‫د Ú?ایي ټولنو سره د ګټو شریكول یا ویش‬ ‫اجرائیوي لنډیز‬ ‫که Ú…Ù‡ هم Ú†Û? طبيعي سرچينÛ? اكثرا د Ù‡Û?واد د ټولو ÙˆÚ«Ú“Ùˆ Ú«Ú‰ ملکيت Ú«Ú¼Ù„ کيږي‪ ،‬خو د Ú?ایي ټولنو د اړتياو څخه‬ ‫سترګÛ? پټول د زیانونو سبب ګرÚ?ي‪ .‬د یو كان پراختيا د پراخو اقتصادي‪ ،‬ټولنيز او چاپيریاليزو بدلونونو المل‬ ‫ګرÚ?ÙŠ كوم Ú†ÙŠ باید د اغÛ?زمن شویو Ú?ایي ټولنو سره په Ú«Ú‰Ù‡ په دقت اداره شي‪ .‬اوس مهال نوموړی مدیریت تر‬ ‫ډÛ?ره د ټولنيزÛ? پراختيا د تړونونو په مرسته ترسره كيږي‪ ،‬چÛ? هدÙ? ÛŒÛ? (‪ )۱‬د Ú?ایي ټولنو سره د اړیكو ښه‬ ‫والÛ? او (‪ )۲‬دÛ? ټولنو ته د عادالنه او تلپاتÛ? ګټو برابرول دي‪.‬‬ ‫ټولڼÛ? ډول ډول او پيچلÛ? دي‪ .‬الندÛ? كاري چوكات Ú?ينÛ? هغه الرښونÛ? چمتو كوي Ú†ÙŠ څرنګه د یوÛ? ټولنÛ?‬ ‫Ú?انګړنÛ? کوالی شي د ټولنÛ? په پراختيایي تړونونو باندÛ? خپل اغÛ?ز پریباسي‪:‬‬ ‫‪ ‬پيوستون لرونکÛ? ټولنÛ? د پياوړي Ú?ایي حکومت په لرلو سره (د الÙ? موډل)‬ ‫‪ ‬دودیزه ټولنÛ? Ú†Û? غښتلÛ? رسمي محلي حكومت Ù¾Ú©Û? شتون Ùˆ نلري(د ب موډل)‬ ‫‪ ‬د پياوړي رسمي حقوقي یا دودیزه اداراتو نه شتون؛ ویشل شوی ټولنه (د ج موډل)‬ ‫د ټولنÛ? د موډلونو ترمنÚ? غټ توپيرونه‬ ‫د ج موډل‬ ‫د ب موډل‬ ‫د الÙ? موډل‬ ‫شتون نلري ‪ ،‬باید رامنÚ?‬ ‫دودیز مشران‬ ‫سياسي‪ /‬ټاکل شوي‬ ‫اداري رهبري‬ ‫ته كړای شي‬ ‫استازي‬ ‫رهبري باید رامنÚ? ته او‬ ‫دودیز مشران‪ ،‬ممكن د‬ ‫سياسي ‪ /‬ټاکل شوي‬ ‫د چا سره د ټولنÛ? په‬ ‫مخكÛ? تر هر ډول مذاكرو‬ ‫ټولنÛ? د اكثریت په وسيله‬ ‫استازي‪ ،‬چÛ? ممكن د‬ ‫پراختيایي تړون باندÛ?‬ ‫باید قانوني بڼه وركړای‬ ‫تائيد شوی وي‬ ‫ټولنÛ? د اكثریت په وسيله‬ ‫خبرÛ? اترÛ? ترسره شوی‬ ‫شي‬ ‫تائيد شوی وي‬ ‫دي؟‬ ‫شتون نلري ‪ ،‬باید رامنÚ?‬ ‫دودیز قوانين (كيدای شي‬ ‫دولتي وضعي قوانين‬ ‫د قوانينو ډول‬ ‫ته كړای شي‬ ‫ټاكل او پلي كول ÛŒÛ?‬ ‫ستونزمند وي‪ ،‬كÛ?دای شي‬ ‫په بنيادي ډول رامنÚ? ته‬ ‫كولو ته اړتيا ولري)‬ ‫د ټولنÛ? د غړو سره كار‬ ‫د دودیزو مشرانو سره‬ ‫د شته اداراتو پياوړي‬ ‫د وړتيا لوړونÛ? تګالره‬ ‫كول تر Ú…Ùˆ د رهبری یو‬ ‫كار كول ( او د ټولنÛ? د‬ ‫کول‬ ‫مشروع جوړښت رامنÚ?ته‬ ‫نورو غړو سره) تر څو‬ ‫شي‬ ‫یو رسمي جوړښت‬ ‫رامنÚ?ته شي Ú†Û? حقوقی‬ ‫اعتبار هم ولري‬ ‫باید رامنÚ? ته كړای شي‪،‬‬ ‫د دودیزه مشرانو او د‬ ‫د رهبری تائيد Ú†ÙŠ د‬ ‫د مواÙ?قت پروسه (كوم‬ ‫ممكن داسÛ? یو ډول Ú†Û?‬ ‫اكثریت په منظوری سره‬ ‫اکثرو رایو د مالټر څخه‬ ‫شي ته اړتيا ده Ú†ÙŠ د‬ ‫اكثریت په منظوری وي‬ ‫(ممكن د رایو په وسيله)‬ ‫هم برخمند وي‬ ‫ټولنÛ? رضایت یا مواÙ?قت‬ ‫او د اقليتونود حقوقو‬ ‫وښایي)‬ ‫خوندیتوب ته هم Ù¾Ú©Û? پام‬ ‫وشي‪.‬‬ ‫باید د مشرتوب یو ډول او‬ ‫كيدای شي هغه Ú…Ù‡ Ú†Û? د باید رسمي وي او دودیز‬ ‫په مجموع ÙƒÛ? د ټولنÛ? د‬ ‫د د ټولو ذیدخلو خواوو تر‬ ‫یا متعارÙ? مشري ته‬ ‫رسمي اداراتو لخوا‬ ‫پراختيا د تړونونو رول‬ ‫منÚ? د اړیكو لپاره یو‬ ‫وړاندÛ? کيږي‪ ،‬بشپړونکÛ? قانوني وضعيت یا حالت‬ ‫كاري چوكاټ رامنÚ? ته‬ ‫وركړي‬ ‫اوسيږي‪.‬‬ ‫كړي‬ ‫په هر حال Ú©Ù‡ د ټولنÛ? پراختيا تړونونه په داوطلب ډول یا د قانون له مخÛ? ترسره شوی وی‪ ،‬د انعطاÙ? شتون‬ ‫پکÛ? مهم Ú«Ú¼Ù„ Ú©Û?ږي‪ .‬د دي لپاره Ú†Û? كامياب اوسيږو‪ ،‬تړونونه باید دا وړتيا ولري Ú†Û? د هرÛ? ټولنÛ? Ú?انګړو‬ ‫اړتياو ته Ú?وابګو وي‪ ،‬تر Ú…Ùˆ د تعدیالتو لپاره واضح پروسيجرونه چمتو او باید د خبرو اترو د یوÛ? پروسÛ? له‬ ‫الرÛ? رامنÚ?ته شي‪ .‬د خبرو اترو پروسه په خپله با ارزښته Ú«Ù¼Û? رامنÚ? ته كوي لكه د مهارتونو وده‪ ،‬باور او‬ ‫درناوÛ? او دغه یاد Ù¼Ú©Û? په هماغه اندازه مهم دي لكه وروستÛ? تړون‪.‬‬ ‫د یو ميعاري كاري چوكاټ Ú†Û? Ù¾Ú©Û? حل غوښتونکي موضوعات په ګوته او جزیيات یی خبرو اترو ته پرÛ?ښودل‬ ‫شوی وي‪ ،‬وړاندیز Ú©Û?ږي‪ .‬سره لدÛ? Ú†Û? هر تړون باید Ú?انګړي حاالت منعكس كړي‪ ،‬الندÛ? موضوعاتو ته باید‬ ‫چÛ? پام وشي‪:‬‬ ‫د تړون په اړخونو Ú©Û? Ù„Ú– تر Ù„Ú–Ù‡ باید Ú†Û? د محلي دولت څخه استازي ‪ ،‬د كان کيندنÛ? شرکتونه‪ ،‬مدني ټولنه‪ ،‬او‬ ‫هغه ټولنÛ? Ú†Û? د پروژÛ? په وسيله اغيزمنÛ? کيږي‪ ،‬ګدون ولري‪ .‬د اغيزمن شویو ټولنو Ù¾Û?ژندل یو ستونزمنه‬ ‫پروسه ده‪ ،‬خو د تړونونو د بریا د تعين لپاره تر ټولو مهم Ù?کتور ګنل کيږي‪ .‬د هغو ګنو اجزاو ترمنÚ? Ú†Û? باید په‬ ‫پام ÙƒÛ? ونيول شي‪ ،‬پخپله‪-‬پيژندنه تر ټولو غوره تګالره بلل Ú©Û?Ú–ÙŠ Ú?Ú©Ù‡ د خلکو لپاره دا Ù?رصت برابروي Ú†Û? د‬ ‫پروژÛ? اغÛ?زÛ? په ګوته Ú©Ú“ÙŠ کومÛ? Ú†Û? پرته له دÛ? کار څخه ممکن د Ù¾Û?ژندلو څخه محروم پاتÛ? شوی وی‪ .‬د‬ ‫خطراتو او اغيزو ارزونه‪ ،‬څارنه او بياÚ?Ù„Û? ارزونه باید د كړنو یوه برخه وي‪.‬‬ ‫ارتباطات یا اړیكÛ? د ټولنÛ? د استازو له الرÛ? باید د استخراج په جریان او یا له هغÛ? څخه د مخه ترسره شي‪ ،‬او‬ ‫او د ټولنÛ? د پراختيا د تړون د پلي ÙƒÛ?دلو او خبرو اترو په هكله معلومات چمتو كړي‪ .‬د استازو د انتخاب پروسه‬ ‫او د دومداره اړیكو ميتودونه باید رامنÚ? ته شي‪.‬‬ ‫د ټولنيزي پراختيا په تړون Ú©Û? شامل د هرÛ? خوا دندي او مسوولیتونه باید په واضح ډول بيان کړای شي‪.‬‬ ‫د وړتیا لوړونÛ? ته ÙƒÛ?دای شي اړتيا وي تر Ú…Ùˆ ډاډ تر السه شي Ú†ÙŠ ټولÛ? خواوÛ? د خبرواترو او ګډون لپاره او‬ ‫همدا رنګه د ټولنÛ? د پراختيا د تړون سره سم د خپلو ژمنو د پوره کولو لپاره مساوی وړتيا لري‪.‬‬ ‫د كانونو د شرکتونو او دولت لخواه د تړون د خواوو د وړتيا لوړونÛ? او پلي کونÛ? په مقصد باید په كاÙ?ÙŠ اندازه‬ ‫بودیجه چمتو كړای شي ‪.‬‬ ‫د نارضایتی او منازعاتو د حل میكانیزمونه باید رامنÚ? ته شي‪ .‬صحيح ارتباطات‪ ،‬منظم مشاورت‪ ،‬مساویانه Ú«Ù¼Û?‪،‬‬ ‫د ټولنÛ? د پراختيا یو انعطاÙ? مننونکی تړون‪ ،‬ښه محلي پوهه‪ ،‬او په مناسب ډول د باندÛ? پاتÛ? یا Ú«ÙˆÚšÙ‡ شوی ټولنو‬ ‫شموليت اړین دی‪.‬‬ ‫اداره‪ :‬د ټولنÛ? د پراختيا د تړونونو د مدیریت او پلي کونÛ? چارÛ? د یادو تړونونو لپاره د خبرو اترو برخه ده او د‬ ‫اداره کونÛ? ميکانيزمونو مثالونه په الندÛ? ډول دي‪:‬‬ ‫‪ ‬بودیجه یا صندوق Ú†Û? د ټولنÛ? د استازو لخوا به اداره کيږي‬ ‫‪ ‬د بودیجی د تخصيص او تادیاتو د څارنÛ? لپاره دمالي مدیریت‪ ،‬حساب وركول او د Ø´Ù?اÙ?يت ميكانيزمونه‬ ‫جوړول‬ ‫‪ ‬د تړلو پالن جوړونه‬ ‫دا سند د ‪ Executive Summary - Community Benefits Sharing‬ده Ú†ÛŒ ليوالو کسانو ته د یو خدمت‬ ‫په توګه وړاندی کيږي‪ .‬د اختالÙ? په صورت Ú©Û? د دÛ? سند انګليسÛ? متن ته غوره توب ورکول کيږي‪.‬‬