‫‪81338‬‬ ‫‪١‬‬ ‫ارزيابی تاثيرات برنامه ھمبستگی ملی ‪ :‬استفاده از يافته ھای ارزيابی جھت تقويت اين برنامه‬ ‫‪ ٢١‬جوالی ‪٢٠١٣‬‬ ‫‪ .١‬مقدمه‬ ‫برنامه ھمبستگی ملی که اکنون در مرحله سوم قرار دارد‪ ،‬بزرگترين برنامه انکشافی افغانستان بوده و بيشتر از ‪١،١‬ميليارد‬ ‫دالر امريکايی را مستقيما ً غرض تمويل پروژه ھای انکشافی محلی به مردم در روستا ھا فراھم نموده است‪ .‬مرحله اول اين‬ ‫برنامه در سال ‪ ٢٠٠٣‬ميالدی اغاز و در سال ‪ ٢٠٠٧‬تکميل گرديد‪ ،‬مرحله دوم ان در سال ‪ ٢٠٠٧‬اغاز و در سال ‪٢٠١١‬‬ ‫ميالدی تکميل و مرحله سوم در سال ‪ ٢٠١٠‬اغاز و قرار است در سال ‪ ٢٠١۵‬ميالدی تکميل گردد‪ .‬ساختار اين برنامه روی‬ ‫دو ھدف کلی استوار ميباشد که شامل‪) :‬الف( ايجاد شوراھای انکشافی محلی از طريق رای گيری سری و انتخابات عمومی‬ ‫که دارای توازن جنسيتی باشند؛ و )ب( فراھم اوری وجه انکشافی جھت تمويل پروژه ھای فرعی در سطح قريه جات که از‬ ‫طريق اين شورا ھای منتخب در مشوره با مردم محل انتخاب ميشود‪ ،‬طرح گرديده و تطبيق اين پروژه ھا توسط مردم در‬ ‫ھمکاری نزديک با شورا ھای محلی مديريت ميگردد‪ .‬از آغاز اين برنامه در سال ‪ ٢٠٠٣‬ميالدی‪ ،‬بيشتر از ‪ ٣۴٠٠٠‬قريه‬ ‫بسيج شده و شوراھای انکشافی محل را در ھمه ‪ ٣۴‬واليت ايجاد گرديده است‪ .‬ھدف نھايی گسترش و تحت پوشش قرار دادن‬ ‫تمامی قريه جات از طريق اين برنامه ملی ميباشد‪ .‬اين برنامه توسط وزارت احيا و انکشاف دھات به ھمکاری موسسات‬ ‫ھمکار )که عمدتا ً موسسات غير حکومتی ‪ NGO‬ھستند( تطبيق می گردد‪ .‬نقش موسسات ھمکار‪ ،‬بسيج کردن مردم در‬ ‫سطح قريه جات‪ ،‬ترتيب و تنظيم انتخابات شوراھای انکشافی محلی‪ ،‬رشد ظرفيت شوراھای انکشافی محلی و تسھيل‬ ‫ھمکاری با مردم بخاطر انتخاب‪ ،‬طرح و مديريت پروژه ھای فرعی در سطح قريه جات از طريق وجوه انکشافی می باشد‪.‬‬ ‫‪ .٢‬ارزيابی تاثيرات برنامه ھمبستگی ملی‬ ‫تصميم در مورد راه اندازی يک تحليل ازاد و مستقل در رابطه به تاثيرات برنامه ھمستگی ملی در سال ‪ ٢٠٠۶‬ميالدی‬ ‫گرفته شد‪ .‬اين تصميم بيانگر تعھد وزارت احيا و انکشاف دھات‪ ،‬تمويل کنندگان‪ ،‬و بانک جھانی برای بدست آوردن شواھد‬ ‫در مورد تاثيرات اين برنامه ملی ميباشد‪ .‬بجاست که از ھمکاری و تعھد رھبری وزارت احيا و انکشاف دھات بخاطر فراھم‬ ‫اوری امکانات و تسھيالت الزم در راستای تطبيق اين ارزيابی قدردانی نمايم‪ .‬باورمنديم که ساير وزارت خانه ھا و شرکای‬ ‫انکشافی تشويق می شوند تا از اين مثال پيروی نموده و ارائه خدمات خود را طبق مدارک و شواھد عينی جامعه برای مردم‬ ‫در روستا ھا فراھم نمايند زيرا انا بطورعاجل به دريافت خدمات از طريق نھاد ھای دولتی نياز دارند‪ .‬تحليل ھای تاثيرات‪،‬‬ ‫ابزار مھم برای انکشاف می باشند‪ .‬اين تحليل ھا با ھدف شناسايی فرصت ھا برای تقويت برنامه ھا‪ ،‬چه در بخش پاليسی يا‬ ‫روندھا تطبيق برنامه ھای عملياتی‪ ،‬شواھدی را تھيه می نمايند که براساس ان ميتوان دانست چه چيزی مفيد و يا عملی است‬ ‫و چه چيزی امکان پذير نيست‪ .‬بطور خاص‪ ،‬يافته ھای تحليل تاثيرات برنامه ھمبستگی ملی‪ ،‬بعنوان معلومات‪ ،‬باورھای‬ ‫مھمی را برای گفتگوھای جاری‪ ،‬در مورد آينده اين برنامه فراھم نموده و موضوعاتی را درباره روندھا و پاليسی عملياتی‬ ‫اين برنامه قرار می دھد‪ .‬بخش چھارم درس ھا و تجارب اين يادداشت بخاطر تحقق و تقويت اين برنامه ملی مطرح خواھد‬ ‫شد‪.‬‬ ‫اين ارزيابی برای تھيه شواھد در مورد تاثيرات برنامه ھمبستگی ملی طرح شده – بر خالف مقايسه تاثيرات ميان مدت‬ ‫برنامه متذکره و شيوه ھای ارائه خدمات بديل‪ ،‬ميباشد‪ .‬البته اين امر در تحريف و تفسير يافته ھا مھم می باشد‪ .‬برنامه‬ ‫ھمبستگی ملی فعاليتھای انکشافی را به کمک مردم تطبيق می نمايد‪ .‬که اين انکشاف يک بديل ممکن "انکشاف به کمک‬ ‫مردم"‪ ،‬شيوه "از باال با پايين" می باشد که در اين حالت قدرت تصميم گيری با دولت مختص بوده و مردم روستايی‬ ‫بصورت محدود در تصميم گيری دخيل می باشند‪ .‬به دليلی که اين تحليل تاثيرات يک تحليل مقايسوی بين انکشاف بر محور‬ ‫محالت و شيوه از باال به پائين نمی باشد‪ ،‬و از آنجايکه ھيچگونه تحليل تاثيرات در مورد ميتودھای ارائه خدمات از باال به‬ ‫پائين در افغانستان وجود ندارد‪ ،‬يافته ھای اين تحليل برای گفتن موثريت بيشتر و يا کمتر برنامه ھمبستگی ملی در مقايسه با‬ ‫ميتود از باال به پائين‪ ،‬که در آن قدرت تصميم گيری مربوط به دولت می باشد‪ ،‬استفاده شده نمی تواند‪ .‬ھمچنان اين بدان‬ ‫معنی می باشد که اين يافته ھا ھيچگونه درکی را برای تصميم گيری در مورد تخصيص منابع در بين برنامه ھمبستگی ملی‬ ‫و ھر گونه شيوه بديل که خدمات مشابه ارائه می نمايند‪ ،‬را پيشکش نمی سازد‪ .‬بنابراين يافته ھا برای بحث يا تصميم گيری‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪ ١ ‬اين متن توسط اليوت مينی رھبر تيم ارزيابی تاثيرات پروگرام ھمبستگی ملی تھيه گرديده است‪ .‬در تھيه اين متن به اندازه زياد از راپور‬ ‫ارزيابی تاثيرات و يادداشت پاليسی روی موضوعات انتقال و متداوم بدون پروگرام ھمبستگی ملی استفاده گرديده است‪ ،‬تا بحث گردد‪ ،‬چگونه‬ ‫ارزيابی دريافتھا ميتواند در تقويت ھر چه بيشتر برنامه استفاده شده ميتواند‪.‬‬ ‫‪١ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫در مورد تخصيص بودجه جھت رقابت در عرصه برنامه ھای انکشافی‪ ،‬استفاده شده نمی تواند‪ .‬ذيالً توضيحات مختصر در‬ ‫مورد ارزيابی تاثيرات برنامه ھمبستگی ملی ارايه ميگردد‪.‬‬ ‫ارزيابی تاثيرات برنامه ھمبستگی ملی يک بررسی کنترولی اتفاقی چندين ساله بوده که بمنظور سنجش تاثيرات تطبيق‬ ‫مرحله دوم اين برنامه بر اساس يک مجموعه وسيع از شاخص ھا‪ ،‬بشمول اداره محلی‪ ،‬روند ھای دموکراتيک‪ ،‬دسترسی به‬ ‫زيربناھا و خدمات‪ ،‬دستآوردھای اقتصادی و دولت سازی طرح گرديده است‪ .‬اين تحليل بر معلوماتی که از يک نمونه ‪۵٠٠‬‬ ‫قريه ای گرفته شده استوار می باشد که نصف اين قريه جات )‪ ٢۵٠‬قريه( کمک ھای مرحله دوم اين برنامه را دريافت نموده‬ ‫و ‪ ٢۵٠‬قريه ديگر‪ ،‬قريه ھای کنترل بوده و کمک ھای برنامه متذکره را در جريان دوره ارزيابی دريافت ننموده اند‪ .‬قريه‬ ‫ھای ارزيابی شده از ده ولسوالی‪ :‬بلخ‪ ،‬خوست و فرنگ‪ ،‬سنگ تخت‪ ،‬دائولينا‪ ،‬ادرسکن‪ ،‬چشت شريف‪ ،‬گلران‪ ،‬فارسی‪،‬‬ ‫حصارک و شيرزاد انتخاب شده اند‪ .‬اين ده ولسوالی بطور ھدفمند انتخاب شده اند تا خطر ارزيابی روستاھای غير قابل‬ ‫دسترس به علت نا امنی برای جمع آوری معلومات را کاھش بدھد‪ ) ،‬که ميتواند باعث جلوگيری از جمع آوری معلومات‬ ‫گردد( و ھمچنان برای حصول اطمينان ازاين که اين ولسوالی ھا دارای تعداد قريه ھای کافی برای امکان انتخاب تصادفی‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫قريه ھای ارزيابی شده از طريق ميکانيزم بنام " انتخاب تصادفی کلسترھای يکسان" جايکه کلستر متشکل از قريه ھای‬ ‫مجاور ميباشد‪ ،،‬بطور تصادفی انتخاب شده اند‪ .‬بطور خالصه‪ ،‬اين روند شامل مطابقت دادن قريه ھا در ھر ولسوالی با‬ ‫مشابه ترين قريه در ولسوالی ھمجوار ميباشد‪ ٢۵ .‬قريه مشابه )جوره( در ھر ولسوالی انتخاب شده يعنی ‪ ٢۵٠‬جوره را در‬ ‫تمام ‪ ١٠‬ولسوالی تشکيل می دھند‪ .‬در نھايت برای ھر يک از جوره ھا‪ ،‬يک قريه بطور تصادفی موظف به دريافت کمک‬ ‫ھای برنامه ھمبستگی ملی )مورد نظر( گرديده و قريه ديگر کمک ھای اين برنامه را دريافت نمی کردند )کنترول‪ .‬اين‬ ‫روند نمونه گيری بطور دقيق انتخاب گرديد‪ ،‬تا به اين ترتيب يک ارزيابی دقيق طرح شده تا تخمين ھای معتبر برای‬ ‫تاثيرات برنامه ھمبستگی ملی را فراھم نمايند‪ .‬اين ارزيابی تاثيرات‪ ،‬اولين نمونه گيری بزرگ و مطالعه کمی دقيق برای‬ ‫برنامه متذکره می باشد‪.‬‬ ‫معلومات استفاده شده برای تخمين تاثيرات برنامه ھمبستگی ملی در سه دوره جمع آوری گرديده )اولين سروی در سال‬ ‫‪ ٢٠٠٧‬ميالدی‪ ،‬سروی ميانه در سال ‪ ٢٠٠٩‬ميالدی‪ ،‬و سروی نھايی در سال ‪ ٢٠١١‬ميالدی صورت گرفت‪ .‬اولين سروی‬ ‫قبل از بسيج نمودن قريه ھای برای مرحله دوم برنامه ھمبستگی ملی صورت گرفت‪ .‬سروی ميانه حدود دو سال پس از‬ ‫زمان تطبيق مرحله دوم اين برنامه صورت گرفت‪ .‬در زمان سروی ميانه‪ ،‬انتخابات شوراھای انکشافی محلی در تمام قريه‬ ‫ھای مورد نظر قبال انجام شده بود‪ ،‬تطبيق تمام پروژه ھای فرعی شروع و اکثر آن ھا در حال تطبيق بودند‪ .‬صرف حدود‬ ‫‪ ١٨‬درصد پروژه ھای فرعی تکميل شده بودند‪ .‬بنابراين‪ ،‬معلومات سروی ميانه‪ ،‬تنھا برای تخمين تاثيرات ابتدايی برنامه‬ ‫ھمبستگی ملی استفاده شده می تواند‪ .‬سروی نھايی‪ ،‬چھارسال بعد از تطبيق پروژه صورت گرفت‪ ،‬زمانی که تقريبا تمام )در‬ ‫حدود ‪ ٩٩‬درصد ( پروژه ھای فرعی تکميل شده و اکثريت پروژه ھای فرعی حدود يک و نيم سال قبل از سروی متذکره‬ ‫تکميل گرديده بودند‪ .‬ھر سه دوره سروی بطور دقيق زمان بندی شده بودند‪ ،‬تا معلومات را برای ارزيابی تاثيرات اوليه اين‬ ‫برنامه در جريان تطبيق پروژه ھای فرعی‪ ،‬و تخمين تاثيرات اين برنامه بعد از تکميل پروژه ھا ارايه نمايند‪ .‬بطور کلی با‬ ‫بيشتر از ‪ ٢۵٠٠٠‬خانوار در جريان سه دوره مصاحبه صورت گرفت‪ .‬مصاحبه ھای انجام يافته‪ ،‬از خانوار ھا براساس‬ ‫سوالنامه خاص سروی استفاده گرديده‪ ،‬که ھم به مردان و ھم به زنان قريه جات توزيع گرديده بود‪ .‬بر عالوه سروی ھای‬ ‫خانوار‪ ،‬بيشتر از ‪ ٢۶٠٠‬سوالنامه مخصوص گروه ھای مورد نظر برای متنفذين و بزرگان بشمول مردان و زنان قريه در‬ ‫يک زمينه گروھی و جمعی توزيع گرديد‪.‬‬ ‫‪ .٣‬خالصه يافته ھای ارزيابی‬ ‫يافته ھای اين ارزيابی پيرامون دو فعاليت بزرگ در سطح قريه در مرحله دوم برنامه ھمبستگی ملی خيلی چشم گير می‬ ‫باشد‪) :‬الف( يک شورای انکشافی محلی که دارای توازن جنسيتی باشد‪ ،‬از طريق رای گيری سری‪ ،‬انتخابات عمومی؛ و‬ ‫)ب( يک واحد وجه انکشافی به ارزش ‪ ٢٠٠‬دالر برای ھر خانوار و حداکثر تا ‪ ۶٠٠٠٠‬دالر برای ھر شورای محل‪ .‬اين‬ ‫وجه انکشافی برای تمويل مالی پروژه ھای فرعی قريه جات که از طريق شورای انکشافی محل و در مشوره با اھالی قريه‬ ‫مربوطه آن انتخاب‪ ،‬طرح و مديريت گرديده‪ ،‬استفاده شده و توسط موسسات ھمکار تطبيق گرديد‪ .‬موسسات ھمکار‬ ‫قراردادی ترکيبی از موسسات غير دولتی ملی و بين المللی می باشند‪ .‬ھر چند موسسات ھمکار از يک رھنمود عملياتی‬ ‫عمومی برای تسھيل نمودن شورای محلی استفاده می نمايد‪ ،‬اما در نمونه ارزيابی ھر قريه توسط يک موسسه ھمکار‬ ‫‪٢ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫متفاوت تحت پوشش قرار گرفته و اين امر می تواند باعث بوجود آمدن بعضی تغييرات در روند ادغام انتخابات شورای‬ ‫انکشافی محلی و ھمچنان در تسھيل نمودن انتخاب و تطبيق پروژه فرعی گردد‪ .‬برعالوه‪ ،‬روند مديريت وجوه انکشافی در‬ ‫انکشاف بر محور مردم سالری به شوراھا اين امکان را می داد‪ ،‬تا پروژه ھای فرعی دلخواه شان را اولويت بندی نموده‪،‬‬ ‫خودشان اين پروژه ھا را انتخاب نمايند‪ ،‬که اين امر باعث بوجود آمدن تغييرات در تطبيق پروژه فرعی در سرتاسر قريه‬ ‫جات گرديده است‪ .‬توزيع پروژه ھای انتخاب شده در سرتاسر قريه جات ارزيابی شده بدين ترتيب می باشد‪ :‬ترانسپورت‬ ‫)‪ ٢۶‬درصد پروژه ھای فرعی و ‪ ٣٠‬درصد وجوه انکشافی(‪ ،‬آبرسانی و حفظ الصحه )‪ ٢۴‬درصد پروژه ھای فرعی و ‪٢٢‬‬ ‫درصد وجوه انکشافی(‪ ،‬آبياری )‪ ٢٠‬درصد پروژه ھای فرعی و ‪ ٢١‬درصد وجوه انکشافی(‪ ،‬برق )‪ ١١‬درصد پروژه ھای‬ ‫فرعی و ‪ ١۶‬درصد وجوه انکشافی(‪ ،‬سوادآموزی و آموزش حرفوی )‪ ٨‬درصد پروژه ھای فرعی و يک درصد وجوه‬ ‫انکشافی(‪ ،‬و ساير فعاليت ھا )‪ ١٠‬درصد پروژه ھای فرعی و ‪ ٩‬درصد وجوه انکشافی(‪.‬‬ ‫خالصهء يافته ھای ارزيابی قرار ذيل می باشد‪:‬‬ ‫)الف( تاثيرات باالی ميزان دسترسی به تسھيالت زندگی‪ ،‬خدمات و زيربناھا‬ ‫برنامه ھمبستگی ملی ميزان دسترسی روستاييان را به تسھيالت اساسی زنده گی بھبود بخشيده است‪ .‬پروژه ھای فرعی آب‬ ‫آشاميدنی تمويل شده از طريق اين برنامه‪ ،‬ميزان استفاده از منابع آبی صحی را تا ‪ ٣۶‬درصد افزايش داده است‪ .‬اين برنامه‬ ‫ھمچنان زمانی را که خانواده برای بدست آوردن آب صرف ميکنند‪ ،‬تا ‪ ۵‬درصد کاھش ميدھد‪ ،‬اما ھيچ نوع تاثيرات‬ ‫درازمدت باالی کيفيت آب مورد نظر يا باالی جلوگيری ازکمبود آب ندارد‪ .‬پروژه ھای فرعی برق رسانی تمويل شده از‬ ‫طريق برنامه متذکره بطور قابل مالحظه ای ميزان استفاده از برق را تا ‪ ٢۶‬درصد افزايش داده است‪.‬‬ ‫با آنکه برنامه ھمبستگی ملی معموال چنين برنامه ھايی را تمويل مالی نمی نمايد‪ ،‬اما اين برنامه ھمچنان در افزايش‬ ‫دسترسی به خدمات تعليمی‪ ،‬صحی‪ ،‬و مشوره دھی به زنان را فراھم نموده است‪ .‬به نظر ميرسد که تاثيرات بطور‬ ‫غيرمستقيم از ديگر تغييرات ايجاد شده توسط اين برنامه به وجود بيايند‪ .‬برنامه ھمبستگی ملی‪ ،‬حضور دختران در مکاتب و‬ ‫کيفيت آموزش را افزايش داده‪ ،‬اما ھيچ نوع تاثيری باالی حضور پسران در مکاتب ندارد‪ .‬تنھا دستاورد صحی برنامه‬ ‫ھمبستگی ملی‪ ،‬افزايش داکتران بخش اطفال و مراجعه زنان باردار به داکتر قبل از والدت و ھمچنان افزايش احتمال‬ ‫حضور يک متخصص صحی برای تشخيص امراض يا صدمات می باشد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد که پروژه ھای فرعی بخش آبياری که از طريق برنامه ھمبستگی ملی تمويل شده چندان تاثيرات مثبت در‬ ‫زندگی مردم رونما نداشته است‪ .‬به طور خاص‪ ،‬به نظر می رسد که پروژه ھای فرعی آبياری تاثيرات قابل مالحظه ای را‬ ‫باالی توانايی روستاييان زميندار برای دسترسی به آب کافی جھت ابياری مزرعه شان نداشته است‪ .‬به ھمين ترتيب‪ ،‬معلوم‬ ‫ميشود که پروژه ھای فرعی حمل و نقل )ترانسپورت( برنامه ھمبستگی ملی نيز ھيچگونه تاثيری در دستاوردھای حمل و‬ ‫نقل نداشته است‪ .‬اگرچه شواھد ضعيفی وجود دارند که نشان می دھند پروژه ھای فرعی ترانسپورت باعث افزايش دسترسی‬ ‫قريه ھا دو سال بعد از تطبيق پروژه گرديده‪ ،‬اما اين تاثير بعد از تکميل پروژه فرعی ادامه نيافته که نشان دھنده اين است‪،‬‬ ‫که يافته ھا در مورد پروژه ھای فرعی ترانسپورت بی نتيجه بوده اند‪ .‬برعالوه‪ ،‬ھيچگونه شواھدی در مورد تاثيرات بر‬ ‫زمان و ھزينه حمل و نقل‪ ،‬يا تحرک مردان قريه ھا وجود ندارد‪.‬‬ ‫فرضيات متعددی در مورد اينکه پروژه ھای فرعی آبياری و ترانسپورت در مقايسه با پروژه ھای آب آشاميدنی و برق کمتر‬ ‫موفق بوده اند‪ ،‬وجود دارد‪ .‬احتماال پروژه ھای فرعی آبرسانی و بند برق به اکثريت خانواده ھای يک قريه منفعت رسانده و‬ ‫يا ھم باعث تھيه خدمات نسبتا برابری به آنانی که از اين پروژه ھا بھره مند گرديده اند‪ ،‬شده است‪ .‬در مقابل‪ ،‬پروژه ھای‬ ‫فرعی آبياری تنھا به خانواده ھايی که دارای زمين ھای زراعتی ھستند منفعت رسانده‪ ،‬و حتی در ميان آنھا کسانی که در‬ ‫راس کانال )سر آب( بوده اند در مقايسه با آنانی که در وسط و پائين )پس آب( قرار داشته اند احتماال مفاد بيشتری کسب‬ ‫نموده اند‪ .‬اگرچه آنھا از طريق روند انکشاف بر محور مردم سالری انتخاب شده اند اما پروژه ھای فرعی ترانسپورت‬ ‫)سرک ھای درجه سوم( از يک مشکل متفاوت رنج می برند‪ ،‬چون پروژه ھای فرعی به اندازه کافی بزرگ نبودند که يک‬ ‫قريه را به قريه ديگر‪ ،‬يا ھمان قريه را به ولسوالی يا مرکز بازار وصل نمايد‪ .‬اين پروژه ھای فرعی به سطح قريه جات‬ ‫قرار داشتند‪ .‬ھر چند که ھيچگونه معلوماتی برای بررسی ارتباطات غير رسمی وجود ندارد‪ ،‬اما اين توضيحات احتماال تنھا‬ ‫در حد فرضيات باقی می مانند‪ .‬اين موضوع نياز به تجزيه و تحليل ھای بيشتر دارد‪.‬‬ ‫‪٣ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ھمچنان يافته ھای اين ارزيابی شواھد ضعيفی را نشان می دھند که برنامه ھمبستگی ملی اولويت ھای انکشافی پيش بينی‬ ‫شده مردان قريه جات را برآورده نموده است‪ .‬اين شواھد ضعيف به اين نکته اشاره می نمايند که پروژه ھای فرعی برنامه‬ ‫متذکره در صورت تکميل‪ ،‬ھمانطوريکه توسط تغييرات مربوطه در مورد انواع پروژه ھای شناسايی شده‪ ،‬بعنوان پروژه‬ ‫ھايی که بيشترين نياز به آن در قريه وجود دارد‪ ،‬سنجش گرديده‪ ،‬نيازمندی ھای انکشافی مردان قريه جات را تامين خواھد‬ ‫نمود‪ .‬به نظر می رسد که اين برنامه بطور خاص نياز به پروژه ھای فرعی آب آشاميدنی را کاھش دھد‪ ،‬که اين امر قابل‬ ‫پيش بينی )در مرحله ابتدايی( بود و با يک نسبت باال از جانب مردان قريه نسبت به ھر پروژه فرعی ديگری اولويت بندی‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫)ب( تاثيرات بر رفاه اقتصادی‬ ‫برنامه ھمبستگی ملی روی طرز ديد و نگرش اقتصادی و خوش بينی ھای اھالی قريه جات‪ ،‬مخصوصا زنان‪ ،‬تاثير می‬ ‫گذارد‪ .‬زنان قريه ديدگاه مثبتی نسبت به وضعيت و شرايط اقتصادی فعلی شان نشان داده و در جريان تطبيق پروژه فرعی و‬ ‫بعد از تکميل آن خوش بين تر از گذشته بودند‪ .‬اين تاثير بر باورھای اقتصادی زنان نشان دھنده بھبود گسترده در زندگی‬ ‫انان می باشد‪ ،‬که در نتيجه اشتراک آنھا در شوراھای انکشافی محل و فعاليت ھای پروژه فرعی که از طريق اين برنامه‬ ‫تمويل گرديده‪ ،‬بوجود آورده است‪ .‬در حاليکه برداشت ھای اقتصادی و خوش بينی مردان قريه در جريان تطبيق پروژه‬ ‫افزايش می يابد‪ ،‬شواھد ضعيفی وجود دارد‪ ،‬که بعد از تکميل پروژه فرعی‪ ،‬تاثيراندکی بر خوش بينی مردان قريه – و‬ ‫ھيچگونه شواھدی در مورد تاثير بر برداشت ھای آنھا وجود ندارد‪.‬‬ ‫برنامه ھمبستگی ملی ھيچگونه تاثيری بر سطح درآمد‪ ،‬منظم بودن عوايد‪ ،‬سطح مصرف‪ ،‬اختصاص مصرف‪ ،‬دارايی يا‬ ‫مصوونيت غذايی نداشته‪ ،‬ظاھراً ھيچگونه تاثيری بر مصئونيت غذايی يا کالوری دريافتی وجود ندارد‪ .‬چنين معلوم ميشود‬ ‫که ھيچگونه تاثيری در تنوع منابع درآمد‪ ،‬تخصيص مصرف‪ ،‬يا درآمد منظم وجود داشته باشد‪ .‬ھرچند‪ ،‬بعضی تاثيرات‬ ‫اقتصادی در جريان تطبيق پروژه فرعی مشاھده شده است – بعضی شواھد ضعيف وجود داشته که نشاندھنده انست که اين‬ ‫برنامه باعث افزايش اندکی در تنوع منابع درآمدی خانواده ھا و کالوری دريافتی گرديده است‪ .‬به نظر می رسد که اين‬ ‫تاثيرات ناپايدار نشان دھنده يک محرک اقتصادی مؤقت می باشد که از طريق تزريق وجوه انکشافی‪ ،‬و احتماالً از طريق‬ ‫استخدام نيروی کار محلی و استفاده از مواد محلی نشئت گرفته است‪ .‬با وجود آن ھم اين تاثيرات بعد از تکميل پروژه ھای‬ ‫فرعی به شکل مشخص مشاھده نشده است‪.‬‬ ‫ھيچگونه شواھدی وجود ندارد‪ ،‬که نشان دھد برنامه ھمبستگی ملی بر محصوالت زراعتی يا دستاوردھای بازار تاثير‬ ‫گذاشته باشد‪ .‬اگر چه در جريان تطبيق پروژه فرعی يک تحرک در درآمد ھای فروش محصوالت زراعتی بوجود می آيد‪،‬‬ ‫اما اين برنامه ھيچگونه تاثير قابل تشخيصی را بر محصوالت زراعتی‪ ،‬توليد‪ ،‬يا نسبت محصوالت فروخته شده نداشته‬ ‫است‪ .‬اين برنامه ھيچگونه تاثيری بر خانواده ھايی که حيوانات يا محصوالت حيوانی را می فروشند يا عايدات شان را از‬ ‫چنين راه ھايی بدست می آورند‪ ،‬نداشته است‪ .‬با وجوديکه برنامه متذکره‪ ،‬فروشات صنايع دستی و عايدات از درک اين‬ ‫فروشات را در جريان تطبيق پروژه فرعی افزايش می دھد‪ ،‬اما با تکميل شدن پروژه فرعی اين تاثيرات نيز ازبين ميرود‪.‬‬ ‫ھر چند شواھدی وجود دارند که نشاندھنده ان باشد که اين برنامه مھاجرت ھای بيرونی را در جريان و بعد از تکميل پروژه‬ ‫فرعی کاھش می دھد‪ .‬ھمچنان شواھد ضعيفی از تاثير اين نتايج بر مقدار قرضه گرفته شده از جانب خانواده ھا بعد از‬ ‫تکميل پروژه ھای فرعی را نشان می دھد‪.‬‬ ‫)پ( تاثيرات بر ادارات محلی‬ ‫برنامه ھمبستگی ملی از طريق افزايش دو نيم برابر نسبت شوراھای رسمی محلی که حداقل يک عضو زن در آن عضويت‬ ‫دارد‪ ،‬بر ساختارھای ادارات محلی تاثير می گذارد‪ .‬ايجاد شوراھای انکشافی محل باعث پيوستن رھبران سنتی با نمايندگان‬ ‫محل در جريان تطبيق پروژه گرديده‪ ،‬اگر چه اين تاثير بعداز تکميل پروژه مشاھده نشده است‪ .‬ھر چند ھيچگونه شواھدی‬ ‫وجود ندارد‪ ،‬که نشان دھد‪ ،‬برنامه ھمبستگی ملی باعث تغيير در ترکيب رھبری محلی گرديده يا رھبران جديدی را در گروه‬ ‫ھای مھم تصميم گيرنده گان قريه معرفی نمايد‪.‬‬ ‫ايجاد شوراھای انکشافی محل از طريق اين برنامه باعث افزايش در ارائه خدمات ادارات محلی‪ ،‬سطح فعاليت ھای مقامات‬ ‫غير رسمی يعنی سنتی )بزرگان و ريش سفيدان صاحب رسوخ قريه(‪ ،‬و نقش ايفا شده از جانب شوراھای نماينده گان در‬ ‫تھيه خدمات اداره محلی گرديده است‪ .‬اين تاثيرات در جريان تطبيق پروژه مشاھده گرديده و بعد از آن وجود خارجی ندارد‪.‬‬ ‫‪٤ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫اين در حاليست که برنامه متذکره برگزاری جلسات ساالنه خويش را از طرف شوراھای نماينده گان افزايش داده است‪.‬‬ ‫ھمچنان مدارک معتبری وجود دارد که نشان می دھند‪ ،‬برنامه ھمبستگی ملی باعث افزايش متداوم در ارائه خدمات اداره‬ ‫محلی مخصوص زنان گرديده است‪.‬‬ ‫برنامه ھمبستگی ملی باعث افزايش اشتراک مردم قريه در ادارات محلی در جريان تطبيق پروژه شده است – اين امر از‬ ‫طريق اشتراک در جلسات و تمايل به تغيير تصاميم رھبران سنجش گرديده است‪ .‬ھمچنان اين برنامه تقاضا برای دخيل بودن‬ ‫شوراھای نماينده گان در ادارات محلی را افزايش داده است‪ .‬به ھر حال‪ ،‬در حاليکه گرايش به تغيير تصاميم رھبران بعد از‬ ‫تکميل پروژه نيز وجود دارد‪ ،‬اما اين برنامه ھيچگونه تاثير پايدار را بر احتمال اشتراک مردمان قريه در جلسات شوراھا يا‬ ‫به آن اندازه که آنھا به اين باور برسند که شوراھا بايد در ادارات محلی دخيل باشند‪ ،‬نداشته است‪.‬‬ ‫برنامه ھمبستگی ملی باعث افزايش پاسخگويی بزرگان قريه نسبت به نيازمنديھای زنان گرديده‪ ،‬اما اين تاثيرات تنھا در‬ ‫جريان تطبيق پروژه مشاھده گرديده و بعد از تکميل پروژه وجود خارجی نداشته است‪.‬‬ ‫)ت( تاثيرات بر گرايش ھای سياسی و دولت سازی‬ ‫مدارک موثقی وجود دارد که برنامه ھمبستگی ملی ميزان رای دھی در انتخابات پارلمانی ‪ ٢٠١٠‬را افزايش داده‪ ،‬طوريکه‬ ‫سھم زنان و مردان قريه جات که ادعا داشتند رای خويش را به صندوق آراء انداختنه اند‪ ،‬به ترتيب‪ ،‬در دھات مورد نظر‪،‬‬ ‫‪ ۴‬تا ‪ ١٠‬درصد بيشتر بود‪ .‬اين برنامه ھمچنان تشويق استفاده از روندھای مردمی )دموکراتيک( در اداره محلی را افزايش‬ ‫داده‪ ،‬چنانکه اين مسئله از طريق افزايش در تعداد مردان قريه که ترجيح می دھند‪ ،‬رئيس قريه براساس انتخابات از طريق‬ ‫رای سری تعيين شود‪ ،‬مشاھده گرديد‪ .‬به ھر حال‪ ،‬برنامه متذکره ھيچ نوع تاثيری باالی ديدگاه ھای زنان درباره انتخابات‬ ‫دموکراتيک يا طرزالعمل ھای مشارکتی تصميم گيری‪ ،‬و ھمچنين باالی نظريات مردان که آيا آنھا معتقدند‪ ،‬رئيس جمھور يا‬ ‫والی واليت شان بايد انتخابی باشد‪ ،‬يا باالی مردان که آيا آنھا معتقدند تا درباره حکومتداری بطور عمومی بحث کرد‪ ،‬يا در‬ ‫مورد حمايت از حل مشارکتی مسايل مھم قريه‪ ،‬ندارد‪.‬‬ ‫تنھا شواھد ضعيفی وجود دارد که نشان می دھد برنامه ھمبستگی ملی باعث افزايش مشروعيت دولت مرکزی گرديده است‪.‬‬ ‫بطور خاص‪ ،‬اين برنامه تاثيری بر باور اھالی قريه جات در مورد نقش دولت در رسيده گی به جرايم جنايی محلی‪ ،‬ايجاد‬ ‫نصاب تعليمی مکاتب‪ ،‬صدور تذکره يا جمع آوری ماليات بر عايدات نداشته است‪ .‬بطور مشابه‪ ،‬اين برنامه ھيچگونه تاثيری‬ ‫در اين مورد که آيا اھالی قريه جات يک دولت متمرکز را می پسندند يا يک دولت فدرالی ضعيف‪ ،‬يا خود را عمدتا ً منحيث‬ ‫يک افغان می شمارند يا يک عضو از يک گروه قومی خاص‪ ،‬نداشته است‪ .‬در جريان تطبيق پروژه ھای فرعی‪ ،‬قريه ھای‬ ‫مورد نظر‪ ،‬شاھد افزايش در ارتباط شان با مسئولين دولتی و نمايندگان نيروھای امنيتی اردوی ملی افغانستان بوده‪ ،‬اگر چه‬ ‫اين تاثيرات با تکميل پروژه فرعی ادامه نمييابد‪.‬‬ ‫شواھد قوی وجود دارد که نشان می دھد برنامه ھمبستگی ملی باعث افزايش ديدگاه مثبت مردم نسبت به دولت گرديده است‪،‬‬ ‫اما اين ديدگاه با تکميل پروژه ھا به مرور زمان ازبين رفته است‪ .‬در جريان تطبيق پروژه ھا‪ ،‬برنامه متذکره باعث افزايش‬ ‫چشمگير در گزارش دھی طيف وسيعی از نھادھای دولتی گرديده‪ ،‬اما با تکميل پروژه اين تاثيرات ناپديد شده‪ ،‬و تنھا‬ ‫تاثيرات مثبت اندکی درمورد مسئوليت رئيس جمھور و مسئولين دولت مرکزی باقی ميماند‪ .‬اين امر در مورد مسئولين‬ ‫موسسات غير دولتی نيز صدق می نمايد‪ .‬ھر چند به نظر می رسد که تاثيرات مثبت بر برداشت ھا و ديدگاه ھای عساکر بين‬ ‫المللی )آيساف( متداوم و پايدار بوده است‪.‬‬ ‫به نظر نمی رسد که برنامه ھمبستگی ملی بر قريه ھايی که متحمل حمالت شديد می گردند ‪ ،‬حداقل ھمانطور که خود ھھالی‬ ‫قريه جات گزارش داده اند‪ ،‬نه در جريان تطبيق پروژه و نه بعد از تکميل آن تاثيری داشته است‪ .‬ھمچنان ھيچگونه شواھدی‬ ‫وجود ندارد که نشان دھد اين برنامه بر توانايی گروه ھای شورشی در توقف محصوالت زراعتی تاثيری داشته است‪ .‬ھر‬ ‫چند‪ ،‬برنامه ھمبستگی ملی باعث افزايش طرز ديد نسبت به وضعيت امنيتی محلی در بين زنان و مردان قريه جات در‬ ‫جريان تطبيق پروژه ھا گرديده‪ ،‬اما اين تاثير بعد از تکميل پروژه ھا تنھا در بين مردان قريه ادامه داشته است‪.‬‬ ‫برنامه ھمبستگی ملی يک تاثير مثبت در مورد درک مردم نسبت به دولت داشته است‪ .‬ھر چند اين تاثير بطور زيادی محدود‬ ‫به دوره تطبيق پروژه ھا بوده و اھالی قريه جات بعد از مصرف نمودن وجو انکشافی‪ ،‬به گرايش ھای اصلی خود در مورد‬ ‫‪٥ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫دولت بازگشت نموده اند‪ .‬اين امر نشان می دھد که اين برنامه به عنوان يک برنامه دولتی شناخته شده‪ ،‬و بر عالوه‪،‬‬ ‫مشروعيت اين برنامه وابسته به تھيه منظم اجناس عامه و شموليت اھالی قريه جات در روند مشارکتی می باشد که باعث‬ ‫اتحاد مردم و استفاده از آگاھی محلی برای حل نمودن مشکالت محلی می باشد‪.‬‬ ‫)ث( تاثيرات بر معيارھای اجتماعی و اتحاد ھمزيستی‬ ‫با در نظرداشت مشاھداتی که تصاميم منابع عامه ميتواند بعضی اوقات اختالفات بين محالت را بدتر و تشديد سازد‪ ،‬ما‬ ‫مدارک ضعيفی را به دست آورديم که در جريان تطبيق پروژه ھا‪ ،‬برنامه ھمبستگی ملی تعداد منازعات و کشمکش ھا را‬ ‫افزايش داده باشد‪ ،‬در حاليکه ميزان حل منازعات کاھش يافته است‪ .‬به ھر حال‪ ،‬زمانيکه پروژه ھا تکميل می شوند‪ ،‬اين‬ ‫تاثير عمومی ناپديد می گردد و مدارک ضعيفی موجود است‪ ،‬که اين برنامه منازعات بين قريه جات را کاھش داده باشد‪ .‬در‬ ‫جريان سروی ميانه برخی مدارک نيز بدست امد که اين برنامه اعتماد ميان افراد مخصوصا ً مردان قريه را افزايش داده‪ ،‬در‬ ‫حاليکه ھيچ مدرکی از اين تاثير طی سروی نھايی در قسمت مردان قريه جات و ھمچان ھيچ نوع مدرک از اين تاثير طی‬ ‫سروی ميانه يا نھايی در قسمت زنان قريه جات بدست نيامده است‪ .‬با توجه به اندازه کم تغييرات مشاھده شده‪ ،‬ھيچ نوع‬ ‫مدارک کلی از يک تاثير مشخص اين برنامه درباره اتحاد و يکپارچکی اجتماعی وجود ندارد‪.‬‬ ‫در جريان تطبيق پروژه ھا‪ ،‬برنامه ھمبستگی ملی‪ ،‬سواد آموزی مھارت ھای محاسبوی مردان و زنان قريه جات را بھبود‬ ‫می بخشد‪ ،‬گر چند اين تاثيرات دوام پيدا نمی کند‪ .‬برخی شواھد ضعيف وجود دارد که اين برنامه‪ ،‬اھالی قريه جات را‬ ‫خشنود تر ساخته است‪ .‬اين در حاليست که ھيچ مدرکی وجود ندارد‪ ،‬اين برنامه سھم زنان قريه که گزارش داده شده بود‪ ،‬از‬ ‫زنده گی خويش ناخشنود ھستند‪ ،‬را کاھش داده باشد‪ ،‬اين نتيجه ميتواند از طريق افزايش دسترسی به خدمات مشورتی برای‬ ‫زنان‪ ،‬افزايش مشارکت زنان در ادارات محلی‪ ،‬و يا افزايش دسترسی به سھولت ھای اساسی زنده گی و خدمات به دست‬ ‫بيايد‪.‬‬ ‫برنامه ھمبستگی ملی‪ ،‬مورد قبول قرار گرفتن مشارکت زنان در فعاليت ھای سياسی و ادارات محلی از سوی مردان را‬ ‫افزايش داده است‪ .‬مخصوصا ً‪ ،‬اين برنامه ديدگاه مردان در قسمت مشارکت زنان در انتخابات‪ ،‬نامزدی زنان و تقرر زنان در‬ ‫بست ھای خدمات ملکی و کار با موسسات غير دولتی را به ترتيب ‪ ۴ ،٣‬و ‪ ۶‬درصد در بين مردان افزايش افزايش می دھد‪.‬‬ ‫ھمچنان برنامه ھمبستگی ملی باعث افزايش ‪ ٢٢‬درصدی در پذيرش عضويت زنان در شورا ھای قريه و افزايش ‪١۵‬‬ ‫درصدی در پذيرش اشتراک زنان برای انتخاب رئيس قريه گرديده است‪ .‬تاثيرات اين برنامه در مورد نظريات زنان در‬ ‫مورد اشتراک زنان در فعاليت ھای سياسی و ادارات محلی چشمگير نمی باشد‪ .‬ھمچنين به نظر می رسد که برنامه‬ ‫ھمبستگی ملی تاثيرات محدودی بر محدوديت فرھنگی در مورد تحصيالت زنان داشته است‪.‬‬ ‫برنامه ھمبستگی ملی بطور دوامدار نقش مناسب روی مشارکت زنان در ادارات محلی دارد‪ .‬بطور خاص‪ ،‬نتايج نشان می‬ ‫دھند که ‪ ٢١‬فيصد افزايش در اشتراک زنان در ميانجيگری منازعات و ‪ ١۴‬درصد افزايش در شموليت زنان در تخصيص‬ ‫کمک ھا وجود داشته است‪ .‬اگر چه به نظر نمی رسد که اين برنامه تاثيری بر بسيج بين قريه ای زنان‪ ،‬اجتماعی نمودن‬ ‫زنان‪ ،‬يا اشتراک زنان در فعاليت ھای اقتصادی يا تصميم گيری برای خانواده ھا داشته باشد‪ ،‬اما اين برنامه يک افزايش‬ ‫متداوم در توانايی زنان برای سفر به بيرون از قريه شان را ايجاد نموده است‪ .‬احتماال ‪ ١٣‬درصد از زنان در قريه ھای‬ ‫تحت تمويل برنامه متذکره‪ ،‬قريه نزديک خويش را در سال گذشته بيشتر بازديده کرده و به احتمال زيادتر ‪ ١١‬درصد آنان‪،‬‬ ‫مرکز ولسوالی خويش را در ماه گذشته بازديد کرده اند‪.‬‬ ‫‪ .٤‬چگونه ميتوان از دريافتھای ارزيابی برای تقويت برنامه ھمبستگی ملی در آينده استفاده نمود؟‬ ‫در دولت بحث ھای متداوم در مورد موضوعات مختلفی در رابطه با مسير آينده برنامه ھمبستگی ملی وجود دارد‪ .‬اين‬ ‫مباحث با اين واقعيت توأم است که اين برنامه مدت ده سال فعاليت نموده و تجربيات جمع آوری شده در جريان چندين سال‬ ‫تطبيق اين برنامه‪ ،‬بايد برای انتقال برنامه به يک آينده بھتر استفاده شود‪ .‬ما بايد از تمايل دولت برای بھبود و تقويت اين‬ ‫برنامه تحسين و قدردانی نمايم‪ .‬در چنين شرايط‪ ،‬بانک جھانی يک يادداشت پاليسی برای شناسايی موضوعات کليدی جھت‬ ‫انتقال و تداوم برنامه ھمبستگی ملی را تھيه نموده است‪ .‬ھدف اين ياد داشت پاليسی " آگاھی در مورد بحث ھای پاليسی و‬ ‫تسھيل سازی روند اتخاذ تصميم توسط دولت جمھوری اسالمی افغانستان" ميباشد‪ .‬مسايل کليدی و قابل توجه زير برای‬ ‫انتقال و تداوم اين برنامه شناسايی گرديده است‪) :‬الف( نھادينه ساختنن شوراھای انکشافی محل بعنوان ساختاراداری قريه‪،‬‬ ‫)ب( مقدار وجه انکشافی‪) ،‬ج( کاھش مصارف موسسات ھمکار برنامه ھمبستگی ملی‪) ،‬د( پايداری پروژه ھای فرعی‬ ‫‪٦ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫برنامه ھمبستگی ملی‪) ،‬ح( کاھش مصارف مديريت برنامه‪ ،‬و )ر( ارتباط ميان شورای انکشافی محل و نھاد ھای محلی‬ ‫ادارت دولتی‪ .‬اين موضوعات بيان کننده پاليسی کليدی و جنبه ھای ديزاين اين برنامه بوده که نيازمند تقويت سازی جھت‬ ‫بھبودی ارائه خدمات به مردم افغانستان می باشد‪.‬‬ ‫يافته ھای تحليل تاثيرات‪ ،‬ديده گاه ھای مھمی را برای آگاھی از اين مسايل و تقويت نمودن اين برنامه تھيه می نمايد‪ .‬بطور‬ ‫خاص‪ ،‬يافته ھای اين ارزيابی ‪ ،‬بينش الزم را جھت تسھيل سازی تصميم گيری در مورد نھادينه کردن شوراھای انکشافی‬ ‫محل بعنوان ساختار ھای اداری قريه‪ ،‬حجم و تعداد وجوه انکشافی‪ ،‬پايداری پروژه ھای فرعی برنامه ھمبستگی ملی‪ ،‬و‬ ‫ارتباط ميان شورای انکشافی محل و ساختارھای اداری فرعی ملی را تھيه می نمايد‪.‬‬ ‫)‪ (١‬نھادينه ساختن شوراھای انکشافی محل بعنوان ساختار ھای اداری قريه‬ ‫ھدف ايجاد شوراھای انکشافی محل از طريق برنامه ھمبستگی ملی پيشبرد و تطبيق برنامه ھای دولتی و انکشافی در قراء‬ ‫و قصبات ميباشد‪ .‬اين در حاليست که معموالً مشروعيت ادارات قريه جات حتی در درون دولت يک امر اعتراض برانگيز‬ ‫شمرده شده است‪ .‬موضوع اصلی اين است که قانون اساسی تشکيل شورای قريه را زمانی اجازه ميدھد‪ ،‬که از طريق‬ ‫انتخاباتی که توسط کميسيون مستقل انتخابات پالن و سرپرستی گرديده باشد‪ -‬نه شوراھای انکشافی محل که از طريق برنامه‬ ‫ھمبستگی ملی ايجاد گرديده است‪ .‬نگرانی ھا در اين مورد وجود دارد‪ ،‬که شوراھای انکشافی محل نمی توانند به شوراھای‬ ‫قريه تبديل شوند زيرا پروسه اين انتخابات از جانب کميسيون مستقل انتخابات پيش برده نشده است‪ .‬بر عالوه ‪ ،‬اکثريت‬ ‫وزارت خانه ھای سکتوری از شوراھای انکشافی محل منحيث وسيله برای تطبيق برنامه ھای شان استفاده نمی نمايند و نه‬ ‫ھم انان مقرره وزارت احيا و انکشاف دھات که براساس آن شوراھای انکشافی محل ايجاد گرديده به رسميت می شناسند‪.‬‬ ‫به طور کلی يافته ھای اين تحليل به اين موضوع اشاره می نمايند که موجوديت شوراھای انکشاف محل به افزايش ارائه‬ ‫خدمات دولتی می انجامد‪ ،‬اگر چه اين تاثيرات بيشتر در جريان تطبيق پروژه ھای فرعی در مقايسه با بعد از تکميل اين‬ ‫پروژه ھا بيشتر مشاھده شده است‪ .‬بطور مثال‪ ،‬برنامه ھمبستگی ملی سبب افزايش اشتراک اھالی قريه جات در ادارات‬ ‫محلی در جريان تطبيق پروژه ھای فرعی گرديده‪ ،‬اما اين امر بعد از تکميل پروژه فرعی وجود خارجی ندارد‪ .‬بطور مشابه‬ ‫در جريان تطبيق‪ ،‬پروژه ھای فرعی برنامه متذکره تا اندازه ای باعث گرديد که بزرگان قريه جات نسبت به نيازمنديھای‬ ‫زنان پاسخگو باشند ) که اين مسئله بعد از تکميل پروژه وجود خارجی نداشت(‪ .‬بر عالوه‪ ،‬زمانی که پروژه ھای فرعی‬ ‫تکميل گرديد‪ ،‬درک مردان قريه جات در مورد تاثيرات اين برنامه بر کيفيت ادارات محلی کاھش می يابد‪.‬‬ ‫يک درس از اين يافته ھا اينست که تاثيرات شوراھای انکشافی محل در ارائه خدمات دولتی وابسته به شموليت فعال اين‬ ‫شوراھا در تطبيق پروژه ھای فرعی می باشد‪ .‬ھمچنان اين ارزيابی به اين مسئله می پردازد‪ ،‬زمانی که شوراھای انکشافی‬ ‫محل بطور فعال پروژه ھا را تطبيق می نمايند‪ ،‬باورمندی نسبت به دولت مثبت تر می شود‪ .‬اين مسئله نمايانگر اين امر‬ ‫است که اين برنامه بطور دقيق به دولت مربوط بوده‪ ،‬و برعالوه مشروعيت شوراھای انکشافی محل برای خدمات دولتی از‬ ‫طريق شموليت مردم در روند مشارکتی حاصل می گردد‪ ،‬که باعث اتحاد مردم و استفاده از استعداد محلی برای حل و فصل‬ ‫مشکالت محلی می شود – که البته اين عالوه بر ارائه پروژه ھای فرعی ميباشد‪ .‬انتظارات مشابه نيز در مورد شوراھای‬ ‫قريه ھا وجود دارد‪ .‬اين بدان معنی است که شوراھای قريه احتماالً – نسبت به شوراھای انکشافی محل – مشروعيت بيشتر‬ ‫نخواھند داشت مگر اينکه آنھا بطور مؤثر مردم را در روند مشارکتی برای حل مشکالت محلی و ارائه زيربناھای قدرتمند‪،‬‬ ‫از طريق پروژه ھای فرعی دخيل سازند‪ .‬بنابراين‪ ،‬چه تصميم نھايی دولت جمھوری اسالمی افغانستان در مورد تشکيل‬ ‫شورای قريه ھا مطابق با شوراھای انکشاف محل باشد – يا دوباره از نوشروع گردد و شوراھای قريه ھا را بطور مستقل‬ ‫انتخاب نمايند – اين موضوع دارای اھميت زيادی است تا تضمين نمايند که نھاد ظرفيت کافی برای ارائه خدمات با استفاده‬ ‫از روندھای مشارکتی را به دست مياورد و آنرا حفظ ميکند‪.‬‬ ‫پيشنھاداتی وجود دارد که شوراھای انکشافی محل به شوراھای قريه تبديل گردند در حاليکه ھر دو فعاليت يعنی تطبيق‬ ‫وظايف و مسووليت ھای دولتی و انکشافی را در عين زمان اجرا نموده‪ ،‬اما مسووليت ھای دولتی آنان توسط رياست مستقل‬ ‫ارگان ھای محل نظارت و حال آنکه پيشبرد مسووليت ھای انکشافی انان کمافی السابق بدوش وزارت احيأ و انکشاف دھات‬ ‫باشد‪ .‬يافته ھای اين ارزيابی نشان دھنده آن است که مشروعيت برای فعاليت ھای اداری از طريق تطبيق برنامه ھای‬ ‫انکشافی می باشد‪ .‬بنابراين رويکرد مطلوب آن است که اين تطبيق مسووليت و فعاليت ھا را از ھم تفکيک ننمايند چونکه‬ ‫اين امر باعث در معرض خطر قرار گرفتن نقش شوراھای قريه در ادارات محلی می گردد‪.‬‬ ‫‪٧ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫)‪ (٢‬مقدارو دفعات وجوه انکشافی‬ ‫مقدار اوسط برای وجوه انکشافی برنامه ھمبستگی ملی به مبلغ ‪ ٣٣۵٠٠‬دالر آمريکايی برای ھر شورای محل می باشد که‬ ‫تقريبا معادل ‪ ١٧‬تا ‪ ٣٣‬دالر آمريکايی برای ھر فرد می گردد‪ .‬اين مقدار در مقايسه با ديگر برنامه ھای انکشافی محلی‪ ،‬در‬ ‫جنوب شرق آسيا و شرق آفريقا که در آن جاھا کمک ھای بالعوض پرداخت شده تقريبا ‪ ١‬تا ‪ ٣‬دالر آمريکايی برای ھر فرد‬ ‫در سال می باشد‪ ،‬بيشتر به نظر می رسد‪ .‬ھر چند بر خالف بعضی از اين برنامه ھا‪ ،‬برنامه ھمبستگی ملی وجوه انکشافی‬ ‫را در ھر سال پرداخت نه نموده و شورای ھای محل تنھا يک بار آن را دريافت کرده اند )اگر چه اکنون مرحله سوم برنامه‬ ‫ھمبستگی ملی دور دوم وجه انکشافی را برای شورا ھای محلی فراھم می نمايد که پروژه ھای فرعی خود را تکميل نموده‬ ‫اند و بطور کامل وجوه انکشافی را در بين سال ھای ‪ ٢٠٠٣‬تا ‪ ٢٠١٠‬دريافت نموده اند(‪ .‬با پيشرفت اين امر‪ ،‬دو گزينه در‬ ‫رابطه با مقدار و تعداد وجوه انکشافی در نظر گرفته شده است‪ .‬گزينه اول آن اينست که يک مقدار اندک از وجوه انکشافی‬ ‫را به تمام شوراھای انکشافی محل پرداخت نمايند اما در دفعات بيشتر – بطور ساالنه يا شش ماھه‪ .‬گزينه دوم اين است که‬ ‫سطح فعلی وجوه انکشافی را تھيه کرد‪ ،‬اما از طريق يک روند رقابتی در سطح ولسوالی ھا که در نتيجه آن بعضی از‬ ‫شوراھای انکشافی محل بی بھره می مانند‪.‬‬ ‫يافته ھای اين ارزيابی مطابق به گزينه پرداخت دوره ھای بعدی وجوه انکشافی به تمام شوراھای انکشافی محل ميباشد –‬ ‫چرا که موثريت اين شوراھا بعنوان نھاد دولتی وابسته به تطبيق مؤثر پروژه ھای فرعی با يک رويکرد مشارکتی می باشد‪.‬‬ ‫برعالوه‪ ،‬بطور مستدل ارزش بسيار کمی برای تخصيص رقابتی بودجه در سطح قريه وجود دارد‪ ،‬چون اين امر باعث رد‬ ‫کردن تمويل مالی به شوراھای انکشافی محل که توان رقابتی کمتر دارند ميگردد‪ ،‬در حاليکه ممکن انان نيازمندترين محالت‬ ‫باشند‪ .‬اگر شوراھای انکشافی محل به شوراھای قريه تبديل شود‪ ،‬تطبيق تمويل بودجه از طريق رقابت بسيار مشکل خواھد‬ ‫بود چرا که اين امر باعث حذف نمودن شوراھای غير رقابتی می گردد در حالی که آنھا مطابق با قانون نھادھای دولتی‬ ‫محلی می باشند‪ .‬طريقه درست اينست که به نھادھای ضعيف کمک صورت گيرد‪ ،‬تا از طريق ظرفيت سازی تقويت گردند‪،‬‬ ‫بطور مثال يک روند تسھيل سازی منظم برای شوراھای انکشافی محل ضعيف فراھم گردد‪ .‬وجوه کوچک اما منظم انکشافی‬ ‫باعث ايجاد استمرار در روندھای مشارکتی می گردد‪ ،‬که اين امر باعث استفاده از استعداد محلی برای حل مشکالت‬ ‫محالت‪ ،‬استمرار در تھيه و ارائه خدمات دولتی‪ ،‬و استمرار در تزريق بودجه برای تمويل فعاليت ھای پروژه ھای فرعی‬ ‫می گردد – بشمول عمليات و حفظ و مراقبت‪.‬‬ ‫)‪ (٣‬تداوم پروژه ھای فرعی برنامه ھمبستگی ملی‬ ‫يافته ھای اين ارزيابی نشان می دھد که از ميان پروژه ھای فرعی متفاوتی که از طريق وجوه انکشافی تمويل شده اند‪،‬‬ ‫پروژه ھای فرعی آبرسانی و برق رسانی بطور مؤثر دسترسی به تسھيالت زندگی را بھبود بخشيده است‪ .‬از سوی ديگر‪،‬‬ ‫به نظر می رسد که پروژه ھای فرعی آبياری و حمل و نقل )ترانسپورت( کمتر مؤثر بوده اند‪ .‬اما داليل آن روشن نيست‪.‬‬ ‫ھمانطور که در خالصه يافته ھا گفته شد‪ ،‬يک شرح قابل قبول اين است که احتماال پروژه ھای فرعی آبرسانی و برق‬ ‫رسانی يا به اکثريت خانوادھا در يک محل منفعت رسانيده و يا ھم خدمات برابری را به تمام آنھايی که از آن سود می برند‪،‬‬ ‫مھيا ساخته است‪ .‬در مقابل‪ ،‬پروژه ھای فرعی آبياری تنھا به خانواده ھايی که دارای زمين زراعتی ھستند‪ ،‬منعفت رسانيده‪،‬‬ ‫و حتی در بين اين گروه‪ ،‬احتماال مفاد بيشتر به آن زمين دارايی رسيده‪ ،‬که در راس کانال )سرآب( قرار دارند تا آنھايی که‬ ‫در وسط و پائين کانال )پس آب( زمين دارند‪ .‬اگر چه از طريق روند ھای انکشاف بر محور محل انتخاب شده اند‪ ،‬اما‬ ‫پروژه ھای فرعی حمل و نقل )سرک ھای درجه سوم( که به سطح قريه تطبيق گرديده اند احتماال آنقدر کالن نيستند‪ ،‬تا‬ ‫يک قريه را به قريه ديگر يا به يک قريه در ولسوالی ديگر يا مرکز بازار وصل نمايد‪.‬‬ ‫سوال پاليسی مربوطه اين است که آيا پروژه ھای فرعی موثرتر آبرسانی و برق رسانی در مقايسه با پروژه ھای فرعی‬ ‫کمتر مؤثر آبياری و سرک سازی پايدارتر می باشند يا خير؟ يک معيار خوب برای پايداری‪ ،‬کيفيت سنجش شده زيربناھا در‬ ‫چندين سال بعد از تکميل پروژه می باشد‪ .‬يک تحقيق که اخيراً صورت گرفته از اين شاخص برای تحقيق نمودن درباره‬ ‫پايداری پروژه ھای فرعی برنامه ھمبستگی ملی استفاده نموده است‪ .‬اين تحقيق دريافت‪ ،‬که کيفيت پروژه ھای فرعی آب‬ ‫رسانی – که بر طبق يافته ھای اين ارزيابی مؤثر ھستند‪ ،‬نسبت به پروژه ھای فرعی آبياری بھتر نيستند – که در يافته ھای‬ ‫اين ارزيابی غيرمؤثر ميباشند‪ .‬بطور خاص‪ ،‬در حدود ‪ ٣۶‬درصد پروژه ھای فرعی آب رسانی در مقايسه با پروژه ھای‬ ‫فرعی ‪ ۵۶‬درصد آبياری کاريز‪ ٧١ ،‬درصد آبياری کانال و ‪ ٣٨‬درصد ديوار محافظوی آبياری ‪" ،‬در حال کار و شرايط‬ ‫خوب" قرار دارد‪ .‬نسبت پروژه ھای فرعی "بدون استفاده " رقم کالن ‪ ۴۵‬درصد می باشد که بسيار بيشتر از پروژه ھای‬ ‫‪٨ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫آبياری می باشد )صفر درصد برای کاريز‪ ١۴ ،‬درصد برای کانال‪ ،‬صفر درصد برای ديوارھای محافظوی(‪ .‬پروژه ھای‬ ‫فرعی برق رسانی و سرک ھای درجه سوم از نگاه پايداری بسيار مشابه می باشند‪ .‬بطور خاص‪ ،‬ھيچ يک از اين پروژه‬ ‫ھای فرعی بعنوان " در حال کار و شرايط خوب" درجه بندی نشده است – که نگران کننده می باشد‪ .‬ھر چند در ھر دو نوع‬ ‫پروژه ھای فرعی بيشتر از ‪ ٩٠‬درصد " در حال کار و شرايط ضعيف" قرار داشته و ‪ ١٠‬درصد " بدون استفاده " می‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫بطور شفاف‪ ،‬به نظر نمی رسد که ھيچگونه ارتباطی ميان مؤثريت پروژه ھای فرعی با پايداری آن وجود داشته باشد‪،‬‬ ‫حداقل ھمانطوريکه توسط کيفيت زيربناھا در چندين سال بعد از تکميل پروژه سنجش گرديده است‪ .‬حتی پروژه ھای فرعی‬ ‫که در ارائه خدمات موثر می باشند‪ ،‬در خطر تخريب قرار دارند‪ .‬اين يافته ھا بر نياز برای تضمين بودجه ھای عملياتی و‬ ‫حفظ و مراقبت جھت نگھداری از پروژه ھای موجود و ترتيبات اداری‪ ،‬مانند کميته عملياتی و حفظ و مراقبت تاکيد می نمايد‬ ‫و اينکه پالن ھا ھميشه آماده و فعال باشند‪.‬‬ ‫)‪ (٤‬تاثيرات اقتصادی و ارتباط ميان شوراھای انکشافی محل و ساختار اداری واليتی‬ ‫توزيع پروژه ھای فرعی در ارزيابی نمونوی بدين شرح می باشد ‪ :‬آبياری )‪ ٢۵‬درصد(‪ ،‬آبرسانی و حفظ الصحه )‪٢١‬‬ ‫درصد(‪ ،‬حمل و نقل ترانسپورت )‪ ١٩‬درصد(‪ ،‬سواد آموزی و آموزش ھای حرفوی )‪ ١٧‬درصد(‪ ،‬برق رسانی )‪١٠‬‬ ‫درصد(‪ ،‬مراکز اجتماعی )‪ ۴‬درصد(‪ ،‬ماشين ھای خياطی يا آسياب )‪ ٣‬درصد(‪ .‬پروژه ھای آبياری‪ ،‬حمل و نقل و برق‬ ‫رسانی زيربناھای اقتصادی می باشند – بطور مجموع در حدود ‪ ۵۵‬درصد پروژه ھای فرعی و ‪ ۶٩‬درصد مصارف پروژه‬ ‫ھای فرعی را تشکيل می دھند‪ .‬ھر چند که يافته ھای اين ارزيابی نشان ميدھد که ھيچگونه تاثيرمشخص بر دستاوردھای‬ ‫اقتصادی در بعد از بھبود باور سعادت در بين مردم وجود ندارد‪ .‬بطور خاص‪ ،‬به نظر نمی رسد که ھيچگونه تاثير مشخص‬ ‫بر سطح درآمد‪ ،‬درآمد منظم‪ ،‬سطح و تخصيص مصرف‪ ،‬دارايی ھا‪ ،‬يا مصونيت غذايی وجود داشته باشد‪ .‬اين امر نشان می‬ ‫دھد که پروژه ھای فرعی اقتصادی انتخاب شده از جانب جوامع محلی )از طريق انکشاف با کمک مردم( به سختی در‬ ‫بھبود دستاوردھای اقتصادی موثر بوده و بنابراين نبايد بعنوان جايگزين برای موارد مشابه يا ديگر زيربناھای عمومی‬ ‫اقتصادی از طريق رويکرد غير انکشافی جوامع محلی محسوب گردد‪.‬‬ ‫اکثر اوقات پيشنھاداتی برای ھمکاری وزارت خانه ھای سکتوری با شوراھای انکشافی محل وجود داشته است‪ .‬عدم‬ ‫موجوديت تاثيرات اقتصادی مشخص در پروژه ھای فرعی انتخاب شده و تطبيق شده از جانب شوراھای محل‪ ،‬دليلی برای‬ ‫بررسی دقيق اين موضوع می باشد‪ .‬در اين شرايط‪ ،‬بھتر است‪ ،‬تا از موضوعات پائين درک بھتری داشته باشيم‪.‬‬ ‫اول اينکه آيا پروژه ھای فرعی تطبيق شده از طريق برنامه ھمبستگی ملی دارای ميزان چشمگير تاثيرات اقتصادی قابل‬ ‫حصول است يا خير؟ بطور مثال‪ ،‬در حاليکه برنامه ھمبستگی ملی بطور اوسط ‪ ٣٣٠٠٠‬دالر آمريکايی را برای ھر قريه‬ ‫جھت ھر نوع زيربنا پرداخت می نمايد‪ ،‬اما دو پروژه ای که از جانب بانک جھانی در افغانستان تمويل مالی شده اند‪ ،‬به‬ ‫مراتب بيشتر ھزينه برداشته است‪ .‬پروژه اضطراری احيای مجدد سيستم آبياری‪ ٢‬در حدود ‪ ٣٠٠٠٠٠‬دالر آمريکايی را‬ ‫برای ھر پروژه ابياری مصرف می نمايد و پروژه مديريت آب در مزرعه‪ ٣‬در حدود ‪ ١٣٠٠٠٠‬دالر آمريکايی برای ھر‬ ‫پروژه ھزينه برمی دارد که به ترتيب در حدود ‪ ٩‬و ‪ ۴‬برابر بيشتر از حجم کل وجوه انکشافی برنامه ھمبستگی ملی می‬ ‫باشد‪ .‬ميزان پيشرفت برای دستاوردھای انکشافی مھم می باشد‪ .‬بنابراين‪ ،‬اين امر پذيرفتنی است که انتظار نسبتا کمتری از‬ ‫تاثيرات پروژه ھای ابياری اين برنامه‪ ،‬حد اقل در مقايسه با پروژه ھای بزرگتر آبياری داشته باشيم ‪.‬‬ ‫دوم اينکه آيا شوراھای انکشاف محل برنامه ھمبستگی ملی دارای ظرفيت کافی برای تطبيق پروژه ھای فرعی کالنی که‬ ‫توسط ساير وزارت خانه ھا‪/‬برنامه ھا تطبيق می شوند‪ ،‬ھستند و يا خير؟ پروژه ھای فرعی که توسط پروژه اضطراری‬ ‫احياء مجدد سيستم آبياری و پروژه مديريت آب در مزرعه تطبيق می شوند بطور متوسط در حدود ‪ ٩‬و ‪ ۴‬برابر از نظر‬ ‫مقدارنسبت به اوسط وجوه انکشافی می باشد‪ .‬اين امر روشن نيست که شوراھای انکشافی محل ظرفيت تطبيق موثر پروژه‬ ‫ھا را در آن مقياس دارند‪ .‬سوم اينکه آيا روند انکشاف بر محور محالت ديگر مالحظات را بر سالمتی اقتصادی پروژه‬ ‫ھای فرعی در اولويت قرار می دھد يا خير؟ به طور مثال نيازھای مھم محلی ھمانطور که تعريف شده است‪.‬‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪ ٢ ‬وزارت انرژی و آب‬ ‫‪ ٣ ‬وزارت زراعت‪ ،‬آبياری و مالداری‬ ‫‪٩ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫چھارم اينکه آيا قريه جات يک سطح مناسب برای در نظرگرفتن سرمايه گذاری زيربنايی اقتصادی دارند يا خير – در تضاد‬ ‫به آن‪ ،‬بطور مثال سطوح ولسوالی يا گروھی‪ .‬ساختارھای اداری واليتی – مانند کميته ھای پيشنھادی انکشاف ولسوالی –‬ ‫می توانند يک نقش برزگ در انتخاب زيربناھای ارتباطی بين قريه جات داشته باشند‪ .‬از آنجايکه سرک ھای که باعث‬ ‫اتصال قريه ھای متفاوت با يکديگر و يا به مرکز بازار می گردند‪ ،‬در مقايسه با سرک ھای درجه سوم درون قريه )که‬ ‫توسط شوراھای انکشافی محل انجام می شوند( تاثيرات اقتصادی احتمالی بيشتر دارند – به نظر می رسد‪ ،‬که ساختارھای‬ ‫اداری واليتی بايد نيز دارای نقش اساسی در پالن گذاری و اجرای زيربناھای ارتباطی بين قريه جات باشند‪ .‬برنامه‬ ‫ھمبستگی ملی‪ ،‬شوراھای انکشافی محل گروھی را ھدايت می نمايند‪ .‬در صورت وجود محرک ھای مناسب‪ ،‬اين گروه ھا‬ ‫ميتوانند بطور بالقوه در زيربناھای ارتباطی دخيل گردند‪ ،‬بطور مثال ايجاد شوراھای انکشاف محل گروھی با "کمک ھای‬ ‫بالعوض گروھی تعيين شده" ‪ ،‬به اندازه ای بعضی نسبت ھر يک از زيربناھای ارتباطی توافق شده در پالن انکشافی‬ ‫گروھی و تسھيل سازی ھدفمند برای تطبيق اين فعاليت ھا‪.‬‬ ‫‪ .٥‬موضوعات کليدی برای تحليل بيشتر و اسناد چاپ شده قبلی در مورد ارزيابی ھای انکشاف بر محور محالت‬ ‫ارزيابی تاثيرات برنامه ھمبستگی ملی برای تخمين نمودن اوسط تاثيرات اين برنامه – اوسط تاثير مورد نظر )‪ – (ATE‬در‬ ‫تمام قريه ھايی که از کمکھای اين برنامه مستفيد شده بودند‪ ،‬طرح گرديد‪ .‬اين طرح به سختی شامل ارائه نمونه ھای فرعی‬ ‫تغييرات قريه ھای مورد نظر برنامه جھت بررسی موثريت مرتبط مکانيزم ھا‪/‬روندھای بديل برای تطبيق برنامه مشابه و‬ ‫تسھيل آموزش درباره عواملی که تاثيرات را به وجود می آورند‪ ،‬ميباشد‪ .‬در بستر برنامه ھمبستگی ملی‪ ،‬پذيرفتنی است که‬ ‫تخمين ھای تاثيرات متوسط مورد نظر تفاوت ھای مھم در تاثيرات در سراسر نمونه را پنھان ميسازد‪ .‬به عبارت ديگر‪،‬‬ ‫پروژه ھا ممکن است در برخی قريه جات به نسبت ساير قريه جات نسبتا پيشرفت ھايی نمايد‪ ،‬اما طرح تحليل اين قبيل‬ ‫تفاوت ھا يا اختالفات را از قبل پيشبينی نکرده بود‪ .‬اين تحليل نميتواند فرضيات را درباره آنچه که ممکن است تفاوت ھا را‬ ‫به وجود آورد‪ ،‬بررسی نمايد‪ .‬عواملی که ميتواند اختالف ھايی را در تاثيرات اين برنامه به وجود آورد شامل نابرابری‬ ‫زمين‪ ،‬روابط با قدرت ھای محلی‪ ،‬فرقه ھای نژادی‪ ،‬حضور جنگ ساالران‪ ،‬روابط تشکيالت قريه با نھادھای اداره واليتی‬ ‫و غيره ميباشند‪ .‬برخی اين عوامل مشھود نيستند‪ ،‬و ھمين مسئله تخمين تاثيرات جداگانه اين متغيرھا را باالی تاثيرات برنامه‬ ‫دشوارتر ميسازد‪ .‬به ھر حال‪ ،‬اين بحيث يک مسئله مھم برای تحقيقات آينده باقی می ماند‪.‬‬ ‫اين يافته ھا نشان می دھد که پروژه ھای فرعی آب آشاميدنی و برق رسانی نسبت به پروژه ھای فرعی آبياری و حمل و نقل‬ ‫)ترانسپورت( موفق تر بوده اند‪ .‬چندين فرضيه غير قاطع در باره داليل وجود اين يافته ھا وجود دارد ) به بخش ‪ ۴‬در باال‬ ‫مراجعه نمائيد(‪ .‬يک سوال مھم پاليسی اينست که چگونه اين پروژه ھای فرعی طرح شده که از رويکرد پائين به باالی‬ ‫انکشاف بر محور محالت استفاده نموده اند‪ ،‬با ديگر پروژه ھای فرعی که از رويکردھای مشابه سنتی که از رويکرد باال به‬ ‫پائين استفاده می نمايند‪ ،‬جايی که قدرت تصميم گيری بدست دولت می باشد‪ ،‬مقايسه می گردد؟ کدام رويکرد مقرون به‬ ‫صرفه است؟ بر حسب تاثيرات چه تفاوت ھايی با ھمديگر دارند؟ آيا شموليت مردم در رويکرد از باال به پائين تفاوت ھا در‬ ‫تاثيرات را تشريح نموده می تواند؟ به ھمين ترتيب‪ ،‬آيا جنبه ھای ديگری مانند استفاده از نيروی کار محلی‪ ،‬دانش محلی‪ ،‬و‬ ‫نظارت محلی مھم تر اند؟ آيا اين پروژه ھا واقعا آن چيزی را که مردم محالت از ديد يک انجينر‪ /‬پالن گذار روستايی نياز‬ ‫دارد ساخته است؟ شواھدی در گزارش وجود دارد که نشان می دھد‪ ،‬پروژه ھای ساخته شده‪ ،‬توسط مردان بعنوان پروژه‬ ‫ھای ضروری شناسايی شده اند‪ .‬با اينحال‪ ،‬آيا يک رويکرد از باال به پائين دولتی در پروژه ھای مشابه نتيجه می دھد؟ اين‬ ‫ارزيابی برای رسيدگی به اين سواالت طرح نگرديده است‪ .‬تحليل اين مسايل نيازمند يک ارزيابی تاثيرات در آينده می باشد‪.‬‬ ‫با در نظرداشت اھميت شرايط محلی‪ ،‬نتايج ارزيابی ھای مشابه در کشورھای مختلف خيلی مفيد نخواھند بود‪ .‬اين موضوعی‬ ‫مھم برای تحقيقات بيشتر در محيط افغانستان می باشد‪ .‬در نھايت‪ ،‬تاثيرات پروگرام ھمبستگی ملی بر رفاه اقتصادی بی‬ ‫نتيجه است‪ ،‬از اينرو برای تحقيقات بيشتر به حيث يک موضوع مھم باقی مانده است‪.‬‬ ‫خالصه ساير اسناد چاپ شده قبلی در مورد ارزيابی ھای انکشاف بر محور محالت‬ ‫اسناد چاپ شده قبلی در مورد تحليل ھای پروژه ھای انکشاف بر محور مردم محل بسرعت در حال رشد بوده و بدون شک‬ ‫تحليل تاثيرات ھمبستگی ملی يک متمم مھم می باشد‪ .‬در ذيل يک خالصهء از نتايج ارزيابی ھا می باشد که تاثيرات بر‬ ‫بعضی شاخص ھای مشابھی که در برنامه ھمبستگی ملی بررسی شده را تخمين می نمايد‪ .‬خالصه پائين به منظور مقايسه‬ ‫عملکرد برنامه ھمبستگی ملی با آن پروژه ھا ارائه نگرديده است‪ ،‬بلکه ھدف اينست‪ ،‬تا يک تصوير کلی در مورد نوع‬ ‫تاثيرات مشاھده شده در آن کشورھا را ارائه کند‪ .‬حتی اگر اين پروژه ھا از رويکردھای مشابه انکشاف بر محور محالت‬ ‫استفاده نمايند‪ ،‬مقايسه تاثيرات در بين پروژه ھا گمراه کننده خواھند بود‪ ،‬چون تفاوت ھای مھمی در ويژگی ھای مستفيد‬ ‫‪١٠ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫شونده گان مورد نظر‪ ،‬محيط وسيع تر پاليسی‪ ،‬مدت زمان تطبيق‪ ،‬مقدار و دفعات وجوه انکشافی‪ ،‬و البته سازمان ھا و‬ ‫شرايط متفاوت کشورھا‪ ،‬وجود دارند‪ .‬بطور مثال‪ ،‬در حالی که مرحله دوم برنامه ھمبستگی ملی يک وجه انکشافی چھار‬ ‫ساله برای تطبيق ارائه می نمايد )‪ ،(٢٠١١ - ٢٠٠٧‬برنامه انکشافی ‪ (KDP) kecamantan‬اندونيزيا که از طريق بانک‬ ‫جھانی تمويل می گردد‪ ،‬وجوه انکشافی را در ‪ ٣‬دوره و در مدت پنج سال پرداخت می نمايد )‪ .(٢٠٠٧ – ٢٠٠٢‬خالصه از‬ ‫يافته ھای ساير ارزيابی ھای انکشاف بر محور محالت در جدول پائين ارائه شده است‪.‬‬ ‫خالصه نتايج‬ ‫طرح و ديزاين ارزيابی‬ ‫پروژه ارزيابی شده و کشور‬ ‫که در آن تطبيق شده است‬ ‫دستاوردھای اقتصادی‬ ‫دستاوردھای اجتماعی و‬ ‫سازمانی‬ ‫بطور ضعيفی باعث افزايش‬ ‫باعث افزايش استفاده از‬ ‫تجربی‬ ‫برنامه بازسازی بر محور‬ ‫اشتغال و تملک دارايی ھا‬ ‫روندھای دمکراتيک می‬ ‫محالت )‪ (CDR‬تمويل شده‬ ‫ميگردد‬ ‫گردد‪ :‬باعث افزايش‬ ‫موسسات غير دولتی در دو‬ ‫اعتماد‪ ،‬کاھش تنش‬ ‫ولسوالی ليبريا‬ ‫اجتماعی‪ ،‬و افزايش‬ ‫ھمديگر پذيری طبقات‬ ‫پائين می شود‪ .‬ولی‬ ‫ھيچگونه تاثيری باالی‬ ‫تصميم گيری ھای محلی‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫باعث افزايش فعاليت بازار‪،‬‬ ‫ھيچگونه تاثيری بر‬ ‫تجربی‬ ‫برنامه ‪ GoBifo‬که در دو‬ ‫مالکيت دارايی و سرمايه‬ ‫اعتماد‪ ،‬عملکردھای‬ ‫ولسوالی سيرالئن تطبيق شده‬ ‫می گردد‬ ‫جمعی‪ ،‬اشتراک‪ ،‬تقويت‬ ‫و توسط بانک جھانی تمويل‬ ‫زنان در خارج از ساحه‬ ‫مالی شده است‬ ‫پروژه ندارد‬ ‫ھيچگونه تاثيری بر درآمد‪،‬‬ ‫تاثير بر جوابگويی از‬ ‫تجربی‬ ‫برنامه بازسازی بر محور‬ ‫محصوالت زراعتی‪،‬‬ ‫پائين به باال بوده‪ ،‬باعث‬ ‫جوامع محلی که در جمھوری‬ ‫دارايی ھا و کيفيت خانه‬ ‫افزايش اعتماد در بين‬ ‫دمکراتيک کانگو تطبيق شده‬ ‫سازی ندارد‬ ‫گروه ھای متخاصم قبلی‬ ‫و توسط اداره انکشافی بريتانا‬ ‫شده و باعث افزايش‬ ‫تمويل مالی شده است‬ ‫شموليت جنيستی می گردد‬ ‫اما ھيچگونه تاثيری بر‬ ‫مسئله شفافيت ندارد‬ ‫باعث افزايش مصرف‪،‬‬ ‫دسترسی به خدمات صحی‬ ‫شبه تجربوی ) نمرات‬ ‫برنامه انکشافی‬ ‫کاھش فقر‪ ،‬کاھش بيکاری‬ ‫را افزايش می دھد‬ ‫تمايلی تطابق ميکند‪(.‬‬ ‫‪ Kecamantan‬که در‬ ‫می گردد‬ ‫اندونيزيا تطبيق گرديده و‬ ‫توسط بانک جھانی تمويل‬ ‫مالی گرديده است‬ ‫باعث افزايش مالکيت‬ ‫باعث افزايش اشتراک‬ ‫شبه تجربوی )نمرات‬ ‫گروه ھای زنان می گردد‪ .‬دارايی‪ ،‬فعاليت زراعتی‪،‬‬ ‫تمايلی تطابق ميکند‪(.‬‬ ‫برنامه ‪ BRA-KDP٤‬که در‬ ‫ھيچگونه تاثيری بر فعاليت باورھای اقتصادی می‬ ‫منطقه آسه اندونزيا تطبيق‬ ‫گردد؛ اما ھيچگونه تاثيری‬ ‫ھای اشتراکی‪ ،‬اعتماد بر‬ ‫شده و توسط بانک جھانی‬ ‫بر اشتغال ندارد‬ ‫سازمان ھا‪ ،‬پذيرش گروه‬ ‫تمويل مالی گرديده است‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪ ٤ ‬کمک به استقرار در محالت برای قربانيان جنگ‬ ‫‪١١ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ھای عودت کننده و تنش‬ ‫ھای اجتماعی ندارد‬ ‫باعث افزايش مصرف‪،‬‬ ‫باعث افزايش اشتراک در‬ ‫برنامه ‪ KALAHI-CIDSS‬مشابه به تجربی‬ ‫اشتغال‪ ،‬تنوع‪ ،‬دسترسی به‬ ‫ادارات محلی ‪ ،‬امور‬ ‫که در فيليپين تطبيق شده و‬ ‫بازارھا برای محصوالت‬ ‫عامه‪ ،‬اعتماد در بين افراد‬ ‫توسط بانک جھانی تمويل‬ ‫زراعتی می گردد‬ ‫می گردد؛ ولی ھيچگونه‬ ‫مالی گرديده است‬ ‫تاثيری بر فعاليت ھای‬ ‫اشتراکی ندارد‬ ‫‪١٢ ‬‬ ‫‪ ‬‬