Հանրային լսումների արձանագրություն
                                              Ուղարկող.
                 Օլաֆր Արնանսոն, ԷՖԼԱ / Հայֆաբ ՕՅ, Արսեն Հայրիյան, Էներջի Ըդվայզորի
                                               �?տա�?ող.
                        Արթուր Կոչնակյան և �?առա Մայքլ, Համաշխարհային բանկ
                    Դհավալ �?ուլե, Լուսինե Զաքարյան և Զարուհի Հայրապետյան, ԿՊԹԼ
                                        Յուկո Վեհի, Հայֆաբ ՕՅ

                        Վայրը. �?իսիանի և Գորիսի քաղապետարաններ, �?յունիքի մարզ
                                           Ժամը. 13:00, 16:30

     1. Օ�?ԱԿԱ�?Գ
       Ծրագրի նպատակները, շահառուները, իրականա�?ման ժամկետները և այլ տեղեկություններ
        Բանախոս�? Ա. Կարապետյան
       Վերաբնակե�?ման խնդիրները, տեղեկություն ծրագրի հիմնական փաստաթղթերի մասին (ՎՔՇ, ՎԳՊ) և
        հանրային քննարկումների նպատակը
        Բանախոս�? Լ. Զաքարյան
       Բողոքների կարգավորման մեխանիզմ (դասընթա�? համայնքի ղեկավարների համար)
        Բանախոս�? Ա. Հայրիյան
       Հար�? ու պատասխան

     2. ՆԵ�?ԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
Համաձայն ՎՔՇ կետ 7-ի, 5-րդ հատվածի ՎԳՊ-ն հրապարակվել է 2014թ. հոկտեմբերի 23-ին:                  ՎԳՊ-ն
հրապարակվել է ԲէՑ-ի էջկայքում հայերեն և անգլերեն լեզուներով, ինչպես նաև տպագիր տարբերակով
ներկայա�?վել է բոլոր ազդակիր համայնքներին: Հանրային լսումներ են կազմակերպվել 2014 թ. նոյեմբերի 14 -ին (20
օր հետո) երկու քաղաքներում�? �?իսիանում և Գորիսում: Հանրային լսումների�? մեկ շաբաթ առաջ բոլոր ԱԵԱ -ները
տեղեկա�?վել են հեռախոսով հանդիպման վայրի և ժամի մասին: Համապատասխան հայտարարություններ են
ուղարկվել տեղական իշխանություններին էլեկտրոնային փոստով և փակ�?վել են �?իսիանի և Գորիսի
քաղաքապետարանների հայտարարությունների տախտակին լսումների�? մեկ շաբաթ առաջ: �?եղական ՀԿ -ները
տեղեկա�?վել են էլ.փոստով և ՀԿ �?ան�?ով:
Հիմնական հար�?երը, խնդիրները և մտահոգությունները, համապատասխան պատասխանների հետ ներկայա�?ված
են ստորև աղյուսակում:

     3. ՀԱՆ�?ԱՅԻՆ Լ�?ՈՒՄՆԵ�?Ի ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ ՀՆՉԱԾ ՀԱ�?ՑԵ�?Ը և Մ�?ԱՀՈԳՈՒԹՅՈՒՆՆԵ�?Ը և Դ�?ԱՆՑ �?�?ՎԱԾ
        ՊԱ�?Ա�?ԽԱՆՆԵ�?Ը


 N            Հար�?/մտահոգություն                                 Պատասխաններ

 1    Արդյոք նոր գծի պահպանման,             Կառավարության 2007թ. ապրիլի 2-ի N363 որոշման համաձայն,
      սպասարկման և պատահարների              էլեկտրահաղորդման գծի պահպանման և սպասարկման
      կանխարգելման աշխատանքների             աշխատանքները գյուղատնտեսական հողերի վրայով ան�?նող
      պատճառած վնասները                     հատվածում պետք է ան�?կա�?վեն այն ժամանակ, երբ հողը չի
      կփոխհատու�?վեն:                        մշակվում, և աշխատանքները պետք է համաձայնե�?վեն հողի
                                            սեփականատիրոջ հետ: Պատահարների հետևանքների
                                            կանխարգելումը կարող է կատարվել �?անկա�?ած ժամանակ:

                                                                                                  10
                                                                                                  3
                                                Աշխատանքների ազդե�?ությունը պետք է փոխհատու�?վի ՀՀ
                                                օրենսդրության համաձայն:

2        Արդյոք շինարարական                     Մշակաբույսերին և ծառերին հաս�?րած վնասը
         աշխատանքների պատճառած վնասը            շին.աշխատանքների ընթա�?քում կփոխհատու�?վի ՎԳՊ-ի
         մշակաբույսերին և ծառերին               դրույթների համապատասխան:
         կփոխհատու�?վի:

3        Ո՞րն է գծի վերանորոգման պատճառը:       Գործող էլեկտրահաղորդման ենթակառու�?վածքը հին է:
                                                Էլեկտրահաղորդման օբյեկտների միջին տարիքը 45 տարի է:
                                                ԲԷՑ-ը գնահատում է, որ 220կՎ էլեկտրահաղորդման գծերի
                                                շուրջ 520կմ կամ 33 տոկոսը (հաղորդալարեր, հենարաններ,
                                                բետոնե հիմքեր, մեկուսիչներ և ենթակառու�?վածքի այլ
                                                հիմնական մասեր) հրատապ վերակառու�?ման կարիք ունեն:

4        Ինչո՞ւ են աշխատանքները կատարվում       ՎԶՄԲ կողմի�? ֆինանսավորված ծրագրերի համար միջազգային
         հնդկական ընկերության կողմի�?:           մր�?ույթներ են ան�?կա�?վում, որոն�? կարող են մասնակ�?ել
                                                կազմակերպություններ անդամ երկրների�?: Մր�?ույթն ան�? է
                                                կա�?վել ՀԲ քաղաքականության և գործընթա�?ին համաձայն, և
                                                հնդկական կազմակերպություն է հաղթել այն:

5        Ես ստա�?ել եմ պայմանագրի նախագիծը       ԱԵԱ-�? տրամադրվե�? խորհրդատվություն յուրաքանչյուր
         և մի շարք այլ փաստաթղթեր: Խնդրում      ստա�?ված փաստաթղթի վերաբերյալ: ԱԵԱ-�? տրամադրվել էին
         եմ ասել, թե որը ինչի համար է:          նկարագրության արձանագրությունը, համաձայնագրի
                                                նախագիծը և ՀՀ Կառավարության Գերակա Շահ ճանաչելու
                                                վերաբերյալ Որոշումը:
6        Ինչպե՞ս են որոշվում խո�?ելի անձինք:     Խո�?ելի �?�?-ները որոշվել են ՎՔՇ-ի և ՎԳՊ-ի շրջանակում: Երեք
                                                խո�?ելի խմբերն էլ փոխհատու�?ման իրավունք ունեն:
7        Ինչպե՞ս է որոշվում հողի օտարվող        Օտարվող հողի չափը կախված է հենարանի և հողի տեսակի�?:
         մասի չափը:

8        Փոխհատու�?ման վճարումը ե՞րբ է           Փոխհատու�?ման վճարումները կսկսվեն ՀԲ-ի կողմի�? ՎԳՊ
         սկսվելու:                              վերջնական հաստատումի�? անմիջապես հետո:

9        Շատ հողի սեփականատերեր երկրի�?          Գրան�?ման բոլոր ծախսերը, այդ թվում նաև լիազորագրի
         դուրս են գտնվում: Պայմանագիրը          ծախսերը, կկատարվեն ծրագրի շրջանակում:
         ստորագրելու համար լիազորագիր է
         հարկավոր: Ո՞վ է վճարելու դրա համար:

10       Ինչպիսի՞ն է հենարանների միջև ընկած     Հեռավորությունը միջինում կազմում է մոտ 350 մ:
         հեռավորությունը:



        4. ՄԱ�?ՆԱԿԻՑՆԵ�?Ի ՑՈՒՑԱԿ
                                           Հանրային Քննարկում Գորիս քաղաքում
 N       Անուն, ազգանուն                         Կարգավիճակ/պաշտոն

    1    Մելադա Հարությունյան                    Օրհուս կենտրոն (ՀԿ)

    2    Գրետա Գրիգորյան                         Զանգեզուր թերթ

    3    Աննա Դավթյան                            Գորիսի քաղաքապետարան

    4    Լևոն Պետրոսյան                          Գորիսի քաղաքապետարանի ավագանու անդամ

    5    Մարտիրոս Գրիգորյան                      Խոտ համայնքի ղեկավար

    6    �?մբատ Երեմյան                           Շինուհայր համայնքի ղեկավար

    7    Ժորա Յայլոյան                           Գորիս, ԱԵԱ

                                                 Հայֆաբ & Էներջի Ըդվայզորի, իրավական/սո�?իալական
    8    Արսեն Հայրիյան                          փորձագետ

    9    Լուսինե Զաքարյան                        ԿՓԹԼ, սո�?իալական մասնագես

 10      Կառլեն Գևորգյան                         Ֆինափ, գնահատող

                                                                                                       10
                                                                                                       4
 11    Արմինե Պետրոսյան                 ԿՓԹԼ, սո�?իալական մասնագես

 12    Ալվարդ Մեսրոպյան                 Լույս, Գորիսի հեռուստատեսություն

 13    Արա Կարապետյան                   ԲԷՑ

 14    Գարեգին Պարոյան                  Գորիսի գլխավոր ճարտարապետ

 15    Ռուբիկ Յայլոյան                  Գորիս, ԱԵԱ

 16    Անահիտ Մայիլյան                  Շինուհայր, ԱԵԱ

 17    Արշավիր Ծատրյան                  Շինուհայր, ԱԵԱ

 18    Արթուր Գրիգորյան                 Շինուհայր, ԱԵԱ

 19    Միքայել Թևոսյան                  Հայֆաբ & Էներջի Ըդվայզորի, բնապահպան

 20    �?իրանուշ Ռաֆայելյան              ԿՓԹԼ


                                 Հանրային Քննարկում �?իսիան քաղաքում
 N     Անուն, ազգանուն                  Կարգավիճակ/պաշտոն

  1    Վահան Ղազարյան                   Շաքիի համայնքապետ

  2    Արարատ Պետրոսյան                 Իշխանասարի համայնքապետ

  3    Վահան Արզումանյան                Նորավանի փոխհամայնքապետ

  4    �?լավիկ Պապյան                    Նորավանի համայնքապետ

  5    Մուշեղ Բաբայան                   Նորավանի ավագանու անդամ

                                        Հայֆաբ & Էներջի Ըդվայզորի, իրավական/սո�?իալական
  6    Արսեն Հայրիյան                   փորձագետ

  7    Կառլեն Գևորգյան                  Ֆինափ, գնահատող

  8    Լուսինե Զաքարյան                 ԿՓԹԼ, սո�?իալական մասնագես

  9    Կարեն Հարությունյան              Շաքի, ԱԵԱ

 10    Ռազմիկ Ամարյան                   Շաքի, ԱԵԱ

 11    Գորգի Աբգարյան                   Իշախանասար, ԱԵԱ

 12    Արմինե Պետրոսյան                 ԿՓԹԼ, սո�?իալական մասնագես

 13    Միքայել Թևոսյան                  Հայֆաբ & Էներջի Ըդվայզորի, բնապահպան

 14    Արա Կարապետյան                   ԲԷՑ

 15    �?իրանուշ Ռաֆայելյան              ԿՓԹԼ


      5. ՀԱՆ�?ԱՅԻՆ ՔՆՆԱ�?ԿՈՒՄՆԵ�?Ի ԱՄՓՈՓՈՒՄ
Լսումներն ան�?ան արդյունավետ և մասնակի�?ների ակտիվ մասնակ�?ությամբ: Հատված 5 -ի 12 ազդակիր
համայնքների�? ներկա էին 7 ազադակիր համայանքների ղեկավարներ: Ներկայա�?վե�?ին վերաբնակե�?ման
գործընթա�?ի հիմնական փուլերը, ներառյալ ծրագրի վերաբերյալ տեղեկատվությունը,       ժամանակա�?ույ�?ը,
փոխհատու�?ումները, գնահատման մեթոդաբանությունը և ձեռքբերման գործընթա�?ը: Բողոքների կարգավորման
մեխանիզմը ներակայա�?վե�? և բոլոր համայնքապետերին տրվե�?ին դիմում-բողոքի ձևանմուշները: Ակտիվորեն
մասնակ�?ում էին լրատվամիջո�?ների և ՀԿ-ների ներկայա�?ու�?իչները: Միայն համայնքային և պետական հողեր
ունե�?ող ազդակիր համայնքները ներկա չէին ՀՔ-ը:




                                                                                          10
                                                                                          5
Լուսանկարներ




               ՀՔ Գորիսում




                             10
                             6
ՀՔ �?իսիանում




               10
               7
    Հավելված 4


                                      ՀԱՄԱ�?ԱՅՆԱԳԻ�?
         «ԷԼԵԿ�?�?ԱՄԱ�?ԱԿԱ�?Ա�?ՄԱՆ ՀՈՒ�?ԱԼԻՈՒԹՅՈՒՆ» Ծ�?ԱԳ�?Ի Ի�?ԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԿԱՊԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ
                              Լ�?ԱՑՈՒՑԻՉ ՓՈԽՀԱ�?ՈՒՑՄԱՆ ՄԱ�?ԻՆ

    ք. Երևան                                            ___________ երկու հազար տասնչորս թվական

          Ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության և «Վերակառու�?ման և զարգա�?ման միջազգային բանկ»-ի
    միջև 2011 թվականի հունիսի 1-ին ստորագրված վարկային համաձայնագրով (այսուհետ` Վարկային
    համաձայնագիր) և ՀՀ Կառավարության կողմի�? ____ -ին ընդունված թիվ ___ որոշումով ստորև նշված Վճարողը մի
    կողմի�? և ԱԵԱ-ն մյուս կողմի�? կնքե�?ին սույն համաձայնագիրը հետևյալի մասին.
                                               1.�?ԱՀՄԱՆՈՒՄՆԵ�?
    1. 1.ԱԵԱ` «Բարձրավոլտ էլեկտրա�?ան�?եր» ՓԲԸ-ի կողմի�? «Վերակառու�?ման և զարգա�?ման միջազգային բանկ»-ի
    աջակ�?ությամբ իրականա�?վող «Էլեկտրամատակարարման հուսալիություն» վարկային ծրագիրը ՀՀ
    օրենսդրությամբ և Վարկային համաձայնագրով սահմանված կարգով իրականա�?ման հետևանքով ազդե�?ության
    ենթարկված անձինք, որոնք նշված են սույն կետում`
                  Անուն, ազգանուն                            Ծննդյան թիվ, անձնագրային տվյալներ




    1.2.Վճարող` «Բարձրավոլտ էլեկտրա�?ան�?եր» ՓԲԸ
    1.3.Փոխհատու�?ում (Նպաստ)` «Վերակառու�?ման և զարգա�?ման միջազգային բանկ»-ի կողմի�?
    հաստատված «Վերաբնակե�?ման գործողությունների պլան»-ի դրույթների համաձայն ԱԵԱ-ն կստանա
    հետևյալ փոխհատու�?ումները (նպաստները)`

    ա   Վարձակալության դիմա�? տրվող փոխհատու�?ում                                                   դրամ
    բ   Էական ազդե�?ության նպաստ                                                                   դրամ
    գ                                 Վերականգնման նպաստ                                          դրամ
        Խո�?ելի անձան�? նպաստ
դ                                     Էական ազդե�?ության նպաստ                                     դրամ
    ե  Բերք                                                                                       դրամ
    Փոխհատու�?ման (Նպաստի) ընդհանուր գումարը կազմում է ________ՀՀ դրամ:

                                             2. ՓՈԽՀԱ�?ՈՒՑՈՒՄ (ՆՊԱ�?�?)
    2.1.�?ույնով Վճարողը պարտավորվում է ԱԵԱ-ի և Վճարողի միջև ____թ-ին կնքված «Անշարժ գույքի
    առուվաճառքի» պայմանագրի�? բխող պարտավորությունները կատարելու�? հետո__( ) բանկային օրում
    ԱԵԱ-ին վճարել 1.3 կետում նշված Փոխհատու�?ումը (Նպաստը ):
    2.2.�?ույնով ԱԵԱ-ն հաստատում է, որ համաձայն է սույն համաձայանագրի 1.3 կետում նշված
    Փոխհատու�?ման (Նպաստի) գումարի հետ և չունի դրա նկատմամբ որևէ առարկություններ կամ
    բողոքներ:
    2.3.ԱԵԱ-ի համաձայնությամբ սույն համաձայնագրի 1.3 կետում նշված Փոխհատու�?ման (Նպաստի)
    վճարումը կատարվում Է _________ -ի կողմի�? ներկայա�?ված ______ բանկում բա�?ված ________ հաշվի
    համարի վրա:
    2.4.�?ույն համաձայնագրի 1.3 կետում նշված Փոխհատու�?ումը (Նպաստը) կայուն է, փոփոխման ենթակա
    չէ: Հետագայում կողմերը իրավունք չունեն պահանջել ավելա�?նելու կամ նվազե�?նելու նշված գումարը:

    3. ԱԵԱ-Ի Ե�?ԱՇԽԻՔՆԵ�?Ը
    3.1.ԱԵԱ-ն երաշխավորում է, որ սույն համաձայնագրի 1.1 կետում նշված անձան�?ի�? բա�?ի չկան այլ
    անձիք որորնք ունեն Փոխհատու�?ումը (Նպաստը) կամ դրա մի մասը ստանալու իրավունք: ԱԵԱ-ն
    երաշխավորում է, որ երրորդ անձան�? կողմի�? պահանջներ ներկայա�?նելու դեպքում
    պատասխանատվությունը կկրի ինքը` անկախ դրան�? բնույթի�?, ժամկետի�?, ծավալի�?
    հիմնավորվածությունի�?,
    3.2. ԱԵԱ-ն պատասխանատվություն է կրում իր կողմի�? տրված կեղծ երաշխիքների, ներկայա�?րած կեղծ
    տեղեկանքների և տրամադրված կեղծ տեղեկատվության համար, և պարտավորվում է փոխհատու�?ել
    Վճարողին բոլոր տեսակի ծախսերը և վնասները, որը կկրի Վճարողը ԱԵԱ-ի կողմի�? կեղծ երաշխիքներ
    տալու, տեղեկատվություն տրամադրելու և կեղծ տեղեկանքներ ներկայա�?նելու հետևանքով:
    3.3 Շինարարական աշխատանքներն իրականա�?նելու համար տարածքներ և ուղիներ ունենալու
                                                                                                  10
                                                                                                  8
անհրաժեշտության դեպքում, ԱԵԱ-ն պարտավորվում է թույլ տալ Վճարողին օգտագործել իրեն
պատկանող հողամասը:
                                      4. ԵԶ�?ԱՓԱԿԻՉ Դ�?ՈՒՅԹՆԵ�?
4.1. Վճարողը պարտավորվում է հատու�?ել շինարարական աշխատանքների ընթա�?քում ԱԵԱ-ին պատկանող
մշակաբույսերին և ծառերին պատճառված վնասը:
4.2. �?ույն համաձայնագիրը ուժի մեջ է մտնում ստորագրման պահի�?:
4.3.�?ույն համաձայնագիրը կազմված է __ (___) օրինակի�?, որոն�?ի�? մեկական տրվում է յուրաքանչյուր
ԱԵԱ-ին և Վճարողի կողմի�? լիազորված անձին:

                                5.ԿՈՂՄԵ�?Ի ՎԱՎԵ�?ԱՊԱՅՄԱՆՆԵ�?Ը
________________________________
________________________________
________________________________

                             6. ԿՈՂՄԵ�?Ի �?�?Ո�?ԱԳ�?ՈՒԹՅՈՒՆՆԵ�?Ը
6.1   Վճարողի անունի�?`
«Բարձրավոլտ էլեկտրա�?ան�?եր» ՓԲԸ -ի անունի�? համաձայն լիազորագրի հանդես է
գալիս_________________-ը
_______________________
         ստորագրություն

6.2 ԱԵԱ`

_______________________ /,որի անունի�? համաձայն լիազորագրի/կանոնադրության/օրենքի հանդես է գալիս
___________-ը/
_______________________
ստորագրություն



_______________________ /,որի անունի�? համաձայն լիազորագրի/կանոնադրության/օրենքի անդես է գալիս
___________-ը /
_______________________
ստորագրություն




                                                                                                10
                                                                                                9
Հավելված 5


         ՎԳՊ-ն իրականա�?նող միավորի կառու�?վածքը և աշխատանքի նկարագրությունը

Առաջարկվել է, որ 5 հոգու�? բաղկա�?ած մասնագետներ աշխատեն ՎԳՊԻՄ -ում: Միավորը կվերահսկվի
Ծրագրի ղեկավարի կողմի�?:

         Պաշտոն             Ներգրավվածություն     Հիմնական պարտականությունները
Խմբի ղեկավար                Լրիվ դրույքով    Իրականա�?ման ծրագրի ամբողջ
                                             կազմակերպչական և համակարգման
                                             գործողությունները
                                             Վերահսկող ընկերությանը, ԲԷՑ-ի
                                             ղեկավարությանը և ՀԲ-ին հաշվետվություն
                                             ներկայա�?նելը
Իրավաբան                 Կես դրույքով        Իրավական խորհրդատվություն խնդրահարույ�?
                                             դեպքերի համար,
                                             Բողոքներին պատասխանելու գործընթա�?ին
                                             մասնակ�?ություն
                                             Դատարանում ներկայա�?նելու համար հայ�?երի
                                             կազմում
                                             Դատական գործերի ղեկավարում
�?եխնիկական հար�?երով      Լրիվ դրույքով       Փաստաթղթերի ձևակերպում, ներառյալ
օգնական*                                     ծանու�?ման գրությունների, նախագծային
                                             պայմանագրերի և այլն կազմումը
Որակի մասնագետ           Լրիվ դրույքով       ԱԵԱ հրապարակվող բոլոր փաստաթղթերի
                                             որակի ստուգում (պայմանագրեր,
                                             գրագրություն), հրապարակման գործընթա�?ի
                                             կազմակերպում
                                             Բողոքներ�? բողոքների վերաբերյալ
                                             պատասխանների համակարգում
                                             ԱԵԱ հետ կապի հաստատում պայմանագրի
                                             ստորագրման գործընթա�?ը կազմակերպելու
                                             համար, ըստ Խմբի ղեկավարի պահանջի
Վերաբնակաե�?ման           Լրիվ դրույքով       �?եղանքում պայմանագրի ստորագրման
մասնագետ*                                    կազմակերպում
Վերաբնակաե�?ման           Լրիվ դրույքով       �?եղանքում պայմանագրի ստորագրման
մասնագետ*                                    կազմակերպում
Մասնագետների քանակը կարող է ավելա�?վել իրականա�?ման գործընթա�?ն արագա�?նելու նպատակով

Հիմնական առաջադրանքները, որոնք պետք է իրականա�?վեն ՎԳՊ -ի իրականա�?ման համար, ներառում,
բայ�? չի սահմանափակվում հետևյալով�?

   1. Պաշտոնական ծանու�?ումներ
         a. Արձանագրությունների ստորագրում
         b. Յուրաքանչյուր հողի սեփականատիրոջը արձանագրությունների ուղարկում
         c.   Ծանու�?ման գրությունների պատրաստում և ուղարկում բոլոր մասնավոր և
              համայնքային հողի սեփականատերերին, հեն�? որ Կառավարության Որոշումը
              հաստատվի
         d. Կառավարության Որոշման հրապարակում լրատվամիջո�?ներին
         e. Նախագծային պայմանագրերի կազմում, ներառյալ որակի ստուգումը
         f.   Պայմանագրերի նախագծի ուղարկում

                                                                                  11
                                                                                  0
2. Պայմանագրի ստորագրում
      a. Յուրաքանչյուր հատուկ դեպքի վերլուծություն և այս դեպքերի համար մանրամասն
           գործողության պլանի մշակում
      b. Իրականա�?ման գործընթա�?ի ժամանակ ԱԵԱ հետ կապի հաստատում
           (պարզաբանումներ, հանդիպումների կազմակերպում)
      c.   Պայմանագրի ստորագրման համար փաստաթղթի լրակազմի վերանայում փաթեթը
           ամբողջականա�?նելու պայմանով
      d. ԱԵԱ համար տեղափոխման կազմակերպում
      e. ԱԵԱ հետ կադաստրում աշխատել
      f.   Մահա�?ած և Հայաստանի�? դուրս սեփականատերերին աջակ�?ություն
      g. Խնդրահարույ�? դեպքերի հետ կապված գրան�?ման/վերագրան�?ման համար կադաստրի
           հետ համակարգում

3. Օտարում
      a. Դատարանի հաշվեհամարին կամ նոտարի հաշվեհամարին փոխհատու�?ման գումարի
           փոխան�?ման կազմակերպում.
      b. Վերագնահատման կազմակերպում, եթե գործը գնում է դատարան
      c.   Գործը ներկայա�?վում է դատարան

4. Վերահսկման գործընթա�?
      a. ԲԷՑ-ի ղեկավարության և ՀԲ-ի համար շաբաթական հաշվետվությունների
           կազմակերպում
      b. Վերահսկող ընկերությանը ներկայա�?վող բողոքների հաշվետվության համար
           փաստաթղթերի պատրաստում

5. Հողի նպատակի փոփոխում
      a. Գործընթա�?ի համար դիմում
      b. Գործընթա�?ին հետևում

6. Բողոքներ
      a. Իրականա�?ման գործընթա�?ի ընթա�?քում բողոքների փաստաթղթայնա�?ում և
           փոխան�?ում ԲԷՑ-ի կոնտակտային անձին
      b. ԱԵԱ պատասխանի փոխան�?ում




                                                                                   11
                                                                                   1
Հավելված 6



                  ԱՆՇԱ�?Ժ ԳՈՒՅՔԻ, ՄՇԱԿԱԲՈՒՅ�?Ե�?Ի և ԾԱՌԵ�?Ի �?ԵՂԱԶՆՆՄԱՆ
                           ԳՆԱՀԱ�?ՄԱՆ ՄԵԹՈԴԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Ան շ ար ժ գ ո ւ յ ք ի տե ղ ազ ն ն ո ւ մ

   1.   Գնահատողի կողմի�? հասարակ տեսողական զննությամբ և ԱԵԱ-ներին հար�?ման
        ենթարկելու միջո�?ով լրա�?վել են հողամասերի և շինությունների հիմնական
        բնութագրիչները արտա�?ոլող տեղազննման ձևաթերթերը: Հետևյալ նկարագրություններն են
        ընդգրկվել`
           a. Գույքի ընդհանուր բնութագիրը
                ենթակառու�?վածքների առկայությունը, այդ թվում�? խմելու ջրի, էլեկտրական
                հոսանքի, կոյուղու, հեռախոսագծերի, բնական գազի և այլնի հասանելիությունը,
                հիմնական ծառայություններին հասանելիության հնարավորությունը, այդ թվում�?
                մետրոյի�?, առողջապահական հաստատությունների�? և առևտրային սրահների�?
                հեռավորությունը,
                ճանապարհի առկայություն, ինչպես նաև շրջակա միջավայրի գնահատում
           b. Հողամասի բնութագիրը
                նպատակային, գործառնական և փաստա�?ի նշանակությունը
                 իրավունքի տեսակը, օր.` սեփականություն հանդիսա�?ող, վարձակալված կամ
                անօրինական կերպով օգտագործվող,
                լայնությունը, երկարությունը և երկրաչափական կառուվածքը,
                տրանսպորտի առկայությունը և երկաթգծին հասանելիությունը,
                դիրքը, տեղադրությունը, քարքարոտությունը և այլն,
                բարելավումների առկայությունը և դրան�? նկարագրությունը
           c.   Շինուությունների և բարելավումների նկարագրություն
                շինության անվանումը, նպատակային, գործառնական և փաստա�?ի
                նշանակությունը
                ենթակառույ�?ի առկայությունը
                հիմքի, միջհարկային ծածկերի, արտաքին պատերի համար օգտագործված
                նյութերը,
                դռների և պատուհանների առկայությունը
                տեղափոխման ենթակա կահույքի և կեն�?աղային իրերի առկայությունը և այլն
   2.   Այս փուլում իրականա�?վում էր գույքերի ապամոնտաժման ենթակա տարբեր կոնստրուկ�?իաներ
        ունե�?ող շենքեր և շինություններ կամ անշարժ լինելու կարգավիճակի որակումը: Անշարժ են
        որակվել այն գույքերը, որոնք անհնար է հողամասի�? անջատել�? առան�? այդ գույքին կամ
        հողամասին վնաս պատճառելու: Գույքի մնա�?ած մասը հաշվի է առնվել որպես շարժական:.

   3.   Այս փուլում իրականա�?վել է հողամասերի, ինչպես նաև արտաքին և ներքին շինությունների
        ֆոտոլուսանկարումը:

Մշակաբույսեր և ծառեր

   4.   Որակավորում և փորձառություն ունե�?ող գյուղատնտեսը հաշվառել է առկա ծառերը և
        մշակաբույսերը հողամասի ազդե�?ության ենթակա հողամասերում: Հաշվառվել են բոլոր
        մշակաբույսերը, թփերը, պտղատու, դեկորատիվ, ինչպես նաև փայտանյութ տվող ծառերը:


Պտղատու ծառեր և թփատեսակներ
                                                                                          11
                                                                                          2
   5.   Պտղատու ծառերի տարիքը որոշվում է փորձառու գյուղատնտեսի փորձագիտական կարծիքի
        հիման վրա, որի�? հետո ծառերը դասակարգվում են�? ըստ հետևյալ խմբերի.

        ա. տնկիներ,
        բ. ոչ պտղատու ծառեր,
        գ. պտղատու/կրող ծառեր


Դեկորատիվ ծառեր, փայտանյութ տվող ծառեր և թփատեսակներ

   6.   Գյուղատնտեսը չափել է փայտանյութ տվող ծառերի բնի հաստությունը, ինչպես նաև
        դեկորատիվ ծառերի, գեղազարդ թփերի ու ծառերի, պտղատու թփերի բարձրությունը :



Մշակաբույսեր

   7. Մանրամասն չափագրման հետազոտությունների ընթա�?քում գյուղատնտեսը               որոշել      է
      մշակաբույսերի տեսակը�? հիմնվելով հասարակա տեսողական հետազոտման վրա:



   ԳՆԱՀԱ�?ՈՒՄ և ՓՈԽՀԱ�?ՈՒՑՈՒՄՆԵ�?Ի ՀԱՇՎԱ�?Կ



   Գործընթա�?ը կարգավորող փաստաթղթեր

   8.   Փոխհատու�?ումների հաշվարկի և միավորի գնի հաշվարկի մեթոդաբանությունը
        մշակվել է�? ըստ հետևյալ փաստաթղթերի.


          i. Համաշխարհային Բանկ, ԳՔ 4.12 – Ոչ կամավոր վերաբնակե�?ում, 2001թ-ի դեկտեմբեր
         ii. Վարկային համաձայնագիր (էլեկտրաէներգիայի մատակարաման հուսալիության
             ծրագիր) Հայաստանի Հանրապետության և Վերակառու�?ման ու Զարգա�?ման
             Միջազգային Բանկի միջև, (ամսաթիվ 01.06.2011թ.)
         iii. Վերաբնակաե�?ման Քաղաքականության Շրջանակ (ՎՔՇ)�? հաստատված Վերակառու�?ման
              ու Զարգա�?ման Միջազգային Բանկի կողմի�?
        iv.   2005թ-ի հոկտեմբերի 1-ին ընդունված «Անշարժ գույքի գնահատման մասին» ՀՀ օրենք
              (ՀՕ-189-Ն)
         v. Հայաստանի   Հանրապետությունում  անշարժ        գույքի   գնահատման    Հայաստանի
            Հանրապետության ազգային ստանդարտ
         vi. ՀՀ քաղաքաշինության նախարարի 14.01.2008թ-ի «ՀՀ տարածքում կառու�?վող շենքերի,
             կառու�?վածքների, ինչպես նաև շինարարական աշխատանքների տեսակների արժեքի
             խոշորա�?ված �?ու�?անիշների ժողովածուն հաստատելու մասին» թիվ 09-Ն հրաման:


   Գնահատման Շրջանակ

   9. Ծրագրի շրջանակներում գնահատվել են�?

        i. Ազդե�?ության ենթակա սեփականության իրավունքով տնօրինվող բոլոր հողամասերը, ինչպես
           նաև այն համայնքային հողամասերը, որոնք վարձակալական հիմունքներով կամ ինքնակամ
           օգտագործվում են անհատների կողմի�?: Ազդե�?ության ենթակա հողամասի օտարվող և
           ընդհանուր մասի վրա գտնվող շենքը, շինությունները, պարիսպները,



                                                                                         11
                                                                                         3
       ii. Ազդե�?ության ենթակա     հողամասի     օտարվող     և   ընդհանուր   մասի    վրա    գտնվող
           բարելավումները,
       iii. Ազդե�?ության ենթակա հողամասի օտարվող և ընդհանուր մասի վրա գտնվող մշակաբույսերը,
            պտղատու, դեկորատիվ և գեղազարդ ծառերն ու թփատեսակները:


Հ ՈՂԻ ԳՆԱՀ Ա�? ՄԱՆ ՄԵԹՈԴԱԲԱՆՈՒԹՅ ՈՒՆԸ

Ը ն դ հ ան ո ւ ր մ ո տե �? ո ւ մ
     10. ՎՔՇ-ի համաձայն, ազդե�?ության ենթակա հողի դիմա�? փոխհատու�?ում կստանան հողամասի
         սեփականատերերը, վարձակալները, հողօգտագործողները, որոն�? գույքի նկատմամբ
         համապատասխան իրավունքներն ենթակա են պետական գրան�?ման և         անշարժ գույքի
         նկատմամբ չգրան�?ված իրավունքով օգտագործողները: Յուրաքանչյուր խմբի համար
         սահմանվել է փոխհատու�?ման հաշվարկի հատուկ մոտե�?ում: Ընդհանրա�?ված տեսքով այն
         ներկայա�?ված է ստորև�?

                      Գծապատկեր 1
         Գյուղատնտեսական և ոչ գյուղատնտեսական հողերի փոխհատու�?ում
                           Հողօգտագործողներ,
                           որոն�? գույքի
                           նկատմամբ                  Ապօրինի հողօգտագործող
        �?եփականատեր        համապատասխան             (օրինականա�?ման ոչ ենթակա)
                           իրավունքներն           Վարձակալության ան�?ած տարիների համար
                           ենթակա են
                           պետական գրան�?ման
                            փոխարինման
                             արժեք+ 15%         մինչև 1 տարի - (փոխարինման արժեք+15%) *0.05
 փոխարինման արժեք+ 15%      (օրինական          մինչև 15 տարի (փոխարինման արժեք+15%) *0.14
                             կարգավիճակ         մինչև 25 տարի (փոխարինման արժեք+15%) *0.20
                             ստանալու�? հետո)    25 և ավելի տարի (փոխարինման արժեք+15%) *0.25

                                         Վարձակալներ
                             Վարձակալության մնա�?ած տարիների համար

   մինչև 1 տարի - (փոխարինման արժեք+15%) *0.05
   մինչև 15 տարի (փոխարինման արժեք+15%) *0.14
   մինչև 25 տարի (փոխարինման արժեք+15%) *0.20
   25 և ավելի տարի (փոխարինման արժեք+15%) *0.25


Հ ո ղ ի փո խար ի ն մ ան ար ժ ե ք ի գ ն ահ ատո ւ մ
     11. Հողի գնահատումն իրականա�?վել է փոխարինման արժեքով` հիմք ընդունելով շուկայական
         սակագները: Շուկայական սակագները գնահատվել են համեմատական մեթոդի միջո�?ով,
         ինչպես սահմանված է կառավարության կանոնակարգերով: �?ույն մեթոդի հիման վրա որոշվել
         է հողի արժեքը` հաշվի առնելով         միևնույն տեղակայություն և նույն կիրառման
         նպատակ/հատկանիշներ ունե�?ող վերջերս վաճառված առնվազն երեք համեմատման ենթակա
         հողամասերի վաճառքի ճշգրտված միջին արժեքը: Եթե գնահատվող հողամասի նույն վայրում
         ընդունելի համեմատիչներ առկա չէին, մեկ կամ ավելի համեմատման ենթակա հողամասեր են
         գծագրվել այլ վայրի�?: Համայնքային և պետական հողերի համար ընտրվել է կադաստրային
         արժեքը, համաձայն ՀՀ Կառավարության Որոշման (1746-Ն, 2003թ.)

     12. Գնահատվող հողամասի և համեմատման ենթակա հողամասի հատկանիշների/որակի միջև
         փոքր տարբերություններն արտա�?ոլելու նպատակով համեմատման ենթակա հողամասերի
         միջին շուկայական վաճառքները ճշգրտվել են` ըստ մի քանի համեմատության պարամետրերի
         և համապատասխան գործակի�?ների:

Գն ահ ատմ ան ը ն թ ա�? ակ ար գ ը
                                                                                            11
                                                                                            4
   13. Հողի գնահատման համեմատական մեթոդը կիրառվել է հետևյալ կերպով.

      i) Համանման անշարժ գույքի շուկաները վերլուծվել են:
      ii)Առնվազն երեք համեմատության միավորներ են սահմանվել:
      iii)�?արբերակվել են համեմատության անհրաժեշտ տարրերը:
      iv)Համեմատության միավորների արժեքը ճշգրտվել է` ըստ համեմատության տարրերի և
      համեմատվող անշարժ գույքի համար միջինա�?ված մի քանի փոփոխված գնային
      �?ու�?անիշների:
      v)�?տա�?ված շուկայական արժեքը համեմատվել է կադաստրային արժեքի հետ:
      vi)�?ահմանվել է հողի գինը:

Ք այ լ 1
   14. Համանման անշարժ գույքի համար շուկայական իրավիճակը վերլուծելու և վերլուծության
       համար արժանահավատ տեղեկատվություն ընտրելու նպատակով` Գնահատողը օգտվել է
       հրապարակային աղբյուրների�? (մասնագիտական ամսագրեր, կայքեր, արտաքին գովազդներ),
       անհատական տվյալների բազայի�?7, ինչպես նաև ՀՀ ԿԱ ԱԳԿՊԿ �?եղեկատվական
       �?եխնոլոգիաների Կենտրոն ՊՈԱԿ-ի�? ձեռքբերված տեղեկատվությունի�?: �?տա�?ված
       տեղեկատվության հիման վրա Գնահատողը օգտագործել է ամենահամադրելի/
       համապատասխան տեղեկատվությունը (իր համեմատության տարրերով):

Ք այ լ 2
   15. �?կզբունքորեն համեմատիչ արժեքների աղբյուր են հանդիսա�?ել կատարված վաճառքների
       արձանագրությունները` ստա�?ված ՀՀ ԿԱ ԱԳԿՊԿ �?եղեկատվական �?եխնոլոգիաների Կենտրոն
       ՊՈԱԿ-ի�?: Եթե որոշակի հողամասի համար արձանագրությունները չեն ներառել օգտագործելի
       համեմատիչներ, ապա օգտագործվել են ՀՀ ԿԱ անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի�?
       ստա�?ված գույքի �?անկի շուկայական գները կամ հողամասի վաճառքի առաջարկները
       (նորությունների թերթերում ու կայքերում)` համեմատիչների ձևավորման նպատակով:
       Յուրաքանչյուր գնահատված հողամաս համադրվել է առնվազն (3) երեք համեմատման ենթակա
       հողամասերով:

Ք այ լ 3
   16. Համեմատման հողամասերի իդենտիֆիկա�?ումի�? հետո մի քանի այլ լրա�?ու�?իչ պարամետրեր
       նույնպես հաշվի են առնվել` գնահատված հողամասերի և համեմատման հողամասերի
       հարաբերական     որակի/հատկությունների    համեմատության     նպատակով:  Գնային
       ճշգրտումների պարամետրերը և գործակի�?ները թվարկված են ստորև`

   Վաճառքի պայման և շուկայի վիճակ
   17. �?րանք շուկայական գնի փոփոխություններն են, որ տեղի են ունե�?ել համեմատվող հողամասերի
      շուկայական վաճառքների և գնահատման ժամանակահատվածի միջև: Գնահատողը նաև հաշվի
      է առել գույքի` տարաժամկետ վճարման պայմանով գնվելու հանգամանքը: Քանի որ անշարժ
      գույքի իրականա�?ված վաճառքների շուկայի ուսումնասիրությունն իրականա�?վել է թարմ և
      ճշգրտված տեղեկատվության հիման վրա, և տարաժամկետ վճարման պայմանով դեպքեր չեն
      եղել, կիրառվել է 1,0 գործակի�?ը:


Նպատակային և գործառնական նշանակությունը
   18. Այս տարրերը �?ույ�? են տալիս, թե ինչպես կարելի է օգտագործել տվյալ հողամաս�? բնակելի
       կառու�?ապատման, հասարակական կառու�?ապատման, գյուղատնտեսական նպատակով և այլն:
       Գնահատողն ուղղում չի կատարել, քանի որ համաձայն գնահատումն իրականա�?վում է
       փաստա�?ի նշանակությունի�? ելնելով:

Փաստա�?ի նշանակություն
   19. �?ա �?ույ�? է տալիս, թե ինչպես է օգտագործվում տվյալ հողամասն իրականում�? անկախ դրա
       կադաստրային, նպատակային և գործառնական նշանակությունի�?: Գնահատողն ուղղում չի
                                                                                    11
                                                                                    5
       կատարել այն դեպքերում, երբ օրինակ գնահատվող հողամասի փաստա�?ի նշանակությունն այգի
       էր, սակայն հողամասը պաշտոնապես դասակարգվել էր որպես բնակելի կառու�?ապատում, քանի
       որ գնահատողը հողամասերը դիտարկել է որևէ բարելավումների�? ազատ, ինչպես նաև ծառերի�?
       ու մշակաբույսերի�?: Հողամասի փաստա�?ի նշանակությունն այգի որակելով` Գնահատողը
       �?անկանում է նշել, որ տվյալ հողամասի վրա ծառեր են առկա:

�?եղադրություն և դիրք
   20. Գնահատվող և համեմատման հողամասերը ներկայա�?վել են ըստ թաղամասերի: Գլխավոր
       ճանապարհի�? հեռավորությունը նույնպես �?ույ�? է տրվել: �?վյալ դեպքում կիրառվել են 20 %
       քայլով նվազե�?նող կամ բարձրա�?նող գործակի�?ներ:

�?րանսպորտի հասանելիություն
   21. �?ույն գործակի�?ը բնութագրել է գնահատվող և համեմատման հողամասերի հեռավորությունը
       տրանսպորտային գլխավոր հանգույ�?ների�?: Պարզվել է, որ տրանսպորտի հասանելիությունը
       նույնն էր գնահատվող և համեմատման հողամասերի համար, և որևէ գործակի�? չի կիրառվել:

Ընդհանուր մակերեսը
   22. Ազդե�?ության ենթակա հողամասերի ընդհանուր մակերեսն ազդե�?ություն չի ունե�?ել հողամասի
       գնի վրա, քանի որ այն նման էր համեմատման հողամասերի մակերեսներին:

Ճակատային մաս
   23. �?ա �?ույ�? է տալիս, թե տվյալ հողամասը գլխավոր ճանապարհի վրա քանի մետր ճակատային
       մաս ունի: Քանի որ ճակատային մասի մակերեսները համապատասխանել են շուկայում
       ձևավորված չափանիշներին, ուղղիչ գործակի�? չի կիրառվել:

       Ենթակառու�?վածքների առկայությունը
   24. Բնութագրում է գնահատված հողամասի հեռավորությունը գլխավոր ենթակառու�?վածքների�?
       (ճանապարհ, ոռոգման և խմելու ջրատար, էլեկտրական հոսանքի գիծ, գազատար, կոյուղի):
       Եթե ենթակառու�?վածները մոտ էին հողամասին կամ առկա էին հողամասում, ապա նշվել է,
       որ տվյալ հողամասին ենթակառու�?վածքները հասանելի են կամ հողամասը համալրված է
       տվյալ ենթակառու�?վածքով: Եթե հողամասը գտնվում էր այնպիսի թաղամասում, որտեղ
       բա�?ակայում էր տվյալ ենթակառու�?վածքը, և դրա առկայությունը քաղաքաշինական խնդիր է,
       ապա նշվում էր, որ հողամասը չունի տվյալ ենթակառու�?վածքը: Առաջին համեմատման
       հողամասը ենթակառու�?վածքների առկայության տեսակետի�? ավելի նպաստավոր դիրք ուներ,
       և Գնահատողը 15 %-ի ուղղում է կիրառել:

Թեքություն
   25. Շուկայի համակարգված դիտարկումները �?ույ�? են տալիս, որ թեքություն ունե�?ող և չունե�?ող
       հողամասերը տարբեր գներ ունեն: Քանի որ գնահատվող և համեմատման հողամասերը հարթ
       էին, տվալ տարրի շտկման անհրաժեշտությունը չի եղել:


Գույքային իրավունքներ
   26. Կախված նրանի�?�? տվյալ հողամասի նկատմամբ իրավունքը սեփականություն է թե
       վարձակալություն, կամ ընդհանրապես տվյալ հողօգտագործողը որևէ իրավունք չունի տվյալ
       գույքի նկատմամբ հողամասի գները տարբերվել են: Գնահատողն իրավունքների ճշգրտման
       գործակի�? չի կիրառել, քանի որ հողամասերը գնահատվել են որպես սեփականություն:

  Բարելավումներ
   27. �?ա �?ույ�? է տալիս, թե ինչ բարելավումներ ունի տվյալ հողամասը�? բա�?ի հիմնական
       շինությունների�? և ծառերի�?, օրինակ�? մետաղական, փայտյա կամ քարե պարիսպ,
       բետոնապատված կամ ասֆալտապատ տարածք և այլն: �?ակայն այս տարրով Գնահատողը
       ուղղում չի կատարել, քանի որ տվյալ բարելավումների արժեքն առանձին է հաշվարկվում և
       գումարվում է փոխհատու�?ման արժեքին:
                                                                                    11
                                                                                    6
Ք այ լ 4
  28. Հողամասերի շուկայական գնի միավորը      ճշգրտվել է�? ըստ թվարկված
      համեմատության տարրերի: Ճշգրտման տրամաբանությունը ներկայա�?ված է ստորև
      աղյուսակի միջո�?ով`

                                            Աղյուսակ 1.
                              Ընդհանուր հողամասի 1 քմ արժեքի հաշվարկը

                                      Գնահատվող Համանման             Համանման       Համանման
Համեմատության տարրեր                  անշարժ գույք անշարժ գույք 1    անշարժ գույք 2 անշարժ գույք 3

 Մեկ քմ գին (ՀՀ դրամ)                               300              133             129
 �?ակարկում (Վաճառքի պայման)                         Վաճառք           Վաճառք          Վաճառք
 Ճշգրտման գործակի�?                                  1.00             1.00            1.00
 Ճշգրտումը ՀՀ դրամով                                0                0               0
 Ժամանակ (Շուկայի վիճակ)              07.2014       04.2014          02.2014         02.2014
 Ճշգրտման գործակի�?                                  1.00             1.00            1.00
 Ճշգրտումը ՀՀ դրամով                                0                0               0
 Նպատակային նշանակություն             Գյուղատնտես. Գյուղատնտես.     Գյուղատնտես.    Գյուղատնտես.
 Ճշգրտման գործակի�?                                  1.00             1.00            1.00
 Ճշգրտումը ՀՀ դրամով                                0                0               0
 Գործառնական նշանակություն            Վարելահող    Վարելահող        Վարելահող       Վարելահող
 Ճշգրտման գործակի�?                                  1.00             1.00            1.00
 Ճշգրտումը ՀՀ դրամով                                0                0               0
 Փաստա�?ի նշանակություն                Պտղատու այգի Վարելահող        Վարելահող       Վարելահող
 Ճշգրտման գործակի�?                                  1.00             1.00            1.00
 Ճշգրտումը ՀՀ դրամով                                0                0               0
 �?եղադրություն                        Լավ           Excellent       Բավարար         Բավարար
 Ճշգրտման գործակի�?                                  0.80             1.20            1.20
 Ճշգրտումը ՀՀ դրամով                                -60              26              25
 Դիրք                                 Գերազան�?      Գերազան�?        Լավ             Լավ
 Ճշգրտման գործակի�?                                  1.00             1.20            1.20
 Ճշգրտումը ՀՀ դրամով                                0                26              25
 �?րանսպորտի հասանելիություն          Լավ           Լավ              Լավ             Լավ
 Ճշգրտման գործակի�?                                  1.00             1.00            1.00




                                                                                                   11
                                                                                                   7
                                       Գնահատվող     Համանման          Համանման       Համանման
 Համեմատության տարրեր                  անշարժ        անշարժ գույք 1    անշարժ գույք 2 անշարժ գույք 3
  Ճշգրտումը ՀՀ դրամով                  գույք          0                0               0
  Ֆիզիկական μնութագրեր` այդ թվում
  Ընդհանուր մակերես (քմ)               400.0          266.10            300.0          300.0
  Ճշգրտման գործակի�?                                   1.00              1.00           1.00
  Ճշգրտումը ՀՀ դրամով                                 0                 0              0
  Ճակատային մաս (մ)                    9.65           14.50             12.0           12.0
  Ճշգրտման գործակի�?                                   1.00              1.00           1.00
  Ճշգրտումը ՀՀ դրամով                                 0                 0              0
  Ենթակառու�?վածների առկայություն       Բավարար        Լավ             Բավարար         Բավարար
  Ճշգրտման գործակի�?                                   0.85              1.00           1.00
  Ճշգրտումը ՀՀ դրամով                                 -45               0              0
  Թեքություն                           Հարթ           Հարթ              Հարթ           Հարթ
  Ճշգրտման գործակի�?                                   1.00              1.00           1.00
  Ճշգրտումը ՀՀ դրամով                                 0                 0              0
  Գույքային իրավունքներ                �?եփականութ.    �?եփականութ.       �?եփականութ.    �?եփականութ.
  Ճշգրտման գործակի�?                                   1.00              1.00           1.00
  Ճշգրտումը ՀՀ դրամով                                 0                 0              0
  Բարելավումներ                        Առկա չեն       Առկա չեն          Առկա չեն       Առկա չեն
  Ճշգրտման գործակի�?                                   1.00              1.00           1.00
  Ճշգրտումը ՀՀ դրամով                                 0                 0              0
  Ընդհանուր ճշգրտում (ՀՀ դրամ)                        -105              52             50
  Ճշգրտված մեկ քմ գին (ՀՀ դրամ)                       195               185            179
  Կշռային գործակի�?                                    0.33              0.34           0.33
  Գնահատվող անշարժ գույքի մեկ միավոր                                  186
  արժեք

Ք այ լ 5
   29. Անշարժ գույքի արժեքի վերաբերյալ վերջնական որոշումը սահմանվել է վաճառքների
       համեմատության միջո�?ով` վերլուծելով անշարժ գույքի համեմատման ենթակա վաճառքների
       ճշգրտված գները: Գնահատողը երեք համանման հողամասերի ճշգրտված գները միջինա�?րել է,
       քանզի գտնում էր, որ բոլոր երեք համանման հողամասերը գնահատվող հողամասին նմանություն
       ունեն, և տվյալների ստա�?ման աղբյուրներն արժանահավատ են:

Ք այ լ 6
   30. Այս մեթոդով ստա�?ված շուկայական արժեքը համեմատվել է կադաստրային արժեքի հետ: Այն
       դեպքերում, երբ համեմատական մեթոդով ստա�?ված շուկայական արժեքն ավելի բարձր էր, քան
       հողամասի կադաստրային արժեքը�? հիմք են ընդունվել համեմատական մեթոդով ստա�?ված
       գները:

Ք այ լ 7
   31. Այնուհետև հաշվարկվել է հողամասի շուկայական արժեքը հետևյալ բանաձևով`
       ՀՇԱ= ՀՄ x ՆՇԱ

    որտեղ`
    ՀՇԱ –ն հողամասի շուկայական արժեքն է,
    ՀՄ-ն հողամասի մակերեսն է,
    ՆՇԱ-ն համանման հողամասերի 1 քմ շուկայական ճշգրտված արժեքն է:

Շ Ի ՆՈՒ ԹՅ ԱՆ /Շ ԵՆՔ Ի ԳՆԱՀ Ա�? ՄԱՆ ՄԵԹՈԴԱԲԱՆՈՒԹՅ ՈՒՆ

Ը ն դ հ ան ո ւ ր մ ո տե �? ո ւ մ
 32. Օտարվող շինությունների համար փոխհատու�?ումը հաշվարկվել է ինչպես օրինական շինությունների
    սեփականատերերի, այնպես էլ անշարժ գույքի նկատմամբ չգրան�?ված իրավունքով տիրապետվող և
    օգտագործվող շինությունների համար: յուրաքանչյուր խմբի համար սահմանում է փոխհատու�?ման
    հաշվարկի իր մոտե�?ումը: Ընդհանրա�?ված տեսքով այն ներկայա�?ված է ստորև նկարում:



                                                                                                 11
                                                                                                 8
Աղ յ ո ւ ս ակ 2
Բն ակ ե լ ի և ո չ բ ն ակ ե լ ի շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի փո խհ ատո ւ �? ո ւ մ

         Օրինական սեփականատերեր                          Օրինական սեփականատերեր
           Բնակելի շինություններ                          Ոչ-բնակելի շինություններ
 Փոխարինման արժեք + 15%                         Փոխարինման արժեք + 15%
        Օրինականա�?ման ենթակա ԱԵԱ                        Օրինականա�?ման ենթակա ԱԵԱ
            Բնակելի շինություններ                         Ոչ-բնակելի շինություններ
 Փոխարինման արժեք + 15% օինականա�?ումի�?         Փոխարինման արժեք + 15% օինականա�?ումի�?
  հետո                                           հետո

Շ ե ն ք ե ր ի /շ ի ն ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ի փո խար ի ն մ ան ար ժ ե ք ի ս ահ մ ան ո ւ մ

   33. Շենքերի/շինությունների գնահատումն իրականա�?վել է +15% փոխարինման արժեքով ՀՀ
       Քաղաքաշինության նախարարության գնագոյա�?ման տեղեկատվության և հաշվարկման կենտրոնի
       (ՓԲԸ) կողմի�? առաջարկված մեթոդաբանության/չափանիշների հիման վրա: Այստեղ փոխարինման
       արժեքը հասկա�?վում է որպես ընդհանուր ծախս�? վերակառու�?ելու համար այնպիսի
       շենք/շինություն, որն իր մակերեսով, նյութերով և առանձնահատկություններով համարժեք կլինի
       փոխարինվող շենքին/շինությանը առան�? ամորտիզա�?իոն մասհանումների և գործառնական
       ծախսերի: Փոխարինման արժեքի հաշվարկումը հիմնված է հետևյալ գործոնների վրա.

      ա. նյութերի տվյալ պահի շուկայական արժեքը,
      բ. նյութերի տեղափոխման տվյալ պահի արժեքը,
      գ. աշխատուժի ներկայիս արժեքները և
      դ. ազդե�?ությանը ենթակա շենքերի, կառու�?վածքային/գեղագիտական առանձնահատկությունների
      արժեքը:
   34. Հաշվարկները կատարվել են ամբողջ ՀՀ տարածքի համար հաստատված պաշտոնական չափագրման
       �?ու�?իչների և ճշգրտման գործակի�?ների, ինչպես նաև Շինարարական Աշխատանքների համար
       նախատեսված պաշտոնական ամբողջական �?ու�?իչներով (ՇԱԳՊ) սահմանված շինարարական
       աշխատանքների գնահատման �?ու�?անիշների համապատասխան:

   35. Շենքերի և շինությունների փոխարինման արժեքները որոշվել են�?
       ա. համապատասխան մասնագիտա�?ված նորմատիվային տեղեկագրերում (ՇԱԽՑ) ներկայա�?ված
       կամ հավաստի այլ աղբյուրների�? ստա�?ված տվյալների հիման վրա,
       բ. շուկայական պայմաններում նմանատիպ շենքերի և շինությունների կառու�?ման համար
       շինարարության պայմանագրերում նշված արժեքի տվյալների հիման վրա:

   36. Անշարժ գույքի գնահատման նպատակով շենքերի և շինությունների վերարտադրման (կամ
       փոխարինման) ծախսերը հաշվարկվում են�? որպես ուղղակի, անուղղակի ծախսերի և
       ձեռնարկատիրական (կառու�?ապատողի) շահույթի հանրագումար: Նմանատիպ օգտակարությամբ և
       նշանակությամբ անշարժ գույքի 1քմ ստեղծման համար անհրաժեշտ ծախսերը որոշվում են հետևյալ
       բանաձևով�?

   ՆԾ = ՈՒԾ + ԱԾ + �?Շ

   որտեղ`

   ՆԾ -ն նամանատիպ օգտակարությամբ և նշանակությամբ անշարժ գույքի 1քմ ստեղծման համար
   անհրաժեշտ ծախսերն են
   ՈՒԾ - ն ուղղակի ծախսերի հանրագումարն է,

                                                                                        11
                                                                                        9
              ԱԾ -ն անուղղակի ծախսերի հանրագումարն է,
              �?Շ -ն ձեռնարկատիրական (կառու�?ապատողի) շահույթն է:

              37. Ուղղակի ծախսերը ներառում են շինարարության հետ անմիջականորեն կապված հետևյալ ծախսերը:

                       i. նյութերի, արտադրանքների և ինժեներական �?ան�?երի ու համակարգերի ձեռք բերման ծախսերը,
                       ii. շինարարական մեքենաների և մեխանիզմների շահագործման ծախսերը,
                            ժամանակավոր կառու�?ված շենքերի և շինությունների հետ կապված ծախսերը, անվտանգության
                            գծով միջո�?առումների, պահեստատրանսպորտային և տեղական շուկայում որպես նորմատիվ
                            ընդունված այլ ծախսերը,
                       iv. շինարարության ֆինանսավորման հետ կապված ծախսերը և
                       v. կապալառուի վերադիր ծախսերն ու շահույթը:

              38. Անուղղակի ծախսերի չափը որոշվում է տվյալ իրավիճակում շուկայում ձևավորված
                  աշխատանքների և ծառայությունների սակագների հիման վրա: Անուղղակի ծախսերը ներառում են
                  շենքերի, շինությունների կառու�?մանն ուղեկ�?ող, սակայն շին-մոնտաժային աշխատանքների արժեքի
                  մեջ չներառվող հետևյալ ծախսերը�?

                  i.     նախագծման, նախահաշվի կազմման, տեխնիկական և այլ վերահսկողության ծախսերը,
                 ii.     խորհրդատվությունների, իրավաբանական, հաշվապահական և աուդիտորական, ծառայությունների
                         վճարները,
                iii.     գովազդի, շուկայի մարքեթինգի և օբյեկտի վաճառքի հետ կապված ծախսերը,
                iv.      ձեռնարկատիրոջ վարչական և այլ ծախսերը:

              39. �?եռնարկատիրական շահույթի մեծությունը որոշվում է շուկայական տեղեկատվության վերլուծության
                  հիման վրա: ՎՔՇ-ի համաձայն, մաշվածության չափով նվազե�?ումներ չեն իրականա�?վում: Այն
                  պարագայում, երբ համեմատական մեթոդով շինությունների քառակուսի մետրի շուկայական գինն
                  ավելի բարձր է եղել, քան դրա փոխարինման արժեքը, կիրառվել է շինությունների գնահատման
                  համեմատական մեթոդը: Շենքերի և շինությունների վերարտադրման (կամ փոխարինման) ծախսերը
                  որոշվում են հետևյալ բանաձևով`

                       ՎԾ = ՇՄ x ՆԾ
                       որտեղ`
                       ՎԾ -ն շենքերի և շինությունների վերարտադրման (կամ փոխարինման) ծախսերն են,
                       ՇՄ -ն գնահատվող շենքերի և շինությունների մակերեսն է,
                       ՆԾ -ն նմանատիպ օգտակարությամբ և նշանակությամբ անշարժ գույքի 1քմ ստեղծման համար
                       անհրաժեշտ ծախսերն են:

              40. �?տորև ներկայա�?ված է շինության վերարտադրման/փոխարինման ծախսերի հաշվարկի օրինակը.

                                                    Աղ յ ո ւ ս ակ 5.1
                         Բն ակ ե լ ի շ ե ն ք ի փո խար ի ն մ ան ծ ախս ի հ աշ վ ար կ ի օ ր ի ն ակ ը

                                                                                                                   Բնակելի
                                               Շենքի/շինության տեսակը
                                                                                                                     տուն
    #
                                                    Չափման միավորը                                                     խմ

1       Þ²Êò 2009-áõÙ µ»ñí³�?` ³�?ÙÇç³å»ë ³ßË³ï³�?ù�?»ñÇ �?³ï³ñÙ³�? Ñ»ï �?³åí³�? 1 ÙÇ³íáñ �?³Ëë»ñ (µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛáõ�?) ,

        ՇԱԽԾ 2009, հատոր 1, բաժին 1, տող 29                                                                                  30,420
2       ¶�?³Ñ³ïíáÕ ³�?ß³ñÅ ·áõÛùÇ ÙÇçÑ³ñ�?³ÛÇ�? �?³�?�?»ñÇ ÙÇç¨ µ³ñÓñáõÃÛáõ�? (Ù)                                                       2.4
        (�?ÕáõÙ` ê»÷³�?³�?áõÃÛ³�? í�?³Û³�?³�? ¨/�?³Ù ï»Õ³½�?�?Ù³�? �?³Ù ã³÷³·ñÙ³�? ³ñ¹Ûáõ�?ù�?»ñ)




                                                                                                                        12
                                                                                                                        0
     Þ²Êò 2009-áõÙ µ»ñí³�?` ³�?ÙÇç³å»ë ³ßË³ï³�?ù�?»ñÇ �?³ï³ñÙ³�? Ñ»ï �?³åí³�? 1 ÙÇ³íáñ �?³Ëë»ñ` ³ßË³ï³í³ñÓ, �?ÛáõÃ»ñÇ
3    ³ñÅ»ù, Ù»ù»�?³�?»ñÇ ¨ Ù»Ë³�?Ç½Ù�?»ñÇ ß³Ñ³·áñ�?Ù³�? ³ñÅ»ù, ëáó. Ñ³ï�?³óáõÙ�?»ñ, �?³é³í³ñÙ³�? ³å³ñ³ïÇ                                 73,008
     å³Ñå³�?Ù³�? (í»ñ³¹Çñ) �?³Ëë»ñ, �?³å³É³éáõ �?³½Ù³�?»ñåáõÃÛáõ�?�?»ñÇ ß³ÑáõÛÃ (µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛáõ�?)

     �?ÕáõÙ` êï³�?¹³ñï 6.5 �?»ï ³., µ., ·. ¨ ». »�?Ã³�?»ï»ñ, ø³Õ. ßÇ�?. �?³Ë³ñ³ñÇ N 05-Ü, 14.01.2008Ã. Ññ³Ù³�?Ç 6-ñ¹ µ³Å�?Çó 8-ñ¹ µ³ÅÇ�?

4    öáË³ñÅ»ùÇ ÷á÷áËáõÃÛ³�? ·áñ�?³�?Çó (À/305,0) (µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛáõ�?)                                                              1.334
     �?ÕáõÙ` Þ²Êò 2009, �?�?¹Ñ³�?áõñ ¹ñáõÛÃ�?»ñ 5-ñ¹ �?»ï
5    ì»ñ³ñï³¹ñÙ³�? �?³Ëë»ñ (3x4) (µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛáõ�?)                                                                           97,424

     ¶�?³Ñ³ïíáÕ ³�?ß³ñÅ ·áõÛùÇ �?³éáõóÙ³�? Å³Ù³�?³�? û·ï³·áñ�?í³�? ¨ Þ²Êò 2009-áõÙ µ»ñí³�?` ³�?ÙÇç³å»ë ³ßË³ï³�?ù�?»ñÇ
6    �?³ï³ñÙ³�? Ñ»ï �?³åí³�? �?³Ëë»ñáõÙ Ñ³ßíÇ ³é³�? ßÇ�?³ñ³ñ³�?³�? �?ÛáõÃ»ñÇ ¨ ³ßË³ï³�?ù�?»ñÇ ·�?»ñÇ ï³ñµ»ñáõÃÛáõ�?`                              0
     �?³Ëí³�? áñ³�?Çó ¨/�?³Ù ³í³ñïí³�?áõÃÛ³�? ³ëïÇ×³�?Çó (%)

     �?ÕáõÙ` ë»÷³�?³�? í»ñÉáõ�?áõÃÛáõ�?, Ó¨³ã³÷�?` ¿É»�?ïñá�?³ÛÇ�? ï³ñµ»ñ³�? Excel, “tarberutyun�?, sheet 1
7    ì»ñ³ñï³¹ñÙ³�? �?³Ëë»ñ (5+/-6) (µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛáõ�?)                                                                         97,424

     Ä³Ù³�?³�?³íáñ, �?»�?ó³Õ³ÛÇ�? �?ß³�?³�?áõÃÛ³�? (ß³ñÅ³�?³�? �?³Ù Ñ³í³ùáíÇ) ß»�?ù»ñÇ ¨ ßÇ�?áõÃÛáõ�?�?»ñÇ,
8    å³Ñ»ëï�?»ñÇ, Å³Ù³�?³�?³íáñ Ç�?Å»�?»ñ³�?³�? ó³�?ó»ñÇ (¿É»�?ïñ³¿�?»ñ·Ç³, çáõñ, Ùáï»ó�?áÕ ×³�?³å³ñÑ�?»ñ ¨                                    1.83
     Ñ³ñÃáõÃÛáõ�?�?»ñ ¨ ³ÛÉ�?) Çñ³�?³�? �?³Ëë»ñ * (%)
9    8 ïáÕ�? µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛ³Ùµ (7*8)                                                                                            1,783

     �?ÕáõÙ` �?�? ù³Õ³ù³ßÇ�?áõÃÛ³�? �?³Ë³ñ³ñáõÃÛáõ�?, 21.08.2001Ã., ÃÇí 69 §ÞÇ�?³ñ³ñáõÃÛ³�? Ñ³Ù³ñ �?³éáõóíáÕ
     Å³Ù³�?³�?³íáñ ß»�?ù»ñÇ ¨ �?³éáõóí³�?ù�?»ñÇ �?³Ë³Ñ³ßí³ÛÇ�? �?áñÙ»ñÇ Ñ³ëï³ïÙ³�? Ù³ëÇ�?¦ Ññ³Ù³�?Ç 3-ñ¹ µ³Å�?Ç
     ³ÕÛáõë³�?, 24 ïáÕÇ, 34 ïáÕÇ ³. ¨ µ. �?»ï»ñÇ ÙÇçÇ�? Ãí³µ³�?³�?³�?
10   ÞÇ�?³ñ³ñ³�?³�? ³ßË³ï³�?ù�?»ñÇ íñ³ �?ÉÇÙ³Û³�?³�? å³ÛÙ³�?�?»ñÇ ³½¹»óáõÃÛ³�? Éñ³óáõóÇã �?³Ëë»ñ * (%)                                        1.2
11   10 ïáÕ�? µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛ³Ùµ (7x10)                                                                                          1,169

     �?ÕáõÙ` �?�? ù³Õ³ù³ßÇ�?áõÃÛ³�? �?³Ë³ñ³ñáõÃÛáõ�?, 21.08.2001Ã., ÃÇí 68 §ÞÇ�?³ñ³ñ³�?³�? ³ßË³ï³�?ù�?»ñÇ íñ³
     �?ÉÇÙ³Û³�?³�? å³ÛÙ³�?�?»ñÇ ³½¹óáõÃÛáõ�?�? Ñ³ßíÇ ³é�?áÕ �?³Ë³Ñ³ßí³ÛÇ�? �?áñÙ»ñÇ Ñ³ëï³ïÙ³�? Ù³ëÇ�?¦
     Ññ³Ù³�?Ç ³ÕÛáõë³�?, 24 ïáÕÇ, 34 ïáÕÇ ³. ¨ µ. �?»ï»ñÇ, ³Û�?áõÑ»ï»¨ �?ßí³�? ïáÕ»ñÇ 1, 2, 3 ëÛáõ�?Û³�?�?»ñÇ
     ÙÇçÇ�? Ãí³µ³�?³�?³�?
12   Ü»Õí³�?ùÇ å³ÛÙ³�?�?»ñáõÙ ³ßË³ï³�?ù�?»ñÇ Çñ³�?³�?³óÙ³�? �?³Ëë»ñ (%)                                                                      0
13   12 ïáÕ�? µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛ³Ùµ (7x12)                                                                                             0
     �?ÕáõÙ` EPEP-85 ÅáÕáí³�?áõ
14   úµÛ»�?ï�?»ñÇ �?³Ë³·�?³�?³Ë³Ñ³ßí³ÛÇ�? ÷³ëï³ïÃÕÃ»ñÇ å³ñï³¹Çñ ÷áñÓ³ù�?�?áõÃÛ³�? Ñ³Ù³ñ ³�?Ññ³Å»ßï �?³Ëë»ñ **                                7.94
     (%)
15   14 ïáÕ�? µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛ³Ùµ (25x14)                                                                                          246




                                                                                                                          12
                                                                                                                          1
      �?ÕáõÙ` �?ñ³Ù³�? 16.06.2008Ã. ÃÇí N 41-Ü, 14-ñ¹ µ³ÅÇ�?, ³ÕÛáõë³�? 4-Ç 1-9-ñ¹ ïáÕ»ñÇ ÙÇçÇ�? Ãí³µ³�?³�?³�?
16    öáùñ �?³í³ÉÇ ßÇ�?Ùá�?ï³Å³ÛÇ�? ³ßË³ï³�?ù�?»ñÇ Ñ³Ù³ñ �?³Ë³ï»ëíáÕ Éñ³óáõóÇã �?³Ëë»ñ * (%)                              1.5
17   16 ïáÕ�? µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛ³Ùµ 7x16)                                                                         1,461
      �?ÕáõÙ` �?ñ³Ù³�? 16.06.2008Ã. ÃÇí N 41-Ü, 15-ñ¹ µ³ÅÇ�?, ³ÕÛáõë³�? 5-Ç 1-3-ñ¹ ïáÕ»ñÇ ÙÇçÇ�? Ãí³µ³�?³�?³�?

18    ÞÇ�?Ùá�?ï³Å³ÛÇ�? ³ßË³ï³�?ù�?»ñÇ ³í³ñïÇó Ñ»ïá ·áÛ³ó³�? (áã �?�?Ã³óÇ�?) ³ÕµÇ ï»Õ³÷áËÙ³�? ³ßË³ï³�?ù�?»ñÇ                  0.15
      �?³Ëë»ñ * (%)
19   18 ïáÕ�? µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛ³Ùµ(7x18)                                                                           146
      �?ÕáõÙ` �?ñ³Ù³�? 16.06.2008Ã. ÃÇí N 41-Ü, 16-ñ¹ µ³ÅÇ�?, ³ÕÛáõë³�? 6
20    úµÛ»�?ïÇ ï»Ë�?Ç�?³�?³�? Ñë�?áÕáõÃÛ³�? �?³é³ÛáõÃÛ³�? �?³Ëë»ñ * (%)                                                    1.41
21    20 ïáÕ�? µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛ³Ùµ (7x20)                                                                       1,374
      �?ÕáõÙ` �?ñ³Ù³�? 16.06.2008Ã. ÃÇí N 41-Ü, 17-ñ¹ µ³ÅÇ�?, ³ÕÛáõë³�? 7-Ç 1-7-ñ¹ ïáÕ»ñÇ ÙÇçÇ�? Ãí³µ³�?³�?³�?
22    úµÛ»�?ïÇ Ñ»ÕÇ�?³�?³ÛÇ�? Ñë�?áÕáõÃÛ³�? �?³é³ÛáõÃÛ³�? �?³Ëë»ñ * (%)                                                    0.5
23    22 ïáÕ�? µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛ³Ùµ (7x22)                                                                         487
      �?ÕáõÙ` �?ñ³Ù³�? 16.06.2008Ã. ÃÇí N 41-Ü, 18-ñ¹ µ³ÅÇ�?, ³ÕÛáõë³�? 8-Ç, 1-Ç�? ¨ 2-ñ¹ ïáÕ»ñÇ ÙÇçÇ�? Ãí³µ³�?³�?³�?
24    Ü³Ë³·�?³�?³Ë³Ñ³ßí³ÛÇ�? ÷³ëï³ÃÕÃ»ñÇ Ùß³�?Ù³�? Ñ³Ù³ñ ³�?Ññ³Å»ßï �?³Ëë»ñ *(%)                                        3.18

25    24 ïáÕ�? µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛ³Ùµ (7x24)                                                                       3,098

      �?�? ù³Õ³ù³ßÇ�?áõÃÛ³�? �?³Ë³ñ³ñÇ Ññ³Ù³�? 15.02.2008Ã. ÃÇí N 19-Ü ù³Õ³ù³ßÇ�?³�?³�? ÷³ëï³ÃÕÃ»ñÇ
      (�?ñ³·ñ³ÛÇ�? ¨ ×³ñï³ñ³å»ï³ßÇ�?³ñ³ñ³�?³�?) Ùß³�?Ù³�? ³ßË³ï³�?ù�?»ñÇ ³ñÅ»ùÇ Ñ³ßí³ñ�?Ù³�? �?³ñ·�? Ñ³ëï³ï»Éáõ
      Ù³ëÇ�? (²ÛëáõÑ»ï` ø³Õ. ßÇ�?. �?³Ë³ñ³ñÇ N 19-Ü, 15.02.2008Ã. Ññ³Ù³�?Ç), Ñ³í»Éí³�?Ç ³ÕÛáõë³�? 8-Ç 1-
      13-ñ¹ ïáÕ»ñÇ, ³Û�?áõÑ»ï¨ 1-5-ñ¹ ëÛáõ�?Û³�?�?»ñÇ ÙÇçÇ�? Ãí³µ³�?³�?³�?

26    ÊáñÑñ¹³ïíáõÃÛáõ�?�?»ñÇ, Çñ³í³µ³�?³�?³�?, Ñ³ßí³å³Ñ³�?³�? ¨ ³áõ¹Çïáñ³�?³�?, �?³é³ÛáõÃÛáõ�?�?»ñÇ í×³ñ�?»ñÇ                    0
      �?³Ëë»ñ êï³�?¹³ñï 7.7.4 µ³Å�?Ç 1-Ç�? �?»ïÇ µ. »�?Ã³�?»ï
      �?ÕáõÙ`
27    ÞÇ�?³ñ³ñáõÃÛ³�? ýÇ�?³�?ë³íáñÙ³�? Ñ»ï �?³åí³�?                                                                        0
      �?³Ëë»ñ
      �?ÕáõÙ` êï³�?¹³ñï 7.7.4 µ³Å�?Ç 1-Ç�? �?»ïÇ ·. »�?Ã³�?»ï
28    ¶áí³½¹Ç, ßáõ�?³ÛÇ Ù³ñù»ÃÇ�?·Ç ¨ ûµÛ»�?ïÇ í³×³éùÇ Ñ»ï �?³åí³�? �?³Ëë»ñ                                               0
      �?ÕáõÙ` êï³�?¹³ñï 7.7.4 µ³Å�?Ç 1-Ç�? �?»ïÇ ¹. »�?Ã³�?»ï
29    Ò»é�?³ñ�?³ïÇñáç í³ñã³�?³�? ¨ ³ÛÉ �?³Ëë»ñ                                                                           0
      �?ÕáõÙ` êï³�?¹³ñï 7.7.4 µ³Å�?Ç 1-Ç�? �?»ïÇ ». »�?Ã³�?»ï
30    â�?³Ë³ï»ëí³�? �?³Ëë»ñ * (%)                                                                                    3.5
31    30 ïáÕ�? µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛ³Ùµ (7x30)                                                                       3,410
      �?ÕáõÙ` �?ñ³Ù³�? 16.06.2008Ã. ÃÇí N 41-Ü, ³ÕÛáõë³�? 1, 1-Ç�? µ³Å�?Ç ·., ¹., »., ½., 2-ñ¹ µ³Å�?Ç ³., µ., ·.
      ¨ ¹. �?»ï»ñÇ ÙÇçÇ�? Ãí³µ³�?³�?³�?
32    ê³ñù³íáñáõÙ�?»ñÇ ³ñÅ»ù (û¹³÷áËáõÃÛ³�?, ç»éáõóÙ³�? ¨ ³ÛÉ�?) (µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛáõ�?)                             10,000
      �?ÕáõÙ` Þ²Êò 2009, �?�?¹Ñ³�?áõñ ¹ñáõÛÃ�?»ñ, 3-ñ¹ �?»ï 1.1 »Ã�?³�?»ï
33    �?³ñ�?»ñ` ²²�? * (%)                                                                                            20
34    33 ïáÕ�? µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛ³Ùµ (7x33)                                                                       19,485
      �?ÕáõÙ` Þ²Êò 2009, �?�?¹Ñ³�?áõñ ¹ñáõÛÃ�?»ñ, 3-ñ¹ �?»ï 1.1 »Ã�?³�?»ï, �?ñ³Ù³�? 16.06.2008Ã. ÃÇí N 41-Ü,
      12-ñ¹ µ³ÅÇ�?, �?�? ûñ»�?ù�? ³í»É³óí³�? ³ñÅ»ùÇ Ñ³ñ�?Ç Ù³ëÇ�?, 6-ñ¹ Ñá¹í³�?Ç 2-ñ¹ �?»ï, 9-ñ¹ Ñá¹í³�?

35    Ò»é�?³ñ�?³ïÇñ³�?³�? ß³ÑáõÛÃ (%)                                                                                   0
36    35 ïáÕ�? µ³ó³ñÓ³�? Ù»�?áõÃÛ³Ùµ (7+9+11+13+15+17+19+21+23+25+26+27+28+29+31+32+34) x35                            0
      �?ÕáõÙ` êï³�?¹³ñï 7.7.4 µ³Å�?Ç 3-ñ¹ �?»ï, ì»ñÉáõ�?áõÃÛáõ�?
      ì»ñ³ñï³¹ñÙ³�? (�?³Ù ÷áË³ñÇ�?Ù³�?) �?³Ëë»ñ
37    (7+9+11+13+15+17+19+21+23+25+26+27+28+29+31+32+34+36)                                                   140,083




          ԾԱՌԵ�? Ի և ՄՇ ԱԿԱԲՈՒՅ �?Ե�? Ի ՓՈԽՀ Ա�? ՈՒՑ ՄԱՆ ՄԵԹՈԴԱԲԱՆՈՒԹՅ ՈՒՆ

          �? ն կ ի ն ե ր ի և հ աս ո ւ ն ո չ պտղ ատո ւ ծ առ ե ր ի գ ն ահ ատո ւ մ

          41. �?նկիների և հասուն ոչ պտղատու ծառերի դիմա�? փոխհատու�?ումը պետք է տրամադրվի
              ներդրված գումարի հիման վրա. Գնահատման համար անհրաժեշտ են հետևյալ ելակետային
              տվյալները�?
              ա.ծառատեսակ,
              բ. ծառի տարիք,
              գ. ծառի գտնվելու տարածաշրջանը:
                                                                                                                   12
                                                                                                                   2
�? ն կ ի ն ե ր ի Գն ահ ատմ ան Գո ր ծ ը ն թ ա�?

   42. �?վյալ ծառատեսակի տնկիի գինը հստակե�?վել է: �?նկիների շուկայական գինը որոշվել է
       ՀՀ-ում տնկիների շուկայական միջին գների հիման վրա: Իրականա�?վել է գների
       ուսումնասիրությունն Առինջ գյուղի մուտքի մոտ գտնվող տնկիների շուկայում,
       այնուհետև տեղեկություններ են ձեռք բերվել մի քանի վաճառողների�?, ինչի հիման վրա
       ձևավորվել է միջին գին:

   43. �?նկիների գնահատման համար կիրառվում է հետևյալ բանաձևը�?
       Ծ�? = �?ՇԱ + �?Ծ
       որտեղ`
       Ծ�? - �?նկիի (կանգուն) շուկայական արժեք,
       �?ՇԱ - �?նկիի շուկայական արժեք (առան�? տնկելու),
       �?Ծ - �?նկիի տնկման ծախսեր:

Ոչ պտղ ատո ւ ծ առ ե ր ի գ ն ահ տամ ան գ ո ր ծ ը ն թ ա�?
   44. Ոչ պտղատու ծառերի գնահատման համար կիրառվում է հետևյալ բանաձևը`
    ԾՈՊ = �?ՇԱ + ՊՇԱ x �?Ք
    որտեղ`
    ԾՈՊ - Հասուն ոչ պտղատու ծառի շուկայական արժեք,
    �?ՇԱ - �?նկիի շուկայական արժեք,
    ՊՇԱ - Հասուն ոչ պտղատու ծառի պահպանման համար անհրաժեշտ տարեկան միջո�?առումների
    ծախսեր,
    �?Ք - Հասուն ոչ պտղատու ծառի տարիք:

   45. �?ահմանված ծառատեսակի տնկիի գինը որոշելու�? հետո հաշվարկվել են հասուն ոչ
       պտղատու ծառի պահպանման համար անհրաժեշտ տարեկան միջո�?առումների ծախսերը:
       Այդ ծախսերը սահմանվե�?ին որպես այդ տարածքում ընդունված ծախսերի միակ�?ություն,
       ինչն արտա�?ոլված է ստորև աղյուսակում.

 # Գործողությունը           �?արեկան քանակը
 1. Ծառի էտ                1 անգամ
 2. Ծառի բնի սպիտակե�?ում   1 անգամ
 3. Ոռոգում                3-8 անգամ (կախված տարածաշջանի�?)
 4. Պարարտա�?ում            1 անգամ
 5. Կուլտիվա�?իա            1 անգամ
 6. Ծառի սրսկում           1 անգամ
 7. Բաժակների փխրե�?ում     1 անգամ


Պտղ ատո ւ ծ առ ե ր ի գ ն ահ ատմ ան մ ե թ ո դ աբ ան ո ւ թ յ ո ւ ն
   46. Պտղատու ծառերի դիմա�? փոխհատու�?ումը պետք է տրամադրվի այնքան, որքան կազմում է
       մեկ տարվա եկամտի զուտ շուկայական արժեքը�? բազմապատկած այն տարիների քանակով,
       որքան անհրաժեշտ է նոր լրիվ պտղատու ծառ աճե�?նելու համար: Պտղատու ծառերի
       գնահատման համար անհրաժեշտ են հետևյալ ելակետային տվյալները�?

      i. ծառատեսակ
      ii. ծառի արդյունաբերական բերք տալու տարիք,
      iii. բերքատվությունը,
      iv. բերքի արժեքը,
      v. ծառի գտնվելու տարածաշրջանը:

Ք այ լ 1 �? ար ի ք , ե ր բ ծ առ ը տալ ի ս է բ ե ր ք ար դ յ ո ւ ն աբ ե ր ակ ան
չ ափո վ


                                                                                 12
                                                                                 3
      47. Մասնագիտա�?ված հաստատությունների կողմի�? իրականա�?ված հետազոտությունները,
          մասնավորապես�?    Հայաստանի ազգային գյուղատնտեսական համալսարանի և
          մասնագիտական գրականությունը, օգտագործվել են տվյալ ծառի ամբողջական զարգա�?ման
          համար անհրաժեշտ տարիների քանակը որոշելու համար:


Ք այ լ 2 Մե կ կ ի լ ո գ ր ամ մ ր գ ի շ ո ւ կ այ ակ ան ար ժ ե ք ը

      48. Մրգատու ծառի տարեկան զուտ արժեքը սահմանվել է որպես շուկայական եկամուտ
          ծառի�? ստա�?ված տարեկան բերքի�?: Այսպիսով�? որոշվել է տվյալ ծառատեսակի�? ստա�?վող
          1 կիլոգրամ մրգի գինը: Հաշվարկները կատարելիս հաշվի են առնվել մի քանի գործոններ .

          Հայաստանի Ազգային Վիճակագրական Ծառայությունի�? ստա�?ված Հայաստանի
         Հանրապետությունում (գյուղատնտեսական ապրանքներ) իրա�?ման միջին տարեկան գների
         մասին տեղեկատվությունը հրատարակվել է Ագրոլրատու տասնօրյա թերթի4 2014թ-ի բոլոր
         առակա խնդիրների մեջ: Անհատական հետազոտություն է իրականա�?վել որոշակի տիպի
         մրգերի գինը որոշելու համար, քանի որ հնարավոր չէր ճշտել դրան�? գները վերը նշված
         պաշտոնական աղբյուրների�?:

Ք այ լ 3 Ծառ ատե ս ակ ի բ ե ր ք ատվ ո ւ թ յ ո ւ ն ը

      49. Որոշվել է ծառի բերքատվությունը : Բերքատվությունը որոշվել է�? հիմք ընդունելով
          մասնագիտական    գրականությունը,   ինչպես  նաև    տարբեր     մասնագիտա�?ված
          հաստատություններին հար�?ումները (օրինակ�? Հայաստանի Ազգային Ագրարային
          Համալսարան):

Ք այ լ 4 Փո խհ ատո ւ �? մ ան հ աշ վ ար կ ո ւ մ ը

      50. Բերքատու ծառերի գնահատման համար կիրառվել է հետևյալ բանաձևը.
    ԾԲ = �?Ք x �?ՇԶԵ
    Որտեղ�?
    ԾԲ – Բերքատու ծառի շուկայական գինը
    �?Ք – Այն տարիների քանակը, որն անհրաժեշտ է նոր ծառը լիարժեք պտղատվության տարիքին
    աճե�?նելու համար
    �?ՇԶԵ – �?արեկան շուկայական զուտ եկամուտը


4
Հ ր ատար ակ չ ո ւ թ յ ո ւ ն �? Հ Հ Գյ ո ւ ղ ատն տե ս ո ւ թ յ ան
ն ախար ար ո ւ թ յ ո ւ ն , «Գյ ո ւ ղ ատն տե ս ակ ան Աջ ակ �? ո ւ թ յ ան
Հ ան ր ապե տակ ան կ ե ն տր ո ն » ՓԲԸ




                                                                                      12
                                                                                      4
Փայ տան յ ո ւ թ տվ ո ղ ծ առ ե ր ի գ ն ահ ատմ ան մ ե թ ո դ աբ ան ո ւ թ յ ո ւ ն

   51. Փայտանյութ տվող ծառերը պետք է գնահատվեն տարիքի կարգի հիման վրա (տնկիներ, միջին
       հասունության ծառեր, հասուն ծառեր), ինչպես նաև փայտի որակի ու ծավալի հիման վրա:
       Փայտանյութ տվող ծառերի գնահատման համար անհրաժեշտ ելակետային տվյալներն են�?

      i. ծառատեսակ,
      ii. ծառի տրամագիծը սմ-ով` չափված գետնի�? 1,3 մ բարձրությամբ, կեղևի հետ միասին
      iii. վերամշակման ենթակա բնի երկարությունը (բարձրությունը) (մ)5:

Ք այ լ 1 Ծառ ի ծ ավ ալ ի ս ահ մ ան ո ւ մ

   52. Ելակետային տվյալների հիման վրա փայտանյութ տվող ծառերը դասակարգվում են�? ըստ
       ծավալի և տեսակի (շինարարության փայտանյութ և վառելիքի փայտանյութ): Ծավալը
       որոշելու նպատակով ծառերը դասակարգվում են�? ըստ տրամագծի`
       i. մանր (տնկիներ)�? 3,0-11,0 սմ,
       ii. միջին (միջին հասունության ծառեր)�? 12,0-24,0 սմ,
       iii. խոշոր (հասուն ծառեր)�? 25,0 սմ և ավել բնի հաստություն ունե�?ող ծառեր:

   53. Ծառի դասակարգումը �?ույ�? է տրված ստորև աղյուսակում: Թափոնները որոշվում են�? որպես
       հատման մնա�?որդների և կեղևի ծավալների գումար: Փայտանյութ տվող ծառերի
       վառելափայտի ծավալը հավասար է կեղևով բնի ծավալի�? հանած փայտանյութի և
       թափոնների ծավալները (սյունյակ 3-(7+8)):

   54. Եթե ծառը լրիվ վառելափայտ է, բնի ընդհանուր ծավալը սյունյակ 3-ի�? տեղափոխվում է 9-րդի
       տակ: Այդպիսի ծառի ծավալը (11) կազմվում է բնի (9) և սաղարթի ծավալի (10) գումարի�?: Իսկ
       փայտանյութ տվող ծառի ընդհանուր ծավալը` ընդհանուր լիկվիդը` (11) կազմվում է 7-րդ, 9-րդ և
       10-րդ սյունակների գումարի�?:


  Ծառի բնի չափերը                                  Հոծ ծավալը խորանարդ մետրերով

                        Փայտանյութ                                                    Վառելափայտ
             կեղևի
 D1,3 H      հետ                                            Թափոն-
                                                      Ընդա-                                       Ընդհանուր
                        Խոշոր      Միջին     Մանր           ներ          Բնի�?       �?աղարթի�?
                                                       մենը                                       լիկվիդ
 1     2    3          4       5           6    7      8        9          10            11
 12    15 0,084        -       -           0,03 0,03   0,03     0,02       0,01          0,06
 �?յունակ 1- ծառի բնի տրամագիծն է�? կրծքավանդակի բարձրությունի�? հաշված. D1,3, այսինքն�? գետնի�? 1,3
 բարձրությամբ տրամագիծը�? արտահայտված սմ-ով
 �?յունակ 2- ծառի բնի բարձրությունն է, H�? մ-ով
 �?յունակ 3- ծառի բնի ծավալն է կեղևով` V, խորանարդ մետրով

 Հղում. “Անտառապահի համառոտ ձեռնարկը,�?, Հայկ Հախինյան, Վանաձոր, 1996



Ք այ լ 2 Փայ տան յ ո ւ թ ի շ ո ւ կ այ ակ ան գ ն ի ս ահ մ ան ո ւ մ ը

   55. Փայտանյութի շուկայական գինը սահմանվել է գնահատման պահի դրությամբ ՀՀ-ում
       փայտանյութի շուկայում առկա միջին արժեքի հիման վրա: Կատարվե�? Մալաթիա-
       �?եբաստիա և Էրեբունի համայնքների վառելանյութ հանդիսա�?ող փայտի շուկայական գնի
       ուսումնասիրություն, և այն միջինա�?վե�? մի քանի տարբեր վաճառողների�? ստա�?ված
       տեղեկությունների հիման վրա:

  5
          Այս տվյալը անհրաժեշտ չէ բնի համար (ենթակա է գործընթա�?ի),որի երկարությունը ավելի քիչ է, քան 1,0մ,
  ինչպես նաև այն ծառերի համար , որի տրամագիծը ավելի քիչ է, քան 13,0 սմ:


                                                                                                             12
                                                                                                             5
Ք այ լ 3 Փո խհ ատո ւ �? մ ան հ աշ վ ար կ

       56. Փայտանյութ տվող ծառերի գնահատման համար կիրառվում է հետևյալ բանաձևը�?

       ՓԾՇԳ = ՓԽՇԳ x ՇՕԾ + ՎԾԽ x ՎՓԾ
       Որտեղ�?
       ՓԾՇԳ – Փայտանյութ տվող ծառի շուկայական գինը
       ՓԽՇԳ – Շինարարության համար օգտագործվող 1 խորանարդ մետր փայտանյութի շուկայական
       գինը,
       ՇՕԾ - Շինարարության համար օգտագործվող փայտանյութի ծավալը,
       ՎԾԽ – Վառելանյութ հանդիսա�?ող 1 խորանարդ մետր փայտի շուկայական գինը,
       ՎՓԾ – Վառելանյութ հանդիսա�?ող փայտի ծավալը

Մշ ակ աբ ո ւ յ ս ի գ ն ահ ատմ ան մ ե թ ո դ աբ ան ո ւ թ յ ո ւ ն

Մշ ակ աբ ո ւ յ ս ի գ ն ահ ատմ ան մ ե թ ո դ աբ ան ո ւ թ յ ո ւ ն

57.       Մշակաբույսի փոխհատու�?ումը որոշվում է մշակաբույսի տարեկան զուտ
          շուկայական արժեքի հիման վրա: �?տորև բերված են գնահատված մշակաբույսի
          համար օգտագործված անհրաժեշտ ելակետային տվյալները�?
         i. մշակաբույսի տեսակը,
        ii. բերք,
       iii. մշակաբույսի արժեքը,
       iv. այն տարածաշրջանը, որտեղ մշակաբույս կա

Ք այ լ 1. Մե կ տար վ ա ե կ ամ տի զ ո ւ տ շ ո ւ կ այ ակ ան ար ժ ե ք ի
ս ահ մ ան ո ւ մ ը
 58.      Մշակաբույսի մեկ տարվա եկամտի զուտ շուկայական արժեքը մշակաբույսի�? ստա�?վող մեկ
          տարվա բերքի շուկայական արժեքն է: Մեկ տարվա եկամտի զուտ շուկայական արժեքի
          որոշման համար նախ որոշվում է տվյալ մշակաբույսի�? ստա�?վող բերքի 1 կգ շուկայական
          արժեքը: Հաշվարկները կատարելիս հաշվի է առնվել հետևյալը�?

      Հայաստանի      Ազգային    Վիճակագրական     Ծառայությունի�?    ստա�?ված    Հայաստանի
      Հանրապետությունում (գյուղատնտեսական ապրանքներ) իրա�?ման միջին տարեկան գների մասին
      տեղեկատվությունը հրատարակվել է Ագրոլրատու տասնօրյա թերթի4 2014թ-ի բոլոր առակա
      խնդիրների մեջ: Անհատական հետազոտություն է իրականա�?վել որոշակի տիպի մշակաբույսերի
      գինը որոշելու համար, քանի որ հնարավոր չէր ճշտել դրան�? գները վերը նշված պաշտոնական
      աղբյուրների�?:

Ք այ լ 2          Մշ ակ աբ ո ւ յ ս ի բ ե ր ք ի ս ահ մ ան ո ւ մ ը

       59. Բերքը սահմանվում է�? հիմնվելով հետևյալի վրա�?

i. մասնագիտական գրականություն,
                                                    6
ii. միջին հաշվով բերքի �?ու�?իչներ�? հրատարակված Հայաստանի Հանրապետության Ազգային
Վիճակագրական ծառայության կողմի�?, որի վերլուծությունները կատարվել են վերջին 1 տարվա
համար, ինչպես նաև
iii. հետազոտություններ տարբեր մասնագիտա�?ված հաստատությունների հետ, ինչպես օրինակ�?
     Հայաստանի ազգային գյուղատնտեսական համալսարանն է: 1 կգ մշակաբույսի շուկայական
     գինը բազմապատկվում էր բերքի �?ու�?իչով:

 6
           www.armstat.am
                                                                                    12
                                                                                    6
Ք այ լ 3 Փո խհ ատո ւ �? մ ան հ աշ վ ար կ

   60. Մշակաբույսերի գնահատման համար կիրառվում էր հետևյալ բանաձևը`

   ՄՇԳ = ՄՄԶԳ x Մ
   Որտեղ`
   ՄՇԳ – Մշակաբույսի շուկայական գինը
   ՄՄԶԳ – Մեկ միավորի տարեկան եկամտի զուտ շուկայական գինը
   Մ – Մշակաբույսեր �?անելու տարածքի մակերեսը

�? �? ԱՆ�?ՊՈ�? �? ԱՅ Ի Ն ԾԱԽ�?Ե�?

   61. �?րանսպորտային ծախսերը որոշվում էին�? շուկայում առկա մի քանի բեռնափոխադրող
       ընկերությունների առաջարկած ծառայությունների միջին գնի հիման վրա: Գներն այնպես
       էին հաշվարկվում, որ ԱԵԱ-ները կարողանան իրեն�? գույքը տեղափոխել 20 կմ շառավղի
       շրջանակներում :

   62. Ուսումնասիրությունները �?ույ�? են տվել, որ նմանատիպ կազմակերպություններն առաջարկում
         են բեռնատար փոքր մեքենաներ (ԳԱԶԵԼ) և մեծ բեռնատար մեքենաներ (ԳԱԶ-52 կամ ԶԻԼ 131�?
         կահույք և կեն�?աղային իրեր տեղափոխելու համար, ՄԱԶ մակնիշի ավտոկռունկ և ԿԱՄԱԶ
         մակնիշի քարշակ�? ՕԴԱԶ մակնիշի կիսակ�?որդով�? ոչ ստանդարտ եզրաչափքեր ունե�?ող գույք
         տեղափոխելու համար): Ծառայության արժեքը հաշվարկվել է հետևյալ չափանիշների հիման
         վրա�?
    i. երթուղիների քանակը,
    ii. տեղափոխման ենթակա ակտիվների/գույքերի քանակը,
    iii. բնակարանի հարկը,
    iv.վերելակի առկայությունը,
    v. մեկ գույքի չափը:

ԳՈ�? ԾԱՌՆԱԿԱՆ ԾԱԽ�?Ե�?

   63. Գործարքին առնչվող ծախսերը հաշվվում են անշարժ գույքի պետական գրան�?ման
       իրականա�?ման դրույքաչափերի հիման վրա, որոնք հաստատված են�? նոտարական
       գրասենյակներում սահմանված ՀՀ օրենսդրության, վճարումների և պետական
       պարտականությունների համաձայն: Նաև հաշվի է առնված մի կտոր ակտիվի/գույքի�?
       2-3 մասերի բաժանվելու (ակտիվների/գույքերի մասնակի օտարման արդյունքում)
       հավանականությունը:
       Հավելված 7

                                      ԱՆՇԱ�?Ժ ԳՈՒՅՔԻ ՎԱՃԱՌՔԻ ՊԱՅՄԱՆԱԳԻ�?


Կնքման վայրը�?

        Գնորդ�?


            Ֆիզիկական անձ


        անուն *


        ազգանուն *


        հաշվառման հաս�?ե *


        անձնագրի /նույնականա�?ման քարտի/ տվյալներ *

        (սերիա, համար, երբ և ում կողմի�? է տրվել)




            Հայաստանի Հանրապետությունը�? ի դեմս *


            ՀՀ *                   մարզի *              համայնքն�? ի դեմս *




            Իրավաբանական անձ


        անվանում *


        գրան�?ման համար *


        գտնվելու վայրը *




        որի անունի�?        կանոնադրության հիման վրա   լիազորագրի հիման վրա հանդես է գալիս`


        անուն *


        ազգանուն *
հաշվառման հաս�?ե *


անձնագրի /նույնականա�?ման քարտի/ տվյալներ *

(սերիա, համար, երբ և ում կողմի�? է տրվել)




Վաճառող�?


    Ֆիզիկական անձ


անուն *


ազգանուն *


հաշվառման հաս�?ե *


անձնագրի /նույնականա�?ման քարտի/ տվյալներ *

(սերիա, համար, երբ և ում կողմի�? է տրվել)




    Հայաստանի Հանրապետությունը�? ի դեմս *


    ՀՀ *                   մարզի *              համայնքն�? ի դեմս *




    Իրավաբանական անձ


անվանում *


գրան�?ման համար *


գտնվելու վայրը *




որի անունի�?        կանոնադրության հիման վրա   լիազորագրի հիման վրա հանդես է գալիս`
անուն *


ազգանուն *


հաշվառման հաս�?ե *


անձնագրի /նույնականա�?ման քարտի/ տվյալներ *

(սերիա, համար, երբ և ում կողմի�? է տրվել)




�?ույն պայմանագրով վաճառողը պարտավորվում է սույն պայմանագրով նշված գնի դիմա�? գնորդի
սեփականությանը հանձնել սույն պայմանագրում նշված անշարժ գույքը:




Պայմանագրի առարկան.


Անշարժ գույքի մակերեսը`


    հողամաս                   հա

    շենք, շինություններ
(ընդհանուր մակերեսի չափը կամ մակերեսների չափերը ըստ առանձին շենք, շինությունների)


Հաս�?ե


Շենքի/շինության օգտագործման նպատակային նշանակությունը


Վաճառողը երաշխավորում է, որ սույն պայմանագրով նախատեսված անշարժ գույքի սեփականատերն է, գույքը
վաճառված կամ դատական վեճի առարկա չէ:




Վաճառողը երաշխավորում է, որ

    սույն պայմանագրով նախատեսված անշարժ գույքը վարձակալության կամ անհատույ�? օգտագործման
տրված կամ այլ կերպ ծանրաբեռնված չէ, արգելանքի տակ չի գտնվում:

    գնորդը տեղեկա�?ված է սույն պայմանագրով նախատեսված անշարժ գույքի�? այլ անձան�? իրավունքներով
ծանրաբեռնված լինելու մասին:
        �?ույն պայմանագրով վաճառողը գնորդի սեփականությանն է հանձնում ՀՀ կառավարությանն առընթեր

   անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի կողմի�? տրված                               թ. N
    գրան�?ման վկայականում նշված անշարժ գույքի միավորը ամբողջությամբ:

          �?ույն պայմանագրով վաճառողը գնորդի սեփականությանն է հանձնում ՀՀ կառավարությանն առընթեր

   անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի կողմի�? տրված                               թ. N
   գրան�?ման վկայականում նշված անշարժ գույքի միավորի` նախօրոք որպես առանձին գույքային միավոր
   չառանձնա�?ված մասը, որի հատակագիծը կ�?վում է սույն պայմանագրին և կազմում է դրա բաղկա�?ու�?իչ մասը:



                     Անշարժ գույքի նշանակությունը`
                                                         բնակելի

                                                         հողամաս

                                                         այլ անշարժ գույքի *


   Գինը

   �?ույն պայմանագրով նախատեսված անշարժ գույքի գինը կազմում է                       ՀՀ դրամ` ներառյալ ԱԱՀ,
   եթե կիրառելի է:


   �?ույն պայմանագրով նախատեսված անշարժ գույքի գինը�?

        վճարվել է ամբողջությամբ,

        վճարվելու է *                  օրվա ընթա�?քում:


   Անշարժ գույքը գնորդին հանձնելը

        Անշարժ գույքի հանձնման ակտը պետք է կազմվի սույն պայմանագիրը հաստատելու�?

   հետո *                 ընթա�?քում:

        Անշարժ գույքը սույն պայմանագիրը հաստատելու պահին հանձնվել է գնորդին:


   �?ույն պայմանագրով չկարգավորված հարաբերությունների նկատմամբ կիրառվում են պայմանագրի կնքման
   պահին գործող Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությունը:




   �?տորագրություններ�?

Գնորդ       _____________________________________________            __________________________
                         (անուն,ազգանուն)                               (ստորագրություն)
Վաճառող       _____________________________________________          __________________________
                        (անուն,ազգանուն)                                     (ստորագրություն)




   □ (Եթե առկա է) Անշարժ գույքի համատեղ սեփականության մասնակի�?


          _____________________________________________     __________________________
                         (անուն,ազգանուն)                       (ստորագրություն)




   �?ույն պայմանագիրը կողմերը ստորագրել են իմ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր

   անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի աշխատակազմի                         սպասարկման գրասենյակի

   աշխատակի�?`                   ներկայությամբ: Նրան�? (նաև ներկայա�?ու�?իչների, եթե պայմանագրի կողմ
   հանդես   են   գալիս   Հայաստանի   Հանրապետությունը,   Հայաստանի    Հանրապետության    համայնքը   կամ
   իրավաբանական անձը) անունը, ազգանունը, ինքնությունը ստուգված են:


                                      _____________________________
                                        (տարեթիվ,ստորագրություն)
      Հավելված 8

                         ՆԿԱ�?ԱԳ�?ՈՒԹՅԱՆ Ա�?�?ԱՆԱԳ�?ՈՒԹՅՈՒՆ N_________________

      Հաս�?են`_____________________________________________________________________

      Գույքը տիրապետողը_________________________________________________________

                                     (ազգանունը, անունը)
                  Շինության չափը և                         Զբաղե�?րած հողամասի չափը և           �?եփակա-
Հ/հ
                     իրավունքը                                     իրավունքը                   նությունը
                                                                                               հաստա-
          ընդ.                        կարգ       ընդ.      օտարվող                     կարգ      տող
                  սեփ     վարձ                                        սեփ      վարձ
           քմ                         չունի       քմ         քմ                        չունի     փաս-
                                                                                               տաթուղթ
1.         2.     3.       4.          5.         6.         7.        8.        9.     10.       11.



                                              ՕԲՅԵԿ�?Ի ՆԿԱ�?ԱԳԻ�?Ը

1. Նպատակային նշանակությունը
   (հուշարձան հանդիսանալու մասին նշումով)
2. �?եփականության/վարձակալության վկայականի համարը և
   տրման ամսաթիվը
                                        Վկայականի տրման հիմքը
3.    Հարկայնությունը, հարկը
4.    �?անիքը
5.    Հիմնական պատերը
6.    Միջհարկային ծածկը
7.    Հարկի բարձրությունը /մ/
8.    Շինության հիմքը
9.                      Հարդարման նկարագիրը
                                                սանհանգույ�?
                                        դռներ, պատուհաններ
                                                    հատակ
                                                  առաստաղ
                                 տարածքի բարեկարգվածություն
                                                   պարիսպ
10.                       Բազմամյա տնկարկներ
                                        Ընդհանուր հողատարածք
                                         Օտարվող հողատարածք

11. Խմելու ջուր
    ոռոգման ջուր
12. Էլեկտրաէներգիա
13. Կոյուղի
14. Հեռախոս
15. Լրա�?ու�?իչ նշումներ


                             �?ԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵ�? �?Ի�?ԱՊԵ�?ՈՂԻ ԸՆ�?ԱՆԻՔԻ ԿԱԶՄԻ ՄԱ�?ԻՆ


Հ/ հ       Ազգանուն,          Ծննդյան       Ազգակ�?ա-         Նշված            Գույքի       Անձնագրի
            Անուն              թիվը         կան կապը        հաս�?եում        նկատմամբ        (ծննդյան
                                                           հաշվառման        իրավունքը     վկայականի)
                                                            թվագիրը                         համարը
1.             2.                3.            4.              5.                  6.          7.




        Լ�?ԱՑՈՒՑԻՉ �?ՎՅԱԼՆԵ�?
        ___________________________________________________________________
        ___________________________________________________________________
        ___________________________________________________________________
        ___________________________________________________________________

        ԿՑՎՈՂ ՓԱ�?�?ԱԹՂԹԵ�?

          1.   �?եփականության վկայականի հատակագծի պատճենը
          2.   Լուսանկարներ
          3.   Այլն

        Նկարագիրը կազմե�?ին�?

 _______________________                                _______________________
 (ազգանուն, անուն)                                      (ստորագրությունը)
 _______________________                                _______________________
 (ազգանուն, անուն)                                      (ստորագրությունը)
 _______________________                                _______________________
 (ազգանուն, անուն)                                      (ստորագրությունը)

       Գույքի նկատմամբ գույքային իրավունքներ ունե�?ողներ, փաստա�?ի օգտագործողներ `

 _______________________                _______________________         _______________________
 (կարգավիճակը)                          (ազգանուն, անուն)               (ստորագրությունը)
 _______________________                _______________________         _______________________
 (կարգավիճակը)                          (ազգանուն, անուն)               (ստորագրությունը)
 _______________________                _______________________         _______________________
 (կարգավիճակը)                          (ազգանուն, անուն)               (ստորագրությունը)
 _______________________                _______________________         _______________________
 (կարգավիճակը)                          (ազգանուն, անուն)               (ստորագրությունը)

       �?եռքբերող`

       ___________________              ___________________             ___________________
       (պաշտոնը)                        (ազգանուն, անուն)               (ստորագրությունը)
       «___» ___________ 20___


                                                            ՀԱՎԵԼՎԱԾ N___________Ա�?�?ԱՆԱԳ�?ՈՒԹՅԱՆ


                                          Լ�?ԱՑՈՒՑԻՉ �?ՎՅԱԼՆԵ�?

         Օտարվողհողակտորըկազմումէամբողջհողակտորի 10%-ի�?ավելին                    Այո         Ոչ
                                                                                  □          □

            Առան�? պետական գրան�?ման փաստա�?ի օգտագործում               Օգտագործման ընդհանուր ժամկետը

      �?ահմանված կարգով պետական գրան�?ում ունե�?ող վարձակալություն      Վարձակալության մնա�?ած ժամկետը



                                      Ծառերի տեսակը և քանակը
 Ծառի               Ընդհանուր հողատարածք                     Օտարվող հողատարածք
տեսակը        Նորատունկ      Դեռ ոչ    Բերքատու   Նորատունկ   Դեռ ոչ բերքատու   Բերքատու
                           բերքատու
1.
2.

                                     Աճե�?վող բերքի տեսակը և քանակը
       Մշակաբույսի տեսակը           Ամբողջ հողատարածքի վրա աճե�?վող          Օտարվող հատվածի վրա
                                              մակերեսը (քմ)                 աճե�?վող մակերեսը (քմ)
1.
2.

     Գույքի նկատմամբ գույքային իրավունքներ ունե�?ողների, փաստա�?ի օգտագործողների կոնտակտային տվյալներ`
     Հեռ`        ____________________________
     Էլ. Փոստ` ____________________________

     Նկարագիրը կազմե�?ին�?

_______________________                               _______________________
(ազգանուն, անուն)                                     (ստորագրությունը)
_______________________                               _______________________
(ազգանուն, անուն)                                     (ստորագրությունը)

     Գույքի նկատմամբ գույքային իրավունքներ ունե�?ողներ, փաստա�?ի օգտագործողներ `

_______________________               _______________________          _______________________
(կարգավիճակը)                         (ազգանուն, անուն)                (ստորագրությունը)
_______________________               _______________________          _______________________
(կարգավիճակը)                         (ազգանուն, անուն)                (ստորագրությունը)

  �?եռքբերող`
___________________                   ___________________              ___________________
(պաշտոնը)                             (ազգանուն, անուն)                (ստորագրությունը)
        Հավելված 9

                                     ՀԱՄԱՊԱ�?Ա�?ԽԱՆ ԿՈ�?ՈՒ�?�?ՆԵ�? Կ�?ԱԾ ԱԶԴԱԿԻ�? �?�?-Ե�?Ի ՎԵ�?ԱԲԵ�?ՅԱԼ ՄԱՆ�?ԱՄԱ�?ՆԵ�?


                                           Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                               Առկա
                 Հենաս                  նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No     Համայնք               յին                                                                                            մշակաբույսերի
                  յուն                    սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                             տեասկը
                                           վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                                                             Օգտագ.
                         09-013-
1    Անգեղակոթ     1                   Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        399.10            39,650.0      Ցորեն               4           Կիրառելի չէ
                         0214-0030
                                                                             կողմի�?

                                       Գյուղատնտեսական
                                       (նշանակությունը պետք է
                                                                             Օգտագ.
                         09-013-       փոխվի Էներգետիկայի,
2    Անգեղակոթ     1                                            Համայնք     սեփական.         63.60                -         Առկա չէ              -               -
                         0214-         տրանսպորտի, կապի,
                                                                             կողմի�?
                                       կոմ.
                                       ենթակառ.օբյեկտներ)
                                                                             Օգտագ.
                         09-013-
3    Անգեղակոթ     2                   Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        289.20            38,050.0      Առկա չէ             5           Կիրառելի չէ
                         0214-0017
                                                                             կողմի�?
                                                                             Օգտագ.
                         09-013-
4    Անգեղակոթ     3                   Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        240.50             9,650.0      Գարի                1           Աղքատ �?�?
                         0214-0015
                                                                             կողմի�?
                                                                             Օգտագ.
                         09-013-
5    Անգեղակոթ     4                   Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        140.50            36,060.0      Առկա չէ             1           Կիրառելի չէ
                         0212-0014
                                                                             կողմի�?




                                                                                                                                                     137
                                         Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                             Առկա
                 Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No     Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                  յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                         վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը


                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-013-     փոխվի Էներգետիկայի,
6    Անգեղակոթ     4                                          Համայնք     սեփական.        148.70                -         Առկա չէ              -               -
                         0212-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-070-     փոխվի Էներգետիկայի,
7    Շաքի          5                                          Համայնք     սեփական.        484.40                -         Առկա չէ              -               -
                         0115-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                                                           Օգտագ.
                         09-070-
8    Շաքի          6                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        289.20            15,900.0      Առկա չէ             1           Կիրառելի չէ
                         0133-0041
                                                                           կողմի�?

                                                                           Օգտագ.
                         09-070-
9    Շաքի          7                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        289.20             7,200.0      Կորենգան            3           Կիրառելի չէ
                         0133-0050
                                                                           կողմի�?

                                                                           Օգտագ.
                         09-070-
10   Շաքի          8                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        272.50            81,200.0      Ցորեն               3           Կիրառելի չէ
                         0133-0057
                                                                           կողմի�?

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-070-     փոխվի Էներգետիկայի,
11   Շաքի          9                                          Համայնք     սեփական.        240.40                -         Առկա չէ              -               -
                         0132-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                   138
                                         Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                             Առկա
                 Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No     Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                  յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                         վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-070-     փոխվի Էներգետիկայի,
12   Շաքի         10                                          Համայնք     սեփական.        462.60               -          Առկա չէ              -               -
                         0132-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-070-     փոխվի Էներգետիկայի,
13   Շաքի         11                                          Համայնք     սեփական.        462.60               -          Առկա չէ              -               -
                         0132-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)


                                                                           Օգտագ.
                         09-070-
14   Շաքի         12                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        151.60            11,400.0      Գարի                3           Կիրառելի չէ
                         0132-0028
                                                                           կողմի�?


                                                                           Օգտագ.
                         09-070-
15   Շաքի         12                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        172.70            15,700.0      Հաճար               4           Կիրառելի չէ
                         0132-0027
                                                                           կողմի�?


                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-070-     փոխվի Էներգետիկայի,
16   Շաքի         13                                          Համայնք     սեփական.        289.20               -          Առկա չէ              -               -
                         0130-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                   139
                                         Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                             Առկա
                 Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No     Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                  յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                         վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-070-     փոխվի Էներգետիկայի,
17   Շաքի         14                                          Համայնք     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -               -
                         0130-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                                                           Օգտագ.
                         09-070-
18   Շաքի         15                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.         39.10            29,500.0      Առկա չէ             4          Կին �?�? գլխավոր
                         0128-009
                                                                           կողմի�?

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-070-     փոխվի Էներգետիկայի,
19   Շաքի         15                                          Համայնք     սեփական.        201.50               -          Առկա չէ              -               -
                         0128-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-070-     փոխվի Էներգետիկայի,
20   Շաքի         16                                          Համայնք     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -               -
                         0128-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-070-     փոխվի Էներգետիկայի,
21   Շաքի         17                                          Համայնք     սեփական.        272.50               -          Առկա չէ              -               -
                         0128-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                   140
                                         Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                             Առկա
                 Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No     Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                  յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                         վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-070-     փոխվի Էներգետիկայի,
22   Շաքի         18                                          Համայնք     սեփական.        289.20               -          Առկա չէ              -               -
                         0125-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-070-     փոխվի Էներգետիկայի,
23   Շաքի         19                                          Համայնք     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -               -
                         0125-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                                                           Օգտագ.
                         09-070-
24   Շաքի         20                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        361.30            15,000.0      Առկա չէ             2           Կիրառելի չէ
                         0125-0067
                                                                           կողմի�?

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                         09-060-     փոխվի Էներգետիկայի,                  Վարձակա
25   Իշխանասար    21                                          Համայնք                     289.20               -          Առկա չէ             1           Կիրառելի չէ
                         0115-0010   տրանսպորտի, կապի,                       լ
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-060-     փոխվի Էներգետիկայի,
26   Իշխանասար    22                                          Համայնք     սեփական.        240.40               -          Առկա չէ              -               -
                         0114-004    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                   141
                                         Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                             Առկա
                 Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No    Համայնք                յին                                                                                          մշակաբույսերի
                  յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                         վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-060-     փոխվի Էներգետիկայի,
27   Իշխանասար    23                                           Համայնք    սեփական.        289.20               -          Առկա չէ              -               -
                         0110-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-060-     փոխվի Էներգետիկայի,
28   Իշխանասար    24                                           Համայնք    սեփական.        361.30               -          Առկա չէ              -               -
                         0110-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                         09-060-     փոխվի Էներգետիկայի,                  Վարձակա
29   Իշխանասար    25                                           Համայնք                    289.20               -          Առկա չէ             1           Կիրառելի չէ
                         0105-       տրանսպորտի, կապի,                       լ
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                                              Իրավունքի
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                              պետական     Ապօրինի
                         09-060-     փոխվի Էներգետիկայի,
30   Իշխանասար    26                                           գրան�?ում   օգտագործ        134.00               -          Ցորեն               1           Կիրառելի չէ
                         0111-009    տրանսպորտի, կապի,
                                                              կատարված       ող
                                     կոմ.
                                                                  չէ
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                   142
                                         Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                             Առկա
                 Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No     Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                  յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                         վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-060-     փոխվի Էներգետիկայի,
31   Իշխանասար    26                                           Համայնք    սեփական.        106.40                -         Առկա չէ              -               -
                         0111-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-006-     փոխվի Էներգետիկայի,
32   �?իսիան       27                                           Համայնք    սեփական.        272.50                -         Առկա չէ              -               -
                         0310-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-006-     փոխվի Էներգետիկայի,
33   �?իսիան       28                                           Համայնք    սեփական.        289.20                -         Առկա չէ              -               -
                         0311-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                                              Իրավունքի
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                              պետական
                         09-006-     փոխվի Էներգետիկայի,
34   �?իսիան       29                                           գրան�?ում    Չի օգտ.        196.30                -         Առկա չէ              -               -
                         0311-048    տրանսպորտի, կապի,
                                                              կատարված
                                     կոմ.
                                                                  չէ
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                                                           Օգտագ.
                         09-006-
35   �?իսիան       29                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        124.80             2,050.0      Առկա չէ             1           Կիրառելի չէ
                         0311-045
                                                                           կողմի�?




                                                                                                                                                   143
                                         Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                             Առկա
                 Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No     Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                  յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                         վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                     Գյուղատնտեսական
                                                              Իրավունքի
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                              պետական
                         09-006-     փոխվի Էներգետիկայի,
36   �?իսիան       29                                           գրան�?ում    Չի օգտ.         3.10                 -         Առկա չէ              -               -
                         0311-048    տրանսպորտի, կապի,
                                                              կատարված
                                     կոմ.
                                                                  չէ
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-006-     փոխվի Էներգետիկայի,
37   �?իսիան       30                                           Համայնք    սեփական.        324.30                -         Առկա չէ              -               -
                         0307-003    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-105-     փոխվի Էներգետիկայի,
38   ՈՒյծ         31                                           Համայնք    սեփական.        240.50                -         Առկա չէ              -               -
                         0101-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                                                           Օգտագ.
                         09-105-
39   ՈՒյծ         32                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        240.50             6,550.0      Առկա չէ             1           Կիրառելի չէ
                         0101-0038
                                                                           կողմի�?


                                                                           Օգտագ.
                         09-105-
40   ՈՒյծ         33                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        240.50            10,770.0      Առկա չէ             1           Կիրառելի չէ
                         0101-0042
                                                                           կողմի�?


                                                                           Օգտագ.
                         09-105-
41   ՈՒյծ         34                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        186.40             9,560.0      Ցորեն               1           Կիրառելի չէ
                         0101-0068
                                                                           կողմի�?




                                                                                                                                                   144
                                         Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                             Առկա
                 Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No     Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                  յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                         վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-105-     փոխվի Էներգետիկայի,
42   ՈՒյծ         34                                          Համայնք     սեփական.         54.10               -          Առկա չէ              -               -
                         0101-0070   տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                                                           Օգտագ.
                         09-011-
43   Աղիտու       35                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        240.40            49,920.0      Ցորեն               1           Կիրառելի չէ
                         0101-0037
                                                                           կողմի�?

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-011-     փոխվի Էներգետիկայի,
44   Աղիտու       36                                          Համայնք     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -               -
                         0101-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-011-     փոխվի Էներգետիկայի,
45   Աղիտու       37                                          Պետական     սեփական.        361.30               -          Առկա չէ              -               -
                         0101-0028   տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-011-     փոխվի Էներգետիկայի,
46   Աղիտու       38                                          Համայնք     սեփական.        187.10               -          Առկա չէ              -               -
                         0102-0027   տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                   145
                                         Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                             Առկա
                 Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No     Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                  յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                         վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-011-     փոխվի Էներգետիկայի,
47   Աղիտու       38                                          Համայնք     սեփական.         53.30               -          Առկա չէ              -               -
                         0102-0001   տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-011-     փոխվի Էներգետիկայի,
48   Աղիտու       39                                          Համայնք     սեփական.        272.50               -          Առկա չէ              -               -
                         0102-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)
                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-011-     փոխվի Էներգետիկայի,
49   Աղիտու       40                                          Համայնք     սեփական.        240.40               -          Առկա չէ              -               -
                         0102-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)
                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-011-     փոխվի Էներգետիկայի,
50   Աղիտու       41                                          Համայնք     սեփական.        240.40               -          Առկա չէ              -               -
                         0102-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)
                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-011-     փոխվի Էներգետիկայի,
51   Աղիտու       42                                          Համայնք     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -               -
                         0104-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)
                                                                           Օգտագ.
                         09-011-
52   Աղիտու       42                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.         120.0            59,622.0      Առկա չէ             1           Կիրառելի չէ
                         0104-0004
                                                                           կողմի�?



                                                                                                                                                   146
                                        Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                        Կադաստրա                                                                                             Առկա
                Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No    Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                 յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                         ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                        վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                                                          Օգտագ.
                        09-068-
53   Նորավան     43                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        240.40            27,560.0      Ցորեն               1           Կիրառելի չէ
                        0103-0130
                                                                          կողմի�?

                                                                          Օգտագ.
                        09-068-
54   Նորավան     44                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.         32.20            16,310.0      Գարի                1           Կիրառելի չէ
                        0104-0012
                                                                          կողմի�?

                                    Գյուղատնտեսական
                                    (նշանակությունը պետք է
                                                                          Օգտագ.
                        09-068-     փոխվի Էներգետիկայի,
55   Նորավան     44                                           Համայնք    սեփական.        240.20               -          Առկա չէ              -               -
                        0104-0001   տրանսպորտի, կապի,
                                                                          կողմի�?
                                    կոմ.
                                    ենթակառ.օբյեկտներ)

                                                                          Օգտագ.
                        09-068-
56   Նորավան     45                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        324.30            33,700.0      Առկա չէ             3           Կիրառելի չէ
                        0107-0005
                                                                          կողմի�?

                                    Գյուղատնտեսական
                                                             Իրավունքի
                                    (նշանակությունը պետք է
                                                             պետական
                        09-068-     փոխվի Էներգետիկայի,
57   Նորավան     46                                           գրան�?ում    Չի օգտ.        125.80               -          Առկա չէ              -               -
                        0101-0056   տրանսպորտի, կապի,
                                                             կատարված
                                    կոմ.
                                                                 չէ
                                    ենթակառ.օբյեկտներ)


                                                                          Օգտագ.
                        09-068-
58   Նորավան     46                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        114.60            30,360.0      Առկա չէ             1           Կիրառելի չէ
                        0101-0057
                                                                          կողմի�?

                                                                          Օգտագ.
                        09-068-
59   Նորավան     47                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        272.50            12,890.0      Ցորեն               1           Կիրառելի չէ
                        0101-0070
                                                                          կողմի�?



                                                                                                                                                  147
                                        Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                        Կադաստրա                                                                                             Առկա
                Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No    Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                 յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                         ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                        վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                                                          Օգտագ.
                        09-089-
60   Վաղատին     48                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        240.50            69,750.0      Ցորեն               1           Կիրառելի չէ
                        0102-0021
                                                                          կողմի�?

                                                                          Օգտագ.
                        09-089-
61   Վաղատին     49                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        240.50            60,360.0      Առկա չէ             2           Կիրառելի չէ
                        0101-0005
                                                                          կողմի�?

                                    Գյուղատնտեսական
                                    (նշանակությունը պետք է
                                                                          Օգտագ.
                        09-089-     փոխվի Էներգետիկայի,
62   Վաղատին     50                                          Համայնք     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -               -
                        0101-0030   տրանսպորտի, կապի,
                                                                          կողմի�?
                                    կոմ.
                                    ենթակառ.օբյեկտներ)

                                    Գյուղատնտեսական
                                    (նշանակությունը պետք է
                                                                          Օգտագ.
                        09-089-     փոխվի Էներգետիկայի,
63   Վաղատին     51                                          Համայնք     սեփական.        229.90               -          Առկա չէ              -               -
                        0101-0030   տրանսպորտի, կապի,
                                                                          կողմի�?
                                    կոմ.
                                    ենթակառ.օբյեկտներ)

                                    Գյուղատնտեսական
                                    (նշանակությունը պետք է
                                                                          Օգտագ.
                        09-089-     փոխվի Էներգետիկայի,
64   Վաղատին     51                                          Համայնք     սեփական.         59.30               -          Առկա չէ              -               -
                        0101-0030   տրանսպորտի, կապի,
                                                                          կողմի�?
                                    կոմ.
                                    ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                  148
                                        Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                        Կադաստրա                                                                                             Առկա
                Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No    Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                 յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                         ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                        վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                    Գյուղատնտեսական
                                    (նշանակությունը պետք է
                                                                          Օգտագ.
                        09-089-     փոխվի Էներգետիկայի,
65   Վաղատին     52                                          Համայնք     սեփական.        289.20               -          Առկա չէ              -               -
                        0101-0030   տրանսպորտի, կապի,
                                                                          կողմի�?
                                    կոմ.
                                    ենթակառ.օբյեկտներ)

                                                                          Օգտագ.
                        09-089-
66   Վաղատին     53                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        109.10            17,740.0      Ցորեն               1           Կիրառելի չէ
                        0102-0034
                                                                          կողմի�?
                                    Գյուղատնտեսական
                                    (նշանակությունը պետք է
                                                                          Օգտագ.
                        09-089-     փոխվի Էներգետիկայի,
67   Վաղատին     53                                          Համայնք     սեփական.        332.30               -          Առկա չէ              -               -
                        0102-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                          կողմի�?
                                    կոմ.
                                    ենթակառ.օբյեկտներ)

                                                                          Օգտագ.
                        09-089-
68   Վաղատին     54                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        272.50            62,580.0      Ցորեն               1           Կիրառելի չէ
                        0102-0054
                                                                          կողմի�?

                                    Գյուղատնտեսական
                                    (նշանակությունը պետք է
                                                                          Օգտագ.
                        09-089-     փոխվի Էներգետիկայի,
69   Վաղատին     55                                          Համայնք     սեփական.        272.50               -          Առկա չէ              -               -
                        0102-0069   տրանսպորտի, կապի,
                                                                          կողմի�?
                                    կոմ.
                                    ենթակառ.օբյեկտներ)

                                    Գյուղատնտեսական
                                    (նշանակությունը պետք է
                                                                          Օգտագ.
                        09-089-     փոխվի Էներգետիկայի,
70   Վաղատին     56                                          Համայնք     սեփական.        324.30               -          Առկա չէ              -               -
                        0102-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                          կողմի�?
                                    կոմ.
                                    ենթակառ.օբյեկտներ)



                                                                                                                                                  149
                                        Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                        Կադաստրա                                                                                             Առկա
                Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No    Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                 յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                         ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                        վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը


                                                                          Օգտագ.
                        09-089-
71   Վաղատին     57                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        324.30            35,630.0      Կորենգան            1           Կիրառելի չէ
                        0102-0078
                                                                          կողմի�?

                                    Գյուղատնտեսական
                                    (նշանակությունը պետք է
                        09-089-     փոխվի Էներգետիկայի,                  Վարձակա
72   Վաղատին     58                                          Համայնք                     240.40                -         Առկա չէ             1           Կիրառելի չէ
                        0102-001    տրանսպորտի, կապի,                       լ
                                    կոմ.
                                    ենթակառ.օբյեկտներ)

                                    Գյուղատնտեսական
                                    (նշանակությունը պետք է
                        09-089-     փոխվի Էներգետիկայի,                  Վարձակա
73   Վաղատին     59                                          Համայնք                     240.50                -         Առկա չէ             1           Կիրառելի չէ
                        0102-001    տրանսպորտի, կապի,                       լ
                                    կոմ.
                                    ենթակառ.օբյեկտներ)


                                                                          Օգտագ.
                         09-089-                                                                                                                        Աղքատ և Կին
74   Վաղատին     60                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.         19.70            10,650.0      Առկա չէ             3
                        0102-0085                                                                                                                        �?�? գլխավոր
                                                                          կողմի�?

                                                                          Օգտագ.
                         09-089-
75   Վաղատին     60                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.         2.10              9,480.0      Կորենգան            1           Կիրառելի չէ
                        0102-0084
                                                                          կողմի�?

                                    Գյուղատնտեսական
                                    (նշանակությունը պետք է
                                                                          Օգտագ.
                         09-089-    փոխվի Էներգետիկայի,
76   Վաղատին     60                                          Համայնք     սեփական.        302.50                -         Առկա չէ              -               -
                        0102-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                          կողմի�?
                                    կոմ.
                                    ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                  150
                                         Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                             Առկա
                 Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No     Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                  յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                         վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը


                                                                           Օգտագ.
                          09-089-
77   Վաղատին      61                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        289.20            39,620.0      Առկա չէ             1           Կիրառելի չէ
                         0102-0109
                                                                           կողմի�?

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                          09-089-    փոխվի Էներգետիկայի,
78   Վաղատին      62                                          Համայնք     սեփական.        272.50               -          Առկա չէ              -               -
                         0102-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                                                           Օգտագ.
                          09-089-
79   Վաղատին      63                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        324.30            54,058.0      Գարի                3          Կին �?�? գլխավոր
                         0102-0125
                                                                           կողմի�?
                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                          09-089-    փոխվի Էներգետիկայի,
80   Վաղատին      64                                          Համայնք     սեփական.        240.40               -          Առկա չէ              -               -
                         0102-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)
                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                          09-056-    փոխվի Էներգետիկայի,
81   Հարժիս       65                                          Պետական     սեփական.        240.40               -          Առկա չէ              -               -
                         0043-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)
                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                          09-056-    փոխվի Էներգետիկայի,
82   Հարժիս       66                                          Պետական     սեփական.        272.50               -          Առկա չէ              -               -
                         0043-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                   151
                                         Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                             Առկա
                 Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No     Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                  յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                         վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը


                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                          09-056-    փոխվի Էներգետիկայի,
83   Հարժիս       67                                          Պետական     սեփական.        324.30               -          Առկա չէ              -              -
                         0043-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-056-     փոխվի Էներգետիկայի,
84   Հարժիս       68                                          Պետական     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -              -
                         0044-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-056-     փոխվի Էներգետիկայի,
85   Հարժիս       69                                          Համայնք     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -              -
                         0044-0047   տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-056-     փոխվի Էներգետիկայի,
86   Հարժիս       70                                          Պետական     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -              -
                         0047-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)
                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-056-     փոխվի Էներգետիկայի,
87   Հարժիս       71                                          Պետական     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -              -
                         0047-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                   152
                                           Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                               Առկա
                 Հենաս                  նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No     Համայնք               յին                                                                                            մշակաբույսերի
                  յուն                    սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                             տեասկը
                                           վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը


                                       Գյուղատնտեսական
                                       (նշանակությունը պետք է
                                                                             Օգտագ.
                         09-056-       փոխվի Էներգետիկայի,
88   Հարժիս       72                                            Պետական     սեփական.        324.30               -          Առկա չէ              -              -
                         0043-001      տրանսպորտի, կապի,
                                                                             կողմի�?
                                       կոմ.
                                       ենթակառ.օբյեկտներ)

                                       Գյուղատնտեսական
                                       (նշանակությունը պետք է
                                                                             Օգտագ.
                                       փոխվի Էներգետիկայի,
89   Հարժիս       73     09-056-0043                            Համայնք     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -              -
                                       տրանսպորտի, կապի,
                                                                             կողմի�?
                                       կոմ.
                                       ենթակառ.օբյեկտներ)

                                       Գյուղատնտեսական
                                       (նշանակությունը պետք է
                                                                             Օգտագ.
                         09-056-       փոխվի Էներգետիկայի,
90   Հարժիս       74                                            Պետական     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -              -
                         0043-001      տրանսպորտի, կապի,
                                                                             կողմի�?
                                       կոմ.
                                       ենթակառ.օբյեկտներ)

                                       Գյուղատնտեսական
                                       (նշանակությունը պետք է
                                                                             Օգտագ.
                         09-056-       փոխվի Էներգետիկայի,
91   Հարժիս       75                                            Պետական     սեփական.        272.50               -          Առկա չէ              -              -
                         0043-001      տրանսպորտի, կապի,
                                                                             կողմի�?
                                       կոմ.
                                       ենթակառ.օբյեկտներ)

                                       Գյուղատնտեսական
                                       (նշանակությունը պետք է
                                                                             Օգտագ.
                         09-056-       փոխվի Էներգետիկայի,
92   Հարժիս       76                                            Պետական     սեփական.        272.50               -          Առկա չէ              -              -
                         0043-001      տրանսպորտի, կապի,
                                                                             կողմի�?
                                       կոմ.
                                       ենթակառ.օբյեկտներ)



                                                                                                                                                     153
                                         Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                             Առկա
                 Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No     Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                  յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                         վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-056-     փոխվի Էներգետիկայի,
93   Հարժիս       77                                          Պետական     սեփական.        272.50               -          Առկա չէ              -              -
                         0051-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-056-     փոխվի Էներգետիկայի,
94   Հարժիս       78                                          Պետական     սեփական.        272.50               -          Առկա չէ              -              -
                         0053-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-056-     փոխվի Էներգետիկայի,
95   Հարժիս       79                                          Պետական     սեփական.        272.50               -          Առկա չէ              -              -
                         0043-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)

                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
96   Շինուհայր    80                                          Պետական     սեփական.        272.50               -          Առկա չէ              -              -
                         0044-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                   154
                                          Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                          Կադաստրա                                                                                             Առկա
                  Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No      Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                   յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                           ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                          վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
97    Շինուհայր    81                                          Պետական     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -              -
                          0055-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
98    Շինուհայր    82                                          Պետական     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -              -
                          0055-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
99    Շինուհայր    83                                          Պետական     սեփական.        289.20               -          Առկա չէ              -              -
                          0055-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
100   Շինուհայր    84                                          Պետական     սեփական.        361.30               -          Առկա չէ              -              -
                          0055-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                    155
                                          Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                          Կադաստրա                                                                                             Առկա
                  Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No      Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                   յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                           ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                          վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
101   Շինուհայր    85                                          Պետական     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -               -
                          0059-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-003-     փոխվի Էներգետիկայի,
102   Գորիս        86                                          Համայնք     սեփական.        272.50               -          Առկա չէ              -               -
                          0317-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-003-     փոխվի Էներգետիկայի,
103   Գորիս        87                                          Պետական     սեփական.        289.20               -          Առկա չէ              -               -
                          0318-005    տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                      Ջրային (նշանակությունը
                                      պետք է փոխվի
                                                                            Օգտագ.
                          09-003-     Էներգետիկայի,
104   Գորիս        88                                          Համայնք     սեփական.        272.50               -          Առկա չէ              -               -
                          0320-0009   տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                                                            Օգտագ.
                          09-003-
105   Գորիս        89                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        223.90            31,770.0      Առկա չէ             2           Կիրառելի չէ
                          0320-0016
                                                                            կողմի�?




                                                                                                                                                    156
                                          Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                          Կադաստրա                                                                                             Առկա
                  Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No      Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                   յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                           ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                          վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                                                            Օգտագ.
                          09-003-                                                                                                                         Աղքատ/Կին �?�?
106   Գորիս        89                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.         16.60            36,510.0      Առկա չէ             2
                          0320-0015                                                                                                                         գլխավոր
                                                                            կողմի�?

                                                                            Օգտագ.
                          09-003-
107   Գորիս        90                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        240.50            36,510.0      Առկա չէ
                          0320-0015
                                                                            կողմի�?


                                                                            Օգտագ.
                          09-003-
108   Գորիս        91                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        272.50            19,800.0      Առկա չէ             1           Կիրառելի չէ
                          0321-0004
                                                                            կողմի�?


                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
109   Շինուհայր    92                                          Համայնք     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -               -
                          0102-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
110   Շինուհայր    93                                          Համայնք     սեփական.        272.40               -          Առկա չէ              -               -
                          0102-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
111   Շինուհայր    94                                          Համայնք     սեփական.        240.50               -          Առկա չէ              -               -
                          0102-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                    157
                                          Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                          Կադաստրա                                                                                             Առկա
                  Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No      Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                   յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                           ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                          վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
112   Շինուհայր    95                                          Համայնք     սեփական.        484.40               -          Առկա չէ              -               -
                          0102-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
113   Շինուհայր    96                                          Համայնք     սեփական.        333.20               -          Առկա չէ              -               -
                          0102-0034   տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
114   Շինուհայր    96                                          Համայնք     սեփական.         95.60               -          Առկա չէ              -               -
                          0102-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
115   Շինուհայր    96                                          Համայնք     սեփական.         55.50               -          Առկա չէ              -               -
                          0102-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                                                            Օգտագ.
                          09-073-
116   Շինուհայր    97                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.         57.10            14,330.0      Գարի                2           Կիրառելի չէ
                          0102-0039
                                                                            կողմի�?




                                                                                                                                                    158
                                          Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                          Կադաստրա                                                                                             Առկա
                  Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No      Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                   յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                           ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                          վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը



                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
117   Շինուհայր    97                                          Համայնք     սեփական.        183.30                -         Առկա չէ              -               -
                          0102-       տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)


                                                                            Օգտագ.
                          09-073-                                                                                                                           Կին/ծեր �?�?
118   Շինուհայր    98                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.         94.40             5,680.0      Ցորեն               1
                          0102-0089                                                                                                                          գլխավոր
                                                                            կողմի�?


                                                                            Օգտագ.
                          09-073-
119   Շինուհայր    98                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        146.10            11,650.0      Գարի                3          Կին �?�? գլխավոր
                          0102-0088
                                                                            կողմի�?

                                                                            Օգտագ.
                          09-073-
120   Շինուհայր    99                 Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        240.40            21,070.0      Առկա չէ             1           Կիրառելի չէ
                          0102-0100
                                                                            կողմի�?

                                                                            Օգտագ.
                          09-073-
121   Շինուհայր    100                Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        272.50            10,870.0      Հաճար               2          Կին �?�? գլխավոր
                          0102-0108
                                                                            կողմի�?

                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
122   Շինուհայր    101                                         Համայնք     սեփական.        240.50                -         Առկա չէ              -               -
                          0102-0224   տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                                                            Օգտագ.
                          09-073-
123   Շինուհայր    102                Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        226.30            12,630.0      Ցորեն               3            Աղքատ �?�?
                          0102-0152
                                                                            կողմի�?



                                                                                                                                                    159
                                          Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                          Կադաստրա                                                                                             Առկա
                  Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No      Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                   յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                           ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                          վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը


                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
124   Շինուհայր    102                                         Համայնք     սեփական.         14.20                -         Առկա չէ              -               -
                          0102-0223   տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-
125   Շինուհայր    103                Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.        228.20            25,760.0      Հաճար               3           Կիրառելի չէ
                          0102-0155
                                                                            կողմի�?

                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
126   Շինուհայր    104                                         Համայնք     սեփական.        240.50                -         Առկա չէ              -               -
                          0102-0223   տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)

                                                                            Օգտագ.
                          09-073-                                                                                                                           2 Աղքատ
127   Շինուհայր    105                Գյուղատնտեսական          Մասնավոր    սեփական.         11.50             1,130.0      Ցորեն               4
                          0102-0173                                                                                                                          �?�?-ներ
                                                                            կողմի�?

                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
128   Շինուհայր    105                                         Համայնք     սեփական.        312.80                -         Առկա չէ              -               -
                          0102-0223   տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)
                                      Գյուղատնտեսական
                                      (նշանակությունը պետք է
                                                                            Օգտագ.
                          09-073-     փոխվի Էներգետիկայի,
129   Շինուհայր    106                                         Համայնք     սեփական.        324.20                -         Առկա չէ              -               -
                          0113-001    տրանսպորտի, կապի,
                                                                            կողմի�?
                                      կոմ.
                                      ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                    160
                                         Նպատակային           Գույքային                 Օտարվող            Ընդհանուր                         �?նային
                         Կադաստրա                                                                                             Առկա
                 Հենաս                նշանակությունը, ըստ     իրավունքի   Օգտագոր    մակերես (քմ), ըստ    մակերես ըստ                     տնտեսությու    Խո�?ելիության
No     Համայնք               յին                                                                                          մշակաբույսերի
                  յուն                  սեփականության          տեսակը       ծում       չափագրողի         սեփականության                       նների       կարգավիճակը
                          ծածկագիր                                                                                           տեասկը
                                         վկ/կադաստրի                                   հատակագծի         վկայականի (քմ)                     քանակը


                                     Գյուղատնտեսական
                                                              Իրավունքի
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                              պետական
                         09-047-     փոխվի Էներգետիկայի,
130   Խոտ         107                                          գրան�?ում    Չի օգտ.        289.20               -          Առկա չէ              -              -
                         0102-0158   տրանսպորտի, կապի,
                                                              կատարված
                                     կոմ.
                                                                  չէ
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)
                                     Գյուղատնտեսական
                                     (նշանակությունը պետք է
                                                                           Օգտագ.
                         09-047-     փոխվի Էներգետիկայի,
131   Խոտ         108                                          Համայնք    սեփական.        460.50               -          Առկա չէ              -              -
                         0104-0096   տրանսպորտի, կապի,
                                                                           կողմի�?
                                     կոմ.
                                     ենթակառ.օբյեկտներ)




                                                                                                                                                   161