အ ႏွ စ္ ခ်ဳ ပ္ အ စီ ရ င္ ခံ စာ ®mn\maNuic\cMf“moi> ®p®Ps\T∑n\;mO အားလုံးအတြက္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ဖန္တီးျခင္း ဆက္စပ္အေၾကာင္းအရာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈသည္ အေစာပိုင္း အေနအထားတြင္ အစီရင္ခံစာသည္ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈတြင္ အားလုံးပါ၀င္ေရး ရႈေထာင့္မွ သာ ရွိေနေသးၿပီး လူဦးေရ၏ သုံးပုံတစ္ပုံေအာက္ အနည္းငယ္ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈကို အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစရန္ အာမခံခ်က္ေပးေသာ ေလ်ာ့နည္းသည့္ အေရအတြက္သည္သာ ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ားတြင္ လတ္တေလာ အေလးထားရမည့္ ဦးစားေပးမူ၀ါဒဧရိယာမ်ားကို ေနထိုင္ၾကသည္။ ဤအခ်က္သည္ တိုင္းျပည္အတြက္ အေရး အဆိုျပဳထားသည္။ ထိုအခ်က္က ၿမိဳ႕ ႀကီးျပႀကီးမ်ား၏ ဦးတည္ ပါေသာ အခြင့္အလမ္းတစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။ ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ားသည္ ေမွ်ာ္မွန္းထားသည့္ ဖြံ ႔ၿဖိဳးႀကီးထြားမႈကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား စီမံလည္ပတ္ျခင္းျဖင့္ အလုပ္အကိုင္၊ သေဘာေပါက္ေစပါသည္။ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈတြင္ အားလုံးပါ၀င္ေရး ၀န္ေဆာင္မႈႏွင့္ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈတို႔ကို ဖြံ ႔ၿဖိဳးေစျခင္းျဖင့္ ရႈေထာင့္သည္ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စီးပြားေရး ႏိုင္ငံေရး တိုးတက္ႀကီးပြားမႈကို တြန္အားေပးသည္။ ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ားသည္ အထီးက်န္ျဖစ္တည္မႈ၊ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားမႈ၊ ဖြံ ႔ၿဖိဳးမႈေနာက္က်က်န္ရစ္မႈ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းမ်ား ျမႇင့္တင္ေပးျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံသားတို႔၏ စေသာ ရႈပ္ေထြးလွသည့္ သမိုင္းေနာက္ခံရွိသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၀င္ေငြကို တိုးျမင့္ေစၿပီး ဆင္းရဲမြဲေတမႈ တိုက္ဖ်က္ရာတြင္ အဓိက အတြက္ အထူးသျဖင့္ အေရးႀကီးပါသည္။ အေရးပါသည္။ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈမရွိဘဲ အလယ္အလတ္ ၀င္ေငြ အဆင့္အတန္းသို႔ ေရာက္ရွိေစသည့္ တိုင္းျပည္ မရွိေခ်။ အားလုံးပါဝင္ႏိုင္သည့္ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈသည္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ နယ္ပယ္ေရးရာ ဟူေသာ အဓိက အေၾကာင္းျခင္းရာသုံးခု ဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း၊ ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ား၏ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈပုံစံသည္ ဖြံ ႔ၿဖိဳးမႈ၊ အေပၚတြင္ အမွီျပဳထားသည္။ အားလုံးပါဝင္ႏိုင္သည့္ စီးပြားေရး ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ႏွင့္ ေနခ်င္စဖြယ္ျဖစ္မႈတို႔အတြက္ အေရးႀကီးသည္။ ဆိုသည္မွာ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ အလုပ္အကိုင္ႏွင့္ ၀င္ေငြရသည့္ အကယ္၍ အျခခံအေဆာက္အအုံႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား၊ ၿမိဳ႕ ျပ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားကို တန္းတူမွ်တစြာ ရရွိမႈ၊ ႐ုတ္တရက္ စီမံကိန္းေရးဆြဲမႈ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ ဘ႑ာေရးပိုင္းတြင္ ေပၚေပါက္ေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ားအား ႀကံ့ႀကံ့ခံ ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္စြမ္း လုံေလာက္ေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မျပဳလုပ္ပါက ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ားတြင္ ရွိမႈတို႔ကို ရည္ၫႊန္းသည္။ အားလုံးပါဝင္ႏိုင္သည့္ ၿမိဳ႕ ျပေနရာ ေနထိုင္သူမ်ားအတြက္ လူေနထူထပ္ သိပ္သည္းျခင္း၊ ညစ္ညမ္းမႈ၊ ဆိုသည္မွာ ေျမယာ၊ အိုးအိမ္၊ အေျခခံအေဆာက္အုံႏွင့္ အေျခခံ ကသိကေအာက္ျဖစ္မႈႏွင့္ မညီမွ်မႈတို႔ကို ျဖစ္ေပၚေစၿပီး၊ ျပည္သူ႔၀န္ေဆာင္မႈမ်ားကို တန္းတူမွ်တစြာႏွင့္ ရယူသုံးစြဲႏိုင္ေစရန္ လူတန္းစားကြာဟခ်က္ အေျခအေနမ်ားကို ပိုမိုးဆိုရြားေစကာ သင့္တင့္မွ်တသည့္ ေစ်းႏႈန္းအေျခအေနရွိမႈ တို႔ကို ရည္ၫႊန္းသည္။ ရာဇ၀တ္မႈႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈတို႔ကို ျဖစ္ေပၚလာေစႏိုင္ပါသည္။ အားလုံးပါဝင္ႏိုင္သည့္ လူမႈေရးဆိုသည္မွာ လူတစ္ဦးခ်င္းႏွင့္ လူ႔အဖြဲ ႔အစည္း အုပ္စုအလိုက္ အခြင့္အေရး ရရွိမႈ၊ တန္းမူမွ်တမႈ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈ - အားလုံးအတြက္ အခြင့္အလမ္း လုံၿခဳံစိတ္ခ်စြာ ေနထိုင္ႏိုင္မႈ ႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ေနထိုင္ႏိုင္မႈတို႔ကို မ်ား ဖန္တီးျခင္း အစီရင္ခံစာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ရည္ၫႊန္းပါသည္။ အဆိုပါ လူမႈေရးအရ အားလုံးပါ၀င္မႈႏွင့္ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈဆိုင္ရာ တိုးပြားလာသည့္ ေရးသားေဖာ္ျပခ်က္ ဖယ္ထုတ္ခံရမႈဆိုင္ရာ ရႈေထာင့္ကိုအသုံးျပဳျခင္းသည္ ေန႔စဥ္ မ်ားအေပၚတြင္ အေျချပဳလ်က္ နားလည္ သေဘာေပါက္ရန္ ၿမိဳ႕ ျပလူေနမႈဘ၀တြင္ ေဘးဖယ္ခံထားရသည့္ လူ႔အုပ္စုမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ပတ္သက္ပါသည္။ ဆီေလ်ာ္မႈရွိသည္။ 2 အဓိကေတြ႔ရွိခ်က္မ်ား ႏွင့္ စိန္ေခၚမႈ အခက္အခဲမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈသည္ တစ္ျဖည္းျဖည္း ျမင့္တက္လ်က္ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈသည္ ဖြံ ႔ၿဖိဳးႀကီးထြားမႈ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကို ရွိၿပီး၊ ယခုအခါ ႏိုင္ငံလူဦးေရ၏ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ားတြင္ ရရွိေစေသာ္လည္း ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ားအတြက္ ၀န္ပိလာျခင္းႏွင့္အတူ ေနထိုင္ၾကသည္။ အမ်ားစုမွာ ျပည္တြင္း ေရႊ႕ေျပာင္းမႈ ေရစီးေၾကာင္း လူအမ်ားအတြက္ ေနစရာအိုးအိမ္၊ အေျခခံအေဆာက္အအုံ ႏွင့္ ႏွင့္အတူ ပါဝင္လာၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဥပမာ ရန္ကုန္တြင္ ၂၀၀၉ ႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈတို႔ကို သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္သည့္ အေနအထား ၂၀၁၄ အတြင္း လူဦးေရ ႀကီးထြားလာျခင္း အေၾကာင္းရင္းမ်ား၏ ျဖင့္ ရရွိရန္ တတ္ႏိုင္မႈတို႔တြင္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားရွိလာသည္။ ၈၁ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ျပည္တြင္း ေရႊ႕ေျပာင္းမႈႏွင့္ သက္ဆိုင္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ၿမိဳ႕ေနလူဦးေရ၏ ၃၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ေရႊ႕ေျပာင္းသူအမ်ားစုသည္ အလုပ္အကိုင္အတြက္ ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ားသို႔ သည္သာ ပိုက္ျဖင့္ေရေပးေ၀ေရးစနစ္ကို လက္ခံရရွိၾကသည္။ ေျပာင္းေရႊ႕ ၾကသည္။ ေက်းလက္မွ ၿမိဳ႕ ျပသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေစသည့္ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ ျမင့္တက္လာသည္။ အညစ္အေၾကးထုထည္ အျခားေသာ တြန္းအားမ်ားတြင္ ေစ်းကြက္ အေျပာင္းအလဲ မ်ားျပားလာျခင္းက ေရႀကီးေရလွ်ံျခင္းႏွင့္ ညစ္ညမ္းမႈတို႔ကို ႐ုတ္တရက္ႀကဳံေတြ႕ရမႈ၊ ေက်းလက္ေဒသ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ ေျမယာ ျဖစ္ေစသည္။ တည္ရွိဆဲ အိုးအိမ္ေနရာမ်ားတြင္ေနထိုင္ရန္ မပိုင္ဆိုင္ႏိုင္မႈ ႏွင့္ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ စေသာ အခ်က္မ်ား ပါ၀င္ မတတ္ႏိုင္ၾကသည့္ အသစ္ေရာက္ရွိလာသူမ်ား၏ ပုံမွန္မဟုတ္ေသာ သည္။ က်ဴးေက်ာ္ေနထိုင္မႈ အေရအတြက္ တိုးပြားလာသည္။ အဆိုပါ အေျခခံအေဆာက္အအုံ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို မေျဖရွင္းပါက မၾကာေသးမီးႏွစ္မ်ားအတြင္း ဖြံ ႔ၿဖိဳးမႈ ႀကီးထြားလာျခင္းက ၿမိဳ႕ ျပ ပိုမို၍ လူဦးေရ သိပ္သည္းလာျခင္း၊ က်ဴးေက်ာ္ေနထိုင္သူ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကို ၂၀၀၄-၂၀၀၅ တြင္ ၃၂.၂ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ မ်ားျပားလာျခင္း၊ ပတ္၀န္းက်င္ညစ္ညမ္းျခင္း ႏွင့္ လူအမ်ားအၾကား ႏွင့္ ၂၀၁၅ တြင္ ၁၄.၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့သည္။ မညီမွ်မႈမ်ား ႀကီးထြားလာျခင္း စသည္တို႔ကို ျဖစ္ေပၚလာေစႏိုင္ၿပီး၊ ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ား၏ စီးပြားေရး ဖြံ ႔ၿဖိဳးမႈကို ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ အနာဂတ္ဖြံ ႔ၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ အခြင့္အလမ္းမ်ားႏွင့္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းတို႔အတြက္ အဟန္႔အတားမ်ား ျဖစ္လာေစႏိုင္သည္။ ခ်ဲ႕ထြင္ျခင္းက ျဖစ္ထြန္းေစသည္။ ရန္ကုန္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေရးအပါဆုံး ၿမိဳ႕ ႀကီးျဖစ္ၿပီး တစ္ႏိုင္ငံလုံး ဂ်ီဒီပီ ၏ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည္။ 3 အားလုံး ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ား၏ အားလုံးပါဝင္ႏိုင္သည့္ စီးပြားေရးသည္ စိန္ေခၚခ်က္မ်ားစြာႏွင့္ ႀကဳံေတြ ႔ရၿပီး အေၾကာင္းအရာ မ်ားစြာတြင္ ပါ၀င္ရန္ အခက္အခဲႀကဳံရသည္။ အထူးသျဖင့္ အလုပ္သမား ေစ်းကြက္တြင္ ျဖစ္ၿပီး ပါဝင္ႏိုင္သည့္ အလုပ္အကိုင္ မကြၽမ္းက်င္ျခင္း၊ စနစ္မက်မႈ အေျခအေနျမင့္မားျခင္း၊ အခ်ိဳ႕ လူမႈအုပ္စုမ်ားအေပၚ ခြဲျခား ဆက္ဆံျခင္း စသည္တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္ေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ အႏၲရာယ္ႏွင့္ စီးပြားေရး စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အေျပာင္းအလဲ ႐ုတ္တရက္ ႀကဳံေတြ ႔ရမႈတို႔ ျမင့္မားသည္။ ၄င္းကို ၿမိဳ႕ ျပေန ဆင္းရဲသား ျပည္သူတို႔ ျပင္းထန္စြာ ခံစားရေလ့ရွိသည္။ ႐ုတ္တရက္ ေပၚေပါက္ေသာ အေျပာင္းအလဲအေပၚ ခံႏိုင္ရည္ရွိမႈ ကင္းမဲ့ျခင္းသည္လည္း စီးပြားေရးတြင္ ပါ၀င္မႈအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္သည္။ အားလုံးပါဝင္ႏိုင္သည့္ ၿမိဳ႕ ျပေနရာအတြက္ ေျမေစ်းႏွင့္ အိမ္ေစ်းႀကီးျမင့္မႈ (ဥပမာ - ရန္ကုန္တြင္) ႏွင့္ အားလုံး ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ားတြင္ အေျခခံ အေဆာက္အအုံႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈ အစစအရာရာ မရရွိႏိုင္မႈတို႔သည္ စိန္ေခၚမႈကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။ ၿမိဳ႕ ျပသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ ေရရရွိေရး ႏွင့္ သန္႔ရွင္းေရး၊ အညစ္အေၾကး စြန္႔ပစ္မႈႏွင့္ ပါဝင္ႏိုင္သည့္ ေရႏုတ္ေျမာင္းစနစ္ တို႔အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ မ်ားျပားသည္။ အထူးသျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္စရာ အိုးအိမ္ကို သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္သည့္ အေနအထားျဖင့္ ရရွိရန္ မတတ္စြမ္းႏိုင္မႈသည္ လူမ်ားစြာတို႔အား ၿမိဳ႕ ျပေနရာ အလုပ္အကိုင္မ်ားစြာ တည္ရွိသည့္ စီးပြားေရး အခ်က္အခ်ာေနရာမွ ေဝးကြာသည့္ ဆင္ေျခဖုံးေနရာမ်ားတြင္ က်ဴးေက်ာ္ေနထိုင္ျခင္းျဖင့္ အဆုံးသတ္ေစေလ့ ရွိသည္။ က်ဴးေက်ာ္ေနထိုင္သူတို႔သည္ အေျခခံ၀န္ေဆာင္မႈ မ်ားကို လက္လွမ္းမမွီႏိုင္ၾကဘဲ အေသးစား ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းမ်ားထံ ၀ယ္ယူရာတြင္ပင္ အကန္႔အသတ္ သို႔မဟုတ္ မတတ္ႏိုင္မႈတို႔ျဖင့္ ႀကဳံေတြ ႔လ်က္ရွိသည္။ ဤသည္တို႔မွ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အၫႊန္းကိန္းမ်ား ႏွင့္ အိမ္တြင္း အေသးစား ၀င္ေငြရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈတို႔ အတြက္ အႏုတ္လကၡဏာေဆာင္သည့္ ရလာဒ္မ်ားကို ျဖစ္ေပၚလာေစၿပီး၊ စီးပြားေရးတြင္ မပါ၀င္ႏိုင္မႈဆီသို႔ ဦးတည္ႏိုင္ေစသည္။ အားလုံး အားလုံးပါဝင္ႏိုင္သည့္လူမႈေရးသည္လည္း လူနည္းစု လူအုပ္စုမ်ားအတြက္ စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕ ျပေဒသ အေျခအေနမ်ားအတြက္ ၿမိဳ႕ ျပေန ဆင္းရဲသူဆင္းရဲသားမ်ား၊ ေရႊ႕ေျပာင္းေရာက္ရွိ ပါဝင္ႏိုင္သည့္ သူမ်ား၊ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ား၊ ဘာသာေရးလူနည္းစုမ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ မသန္စြမ္းသူမ်ား စသည့္ အုပ္စုျဖစ္သည္။ အဆိုပါ လူအုပ္စုသည္ အလုပ္၊ အိုးအိမ္ေနရာ၊ အေျခခံအေဆာက္အအုံႏွင့္ လူမႈေရး ျပည္သူ႔၀န္ေဆာင္မႈမ်ားမွ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ဖယ္ရွားခံရသည္ကို ရင္ဆိုင္ရေလ့ရွိသည္။ ၀င္ေငြနိမ့္ပါးသည့္ လူအမ်ား (အမ်ားစုမွာ ေရႊ႕ေျပာင္းေရာက္ရွိသူမ်ား ျဖစ္သည္) ေနရာထိုင္ခင္း အလုပ္အကိုင္ အာမခံခ်က္ မရွိျခင္း၊ ေဘးကင္းလုံၿခဳံေရးအာမခံခ်က္ မရွိျခင္းစေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ရၿပီး၊ ရာဇ၀တ္မႈ အႏၲရာယ္ အလြန္ျမင့္မားသည္။ ၿမိဳ႕ ျပလူေနမႈစရိတ္ ႀကီးျမင့္သည့္အတြက္ ၿမိဳ႕ ျပေန ဆင္းရဲသူဆင္းရဲသားတို႔သည္ မက်န္းမမာျဖစ္ျခင္းႏွင့္ ႀကိဳတင္မျမင္ႏိုင္ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ တရား၀င္မဟုတ္ေသာ ေငြေခ်းလုပ္ငန္းမ်ားမွ ေငြေခ်းငွားၾကရသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ဆင္းရဲေသာ အိမ္ေထာင္စုမ်ားကို စစ္တမ္း ေကာက္ယူခ်က္အရ အိမ္ေထာင္စုမ်ား၏ ၈၆ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ေခ်းေငြမ်ားကို အတိုးႏႈန္း ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အထက္ ေပးၿပီး ေခ်းယူၾကရသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ေႂကြးၿမီတင္ရွိမႈႏႈန္းထား ျမင့္မားၿပီး အေႂကြးသံသရာ တည္ၿမဲလ်က္ ရွိေနပါသည္။ 4 ေလ့လာမႈမ်ားစြာတြင္ အစီရင္ခံ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားအရ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ တာ၀န္ယူမႈအပိုင္းတြင္ သည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းတြင္ ေဘးကင္းလုံၿခဳံမႈဆိုင္ရာ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေပၚေစရန္ႏွင့္ ၿမိဳ႕ ျပေနထိုင္သူမ်ား စိန္ေခၚမႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ၾကရၿပီး၊ မသန္စြမ္းသူမ်ားသည္ အေျခခံ အတြက္ အခြင့္အလမ္းေကာင္းမ်ားကို ေဆာင္ၾကဥ္းေပးရန္ ၀န္ေဆာင္မႈ ရရွိျခင္းမွ မၾကာခဏ ဖယ္ရွားခံရသည္။ လူမ်ိဳးစုႏွင့္ ေပၚေပါက္လာသည္။ သို႔ရာတြင္ လက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္ရာ၌ မူ၀ါဒ/ ဘာသာေရးလူနည္းစုမ်ားသည္ လူမႈေရးတြင္ ပါ၀င္ေရးအတြက္ မူေဘာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ အကန္႔အသတ္ရွိျခင္း၊ အေရးႀကီးသည့္ မွတ္ပုံတင္ကတ္ျပားရရွိမႈ ကဲ့သို႔ေသာ ေခတ္ႏွင့္အညီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္ ျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ အခက္အခဲႀကဳံရသည့္ စိန္ေခၚမႈကို ရင္ဆိုင္ၾက လိုအပ္ေသာ ေငြေၾကးအရင္းအျမစ္ႏွင့္ နည္းပညာဆိုင္ရာ ရပါသည္။ စြမ္းရည္ မလုံေလာက္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အခက္အခဲႀကဳံရသည္။ ဤစိန္ေခၚခ်က္မ်ားက ေျမျပင္လိုအပ္ခ်က္မ်ားအတြက္ လက္ရွိတြင္ ၿမိဳ႕ ျပဆိုင္ရာ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရး ဘ႑ာေရးႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈဆိုင္ရာ မျပည့္မီႏိုင္မႈကို ဆိုင္ရာ ဖြဲ ႔စည္းပုံသည္ ေဒသႏၲရအစိုးရမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရး၊ ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ ၃၀% ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကသည့္ ႏိုင္ငံလူဦးေရ ရာခိုင္ႏႈန္း Source: 2014 Census 5 အားလုံးပါ၀င္ႏိုင္ေရး၊ ေရရွည္တည္တံ့ေရးႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈရွိေသာ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈတြင္ ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္ရမည့္ ကိစၥရပ္မ်ား ေဖာ္ျပၿပီးျဖစ္သည့္အတိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈသည္ အေစာပိုင္း အေနအထားတြင္သာ ရွိေနေသးၿပီး၊ ယေန႔ ေဆာင္ရြက္သည့္ မူ၀ါဒမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္ ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ားကို ပုံေဖာ္ရန္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ အခ်ိန္ယူရဦးမည္ ျဖစ္သည္။ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈတြင္ အားလုံးပါ၀င္ေရး ဦးစားေပး ခ်ဥ္းကပ္ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသည္ ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ား တန္းတူမွ်တစြာ တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းေစရန္ အကူအညီေပးႏိုင္မည္ ျဖစ္ၿပီး၊ ေနခ်င္စဖြယ္ျဖစ္မႈ၊ သာယာ၀ေျပာမႈႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္လုပ္ေဆာင္မႈ က႑မ်ားအတြက္ အေရးပါေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးကို ျဖစ္ထြန္း ေစမည္ ျဖစ္ပါသည္။ အားလုံးပါဝင္ႏိုင္သည့္ စီးပြားေရး၊ ၿမိဳ႕ ျပေနရာ ႏွင့္ လူမႈေရး မူေဘာင္သည္ ကာလတို၊ ကာလလတ္ ႏွင့္ ကာလရွည္အတြင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ ဦးစားေပးမူ၀ါဒဆိုင္ရာ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားစြာကို ေထာက္ျပထားပါသည္ (ေအာက္ပါ ဇယားကို ၾကည့္ပါ)။ ၁) လူအမ်ား ေရႊ႕ေျပာင္းမႈ၊ ကုန္ပစၥည္းမ်ား စီးဆင္းမႈႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈ အားလုံးအတြက္ အေျခခံေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို ေပးစြမ္းႏိုင္ေသာ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲသည့္ ၿမိဳ႕ ျပအေျခခံ အေဆာက္အအုံႏွင့္ ၿမိဳ႕ ျပ အဆင့္ျမႇင့္တင္ေရး ၂) စီးပြားေရး၊ လူမႈဘ၀ႏွင့္ က်န္းမာေရးတို႔တြင္ အေျပာင္းအလဲ ႐ုတ္တရက္ႀကဳံဆုံရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ သက္ေရာက္မႈမ်ားကို ေလ်ာ့ပါးသက္သာေစမည့္ ႀကံ့ႀကံ့ခံႏိုင္စြမ္း အားေကာင္းလာေစရန္ တည္ေဆာက္ျခင္း ၃) ေရႊ႕ေျပာင္းသူမ်ားႏွင့္ သီးျခားလူနည္းစုမ်ားအတြက္ အဆိုပါ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို ရယူလ်က္ ပုဂၢလိက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ဥပေဒဆိုင္ရာ အေထာက္အထားစာရြက္စာတမ္းမ်ား ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည့္ စြန႔္ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းရွင္ ခ်န္ပီယံမ်ားကို ရွာေဖြျခင္း၊ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိသည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ား ရရွိေစရန္ ပံ့ပိုးေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ အထူးသျဖင့္ ၄င္းတို႔ ေဖာ္ထုတ္ျခင္းႏွင့္ လုံေလာက္ေသာ နည္းပညာစြမ္းရည္ ရင္ဆိုင္ႀကဳံေတြ႕ေနရသည့္ ဖယ္ထုတ္ခံထားရေသာ ႏွင့္ ဘ႑ာေရးအေထာက္အပံ့မ်ားႏွင့္အတူ တည္ၿငိမ္ေသာ ထိခိုက္မႈ ႏွင့္ ၿမိဳ႕ ျပဆိုင္ရာအခြင့္အလမ္းမွ အက်ိဳးေက်းဇူး အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ မူေဘာင္တစ္ခုကို ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ မရရွိႏိုင္မႈမ်ား စသည့္ လူမႈေရးရာျပႆနာမ်ားကို လုပ္ငန္းၿပီးေျမာက္ေစမည့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ထပ္ေဆာင္း ဦးတည္ေဆာင္ရြက္ျခင္း လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုပါသည္။ ၄င္းတို႔သည္ ကမာၻ႔ဘဏ္ႏွင့္ အျခားေသာ ဖြံ ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး မိတ္ဖက္အဖြဲ ႔အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ၄) ၿမိဳ႕ ျပဖြံ ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ စြမ္းရည္တည္ေဆာက္ျခင္းႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရအတြက္ ပူးေပါင္း ပံ့ပိုးလုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ဘ႑ာေငြအသစ္ ေထာက္ပံ့ျခင္း ရင္ဆိုင္ရမည့္ စိန္ေခၚခ်က္မ်ားျဖစ္ပါသည္။ 6 ရည္ၫႊန္း သတ္မွတ္အခ်ိန္ကာလ ကာလတို (S): ၁-၂ ႏွစ္ ကာလလတ္ (M): ၂-၃ ႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အားလုံးပါ၀င္သည့္ ကာလရွည္ (L): ၃-၅ ႏွစ္ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းေရးအတြက္ ဦးစားေပး မူ၀ါဒဆိုင္ရာအႀကံျပဳခ်က္မ်ား အခက္အခဲ ရလာဒ္ ဦးစားေပးလုပ္ငန္းမ်ား ဦးေဆာင္ အဖြဲ ႔အစည္းမ်ား အလုပ္အကိုင္ဖန္တီးရန္ ႏွင့္ ႐ုတ္တရက္ ေပၚေပါက္ေသာ အေျပာင္းအလဲအေပၚ ခံႏိုင္ရည္ရွိမႈကို ထိန္းေက်ာင္းႏိုင္သည့္ အားလုံးပါဝင္ႏိုင္သည့္စီးပြားေရးအား ျမႇင့္တင္ေဆာင္ရြက္ျခင္း စနစ္မက်မႈ ပုံေသမဟုတ္သည့္ ေျမျပင္လူ႔အဖြဲ ႔အစည္းအေျချပဳ ၿမိဳ႕ ျပအဆင့္ျမႇင့္တင္ျခင္း(M) • ဖြံ ႔ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ အေျခအေန အလုပ္သမားမ်ား • အႏၲရာယ္မ်ားသည့္ ေနရာမ်ား၊ လိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ အဖြဲ ႔အစည္းမ်ား ျမင့္မားျခင္းသည္ ၏ အခြင့္အလမ္းကို အဆင့္ျမႇင့္တင္မႈ အစီအမံမ်ား စတင္ေဖာ္ထုတ္ျခင္း (S) (DAOs)/ ၿမိဳ႕ေတာ္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ျမႇင့္တင္ျခင္း • လိုအပ္သည့္ ေငြေၾကး ရရွိရန္ လုပ္ေဆာင္ျခင္း (S-M) စည္ပင္သာယာေရး ကို ကန္႔သတ္ၿပီး၊ • အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း (M-L) ေကာ္မတီမ်ား ဖယ္ရွားမႈမ်ားႏွင့္ (CDCs) အေသးစား လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အေသးစား ေငြေခ်း ဆက္စပ္ေနျခင္း • ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္မႈရွိေစရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း (M-L) ၀န္ႀကီးဌာန • အေသးစား ေငြေခ်းလုပ္ငန္းမ်ား အားေကာင္းေစရန္ • ပညာေရး လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည့္ ပတ္၀န္းက်င္ဖန္တီးျခင္း၊ ၀န္ႀကီးဌာန၊ မက္လုံးေပးျခင္း (M-L) စီမံကိန္းႏွင့္ • က်ား၊မ တန္းတူညီမွ် လက္လွမ္းမွီ အသုံးျပဳႏိုင္ေစရန္ ဘ႑ာေရး ေသခ်ာေစျခင္း (M) ၀န္ႀကီးဌာန အလုပ္အကိုင္မ်ားႏွင့္ ေစ်းကြက္မ်ား ေရႊ႕ေျပာင္းႏိုင္ေရး အတြက္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးဆိုင္ရာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္း (L) • ၿမိဳ႕ ျပအလုပ္အကိုင္ အရည္အေသြးအတြက္ ပညာေရးႏွင့္ ေလ့က်င့္ေရး (L) • ထိခိုက္ႏိုင္ေျခ ရွိေသာ လူအုပ္စုမ်ားအား ဦးစားေပးျခင္း (S-M) • ခ်ိတ္ဆက္မႈႏွင့္ အရည္အေသြး တိုးတက္ျမင့္မားေစရန္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္း (L) ေရႀကီးေရလွ်ံမႈ သဘာ၀ေဘး ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ေျမျပင္ • DAOs/ CDCs ႏွင့္ အျခား အႏၲရာယ္မ်ားအား လူ႔အဖြဲ ႔အစည္း အေျချပဳ ၿမိဳ႕ ျပအဆင့္ျမႇင့္တင္ျခင္း (S-M) • ေဆာက္လုပ္ေရး သဘာ၀ ႀကံ့ႀကံ့ခိုင္ • ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈမ်ားအား ေဖာ္ထုတ္ျခင္းႏွင့္ ဦးစားေပးျခင္း ၀န္ႀကီးဌာန ေဘးဒဏ္ ႏိုင္စြမ္းအား (S) • လူမႈ၀န္ထမ္း၊ အႀကီးအက်ယ္ တည္ေဆာက္ျခင္း • အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ စတင္ျခင္း (M) ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ က်ေရာက္ ျပန္လည္ေနရာ ႏိုင္ေသာ ၿမိဳ႕ ႀကီး ေရႏုတ္ေျမာင္း/ စြန႔္ပစ္အမႈိက္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ (M-L) ခ်ထားေရး မ်ား၏ အခ်ိဳ႕ေသာ • ထိခိုက္ႏိုင္ေျခ အျမင့္မားဆုံးေနရာမ်ားကို ဦးစားေပး ၀န္ႀကီးဌာန ေနရာမ်ား ေဖာ္ထုတ္ျခင္း (S) • အေကာင္အထည္ ေဖာ္ျခင္း (M) ႀကိဳတင္ သတိေပးစနစ္မ်ား (S) • ထိခိုက္ႏိုင္ေျခအရွိဆုံးသူမ်ားထံ ေရာက္ရွိႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းခ်ဥ္းကပ္ပုံမ်ားအား ဒီဇိုင္းဆြဲျခင္းႏွင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း (S) 7 ရည္ၫႊန္း သတ္မွတ္အခ်ိန္ကာလ ကာလတို (S): ၁-၂ ႏွစ္ ကာလလတ္ (M): ၂-၃ ႏွစ္ ကာလရွည္ (L): ၃-၅ ႏွစ္ အခက္အခဲ ရလာဒ္ ဦးစားေပးလုပ္ငန္းမ်ား ဦးေဆာင္ အဖြဲ ႔အစည္းမ်ား ၀င္ေငြနိမ့္ပါးသူမ်ားႏွင့္ ထိခိုက္ႏိုင္ေျချမင့္မားသည့္ ျပည္သူမ်ားအတြက္ ေျမယာ၊ အိုးအိမ္ႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားကို သင့္တင့္မွ်တစြာ ရရွိႏိုင္မႈ အေျခအေနတိုးတက္ေရးဆိုင္ရာ အားလုံးပါဝင္ႏိုင္သည့္ ၿမိဳ႕ ျပေနရာျဖစ္ေစရန္ ျမႇင့္တင္ေဆာင္ရြက္ျခင္း ၿမိဳ႕ ျပအေျခခံ ေရရွည္တည္တံ့ ေရရရွိေရး၊ သန႔္ရွင္းေရး၊ လမ္း၊ ေရႏုတ္ေျမာင္း၊ စြန႔္ပစ္အမႈိက္ • DAOs/ CDCs အေဆာက္အအုံမ်ား ခိုင္ၿမဲေသာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ လိုအပ္ခ်က္အတြက္ အေျခခံအေဆာက္အအုံ • ေဆာက္လပ ု ္ေရး နည္းပါးေနျခင္းသည္ ၿမိဳ႕ ျပအေျခခံ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ (M-L) ၀န္ႀကီးဌာန ဆင္းရဲေသာလူေနမႈ အေဆာက္အအုံ • သက္ေရာက္မႈ အမ်ားဆုံး ျဖစ္မည့္ လိုအပ္ေသာ ေနရာ • သယံဇာတႏွင့္ အေျခအေနမ်ား ကို တန္းတူမွ်တစြာ မ်ားကို သတ္မွတ္ၿပီး ဦးစားေပး ေဖာ္ထုတ္ျခင္း (S-M) သဘာ၀ အတြက္ ေအာင္ျမင္ ရရွိ အသုံးျပဳႏိုင္ • က်ား၊မ အားလုံး၊ မသန္စြမ္းသူမ်ားအား အသိေပးတိုင္ပင္ ပတ္၀န္းက်င္ သည့္ ၿမိဳ႕ ျပျဖစ္ထြန္းမႈ ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးသည့္ အားလုံးပါဝင္ႏိုင္ေသာ ဒီဇိုင္းေရးဆြဲ ထိန္းသိမ္းေရး တည္ေဆာက္ရာတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္း ေစျခင္း (S) ၀န္ႀကီးဌာန အကန္႔အသတ္ရွိေနျခင္း • အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ စတင္ျခင္း (M-L) (MOREC) တန္ဖိုးသင့္ အိမ္ယာမ်ား တန္ဖိုးသင့္ တည္ရွိဆဲ က်ဴးေက်ာ္ေနရာမ်ားအား ေျမျပင္ အဆင့္ျမႇင့္တင္ • DAOs/ CDCs ရွားပါးျခင္းႏွင့္ တရား အိမ္ယာမ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္း (M-L) • ေဆာက္လပ ု ္ေရး မဝင္ က်ဴးေက်ာ္ အဆင့္ျမႇင့္ျခင္းႏွင့္ • တန္ဖိုးသင့္ အိမ္ယာစီမံကိန္းမ်ား ေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ ၀န္ႀကီးဌာန အေျခခ် ေနထိုင္သူ တိုးခ်ဲ႕ ျခင္း လိုအပ္ခ်က္ကို အကဲျဖတ္ စစ္ေဆးျခင္း (S) • ေဆာက္လပ ု ္ေရး အေရအတြက္ • ၀င္ေငြနည္း ျပည္သူလူထုအတြက္ အဓိက ဦးတည္ ႏွင့္ အိုးအိမ္ မ်ားျပားလာျခင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္း (S) ဖြံ ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ • အိုးအိမ္လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ ပံ့ပိုးမႈကို ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ေသာ (CHDB) ပတ္၀န္းက်င္ကို ဖန္တီးျခင္း (M) • စီမံကိန္းႏွင့္ • ၀င္ေငြနည္း ေစ်းကြက္အတြက္ ပုဂၢလိက က႑မွ ဘ႑ာေရး လုပ္ေဆာင္ရန္ မက္လုံးေပး ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး တိုးတက္ေအာင္ ၀န္ႀကီးဌာန ေဆာင္ရြက္ျခင္း (S-M) • အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း (L) ႏိုင္ငံေတာ္ ေျမအသုံးခ်ေရး မူ၀ါဒကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ျခင္း (S-M) • အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္မႈအတြက္ ၀န္ထမ္းမ်ားအား ေလ့က်င့္ လုပ္ေဆာင္ေစျခင္း (S-M) ၿမိဳ႕ ျပအစီအမံ ေရးဆြဲမႈ ၿမိဳ႕ ျပ ဖြံ ႔ၿဖိဳးေရး အဖြဲ ႔အစည္းမ်ားအၾကား အစီအစဥ္မ်ား ညႇိႏႈိင္းလုပ္ေဆာင္ • DAOs/ CDCs အကန္႔အသတ္ အတြက္ ေျမယာ ျခင္း (ေျမအသုံးခ်မႈ၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ သဘာ၀ • ေဆာက္လပ ု ္ေရး ရွိျခင္းေၾကာင့္ လူဦးေရ အစီအစဥ္ ပတ္၀န္းက်င္၊ ေဘးအႏၲရာယ္ အစီအမံအတြက္) (S) ၀န္ႀကီးဌာန သိပ္သည္းျခင္း၊ ေရးဆြဲရာ၌ • ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း လုပ္ငန္းခ်မွတ္လုပ္ကိုင္ျခင္း (S) • လူမႈ၀န္ထမ္း၊ ကသိကေအာက္ အားလုံးပါဝင္ • ပထ၀ီနယ္ပယ္ဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ႏွင့္ မွ်ေဝ ကယ္ဆယ္ေရး ျဖစ္ျခင္း၊ ေဘးရန္ ႏိုင္ေသာ ၊ ပလက္ေဖာင္းအတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္း (ဥပမာ - ႏွင့္ ျပန္လည္ အႏၲရာယ္ ျဖစ္ေပၚ ႀကံ့ႀကံ့ခံ ႏိုင္ရည္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ နယ္ပယ္ေရးရာ အခ်က္အလက္ ေနရာခ်ထားေရး ေစျခင္း၊ မညီမွ်မႈမ်ား ျမင့္မားသည့္ ၿမိဳ႕ ျပ အေျခခံ အေဆာက္အအုံဆိုင္ရာ အစီအမံ) (S) ၀န္ႀကီးဌာန ျဖစ္ေပၚေစျခင္း ဖြံ ႔ၿဖိဳးေရး အတြက္ • အစီအမံသည္ ဂ်ဲန္ဒါ ကြဲျပားမႈႏွင့္ မသန္စြမ္းသူမ်ား မ်ားႏွင့္အတူ ၿမိဳ႕ ျပ ေဆာင္ရြက္ျခင္း အတြက္ အာမခံျခင္း ဖြံ ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး စြမ္းရည္ တည္ေဆာက္ျခင္း (M-L) အခြင့္အလမ္းမ်ားအား • ေရရွည္ မဟာဗ်ဴဟာအတြက္ လိုအပ္ခ်က္ကို ေဖာ္ထုတ္ ထိခိုက္ျခင္း။ ေဆာင္ရြက္ျခင္း (M) • အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း (L) 8 ရည္ၫႊန္း သတ္မွတ္အခ်ိန္ကာလ ကာလတို (S): ၁-၂ ႏွစ္ ကာလလတ္ (M): ၂-၃ ႏွစ္ ကာလရွည္ (L): ၃-၅ ႏွစ္ အခက္အခဲ ရလာဒ္ ဦးစားေပးလုပ္ငန္းမ်ား ဦးေဆာင္ အဖြဲ ႔အစည္းမ်ား ထိခိုက္ႏိုင္ေျချမင့္မားသည့္ အုပ္စုတို႔အား လူမႈအဖြဲ ႔အစည္းအတြင္း အျပည့္အ၀ ပါ၀င္လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ေရးအတြက္ လူမႈေရးတြင္ အားလုံးပါ၀င္မႈအား ျမႇင့္တင္ေဆာင္ရြက္ျခင္း လူအခ်ိဳ႕သည္ အလုပ္ ေဘးဖယ္ခံထား ေရႊ႕ေျပာင္းသူမ်ားအတြက္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းႏွင့္ • DAOs/ CDCs အကိုင္ ေစ်းကြက္ႏွင့္ ရသည့္ အုပ္စုမ်ား မသန္စြမ္းသူတို႔ကို ဦးတည္လ်က္ အကူအညီပံ့ပိုးသည့္ • အလုပ္သမား၊ ၀န္ေဆာင္မႈ ဆိုင္ရာ ဆီသို႔ လူမႈေရး အစီအစဥ္မ်ားကို ဒီဇိုင္းေရးဆြဲျခင္း လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ မ်ားတြင္ အျပည့္အ၀ အစီအစဥ္မ်ား • လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ဦးစားေပးေဖာ္ထုတ္ျခင္း (S) ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔ ပါ၀င္လုပ္ကိုင္ခြင့္ ဦးတည္ ေဆာင္ရြက္ • အစီအစဥ္ ဒီဇိုင္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း (M) အင္အား မရရွိျခင္း လုပ္ကိုင္ျခင္း ၀န္ႀကီးဌာန (ေရႊ႕ေျပာင္းသူမ်ား၊ က်ား၊ မျဖစ္တည္မႈအေပၚ အေျခခံ၍ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား • လူမႈ၀န္ထမ္း၊ လူမ်ိဳးစုမ်ား၊ အပါအဝင္ အျခားေသာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားအား ေဖာ္ျပျခင္း ကယ္ဆယ္ေရး မသန္စြမ္းသူမ်ား၊ (S-M) ႏွင့္ ျပန္လည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား) • အသိအျမင္ ျမႇင့္တင္ျခင္း၊ ပညာေပးျခင္း (S) ေနရာခ်ထားေရး • မူ၀ါဒ ျပင္ဆင္ျခင္း (M) ၀န္ႀကီးဌာန စာရြက္စာတမ္း ဥပေဒႏွင့္အညီ ေရႊ႕ေျပာင္း၀င္ေရာက္မႈ အေျခအေနႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာ • DAOs/ CDCs အေထာက္အထားႏွင့္ စာရြက္စာတမ္း အတားအဆီးမ်ားကို ဖယ္ရွားၿပီး၊ တန္းတူမွ်တမႈကို • အလုပ္သမား၊ မွတ္ပုံတင္မရွိသည့္ အေထာက္ အာမခံခ်က္ေပးေသာ မွတ္ပုံတင္ကတ္ျပား စနစ္ကို လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ အထားမ်ား ျပင္ဆင္ျခင္း (M) ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔ အလုပ္အကိုင္ႏွင့္ ရရွိႏိုင္ရန္ ပံ့ပိုး • တန္းတူမွ်တမႈကို ခ်ဥ္းကပ္ ေဆာင္ရြက္သည့္ အင္အား ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား ရရွိ ေဆာင္ရြက္ျခင္း ဒီဇိုင္းစနစ္ကို ေဖာ္ထုတ္ျခင္း (S) ၀န္ႀကီးဌာန ေစေရးတြင္ အဟန္႔ • အေကာင္အထည္ ေဖာ္ျခင္း • ျပည္ထဲေရး အတားျဖစ္သည္။ ၀န္ႀကီးဌာန အားလုံးပါ၀င္သည့္ ယွဥ္ၿပိဳင္တိုးတက္ေနေသာ ေရရွည္တည္တံ့ေသာ ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ား ဖန္တီးရာတြင္ ၿမိဳ႕ ျပဖြံ ႔ၿဖိဳးေရး အတြက္ အဓိက က်သည့္ ေကာင္းမြန္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္ ဘ႑ာေရးအေျခအေနမ်ား ေသခ်ာေစျခင္း ေျမျပင္တြင္ ဖြံ ႔ၿဖိဳး ၿမိဳ႕ ျပစီမံခန္႔ခြဲေရး ေခ်ာေမြ႕ေသာ ၿမိဳ႕ ျပစီမံခန္႔ခြဲမႈ၊ ျဖန္႔ျဖဴးမႈ ျဖစ္စဥ္ (S) • DAOs/ CDCs တိုးတက္မႈမ်ားအတြက္ ႏွင့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ • အဓိက ၿမိဳ႕ ျပ ၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းမ်ား ထိေရာက္ • က႑အလိုက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ ခ်မွတ္ရန္အတြက္ ေစေရးအတြက္ စစ္ေဆးအကဲျဖတ္မႈလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အစိုးရအဖြဲ ႔အစည္း အႀကံေပးခ်က္မ်ား ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း (S) ၀န္ႀကီးဌာနမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အေန မ်ားအၾကားပူးေပါင္း • အဆင့္တစ္ခုခ်င္းတြင္ ေျပာင္းလဲအေကာင္အထည္ အထား တကြဲတျပား ေဆာင္ရြက္မႈ ပိုမို ေဖာ္ျခင္း (S-M) ျဖစ္ေနမႈက အဟန္႔ အားေကာင္းေစရန္ အထက္ေအာက္ ဌာနအခ်င္းခ်င္းႏွင့္ တန္းတူညီတူ အတား ျဖစ္ေစသည္။ လုပ္ေဆာင္ျခင္း။ ဌာနမ်ားအခ်င္းခ်င္းအၾကား ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႈ လိုအပ္ျခင္း (S-L) • အဓိကသက္ဆိုင္သည့္ အဖြဲ အ ႔ စည္းမ်ား စာရင္းျပဳစုျခင္း ႏွင့္ သုံးသပ္ျခင္းႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္အတြက္ အႀကံျပဳျခင္း (S) • အေျပာင္းအလဲမ်ားကို ကာလအလိုက္ သတ္မွတ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ျခင္း (M-L) အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္အတြက္ အရည္အေသြး ျမႇင့္တင္ေရးတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္း (M-L) 9 ရည္ၫႊန္း သတ္မွတ္အခ်ိန္ကာလ ကာလတို (S): ၁-၂ ႏွစ္ ကာလလတ္ (M): ၂-၃ ႏွစ္ ကာလရွည္ (L): ၃-၅ ႏွစ္ အခက္အခဲ ရလာဒ္ ဦးစားေပးလုပ္ငန္းမ်ား ဦးေဆာင္ အဖြဲ ႔အစည္းမ်ား အားလုံးပါ၀င္သည့္ ယွဥ္ၿပိဳင္တိုးတက္ေနေသာ ေရရွည္တည္တံ့ေသာ ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ား ဖန္တီးရာတြင္ ၿမိဳ႕ ျပဖြံ ႔ၿဖိဳးေရး အတြက္ အဓိက က်သည့္ ေကာင္းမြန္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္ ဘ႑ာေရးအေျခအေနမ်ား ေသခ်ာေစျခင္း ၿမိဳ႕ ျပ အစီအမံ ၿမိဳ႕ ျပ ဖြံ ႔ၿဖိဳးေရး အားလုံးပါ၀င္ေရး ျမႇင့္တင္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ • DAOs/ CDCs ေရးဆြဲမႈမ်ားႏွင့္ အတြက္ ပါ၀င္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစရန္ လူ႔အဖြဲ ႔အစည္းမ်ား • ေဆာက္လပ ု ္ေရး အစီအစဥ္မ်ားသည္ ႏိုင္ေရး အစီအမံ ႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္ ထိေတြ ႔လုပ္ကိုင္ျခင္း (S) ၀န္ႀကီးဌာန ႏိုင္ငံသားတို႔၏ ေရးဆြဲျခင္းကို • ၿမိဳ႕ ျပအစီအမံႏွင့္ အစီအစဥ္ ဒီဇိုင္းတြင္ အဓိကေနရာမွ လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ စြမ္းအားျမႇင့္တင္ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း (S) ကင္းကြာေနႏိုင္ျခင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္း • သင့္ေလ်ာ္ေသာ ၀န္ထမ္းမ်ားကို သင္တန္းေပးျခင္း (S) • ၀င္ေငြနည္းေသာ ျပည္သူလူထုမ်ား ပါ၀င္ႏိုင္ရန္ အာမခံခ်က္ေပးျခင္း (S) ႀကီးထြားလာေသာ ၿမိဳ႕ ျပ ဖြံ ႔ၿဖိဳးေရး ေဒသအလိုက္ မညီမွ်မႈမ်ားကို တန္းတူညီမွ်ေအာင္ • စီမံကိန္းႏွင့္ ၿမိဳ႕ ျပ လိုအပ္ခ်က္မ်ား အတြက္ ဘက္ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ အစိုးရဌာနမ်ားအၾကား ေငြေၾကး ဘ႑ာေရး ကို ျပည့္မွီရန္အတြက္ ေပါင္းစုံ ပါ၀င္ၿပီး လႊဲေျပာင္း ေဆာင္ရြက္မႈ ျဖစ္စဥ္မ်ားကို အသုံးျပဳျခင္း (MS) ၀န္ႀကီးဌာန ရရွိႏိုင္သည့္ တန္းတူမွ်တ • ျပျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ခ်ဥ္းကပ္ ေဖာ္ထုတ္စစ္ေဆး • ကုန္သြယ္ေရး ရင္းျမစ္မ်ားသည္ ေစေသာ ေဆာင္ရြက္ျခင္း (S) ၀န္ႀကီးဌာန လုံေလာက္မႈ မရွိျခင္း ဘ႑ာေရး • အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း (M) ေထာက္ပံ့ျခင္း ျပည္တြင္း အခြန္ေငြ ရရွိမႈ တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္ျခင္း (M-L) • ပိုင္ဆိုင္မႈဆိုင္ရာ အခြန္ေကာက္ခံမႈ တိုးျမင့္ေရးအတြက္ အဆိုျပဳခ်က္မ်ား လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရန္ စစ္ေဆး အကဲျဖတ္ျခင္း (S) ရန္ပုံေငြ အသုံးျပဳရာတြင္ ေဒသခံအျမင္ကို မ်ားမ်ား အသုံးျပဳ ျခင္း (S) • ပြင့္လင္းျမင္သာေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ ျခင္း၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား လုပ္ေဆာင္ျခင္း (S) ပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေန တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစေရး အတြက္ ပုဂၢလိက က႑မွ ဘ႑ာေငြ အသုံးျပဳမႈ ျမႇင့္တင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း (M-L) • တည္ရွိဆဲ အက်ဥ္းအက်ပ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း (M-L) • အရည္အေသြး ျမႇင့္တင္ေရးတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္း (S-M) ႀကီးမားေသာ ၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ားအတြက္ အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္းျဖင့္ ေျမတန္ဖိုး ျမႇင့္တင္ႏိုင္မႈ (Land Value Capture) ကို စူးစမ္းေလ့လာျခင္း (S-M) • အဓိက အခြင့္အလမ္းမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္နိင္ရန္ စစ္ေဆး အကဲျဖတ္မႈမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ျခင္း (S) • အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း (M) 10 For more information and the full report, please visit: www.worldbank.org/myanmar